Upload
ownah
View
44
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
4-CÜ AZƏRBAYCAN MIKROMALIYYƏ KONFRANSI “ MIKROMALIYYƏ -10 ILLIK QABAQCIL TƏCRÜBƏ”. Mikromaliyyənin təsirinin qiymətləndirilməsi. Ilkin N ə z ə rov. 16-17 sentyabr, BAK I - 2008. Təqdimatın strukturu. AM A -n ın təşəbbüsləri Mikromaliyyənin təsirinin öyrənilməsi üçün metodoloji yanaşma - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Mikromaliyyənin təsirinin qiymətləndirilməsi
16-17 sentyabr,BAKI - 2008
Ilkin Nəzərov
4-CÜ AZƏRBAYCAN MIKROMALIYYƏ KONFRANSI“ MIKROMALIYYƏ -10 ILLIK QABAQCIL TƏCRÜBƏ”
1. AMA-nın təşəbbüsləri
2. Mikromaliyyənin təsirinin öyrənilməsi üçün metodoloji yanaşma
3. Mikromaliyyənin təsiri sorğusunun əsas nəticələri
4. Yekun qeydlər
Təqdimatın strukturu
AMA-nın TƏŞƏBBÜSLƏRİ
Mikromaliyyənin təsirinin qiymətləndirilməsi və sosial göstəricilər layihəsi (yanvar-dekabr 2008-
cil il)
Komponentlər:
1.Mikromaliyyənin təsirinin kəmiyyət qiymətləndirilməsi (12 MMİ-nin 2006 mikromaliyyə müştərisi arasında sorğu)
2.Mikromaliyyənin təsirinin keyfiyyət qiymətləndirilməsi (6 regionda 10 MMİ-nin 55 mikromaliyyə müştərisi ilə müzakirələr)
3.MMİ-lərin sosial fəaliyyətlərinin qiymətləndirilməsi (10 MMİ arasında sorğu)
MƏQSƏD
1.Mikromaliyyənin kəmiyyət və keyfiyyət təsirlərinin fərdi, ev təsərrüfatı, icma və biznes səviyyəsində qiymətləndirilməsi
2.MMİ-lərin fəaliyyətlərinin aztəminatlıların əhatə dairəsi/ünvanlılıq, xidmətlərin uyğunluğu, sosial kapital və sosial məsuliyyət baxımından qiymətləndirilməsi
TƏDQİQAT YANAŞMASI
Metodlar:1. Yeni və köhnə müştərilərin (18+ ay müddəti ərzində
mikromaliyyə proqramında iştirak edən) fərdi, ev təsərrüfatı, icma və biznes üzrə göstəricilərinin müqayisəsi əsasında təsirin qiymətləndirilməsi: i) ölkə; ii) paytaxt, digər şəhər və kənd yerləri; iii) regional bölgü üzrə
2. Müzakirə metodu əsasında mikromaliyyənin keyfiyyət aspektlərinin qiymətləndirilməsi
3. Aztəminatlıların əhatə dairəsi/ünvanlılıq, xidmətlərin uyğunluğu, sosial kapital və sosial məsuliyyət göstəriciləri əsasında sosial fəaliyyətin qiymətləndirilməsi
TƏDQİQATIN ƏHATƏ DAİRƏSİİştirakçı təşkilatlar Əhatə dairəsi Müştəril
ərin sayı, min
nəfərlə
İştirakçı təşkilatların
bazarda payı, min nəfər və %-
lə1-ci komponent üzrə
“Finca Azərbaycan”, “Azərbaycan Mikromaliyyələşdirmə Bankı”, “AzərKredit”, “Normikro”, “Aqrarkredit”, “CredAgro”, “Azəristar”, “Viator Azərbaycan”, “Dayaq Kredit”, “Ümid Kredit”, “Bank Respublika”, “İnkişaf üçün Maliyyə”
10 iqtisadi region və ya51 rayon və şəhər +kompakt halda yaşayan məcburi köçkün əraziləri
265 203,5 (77%)
2-ci komponent üzrə
“Finca Azərbaycan”, “Azərbaycan Mikromaliyyələşdirmə Bankı”, “AzərKredit”, “Normikro”, “Aqrarkredit”, “CredAgro”, “Azəristar”, “Viator Azərbaycan”, “Bank Respublika”, “İnkişaf üçün Maliyyə”
6 şəhər - Bakı, Lənkəran, Xaçmaz, İmişli, Şəki, Gəncə
265 202,1 (76,3%)
3-cü komponent üzrə
“Finca Azərbaycan”, “Azərbaycan Mikromaliyyələşdirmə Bankı”, “AzərKredit”, “Normikro”, “Aqrarkredit”, “CredAgro”, “Azəristar”, “Viator Azərbaycan”, “Dayaq Kredit”, “Ümid Kredit”
