REPUBLIKA E KOSOVS QEVERIA E KOSOVS MINISTRIA E ARSIMIT SHKENCS DHE TEKNOLOGJIS

PROGRAMI ORIENTUES DHE MODELE T PYETJE

PR PROVIMIN E MATURS SHTETRORE

MATURA 2014

PRISHTIN 2014 DIVIZIONI PR VLERSIM STANDARDE DHE MONITORIM (DVSM)

PROGRAMI ORIENTUES DHE MODELE T PYTJE PR PROVIMIN E MATURS SHTETRORE sht i iniciuar dhe prkrahur nga z.Ram Buja, Minstr i Arsimit Shkencs dhe Teknologjis Prgaditja profesionale sht realizuar nga bashkpuntort profesional n koordinim me stafin e Divizionit pr Vlersim, Standarde dhe Monitorim Kontribut n realizimin e programit kan dhn z.Nehat Mustafa, kryetar i KQShM dhe z. Xhavit Daka, sekretar i lrgjithshm MAShT Barts i aktiviteteve n realizimin e programit sht Mustaf Kadriu, udhheqs i DVSM

REPUBLIKA E KOSOVS QEVERIA E KOSOVS

MINISTRIA E ARSIMIT SHKENCS DHE TEKNOLOGJIS

PROGRAMI ORIENTUES DHE MODELE T PYETJE PR

PROVIMIN E MATURS SHTETRORE

MATURA 2014

PRISHTIN 2014 DIVIZIONI PR VLERSIM STANDARDE DHE MONITORIM (DVSM)

PROGRAMI ORIENTUES PR

PROVIMIN E MATURS SHTETRORE

Provimi i Maturs Shtetrore sht vlersim i jashtm pr nxnsit n prfundim t shkolls s mesme t lart. Nprmjet ktij vlersimi, do t dshmohet shkalla e aftsive t nxnsve dhe gatishmria e tyre pr vazhdimin e shkollimit universitar. Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis, n angazhimin pr nj arsim sa m cilsor dhe me qllim t prgatitjes sa m mir t maturantve pr testin e maturs, ka hartuar Programin orientues pr prgatitjen e Maturs Shtetrore 2014. Ky program sht sintez e njohurive, e shprehive dhe e shkathtsive t fituara gjat gjith procesit msimor, n aspektin e rezultateve t pritura t prmbajtjes, por edhe n aspektin funksional.

Programi orientues pr prgatitjen e Provimit t Maturs Shtetrore 2014, paraqet nj fond t prmbledhur t programeve pr lndt t cilat prfshihen n Testin e Maturs Shtetrore 2014, t drejtimeve t Gjimnazeve dhe t Arsimit Profesional, t cilat konsiderohen se jan t domosdoshme pr vlersim. Materiali sht prgatitur nga grupi i ekspertve t lndve, ndrsa q koordinohet dhe udhhiqet nga specialistt e DVSM.

Programi orientues, n brendi prfshin identifikimin e koncepteve baz - lidhja dhe zbatimi i tyre, nxjerrjen e informatave relevante, interpretimin e rregullave dhe t parimeve, lidhjen e ideve, komunikimin dhe zgjidhjen e problemeve, modelime t ndryshme, argumentime prmes fakteve dhe dshmive, si dhe nxjerrje e gjykimeve dhe prfundimeve nga kto prmbajtje t shprndara n nivele t ndryshme t kompleksitetit prmbajtjesor.

Nj program i till sht prkrahur nga z. Ram Buja, ministr i Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis dhe z. Nehat Mustafa, kryetar i KQSHM-s, t cilt paraprakisht i falnderojm.

Prmes Programi orientues pr prgatitjen e Provimit t Maturs Shtetrore synohet orientimi i prgatitjes s nxnsve nprmjet prqendrimit n njohurit, aftsit dhe shkathtsit m t rndsishme t lnds; nj verifikim paraprak pr prgatitjen prfundimtare t nxnsve pr testin e maturs.

Prmes Programit orientues pr prgatitjen e Maturs Shtetrore, pritet q maturantt: t njihen me programet q do t vlersohen n Maturn 2014; t orientohen n rezultatet e pritura q duhet prvetsuar; t kuptojn natyrn e testeve t Maturs Shtetrore; t njihen me krkesa t testeve model; t analizojn seciln krkes dhe t nxjerrin gjykime. t punojn bashkrisht me msimdhnsit e tyre pr t prvetsuar sa m shum njohuri, si dhe t formojn aftsi

dhe t fitojn zotsi dhe shkathtsi. GJUH SHQIPE

4

I. LEXIMI

PRMBAJTJA

I. LETRSIA SHQIPE DHE E HUAJ (DISKURSET LETRARE1)

I. TIPARE T KULTURS TRADICIONALE

Kanuni

Eposi pr Mujin dhe Halilin Balada dhe prralla shqiptare

Tipare t kulturs tradicionale Njohuri pr temn heroike, eposin dhe mitologjin shqiptare Njohuri pr baladat dhe prrallat shqiptare Diskursi baladik, diskursi prrallor, diskursi epik Diskursi kodifikues, diskursi etnik

II. TIPARE T LETRSIS KLASIKE DHE T MESJETS2

Letrsia Klasike: Epi i Gilgameshit

Homeri3: Iliada4, Odiseja; Eskili; Safo; Aristofani; Aristoteli

Letrisa e Mesjets: Knga e Rolandit

Dante Aligieri: Ferri

Tipare t Letrsis Klasike t Mesjets Tema e pavdeksis (hyjnorja, njerzorja, shtazorja) Tematika homerike dh mitologjia greke (Tema e lufts dhe

Tema e kthimit) Kuptimi i artit dramatik (Esenca e tragjedis dhe e komedis

greke) Poezia lirike: Ditirambi, oda, himni Epi heroik dhe epi alegorik-religjioz Diskursit heroik, diskursit tragjik, diskursit komik Diskursi fantastik, diskursi alegorik, diskurset poetike-

prkushtuese dhe personale

1 Vrejtje 1: N kolonn: I. Letrsia shqipe dhe e huaj (Diskurset letrare) prmenden kategori e kategorizime q prcaktojn epoka, autor e vepra letrare (far i karakterizon letrsit e ktyre epokave, veprat dhe autort), si referenca themelore kto n t cilat mund t fokusohen pyetjet (krkesat) e testit t maturs. N t njjtn kolon ku jepen edhe II. Format joletrare t shkrimit (Diskursi joletrar) dhe III. Kultur gjuhe, prshkruhen, po ashtu, edhe koncepte e nocione q do t duhej njohur pr nga pikpamja e kuptimit dhe e prdorimit t tyre. 2 Vrejtje 2: Nxnsi, t vna n nj rrjedh kronologjike epokat letrare : I. Letrsia shqipe dhe e huaj (Diskurset letrare) te Prmbajtja, duhet t ket njohuri dhe ti dalloj kuptimet themelore letrare t secils epok, q sugjerojn nj poetik historike t letrsis, prkatsisht transformimet historike t shkrimit letrar e t zhanreve (n prmbajtje e n form), si duhet t ket njohuri e t dalloj te II. Format joletrare t shkrimit (Diskursi joletrar) dhe III. Kultur gjuhe, kategori t caktuara t prmbajtjes dhe lidhjet e tyre me kto kategori, veorit e t cilave prshkruhen prball tyre n tabel. 3 Vrejtje 3: Autort jan vn si pika orientuese dhe si ilustrime e jo si qllim m vete, pra n funksion t dijeve kulturore e letrare. Letrsia vihet n raport me idet dhe format e shkrimit (modelet) t periudha t ndryshme kohore. 4 Vrejtje 4.: Sa her q zgjedhet nj tekst letrar i nj vepre t nj autori, (dhe - i nj vepre t autori anonim) si model pr analiz, pyetjet pr leximin dhe interpretimin e tekstit n fjal prqendrohen n prmbajtjen dhe n formn e tekstit letrar, (poezi, proz, dram) pr t matur zotrimin e shkathtsive t leximit, nivelin argumentues e vlersuese n lexim, lidhjet e tekstit me autorin dhe epokn letrare, kemi parasysh ktu, gjithashtu, njohurit themelore q nxnsi duhet t ket pr historit letrare dhe poetik e tekstit letrar (dijet n fushn e Teoris s letrsis).

5

III. TIPARE T LETRSIS S VJETR SHQIPTARE

Latiniteti: M. Barleti: Historia e Sknderbeut Gjon Buzuku: Meshari Pjetr Budi Frang Bardhi: Apologjia e Sknderbeut Pjetr Bogdani: Cuneus prophetarum Konteksti kulturor arbresh: Jul Variboba: Gjella e Shn Mris Virgjr Bejtexhinjt: Nezim Frakulla; Hasan Zyko Kamberi Muhamet Kyyku-ami: Erveheja)

Tipare t Letrsis s vjetr shqipe Veprat n kontekstin kulturor - destinimi (motivi nacional dhe

biblik) Kuptimi sociokulturor dhe filologjik i teksteve t Letrsis s

vjetr shqipe Letrarja dhe joletrarja (Tekstet letrare n frymn e teksteve

biblike si msim e moralitet) Statuset autoriale (tipi i autorsis s tekstit t vjetr) Konteksti kulturor arbresh (Struktura e ndrliqshme letrare) Bejtexhinjt - dimensioni kulturor (strukturat, diskurset dhe

temat letrare) Letrsia e bejtexhinjve dhe format letrare t letrsis s

Lindjes (divani, gazelet, kasidet) Poezia: kodet tematike, diskursi social dhe ai satirik

IV. TIPARE T RILINDJES EVROPIANE

F. Petrarka: Libri i kngve

Gj. Bokao: Dekameroni

M. Servantesi: Don Kishoti i Mans

U. Shekspiri: Hamleti, Shum zhurm pr asgj

Tipare t Rilindjes evropiane (Poezia, proza dhe drama e

epoks s Rilindjes evropiane) Soneti si burim frymzimi (struktura: strofa, vargu, rima) Novela - tipi i novels s ndodhive (ngjarja dhe rrfimi) Tragjedia dhe komedia shekspiriane (pasionet njerzore dhe

thellimi psikologjik i karaktereve) Karakteri i heroit psikologjikisht t ndrlikuar (heroi i

konflikti t brendshm dhe i konflikti me botn) Karakteri qesharak dhe krenar, n t njjtn koh, i heroit

(Afirmimi i idealizmit apo tallja me idealet)

V. TIPARET T NEOKLASICIZMIT

Zh. Rasini: Fedra

Molieri: Kopraci

Tipare t Letrsis neoklasike Forma konvencionale t tragjedis dhe t komedis

neoklasike (Raportet me tragjedin dhe komedin greke); Respektimi i unitetit t veprimit, t vendit dhe kohs ne dram Moralja dhe moralizimi Karakteret mashtruese dhe vetmashtruese t heronjve n

dram

VI. TIPARE T ROMANTIZMI EVROPIAN

V. Gte: Fausti

V. Ygo

Xh. Bajron: Shtegtimet e ajlld Haroldit

Tiparet e Romantizmit evropian (Tejkalimi i klasizimit) Lvizja letrare-kulturore Stuhi e vrull Transformimi i temave nga mitologjia dhe folklori Epika mitike, epika e krkimit dhe epika e konfliktit Tipi i letrsis s prbotshme (Kuptimi pas sublimes) Romani n vargje Koncepti njerzor, hyjnor dhe djallzor n roman (Jeta,

vuajtja dhe amshimi; Jeta midis t mirs dhe t keqes)

6

VII. TIPARE T LETRSIS S RILINDJES KOMBTARE SHQIPTARE

J. De Rada: Milosaoi, Sknderbeu i pafan

Gavril Dara i Riu: Knga e sprasme e Bals

K. Kristoforidhi, Gjahu i malsorve

N. Frashri: Istori e Sknderbeut, Qerbelaja, Bagti e Bujqsia

Z. Serembe

Z. Skiroi: Mili e Hajdhia, Te dheu i huaj

S. Frashri: Shqipria ka qen, sht dhe do t bhet

Karakteristikat themelore t projektit nacional shqiptar t

quajtur Rilindja Kombtare dhe identifikimi i statusit t letrsis shqipe brenda ktij projekti

