Б.Баатаржав – Клиникийн профессор, СЭМҮТ-ийн Стратеги

төлөвлөлт, хүний хөгжил эрхэлсэн дэд захирал

Архи согтууруулах ундаа гэж юу вэ?

Архи нь мансууруулах бодис

бөгөөд этилийн спирт ус

хоѐрын холимог юм.

Архи нь найрлагаасаа

хамаарч олон нэр төрөлтэй.

Жишээ нь:

• Вино

• Лѐкор

• Шар айраг

Архи үйлдвэрлэх технологийн явцад

үүсэх хорт бодисууд

• Архи согтууруулах ундаанд этилийн

спиртээс гадна түүнийг гаргаж авах

технологийн явцад хэд хэдэн төрлийн

хорт нэгдлүүд болох Совсны тос,

Шоргоолжны хүчил, Фурфурол,

Нийлмэл эфир, Цууны альдегид үүсдэг.

Эдгээр нь хүний биемахбодод олон

янзын сөрөг нөлөө үзүүлдэг.

Архи согтууруулах ундааны биемахбодид

үзүүлэх сөрөг нөлөө

• Тархинд

Мэдрэлийн эсүүдийн сэрэл дамжуулах

үйл ажиллагааг дарангуйлна. Хэтрүүлэн

хэрэглэснээр тархины эдэд үзүүлэх

мэдрэл хордуулах нөлөөний улмаас

донтох аюултай!

3 хэмжээст өнгөт

цахилгаан соронзон

тархины томографид.

Эрүүл тархины бүтэц.

Зулай талаас

38 настай. 17 жил

архи хэрэглэж байгаа

3 хэмжээст өнгөт

цахилгаан соронзон

тархины томографид.

Эрүүл тархины бүтэц.

Дотор талаас

38 настай. 17 жил

архи хэрэглэж байгаа

Эмчилгээний өмнө Эмчилгээний дараа

Эмчилгээний өмнө Эмчилгээний дараа

• Элгэнд

Элэгний үрэвсэл, өөхлөлт, элэгний

хатуурал үүсгэнэ.

Ази хүмүүс - Монголчуудын хувьд:

Этилийн спиртийн (этанол) завсрын

бүтээгдэхүүн болох цууны альдегидыг

хоргүйжүүлдэг альдегиддегидрогеназ

ферментийн идэвх буурсан байдаг.

Эрүүл элэг

Архины

шалтгаант

элэгний цирроз

Архины

шалтгаант

элэгний цирроз

Циррозын үе шат

1.Томроно

2.Жижигрэнэ

3.Хатингаршина

Зүрхэнд:

Зүрхний цусан хангамж буурах, зүүн

ховдол томрох,

Зүрхний цус хомсрох дайрал - Нэг

дор их хэмжээгээр хэтрүүлэн

хэрэглэсэн үед тохиолдоно.

Эрүүл зүрх

Архины шалтгаант

өөхлөж томорсон

зүрх

Архины шалтгаант

жижигэрч хатуурсан

зүрх

•Нөхөн үржихүйн эрхтэнд: Түрүү

булчирхайн үрэвсэл, Үргүйдэл

•Бөөрөнд: Бөөрний ялгаруулах

үйл ажиллагаа хямарна.

•Нөхөн үржихүйн эрхтэнд: Түрүү

булчирхайн үрэвсэл, Үргүйдэл!

•Хорт хавдарт өртөх эрсдэл

нэмэгдэнэ!

Эрүүл түрүү

булчирхай Үрэвссэн түрүү

булчирхай

Эрүүл түрүү

булчирхай

• Жирэмсэн үед архи согтууруулах ундааг

хэрэглэж болох

аюулгүй хугацаа гэж үгүй!

• Жирэмсэн үед архи согтууруулах

ундааны хэрэглээнд

аюулгүй хэмжээ гэж үгүй!

• Жирэмсний бүхий л хугацаанд ургийн

тархи хөгжиж байдаг тул аль ч үед архи

согтууруулах ундааг хэрэглэхийг

хориглоно!

Жирэмслэлт ба

Архи

согтууруулах

ундаа

Жирэмсэн үедээ

согтуурулах ундаа

хэрэглэж байсан

эхээс төрсөн нярай

Эрүүл нярайн

тархи

Жирэмсэн үедээ

согтуурулах ундаа

хэрэглэж байсан

эхээс төрсөн нярайн

тархи

Архины хамааралтай

хүн

Асуудалтай хэрэглэгч

Эрсдэлтэй хэрэглэгч

Тохируулан хэрэглэгч

Архи огт хэрэглэдэггүй хүмүүс

Архи согтууруулах ундааны хэрэглээний түвшин

Архи согтууруулах

ундааны хэрэглээгээр нь

нийт хүн амыг 5 бүлэгт

хувааж үздэг.