Bakı və Gəncə 265 187,2 (71%)
SEÇMƏ METODOLOGİYASI
Seçmə zamanı mərhələli klaster yanaşması əsasında təsadüfi seçmə üsulu ilə 2000 (1000 nəfər yeni və
1000 köhnə) mikromaliyyə müştərisi aşağıdakı parameterlər nəzərə alınmaqla seçilmişdir:
1. Regional bölgü2. Seçilmiş təşkilatların bazarda payı3. Qadın kişi nisbəti4. Məcburi köçkünlər5. 20% ehtiyat siyahı
Sorğu zamanı araşdırılan məsələlər
Sorğu zamanı müştərilərdən 14 istiqamətində 152 sual soruşulmuşdur:
1. Ev təsərrüfati üzvləri barədə məlumat2. Ev təsərrüfatının pul gəlirləri3. Nağdsiz gəlirlər - bitkiçilik və heyvandarliq məhsulları4. Ev təsərrüfatının xərcləri5. Əmanətlər və sərmayə 6. Mənzil-yaşayış şəraiti7. Əmlak 8. Götürülmüş və verilmiş borclar9. Səhiyyə xidmətlərindən istifadə 10.Təhsil11.Bazarlara, yollara, inzibati mərkəzlərə və digər xidmətlərə çıxış12.Biznes/sahibkarliq fəaliyyəti13.Mikromaliyyə xidmətləri14.Müştəri barədə məlumat
N %Kişi 1369 68,2Qadın 637 31,8Cəmi 2006 100
Respondentlərin gender və status bölgüsü
Cəmi Yeni KöhnəYerli 83,6 84,12 83,01
MK 12,0 11,65 12,42Qaçqın 4,4 4,23 4,56
100,0 100,00 100,00
Cəmi Kişi Qadın Yeni Köhnə
Bakı 14,9 15,0 14,6 17,8 11,7
Digər şəhər yeri 45,7 41,8 54,2 39,2 53,2
Kənd yeri 39,4 43,2 31,2 43,0 35,1
CƏMİ 100 100,0 100,0 100 100
Respondentlərin yaşayış yerinə görə bölgüsü
Kişi Qadın Regionları
n payı, %Bakı 68,9 31,1 14,9Abşeron 55,9 44,1 8,0Gəncə-Qazax 52,6 47,4 17,9Şəki-Zaqatala 69,0 31,0 7,2Lənkəran 85,2 14,8 13,5Quba-Xaçmaz 69,4 30,6 9,0Aran 71,8 28,2 23,2Yuxarı Qarabağ 56,7 43,3 1,5Dağlıq Şirvan 70,8 29,2 3,2Naxçıvan 87,5 12,5 1,6Cəmi 68,2 31,8 100
Respondentlərin regionlar üzrə bölgüsü
Respondentlərin ev təsərrüfatı ilə əlaqəsi
Respondentlərin yaş bölgüsü
Respondentlərin təhsil səviyyəsi
Rəsmi nikah 78,0 80,3
Qeyri-rəsmi nikah 0,6 1,0
Nikahda olmamışdır 10,9 9,2
Boşanmışdır 2,1 1,9
Evli, lakin ayrı yaşayır 0,6 0,4
Dul 7,9 7,2
CƏMİ 100 100,0
Mikromaliyyə proqramlarında iştirak edən yeni və köhnə müştərilərin nikah statusu
Respondentlərin məşğulluq növləri üzrə bölgüsü
ET üzvlərinin əsas məşğuliyyəti
İşsizlik səviyyəsi – 12,6%İqtisadi fəal əhali – 55,6%
Respondentlərin fəaliyyət sahələri
Respondentlərin sahibkarlıq bilikləri
Paytaxt Digər şəhər yerləri
Kənd yerləri Cəmi
ETÜ üzrə kredit proqramında iştirak əmsalı
1,043 1,112 1,087 1,092
Yeni müştərilər üçün 1,071Köhnə müştərilər üçün 1,116
ET-nin kredit proqramında iştirak səviyyəsi
Kreditin orta məbləği – 1551 AZNYenilər üçün – 1217 AZNKöhnələr üçün – 1928 AZN
Kreditin 71%-i biznes gəlirləri hesabına qaytarılır (yeni-66; köhnə - 77%
Mikrokreditlərin orta həcmi
Yeni KöhnəFaiz dərəcəsinin yüksək olması 77,0 81,6Kreditin həcminin kiçik olması 37,3 32,2Kreditin müddəti çox qısadır 33,6 22,1Ödəmə qrafikinin intensivliyi 5,6 11,4Zəmanət siyasəti və tələblərinin sərtliyi 4,6 5,0Kredit prosedurlarının mürəkkəbliyi 3,1 1,5İşçi heyətin səriştəsizliyi və ya pis rəftarı 0,6 1,2Kredit verilməsinin ləngliyi 0,9 0,8Korrupsiya 1,1 0,4Kredit xidmətlərinin əlçatmazlığı 0,5 0,3