Format e idealizuara t realitetit Modeli social dhe politik i Rilindjes Kombtare Shqiptare Raportet e letrsis shqipe me funksionet joletrare/politike dhe misionare Tematika kombtare dhe aspekti sociologjik i atdhedashuris Letrsia e miteve kombtare dhe e personave historik Letrsia sipas modelit t krijimit popullor (Vargu dhe poezia

sipas modelit popullor) Poemat me ngjarje historike (Tema e kultit t s kaluars dhe

e lavdit kombtar) Poezia e romantizmit kombtar (temat dhe diskurset historike) Poezia e romantizmit subjektiv (temat dhe diskurset

personale) Shnjimi i qart i autorit si krijues, qndrimi dhe pikpamjet e

tij n krijimin letrar Kodifikimi moral, fetar dhe atdhetar (Heroi nacional dhe

Heroi moral) Metafora / Simboli - si identifikim i pastr n poezi

VIII. TIPARET E LETRSIS S REALIZMIT

O. d Balzak: Xha Gorio

L. Tolstoj

. Dikens

F. M. Dostojevski

Tiparet e letrsis s realizimit Rrnimi i modeleve letrare realiste (zvendsimi i elementit

social nga ai psikologjik) Romani si asociacion i gjer me tem historike e letrare Romani shoqror, familjar, psikologjik, policor (Motivimi

socio-psikologjik) Romani analitik; Proza e detajit (Pamja e gjer e jets

njerzore n roman) Romani policor (efekti i enigm dhe suspensit) Prshkrimi i karakterit / psikologjizmi i karakterit (Rrfimi

psikologjik) Zhvillimi i intrigs dhe dualiteti fabulativ

IX. PARARENDSIT E

MODERNITETIT

Edgar Alan Po

Sharl Bodler

Simbolizmi, surrealizmi dhe estetika moderne Poezia simbolike (Esencat e shumllojshme dhe

polisemantike t simbolit) Ndjesia si burim i njohjes dhe i frymzimit (t shqetsuarit

sensual; pikllimi i neveritshm) Surrealja dhe e mistershmja n poezi (Fantazia e mistershme) Gjuha dhe ndjenja e re

7

X. TIPARET E LETRSIS MODERNE

F. Kafka: Procesi

Xh. Xhojsi

G. Apolineri

M. Prusti

E. Paundi

Tiparet e letrsis moderne (Shthurja e realizmit) Romani modern (Shprbrja e prmbajtjes dhe forms) Elementet kafkiane Jashtzakonshmria q nuk habit

asknd Rrjedha e ndrdijes n roman Elementet e prozs realiste dhe alegorike e fantastike Romani parodik dhe vetrefleksiv Romani i rrjedhs s ndrdijes Proza e referencave kulturore (Realitetet e shumfishta) Format komplekse t rrfimit (Kndvshtrimi i shumfisht i

realiteteve dhe i karaktereve) Rrfimtari i krijimit t iluzionit (pikpamja e rrfimtarit)

XI. LETRSIA MODERNE SHQIPE

Ndre Mjedja: Juvenilia, Andra e jets

Gjergj Fishta: Lahuta e Malcs, Juda Makab

Faik Konica: Nj Ambasad e Zulluve n Paris

Fan Stilian Noli: Autobiografia

Haki Strmilli: Sikur tisha djal

Lasgush Poradeci: Vallja e yjeve, Ylli i zemrs, Kamadeva

Ernest Koliqi: Gjurmat e stinve, Hija e maleve

Mitrush Kuteli: Tat Tanushi

Millosh Gjergj Nikolla Migjeni: Vargjet e lira, Novelat e Qytetit t Veriut

Letrsia moderne shqipe (Periudha e autorve pasrilindas) Letrsia e angazhuar Poema e dhembjes dhe vetmis Poema si epope kombtare (idiomatika popullore: mbshtetja

n modelin e kngs popullore legjendare apo historike) Vargu dhe poema sipas modelit popullor Rindrtimi imagjinar simbolik e poetik q prkon me letrsin

dhe traditn popullore Forma e prsosur letrare e poezis (Kulti i artit t poezis) Poezia e shenjs (dhembjes) nacionale / Poezia e shenjs

(dhembjes) personale Poezia me tematik shoqrore dhe sociale Metrika e poezis s Letrsis moderne (Vargu u lir) Poezia dhe figurat stilistike (Poezia e metafors dhe e imazhit

poetik) Fiksioni i dhn n form biografie a autobiografie (heroi

autobiografik e autoideologjik) Tregimi modern shqiptar (Letrsia etnike, letrsia fantastike) Proza e fryms nacionale e motivimeve metaforike dhe

metonimike Rrfimet e rrfyera mbi bazn e legjendave Proza e kuptimit social Proza e kuptimit satirik dhe alegorik Romani sentimental (proza n trajtn e ditarit)

XII. LETRSIA BASHKKOHORE

Gabriel Garsia Markez: Njqind vjet vetmi

Ernest Heminguej: Plaku dhe deti

A. Kamy

H. L. Borhes

Proza n letrsin bashkkohore (Format e krkimit) Efekti artistik e estetik i letrsis Objektivizimi i ndjenjave Prmbysja e konvencave n roman Tregimi metaletrar Referencat enciklopedike e labirintike n proz (proza e

referencave t drejtprdrejta ose t trthorta) Romani filozofik Romani dhe parabolat me epokn bashkkohore

8

XIII. LETRSIA BASHKKOHORE SHQIPE

Esat Mekuli

Anton Pashku

Dritro Agolli

Ismail Kadare: Pallati i ndrrave

Kasem Trebeshina: Stina e stinve, Odin Moldvalsen

Ali Podrimja: Lum Lumi

Azem Shkreli

Letrsia dhe kritika shqipe n Kosov n vitet 70)

Kuptimi i realizmit bashkkohor Letrsia bashkkohore n nivelin e ideve t prgjithshme dhe

t shprehjeve letrare t veanta Letrsia e angazhuar (Letrsia si ligjrim social e ideologjik) Poezia me tematik shoqrore dhe sociale Poezia dhe etnia (historia) Poezia e lirizmit subjektiv dhe lirizmit refleksiv Poezia e lirizmit narrativ Poezia e figurs (Poezia e simbolit dhe e ironis) Romani i letrsis bashkkohore shqipe, si tematik, si

prosede, si gjuh e si stil Letrsia e disidencs Tregimet fantastike (Proza surrealiste e fantastike) Rrfimi prmes thjerrzs fmijrore (proza e evokimeve t

realiteteve dhe bizariteteve) Proza alegorizuese e parodizuese Prdorimi letrar, social dhe ideologjik i gjuhs Magjika dhe simbolika e narracionit Kritikt dhe krkimet letrare n Kosov (metodat e aplikuara) Gjuha e kritiks letrare Kritika e angazhimit letrar / Imanente / Integraliste / e

Psikoanalizs strukturale / Strukturaliste

II. LEXIMI

PRMBAJTJA

II. FORMAT JOLETRARE T SHKRIMIT

(DISKURSI JOLETRAR)

Llojet letrare-shkencore:

- studimi, kritika, eseja, shqyrtimi

- biografia, memoaret (kujtimet), ditari, udhprshkrimi

Llojet publicistike:

- fejtoni, reportazhi, raporti, lajmi

Dallimi ndrmjet formave themelore t shkrimit letrar-

shkencor Struktura e mbarshtrimi i studimit, kritiks, eses, shqyrtimit

etj. Eseja hulumtuese, eseja autobiografike, shkrimin eseistik n

logjikn shkak-pasoj Tiparet e shkrimit biografik dhe autobiografik Tekste televizive, t gazetave, t revistave. Identifikimi i lajmit televiziv, radiofonik dhe i gazetaris s

shkruar prmes detajeve karakteristike t tyre Shkrimi informues dhe Shkrimi argumentues Elementet e lajmit, raportit, reportazhit Prdorimi i burimeve Letrkmbimi Fjalimi Struktura dhe mbarshtrimi i tekstit joletrar Struktura dhe mbarshtrimi i tekstit gazetaresk Paraqitja dhe nxjerrja e ides themelore

9

I. SHKRIMI PRMBAJTJA

III. KULTUR GJUHE

Fonetika

Morfologjia

Sintaksa

Drejtshkrimi

Gjuha standarde n raport me dialektet e shqipes Baza dialektore e shqipes standarde Ndryshimet historike (fonetike) t tingujve t shqipes Tiparet fonetike te shqipes Norma ortoepike (drejtshqiptimore) Njsit themelore leksikore sinonime, homonimet dhe

antonimet Fjalformimi Morfologjia pjest e ligjrats, njohja dhe identifikimi i tyre

si dhe prdorimi n situata dhe funksione t ndryshme Njohurit pr njsit themelore t gjuhs dhe lidhjet e tyre, nga

fonema te fjala, nga fjala te fjalia, nga fjalia e thjesht te fjalia e prbr, nga fjalia te periudha

Llojet e lidhjet s fjalve n fjali dhe llojet e lidhjet s fjalive n periudha

Struktura dhe modalitetet e fjalis s thjesht dhe t prbr (lidhjet dhe marrdhniet sintaksore)

Logjika e bashkrenditjes dhe e nnrenditjes n shkrim Prdorimi i drejt i trajtave morfologjike dhe i strukturave

sintaksore Analiza leksiko-morfologjike dhe sintaksore e tekstit Kthim i tekstit t vjetr shqip n shqipen standarde Njohja e strategjive t shkrimit, si zgjerimi apo reduktimi i

sentencs Identifikimi i variacioneve historike, shoqrore dhe kulturore

t prdorimit t gjuhs Pasurimin e fjalorit, sidomos t atij abstrakt dhe afektiv Aplikimi i parimeve dhe procedurave t drejtshkrimit t

shqipes Domeni stilistik i kombinimit t fjalive, prdorimi dhe teknikat

(Prdorimi i gjuhs n funksione stilistike)

10

XIV. TIPARE T KULTURS TRADICIONALE Kanuni Eposi pr Mujin dhe Halilin Balada dhe prralla shqiptare Lexo tekstin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. E drejta dokesore e maleve shqiptare, e njohun n prgjithsi me emnin Kanun, ka qen trashigue brez pas brezi, tua zevendesue ligjin n trevat malore n votra qindrese vetmbrojtse n Shqipri. Pr mbledhjen e lands s Kanunit t Maleve, n trevn e Mirdits Gjeovi ka punue kryesisht ku ishte famullitar n famullin e Gomsiqes, gjat periudhs 1907 - 1915 Prmbledhja e par ose si mund ta quejm edhe versioni i par i Kanunit asht ajo e At Shtjefn Gjeovit, e mbledhur gadi krejt n Mirdit dhe e publikueme pjes pjes tua fillue prej vjetit 1913 n revistn Hylli i Drits dhe si botim i plot, mbas vdekjes s autorit m 1933 nn titullin Kanuni i Lek Dukagjinit. Kjo prmbledhje ka trhequn vemendjen e studiuesve t vendeve t ndryshme, asht prkthye n shum gjuh, asht ribotue disa her e vijon t ribotohet. Mbledhja e materialeve t Kanunit pr Gjeovin ka qen nji pun mjaft e vshtir pr shkak t ktyre rrethanave.

- Gjeovi ka le dhe asht rritun jasht trevs ku zbatohej Kanuni. - Gjeovi ishte formue si klerik, si franeskan e jo njohs i kultures shpirtnore.

