Upload
lelien
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie
MIĘDZYSZKOLNA LIGA PRZEDMIOTOWA
Zadania konkursowe z przyrody dla klasy IV
Opracowanie:
mgr Anna Zdunek – Sokołowska
Warszawa, kwiecień 2010
Numer kodowy ucznia:: Imię i nazwisko ucznia: Liczba uzyskanych punktów:
2
Drogi uczniu! Masz przed sobą test składający się z 22 zadań. Przeczytaj uwaŜnie kaŜde polecenie, a odpowiedzi zapisz w wyznaczonych miejscach. Odpowiedzi do zadań wielokrotnego wyboru zaznacz krzyŜykiem x. Odpowiedzi do zadań otwartych podaj we wskazanym miejscu przy zadaniach. Za test moŜesz uzyskać maksymalnie 52 pkt. Na rozwiązanie zadań masz 90 minut. Zadanie 1 Drzewo jest Ŝywym składnikiem przyrody. Dla swojego prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje składników nieoŜywionych. Spośród podanych wybierz te składniki i wpisz we wskazane miejsca:
gleba, woda, składniki mineralne, składniki organiczne, światło, powietrze, minerały, opady, białko, cukry:
: Zadanie 2 Nieodnawialne zasoby przyrody znajdują się w zestawie: A. węgiel kamienny, woda, ropa naftowa B. węgiel kamienny, węgiel brunatny, wiatr C. ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel brunatny D. ropa naftowa, gaz ziemny, drewno Zadanie 3 Wśród zasobów przyrody, z których korzysta człowiek są zasoby odnawialne i nieodnawialne. Wpisz w wyznaczone kratki odpowiednie litery oznaczające zalety zasobów odnawialnych: niewyczerpalność wysokie ceny eksploatacji nieszkodliwość dla środowiska niedostępność zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych zmniejszenie bezpieczeństwa energetycznego
2p
A
B
C
D
E
F
Zalety zasobów odnawialnych
1p
3p
3
Zadanie 4 Kamil wybrał się na spacer, podczas którego chciał przećwiczyć poznane na lekcji przyrody kierunki geograficzne. W tym celu narysował szkic swojej drogi i ponumerował odcinki, którymi wędrował. Opisz drogę Kamila i wskaŜ kierunki jego wędrówki.
1. z domu do iglastego drzewa wędrował w kierunku ………………………………………………….. 2. od drzewa iglastego do liściastego w kierunki……………………………………………………… 3. od liściastego drzewa do pagórka w kierunku. ................................................ 4. z pagórka nad staw w kierunki …………………………………………………….. 5. z nad stawu do liściastego drzewa w kierunku ……………………………….................. 6. Od liściastego drzewa do domu w kierunku …………………………………………………… Zadanie 5 Do wyznaczania kierunków w terenie słuŜy kompas i busola. Jeśli nie mamy Ŝadnego z tych przyrządów, posługujemy się gnomonem, czyli palikiem ustawionym pionowo do powierzchni Ziemi. Na rysunku zaznacz kierunki północ – południe, wschód – zachód. Do oznaczenia uŜyj skrótów angielskich. Zadanie 6 Jednym z czynników środowiska, od którego zaleŜy Ŝycie roślin jest woda. Na schematycznym rysunku zaznaczono strzałkami kierunki transportu wody w roślinie. Określ, jakie procesy oznaczono literami: A, B, C.