Hazırkı kredit proqramlarıının ən böyük çatışmayan cəhətləri
New Longer-term
İnflyasiya 36,4 40,9Rəqabət 26,8 31,3Maliyyəyə çıxış imkanı zəifdir/yoxdur 15,4 17,8Vergilər yüksəkdir 15,1 10,1Bazar yoxdur 14,4 13,5İnhisarçılıq 13,3 12,1İnfrastruktur zəifdir/yoxdur (elektrik, qaz, su təchizatı, avtomobil yolları və s.) 11,7 12,4Nəqliyyat 6,8 5,9Korrupsiya/rüşvətxorluq 3,5 5,9İxtisaslı işçi qüvvəsi çatışmır 2,6 4,4Təlim yoxdur 2,5 2,1
Biznes/sahibkarlıq/özünüməşğulluq fəaliyyəti istiqamətində müştərilərin qarşılaşdıqları ən böyük çətinliklər
CƏMİMean – 238,5Meadian – 150Minimum – 20Maksimum – 4420
GƏLIRLƏR ÜZRƏ ƏSAS GÖSTƏRICILƏR
(adambaşına aylıq, AZN-lə)
Köhnə müştərilər üzrəMean – 263,4Median – 163Minimum – 21Maksimum - 4420
Yeni müştərilər üzrəMean – 216,5Median – 140Minimum – 20Maksimum – 3605
GƏLİRLƏR ÜZRƏ ƏSAS GÖSTƏRİCİLƏR
CƏMIMean - 145Median - 116Minimum – 30Maksimum - 1061
İSTEHLAK XƏRCLƏRİ ÜZRƏ ƏSAS GÖSTƏRICILƏR(adambaşına aylıq, AZN-lə)
Köhnə müştərilər üzrə Mean – 145Median - 121Minimum - 31Maksimum - 972
Yeni müştərilər üzrə Mean – 138Median – 111Minimum – 30Maksimum - 755
Ərzaq 55,9Qeyri-ərzaq 32,9Xidmət 11,2
Ev təsərrüfatında əmanətin saxlanma forması
Yeni və köhnə müştərilər üzrə ev təsərrüfatında əmanətin saxlanma forması
Ötən 12 ay ilə müqayisədə son 12 ay ərzində ET-nün əmanətlərinin
dinamikası
Əmanətlərdən istifadə (yeni və köhnə)
ET-lərdə debit kartından istifadə səviyyəsi
ET-lərdə kredit kartından istifadə səviyyəsi
Qohumlar/dostlar, dövlət qurumları, icma üzvləri/qonşular, dini təşkilatlar, işəgötürənlər, fərdi borcverən şəxslərdən
istifadə halları çox aşağıdır - 7%.
Borcun istifadə məqsədi
Yeni və köhnə müştərilər üzrə borcun istifadə məqsədi
Burada köhnə ET-lər daha aktivdir
SON 12 AYDA BORC VƏ PUL BAĞIŞLAYAN ET-lər
Respondentlərin ETÜ-lərinin 90%-dən yuxarısı şəxsi mənzilə malikdir və bu nisbət köhnə müştərilər üçün cüzi olaraq yüksəkdir. Cəmi respondentlərin 25,3%-i 2007-ci ildən bəri evlərində səthi və əsaslı təmir işləri aparmışdır: köhnə müş4% .
BakıDigər şəhər
Kənd Yer.
İçməli su (Yayda) 13,4 14,1 11,2İçməli su (Qışda) 13,9 14,3 11,2Qaz (yayda) 21,4 18,7 6,1Qaz (qışda) 20,9 18,1 6,0Elektrik enerjisi (yayda) 23,8 23,1 21,9Elektrik enerjisi (qışda) 23,7 22,0 20,1
MƏNZİL VƏ YAŞAYIŞ ŞƏRAİTİ
ET-lərdə son 12 ayda səhiyə xidmətlərindən istifadə edənlər
SƏHİYYƏ XİDMƏTLƏRİNDƏN İSTİFADƏ
Təhsildən yayınmanın səbəbləri və uşaq əməyi
Bu hal yeni müştərilərdə nisbətən yüksəkdir
Illik təhsil xərcləri (orta təhsil üzrə)
1. İlkin hesablamalar göstərir ki, mikromaliiyyə əksər göstəricilər üzrə xüsusilə yoxsulluğun azaldılmasına 5%-ə yaxın müsbət təsir edir
2. Mikromaliyyə proqramlarına cəlb edilən müştərilərin 22%-ə yaxını yoxsulluq səviyyəsində yaşayanlardır (70 AZN-lə hesabladıqda)
3. Mikromaliyyə müştərilərin həyat səviyyəsinin yaxşılaşmasına sürətli təsir etməsə də onların gəlirlərinin dayanaqlığını təmin edir
YEKUN QEYDLƏR
DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ TƏŞƏKKÜR EDİRƏM!