(Pal Doi Pr Kanunin, 2003) 1. Me termin Kanun, kuptojm:

A. nj prmbledhje rregullash pr t drejtn e prons B. nj sr ligjesh t shkruara pr gjakmarrjen C. nj seri normash t administrimit gjyqsor D. nj trsi t normave t s drejts zakonore

2. Kur thuhet: Kanuni ka qen trashigue brez pas brezi, tua zevendesue ligjin n trevat malore n votra qindrese vetmbrojtse n Shqipri, shprehja votra qindrese vetmbrojtse n Shqipri, nnkupton rezistencn e malsorve shqiptar nga pushtimi:

A. grek B. serb C. turk D. malazez

3. Kanuni, si lnd studimi e krkimi, i takon m s shumti fushs s: A. Etnologjis B. Drejtsis C. Historis D. Etiks

4. N fjalt e theksuara n paragrafin e fundit t fragmentit: Mbledhja e materialeve t Kanunit pr Gjeovin

ka qen nji pun mjaft e vshtir pr shkak t ktyre rrethanave: Gjeovi ka le dhe asht rritun jasht trevs ku zbatohej Kanuni, qllimi i autorit t ktij teksti sht t:

A. mohoj lndn e mbledhur t Kanunit, n munges t mosprfshirjes s gjith kulturs s trevave shqiptare

B. shpreh vlefshmrin e kufizuar t lnds s mbledhur t Kanunit pr shkak t mosnjohjes nga autori t dokeve t ksaj treve

C. dyshoj n punn e mbledhjes s lnds s Kanunit nga nj autor i vetm, n munges t nj pune gjithprfshirse dhe ekipore

D. tregoj pr vshtirsit q hasen n nj ndrmarrje t till, kur t dhnat merren nga banor q nuk e njohin Kanunin

11

5. Cili nga prkufizimet sht m i plot pr Kanunin e Lek Dukagjinit? Kanuni, si nj dokument i rndsishm q jep jetn tradicionale t shqiptarve, shpreh:

A. traditn e bess B. t drejtn shtetrore C. t drejtn zakonore D. virtytet dhe trimrin

Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigjiu pyetjeve q vijojn. Lum pr t, o i lumi Zot! Fort po shndrit njaj diell e pak po xe! pe merr frima rrapin e Jutbins! Bor e madhe, qi pask r, Rndojn ahat pr me u thye; Kin etinat vetm kreshtat: Ushtojn lugjet prej ortiqesh, 6. Ky fragment sht shkputur nga:

A. Knga e Rinjohjes B. Kngt e Gjergj Elez Alis C. Kngt e Kreshnikve D. Knga e Ago Ymer Ags

7. Vargje t tipit:Lum pr t, o i lumi Zot!, ku krkohet ndihma e fuqive mbinatyrore, hasen edhe te:

A. Epi i Gilgameshit B. Rubait e Khajamit C. Odiseja e Homerit D. Antigona e Sofokliut

8. Krijimet popullore, pjes e t cilave sht ky fragment nuk shquhen pr:

A. ritmin e rregullt B. metrikn e rregullt C. figurat stilistike D. mbshtetjen n fakte

Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Nji amanet qi ma ka lan Sall tri fjal ksaj vashe me i than! Pr tri fjal e pr sa t duesh Burrin tand a mund e njofsh? 9. Nga elementet e dhna n fragmentin e msiprm kuptohet se bhet fjal pr ciklin e njohur t baladave

shqiptare t: A. rinjohjes B. ringjalljes C. bess D. tradhtis

12

10. Pr nga tematika, figura e gruas n kt balad prafrohet me figurn e gruas n letrsin antike: A. Helenn B. Penelopn C. Antigons D. Driadn

11. Cila nga llojet letrare t prozs n burim i takon letrsis gojore:

A. miti B. tregimi C. novela D. romani

12. Cila nga personazhet femra shquhet te Kngt e kreshnikve? A. Ajkuna B. Doruntina C. Argjiro D. Nita

XV. TIPARE T LETRSIS KLASIKE DHE T MESJETS Letrsia Klasike: Epi i Gilgameshit Homeri: Iliada, Odiseja; Eskili; Safo; Aristofani; Aristoteli 13. N veprn Gilgameshi, kur mbreti Gilgamesh, ulet dhe shkruan n pllak t gurit krkesn q u drejtohet

t gjithve, pr ta lexuar at q do ta shkruaj ai: Merr kt lapis lazuli dhe lexoi Udhtimet e Gilgameshit, krejt kah ka shkuar rrotull Gilgameshit n kto vargje shfaqet n funksionin e:

A. narratorit n vetn e par B. narratorit n vetn e tret C. personazhit n vetn e par D. personazhit n vetn e dyt

14. Gjykuar nga vargjet:Merr kt lapis lazuli dhe lexoi Udhtimet e Gilgameshit, krejt kah ka shkuar rrotull vepra karakterizohet si nj:

A. ndodhi n rrugtim B. aventur n jetn e prtejme C. krkim i nj t humburi D. pajtim me fatin e jets

15. Gilgameshi, q mendohet q sht vepra m e lasht epike n bot, njihet veanrisht si epik pr:

A. gjahun n mal B. jetn fetare C. frikn nga vdekja D. dhunn n familje

13

Lexo tekstin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. ( N kto e sipr vjen Hermesi, q krkon t'i shkpus heroit t fshehtn pr t ardhmen e Zeusit. Ky sht shrbtori m servil dhe m i pamshirshm i tiranit.) HERMESI Me ty, o dhelpr, talls e prbuzs, me ty, o tradhtar i perndive, me ty, q pasurove njerzit e vdekshm, me ty, hajdut i zjarrit t hyjnive, me ty po flas! 16. Nga personazhet dhe struktura e ktij fragmenti kuptojm se bhet fjal pr dramn:

A. Antigona B. Prometheu i mbrthyer C. Ajaksi D. Edipi n kolon

17. N vargjet:Me ty, o dhelpr, talls e prbuzs,

me ty, o tradhtar i perndive, Hermesi shpreh:

A. inat B. zili C. mllef D. xhelozi

18. Cila nga veprat epike flet pr luftn q grekt bn kundr trojanve, luft q n poem paraqiten 51 ditt e fundit dhe e cila nisi pr shkak se Paridi, i biri i Priamit, rrmbeu Elenen, gruan e grekut Menelaut?

A. Iliada B. Odiseja C. Eneida D. Gilgameshi

Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Tani, Hefest, ti duhet t zbatosh at q do yt at; e mbrthe Kt rebel mbi shkmbin e thepisur, aty shpejt lidhe me vargonj t forte e t pathyeshm. Ai ta vodhi zjarrin, burimin e do mjeshtrie, stolin tnde plot me shklqim dhe njerzve ua dha. 19. Fragmenti i msiprm, sht shkputur nga nj tragjedi antike greke. Elementet e dhna na bjn me dije se

bhet fjal pr veprn: A. Antigona B. Prometheu i mbrthyer C. Perst D. Edipi n kolon

20. Autori i ksaj vepre sht: A. Homeri B. Eskili C. Sofokliu D. Euripidi

14

21. Vetja q flet n kt fragment e motivon Hefestin pr ta kryer veprn me argumentin:

A. Ai ta vodhi zjarrin, burimin e do mjeshtrie B. Ti duhet t zbatosh at q do yt at C. E mbrthe kt rrebel mbi shkmin D. Lidhe me vargonj t fort e t pathyeshm

XVI. TIPARE T LETRSIS S VJETR SHQIPTARE Pjetr Budi Pjetr Bogdani: Cuneus prophetarum Bejtexhinjt: Nezim Frakulla; Hasan Zyko Kamberi

Lexo paragrafin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Mu desh pra me djers t mdha me qitun mbi drit shum fjal plaka e t harrueme, pr ta marr mbrapa urdhnin e Biblijs, tue u njimendun her gjuha jon me t italianes, her kjo me tant, andaj po druej se ka me dal vepra pakz e merzicime.

(1685)

22. Meq libri sht shkruar edhe n shqip edhe n italisht, autori n kt parathnie, shpreh drojn e tij se libri do t dal paksa i mrzitshm, pr shkak t:

A. Fjalve t vjetra shqipe q kishte nxjerr n drit B. Prdorimit t shum fjalve nga italishtja C. Shkalls jo t duhur t zhvillimit t shqipes s shkruar D. Prshtatjes s shqipes me italishten dhe anasjelltas

23. N t gjitha veprat q i takojn periudhs s njohur si Letrsia e Vjetr Shqiptare, mbizotron

motivi: A. religjioz B. kombtar C. social D. erotik

Lexo tekstin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Ky autor lindi n fshatin Gur i Bardh t Matit, m 1566. Shkollimin e par e bri n vend si autodidakt. Msimet e larta i kreu n Kolegjin Ilirian t Loretos (Itali). N moshn 21 vjeare e shugurua prift dhe shrbeu n Kosov e Maqedoni. M 1599 u emrua vikar i prgjithshm i Serbis, ku qndroi 17 vjet. M 1616 shkoi n Rom, ku ndejti m 1621. Atje pos shtypjes s librave kreu edhe veprimtari t tjera rreth kryengritjes ballkanike kundr Turqis dhe qe pelegrin n Galici. Nga fundi i qndrimit n Rom, ky autor u emrua ipeshkv i Zadrims (1621). N kt detyr ishte deri n dhjetor t vitit 1622, kur e mbytn duke e kaluar lumin Drin. 24. Mbshtetur n t dhnat e msiprme biografike q jep ky tekst pr njrin nga autort e Letrsis s vjetr

shqipe, kuptojm se bhet fjal pr: A. Pjetr Bogdanin B. Frang Bardhin C. Pjetr Budin D. Marin Barletin

15

N poezin XVI t veprs Doktrina e Krshten t Pjetr Budit, jan vargjet:

Tashti t lus, ndritm mua, Zoti im me nj rrez Sqip t mundnj me rrfyem Ndonj kank t r

25. N kta dy distik del frymzimi krijues autorial i lidhur pr tre element, q jan prcaktues edhe t

programit poetik t ktij autori: A. toksor, universal dhe idilik B. fetar, atdhetar dhe individual C. qiellor, adhurues dhe ndrrimtar D. imagjinar, dashuror dhe t ndjeshm

26. Kta dy distik japin natyrn poetike t poezis:

A. refleksive B. elegjiake C. prshkruese D. satirike

Lexoni vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. upat po bjn fiqiri "Vall, ku e kemi takdir? I martojn me pahir Se umur nd dor s'kan

(Hasa Zyko Kamberi) 27. Mbshtetur n frymn dhe autorsin e ktyre vargjeve, poezia i takon letrsis s:

A. Bejtexhinjve B. Rilindsve C. Modernizmit D. Romantizmit

28. Poezit e ksaj fryme letrare karakterizohen nga:

A. Neologjizmat B. Latinizmat C. Orientalizmat D. Sllavizmat

16

XVII. TIPARE T RILINDJES EVROPIANE M. Servantesi: Don Kishoti i Mans U. Shekspiri: Hamleti, Shum zhurm pr asgj

Lexoni dialogun e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn.

- Mua pr vete, - tha Sanoja, - m duket se kalorsit q bjn gjith kto gjra ishin t detyruar po ti prse duhet t luash mndsh? Cila zonj t ka refuzuar ty?

- Po pikrisht ktu sht lezeti, - iu prgjigj Don Kishoti. - Ja se sa mahnitshm e kam shoshitur kt pun n kokn time - pasi vetm nj kalors trushkulur mund t inatoset me t drejt E vler ka ather ky zemrim? Ideja ime sht t lajthis pa pasur asnji shkak fare

(Miguel Servantes, Don Kishoti i Mans)

29. Nga leximi i plot i dialogut, kuptojm se bhet fjal pr nj: A. shaka B. znk C. prqeshje D. gnjeshtr

30. Kur Sanoja citohet ti ket thn Don Kishotit: ... po ti prse duhet t luash mndsh? Cila zonj t ka

refuzuar ty?, pyetjet jan br pr t: A. qeshur B. tallur C. mashtruar D. reaguar

31. Cila nga shprehjet jep m bindshm karakterin e Don Kishotit, n veprn e Miguel Servantesit?:

A. Ai sht nj trim i rrept B. Ai sht nj burr besnik C. Ai sht nj i marr largpams D. Ai sht nj inati frikacak

32. Nga leximi i plot i ktij fragmenti, kuptojm se bhet fjal pr nj prirje t Don Kishotit, q sht:

A. erotike B. patriotike C. mitologjike D. politike

Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Hamleti:

Ah, mos kujto se po ta them pr lajk; Se far avant mund t pres prej teje, Q tjetr pasuri sm ke n bot Ve mendjes mpreht pr jetesn tnde

(Uilliam Shekspir Hamleti)

33. Nga leximi i ktyre vargjeve kuptojm se Hamleti mendon: A. ve pr botn B. ve pr veten C. pr lajkatart D. pr t menurit

17

34. Lvdata e Hamletit pr subjektin tjetr n kto vargje, sht:

A. e njmendt B. e matur C. ironike D. prjetsuese

35. Drama Hamleti e Shekspirit, sht e njohur si nj vepr mbi: A. hakmarrjen B. dashurin C. mrgimin D. trimrin

36. N kuptimin e dallimit t zhanrit letrar, dallimi midis Homerit dhe Servantesit, sht dallim midis A. epit dhe romanit B. novels dhe romanit C. epit dhe drams D. drams dhe komedis

XVIII. TIPARET T NEOKLASICIZMIT Zh. Rasini: Fedra Molieri: Kopraci 37. N kuptim t dallimit t llojeve t drams, dallimi midis Eskilit dhe Molierit, sht dallim midis

A. drams dhe melodrams B. tragjedis dhe komedis C. komedis dhe drams D. tragjedis dhe drams

XIX. TIPARE T ROMANTIZMI EVROPIAN V. Gte: Fausti V. Ygo Xh. Bajron: Shtegtimet e ajlld Haroldit 38. Shprehja e Mefistofelit, te vepra Fausti: Un jam ai q t keqen do dhe t mirn bn, ka kuptimin e t

shprehurit: A. ironik B. metaforik C. simbolik D. metonimik

39. Shprehja e Mefistofelit: Un jam ai q t keqen do dhe t mirn bn, sht shfaqje e qndrimit pr

vetveten, q shpreh veorit e tij: A. morale B. politike C. estetike D. sociale

40. Mefistofeli sht personazh i veprs:

A. Fausti t Gtes B. Krimi e dnimi t Dostojevskit C. Hamleti t Shekspirit D. Plaku dhe deti t Heminguejit

18

41. Mefistofeli sht sinonim i:

A. Djallit B. Njeriut C. Perndis D. Engjllit

42. Epokat e ndryshme t letrsis botrore shquhen me autor dhe veprat e tyre, si:

A. J. Milton Fausti, V. Gte Parajsa e humbur, Xh. Bajron Shtegtimet e ajlld Haroldit, L. Tolstoj Lufta e paqja.

B. J. Milton Parajsa e humbur, V. Gte Fausti, Xh. Bajron Shtegtimet e ajlld Haroldit, L. Tolstoj Lufta e paqja.

C. Milton Parajsa e humbur, V. Gte Shtegtimet e ajlld Haroldit, Xh. Bajron, Fausti, L. Tolstoj Lufta e paqja.

D. J. Milton Parajsa e humbur, V. Gte Fausti, Xh. Bajron Lufta e paqja, L. Tolstoj Shtegtimet e ajlld Haroldit.

XX. TIPARE T LETRSIS S RILINDJES KOMBTARE SHQIPTARE J. De Rada: Milosaoi N. Frashri: Bagti e Bujqsia Z. Serembe Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn.

