ประเมนตวเองกอนเขาเรยน หลกสตรรเทาทนส�อและสารสนเทศสาหรบพอแม ผปกครอง

โปรดทาเคร�องหมาย � ลงในชอง � ท�ตรงกบความเปนจรงของทานมากท�สด

ลาดบ ลองประเมนตวเองเก�ยวส�อและสารสนเทศ คาตอบ

ใช ไมใช ไมแนใจ

1 ทานมกจะเช�อ คด หรอทาตามท�ส�อบอกเสมอ

2 ทานมกจะสอบถาม หรอตรวจสอบขอมลท�ส�อบอก เพราะบางทส�งท�ส�อบอกอาจจะไมใช หรอไมใชท +งหมด ฯลฯ

3 ทานรจก หรอมความสามารถในการใชส�อออนไลน

4 ทานมกจะเขาใจ หรอสามารถท�จะตความ หรอแปลความหมาย /เจตนาตางๆจากส�อหรอจากการนาเสนอของส�อได

5 ทานมความร / เขาใจเก�ยวกบเทคนคการสรางภาพ การแตงภาพ การปรบภาพ ฯลฯ ท�สามารถทาไดทกอยางตามท�ส�อตองการ แมบางคร +งอาจจะไมจรงบางกตาม ฯลฯ

6 ทานมทกษะหรอมความรในการคนหาขอมล /สารสนเทศท�ทานตองการได

7 ทานสามารถบอกไดวาสารสนเทศ หรอขอมลท�ส�อนาเสนอ เปนขอเทจจรง หรอเปนเพยงความคดเหน หรอเปนเพยงการชกจงเพ�อจดมงหมายบางอยาง ฯลฯ

8 ทานสามารถแนะนา /สอน ใหบตรหลานรจก หรอรเทาทนส�อและสารสนเทศไดอยางถกตอง/ ม�นใจ เชน สอนใหรจกแยกแยะ / พจารณาเน +อหาจากส�อ หรอสามารถสอนใหลกสามารถคนหาสารสนเทศ / ขอมลท�ลกตองการได เปนตน

9 ส�อสามารถทาใหลกหลานของทานเปล�ยนไปได ท +งดานด หรอดานไมด

หลกสตรรเทาทนส�อและสารสนเทศสาหรบพอแม ผปกครอง คาอธบายหลกสตร หลกสตรรเทาทนส�อและสารสนเทศสาหรบพอแม ผปกครอง เปนหลกสตรการเรยนรตามอธยาศยท�เปดโอกาสให พอแม ผปกครอง ไดเตมเตมทกษะดานการรเทาทนส�อและสารสนเทศ เพ�อนาความรไปบรณาการในการแนะนาแนะแนวทางการเปดรบ การบรโภคส�อและสารสนเทศของบตรหลานท�กาลงตกหลมพลางของกลมธรกจท�ใชส�อและสารสนเทศเปนเคร�องมอทางการตลาดโนมนาว ชกจงใจเดกและเยาวชนซ�งเปนวยท�ไมมวฒภาวะโตพอท�จะแยกแยะไดวาเร�องไหนหลอกหรอโฆษณาเกนจรง พอแม ผปกครองจงตองมวธจดการกบปญหาท�เกดข +นอยางจรงจงและรเทาทน

บทท� 1 การรเทาทนส�อและสารสนเทศ (Media and Information Literacy) วตถประสงค 1. เพ�อใหเขาใจคาจากดความและหลกการวเคราะหเพ�อการรเทาทนส�อ 2. เพ�อใหเขาใจคาจากดความและองคประกอบสาคญของการรสารสนเทศ 3. เพ�อใหเขาใจหลกการวเคราะหเพ�อการรเทาทนส�อและสารสนเทศ กจกรรม 1. นาส�อมาวเคราะหองคประกอบตาง ๆ 2. วเคราะหปญหาลกตดเกมโดยใชทกษะการรสารสนเทศ โดยระบปญหา สาเหต และวธ แกปญหาดวยทกษะการรสารสนเทศ ประเดนท�ควรพจารณา 1.ความเขาใจท�หลากหลายขององคประกอบส�อ 2.การใชขอมลจากหลายแหลงและความนาเช�อถอของแหลงสารสนเทศ 3.การประยกตทกษะการรสารสนเทศในกระบวนการตดสนใจและการแกปญหา หนวยท� 1 ความหมาย ความสาคญของ MIL การรเทาทนส�อและสารสนเทศ (Media and Information Literacy) เปนกระบวนการท�ประกอบดวยหลกการของการรเทาทนส�อ(Media Literacy) และการรเทาทนสารสนเทศ (Information Literacy) จากส�อเดม เชน ส�อส�งพมพ วทยกระจายเสยง โทรทศน ภาพยนตร และส�อใหม เชน ส�อดจทล อนเทอรเนต โทรศพทมอถอ และส�อ Social Network ตางๆ

การรเทาทนส�อ(Media Literacy) Media Literacy เปนคาศพทวชาการดานการส�อสารมวลชน ท�เกดข +นในประเทศแคนาดาและใชแพรหลายกนในประเทศสหรฐอเมรกา บางประเทศในยโรปและญ�ป น เปนคาเดยวกนกบคาวา media studies (ใชในองกฤษ) media education (ใชในองกฤษและฝร�งเศส) และ media literacy (ใชในอเมรกา)เปนแนวคดท�ไดรบการยอมรบในระดบสากล ดงไดระบไวในยทธศาสตรการดาเนนงานดานส�อสารมวลชนขององคการยเนสโก (UNESCO) ซ�งอยในกรอบแนวคดเร�อง“การสงเสรมเสรภาพในการแสดงออกและการเสรมสรางสมรรถนะในการเขาถงขอมลขาวสารและความรอยางท�วถง และเทาเทยมกน” โดยมหลกการหน�งระบไววาดวย “การยกระดบการรเทาทนส�อใหสงข +น” สงผลใหประเทศสมาชกนานาประเทศขององคการยเนสโกไดขานรบหลกการน + และนาไปขบเคล�อนในประเทศของตน สาหรบประเทศไทยน +น ไดมการขบเคล�อนกระบวนการรเทาทนส�อมาเปนระยะเวลาไมนอยกวา 10 ป และยงตองการการขบเคล�อนตอไปอยางไมหยดย +ง เพ�อการสรางภมคมกนใหกบเยาวชนของชาต หลกการวเคราะหเพ�อการรเทาทนส�อ หลกการสาหรบการพฒนาทกษะการรเทาทนส�อท�กลาวมาขางตนท�วาดวยการเขาถงส�อ การวเคราะหส�อ การประเมนคาส�อ และการสรางสรรคส�อ ทกษะเหลาน +คอทกษะท�ตองใชวเคราะหถงรายละเอยดในแบบจาลององคประกอบของการวเคราะหส�อ (Key Concept Model of Media Analysis) ดงภาพท� 2.1

ภาพท� 2.1 แบบจาลององคประกอบของการวเคราะหส�อ (อางจากพรทพย เยนจะบก,พ.ศ. 2554) แบบจาลององคประกอบของการวเคราะหส�อ (Key Concept Model of Media Analysis) แบบจาลององคประกอบของการวเคราะหส�อประกอบดวยองคประกอบหลกๆท�จะตองพจารณา หร อวเคราะหประกอบกบ

1) ผประกอบการส�อ (Media Agencies) ผ ประกอบการส�อหมายถง เจาของหรอผ ประกอบการส�อท�มอยหลายระดบ

ดวยกน อาจจะเปนระดบองคกร สถาน หนวยงานราชการหรอบรษทเอกชนท�เปนเจาของส�อ หรออาจหมายถง เจาของคอลมน ผ อานวยการผลตภาพยนตร เจาของรายการวทย เจาของรายการโทรทศน ตลอดจนผอปถมภรายการท�เปนผกาหนดเปาหมาย กาหนดนโยบาย กาหนดแนวเน +อหาและรปแบบรายการ ในการสรางสรรคส�อประเภทตางๆออกมา

2) ประเภทส�อ (Media Categories) ส�อมอยหลากหลายประเภทในท�น + ส�อ หมายถง ส�อมวลชนประเภท วทย โทรทศน ภาพยนตร หนงสอพมพ นตยสาร และอนเทอรเนต ท�จาแนกตามลกษณะเฉพาะของส�อ และในส�อแตละ

ผประกอบการส�อ (Media Agencies)

ภาษาของส�อ (Media Languages)

องคประกอบของการวเคราะหส�อ

การนาเสนอของส�อ (Media Representations)

ผ เปดรบส�อ (Media Audiences)

ประเภทของส�อ (Media Categories)

เทคโนโลยของส�อ (Media Technologies)

ประเภทเรายงจาแนกตามประเภท รปแบบและเน +อหาท�ส�อนาเสนอ เชนในหนงสอพมพแตละฉบบประกอบดวยหลายคอลมน เชน ขาว บทความ นยาย รายการโทรทศนกประกอบดวยรายการหลายรปแบบในแตละชวงเวลาตาง ๆ เปนรายการละคร เกมโชว ขาว เปนตน

3) เทคโนโลยของส�อ (Media Technologies) เทคโนโลยของส�อ หมายถง องคประกอบเชงวทยาศาสตรท�ใชสรางส�อตางๆ ข +น

เปนเคร� องมอประกอบการพมพ การสรางภาพ การบนทกภาพ เสยง ขอความ กราฟก อาจจะเปนเทคโนโลยงาย ๆ หรอมความสลบซบซอนดวยระบบเคร�องจกรกล ดจตอล คล�นแสง คล�นเสยงในระบบตาง ๆ ประกอบกบศลปะแขนงตาง ๆ ท�นามาใชอยางลงตวในกระบวนการผลตส�อทกประเภท

4) ภาษาของส�อ (Media Languages) ส�อแตละประเภทมภาษาของตนเอง ผเปดรบส�อเปนผตความส�งท�ส�อนาเสนอ ส�อ

