Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne · PDF fileNacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore Završni izvještaj o Ciklusu 1 (realizovane aktivnosti, preporuke,

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore

Završni izvještaj o Ciklusu 1(realizovane aktivnosti, preporuke, zaključci)

mart - jul 2011.

Priredio: Momčilo RadulovićIzdavač: Evropski pokret u Crnoj Gori

Vlada Crne Gore

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore 3

Sadržaj:

Osnovne informacije o projektu... ............................................................................................................ 9

NaCIONalNa kONvENCIja O EvROPskOj INtEGRaCIjI CRNE GOREPREPORUkE I ZakljUČCI (sEsIja 1, sEsIja 2 i sEsIja 3)Radne grupe I, II, III i Iv ...............................................................................................................................23

Radna grupa I: vladavina prava (reforma pravosuđa, borba protiv organizovanog kriminala i korupcije), sesija 1, 26. april 2011 ....................................................24

Radna grupa I: vladavina prava (reforma pravosuđa, borba protiv organizovanog kriminala i korupcije) sesija 2, 17. maj 2011 .......................................................................................26

Radna grupa I: vladavina prava (reforma pravosuđa, borba protiv organizovanogkriminala i korupcije), sesija 3, 17. jun 2011 .......................................................................................30

Radna grupa II: Reforma javne administracije sesija 1, 27. april 2011 ..................................... 32

Radna grupa II: Reforma javne administracije sesija 2, 18. maj 2011 ........................................34

Radna grupa II: Reforma javne administracije sesija 3, 15. jun 2011 ........................................35

Radna grupa III: Državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo, sesija 1, 28. april 2011 ..................................................................................................................................................38

Radna grupa III: Državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo sesija 2, 19. maj 2011 ..................................................................................................................................40

Radna grupa III: Državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvosesija 3, 16. jun 2011 ...................................................................................................................................43

Radna grupa Iv: EU fondovi i jačanje konkurentne pozicija Crne Gore u procesima evropske integracije, sesija 1, 29. april 2011 ............................................................46

Radna grupa Iv: EU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Gore u procesima evropske integracije, sesija 2, 20. maj 2011 ................................................................53

Radna grupa Iv: EU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Goresesija 3, 14. jun 2011 ...................................................................................................................................55

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore4


UvODNa RIjEČ

Poštovani prijatelji ,

kada smo prije šest mjeseci počeli sa realizacijom projekta Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore, bilo je mnogo više razloga za brigu nego za op-timizam i mnogo više pitanja nego odgovora. kako implementirati ideju konsen-sualnosti javnih i civilnih struktura i kako pomiriti antagonizme izmedju njihovih najznačajnijih aktera koji u realnim okvirima vladaju u crnogorskom društvu? kako organizovati stručnu, kvalitetnu, argumentovanu raspravu o problemima i izazovima evropske integracije i demokratizacije crnogorskog društva, a da ta rasprava ima za osnovu stručnost koja nije opterećena dnevno-političkim i partijskim sadržajima?

Medjutim, danas, nakon 117 preporuka i zaključaka koje su 120 eksperata iz javnog i civilnog sektora donijeli u okviru rada četiri radne grupe koje su imale po tri sesije u periodu april – jul 2011, sva ova pitanja i nedoumice se čine dalekim i nadvladanim od strane predanosti i entuzijazma članova i članica Nacionalne konvencije i tima Evropskog pokreta u Crnoj Gori.

Ovakav uspjeh i rezultat ne bi bili mogući da nije bilo dobre koordinacije i otvorene saradnje izmedju svih aktera ovog programa, počev od Evropskog pokreta u Crnoj Gori i slovačke asocijacije za spoljnu politiku koji su partneri u realizaciji, preko slOvakIaD-a i vlade Republike slovačke koji su finansijski pomogli naše napore, kao i vlade i skupštine Crne Gore koji su nas podržali, sve do velikog broja pojedinaca i organizacija iz civilnog društva i javnih institucija Crne Gore koji su dali nemjerljiv i bogat doprinos jedinstvenom rezultatu prvog ciklusa NkEI.


U vezi sa tim, na samom početku, želim da se zahvailm našim partnerima iz Republike slovačke, vladi i Ministarstvu vanjskih poslova Republike slovačke, slOvakaID-u i slovačkoj asocijaciji za medjunarodne odnose, što su prepoznali Crnu Goru kao mjesto u kojem postoje veliki potencijali za postizanje društvenog konsenzusa koji će unaprijediti i ubrzati proces evropske integracije Crne Gore.

takodje, želim i da se zahvalim vladi i skupštini Crne Gore, što su prihvatili našu inicijativu i dali nam punu podršku za kreiranje ambijenta unutar projekta Nacio-nalne konvencije u kojem saznajni i kreativni potencijali civilnog društva Crne Gore trebaju da dodju do punog izražaja.

Medjutim, iznad svega želim da se zahvalim svim učesnicima projekta Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji, kao i kopredsjedavajućim radnih grupa i eksper-tima izvjestiocima, koji su došli iz javnih institucija i redova civilnog društva i koji su prihvatili da budu učesnici u velikom izazovu koji je bio pred nama.

Ovaj izazov je bio naročito značajan za nevladine organizacije, medije, univerzitete, sindikalne organizacije i sve druge oblike i strukture koji čine civilni sektor, jer se ovaj značajan dio crnogorskog društva godinama borio za svoje mjesto u procesu evropske integracije.

Projektom Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji Crne Gore civilno društvo je najzad dobilo mogućnost da na ravnopravan i javan način utiče na veiliki broj odluka, smjernica i dokumenata kojima se usmjerava proces reformi, tranzicije i evropske budućnosti Crne Gore.

tražili smo priliku da naše znanje, argumenti i incijative postanu prepoznati dio našeg evropskog puta i uvjeren sam da je civilno društvo Crne Gore preko aktivnog učestvovanja u definisanju pomenutih 117 preporuka i zaključaka tu priliku i počelo da aktivno koristi.

Želim da vjerujem da će ove zajedničke preporuke, zaključci, savjeti i incijative, koje su nastale kao proizvod rada svih pojedinaca unutar Nacionalne konvencije postati, integralni dio svih dobrih, reformskih odluka koje će donositi javne institucije.

taj proces i stepen prihvatanja ovih 117 preporuka biće praćen od strane naše or-ganizacije preko sistema monitoringa koji je već uspostavljen u junu 2011 i trajaće do oktobra iste godine i čiji je cilj da kroz što veći procenat usvajanja ovih sugestija i zahtjeva ukaže na neophodnost udruživanja svih društvenih snaga u svrhu uspjeha procesa evropske integracije.

I u tome je zapravo cijeli smisao i cilj projekta „Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore“. konvencija je, zapravo, u cjelosti posvećena kreiranju siner-getskog efekta svih društvenih snaga u Crnoj Gori, sa ciljem osnaživanja i multip-


likovanja napora za ubrzanje društvenih, političkih i ekonomskih reformi u okviru procesa evropske integracije.

Centralno pitanje kreiranja ovakvog sinergetskog efekta je bilo kako da se uspostave i osnaže modeli i metodi komunikacije i saradnje između aktera civilnog društva (NvO, mediji, sindikati, akademske institucije, individualni eksperti itd.) i vlade, Parlamenta i drugih javnih institucija.

