7/28/2019 MSLMAN SAVALARI AI

1/3

MSLMAN SAVALARI AI

ada kresel politikalarn en nemli sorun alan amzda Mslmanlarn savalardr.

Mslmanlar, dier uygarlklarn halklarndan ok daha fazla, hem kendi aralarnda hemde gayrimslimlerle atmaktadrlar. Mslmanlarn savalar, souk savan uluslararasatma formunun yerini almaktadr. Bu savalar, terrizm, gerilla savalar, sivil savalarve devletler aras atmalar kapsamaktadr.Mslmanlarn iddetlerinin bu rnekleri, slam ile bat arasnda veya slam ile tekilerarasnda byk bir medeniyetler atmasna neden olabilir. Bu atma nlenemezolmamakla birlikte, Mslmanlarla ilgili olarak, daha ok dank, birbirinden farkl ve bellisklkta devam edecee benzemektedir.Mslman savalar a 1980lerde souk savan k ile balamtr. 1980de Irakrana saldrd ve ardndan kan savan bilanosu en az 500 bin l ve yzbinlerce yaraloldu. Ayn dnemde Sovyetlerin Afganistan igali, 1989da Sovyetleri ekilmeye zorlayandinamik bir direniin domasna neden oldu.Bu zafer Amerikan teknolojisi, Pakistann eitim ve yardm, ounluu Arap lkelerindenolmak zere slam lkelerinden binlerce savann katklar ile mmkn oldu.Ardndan Saddam Hseyin Kuveyti igal ederek ilhak etmeye kalkt. Birleik DevletlerSaddama kar, iinde slam lkelerinin de bulunduu uluslararas bir koalisyonuorganize etti.1990larda iddet Bosna, Kosova, Makedonya, eenistan, Azerbaycan, Kemir,Hindistan, Filipinler, Endonezya, Ortadou, Sudan ve Nijeryada Mslmanlarla vegayrimslimler arasnda meydana geldi.Dnya genelindeki Mslman organizasyonlar ve terristler kadar Afganistan savandankalan mcahit savalar da bu atmalarn birounda merkezi rol oynadlar .1990larn ortalarnda, Mslmanlarn kendi aralarnda ve gayrimslimlerle atmalarnnyaklak yars etnik atmalardr. The Economistten bir uzmana gre Mslmanlar,1983-2000 arasndaki 16 byk uluslararas terrist eylemin 11inden belki de 12sinden

sorumludurlar.Amerikann terrizmi destekleyen lkeler listesindeki 7 lkenin 5i slam lkesidir.Terrizmle ilikileri olan yabanc organizasyon listesinde de durum ayn.1980-1995 arasnda ABD silahl kuvvetlerinin denizar 17 askeri harekat Mslmanlarakar oldu. Uluslararas stratejik alma enstitsne gre 2000 ylnda 2/3 Mslmanlarla ilgili 32 silahl atma meydana gelmitir. Oysa Mslmanlar dnyanfusunun sadece 1/5 ini oluturmaktadrlar.11 Eyllde balayan iddeti yeni sava olarak tanmlad yetkililer. Ancak, zannedildii gibibu yeni bir sava deildir. Bu yeni durum, Mslmanlarla ilgili nceki iddet rneklerininartarak devam etmesinden ibarettir. Bununla birlikte nceki slami terrizm, greceliolarak daha snrlyd. 1983de Beyrutta ABD Marinasna saldrda 299 insan ldrld.1988de Panam Havayollarna saldrda 270, 1998 ABDnin Afrika bykeliliklerine

saldrda 224 kii ldrld. Farkl slam lkeleri ve Mslman gruplarn bu saldrlarlailikileri sz konusudur..1993 balarnda Amerikallara ve Amerikan faaliyetlerine saldrlarn arkasnda vemerkezinde Usame Bin Ladin grnyordu. 11 Eyll, yaklak 40dan fazla lkedergtlenmi hcreleriyle uzman ve kaynaklaryla mkemmel terrist saldr planlaryapabilecek bir global terristin varlnn farkna vardrd. te yandan ilk defa iletiimann fel olmas ABD iinde devasa bir etki yaratt ve bu hareket kimyasal ve biyolojiksaldr ihtimalini kuvvetlendirdi. Mslman savalar a Amerikann iine kadar girdi.Hi kukusuz bu savalarn eitli sorumlular var. Hristiyanlara kar devam edensavata Sudanllar, Gazze ve Bat eriaya yerlemek ve askeri varln srdrmekyoluyla ikinci intifadann balamasndan ve de provokasyonundan srail sorumludur.Btn bunlarn zerinde yine de Mslman savalar a birok genel olayda kendi