A - ------------------------------------------------- B - ------------------------------------------------- C - ------------------------------------------------
3p
2p
2p
4
Zadanie 7 Wybierasz się z klasą na wycieczkę do Warszawy. Jednym z punktów programu jest spacer po Starym Mieście i poznanie najwaŜniejszych pomników tam się znajdujących. Wasz autokar zatrzymał się na parkingu oznaczonym literą A. WskaŜ drogę swojej klasie:
N A. Z parkingu pójdziemy na południowy wschód wzdłuŜ Wisły i dojdziemy do ulicy …………………………………………………………………………………………………………………………… B. Przejdziemy tę ulicę i idąc dalej wzdłuŜ Wisły dojdziemy do ulicy …………………………. równoległej do tej, na którą doszliśmy z parkingu. C. Gdy dojdziemy do skrzyŜowania, pójdziemy prosto i wejdziemy w ulicę ……………….. D. Idąc dalej prosto dojdziemy do ulicy ……………………………………………………………….. E. Po przejściu przez tę ulicę, skręcimy w …………………………. i idąc dalej prosto (podaj stronę)
dojdziemy do pomnika Nike, który znajduje się na …………......................... od Wisły. (podaj kierunek geograficzny)
Zadanie 8 Rysunki poziomicowe przedstawiają trzy formy terenu. Rozpoznaj je i wpisz ich nazwy w prostokąty pod rysunkami:
0 200m 0 50m 0 200m
3p
50 100 150 50 100 150
a) b) c)
50 40 30
3p
Skala 1: 200.000
5
Zadanie 9 Rysunek niŜej przedstawia mapę poziomicową i połoŜenie wybranych miejscowości. 1) Odczytaj z mapy: a) wysokość bezwzględną miejscowości B………………………………………………………… b) wysokość względną miejscowości A względem miejscowości B ……………………… 2) Zmierz: a) w linii prostej na planie odległość z miejscowości B do miejscowości A ……………… 3) Oblicz: a) odległość rzeczywistą z miejscowości B do miejscowości A …………………………………
(miejsce na obliczenia)
Zadanie 10 Zadanie 11 Depresja to teren: Na mapie hipsometrycznej niziny oznacza się kolorem: A. leŜący nad poziomem morza A. Ŝółtym B. leŜący poniŜej poziomu morza B. pomarańczowym C. nisko połoŜony w kotlinie C. brązowym D. wysoko połoŜony w dolinie D. zielonym,
Skala 1:200000
400
450
300 200
100
4p
1p 1p
6
Zadanie 12 W atmosferze ziemskiej zachodzi wiele zjawisk. Podane niŜej zjawiska uporządkuj tak, aby otrzymać poprawną kolejność, w jakiej powstają opady atmosferyczne:
1. Drobniutkie kropelki tworzą chmury.
2. Pod wpływem ciepła woda z mórz i lądów paruje.
3. Para wodna unosi się do góry.
4. Drobniutkie kropelki wody łączą się w większe, cięŜsze krople.
5. Następuje opad atmosferyczny.
6. W wyniku ochłodzenia para wodna ulega skraplaniu.
5
Zadanie 13 Na podstawie opisu rozpoznaj rodzaj opadu lub osadu atmosferycznego:
a) występuje w postaci sporych bryłek twardego, częściowo przezroczystego lodu; z powodu duŜych rozmiarów moŜe być przyczyną szkód w uprawach.
Odpowiedź: …………………………………………………………… b) ma postać kropel wody tworzących się na powierzchni przedmiotów, na ziemi lub w
pobliŜu ziemi, wskutek kondensacji pary wodnej zawartej w otaczającym przezroczystym powietrzu.
Odpowiedź: ………………………………………………………….
c) tworzy gładką, cienką, przezroczystą warstwę lodu pokrywającą duŜe powierzchnie Ziemi.
Odpowiedź: …………………………………………………………
d) ma postać drobnych igiełek, puchu składającego się z drobniutkich kryształków lodu; powstaje z „zamarzniętej mgły” na cienkich przedmiotach ( np. druty, liny, gałęzie).
