MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJpliki.koweziu.edu.pl/programy/programy/technik.masazysta_322[12].… · w zawodzie 6 1. Opis pracy w zawodzie 6 2. Zalecenia dotycz ące organizacji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK MASAśYSTA 322[12]

Zatwierdzam Minister Edukacji Narodowej

Warszawa 2008

322[12]/T,SP/MEN/2008


1

Autorzy:

mgr Paweł Piątkowski

mgr Borys Wiktor Paculda

mgr Bogusława Kowacka

mgr Ewa Jach

mgr Maria Olczyk

Recenzenci:

dr hab. n. med. Wojciech Hagner, prof. UMK

dr hab. n. med. Robert Latosiewicz

Opracowanie redakcyjne:

mgr Bogusława Kowacka

Korekta merytoryczna:

mgr Kazimiera Tarłowska


2

Spis tre ści

Wprowadzenie 4 ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie 6 1. Opis pracy w zawodzie 6 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego 7 Plany nauczania 14 Moduły kształcenia w zawodzie 16

1. Podstawy zawodu 16 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 20 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie

zdrowia 24 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych 28 Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 32 Charakteryzowanie budowy i czynności organizmu

człowieka 36 Analizowanie zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu

człowieka 41 2. MasaŜ klasyczny 46 Wykonywanie spręŜystego odkształcania tkanek 48 Wykonywanie masaŜu poszczególnych części ciała 52 Korzystanie z programów komputerowych wspomagających

pracę masaŜysty 55 3. MasaŜ leczniczy 58 Badanie i diagnozowanie pacjenta na potrzeby masaŜu

leczniczego 61 Wykonywanie drenaŜu limfatycznego 64 Wykonywanie masaŜu segmentarnego 67 Wykonywanie róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego 70 Dobieranie rodzaju masaŜu do jednostek chorobowych 73

4. MasaŜ sportowy 77 Wykonywanie masaŜu sportowego 79 Wykonywanie masaŜu u zawodników róŜnych dyscyplin

sportowych 82 Wykonywanie masaŜu w urazach sportowych 85


3

5. MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny 88 Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego 90 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego pielęgnacyjnego 93 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego w róŜnego rodzaju

zmianach tkankowych 96 6. Praktyka zawodowa 99 Wykonywanie masaŜu w kosmetyce i odnowie biologicznej 101 Wykonywanie masaŜu róŜnymi metodami w profilaktyce,

terapii i rehabilitacji 104 Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym 107


4

Wprowadzenie Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie

aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki rynkowej. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia i doskonalenia zawodowego oraz umiejętnością oceny własnych moŜliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych powinno ułatwić kształtowanie poŜądanych w zawodzie cech osobowości absolwenta.

Kształcenie według modułowego programu nauczania poprzez powiązanie celów i materiału nauczania z procesem pracy i zadaniami zawodowymi umoŜliwia: – przygotowanie ucznia do wykonywania zadań zawodowych na

określonym stanowisku pracy, – integrację treści kształcenia z róŜnych dyscyplin wiedzy, – stymulowanie aktywności intelektualnej i praktycznej ucznia

pozwalającej na indywidualizację procesu nauczania. Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, Ŝe: – preferowane są aktywizujące metody nauczania, które wyzwalają

aktywność, kreatywność, zdolność do samooceny uczącego się oraz zmieniają rolę nauczyciela w kierunku doradcy, partnera, projektanta, organizatora i ewaluatora procesu dydaktycznego,

– proces nauczania i uczenia się ukierunkowany jest na osiągnięcie konkretnych, wyznaczonych rezultatów w formie umiejętności intelektualnych i praktycznych, które umoŜliwiają wykonywanie określonego zakresu pracy w zawodzie,

– wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy i umiejętności, uzyskanych we wcześniejszych etapach nauki,

– program nauczania posiada elastyczną strukturę, a znajdujące się w nim moduły i jednostki moŜna aktualizować, modyfikować, uzupełniać i wymieniać w zaleŜności od potrzeb edukacyjnych. Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia uczniom

opanowanie umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa się z modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, umoŜliwiających zdobywanie wiadomości oraz kształtowanie umiejętności i postaw właściwych dla zawodu.

Jednostka modułowa stanowi element modułu kształcenia w zawodzie obejmujący logiczny i moŜliwy do wykonania wycinek pracy,


5

o wyraźnie określonym początku i zakończeniu, który nie podlega dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.

W strukturze modułowego programu nauczania wyróŜnia się: – załoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie, – plany nauczania, – programy modułów, – programy jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych i literaturę.

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu nauczania jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna mapa programu nauczania, zamieszczona w załoŜeniach programowo-organizacyjnych kształcenia w zawodzie, przedstawia schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Mapa ma ułatwić planowanie i organizację procesu dydaktycznego.

W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych zawierający następujące elementy: – symbol cyfrowy zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego, – symbol literowy oznaczający kategorię modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych, Z – dla modułów zawodowych.

– cyfrę arabską oznaczającą kolejny moduł lub jednostkę modułową. Przykładowy zapis kodowania modułu: 322[12].O1 322[12] – symbol cyfrowy zawodu: technik masaŜysta

O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 322[12].Z1.02 322[12] – symbol cyfrowy zawodu: technik masaŜysta Z1 – pierwszy moduł zawodowy: MasaŜ klasyczny 02 – druga jednostka modułowa w module Z1:

Wykonywanie masaŜu poszczególnych części ciała


6

I. ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik masaŜysta moŜe być zatrudniony na stanowisku masaŜysty w: – placówkach ochrony zdrowia, – gabinetach masaŜu, – gabinetach odnowy biologicznej i spa, – ośrodkach medycyny sportowej, – klubach sportowych, – gabinetach kosmetycznych. Absolwent moŜe takŜe prowadzić własną działalność gospodarczą. Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika masaŜysty obejmują: – wykonywanie masaŜu klasycznego i segmentarnego, drenaŜu

limfatycznego, masaŜu izometrycznego, masaŜu metodą Schantala, – wykonywanie masaŜu sportowego i kosmetycznego, – stosowanie róŜnych technik i metod masaŜu w zaleŜności od zlecenia

lekarza, typu schorzenia, stanu pacjenta i moŜliwości technicznych, – obserwowanie i ocenianie reakcji pacjenta na stosowane zabiegi oraz

modyfikowanie sposobu wykonania masaŜu, – obsługiwanie sprzętu i aparatury medycznej stosowanych podczas

masaŜu. Umiej ętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: – korzystać z wiedzy z zakresu nauk medycznych i humanistycznych

podczas wykonywania zadań zawodowych, – nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem, – wyjaśniać zasady i techniki podstawowych metod masaŜu, – wyjaśniać wpływ fizykoterapii i kinezyterapii na organizm człowieka, – wykonywać masaŜ klasyczny w profilaktyce i leczeniu, – wykrywać i usuwać przy pomocy masaŜu segmentarnego zmiany

odruchowe w skórze, tkance łącznej, mięśniach i okostnej oraz w schorzeniach narządów wewnętrznych,

– stosować masaŜ izometryczny i drenaŜ limfatyczny oraz inne techniki masaŜu w leczeniu chorych,

– wykonywać masaŜ punktowy, – wykonywać masaŜ metodą Schantala, – wykonywać masaŜ sportowy, – wykonywać masaŜ kosmetyczny,


7

– prowadzić dokumentację pacjenta, – popularyzować zachowania prozdrowotne, – współpracować w zespole terapeutycznym, – planować i organizować własną pracę, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – udzielać pierwszej pomocy w stanach zagroŜenia Ŝycia i zdrowia, – korzystać z róŜnych źródeł informacji w celu doskonalenia

umiejętności zawodowych, – postępować zgodnie z zasadami etyki, – stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań

zawodowych, – stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej. 2. Zalecenia dotycz ące organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla

zawodu technik masaŜysta moŜe być realizowany w szkołach policealnych dla młodzieŜy i dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej oraz w czteroletnim technikum wyłącznie dla młodzieŜy niewidomej i słabo widzącej.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe umoŜliwia nabycie umiejętności podstawowych w zawodzie technik masaŜysta oraz w zawodach pokrewnych. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta do realizacji zadań na typowych dla technika masaŜysty stanowiskach pracy.

Treści programowe modułów i jednostek modułowych opracowano zgodnie z obowiązującą metodologią konstruowania modułowego programu nauczania. Realizacja celów kształcenia modułów i jednostek modułowych zapewnia opanowanie umiejętności umoŜliwiających wykonywanie określonego zakresu pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie technik masaŜysta. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń określonych w programach jednostek modułowych. Ich tematyka moŜe być poszerzona przez nauczyciela realizującego program.

Treści programowe zawarte są w sześciu modułach: jednym ogólnozawodowym i w pięciu modułach zawodowych.

Treści ogólnozawodowe w programie nauczania zawarte są w module Podstawy zawodu. Program nauczania modułu ogólnozawodowego powinien być realizowany jako pierwszy.


8

Treści zawodowe zawarte są w pięciu modułach: MasaŜ klasyczny, MasaŜ leczniczy, MasaŜ sportowy, MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny oraz Praktyka zawodowa.

Moduły uwzględniające zadania zawodowe są podzielone na jednostki modułowe. KaŜda jednostka zawiera treści programowe stanowiące określoną całość, a ich realizacja umoŜliwia opanowanie umiejętności niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju masaŜu. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń zawartych w jednostkach modułowych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach do 15 osób.

W module 322[12].O1 wyodrębniono pięć jednostek modułowych, zawierających treści programowe dotyczące stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymagań ergonomii, nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych, stosowania przepisów prawa i zasad ekonomiki, prowadzenia działalności profilaktycznej i promocji zdrowia, charakteryzowania budowy i czynności organizmu oraz analizowania zaburzeń w jego funkcjonowaniu.

Moduł 322[12].Z1 jest pierwszym modułem zawodowym. MasaŜ klasyczny – składa się z trzech jednostek modułowych. Obejmuje on zagadnienia dotyczące zasad i technik wykonywania masaŜu klasycznego oraz prowadzenia dokumentacji pacjenta z wykorzystaniem programów komputerowych.

Moduł 322[12].Z2 – MasaŜ leczniczy – składa się z pięciu jednostek modułowych. Zawiera treści zawodowe dotyczące badania i diagnozowania pacjenta w masaŜu leczniczym, wykonywania róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego oraz dobierania techniki masaŜu do jednostek chorobowych.

Moduł 322[12].Z3 – MasaŜ sportowy – zawiera trzy jednostki modułowe dotyczące stosowania masaŜu sportowego w poszczególnych dyscyplinach sportowych oraz wykonywania masaŜu w zaleŜności od rodzaju urazu.

Moduł 322[12].Z4 – MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny – zawiera trzy jednostki modułowe dotyczące wykonywania masaŜu relaksacyjnego całego ciała, wykonywania masaŜu kosmetyczno-pielęgnacyjnego oraz wykonywania masaŜu kosmetycznego w róŜnych zmianach tkankowych.

Moduł 322[12].Z5 – Praktyka zawodowa – zawiera trzy jednostki modułowe dotyczące wykonywania masaŜu w kosmetyce i w odnowie biologicznej, wykonywania masaŜu róŜnymi metodami w profilaktyce, terapii i rehabilitacji oraz wykonywania masaŜu w środowisku wodnym.

W trakcie realizacji programów nauczania jednostek modułowych naleŜy zwrócić szczególną uwagę na korzystanie z najnowszych osiągnięć dotyczących stosowania masaŜu oraz konieczność doskonalenia umiejętności zawodowych.


9

Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli, w której określono czas przewidziany na ich realizację. Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol jednostki modułowej

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna liczba godzin na

realizację

Moduł 322[12].O1 Podstawy zawodu

540

322[12].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

46

322[12].O1.02 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

35

322[12].O1.03 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych

70

322[12].O1.04 Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 35

322[12].O1.05 Charakteryzowanie budowy i czynności organizmu człowieka

210

322[12].O1.06 Analizowanie zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu człowieka

144

Moduł 322[12].Z1 MasaŜ klasyczny

216

322[12].Z1.01 Wykonywanie spręŜystego odkształcania tkanek

36

322[12].Z1.02 Wykonywanie masaŜu poszczególnych części ciała

150

322[12].Z1.03 Korzystanie z programów komputerowych wspomagających pracę masaŜysty

30

Moduł 322[12].Z2 MasaŜ leczniczy

496

322[12].Z2.01 Badanie i diagnozowanie pacjenta na potrzeby masaŜu leczniczego

40

322[12].Z2.02 Wykonywanie drenaŜu limfatycznego 90 322[12].Z2.03 Wykonywanie masaŜu segmentarnego 66

322[12].Z2.04 Wykonywanie róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego

80

322[12].Z2.05 Dobieranie rodzaju masaŜu do jednostek chorobowych

220

Moduł 322[12].Z3 MasaŜ sportowy

192

322[12].Z3.01 Wykonywanie masaŜu sportowego 60

322[12].Z3.02 Wykonywanie masaŜu u zawodników róŜnych dyscyplin sportowych

82

322[12].Z3.03 Wykonywanie masaŜu w urazach sportowych 60


10

Symbol jednostki modułowej

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna liczba godzin na

realizację

Moduł 322[12].Z4

MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny 256

322[12].Z4.01 Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego 96

322[12].Z4.02 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego pielęgnacyjnego

80

322[12].Z4.03 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego w róŜnego rodzaju zmianach tkankowych

60

Moduł 322[12].Z5

Praktyka zawodowa 140

322[12].Z5.01 Wykonywanie masaŜu w kosmetyce i odnowie biologicznej

35

322[12].Z5.02 Wykonywanie masaŜu róŜnymi metodami w profilaktyce, terapii i rehabilitacji

70

322[12].Z5.03 Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym 35 Razem 1820 Na podstawie wykazu oraz układu jednostek modułowych sporządzono dydaktyczną mapę programu.


11

Dydaktyczna mapa programu

322[12].O1.01

322[12].O1

322[12].O1.02 322[12].O1.03

322[12].Z3.01

322[12].Z3.02 322[12].Z4.02

322[12].Z5.01 322[12].Z5.02 322[12].Z5.03

322[12].Z2.01

322[12].O1.04

322[12].O1.05

322[12].O1.06

322[12].Z1

322[12].Z1.01

322[12].Z1.02

322[12].Z1.03

322[12].Z2

322[12].Z2.03 322[12].Z2.02

322[12].Z2.04

322[12].Z2.05

322[12].Z3

322[12].Z3.03

322[12].Z4

322[12].Z4.01

322[12].Z4.03

322[12].Z5


12

Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Na podstawie mapy uczeń moŜe wybrać ścieŜkę kształcenia w zaleŜności od własnych predyspozycji, posiadanego doświadczenia oraz dowodów potwierdzających opanowanie określonej wiedzy i umiejętności. Moduł O1 powinien być realizowany w pierwszej kolejności, poniewaŜ treści w nim zawarte stanowią podstawę merytoryczną dla pozostałych modułów.

Nauczyciele realizujący modułowy program nauczania powinni posiadać przygotowanie metodologiczne dotyczące kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kierujący procesem nauczania-uczenia się powinien udzielać uczniom pomocy w rozwiązywaniu problemów, kształtować umiejętności zawodowe, uwzględniając ich indywidualne predyspozycje, moŜliwości i doświadczenia. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowania zawodem, wskazywać moŜliwości dalszego kształcenia oraz zdobywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien równieŜ kształtować takie cechy osobowości uczniów, jak: dokładność i systematyczność, rzetelność i odpowiedzialność za pracę, sprawne komunikowanie się, twórcze rozwiązywanie problemów oraz umiejętność współdziałania w zespole.

Podczas realizacji programu modułowego zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda tekstu przewodniego, metoda samokształcenia kierowanego, metoda sytuacyjna, metoda projektów i ćwiczeń praktycznych. PoŜądane jest stosowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do zakładów opieki zdrowotnej (szpitale, przychodnie, gabinety rehabilitacyjne), gabinetów: odnowy biologicznej, kosmetycznych, spa, ośrodków sportowych oraz na targi i wystawy branŜowe. W procesie realizacji programu naleŜy eksponować samokształcenie i korzystanie z róŜnych źródeł informacji: literatury zawodowej, podręczników, przepisów prawnych, instrukcji, poradników, Internetu.

Prowadzenie zajęć aktywizującymi metodami nauczania wymaga przygotowania materiałów dydaktycznych, takich jak: tekst przewodni, instrukcje do metody projektów, przewodniki do samokształcenia, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia. Wskazane jest prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumujących.

Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiedzy i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia.


13

Badania kształtujące prowadzone w trakcie realizacji programu mają na celu dostarczanie bieŜących informacji o efektywności procesu nauczania – uczenia się.

Badania sumujące powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji programu nauczania jednostek modułowych. Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na dokonywanie ewaluacji procesu nauczania.

Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdraŜać go do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane przy pomocy sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych, obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń oraz testów osiągnięć szkolnych.

Podana w tabeli wykazu jednostek modułowych orientacyjna liczba godzin przewidziana na realizację programu moŜe ulegać zmianie w zaleŜności od stosowanych przez nauczyciela metod i środków dydaktycznych.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być dostosowane do treści i metod kształcenia.

Proponowane formy organizacyjne prowadzenia zajęć, to: praca w grupach, w zespołach 2-osobowych oraz praca indywidualna.

Szkoła podejmująca kształcenie systemem modułowym powinna posiadać odpowiednio wyposaŜone pomieszczenia dydaktyczne. Wskazane jest zorganizowanie pracowni: – anatomiczno-fizjologicznej, – masaŜu, – masaŜu w środowisku wodnym, – fizykoterapii, – kinezyterapii, – komputerowej.

W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania szkoły polegające na: – pozyskiwaniu nowych środków dydaktycznych, – opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania, – współpracy z placówkami związanymi z kierunkiem kształcenia, celem

aktualizacji treści kształcenia zawodowego, odpowiadających wymaganiom masaŜu,

– doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.