ท�ใชแตเสยงอยางเดยว อยางวทยกระจายเสยงใชภาษาพดเปนหลก แตส�อส�งพมพจะใชภาษาเขยนเปนหลก ในขณะเดยวกน ส�งท�ประกอบอยในส�อตางๆ สามารถเปนสญลกษณท�ส�อความหมายได โครงสรางการเลาเร�อง การดาเนนเร�องของภาพยนตรตางๆ ใชการตดตอภาพส�อความหมายไดดวยเชนกน ละครอาจส�อ ความด ความช�ว ผานตวละครตาง ๆ ได ส�งท�ส�อดวยภาษาใชการสรางรหสเพ�อส�อความหมาย แตผ รบสารจะเปนผถอดรหสและตความออกมาตามประสบการณและความรของตนเอง

5) ผ เปดรบส�อ (Media Audiences) ผ เปดรบส�อหมายถงกลมเปาหมายของส�อ ท�อาจเปนผ ชมรายการโทรทศน ผ ฟง

รายการวทย ผ อานหนงสอพมพ กลมเปาหมายของส�อแตละประเภทแตกตางกนดวย เพศ วย การศกษา ประสบการณ ความชอบ ความสนใจ ทศนคต ประเพณ วฒนธรรม ซ�งความหลากหลายเหลาน +จะสงผลให การตความ การรบร และการเขาใจภาษาของส�อ เน +อหาของส�อแตกตางกนออกไปดวย ในขณะเดยวกนส�อแตละประเภทจะมกลมเปาหมายเฉพาะของตน แตไมสามารถควบคมผ เปดรบคนอ�น ๆ ได การตความของผ เปดรบส�อจงสงผลกระทบในวงกวางได 6) การนาเสนอของส�อ (Media Representations)

การนาเสนอของส�อ หมายรวมถง การนาเสนอเน +อหาในรปแบบตาง ๆ ของส�อ ซ�งสงผลตอการรบรของผ เปดรบเปนอยางย�ง การนาเสนอขาวใหญในหนาหน�ง ยอมหมายถง ขาวท�มองคประกอบท�สาคญกวาขาวเลก ๆ ในหนาใน การนาเสนอของละครชวงหลงขาวกบละครชวงเชาวนอาทตยทาใหเหนคณคาความย�งใหญของละครแตกตางออกไป เทคนคการนาเสนอเน +อหาตางๆ สามารถทาใหผ รบเช�อในส�งท�อาจถกหลอกลวงไปในทางท�ผดได หรอเทคนคการสรางภาพจาลองเหตการณประวตศาสตรตาง ๆ ทาใหคนดมสวนรวมรบรในอดตของชาตตนได ท +งน +เปนเพราะคาท�วา “ส�อท +งหมดถกประกอบสรางข +น”

การรสารสนเทศ (Information Literacy) การรสารสนเทศ(Information Literacy) เปนสวนสาคญพ +นฐานของการเรยนรดวยตนเอง และการเรยนรตลอดชวต เน�องจากการรสารสนเทศ หมายถง การรวาตองการสารสนเทศอะไร เม�อไร สารสนเทศน +นอยท�ใด รปแบบใด เม�อศกษา คนควาและอานดแลวเช�อถอไดมากนอยเพยงใด โดยการสงเคราะหกอนท�จะนามาไปใชเพ�อการส�อสารเผยแพรใหผ อ�นเขาใจได ซ�งองคประกอบสาคญของการรเทาทนสารสนเทศคอ

1) ความตระหนกในความตองการสารสนเทศ (Recognize information needs) คอการรวา ตนเองมความตองการสารสนเทศใดบาง

2) ความสามารถในการเขาถง การประเมนคณภาพ หรอความนาเช�อถอของสารสนเทศได (Locate and evaluate the quality of information) คอ การรวา สารสนเทศท�ตนตองการน +นสามารถท�จะหาไดจากแหลงใด ดวยวธการใด และเม�อหามาไดแลว สามารถท�จะประเมนไดวา คณภาพของสารสนเทศท�ไดมาน +นมคณภาพหรอไม มากนอยเพยงใด เปนตน

3) ความสามารถในการจดเกบ และการสบคนแหลงสารสนเทศตามท�ตนตองการ (Store and retrieve information) คอความร ความสามารถ และทกษะในการจดเกบ และการนามาใชอกไดอยางมประสทธภาพ

4) ความสามารถในการใชสารสนเทศอยางมประสทธภาพสอดคลองกบคณธรรมจรยธรรมของสงคมน +นๆ (Make effective and ethical use of information)

5) ความสามารถในการประยกตใ ชสารสนเทศในการส�อสารอ ยางมประสทธภาพ (Apply information to create and communicate knowledge)

แบบจาลององคประกอบของการวเคราะหสารสนเทศ (Key Concept Model of Information Analysis) แบบจาลององคประกอบของการวเคราะหสารสนเทศประกอบดวยองคประกอบหลกๆหลายแนวทาง และแบบจาลองท�ไดรบความนยมมากในปจจบนคอ แบบจาลองการรสารสนเทศตามโมเดล Big 6 Skills ท�พฒนาข +นโดย Mike Eisenberg และ Bob Berkowitz ไดนาไปใชต +งแตระดบอนบาลถงระดบอดมศกษา เพราะเปนท +งทกษะชวตและทกษะการแกปญหาโดยใชสารสนเทศ มการนาไปประยกตเพ�อการเรยนการสอนทกษะสารสนเทศในสถาบนการศกษาตางๆ โดยทกษะท +ง 6 ทกษะดงกลาวไมจาเปนตองเรยงลาดบ ไดแก

ทกษะท� 1 การกาหนดภาระงาน (Task Definition) เปนการระบปญหา หรอกาหนดขอบเขตของสารสนเทศท�ตองการใช และกาหนดวตถประสงคเพ�อการคนหาสารสนเทศในข +นตอไป ทกษะท� 2 การกาหนดกลยทธแสวงหาสารสนเทศ ( Information Seeking Strategies) เปนการกาหนดวาแหลงสารสนเทศใดมสารสนเทศท�ตองการ และประเมนความเหมาะสมของแหลงสารสนเทศกบปญหาท�ไดกาหนดไวขางตน เพ�อใหสารสนเทศไดตรงกบความตองการอยางแทจรง ทกษะท� 3 การกาหนดแหลงสารสนเทศและการเขาถงสารสนเทศ

(Location and Access) เปนการระบแหลงท�อยของสารสนเทศและคนหาสารสนเทศตามแหลงสารสนเทศท�ไดกาหนดไว ทกษะท� 4 การใชสารสนเทศ (Use of Information) เปนการอาน พจารณาสารสนเทศท�ตองการ และคดเลอกขอมลขาวสารท�เก�ยวของออกมาใชไดตรงกบท�ตองการ ทกษะท� 5 การสงเคราะห (Synthesis) เปนการสรางช +นงานข +นใหม โดยการใชเทคนคการคดวเคราะหและออกแบบงานใหมใหดกวาเดม ทกษะท� 6 การประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนผลงานท�ไดทาข +น รวมท +งการประเมนกระบวนการแกไขปญหาสารสนเทศดวย

หนวยท� 2 หลกการวเคราะหเพ�อการรเทาทนส�อและสารสนเทศ หลกการวเคราะหเพ�อการรเทาทนส�อและสารสนเทศ (Media and Information Literacy) จะตองใชองคประกอบหลกของท +งการวเคราะหส�อและการรสารสนเทศ นาเขาสกระบวนการคดวเคราะห 5 ข +นตอน ประกอบดวย 1) การเปดรบ และการเขาถงท @งส�อและสารสนเทศน@นๆ (Access) Assael (1985, pp. 218-224) ไดใหความหมายการเปดรบวาเปนการท�ประสาทสมผสของผบรโภคซ�งถกกระตนโดยส�งเรา ซ�งผบรโภคจะเปนผ เลอกเองวาส�งเราใดตรงกบความตองการของผบรโภคและผบรโภคจะหลกเล�ยงการเปดรบส�งท�เราตนไมตองการไมสนใจ และเหนวาไมสาคญ และหากผบรโภคเลอก กจะเกดกระบวนการเปดรบ ท +งน +กระบวนการเปดรบจะมความสมพนธกบความต +งใจในการรบสารดวย โดยท�ความสนใจ (interest) และความเก�ยวของ (involvement) ของผบรโภคกบส�งเราน +นจะสะทอนออกมาในระดบของความต +งใจ (attention) ท�ผบรโภคใหกบส�งเราน +น นอกจากน +ยงมเกณฑในการเปดรบส�อของผ รบสาร(จรรยา, 2553.) ดงน + 1.เลอกรบส�อท�มอย (availability) โดยผ รบสารจะรบส�อท�ไมตองมความพยายามมากซ�ง หมายถงส�อท�สามารถจดหามาไดงายกวาส�ออ�น ๆ

2. เลอกรบส�อท�สะดวกและนยม (convenience and preferences) ผ รบสารจะเปดรบส�อท�สะดวกกบตวเองเปนหลก เชนผ รบสารบางคนจะตองใชเวลาในการเดนทาง อยบนรถยนต ดงน +นส�อท�สะดวกในการเปดรบกคอ การเปดฟงวทยในรถยนตเปนตน

3. เลอกรบตามความเคยชน (accustomed) ผ รบสารบางคนจะตดอยกบการเปดรบส�อเดม ๆ ท�เคยชนท�ตนเคยเปดรบอยเปนประจา ซ�งมกพบในบคคลท�มอายมาก ถาเคยรบส�อใดกมกจะรบส�อน +นๆ และไมสนใจส�อใหม ๆ

4. เลอกเปดรบส�อตามลกษณะเฉพาะของส�อ (characteristic of media) คณลกษณะของส�อมผลตอการเลอกเปดรบส�อของผ รบสาร เชน ลกษณะเดนของหนงสอพมพมลกษณะพเศษ คอเปนส�อท�มราคาถก สามารถอานขาวสารไดรายละเอยดมาก และสามารถพกพานาตดตวไปได ซ�งผ รบสารจะเลอกเพราะตดกบลกษณะเฉพาะของส�อ

5. เลอกเปดรบส�อท�สอดคลองกบตนเอง (consistency) ผ รบสารจะเลอกเปดรบส�อท�มความสอดคลองกบความร คานยม ความเช�อ และทศนคตของตนเอง

2) การวเคราะหท @งส�อและสารสนเทศน@นๆ (Analyze) การวเคราะหองคประกอบของแนวคดหลกในการรเทาทนส�อและสารสนเทศเปน

