“

Čas 1. Pismena vježba „Kako doživljavam proljeće dok sjedim kod kuće“

Trabate napisati sastav na zadatu temu. Pripazite na strukturu sastava: uvodni dio, glavni dio i završetak. Neka vam uvodni i

završni dio budu kratki (tri-četiri rečenice). Koristite pridjeve pri opisu. Pazite na upotrebu velikog i malog slova pri pisanju,kao i na

interpukciske znakove:tačku,zarez, upitnik, uzvičnik, dvije tačke. Koristite kratke i jasne rečenice. Budite iskreni i izrazite svoje

emocije.Razmislite i napišite koje su dobre strane što ste kod kuće, a šta je ono što vam nedostaje u ovim proljetnim danima. Neka

vam inspiraciju probude slike u prilogu.

“

“

Čas 2. Stari zanati kod Bošnjaka

Upoznajmo se sa još nekim od starih zaboravljenih zanata:

Papudžije

Gledano kroz historiju nošenje obuće je u uskoj vezi sa kulturom stanovanja. Još u drevnim civilizacijama Starog istoka, gdje nastaju prvi gradovi (urbane sredine), bila je odvojena vrsta obuće po namjeni. Strogo je bila odvojena obuća koja se nosila vani i ona koja se nosila unutar kuće ili hrama.

Smatralo se bogohuljenjem ući u hram ili kuću sa obućom koja se nosila van ovih prostora. Takav odnos prema kući i hramu se zadržao kroz historiju u sve tri monoteističke religije, s tim što se kod kršćana ovo donekle izmjenilo prilikom sažimanja ove religije sa Rimskim carstvom. Papuče tako postaju obuća koja se nosila isključivo u kući i oko kuće. Dolaskom Osmanlija u Bosnu započinje proces urbanizacije zemlje osnivanjem gradova tzv. levantskog tipa, gdje je jasno odvojen privredni od porodičnog života u mahali. Papuče su dakle sinonim za kulturu stanovanja u gradu ili za gradsku kulturu. Sama riječ papuča ima korjen u arapskoj riječi „babuš", koja se u perzijskom izgovara „papuš",a do nas je došla u obliku kao„papuča".Osmanlije su izvršile organizovanje zanata u esnafe (cehove), a zanatlije koji su se zatekli u Bosni uklopili su se u novoformirane organizacije. Papudžijski zanat je pripao čizmedžijskom esnafu.

Vezilje

“

Sarajevski vez je nadaleko poznat. Vezli su se dijelovi nošnje, koje je kasnije dovršavao terzija. Vezilje su radile po kućama i nisu imale zasebne dućane. Tek

“

dolaskom Austro-Ugarske, otvaraju se vezioničke radionice. Danas postoje vezionički dućani u kojima se izrađuju vezeni stolnjaci, salvete,jastuci, odjevni predmeti i sl.

Sarači

Sarači (sedlari) spadaju među najstarije i jedne od najznačajnijih zanatlija. Pojavljuju se već 1489. godine i opstaju do danas. Sarač je zanatlija koji izrađuje predmete od kože. Ranije su se bavili proizvodnjom konjske opreme, opreme za putnike, kao i proizvodnjom nanula i opanaka. Danas rade pre svega: sedla, kajiše, opasače, futrole, fišeklije za lovce, novčanike, bičeve. U saračkoj radnji, miriše koža. To je jedan lijep, starinski miris. Proces prerade i pripreme kože podeljen je u tri faze, na početku ih je sarač sam obavljao, zatim se koža nabavljala i naposletku, sarači su počeli da koriste fabrički obrađenu kožu.Sarač uglavnom svoje proizvode radi ručno. Ono što napravi je jako i treba da traje. Pored toga bave se i popravkama proizvoda od kože.

Domaći zadatak:

1. Istražite i opišite kakvi su sljedeći zanati: abadžije i kovači.2. Nabrojte nekoliko zanata koji su opstali i u danšnje doba!