Upload
utkay-doenmez
View
637
Download
22
Embed Size (px)
Citation preview
T.C. SELUK NVERSTES
SOSYAL BLMLER ENSTTS GYM ENDSTRS VE GYM SANATLARI ETM
ANA BLM DALI GYM SANATLARI ETM BLM DALI
MLLER KALIP SSTEM 46-52 BEDEN (38-41 YAKA) KLASK ERKEK GMLE KALIPLARININ
ANTROPOMETRK VE ERGONOMK UYUMUNUN NCELENMES, GELTRLMES
YKSEK LSANS TEZ
DANIMAN Yrd. Do. Miyase ADA
HAZIRLAYAN Burcu SEZER
KONYA - 2006
i
NSZ
Giyim, alardan beri insanolunun temel gereksinimlerinden birisidir. Vcudu d etkenlerden korumak iin ortaya kan giyim; gnmzde estetik grnme, rahatlk, kullanllk, sosyal hayata uyum salama gibi deiik ilevler stlenmitir.
Estetik, vcuda uyumlu ve kullanl bir giyim ncelikle insan anatomisi ve ergonomisine uygun temel kalplarn gelitirilmesiyle mmkndr. Kalp sisteminin gelitirilmesi vcudun basitletirilip, saysal hale getirilmesi ile gerekleir. Bu noktada insan vcudunun antropometrik verileri devreye girer.
Ancak lkemiz insanlarna uygun standart l tablolarnn yeterli olmamas ve Trk insannn vcuduna uyumlu kalp sisteminin henz oluturulmam olmas, satn alnan giysilerde vcuda uyum problemlerini de beraberinde getirmektedir.
Ortalama otuz yldr lkemizde yaygn bir ekilde kullanlmakta olan Mller Kalp Sistemi de lkemiz insannn vcut formuna tam olarak uyum gstermemektedir. Bu durum gerek i piyasaya alan iletmelerimizde, gerekse giyim alannda eitim yapan mesleki okullarmzda temel problem olarak karmza kmaktadr.
Aratrmann, bu tr problemlerle karlaan kii ve kurululara, giyim eitimi veren ortaretim, yksekokul, faklte ve enstitlere mtevaz katk salayaca
dnlmektedir. Bu aratrmada; 1987 ylnda TSE kurumu tarafndan yaymlanm olan Trk Erkeinin standart vcut lleri dorultusunda, Mller Kalp Sistemi ile hazrlanm Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalplarnn, Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) erkek renciler zerinde denenip uyumsuzluklarnn tespit edilmesi konu olarak ele alnmtr.
Aratrmann birinci blmnde; yaplan alma ile ilgili alt balklar oluturulmu ve gerekli bilgiler verilmitir. kinci blmde; erkek giyimi ve erkek gmleine, erkek vcudu anatomisine, antropometrik l alma ve ergonomik adan kalp hazrlama
ii
tekniklerine yer verilirken, nc blmde; Mller Kalp Sistemi ile oluturulan 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei ve dier kaynaklarda yer alan klasik erkek gmlei kalp izimlerine yer verilmitir. Drdnc blmde; aratrmann yntemi yer almaktadr. Beinci blmde; TSE kurumu tarafndan yaymlanm olan Trk Erkei standart vcut lleri dorultusunda, Mller Kalp Sistemi ile hazrlanm Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalplar, Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) erkek renciler zerinde denenip, uyumsuzluklar tespit edilmi ve elde edilen veriler tablolar halinde sunulmutur. Altnc blmde ise; aratrmann tartma ve yorum ksm bulunmaktadr. Yedinci blmde; sonu ve neriler ile denenmi, gelitirilmi 46,48,50,52 beden (38,39,40,41 yaka) klasik erkek gmlei kalplarna yer verilmitir.
Aratrmay olumlu ve sabrl bir ekilde ynlendirerek, tecrbe ve katklarn esirgemeyen danman hocam Yrd. Do. Miyase ADAa, sonsuz destek salayan aileme ve nianlma ok teekkr ederim.
Konya, 2006 Burcu SEZER
iii
ZET
Erkek giyimi ierisinde olduka nemli bir yere sahip olan klasik erkek gmlei, bireyin kendisini gmlei giydiinde iyi hissetmesi iin rahat, kullanl, estetik, salkl ve k olmaldr. Ergonomik ve estetik adan baarl bir gmlek, ncelikle vcudun geometrik yapsna ve antropometrik verilerine dayanan dzgn, standart kalplarn gelitirilmesi ile elde edilebilir.
Hissedilen bu ihtiya zerine yaplan bu aratrmada, Trk Standartlar Enstitsnn belirlemi olduu Trk erkei vcut lleri dorultusunda, Mller Kalp Sistemi ile hazrlanan 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) sportmen tip klasik erkek gmleinin, 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) sportmen tip erkek renciler zerinde denenip, elde edilen verilere paralel olarak klasik erkek gmlei kalplarnn gelitirilmesi dnlmtr.
Aratrmann birinci blmde; problem, ama, alt amalar, denenceler, aratrmann nemi, sayltlar, snrllklar ve tanmlara yer verilmitir. kinci blmde; ilgili yayn ve aratrmalardan sz edilip, erkek gmlei ve erkek giyimi snflandrlm, erkek gmlei seiminde dikkat edilmesi gereken noktalara yer verilmitir, ayrca geliimini tamamlam erkek vcudu anatomisi, beden oranlar ile erkek vcut tiplerinden ve durularndan bahsedilmitir. Antropometri ve antropometrik l almann nemi, l alnrken dikkat edilecek noktalar, erkek gmleinde l alma teknikleri, Trk erkeinin standart l tablolar, ergonomi, ergonomik adan kalbn tanm ve nemi, kalp iziminde temel ilkeler ve kalp hazrlamada kullanlan yntemlere yer verilirken; Mller Kalp Sistemi ile hazrlanan 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalp izimleri ve ulalan dier kaynaklarda yer alan klasik erkek gmlei kalp izimlerine yer verilmitir.
Aratrma tarama modelli olup, random yntemiyle seilen, her bedende 100 kii olmak zere toplam 400 kii aratrmann rneklem grubunu oluturmaktadr. rneklem grubundan toplanan veriler, bilgisayar ortamna aktarlarak zerinde gerekli istatistiki
iv
almalar yaplm, elde edilen sonular tablo haline getirilerek, alnan llerin grafikleri oluturulmutur.
Aratrma sonucunda elde edilen verilere gre Mller Kalp Sistemi ile hazrlanan 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) sportmen tip klasik erkek gmlekleri, 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) sportmen tip erkek rencilere tam olarak uyum salamamaktadr. Otuz yl nce Alman insannn anatomik zelliklerine gre hazrlanan Mller Kalp Sisteminin gnmz Trk erkek rencilerine uymamasnn nedeni, Trk erkeinin farkl anatomik yaps olabilir. Beslenme, kaltm ve evre gibi faktrlerin anatomik yap zerinde etkisi olduu dnlebilir. Elde edilen sonutan yola klarak, aratrma sonucunda elde edilen veriler dorultusunda, Mller Kalp Sistemi sportmen tip klasik erkek gmlekleri gelitirilmi, gelitirilen gmlek kalplar sportmen tip erkek
renciler zerinde tekrar denenmi ve herhangi bir problemle karlalmamtr.
v
SUMMARY
Classic men shirt that is of importance for men clothing must be comfortable, useful, aesthetic, sound and fashionable in order to make man feel himself good when he wears it. A perfect shirt with regard to ergonomy and aesthetic can be produced by developing well-arranged and standard patterns based on geometrical constitution of the body and anthropometric data of it.
After the study due to this need, in accordance with the size of turkish men set out by turkish standards nstitution, after trying sport classic shirt prepared with the Mller Pattern System in the size of 46, 48, 50, 52 ( size 38, 39, 40, 41 collar ) on sportsmen type schoolboys, who have those size, it has been considered to develop the patterns of classic men shirt in parallel with the data obtained.
Publications and studies related to problems, purpose, subpurposes, hypothesises, importance of the study, hypothesizers, restrictions have been included in the first part of the study. In the second part, men shirt and men clothing have been classified and the points needed to be paid attention in men shirts choice have been included and also been mentioned about mens body types and postures, size rates and the anatomy of full-grown mans body. Importance of antropometry and antropometric measuring, points needed to be careful while measuring, measuring technics for men shirts, standard size tables of Turkish men, ergonomy, patterns description and its importance in point of ergonomy, basic principles for pattern design and methods used for preparing patterns have been included, too; pattern designs of classic men shirt prepared with the Mller Pattern System in the size of 46, 48, 50, 52 (size 38, 39, 40, 41 collar) and pattern designs for classic men shirt which are present in other sources.