14

II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Czteroletnie technikum* Zawód: technik masaŜysta 322[12] Podbudowa programowa: gimnazjum

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Dla młodzieŜy Liczba godzin tygodniowo

w czteroletnim okresie nauczania

Klasy I–IV

1. Podstawy zawodu 15 2. MasaŜ klasyczny 6 3. MasaŜ leczniczy 15 4. MasaŜ sportowy 6 5. MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny 8

Razem 50 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie * wyłącznie dla osób niewidomych i słabo widzących


15

PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik masaŜysta 322[12] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Dla młodzieŜy Dla dorosłych Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin tygodniowo

w dwuletnim okresie nauczania

Klasy I–II Semestry I–IV

Forma stacjonarna 1. Podstawy zawodu 15 12 2. MasaŜ klasyczny 6 4 3. MasaŜ leczniczy 15 11 4. MasaŜ sportowy 6 4 5. MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny 8 6

Razem 50 37 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie


16

III. Moduły kształcenia Moduł 322[12].O1 Podstawy zawodu 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – stosować procedury obowiązujące podczas udzielania pierwszej

pomocy, – współpracować z instytucjami finansującymi świadczenia zdrowotne, – oceniać jakość świadczonych usług, – stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań

zawodowych, – nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem/klientem, – charakteryzować procesy psychiczne i składniki osobowości

człowieka, – popularyzować zachowania prozdrowotne, – charakteryzować budowę i funkcje narządów i układów organizmu

człowieka, – rozpoznawać zaburzenia w funkcjonowaniu narządów organizmu

człowieka, – opracowywać, przechowywać i archiwizować dokumentację pacjenta, – korzystać z róŜnych źródeł informacji w celu doskonalenia

umiejętności zawodowych.


17

2. Wykaz jednostek modułowych Symbol

jednostki modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba godzin na realizację

322[12].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

46

322[12].O1.02 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

35

322[12].O1.03 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych

70

322[12].O1.04 Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 35

322[12].O1.05 Charakteryzowanie budowy i czynności organizmu człowieka 210

322[12].O1.06 Analizowanie zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu człowieka

144

Razem 540

3. Schemat układu jednostek modułowych

322[12].O1 Podstawy zawodu

322[12].O1.01 Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy

322[12].O1.02 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie

zdrowia

322[12].O1.03 Nawiązywanie i utrzymywanie

kontaktów społecznych

322[12].O1.04 Prowadzenie promocji zdrowia

i profilaktyki

322[12].O1.05 Charakteryzowanie budowy

i czynności organizmu człowieka

322[12].O1.06 Analizowanie zaburzeń

w funkcjonowaniu organizmu człowieka


18

4. Literatura Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999 Bangs D.G.: Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999 Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992 Boratyński J., Dudek B., Morkis G.: Obsługa klienta. Prawo pracy, Higiena pracy. WSiP, Warszawa 2003 Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Chwierut S., Kulis M., Wójcik D.: Elementy zarządzania finansowego w ochronie zdrowia. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2000 Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001 Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd.ASTRUM, Wrocław 1999 Fibak J.: Chirurgia. PZWL, Warszawa 1996 Gaździk T.Sz.: Ortopedia i traumatologia. Podręcznik dla studentów. PZWL, Warszaw 2004 Getzen T.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2000 Gołąb B.K.: Podstawy anatomii człowieka. PZWL, Warszawa 2005 Gołąb B.K.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu Nerwowego. PZWL, Warszawa 2004 Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. Podręcznik dla szkół medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. Krechowiecki A., Czerwiński F.: Zarys anatomii człowieka. PZWL, Warszawa 1997 Król-Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa 1994 Leszczyński W., Zakrzewska K.: Bezpieczeństwo i higieny pracy PROEGRO, Warszawa 1993 Lewandowski J.: Elementy prawa. WSiP, Warszawa 1994 Masiow A.: Motywacja i osobowość. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996


19

Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa 2003 Muller R., Rupper P.: Proces reengineering. Optymalizacja procesów zorientowanych na klienta. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Pietrzykowski K. (red.): Kodeks cywilny. Komentarz, tom II. Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 1998 Pędich W. red.: Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999 Prusiński A.: Neurologia praktyczna. PZWL, Warszawa 2004 Prusiński A.: Podstawy neurologii klinicznej. PZWL, Warszawa 1983 Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003 Rączkowski B.: Omówienie zmian w zakresie przepisów bhp. ODDK, Warszawa 2003 Sobczak K.: Działalność gospodarcza. Uregulowania prawne. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001 Sobiecki R., (red.): Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2003 Sokołowska- Pituchowa J.: Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa 2003 Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Stemberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WS i P, Warszawa 1995. Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w Ŝyciu. Dobre obyczaje kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań 1998. Traczyk Wł. Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2002 Traczyk Wł. Z.: Słownik fizjologii człowieka. PZWL, Warszawa 2000 Trocki M., (red.): Nowoczesne zarządzanie w opiece zdrowotnej. Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa 2002 Witkowski S. red. Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994 Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 1998. Wróblewski T., Miechowiecka N.: Patologia. Podręcznik dla średnich szkół medycznych. PZWL, Warszawa 1993 Zdyb M.: Prawo działalności gospodarczej - komentarz. Zakamycze, Kraków 2000 Zimbardo P. G., Ruch F. L.: Psychologia i Ŝycie. PWN, Warszawa 1994. śuk T., Dziak A.: ortopedia z traumatologią narządów ruchu. PZWL, Warszawa 1993 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.


20

Jednostka modułowa 322[12].O1.01 Stosowanie przepisów bezpiecze ństwa i higieny pracy 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa

i higieny pracy, – zastosować przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, – określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, – określić obowiązki i prawa pracownika w zakresie bezpieczeństwa

i higieny pracy, – zadbać o wyposaŜenie oraz ład i porządek w miejscu pracy, – rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, – dobrać metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym

w miejscu pracy, – dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy, – zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy, – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – zastosować zasady ochrony środowiska, – zareagować w przypadku zagroŜenia poŜarowego, zgodnie

z instrukcją przeciwpoŜarową, – udzielić pierwszej pomocy w urazach róŜnych części ciała, – udzielić pierwszej pomocy w stanach nagłego zatrzymania oddychania

i krąŜenia. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasady tworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Organizacja stanowiska pracy. Czynniki szkodliwe, uciąŜliwe i niebezpieczne występujące w procesie pracy. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. Środki ochrony indywidualnej. Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy. Ochrona środowiska na stanowisku pracy. Ochrona przeciwpoŜarowa. Pierwsza pomoc w stanach nagłego zagroŜenia zdrowotnego.


21

3. Ćwiczenia • Analizowanie przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. • Określanie obowiązków pracodawcy i pracownika w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy. • Alarmowanie straŜy poŜarnej, zgodnie z instrukcją przeciwpoŜarową

w warunkach symulowanych. • Identyfikowanie oznakowania drogi ewakuacyjnej w szkole i placówce

kształcenia praktycznego. • Identyfikowanie rozmieszczenia sprzętu gaśniczego na terenie szkoły. • Rozpoznawanie zagroŜeń wypadkowych występujących na

stanowiskach pracy technika masaŜysty. • Dobieranie środków ochrony indywidualnej stosownie do rodzaju

wykonywanej pracy. • Nakładanie opatrunku na ranę w obrębie głowy, kończyny górnej,

kończyny dolnej. • Tamowanie krwotoków z rany i z nosa. • Unieruchamianie złamań w obrębie kończyny górnej, dolnej

i kręgosłupa. • Udzielanie pierwszej pomocy w przypadku omdlenia, oparzenia,

poraŜenia prądem elektrycznym oraz drgawek. • UdraŜnianie dróg oddechowych na fantomie. • Układanie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej. • Wykonywanie resuscytacji krąŜeniowo-oddechowej u dorosłego

i dziecka na fantomie.

4. Środki dydaktyczne Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Przepisy prawa, regulaminy dotyczące higieny i bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Kodeks pracy. Schematy dróg ewakuacyjnych. Instrukcje obsługi urządzeń uŜywanych do masaŜu stwarzających zagroŜenie dla Ŝycia i zdrowia człowieka. Polskie Normy, wymagania dotyczące ergonomii. Filmy dydaktyczne dotyczące udzielania pierwszej pomocy oraz obsługi sprzętu gaśniczego. Płyty CD i DVD z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Środki ochrony indywidualnej. Plansze sprzętu gaśniczego, gaśnice. Materiały i sprzęt do udzielania pierwszej pomocy. Fantom człowieka do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy. Apteczka pierwszej pomocy.


22

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiejętności rozpoznawania źródeł zagroŜenia i czynników niebezpiecznych w środowisku pracy, dobierania środków ochrony indywidualnej, reagowania w sytuacjach zagroŜenia Ŝycia i zdrowia oraz udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Program powinien być realizowany przez nauczyciela specjalistę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.

W procesie nauczania - uczenia się naleŜy zwrócić szczególną uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bhp, stosowanie zasad ochrony zdrowia w pracy zawodowej oraz na skutki nieprzestrzegania przepisów bhp i ochrony przeciwpoŜarowej. WaŜne jest kształtowanie postawy odpowiedzialności, sumienności i umiejętności współdziałania w grupie. Zajęcia naleŜy prowadzić aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania, takimi jak: dyskusja dydaktyczna, tekstu przewodniego, projektów, inscenizacji oraz ćwiczeń. Ćwiczenia zaproponowane w programie mogą być modyfikowane

i uzupełniane w zaleŜności od potrzeb edukacyjnych. Metoda projektów zasługuje na szczególną uwagę, poniewaŜ pozwala na efektywne wykorzystanie czasu, prezentację wykonanych projektów oraz korzystanie z róŜnych źródeł informacji.

Program jednostki naleŜy realizować w pracowni anatomicznej oraz w odpowiednio wyposaŜonym pomieszczeniu dydaktycznym, w grupie do 15 uczniów, z podziałem na 2 - 4 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Podstawowe wymagania edukacyjne powinny obejmować przede wszystkim umiejętności określania sposobów likwidacji lub ograniczenia zagroŜeń w miejscu pracy, udzielania pierwszej pomocy oraz korzystania z róŜnych źródeł informacji.

Osiągnięcia uczniów naleŜy oceniać w zakresie zaplanowanych celów kształcenia na podstawie: – ustnych sprawdzianów poziomu wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń,

– opracowanego projektu. Ocena prac projektowych powinna być dokonywana na etapie

planowania, realizacji i prezentacji projektu.


23

Umiejętności praktyczne naleŜy sprawdzać na podstawie obserwacji czynności wykonywanych przez ucznia w czasie ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na: – korzystanie z róŜnych źródeł informacji, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpoŜarowej, – dobór środków ochrony indywidualnej, – poprawność wykonania ćwiczeń, – współpracę w zespole.

Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej proponuje się zastosować test dydaktyczny z zadaniami otwartymi i zamkniętymi.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić poziom wykonania ćwiczeń, wyniki testu oraz ocenę za wykonanie i prezentację projektu.


24

Jednostka modułowa 322[12].O1.02 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się podstawową terminologią z zakresu prawa i ekonomiki, – rozróŜnić podstawowe gałęzie prawa, – przedstawić rodzaje aktów prawnych i źródła informacji o nich, – przedstawić zakres obowiązywania prawa, – posłuŜyć się przepisami prawa cywilnego, prawa pracy oraz prawa

o ubezpieczeniach społecznych, – scharakteryzować system organizacji ochrony zdrowia w Polsce, – wskazać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa, – określić źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych, – wyjaśnić istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń

zdrowotnych w Polsce, – wyjaśnić specyfikę rynku świadczeń zdrowotnych, – wskazać czynniki wpływające na popyt i podaŜ usług medycznych, – wyjaśnić mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi

usługi medyczne, – zastosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej, – zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące

odpowiedzialności cywilnej i karnej, – zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej, – skorzystać z róŜnych źródeł informacji, – określić źródła i metody pozyskiwania klientów, – zorganizować promocję usług świadczonych przez technika

masaŜystę. 2. Materiał nauczania Pojęcie prawa, źródła prawa. Normy prawne, przepisy prawa, obowiązywanie prawa. Organizacja ochrony zdrowia w Polsce. Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej. Źródła prawa pracy i prawa działalności gospodarczej: Kodeks cywilny, Kodeks pracy, Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. System ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. Specyficzne cechy rynku usług medycznych. Instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa. Finansowanie świadczeń zdrowotnych.


25

Ubezpieczenia zdrowotne. Przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej i gospodarczej. Przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej. Marketing w działalności usługowej. Finansowanie świadczeń zdrowotnych. Koszty w zakładach opieki zdrowotnej. System ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. Rynek świadczeń zdrowotnych. Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika. 3. Ćwiczenia • Interpretowanie przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, prawa

o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych. • Określanie sposobu finansowania świadczeń zdrowotnych

udzielanych w zakładzie rehabilitacji. • Pozyskiwanie materiałów na temat prowadzenia działalności

gospodarczej z zasobów internetowych. • Sporządzanie wykazu czynności związanych z zakładaniem

działalności gospodarczej dotyczącej świadczenia usług medycznych. • Analizowanie rodzajów kosztów w opiece zdrowotnej. • Interpretowanie przepisów prawa dotyczących działalności zawodowej

masaŜysty.

4. Środki dydaktyczne Foliogramy dotyczące wiedzy ekonomicznej i prawnej, ubezpieczeń i finansowania świadczeń zdrowotnych. Tablice dotyczące organizacji ochrony zdrowia w Polsce. Opisy przypadków. Przepisy prawa dotyczące: powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zakładów opieki zdrowotnej, prawa cywilnego, prawa pracy oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Kodeks cywilny. Kodeks pracy. Wzory dokumentacji działalności gospodarczej. Prasa zawierająca informacje ekonomiczne i prawne. Baza informacji prawnej (płyty CD-ROM i Internet; System LEX, serwis prawo i zdrowie). 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje zintegrowane treści z zakresu ekonomii, ekonomiki, finansów i prawa.

Treści programowe niezbędne są do zrozumienia zasad funkcjonowania ochrony zdrowia w wymiarze organizacyjnym


26

i ekonomicznym. Po zrealizowaniu treści programowych dotyczących rynku świadczeń zdrowotnych uczniowie powinni określić specyficzne cechy rynku, mechanizmy ekonomiczne i kryteria zapewnienia jakości usług medycznych.

Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na regulacje prawne dotyczące funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika oraz działalności usługowej masaŜysty.

Zajęcia powinny odbywać się w odpowiednio wyposaŜonej pracowni masaŜu. Nauczyciel powinien mieć do dyspozycji podręczną biblioteczkę, wyposaŜoną w literaturę z zakresu prawa i ekonomii, akty prawne oraz specjalistyczną prasę.

Osiągnięcie załoŜonych celów kształcenia umoŜliwia stosowanie efektywnych metod nauczania, takich jak: wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, metoda projektów, ćwiczenia praktyczne. Ćwiczenia zaproponowane w programie umoŜliwią indywidualizację

procesu kształcenia, efektywne wykorzystywanie pomocy dydaktycznych oraz zastosowanie nabytych umiejętności w określonych sytuacjach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągni ęć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów naleŜy przeprowadzać

systematycznie na podstawie kryteriów uwzględniających zaplanowane cele kształcenia. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na umiejętności: – określania źródeł i sposobów finansowania świadczeń zdrowotnych, – określania czynników wpływających na popyt i podaŜ świadczeń

zdrowotnych, – określania roli państwa i płatnika na rynku usług medycznych, – interpretowania regulacji prawnych obowiązujących w działalności

zawodowej. Proces oceniania powinien obejmować:

– diagnozę wiadomości i umiejętności ucznia przed przystąpieniem do realizacji programu,

– sprawdzenie postępów ucznia w toku realizacji programu oraz rozpoznawanie trudności w osiąganiu celów kształcenia,

– sprawdzenie wiadomości i umiejętności na zakończenie realizacji programu nauczania, Osiągnięcia uczniów moŜna oceniać na podstawie:

– sprawdzianów ustnych, – sprawdzianów pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych.


27

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania osiągnięć ucznia stosowanych przez nauczyciela w toku nauczania.


28

Jednostka modułowa 322[12].O1.03 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się podstawową terminologią z zakresu psychologii, – scharakteryzować procesy psychiczne człowieka, – scharakteryzować procesy poznawcze, emocjonalne i motywacyjne, – określić składniki osobowości człowieka i czynniki kształtujące

osobowość, – scharakteryzować sytuacje trudne oraz ich wpływ na stan psychiczny

człowieka, – udzielić pacjentowi wsparcia w trudnej sytuacji, – dobrać metody skutecznego rozwiązywania problemów w róŜnych

sytuacjach zawodowych i Ŝyciowych, – udzielić wsparcia osobie chorej, niepełnosprawnej i jej rodzinie, – nawiązać kontakt z pacjentem/klientem, jego rodziną

i współpracownikami, – ocenić moŜliwości porozumiewania się osób w róŜnym wieku, – zastosować techniki ułatwiające skuteczne komunikowanie się, – rozpoznać problemy występujące w procesie komunikowania się, – zachować się asertywnie, – określić zasady i warunki skutecznego negocjowania, – zastosować techniki aktywnego słuchania, wyrazić empatię, ocenić

emocje, – scharakteryzować procesy społeczne, – określić rolę grupy społecznej w procesie rehabilitacji osoby chorej lub

niepełnosprawnej, – scharakteryzować zachowania zdrowotne ludzi i ich uwarunkowania, – scharakteryzować społeczne uwarunkowania choroby, – określić społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności, – scharakteryzować postawy wobec choroby i niepełnosprawności, – dochować tajemnicy zawodowej, – zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne.

2. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia psychologiczne: kontakt interpersonalny, mowa ciała, komunikacja, potrzeba, konflikt, asertywność, tolerancja. Procesy psychiczne człowieka. Procesy poznawcze, emocjonalne i motywacyjne. Osobowość człowieka.


29

Sytuacje trudne (konflikt, frustracja, kryzys, stres) oraz ich wpływ na stan psychiczny człowieka. Radzenie sobie ze stresem. Sytuacje problemowe, rozwiązywanie problemów. Wsparcie społeczne. Sposoby komunikowania się z drugim człowiekiem. Problemy i błędy w komunikowaniu się. Zachowania asertywne. Negocjacje. Procesy społeczne. Zachowania zdrowotne. Społeczne uwarunkowania choroby. Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności. Systemy wartości społecznych. Etyka zawodowa, prawa pacjenta.

3. Ćwiczenia • Nadawanie komunikatów werbalnych, poprzez zmianę tonu głosu

i szybkości mówienia. • Wysyłanie komunikatów niewerbalnych – wykonywanie gestów

otwartości i współpracy, złości, niechęci, zniecierpliwienia, zniechęcenia.

• Odczytywanie i interpretowanie komunikatów niewerbalnych. • Przekazywanie i przyjmowanie informacji zwrotnych. • Nadawanie komunikatów JA. • Identyfikowanie problemów osób chorych i niepełnosprawnych na

podstawie opisu przypadków oraz ustalanie sposobów ich rozwiązania.

• Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych z wykorzystaniem strategii separacji, dominacji, tłumienia i kompromisu w warunkach symulowanych.

