1

De illusie van de ‘War for Talent’

ABN AMRO Sector Advisory

Han Mesters

15 maart 2012

2

Inhoudsopgave

1 Trends

5 Change

4 Wat willen professionals

6 Conclusies

3 Human Capital nu

2 Macro update

3

1.Trends

4

2012 en verder: never a dull moment

4

• Crisis

• Demografie

• Governance

• Generatie Z

• Geo-politiekeVerschuivingen

• Cultuur

5

Crisis: Soon coming to a place near you?

6

Demografie: ‘War for Talent’?

0,0%

-2,7%

-6,7%

-8,4%

-7,4%

-1,6%

-4,7%

-6,4%

-4,8%

0,3%

-2,2%

-4,2%

-2,7%

-9%

-8%

-7%

-6%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2010 2020 2030 2040 2050

Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

• Scenario 1: onveranderde arbeids-participatie: de werkzame beroeps-bevolking krimpt met 8,4% in 2040 ten opzichte van de omvang van de Nederlandse beroepsbevolking in 2010 om vervolgens weer iets te groeien in 2050. De sterkste krimp is in de periode tussen 2020 en 2030

• Scenario 2: voortgaande groei van arbeidsparticipatie onder 50+. Er is sprake van een beperkte krimp van de werkzame beroepsbevolking, tot een maximum van 6,4% in 2040. Ook hier is sprake van een duidelijk sterkere krimp in de periode tussen 2020 – 30

• Scenario 3: Voortgaande groei van arbeidsparticipatie van 50-plussers en een ophoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar: er is een zeer beperkte krimp van de werkzame beroepsbevol-king tot 4,2% in 2040, waarbij in eerste instantie de beroepsbevolking zelfs toeneemt in 2020. Onder dit scena rio is de krimp in de periode 2020 – 2030 nau-welijks sterker dan in de periode 2030 –

40

7

Governance: Van instituten naar gemeenschappen

21st 21st Century

Community

Global Marketplace

20th Century

Th

e S

hift

Control

Institutions

8

Futuroloog Watts Wacker over de US economy

“The GDP of this country increased by 50 percent at the

same time that the net tonnage of the economy

decreased by 50 percent. In other words, we are

increasingly making intellectual property, not goods.

And so we are embarking upon new forms of value

formation and wealth creation that were heretofore

inaccessible and unavailable.”

- Watts Wacker, Best Selling Author and Futurist

In the 1970s, for every $5 of US economic growth

� $ 4 came from labour force growth

� $1 from improved productivity

In the 2010s, the reverse will be true

9

Generatie Z/Einstein: Maslov 2.0

Van geld verdienen naar een zinvol leven

Het Gucci-kapitalisme heeft afgedaan en maakt plaats voor het zogenaamde coop-kapitalisme, waar samenwerking voor het collectieve belang, de leidraad is

Lichamelijke behoeften

Behoefte aan veiligheid en zekerheid

Behoefte aan sociaal contact

Behoefte aanwaardering & erkenning

Zelf-ontplooiing

Talenten inzetten ten dienste van anderen

?

10

Cultuur: De Nederlandse cultuur wijkt af van die van de meeste landen waar wij mee te maken hebben

Machtsafstand

0

20

40

60

80

100

VS

Canada

Du

itsla

nd

Japan

Fra

nkrijk

Ned

erl

an

d

Hong

Kong

Indonesië

West

Afr

ika

Rusla

nd

Ch

ina

Masculiniteit

0

20

40

60

80

100

VS

Canada

Du

itsla

nd

Japan

Fra

nkrijk

Ned

erl

an

d

Hong

Kong

Indonesië

West

Afr

ika

Rusla

nd

Ch

ina

11

Het belang van vertrouwen

12

2. Macro update

13

Voor de hele zakelijke dienstverlening geldt:

1. Bruto marge onder druk

2. Op zoek naar onderscheidend vermogen

3. Duidelijk maken toegevoegde waarde propositie

14

Een berg van (overheids)schuld of schuld per huishouden?