This is a scanning-type study and it consists of totally 400 men, 100 of them in all sizes; those 400 men have been selected by random method and that is a small group as a sample. On computer, required statistical works have been done on the data collected from that group, the results have been shown in a table and histograms of the measurements have been formed.
vi
According to the data obtained from the study, the classic sport men shirts, which have been prepared with the Mller Pattern System in the size 46, 48, 50, 52 (size 38, 39, 40, 41 collar) , dont suit sportsmen schoolboys perfectly. The reason why the Mller System, which was prepared for anatomic characteristics of German people thirty years ago, doesnt suit present Turkish schoolboys can be considered as the different anatomical physique of Turkish men. t has been considered that nutrition, genetic heritage and environment can be effective on the anatomical physique. By the result of the study, in accordance with the data as a result of the study, sportsmen type classic men shirts with the Mller Pattern System has been developed and they have been tried on sportsmen type schoolboy again and no problem has been met.
vii
NDEKLER
Sayfa No NSZ ...................................................................................................................... i ZET ......................................................................................................................... iii SUMMARY...............................................................................................................v
NDEKLER ..........................................................................................................vii TABLOLAR LSTES...............................................................................................xxii
EKLLER LSTES .................................................................................................xxviii ZMLER LSTES .................................................................................................xxix KISALTMALAR.......................................................................................................xxxi
BLM I......................................................................................................................1 GR .......................................................................................................................1
Problem .............................................................................................................1 Ama .................................................................................................................5 Alt Amalar.......................................................................................................5 Denenceler.........................................................................................................6 Aratrmann nemi..........................................................................................7 Saytllar ............................................................................................................8 Snrllklar ........................................................................................................8
Tanmlar ............................................................................................................9
BLM II ....................................................................................................................10 LGL YAYIN VE ARATIRMALAR .................................................................10
2.1. Erkek Giyimi ve Erkek Gmlei..................................................................10 2.1.1. Erkek Giyiminin Giysi Gruplarna Gre Snflandrlmas..................10 2.1.1.1. Giyim ......................................................................................11 2.1.1.2. D Giyim....................................................................................11
2.1.1.3. st Giyim....................................................................................12 2.1.1.4. zel Amal Giyim.....................................................................12 2.1.2. Erkek Gmlei .....................................................................................13
viii
Sayfa No 2.1.2.1. Erkek Gmleinin Tanm ..........................................................13
2.1.2.2. Erkek Gmleinin Tarihesi .......................................................14 2.1.2.3. Erkek Gmleinin Snflandrlmas...........................................17 2.1.2.3.1. Gmlein Giyecek Kiiye Gre Snflandrlmas.............17 2.1.2.3.2. Erkek Gmleinin Giyildii Yere ve Zamana Gre Snflandrlmas.................................................................18 2.1.2.4. Erkek Gmlei Seiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar .18 2.2. Geliimini Tamamlam Erkek Vcudunun Anatomisi ...............................20 2.2.1. Geliimini Tamamlam Erkek Vcudunun Anatomik zellikleri .....20 2.2.2. Geliimini Tamamlam Erkek Vcudunun Beden Oranlar ...............21 2.2.3. Geliimini Tamamlam Erkek Vcut Tipleri .....................................24
2.2.4. Geliimini Tamamlam Erkek Vcut Durular .................................29 2.3. Antropometrinin ve Antropometrik l Almann Tanm, nemi, Antropometrik l Almada Dikkat Edilecek Noktalar ve l Alma Teknikleri .....................................................................................................32
2.3.1. Antropometri ve Antropometrik l Almann Tanm......................32 2.3.1.1. Antropometrinin Tanm .............................................................32 2.3.1.2. l Alma ve Antropometrik l Almann Tanm.................32 2.3.2. Antropometrik l Almann nemi ..................................................33 2.3.3. Antropometrik l Almada Dikkat Edilecek Noktalar .....................34 2.3.4. Erkek Gmleinde Antropometrik l Alma Teknikleri ..................35 2.3.5. Vcut Tiplerine Gre Trk Erkeinin Standart Vcut l Tablolar...............................................................................................39 2.4. Ergonominin ve Ergonomik Adan Kalbn Tanm, nemi, Kalp iziminde Temel lkeler ve Kalp Hazrlamada Kullanlan Yntemler .......41 2.4.1. Ergonominin ve Ergonomik Adan Kalbn Tanm ..........................41 2.4.1.1. Ergonominin Tanm...................................................................41
2.4.1.2. Ergonomik Adan Kalbn Tanm ............................................42 2.4.2. Ergonomik Adan Erkek Gmleinde Kalbn nemi.......................43 2.4.3. Kalp iziminde Temel lkeler ............................................................44 2.4.4. Kalp Elde Etmede Kullanlan Yntemler ...........................................45
ix
Sayfa No 2.4.4.1. Sistemli Kalp izim Yntemi le Kalp Elde Etme...................45 2.4.4.2. Hazr Kalp Kullanarak Kalp Elde Etme ...................................45 2.4.4.3. Drapaj Yntemi le Kalp Elde Etme..........................................46 2.4.4.4. Pratik Yntem le Kalp Elde Etme ............................................46 2.4.4.5. Giysi zerinden Kalp Elde Etme ..............................................47 2.4.4.6. Bilgisayar Destekli Kalp izim Yntemi le Kalp Elde Etme .47 2.5. lgili Yayn ve Aratrmalar .........................................................................48
BLM III ...................................................................................................................50 MLLER KALIP SSTEM 46,48,50,52 BEDEN (38,39,40,41 YAKA) VE KAYNAKLARDA BULUNAN KLASK ERKEK GMLE KALIP LLER VE KALIP ZMLER .....................................................................50 3.1. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Rundschau, 1991)..........................................................................50 3.2. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi (Rundschau, 1991) ..................................................................51 3.3. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 1991) ............................................................................52 3.4. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi (Rundschau, 1991) ...........................................................53 3.5. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Rundschau, 1991) .........................................54 3.6. Mller Kalp Sistemi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Rundschau, 1991)..........................................................................55 3.7. Mller Kalp Sistemi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi (Rundschau, 1991) ..................................................................56 3.8. Mller Kalp Sistemi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 1991) ............................................................................57 3.9. Mller Kalp Sistemi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi (Rundschau, 1991) ...........................................................58
x
Sayfa No 3.10. Mller Kalp Sistemi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Rundschau, 1991) .......................................59 3.11. Mller Kalp Sistemi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Rundschau, 1991)........................................................................60 3.12. Mller Kalp Sistemi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi (Rundschau, 1991) ................................................................61 3.13. Mller Kalp Sistemi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 1991) ..........................................................................62 3.14. Mller Kalp Sistemi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi (Rundschau, 1991) ........................................................63 3.15. Mller Kalp Sistemi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Rundschau, 1991) ......................................64 3.16. Mller Kalp Sistemi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Rundschau, 1991)........................................................................65 3.17. Mller Kalp Sistemi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi (Rundschau, 1991) ................................................................66 3.18. Mller Kalp Sistemi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 1991) ..........................................................................67 3.19. Mller Kalp Sistemi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi (Rundschau, 1991) ........................................................68 3.20. Mller Kalp Sistemi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Rundschau, 1991) ......................................69 3.21. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri(Iklar v.d., 1988)...70 3.22. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Iklar v.d., 1988)....71 3.23. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Iklar v.d., 1988)..........................................................................72 3.24. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Zengingnl, Baysal, 2000) ............................................................................................73 3.25. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Zengingnl, Baysal, 2000) ............................................................................................74
xi
Sayfa No 3.26. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Zengingnl, Baysal, 2000)..........................................................75 3.27. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri(Rundschau, 1994) ..76 3.28. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 1994) ...77 3.29. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol izimi (Rundschau, 1994) .....................................................................................78 3.30. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri(Rundschau, 2000) ..79 3.31. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Rundschau, 2000) ...80 3.32. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol izimi (Rundschau, 2000) .....................................................................................81 3.33. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (t v.d., 1993) ....................................................................................82 3.34. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (t v.d., 1993) ....................................................................................83 3.35. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (t v.d., 1993) ........................................................................84 3.36. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Berk, Emzen, 1941)..................................................................................85 3.37. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Berk, Emzen, 1941)..................................................................................86 3.38. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Berk, Emzen, 1941) ......................................................................87 3.39. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Aldrich, 2000).......88 3.40. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Aldrich, 2000).........89 3.41. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Aldrich, 2000)...............................................................................90 3.42. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri (Handford, 1984)....91 3.43. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi (Handford, 1984)......92 3.44. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi (Handford, 1984)............................................................................93
xii