Odpowiedź: ……………………………………………….. Zadanie 14 Przeczytaj uwaŜnie zdania dotyczące pogody i jej składników i określ ich poprawność zakreślając kółkiem odpowiednio P – prawda lub F – fałsz; A. Temperaturę powietrza mierzy się barometrem dwa metry nad ziemią P / F B. Wynik pomiaru ciśnienia atmosferycznego podaje się w hPa P / F C. Wiatr, czyli poziomy ruch powietrza wieje zawsze od niŜu do wyŜu P / F D. Do pomiaru siły i kierunku wiatru słuŜy anemometr P / F
4p
2p
3p
7
Zadanie 15 Z mapy pogody odczytaj i zapisz trzy składniki, które tę pogodę opisują: a) ……………………………………………………………… b) …………………………………………………………….. c) ……………………………………………………………… Zadanie 16 Przeanalizuj diagram, przedstawiający rozkład opadów i temperatury w Warszawie, a następnie uzupełnij zdania:.
NajniŜszą temperaturę zanotowano w ........................................... zaś najwyŜszą w ( nazwa miesiąca)
......................... Przez …................ miesięcy zanotowano temperaturę powyŜej zera ( nazwa miesiąca) (liczba)
Opady niŜsze niŜ 5 mm zanotowano w .miesiącu………………………………………….
(nazwa miesiąca)
NajwyŜsze opady zanotowano ............................. …………………………………………. (nazwa pory roku)
Zadanie 17 Woda występuje w trzech stanach skupienia i podlega procesom fizycznym. Zaznacz X proces przedstawiony na rysunku obok: A. skraplanie C. sublimacja B. parowanie D. topnienie
2p
1p
3p
mm
m
8
Zadanie 18 Schemat przedstawia obieg wody w przyrodzie. Składa się on z ogniw, które oznaczone zostały cyframi. Rozpoznaj te ogniwa, a ich nazwy wpisz w wyznaczonym miejscu:
1. -----------------------------------------------------------------------------------------
2. -----------------------------------------------------------------------------------------
3. -----------------------------------------------------------------------------------------
4. -----------------------------------------------------------------------------------------
5. ----------------------------------------------------------------------------------------.
Zadanie 19. Uszereguj etapy procesu oddychania zachodzące w organizmie człowieka, wstawiając w kratki odpowiednio numery od 1 do 5. transport przez drogi oddechowe do płuc doprowadzenie tlenu do wszystkich komórek ciała pobranie powietrza z tlenem usuwanie dwutlenku węgla z organizmu uwolnienie energii z substancji pokarmowych
2p
1.
2
3
4 5
2p
1
9
Zadanie 20. Korzystając z poprzedniego zadania dokończ zdania: A. Proces oddychania organizmu ma na celu:………………………………………………………. B. Proces wymiany gazowej polega na………………………………………………………………… Zadanie 21 OdŜywianie się to waŜna czynność kaŜdego organizmu. Niezbędne dla Ŝycia składniki powstałe w procesie odŜywiania wchłaniane są w: A. jelicie grubym B. Ŝołądku C. jamie ustnej D. jelicie cienkim
Zadanie 22 RozwiąŜ krzyŜówkę, a dowiesz co jest potrzebne Twojemu organizmowi do wykonywania wszystkich czynności Ŝyciowych:
Znaczenie wyrazów:
1. jest gęsty i zawiera tłuszcze zwierzęce 2. wskazana po wstaniu z łóŜka 3. słodki, biały, źródło pustych kalorii 4. gęsta, oleista ciecz otrzymywana z tłuszczu wieloryba 5. podaje się ją chorym w kroplówce 6. regulują procesy w organizmie człowieka 7. jest składnikiem pokarmowym i buduje komórki organizmu
HASŁO: …………………………………………………..