Ovaj model i metode komunikacije koje smo uspostavili u okviru nacionalne konvencije trebaju istovremeno da vode osnaživanju uloge civilnog društva u procesima kreiranja i implementacije različitih reformskih i institucionalnih poli-tika, ali i povećanju efikasnosti i efektivnosti aktivnosti javnih institucija u procesu evropske integracije Crne Gore.

sa tim ciljem, u okviru projekta „Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore“, u aprilu 2011 su formirane četiri Radne grupe u okviru kojih su predstavnici civilnog sektora i javnih institucija Crne Gore, uz učešće inostranih eksperata i predstavnika međunarodnih institucija, putem otvorene diskusije razmjenjivali argumente i prijedloge, sa ciljem definisanja prepreka na putu procesu evropske integracije, kao i kreiranja odgovarajućih zaključaka i preporuka za njihovo uspješno prevazilaženje.

Ovo integrisanje saznajnih i akcionih kapaciteta društva izvršeno je kroz stručni angažman eksperata iz javnog i civilnog sektora, koji su pozvani da uzmu učešća u radu ekspertskih radnih grupa.

Rezultati ovog napornog rada su pred vama i na narednim stranicama ovog iz-danja imate priliku da se upoznate sa detaljnim izvještajem o svim realizovanim aktivnostima u okviru prvog ciklusa Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji Crne Gore, koji je realizovan u periodu mart – jul 2011.

Na samom kraju, želim da naglasim da je ovaj projekat bio veliki izazov za sve nas - kako izazov za spremnost državnih institucija da najzad, sa potpunom otvorenošću i razumijevanjem, prihvate ono što dolazi iz civilnog sektora kao legitimni doprinos demokratskom razvoju Crne Gore i unaprijedjivanju rada tih samih institucija, tako i izazov za civilno društvo i njegove organizacije, institucije i pojedince, da na sistematičan, naučan i stručan način pokažu kolika je naša volja, energija i odlučnost da, nadasve, znanjem, stručnošću i iskustvom doprinesemo evropskoj budućnosti Crne Gore i svih njenih gradjana.

Rezultati ovog projekta govore da smo, za sada, svi položili ovaj inicijalni ispit spremnosti za dijalog i zajedničku izgradnju evropske budućnosti Crne Gore. Pokazali smo da vladine i druge javne institucije mogu otvoreno saradjivati sa organizacijama i pojedincima civilnog društva i da taj dijalog donosi samo dobre


plodove za cijelo crnogorsko društvo.

sada je na svima nama, ali prije svega na javnim institucijama i njihovim predstavn-cima, da nastavimo u istom duhu i da uberemo plodove ovog rada, kroz otvorenu i stručnu implementaciju najvećeg dijela pomenutih 117 preporuka i zaključaka.

U nadi da će rezultati te implementacije biti vidljivi u narednim mjesecima, koristimo ovu priliku najavimo i novi ciklus Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji Crne Gore, čiji je početak predvidjen za oktobar 2011. godine, kroz aktivnosti koje će biti realizovane u skladu sa planom i rezultatime rada koji je bio predvidjen i za prvu polovinu 2011.

Istovremeno, pozivamo i sve samostalne eksperte, organizacije civilnog društva, medije, institucije i javne službenike koji još nijesu dio Nacionalne konvencije, da nam se pridruže i da u sljedećem ciklusu doprinesu ostvarivanju još boljih rezul-tata i snažnijem približavanju našeg društva idejama, principima i standardima savremenih evropskih društava.

Mr. Momčilo Radulović

Generalni sekretar

Evropski pokret u Crnoj Gori


Osnovne informacije o projektu...

Evropski pokret u Crnoj Gori i slovačka asocijacija za spoljnu politiku, uz podršku Ministarstva vanjskih poslova Republike slovačke i slOvakaID-a, i učešće vlade i skupštine Crne Gore, u aprilu 2011. godine započele su realizaciju projekta „Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore“.

Svrha ovog projekta je uspostavljanje stalnog, koherentnog i stabilnog okvira za tematski strukturisani debatni forum koji je fokusiran na odnose EU i Crne Gore.

Ciljevi ovog projekta su:

• Institucionalizacija javne debate između civilnog i javnog sektora o temama vezanim za EU.

• jačanje kapaciteta cijelog društva Crne Gore za process evropske integracije i za vođenje pregovora o učlanjenju u Evropsku uniju.

• kreiranju sinergetskog efekta svih društvenih snaga u Crnoj Gori, sa ciljem osnaživanja i multiplikovanja napora za ubrzanje društvenih, političkih i ekonomskih reformi u okviru procesa evropske integracije.

• Uspostavljanje novih i osnaživanje postojećih modela i metoda ko-munikacije i saradnje između aktera civilnog društva (NvO, mediji, sindikati, akademske institucije, individualni eksperti itd.) i vlade, Parlamenta i drugih javnih institucija.

• Osnaživanje uloge civilnog društva u procesima kreiranja i imple-mentacije različitih reformskih i institucionalnih politika.

• Povećanje efikasnosti i efektivnosti aktivnosti javnih institucija u procesu evropske integracije Crne Gore.

Uzimajući u obzir ove ciljeve, kao i prethodna iskustva iz realizacije sličnih projekata u slovačkoj, srbiji i Bosni i Hercegovini, smatrali smo da se ovakvo integrisanje saznajnih i akcionih kapaciteta društva može najbolje i naje-


fikasnije ostvariti kroz stručni angažman eksperata iz javnog i civilnog sektora, koji bi aktivno učestvovali u radu ekspertskih radnih grupa u kojima bi se vodila argumentovana diskusija o različitim društvenim pitanjima, problemima, zadacima, refomama i izazovima.U vezi sa ovim ciljevima, u okviru projekta „Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore,“ formirane su četiri radne grupe u okviru kojih predstavnici civilnog sektora i javnih institucija Crne Gore, uz učešće inostranih eksperata i predstavnika međunarodnih institucija, putem otvorene diskusije razmjenjuju argumente i prijedloge, sa ciljem definisanja prepreka na putu procesu evropske integracije, kao i kreiranja odgovarajućih zaključaka i preporuka za njihovo uspješno prevazilaženje.

radne grupe u okviru Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji Crne Gore obuhvataju sljedeće oblasti:

1. Grupa I – Vladavina prava (pravosuđe, borba protiv korupcije i organizovanog kriminala)

2. Grupa II – reforme javne administracije (unapređenje institu-cionalnog i zakonskog okvira javne administracije, jačanje admin-istrativnih kapaciteta)

3. Grupa III – državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo – kreiranje novih i jačanje postojećih modela i metoda za unaprijeđivanje odnosa, komunikacije i saradnje između javnog i privatnog sektora (vlada, Parlament i druge državne institucije na jednoj i NvO, mediji, akademski radnici, sindikati i druge strukture civilnog društva na drugoj strani)

4. Grupa IV - EU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Gore u procesu evropske integracije

Radne grupe su sastavljene od predstavnika različitih institucija i organizacija iz javnog i civilnog sektora. Radnim grupama predsjedavaju po jedan/a kopredsjedavajući/a iz civilnog i iz javnog sektora. svaka sesija radnih grupa se tiče određenih tema koje definišu sami učesnici, a koje se tiču reformi i procesa evropske integracije, a razrađuju ih eksperti izvjestioci i sami članovi Radnih grupa.kroz rad i diskusiju u Radnim grupama učesnici dolaze do zajedničkih preporuka i zaključaka koji se upućuju Vladi i Skupštini Crne Gore


i drugim državnim i lokalnim institucijama, civilnom društvu, biznis sektoru, međunarodnim organizacijama i institucijama i drugim zainteresovanim stranama.

aktivnosti koje su predviđene u okviru Nacionalne konvencije su:

• Zajednička konferencija (svečana sjednica svih učesnika projekta, 5.april 2011)

• 3 radna sastanka svake od Radnih grupa (6 do 8 sati po sastanku, u periodu april - jul 2011)

• 3 press konferencije (prezentacije preporuka i zaključaka, po jedan press za svaku sesiju Radnih grupa, april - jul 2011)

• Završna konferencija (radna sjednica svih učesnika, sa iznošenjem rezultata i zaključaka, 19. jul 2011)

• kreiranje i prezentacija završne zajedničke publikacije sa svim rezultatima projekta, po Radnim grupama, uključujući i sve zaključke i preporuke za društvene i državne strukture koje su uključene u proces evropske integracije Crne Gore (avgust-septembar 2011)

Planirano je da projekat Nacionalne konvencije bude nastavljen i u daljem toku procesa evropske integracije Crne Gore. Nastavak rada u novom ciklusu je predviđen za oktobar 2011. godine, kroz aktivnosti koje će biti realizovane u skladu sa planom rada koji je predviđen i za prvu polovinu 2011.

