Náttúruvernd og atvinnufrelsi:

Hliðstæður, ekki andstæður

Hannes Hólmsteinn GissurarsonRSE, Laugarvatni 7. júlí 2007

Hrakspá VésteinsHrakspá Vésteins

Vésteinn Lúðvíksson í Lesbók Mbl. 6. janúar 2007:

„Hver tæki sé far með flugvél þó að ekki væru nema eins prósents líkur á að vængirnir dyttu af henni í 35.000 feta hæð? Ef við vitum að stutt er í að það verði óafturkræfar breytingar á lífsskilyrðum á jörðinni erum við þá tilbúin að fórna eigin stundarhag?“

Vésteinn Lúðvíksson í Lesbók Mbl. 6. janúar 2007:

„Hver tæki sé far með flugvél þó að ekki væru nema eins prósents líkur á að vængirnir dyttu af henni í 35.000 feta hæð? Ef við vitum að stutt er í að það verði óafturkræfar breytingar á lífsskilyrðum á jörðinni erum við þá tilbúin að fórna eigin stundarhag?“

Hrakspá CarsonsHrakspá Carsons

Rachel Carson: Raddir vorsins þagna (1962)

Kenningin: DDT eyðir fuglalífi og veldur krabbameini

DDT bannaðMýrarkalda (malaría) stórhættuleg í þróunarlöndum

WHO nú endurskoðað afstöðu sína

Rachel Carson: Raddir vorsins þagna (1962)

Kenningin: DDT eyðir fuglalífi og veldur krabbameini

DDT bannaðMýrarkalda (malaría) stórhættuleg í þróunarlöndum

WHO nú endurskoðað afstöðu sína

Hrakspá RómarhópsinsHrakspá Rómarhópsins

Endimörk vaxtarins (1972)Þróunarlínur framlengdar, sbr. kenningu Malthusar

Spáin: Gull þrotið 1979, jarðolía 1990, kopar 1991, ál 2001 o. s. frv.

Nú nóg til af þessum efnumVerð á 34 algengustu hrávörum lækkað frá 1980

Endimörk vaxtarins (1972)Þróunarlínur framlengdar, sbr. kenningu Malthusar

Spáin: Gull þrotið 1979, jarðolía 1990, kopar 1991, ál 2001 o. s. frv.

Nú nóg til af þessum efnumVerð á 34 algengustu hrávörum lækkað frá 1980

Hrakspá um fiskistofnaHrakspá um fiskistofna

Science (nóvember 2006): Hrun fiskistofna innan 40 ára

Morgunblaðið átaldi Jóhann Sigurjónsson fyrir að gera lítið úr skýrslunni

Boris Worm sendi í misgáningi blaðamanni Seattle News tölvuskeyti

„Fréttabeita til að vekja athygli“

Science (nóvember 2006): Hrun fiskistofna innan 40 ára

Morgunblaðið átaldi Jóhann Sigurjónsson fyrir að gera lítið úr skýrslunni

Boris Worm sendi í misgáningi blaðamanni Seattle News tölvuskeyti

„Fréttabeita til að vekja athygli“

StaðreyndirStaðreyndir

Matvælaframleiðsla jókst með „grænu byltingunni“

Hungur aðeins vegna slæms stjórnarfars

Meðalaldur tvöfaldastDregið úr barnadauða og smit- og hörgulsjúkdómum

Skógar þekja jafnmikil svæði og áður

Matvælaframleiðsla jókst með „grænu byltingunni“

Hungur aðeins vegna slæms stjórnarfars

Meðalaldur tvöfaldastDregið úr barnadauða og smit- og hörgulsjúkdómum

Skógar þekja jafnmikil svæði og áður

NáttúruspjöllNáttúruspjöll

Sóun auðlindaÚtrýming sjaldgæfra dýrategunda

Mengun lofts og lagarSpjöll á útivistarsvæðumRót vandans: Kostnaður af náttúruspjöllum ekki tekinn með í reikninginn