Sayfa No BLM IV...................................................................................................................94 YNTEM.................................................................................................................94 Aratrmann Modeli ...........................................................................................94 Evren ve rneklem..............................................................................................94 Verilerin Toplanmas...........................................................................................97 Verilerin Analizi..................................................................................................98
BLM V ....................................................................................................................101 BULGULAR............................................................................................................101
5.1. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Sosyo-ekonomik zellikleri .......101 5.2. Aratrma Sonucu Elde Edilen 46-52 Beden (38-41 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri .......................................................107 5.3. Aratrma Sonucu Elde Edilen 46 Beden (38 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri Grafii .................................................109 5.4. Aratrma Sonucu Elde Edilen 48 Beden (39 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri Grafii .................................................113 5.5. Aratrma Sonucu Elde Edilen 50 Beden (40 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri Grafii .................................................117 5.6. Aratrma Sonucu Elde Edilen 52 Beden (41 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri Grafii .................................................121 5.7. TSEnin Hazrlad 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) Sportmen Tip Erkek Vcut lleri le Aratrma Sonucunda Elde Edilen 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) Sportmen Tip Erkek Vcut llerinin Fark ...............................................................................125 5.8. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gs, Bel ve Kala evresinin, n ve Arka Geniliinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Gs, Bel ve Kala evresi le n ve Arka Geniliine Uygunluu .......................................................................127
5.8.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gs evresinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Gs evresine Uygunluu .....127
xiii
Sayfa No 5.8.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Belinin 46-52 Beden (38-41Yaka) rencilerin Beline Uygunluu ..................................129 5.8.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kalasnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kalasna Uygunluu.................132 5.8.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei n Geniliinin 46-52 Beden(38-41 Yaka) rencilerin n Geniliine Uygunluu ........................................................................................134
5.8.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Arka Geniliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Arka Geniliine Uygunluu ........................................................................................137 5.9. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gmlek Boyunun, Srt Yksekliinin, n ve Arka Uzunluunun, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Gmlek Boyu ve Srt Ykseklii le n ve Arka Uzunluuna Uygunluu.......................................................................139 5.9.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Boyunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boyuna Uygunluu ...............................139 5.9.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Srt Yksekliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Srt Yksekliine Uygunluu ........................................................................................142
5.9.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei n Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin n Uzunluuna Uygunluu ........................................................................................144
5.9.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Arka Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Arka Uzunluuna Uygunluu ........................................................................................146 5.10. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yakasnn, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Yakasna Uygunluu ............149 5.10.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Boyun evresinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boyun evresine Uygunluu ......................................................................................149
xiv
Sayfa No 5.10.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Oyuntusunun 46-52 Beden (38-41 Yaka)rencilerin Yaka Oyuntusuna Uygunluu ......................................................................................151 5.10.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Genilii Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna
Uygunluu ......................................................................................155 5.10.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Aya Genilii Grnmnn Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu .......................................................................159 5.10.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Ucu Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu .......................................................................162 5.10.6. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Ucu Aklnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu......164 5.11. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kapanma Paynn, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu ......165 5.11.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kapanma Paynn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu.......................165 5.11.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei lik Dme Arasnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu......................166 5.12. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cebinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu .............................167 5.12.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Byklnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu.......................167 5.12.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Yerinin (st-Alt) 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu......168 5.12.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Yerinin (Sa-Sol) 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu .....168 5.13. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Roba Grnmnn, Omzunun ve Yan Dikiinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu ..........................................................................169
xv
Sayfa No 5.13.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Roba Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerine Uygunluu ......................................................................................169 5.13.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Omzunun 46-52 Beden (38-41Yaka) rencilerin Omzuna Uygunluu ..................171 5.13.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yan Dikiinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Vcuduna Uygunluu....175 5.14. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kolunun, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Koluna Uygunluu ................178 5.14.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Boyunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kol Boyuna Uygunluu ......................................................................................178 5.14.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Geniliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kol Geniliine Uygunluu ......................................................................................180
5.14.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koltuk Oyuntu Yksekliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koltuk Oyuntu Yksekliine Uygunluu .....................................182
5.14.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koltuk Oyuntusunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koltuk Oyuntusuna Uygunluu ......................................................184 5.14.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Yrtma Yerinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu ......................................................................................191 5.14.6. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Yrtma Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu..........................................................................192 5.14.7. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koldaki Pili Derinliin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu ......................................................................................194
xvi
Sayfa No 5.14.8. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Manetinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Bilek Geniliine Uygunluu ......................................................................................194 5.14.9. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Manet Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu..........................................................................197
BLM VI...................................................................................................................199 TARTIMA VE YORUM .......................................................................................199 6.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gs, Bel ve Kala evresinin, n ve Arka Geniliinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Gs, Bel ve Kala evresi le n ve Arka Geniliine Uygunluu..................................................................200
6.1.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gs evresinin 46-52 Beden(38-41 Yaka) rencilerin Gs evresine Uygunluu ........................................................................................200 6.1.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Belinin 46-52 Beden (38-41Yaka) rencilerin Beline Uygunluu ..................................201 6.1.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kalasnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kalasna Uygunluu.................201 6.1.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei n Geniliinin 46-52 Beden(38-41 Yaka) rencilerin n Geniliine Uygunluu ........................................................................................202 6.1.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Arka Geniliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Arka Geniliine Uygunluu ........................................................................................202
6.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Gmlek Boyunun, Srt Yksekliinin, n ve Arka Uzunluunun, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Gmlek Boyu ve Srt Ykseklii le n ve Arka Uzunluuna Uygunluu......................................................................203
xvii
Sayfa No 6.2.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Boyunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boyuna Uygunluu ...............................203 6.2.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Srt Yksekliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Srt Yksekliine Uygunluu ........................................................................................204
6.2.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei n Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin n Uzunluuna Uygunluu ........................................................................................204 6.2.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Arka Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Arka Uzunluuna Uygunluu ........................................................................................205 6.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yakasnn, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Yakasna Uygunluu .............206 6.3.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Boyun evresinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boyun evresine Uygunluu .......................................................................................206 6.3.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Oyuntusunun 46-52 Beden (38-41 Yaka)rencilerin Yaka Oyuntusuna Uygunluu .......................................................................................206 6.3.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Genilii Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu .......................................................................................207
6.3.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Aya Genilii Grnmnn Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu ........................................................................207 6.3.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Ucu Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu ........................................................................208
xviii