Preduzete aktivnosti u periodu mart – jul 2011.

Pripremne aktivnosti

konsultacije između partnera u projektu i relevantnih institucija Republike slovačke i Crne Gore koje su podržale ovaj projekat su se odvijale u periodu novembar 2010 – februar 2011. U tom periodu ostvareni su potrebni kontakti među partnerima, kontakti između partnera i institucija, utvrđene su osnovne smjernice i vremenski okvir za realizaciju projekta, a definisane su i osnovne programske aktivnosti koje su potrebne za ostvarivanje programskih ciljeva Nacionalne konvencije o evropskoj integraciji Crne Gore.


Nakon ovog perioda, formiran je projektni tim koji se sastoji od jednog programskog koordinatora u slovačkoj i jednog asistenta na programu, dok je tim u Crnoj Gori sastavljen od jednog koordinatora programa i dva asistenta na programu. Nakon što su napisane i podnesene projektne aplikacije, nastavljeno je sa pripremnim aktivnostima za organizovanje Radnih grupa u projektu i inicijalne konferencije 5.aprila 2011.

tim Evropskog pokreta u Crnoj Gori je poslao preko 160 pisama na adrese javnih institucija i organizacija civilnog društva u Crnoj Gori, sa pozivom za učešće u programu Nacionalne konvencije. Dobilo smo preko 120 pozitivnih odgovora za članstvo u radnim grupama, što smatramo velikim uspjehom i postojanjem snažne društvene volje za podršku reformama i procesu evropske integracije Crne Gore.

Konferencija i svečano otvaranje Nacionalne konvencije, 5. april 2011.

Projekat Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore je svečano otvoren na konferenciji 5.aprila 2011. godine. svečana konferencija je održana u plenarnoj sali skupštine Crne Gore, čime je ukazana posebna čast ovoj ideji i njenim nosiocima, jer je ovo prvi društveni događaj koji nema direktnu vezu sa parlamentarnim aktivnostima, a koji se odvijao u ovoj plenarnoj prostoriji skupštine.

konferenciji je prisustvovalo preko 120 zvanica, članova radnih grupa, visokih državnih zvaničnika Crne Gore, predstavnika diplomatskog kora, nevladinih organizacija, medija i drugih.


svečana konferencija otvaranja NkEI je direktno prenošena na nacionalnoj televiziji Crne Gore (RtCG).

Na otvaranju NkEI su govorili: gosp. Ranko krivokapić, predsjednik skupštine Crne Gore, gosp. Milan Roćen, ministar vanjskih poslova i evropske integracije vlade Crne Gore, gosp. Milan ježovica, Direktor MvPEI vlade Republike slovačke, gosp. aleksandra Duleba, direktor slovačke asocijacije za spoljnu politiku i gosp. Momčilo Radulović, generalni sekretar Evropskog pokreta u Crnoj Gori.

Predsjedništvo

U cilju što većeg uticaja rada i rezultata programa Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore, partneri su odlučili da formiraju posebno Predsjedništvo programa u koje bi bili uključeni visoki zvaničnici različitih institucija u Crnoj Gori, kao i predstavnici civilnog društva, lokalne samouprave i drugih struktura društva Crne Gore.

Ova ideja je naišla na izuzetno dobar odziv među svim zainteresovanim stranama i institucijama kojima smo uputili poziv, tako da Predsjedništvo NkEI u ovom trenutku čine:

1. vlada Crne Gore, gospodin Milan Roćen, ministar vanjskih poslova i evropskih integracija, predsjedavajući Predsjedništva

2. vlada Crne Gore, gospođa Ivana Pajević, šefica kabineta predsjednika vlade Crne Gore

3. vlada Crne Gore, gospođa slavica Milačić, državna sekretarka za evropske integracije

4. skupština Crne Gore, gospodin Damir Davidović, generalni sekretar5. skupština Crne Gore, gospodin Miodrag vuković, predsjednik Odbora

za međunarodne odnose i evropske integracije6. Nacionalni savjet za evropske integracije, gospodin Nebojša Medojević,

predsjednik7. Evropski pokret u Crnoj Gori, gospodin Momčilo Radulović, generalni

sekretar8. slovačka asocijacija za spoljnu politiku, gospodin aleksandar Duleba,

direktor


9. Zajednica opština Crne Gore, gospodin Rajko Golubović, generalni sekretar

10. savez sindikata Crne Gore, Zoran Masoničić, generalni sekretar11. Unija slobodnih sindikata Crne Gore, gospodin srđa keković, generalni

sekretar12. Unija poslodavaca Crne Gore, gospodin Predrag Mitrović, predsjednik

radne grupe

U skladu sa profesionalnim orijentacijama i poljima rada i aktivnosti pojedinih pozvanih eksperata, određeno je i njihovo članstvo u četiri Radne grupe.

1. Grupa I – Vladavina prava (pravosuđe, borba protiv korupcije i organizovanog kriminala). Broj članova/ica – 26

2. Grupa II – reforme javne administracije (unapređenje institucional-nog i zakonskog okvira javne administracije, jačanje administrativnih kapaciteta). Broj članova/ica - 18


3. Grupa III – državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo – kreiranje novih i jačanje postojećih modela i metoda za unapređivanje odnosa, komunikacije i saradnje između javnog i privatnog sektora (vlada, Parlament i druge državne institucije na jednoj i NvO, mediji, akademski radnici, sindikati i druge strukture civilnog društva na drugoj strani). Broj članova/ica - 39

4. Grupa Iv - EU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Gore u procesu evropske integracije. Broj članova/ica - 38

Ovakva definicija Radnih grupa i njihovih tema je izraz potrebe da se u njima vode rasprave o onim pitanjima koja su prioritet za de-mokratsku transformaciju crnogor-skog društva, kao i za intenziviranje procesa evropske i evroatlantske integracije Crne Gore. U skladu sa tim, u procjeni potreba za defini-sanje Radnih grupa i njihovih tema oslanjali smo se na sedam zahtjeva Evropske unije za davanje datuma za otvaranje pregovora sa Crnom Gorom.

Kopredsjedavajući/e radnih grupa

svakom Radnom grupom predsje-dava 1 kopredsjedavajući/a iz jav-nog sektora i 1 kopredsjedavajući/a iz civilnog sektora. Uloga ko-predsjedavajućih je da vode sjednice i učestvuju u formulisanju zaključaka i preporuka, kao i da pripremaju jed-an dio radnih materijala.kopredsjedavajući su odredili i temu/e prvog zasijedanja Radnih grupa.