การศกษารายละเอยดในองคประกอบของส�อและสารสนเทศท�สาคญตามหลก ML และ IL 3) การเขาใจส�อและสารสนเทศน@นๆ (Interpret)

ความสามารถในการเขาใจส�อและสารสนเทศ คอการท�ผ รบสารเขาใจธรรมชาตของส�อแตละประเภท รวาผประกอบการส�อคอใคร ใชส�อประเภทใด เทคโนโลยท�ใชคออะไร รปแบบการนาเสนอของส�อเปนแบบใด และภาษาท�ใชในส�อ นอกจากน + ยงตองมความเขาใจในสารสนเทศน +นๆตามเกณฑมาตรฐานของสมาคมการศกษาบรรณารกษวสคอนซน ไดแก

1. สามารถแยกแยะและอธบายความตองการเก�ยวกบสารสนเทศท�จาเปนในการแกปญหา

2. สามารถวนจฉย แยกแยะและเลอกใชแหลงสารสนเทศไดอยางเหมาะสม 3. สามารถวางแผนการสบคนสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพ 4. สามารถอธบาย วเคราะหผลการสบคนและเลอกแหลงสารสนเทศท�ตรง

กบความตองการ 5. สามารถระบแหลงและคนคนสารสนเทศในเร�องท�ตองการจากแหลง

สารสนเทศตาง ๆ ได 6. สามารถประเมนคณคาและเลอกใชสารสนเทศได 7. สามารถจดระบบ สงเคราะห รวบรวมและประยกตสารสนเทศไปใช

ประโยชนได

8. สามารถกาหนดแนวทางแสวงหาสารสนเทศดวยตนเองได 9. มความเขาใจเก�ยวกบแหลงและทรพยากรสารสนเทศ ท +งในดาน

องคประกอบ กระบวนการผลต สถาบนบรการและการเผยแพรสารสนเทศ

10. มจรยธรรมในการใชและเผยแพรสารสนเทศ 4) การประเมนคาส�อและสารสนเทศน@นๆ (Evaluate)

หลงจากการท�ผ รบสารผานการวเคราะหและทาความเขาใจส�อและสารสนเทศแลว ผ รบสารควรท�จะทาการประเมนคาส�งท�นาเสนอวามคณภาพและคณคามากนอยเพยงใด ไมวาจะเปนเน +อหาท�ส�อนาเสนอหรอวธการนาเสนอในรปแบบใดกตาม ส�อไดใชเทคนคอะไร กอใหเกดความสนใจ ความพอใจข +น หรอทาใหหลงเช�อไปโดยขาดการวเคราะหอยางถองแท

5) การใชส�อและสารสนเทศน@นใหเกดประโยชนและเหมาะสม (Utilization) หลงจากการท�ผ รบสารผานการวเคราะหและประเมนคาส�อและสารสนเทศแลว ผ รบสาร

จะตองมการใชสารสนเทศอยางมประสทธภาพสอดคลองกบคณธรรมจรยธรรมของสงคมน +นๆ

หนวยท� 3 กจกรรมเสรมการเรยนร กจกรรมเสรมการเรยนรในบทท� 1 แบงออกเปน 2 กจกรรม ตามประเดนหลกสาคญๆของบท ดงน + กจกรรมท� 1 เสรมพลงการรเทาทนส�อ ใหผ เรยนวเคราะหโฆษณาในส�อท�เปดรบบอยท�สดตามองคประกอบหลกๆ ของการวเคราะหส�อ (Media analysis) ดงตอไปน +คอ ใครคอผประกอบการส�อ หรอใครคอเจาของส�อน@นๆ

1) ระบผประกอบการส�อ หรอเจาของส�อน +นๆ 2) ระบผอปถมภหรอผสนบสนนในการกาหนดเปาหมายในการสรางส�อท�ผ เรยน

เลอกเปดรบ ประเภทส�อ

1) ระบประเภทของส�อท�เลอกเปดรบ 2) ระบรปแบบและเน +อหาท�ส�อนาเสนอ

เทคโนโลยของส�อ ระบเทคโนโลยท�ส�อเลอกใช ภาษาของส�อ

1) ระบภาษาตางๆท�ส�อใชในการนาเสนอเน +อหาตอกลมเปาหมาย 2) แปลความหมาย หรอตความจากส�อตามประสบการณและความรของ

ตนเองจากภาษาท�ส�อใช

ผเปดรบส�อ ระบกลมเปาหมายหลกและกลมเปาหมายรองของส�อน +นๆ

การนาเสนอของส�อ 1) บอกรปแบบ หรอวธการการนาเสนอของส�อ 2) บอกเน +อหาท�ส�อนาเสนอ

………………………………………………………………………………………………………………… กจกรรมท� 2 เสรมพลงทกษะการรสารสนเทศ (IL) ใหผ เรยนจดทาโครงการแกปญหาลกตดเกม ตามโมเดล Big 6 Skills ทกษะท� 1 การกาหนดภาระงาน

1) ระบปญหาท�เก�ยวของและความตองการในการหาทางแกปญหา 2) กาหนดหวขอเร�องท�ตองการศกษาคนควา และทาโครงเร�องโดยสงเขป

ทกษะท� 2 การกาหนดกลยทธแสวงหาสารสนเทศ 1) กาหนดคาสาคญเพ�อใชสบคน 2) กาหนดประเภทสารสนเทศ / เน +อหาท�เหมาะสมกบหวขอเร�อง หรอปญหา

น +นๆ 3) เลอกสารสนเทศ /เน +อหาจากแหลงสารสนเทศท�หลากหลายเพ�อหาคาตอบ

(หนงสอ บทความวารสาร ฐานขอมลตาง ๆ อนเทอรเนต ผ เช�ยวชาญ ฯลฯ) ทกษะท� 3 การกาหนดแหลงสารสนเทศและการเขาถงสารสนเทศ

การเขาถงเน +อหาโดยรแหลงสารสนเทศ /แหลงขอมลขาวสารท�ตองการ ทกษะท� 4 การใชสารสนเทศ

1) คนหาสารสนเทศจากฐานขอมลท�เก�ยวของ หรอจากอนเทอรเนต 2) ใหตวอยาง URL 5 อน โดยใหสรปประเดนสาคญท�ไดจากการคนหา / ศกษา

ในฐานขอมล / แหลงขอมล / เวบไซตน +นๆ 3) ระบเหตผลส +น ๆ ในการเลอกฐานขอมล / แหลงขอมล / เวบไซตน +นๆ

ทกษะท� 5 การสงเคราะห 1) ทาโครงเร�องอยางเปนระบบ และกาหนดรปแบบการนาเสนอ 2) เสนอแนวทางการแกปญหา และนาไปใชประโยชน

ทกษะท� 6 การประเมนผล ประเมนผลจากขอมล / สารสนเทศ และจากการนาเสนอขอมล/สารสนเทศน +นๆ

บทท� 2 ธรรมชาตของส�อ วตถประสงค

1. เพ�อใหเขาใจลกษณะเฉพาะของส�อท +งท�เปนส�อเดมและส�อใหม 2. เพ�อใหเขาใจผลกระทบ อนตราย ของความไมรเทาทนส�อและสารสนเทศ โดยเฉพาะ

จากส�อใหมประเภทส�อออนไลน 3. เพ�อแนะนาวธการสอนลกใหรเทาทนส�อและสารสนเทศโดยเฉพาะจากส�อใหมประเภท

ส�อออนไลน กจกรรม 1. นาส�อมาวเคราะหลกษณะและคณสมบตเดน จานวน 3 ชนด ประเดนท�ควรพจารณา 1.ความเขาใจลกษณะและคณสมบตเดนของส�อแตละชนด

2.ความสามารถในการสอนลกใหรเทาทนส�อและสารสนเทศโดยเฉพาะจากส�อใหมประเภทส�อออนไลน

หนวยท� 1 ส�อเดม (Traditional Media) ส�อเดม (Traditional Media) เปนส�อท�เกดข +นกอนในยคตนๆ ไดแก ส�อส�งพมพ วทยกระจายเสยง โทรทศน ภาพยนตรซ�งเปนส�อมวลชนท�เขาถงผ รบสารไดจานวนมากในเวลาท�รวดเรว แตมกเปนการส�อสารแบบทางเดยว โดยผ รบสารไมสามารถตอบโตหรอแสดงความคดเหนลงไปในส�อไดในขณะเปดรบ โดยส�อแตละชนดมลกษณะและคณสมบตเดนท�แตกตางกน ดงน +

ส�อส�งพมพ เปนส�อท�จดพมพโดยเคร�องจกรท�เผยแพรสมวลชนสม�าเสมอดวยเน +อหาหลากหลาย ท�ดาเนนการตอเน�องในรปองคกร เปดโอกาสใหผบรโภคไดเลอกอยางกวางขวาง ตอบสนองตอผบรโภคกลมยอยไดด จงเปนส�อท�มความนาเช�อถอสง มความคงทนในการถายทอดสารและการเกบรกษา พกพาสะดวก เชน หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร เปนตน

ส�อวทยกระจายเสยง เปนส�อท�นาเสนอสารผานคาพด เสยงเพลง และเสยงประกอบ ดวยเน +อหาหลายประเภท มกลมเปาหมายเฉพาะ คณสมบตเดนของส�อวทยกระจายเสยงคอ ความฉบไว เปนส�อแหงจนตนาการ สามารถเขาถงผ ฟงไดด สะดวกในการพกพา ใหความเปนสวนตวและอานาจในการเลอกฟง มลกษณะการฟงเปนส�อเสรมกจกรรมอ�น

ส�อโทรทศน เปนส�อท�อาศยแสง ส มมกลอง ขนาดภาพ ถายทอดเน +อหา อารมณสผชม นาเสนอหลากหลายเน +อหาและรปแบบ มคณสมบตใหท +งภาพและเสยง เปนส�อท�มอทธพล เปนส�อท�มความซบซอนในกระบวนการผลต เปนส�อราคาแพงท +งในการผลต การเผยแพร และเปนส�อท�มการแขงขนสง