• Prowadzenie negocjacji z osobą nie wyraŜającą zgody na udzielenie pomocy medycznej, z wykorzystaniem metody inscenizacji.

• Określanie wpływu choroby i niepełnosprawności na zachowania i reakcje psychiczne pacjenta na podstawie analizy opisu przypadków.

• Planowanie i prowadzenie rozmowy z pacjentem zgłaszającym się na zabieg masaŜu.

• Opracowywanie wzorca osobowości technika masaŜysty.


30

4. Środki dydaktyczne Foliogramy dotyczące procesów psychicznych. Opisy przypadków, opisy sytuacji. Filmy dydaktyczne na temat kształtowania umiejętności interpersonalnych. Taśmy z nagraniami technik relaksacyjnych. Nagrania rozmów z pacjentami, dotyczące problemów zdrowotnych. Scenariusze ćwiczeń. Materiały źródłowe. Kwestionariusze wywiadów. Prezentacje multimedialne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych oraz rozpoznawania potrzeb i problemów pacjenta/klienta. Podczas realizacji programu naleŜy równieŜ zwrócić uwagę na kształtowanie postaw szczególnie przydatnych w wykonywaniu zawodu masaŜysty, takich jak: tolerancja, odpowiedzialność za skutki własnych zachowań w kontakcie z drugim człowiekiem, akceptacja zachowań klientów /pacjentów, wraŜliwość na cierpienia innych ludzi.

Przed przystąpieniem do realizacji programu nauczania jednostki, nauczyciel powinien dokładnie przeanalizować treści zawarte w programie. Na podstawie dokonanej analizy, powinien dobrać formy i metody nauczania oraz środki dydaktyczne.

Osiągnięcie zaplanowanych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie aktywizujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, metody przypadków i sytuacyjnej, gier dydaktycznych, psychodramy, inscenizacji oraz ćwiczeń.

Podczas ćwiczeń uczniowie powinni mieć moŜliwość nawiązywania kontaktów w grupie, wyraŜania uczuć, stosowania technik aktywnego słuchania, negocjowania i rozwiązywania konfliktów. Nabyte umiejętności ułatwiają budowanie relacji między ludźmi, opartych na zaufaniu i wzajemnym zrozumieniu oraz stanowią niezbędny element roli zawodowej technika masaŜysty.

Kształtowanie umiejętności społecznych powinno odbywać się w atmosferze zaufania i akceptacji, w relacji uczeń – nauczyciel. Ćwiczenia powinny być prowadzone w 15 osobowych grupach z podziałem na 2-4 osobowe zespoły, w pomieszczeniu dydaktycznym wyposaŜonym w urządzenia audiowizualne.

Zaleca się stosowanie nowoczesnych środków dydaktycznych, w tym multimedialnych, dotyczących róŜnych form treningu umiejętności społecznych oraz technik relaksacyjnych.


31

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągni ęć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów naleŜy prowadzić

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. W procesie oceniania naleŜy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie pojęć z zakresu psychologii i socjologii, poprawność wnioskowania.

Systematyczna ocena umoŜliwia postawienie prawidłowej diagnozy pedagogicznej, której celem jest ustalenie wyników uczenia się kaŜdego ucznia oraz zastosowanie metod i form doskonalących proces dydaktyczny.

Ocena zakresu i poziomu nabytych umiejętności moŜe być dokonywana na podstawie: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych, – obserwacji zachowania uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując zachowanie uczniów podczas ćwiczeń naleŜy zwracać uwagę na: – sposób pełnienia określonych ról społecznych związanych

z procesem komunikowania się – umiejętność współpracy w grupie, – aktywność na zajęciach, – przestrzeganie reguł postępowania obowiązujących w grupie.

Podczas oceniania postaw i umiejętności społecznych, przydatne mogą być testy psychologiczne, arkusze obserwacji ze skalą ocen, zestawy kryteriów i norm oceniania oraz arkusze samooceny i ocen uczniowskich.

W ocenie końcowej naleŜy brać pod uwagę wyniki wszystkich, stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów.


32

Jednostka modułowa 322[12].O1.04 Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 1. Szczegółowe cela kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się podstawową terminologią z zakresu medycyny

zapobiegawczej, – wyjaśnić rolę medycyny zapobiegawczej w ochronie i promocji

zdrowia, – określić koncepcje zdrowia, – scharakteryzować czynniki wpływające na stan zdrowia jednostki

i zbiorowości, – określić wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka

i powstawanie chorób, – określić podstawowe wymagania sanitarno-epidemiologiczne wobec środowiska,

– określić przyczyny powstawania i drogi szerzenia się chorób, – scharakteryzować łańcuch epidemiologiczny, – scharakteryzować zachowania zdrowotne sprzyjające i zagraŜające

zdrowiu, – wyjaśnić pojęcia: promocja zdrowia, wychowanie zdrowotne, edukacja

zdrowotna, – scharakteryzować strategie promocji zdrowia, – podjąć działania promujące zdrowie, – dobrać i zastosować formy, metody i materiały pomocnicze

w edukacji zdrowotnej, – wyjaśnić pojęcie profilaktyki i określić jej rolę we współczesnej

koncepcji zdrowia, – scharakteryzować fazy działalności profilaktycznej, – dobrać kierunki i metody działań profilaktycznych, – wyjaśnić pojęcia: aseptyka, antyseptyka, dezynfekcja, sterylizacja, – zastosować zasady aseptyki i antyseptyki, – określić podstawowe wymagania sanitarno-epidemiologiczne

w zakładach opieki zdrowotnej, – zapobiec występowaniu zakaŜeń szpitalnych, – zastosować obowiązujące procedury postępowania z odpadami

medycznymi. 2. Materiał nauczania Medycyna zapobiegawcza w ochronie i promocji zdrowia. Koncepcje zdrowia. Czynniki wpływające na zdrowie jednostki i społeczeństwa. Zachowania zdrowotne i ich podział.


33

Środowisko a zdrowie człowieka. ZagroŜenia środowiska naturalnego. Podstawowe wymagania zdrowotne i sanitarno-epidemiologiczne wobec środowiska. Powstawanie i rozprzestrzenianie się chorób. Źródła powstawania i rozpowszechniania się chorób zakaźnych i niezakaźnych. Drogi szerzenia się zakaŜeń, łańcuch epidemiczny. Cele, zadania, fazy i kierunki działań profilaktycznych. Promocja zdrowia, kierunki działań i metody promocji zdrowia. Zadania technika masaŜysty w dziedzinie promocji zdrowia. Aseptyka i antyseptyka w pracy technika masaŜysty. Ogólne zasady sanitarno-epidemiologiczne: higiena osobista, odzieŜ ochronna, środki ochrony indywidualnej, dezynfekcja, sterylizacja, odpady medyczne. ZakaŜenia szpitalne, zapobieganie zakaŜeniom szpitalnym. Wymagania sanitarno – epidemiologiczne dotyczące gabinetu masaŜu. 3. Ćwiczenia • Planowanie działań potęgujących zdrowie na podstawie opisu

przypadków. • Planowanie działań profilaktycznych w zakresie chorób układu

krąŜenia. • Rozpoznawanie nieprawidłowości w zakresie własnych zachowań

zdrowotnych, planowanie działań naprawczych. 4. Środki dydaktyczne Plansze, broszury, poradniki, informatory z zakresu promocji zdrowia, profilaktyki. Foliogramy, filmy dotyczące tematyki medycyny zapobiegawczej. Programy profilaktyczne. Programy ochrony zdrowia. Procedury postępowania z odpadami medycznymi. Procedury dezynfekcji sprzętu, aparatury, narzędzi. Przepisy dotyczące wymagań sanitarno-epidemiologicznych w placówkach ochrony zdrowia i gabinetach masaŜu. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest przygotowanie ucznia do podejmowania działań z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia oraz edukacji zdrowotnej zgodnie z kompetencjami masaŜysty. Program zawiera treści dotyczące czynników warunkujących


34

zdrowie, mierników zdrowia populacji, głównych zagroŜeń zdrowia oraz metod prowadzenia profilaktyki i edukacji zdrowotnej.

Wiedza o zdrowiu i zachowaniach prozdrowotnych stanowi podstawę do stosowania działań potęgujących zdrowie, a tym samym wpływających na poprawę jakości Ŝycia.

Program integruje treści z kilku dziedzin medycyny, dlatego teŜ jego realizacja powinna się odbywać w korelacji z programami jednostek 322[12].O1.01, 322[12].O1.02.

Osiągnięcie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania aktywizujących metod nauczania, takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, inscenizacja, ćwiczenia.

Przykładowe ćwiczenia zamieszczone w programie są propozycją do wykorzystania przez nauczyciela w czasie zajęć. Nauczyciel powinien równieŜ opracować ćwiczenia moŜliwe do zrealizowania w szkole. Ćwiczenia powinny być prowadzone w pracowni anatomicznej w 10 –

15 osobowych grupach, z podziałem na 2-3 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów naleŜy

prowadzić systematycznie na podstawie określonych kryteriów. Systematyczna kontrola i ocena postępów ucznia umoŜliwi

nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych form pracy oraz środków dydaktycznych do moŜliwości poznawczych ucznia.

Do sprawdzania osiągnięć szkolnych uczniów proponuje się zastosować: – sprawdziany ustne i pisemne, – obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń, – testy osiągnięć szkolnych.

Podczas kontroli i oceny dokonywanej w formie ustnej, naleŜy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne stosowanie pojęć i poprawność wnioskowania.

Umiejętności praktyczne naleŜy sprawdzać przez obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na: − aktywność ucznia na zajęciach, − współpracę w zespole, − umiejętność korzystania z materiałów źródłowych, − dobieranie metod edukacji zdrowotnej, − projektowanie scenariusza zajęć edukacyjnych, − prezentację na forum grupy scenariusza zajęć, − jakość wykonywanych zadań.


35

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia stosowanych przez nauczyciela. Istotnym elementem jest równieŜ samoocena ucznia oraz ocena uczniów współpracujących w grupie.


36

Jednostka modułowa 322[12].O1.05

Charakteryzowanie budowy i czynno ści organizmu człowieka 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się podstawowymi pojęciami z zakresu anatomii i fizjologii, – wskazać połoŜenie poszczególnych układów i narządów organizmu

człowieka, – wyjaśnić mechanizm podstawowych procesów fizjologicznych

zachodzących w organizmie człowieka, – scharakteryzować budowę komórki i tkanek, – określić róŜnice w funkcjonowaniu organizmu związane z wiekiem,

płcią oraz róŜnice konstytucjonalne, – scharakteryzować budowę i funkcje skóry, – określić funkcje szkieletu, – scharakteryzować budowę poszczególnych kości i połączenia między

nimi, – przedstawić rodzaje tkanki mięśniowej, – opisać budowę mięśnia poprzecznie prąŜkowanego szkieletowego, – scharakteryzować czynność mięśni szkieletowych, – scharakteryzować budowę i czynność mięśni tułowia, – scharakteryzować budowę i czynność mięśni głowy i szyi, – scharakteryzować budowę i czynność mięśni kończyny górnej, – scharakteryzować budowę i czynność mięśni kończyny dolnej, – scharakteryzować budowę i czynność układu nerwowego, – wyjaśnić nadrzędną rolę układu nerwowego w sterowaniu

czynnościami narządu ruchu, – scharakteryzować budowę i fizjologię układu krąŜenia, – określić przebieg naczyń Ŝylnych i tętniczych, – określić rolę i skład krwi, – scharakteryzować budowę i czynności układu chłonnego, – opisać budowę i czynności układu oddechowego, – opisać budowę i czynności układu trawiennego, – opisać budowę i czynności układu moczowego i płciowego, – scharakteryzować budowę i czynności układu narządów zmysłów, – scharakteryzować budowę i czynności gruczołów wydzielania

wewnętrznego.

2. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii. Budowa i połoŜenie części ciała człowieka.


37

Podstawowe procesy fizjologiczne. Komórka, tkanki. Budowa i funkcje skóry. Budowa kości i ich połączeń. Rodzaje tkanki mięśniowej. Budowa i czynność mięśnia poprzecznie prąŜkowanego szkieletowego. Budowa i czynność mięśni głowy i szyi. Budowa i czynność mięśni tułowia. Budowa i czynność mięśni kończyny górnej. Budowa i czynność mięśni kończyny dolnej. Budowa i czynność układu nerwowego centralnego i obwodowego. Rola układu nerwowego w sterowaniu ruchami. Budowa i czynność układu krąŜenia. Rola i skład krwi. Budowa i czynności układu chłonnego. Budowa i funkcje układu oddechowego. Budowa i czynności układu trawiennego. Budowa i czynności układu moczowego i płciowego. Budowa i czynności układu narządów zmysłów. Czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego. 3. Ćwiczenia • Analizowanie połączeń kości w obrębie kończyn górnych i dolnych

oraz kręgosłupa i klatki piersiowej na podstawie modelu szkieletu człowieka.

• Analizowanie budowy, połoŜenia i połączeń kości czaszki na podstawie modelu anatomicznego człowieka.

• Określanie połoŜenia poszczególnych mięśni na modelu muskulatury człowieka.

• Identyfikowanie poszczególnych mięśni na modelu muskulatury człowieka.

• Analizowanie ruchów w stawach kończyn i kręgosłupa. • Analizowanie pracy mięśni głowy i szyi. • Analizowanie pracy mięśni grzbietu, klatki piersiowej i brzucha. • Analizowanie pracy mięśni kończyny górnej i dolnej. • Analizowanie budowy serca na modelu anatomicznym. • Określanie przebiegu tętniczych i Ŝylnych naczyń krwionośnych

z wykorzystaniem tablic i atlasów anatomicznych. • Charakteryzowanie budowy układu oddechowego z wykorzystaniem

tablic i atlasów anatomicznych oraz programów komputerowych. • Charakteryzowanie budowy mózgowia i rdzenia kręgowego

z wykorzystaniem modeli, tablic i atlasów anatomicznych.


38

• Analizowanie budowy układu nerwowego obwodowego z wykorzystaniem modeli, tablic i atlasów anatomicznych.

• Analizowanie przebiegu poszczególnych nerwów rdzeniowych z wykorzystaniem modeli, tablic i atlasów anatomicznych.

• Określanie połoŜenia narządów jamy brzusznej na podstawie modelu jamy brzusznej, tablic i atlasów anatomicznych.

• Określanie funkcji poszczególnych tkanek, narządów i układów organizmu człowieka.

• Mierzenie tętna i ciśnienia tętniczego krwi u pacjentów. • Identyfikowanie powierzchniowo leŜących przyczepów mięśni

człowieka. 4. Środki dydaktyczne Tablice poglądowe, plansze przedstawiające układy anatomiczne organizmu człowieka. Modele układów i narządów. Model szkieletu człowieka. Model muskulatury ciała człowieka. Fantomy człowieka do ćwiczeń z zakresu anatomii. Foliogramy dotyczące budowy i funkcjonowania organizmu człowieka. Filmy dydaktyczne dotyczące anatomii i fizjologii człowieka. Filmy dydaktyczne na temat funkcji narządów. Programy komputerowe z zakresu anatomii i fizjologii. Foldery dotyczące budowy i funkcji układów organizmu człowieka. Atlasy anatomiczne, albumy ilustrujące budowę narządów. Ryciny narządów do ćwiczeń. Radiogramy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące budowy i czynności narządów oraz układów w organizmie człowieka.

Celem realizacji programu jest kształtowanie umiejętności analizowania budowy i funkcji organizmu człowieka oraz rozpoznawania wzajemnych powiązań i zaleŜności między poszczególnymi układami i narządami.

Program powinien być realizowany w korelacji z jednostkami modułowymi 322[12].O1.01, 322[12].O1.03, 322[12].O1.04. Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na treści dotyczące czynności narządów i układów a zwłaszcza skóry, układu narządów ruchu, układu krąŜenia i nerwowego.

Osiągnięcie załoŜonych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie następujących metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, metody przypadków, metody sytuacyjnej oraz ćwiczeń.


39

Zaproponowane w programie ćwiczenia powinny być realizowane w wymiarze, co najmniej połowy godzin przeznaczonych na realizację programu. Ćwiczenia ułatwią uczniom zrozumienie treści programowych, indywidualizację procesu kształcenia i efektywniejsze wykorzystanie pomocy dydaktycznych. Ćwiczenia powinny być starannie zaplanowane i przygotowane. Treść ćwiczeń powinna dotyczyć budowy i czynności poszczególnych narządów i układów oraz rozpoznawania struktur anatomicznych. NaleŜy zapewnić uczniom indywidualne tempo wykonywania ćwiczeń.

W trakcie realizacji treści programowych naleŜy zwrócić uwagę na kształtowanie postaw: – odpowiedzialności za zdrowie i Ŝycie człowieka, – wraŜliwości wobec ludzi potrzebujących pomocy, – systematyczności w dąŜeniu do podnoszenia kwalifikacji

i aktualizacji wiedzy. Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni anatomicznej,

w grupach 15 osobowych z podziałem na 2 osobowe zespoły. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


systematycznie na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych, – obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas kontroli i oceny dokonywanej w formie ustnej, naleŜy zwracać uwagę na operowanie zdobytą wiedzą, właściwe stosowanie pojęć medycznych, merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania.

Umiejętności praktyczne powinny być sprawdzane na podstawie obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na umiejętności: – korzystania z atlasu anatomicznego i róŜnych źródeł informacji, – wykonywania pomiarów parametrów Ŝyciowych, – interpretowania wyników pomiarów, – prezentowania wykonywanych czynności.

Po zakończeniu realizacji programu jednostki, proponuje się zastosowanie testu osiągnięć szkolnych.


40

Zadania testowe powinny dotyczyć budowy poszczególnych układów anatomicznych człowieka oraz podstawowych pojęć z zakresu anatomii i fizjologii.

Systematyczna kontrola i ocena postępów uczniów umoŜliwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych form pracy oraz środków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.