Eksperti izvjestioci

Eksperti izvjestioci su nosioci stručne aktivnosti unutar Radnih grupa i oni/e su zaduženi da pripremaju ekspertsko uvodno izlaganje na početku svake sesije Radne grupe. Ekspert izvjestilac pravi i preliminarne nacrte zaključaka o datoj temi, koje prezentuju na kraju svog izlaganja. Njegovi zaključci ne moraju da budu usvojeni i o njima, kao i svim drugim prijedlozima zaključaka glasaju članovi Radne grupe, prema proceduri glasanja. Ekspert izvjestilac vrši izbor radnih materijala za sesiju Radne grupe i taj materijal dostavlja Evropskom pokretu u razumnom roku pred odvijanje sesije, na dalju distribuciju svim članovima Radnih grupa. Ekspert izvjestilac se bira iz redova članova Radne grupe, a vanredno se može predložiti i drugo rješenje, ukoliko se većina članova Radne grupe složi sa time. Dužnosti eksperta izvjestioca za vrijeme prve sesije Radnih grupa vanredno su obavljali kopredsjednici/e. U toku sesija 2 i 3 u rad Radnih grupa uključili su se i jedan broj eksperata iz različitih oblasti, zavisno od tema o kojima se diskutovalo u okviru Radnih grupa:

Ekspert izvjestilac gosp. stanko Marić, nezavisni ekspert za lokalnu samoupravu, tEMa: lokalna samouprava u Crnoj Gori danas – situacija, problemi i izazovi

Eksperti izvjestioci gosp. Boris Marđonović i gosp. vojislav Delić (Zanatska komora Crne Gore), g-đa ljiljana Belada (Direkcija za mala i srednja preduzeća) tEMa: Mala i srednja preduzeća, zanatstvo i preduzetništvo u procesu evropske integracije Crne Gore

Ekspert izvjestilac gosp. Goran Đurović, nezavisni ekspert za civilono društvo, tEMa: Finansiranje organizacija civilnog društva iz javnih fondova Crne Gore

Ekspert izvjestilac, gosp. Zlatko vujović, Centar za monitoring, CEMI tEMa: Borba protiv korupcije, situacija i perspektive u Crnoj Gori

Ekspert izvjestilac gosp. Momčilo Radulović, Evropski pokret u Crnoj Gori, EPuCG)

tEMa: lokalna samouprava u Crnoj Gori i građani

Ekspert izvjestilac gosp. Duško vuković, tEMa: Uloga medija u društvu i proces evropske integracije

Ekspertkinja izvjestiteljka g-đa Marina vuković, Centar za razvoj nevladinih organizacija, tEMa: Društveno odgovorno poslovanje u Crnoj Gori


Pravila rada u radnim grupama

Zbog potrebe efikasnog i na pravilima utemeljenog rada u okviru Radnih grupa unutar NkEI, na prvoj sesiji svih Radnih grupa su usvojena sljedeća pravila rada:

Pravila rada i pojašnjenja o radu u radnim gru-pama

1. svakom Radnom grupom predsjedava 1 kopredsjedavajući/a iz javnog i 1 kopredsjedavajući/a iz civilnog sektora.

2. kopredsjedavajući/e određuju temu/e prvog zasijedanja Radne grupe. Pored tema koje je definisao/la kopredsjedavajući/a mogu se na dnevni red staviti i druge teme ukoliko ih predlože članovi i ukoliko ih usvoji većina. Za sva ostala zasijedanja teme se određuju na kraju prethodnog zasijedanja, uz glasanje svih prisutnih.

3. Oficijelne uvodne govore mogu prezentovati samo kopredsjedavajući i ekspert izvjestilac. svi ostali članovi Radne grupe imaju pravo na 3 do 7 minuta svojih uvodnih izlaganja i predočavanja svojih stavova. Preporučuje se da svi ostali krugovi debate takođe uključuju pravilo da svaki od govornika ne prelazi 5 minuta u svom izlaganju. Od ovog pravila se može odstupati u slučajevima kada pojedini članovi grupe imaju veće dokumente za prezentaciju (prijedloge zakona, setove zakonskih amandmana, sopstvene ekspertske analize, pojedinačne studije i slično) i to u konsultaciji i nakon dobijanja saglasnosti od strane kopredsjedavajućih.

4. Zaključci i preporuke - kopredsjedavajući/e definišu unaprijed nacrt zaključaka prvog zasijedanja. Ovakvi unaprijed prijedloženi zaključci ne moraju biti i konačni i to zavisi od toka rasprave. Ukoliko nacrti tih zaključaka budu odbijeni u toku diskusije i glasanja, usvajaju se novi zaključci/ak. U toku svih sljedećih zasijedanja Radne grupe, nacrt finalnih zaključaka prave kopredsjedavajući (one zaključke koji se definišu u toku rasprave i rada Radne grupe) i ekspert izvjestilac (definiše unaprijed nacrt jednog ili više zaključaka, koje izlaže na


kraju svog ekspertskog uvodnog izlaganja, kao svoje preporuke). svi usvojeni zaključci i preporuke, pored redovne medijske prezentacije, biće štampani u obliku posebnog finalnog izvještaja. kao takvi oni će biti poslati i na adrese svih zainteresovanih domaćih i inostra-nih aktera (vlada, skupština i druge državne institucije Crne Gore, domaće i strane nevladine organizacije, međunarodne organizacije i institucije, diplomatski kor i institucije Evropske unije).

5. Ekspert izvjestilac - priprema ekspertsko uvodno izlaganje na početku svake sesije Radne grupe. Ekspert izvjestilac pravi i pre-liminarne nacrte zaključaka o datoj temi, koje prezentuju na kraju svog izlaganja. Njegovi zaključci ne moraju da budu usvojeni i o njima, kao i svim drugim prijedlozima zaključaka glasaju članovi Radne grupe, prema proceduri glasanja. Ekspert izvjestilac vrši iz-bor radnih materijala za sesiju Radne grupe i taj materijal dostavlja Evropskom pokretu u razumnom roku pred odvijanje sesije, na dalju distribuciju svim članovima Radnih grupa. Ekspert izvjestilac se bira iz redova članova Radne grupe, a vanredno se može predložiti i drugo rješenje, ukoliko se većina članova Radne grupe složi sa time. Dužnosti eksperta izvjestioca za vrijeme prve sesije Radnih grupa će vanredno obavljati kopredsjednici/e.

6. Glasanje - se odvija posebno u grupi predstavnika javnih insti-tucija i posebno u grupi predstavnika civilnog sektora. Ukoliko bilo koja grupa odbije određeni prijedlog, on se neće uzimati u dalje razmatranje, osim u slučaju novih izmjena prijedloga zaključka. kao zajednički zaključci se mogu predstaviti samo oni koji budu podržani i od strane javnog i od strane civilnog sektora. Glasanje se odvija pomoću specijalnih kartica (plavo-crvene označavaju Da za javni sektor, a plavo-crne NE za isti sektor, dok žuto-crvene označavaju Da za civilni sektor, a žuto-crne NE za isti sektor). Na početku svakog glasanja se utvrđuje broj prisutnih članova iz javnog i pristnih članova iz civilnog sektora.

7. Rasprava u okviru Radnih grupa se odvija prema „Chatham house“ pravilu: ono što se kaže u okviru Radne grupe „ostaje“ u okviru Radne grupe. U javnosti se ne smiju prezentovati odvojeni stavovi pojedi-naca, bez obzira na sektor iz kojeg dolaze, već se javnosti predočavaju samo usvojeni zajednički zaključci i preporuke. Usvojene zaključke i preporuke javnosti prezentuju kopredsjedavajući i ekspert izvjes-


tilac, na press konferenciji, ukoliko se ne odluči drugačije u okviru Radne grupe. Press konferencije se odvijaju sljedećeg dana nakon sesije Radne grupe.

8. sva pravila za rad u Radnim grupama su podložna prilagođavanjima potrebama radnog procesa u grupama. O svim eventualnim izmjenama odlučuje većina članova Radne grupe iz javnog i većina iz civilnog sektora, na prijedlog kopredsjedavajućih, uz prethodne konsultacije sa predstavnicima Evropskog pokreta i slovačke asocijacije za spoljnu politiku.

Zasijedanja radnih grupa

Sesija 1 – 26, 27, 28. i 29. april 2011.