15

Brutomarge voor alle uitzenders structureel gedaald Vraag uit industrie neemt af

Verandering (in %) van voortschrijdend

omzetvolume (4 kwartalen), Q1 2007 – Q4 2011Verandering (in %) van voortschrijdende

brutomarge (4 kwartalen), Q1 2007 – Q4 2011

16

BBP & particuliere consumptie dalen

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11

-3

-2

-1

0

1

2

3

% j-o-j (l.a.) % k-o-k (r.a.)

Bron: Thomson Reuters Datastream

-4

-2

0

2

4

6

8

91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11

-3

-2

-1

0

1

2

3

% j-o-j (l.a.) % k-o-k (r.a.)

BBP

Particuliere consumptie

17

Aandeel gezondheidszorg, overheid en industrie neemt toe in BBP

0

20

40

60

80

100

00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11Landbouw Mijnbouw Verwerkende industrie NutsbedrijvenConstructie Handel Transport Onroerend goedFin. interm. Hotel & rest. Overheid Gezondheidszorg

Bron: Thomson Reuters Datastream

% j-o-j

BBP ratio's

18

Impact recessie op sectoren

19

3. Human Capital nu

20

Van flexibele schil naar klantgedreven organisatie

2 typen organisaties (Simon):

•Invulling door ICT, en met name Internet

•Invulling door specialisten, al dan niet in dienst

Fase 1: Toename flexibele schil en projecten

Fase 3: Opkomst klantgedreven project-organisatie

1. Productfunctie

2. Capaciteitsfunctie

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Zorg

Industrie

Onderw ijs

Energie

Financiele

Dienstverlening

Zakelijke

Dienstverlening

Overheid

Dat verw acht in 2013 een f lexibele schil te gebruiken

Zegt in 2010 meer f lexibel personeel te gebruiken dan voorheen

Fase 2: Splitsing standaard- en maatwerk stuk

• Voorbeeld filmindustrie

21

Hiërarchie en specialisatie gaan niet samen….

Grootte

Wa

ard

eCoördinatie kosten

Williamson: Nobelprijswinnaar economie 2009

22Bron: BLS

V-vormig verloop recessie

Impact mentaliteitsverandering

groot

Impact mentaliteitsverandering klein

L-vormig verloop recessie

Wereldbeeld 1

‘Doorgroeien op

platgetreden paden’

Wereldbeeld 2

‘Ondernemend in

organische netwerken’’

Wereldbeeld 3

‘‘Navigeren naar

nieuwe groei’

Wereldbeeld 4

‘‘De hang naar

het vertrouwde’

?

Waar staan we nu?

23

4: ‘De hang naar het vertrouwde’L-vormig verloop recessie en kleine mentaliteitsverandering

De langdurige recessie laat in deze wereld flinke sporen na

� Arbeidsintensieve processen worden ge-outsourced, de maakindustrie verdwijnt bijna helemaal

� (Jeugd)werkloosheid is een groot probleem, stakingen en demonstraties zijn aan de orde van de dag

� Flexibele arbeid wordt gezien als manier om kosten te besparen maar is geen doel op zich

� Het aantal ZZP’ers is lager dan een tijd geleden

� Door het tekort aan arbeidsplaatsen is de macht verschoven naar de werkgevers

� Vooral de sectoren met relatief grote baanzekerheid zoals onderwijs en zorg hebben genoeg aanwas

� Successpelers:

Over het algemeen zullen flexspelers het erg moeilijk hebben in deze wereld. De behoefte aan flexibel

personeel is beperkt en de prijzen staan erg onder druk

� Marktplaats – Payrollers en uitzenders die heel snel kunnen schakelen en op dagelijkse basis arbeid kunnen in- en

verhuren zullen in dit wereldbeeld overleven

� Zeeman – Ook biedt deze wereld ruimte voor een ‘discount leverancier’ met een zeer basic en wisselend aanbod

van laag opgeleid personeel die als oproepkrachten voor van alles kunnen worden ingezet

Wie overleven niet…

� Nichespelers die tegen een relatief hoge marge bemiddelen in specifieke markten zullen het moeilijk krijgen.