Sayfa No 6.3.6. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yaka Ucu Aklnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Boynuna Uygunluu.......208 6.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kapanma Paynn, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu .......209 6.4.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kapanma Paynn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu.........................209 6.4.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei lik Dme Arasnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu........................209 6.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cebinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu ..............................210 6.5.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Byklnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu.........................210 6.5.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Yerinin (st-Alt) 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu........210 6.5.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Cep Yerinin (Sa-Sol) 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilere Uygunluu .......210 6.6. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Roba Grnmnn, Omzunun ve Yan Dikiinin, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeine Uygunluu ..........................................................................211
6.6.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Roba Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerine Uygunluu ........................................................................................211
6.6.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Omzunun 46-52 Beden (38-41Yaka) rencilerin Omzuna Uygunluu ....................212 6.6.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Yan Dikiinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Vcuduna Uygunluu......212 6.7. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kolunun, Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Trk Erkeinin Koluna Uygunluu ................213 6.7.1. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Boyunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kol Boyuna Uygunluu ........................................................................................213
xix
Sayfa No 6.7.2. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Geniliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Kol Geniliine Uygunluu ........................................................................................213
6.7.3. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koltuk Oyuntu Yksekliinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koltuk Oyuntu Yksekliine Uygunluu ........................................214 6.7.4. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koltuk Oyuntusunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koltuk Oyuntusuna Uygunluu ........................................................214
6.7.5. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Yrtma Yerinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu ........................................................................................215 6.7.6. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Kol Yrtma Uzunluunun 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu............................................................................215 6.7.7. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Koldaki Pili Derinliin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu ........................................................................................215 6.7.8. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Manetinin 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Bilek Geniliine Uygunluu ........................................................................................216 6.7.9. Mller Kalp Sistemi Klasik Erkek Gmlei Manet Grnmnn 46-52 Beden (38-41 Yaka) rencilerin Koluna Uygunluu............................................................................216 6.8. TSEnin Hazrlam Olduu Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Erkek Vcut llerinin, Gnmz Sportmen Tip 46-52 Beden (38-41 Yaka) Erkek Vcut llerine Uygunluu.....................................217
BLM VII .................................................................................................................219 SONU VE NERLER .........................................................................................219
xx
Sayfa No 7.1. Denenmi, Gelitirilmi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri .........................................................................................................226 7.2. Denenmi, Gelitirilmi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ...........................................................................................................227 7.3. Denenmi, Gelitirilmi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ........................................................................228 7.4. Denenmi, Gelitirilmi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri .........................................................................................................229 7.5. Denenmi, Gelitirilmi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ...........................................................................................................230 7.6. Denenmi, Gelitirilmi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ........................................................................231 7.7. Denenmi, Gelitirilmi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri .........................................................................................................232 7.8. Denenmi, Gelitirilmi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ...........................................................................................................233 7.9. Denenmi, Gelitirilmi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ........................................................................234 7.10. Denenmi, Gelitirilmi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei lleri .......................................................................................................235 7.11. Denenmi, Gelitirilmi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi..........................................................................................................236 7.12. Denenmi, Gelitirilmi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi.......................................................................237
KAYNAKA................................................................................................................239
xxi
EKLER
EK 1. Mller Kalp Sistemi 46-52 Beden ( 38-41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kalplarnn Antropometrik ve Ergonomik Adan 46-52 Beden ( 38-41 Yaka) rencilere Uygunluk Tablosu EK 2. T.C. Yksek renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Mdrlnden Alnan zin Belgesi rnei
xxii
TABLOLAR LSTES Tablo No Sayfa No
1. Erkek Giyiminin Giysi Gruplarna Gre Snflandrlmas...............................10 2. ISO Tarafndan Yaplan Erkek Vcut Tiplerinin Snflandrlmas..................28 3. nce-Uzun Vcut Tipi (A) Beden lleri .......................................................39 4. Normal- Sportmen Vcut Tipi (B) Beden lleri ..........................................39 5. Ksa-Tknaz Vcut Tipi (C) Beden lleri.....................................................40 6. iman-Gbekli Vcut Tipi (D) Beden lleri ..............................................40 7. rneklem Alnan rencilerin Fakltelere ve Yksek Okullara Gre
Dalm ............................................................................................................95 8. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Bedenlerine Gre Yaadklar Blgelere Dalm............................................................................................96 9. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Fakltelere ve Yksek Okullara Gre Dalm ....................................................................................101
10. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Bedenlerine Gre Yalarnn Dalm ............................................................................................................102
11. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Bedenlerine Gre Yaadklar Blgelere Dalm............................................................................................103 12. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Bedenlerine Gre Annelerinin Mesleklerinin Dalm .....................................................................................104 13. Aratrmaya Katlan Erkek rencilerin Bedenlerine Gre Babalarnn Mesleklerinin Dalm .....................................................................................105 14. Aratrma Sonucu Elde Edilen 46 Beden (38 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri .............................................................................107 15. Aratrma Sonucu Elde Edilen 48 Beden (39 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri .............................................................................107 16. Aratrma Sonucu Elde Edilen 50 Beden (40 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri .............................................................................108 17. Aratrma Sonucu Elde Edilen 52 Beden (41 Yaka) Sportmen Tip Erkek rencilerin Vcut lleri .............................................................................108
xxiii
Sayfa No 18. TSEnin Hazrlad 46-52 Beden (38-41 Yaka) Sportmen Tip Erkek Vcut lleri le Aratrma Sonucu Elde Edilen 46-52 Beden (38-41 Yaka) Sportmen Tip Erkek Vcut llerinin Fark ..................................................125
18.1. Tam Boy ..................................................................................................125 18.2. Gs evresi..........................................................................................125 18.3. Bel evresi...............................................................................................125 18.4. Kala evresi ...........................................................................................126 18.5. Kol Boyu..................................................................................................126 18.6. Boyun evresi..........................................................................................126
19. Gs evresinin rencilere Uygunluk Tablosu...........................................127 19.1. Gs evresi Normal Gelen rencilerin Dalm..............................128 19.2. Gs evresi Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm..................128 19.3. Gs evresi Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm..................129
20. Bel evresinin rencilere Uygunluk Tablosu................................................130 20.1. Bel evresi Normal Gelen rencilerin Dalm ..................................130 20.2. Bel evresi Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm ......................131 20.3. Bel evresi Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm.......................131
21. Kala evresinin rencilere Uygunluk Tablosu ............................................132 21.1. Kala evresi Normal Gelen rencilerin Dalm...............................133 21.2. Kala evresi Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm...................133 21.3. Kala evresi Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm...................134
22. n Geniliinin rencilere Uygunluk Tablosu ..............................................135 22.1. n Genilii Normal Gelen rencilerin Dalm.................................135 22.2. n Genilii Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm......................136 22.3. n Genilii Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm.....................136
23. Arka Geniliinin rencilere Uygunluk Tablosu...........................................137 23.1. Arka Genilii Normal Gelen rencilerin Dalm..............................138 23.2. Arka Genilii Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm..................138 23.3. Arka Genilii Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm..................139
24. Gmlek Boyunun rencilere Uygunluk Tablosu ...........................................140 24.1. Gmlek Boyu Normal Gelen rencilerin Dalm...............................140
xxiv
Sayfa No 24.2. Gmlek Boyu Ksa Gelen rencilerin l Fark Dalm .................141 24.3. Gmlek Boyu Uzun Gelen rencilerin l Fark Dalm ................141
25. Srt Yksekliinin rencilere Uygunluk Tablosu ..........................................142 25.1. Srt Ykseklii Normal Gelen rencilerin Dalm.............................143 25.2. Srt Ykseklii Yukarda Gelen rencilerin l Fark Dalm ........143
26. n Uzunluunun rencilere Uygunluk Tablosu ............................................144 26.1. n Uzunluu Normal Gelen rencilerin Dalm................................145 26.2. n Uzunluu Aada Olan rencilerin l Fark Dalm ..............145 26.3. n Uzunluu Yukarda Olan rencilerin l Fark Dalm ............146
27. Arka Uzunluunun rencilere Uygunluk Tablosu.........................................147 27.1. Arka Uzunluu Normal Gelen rencilerin Dalm ............................147 27.2. Arka Uzunluu Aada Gelen rencilerin l Fark Dalm .........148 27.3. Arka Uzunluu Yukarda Gelen rencilerin l Fark Dalm........148
28. Boyun evresinin rencilere Uygunluk Tablosu...........................................149 28.1. Boyun evresi Normal Gelen rencilerin Dalm .............................150 28.2. Boyun evresi Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm .................150 28.3. Boyun evresi Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm..................151
29. Yaka Oyuntusunun rencilere Uygunluk Tablosu.........................................152 29.1. Yaka Oyuntusu nde Normal Olan rencilerin Dalm ....................153 29.2. Yaka Oyuntusu nde Kapal Olan rencilerin l Fark Dalm....154 29.3. Yaka Oyuntusu Arkada Normal Gelen rencilerin Dalm ...............154 29.4. Yaka Oyuntusu Arkada Kapal Gelen rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................155 30. Yaka Genilii Grnmnn rencilere Uygunluk Tablosu .......................156
30.1. nde Yaka Genilii Grnm Normal Olan rencilerin Dalm...157 30.2. nde Yaka Genilii Grnm Dar Olan rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................157 30.3. Arkada Yaka Genilii Grnm Normal Gelen rencilerin