Prva serija zasijedanja Radnih grupa NkEI je održana u periodu od 26. do 29. aprila 2011.Ukupno je prisustvovalo 93 članova Nacionalne konvencije (76%).teme zasijedanja su bile sljedeće, po grupama:

radna grupa 1: TEMa 1: analiza potreba za izmjenom Ustava u dijelu koji uređuje sud (glava 5) i tužilaštvo (8), na osnovu analize Ministarstva pravde i odgovarajućih odredbi iz mišljenja venecijanske komisije.TEMa 2: Razmatranje prijedloga rješenja o izboru: a) predsjednika vrhovnog suda i b) vrhovnog državnog tužioca.

radna grupa 2:TEMa 1: Unapređenje institucionalnog i zakonskog okvira javne administracije i jačanje administrativnih kapaciteta.

radna grupa 3:TEMa 1: Učešće civilnog društva u u procesima donošenja i sprovođenja javnih politika.


radna grupa 4: TEMa 1: Izazovi visokog obrazovanja u kontekstu evropskih integracija.TEMa 2: korišćenje IPa fondova i priprema za strukturne fondove EU.

Sesija 2 – 17,18,19. i 20. maj 2011.

Druga serija zasijedanja Radnih grupa NkEI je održana u periodu od 17. do 20. maja 2011.Ukupno je prisustvovala je 86 članova Nacionalne konvencije (71%).teme zasijedanja su bile sljedeće, po grupama:

radna grupa 1: TEMa: Razmatranje prijedloga rješenja o izboru: a) predsjednika vrhovnog suda b) vrhovnog državnog tužioca c) sudskog savjeta d) tužilačkog savjeta.

radna grupa 2:TEMa: lokalna samouprava u Crnoj Gori danas - stanje, problemi i izazovi (ekspert izvjestilac – gospodin stanko Marić, samostalni ekspert za lokalnu samoupravu).

radna grupa 3:TEMa : Finansiranje organizacija civilnog društva iz javnih fondova u Crnoj Gori (ekspert izvjestilac – gospodin Goran Đurović, samostalni ekspert za civilno društvo).

radna grupa 4:

TEMa : Mala i srednja preduzeća, zanatstvo i preduzetništvo u procesu evropske integracije Crne Gore (eksperti izvjestioci – gospodin Boris Marđonović i gospodin vojislav Delić (Zanatska komora Crne Gore), gospođa ljiljana Belada (Direkcija za mala i srednja preduzeća).


Sesija 3 – 14,15,16. i 17. jun 2011.

treća serija zasijedanja Radnih grupa NkEI je održana u periodu od 14. do 17. juna 2011.Ukupno je prisustvovalo 85 članova Nacionalne konvencije (70%).teme zasijedanja su bile sljedeće, po grupama:

radna grupa 1: Tema 1: Nastavak rada sa sesije 1 i 2

a) Prijedlozi za reformu sastava i načina izbora sudskog i tužilačkog savjeta

B) Utvrđivanje konkretnih prijedloga za načine izbora predsjednika vrhovnog suda, vrhovnog državnog tužioca i ostalih tužilaca.

Tema 2: Borba protiv korupcije, stanje i perspektive u Crnoj Gori (ekspert izvjestilac, gospodin Zlatko vujović, CEMI)

radna grupa 2: Tema 1: lokalna samouprava u Crnoj Gori i građani (ekspert izvjestilac, Momčilo Radulović)Tema 2: Reforma državne uprave – novi zakonski prijedlozi

radna grupa 3: Tema: Mediji u Crnoj Gori: stanje i perspektive razvoja (ekspert izvjestilac, gospodin Duško vuković)

radna grupa 4: Tema: Društvena odgovornost privrednih subjekata u Crnoj Gori (ekspert-kinja izvjestiteljka, gospođa Marina vuković, CRNvO)

Na sesiji 1, sesiji 2 i sesiji 3 ukupno je donijeto 117 preporuka za vladu, skupštinu i druge državne institucije, organe i civilni sektor Crne Gore. veoma je važno naglasiti da su svE preporuke jednoglasno podržane od strane svih članova radnih grupa konvencije, kako onih koji su predstavljali javni sektor, tako i onih koji su dolazili iz civilnog sektora.

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji

Crne GorePrEPOrUKE I ZaKLjUČCI

(SESIja 1, SESIja 2 i SESIja 3) radne grupe I, II, III i IV)

Vlada Crne Gore


radna grupa I:Vladavina prava

(reforma pravosuđa, borba protiv organizovanog kriminala i korupcije) Sesija 1,

26. april 2011:

TEMa 1: analiza potreba za izmjenom Ustava u dijelu koji uređuje sud (glava 5) i tužilaštvo (8), na osnovu analize Ministarstva pravde i odgovarajućih odredbi iz mišljenja venecijanske komisije.

TEMa 2: Razmatranje prijedloga rješenja o izboru: a) predsjednika vrhovnog suda i b) vrhovnog državnog tužioca.

PrEPOrUKE

1. Neophodno je promijeniti Ustav Crne Gore u dijelovima u kojima se uređuje sudska vlast (dio treći - Uređenje vlasti, glava 5) i državni tužilac (dio treći – uređenje vlasti, glava 8), kako bi se obezbijedile odgovarajuće garancije za nezavisnost sudstva i samostalnost tužilaštva od političkog uticaja, u skladu sa preporukama venecijanske komisije, Evropske komisije i predstavnika domaćeg nevladinog sektora, sudstva i analize za potrebe izmjene Ustava u odnosu na jačanje nezavisnosti pravosuđa, usvojen od strane vlade Crne Gore. Posebno je potrebno reformisati:

- postupak izbora predsjednika vrhovnog suda;

- sastav i način izbora članova sudskog savjeta;

- nadležnost sudskog savjeta;

- sastav i način izbora članova tužilačkog savjeta;

- postupak izbora tužilaca, uključujući i vrhovnog državnog tužioca;

- precizirati razloge za razrješenje, odnosno, prestanak funkcije sudija.

Zaključci: Na narednoj sesiji, koja će se održati 17. maja 2011, radna grupa će razmotriti predloge za reformu sastava i načina izbora sudskog i tužilačkog savjeta i, u skladu s tim, utvrditi prijedloge načina izbora predsjednika


vrhovnog suda, vrhovnog državnog tužioca i ostalih tužilaca.

Postojeći predlozi razlilaze se oko toga da li dva najviša funkcionera sudstva i državnog tužilaštva treba da biraju reformisani sudski, odnosno tužilački savjet ili skupština Crne Gore kvalifikovanom većinom.

Zaključeno je i da preciznog međunarodnog standarda u tom smislu nema, da je uporedna praksa potpuno različita i da do najboljeg rješenja za Crnu Goru treba doći na osnovu kritičkog preispitivanja dosadašnjeg iskustva. Cilj je postići što širi konsenzus o proceduri koja će obezbijediti najbolje garancije da se na funkcije predsjednika vrhovnog suda, odnosno vrhovnog državnog tužioca izaberu stručne osobe, od integriteta, kojima će i način izbora i razriješenja obezbijediti odgovarajuće garancije samostalnosti i nezavisnosti.

2. U cilju uspostavljanja odgovarajućih garancija vladavine prava, u Ustavu je potrebno precizirati i određena pitanja koja se odnose na ljudska prava, na Ustavni sud, načelo zakonitosti i druga pitanja koja se odnose na vladavinu prava.

Zaključak: Dogovoreno je da rasprava o predlozima za izmjenu Ustava u ovom pogledu teče paralelno sa svim glavnim temama radne grupe i da se konkretni predlozi u ovom dijelu usaglase do objavljivanja konačnih zaključaka i preporuka na kraju projekta.