N mes tuaj kam qndruar E jam duke prvluar, Q t'u ap pakz drit, Natn t'ua bnj dit. Do t tretem, t kullohem, T digjem, t prvlohem, Q t'u ndrinj mir' e t shihni, Njri-tjatrin t njihni.

(Naim Frashrit, Fjalt e qiririt)

43. Vetja q flet n kt pjes t poems - sht qiriri. N letrsi, kur nj trupi a sendi i jepen

atribute njerzore, kemi t bjm m figurn e: A. epanastrofes B. personifikimit C. anadiplozs D. oksimoronit

44. Rima n kt poezi sht:

A. AABB B. ABAB C. ABBA D. BAAB

45. Fragmentin, si n vargun q tu ndrinj mir e t shihni, si edhe gjith poezin e prshkon nj nga tiparet e letrsis s Rilindjes, e njohur si: A. iluminizm B. sentimentalizm C. klasicizm D. impresionizm

19

46. Naim Frashri dhe rilindsit e tjer prpiqeshin ta pastronin gjuhn shqipe nga fjalt e huaja duke futur n prdorim terma si dheshkronj pr gjeografi etj. Fryma e till i bn ata q n kuptim t prdorimit t gjuhs t njihen si:

A. nacionalist B. orientalist C. purist D. oksidentalist

47. Cila lvizje letrare n letrsin shqipe filloi nga gjysma e dyt e shekullit XIX, e cila favorizon imagjinatn

dhe emocionin mbi logjikn dhe arsyen? A. klasicizmi B. modernizmi C. realizmi D. romantizmi

48. Cilat nga vargjet e poems: Kngt e Milosaos t Jeronim de Rads, shprehin njrn nga format e

paradoksit: A. Bota kish ndrruar lisa

uji i ri n det

B. Duro, zemr duro, e duro sa duroi mali me bore

C. Thomni ju, t dashurit mmbl t puthurit

D. Nesr ajo, n kt or, Ulet n shtratin tim

Jeronim de Rada n veprn Parime t estetiks, shkruan: Kudo qoft e bukura ka gjithmon karakter moral. Mendja e dikton e zbulon t bukurn dhe e v n shrbim t shpirtit. 49. Arsyeja pse autori ka zgjedhur kto fjal, sht pr t treguar:

A. t bukurn e cila ndodhet kudo B. t bukurn si vler mendore C. t bukurn q e dikton shpirti D. t bukurn e prjetshme

Lexo vargjet e dhna m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn.

Mlargon buzqeshja jote do furtun, shikimi yt m ngroh m shum se flaka; kng e hyjnueshme e moshs s re mduket e fjals tnde harmonia. Rrethuar rrezesh tndritshme virgjrore, e admiruar nga dokush n rrug, ndoshta prbuz dshirn e ksaj zemre,

(Zef Serembe, Nj vashze)

50. Kto strofa jan marr nga nj sonet, i quajtur ndryshe edhe tingllim. Soneti prbhet nga:

A. Dy katrena e dy tercina B. Nj katren e dy tercina C. Dy katrena e tri tercina D. Nj katren e tri tercina

20

51. Soneti i fundit i kurors sonetike, q prbr prej 15 seneteve, quhet:

A. epilog B. magjistral C. prolog D. silabik

XXI. TIPARET E LETRSIS S REALIZMIT O. d Balzak: Xha Gorio L. Tolstoj . Dikens F. M. Dostojevski

52. Kur prmendim personazhet: Raskolnikovi dhe Vronskli, kujtojm romanet e autorve:

A. Dostojevki dhe Dikensi B. Tolstoji dhe Balzaku C. Dostojevski dhe Tolstoj D. Balzaku dhe Dikensi

XXII. TIPARET E LETRSIS MODERNE F. Kafka: Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. I dashur Maks Ndruhem se ksaj here nuk do ta hedh dot. Mbas nj muaji me ethe polmonare, tani mund t kem ndonj pneumoni; nuk mund t rri pa t shkruar dhe shpresoj se kjo do t ndikoj pr dika. Kjo rrethan m shtyn t shpreh dshirn lidhur me shkrimet e mia: T mbahen vetm kta libra: Gjykimi, Zjarrtari, Metamorfoza, Kolonia ndrshkimore, Mjeku i fshatit dhe Artisti i uris (Kopjet e pakta t Soditje nuk sht nevoja t zhduken. Nj pun m pak pr ty; vetm me kusht q mos t ribotohet). Kta libra dhe tregime mund t ruhen, por kjo nuk do t thot se krkoj q t rishtypen pr pasardhsit, prkundrazi, po t fshihen fare, do t plotsohej dshira ime. Por, meq jan, nse ndokush dshiron ti mbaj, le ti ruaj. Pr sa i prket shkrimeve t tjera (gjithka sht botuar n revista, dorshkrimet e t gjitha letrat) e do gj q do t t bjer n dor, apo do ti marrsh prej atyre, q i kan, (ti shum prej tyre i njeh, sidomos N.N. e mos harro edhe disa fletore q i ka N.), t gjitha duhet t digjen, pa asnj prjashtim, e mundsisht, pa i lexuar fare (po deshe tu hedhsh nj sy, bje, por askush prve teje). T lutem ma kryej sa m par kt porosi. Franci

(Letr e Franc Kafks drejtuar Maks Brodit) 53. Cila sht mnyra m e mir pr t qartsuar shprehjen: nuk do ta hedh dot, n fjalin:

Ndruhem se ksaj here nuk do ta hedh dot? A. nuk do t arrij t flak shqetsimin B. nuk do t arrij t heq dor nga vetmia C. nuk do t mund ta ndrpres terapin D. nuk do t mund t gjej shrim

21

54. Fjalia: T mbahen vetm kta libra: Gjykimi, Zjarrtari, Metamorfoza, Kolonia ndshkimore, Mjeku i fshatit dhe Artisti i uris, shpreh pikpamje klasifikuese, sipas t cilit krkohet t ruhen kto libra. Ky qndrim i ktij autori prkon me:

A. konceptin poetik t autorit B. vlersimin e interpretuesve t veprave C. frymn politike t veprave D. opinionin e miqve t autorit

55. Qndrimi i autorit, n fjalin: Kopjet e pakta t Soditje nuk sht nevoja t zhduken... vetm me kusht q mos t ribotohet, sht:

A. indiferent B. arbitrar C. pajtues D. mosprfills

56. Kjo letr pr nga prmbajtja sht nj:

A. testament B. prkushtim C. apologji D. arsyetim

57. Fjalia: Kta libra dhe tregime mund t ruhen, por kjo nuk do t thot se krkoj q t rishtypen

pr pasardhsit, prkundrazi, po t fshihen fare, do t plotsohej dshira ime, dominohet nga mendimi pr librat dhe tregimet t cilave u referohet autori, q ato t:

A. ribotohen n nj koh tjetr B. ndalohen pr lexim C. botohen pr pasardhsit D. mos ribotohen fare

58. Kur thuhet n fjalin: Pr sa i prket shkrimeve t tjera (gjithka sht botuar n revista, dorshkrimet e t gjitha letrat) e do gj q do t t bjer n dor, apo do ti marrsh prej atyre, q i kan, (ti shum prej tyre i njeh, sidomos N. N. e mos harro edhe disa fletore q i ka N.), t gjitha duhet t digjen, pa asnj prjashtim, e mundsisht, pa i lexuar fare (po deshe tu hedhsh nj sy, bje, por askush prve teje), konstatojm se fryma dhe qndrimi i autorit q ta shkatrronte at q kishte shkruar, sht pr:

A. shkrimet e botuara n revista, si dhe dorshkrimet e letrat B. shkrimet e botuara n revista, si dhe letrat q gjenden te N C. shkrimet e botuara n revista, si dhe shkrimet q i kan t tjert D. shkrimet e botuara n revista, si dhe shkrimet q i kan N. N.

59. Nga ajo far keni lexuar n kt letr t Kafks, konstatimi m i besueshm do t ishte: A. Mosbesimi ndaj miqsis, i Kafks, sht m i fuqishm se besimi. B. Dshira e krijimit e Kafks, sht m e fuqishme se e mohimit t krijimit. C. Shpresa pr tu shruar, e Kafks, sht m e fuqishme se dshprimi. D. Vlersimi pozitiv ndaj veprs s vet, i Kafks, sht m i fuqishm se dyshimi.

Lexo fragmentin m posht, pastaj prgjigju pyetjes q vijon. I gjith kapitulli i tret sht nj vorbull e beft - mbi nj hapsir relativisht t shtrnguar ku ndodh takimi i K. dhe Frids n han si dhe mizoria e patakshme e Frids q i sikteris me kamxhik turmn e shrbtorve q vallzojn me Ollgn dhe se si ata i binden. 60. Ky prshkrim i ngjarjes prkon me romanin e letrsis botrore:

A. Kshtjella B. Uliksi C. Krimi dhe dnimi D. Lufta e paqja

22

XXIII. LETRSIA MODERNE SHQIPE Ndre Mjedja: Andra e jets Gjergj Fishta: Lahuta e Malcs Faik Konica: Lasgush Poradeci: Vallja e yjeve, Ylli i zemrs, Kamadeva Ernest Koliqi: Gjurmat e stinve, Hija e maleve Mitrush Kuteli: Tat Tanushi 61. Veprat e cilit autor u lan n harres ose ishin t ndaluara gjat kohs s regjimit komunist?

A. Fan Noli B. Ndre Mjedja C. Migjeni D. Ernest Koliqi

62. Kur prmendim personazhet: Rina dhe Zoga, kujtojm veprat e autorve:

A. Jeronim de Rada dhe Ndre Mjeda B. Ndre Mjeda dhe Naim Frashri C. Jeronim de Rada dhe Zef Serembe D. Zef Skiroi dhe Zef Serembe

63. Realiteti shqiptar i kohs s Lidhjes s Prizrenit, me koht para e pas saj, jan t paraqitura n veprn:

A. Lahuta e Malcis B. Andrra e Jets C. Israelit e Filistin D. Baba Musa lakuriq

64. Cila nga veprat e letrsis shqipe tematizon njrin nga kodet e Kanunit - at t hakmarrjes? A. Juda Makabe - Gjergj Fishta B. Juvenilia - Ndre Mjedja C. Gjaku - Ernest Koliqi D. Tat Tanushi - Mitrush Kuteli

Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Po mbushej i dyti vjet qi ata burra rritshin n mal, komit. T dy kishin vr njerz e gjndermerija i gjurmonte pa pushue. Nji dit, nji fishkllim e gjat, e dridhshme, e uditshme jehoi mal n mal e u shue n largs. Ather ata Malsor qi pa u tut e shikofshin ore as dekn, u zverdhn e ia nguln shoqishoqit syt e mnderuem. Vendosen t shkojn t rrfehen te famullij m e afrme.

- Zotn, kena ardh tu ti mu rrfye, pse njni ndr n t dy do t desin brnda ktyne shtat ditve. Frati ngriti fytyrn kah ai n shj pyetjeje tue shqyrtue me kuresht.

- Na e kn dhan lajmin Ort e Malit. Edhe e diftoi punn gjithses. Frati tundi kryet e spjegoi:

- Kjo quhet bestytn qi don me thn besim i rrjshm. Mos u jepni rndsi ktyne sendeve, pse jan t tna kote. Lulashi tha me nji z ku ndgjohej sigurija m e madhe:

- Ti, zotn, je me shkoll e me dije e ke gjithmon arsye. Por... edhe na Malsort i njohim mir kto shje edhe e dijm se dalin pr her t vrteta.