ส�อภาพยนตรเปนส�อท�สงสารผานภาพและเสยง ท�บนทกเปนภาพเคล�อนไหวและเสยงลงบนแผนฟลม นาเสนอเน +อหาหลายประเภท มกลมเปาหมายคอนขางเฉพาะ มคณสมบตในการถายทอดเหตการณจรง สามารถใชเทคนคในการผลตเพ�อใหไดภาพและเสยงตามตองการ มความคมชดในการนาเสนอสง และมอสระในการนาเสนอตางจากส�อโทรทศน หนวยท� 2 ส�อใหม (New Media) เปนการส�อสารในรปแบบใหม ท�มการนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาประกอบการส�อสาร ทาใหการส�อสารน +นทนสมยและมประสทธภาพมากย�งข +น เชน TV on Mobile, Webcam เปนตน ทาใหผ รบสาร ท�อยท�วทกมมโลกสามารถรบรขาวสารไดอยางรวดเรวและชดเจน เปนการกระจายขาวสารไปไดทกสารทศ เชน การสงอเมลล ทวตเตอร การแชท โดยท�ผ รบสารสามารถตอบโตกบส�อมวลชนได ในขณะท�ส�อด +งเดมไมสามารถทาได เชน การสง SMS ไปในรายการตางๆท�เปดโอกาสใหแสดงความคดเหนในโทรทศน หรอการโทรศพทเขาไปในรายการวทยหรอโทรทศนเพ�อแสดงความคดเหน ซ�งในปจจบนส�อใหมไดเขามามบทบาทอยางมากทกวงการ ไมเฉพาะวงการส�อสารมวลชน แตยงมอกมากมาย เชน ดานการศกษา คมนาคม อตสาหกรรม เปนตน การรวมตวของส�อใหมและส�อเดมทาใหเกดการมาบรรจบกนของเทคโนโลยส�อ (convergence) เปนการพฒนาส�อเขามาใกลกนของเทคโนโลย 3 ประเภทคอ 1 เทคโนโลยการแพรภาพและเสยง เชน วทย โทรทศน 2 เทคโนโลยการพมพ เชน หนงสอ นตยสาร หนงสอพมพ 3 เทคโนโลยคอมพวเตอร โดยมเทคโนโลยส�อสารโทรคมนาคมเปนปจจยสนบสนน ไดแก หนงสอพมพออนไลน นตยสารออนไลน ส�อใหมจงอยในรปของความรทางดจทล (digital knowledge) ซ�งหมายถงความรท�จาเปนตองมเพ�อใหสามารถประยกตใชงานคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในการพฒนาคณภาพชวตของตน ซ�งอาจ

รวมถงความรท�สามารถผลตส�อดวยตนเองเพ�อเผยแพรความคดเหนในเร�องตางๆออกสสงคม รฐบาลของแตละประเทศมโครงการพฒนา e-Government และโครงการรกษาพยาบาลระยะไกล เชน Telemedicine เปนตน อานาจของอนเทอรเนตและส�อดจทลอยท�การปฏสมพนธระหวางผ ใช โดยผ ใชสามารถเปนผผลตส�อไปพรอมๆกน ทาใหผ ใชรวมแลกเปล�ยนทศนคตในเร�องตางๆได และจดทาเวบไซต เวบบลอกในการเผยแพรขอมลทางอนเทอรเนตดวยคาใชจายท�ต�า รวมถงการใชเครอขายสงคม เชน เฟสบค ทวตเตอรและอ�นๆ ปจจบนการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ลวนใชส�อใหมเปนเคร�องมอสาคญในการส�อสารใหเขาถงประชาชน การใชส�อใหมจงเปนท +งโอกาสและภยคกคามของผ ใชหรอผบรโภค อยท�ความสามารถในการเลอกใชและเลอกท�จะเขาใจในเน +อหาสาระอยางชาญฉลาด การทาใหประชาชนมความรเทาทนส�อจงเก�ยวของกบความอยรอดของประชาชน ท�จะไมตกเปนเหย�อของขอมลขาวสารและส�อ ตวอยางส�อใหม

1) Twitter เพ�อการส�อสารในวงกวาง

2) Facebook เพ�อการส�อสารในกลมเพ�อน

3) หนงสอพมพออนไลน

4) Youtube การเผยแพรและแลกเปล�ยนวดโอ

5) การสบคนขอมลออนไลน

ส�อออนไลน ปจจบนการใชส�อออนไลนผานทางเครอขายอนเทอรเนตไดขยายวงกวางออกไปมากข +น โดยไดกาวลวงเขาไปในทกสาขาอาชพ ไมไดจากดอยเฉพาะดานการศกษาหรอการวจยเหมอนเม�อเร�มมการใชอนเทอรเนตใหมๆ ดวยคณสมบตการเขาถงกลมเปาหมายจานวนมากๆ ไดในเวลาอนรวดเรว และใชตนทนในการลงทนต�า ทาใหอนเทอรเนตเปนส�งท�พงปรารถนาขององคกรตางๆ หลายหนวยงานไดมความพยายามนาอนเทอรเนตมาใชเพ�อประโยชนสาหรบหนวยงานของตนในรปแบบตางๆ อาท การประชาสมพนธองคกร การโฆษณาสนคา การคาขาย การตดตอส�อสาร ฯลฯ นอกจากน +อนเทอรเนตยงกลายเปนอกส�อหน�งของความบนเทงภายในครอบครว ไมวาจะเปนการฟงวทย ดโทรทศน หรออานหนงสอพมพ ลวนแลวแตสามารถกระทาผานอนเทอรเนตไดท +งส +นc]tขณะท�ส�อออนไลนอยางอนเทอรเนตมประโยชนหลากหลาย แตในทางตรงกนขาม หากผใชขาดการรเทาทน คณอนนตท�เหนอาจกลบกลายเปนโทษมหนตไดเชนเดยวกน ความเส�ยงของส�ออนเทอรเนต

1) เน @อหาท�ไมเหมาะสมกบบางชวงอาย เน�องจากอนเทอรเนต เปนส�อท�คนทกกลมสามารถเขาถงไดงาย และประโยชนหลกของอนเทอรเนตยงอยท�ปรมาณของตวเน +อหาท�มใหเลอกอยางมากมายมหาศาล แตกไมใชเน +อหาท +งหมดท�เดกและเยาวชนจะสามารถเขาถงได ดงน +นการลงขอมลตางๆจงเปนเร�องท�พงระวง เพ�อใหขอมลน +นๆ เหมาะสมกบแตละวย และอาย เน +อหาท�ไมเหมาะสมกบบางชวงอาย เชน ภาพลามกอนาจารสาหรบผใหญ ท�อาจทารายเยาวชนไดหากเยาวชนบรโภคส�อลามกน +นโดยไมเจตนาและขาดวจารณญาณ เน +อหาท�ไมเหมาะสมในทกกลมอาย อาจมการใหคาอธบายเชงพาณชย แตยงสามารถสรางข +นจากผ ใชเอง ในอดต การเขาถงขอมลน +นอาจจะมขอจากดใหกลมสมาชกผ ใชภายในเทาน +น ในขณะท�เน +อหาท�ผ ใชสรางข +นเปนสวนใหญจะท�เปดเผยตอสาธารณชนและตองการความสนใจเปนพเศษ เน�องจากปจจบนเดกและเยาวชนมโทรศพทมอถอระบบมลตมเดยท�มฟงกชนซ�งมความสามารถในการเขาถงระบบอนเทอรเนตแคเพยงปลายน +ว ท +งน +ตวเดกและเยาวชนเองจะตองใชวจารณญาณวาพวกเขาควรจะเขาถงเน +อหาท�ไมเหมาะสมกบวยดวยตวเองและควรมผ ใหญใหคาแนะนาดวย

2) เน @อหาท�ผดกฎหมาย ลทธการเหยยดผว การทาอนาจารเดก จดเปนประเภทของเน +อหาท�ผดกฎหมาย แตกข +นอยกบกฎหมายของแตละประเทศ แมวาประเภทของเน +อหาบางอยางจะผดกฎหมายในประเทศสวนใหญ แตเน +อหาท�ผดกฎหมายเหลาน +สามารถเขาถงไดโดยไมไดต +งใจ และเจตนาโดยกลมเดกและเยาวชน ดงน +นผ ใหญควรใหความสนใจกบเดกและเยาวชนท�เปนเหย�อโดยระงบเน +อหาท�ผดกฎหมาย เชน การเผยแพรภาพการลวงละเมดเดก หรอวดโอ

3) ขาดการตรวจสอบเน @อหา เน +อหาท�เผยแพรทางอนเทอรเนต มกจะไมผานการตรวจสอบแตอยางใด ดงน +นควรเรยนรท�จะอานเน +อหาตางๆอยางมวจารณญาณ และไมเช�อในทกส�งท�ปรากฏบนอนเทอรเนต โดยเฉพาะเน +อหาลกษณะ Web 2.0 ท�มกจะมบางสวนท�ลาเอยงหรอไมถกตอง ผ ใชในวยเยาวจะตองตระหนกถงอนตรายจากส�งท�อานออนไลน

4) การย�วยท�กอใหเกดอนตราย

มเวบไซดมากมายท�สงเสรม หรอย�วยใหผ ใชทารายตวเอง เชน เวบไซดท� สงเสรมใหฆาตวตายม อดอาหารเพ�อรกษารปราง หรอการแบงแยกนกาย และมความเปนไปไดท�เพ�มข +นในการเผยแพรเน +อหาของผ ใชความเส�ยงของการบรโภคเน +อหาท�เปนการย�วยใหเกดอนตราย โดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชนในหลายๆกรณท�ไมสามารถทาการประเมนความเส�ยงท�เกดจากการปฏบตตามคาแนะนาท�ใหไวในเวบไซต

5) การละเมดสทธมนษยชน/ หม�นประมาท

การโฆษณาชวนเช�อกบคนบางกลม หรอบคคล เพ�อใหเปนท�นยม ตองสามารถเขาใจไดวาบคคลน +นๆไดทาหนาท�แตกตางกนในระบบออนไลนโดยท�พวกเขาไมตองเผชญกบปฏกรยาของผ ท�ทาหนาท�คลายๆกน หรอผ ท�ตกเปนเหย�อของพวกเขาโดยตรง อกท +งยงไมตองเผชญกบผลกระทบในทนทจากการปฏบตของพวกเขา ดงน +นความเส�ยงของการกระทาการละเมดสทธมนษยชน และตกเปนเหย�อของการถกหม�นประมาทน +นมแนวโนมสงท�จะเกดข +นในระบบออนไลนมากกวาในความเปนจรง นอกจากน +ยงมเน +อหาหม�นประมาทเปนอนตรายตอเดกและเยาวชน อาจจะมการรบอทธพลจากขอมลชกจงท�เปนอนตราย