Predsjedavajuće: g-đa Branka lakočević, zamjenica ministra pravde (sektor javne uprave) i g-đa tea Gorjanc-Prelević, izvršna direktorica NvO akcija za ljudska prava (civilni sektor)


radna grupa I:

Vladavina prava (reforma pravosuđa, borba protiv organizovanog kriminala i korup-

cije) Sesija 2, 17. maj 2011:

TEMa : Razmatranje prijedloga rješenja o izboru: a) predsjednika vrhovnog suda b) vrhovnog državnog tužioca c)sudskog savjeta d) tužilačkog savjeta

PrEPOrUKE I ZaKLjUČCI

Opšti zaključci:Radna grupa je obaviještena da je Ministarstvo pravde izradilo nacrt izmjena i dopuna Ustavnih odredbi u okviru poglavlja o sudovima i državnom tužilaštvu. Na sesiji 17. maja 2011. je raspravljano o ovom nacrtu, koji je načelno ocijenjen kao rješenje koje unaprijeđuje postojeće stanje. Neka od rješenja Ministarstva pravde su prihvaćena, a o nekima su predstavljena različita mišljenja, posebno u pogledu sastava sudskog i tužilačkog savjeta, načina izbora njihovih članova, kao i o kvalifikovanoj većini koja bi u skupštini trebalo da bira predsjednika vrhovnog suda na predlog sudskog savjeta.takođe, Radna grupa je obaviještena da će venecijanska komisija do 15. juna dostaviti komentare na vladin prijedlog izmjena ustavnih odredbi, pa se, imajući i to u vidu, opredijelila da do kraja svog rada razmatra predložene opcije i na kraju pristupi glasanju i opredjeljivanju za konkretno rješenje.

Preporuke:

1. Radna grupa smatra da paralelno treba raditi na prijedlogu ustavnih i zakonskih rješenja u pogledu sastava i načina izbora članova sudskog savjeta i tužilačkog savjeta, kao i postupka izbora sudija i tužilaca, zbog toga što izmjenama Ustava nije moguće obezbijediti cjelovito rješenje, koje bi regulisalo, na primjer, i učešće organizacija građanskog društva u izboru članova sudskog, odnosno tužilačkog savjeta, već je to materija koja se uređuje zakonom. takođe, Ministarstvo pravde je nedavno izradilo nacrte zakona o izmjenama i dopunama Zakona o sudskom savjetu, Zakona o sudovima, Zakona o državnom tužilaštvu, pa se, dakle, na izmjenama ovih zakona svakako upravo radi.


2. Radna grupa smatra da je neophodno organizovati javnu raspravu o nacrtu promjene Ustava i odgovarajućih zakona, u pogledu njihovog usaglašavanja sa Ustavom i u odnosu na sastav i način izbora članova sudskog, odnosno tužilačkog savjeta, izbora predsjednika vrhovnog suda i drugih sudija, odnosno izbora vrhovnog državnog tužioca i drugih tužilaca.

3. U pogledu načina izbora predsjednika vrhovnog suda, Radna grupa načelno podržava predlog vlade da predsjednika/predsjednicu vrhovnog suda imenuje skupština, na predlog sudskog savjeta, koji će prethodno pribaviti mišljenje opšte sjednice sudija vrhovnog suda. Međutim, Radna grupa smatra da predsjednik/ca vrhovnog suda treba da bude izabran/a kvalifikovanom većinom u skupštini, koja može da znači: a) većinu od ukupnog broja poslanika (koja obuhvata samo poslanike vladajuće koalicije) kako je to sada propisano, ili b) jaču većinu, koja bi podrazumijevala i saglasnost bar nekih opozicionih poslanika - npr. 3/5 većina (u albaniji se na ovaj način bira Ombudsman) ili 2/3 većina (kakvu poznaje naš Ustav za potrebe usvajanja izbornog zakona i ustavnih promjena).

4. Radna grupa smatra da predsjednika sudskog savjeta biraju sami članovi među sobom (oni ovo pitanje detaljnije treba da urede poslovnikom – npr. predsjednik može da se bira na 4 godine ili na svakih 6 mjeseci, funkcija može da se ”rotira” i slično).

5. U pogledu sastava sudskog savjeta: bar polovina ili većina članova savjeta treba da budu sudije. Organizacije građanskog društva (NvO) koji imaju iskustva u zalaganju za unapređenje vladavine prava i ljudskih prava, treba da predlažu skupštini ili imenuju bar jednog člana savjeta.

Prijedlog Vlade: većina članova je iz redova sudija (6). Od članova savjeta van reda sudija, dva člana, ugledna pravnika, imenuje predsjednik države, a druga dva, istaknuta pravnika, bira skupština. Ministar pravde je takođe član savjeta.U ovom predlogu nije razrađeno ko ima pravo da predloži ove pravnike skupštini, odnosno predsjedniku države.Prijedlog Radne grupe 1: većina članova iz redova sudija. tri su ugledna pravnika, od kojih se jedan bira u skupštini na predlog vladajuće koalicije, jedan na predlog opozicije, a jedan na predlog NvO. jedan član je


ministar pravde, po svojoj funkciji (koji ne učestvuje u odlučivanju o razrješenju i disciplinskoj odgvornosti sudije),

6. Nadležnost sudskog savjeta –podržava se prijedlog Vlade:sudski savjet:

1) bira i razrješava sudiju, predsjednika suda i sudiju-porotnika2) utvrđuje prestanak sudijske funkcije,3) odlučuje o imunitetu sudije,4) predlaže vladi iznos sredstava za rad sudova,5) i vrši druge poslove utvrđene zakonom.

Ministar pravde ne glasa u postupku disciplinske odgovornosti i razrješenja.

7. razlozi za razrješenje sudijske funkcije i prestanak sudijske funkcije - podržava se prijedlog vlade:

sudijska funkcija je stalna.sudiji može prestati funkcija i razriješti se vršenja sudijske funkcije u slučajevima i po postupku propisanom zakonom.sudija se razrješava dužnosti ako je pravosnažnom odlukom osuđen za krivično djelo učinjeno sa umišljajem- zloupotrebom sudijske funkcije.

8. Tužilački savjet – u vezi sa članstvom vrhovnog državnog tužioca, Radna grupa je saglasna da vDt mora biti član tužilačkog savjeta. O njegovom eventualnom predsjedavanju savjetom postoje dva viđenja unutar radne grupe:

1. vlada: da se predsjednik tužilačkog savjeta bira iz redova tužilaca, pa vrhovni državni tužilac može da bude predsjednik tužilačkog savjeta.

2. vrhovni državni tužilac da ne bude predsjednik, već član tužilačkog savjeta.

Radna grupa je saglasna da tužilački savjet treba da bira državne tužioce, bez ograničenog mandata (podržava se stalnost mandata tužilaca). Da se Ustavom utvrdi da će se zakonom utvrditi razlozi za prestanak funkcije i razrješenje, a da se ustavom odredi da se obavezno razriješava dužnosti u slučaju pravosnažne odluke za djelo zloupotrebe službene funkcije, kao i iz drugih razloga predviđenih zakonom.

Podržava se rješenje da sadašnji ”zamjenici tužilaca” dobiju naziv i status


“državni tužioci”, s tim da se iz redova državnih tužilaca biraju šefovi tužilaštava s određenim mandatom.

Tužilački savjet: Saglasni smo da se sastav i nadležnosti Tužilačkog savjeta utvrđuju Ustavom. U vezi sa sastavom tužilačkog savjeta, podržava se rješenje iz prijedloga vlade: tužilački savjet ima predsjednika i deset članova. Predsjednik tužilačkog savjeta bira se iz reda članova tužilačkog savjeta iz reda državnih tužilaca. Članovi tužilačkog savjeta su:

1) vrhovni državni tužilac2) Šest državnih tužilaca koje bira proširena sjednica vrhovnog

državnog tužilaštva,3) Dva pravna stručnjaka koje bira i razrješava skupština CG,4) jedan advokat, koga imenuje i razrješava advokatska komora,5) jedan predstavnik Ministarstva pravde, koga imenuje i razrješava

ministar pravde

sastav tužilačkog savjeta proglašava Predsjednik Crne Gore.