(Ernest Koliqi Kur ort lajmojn)

23

65. Dialogu n kt fragment, sht midis:

A. nj trimi dhe nj frikacaku B. nj hajduti dhe nj t urti C. nj bestyti dhe nj besimtari D. nj nevojtari dhe nj t menuri

66. Kur Frati thot: ,,Kjo quhet bestytn qi don me thn besim i rrjshm. Arsyeja q Frati i thot kto

fjal, sht se ai: A. dshiron tua largoj frikn B. prpiqet ti vr n kurth C. friksohet ti strehoj n kish D. mendon sipas doktrins fetare

67. Subjekti i ktij tregimi krijon nj relacion me botn e:

A. mitit B. religjionit C. realitetit D. aktualitetit

Lexo poezin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Nt mendoj kr agon dita, Kr bylbyli mallshem kndon, Nt mendoj kur soset dita, Terr botn kr e mblon. Ve se t t shoh un nanderr, Ve se t, uet tkam nmendim; Nder tvshtira ti mj qanderr, Pr t i leht mvjen do ndeshkim. Tjera brigje, fusha e zalle Un kam p, larg, tue b shtek, E prgjova tjera valle, Ntjera lule syu mu rrek; Por nji fush m e blert nuk shtrohet, Por nji mal m bukur srri, M i kulluet nji lum sdikohet, Moj Shqypni, porsi i k ti. ...................

(Gjergj Fishta, Atdheu) 68. Ky tekst poetik prmban emocion dhe kuptim t:

A. lavdis pr atdheun B. shpress pr atdheun C. sakrifics pr atdheun D. mallit pr atdheun

24

69. N cilin nga vargjet atdheut i kndohet n shkalln siprore - jasht do krahasimi? A. Ve se t t shoh un nanderr,

Ve se t, uet tkam nmendim B. Nt mendoj kr agon dita, Kr bylbyli mallshem kndon C. Tjera brigje, fusha e zalle Un kam p, larg, tue b shtek D. E prgjova tjera valle, Ntjera lule syu mu rrek

70. N noveln E madhe sht gjma e mkatit (Tat Tanushi i Bubutims), prmes fjalis: Rrfimi nga liqeri i

kaltr, punuar pas dy legjendash t dgjuara n Pogradec, Mitrush Kuteli tregon pr prafrimin e: A. novels s tij me dy legjendat B. novels s tij me liqenin e kaltr C. dy legjendave me liqenin e kaltr D. njrs legjend me legjendn tjetr

71. Cili nga autort shkroi gegrisht?

A. Mjedja B. Kuteli C. Noli D. Konica

72. Cili nga autort ka kultivuar stilin himnizues heroik? A. Gjergj Fishta B. Ndre Mjedja C. Lasgush Poradeci D. Ernest Koliqi

73. Cili nga faktet i bn t dallueshme dy veprat e Lasgush Poradecit: Vallja e yjeve dhe Ylli i zemrs?

A. Zhanri B. Figura C. Vendi i botimit D. Koha e botimit

XXIV. LETRSIA BASHKKOHORE Gabriel Garsia Markez Ernest Heminguej A. Kamy H. L. Borhes

Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Sot m vdiq mamaja. Apo ndoshta dje, nuk e di. Mora nj telegram nga azili: Nna vdiq. Varrimi

nesr. Ngushllime t sinqerta. Kjo sdo t thot asgj. Ndoshta ka ndodhur dje. Azili i pleqve ndodhet n Marengo, tetdhjet kilometra larg Algjerit. Do ta marr nga ktu autobusin e

ors dy dhe do t jem aty pasdite. Kshtu do t mund ta gdhij nj nat e do t kthehem nesr mbrma. I krkova dy dit leje pronarit dhe ai nuk mund t mos mi jepte pr nj arsye t till. Por mu duk se nuk i plqeu. Madje

25

dhe i thash: Ssht pr fajin tim. Nuk u prgjigj. Ather mendova se nuk duhej tia kisha thn ato fjal. Sidoqoft nuk kisha pse t krkoja ndjes. Ai bile duhej t m shprehte ngushllimet. Do ta bj pa dyshim pasnesr, kur t m shoh n zi. Tani pr tani duket sikur mamaja nuk ka vdekur. Ndrsa pas varrimit do t jet shtje e mbyllur dhe do gj do t ket marr formn zyrtare.

N orn dy mora autobusin. Bnte shum nxeht. Hngra n restorant, te elesta, si zakonisht. T gjithve u vinte shum keq pr mua dhe elesta m tha: Vetm nj nn kemi. Kur u largova, m shoqruan deri te dera. Isha disi i hutuar ngaq mu desh t ngjitesha tek Emanueli pr tia marr hua nj kravat t zez dhe nj shirit t zi. Ai ka humbur xhaxhan para disa muajsh.

Vrapova t kap autobusin. Gjith ai nxitim e ai vrap, me siguri pr shkak t tyre, le pastaj dhe troshitjet, era e benzins, afshi i nxeht q vinte nga rruga e nga qielli, m vun n gjum. Fjeta thuajse gjat gjith rrugs, kur u zgjova pash se isha ngjeshur pas nj ushtaraku q m buzqeshi dhe m pyeti nse vija nga larg. I thash po pr t mos e zgjatur muhabetin.

Azili ishte dy kilometra larg fshatit. E bra rrugn n kmb.

Albert Kamy I huaji 74. Nga leximi i plot i ktij fragmenti t romanit, kuptojm se bhet fjal pr nj personazh, nga rrfimi i t

cilit: A. Nuk mund ta kuptojm pikllimin q ka pr t mn B. Nuk mund ta kuptojm se ku i ka vdekur e ma C. Nuk mund ta kuptojm qllimin e tij se ku sht duke udhtuar D. Nuk mund ta kuptojm se kur do t kthehet n pun

75. Nga leximi i ktij fragmenti, kuptojm se personazhi i ktij fragmenti, i cili njkohsish edhe rrfen, sht i:

A. i piklluar B. i pavullnet C. i inatosur D. i hidhruar

76. Kur personazhi thot: Sot m vdiq mamaja. Apo ndoshta dje, nuk e di. Mora nj telegram nga azili: Nna

vdiq. Varrimi nesr. Ngushllime t sinqerta. Kjo sdo t thot asgj. Ndoshta ka ndodhur dje., kuptojm se ai (personazhi) sht i interesuar t dij se:

A. kur i ka vdekur e ma B. ku do t varroset e ma C. n rrethana i ka vdekur e ma D. ngushllim ka marr pr t mn

77. Fjalit q pasojn njra pas tjetrs, si: Sot m vdiq mamaja. Apo ndoshta dje, nuk e di. Mora nj telegram

nga azili: Nna vdiq. Varrimi nesr. Ngushllime t sinqerta. Kjo sdo t thot asgj. Ndoshta ka ndodhur dje., jan shembull tipik i t shprehurit nprmjet t folurit:

A. eliptik B. ironik C. metaforik D. alegorik

78. Azili i pleqve sht:

A. Strehimi ku jetojn pleqt me munges prkujdesjeje B. Strehimi q u jep nj shtet, pleqve t ikur nga atdheu i tyre C. Banes q u jepet pleqve pr t shptuar nga ndonj rrezik D. Vend ku fshihen pleqt, pr t shptuar nga ndjekjet politike

26

79. Kur thuhet: Azili i pleqve ndodhet n Marengo, tetdhjet kilometra larg Algjerit. Do ta marr nga ktu autobusin e ors dy dhe do t jem aty pasdite, prmendet Algjeri si nj pik orientuese, pr shkak t t qenit:

A. vend prej nga mund t ket nj orientim pr largsin B. vend prej ku do t nisej personazhi pr n Marengo C. vendlindje e t ms dhe e kushrinjve t tij D. vendbanim i njohur pr pleqt q udhtonin n Marengo

80. Nga leximi i fragmentit t dyt, kuptojm se e ma e tij: A. Tashm sht varrosur B. Do t varroset t nesrmen C. Do t varroset t pasnesrmen D. Nuk dihet se n ciln dit do t varroset

81. Kur thuhet: Krkova dy dit leje pronarit dhe ai nuk mund t mos mi jepte pr nj arsye t till. Por mu duk se nuk i plqeu. Madje dhe i thash: Ssht pr fajin tim, sht reagim i shprehur me:

A. mirsjellje B. prbuzje C. dashamirsi D. keqdashje

82. elesta sht njri nga t njohuri me t cilin personazhi takohet: A. n Algjer B. n Marengo C. n fshat D. n azil

83. Nga elementt narrativ n kt fragment, hetohet nj prani e theksuara e:

A. dialogut B. rrfimit C. prshkrimit D. monologut

84. N kt fragment, zbulohet n mnyr t theksuar raporti midis: A. t birit dhe t ms B. pronarit dhe pundhnsit C. pleqve dhe atyre q prkujdesen pr ta D. pronarit t restorantit dhe mysafirve t tij

85. Cila nga fjalt jep m bindshm karakterin e personazhit t ktij fragmenti? A. i dshpruar B. i piklluar C. i revoltuar D. i armiqsuar

86. Letrsia botrore moderne, shquhet me autor dhe veprat e tyre, si: A. Gabriel Garsia Markez Uliksi, Xhejms Xhojs, Njqind vjet vetmi, Ernest Heminguej Plaku dhe deti,

Franc Kafka Kshtjella. B. Gabriel Garsia Markez Njqind vjet vetmi, Xhejms Xhojs Kshtjella, Ernest

Heminguej Plaku dhe deti, Franc Kafka Uliksi. C. Gabriel Garsia Markez Kshtjella, Xhejms Xhojs Uliksi, Ernest Heminguej Plaku dhe deti, Franc Kafka

Njqind vjet vetmi. D. Gabriel Garsia Markez Njqind vjet vetmi, Xhejms Xhojs Uliksi, Ernest Heminguej Plaku dhe deti,

Franc Kafka Kshtjella.

27

XXV. LETRSIA BASHKKOHORE SHQIPE Anton Pashku, Oh Ali Podrimja: Lum Lumi Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Mbrapa klkatseve t syve, n nj ast, ashtu befas, errsinn e laknoi ftyra e plakut t thim, e atij plaku me mjekr t bardh, t cilin, kur erdhm un e ajo, e ndeshm buz liqenit artificial. Un e shihsha fare mir kryet e tij t vogl t rrudhavt, ngjyr bronxi. Edhe ksuln e tij t bardh, prej leshit; zdrali i sajuem q me koh kishte hyp gati deri n maj t ksuls. Tash, n errsinn mbrapa klkatseve t syve t mi, i shihsha dhe syt e tij t vegjl, tue luejt gjallnisht. N heshtje, na shikonte me kureshti, por disi tinzisht. Dikur ajo e pyeti pr drujt e asaj ane. Ai tha se atypari ka shkoz e murriz, ndrsa pak ma nalt edhe druj t tjer, besa edhe shum lisa t gjat, deghapt, trungjet e t cilve nuk mund ti prthekojn as dymbdhet burra; n zguer t nji asi lisi, tha ai me krenari t pakuptueshme pr mue, dimnin mund ta kalojn dymbdhet ujq dhe dymbdhet desh, pa e pa njani tjetrin asnj her. E kur e ndgjova kt, e pyeta: Po nse ndodh ta shohin njani tjetrin? Kush? Paj ata n zguer. Plaku buzqeshi dreqnisht; me maje t gishtave i lmoi mustakt e tij, tue m mat e shmat. Dikur, mbasi e rrxoi shikimin e vet n ran, tha: Paj, kqyren. A vetm kqyren. Pijn uj pr shndetin e njani tjetrit.

(Anton Pashku: Oh)

87. Duke qen n dijeni pr ngjarjen, n kt rrfim, q zhvillohet n nj vend - aty buz liqenit t kaltr, kuptojm se banor vends sht: A. Plaku B. Ajo C. Narratori D. Asnjri

88. Narratori, n kt fragment, jep detaje t rrfimit t plakut, me t cilin: A. sht takuar B. Nuk sht takuar C. Po pret t takohet D. I ka ikur takimit

89. Ky fragment jep mbresa t forta n krkimin pr t kuptuar: A. Jetn n mal B. Enigmat e jets C. Jetn buz liqenit D. Knaqsin n jet

90. E vrteta q del nga rrfimi i plakut, sht nj e vrtet: A. Jetsore B. Filozofike C. Shkencore D. Historike

91. Dialogu mes Plakut dhe personazheve t tjer, sht dialog midis: A. Njrit q di dhe atyre q kan kureshtjen t pyesin B. Atyre q din dhe atij q ka kureshtjen t pyes C. T gjith atyre q kan kureshtjen t din D. T gjith atyre q kan kureshtjen t pyesin

28

92. Fjalt e plakut japin mesazhin pr: A. Jetn B. Vdekjen C. Lumturin D. Pikllimin

93. Nga leximi i plot i ktij fragmenti t romanit, kuptojm se bhet fjal pr nj plak: A. T pafat B. T inatosur C. T piklluar D. T ditur

Lexo poezin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn.

