COĞRAFİ YAPI

Kuzey Afrika'da Nil Nehri ve etrafında kurulmuş olan bir

medeniyettir.

MISIR NİÇİN ÖZGÜN BİR UYGARLIKTIR?

Etrafının çöl ve denizlerle kaplı olması, diğer medeniyetlerle

etkileşiminin daha az olmasına sebep olmuştur. Bu yüzden Mısır

Uygarlığı, kendine özgü özelliklere sahiptir .

“MISIR,NİL’ İN BİR ARMAĞANIDIR İNSANLIĞA…”

HEREDOT

SİYASİ YAPI

DEVLET YÖNETİMİ

Önceleri "nom" adı verilen şehir devletleri varken, M.Ö. 3,000'de Kral Menes'in başa geçmesiyle merkezi krallık haline gelmiştir. Kral Menes'le firavunlar devri

başlar. Mısır krallarına "firavun" denirdi. Firavunlar, dini ve siyasi otoriteyi kendilerinde toplamışlardı. Kendilerini Tanrı olarak ilan etmişlerdi.

Narmer ya da Menes’in Aşağı Mısır’ı fethini anlatan

kabartma(yaklaşık M.Ö. 3100)

Mısır, İlkçağ’ın en otoriter ve merkeziyetçi uygarlıklarından biriydi. Yöneticilerine Firavun denilirdi.Firavunun merkezi gücünü artıran etkenler:1) Firavunun tanrı-kral kabul edilmesi, yani despotik yönetimin geçerli olması2) Mısır’ın dış saldırılara kapalı kalması3) Mısır içerisindeki ulaşımın kolay olması nedeniyle merkezi denetimin kolay sağlanması4) Firavunun ülke yönetiminde güçlü bir bürokrat (memur) sınıfa yer vermesi5) Tüm toprakların firavuna ait olması

İdari olarak, Mısır “nome” ya da vilayetlere bölünmüştü. “Nomarch” ya da vali bir “nome”nin başında bulunur ve firavuna hesap verirdi. Bu valiler kendi idareleri altındaki nomelerde büyük topraklara ve güce sahip olduklarında firavunlarla çekişme olasılığı artmaktaydı. Devlet yönetiminde her şeyin kaydını tutan yazıcılardan oluşan büyük bir bürokrasi önemli yer tutmaktaydı. Yazma ve okuma bilgisiyle donanmış olan yazıcılar çok önemsenir ve yüksek sınıf insanlar olarak saygı görürlerdi. Bu sınıfın yaşam standardı toplumdaki statüleri ile bağlantılı olarak yüksekti.

Oturan bir Yazıcı, Saqqara. Yaklaşık M. Ö. 2400 yılları

Çoban değneği ve harman döğeni taşıyan firavunlar

OrtaOrta KrallıkKrallık (M. Ö. 2050-1653) firavunların halkla ilgilenmeye başladığı bir dönemdir. Eski Krallıkta firavun ulaşılamaz bir tanrı-kral olarak görülürdü. Sonraki dönemde halkının çobanı olarak resmedilmiştir.

Mısır tarihinin en önemli olaylarından biri Kadeş Savaşı’dır. Kuzey

Suriye’ye egemen olabilmek için Hititlerle savaş yapılır.

Asur tehlikesinin doğması üzerine antlaşma yoluna giderler.

 

M.Ö. 1280 Kadeş Antlaşması: 

KADEŞ SAVAŞI- HİTİTx MISIR

İstanbul Arkeoloji Müzesi

Yeni firavunlar başkentlerini deltanın

tam güneyinde Memphis adlı stratejik bölgede kurdular; ve birkaç

yüzyıl boyunca kontrolü ellerinde tuttular. Belki de tarihteki hiçbir sülale

bu kadar başarılı ve uzun süren bir yönetim kurmamıştır. Binlerce

yıl Mısır firavunları tebalarına hükmettiler

ve arada sürekli reformlar yaparak

yönetimlerinin sonsuza kadar gideceği inancını

pekiştirdiler.

TOPLUM YAPISI

FİRAVUN

KATİPLER-MEMURLAR

RAHİPLER, ASKERLER, ŞEHİRLİLER

KÖYLÜLER

KÖLELER

İlkçağın en büyük köleci devletlerinden biridir.

TANRILAR…

İNANÇ…

Çok tanrılı din inancı vardır. En önemli tanrıları Amon Ra, Osiris, Horus, İsis, Nil idi.

Ölümden sonra hayata inanırlardı. Bu inançtan dolayı mumyacılık, tıp ve eczacılık gelişmiştir. Ayrıca ölüleri için piramitleri yapmışlardır.

Ma’at (ya da Maat) düzen, adalet ve doğrunun

tanrısıydı. Maat bozulduğu anda tüm

dünyanın yok olacağına inanılan evrendeki

düzenin koruyucusuydu.