6) โฆษณาท�ไมเหมาะสม และการตลาดเพ�อเดก โฆษณาท�ไมเหมาะสม หมายถง โฆษณาท�มความเส�ยงตอการรบ หรอบรโภคส�อโฆษณาสาหรบผลตภณฑหรอบรการท�ไมเหมาะสมใหกบเดกและเยาวชน เชน การทาศลยกรรม ผ ใชจานวนมากยนดท�จะใหขอมลสวนตว เชน ช�อ อาย หรอเพศ ฯ และมแนวโนมมากข +นท�พวกเขากาลงจะไดรบส�อโฆษณา โดยในกลมเดกและเยาวชนน +น มกจะมหลายกรณดวยกนท�ตวเดกเองไมไดตระหนกถงผลกระทบ หรอความเส�ยงจากการพมพช�อและรายละเอยดตางๆลงในแบบฟอรมบนเวบไซต และเม�อพจารณาจากอตราการแทรกซมอนสงล�วของโทรศพทมอถอตอความสนใจของของเดก เยาวชนและวยรน การเผยแพรโฆษณาน +นกคมคาท�จะจายกบชองทางน +

7) ขอมลสวนตว

เน +อหาท�ถกเผยแพรบนเวบไซตจะสามารถแพรกระจายอยางรวดเรวไปท�วโลกและสามารถดารงอยอยางไมมกาหนด โดยกลมเดกและเยาวชนน +นมกจะไมตระหนกถงผลกระทบ ระยะส +น และระยะยาวของการเผยแพรขอความและรปภาพท�ไมเหมาะสม ท�จะเผยแพรบนพ +นท�สาธารณะ ขอมลท�เกบไวบน

เซรฟเวอรหรอแพลตฟอรมน +น สามารถเขาถงไดงายโดยคนอ�นๆ และคนท�วไปอาจไมตระหนกถงความไมปลอดภยของขอมลสวนบคคลท�สามารถเขาถงไดงายน +

8) การละเมดลขสทธd การละเมดลขสทธ�เปนความเส�ยงท�เก�ยวของกบการดาเนนการของผ ใชเอง โดยไมคานงถงความเปนจรง ไมวาจะเปนลขสทธ�ของผ อ�นท�ถกละเมดโดยจงใจ หรอไมไดเจตนา การละเมดจงถอวาเปนการหลอกลวงผครอบครอง และเปนการฝาฝนท�นาพาความเส�ยงในการถกลงโทษ หนวยท� 3 กจกรรมเสรมการเรยนร กจกรรมเสรมการเรยนรในบทท� 2 แบงออกเปน 4 กจกรรม ตามประเดนหลกสาคญๆของบท ดงน + กจกรรมท� 1 ใหอธบายความหมายของส�อเดม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจกรรมท� 2 ใหอธบายความหมายของส�อใหม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจกรรมท� 3 ใหอธบายความหมายของส�อออนไลน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจกรรมท� 4 เลาประสบการณความเส�ยงทางส�ออนเทอรเนตท�เคยเกดข +นกบทานหรอคนใกลชด อยางนอย 1 กรณ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

บทท� 3 ภาษาของส�อ วตถประสงค เพ�อใหเขาใจและสามารถตความหมายของสารในส�อท�เปดรบไดท +งความหมายโดยตรงและความหมายโดยนย กจกรรม

1. นาภาพโฆษณาจากส�อสารมวลชนประเภทใดประเภทหน�งมาตความ โดยอธบาย

ความหมายโดยตรงจากส�งท�ปรากฏในส�อไมตองเพ�มขอมล

2. จากโฆษณาช +นเดม ใหอธบายความหมายโดยนย

3. นาการตความหมายโดยตรงและความหมายโดยนยมาเปรยบเทยบกน

ประเดนท�ควรพจารณา 1. ผ เรยนสามารถตความจากภาษาของส�อในเบ +องตนไดหรอไม

2. ผ เรยนสามารถตความจากภาษาของส�อท�หลากหลายและลกลงไปไดมากนอยเพยงไร

หนวยท� 1 ภาษาของส�อ การส�อสารจะประสบผลสาเรจไดจะตองมภาษาเปนองคประกอบท�สาคญ เน +อหาของสาร จะไมสามารถถายทอดไดถาไมมภาษา จงอาจกลาวไดวาภาษาคอตวนาสาร ภาษาท�ผสงสาร และผ รบสารใชจะดหรอไมดข +นอยกบทกษะในการส�อสาร ถาผสงสารเลอกใชภาษาในการเสนอ สารท�เหมาะสมกบผ รบสาร ในดานความรและทกษะการใชภาษา จะทาใหเกดการรบรและ เขาใจตรงกน ภาษาในฐานะเปนเคร�องมอส�อสาร จะม 2 ลกษณะ คอ 1) วจนภาษา (verbal language) คอ ภาษาถอยคา ไดแก คาพดหรอตวอกษร ท�กาหนดใชรวมกนในสงคม ซ�งหมายรวมท +งเสยงและลายลกษณอกษร ภาษาถอยคาเปน ภาษาท�มนษยสรางข +นอยางมระบบ มหลกเกณฑทางภาษาหรอไวยากรณซ�งคนในสงคม ตองเรยนรและใชภาษาในการฟง พด อาน เขยนและคด การใชวจนภาษาในการส�อสาร ตองคานงถงความชดเจนถกตองตามหลกภาษาและความเหมาะสมกบลกษณะการส�อสาร, ลกษณะงาน, ส�อและผ รบสาร เปาหมาย 2) อวจนภาษา (non - verbal language) คอ ภาษาท�ไมใชถอยคา เปนภาษาซ�งแฝงอยในถอยคา กรยาอาการตาง ๆ ตลอดจนส�งอ�นๆ ท�เก�ยวของกบการ แปลความหมาย เชน น +าเสยง การตรงตอเวลา การย +มแยม การสบตา การเลอกใช เส +อผา ชองวางของสถานท� กาลเวลา การสมผส ลกษณะตวอกษร เคร�องหมาย วรรคตอน เปนตน ส�งเหลาน +แมจะไมใชถอยคา แตกสามารถส�อความหมายใหเขาใจได ในการ ส�อสารมกมอวจนภาษาเขาไปแทรกอยเสมอ อาจต +งใจหรอไมต +งใจกได

หนวยท� 2 การอานภาษาของส�อ เรามกคดวาเน +อหาน +นหมายถง ส�งท�เชยนออกมา หรอพมพออกมาเปนสญลกษณอกษร แตในการรเทาทนส�อ เน +อหา หมายถง ผลผลตของส�อ เชน รายการโทรทศน ภาพถาย วดโอ พาดหวขาว โฆษณา วดโอเกม เวบไซต เปนตน เน +อหากคอ ส�งท�ส�อนาเสนอน�นเอง ดงน +น เน +อหาสาระของส�อจงเปนเปาหมายหลกในการทาความเขาใจวา ภาษาของส�อ การท�จะเขาใจถงความหมายของส�อท�ส�อนาเสนอออกมาได เราตองอาศยการถอดรหส (Code) เขาชวยในการรเทาทนส�อเปนเคร�องมอท�มประโยชนมากในการจาแนกโครงสรางของเน +อหา รวมถงชวยใหเชาใจความหมายท�ซอนอยในเน +อหา และตองเขาใจดวยวาเน +อหาน +นๆ ไมมความหมายตายตว การตความหมายข +นอยกบพ +นฐานทางสงคมและวฒนธรรมของผ รบส�อท�จะทาใหเกดความหมายข +น รหสของภาษา (Code) คอ ระบบไวยากรณ ตวอกษรรวมกนเปนคา หลายๆ คารวมกนประโยค หลายๆ ประโยคกเปนเร�องราว เราเขาใจขอความตางๆ ท�เราอานไดกเพราะเราเขาใจรหสของภาษาน +นเอง แตเน +อหามหลายหลายรปแบบและหลากหลายสไตล รหสท�ใชสรางความหมายจงหลายหลายตามไปดวย เน +อหาใชรหสหลายอยาง เชน ภาพ เสยง ขอความ การแตงกาย รหสส รหสท�เปนอวจนภาษา (สหนา ทาทาง รอยย +ม เปนตน) และรหสทางเทคนคท�ส�อนามาประกอบกนใหลงตวเหมาะสมเพ�อใหไดความหมายท�ชดเจน

รหสการแตงกาย สมพนธกบการแตงกายตามกาลเทศะหรอตามสถานการณ เชน ผคนท�ใสชดสาหรบงานกลางคน เรามกจะคดวาเขาเหลาน +นคงจะร�ารวยหรหราและดเปนผใหญ

รหสส แตกตางกนไปตามวฒนธรรม ยกตวอยางเชน ในประเทศไทย สดาเปนสท�ใชสาหรบไวทกข แตในประเทศจนจะไวทกขดวยสขาว สวนสแดงกมความหมายหลายอยางข +นอยกบการนาไปใช และองคประกอบแวดลอมอ�นๆ สแดงของสญญาณไฟจราจร หมายถง หยด สแดงยงอาจใชเพ�อหมายถงความต�นเตน ความมพลง ในแฟช�นผหญง สแดงหมายถง ความม�นใจและมเสนหดงดด ผหญงจงมกแตงกายดวยสแดง ทาลปสตกสแดง หรอทาเลบสแดง เพ�อแสดงออกถงบคลกภาพบางอยาง

รหสท�เปนอวจนภาษา มกเปนภาษากาย ซ�งแตกตางกนไปตามวฒนธรรม บางประเทศใชการจบมอแสดงการทกทาย บางสงคมทกทายดวยการจบ การเอาแกมชนกนในประเทศไทยใชการไหว เพ�อแสดงการทกทายแงะแสดงความเคารพ สาหรบเน +อหา อวจนภาษายงรวมถงการแสดงสหนา ทาทาง น +าเสยง ระยะหางอกดวย