2p
1p
3p
10
KARTA ODPOWIEDZI DLA NAUCZYCIELA Klasa IV
Nr zadania punktacja
Proponowane odpowiedzi Proponowana punktacja
1. (0 – 2) Składniki nieoŜywione: • gleba • woda • światło • powietrze • składniki mineralne
2p za 4 składniki 1p za 3 – 2 składniki
2. (0 – 1) C
1p
3. (0 – 3) Zalety zasobów odnawialnych: A. C, E
1p za kaŜdą zaletę
4. (0 – 3) 1 – w kierunku wschodnim 2 – w kierunku południowo – zachodnim 3 – w kierunku południowo zachodnim 4 – w kierunku wschodnim 5 – w kierunku północno – zachodnim 6 – w kierunku północno - zachodnim
3p za poprawne określenie wszystkich kierunków 2p za 5 – 4 kierunki 1p za 3 – 2 kierunki
5. (0 – 2)
2p za oznaczenie 4 kierunków 1p za 3 – 2 kierunki
6. (0 – 3) A – pobieranie wody przez korzenie B – przewodzenie wody przez łodygę C – parowanie (transpiracja) wody przez liście
1p za kaŜdy prawidłowo rozpoznany proces
7. (0 – 3) A – Świętojerskiej B – Długiej C – Miodową D – Al. Solidarności W prawo Na wschód w stosunku do Wisły
3p uzupełnienie 6 wyrazów 2p uzupełnienie 5 - 4 wyrazów 1p za uzupełnienie 3 -2 wyrazów
8. (0 – 3) a) pagórek b) kotlina c) dolina
1p za kaŜdą poprawnie rozpoznaną formę terenu
E
W
S N
11
9. (0 – 4) 1) a) 150m.np.m. b) 500 – 150 = 350m 2) a) 5cm 3) a) 1cm = 2 km 5cm = X km X = 10 km
1p za podanie wysokości bezwzględnej w m.n.p.m.
WaŜne!
1p za obliczenie i podanie wysokości względnej w m 1p za zmierzenie i zapisanie odległości na mapie 1p za poprawne obliczenie odległości rzeczywistej z wykorzystaniem skali
10. (0 – 1) B
1p
11. (0 – 1) D
1p
12. (0 – 3)
2
3
6
1
4
5
3p za poprawną kolejność wszystkich procesów 2p za wyznaczenie 5- 4 procesy 1p za 3 -2 procesy
13. (0 – 4) a) grad b) mgła c) gołoledź d) szadź
1p za kaŜdy poprawnie rozpoznany opad lub osad
14. (0 – 2) A – F B – P C – F D – P
2p za 4 stwierdzenia 1p za 3 – 2 stwierdzenia
15. (0 – 3) a) temperatura powietrza b) zachmurzenie c) siła wiatru
1p za kaŜdy odczytany z mapy i zapisany składnik
16. (0 – 2) NajniŜsza temperatura w styczniu, NajwyŜsza - w lipcu Przez 7 miesięcy W miesiącu wrześniu NajwyŜsze opady - jesienią
2p za odczytanie i wpisanie 5 – 4 wyrazów 1p za odczytanie i wpisanie 3 – 2 wyrazów
17. (0 – 1) B - parowanie
1p
18. (0 – 2) 1. opad 2. wsiąkanie 3. spływ powierzchniowy 4. parowanie z powierzchni mórz i oceanów 5. parowanie z roślin (transpiracja)
2p za 5 - 4 ogniw obiegu wody 1p za 3 - 2 ogniwa
12
19. (0 – 2) transport przez drogi oddechowe do płuc doprowadzenie tlenu do wszystkich komórek ciała pobranie powietrza z tlenem usuwanie dwutlenku węgla z organizmu uwolnienie energii z substancji pokarmowych
2p za 5 procesów ułoŜonych w kolejności 1p za 4 - 3 procesy ułoŜone w kolejności
20. (0 – 2) A – wyzwolenie energii B – dostarczenie tlenu
1 p za dokończone zdanie
21. (0 – 1) D – w jelicie cienkim
1p
22. (0 – 4) S
M A L E C
G I M N A S T Y K A
C U
I E E R
T R A N
G
L
U
K
O
Z
A
W
I
T
A
M
I
N Y
B I A Ł K O
4p za 7 haseł 3p za 6 - 5 haseł 2p za 4 - 3 hasła 1p za 2 - 1 hasło
Razem: 52 punkty
2
1
4
3
5