Ai pran dritares nuk jam un sht jot m q t krkon n turm ai n fund t dhoms s errt nuk jam un sht yt vlla q prmallshm fyellit i bie ai para pasqyrs nuk jam un sht jot motr q flokt shkurton Lum Lumi un jam ai q dern hap

Ali Podrimja

94. Kjo poezi, pr nga forma, shquhet midis t tjerash pr: A. ritmin B. rimn C. simetrin D. sinalefn

95. Ngjarja q prshkruhet n kt poezi, zhvillohet n: A. nj hapsir banimi B. dy hapsira banimi C. tri hapsira banimi D. katr hapsira banimi

96. Kush kujt i flet n kt poezi? A. ma - djalit B. motra - vllait C. burri - gruas D. ati - birit

29

97. Kjo poezi sht nj prshkrim i: A. pritjes t s ms pr t birin B. t prjetsimit t birit t vdekur C. t bmave gjat nj dite n familje D. mallngjimit t djalit pr t luajtur me fyell

98. Cili nga prfundimet sht i sakt pr marrdhnien mes letrsis dhe ideologjis n kohn e sistemit

komunist? A. ishin marrdhnie t ndikuara dyanshm B. letrsia ishte nn diktatin e ideologjis C. ideologjia ishte e varur nga orientimi i letrsis D. zhvilloheshin t pandikuara nga njra-tjetra

XXVI. FORMAT JOLETRARE T SHKRIMIT (DISKURSI JOLETRAR) Llojet letrare-shkencore: - studimi, kritika, eseja, shqyrtimi - biografia, memoaret (kujtimet), ditari, udhprshkrimi Llojet publicistike: - fejtoni, reportazhi, raporti, lajmi 99. Nse procesi rrfimor, n nj proz epike, ka s paku tre protagonist: ai pr t cilin flitet, ai

q flet, ai t cilit i flitet - ather, sipas ksaj renditjeje, kemi prfytyrimin pr: A. personazhin, rrfyesin dhe lexuesin B. lexuesin, personazhin dhe autorin C. lexuesin, personazhin dhe rrfyesin D. autorin, rrfyesin dhe personazhin

100. Pyetja e par n t ciln poetika duhet t jap prgjigje sht: A. 'sht retorika? B. sht letrsia? C. sht kritika? D. sht semantika?

Lexo paragrafin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. N natyrn e poezis s ktij autori, sht komunikimi poetik; komunikimi me imazhe, me fjal e me gjeste, q prmbajn ngarkes poetike. Madje kjo prbn esencn e komunikimit njerzor. Manifestimi dhe komunikimi i ktill poetik, sht pjes e nj konteksti, gjithnj duke irkuptuar statusin e imagjinares. 101. Paragrafi i msiprm sht shkputur nga nj shkrim m i gjat q i takon:

A. kritiks letrare B. shkrimit evokues C. udhprshkrimit D. letrkmbimit

102. Togfjalshat e prdorur, si: komunikim poetik; komunikim me imazhe e fjal; statusi i imagjinares, jan shprehje leksikore t ligjrimit:

A. frazeologjik B. t folur C. profesional D. t figurshm

30

Lexo tekstin e dhn m posht, pastaj prgjigjiu pyetjeve q vijojn. Un nuk pretendoj t jem e zonja t msoj diplomatin, gjeografin apo arkeologun. Qllimi im sht shum m modest. Un dshiroj ti jap lexuesit vetm nj ide m t drejt pr gjendjen e ngjarjeve n Gadishullin e Ballkanit nga ajo q ai zotron zakonisht. Njerz t ktyre racave t tjera m jan lutur ti tregoj t gjitha ato q kam par e dgjuar, pr t kujtuar publikun britanik se, ka edhe popuj t tjer ve bullgarve q duhet tu merren parasysh interesat, dhe pr t theksuar q t hollat q jepen nga njerz bujar me qllim, ashtu si mendohet pr t ndihmuar Krishterimin, ka t ngjar q ti jap shkak Partis Bullgare q t mendoj se ajo ka mbshtetjen e Anglis dhe pr ta inkurajuar at t shkaktoj dhuna t reja kundr t krishterve t tjer. Kurse njerz t tjer m jan lutur q t mos i tregoj ato q kam par e dgjuar. sht e pamundur ti knaqsh t gjith. Mungesa e vendit ku do t mund t punoja natyrisht m pengon q t jap hollsit e ktij udhtimi tim t gjasht, n Gadishullin Ballkanik, por jam munduar q t bj nj prshkrim t thjesht t fakteve kryesore. Sukseset q munda t arrij, ua detyroj kryesisht miqsis s atyre q m ndihmuan gjat udhtimeve t mia.

Gabimet jan t gjitha t miat.

(Edith Durham: Brenga e ballkanasve)

103. Cila fjali e jep m s miri qllimin e veprs s ksaj autoreje? A. Dshiroj ti jap lexuesit vetm nj ide m t drejt pr gjendjen e ngjarjeve B. Njerz t ktyre racave t tjera m jan lutur ti tregoj t gjitha ato q kam par C. Mungesa e vendit natyrisht m pengon q t jap hollsit e ktij udhtimi. D. Ka edhe popuj t tjer ve bullgarve q duhet tu merren parasysh interesat.

104. Autorja, n fragmentin e ktij teksti, prqendrohet kryesisht te problemi i:

A. paansis gjat paraqitjes s dshmive dhe ngjarjeve B. konfliktit midis popullit bullgar dhe popujve t tjer C. mbshtetjes s Anglis ndaj interesave t bullgarve D. t hollave q jepen nga njerz pr t ndihmuar Krishterimin

Lexoni fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. At Gjeovin e pata njohur me an letrash disa vjet perpara luftes ballkanike. Me 1913 shkova n Shkodr dhe atje, n kuvnt t Franiskanve, nji dit u njohm me sy e me fjal t gjalla. Mendimet nderimi, q kisha patur pr At Gjeovin pr s largu, mu shtuan ca m tepr kur u poqm. I mesm nga gjatsia e trupit, pak si i that, me nj pal sy t zeza ku klqente mendja po edhe zemrmirsia, At Gjeovi fitonte menjiher besimin dhe dashurin. Fjalt i kish t pakta po kurdoher n vnt, vetm kur n t kuvenduar e sipr takohej ndonj pik mi t ciln kishte dituri t veant - si pr shembull Kanuni i Lek Dukagjinit ose vjetrit greko-romane - At Gjeovi elej ca m gjat dhe athere ish gzim ta dgjonte njeriu.

(Faik Konica Ca kujtime mbi At Gjeovin, Dielli, 18 mars 1930)

105. Natyra e ktij diskursi sht: A. elegjiak B. evokues C. mitologjik D. religjioz

31

106. Cili pohim mbshtet m s miri vetit e formimit dhe t karakterit t At Gjeovit? A. i klqente mendja po edhe zemrmirsia dhe fitonte menjiher besimin dhe dashurin B. mendimet nderimi, q kisha patur, mu shtuan ca m tepr kur u poqm C. ishte i mesm nga gjatsia e trupit, pak si i that, me nj pal sy t zeza D. kur takohej ndonj pik mi t ciln kishte dituri, athere ish gzim ta dgjonte njeriu

107. Njohja midis Gjeovit e Konics, sht njohje midis dy prfaqsuesve m t njohur t:

A. kulturs politike dhe kulturs etike B. historis letrare dhe historis nacionale C. tradits gojore dhe asaj moderne D. studimeve gjuhsore dhe studimeve historike

Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. Dihet se romani im "Rinia e kohs son" sht shkruar q m 1948, kurse romani tjetr "Mbarimi i nj mbretrie" sht shkruar m 1951. Por nuk duhet harruar se romani "Harbutt" i Sterjo Spasses sht shkruar q m 1946!... Ather pse Partia v kmbn dhe i ndal kto shkrime m t hershme dhe i jep koh Dhimitr Shuteriqit q t shkruaj n 1952 romanin e tij pa asnj vler "lirimtart"? Pse Partia ia boton me nj zhurm shurdhuese kt roman?

(Kasm Trebeshina) 108. Prmes ktij fragmenti autori dshiron t bj m dije se:

A. romani "Harbutt" nuk ka asnj vler B. romani "Rinia e kohs son" sht i pari C. autori kishte shkruar dy romane D. partia po falsifikonte faktet

109. Fragmenti ka tipare t: A. prozs letrare B. komentit gazetaresk C. letrs s hapur D. shkrimit kritik

110. N aspektin prmbajtjesor, fragmenti jep t kuptohet se bhet fjal pr mospajtim: A. religjioz B. ideologjik C. filozofik D. personal

111. N kt fragment, mbizotrojn:

A. pyetjet retorike B. krahasimet C. figurat e fjals D. epentezat

Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn Londr, 28 korrik Sportistja e njohur kosovare, Majlinda Kelmendi nuk ka arritur t fitoj medalje n Olimpiadn e Londrs. Ajo ka humbur sot q n ndeshjen e saj t dyt olimpike, edhe pse llogaritej favorite kryesore pr njrn nga medaljet olimpike. Majlinda Kelmendi ka garuar nn flamurin e Shqipris pasi Kosova nuk sht pranuar n Komitetin Olimpik Botror. Mendoj se Thembra e Akilit pr Majlindn, ishin emocionet e tepruara, tha prfaqsuesi i Komitetit Olimpik t Kosovs. Majlinda sht m e reja n kategorin e saj, d.m.th. ajo ka shanse t reja n Olimpiadat e ardhshme, tha prfaqsuesi i KOK-ut. (D.L)

32

112. Ky fragment ka elemente tipike pr gazetarin: A. e shkruar B. radios C. televizionit D. online

113. Informata kryesore n tekstet gazetareske jepet q n fillim. N kt fragment ajo bie mbi fjalin e par.

Informata kryesore e ksaj fjalie bie mbi fjaln: A. sportistja B. kosovare C. nuk D. medalje

114. Rndsia e botimit t ktij informacioni rritet me fjalin:

A. Ajo ka humbur sot q n ndeshjen e saj t dyt olimpike B. Majlinda Kelmendi ka garuar nn flamurin e Shqipris C. sht e re dhe shanse t reja n Olimpiadat e ardhshme D. llogaritej favorite kryesore pr njrn nga medaljet olimpike

Lexo fragmentin e dhn m posht, pastaj prgjigju pyetjeve q vijojn. T nderuar Zotrinj, t dashur koleg e student, jam i gzuar sinqerisht, thellsisht, q ndodhem prap midis jush. Mbi propozimin e prof. Idriz Ajetit, q m bri vjet, n baz t marrveshjes midis dy universiteteve tona, brenda pak javsh do t mundohem q t prekim ktu s bashku pikat kryesore nga kjo fush e hapt edhe aq e pasur jo vetm me rezultate, po edhe me probleme. Natyrisht shum hollsi ktu nuk mund ti zhvillojm koha nuk na lejon kshtu q do t ndalemi n disa pika kryesore. N fund t ktij kursi t prmbledhur, i cili mund t mendojm se ka titullin kshtu: Hyrje n studimin komparativ t gjuhve indoevropiane, do t japim edhe nj bibliografi pr ata q duan ta vazhdojn m tej e ti ndjekin problemet. 115. Cilit auditor i drejtohet fjalimi i msiprm?