41

Jednostka modułowa 322[12].O1.06

Analizowanie zaburze ń w funkcjonowaniu organizmu człowieka

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – wyjaśnić pojęcia zdrowia i choroby, – scharakteryzować czynniki chorobotwórcze, – dokonać klasyfikacji chorób, – scharakteryzować przebieg i objawy choroby, – wyjaśnić mechanizmy powstawania zaburzeń chorobowych, – scharakteryzować starzenie się ustroju, – scharakteryzować zaburzenia w krąŜeniu krwi, – scharakteryzować proces zapalenia, – wyjaśnić zjawisko odczynowości i odporności ustroju, – scharakteryzować zmiany wsteczne, – scharakteryzować zmiany postępowe, – scharakteryzować procesy nowotworowe, – określić zaburzenia termoregulacji, – scharakteryzować zaburzenia przemiany materii, – scharakteryzować nieurazowe choroby narządu ruchu, – scharakteryzować schorzenia układu krąŜenia i układu

krwiotwórczego, – scharakteryzować choroby układu oddechowego, – scharakteryzować schorzenia układu trawiennego, – scharakteryzować choroby nerek i dróg moczowych oraz układu

płciowego, – scharakteryzować zaburzenia w funkcjonowaniu gruczołów

dokrewnych, – określić ogólne zasady leczenia chorób, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu

w leczeniu i usprawnianiu pacjentów ze schorzeniami internistycznymi, – scharakteryzować choroby ośrodkowego i obwodowego układu

nerwowego, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu

u pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi, – scharakteryzować choroby leczone chirurgicznie, – określić moŜliwości zastosowania masaŜu w przygotowaniu pacjenta

do operacji i usprawnianiu po zabiegach operacyjnych.


42

2. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia, stany i procesy patologiczne. Zaburzenia krąŜenia krwi i chłonki. Zapalenie. Odczynowość i odporność ustroju. Zmiany wsteczne. Zmiany postępowe. Nowotwory. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia przemiany materii. Nieurazowe choroby narządu ruchu - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby układu krąŜenia - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby układu krwiotwórczego - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby układu oddechowego - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby układu trawiennego - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby układu moczowego - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego i przemiany materii. Choroby ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu w leczeniu schorzeń neurologicznych. Choroby mięśni, wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Wskazania do leczenia operacyjnego. Rodzaje zabiegów operacyjnych. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego. Postępowanie pooperacyjne. Współudział masaŜysty w przygotowaniu chorego do zabiegu operacyjnego i w postępowaniu pooperacyjnym. Chirurgiczne schorzenia jamy brzusznej, wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Chirurgiczne schorzenia płuc i serca - wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Choroby naczyń krwionośnych obwodowych, wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Zniekształcenia i choroby narządu ruchu, amputacje kończyn – udział masaŜysty w leczeniu schorzeń ortopedycznych, wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. Urazy tkanek miękkich, urazy termiczne, urazy czaszkowo-mózgowe, urazy kręgosłupa i kości kończyn, urazy klatki piersiowej i serca.


43

ObraŜenia brzucha. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu. 3. Ćwiczenia • Analizowanie zaburzeń w funkcjonowaniu układu narządów ruchu

i określanie ich przyczyn. • Rozpoznawanie zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego na

podstawie opisu przypadków. • Analizowanie przebiegu chorób układu krąŜenia na podstawie opisu

przypadków. • Analizowanie przebiegu chorób układu oddechowego na podstawie

opisu przypadków. • Analizowanie przebiegu chorób układu chłonnego na podstawie opisu

przypadków. • Analizowanie przebiegu chorób układu trawiennego na podstawie

opisu przypadków. • Analizowanie przebiegu chorób układu moczowo-płciowego

na podstawie opisu przypadków. • Rozpoznawanie zaburzeń w funkcjonowaniu układu wydzielania

wewnętrznego na podstawie opisu przypadków. 4. Środki dydaktyczne Plansze, modele ilustrujące patologie narządowe. Albumy, zdjęcia, ryciny. Foliogramy dotyczące zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Filmy dydaktyczne przedstawiające przebieg chorób. Radiogramy zmian patologicznych. Opisy przypadków. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program nauczania jednostki modułowej integruje treści z wielu dziedzin medycyny, ukazujące związek między patogenezą, przebiegiem chorób oraz ich konsekwencjami a leczeniem i rehabilitacją. Wiedza z zakresu patologii, chorób wewnętrznych, chirurgii, neurologii ułatwi dobór rodzaju masaŜu i bezpieczne jego stosowanie w leczeniu i rehabilitacji. Program powinien być realizowany w korelacji z jednostkami 322[12].O1.04 i 322[12].O1.05.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególną uwagę naleŜy zwrócić na treści dotyczące patologii ogólnej, chorób układu nerwowego i układu narządów ruchu oraz traumatologii. WaŜne jest równieŜ określenie roli masaŜysty w prowadzeniu kompleksowej rehabilitacji, w sytuacji trwałego i nieodwracalnego uszkodzenia układu nerwowego.


44

Celem realizacji programu jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania: przyczyn występowania zaburzeń w funkcjonowaniu narządów, objawów charakterystycznych dla róŜnych jednostek chorobowych oraz zmian patologicznych występujących w skórze, tkance łącznej, tkance okostnej i w mięśniach.

W trakcie realizacji programu naleŜy zwrócić uwagę na kształtowanie postaw: – odpowiedzialności za zdrowie i Ŝycie człowieka, – wraŜliwości wobec ludzi potrzebujących pomocy, – sumienności w wykonywaniu zadań zawodowych, – poszanowania godności pacjenta poddawanego masaŜowi.

Osiągnięcie zaplanowanych celów umoŜliwi stosowanie efektywnych metod nauczania, takich jak: wykład konwersatoryjny, dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków i sytuacyjna oraz ćwiczenia. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni anatomicznej wyposaŜonej w nowoczesne środki dydaktyczne.

Proponuje się prowadzenie zajęć w formie pracy grupowej i zespołowej. Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach liczących do 15 osób.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągni ęć


systematycznie na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych, – obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas kontroli i oceny dokonywanej w formie ustnej, naleŜy zwracać uwagę na operowanie zdobytą wiedzą, właściwe stosowanie pojęć medycznych, merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania.

Umiejętności praktyczne powinny być sprawdzane na podstawie obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na umiejętności: – korzystania z róŜnych źródeł informacji, – rozpoznawania zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, – określania wskazań i przeciwwskazań do stosowania masaŜu.

Po zakończeniu realizacji programu jednostki, proponuje się zastosowanie testu osiągnięć szkolnych. Zadania testowe powinny


45

dotyczyć zaburzeń w funkcjonowaniu poszczególnych narządów i układów. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.


46

Moduł 322[12].Z1 MasaŜ klasyczny 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przeprowadzać wywiad z pacjentem, – określać wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – stosować zasady masaŜu klasycznego, – określać wpływ masaŜu klasycznego na organizm człowieka, – wykonywać spręŜyste odkształcanie tkanek, – wyjaśniać działanie spręŜystego odkształcania tkanek na organizm, – dobierać środek poślizgowy do rodzaju zabiegu, – wykonywać masaŜ poszczególnych części ciała, – określać reakcję organizmu człowieka na zastosowany masaŜ.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej



322[12].Z1.01 Wykonywanie spręŜystego odkształcania tkanek 36 322[12].Z1.02 Wykonywanie masaŜu poszczególnych części ciała 150

322[12].Z1.03 Korzystanie z programów komputerowych wspomagających pracę masaŜysty

30

Razem 216


322[12]Z1.03 Korzystanie z programów komputerowych wspomagających pracę masaŜysty

322[12]Z1.02

Wykonywanie masaŜu poszczególnych części ciała

322[12].Z1.01 Wykonywanie spręŜystego odkształcania

tkanek

322[12].Z1 MasaŜ klasyczny


47

4. Literatura Kasperczyk T, Magiera L., Mucha D., Walaszek R.: MasaŜ z elementami rehabilitacji. Rehmed, Kraków 1999 Magiera L.: Klasyczny masaŜ leczniczy. Wydawnictwo Bio-Styl, Kraków 1994 Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2003 Podgórski T.: MasaŜ klasyczny. M-198. Zakład Doskonalenia Zawodowego, Warszawa 1988 Prochowicz Z.: MasaŜ leczniczy klasyczny i masaŜ chiński. Centrum Metodyczne Doskonalenia Nauczycieli Średnich Szkół Medycznych, Warszawa 1986 Prochowicz Z.: Podstawy masaŜu leczniczego. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000 Sawicki Z., Kassolik K., Pawlak H.: Nowe spojrzenie na współczesny masaŜ – MasaŜ medyczny. OION nr4 (34), Olsztyn 2000 Stelmasiak M., Osemlak I.: Atlas anatomii człowieka. PZWL, Warszawa 1981 Straburzyński G. Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1988 Szczotka P., Mikuła E. Współczesny masaŜ. Body Work, Poznań 1998 Zborowski A.: MasaŜ klasyczny. Wyd. A-Z, Kraków 1997 Zembaty A.: Fizjoterapia, PZWL, Warszawa 1987 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.


48

Jednostka modułowa 322[12].Z1.01 Wykonywanie spr ęŜystego odkształcania tkanek 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić lecznicze działanie masaŜu klasycznego na poszczególne

narządy i układy, – nawiązać kontakt z pacjentem oraz przygotować go do współpracy

podczas wykonywania zabiegu, – przeprowadzić z pacjentem wywiad przed wykonaniem masaŜu, – uwzględnić wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu, – przygotować dokumentację zabiegu, – dobrać ułoŜenie pacjenta do masaŜu, – zastosować przybory ułatwiające ułoŜenie pacjenta w prawidłowej

pozycji, – dobrać środek poślizgowy do wykonywanego zabiegu, – wykonać masaŜ zgodnie z obowiązującymi zasadami, – zastosować techniki masaŜu w odpowiedniej kolejności, – ułoŜyć dłonie w czasie masaŜu w zaleŜności od stosowanej techniki

i opracowywanej części ciała, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik głaskania, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik rozcierania, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik ugniatania, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik oklepywania, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik wibracji, – wykonać masaŜ z zastosowaniem róŜnych technik wstrząsania, – sprawdzić reakcję organizmu pacjenta na zastosowany masaŜ, – wykonać gimnastykę bierną masowanej części ciała, – przygotować zestaw ćwiczeń do wykonania przez pacjenta po

masaŜu, – zapewnić pacjentowi/klientowi bezpieczeństwo w czasie wykonywania

zabiegu. 2. Materiał nauczania Wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu klasycznego. Zasady przygotowywania pacjenta/klienta do zabiegu. Stanowisko pracy do wykonania zabiegu. Zasady masaŜu klasycznego. Wpływ masaŜu klasycznego na poszczególne tkanki, narządy i układy. Techniki masaŜu klasycznego. Dokumentacja zabiegu. Środki poślizgowe do wykonywania masaŜu. Metody usprawniania stosowane po masaŜu klasycznym. Bezpieczeństwo i higieny pracy podczas wykonywania zabiegu.


49

3. Ćwiczenia • Określanie osi i płaszczyzn ciała człowieka. • Wykonywanie ćwiczeń kształtujących precyzję ruchów masaŜysty. • Wykonywanie ćwiczeń kształtujących koordynację pracy kończyn

w połączeniu z precyzją ruchów. • Wykonywanie ćwiczeń kształtujących wyczucie odległości

w połączeniu z jednoczesnością i naprzemiennością ruchów. • Dobieranie siły bodźca mechanicznego stosowanego w masaŜu. • Wykonywanie masaŜu techniką głaskania z zastosowaniem róŜnych

sposobów odkształcania tkanki skórnej. • Wykonywanie masaŜu techniką rozcierania z zastosowaniem róŜnych

sposobów odkształcania tkanki łącznej. • Wykonywanie masaŜu techniką ugniatania z zastosowaniem róŜnych

sposobów odkształcania tkanki mięśniowej. • Wykonywanie masaŜu techniką wibracji z zastosowaniem róŜnych

sposobów odkształcania tkanek. • Wykonywanie masaŜu techniką wstrząsania z zastosowaniem

róŜnych sposobów odkształcania tkanek. • Wykonywanie masaŜu techniką oklepywania z zastosowaniem

róŜnych sposobów odkształcania tkanek. • Wykonywanie masaŜu klasycznego mięśni z zastosowaniem róŜnych

technik. 4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne obrazujące osi i płaszczyzny ciała człowieka. Plansze typów konstytucjonalnych człowieka. Fantom muskulatury człowieka. Filmy dydaktyczne ilustrujące techniki masaŜu. Foliogramy dotyczące technik masaŜu. Prezentacje multimedialne dotyczące technik masaŜu klasycznego. Sprzęt, przybory, materiały i środki do wykonania masaŜu. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania masaŜu z zastosowaniem technik głaskania, rozcierania, ugniatania, oklepywania, wibracji i wstrząsania. Techniki te wykorzystane będą w realizacji kolejnych programów jednostek modułowych. Koniecznym warunkiem wykonania masaŜu klasycznego jest znajomość anatomii i fizjologii narządu ruchu, biomechaniki stawów oraz zmian patologicznych, dlatego program naleŜy realizować w korelacji z jednostkami modułowymi 322[12].O1.05 i 322[12].O1.06.


50

W czasie realizacji programu nauczania jednostki naleŜy kształtować postawy: – Ŝyczliwości, tolerancji, wraŜliwości i cierpliwości wobec pacjentów, – odpowiedzialności, sumienności, dokładności i uczciwości w pracy, – gotowości niesienia pomocy, – samokrytycyzmu wobec siebie i wykonywanych zadań.

W procesie nauczania-uczenia się, zaleca się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków oraz pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń. Podczas wykonywania ćwiczeń naleŜy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów sanitarno-epidemiologicznych. NaleŜy równieŜ stworzyć uczniom warunki samodzielnego ćwiczenia sprawności manualnych w celu opanowania precyzji ruchów, koordynacji pracy kończyn z precyzją ruchów oraz dobierania siły bodźca do masowanej tkanki. Umiejętności te stanowią podstawę do opanowania róŜnych technik masaŜu klasycznego. Podczas zajęć naleŜy zapewnić uczniom moŜliwość wykonania wszystkich ćwiczeń przewidzianych w programie. Ćwiczenia uczniowie powinni wykonywać pod kierunkiem nauczyciela specjalisty w dziedzinie masaŜu klasycznego. W trakcie wykonywania ćwiczeń naleŜy wykorzystać wiadomości i umiejętności z anatomii, fizjologii, psychologii, fizjoterapii i wybranych zagadnień klinicznych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych, z podziałem na 2-osobowe zespoły, kaŜdy zespół uczniów powinien mieć do dyspozycji stanowisko pracy i odpowiednie środki dydaktyczne. Zajęcia powinny odbywać się w pracowniach: anatomicznej, kinezyterapeutycznej i masaŜu.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być

przeprowadzane systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Pozwala to na uzyskanie informacji o postępach ucznia w nauce oraz na rozpoznanie trudności w przyswojeniu treści kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych, – obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwracać uwagę na: – przygotowanie stanowiska pracy, – dobieranie przyrządów i materiałów do wykonania masaŜu, – ułoŜenie pacjenta w optymalnej pozycji, – przygotowanie skóry w okolicy ciała przewidzianej do masaŜu,


51

– kolejność i poprawność wykonywania czynności, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, – jakość wykonania masaŜu.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobów sprawdzania osiągnięć ucznia. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny powinno być poprawne wykonanie ćwiczeń.


52

Jednostka modułowa 322[12].Z1.02 Wykonywanie masa Ŝu poszczególnych cz ęści ciała 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dobrać pozycję pacjenta do masowanej części ciała, – określić pozycję masaŜysty podczas wykonywania masaŜu

przewidzianej okolicy ciała, – dobrać techniki masaŜu do poszczególnych okolic ciała, – dobrać chwyty poszczególnych technik w zaleŜności od masowanej

okolicy ciała, – wykonać masaŜ ręki i stawu nadgarstkowego, – wykonać masaŜ przedramienia, – wykonać masaŜ stawu łokciowego i ramienia, – wykonać masaŜ obręczy barkowej, – wykonać masaŜ karku, – wykonać masaŜ mięśni grzbietu i mięśni przykręgosłupowych, – wykonać masaŜ stopy, stawu skokowego i podudzia, – wykonać masaŜ stawu kolanowego i uda, – wykonać masaŜ obręczy biodrowej, – zapewnić pacjentowi bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne podczas

zabiegu. 2. Materiał nauczania Pozycje ułoŜenia pacjenta do masaŜu poszczególnych części ciała. Pozycja masaŜysty przy wykonywaniu masaŜu. Techniki masaŜu poszczególnych okolic ciała. Chwyty stosowane w masaŜu klasycznym. MasaŜ klasyczny kończyny dolnej. MasaŜ klasyczny kończyny górnej. MasaŜ klasyczny tułowia. MasaŜ klasyczny głowy i szyi. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania masaŜu.

3. Ćwiczenia • Wykonywanie masaŜu ręki i stawu nadgarstkowego z zastosowaniem

technik masaŜu klasycznego. • Wykonywanie masaŜu grup mięśniowych przedramienia przez

ugniatanie jednoręczne. • Wykonywanie masaŜu stawu łokciowego i ramienia.


53

• Wykonywanie masaŜu prostownika grzbietu techniką ugniatania opuszkami palców.

• Wykonywanie masaŜu mięśnia naramiennego techniką głaskania dwuręcznego.

• Wykonywanie masaŜu mięśni grzbietu i mięśni przykręgosłupowych z zastosowaniem róŜnych technik masaŜu klasycznego.

• Wykonywanie masaŜu mięśni pośladkowych techniką ugniatania dwuręcznego.

• Wykonywanie masaŜu stopy, stawu skokowego i podudzia róŜnymi technikami.

• Wykonywanie masaŜu stawu kolanowego i uda, 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne ilustrujące masaŜ poszczególnych części ciała. Prezentacje multimedialne dotyczące technik masaŜu klasycznego. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie uczniów do wykonywania masaŜu poszczególnych okolic ciała z zastosowaniem róŜnych chwytów masaŜu klasycznego. Podczas realizacji programu naleŜy kształtować umiejętności dobierania technik i metod oraz samodzielnego i sprawnego wykonywania masaŜu poszczególnych części ciała. Zadaniem nauczyciela jest równieŜ kształtowanie postaw i rozwijanie zainteresowań uczniów. W czasie realizacji treści programowych naleŜy kształtować postawy: – Ŝyczliwości, tolerancji, wraŜliwości i cierpliwości wobec pacjentów, – odpowiedzialności, sumienności, dokładności i uczciwości w pracy, – gotowości niesienia pomocy, – samokrytycyzmu wobec siebie i wykonywanych zadań.

Podczas realizacji programu nauczania naleŜy odwoływać się do wiadomości i umiejętności z anatomii, fizjologii, psychologii, fizjoterapii i wybranych zagadnień klinicznych.

Zajęcia powinny być prowadzone metodą pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni masaŜu, pod kierunkiem nauczyciela - masaŜysty, w grupach 15-osobowych, z podziałem na 2-osobowe zespoły. KaŜdy zespół uczniów powinien mieć do dyspozycji stanowisko pracy wyposaŜone w odpowiednie środki dydaktyczne.