รหสทางเทคนคสมพนธกบวธการผลตและการใชส�อ เชนการถายภาพจากมมสงใหอารมณเหมอนกบเปนการมองจากเบ +องบน การถายภาพตกโดยการแหงนกลองข +นใหความรสกย�งใหญ แขงแรง เปนตน

ความหมายโดยตรง และความหมายโดยนย การตความม 2 ข +นตอน คอ ข +นแรกเปน การตความหมายโดยตรง คอจากส�งท�แสดงออกมาชดเจน เขาใจไดโดยไมตองคาดเดา สวนการตความหมายโดยนย ตองใช ประสบการณของผ อาน ผตความหมายจะเพ�มขอมลของตนลงไป และพยายามบอกวาสารท�รบน +นหมายถงอะไร

หนวยท� 3 กจกรรมเสรมการเรยนร ใหตความหมายจากภาพโฆษณาตอไปน +

ความหมายโดยตรง ความหมายโดยนย

บทท� 4 สอนลกรเทาทนส�อและสารสนเทศ วตถประสงค เพ�อใหเรยนรวธแนะนา สอนลกใหรเทาทนส�อและสารสนเทศ กจกรรม นาส�อและสารสนเทศมาวเคราะหพรอมคาแนะนาเพ�อการรเทาทนแกบตรหลาน

ประเดนท�ควรพจารณา ผ เรยนสามารถอธบาย แนะนาเพ�อใหบตรหลานรเทาทนส�อและสารสนเทศในเบ +องตนไดหรอไม หนวยท� 1 สอนลกรเทาทนโฆษณา เปนท�รกนดวาโฆษณาท +งตรงและแฝงมอทธพลตอเดกและเยาวชนในการเลอกซ +อสนคาและบรการมาก ส�อจงใชกลยทธตาง ๆในการโฆษณาเพ�อดงเงนจากเดกและเยาวชน เชน การแจกของเลนในซองขนม การกลาวอางสรรพคณเกนจรงวาด�มแลวสดช�น ฉลาด การใหรวมสนกชงโชค กลยทธตาง ๆ เหลาน +ประสบความสาเรจมากเน�องจากเดกยงไมมวฒภาวะโตพอท�จะแยกแยะไดวาโฆษณาไหนหลอกหรอไมหลอก พอแม ผปกครองจงควรมวธจดการกบปญหาท�เกดข +น ดงน +

1) ในวนหยด เสาร-อาทตย พอแม ผปกครองควรต�นนอนต +งแตเชามาน�งดรายการทางโทรทศนเปนเพ�อน เพ�อคอยใหคาแนะนาลก

2) ลดชวงเวลาดโทรทศนของลกลง ลกจะไดลดการดโฆษณาไปดวย ควรหากจกรรมอ�นๆทา เพ�อดงความสนใจของลก เชน พาไปออกกาลงกาย ปลกตนไม ใหอาหารสตว ทาอาหารทานกนเองในครอบครว เปนตน

3) พอแม ผ ปกครอง ตองเปนแบบอยางท�ดใหลก เชน ไมรบประทานขนมกรบกรอบ น +าอดลม ใหลกเหน และควรหนมารบประทานขนมไทย และอาจลองทาขนมทานกนเองในบานกบลก โดยเปดโอกาสใหลกมสวนรวมต +งแตจดเตรยมวตถดบ อปกรณ ข +นตอนการทา จนถงการเกบลางและรบประทานขนมท�มาจากฝมอตวเอง เพ�อสรางความภาคภมใจและการมสวนรวมของเดกและสมาชกคนอ�นๆในครอบครวดวย

หนวยท�2 สอนลกรเทาทนส�อออนไลน ปจจบน ภยในสงคมออนไลนเร�มขยายเปนวงกวาง ทกคนสามารถเขาถงเวบไซตท�ไมเหมาะสมไดงายข +น ท +งเวบไซตลามก ความรนแรง การพนน ส�งผดกฎหมาย หรอส�งท�ไมเหมาะสมอ�นๆ โดยเฉพาะเดกและเยาวชนอาจถกชกชวน ช +นา กระทาการเลยนแบบ หรอทาส�งท�อาจขดตอกฎหมาย

วฒนธรรม ศลธรรม เขาขายไมเหมาะสมได ท +งท�ต +งใจหรอไมไดต +งใจ ดงน +นพอแม ผปกครองจงตองใหคาแนะนาท�ดแกลกเร�องการใชอนเทอรเนตอยางปลอดภย(มลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย) ดงน + 1) วธออนไลนปลอดภย 1. บอกลกใหระมดระวงการใหขอมลบนอนเทอรเนต เชน ช�อ ท�อย เบอรโทรศพท ช�อหรอสถานท�ต +งโรงเรยน ท�ทางานพอแม เบอรโทรของพอแม หรอขอมลสวนตวอ�นท�ผ ไมประสงคดอาจนามาใชในการตดตอได 2. ไมสงรปภาพสวนตวใหเพ�อนออนไลน รวมถงจะไมโพสรปภาพสวนตวบนเวบไซต เพราะภาพอาจถกนาไปตดตอหรอใชเพ�อการอ�นใดท�ทาใหเกดความเสยหายหรอเปนอนตราย 3. ไมนดพบเพ�อนออนไลนโดยเดดขาด 4. ไมโตตอบกบบคคลหรอขอความท�ทาใหรสกอดอดไมสบายใจ 5. ตองรบบอกพอแมหรอครทนท หากพบเหนขอความหรอรปภาพท�หยาบคาบ ไมเหมาะสมท�ทาใหรสกไมสบายใจท +งหลายท +งปวง 6. ตองขออนญาตพอแมกอนดาวนโหลดหรอตดต +งซอฟตแวรๆ ลงบนเคร�อง 7. ไมบอกรหสผานกบใครแมแตเพ�อนสนท ยกเวนพอแมเทาน +น 8. สามารถคยกบพอแมเพ�อรวมกนกาหนดกฎกตกาการออนไลนของลก เปนตนวา จานวนช�วโมงการใชงานตอวน กจกรรมออนไลนท�ทาไดและทาไมได พ +นท�ตองหามบนอนเทอรเนต ฯลฯ และลกจะไมพยายามฝาฝนกฎกตกาน + นอกจากจะไดรบอนญาต 9. สอนใหลกเปนผ ใชอนเทอรเนตท�ด จะหยดคดกอนเสมอวาส�งท�กาลงจะทาน +นไมเปนการผดกฎหมาย หรอผดศลธรรม และไมเปนอนตรายตอตวเองหรอผ อ�น 10.อนญาตใหลกสามารถชวยสอนพอแมใหเขาใจวธการใชคอมพวเตอร อนเทอรเนต และอปกรณเทคโนโลยตางๆ เพ�อครอบครวของเราจะไดมเวลาเร�องรรวมกนอยางมความสข 2) อเมลปลอดภย 1. อยาเปดเมลจากคนแปลกหนา หรอถาเปดกอยาคลกลงค เปดไฟลแบบ โตตอบ หรอกระทาการใดๆ ตามท�เมลบอก จนกวาจะปรกษาพอแม คร หรอผ ใหญท�ไวใจไดเสยกอน 2. อยานดพบกบเพ�อนอเมล เพราะอาจเปนมจฉาชพหรอผ ไมประสงคด 3. อยาสงขอมลสวนตวทางอเมล เพราะขอมลอาจร�วไหล หรอตกไปอยในมอผ ไมประสงคด 4. อยาโตตอบกบอเมลหยาบคาย ขมข คกคาม หรออเมลท�ทาใหไปสบายใจ จดช�ออเมลน +นไปแจงพอแมหรอคร เพ�อจะไดปดก +นหรอจดการอยางใดอยางหน�งตามความเหมาะสมตอไป

5. อยาตอบอเมลโฆษณาขายสนคา (spam mail) เพราะจะทาใหรงแตไดรบอเมลลโฆษณามากย�งข +น ถาทาไดควรปดก +น spam mail โดยใชซอฟตแวรหรอประสานงานกบผ ใหบรการอนเทอรเนต 3) เขยนบลอกปลอดภย 1. อยาเขยนอะไรท�อาจทาใหเสยใจภายหลง เชน รปภาพหรอขอมลสวนตว ความลบ ขอความดาทอ ดหม�น ทาใหผ อ�นเสยหาย เพราะเราไมรวาใครจะมาอานหรอนาไปใชอยางไรบาง เคยมคนตกงานเพราะเขยนนนทาเจานายไวใน block ท�คดวาสวนตวแลว แฟนขอเลก เพราะบงเอญเจอไดอาร�ออนไลนบนทกรายช�อแฟนเกายาวเหยยด และเคยมเดกถกลกพาตวจากบาน เพราะใสช�อ ท�อย และรปถายไวใน block 2. ไมใสรปภาพ ไฟล โปรแกรม เพลง หรออะไรท�ละเมดลขสทธ� 3. จงระลกไวเสมอวาอะไรท�โพสตข +นอนเทอรเนตแลว มนจะอยถาวรตลอดไป และอนเทอรเนตกเปนเวทสาธารณะ ส�งท�คณเขยนหรอใสเขาไปจะถกคนพบโดยงายดวยโปรแกรมสบคน (Search Engine) 4. เรยนรวธการใชงาน block อยางละเอยด ไมใสขอมลสวนตวมากเกนไป และรจกวธการเซตเพ�อจากดกลมผอาน และผ ท�จะเขามาเขยน block ของเรา 4) แชทปลอดภย 1. อยาใหขอมลสวนตวกบเพ�อนแชท 2. อยานดพบกบเพ�อนแชท เพราะอาจเปนมจฉาชพหรอผ ไมประสงคด 3. ระลกไวเสมอวา ส�งท�เพ�อนแชทบอก อาจไมใชเร�องจรงเสมอไป 4. ระมดระวงเปนพเศษ กบเพ�อนแชทท�มขอเสนอหรอขอแนะนาท�ดดเกนจรง 5. ถารสกอดอด รสกไมดขณะแชท กเลกแชทไดทนท 6. บลอค (block) เพ�อนแชทท�ขมข คกคาม หรอทาใหรสกไมด