A. pjesmarrsve, profesorve dhe studentve B. pronarve, shikuesve dhe studentve C. lexuesve, dgjuesve dhe studentve D. konviktorve, kshilltarve dhe studentve

116. Me kta t pranishm, t cilve u sht drejtuar n kt ligjrat, ky autor:

A. takohet pr her t par B. sht takuar edhe m par C. nuk dihet nse i ka takuar m hert D. i pati takuar dikur moti

117. Mbshtetur n veorit e gjuhs s ktij teksti, kjo fjal e ktij autori sht:

A. rikujtuar nga vet autori B. nxjerr nga fjalimi i tij i incizuar C. treguar nga nj student i tij D. duke u rrfyer nga nj koleg i tij

118. Kursi i ligjratave q do t mbaj ky autor, trajtojn probleme t nj fushe q sht:

A. E gjer, e thell dhe komplekse B. E veant, paragjykuese, analitike C. Karakteristike, e re, e prgjithshme D. E vjetr, kundrthnse, arsimore

33

119. Mbshtetur n t dhnat q ofron teksti mund t kuptojm se studentve u drejtohet: A. Eqrem abej B. Dhimitr Shuteriqi C. Ismail Kadare D. Jakov Xoxa

120. N kursin e ligjratave t titulluar: Hyrje n studimin komparativ t gjuhve indoevropiane, fjala komparativ, zvendsohet me fjaln

A. krahasues B. kompleks C. klasifikues D. koherent

121. N fjalin: Natyrisht shum hollsi ktu nuk mund ti zhvillojm koha nuk na lejon kshtu q do t ndalemi n disa pika kryesore, shprehja: koha nuk na lejon, ka kuptimin e shprehjes:

A. nuk kemi koh t mjaftueshme B. nuk jemi n koh t prshtatshme C. nuk mundemi n kt koh D. nuk sht pr ne koh e mir

122. Nga fjalia: ...do t japim edhe nj bibliografi pr ata q duan ta vazhdojn m tej e ti ndjekin problemet, mund t arrijm n prfundim se fjala sht pr dhnien e nj bibliografie n fushn e studimit komparativ t gjuhve indoevropiane, q prfshin botime t rndsishme:

A. t vet ktij autori B. t autorve nga Shqipria C. t autorve n gjuh t ndryshme D. t autorve nga Kosova

XXVII. KULTUR GJUHE Fonetika Morfologjia Sintaksa Drejtshkrimi 123. Cili nga prkufizimet sht i sakt?

A. Fonemat bashkohen n rrokje, rrokjet formojn fjal, fjalt formojn fjali B. Rrokjet formojn fonema, fonemat bashkohen n fjali, fjalit formojn rrokje C. Fjalt bashkohen n fonema, rrokjet formojn fjali, fonemat formojn fjali D. Fjalit formojn fonema, rrokjet bashkohen n fjali, rrokjet formojn fonema

124. sht nj ndrrim historik, si pasoj e t cilit vihet re n shumsin e disa emrave dhe t mbiemrave dhe n

zgjedhimin e disa foljeve, ndrrimi, prve i zanores o//e edhe i bashktingllores g//gj. Kto fenomene njihen si: A. Metafoni / Palatalizim B. Apofoni / Palatalizim C. Disimilim / Rotacizm D. Metatez / Rotacizm

125. Nj ndr dallimet kryesore dialektore ndrmjet gegrishtes e toskrishtes sht shndrrimi i

n-s ndrzanore n r, (si n rastin druni-druri) . N fonetik, ky fenomen, njihet si: A. palatalizim B. metafoni C. rotacizm D. apofoni

34

126. Theksin n fonetik e prkufizojm si: A. t spikaturit e nj zanore, n vijim t nj bashktingllore B. ndarje e rrjedhs s ligjrimit sipas intonacionit C. kundrvnie e zanoreve sipas tipareve t tyre akustike D. t spikaturit e nj rrokjeje me mjete t ndryshme fonetike

127. Po qe se dy zanore formojn nj rrokje t vetme, ato fonetikisht formojn:

A. togun zanor B. metatezn C. diftongun D. apofonin

128. Nse n vend t fjals ndezur, prdorim fjaln fikur, do t thot se kemi prdorur nj:

A. antonim B. sinonim C. homonim D. hiponim

129. Fjala udhkryq sht fjal jo e parme, e ndrtuar prmes njrs nga mnyrat e fjalformimit, q sht:

A. prejardhje B. prngjitje C. kompozim D. conversion

130. N fjalin: Kronikn q do ta dgjoni n vazhdim e ka prgatitur gazetari yn, e-ja sht:

A. nyj e prparme B. pjesz C. lidhz D. trajt e shkurtr

Lexo periudhn: Dola shum shpejt, meq, kur hyra n drejtori pash q drejtori ishte i zemruar, dhe prgjigju pyetjes m posht! 131. N kt fjali, morfema ,,i e fjals drejtori, n rastin e par, sht morfem:

A. prapashtes B. parashtes C. nyj D. mbares

132. Mbaresa jep:

A. veorit gramatikore t fjals B. veorit tingullore t rrokjes C. veorit tingullore t fonems D. veorit gramatikore t rrnjs

133. Cili nga konstatimet e lakimit t emrave sht drejt? A. N njjsin e shquar kallzorja ndryshon prej emrores, ndrsa dhanorja me rrjedhoren nuk dallohen

prej njra-tjetrs. B. N njjsin e shquar kallzorja nuk ndryshon prej emrores, ndrsa dhanorja me rrjedhoren dallohen

prej njra-tjetrs. C. N njjsin e shquar kallzorja ndryshon prej emrores, si ndryshon edhe dhanorja prej rrjedhores. D. N njjsin e shquar kallzorja nuk ndryshon prej emrores, si nuk ndryshon as dhanorja prej

rrjedhores.

35

134. Togfjalshi fmijt e fqinjit, sht togfjalsh: A. Emr + emr i pashquar B. Emr + mbiemr C. Emr + emr i shquar D. Emr + paskajore

135. N fjalin: Ambienti n Prishtin sht aq i ndotur, sa edhe n qytete t tjera, mbiemri ka shkalln:

A. krahasore t sipris relative B. krahasore t sipris absolute C. krahasore t ultsis. D. krahasore t barazis

136. N strofn e poezis:

ai pran dritares nuk jam un sht jot m q t krkon n turm

mund t identifikohen kta premra: A. Premri dftor, veta e tret njjs; premri vetor, veta e par njjs; premri pronor veta e dyt njjs B. Premri vetor, veta e tret njjs; premri dftor veta e par njjs; premri pronor, veta e dyt njjs C. Premri dftor, veta e tret njjs; premri vetor, veta e par shums; premri pronor, veta e dyt

njjs D. Premri vetor, veta e tret njjs; premri vetor, veta e par njjs; premri dftor, veta e dyt njjs

137. Folja n fjalin:Babai e shikoi si me habi, sht n mnyrn:

A. dshirore B. habitore C. dftore D. urdhrore

138. Folja ka kategorin gramatikore:

A. t kohs, t vets, t rass, t diatezs, t mnyrs B. t vets, t numrit, t diatezs, t mnyrs, t kohs C. t numrit, t vets, t shquarsis, t mnyrs, t kohs D. t diatezs, t vets, t numrit, t gjinis, t kohs

139. Nse n fjalin: Un jam i gzuar sinqerisht, prdoret kryefjala n numrin shums dhe kallzuesi i shprehur me

folje n kohn e kryer t thjesht, fjalia bn: A. Un qesh i gzuar sinqerisht B. Un isha i gzuar sinqerisht C. Ne qem t gzuar sinqerisht D. Ne ishim t gzuar sinqerisht

140. N fjalin U kthyen kokulur n shtpi, u sht:

A. pjess e diatezs veprore B. pjesz e diatezs joveprore C. trajt e shkurtr D. trajt e bashkuar

141. Cila sht fjali e thjesht?

A. Rruga ishte e gjat dhe kalonte npr nj pyll B. Matan rrugs ndodhej nj konak, q ishte shum i mom C. Tejprtej lumit ngrihej nj ur e madhe, e cila ishte e dmtuar D. N fund t pyllit rridhte nj lum i thell e i zhurmshm

36

142. Nse n fjalin: ,,Ne themi se atbot kishim frik e shqetsim t pakufishm, prdoret kryefjala n numrin njjs dhe kallzuesi i shprehur me folje n kohn e kryer t thjesht, fjalia bn:

A. Ne thoshim se atbot kishim frik e shqetsim t pakufishm B. Ne tham se atbot kishim frik e shqetsim t pakufishm C. Un them se atbot kishim frik e shqetsim t pakufishm D. Un thash se atbot kishim frik e shqetsim t pakufishm

143. N fjalin Pastaj, shkoi e hyri prap n varr t zi, mungon kryefjala, por ajo mund t kuptohet nga fjala:

A. pastaj B. prap C. shkoi D. varr

144. Kallzuesi prshtatet me kryefjaln: A. n koh dhe n diatez B. n trajt dhe n mnyr C. m gjini dhe n lakim D. n numr dhe n vet

145. Nse fjalit: Muri nuk lartohej se nuk lartohej dot dhe Krkohej nj flijim n themele, i bashkojm n nj

periudh t nnrenditur me marrdhnie shkakore, periudha bn: A. Muri nuk lartohej se nuk lartohej dot megjithse krkohej nj flijim n themele B. Muri nuk lartohej se nuk lartohej dot edhe pse krkohej nj flijim n themele C. Muri nuk lartohej se nuk lartohej dot pasi q krkohej nj flijim n themele D. Muri nuk lartohej se nuk lartohej ndonse krkohej nj flijim n themele

146. Nse fjalit: I vogli donte ta martonte t motrn dhe Princi ishte nga nj familje jofisnike, i bashkojm n nj

periudh t nnrenditur me marrdhnie lejore, periudha bn: A. I vogli donte ta martonte t motrn megjithse princi ishte nga nj familje jofisnike B. I vogli donte ta martonte t motrn meqense princi ishte nga nj familje jofisnike C. I vogli donte ta martonte t motrn sepse princi ishte nga nj familje jofisnike D. I vogli donte ta martonte t motrn meq princi ishte nga nj familje jofisnike

Lexo shembullin:

Zjarri u shua nga shiu. Zjarrin e shoi shiu.

147. Fjala e nnvizuar n shembullin e par sht kryefjal, ndrsa n shembullin e dyt kjo fjal sht shndrruar n: A. prcaktor B. kundrinor t zhdrejt C. kallzuesor D. kundrinor t drejt

148. Cila nga strukturat e fjalis sht e rregullt?

A. N korrik ne pr pushime n Dhrmi do t udhtojm dhe nj udhtim i mrekullueshm presim do t jet. B. N korrik ne pr pushime n Dhrmi do t udhtojm dhe do t jet presim nj udhtim i mrekullueshm. C. N do t udhtojm n korrik pr pushime n Dhrmi dhe nj udhtim presim i

mrekullueshm do t jet. D. Ne do t udhtojm n korrik pr pushime n Dhrmi dhe presim t jet nj udhtim i mrekullueshm.

37

149. Cila nga kto fjali sht shkruar drejt? A. Secili njeri q shkruan, duhet t ket lapsin e vet/t tij B. Secili njeri q shkruan, duhet t ket lapsin t vet/t tij. C. Secili njeri q shkruan, duhet t ket lapsin e vet/e tij. D. Secili njeri q shkruan, duhet t ket lapsin t vet/e tij.

150. Cila nga kto fjali sht n gjuhn standarde?

A. muar tatpjetn; u rzua, u ua dhe kur arriti, u hoth n kraharorin e tij; B. muer tatpjetn; u rrzue, u ue dhe kur arriti, u hodh n krahrorin e tij; C. mori tatpjetn; u rzua, u ua dhe kur arriti, u hodh n krahrorin e tij; D. mori tatpjetn; u rrzua, u ua dhe kur arriti, u hodh n kraharorin e tij;

38

ENGLISH LANGUAGE TEST ORIENTATIONAL SYLLABUS

1. Communication

Within the central content category Communication, two subcategories are included: reading, being a receptive skill, and situational language, which contains interactional patterns. The other language skills, both receptive and productive skills (the subcategories of listening, speaking and writing) are not included in the test, the first two due to physical conditions under which the test is administered, whereas the latter due to impossibility of providing objective assessment. Reading comprises 13 testing items

Situational language is tested through 4 items

2. Understanding and Using English

The test items in the content category of Understanding and Using English aim at the assessment and evaluation of learners knowledge and their linguistic and meta-linguistic skills. For this purpose, the test comprises items which originate from the subcategories including: spelling and pronunciation; vocabulary (register, synonyms, word building, collocations, idioms); word structure (word classes, word forms), phrase structure (simple and complex phrases), and sentence structure (word order, complex and compound sentences: subordination and coordination).

Transcription and spelling 2 items Vocabulary 7 items Word structure 3 items Phrase structure 3 items Sentence structure 5 items

3. Making Connections

The test items in the content category of Making Connections test learners ability and skills in integrating learning areas, using their critical thinking skills in making cross-curricular connections, and in using English for real life purposes. The test items in this category include distinguishing factual information from opinion and similar, in applying their knowledge from other subject. They attempt to link curricular content of other subjects and English. However, this category is not tested separately, but cross-curricular issues are integrated within the testing items in other three content categories.

39

4. English in the World

The items in the content category of English in the World aim at testing learners knowledge and awareness related to cultural diversity, similarities and differences, as well as symbols, principles, values, and attitudes of the English speaking world. It comprises the total of three items in the following subcategories: Identifying cultural values attitudes, and moods 1 items Signs and signposts 2 items

The test items of particular content categories are fairly proportionately distributed as far as lower and higher order thinking skills is concerned. All the items in the English language test derive from the topical content of the grade syllabi, and include real life situations which are attractive and within the sphere of interest of this age group of test-takers. The tested points are not isolated but are all contextualised in order to facilitate understanding.