Нэг удаагийн стандарт уулт

Нэг удаагийн стандарт уулт

• Шар айраг (5ОС) - 250мл

• Цагаан архи (38-42ОС) - 25мл

• Дарс (12-18ОС) - 100мл

• Эдгээр тус бүрт 10гр цэвэр этилийн спирт

агуулагдана.

“Эрсдэл бага”-тай уух гэж юу вэ?

Эрэгтэйчүүд:

Өдөрт 3 буюу 7

хоногт 21 стандарт

(210гр цэвэр спирт)

уултаас хэтрүүлэхгүй

байх

Эмэгтэйчүүд:

Өдөрт 2 буюу 7

хоногт 14 стандарт

(140гр цэвэр спирт)

уултаас хэтрүүлэхгүй

байх

Архи согтуурулах ундаанд агуулах цэвэр

спиртийн хэмжээг тооцоолох

• 1мл этилийн спирт нь 0.79 грамм

цэвэр этилийн спирттэй тэнцүү байдаг

ба үүнийг ашиглан тухайн

согтууруулах ундаанд агуулагдах

цэвэр этилийн спиртийн хэмжээг

граммаар илэрхийлдэг

Эрүүл мэндийн анхан шатны түвшинд

архины хэрэглээний асуудлыг шийдвэрлэх

• Архины асуудалтай хүнийг эрт илрүүлэх,

улмаар архинд донтох өвчнөөс урьдчилан

сэргийлэх

• Хортой үр дагавар өгөхүйц болон аюултай

хэрэглээтэй, архины хамааралтай

хүмүүсийг илрүүлснээр II дахь шатлалд эрт

хугацаанд илгээх

Өвчтөнийг оношлогоо, эмчилгээнд илгээх /1/

Архины асуудалтай хүнийг II дахь шатлалд илгээх

нь

ОГТ ҮГҮЙ ТИЙМ

Ýðò èëð¿¿ëýëò

øààðäëàãàã¿é

Эрт илрүүлэлт; AUDIT асуумж авах(AUDIT àñóóìæèéã õàäãàëàõ)

Үйлчлүүлэгч

Та ер нь согтууруулах ундаа хэрэглэдэг үү?

