MISSIERNA SAN PAWL Isern dan l-Appostlu rna jidher irn­

kien irnhazzez fil-Vangelu; irnrna jid­her rniktub b'ittri tad-deheb fl-Atti ta' l-Appostli. Il-Liturgija Mqaddsa seh­bitu b'rnod partikulari rnal-Princep ta' I-Appostli San Pietru, rnhux biss ghax hadern rnieghu ghal zrnien twil gewwa Rurna, irnrna wkoll ghax rnaghzul

Knisja ta' San Pawl .

minn Alla b'rnod tal-ghageb u rnib­ghut biex jipprietka Isrnu rna' l-erbat itruf tad-dinja, San Pawl jispikka b'mod partikulari fuq l-Appostli l-oh­ra, gnalkernrn il-konverzjoni tieghu rnill-Gudajizrnu ghar-religjon ta' Krts­tu setghet grat, bejn wiehed u iehor

12

fis-sena 35, jigifieri harnes snin biss wara l-rnewt tar-Redentur taghna.

San Pawl, barra rninn dan, huwa certarnent wiehed rnill-aktar persunag­gi u rnill-akbar qaddisin tal-Knisja. L-isbah panigirku tieghu gharnlu 1-gnaref San Gwann Krisostrnu meta stqarr rninnu: "Cor Pauli-Cor Chris­t:" - Il-qalb ta' Pawlu hija l-qalb ta' Kristu.

Frott tal-gherf qaddis ta' San Pawl hurna l-erbatax-il Ittra tiegnu. Dawn gew miktuba rnhux biss lil persnni privati, irnrna wkoll IiI kornunitajiet shah ta' nsara. Fihorn jigbru kollu kernrn hu I-Vangelu ta' .Kristu, kif Hu nnifsu stqarr kernrn-il darba: "Jiena rna nipprietkax haga ohra hlief Jil Kristu, u IiI Kristu Msallab".

Il-konverzjoni ta' dan il-bniedern hija wahda rnill-isbah rebhiet tal-graz­zja hanina ta' Alla. Lhudi sa rninn qaddisu, persekutur ahrax tal-Knisja l' kienet ghadha kernrn qieghda tit­wieled, San Pawl hass tassew gost meta ra IiI San tiefnu rnhaggar rninn shabu. Ftit zrnien wara, irnsahhah rninn ittri Ii f'idejh telqitlu s-Sinago­ga, telaq rninn Gerusalem lejn Da­rnasku, ifittex l-insara godda biex je­hodhorn imkaxkra fil-Belt Irnqaddsa u hernrn jixIihorn u jikkundannahorn.

Irnrna dan il-vjagg ta' Pawlu kellu jkun vjagg ta' rebha. Huwa rna jer­gax lura Gerusalern ikaxkar rnieghu I-in sara rnaq buda, irnghobbijin bil­ktajjen u rnhejjija ghall-martirju, sern­pIicernent ghax hurna tajba u jistqar­ru s-sewwa; imrna jerga' lura rnirbuh rnill-grazzja l' Alia, rnhux aktar rnid­neb, irnhassar u persekutur. Telaq lu· pu bil-ghatx tad--dernrn, jerga' lura

t '

bam£, mingbajr biia' Ii jigi ibranat minn ilpup ohra, anzi hieni jekk lilu wkoll tmiss din ix-xorti.

Kull Malti jar sewwa l-istorja tal­konverijoni ta' San Pawl. U kulbadd jaf Ii t-talba Ii gbamel il-Protomartri San Stiefnu filwaqt Ii kien qed jigi rnhaggar, dik Ii AlIa jkollu hniena

II·Konverijoni ta' San PaiNl.

qJ.ill-persekuturi tieghu, swiet biex in­qalgbet din _ il-grazzja tal-konverijoni ta' San Pawl. Id-demm. tal-martri kien Sa minn dejjem ierriegha ta' nsa-

ra ohra; u d-dernm ta' San Stiefnu xettel l-akhar Appostlu tal-Knisja.

Li tassew San Pawl huwa l-akbar fost I-AppostIi nafuh mill-istess kliem Ii Gesu qal f'dehra lil Ananija: "Mur, ghax jiena ghaiiItu (lil San Pawl) bbala stmment biex ixa:ndar ismi qud­diem iI-gnus, is-slaten, u wlied Ii­rael" .

U San Pawl wara ftit zmlen ta' thejjija, jibda l-appostolat tieghu, :J.p­postolat Ii rna jagbrafx mistrieh, li rna jieqaf quddiem l-ebda biia', Ii hieni jmur jiltaqa' mal-mewt biex ixandar lil Kristu. Ix-xoghol u t-tahbit, H-gah u l-ghatx, il-kalzri u t-torturi, l-ikbar perikoli tal-bahar, I-Appostlu jsofrihom ·hieni ghax ghalih it-tbatija hija ferh, u l-mewt qligb. Il-hajja ta' l-apposto­lat tieghu hija miraklu: AlIa kien rnie­ghu u kien jehilsu minn kulI tfixkil. Biiiejjed nghidu Ii ghal tliet darbiet kien se jeghreq u salva.

Bhal Gesu, San Pawl kellu l-ghatx ta' l-erwieb. 'Sitio!' Gbandi l-ghatx! Din il-kelma ta' Gesu fuq is-salib kie­net programm ghal San Pawl. Ghal­hekk nisimghuh jistqarr: "Gwaj gha­lija jekk rna nipprietkax!"