Dalm ...................................................................................................158 30.4. Arkada Yaka Genilii Grnm Dar Gelen rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................158
xxv
Sayfa No 31. Yaka Aya Genilii Grnmnn rencilere Uygunluk Tablosu ............159 31.1. nde Yaka Aya Genilii Grnm Normal Gelen rencilerin Dalm ...................................................................................................160 31.2. nde Yaka Aya Genilii Grnm Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm..........................................................................................161 31.3. Arkada Yaka Aya Genilii Grnm Normal Gelen rencilerin Dalm ..................................................................................................161 31.4. Arkada Yaka Aya Genilii Grnm Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm .................................................................................162
32. Yaka Ucu Grnmnn rencilere Uygunluk Tablosu ...............................163 32.1. Yaka Ucu Grnm Normal Olan rencilerin Dalm.....................163 32.2. Yaka Ucu Grnm Kk Olan rencilerin l Fark Dalm ....164
33. Yaka Ucu Akl Normal Olan rencilerin Dalm..................................164 34. Kapanma Pay Normal Gelen rencilerin Dalm.......................................165 35. lik Dme Aras Ksa Gelen rencilerin l Fark Dalm .....................166 36. Cep Bykl Kk Gelen rencilerin l Fark Dalm ....................167 37. Cep Yeri (st-Alt) Yukarda Gelen rencilerin l Fark Dalm ...........168 38. Cep Yeri (Sa-Sol) Yanda Gelen rencilerin l Fark Dalm...............169 39. Robann Arkadan Grnm Yukarda Olan rencilerin l Fark
Dalm ............................................................................................................170
40. Robann nden Grnm Yukarda Olan rencilerin l Fark Dalm ............................................................................................................170
41. Omuz Grnmnn rencilere Uygunluk Tablosu......................................171 41.1. Omuz genilii Normal Gelen rencilerin Dalm.............................172 41.2. Omuz Genilii Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm................172 41.3. Omzu Geni Gelen rencilerin l Fark Dalm ............................173
42. Omuz Dklnn rencilere Uygunluk Tablosu .....................................173 42.1. Omuz Dkl Normal Gelen rencilerin Dalm.........................174 42.2. Omuz Dkl Alak Gelen rencilerin l Fark Dalm .........174 42.3. Omuz Dkl Yksek Gelen rencilerin l Fark Dalm.......175
43. Yan Dikiin rencilere Uygunluk Tablosu ....................................................176
xxvi
Sayfa No 43.1. Yan Dikii Normal Gelen rencilerin Dalm....................................176 43.2. Yan Dikii nde Olan rencilerin l Fark Dalm .......................177 43.3. Yan Dikii Arkada Olan rencilerin l Fark Dalm....................177
44. Kol Boyunun rencilere Uygunluk Tablosu ..................................................178 44.1. Kol Boyu Normal Gelen rencilerin Dalm......................................179 44.2. Kol Boyu Ksa Gelen rencilerin l Fark Dalm ........................179 44.3. Kol Boyu Uzun Gelen rencilerin l Fark Dalm .......................180
45. Kol Geniliinin rencilere Uygunluk Tablosu.............................................181 45.1. Kol Genilii Normal Gelen rencilerin Dalm................................181 45.2. Kol Genilii Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm....................182
46. Koltuk Oyuntu Yksekliinin rencilere Uygunluk Tablosu........................183 46.1. Koltuk Oyuntu Ykseklii Normal Gelen rencilerin Dalm...........183 46.2. Koltuk Oyuntu Ykseklii Yukarda Gelen rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................184 47. Koltuk Oyuntusunun rencilere Uygunluk Tablosu ......................................185
47.1. nde Koltuk Oyuntusu Normal Gelen rencilerin Dalm ................187 47.2. nde Koltuk Oyuntusu eride Kalan rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................187
47.3. nde Koltuk Oyuntusu Darda Kalan rencilerin l Fark Dalm ...................................................................................................188
47.4. Kol Ortasnda Koltuk Oyuntusu Normal Gelen rencilerin Dalm ..188 47.5. Kol Ortasnda Koltuk Oyuntusu erde Kalan rencilerin l Fark Dalm..........................................................................................189 47.6. Kol Ortasnda Koltuk Oyuntusu Darda Kalan rencilerin l Fark Dalm..........................................................................................189 47.7. Arkada Koltuk Oyuntusu Normal Gelen rencilerin Dalm.............190 47.8. Arkada Koltuk Oyuntusu eride Kalan rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................190 47.9. Arkada Koltuk Oyuntusu Darda Kalan rencilerin l Fark
Dalm ...................................................................................................191 48. Kol Yrtma Yeri Normal Gelen rencilerin Dalm ..................................192
xxvii
Sayfa No 49. Kol Yrtma Uzunluunun rencilere Uygunluk Tablosu.............................192
49.1. Kol Yrtma Uzunluu Normal Gelen rencilerin Dalm ................193 49.2. Kol Yrtma Uzunluu Ksa Gelen rencilerin l Fark Dalm ...193
50. Koldaki Pili Derinlii Normal Gelen rencilerin Dalm ...........................194 51. Manetin rencilerin Bilek Geniliine Uygunluk Tablosu ..........................195
51.1. Maneti Normal Gelen rencilerin Dalm ........................................195 51.2. Maneti Dar Gelen rencilerin l Fark Dalm ............................196 51.3. Maneti Bol Gelen rencilerin l Fark Dalm.............................196
52. Manet Grnmnn rencilere Uygunluk Tablosu....................................197 52.1. Manet Grnm Normal Gelen rencilerin Dalm .......................198 52.2. Manet Grnm nce Gelen rencilerin l Fark Dalm ..........198
53. Denenmi ve Gelitirilmi Formller ...............................................................225
xxviii
EKLLER LSTES ekil No Sayfa No
1. Geliimini Tamamlam Erkek Vcut Oranlar ................................................22 2. Altn Kesit Kural..............................................................................................23
3. Sallern (1957) Tanmlad Geometrik ekillerdeki Deiik nsan Tipleri................................................................................................................24
4. Astenik Tipler ...................................................................................................25 5. Atletik Tipler.....................................................................................................25 6. Piknik Tipler .....................................................................................................26 7. Endomorfik Tipler ............................................................................................26 8. Mezomorfik Tipler............................................................................................27 9. Ektomorfik Tipler .............................................................................................27 10. Erkeklerde Vcut Durular ..............................................................................30 11. Normal Erkek Vcudu ......................................................................................30 12. Dik ve Sarkk Erkek Vcudu ............................................................................31 13. Erkek Vcut Durular ......................................................................................31 14. Erkek Vcudu zerinden Temel llerin Alnmas.......................................38 15. Erkek Vcudu zerinden Yardmc llerin Alnmas..................................38
xxix
ZMLER LSTES izim No Sayfa No
1. 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi ...............................51 2. 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................52 3. 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi ........................53 4. 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......54 5. 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi ...............................56 6. 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................57 7. 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi ........................58 8. 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......59 9. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi ...............................61 10. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................62 11. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi ........................63 12. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......64 13. 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei ema izimi ...............................66 14. 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................67 15. 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol ema izimi ........................68 16. 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......69 17. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................71 18. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......72 19. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................74 20. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......75 21. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................77 22. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol izimi ..................................78 23. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................80 24. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol izimi ..................................81 25. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................83 26. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......84 27. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................86 28. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......87 29. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi .........................................89 30. 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi ......90
xxx
Sayfa No 31. 50 Beden Klasik Erkek Gmlei izimi ..........................................................92 32. 50 Beden Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi .......................93 33. Denenmi, Gelitirilmi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ..227 34. Denenmi, Gelitirilmi 46 Beden (38 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol,
Yaka ve Manet izimi.....................................................................................228 35. Denenmi, Gelitirilmi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ..230 36. Denenmi, Gelitirilmi 48 Beden (39 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol,
Yaka ve Manet izimi.....................................................................................231 37. Denenmi, Gelitirilmi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ..233 38. Denenmi, Gelitirilmi 50 Beden (40 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi.....................................................................................234 39. Denenmi, Gelitirilmi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei izimi ..236 40. Denenmi, Gelitirilmi 52 Beden (41 Yaka) Klasik Erkek Gmlei Kol, Yaka ve Manet izimi.....................................................................................237
xxxi
KISALTMALAR
A.g. : Arka genilik A.u. : Arka uzunluk
A.y. : Arka yaka B.. : Boyun evresi
B.l. : Bel
D.B.. : Dz Boy plik
f. : Frekans G.. : Gs evresi I.S.O. : International Standardization Organization K.b. : Kol boyu K.o.. : Koltuk oyuntu evresi K.g. : Koltuk genilii
K.K. : Kuma Kat
K.l.. : Kala
M.b. : Model boyu Medy. : Medyan Mak. : Maksimum
Min. : Minimum M.n. : Manet
M.Y.O. : Meslek Yksek Okulu N. : Say Ort. : Ortalama .g. : n genilik .k.d. : n koltuk derinlii St. s. : Standart sapma S.y. : Srt ykseklii T.S.E. : Trk Standartlar Enstits Vary. : Varyans
1
BLM I
GR
Problem
nsan vcudunu iklim artlar, vahi hayvanlar gibi d faktrlerden koruma nedeniyle ortaya kan giyim, insanlarn toplu yaamaya balamasyla rtnmek, sslenmek ve toplumsal stat nedenleri ile de kullanlmtr (Gdl, Karaklah, 1991, s. 11).
nsanolunun varoluuyla ortaya kan giyinme ihtiyacnn, Kuzey Avrupada yaplan arkeolojik kazlar sonucunda, gemite derilerden imal edilen giysilerle karland ortaya kmtr. Yine Avrupann gneyinde yaplan kazlarda ise ular sivri ve kanca eklinde olan kemik inelerin bulunmas daha o zamandan insanlarn giysilerini kolay imal edebilmek iin dikme abasnda olduklarnn bir gstergesidir (Sezer, Bilgin, Kayaolu, 2003, s. 2).
Ilk nehir vadilerinde yaayan ilk tarm uygarlklarnn kendi yetitirdikleri rnleri iplik haline getirip, dokumay renmeleriyle drapeli giysiler icat edildi. Toga, tunik, kilt, gibi adlar verilen vcudun etrafn saran bu giysilerin kullanm, hayvan derilerinden daha rahat bulunmutur (Encyclopedia Americana, 1977, s. 378).
Tarihte ilk yerleik dzen ve sosyal yaam Anadoluda balamtr. Anadoluda Cilal Ta Dneminden kalma 250nin zerinde yerleim birimi bulunmutur. Aksaray Aklhykte bulunan kuma benzeri buluntular (M.. 8000), dokumann ilk kez bu dnemde baladn gstermitir. Anadolu topraklarnda doan giyim kltr nce Hititler, ardndan yonya ve dier krallklar tarafndan Hellene yani Antik Yunana, sonrada Roma mparatorluu yoluyla Avrupaya tanmtr (Grsoy, 2004, s. 14).
2
1974lerde Alma Atann 50 km. dousunda, Isk Glne yakn Esik ay kysnda bulunan Hun kurgannda yaplan kazlarda, M.. IV. yzyldan kald tahmin edilen, 1516 yalarnda olduka gsterili bir kyafetle gmlm olan gen(alp) bulunmutur. Alpin kyafeti sadan sola kapanan V yakal ksa kaftan, dar svari pantolonu ve diz altnda biten ksa yumuak izmeden olumaktadr. Kaftan, izme, kemer ve klah olduka incelikli ilenmi olan altn levhalarla sslenmitir (Aslanapa, 1984, s. 5).