Sóun auðlindaÚtrýming sjaldgæfra dýrategunda

Mengun lofts og lagarSpjöll á útivistarsvæðumRót vandans: Kostnaður af náttúruspjöllum ekki tekinn með í reikninginn

Sóun auðlindaSóun auðlinda

Ótakmarkaður aðgangur að takmarkaðri auðlind

Auðlindarentu sóað í of mikinn tilkostnað

Olíulindir, gullnámur, skógar, fiskimið

Lausnin: Takmarkaður aðgangur, nýtingarréttur, eignarréttur

Ótakmarkaður aðgangur að takmarkaðri auðlind

Auðlindarentu sóað í of mikinn tilkostnað

Olíulindir, gullnámur, skógar, fiskimið

Lausnin: Takmarkaður aðgangur, nýtingarréttur, eignarréttur

Kvótakerfið íslenskaKvótakerfið íslenska

16 bátar sóttu afla, sem 8 gátu sóttLausnin: Bátarnir fengu allir framseljanlegar, varanlegar aflaheimildir

Framseljanlegar aflaheimildir: 8 keyptir út, ekki hraktir út = Allir ánægðir

Varanlegar aflaheimildir: meiri ábyrgðarkennd útgerðarmanna

16 bátar sóttu afla, sem 8 gátu sóttLausnin: Bátarnir fengu allir framseljanlegar, varanlegar aflaheimildir

Framseljanlegar aflaheimildir: 8 keyptir út, ekki hraktir út = Allir ánægðir

Varanlegar aflaheimildir: meiri ábyrgðarkennd útgerðarmanna

Einfalt líkan af fiskveiðum

Einfalt líkan af fiskveiðum

0

20

40

60

80

100

120

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

Sókn (fjöldi báta)

Heildartekjur

0

20

40

60

80

100

120

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

Sókn (fjöldi báta)

Heildartekjur

Hliðstæðar reglurHliðstæðar reglur

Ítala að fornu: Beitarréttindi einstakra jarða

Veiðiréttindi í laxveiðiám

Útvarpsréttindi

Ítala að fornu: Beitarréttindi einstakra jarða

Veiðiréttindi í laxveiðiám

Útvarpsréttindi

Útrýming sjaldgæfra tegunda

Útrýming sjaldgæfra tegunda

Hvers vegna eru sauðir ekki í útrýmingarhættu ólíkt fílum?

Fílar og nashyrningar ekki í einkaeigu

Skynsamlegast að létta af banni við veiðum, en skilgreina eigendur

Hvers vegna eru sauðir ekki í útrýmingarhættu ólíkt fílum?

Fílar og nashyrningar ekki í einkaeigu

Skynsamlegast að létta af banni við veiðum, en skilgreina eigendur

Ernir, hvalir og mennErnir, hvalir og menn

Margar hvalategundir ekki í útrýmingarhættu

Mega hvalir drepa, en ekki menn?Arnarstofninn íslenski friðaður á kostnað æðarvarps

Hvers vegna aðeins umhyggja um stórar dýrategundir, fíla, hvali o. fl, en ekki litlar, t. d. köngulær, mýs og flugur?

Margar hvalategundir ekki í útrýmingarhættu

Mega hvalir drepa, en ekki menn?Arnarstofninn íslenski friðaður á kostnað æðarvarps

Hvers vegna aðeins umhyggja um stórar dýrategundir, fíla, hvali o. fl, en ekki litlar, t. d. köngulær, mýs og flugur?