Ghalhekk hajtu kellha tkun vja~g kontinwu, mingbajr rnistrieb, minghajr paCi. , "Antjokja, Selewcija, Cipru, Perge, Ikonjo, Attalja u Antjokja ta' Pisidje," huma l-ibliet ta' I-ewwel vjagg tieghu. Fit-tieni vjagg huwa je­vangelizza lill-ibliet ta' :-Derbe, Listri, Frigja, Galazja, Troade, Filippi, An­fipoli, Apollonja, Tessalonika, Berea, Atene, Korintu, Efesu, Cesarea, Ge·· rusalem u Antjokja. Fit-tielet vjagg insibuh jiggerra fl-ibliet tal-Gal:azja, Frigja, Ed.'esu, )Macedonja, Wlliriku, Korintu, mill-gdid fil-Macedonja, Be­rea, Tessalonika, Filippi Troade, Les­bo Kijo, Sarno, Mileto, Kos, Rodi, Tim, Cesarea u Gerusalem. Minn Ge-

13

rusalem jitiaq ghar-raba' vjagg tieghu appostoIiku u jipprietka f'Cesarea, Si­done, Mra, Kreta, Malta, Pozzuoli, biex jasal Ruma, Ii hija I-qasam I-ak­tar kbir ta' I-akbar u I-itwal tbatijiet tieghu, 1.1 ta' l-akbar u l-aktar imheg­ga mhabba Ii twasslu sal-martirju.

Ukoll kieku wiehed irid, ,rna jasal qatt itarraf il-hidma ta' dan il-kbir Appostlu.

Fl-ittra Ii kiteb Iill-Korintin San Pawl jistqarr minnu nnifsu Ii huwa l-izghar fost I-AppostIi, Ii rna jixraq­lux Ii jigi msejjah Appostlu ghaIiex f'Zoghzitu ppersegwita I-Knisja :a' Kristu. "Imma, bil-grazzja ta' Alla, ikompIi jistqarr, "jiena hu dak Ii tlU,

11 l-grazzja t' AlIa rna hadmitx ghal­xejn fija". U meta kiteb lill-Galatin xandar rna' l~erbat irjieh Ii l-missjoni tieghu "rna gietux mill-bnedmin, ~m­rna minn Sidna Gesu Kristu", u ghal­hekk seta' jkompIi jikteb Ii "kieku kellu joghgob lill-bnedmin, rna kien ikun qaddej ta' Kristu". Meta kiteb Iit-Tessalonkin ried juri kemm ihobb­hom u ghalhekk qaIilhom, "Ii sar ckej­koen fosthOlIn, bhal omm Ii tghix fost uIiedha". .

Proprju b'imhabba ta' Omm hadem n ghex, basta jisraq l-erwieh minn taM id-difrejn ta' Satana biex jirre­galahom iiI Kristu.

Bla tlaqIiq nistqarru Ii San Pawl huwa I-Appostlu Ii gharaf aktar mill­ohrajn il-misteri mohbija tal-Qalb ta' Kristu, u fittex Ii jxandarhom bil-kel­rna u bil-kitba "biex kulhadd jasal iduq il-benna tal-ghana tal-Qalb Di­vina" _

Fis-sena 67 wara Kristu San Pawl kiseb is-sigill ta' l-appostolat tieghu bilIi miet martri. II-kiefer Neruni kkundannah ghall-mewt. Kellu jmut b'rasu maqtugha, u meta rasu nhas­det minn gismu qabzet ghal tIiet dar­biet fl-art. Ta' dan ghandna t-tifkira fil-Knisja tat-TIiet Ghejjun, hdejn Ruma.

Ghal xi zmien San Pawl gie mid­fun, flimkien rna' San Pietru, fil-kata­kombi ta' San Sebastjan. Illum ghad­mu jinsab migbur u midfun fis-sabiha BaziIika Ii ggib ismu, "San Pawl bar­ra mis-Swar", f'Ruma, u hawn f'din il-Bazilika l-arti kantat l-innu taghha f' gieh dan il-kbir Appostlu.

Kull min huwa iben fidil tal-Knisja lejn dan I-Appostlu ghandu jirrikorri biex jikseb dik il-grazzja Ii huwa ki­seb, biex mohhu u qalbu jizzejnu b'dak id-dawl u b'dik l-imhabba li jaghmlu minn kull bniedem Il-veru segwaci ta' Kristu.

PAULUS.

L·EzEMPJU TAN·NEMLA

Tifel .daqscxejn imqarqac, mixhut rna' I-art, hed'a ji1bki tassew bil~qal\b_ Klenet .ghadldejja minn hemm wahda mara, marret fuqu u s.taqs~etu: "Ghaliecx qed tiJbki". Weg.~bha: "Is-'sfUJrmast tallia nitghallmu poez;ja tassew twila u tqila, u weghedna premju jekk n~tghallmuha. Jiena rna tantcx ghandi memorja u n~bza Ii lanqas sal-gUJd~:zz,ju rna nasal n~tghajJjlnha". II-mara Uil',;et lit-hfe! daqscx'ejn ta' nemla Ii kienet qieghda ggorr farka ta' tihna_ Qalt1u: "Hares lejn dik iIlJ-nemla. T'rid saghtejn biex tkaxkar dik it-tillbna sal-hejta taghha; imma .gmr illUID 'U gmr ghada, fi ftit jiem tasal tim!a l-bejta. It-titel fehem il-lez~joniil , wahhal f'rail'll Ii jrid Ftghal1em il-'poezija, tghallimha u ha wkoll il-pr'emju.

14