Зан үйл өөрчлөгдөх үйл явц - Прочаска

Диклиментийн загвар

Үгүйсгэл Эргэлзээ Ухаарах Үйлдэл Бататгал Дахилт

Үгүйсгэлийн үед • Өөрийн зан үйлийн

өөрчлөлтийг үл зөвшөөрнө • Хэвийн ба эвдэрсэн зан

үйлээ ялгаж ухаараагүй • Ойр дотны хүмүүстээ

байнгын дарамт учруулна • Тухайн хүнд өөрчлөгдөх

талаар шахалт үзүүлн • Богино хугацааны сургалт,

зөвлөгөөнд үр дүнгүйХүмүүсийн шаардлагыг хүлээж авахгүй, үгүйсгэнэ

Эргэлзээний үед

• Өөрийн амьдралд тохиолдож

буй сөрөг нөлөөг эргэцүүлэх

хандлага ажиглагдана

• Багасгах оролдлого хийвч үл

чадна, цөхөрнө

• Өөрчлөгдөх боломжийн талаар

итгэл муутай байна

• Шийдвэр гаргах, зорилт тавьж

ажиллахад сэтгэлзүйн

бэлтгэлгүй байна

Ухаарлын үед

• Өөрийн зан байдлаа хүлээн

зөвшөөрөх

• Эргэлтгүй шийдвэр гаргах

• Тодорхой алхамууд хийж

эхэлнэ

• Сэтгэлзүйн бэлтгэл бүрдэнэ

Үйлдлийн үед

• Тууштай алхамуудыг

хийнэ

• Зан байдалдаа хяналт

тавьж, өөрчлөх

оролдлогууд хийнэ

• Зориг тэвчээр гаргана,

цаг хугацаа зарцуулна

• Харагдахуйц

өөрчлөлтүүд гарч

эхэлнэ

Бататгалын үед

• Харагдахуйц үр

дүн тогтвортой

үргэлжилнэ

• Өөртөө итгэх итгэл

батжина

• Өөрөөрөө

бахархана

• Дахихгүй байхыг

хичээн чармайна

Дахилтын үед

▫ Дахих

▫ Цөхрөх

▫ Гэмших

▫ Гутрах

▫ Итгэл алдрах

▫ Өөрийгөө үзэн ядах

▫ Өөрөөсөө айх

айдас

Богино хугацааны ярилцлагын ач

холбогдол

• Богино хугацааны

ярилцлагын арга нь

эрүүл мэндийн анхан

шатны тусламжийн

хүрээнд архи

согтууруулах ундааны

аюултай буюу хортой үр

дагавар өгөхүйц

хэрэглээг багасгахад үр

дүнтэй.

Архинд донтох өвчний оношийн шалгуур • Архи уух эмгэг дур хүсэл төрөх

• Уух архины хэмжээнд тавих өөрийн хяналт

алдагдах

• Архи уухаа зогсоох буюу уух хэмжээгээ

багасгахад шартах хам шинж илрэх

• Архи даах чадвар ихсэх

• Архи уух буюу архи уусны дараа эрүүлжèхийн

тулд цаг их зарцуулах

• Элэг муудах, тасралтгүй хэтрүүлэн

хэрэглэснээр сэтгэл санаанд өөрчлөлт орох,

зан үйлийн доголдолтой болох зэрэг илт хор

хохирол учирч буйг мэдсээр байж архийг

үргэлжлүүлэн хэрэглэх

Цогц эмчилгээний зарчим

• Нийгэм, сэтгэлзүйн тусламж үйлчилгээ

Богино хугацааны зөвлөгөө болон

үргэлжилсэн хяналт

Бүлгийн эмчилгээ

Ижил төстэй бусад дэмжлэг-АА цуглаан

•Дуршил дарах үйлчилгээтэй эмүүд

•Архинд харшил төрүүлэгч эмүүд

Найрлага: Сайтар цэвэршүүлсэн

тархины өвөрмөц уураг S-100

ын антител- 3мг

Архинд донтох болон шарталтын үеийн

анхны тусламж

Үйлчлэл:

Тархин дахь мэдээллийн болон

бодисын солилцооны процесстой

холбоотой үйл ажиллагааг

гүйцэтгэдэг S-100 уургийн үйл

ажиллагааны идэвхид нөлөөлнө.

Алкоголь нь

тархины үйл

ажиллагааг

гэмтээнэ.

Пропротен-100

мэдрэлийн

системийн хэвийн

үйл ажиллагааг

хангана.

Пропротен-100 яаж

үйлчилдэг вэ?

Хэрэглэх заалт:

Архины шалтгаант сэтгэцийн өөрчлөлтийн

илэрлийг хөнгөвчлөх.

1. Шартах хам шинж : • Сэтгэхүйн хэвийн бус байдал,

• Нойргүйдэл,

• Цочромтгой болох, Айж түгшүүрлэх,

2. Архины дуршил бууруулах • Спиртэнд хэт хорхойсох

Хэрэглэх арга:

Шахмалыг

1 ширхгээр

хооллоогүй үед

амандаа бүрэн уустал

шинж хэрэглэнэ.

Шарталт: хөнгөн шарталтанд нэг удаад 1-2 шахмалыг,

хүнд бол 3-5 хоногийн туршид 2 шахмалаар өдөрт 4 удаа

Шарталтын шинж

тэмдэгийг багасгах: 2 шахмалаар архи хэрэглэхийн

өмнө 2 табл. +2 шахмалыг өглөөд

Архинд донтох: хордлого тайлах эмчилгээтэй хавсруулан

3-5 хоногийн туршид 2 шахмалаар өдөрт 3-4 удаа

Архи хэрэглэхгүй

байх үедээ : 2-3 сарын хугацаагаар 1 шахмалаар өдөрт 2

удаа

Пропротен-100 бэлдмэлийг

яаж хэрэглэх вэ?

Гаж нөлөө:

• Бэлдмэлийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд

харшлын шинж илэрч болзошгүй.

• Тун хэтрэлт санамсаргүй тохиолдвол

бэлдмэлийн найрлаганд орсон дүүргэгч

бодистой холбоотойгоор хоол боловсруулах

замын хямралын шинж илэрнэ.

ПроПроТен-100

ООО НПФ “Материа Медика холдинг”

Архинд донтох болон

шарталтын үеийн

анхны тусламж

Анхаарал тавьсанд

баярлалаа.