Mengun lofts og lagarMengun lofts og lagar

„Peningalykt“ í sjávarþorpum

Hávaði við flugvelli

StöðuvötnBergvatnsár

„Peningalykt“ í sjávarþorpum

Hávaði við flugvelli

StöðuvötnBergvatnsár

Viðbrögð við mengunViðbrögð við mengun

Sé mengun lítt mælanleg og dreifist á marga, þá á vart að bregðast við

Ella: Skilgreining eigna- eða nýtingarréttinda

Hugsanlega mengunargjöld

Sé mengun lítt mælanleg og dreifist á marga, þá á vart að bregðast við

Ella: Skilgreining eigna- eða nýtingarréttinda

Hugsanlega mengunargjöld

Hlýnun jarðarHlýnun jarðar

Hlýnun og kólnun hafa skipst áVatnajökull hét t. d. KlofajökullHlýindaskeið á landnámsöld og síðar„Lítil ísöld“ um 1550-1900Núverandi hlýnunarskeið hið fyrsta af mannavöldum?

Eða eðlilegar sveiflur á hitastigi?

Hlýnun og kólnun hafa skipst áVatnajökull hét t. d. KlofajökullHlýindaskeið á landnámsöld og síðar„Lítil ísöld“ um 1550-1900Núverandi hlýnunarskeið hið fyrsta af mannavöldum?

Eða eðlilegar sveiflur á hitastigi?

Kólnun jarðar?Kólnun jarðar?

Þrjár spurningarÞrjár spurningar

Er að hlýna?Jafnvel þótt sé að hlýna, er það að mestu leyti af mannavöldum?

Jafnvel þótt hlýnun sé að mestu leyti af mannavöldum, borgar sig að gera eitthvað?

Lomborg: Já, já og nei

Er að hlýna?Jafnvel þótt sé að hlýna, er það að mestu leyti af mannavöldum?

Jafnvel þótt hlýnun sé að mestu leyti af mannavöldum, borgar sig að gera eitthvað?

Lomborg: Já, já og nei

Orkuvinnsla á ÍslandiOrkuvinnsla á Íslandi

Orkuvinnsla annars staðar: Brennsla olíu eða kola

Hér gufu- eða vatnsaflSkv. Stern-skýrslunni minnsta losun koltvísýrings í OECD-ríkjum

Ál létt og minnkar eldsneytisþörf véla

Ef ekki framleitt með raforku hér, þá með brennslu eldsneytis annars staðar

Orkuvinnsla annars staðar: Brennsla olíu eða kola

Hér gufu- eða vatnsaflSkv. Stern-skýrslunni minnsta losun koltvísýrings í OECD-ríkjum

Ál létt og minnkar eldsneytisþörf véla

Ef ekki framleitt með raforku hér, þá með brennslu eldsneytis annars staðar

Spjöll á útivistarsvæðum?

Spjöll á útivistarsvæðum?

KárahnjúkarKárahnjúkar

Hjörleifur Guttormsson í Árbók Ferðafélagsins 1987: „Þetta eru afar afskekkt svæði og fáfarin, nema helst af smalamönnum á haustin. Þangað er líka fremur fátt að sækja fyrir ferðamenn, nema þá til að skoða hreindýr og minjar um framrás Brúarjökuls. Hvort tveggja er þó aðgengilegt með auðveldari hætti annars staðar.“

Hjörleifur Guttormsson í Árbók Ferðafélagsins 1987: „Þetta eru afar afskekkt svæði og fáfarin, nema helst af smalamönnum á haustin. Þangað er líka fremur fátt að sækja fyrir ferðamenn, nema þá til að skoða hreindýr og minjar um framrás Brúarjökuls. Hvort tveggja er þó aðgengilegt með auðveldari hætti annars staðar.“

NiðurstöðurNiðurstöður

„Sjaldan grær gras í almenningsgötu“

„Garður er granna sættir“Vernd krefst verndaraVerðmæta náttúru ber að verðleggjaTil þess er einkaeignarréttur á auðlindum og frjálst framsal þeirra heppilegastur

„Sjaldan grær gras í almenningsgötu“

„Garður er granna sættir“Vernd krefst verndaraVerðmæta náttúru ber að verðleggjaTil þess er einkaeignarréttur á auðlindum og frjálst framsal þeirra heppilegastur