kklerinden kaynaklanan nedenlere sahiptir. Ancak bu, slam inanc ve doktrinininmirasnn tabiat gerei deildir. Hristiyanlkta olduu gibi taraftarlarnca bar iin de,

7/28/2019 MSLMAN SAVALARI AI

2/3

sava iin de kullanlabilir. ada slami savalarn temelinde politik nedenleryatmaktadr. Yoksa 17. Yzyln dinsel doktrinleri deil.lk nce hemen her yerde getiimiz birka on ylda Mslman toplumlar arasnda slamikimlik, slami hareket ve slami bilinte, sosyal, kltrel ve siyasal alanlarda ciddigelimeler oldu. Sz konusu bu slami dirili birok alanda olduu gibi yapcdr.Modernleme ve globallemenin nemli nedenlerinden biridir. Mslman ynetimlerin

yetersiz kald ve zemedii isizlik, eitim, salk, refah, moral deerler ve sosyalyardmlar konusunda slami organizasyonlar gelien kentsel Mslman nfusunihtiyalaryla bulutular ve karlamaya altlar. Buna ek olarak birok Mslmantoplumda slamclar ar baskc rejimlerin tabii muhalifi roln stlendiler.Bu slami dirili ayn zamanda baz kk marjinal gruplar arasnda da yayld ve bunlarterrizmin ve gayrimslimlere kar gerilla savalarnn potansiyel elemanlar oldular.kincisi genel olarak slam dnyasnda ve zel olarak da Araplar arasnda, batya ve onunzenginliine refahna gcne ve kltrne kar byk bir haset, dmanlk veekememezlik sz konusudur.Bu ksmen, 20. yzyln nemli bir blmnde, slam dnyasndaki bat emperyalizmininve egemenliinin, ksmen de bat politikalarnn sonucudur. 1991den beri Iraka yaplanAmerikan saldrlarnn sraille Amerika arasnda devam eden yakn ilikilerden

kaynaklanmaktadr. Bu reaksiyon, Mslman toplumlarn bat tarafndan desteklenenkendi baskc hantal ve rveti ynetimlerine olan tepkilerinden daha yaygndr.ncs, slam dnyasndaki kltrel, politik, etnik, dini ayrlklar ve farkllklarMslmanlar arasnda iddeti tevik etmektedir. Ayn zamanda deiik slami gruplarn veran ve Suudi Arabistan gibi ynetimlerin, kendi aralarnda, kendi slami anlaylarnyayma noktasndaki rekabetleri gerei, Bosnadan Filipinlere kadar slami gruplar,mslman olmayanlara kar savalarnda desteklemektedirler.Eer bir yerde iki egemen, dominant devlet olsayd slam dnyasnda, ki Osmanlmparatorluunun sona ermesinden beri olmamtr, mslman dnyada daha az iddetolurdu. Muhtemelen mslman ve gayrimslim dnyada da daha az olurdu. Drdncs,slami dirili birok slam toplumunda yksek doum oranyla e zamanl olarak ortayakt. Bu hzl nfus art 16-30 ya arasnda geni bir nfusu patlamasna yol at ki bu