54

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno

odbywać się systematycznie, na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz

zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy do wykonywania masaŜu

poszczególnych części ciała, – przygotowanie pacjenta do masaŜu, – wykonywanie zabiegu zgodnie z zasadami masaŜu klasycznego, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, – współpracę w zespole podczas wykonywania zabiegu, – punktualność, zdyscyplinowanie, pracowitość, dokładność, rzetelność.

Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.

W końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej, naleŜy uwzględnić wyniki testu pisemnego oraz poziom wykonania ćwiczeń.


55

Jednostka modułowa 322[12].Z1.03 Korzystanie z programów komputerowych wspomagaj ących prac ę masaŜysty 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zorganizować stanowisko do pracy przy komputerze zgodnie

z wymaganiami ergonomii, – zastosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpoŜarowej, – posłuŜyć się urządzeniami peryferyjnymi komputera, – zredagować pisma i dokumenty niezbędne do zaplanowania masaŜu, – zastosować zasady archiwizacji dokumentów, – wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem

korespondencji, – odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej

i innych nośników informacji, – posłuŜyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje

zawarte w portalach internetowych dotyczące dziedzin medycznych, – opracować dokumentację medyczną przy uŜyciu komputera, – zaplanować masaŜ w róŜnych jednostkach chorobowych przy uŜyciu

komputera.

2. Materiał nauczania Komputer i urządzenia peryferyjne. Eksploatacja urządzeń komputerowych. Dokumentacja prowadzona w gabinecie masaŜu. Zasady redagowania pism. Zasady prowadzenia korespondencji. Zastosowanie komputera w pracy biurowej. 3. Ćwiczenia • Przygotowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. • Przyjmowanie i wysyłanie korespondencji. • Sporządzanie protokołu, notatki, sprawozdania. • Sporządzenie karty masaŜu w wybranych jednostkach chorobowych. • Pozyskiwanie informacji z sieci Internet.


56

4. Środki dydaktyczne Atlasy medyczne multimedialne. Multimedialna Encyklopedia Medyczna. Wzory dokumentów medycznych. Wzory protokołu. Wzory pism. Komputer i urządzenia peryferyjne. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności, tworzenia dokumentacji medycznej – karty zabiegu masaŜu, redagowania treści i formatowania tekstu róŜnych pism, prowadzenia rejestru i archiwizowania korespondencji przy pomocy komputera.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany metodą tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń praktycznych.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń, naleŜy zapoznać uczniów z przepisami bezpiecznej pracy, instrukcjami obsługi urządzeń na stanowisku pracy.

Nauczyciel powinien rozpocząć ćwiczenia od instruktaŜu, a w trakcie ich realizacji udzielać pomocy i na bieŜąco sprawdzać poprawność wykonania kolejnych czynności podczas korzystania ze specjalistycznych programów komputerowych. WaŜnym zadaniem nauczyciela jest zwrócenie uwagi na dokładność wykonywanych czynności. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, w pracowni

komputerowej. Do osiągnięcia załoŜonych celów kształcenia konieczne jest wyposaŜenie stanowiska pracy w komputer z niezbędnym oprogramowaniem.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu nabytych umiejętności określonych w programie jednostki modułowej.

Umiejętności praktyczne naleŜy sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez uczniów podczas realizacji zadań oraz stosowanie testów praktycznych dotyczących sporządzania na


57

komputerze projektu wykonania masaŜu w poszczególnych jednostkach chorobowych.

W trakcie obserwacji czynności ucznia naleŜy zwrócić szczególną uwagę na: – organizowanie stanowiska pracy przy komputerze zgodnie

z zasadami ergonomii, – redagowanie i formatowanie pism, – sporządzanie dokumentów medycznych.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.


58

Moduł 322[12].Z2 MasaŜ leczniczy 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – badać pacjenta przed wykonywaniem masaŜu leczniczego, – ustalać diagnozę pacjenta pod kątem wykonywania masaŜu

leczniczego, – stosować masaŜ w profilaktyce i w leczeniu, – wykonywać masaŜ leczniczy w poszczególnych schorzeniach, – wykonywać masaŜ segmentarny, – wykonywać drenaŜ limfatyczny, – wykonywać masaŜ metodą Shantala, – wykonywać masaŜ izometryczny, – wykonywać masaŜ centryfugalny, – wykonywać masaŜ z uŜyciem przyrządów, – dobierać rodzaje masaŜu do jednostek chorobowych, – dobierać masaŜ w środowisku wodnym do jednostek chorobowych, – prowadzić dokumentacje pacjenta z wykorzystaniem technologii

informacyjnej. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej



322[12].Z2.01 Badanie i diagnozowanie pacjenta na potrzeby masaŜu leczniczego

40

322[12].Z2.02 Wykonywanie drenaŜu limfatycznego 90 322[12].Z2.03 Wykonywanie masaŜu segmentarnego 66

322[12].Z2.04 Wykonywanie róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego

80

322[12].Z2.05 Dobieranie rodzaju masaŜu do jednostek chorobowych

220

Razem 496


59


4. Literatura Ahr B.: MasaŜ niemowlęcia. PZWL, Warszawa 1993 Balaskas J.: Naturalna opieka w ciąŜy. Delta, Warszawa 1996 Grochmal St., Zielińska S.: Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego. PZWL, Warszawa 1998 Ibrahimowa W.S.: MasaŜ punktowy. PW. Wiedza Powszechna, Warszawa 1990 Jankowiak E.: Fizykoterapia ogólna i kliniczna. PZWL, Warszawa 1968. Kassolik K., Andrzejewski W., Sawicki Z.: Kompleksowa ocena pacjenta w masaŜu medycznym. Fizjoterapia Polska, Warszawa 2003 Kasperczyk T, Magiera L., Mucha D., Walaszek R.: MasaŜ z elementami rehabilitacji, Rehmed, Kraków 1999 Kasperczyk T, Magiera L.: Segmentarny masaŜ leczniczy, Wyd. Bio-Styl, Kraków 1997 Kasperczyk T., Fenczyn J.: Podręcznik odnowy psychosomatycznej. PZWL, Warszawa 1996

322[12].Z2 MasaŜ leczniczy

322[12].Z2.01

Badanie i diagnozowanie pacjenta na potrzeby masaŜu leczniczego

322[12].Z2.02

Wykonywanie drenaŜu limfatycznego

322[12]Z2.03

Wykonywanie masaŜu segmentarnego

322[12].Z2.04

Wykonywanie róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego

322[12].Z2.05

Dobieranie rodzaju masaŜu do jednostek chorobowych


60

Kassolik K.: Czym jest masaŜ medyczny? Fizjoterapia, Wrocław 1998 Magiera L.: Leksykon masaŜu i terminów komplementarnych. Bio-Styl, Kraków 2001 Magiera L.: Klasyczny masaŜ leczniczy. Wydawnictwo Bio-Styl, Kraków 1994 Milanowska K., Dega W. (red): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2003 Nowotny J., Saulicz E.: Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja. AWF, Katowice 1990 Podgórski T.: MasaŜ klasyczny. Zakład Doskonalenia Zawodowego, Warszawa 1988 Podgórski T.: MasaŜ w rehabilitacji i sporcie. Wydawnictwo AWF, Warszawa 1989 Prochowicz Z.: Podstawy masaŜu leczniczego. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000 Stodolny J.: Choroba przeciąŜeniowa kręgosłupa. Epidemia naszych czasów. Wyd. ZL Natura, Kielce 2000 Storck U.: MasaŜ leczniczy. PZWL, Warszawa 1996 Straburzyński G., Straburzyńska-Lupa A.: Medycyna fizykalna, PZWL, Warszawa 1997 Szczotka P., Mikuła E.: Współczesny masaŜ. Body Work, Poznań 1998 Tixa S.: Atlas anatomii palpacyjnej. Tom 1 i 2 PZWL, Warszawa 2003 Walker P.: MasaŜ dziecka. Delta W-Z, Warszawa 1997 Winkler J., Pawlak H., Welon K.: Poradnik fizjoterapii. PPU, Warszawa 1986 Woźniewski M. (red.) : Podstawy manualnego drenaŜu limfatycznego. Urban & Partner, Wrocław 2005 Zborowski A.: MasaŜ (część teoretyczna). Centrum Metodyczne Doskonalenia Nauczycieli Średnich Szkół Medycznych, Warszawa 1991 Zborowski A.: DrenaŜ limfatyczny. Wyd. AZ, Kraków 1995 Zborowski A.: MasaŜ klasyczny. Wy d. A-Z, Kraków 1997 Zborowski A.: MasaŜ segmentarny. Wyd. A-Z, Kraków 1997 Zborowski A.: MasaŜ w wybranych jednostkach chorobowych. Wyd. A-Z, Kraków 1997 Zborowski A.: MasaŜ w wybranych jednostkach chorobowych II, Wyd. A-Z, Kraków 1998 Zembaty A.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1987 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.


61

Jednostka modułowa 322[12].Z2.01 Badanie i diagnozowanie pacjenta na potrzeby masaŜu leczniczego 1. Szczegółowe cele kształcenia. W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dokonać analizy dokumentacji medycznej pacjenta, – przeprowadzić wywiad z pacjentem, – dobrać pozycję pacjenta podczas diagnozowania, – ocenić postawę ciała pacjenta, – ocenić stan skóry pacjenta, – ocenić wraŜliwość pacjenta na ból, – rozpoznać zmiany patologiczne występujące w tkankach, – rozpoznać objawy obrzęku tkanki podskórnej, – ocenić zakres ruchomości w stawach, – określić moŜliwości kompensacyjne zaburzeń statycznych, – zinterpretować uzyskane wyniki badania, – zaplanować wykonanie masaŜu zgodnie z obowiązującymi

procedurami, – opracować kartę badania pacjenta. 2. Materiał nauczania Badanie podmiotowe i przedmiotowe stosowane w medycynie. Podstawy kinezyterapii. Metody badań stosowane w kinezyterapii. Ocena postawy ciała pacjenta. Testy funkcjonalne. Odczyny tkankowe, ocena stanu tkanek. Prawa kompensacji. Dokumentacja pacjenta/klienta. 3. Ćwiczenia • Rozpoznawanie nieprawidłowości w postawie ciała pacjenta. • Dokonywanie oceny stanu skóry, tkanki łącznej, tkanki okostnej

i mięśni. • Określanie chwytów diagnostycznych i kolejności ich stosowania. • Rozpoznawanie zmian patologicznych w tkankach. • Badanie pacjenta przed wykonaniem róŜnego rodzaju masaŜu

metodą palpacyjną. • Sporządzenie karty badania pacjenta zakwalifikowanego do masaŜu.


62

4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne tkanek, skóry, postawy ciała. Fantom człowieka. Atlasy anatomiczne. Filmy, foliogramy dotyczące badania na potrzeby masaŜu. Prezentacje multimedialne dotyczące badania na potrzeby masaŜu. Stanowisko do wykonywania masaŜu. Przybory pomiarowe potrzebne do wykonania badania. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności przeprowadzania wywiadu z pacjentem skierowanym na masaŜ oraz wykonywania badania w celu rozpoznania zmian patologicznych w tkankach. Podczas realizacji programu naleŜy zwrócić uwagę na metody wykonywania badań, stosowane chwyty diagnostyczne oraz interpretację wyników uzyskanych w czasie badania pacjenta przed wykonaniem masaŜu.

W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków oraz pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń.

Podczas ćwiczeń nauczyciel powinien wykonać pokaz z objaśnieniem stosowanych metod badania. Pokaz nauczyciela powinien być uzupełniony projekcją filmów i prezentacją multimedialną metod i technik badania pacjenta. Zaleca się wykonanie projektu karty badania pacjenta na potrzeby masaŜu.

W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować czynności uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować i poprawiać popełnione przez nich błędy. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni masaŜu, kinezyterapii i fizykoterapii, w grupach 15-osobowych, z podziałem na 2-osobowe zespoły. Wskazane jest organizowanie zajęć w zakładach rehabilitacji lub gabinetach masaŜu. Wykonywanie ćwiczeń w rzeczywistych warunkach umoŜliwi uczniowi nawiązanie kontaktu z pacjentem oraz dokonanie właściwej oceny jego stanu fizycznego. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno być prowadzone

systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów.


63

Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.


Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy, – posługiwanie się dokumentacją medyczną, – dobieranie metod badania pacjenta przed wykonaniem masaŜu, – wykonanie badania róŜnymi metodami, – odpowiedzialność za sprzęt wykorzystywany w czasie ćwiczeń, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania ćwiczeń.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie badania pacjenta na potrzeby masaŜu.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszstkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.


64

Jednostka modułowa 322[12].Z2.02 Wykonywanie drena Ŝu limfatycznego 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania drenaŜu

limfatycznego, – zbadać pacjenta/klienta przed wykonaniem drenaŜu limfatycznego, – określić zasady stosowania drenaŜu limfatycznego, – określić obszar drenowania głównych pni chłonnych, – przygotować stanowisko pracy do drenaŜu limfatycznego, – dostosować stanowisko pracy do wieku pacjenta, – określić kierunek masaŜu limfatycznego, – ułoŜyć pacjenta w pozycji ułatwiającej odpływ chłonki, – dobrać tempo, technikę oraz określić czas wykonania drenaŜu, – wykonać drenaŜ limfatyczny roŜnymi metodami, – wykonać drenaŜ limfatyczny twarzy, – wykonać drenaŜ limfatyczny karku i głowy, – wykonać drenaŜ limfatyczny grzbietu, – wykonać drenaŜ limfatyczny klatki piersiowej, – wykonać drenaŜ limfatyczny brzucha, – wykonać drenaŜ limfatyczny kończyny górnej i dolnej, – zapewnić pacjentowi poczucie bezpieczeństwa podczas wykonywania

drenaŜu limfatycznego, – ocenić efekty działania drenaŜu limfatycznego. 2. Materiał nauczania Podstawy anatomiczne i fizjologiczne drenaŜu limfatycznego. Wskazania i przeciwwskazania do drenaŜu limfatycznego. Badanie pacjenta/klienta przed wykonaniem drenaŜu limfatycznego. Zasady stosowania drenaŜu limfatycznego. Metody drenaŜu limfatycznego – polska, niemiecka. DrenaŜ limfatyczny poszczególnych części ciała. Bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne pacjenta. 3. Ćwiczenia • Określanie wskazań i przeciwwskazań do wykonania drenaŜu

limfatycznego. • Badanie pacjenta przed wykonaniem drenaŜu limfatycznego. • Wykonywanie drenaŜu limfatycznego róŜnych części ciała metodą

polską.


65

• Wykonywanie drenaŜu limfatycznego róŜnych części ciała metodą niemiecką.

4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne tkanek, skóry, przebiegu naczyń i węzłów chłonnych. Atlasy anatomiczne. Filmy i foliogramy dotyczące drenaŜu limfatycznego. Prezentacje multimedialne dotyczące drenaŜu limfatycznego. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania drenaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania drenaŜu limfatycznego róŜnymi metodami. Podczas realizacji programu naleŜy zwrócić uwagę na szerokie zastosowanie drenaŜu limfatycznego w leczeniu chorób układu krąŜenia i limfatycznego oraz w kosmetyce i medycynie estetycznej.

Program powinien być realizowany w korelacji z jednostkami 322[12].O1.05, 322[12].O1.06, 322[12].Z1.01, 322[12].Z1.02, 322[12].Z2.01.


W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków oraz pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń.

Podczas ćwiczeń naleŜy stworzyć uczniom warunki do samodzielnego wykonania drenaŜu róŜnymi metodami. Ćwiczenia powinny być wykonywane pod kierunkiem nauczyciela – masaŜysty, który powinien obserwować pracę kaŜdego ucznia, zwracać uwagę na staranność i dokładność wykonania ćwiczeń, stwarzać moŜliwość wielokrotnego powtórzenia trudnych elementów lub całego zabiegu oraz zapewnić uczniowi dodatkowe konsultacje.

W czasie wykonywania ćwiczeń naleŜy takŜe zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów sanitarno-epidemiologicznych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 15 osobowych,

z podziałem na 2-osobowe zespoły, kaŜdy zespół uczniów powinien


66

wykonywać drenaŜ na stanowisku pracy wyposaŜonym w odpowiednie środki dydaktyczne. Zajęcia powinny odbywać się w pracowniach: anatomicznej, kinezyterapeutycznej i masaŜu. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być prowadzane

systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.


Podczas obserwacji naleŜy zwracać uwagę na: – przygotowanie stanowiska pracy, – dobieranie metody wykonania drenaŜu, – ułoŜenie pacjenta w optymalnej pozycji, – przygotowanie skóry w okolicy ciała przewidzianej do drenaŜu, – kolejność i poprawność wykonywania czynności, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, – jakość wykonania zabiegu.



67

Jednostka modułowa 322[12].Z2.03 Wykonywanie masa Ŝu segmentarnego 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić zasady wykonywania masaŜu segmentarnego, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu

segmentarnego, – określić chwyty diagnostyczne stosowane w masaŜu segmentarnym, – rozpoznać zmiany odruchowe w mięśniach, – określić optymalne warunki stosowania masaŜu segmentarnego, – określić chwyty lecznicze stosowane w masaŜu segmentarnym, – wykonać masaŜ zgodnie przyjętą metodyką masaŜu segmentarnego, – wykonać masaŜ z uwzględnieniem zasad masaŜu segmentarnego, – wykonać masaŜ segmentarny poszczególnych części ciała, – wykonać masaŜ segmentarny w róŜnych jednostkach chorobowych, – określić zagroŜenia wynikające z nieprawidłowego wykonania masaŜu

segmentarnego, – określić efekty działania masaŜu segmentarnego. 2. Materiał nauczania Zasady i techniki masaŜu segmentarnego. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu segmentarnego. Chwyty diagnostyczne. Chwyty lecznicze. Przesunięcia odruchowe. Metodyka masaŜu segmentarnego. MasaŜ segmentarny poszczególnych części cała. 3. Ćwiczenia • Określanie zmian odruchowych w tkankach oraz wybór sposobu

postępowania w celu ich usunięcia. • Wykonywanie chwytów diagnostycznych w celu rozpoznawania

zmian odruchowych w tkankach. • Lokalizowanie stref segmentarnych zmienionych chorobowo. • Wykonywanie chwytów leczniczych w masaŜu segmentarnym

grzbietu, miednicy, klatki piersiowej, brzucha. • Wykonywanie chwytów leczniczych w masaŜu segmentarnym głowy

i karku. • Wykonywanie chwytów leczniczych w masaŜu segmentarnym

kończyn górnych i dolnych.