Mandat tužilačkog savjeta je četiri godine. U vezi sa nadležnostima tužilačkog savjeta, podržava se rješenje kao i za sudski savjet : Nadležnosti tužilačkog savjeta:

tužilački savjet.1) bira i razrješava državne tužioce i šefove državnih tužilaštava,2) utvrđuje prestanak funkcije državnih tužilaca i šefova državnih

tužilaštava,3) odlučuje o imunitetu,4) predlaže vladi iznos sredstava za rad državnog tužilaštva,5) i vrši i druge poslove utvrđene zakonom.

Predsjedavajuće:

g-đa Branka lakočević, zamjenica ministra pravde (sektor javne uprave) i g-đa tea Gorjanc-Prelević, izvršna direktorica NvO akcija za ljudska prava (civilni sektor)


radna grupa I:Vladavina prava

(reforma pravosuđa, borba protiv organizovanog kriminala i korup-cije)

Sesija 3, 17.jun 2011:

TEMa: Borba protiv korupcije, stanje i perspektive u Crnoj Gori

PrEPOrUKE

1. Preporučuje se vladi i skupštini Crne Gore i drugim nadležnim organima da tijela koja se bave borbom protiv korupcije, sukobom interesa, nadgledanjem poslovanja državnih subjekata, kontrolom izbornih procesa i finansijskog poslovanja političkih subjekata (Državna izborna komisija, Državna revizorska institucija, agencija za antikorupcijsku inicijativu, komisija za utvrđivanje konflikta interesa itd.) budu ustanovljena kao potpuno nezavisna tijela, u formalnom i faktičkom smislu. Pod ovim se podrazumijeva takav način konstituisanja ovih tijela koji predviđa da njihovi viši službenici, a naročito upravna struktura budu birani od strane Parlamenta, iz redova nezavisnih lica koja nijesu bila partijski aktivna najmanje pet godina. time bi se ojačala garancija nezavisnosti tih tijela i doprinijelo njihovoj daljoj profesionalizaciji.

2. Pozivamo vladu da u saradnji sa nevladinim sektorom uradi analizu stanja u oblasti borbe protiv korupcije i funkcionisanja postojećih tijela u ovoj oblasti radi razmatranja mogućnosti i potrebe eventualnog formiranja nove institucionalne strukture u vidu jedinstvenog tijela, sa ciljem povećanja efikasnosti u borbi protiv korupcije. U tom smislu NkEI preporučuje i razmatranje modela koji je razrađen u studiji Centra za monitoring (CEMI), kao jednog od mogućih rješenja, kao i analizu drugih ponuđenih rješenja domaćih i međunarodnih struktura u ovoj oblasti.

3. Pozivamo vladu i druge nadležne organe da, u vezi sa navedenim aktivnostima na analizi i procjeni dosadašnjih rezultata institucionalnog i zakonskog okvira borbe protiv korupcije, u saradnji sa nevladinim organizacijama i drugim zainteresovanim subjektima, organizuje javnu raspravu radi donošenja zajedničkih zaključaka sa ciljem unapređenja borbe protiv korupcije.


4. Poziva se skupština Crne Gore da u procesu jačanja svoje kontrolne funkcije i povećanja uloge ove institucije u borbi protiv korupcije, uspostavi stalno radno tijelo za nadzor procesa borbe protiv korupcije sa jasno definisanim nadležnostima rada i subjektima koje nadzire.

5. Poziva se skupština Crne Gore da u što kraćem roku definiše jasne instrumente i procedure za razmatranje građanskih predstavki i pritužbi.

Predsjedavajuće:

g-đa Branka lakočević, zamjenica ministra pravde (sektor javne uprave)

g-đa tea Gorjanc-Prelević, izvršna direktorica NvO akcija za ljudska prava (civilni sektor)

Ekspert izvjestilac: gospodin Zlatko vujović, Centar za monitoring, Predsjednik UO


radna grupa II:reforma javne administracije

Sesija 1, 27.april 2011:

TEMa 1: Unapređenje institucionalnog i zakonskog okvira javne ad-ministracije i jačanje administrativnih kapaciteta

PrEPOrUKE

1. Neophodno je unaprijediti pravni sistem donošenjem Zakona o Vladi Crne Gore kojim bi se uredila pitanja načina rada i odlučivanja vlade, odnosa sa organima državne uprave i druga pitanja koja nijesu uređena Ustavom.

2. Neophodno je unaprijediti pravni sistem donošenjem izmjena i dopuna Zakona o državnoj upravi kojim bi se stvorile pretpostavke za koncentraciju poslova unutar ministarstava i njihovo objedinjavanje u određenim oblastima, što će za rezultat imati bolju funkcionalnu povezanost organa, jačanje odgovornosti i efikasnosti u radu i značajno smanjenje troškova u dijelu administrativno-tehničkih poslova podrške za njihov rad. takođe je neophodno da se zakonom o državnoj upravi posebno urede savremeni metodi rada državne uprave koji odgovaraju i modelu savremene javne uprave tzv. „New public managementu“.

Obrazloženje: Iz materijala koji je bio osnov za diskusiju i za definisanje zaključaka sa prve sesije druge Radne grupe proizilazi da je pravni položaj vlade CG (kao i skupštine Crne Gore i Predsjednika Crne Gore) uređen Ustavom. to znači da se Zakonom o vladi moraju urediti druga pitanja koja nijesu uređena Ustavom.

s obzirom da je sistem državne uprave uređen Zakonom o državnoj upravi neophodno je taj sistem doraditi u smislu predložene preporuke. Od obima izmjena i dopuna koje će pretrpjeti zakonski tekst zavisiće da li će donijeti novi zakon ili će biti cjelishodnije izvršiti izmjene i dopune zakona.

3. Radna grupa ocjenjuje neophodnim uspostavljenje jasno zakonom definisanog sistema tzv. „javnih službi“ i sistemsko uređivanje pravnog položaja nosilaca javnih ovlašćenja kao što su: javne agencije, javni fondovi i drugi nosioci javnih ovlašćenja.


Obrazloženje: Crna Gora ima veoma razuđen i nedefinisan sistem javno-pravnih subjekata koji vrše javna ovlašćenja sa različitim statusnim položajem, funkcijama, načinom osnivanja, nadzorom, ovlašćenjima itd. U tom smislu se posebno izdvajaju agencije, razna regulatorna tijela, komore, komisije, posebne organizacije, nevladine organizacije pa čak i fizička lica koja vrše javna ovlašćenja.

4. Radna grupa takođe ocjenjuje neophodnim da se zakonom sistemski urede javne službe kao vršioci javnih ovlašćenja ( javne ustanove, javna preduzeća, koncesione javne službe itd.) kao davaoci usluga u oblasti privrednih i društvenih djelatnosti u skladu sa savremenim evropskim standardima i regulativom.

Obrazloženje: Ukidanjem Zakona o javnim preuzećima i Zakona o društvenim djelatnostima novim Zakonom o unapređenju poslovnog ambijenta iz 2010. godine, u pravnom sistemu Crne Gore veliki broj subjekata, bivših javnih preduzeća i ustanova, u sferi privrednih i drustvenih djelatnosti izgubio je svoj status što izaziva probleme u njihovom budućem organizovanju i funkcionisanju. U tom smislu i postoji neophodnost da se pravni položaj i državnih i opštinskih pravnih subjekata i drugih subjekata koji vrše javna ovlašćanja u različitim sferama društvenog života (energetika, komunalna oblast, vodosnabdijevanje, školstvo, zdravstvo, socijalne i dječije ustanove itd.) urede na sistemski način uz poseban naglasak na zaštitu javnog interesa i kontrolnu funciju države, odnosno lokane samouprave u tim oblastima.