da genlik patlamasn dourdu. Bu yalardaki erkekler ortaretim, teknik veyksekretimde ylmakta, ounluu isiz ve bu nedenle batya gmekte radikalrgtlere ve siyasal partilere ye olmakta, az bir ksm da mslman gerilla rgtlerineve terristlere katlmaktadrlar. Bu faktrler mslmanlarla ilgili geni ve yaygn iddetinkaynaklar arasndadr. Gnmze kadar bu iddet geni lde lokal ve snrlyd. Budurum slam, bat ve dier uygarlklar arasnda geni bir uygarlklar savana yol aarm? Bu, Usame Bin Ladinin ak bir hedefidir ve de nitekim ABDye cihad ilan etti.Mslmanlardan, Amerikallar grdkleri yerde ldrmelerini istedi ve cihad iinmslmanlarn her yere dalmalarn emretti.slamn eitli versiyonlar nedeniyle bu arzusunda baarl olamad. Dier taraftan ABDterrizme kar global sava ilan etti. Fakat gerekte birok ynetim farkl birok terristgruba kar savamaktadr. ABD ncelikle Alkaide ile ilgilenmektedir. Dier ynetimler isekendi lokal terristleriyle ilgilenmektedirler. Bir genel uygarlklar atmasn yaratacakmevcut potansiyel, 11 Eylle tepkiler ve ABDnin cevab uygarlklar ekseninde yer ald.Batl ynetimler ve milletler terrizmle savata ABDden yana tavr koymaktadrlar. Buyarg zellikle Anglo kltre sahip ngiltere, Kanada ve Avustralya iin dorudur. Bulkeler ABDyi derhal askeri kuvvetlerle de desteklediler. Kendilerini ABDnin sorunlarylabtnletiren Almanlar, Franszlar ve dier Avrupa toplumlar ABDye desteklerini ilanettiler. Bunlar ABDye yaplan saldry kendilerine yaplm gibi kabul ettiler. Bu bakkendini nl Le Monde gazetesinin Hepimiz Amerikalyz manetiyle su yzne kardve Berlinlilerin sesleri bizler New Yorkluyuz diye yankland. Bakan KenedyMeydannda Bat dndaki gayrimslim dnyada da Rusyada inde HindistandaJaponyada saldrya reaksiyon destek grd ve sempati ile karland. Hemen hemen tmmslman ynetimler terrist saldry knadlar. Kukusuz kendi otoriteryen rejimleri iintehdit oluturan ar radikal slamc gruplarla ilikilendirerek.

Sadece zbekistan, Pakistan ve Trkiye, ABDye dorudan destek verdi. Araplkelerinden sadece rdn ve Msr ABDyi onaylad. slam lkelerinin ounda halkn

7/28/2019 MSLMAN SAVALARI AI

3/3

ou terrist saldry knad, ok kk bir ksm da saldry onaylad. Ve yine byk birksm ABD yi sulad.ABD ve mttefiklerinin daha iddetli ve uzun sren askeri g kullanmlar muhaliflerinekar mslmanlarn daha yaygn ve iddetli reaksiyonlarna neden olacaktr. 11 Eyllbatnn birlemesini salad. 11 Eylle cevabn uzamas da slam birliini salayabilir.Mslman savalar a, nedenler ortadan kalkarsa ya da kaldrlrsa sona erecektir. ran

da aka olduu gibi nesillerin baars ile slami uurun iddeti azalabilir. Mslmanlarnbatya dmanlklar ABDnin sraile ynelik politikasnn deimesi ile azaltlabilecektir.Yine de uzun dnemde slam lkelerinde ekonomik sosyal ve siyasal koullarda iyilemegerekli olacaktr. Kendi halknn temel ekonomik ve sosyal ihtiyalarn karlayamayan vezgrlkleri kstlayan bask uygulayan ynetimler hem kendilerine hem de kendilerinidestekleyen batya kar iddete dayanan muhalefet retmektedir. Bunun gibi bazmslman olmayan ancak mslman nfusu kontrol eden Rusya, Hindistan ve srail gibiynetimlerde, kendi tarzlar olarak yanl ynetimleri tercih etmektedirler.slam dnyasnn iinde bulunduu bu danklk yakn gelecekte ortadan kalkacak gibigrnmemekle birlikte nfus hareketleri ve gelimeleri olduka olumludur. Birok slamlkesinde doum oranlar dmektedir. Balkanlarda bu olduka dramatik bir hal almtr.Arabistan dahil baz Mslman toplumlarda bu oran hala yksektir.

2020lere kadar Mslman toplumlarda gen nfus sorunu azalacaktr. Mantken bundansonra Mslman savalarnn a tarihe mal olacak ve yeni ada dnya toplumlararasnda baka iddet formlar hakim olacaktr. n