68

• Wykonywanie masaŜu segmentarnego według schematu postępowania w róŜnych jednostkach chorobowych.

4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne tkanki mięśniowej, tkanki łącznej i skóry. Atlasy anatomiczne. Tablice obrazujące przesunięcia odruchowe. Filmy dotyczące masaŜu segmentarnego. Prezentacje multimedialne dotyczące masaŜu segmentarnego. Foliogramy dotyczące zmian odruchowych w tkankach, technik masaŜu segmentarnego, anatomii układu krąŜenia i układu chłonnego człowieka. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania masaŜu segmentarnego róŜnych części ciała. Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu, stosowane chwyty diagnostyczne i lecznicze oraz zasady wykonywania masaŜu segmentarnego w róŜnych jednostkach chorobowych.

Program powinien być realizowany w korelacji z jednostkami 322[12].O1.05, 322[12].O1.06, 322[12].Z1.01, 322[12].Z1.02, 322[12].Z2.01.


W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, metody przypadków oraz pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń.

Podczas ćwiczeń naleŜy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów sanitarno-epidemiologicznych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach liczących do 15 osób, z podziałem na 2 osobowe zespoły, w czasie umoŜliwiającym kaŜdemu uczniowi ukształtowanie zaplanowanych w programie umiejętności. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować pracę ucznia, zwracać uwagę na staranność i dokładność wykonania ćwiczeń, stwarzać moŜliwość wielokrotnego powtórzenia trudnych elementów lub całego zabiegu oraz zapewnić uczniowi dodatkowe konsultacje.


69

Zajęcia powinny odbywać się w pracowniach: anatomicznej, kinezyterapeutycznej i masaŜu. KaŜdy zespół uczniów powinien wykonywać masaŜ na stanowisku pracy wyposaŜonym w odpowiednie środki dydaktyczne.

W trakcie wykonywania ćwiczeń naleŜy wykorzystać wiadomości i umiejętności z anatomii, fizjologii, psychologii, fizjoterapii i wybranych zagadnień klinicznych. Zaleca się organizowanie zajęć w zakładach rehabilitacji oraz gabinetach masaŜu, w celu zapewnienia uczniom moŜliwości nawiązania bezpośredniego kontaktu z pacjentem, rozpoznawania zmian odruchowych w tkankach, wykonania masaŜu segmentarnego oraz obserwowania i interpretowania reakcji pacjenta podczas masaŜu i po jego wykonaniu.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być

przeprowadzane systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Pozwala to na uzyskanie informacji o postępach ucznia w nauce oraz na rozpoznawanie trudności w przyswojeniu treści kształcenia.


Podczas obserwacji naleŜy zwracać uwagę na: – przygotowanie stanowiska do masaŜu segmentarnego, – dobieranie środków i materiałów do wykonania masaŜu

segmentarnego, – ułoŜenie pacjenta w optymalnej pozycji, – przygotowanie skóry okolicy ciała przewidzianej do masaŜu

segmentarnego, – kolejność wykonywania czynności, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, – jakość wykonania masaŜu segmentarnego.



70

Jednostka modułowa 322[12].Z2.04 Wykonywanie ró Ŝnych rodzajów masa Ŝu leczniczego 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić moŜliwości zastosowania masaŜu izometrycznego, – ustalić siłę mięśni według skali Lovetta, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu

izometrycznego, – zastosować metodykę i zasady masaŜu izometrycznego, – wykonać masaŜ izometryczny, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu

metodą Shantala, – zastosować metodykę i zasady masaŜu metodą Shantala, – wykonać masaŜ metodą Shantala, – określić zasady wykonywania masaŜu centryfugalnego, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu

centryfugalnego, – wykonać masaŜ centryfugalny, – określić anatomiczne i fizjologiczne podstawy wykonania masaŜu

kontralateralnego, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu

kontralateralnego, – wykonać masaŜ kontralateralny, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu

przyrządowego, – dobrać aparaturę do stosowania masaŜu przyrządowego, – wykonać masaŜ przy pomocy aparatu wibracyjnego, – wykonać masaŜ przy pomocy aparatu podciśnieniowego, – określić zasady wykonywania masaŜu w środowisku wodnym, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu

w środowisku wodnym, – wykonać masaŜ leczniczy w środowisku wodnym z wykorzystaniem

przyrządów i przyborów, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpoŜarowej podczas wykonywania masaŜu. 2. Materiał nauczania MasaŜ izometryczny. MasaŜ metodą Shantala. MasaŜ centryfugalny. MasaŜ kontralateralny.


71

MasaŜ przyrządowy. Balneologia i hydroterapia. MasaŜ w środowisku wodnym. Techniki wykonywania róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego Rodzaje i obsługa aparatury do wykonywania masaŜu przyrządowego. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska. 3. Ćwiczenia • Badanie siły mięśni według skali Lovetta. • Wykonywanie masaŜu izometrycznego u osób zdrowych

(sportowców). • Wykonywanie masaŜu izometrycznego w róŜnych stanach

chorobowych. • Wykonywanie masaŜu metodą Shantala u dziecka z poraŜeniem

mózgowym. • Wykonywanie masaŜu centryfugalnego poszczególnych stawów. • Wykonywanie masaŜu kontralateralnego kończyny dolnej i górnej. • Wykonywanie masaŜu róŜnych części ciała w środowisku wodnym. 4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne układu mięśniowego. Atlasy anatomiczne. Filmy prezentujące róŜne rodzaje masaŜu. Prezentacje multimedialne dotyczące róŜnych rodzajów masaŜu. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki dezynfekcyjne do skóry. Środki dezynfekcyjne do aparatury. Wanna do wykonania hydromasaŜu. Aparat wibracyjny. Aparat wibracyjny Aquavibron. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące szczególnych rodzajów masaŜu leczniczego stosowanych jako uzupełnienie leczenia zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.

Podczas realizacji programu naleŜy zwrócić szczególną uwagę na zasady wykonywania róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego, na wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania oraz wykorzystanie aparatury i środków wspomagających działanie masaŜu.

Podstawą wykonywania róŜnych rodzajów masaŜu leczniczego jest wiedza z zakresu anatomii i fizjologii oraz zaburzeń w funkcjonowaniu


72

organizmu człowieka, a w szczególności układu krąŜenia, chłonnego i nerwowego oraz narządu ruchu.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni masaŜu i kinezyterapii. Powinny być prowadzone metodą pokazu i ćwiczeń, w grupach 15-osobowych, z podziałem na 2-osobowe zespoły. Zalecana jest prezentacja róŜnych rodzajów masaŜu przez nauczyciela prowadzącego, uzupełniona o prezentacje filmowe i multimedialne. W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować czynności uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować popełnione przez nich błędy.

Zaleca się organizowanie ćwiczeń w oddziałach rehabilitacji w celu zapewnienia uczniom moŜliwości wykonania masaŜu róŜnymi metodami w rzeczywistych warunkach.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie uczniów powinno być prowadzone


Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy oraz stosowanie bezpiecznych metod

pracy, – posługiwanie się dokumentacją, – przygotowanie pacjenta do wykonania róŜnych rodzajów masaŜu, – wykorzystanie sprzętu i aparatury w czasie ćwiczeń, – przestrzeganie procedur wykonania określonego rodzaju masaŜu, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – kulturę osobistą, – punktualność, zdyscyplinowanie, pracowitość, dokładność, rzetelność, – współpracę w zespole podczas wykonywania ćwiczeń.



73

Jednostka modułowa 322[12].Z2.05 Dobieranie rodzaju masa Ŝu do jednostek chorobowych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować masaŜ w profilaktyce i w leczeniu chorób, – dobrać środki poślizgowe i wspomagające masaŜu, – określić wskazania i przeciwwskazania do masaŜu w profilaktyce

i w leczeniu chorób, – uzasadnić zastosowanie wybranych technik masaŜu w róŜnych

jednostkach chorobowych, – dobrać rodzaj masaŜu na podstawie wyniku badania pacjenta, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

schorzeń centralnego układu nerwowego, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

schorzeń obwodowego układu nerwowego, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

chorób serca i naczyń obwodowych, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

chorób układu limfatycznego, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

schorzeń układu oddechowego, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

schorzeń układu trawiennego, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu w leczeniu i rehabilitacji

chorób układu moczowego i kobiecych narządów płciowych, – zastosować poszczególne rodzaje masaŜu u kobiet w okresie ciąŜy

i połogu, – zastosować sprzęt, aparaturę i urządzenia pomocnicze do

wykonywania masaŜu, – przygotować pacjenta do wykonywania ćwiczeń leczniczych

wzmacniających efekty masaŜu, – wyjaśnić zasady kompleksowego usprawniania, – wyjaśnić rolę masaŜysty w zespole rehabilitacji leczniczej, – wykonać zabiegi zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej, – zastosować zasady etyki.


74

2. Materiał nauczania Zasady stosowania masaŜu w chorobach reumatycznych, urazach i chorobach narządu ruchu. Zasady stosowania masaŜu w chorobach w chorobach układu oddechowego. Zasady stosowania masaŜu w chorobach serca i naczyń obwodowych. Zasady stosowania masaŜu w chorobach układu limfatycznego. Zasady stosowania masaŜu w chorobach układu nerwowego. Zasady stosowania masaŜu w chorobach układu trawiennego. Zasady stosowania masaŜu w chorobach układu moczowego. Zasady stosowania masaŜu w chorobach ginekologicznych. Zasady stosowania masaŜu w okresie ciąŜy i połogu. Zasady kompleksowego usprawniania pacjenta. Rola masaŜysty w zespole rehabilitacyjnym. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. Zasady etyki. 3. Ćwiczenia • Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym. • Przygotowywanie pacjenta do samodzielnego wykonania ćwiczeń

usprawniających. • Wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach narządu ruchu. • Planowanie i wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach

centralnego układu nerwowego. • Planowanie i wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach

obwodowego układu nerwowego. • Planowanie i wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach

układu krąŜenia i limfatycznego. • Planowanie i wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach

układu oddechowego. • Planowanie i wykonywanie masaŜu leczniczego w schorzeniach

układu pokarmowego.

4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne. Atlasy anatomiczne. Filmy dotyczące wykonywania masaŜu w róŜnych jednostkach chorobowych. Foliogramy dotyczące masaŜu stosowanego w róŜnych schorzeniach. Prezentacje multimedialne dotyczące jednostek chorobowych. Karty badania i zabiegowe pacjenta na potrzeby masaŜu.


75

Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie uczniów do stosowania róŜnych rodzajów masaŜu w leczeniu i rehabilitacji pacjenta. Podczas realizacji programu naleŜy szczególną uwagę zwracać na kształtowanie umiejętności: rozpoznawania objawów chorobowych, dostosowywania rodzaju i technik masaŜu do stanu pacjenta, modyfikowania techniki masaŜu pod wpływem zaobserwowanych reakcji pacjenta, sprawdzania efektów masaŜu.

Podstawą do wykonywania masaŜu leczniczego w róŜnych jednostkach chorobowych powinna być wiedza z zakresu anatomii i fizjologii oraz zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Zajęcia proponuje się prowadzić metodą pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń, w grupach 15 osobowych, z podziałem na 2 osobowe zespoły. W czasie ćwiczeń uczniowie powinni stosować techniki masaŜu klasycznego i róŜne metody masaŜu leczniczego. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni masaŜu i kinezyterapii.

Zaleca się stosowanie metody projektów w celu zaplanowania sposobów i technik wykonania określonego zadania oraz zaprojektowania karty masaŜu w poszczególnych jednostkach chorobowych.

W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować i poprawiać popełnione przez nich błędy. Zaleca się prowadzenie ćwiczeń w oddziałach rehabilitacji - zakładów opieki zdrowotnej, w celu zapewnienia uczniom moŜliwości wykonania masaŜu w róŜnych jednostkach chorobowych w rzeczywistych warunkach.


edukacyjnych ucznia Umiejętności uczniów naleŜy sprawdzać obserwując ich pracę

w czasie wykonywania ćwiczenia. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz

zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych,


76

– obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na:

– umiejętność rozpoznania objawów chorobowych, – dostosowanie rodzaju masaŜu do jednostek chorobowych, – organizację stanowiska pracy oraz stosowanie bezpiecznych metod

pracy, – posługiwanie się dokumentacją medyczną pacjenta, – efekt działania wykonanego zabiegu, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole rehabilitacyjnym.


W końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej, naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.


77

Moduł 322[12].Z3 MasaŜ sportowy 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określać biomechaniczne właściwości organizmu w poszczególnych

dyscyplinach sportowych, – identyfikować róŜne rodzaje masaŜu sportowego, – określać efekty działania masaŜu sportowego na organizm

zawodnika, – określać wskazania i przeciwwskazania do stosowania róŜnych metod

i technik masaŜu sportowego, – stosować róŜne rodzaje masaŜu w róŜnych dyscyplinach sportowych, – wykonywać masaŜ w róŜnych cyklach treningowych, – stosować odnowę biologiczną w poszczególnych okresach cyklu

treningowego, – określać dysfunkcje narządu ruchu powstałe po urazach

w wybranych dyscyplinach sportowych, – dobierać metody i techniki masaŜu w przypadku zawodnika

kontuzjowanego, – dobierać środki poślizgowe w zaleŜności od urazu, – wykonywać masaŜ w zaleŜności od urazu sportowego. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej



322[12].Z3.01 Wykonywanie masaŜu sportowego 50

322[12].Z3.02 Wykonywanie masaŜu u zawodników róŜnych dyscyplin sportowych

82

322[12].Z3.03 Wykonywanie masaŜu w urazach sportowych 60 Razem 192


78


4. Literatura Biriukow A.: MasaŜ sportowy. Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1974 Dobrzański T: Medycyna wychowania fizycznego i sportu. Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1989 Dziak A., Tayara S.: Urazy i uszkodzenia w sporcie. Wydawnictwo Kasper, Kraków 2000 Garlicki J., Kuś M.: Traumatologia sportowa. PZWL, Warszawa 1988 Górski J.: Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2002 Kirch R.: MasaŜ sportowy, PZWL, Warszawa 1965 Magiera L., Walaszek R.: MasaŜ sportowy z elementami odnowy biologicznej. Biosport, Kraków 2003. Podgórski T.: MasaŜ w rehabilitacji i sporcie. Wydawnictwo AWF, Warszawa 1989 Straburzyński G.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1988 Straburzyński G., Straburzyńska-Lupa A.: Medycyna fizykalna. PZWL, Warszawa 1997 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

322[12].Z3 MasaŜ sportowy

322[12].Z3.01

Wykonywanie masaŜu sportowego

322[12].Z3.02

Wykonywanie masaŜu u zawodników róŜnych dyscyplin sportowych

322[12].Z3.03

Wykonywanie masaŜu w urazach sportowych


79

Jednostka modułowa 322[12].Z3.01 Wykonywanie masa Ŝu sportowego 1. Szczegółowe cele kształcenia. W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić funkcje masaŜu sportowego, – zastosować róŜne metody i techniki masaŜu sportowego, – określić wpływ masaŜu sportowego na organizm zawodnika, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania róŜnych metod

i technik masaŜu sportowego, – dobrać techniki masaŜu sportowego do cyklu treningowego, – wykonać masaŜ przedstartowy, – wykonać masaŜ międzystartowy, – wykonać masaŜ treningowy, – wykonać masaŜ podtrzymujący – kondycyjny, – wykonać zabiegi z zakresu odnowy biologicznej, – określić moŜliwości zastosowania odnowy biologicznej w róŜnych

dyscyplinach sportowych w zaleŜności od cyklu treningowego, – określić wskazania i przeciwwskazania do zastosowania streatchingu, – określić zasady wykonywania streatchingu, – wykonać streatching poszczególnych grup mięśniowych. 2. Materiał nauczania Funkcje masaŜu sportowego. Rodzaje masaŜu sportowego. Wpływ masaŜu sportowego na organizm zawodnika. Zasady i warunki wykonywania masaŜu sportowego. MasaŜ wykonywany w cyklach treningowych. MasaŜ sportowy całego ciała. Środki wspomagające masaŜ. Odnowa biologiczna. Środki odnowy biologicznej (pedagogiczne, psychologiczne, medyczno- biologiczne). Streatching grup mięśniowych.

3. Ćwiczenia z masa Ŝu sportowego • Wykonywanie masaŜu sportowego częściowego w poszczególnych

cyklach treningowych. • Wykonywanie masaŜu sportowego całego ciała w poszczególnych

cyklach treningowych.


80

• Wykonywanie masaŜu i streachingu dla poszczególnych grup mięśniowych.

• Wykonywanie hydromasaŜu całego ciała. • Wykonywanie masaŜu izometrycznego kończyny górnej i dolnej. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące masaŜu sportowego. Sprzęt, przybory, materiały i środki do wykonania masaŜu. Środki poślizgowe do masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności wykonywania masaŜu sportowego u zawodnika w róŜnych cyklach treningowych. Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na efekty działania masaŜu sportowego oraz wykorzystanie technik masaŜu klasycznego i izometrycznego w masaŜu sportowym.

Osiągnięcie zaplanowanych celów kształcenia umoŜliwi stosowanie efektywnych metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków, projektów, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń.

Nauczyciel moŜe wykorzystać ćwiczenia zaproponowane w programie, moŜe równieŜ opracować własne ćwiczenia. W czasie ćwiczeń uczniowie powinni korzystać z opisu przypadków przedstawiających rzeczywiste sytuacje związane z procesem treningowym i problemy zawodników spowodowane wysiłkiem fizycznym. Na postawie pokazu wykonanego przez nauczyciela uczniowie powinni ćwiczyć masaŜ: kondycyjny, treningowy, startowy i międzystartowy. Zaleca się łączenie zabiegów masaŜu ze streatchingiem poszczególnych grup mięśniowych.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni masaŜu oraz kinezyterapii, w grupach 15- osobowych, z podziałem na 2 osobowe zespoły. W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować czynności uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować popełnione przez nich błędy. KaŜdy uczeń powinien mieć moŜliwość wielokrotnego powtórzenia najtrudniejszych elementów masaŜu sportowego. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


systematycznie na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania


81

powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.


Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy i stosowanie bezpiecznych metod

pracy, – tempo i rytm wykonywania czynności w trakcie masaŜu sportowego, – efekty wykonanego masaŜu sportowego, – odpowiedzialność za sprzęt wykorzystywany w czasie ćwiczeń, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – punktualność, zdyscyplinowanie, pracowitość, dokładność, rzetelność, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania ćwiczeń.