หนวยท� 3 สอนลกรเทาทนเน @อหาในละคร ภาพยนตร จากกระแสการตอตานละครโทรทศนและภาพยนตรหลายๆเร�องเน�องจากเน +อหาไมเหมาะสม ดงน +นการเปดรบส�อโทรทศนหรอภาพยนตร ผปกครองและบตรหลานควรดอยดวยกน และควรถอเปนชวงเวลาท�ผ ปกครองจะใชโอกาสพดคยกบลกเก�ยวกบเน +อหาละคร เกมโชว โฆษณา เพ�อใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกน โดยอาจใชการต +งคาถามเพ�อแลกเปล�ยนความเหนระหวางเดกและผ ใหญ และสอดแทรกคานยมท�ดใหกบลก พดคยใหเขาใจวา หากเกดเหตการณแบบน +ลกจะทาอยางไร หรอถามวาลกดแลวรสกอยางไร โดยไมจาเปนตองส�งสอนตลอดเวลา

ดงน +นพอแม ผปกครองตองเตรยมความพรอมใหบตรหลานรบมอกบส�อตาง ๆ ได เชน นาเอาโฆษณาขนมหวานมาใหเดกดแลวพดคยรวมกนวา ดแลวเช�อหรอไม เช�ออยางไร ใหเหนกระบวนการในการผลตโฆษณาวาเปนอยางไร ใหเดกเหนวาส�งท�เหนหนาจอไมใชเร�องจรงท +งหมด ทาใหเดกคดวเคราะห และแยกแยะเปน เพราะแมวาละครเร�องน +จะจบไปกจะมละครเร�องใหมมาฉายแทน ซ�งคนในสงคมควรรเทาทนส�อไปพรอม ๆ กน หนวยท� 4 กจกรรมเสรมการเรยนร จากตวอยางโฆษณาใหบอกและแนะนาวธสอนลกรเทาทนส�อและสารสนเทศน +อยางไร

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

บทท� 5 กรณศกษา MIL ท�เก�ยวของกบ พอแม ผปกครอง สงคมปจจบน เปนสงคมท�เรารบรโดยมส�อเปนตวกลางเก�ยวกบเหตการณตางๆท�เกดข +นหรอแมแตคานยมท�เรายอมรบ ซ�งท +งหมดน +ไมไดมาจากประสบการณตรงท +งหมด แตมกจะเปนการเรยนรผานส�อ โดยเฉพาะส�อมวลชน เชน ส�อส�งพมพ วทย โทรทศน และส�อออนไลน ท�สามารถเขาถงคนจานวนมากไดในเวลาเดยวกน การรเทาทนส�อและสารสนเทศจงเปนส�งจาเปนท�พอแม ผปกครองควรตระหนกและตองมความสามารถในการวเคราะห วจารณ และการประเมนคาส�อและสารสนเทศน +นๆได ดงตวอยางตอไปน + ประเดนการรเทาทนโฆษณา

ท�มา : http://www.beautydara.com/?gclid=CM3qnqePzKwCFch56wodYkeArA สบคนวนท� 23 พฤศจกายน 2554

ตวอยางการวเคราะห 1. การเปดรบ และการเขาถงท @งส�อและสารสนเทศน@นๆ (Access)

โฆษณาผลตภณฑลดน +าหนก DIVA’S ช +นน + เปนโฆษณาทางอนเทอรเนต ท�พบเหนท�วไปและบอยคร +งโดยเฉพาะในส�อออนไลนตางๆ โดยเฉพาะในส�อเวบไซตเก�ยวกบความสวยความงามและเวบไซตขายของออนไลนท�วไป เพราะเปนส�อท�สามารถเขาถงกลมเปาหมายคอกลมเยาวชน และวยผใหญตอนตน รวมท +งกลมคนท�วไปในสงคมเมอง และสงคมชนบทรองลงมา

โฆษณาช +นน +ใชส�อใหมคอ ส�อเวปไซต และส�อมอถอในการส�อสารเพ�อเขาถงกลมเปาหมายดงท�กลาวแลวขางตน คอกลมเยาวชน และวยผ ใหญตอนตนในสงคมเมองท�กาลงมความตองการ และหรอมปญหาเก�ยวกบความสวยความงาม โดยเฉพาะความอวน ดงน +นเม�อผผลตโฆษณาช +นน +เขาใจเก�ยวกบปญหาและความตองการ วถชวตหรอไลฟสไตลของกลมเปาหมายดงกลาวท�ใชส�อใหมเปนสวนหน�งของการใชชวตประจาวน โดยเฉพาะการคนหาขอมลสารสนเทศดวยตนเองในเบ +องตนจากโลกอนเทอรเนตเพ�อการแกปญหา หรอการใชประโยชนในสวนท�ตนตองการ ทาใหงานโฆษณาช +นน +สามารถเขาถงกลมเปาหมายท�ตองการไดอยางงาย และมประสทธภาพ เพราะสอดคลองกบวถชวตหรอไลฟไตลของพวกเขาเอง อกท +งส�อหน +ยงสามารถชวยแพรกระจายไปสสมาชกอ�นๆ หรอรวมท +งกลมเปาหมายรองไดดวยเชนกนเม�อเทยบกบส�อโฆษณาประเภทอ�นๆ เชน Banner, E-mail, Offline อยาง Radio, TV, Out Board เปนตน

2. การวเคราะหส�อและสารสนเทศ 2.1 ผประกอบการส�อ โฆษณาผลตภณฑลดน +าหนก DIVA’S มาจากเวบไซต http://www.beautydara.com ท�

ระบสถานท�ต +ง คอ 206/14 หม 9 ถ.พทยากลาง ต.หนองปรอ อ.บางละมง จ.ชลบร หมายเลขโทรศพท 0816665262 หมายเลขโทรสาร 038429836 แตไมระบแผนท�ต +งและผ เปนจาของรานคา ไมมขอมลท�แสดงเก�ยวกบคณภาพของสนคา

2.2 ประเภทของส�อ เปนส�อโฆษณาออนไลนท�เนนการขายตรงสกลมเปาหมายท�เปนกลมเฉพาะคอกลมท�

สามารถเขาถงส�อประเภทน + (ส�อใหมคอท +งเวปไซตและโทรศพทเคล�อนท�) ท�เนนความทนสมย ความคลองตวในการเขาถง ตดสนใจ และรวมท +งการทดลองท�จะใชสนคา หรอผลตภณฑน +นๆ

2.3 เทคโนโลยของส�อ โฆษณาช +นน + ใชเฉพาะส�อใหมท�เนนความทนสมย คลองตวเพ�อใหสอดคลองกบวถชวต

หรอไลฟสไตลของกลมเปาหมายของสนคาท�ตองการขาย อกท +งส�อประเภทน +ยงสามารถท�จะใชในรปแบบของสวนตวหรอบอกตอ หรอแพรกระจายออกไปไดอกอยางงายดาย (ใชดแลวบอกตอ) และท�สาคญท�

นอกเหนอจากการเขาถงกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพมากท�สดแลว ส�อประเภทน + ยงสามารถท�จะปรบแตงตวเองใหสวยงาม หรอดดไดอยางไมยากนก เชน การปรบแตภาพ การสรางสรรคกราฟคประกอบ การใชสญญะตางๆเขามาประกอบสรางส�อใหดดตามท�ตองการไดอยางงายดาย และรวดเรว ราคาไมแพง และสามารถปรบเปล�ยนไดตลอดเวลา เปนตน

2.4 การนาเสนอของส�อ ส�อโฆษณาน +ใชกลยทธการนาเสนอดวยการนาดาราหรอบคคลมช�อสยง (celebrity) มา

เปนผ นาเสนอ(พรเซนเตอร) โดยใชเทคนคการเลาเร� องราวประสบการณตรงเก�ยวกบผลลพทท�มประสทธภาพมากจากการใชผลตภณฑน +นๆ (สามารถกลบมาลดน +าหนกลงได 5 กโลกรมภายใน 10 วน และสามารถแกปญหาสดสวนไมกระชบไดดวยผลตภณฑดงกลาว) ในโฆษณาช +นน +คอดาราท�เปนผนาเสนอคอ ป ไปรยา สวนดอกไม นกแสดงและนางแบบวยรนท�มช�อคลายกบดาราอกทานหน�งท�มช�อเสยงมากในปจจบน ทาใหบางคร +งคนท�รบส�อหรอดโฆษราช +นน +เรวๆ อาจสามารถเขาใจผดได

การนาเสนอของส�อโฆษณาช +นน +จะเนนการวางโครงเร�องท�เนนเร�องราวของความทนสมย การเปนนกเรยนนอก การอยในสงคมช +นสงท +งในและตางประเทศ (ตอนปอยท�องกฤษ) การใชชวตท�หรหรา สขสบาย (สารพดปารต +) เปนตน

การนาเสนอในลกษณะน +เปนการใชบคคลท�มช�อเสยงเพ�อรบประกนประสทธภาพของสนคาใหเกดความนาเช�อถอ (เปนโปรแกรมดแลรปรางไฮโซท� superstar ท +งในยโรปและอเมรการเลอกใชกนมาก) กระตนใหผบรโภคเกดพฤตกรรมการเลยนแบบข +น

2.5 ผ เปดรบส�อ ผ เปดรบส�อ หรอกลมเปาหมาย (audience) ของโฆษณาช +นน +คอ เยาวชน หรอวยรน

รวมท +งกลมผใหญตอนตนท�เพ�งเร�มทางาน แตมปญหาเร�องรปรางไมเพรยวหรอผอม หรอท�เรยกกนวาหนดตามท�สงคมตองการ (บอกคนท�ไมอวนกสนใจ เพราะรสกวา ตวเองนาจะอวนแลวเปนตน) แตเน�องดวยเยาวชนหรอกลมวยรนน + และรวมท +งกลมผ ใหญตอนตนท�เพ�งเร�มทางาน จะดอยประสบการณโดยภาพรวมท +งในเชงส�อ และเชงสารท�สงผานโฆษณาน +น ทาใหไมสามารถท�จะคด หรอพจารณาอยางรอบคอบเก�ยวกบผลตภณฑดงกลาว นาไปสการตดสนใจท�ผดและตกหลมพลางของโฆษณาดงกลาวในท�สด

2.6 ภาษาของส�อ ภาษาท�ใชในส�อโฆษณาช +นน + จะเนนภาษาพด หรอภาษาแบบไมเปนทางการ โดยเฉพาะ

การใชภาษาไทยปนภาษาองกฤษ และรวมท +งการพดทบศพท ซ�งเปนท�นยมในกลมนกเรยนนอก กลมไฮโซ เชน คาวา “คอนเฟรมแลว” “สารพดปารต +” “รปรางไฮโซ” “พ�ๆสไตลสส” “จดเส +อผาผดไซต” “Superstar” ฯลฯ โดยใชเทคนคการเลาเร�องจากดาราผมประสบการณตรง ใหความรสกเหมอนดาราคนดงกลาวกาลงเลาเร�องราวท�เขาประสบความสาเรจจากการใชผลตภณฑน +นๆ ดวยตวของเขาเอง

การใชผ นาเสนอยนโพสตทา พรอมการแตงกายท�หรหรา เพ�อเปนการยนยนรปราง หนาตา การดด ดเขากบวยของกลมเปาหมาย และดไฮโซ ทนสมยและนาเช�อถอไปพรอมๆ กนดวย

อกท +งยงปดทายการขายดวยความคลองแคลว และชดเจนคอ “จดสงดวนท�.....”