However, it should be noted that, due to the nature of the overall standardised testing system, the content categories and their sub-categories can only be tested through one of the receptive skills, that is, through reading.

40

ENGLISH LANGUAGE STATE MATURA TEST BANK OF ITEMS 1. Choose the correct alternative to complete the following dialogue: July: I love Thanksgiving! I have made some plans, but Im not sure when it falls this year. Mat: Ive checked the calendar: 11/22/2012. So it means it falls on _____________.

A. of November twenty two, two thousand twelve B. twenty and two November, two thousand and twelve C. November the twenty second, two thousand and twelve D. the twenty second November, two and thousand twelve

2. Look at the chart below and choose the correct answer:

A. The sales in Australasia are the lowest of compared to other world regions.

B. The sales in North America are equal to those in Australasia and the rest of the world.

C. The sales in the rest of the world are lower than those in Europe.

D. Europe has lower sales than Australasia and the rest of the world together.

3. Read the following sentences carefully:

1. Would you like to go to Marcos place with me? 2. Do you like Italian food? 3. Sure. Id love to. When? 4. Oh. Yes. I love it! 5. Sounds fine. See you then. 6. How about tonight at eight?

The correct order of sentences to form a dialogue is:

A. 2 4 1 3 6 5 B. 1 3 6 5 2 4 C. 6 5 1 3 2 4 D. 2 3 1 4 6 5

4. ONLY ONE of the words can be used to complete the sentence. Which one? This book is very difficult for children aged ten, so I think you will have to _______ it.

A. adjust B. adapt C. fit D. focus

5. Choose the expression that best fits the situation:

Sue: Youve got to believe me! Joe: Stop talking through your hat! Sue: Are you accusing me of ______?

Australasia17%

Europe28% Rest

of world

7%

North America

48%

Sales

41

A. talking nonsense B. talking straight C. talking sense D. d. talking tough

6. Read the sentences and choose the alternative that best fits the situation: You ask your friend about her new job. She says: Its no bed of roses. because _______.

A. there are no roses on her bed B. she doesnt like roses C. her job is not easy or pleasant D. her job is easy and enjoyable

7. Choose the correct alternative to complete the sentence: This bag is definitely not mine. I think its ______.

A. Tinas B. Tinas C. Tinas D. of Tina

8. Choose the sentence which is in the past perfect tense:

A. I will have sent the letter by then. B. I had seen that film before you. C. I have had this pullover for years. D. I was waiting for someone.

9. The sentence I am talking to you. is in the _______. A. present continuous tense B. past continuous tense C. present perfect tense D. past perfect tense

10. Look at the following adjectives. One of them does NOT exist. Which one? A. specific B. terrific C. horrific D. sonific

11. Choose the best way to join the following sentences: Jon hurt his leg badly. John couldnt stand on his feet.

A. John couldnt stand on his feet since he hurt his leg badly. B. John couldnt stand on his feet but he hurt his leg badly. C. John couldnt stand on his feet and he hurt his leg badly. D. John couldnt stand on his feet although he hurt his feet badly.

12. Choose the correct sentence:

A. The test was easier than ever before. B. Before was the test easier than ever. C. Was easier before the test than ever. D. Ever was the test easier than before.

42

13. ONLY ONE of the following is a complete sentence. Which one?

A. Carrots in the lunch box. B. I forgot my coat. C. Anthonys favourite television show. D. Hearing voices that are not really there.

14. Which word is different?

A. February B. March C. April D. Spring

15. Choose ONE word to complete the TWO sentences given below: I have never seen such a _______. You should _______ this very carefully.

A. view B. look C. see D. clock

16. Read the question below and choose the most suitable alternative to complete the sentence: Tim wondered: Will they arrive on time? Tim wondered if ___________.

A. they would arrive on time B. they will arrive on time C. will they arrive on time D. would they arrive on time

17. In the string of words: faithfully, completely, thoughtlessly, soundly, remarkably, the word

thoughtlessly is different because ___________. A. it is an adverb B. it is an adjective C. its meaning is positive D. its meaning is negative

18. Which notice says: You should not use internet while walking.?

A. PERSONS UNDER 18 NOT TO ENTER B. TURN OFF ELECTRONIC DEVICES DURING LESSONS C. YOUR FACEBOOK STATUS UPDATE CAN WAIT D. NO UNAUTHORISED PERSON BEYOND THIS POINT

19. Many countries around the world have a traditional food which has made them famous. This is the case

with fish and chips. Fish and chips is a traditional food of ______. A. Austria B. Great Britain C. India D. Finland

43

20. Look at the city map and choose the correct alternative:

A. City Hall is at the corner of Kingston Avenue and Valencia Avenue. B. There is no bank in this part of the city. C. City Hall is opposite the Anglo-American Oil Company Headquarters. D. Plaza Street is a two-way street.

21. Choose the most suitable alternative to complete this question: What would you do if __________?

A. you were a millionaire B. you had been a millionaire C. you are a millionaire D. you was a millionaire

A - Read the following text carefully and then answer the questions 22-30: Penny, her husband Justin, and their four-year-old son, Tony, have just moved to North Carolina. Right now, they are staying in a hotel not far from Justins job.

Penny begins a search for an apartment for the family to live in. First, she picks up an Apartment Book at the local newspaper stand. The Apartment Book contains listings of all the major apartment complexes in her area. Penny starts by looking at the prices. Then, she reads about the amenities that each apartment complex offers. For example, some apartments have a clubhouse. Some have a gym. Some have a pool. Some have all of these! The more amenities an apartment complex has, the more it costs each month. She wants the familys new apartment to be nice, but she does not want to spend too much money on it. She and her husband are trying to save money to buy a house. After considering prices, amenities, and locations, Penny finds several apartment complexes that she thinks the family will like.

Penny makes some phone calls to set up appointments with the apartment managers to see the apartments. She makes five phone calls in total. When Justin gets back to the hotel from work, Penny shows him the list of apartments. These look good, he says. The next day, while Justin is at work and Tony is at daycare, Penny visits the apartment complexes. She likes the fifth one the best. It is in a good school district. It has a pool, but no gym or clubhouse. It is near Justins job. Penny hopes to find a job nearby as well.

44

Afterwards Penny discusses what she has seen with Justin, they make a decision and call the manager. The manager asks them to sign a lease and pay a security deposit. If the family damages the apartment in any way while they are living there, the security deposit will help to pay for the cost of repairs. Then the manager asks them when they plan to move in. In a few days, is Justins response. Finally, they have a place to stay.

22. According to the text, what kind of book does Penny get? A. a City Guide Book B. a Map Book C. a House Book D. an Apartment Book

23. Choose the most suitable alternative to complete the sentence: While they look for a place, Pennys family is staying _______.

A. in an apartment close to Justins work B. at an apartment next to Tonys school C. in Pennys mothers house D. in a hotel near Justins work

24. Which of the following is NOT mentioned as amenities?

A. Air-conditioning B. Clubhouse C. Gym D. Pool

25. Choose the correct alternative to complete the sentence: The family will move into their new apartment _______.

A. the next day B. at the first of the month C. in three or four days D. in just over a week

26. According to the text, the expression consider something means ______.

A. to rent it B. to think about it C. to make it happen D. to read a book about it

27. According to the text daycare is ______.

A. a place where people spend the day B. a place for one day only C. a place where children are kept for a day D. a place where children are taken care of

28. Choose the alternative that best completes the sentence: Penny doesnt want to spend too much money on an apartment because _____.

A. her husband will get upset B. she does not have the money C. she cannot find one she likes D. she wants to save money for a house

45

29. The most suitable title for the text is _______. A. Life in North Carolina B. No place to live C. Finding a job D. Finding an apartment

30. Choose the alternative that best completes the sentence: Penny picks up an Apartment book. She ______ an Apartment Book.

A. finds B. takes C. brings D. borrows

31. Read the sentences and choose the most suitable alternative to complete the dialogue: Sue: Has anyone seen Terry lately? Jenny: No, hes knocked himself out. Sue: You mean _____________.

A. he has been working very hard B. he has been fighting C. someone has beaten him D. he has lost a box match

32. Choose the most suitable alternative to complete the sentence: When your hands are full _____.

A. you are extremely busy B. you cannot hold things in your hands C. you drop things from your hands D. your hands hurt

33. ONLY ONE of these words is a noun. Which one? A. way B. walk C. here D. warm

34. Choose the word that best completes the sentence: The ________ weather hit the region.

A. hot B. big C. short D. dear

35. The most suitable combination to form a sentence is: A. I had heard that he was an excellent speaker. B. I had that an excellent speaker he was heard. C. Excellent an speaker he was that I had heard. D. That he had an excellent speaker was I heard.

46

36. Read the following sentences carefully: 1. They sometimes beat human champions. 2. Chess is a very old game. 3. Computers play chess. 4. It remains popular today.

The best combination to form a paragraph is:

A. 2 4 3 1 B. 3 2 1 4 C. 1 2 3 4 D. 4 3 2 1

37. Which sentence best fits the situation? You arrange to go out with a friend. He or she says: ______.

A. Come and pick me up at seven. B. Come and wait at seven. C. I will not be there. D. Send me an invitation.

38. ONLY ONE of these questions is correct. Which one? A. Where are you going? B. Where you are going? C. Where do you going? D. Where did you going?

39. In the string of words: pepper, potato, rose, cucumber, garlic the word rose is different because ____ A. it can be eaten B. it is a vegetable C. it is a flower D. it contains the letter R

40. Choose the most suitable word to complete the sentence: Ill be ready to leave _____ about twenty minutes.

A. on B. at C. in D. from

41. Choose the correct alternative to complete the following dialogue: Jane: When does summer semester start at the University of Prishtina? Jack: It usually starts on 16 February. This year was an exception. Since the Independence Day fell on Sunday, it started on Tuesday 2/19/2013. Yes, it started on _____________.

A. of February nineteen, two thousand thirteen B. nineteen February, of two thousand and thirteen C. February the nineteenth, two thousand and thirteen D. the nineteenth February, two and thousand thirteen

47

42. Look at the chart below and choose the correct answer:

A. The total number of books read in April is the lowest.

B. The number of books read in March and April is higher than in June.

C. The number of books read in July is equal to the total in March and April.

D. The total of books read in March and August is lower than in June.

43. Read the following sentences carefully:

1. Yes. Theres one near here. 2. At the traffic lights, take the first left and go straight on. Its on the left. 3. Is it far from here? 4. No, not really. 5. Excuse me. Is there a supermarket near here? 6. Can you tell me how to get there?

The correct order of sentences to form a dialogue is:

A. 5 1 3 4 6 2 B. 6 5 4 3 2 1 C. 6 2 5 1 3 4 D. 3 4 5 1 2 6

44. ONLY ONE of the words can be used to complete the sentence. Which one? It took them over five hours of negotiations for the party to come to a ________ .

A. correction B. consensus C. change D. dispute

45. Choose the expression that best fits the situation:

Sue: Did you know that the decision is to raise the salaries of teachers across the board? Joe: Does this mean that all teachers are _______?

A. included B. integrated C. differentiated D. d. implicated

46. Read the sentences and choose the alternative that best fits the situation: Your host asks: Some sugar? You reply: _________.

A. Thanks, Id like. B. No, no me. C. No, I dont. D. Yes, please.

48

47. Choose the correct alternative to complete the sentence: I dont think that this is _______ pencil.

A. me B. mine C. my D. of me

48. Choose the sentence which is in the future continuous tense:

A. They will have seen that film by then. B. I will be watching that film when you get there. C. They would be finishing their dinner. D. They have already done their homework.

49. The sentence They went on holiday two weeks ago. is in the _______. A. present simple tense B. past simple tense C. present continuous tense D. past continuous tense

50. Look at the following adjectives. One of them does NOT exist. Which one?

A. childish B. smallish C. manish D. girlish

51. Choose the best way to join the following sentences:

Tim graduated in sociology. He gave a great party for his friends.

A. Tim gave a great party for his friends after he graduated in sociology. B. Tim gave a great party for his friends and he graduated in sociology. C. Tim gave a great party for his friends but he graduated in sociology. D. Tim gave a great party for his friends although he graduated in sociology

52. Choose the correct sentence:

A. I waited at the airport for long eight hours. B. I waited for at the airport eight long hours. C. At the airport I for long eight hours waited. D. I waited for at the airport long eight hours.

53. ONLY ONE of the following is a complete sentence. Which one?

A. To tell the people the truth. B. Mar