82

Jednostka modułowa 322[12].Z3.02

Wykonywanie masa Ŝu u zawodników ró Ŝnych dyscyplin sportowych

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić wpływ wysiłku fizycznego na czynność narządów i układów, – określić wpływ masaŜu sportowego na poprawę kondycji zawodnika, – dobrać metody i techniki masaŜu sportowego do indywidualnej

sytuacji zawodnika, – określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania

poszczególnych metod i technik masaŜu sportowego, – dobrać środki wspomagające masaŜ, – przygotować zawodnika do startu w konkurencjach lekkoatletycznych, – przygotować zawodnika do startu w grach zespołowych, – przygotować zawodnika do startu w sportach walki i sportach

siłowych, – przygotować zawodnika do udziału w konkurencjach zimowych, – przygotować zawodnika do startu w zawodach gimnastycznych, – przygotować zawodnika do udziału w sportach wodnych, – wykonać masaŜ przedstartowy w poszczególnych dyscyplinach

sportowych, – wykonać masaŜ międzystartowy w poszczególnych dyscyplinach

sportowych, – wykonać masaŜ treningowy w poszczególnych dyscyplinach

sportowych, – wykonać masaŜ podtrzymujący – kondycyjny w poszczególnych

dyscyplinach sportowych. 2. Materiał nauczania Wpływ wysiłku fizycznego na czynność narządów i układów. Wpływ masaŜu sportowego na poprawę kondycji zawodnika. MasaŜ w wybranych dyscyplinach sportowych: lekkiej atletyce, grach zespołowych, sportach walki i siłowych, sportach zimowych, gimnastyce, sportach wodnych. MasaŜ przedstartowy w poszczególnych dyscyplinach sportowych. MasaŜ międzystartowy w poszczególnych dyscyplinach sportowych. MasaŜ treningowy w poszczególnych dyscyplinach sportowych. MasaŜ podtrzymujący – kondycyjny w poszczególnych dyscyplinach sportowych. Środki wspomagające masaŜ.


83

3. Ćwiczenia • Wykonywanie masaŜu sportowego w poszczególnych cyklach

treningowych. • Planowanie masaŜu sportowego w poszczególnych dyscyplinach

sportowych. • Wykonywanie masaŜu treningowego w poszczególnych dyscyplinach

sportowych. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące masaŜu sportowego i specyfiki wysiłku fizycznego. Środki poślizgowe i wspomagające masaŜ sportowy. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki do dezynfekcji skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie uczniów do wykonywania masaŜu u zawodników w określonym cyklu treningowym róŜnych dyscyplin sportowych.

Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na skutki zmęczenia spowodowane specyficznym wysiłkiem fizycznym zawodników w poszczególnych dyscyplinach sportowych oraz na rolę środków odnowy biologicznej i masaŜu sportowego w przywracaniu sprawności fizycznej.

Zajęcia naleŜy prowadzić metodą pokazu i ćwiczeń, w grupach 15- osobowych, z podziałem na zespoły 2-osobowe. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni masaŜu i kinezyterapii. Zaleca się stosowanie metody projektów, w celu zaplanowania masaŜu u zawodników uprawniających róŜne dyscypliny sportowe. W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować popełnione przez nich błędy. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być prowadzone


Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych,


84

– obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na:

– organizację stanowiska pracy oraz stosowanie bezpiecznych metod pracy,

– dostosowanie metod i technik masaŜu do dyscypliny sportowej i cyklu treningowego,

– wykonanie masaŜu sportowego, – wykorzystanie sprzętu w czasie ćwiczeń, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – punktualność, zdyscyplinowanie, pracowitość, dokładność, rzetelność, – współpracę w zespole podczas wykonywania określonych zadań.

Obserwacja powinna być prowadzona przy pomocy arkusza obserwacji przygotowanego przez nauczyciela.



85

Jednostka modułowa 322[12].Z3.03

Wykonywanie masa Ŝu w urazach sportowych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przedstawić najczęściej występujące urazy w poszczególnych

dyscyplinach sportu, – określić dysfunkcje narządu ruchu powstałe w wyniku urazów

w róŜnych dyscyplinach sportowych, – określić rolę masaŜu w przywracaniu sprawności fizycznej zawodnika, – określić wskazania i przeciwwskazania do masaŜu, – dobrać środki poślizgowe i wspomagające proces leczenia

w zaleŜności od urazu, – dobrać metody masaŜu leczniczego w zaleŜności od rodzaju urazu,

skóry pacjenta i jego indywidualnej tolerancji, – dobrać metody i techniki masaŜu sportowego do indywidualnej

sytuacji zawodnika, – wykonać masaŜ w zaleŜności od urazu sportowego, – zastosować środki odnowy biologicznej wspomagające proces

leczenia urazów, – zastosować środki odnowy biologicznej w profilaktyce urazów

sportowych. 2. Materiał nauczania Medycyna urazów w sporcie. Rola masaŜu w przywracaniu sprawności fizycznej. Wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masaŜu w urazach. Środki wspomagające masaŜ. Urazy w poszczególnych dyscyplinach sporu: lekkiej atletyce, grach zespołowych, sportach walki i siłowych, sportach zimowych, gimnastyce, sportach wodnych. Odnowa biologiczna jako proces wspomagający leczenie urazów.

3. Ćwiczenia • Dobieranie rodzaju masaŜu w zaleŜności od urazu pacjenta/

zawodnika. • Wykonywanie masaŜu centryfugalnego w urazach stawów. • Wykonywanie masaŜu kontralateralnego w przypadku urazów

sportowych. • Wykonywanie masaŜu izometrycznego w zaleŜności od utraty siły

mięśniowej i zaniku mięśni. • Zastosowanie środków odnowy biologicznej wspomagających masaŜ.


86

• Udzielenie porad w zakresie profilaktyki urazów sportowych. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące urazów sportowych i odnowy biologicznej. Środki poślizgowe wspomagające masaŜ leczniczy w sporcie. Środki wspomagające masaŜ leczniczy w sporcie. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Środki dezynfekcyjne do skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania masaŜu w urazach występujących u zawodników róŜnych dyscyplin sportowych. Program powinien być realizowany w korelacji z modułami 322[12].Z1 i 322[12].Z2.

W procesie nauczania szczególną uwagę naleŜy zwrócić na rodzaje urazów i dysfunkcji pourazowych narządu ruchu występujących u zawodników róŜnych dyscyplin sportowych oraz na rolę masaŜu w przywracaniu sprawności fizycznej zawodnika.

Zaleca się prowadzenie zajęć metodą pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni masaŜu i kinezyterapii, w grupach 15-osobowych, z podziałem na 2-osobowe zespoły.

W czasie wykonywania ćwiczeń uczniowie powinni dobierać metody i wykonywać masaŜ sportowy. Nauczyciel powinien obserwować uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować i poprawiać popełnione przez nich błędy.

Zaleca się stosowanie metody projektów. Nauczyciel powinien zaproponować uczniom tematy projektów do opracowania indywidualnego lub zespołowego, w określonym czasie. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.



87

Podczas obserwacji szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy i stosowanie bezpiecznych metod

pracy, – posługiwanie się dokumentacją zawodnika, – dostosowanie metod i technik masaŜu do rodzaju urazu, – wykorzystanie sprzętu w czasie ćwiczeń, – efekty działania wykonanego zabiegu, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania określonych zadań.

Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń praktycznych mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć oraz odpowiedzi ustnych. Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.


88

Moduł 322[12].Z4 MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny

1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – wykonywać masaŜ relaksacyjny całego ciała, – wykonywać masaŜ relaksacyjny częściowy grzbietu, – wykonywać masaŜ relaksacyjny częściowy twarzy, – wykonywać masaŜ relaksacyjny częściowy stóp, – wykonywać masaŜ relaksacyjny częściowy dłoni, – wykonywać masaŜ kosmetyczno – pielęgnacyjny, – wykonywać masaŜ kosmetyczny w róŜnych rodzajach zmian

tkankowych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej



322[12].Z4.01

Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego 96

322[12].Z4.02 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego pielęgnacyjnego

80

322[12].Z4.03 Wykonywanie masaŜu kosmetycznego w róŜnego rodzaju zmianach tkankowych

60

Razem 236


322[12].Z4.03

Wykonywanie masaŜu kosmetycznego w róŜnego rodzaju zmianach tkankowych

322[12].Z4 MasaŜ relaksacyjny i kosmetyczny

322[12].Z4.01 Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego

322[12].Z4.02

Wykonywanie masaŜu kosmetycznego- pielęgnacyjnego


89

4. Literatura Brud W., Konopacka I.: Pachnąca apteka. Tajemnice aromaterapii. Wydawnictwo Pagina, Warszawa 1998 Dylewska-Grzelakowska J.: Kosmetyka stosowana. WSiP, Warszawa 1999 Jaroszewska B.: Kosmetyka pielęgnacyjna. Zakład Wydawnictw CZSR, Warszawa 1998 Lidel L., Thomas S., Beresford C., Porter A.: MasaŜ, techniki wschodu i zachodu. Delta W-Z, Warszawa 1997 Magiera L.: Leksykon masaŜu i terminów komplementarnych, Bio-Styl, Kraków 2001 Prochowicz Z.: Podstawy masaŜu leczniczego. PZWL, Warszawa 2003 Szczotka P., Mikuła E.: Współczesny masaŜ. Body Work, Poznań 1998 Thomas S.: MasaŜ w pospolitych dolegliwościach, Delta W-Z, Warszawa 1997 Winyaard G.: Przewodnik zdrowia i urody. Cz.1-2 PZWL, Warszawa 1994 Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.


90

Jednostka modułowa 322[12].Z4.01 Wykonywanie masa Ŝu relaksacyjnego 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przeprowadzić wywiad z klientem przed masaŜem relaksacyjnym, – określić wpływ masaŜu relaksacyjnego na organizm człowieka, – wykonać masaŜ relaksacyjny całego ciała i częściowy zgodnie

z obowiązującymi zasadami, – dobrać pozycje relaksacyjne do masaŜu całego ciała, – wykonać masaŜ całego ciała technikami relaksacyjnymi, – wykonać masaŜ w tempie zapewniającym relaksację, – dobrać pozycje relaksacyjne do masaŜu częściowego, – wykonać masaŜ relaksacyjny twarzy, – wykonać masaŜ relaksacyjny głowy, – wykonać masaŜ relaksacyjny dłoni, – wykonać masaŜ relaksacyjny stóp, – wykonać masaŜ relaksacyjny grzbietu, – dobrać środek poślizgowy do masaŜu relaksacyjnego, – dobrać muzykę i środki aromatyczne w zaleŜności od potrzeb

relaksacyjnych pacjenta/klienta, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpoŜarowej. 2. Materiał nauczania Wywiad jako metoda diagnozowania oczekiwań klienta/pacjenta. Zasady masaŜu relaksacyjnego częściowego i całego ciała. Pozycje relaksacyjne. MasaŜ relaksacyjny całego ciała. MasaŜ relaksacyjny poszczególnych części ciała. Wykorzystanie muzyki do celów relaksacji. Muzykoterapia i aromatoterapia w masaŜu relaksacyjnym. MasaŜ aromatoterapeutyczny. Środki wspomagające masaŜ relaksacyjny. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania masaŜu. 3. Ćwiczenia • Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego całego ciała. • Wykonywanie masaŜu całego ciała z wykorzystaniem olejków

eterycznych. • Dobieranie środków aromatoterapii, środków poślizgowych do

masaŜu relaksacyjnego w zaleŜności od indywidualnych potrzeb pacjenta/klienta.


91

• Wykonywanie masaŜu relaksacyjnego poszczególnych części ciała • Wykonywanie masaŜu aromatoterapeutycznego wybranych części

ciała. 4. Środki dydaktyczne Plansze anatomiczne. Płyty CD z muzyką relaksacyjną. Filmy dydaktyczne ilustrujące masaŜ relaksacyjny poszczególnych części ciała. Prezentacje multimedialne dotyczące technik masaŜu relaksacyjnego. Sprzęt do odtwarzania muzyki CD. Olejki aromatyczne. Środki poślizgowe do masaŜu relaksacyjnego. Sprzęt, przybory, materiały i środki do wykonania masaŜu relaksacyjnego. Środki dezynfekcyjne do skóry. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania masaŜu relaksacyjnego.

Podczas realizacji programu szczególną uwagę naleŜy zwrócić na terapeutyczne efekty działania masaŜu relaksacyjnego, rolę środków wspomagających działanie masaŜu relaksacyjnego oraz na metody i techniki wykonywania masaŜu poszczególnych części ciała. Podstawą do wykonywania masaŜu relaksacyjnego powinna być wiedza z zakresu psychologii, anatomii i fizjologii oraz zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu człowieka.

W procesie nauczania-uczenia się zaleca się stosowanie efektywnych metod dydaktycznych, takich jak: wykład konwersatoryjny, dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, projektów oraz ćwiczenia. Podczas zajęć uczniowie powinni, na podstawie opisu przypadków, planować wykonanie masaŜu relaksacyjnego poszczególnych części ciała z wykorzystaniem środków wspomagających działanie masaŜu. W czasie ćwiczeń uczniowie powinni realizować zaplanowane działania.

Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na stworzenie odpowiedniej atmosfery w trakcie wykonywania ćwiczeń pozwalającej na zrelaksowanie się osobie masowanej.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni masaŜu, w 15 osobowych grupach, z podziałem na zespoły 2-osobowe.


92


systematycznie, na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać poziom wiadomości oraz zakres opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − wykonanych projektów, − obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: – organizację stanowiska pracy, – przygotowanie klienta/pacjenta do masaŜu, – dostosowanie technik i metod masaŜu do oczekiwań klienta, – wykonanie masaŜu relaksacyjnego zgodnie z procedurami, – efekty działania wykonanego masaŜu, – zainteresowanie wykonywaną pracą, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania określonych zadań.

Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń oraz umiejętność doboru muzyki i środków aromatycznych zgodnie z zasadami aromatoterapii.


93

Jednostka modułowa 322[12].Z4.02 Wykonywanie masa Ŝu kosmetycznego piel ęgnacyjnego

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przeprowadzić wywiad z klientem przed wykonaniem masaŜu

kosmetycznego, – ocenić stan skóry klienta korzystającego z masaŜu kosmetycznego, – określić rodzaje masaŜu kosmetycznego, – określić wpływ masaŜu kosmetycznego na skórę i organizm, – określić wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu

kosmetycznego, – określić kolejność i rodzaj czynności wykonywanych podczas masaŜu, – dobrać preparaty kosmetyczne wspomagające masaŜ, – wykonać masaŜ kosmetyczny twarzy, szyi, dekoltu, – wykonać masaŜ kosmetyczny dłoni, – wykonać masaŜ kosmetyczny stóp, – wykonać masaŜ kosmetyczny całego ciała, – określić topografię punktów biologicznie aktywnych na ciele, – dobrać środek poślizgowy do masaŜu kosmetycznego, – zastosować aromatoterapię w zaleŜności od potrzeb kosmetycznych

klienta, – zastosować zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

przepisy ochrony przeciwpoŜarowej. 2. Materiał nauczania Ocena stanu skóry. Rodzaje masaŜu kosmetycznego. Wpływ masaŜu kosmetycznego na skórę i organizm. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu kosmetycznego. Zasady masaŜu kosmetycznego. MasaŜ kosmetyczny twarzy, szyi, dekoltu, dłoni, stóp. MasaŜ kosmetyczny całego ciała. Środki wspomagające masaŜ kosmetyczny – balsamy, Ŝele, kremy. Olejki eteryczne do masaŜu kosmetycznego. 3. Ćwiczenia • Przygotowywanie klienta do masaŜu kosmetycznego. • Dobieranie środków wspomagających masaŜ kosmetyczny. • Dobieranie technik wykonania masaŜu kosmetycznego. • Wykonywanie masaŜu kosmetycznego poszczególnych części ciała.


94

• Wykonywanie masaŜu kosmetycznego całego ciała. • Wykonywanie masaŜu wybranych okolic ciała z uŜyciem olejków

eterycznych. • Wykonywanie masaŜu całego ciała z olejkami eterycznymi. 4. Środki dydaktyczne Olejki aromatyczne. Środki poślizgowe do masaŜu kosmetycznego. Środki wspomagające masaŜ kosmetyczny – balsamy, Ŝele, kremy. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu kosmetycznego. Środki dezynfekcyjne do skóry. Filmy dydaktyczne ilustrujące masaŜ kosmetyczny poszczególnych części ciała. Prezentacje multimedialne dotyczące technik masaŜu kosmetycznego. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do wykonywania masaŜu kosmetycznego.

Podczas realizacji programu naleŜy zwrócić uwagę na wskazania i przeciwwskazania do stosowania masaŜu, terapeutyczne efekty działania oraz techniki wykonywania masaŜu kosmetycznego. W procesie nauczania-uczenia się naleŜy rozwijać zainteresowania zawodowe oraz kształtować cechy osobowości szczególnie przydatne w wykonywaniu zawodu, takie jak: otwartość, wraŜliwość, dokładność, odpowiedzialność i Ŝyczliwość.

Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone metodą dyskusji, metodą przypadków, pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń. Powinny odbywać się w pracowni masaŜu w grupach 15-osobowych i w zespołach 2-osobowych.

W czasie ćwiczeń uczniowie powinni oceniać stan skóry klienta, dobierać techniki masaŜu do rodzaju cery i stanu skóry. Wykonanie tych czynności ułatwi im wykorzystanie wiedzy z zakresu budowy i funkcji skóry. Podczas zajęć naleŜy zapewnić uczniom moŜliwość wykonania wszystkich ćwiczeń przewidzianych w programie. KaŜdy uczeń powinien wykonywać zbieg na stanowisku wyposaŜonym w odpowiednie środki do wykonania masaŜu.

W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować uczniów, udzielać im wskazówek oraz analizować i poprawiać popełnione przez nich błędy.


95



Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testów osiągnięć szkolnych, – obserwacji czynności ucznia w czasie wykonywania ćwiczenia.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na: – organizację stanowiska pracy, – przygotowanie klienta do masaŜu kosmetycznego, – zastosowane techniki wykonania masaŜu poszczególnych części

ciała, – dobór środków kosmetycznych wspomagających masaŜ, – kolejność wykonywania czynności, – kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania ćwiczeń.

Dokonując kontroli w formie ustnej naleŜy zwracać uwagę na umiejętność operowania zdobytą wiedzą, merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne stosowanie pojęć oraz wnioskowanie.