M.. 10000 yllarndan 2000lere gelindiinde, insanlar ihtiya iin giyinmekten, zevk iin giyinme evresine gemitir (Grsoy, 2004, s. 66).
Medeniyetlere gre farkllk gsteren giyim; ulustan ulusa, halktan halka, yreden yreye hatta etkin bir gruptan dier bir gruba deimekteydi. Yrenin corafi konumu, iklimi, yaam tarz, sosyal yaps, dini inanc, adet ve kltr giyimin farkl yaplamasna yn vermitir (Pamuk, 2002, s. 9). Gnmzde ise, bu elere dayal farkllklar yer yer kendisini gstermekle beraber, genel olarak evrensel bir giyim tarz olumu, hatta unisex kullanlan giysi cinsleri bile olduka benimsenmitir.
Olgunluk evresine ulaan giyim; lkeleri tanmlayan, dini inanlar yanstan, yaanlan iklim yapsn gsteren, toplumsal ve kiisel olaylar, hiyerarik dzeni, meslekleri belirleyen, kiilerin duygu ve dncelerini yanstan, kiilerin yan ve cinsiyetini belirleyen, yllara grnt kazandran ok fonksiyonlu bir iletiim aracdr (bilen, 1990, s. 275). Hakko, ksaca giyimi; insann bakalarna sunduu grnts ve dili olarak, bireysel istekler ve toplum etkileimi, eklinde tanmlamtr (Zengingnl v.d., 1996, s. 220).
Teknolojideki ilerlemeler yzyllar boyu ok yava gereklemitir. Demir ineler ancak ortaada kullanlmaya balamtr (Ana Britannica, 1994, s. 323). Aile fertlerinin giyim ihtiyac evdeki kadnlar tarafndan basit olanaklarla salanmaktayd (Bayraktar, 1996, s. 4). 18. yzyla kadar terziler hep eliyle almtr. 1790 ylnda Thomas Saint ilk diki makinesinin patentini alm, ardndan 1830 ylnda Brothlomaus Thimmonier ikinci makineyi icat ederek patent almtr.
3
Diki makinesinin kefiyle konfeksiyon endstrisi ortaya kmtr (Lokmanolu, 1998, s. 109). 1851de Isaac M. Singerin gelitirmi olduu diki makinesi byk nem tamaktadr (Ana Britannica, 1994, s. 323).
19. yzyl ortalarndan itibaren artan nfus karsnda el emeinin yetersiz kalmas ve II. Dnya Savann sonucunda yaanan ekonomik kriz ve yokluk, toplu ihtiyalar ortaya karm ve insanlar seri retime geme ihtiyac duymulardr (ndoan, 2000, s. 2).
Yurdumuzda tekstil sanayi, 1930lu ve 1940l yllarda devlet tarafndan alan Smerbank bnyesindeki fabrikalarla ve 1950li yllardan sonrada kurulan zel teebbslerle nemli bir dinamizm kazanmtr. 1960l ve 1970li yllarda youn yatrm hamlesi yapan Trk tekstil sanayii, 1980lerden sonra hazr giyim mamul ihra eder hale gelmitir (Eryazcolu v.d., 2001, s. 23).
Giysilerin fabrikasyon olarak retilmeye balad gnden bu yana hangi llerle yaplaca, nasl kodlanaca ve ne tr bir kalp sistemi uygulanaca hep problem olmutur (Mete, 1999, s. 1). retim sektrmzn nemli eksikliklerinden biri de Trk insannn beden llerini yanstan aratrmalarn yetersizliidir (Ycel, 1999, s. 1).retilen giysinin baarl olmas, nemli olarak iyi hazrlanm bir kalba baldr. retim srecinde nemli bir adm olan standart kalplarn gelitirilmesi, giysinin dzgn grnmn ve vcuda uyumunu belirlemektedir (Baer, Ercan, 1990, s. 114).
Vcuda uyumlu olarak tasarlanan kalp sisteminin srr, boyutlu ve mekanik yapda olan insan vcut formu ile iki boyutlu kalp ekli arasndaki geometrik ilikinin zmsenmesine dayanr (Ercan, 1994, s. 2).
Trk insann vcut yapsn temel alan, antropometrik llere dayal standartlarn hazrlanp uygun kalp sisteminin gelitirilmesi, kanlmaz bir hal almtr (Bulgun, 1995, s. 2).
4
nsanolunun temel ihtiyalarndan olan giyim, genel olarak ayn zelliklere sahip olmasna ramen kadn, erkek ve ocuk giysilerinde farkl zellikler gstermektedir. Fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik olarak birbirinden farkl olan kadn, erkek ve ocuk giysileri de birbirinden farkl olmaktadr (ada, 2002, s. 1).
Giyim sanayiinde zel bir neme sahip, erkek giyiminin vazgeilmez bir unsuru olan gmlek; malzeme, tasarm (model ve kalp) ile iilik asndan kaliteli retildii takdirde i ve d piyasada olduka tutulan ve aranan bir rn olmaktadr (Vural, Aa, 1995, s. 64). Ergonomik, estetik ve fizyolojik adan baarl bir gmlek, ancak kaliteli malzeme ve iilik kullanlmas ile vcudun geometrik yapsna ve antropometrik llerine dayanan dzgn standart kalplarn gelitirilmesiyle elde edilebilir.
Kullanlan teknolojik imkanlarla bile hedeflenen potansiyele ulalamamaktadr. nk henz tam bir l standardna sahip olmamakla beraber, lkemizde bir kalp sistemi dahi oturtulamam durumdadr. Gerek sanayide, gerekse eitim kurumlarmzda deiik lkelerin kalp sistemleri kullanlmaktadr (Oral, 2002, s. 72).
Standart bedenlerde temel kalp hazrlama, retimin fabrikasyon olabilmesi iin ilk aamadr ve bu sonuca ulaabilmek iin gnmzde en yaygn kullanlan sistem Mller Kalp Sistemidir (Erdoan, 1983, s. 3). Michael Mller tarafndan gelitirilen sistem insan vcudunun anatomik zelliklerini dikkate alarak bir takm pratik kurallarn kalba nasl uygulanacan aklar (Muratolu, ener, 2002, s. 14). Baz noktalar dnda Trk insannn anatomik yapsna olduka uygun olan bu sistemde baz ller vcut zerinden alnrken, baz ller de hesaplanarak bulunmaktadr (Pamuk, 2002, s. 60). 1984 ylnda Niederhein Fachhochschule Enstits, sistemdeki birtakm dezavantajlar giderebilmek amacyla yardmc lleri standartlatrp, baz izim kolaylklar salamtr (Muratolu, ener, 2002, s. 15).
Yurdumuzda ilk kez Babaeski Pratik Kz Sanat Okulunda, 1967 Ylnda uygulanmaya balam ve 19681973 yllarnda stanbul Olgunlama Enstitsnde almalar devam ettirilmitir (zkan, 2004, s. 2). Kz Teknik Yksek retmen Okulu retmeni olan Iklarn yurt dndaki iki yllk ihtisas almalaryla ve yedi yllk
5
meslek ii tecrbeleriyle gelitirilmi, erkek i giyim kalplar tamamen Eronun mesleki aratrma ve almalar olup, erkek d giyimi Yaylal ile Eronun almalaryla mller kalp sistemi esasna dayal olarak hazrlanmtr (Iklar v.d., 1982, s. 3, 4).
Ancak bundan otuz yl nce hazrlanm olan mller kalp sistemi, gnmz Trk insannn vcuduna ne kadar uyum salamaktadr? Bu aratrlmas gereken bir konudur. Trk insannn anatomik yapsna uygun yeni bir kalp sistemi nasl gelitirilebilir, mevcut sistemin avantaj ve dezavantajlar nelerdir? Bunlar da incelenmesi gereken konulardr (Ercan, 1991, s. 93). nk insan vcudunun yaps deiik blgelerde farkllk gstermekte; beslenme, evre ve kaltm gibi etkenlerden olduka etkilenmektedir (zkan, 2004, s. 2). Mller kalp sistemi ile allan klasik erkek gmlei kalplar incelenmeli, aratrlmal ve Trk insannn vcut yapsna gre
gelitirilmelidir.
Ama
Bu aratrmann amac; Mller kalp sistemi ile hazrlanm, Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalplarnn, Sportmen Tip 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) Trk erkei vcuduna antropometrik ve ergonomik adan uygun olup olmadnn incelenmesi, aratrma sonucunda elde edilen veriler dorultusunda 46,48,50,52 beden (38,39,40,41 yaka) klasik erkek gmlei kalplarnn gelitirilmesidir.
Alt Amalar
Genel amaca dayanarak aadaki alt amalara cevap aranacaktr. 1. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin gs, bel ve kala evresi, n ve
arka genilii, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin gs, bel ve kala evresi ile n ve arka geniliine uygun mudur?
6
2. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin gmlek boyu, srt ykseklii, n ve arka uzunluu, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin gmlek boyu ve srt ykseklii ile n ve arka uzunluuna uygun mudur?
3. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin yakas, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin yakasna uygun mudur?
4. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin kapanma pay, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygun mudur?
5. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin cebi, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygun mudur?
6. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin roba grnm, omzu ve yan dikii, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygun mudur?
7. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin kolu, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin koluna uygun mudur?
8. TSEnin hazrlam olduu sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) erkek vcut lleri, gnmz sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) erkek vcut llerine uygun mudur?
Denenceler
1. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin gs, bel ve kala evresi, n ve arka genilii, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin gs, bel ve kala evresi ile n ve arka geniliine uygun deildir.
2. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin gmlek boyu, srt ykseklii, n ve arka uzunluu, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin gmlek boyu ve srt ykseklii ile n ve arka uzunluuna uygun deildir.
3. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin yakas, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin yakasna uygun deildir.
4. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin kapanma pay, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygundur.
5. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin cebi, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygun deildir.
7
6. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin roba grnm, omzu ve yan dikii, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeine uygun deildir.
7. Mller kalp sistemi klasik erkek gmleinin kolu, sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) Trk erkeinin koluna uygun deildir.
8. TSEnin hazrlam olduu sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) erkek vcut lleri, gnmz sportmen tip 46-52 beden (38-41 yaka) erkek vcut llerine uygun deildir.
Aratrmann nemi
Klasik erkek gmlei, erkek giyimi ierisinde olduka nemli bir yere sahiptir. Gerek salk ve d grnm, gerekse kullanllk ve yaygnlk asndan, zellikle tam anlamyla kaliteli retilmise tutunan ve aranan bir giysidir.
Bir gmlein kullanl ve ergonomik olabilmesi iin ncelikle vcuda son derece uyumlu; yakas skmayan iyi grnml olmal, ok dar veya ceket ierisinde ho durmayacak kadar bol olmamaldr. Kol boyunun, manet grnmnn ve dier unsurlarn gereken zellikte insan geometrisi ve dinamiine uygun olmas gerekir. Bu zellikleri salayabilmek, ncelikle uygun standart kalplar hazrlamakla mmkndr. Ve bu noktada sadece doru ve dzgn bir kalp amaca ulatrabilir. Ayrca rn kullanacak toplumun standart vcut llerine gre hazrlanm temel kalp; vcuda uyum salamas, estetik ve rahat oluunun yan sra reticiye zaman, malzeme ve emek
gibi faktrlerden tasarruf salar.
Aratrma srasnda Metrik, Paff, Mller ve Blok Kalp Sistemi gibi farkl kalp izim sistemlerine ve deiik erkek vcut ls tablolarna rastlanmtr. Aratrmada, uzun zamandan beri yaygn olarak kullanlan, zellikle de giyim eitimi veren kurumlarda olduka kabul gren Mller Kalp Sistemi dorultusunda, TSEnin sportmen tip erkek vcut lleri ile hazrlanan klasik erkek gmlei kalplarnn
gnmz Trk erkeklerine uyumu ele alnmtr. Alman standartlar dorultusunda ve bundan yllar nce hazrlanm bir kalp sisteminin Trk insannn vcuduna tam bir uyum salamas beklenemez.
8
TSEnin hazrlam olduu Trk erkeinin standart vcut lleri tablosu bulunmasna ramen, Trk insannn anatomisine dayanan bir kalp sisteminin gelitirilmemi olmas byk eksikliktir. Bu dnceden yola klarak, henz lkemizde standart temel kalp sisteminin gelitirilmemi olmas byle bir almay gerekli klmtr. Bu almann Trk insannn vcuduna uyumlu, ergonomik ve ekolojik adan kullanlabilir bir temel kalp sistemi gelitirmeye katk salayaca, giyim sanatlar ve giyim endstrisi alannda eitim veren enstit, faklte, yksekokul ve liseler ile giyim retim sanayine olumlu katklar salayaca dnlmektedir.
Sayltlar
Aratrmann sayltlar aadaki gibidir. 1. TSE tarafndan oluturulan Trk erkeinin vcut l tablolar dorultusunda,
Alman standartlarna gre hazrlanm Mler Kalp Sistemi 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalplarnn Trk erkei vcuduna tam olarak uymad kabul edilmitir.
2. rnekleme alnan genlerin Trk genlerini temsil ettii kabul edilmitir. 3. TSEnin hazrlam olduu, Trk erkei vcut l tablolarnn, Trk
erkeklerini temsil ettii kabul edilmitir. 4. Mller Kalp Sistemi ile hazrlanm klasik erkek gmlei kalplarnn
46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) sportmen tip genler zerinde denenerek uygun olmayan yerlerinin belirlenmesiyle gelitirilecek kalbn, giyim sanatlar ve giyim endstrisi eitimi veren kurumlar ile giyim sanayi iin faydal olaca kabul edilmitir.
Snrllklar
Aratrmann snrllklar aadaki gibidir. 1. Aratrmann konusu; TSE tarafndan belirlenen standart erkek vcut lleri
dorultusunda, Mller Kalp Sistemi ile hazrlanm 46,48,50,52 Beden (38,39,40,41 Yaka) klasik erkek gmlei kalplarnn denenmesi, uygun
9
olmayan noktalarn tespit edilmesi ve veriler dorultusunda kalplarn gelitirilmesi ile snrldr.
2. Aratrmann bulgular; Pamukkale niversitesinde renim gren ve aratrmann rneklem grubunu oluturan, Sportmen Tip 46-48-50-52 Beden (38-39-40-41 Yaka) erkek renciler ile snrldr.
Tanmlar
Aratrmada kullanlan kavramlarn tanmlar u ekildedir:
Giyim: Vcudu tabiatn etkilerinden koruyan, medeniyetin ilerlemesiyle deiiklik gsteren, insan vcuduna gre ekil alan giysilerin tmdr (Bayraktar, 1996, s. 1).
Kalp: nsann boyutlu vcut formuna, ergonomik ve antropometrik adan uyum salayacak fonksiyonel ve estetik giysilerin hazrlanabilmesi iin; vcut formunun iki boyutlu iz dmn ve giysi modelini yanstmak zere hazrlanan izimlerdir.
Antropometri: Uzunluk, genilik, ykseklik, arlk, evre boyutlar gibi insan vcudunun farkl boyutlaryla ilgilenen zel bir bilim daldr (www.ali-oral.balikesir.edu.tr.,21.12.2004).
Ergonomi: Ergonomi yada nsan Faktrleri Mhendislii, insanin refahn, mutluluu ve genel sistem performansn gelitirecek bilgi ve teoriyi bulmay, uygun yntemlerin uygulanmasn, ve bir sistemin dier elementler ve insanlar arasndaki etkileimlerini temelde anlamaya alan bilimsel bir disiplindir (www.obitet.gazi.edu.tr., 26.12.2005).
Klasik Erkek Gmlei: Genellikle ayakl gmlek yakal, kol az yrtmal ve manetli ya da ksa kollu, n ortasndan ilik-dme ile kapanmal, boyu kalada bittii gibi deien uzunluklarda da olabilen, eitli kumalardan yaplan, erkek ve kadn d giyimlerinde yer alan giysidir (ada v.d., 1996, s. 34).
10
BLM II
LGL YAYIN VE ARATIRMALAR
Aratrmann bu blmnde, erkek giyimi ve erkek gmleinin tanm, tarihesi, snflandrlmas, erkek gmlei seiminde dikkat edilmesi gereken noktalar ile geliimini tamamlam erkek vcudunun anatomik zellikleri, beden oranlar ve vcut tiplerine, antropometrinin ve antropometrik l almann tanm, nemi, antropometrik
l almada dikkat edilecek noktalar ve l alma teknikleri ile ergonominin ve ergonomik adan kalbn tanm, nemi, kalp iziminde temel ilkeler ve kalp hazrlamada kullanlan yntemlere yer verilmitir.
2.1. Erkek Giyimi ve Erkek Gmlei
2.1.1. Erkek Giyiminin Giysi Gruplarna Gre Snflandrlmas
Tablo 1. Erkek Giyiminin Giysi Gruplarna Gre Snflandrlmas
GYM DI GYM ST GYM ZEL AMALI GYM Slip Gmlek Pardes Smokin
Boxer T-Shirt Palto Frak
Fanila(Atlet) Yelek Kaban niforma
Gmlei Pantolon Mont Yamurluk
Pijama Anorak Tulum Ropdambr
(Erkek Sabahl) Ceket Eofman
ort
Elbiseleri
11
2.1.1.1. Giyim
Kurumer, i giyimi yle tanmlamaktadr; Genellikle salk ve hijyenik adan kullanlan, daima d giyimin altna giyilen giysilerdir (1991, s. 600).
Dursunolu, i giyimi; D giyimler altna giyilen, vcudu ve st giyimleri koruyan, rtk giyimlerdir, eklinde tanmlamaktadr (1976,s.3; ada v.d.,1996, s.5ten).