Firavunun öncelikli görevi yasaları uygulayarak ve adaleti sağlayarak bu

düzeni ayakta tutmaktı. Bunun bir yansıması

olarak firavunlar “Maat’ın Sevdiği Kişi” olarak

anılırlardı. “Yıldızların hareketi, gün ve gecenin birbirini takip etmesi ve yeryüzündeki her şeyin yaşamdan ölüme geçişi

bu evrensel ve değişmez Maat’ın birer parçasıydı.”

(Nagle, 25)

Mısır mitolojisinde Osiris, öbür dünyanın yöneticisiydi. Mısır kralı olarak, Osiris halkına hukuk, tarım, din ve uygarlığın diğer nimetlerini öğretiyordu. Kardeşi Seth tarafından öldürülmüştü. Kardeşi ve karısı İsis tarafından gömülmüştü. Bu nedenle ölülerin gömülü olduğu her yer kutsal sayılmaktaydı. Osiris yeraltında ölülerin kralı olarak yaşamaya devam etmekteydi; ama aynı zamanda da sürekli yenilenen hayatın kaynağı olduğuna inanılmaktaydı.

Dinleri çok tanrılıdır. tanrılarını insan veya hayvan şeklinde

hayal etmişlerdir. Firavunlar için PİRAMİT'LER

yapmışlar, ölülerini mumyalamışlardır. Bu durum

öldükten sonra dirilme inancının olduğunu göstermektedir. Halk

mezarlarına ise MASTABA denilirdi.

İlk yapılan piramit bugün hala ayakta olan ve Memphis’in ölüler kenti olan Sakkara’daki Zoser’dir. M. Ö. 2650 yılında mimar İmhotep tarafından yapılan piramit sonraki eklemelerle altı kat olmuştur. İnsanlık tarihinde bilinen ilk taş anıtsal yapıdır. Kuzey-Güney doğrultusundaki duvarları 545 metre, Doğu-Batı doğrultusundaki duvarları ise 227 metredir. Yapının 13’ü sahte olmak üzere toplam 14 kapısı vardır. Anıtın yüksekliği 666 metredir. İçindeki odada Firavun Sneferu’nun üç ton ağılığındaki pembe mermerden yapılma lahti bulunmaktadır.

Meydum Piramidi

Giza’daki piramitlerGiza’daki piramitler

Eğimli piramit

Keops

Kefren

Papirüs Mısır Hiyeroglifi

SANAT…

Erkek, kadın ve çocukların kıtlıktan Erkek, kadın ve çocukların kıtlıktan etkilendiğini gösteren bir rölyefetkilendiğini gösteren bir rölyef

Profesör Fikri Hasan korkunç kıtlığı anlatan hiyeroglifleri inceliyor. Nüfusun üçte birinin öldüğü bu büyük kıtlıkta düzen içindeki imparatorluk da kargaşaya sürüklenmişti

Değişik heykeller üzerinde çalışan Mısırlı heykeltıraşlar. M. Ö. Yaklaşık 1475 yıllarında Rekhmire mezarında yapılmış olan resimden alınmıştır.

MISIR’DA SADECE ANTİK MISIR ESERLERİ YOK!GELEN UYGARLIKLAR

DA KENDİ İZLERİNİ BIRAKMIŞ.

MISIR’ DAKİ FARKLI AYAK İZLERİ• Hanedanlar öncesi dönem- M.Ö.3150'den önce • Firavun dönemi

• Erken hanedanlar dönemiM.Ö.3032 - M.Ö. 2707 • Eski Krallık M.Ö.2707 - M.Ö.2216 • Birinci aradönem M.Ö.2216 - M.Ö.2025 • Orta Krallık M.Ö.2010 - M.Ö.1793 • İkinci aradönem M.Ö.1648 - M.Ö.1550 • Yeni Krallık M.Ö.1531 - M.Ö.1075 • Üçüncü aradönem M.Ö.1075 - M.Ö.652 • *Persler-MÖ.500’ler

• Büyük İskender-Roma Dönemi M.Ö.332 - 395 • Bizans zamanı 395 - 638 • İlk İslam zamanı 640 - 968 • Fatımiler zamanı 969 - 1171 • Eyyubiler zamanı 1171 - 1250 • Memlüklüler zamanı 1250 - 1517 • Osmanlılar zamanı 1517 - 1801 • Mısır Napolyon çıkarması 1798- 1802• Mehmet Ali Paşa hanedanı 1805 - 1882• İngiliz egemenliği 1892 - 15 Mart 1922 • Mısır Krallığı 19 Nisan 1922 - Temmuz 1952• Mısır Cumhuriyeti 26 Temmuz 1952