3. การเขาใจส�อและสารสนเทศหรอการตความจากส�อน@นๆ (Interpret) จากช +นงานโฆษณาออนไลนดงกลาวแสดงใหเหนวา ท +งรปภาพของผนาเสนอ (presenter) ท�แสดงใหเหนถงเรอนรางและหนท�สวยงาม ทนสมย หรหรา และเน +อหาท�บอกเลาจากประสบการณของผนาเสนอ เพ�อตองการท�จะชกจงใจใหผ เปดรบส�อ หรอกลมเปาหมายช�นชอบ และอยากท�จะมรปรางดเหมอนกบผ นาเสนอ โดยสามารถตดตอไดแบบดวนและเหนผลภายใน 5-10 วนดวยการซ +อสนคาและใชผลตภณฑดงกลาว อกท +งยงเพ�มความนาเช�อถอดวยการท +งทายประโยควา “ลองโทรปรกษาผ เช�ยวชาญนะคะ” ซ�งส�อกเนนวาสามารถทาไดจรงโดยดตวผนาเสนอเปนตวอยางพรอมกบเนนวาสามารถ “ปรกษาผ เช�ยวชาญของผลตภณฑน +นๆไดดวย” ซ�งในความเปนจรงแลว กลมเปาหมายหรอผ รบสารไมสามารถท�จะทราบไดเลยวาผ เช�ยวชาญท�อางถง หมายถงคอใคร มความรเก�ยวกบประโยชนและโทษของสนคาและผลตภณฑมากนอยขนาดไหน หรอแทท�จรงแลว พวกเขาอาจเปนเพยงกลมคนท�ทาหนาท�โนมนาวชกจงใจใหผบรโภคคลอยตามเพ�อกระตนยอดขายเอาเงนเขากระเปาตวเองเทาน +น เพราะเม�อเขาไปตรวจสอบขอมลเก�ยวกบประเดนน + ในเวบไซตดงกลาว ไมมการใหขอมลไว 4. การประเมนคาส�อและสารสนเทศน@นๆ (Evaluate) จากโฆษณาขายผลตภณฑลดน +าหนกทางอนเทอรเนตช +นน +พบวา ส�งท�ส�อนาเสนอเนนการใหขอมลเพยงดานเดยว เก�ยวกบเร�องราวดๆ ของผ นาเสนอ และช�อของโปรแกรม DIVAS SUPERBURN เทาน +น (เปนการใหความเหน และหรอเปนเพยงอารมณ หรอทศนคตสวนตวของส�อหรอเจาของกจการฝายเดยว) ในสวนท�เปนขอมลหรอท�เปนขอเทจจรงท�เก�ยวของไมมเลย จงอาจกลาวไดวา เน +อหาท�ส�อโฆษณาช +นน +นาเสนอขาดความนาเช�อถอมาก จาเปนท�จะตองมการตรวจสอบหรอวเคราะหในประเดนตางๆ ดงตอไปน +เชน 4.1 เน +อหาท�นาเสนอ เปนเพยงการบอกเลาจากผ นาเสนอ (presenter) เพยงคนเดยว ขาดความนาเช�อถอ ซ�งผนาเสนอดงกลาวเปนดาราและนางแบบท�เหมอนกบวามเจตนาใชช�อ และรปรางหนาตา เส�อผา ทรงผม อกท +งเน +อหาท�นาเสนออาจจะเปนการเลาเร�องท�แตงข +นมาเพ�อโฆษณาสรรพคณของผลตภณฑท�อาจจะไมจรงท +งหมด หรอเกนจรง หรอดาราและนางแบบคนดงกลาว อาจจะไมไดเปนผใชผลตภณฑน +นจรงๆ กได อาจจะเปนเพยงการรบจางถายโฆษณาเทาน +น เปนตน 4.2 ภาพประกอบและภาษาของส�อ เชน ในสวนท�เปนภาพ อาจจะไมใชภาพท�เหมอนจรงท +งหมด เพราะในปจจบนเทคโนโลยการตกแตงภาพถกนามาใชในการผลตส�อโฆษณามากข +น จง

สามารถแกไขจดบกพรองของภาพได โดยสามารถเปล�ยนจากผวคล +าเปนผวขาวข +น เปล�ยนจากคนอวนใหมรปรางดได เปนตน จงไมสามารถระบไดวาภาพประกอบโฆษณาช +นน +เปนภาพจรงท +งหมด และในสวนท� เปน “คาพด” (wording) จะเนนการใชคาพดท�ทบศพทภาษาองกฤษคอนขางมากรวมท +งการใชคาศพทภาษาองกฤษประกอบในจดสาคญตางๆ (key points) เพ�อเปนการตอกย +าความเช�อม�นท�เก�ยวของกบตางประเทศ โดยเร�มต +งแตช�อย�หอ (brand) DIVAS, DIVAS SUPERBURN, SUPERSTAR, FREE เพ�อแสดงถงการเช�อมโยงกบตางประเทศ การเปนนกเรยนนอก ท�ประสบความสาเรจ ทนสมย หรหรา เปนตน 4.3 เทคนคการนาเสนอ โดยใชดาราหรอบคคลท�มช�อสยง (celebrity) มาเปนผ นาเสนอ (presenter) เพ�อบอกเลาเร�องราวและประสบการณตรงท�ไดผลอยางชดเจนจากผลตภณฑท�กาลงโฆษณา ทาใหเกดการกระตนในกลมเปาหมายท�อยากจะมรปรางดในเวลาอนรวดเรว ทาใหเกดความเช�อม�น และเกดเปนพฤตกรรมการส�งซ +อและใชผลตภณฑ เพ�อใหตนเองมรปรางท�ดดงผ นาเสนอ โดยขาดการฉกคดหรอการวเคราะหอยางถองแทหรอรอบดาน โดยเฉพาะในสวนท�เปนขอเทจจรงท�ตองชดเจน และตรวจสอบไดอยางเปนรปธรรม เปนตน ประเดนน +ถอวาเปนประเดนสาคญท�ส�อตองนาเสนอ เพราะเปนเร�องท�เก�ยวของกบสขภาพของกลมเปาหมายโดยตรง 5. การใชส�อและสารสนเทศน@นๆใหเกดประโยชน และเหมาะสมมากท�สด (Utilization) จากโฆษณาขายผลตภณฑลดน +าหนกทางอนเทอรเนตช +นน +พบวา กลมผ เปดรบและเขาถงส�อประเภทน +ไดมากท�สดกคอ เดกและเยาวชน วยรน และรวมไปถงกลมผ ใหญตอนตน แตเดกและเยาวชนกลบเปนกลมผบรโภคท�ยงดอยประสบการณและขาดวจารณญาณในการคด วเคราะห ท�เพยงพอ ฯลฯ ทาใหนาไปสการหลงเช�อ ความพยายามท�จะเลยนแบบ และการตดสนใจท�จะซ +อผลตภณฑน +นๆมาบรโภคโดยขาดการตรวจเชคขอมล หรอขอเทจจรงสาคญตางๆท�ควรจะตองตรวจเชคกอน ดงน +น ผ ใหญ พอแม ผปกครองควรใหคาแนะนาในการเปดรบและใชประโยชนจากส�อออนไลนบนอนเทอรเนต ดวยการหยบยกเอาตวอยางความสญเสยท�เกดข +นจากการไมรเทาทนส�อและสารสนเทศบนอนเทอรเนตข +นพดคยกบลก เชน ขาววยรน เสยชวตจากการทานยาลดน +าหนกท�ส�งซ +อจากอนเทอรเนต ขาวการฆาตวตายเพราะประสาทหลอนจากการทานยาลดน +าหนกท�ไมม อย. เปนตน โดยอาจจะสอนหรอช +นา หรอแนะแนวใหลกหยดคด วเคราะหหรอเชคขอมลท�จาเปนกอนเสมอวา ส�งท�ส�อนาเสนอไมวาจะเปน รปภาพ เน +อหา สสน ฯลฯ อาจจะมนยยะหรอแอบแฝง ซอนเรน อยางไรบาง และจะกอใหเกดความเส�ยงหรออนตรายตอตวเองหรอผ อ�นอยางไร โดยท�พอแม ผปกครองควรตองมความรในเร�องของการรเทาทนส�อและสารสนเทศดวย เชน สามารถท�จะแยกแยะไดวา ส�อและสารสนเทศไหนดหรอไมด เหมาะหรอไมเหมาะ เปนประโยชนหรอไมเปนประโยชนอยางไร โดยฝกทกษะการมองส�อใหรอบดาน เพ�อใหสามารถท�จะคดกรอง หรอตรวจสอบงายๆ เรวๆ จากส�อท�อยรอบขางตวเอง และเดกเยาวชนลกหลานของตนเองไดอยางเทาทน

ประเดนการรเทาทนละครและภาพยนตร

อางอง จรรยา ยามาล.(2553, หนา 31).การโฆษณาภาพยนตรอนด +มผลตอการเลอกชมของวยรนใน

กรงเทพมหานคร, ศลปศาสตรมหาบณฑต (เทคโนโลยส�อสารมวลชน), มหาวทยาลยรามคาแหง. Assael, H. (1985). Consumer behavior and marketing action. New York:South-Western.