Nederland zit in zwaar weer en alle pijlen zijn gericht op het besparen van kosten

24

4. Wat willen professionals?

25

Daniel Pink

Bron: www.youtube.com/watch?v=u6XAPnuFjJc

• Autonomy

• Mastery

• Purpose

26

Hoeveel van deze profielen zitten in uw Raad van Bestuur?

The eldest of four children, Dunham enlisted in the Marine Corps in 2000.Jason Dunham stepped into the role of protector long before he ever donned a Marine uniform. As a teenager, he put himself between a friend and an adversary to protect hisbuddy during a fight. As a brother, he would warn his little sister to watch out for boys. As a man, he dreamed of becoming a state trooper — so long as work didn’t take him too far from home, where he could keep an eye on thosehe loved most. Dunham died as he had lived, said the minister at his burial last May: “Caring more for others than himself.”

27

Tussen Markt en HiërarchieTrend: organiseren van productie via de markt wordt belangrijker

Markt vs. Hiërarchie

HoogLaagHoogHoogMarkt

MediumMediumMediumHoogDemocratie

MediumMediumMediumMediumLosse hiërarchie

LaagHoogLaagGecentralis. hiërarchie

Autonomie,

motivatie en

creativiteit

Vermogen om

conflicten op te

lossen

Mate van

individualisering

Communicatie-

kosten

Besluitingvormings

structuur

Bron: The Future of Work van Thomas W. Malone, 2004

Laag

28

5. Change

29

Op naar een nieuw paradigma!Van instituten naar communities

19601970

19401950

20002010

19801990

19201930

19001910

Aftakeling

Henry Ford

Installatie Volgroeien

Verdere optimalisatie van processen bereikt grens….

…1 to 1 marketing niet voldoende

30

Instituten niet meer centraal bij waarde creatie

Institution

Institution

InstitutionInstitution

Institution

InstitutionInstituut

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Individual

Business model van de 20e eeuw

“Managerial Capitalism”

Individu

Business model of the 21e eeuw

“Distributed Capitalism”

Co-creatie

Gemeenschappelijke

IT-Infrastructuur

Communities

31

Het nieuwe normaal?Volatiliteit leidt tot grotere flexibele schil

32

Op naar de netwerk wereld…

• Clay Shirky: “Since we have grown up with hierarchical

institutions as models for organizational structure, it’s hard to

visualize another model. But this is where social media has come in.

It has allowed people with like interests to find each other and

organize around ideas outside a traditional institutional model.

• (…) So we have an old way of viewing the organization of people

(thesis: hierarchical institutions). Now there’s a new way of looking

at things (antithesis: unmanaged cooperative collaboration). We (as

a society) are still trying to figure out how to navigate this

(synthesis) to produce results.

Bron: Adaptation from Clay Shirky/TED

33

6. Conclusies

34

� Grote bedrijven hebben moeite adequaat te reageren op veranderingen in de

omgeving

� Het lijkt er op dat we in een post-industriële fase zitten waarin netwerken en

horizontale verbanden belangrijker worden

� De traditionele business modellen staan onder druk

� Er ontstaat een 2 –deling in de arbeidsmarkt en de samenleving waardoor

uitzenders voor een deel een maatschappelijke verantwoordelijkheid krijgen (Ton

Wilthagen)

� De ‘War for Talent’ is voorlopig een illusie

� Vaste schil, flexibele kern?

� De crisis zal de noodzaak tot innovatie ook verder versterken

� Procesgedreven manier van produceren in de industrie wellicht aan eind

levensduur

� De HR- functie zal eigenaar moeten worden van het permanente én flexibele

domein