96

Jednostka modułowa 322[12].Z4.03 Wykonywanie masa Ŝu kosmetycznego w ró Ŝnego rodzaju zmianach tkankowych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – przeprowadzić wywiad z klientem przed wykonaniem masaŜu

kosmetycznego, – ustalić wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu, – wykonać masaŜ kosmetyczny twarzy, szyi, dekoltu przy skórze

normalnej, mieszanej, wraŜliwej, – wykonać masaŜ kosmetyczny całego ciała w otyłości, – wykonać masaŜ kosmetyczny całego ciała w cellulicie, – wykonać masaŜ kosmetyczny dłoni dla skóry zwiotczałej, – dobrać właściwy środek poślizgowy do masaŜu kosmetycznego

w zaleŜności od zmian tkankowych. 2. Materiał nauczania Wywiad z klientem. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu. Zasady masaŜu kosmetycznego w róŜnych zmianach tkankowych. Zasady masaŜu w terapii cellulitu. Preparaty kosmetyczne ujędrniające i antycellitowe stosowane w masaŜu. 3. Ćwiczenia • Wykonywanie masaŜu modelującego poszczególne części ciała. • Opracowywanie karty zbiegu masaŜu kosmetycznego w otyłości. • Wykonywanie masaŜu antycellulitowego. • Wykonywanie masaŜu modelującego całe ciało. 4. Środki dydaktyczne Przybory pomiarowe dla potrzeb masaŜu kosmetycznego. Olejki aromatyczne. Środki poślizgowe do masaŜu kosmetycznego. Sprzęt, przybory, materiały do wykonania masaŜu. Kliny, wałki. Plansze anatomiczne.


97

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Program nauczania jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące

zasad stosowania masaŜu kosmetycznego w zmianach tkankowych, takich jak: cellulitis, otyłość i zwiotczenie skóry po odchudzaniu.

Podczas realizacji programu naleŜy zwrócić szczególną uwagę na kompleksowe działanie metod i technik masaŜu klasycznego, izometrycznego, segmentarnego i drenaŜu limfatycznego oraz na zastosowanie tych metod w medycynie estetycznej.

Podstawą do wykonywanie masaŜu jest wiedza z zakresu anatomii fizjologii i patologii skóry oraz tkanki podskórnej. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone metodą dyskusji dydaktycznej, metodą przypadków oraz pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń. W czasie zajęć uczniowie powinni mieć moŜliwość badania zmian tkankowych oraz doboru technik do wykonania masaŜu wyszczuplającego, modelującego i ujędrniającego skórę. W czasie wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien obserwować uczniów udzielać im wskazówek oraz analizować i poprawiać popełnione błędy. Ćwiczenia powinny być prowadzone w pracowni masaŜu, fizykoterapii i kinezyterapii, w grupach 15-osobowych, w zespołach 2-osobowych.

Wskazane jest stosowanie metody projektów. Nauczyciel powinien zaproponować uczniom tematy projektów dotyczące np.: metod stosowanych w terapii nadwagi lub cellulitu. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć



Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane przy pomocy: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas obserwacji naleŜy zwrócić uwagę na: – organizację stanowiska pracy, – przygotowanie pacjenta/klienta do wykonania masaŜu, – dobieranie metod wykonania masaŜu modelującego, – estetykę i jakość wykonania masaŜu, – posługiwanie się dokumentacją pacjenta, – wykorzystanie sprzętu w czasie ćwiczeń, – zainteresowanie wykonywaną pracą,


98

– kulturę osobistą, – współpracę w zespole podczas wykonywania masaŜu.



99

Moduł 322[12].Z5 Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – wykonywać masaŜ róŜnymi metodami, – wykonywać masaŜ w środowisku wodnym, – uczestniczyć w organizowaniu i prowadzeniu kompleksowej

rehabilitacji pacjenta, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – dobierać schemat postępowania podczas masaŜu adekwatny do

stanu chorobowego pacjenta, jego potrzeb i moŜliwości, – uwzględniać wskazania i przeciwwskazania do wykonania masaŜu, – wykonywać masaŜ według wybranego schematu postępowania, – wykorzystywać sprzęt i aparaturę medyczną stosowaną w masaŜu, – stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, – prowadzić dokumentacje obowiązującą na stanowisku masaŜysty, – postępować zgodnie z zasadami etyki, – stosować metody zapobiegania i przeciwdziałania zagroŜeniom

związanym z wykonywana pracą, – doskonalić umiejętności zawodowe. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej



322[12].Z5.01 Wykonywanie masaŜu w kosmetyce i odnowie biologicznej

35

322[12].Z5.02 Wykonywanie masaŜu róŜnymi metodami w profilaktyce, terapii i rehabilitacji

70

322[12].Z5.03 Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym 35 Razem 140


100


322[12].Z5 Praktyka zawodowa

322[12].Z5.01 Wykonywanie masaŜu w kosmetyce i odnowie

biologicznej

322[12].Z5.02 Wykonywanie masaŜu

róŜnymi metodami w profilaktyce, terapii

i rehabilitacji

322[12].Z5.03 Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym


101

Jednostka modułowa 322[12].Z5.01 Wykonywanie masa Ŝu w kosmetyce i odnowie biologicznej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w gabinecie masaŜu,

– określić wskazania i przeciwwskazania do masaŜu kosmetycznego, – wykonać zabiegi masaŜu w zakresie kosmetyki pielęgnacyjnej, – wykonać zabiegi masaŜu w zakresie odnowy biologicznej, – zorganizować stanowisko do wykonywania zabiegów masaŜu zgodnie

z wymaganiami ergonomii, – przygotować sprzęt i aparaturę wspomagającą masaŜ stosowaną

w kosmetyce i odnowie biologicznej, – wykonać zabieg masaŜu przy uŜyciu sprzętu i aparatury stosowanej

w kosmetyce i odnowie biologicznej, – zastosować zasady etyczne, – wypełnić dokumentację medyczną prowadzoną w gabinecie masaŜu, – zastosować przepisy o ochronie danych osobowych pacjenta. 2. Materiał nauczania Zapoznanie się z organizacją pracy i regulaminem obowiązującym w gabinecie masaŜu. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących w gabinecie masaŜu. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Przygotowywanie klienta do masaŜu. UŜytkowanie sprzętu i aparatury wspomagającej masaŜ. Wykonywanie masaŜu kosmetycznego. Prowadzenie dokumentacji klienta. Przestrzeganie zasad etyki zawodowej. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie masaŜu kosmetycznego w rzeczywistych warunkach pracy. Program praktyki zawodowej powinien być realizowany w: gabinetach kosmetycznych, gabinetach masaŜu relaksacyjnego, gabinetach odnowy biologicznej


102

oraz spa. Miejsce odbywania praktyki powinno spełniać kryteria placówki edukacyjnej. Program praktyki zawodowej powinien być realizowany pod kierunkiem opiekuna, który powinien zapewnić uczniom moŜliwość wykonania wszystkich zadań przewidzianych w programie.

W czasie praktyki naleŜy zapoznać uczniów z regulaminem, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Wskazane jest, aby kaŜde zadanie, które ma wykonać uczeń było poprzedzone pokazem połączonym z instruktaŜem. Pod kierunkiem opiekuna praktyki uczeń powinien samodzielnie planować i wykonywać zadania zawodowe, zgodnie z procedurami i uprawnieniami, dotyczące organizowania stanowiska pracy oraz wykonywania masaŜu z uŜyciem aparatury stosowanej w kosmetyce i odnowie biologicznej.

Podczas realizacji programu nauczania naleŜy kształtować postawy: – uczciwości, – sumienności i zaangaŜowania w pracy, – dokładności i samodzielności w planowaniu i wykonywaniu zadań

zawodowych, – odpowiedzialności za własną pracę i podejmowane decyzje, – dbałości o prestiŜ zawodu, – szacunku dla współpracowników i klientów, – cierpliwości i zainteresowania problemami klientów, – odpowiedzialności za atmosferę w miejscu pracy.

Opiekun praktyki odpowiada za wykonywane przez uczniów zadania, jednak powinien zapewnić im, jak największą samodzielność podczas pracy.

Wskazane jest, aby praktykę zawodową na danym stanowisku pracy odbywały równocześnie tylko dwie osoby.

Dokumentację ucznia stanowi dzienniczek praktyk, prowadzony systematycznie i zawierający harmonogram praktyki, tematy ćwiczeń i opis realizacji zadań zleconych do wykonania.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów w czasie praktyki naleŜy

prowadzić systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Oceny osiągnięć uczniów moŜna dokonywać na podstawie: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – obserwacji czynności uczniów w czasie wykonywania zabiegów.

Przed przystąpieniem uczniów do wykonywania zabiegów masaŜu naleŜy sprawdzić ich przygotowanie merytoryczne.

Oceniając czynności i osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – organizację stanowiska pracy,


103

– wykorzystanie sprzętu i aparatury do masaŜu, – wykorzystanie czasu pracy, – samodzielność w planowaniu pracy i rozwiązywaniu problemów, – dokładność w pracy, – przestrzeganie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz ochrony środowiska, – umiejętność współpracy z personelem placówki, – odpowiedzialność za skutki działań podejmowanych wobec klientów, – zrozumienie, akceptację i szacunek dla indywidualnych potrzeb

i upodobań klientów, – kulturę osobistą w kontaktach ze współpracownikami i klientami.

Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela w czasie praktyki.


104

Jednostka modułowa 322[12].Z5.02 Wykonywanie masa Ŝu ró Ŝnymi metodami w profilaktyce, terapii i rehabilitacji 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w gabinecie masaŜu,

– określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania zabiegu masaŜu,

– zorganizować stanowisko do wykonywania zabiegów masaŜu zgodnie z wymaganiami ergonomii,

– ułoŜyć pacjenta w pozycji dostosowanej do jego stanu, – wykonać badanie skóry, tkanki łącznej i mięśniowej u pacjenta

skierowanego na masaŜ, – wykonać zabieg zgodnie z zasadami zleconego rodzaju masaŜu, – wykonać masaŜ leczniczy u pacjentów z chorobami ze strony róŜnych

układów i narządów oraz po zabiegach operacyjnych u dorosłych i dzieci,

– zmodyfikować metody i techniki masaŜu w zaleŜności od stanu zdrowia pacjenta,

– określić przeciwwskazania do zastosowania sprzętu i aparatury medycznej wspomagającej masaŜ,

– przygotować sprzęt i aparaturę medyczną stosowaną w masaŜu, – wykonać zabieg masaŜu przy uŜyciu sprzętu i aparatury medycznej, – wypełnić dokumentację medyczną pacjenta prowadzoną w gabinecie

masaŜu, – zastosować przepisy o ochronie danych osobowych pacjenta, – poinformować pacjenta o zalecanym postępowaniu po zabiegu, – ocenić postępy w procesie zdrowienia i rehabilitacji, – udzielić porad prozdrowotnych. 2. Materiał nauczania Stosowanie przepisów bhp, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących w gabinecie masaŜu. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Nawiązywanie kontaktu i prowadzenie wywiadu z pacjentem skierowanym na masaŜ. Posługiwanie się sprzętem i aparaturą medyczną przeznaczoną do masaŜu. Zapewnienie pacjentowi wygodnej i bezpiecznej pozycji podczas badania i wykonywania masaŜu.


105

Wykonywanie badania i zleconego masaŜu. Prowadzenie dokumentacji pacjenta. Postępowanie zgodnie z zasadami etyki. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności praktycznych w rzeczywistych warunkach pracy w oddziałach rehabilitacji i gabinetach masaŜu. Program praktyki zawodowej powinien być realizowany pod kierunkiem opiekuna, który powinien zapewnić uczniom moŜliwość samodzielnego planowania i wykonywania zadań zawodowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami i uprawnieniami.

Przed rozpoczęciem praktyki naleŜy zapoznać uczniów z regulaminem oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska. Wskazane jest, aby kaŜde zadanie, które ma wykonać uczeń było poprzedzone instruktaŜem połączonym z pokazem. Podczas realizacji programu nauczania naleŜy kształtować następujące postawy uczniów: – uczciwość, sumienność i zaangaŜowanie w pracy zawodowej, – dokładność w wykonywaniu pracy, – samodzielność w wykonywaniu powierzonych zadań, – odpowiedzialność za pracę, – szacunek dla pacjentów, przełoŜonych i współpracowników, – odpowiedzialność za atmosferę w miejscu pracy.

Wskazane jest, aby praktykę zawodową na określonym stanowisku pracy odbywały równocześnie nie więcej niŜ dwie osoby.

Dokumentację ucznia stanowi dzienniczek praktyk, prowadzony systematycznie i zawierający harmonogram praktyki, tematy ćwiczeń i opis realizacji zadań zleconych do wykonania.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów w czasie praktyki naleŜy

prowadzić systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Oceny osiągnięć uczniów moŜna dokonywać na podstawie:

– sprawdzianów ustnych i pisemnych, – obserwacji czynności uczniów w czasie wykonywania zabiegów.

Przed przystąpieniem do wykonywania zabiegów naleŜy sprawdzić merytoryczne przygotowanie uczniów.

Podczas obserwacji pracy uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – przestrzeganie dyscypliny pracy, – organizację stanowiska pracy, – wykorzystanie sprzętu i aparatury do masaŜu,


106

– organizację czasu pracy, – przestrzeganie procedur obowiązujących w czasie wykonywania

masaŜu, – samodzielność w planowaniu pracy i rozwiązywaniu problemów, – współpracę w zespole rehabilitacyjnym.

Na zakończenie realizacji programu proponuje się zastosowanie sprawdzianu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, który powinien być zaopatrzony w kryteria oceny.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela w czasie praktyki zawodowej.


107

Jednostka modułowa 322[12].Z5.03 Wykonywanie masa Ŝu w środowisku wodnym

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w gabinecie hydroterapii,

– określić wskazania i przeciwwskazania do wykonywania zabiegu masaŜu w środowisku wodnym,

– zorganizować stanowisko do wykonywania zabiegów masaŜu w środowisku wodnym zgodnie z wymaganiami ergonomii,

– ułoŜyć pacjenta w pozycji dostosowanej do jego stanu zdrowia i masowanego miejsca,

– wykonać zabieg w środowisku wodnym zgodnie z zasadami zleconego rodzaju masaŜu,

– wykonać zlecony masaŜ w środowisku wodnym u pacjentów z chorobami neurologicznymi, wewnętrznymi, ortopedycznymi i urazami, reumatologicznymi u dorosłych i dzieci,

– wykonać badanie na potrzeby masaŜu w środowisku wodnym, – określić wskazania i przeciwwskazania do uŜycia sprzętu i aparatury

medycznej stosowanej w masaŜu w środowisku wodnym, – przygotować sprzęt i aparaturę medyczną do masaŜu w środowisku

wodnym, – wypełnić dokumentację medyczną pacjenta prowadzoną w gabinecie

masaŜu, – zastosować przepisy o ochronie danych osobowych pacjenta, – poinformować pacjenta o zalecanym postępowaniu po zabiegu

w środowisku wodnym, – ocenić postępy w procesie zdrowienia i rehabilitacji, – udzielić porad prozdrowotnych. 2. Materiał nauczania Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujących w gabinecie hydroterapii. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Posługiwanie się sprzętem i aparaturą stosowaną do masaŜu w środowisku wodnym. Zapewnienie pacjentowi bezpiecznej i wygodnej pozycji w czasie masaŜu. Wykonywanie masaŜu w środowisku wodnym. Prowadzenie dokumentacji medycznej pacjenta.


108

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

doskonalenie umiejętności praktycznych w rzeczywistych warunkach pracy w gabinecie hydroterapii. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska pracy, planowania i wykonywania zadań zawodowych, zgodnie z obowiązującymi procedurami. Przed rozpoczęciem praktyki naleŜy zapoznać uczniów z przepisami bhp, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska oraz regulaminem pracy obowiązującym w miejscu odbywania praktyki.

Praktyka zawodowa powinna być prowadzona pod kierunkiem opiekuna, który powinien zapewnić uczniom moŜliwość wykonania wszystkich zadań ujętych w programie. Wskazane jest, aby kaŜde zadanie, które ma wykonać uczeń było poprzedzone pokazem połączonym z instruktaŜem. W trakcie praktyki naleŜy zwracać uwagę na kształtowanie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów, komunikowania się z otoczeniem, organizowania własnej pracy i jej oceny, ustalania własnych działań i przewidywania ich skutków oraz racjonalnego wykorzystywania czasu pracy. Rola opiekuna ogranicza się jedynie do nadzorowania czynności wykonywanych przez ucznia, korygowania błędów i wskazywania tych umiejętności, które powinien doskonalić.

Podczas realizacji programu nauczania naleŜy kształtować postawy: – uczciwości, sumienności i zaangaŜowania w pracy zawodowej, – dokładności w wykonywaniu pracy, – samodzielności w planowaniu i wykonywaniu zadań, – odpowiedzialności za własną pracę i podejmowane decyzje, – dbałości o prestiŜ zawodu, – identyfikowania się z problemami środowiska zawodowego, – szacunku dla współpracowników i pacjentów, – cierpliwości i zainteresowania problemami ludzi chorych, – odpowiedzialności za atmosferę w miejscu pracy.

Wskazane jest, aby praktykę zawodową na określonym stanowisku pracy odbywały równocześnie nie więcej niŜ dwie osoby.

Dokumentację ucznia stanowi dzienniczek praktyk, prowadzony systematycznie i zawierający harmonogram praktyk, tematy ćwiczeń i opis realizacji zadań zleconych do wykonania.


109

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów w czasie praktyki naleŜy

prowadzić systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów. Oceny osiągnięć uczniów moŜna dokonywać na podstawie:

– sprawdzianów ustnych i pisemnych, – obserwacji czynności uczniów w czasie wykonywania zabiegów.

Przed dopuszczeniem uczniów do wykonywania zabiegów naleŜy sprawdzić ich przygotowanie merytoryczne.

Oceniając czynności i osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – organizację stanowiska pracy, – przestrzeganie dyscypliny pracy, – właściwe wykorzystanie sprzętu do masaŜu w środowisku wodnym, – wykorzystanie sprzętu i aparatury do masaŜu, – wykorzystanie czasu pracy, – przestrzeganie procedur obowiązujących w czasie wykonywania

masaŜu, – samodzielność w planowaniu pracy i rozwiązywaniu problemów, – współpracę w zespole rehabilitacyjnym.

Na zakończenie realizacji programu proponuje się zastosowanie sprawdzianu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, który powinien być zaopatrzony w kryteria oceny.

W ocenie końcowej naleŜy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela w czasie praktyki zawodowej.

Documents

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJpliki.koweziu.edu.pl/programy/programy/technik.masazysta_322[12].… · w zawodzie 6 1. Opis pracy w zawodzie 6 2. Zalecenia dotycz ące organizacji