D giyimin ierisine giyilen, giysiyi terlemeden, vcudu scaktan, souktan ve d etkenlerden koruyan, yerine gre d giyimin dzgn form almas iin kullanlan giysilere i giyim denir.
Ten zerine giyilenler, yatakta kullanlan giyimler ve ev ierisinde giyilenler olmak zere i giyimleri ana grupta toplamak mmkndr (Pamuk, 2002, s. 27).
giyimler, vcudu ok sk saran hareketi engelleyici veya rahatszlk verici olmamal, teri emebilen, sentetik olmayan, ince, yumuak ve ykanabilir kumalar tercih edilmelidir (Gdl, Karaklah, 1991, s. 107,108). Bu zelliklerin yan sra i giyim seimini; iklim ve mevsimsel koullar, ya, vcut zellii, cinsiyet, salk, gelenek,
moda ve ekonomik durum gibi faktrler olduka etkilemektedir (Bayraktar, 1996, s.1,2)
2.1.1.2. D Giyim
Gdl ve Karaklah, d giyimi; giyim zerine giyilen tm giysilerdir eklinde genel olarak tanmlamaktadr (1991, s. 12).
ada v.d., d giyimi; Vcudu doann etkilerinden koruyan, vcuda estetik grnm kazandran, i giyimlerin zerine giyilen giysilerdir, eklinde tanmlamaktadr (1996, s. 5).
12
D giyim, vcudu d etkenlerden koruyan, bireyi psikolojik olarak tatmin eden, sosyal iletiimi salayan ve modayla yn alan giysilerdir.
Vcudu d etkenlerden koruyan ve kiisel beenilere gre ekil alan giyim, cinsiyete gre farkllk gstermesiyle birlikte, her iki cinsin de birlikte kullanabilecei ortak modellerde gnmzde uygulanmaktadr (Pamuk, 2002, s. 28). Fizyolojik ve psikolojik olarak insan vcudunu koruyan ve rtnme ihtiyacn karlayan bu giysiler, moda ile ekil almaktadr (Kurumer, 1991, s. 600).
D giyim olarak kullanlan giysiler renk, model ve giysi cinsi olarak olduka geni bir yelpazeye sahiptir.
2.1.1.3. st Giyim
ada v.d., st giyimi; Vcudu ve d giyimleri doann etkilerinden koruyan, vcuda estetik grnm kazandran, d giyimlerin zerine giyilen giysilerdir, eklinde tanmlamtr (1996, s. 4).
Genellikle d giysilerin zerine giyilen, vcudu ve d giysileri iklimsel faktrlerden koruyan, vcuda estetik grnm veren, su geirme zellii olmayan veya kaln kumalardan yaplan giysilerdir.
Genellikle souktan ve yatan koruma zellii olan, d giyimlerin zerine giyilen st giyimler kaln, koruyucu ve suya dayankl kumalardan hazrlanmaktadr (Pamuk, 2002, s. 28).
2.1.1.4. zel Amal Giyim
zel giysiler gerektiren faaliyetlerde ve ilerde kullanlan; yaplan iin gerektirdii ekilde, genellikle vcudun zarar grmesini engellemek ve rahat olmasn salamak amacyla, kuma, renk ve modeli, ergonomik, fizyolojik ve fonksiyonel olarak tasarlanm giysilerdir.
13
Ayrca, zel gn, gece ve aktiviteler iin farkl renk, ekil ve modelde tasarlanan giysiler de zel amal giyimin kapsam iinde yer alr.
2.1.2. Erkek Gmlei
2.1.2.1. Erkek Gmleinin Tanm
Trke szlkte, gmlek; Vcudun st ksmna giyilen ince, kollu veya yarm kollu yakal giysi, olarak verilmitir (www.tdk.gov.tr., 21.12.2004).
Pskllolu, gmlei yle tanmlamtr; Vcudun st blmne genellikle i amarnn zerine giyilen, ince, kollu ve yakal, nden dmeli giyecek (1995, s. 661).
Meydan Larousseda, gmlek; Erkeklerin vcutlarnn st ksmna ceket veya yelek altna giydikleri d amar, olarak tanmlanmtr (1981, s. 277).
Byk Larausseda, gmlek; Bedenin stne giyilen, nden dmeli, kollu, yakal giysi, olarak verilmitir (1986, s. 4685).
Ana Britannicada gmlek, Vcudun st blmne giyilen, ou zaman palto, ceket gibi bir baka giysinin altna giyilen kollu giyim eyasdr eklinde tanmlanmtr (1988, s. 601).
Tekstil ve Konfeksiyon Ansiklopedisinde ise gmlek; Dmeli, yakal, katlamal manetli, bol dkml, tek gs zerinde cebi olan giysi olarak tanmlanmtr (1993, s. 3224).
Beymen erkek giyim blm sorumlusu klasik erkek gmleini; yakas kravatla kullanlmaya msait(tercihen balenli), kuma genellikle pamuklu, renkleri dz veya
14
beyaz zerine izgili, kareli veya kendinden desenli kumalardan retilen giysi olarak tanmlamtr (www.arsiv.hurriyetim.com.,15.01.2006).
ada v.d., gmlei; Genellikle ayakl gmlek yakal, kol az yrtmal ve manetli ya da ksa kollu, n ortasndan ilik-dme ile kapanmal, boyu kalada bittii gibi deien uzunluklarda da olabilen, eitli kumalardan yaplan, erkek ve kadn d giyimlerinde yer alan giysidir, eklinde tanmlamtr (1996, s. 34).
Yukarda verilen tanmlar nda erkek gmlei yle de tanmlanabilir; i giyim zerine ve bedenin st ksmna giyilen, genellikle pamuklu kumatan mamul, nden dmeli, kollu, gmlek yakal, manetli ve sol gs zerinde cebi olan erkek st giyimidir.
2.1.2.2. Erkek Gmleinin Tarihesi
Klasik erkek gmlei erkek giyiminin vazgeilmez nemli bir paras olup, yaz k kullanlan, dokunmu kumatan imal edilmi ceket altnda kravatl veya kravatsz giyilebilen bir giysidir (Vural, Aa, 1995, s. 64).
Gemiine bakldnda, Eski Msrn 18. slalesine (M.. 15701320) dein uzanan, dikdrtgen bir keten parasna kollar iin iki aklk, ba iin de kat yerine bir delik braklarak kenarlar dikilen gmlekler grlmtr (Ana Britannica, 1988, s. 601). Bu sade biimli gmlekler doal orijinli (keten, kenevir v.b.) kaba el dokumalarndan imal edilmitir (Vural, Aa, 1995, s. 64).
lk balarda uzun ve dz biimde kullanlan gmlekler, zamanna ve yerine gre farkl modellerde yaplp farkl isimler almlardr (Trk Ansiklopedisi, 1970, s. 12).
Eski Yunanllarn giydikleri gmleklere endima, Romallarnkine ise tunica denilmitir (Trk Ansiklopedisi, 1970, s. 12).
15
Gmleklerde dik yaka ve kol aznn kullanlmas 14. yzylda Normlarda grlmtr (Ana Britannica, 1988, s. 601).
Terziliin ok nemli ve ciddiye alnan bir meslek olduu Gotik Dnemde, terziler erkei grkemli ve gsterili yapmak iin ellerinden gelen her eyi yapmtr. Byk toprak sahibi olan soylular halka yukardan bakmaya balaynca, boyna daha dik ve onurlu bir hava vermek iin erkek gmleklerinin yakalar eneye kadar uzatlmtr (Grsoy, 2004, s. 82).
15. yzylda tunikler ksalm ve bu tuniklerin ierisine beyaz ketenden, robas plili, dik yakal, uzun dar kollu gmlekler giyilmitir (Komuolu v.d., 1986, s.167, 173).
16. yzylda gmlekler danteller, frfrlar ve ilemelerle sslenmitir (Ana Britannica, 1988, s. 602). Erkekler boazda bzlerek toplanm bol, plili gmlekler giymilerdir (Komuolu v.d., 1986, s. 178, 181). Bu gmlekler kadn bluzu gibi son derece gsterili, yatay ve dikey sslemelerle bezenmitir (Grsoy, 2004, s. 86).
17. yzylda boynu evreleyen byk dantel yakal ve manetli beyaz ipek gmlekler ortaya kmtr (Komuolu v.d., 1986, s. 183). Bu yzylda Barok Dnemin gsterili erkek giysileri kadns zellikler tamtr. Ayrca erkek giysilerinde bugn dnlemeyecek kadar ok brokar ve dantel kullanlmtr. Erkek gmleklerinde, manetler ceket kolunun dna tam, dantell, farbal, bol ve sarkktr. Gmlek yakalar, ok geni fularlar veya dantel biiminde uygulanmtr (Grsoy, 2004, s. 88,90).
18. yzyln sonlarnda ve 19. yzyln balarnda ayrntl ilenmi ve ok katl yakalar kullanlmtr (Ana Britannica, 1988, s. 602). 18. yzyla damgasn vuran Rokoko Dneminde modann sadelemesine karn, e