Predsjedavajući:

g-din Đorđije Blažić, dekan, Fakultet za državne evropske studije (civilni sektor) i g-din veselin vukčević, pomoćnik ministra unutrašnjih poslova (sektor javne uprave)


radna grupa II:reforma javne administracije

Sesija 2, 18. maj 2011:

TEMa: Lokalna samouprava u Crnoj Gori danas - stanje, problemi i izazovi (ekspert izvjestilac, gosp. Stanko Marić, nezavisni ekspert za loklanu samoupravu)

PrEPOrUKE

1. sve sadašnje i buduće aktivnosti državnih institucija na definisanju ili redefinisanju zakonskog okvira lokalnih samouprava moraju uključiti predhodne široke konsultacije i javne rasprave sa građanima i zainteresovanim nevladinim organizacijama. U tu svrhu zahtijeva se od vlade uključivanje predstavnika dva sindikata i kvalifikovanih nevladnih organizacija u izradu zakonskih prijedloga, a naročito Zakona o državnim službenicima i namještenicima i Zakona o komunalnim djelatnostima.

2. Od vlade i lokalnih samouprava se zahtijeva da se nastave aktivnosti započete za uspostavljanje i unapređivanje sistema decentralizacije, prema standardima decentralizacije u zemljama Evropske unije u skladu sa strategijom reforme javne uprave.

3. shodno strategiji reforme javne uprave za period 2011 - 2016. godine, potrebno je obezbijediti saradnju između državnih organa, opština, nevladinog sektora, međunarodnih organizacija i ostalih učesnika procesa u praćenju realizacije reforme lokalne samouprave. Posebna pažnja mora se posvetiti jačanju transparetnosti rada lokalnih samouprava kroz učešće predstavnika NvO sektora u radu vladinog koordinacionog odbora za reformu lokalne samouprave, po istom principu njihove zastupljenosti kao u skupštinama lokalnih samouprava.

Predsjedavajući: g-din Đorđije Blažić, dekan, Fakultet za državne evropske studije (civilni sektor) i g-din veselin vukčević, pomoćnik ministra unutrašnjih poslova (sektor javne uprave)


radna grupa II reforma javne administracije

Sesija 315. jun 2011.

Tema 1 : Lokalna samouprava u Crnoj Gori i građani(ekspert izvjestilac, Momčilo radulović)Tema 2: reforma državne uprave – novi zakonski prijedlozi

PrEPOrUKE

U vezi sa novim prijedlogom Zakona o državnim službenicima i namještenicima, Radna grupa 2 NkEI, jednoglasno daje sljedeće preporuke:

1. Da skupština Crne Gore i nadležni odbori, u što kraćem roku, neposredno prije skupštinske rasprave o ovom prijedlogu zakona, organizuju uže konsultacije između poslanika i predstavnika sindikata, granskog sindikata i predstavnika relevenatnih NvO-a, sa ciljem razmjene mišljenja i stavova u vezi sa novim zakonom i predaje konkretnih novih pisanih primjedbi i sugestija.

2. Neophodno je makar u jednom članu zakona predvidjeti da se pitanja iz oblasti rada i u vezi sa pravima stečenim na osnovu rada rješavaju granskim kolektivnim ugovorom.

3. Da u vezi sa Članom 2, stavom 2, termin „logističkih“ bude zamijenjen adekvatnim terminima iz službenog jezika CG. Ukoliko ostane takvo rješenje predlaže se da se da i detaljno objašnjenje stvarnog značenja. Isto važi i za Član 26.

4. U vezi sa Članom 52, treba propisati da probni rad nije obavezan za službenika i namještenika koji je radio duže od 6 mjeseci.

5. U vezi sa Članom 117, neophodno je da bude dopunjen obavezom državnog organa da realizuje plan osposobljavanja kadrova.

6. Potrebno je u zakonu precizno predvidjeti i navesti sankcije za starješine državnih organa koje ne ispune svoje obaveze u vezi sa ocjenjivanjem sluzbenika.


7. U zakonu je potrebno navesti da je broj dana nedolaska na posao koji je predviđen za davanje otkaza pet, a ne tri dana, jer se moraju uzimati u obzir i nepredviđene životne okolnosti službenika.

U vezi sa položajem i funcionisanjem lokalnih samouprava u Crnoj Gori, Radna grupa 2 NkEI , na sesiji 3, donosi sljedeće preporuke:

Preporuka vladi Crne Gore i svim lokalnim samoupravama:

1. da se hitno sprovedu sve mjere za pravljenje nove analize broja zaposlenih u lokalnim samoupravama i što hitnije sprovedu već predviđene mjere za smanjivanje broja tehničkog viška u svim opštinama Crne Gore, uz poštovanje principa socijalne zaštite i prava na nadoknadu i obeštećenja;

2. da se sto hitnije sprovedu aktivnosti za izradu programa i dokumenata dugoročnog planiranja u oblasti razvoja i unapređenja institucionalnih vještina lokalne administracije, kako bi se osiguralo što bolje pružanje javnih usluga. Ovo zato jer je većina njihovih razvojnih dokumenata fokusirana samo na prostorno planiranje i razvoj zemljišta;

3. da se uvedu mjere i programi za kratkoročno i dugoročno mjerenje efikasnosti rada lokalnih administracija kako bi se rezultati obradili i iskoristili za dalje upravljanje. Ove mjere i programi moraju biti zasnovani na relevantnim metodama priznatim u okvirima Evropske unije.

4. U vezi sa strateškim planiranjem, preporučujemo lokalnim samoupravama da svako jednogodišnje ili višegodišnje planiranje obavezno uključi detaljnu budžetsku analizu višegodišnjih razvojnih i investicionih projekata. takođe, svako planiranje mora sadržati precizne odrednice o potrebama i metodologiji revizije strateških i budžetskih dokumenata.

5. svaka lokalna samouprava mora izraditi detaljan strateški plan koji se odnosi na institucionalne kapacitete opštinskih uprava, kao i dugoročno planiranje ljudskih resursa. Ovakvi razvojni i drugi planovi moraju sadržati i dugoročno i kratkoročnio planiranje informacionih tehnologija, kao i planiranje regionalnih partnerstava koja bi se ticala zajedničkih resursa i razvojnih mogućnosti.

6. sve lokalne samouprave se pozivaju da u potpunosti primjenjuju zakonski sistem ocjenjivanja i nagrađivanja službenika i to na transparentan način, uz efikasnu i objektivnu metodologiju ocjenjivanja koja je prilagođena potrebama različitih struktura i institucija. sistem nagrađivanja, pored


finansijskih stimulacija koje treba uvećavati progresivno, mora obuhvatiti i niz mjera stimulacije nenovčane prirode (prednost za usavršavanje, napredovanje u službi, slobodni dani itd.)

7. sve lokalne samouprave se pozivaju da izvrše detaljnu analizu sopstvenog finansijskog poslovanja, a vlada se poziva da pomogne lokalnim samoupravama u analizi njihovog finansijskog poslovanja, sa ciljem pronalaženja potrebnih smjernica i preporuke za njihovo unapređivanje. takođe, preporučuje se da finansijsko izvještavanje bude tako strukturirano da postane neizostavan dio i podrška upravljanju i efikasnom korišćenju lokalne imovine i resursa.

8. sve lokalne uprave moraju izgraditi pouzdane sisteme za popis imovine i upravljanje inventarom i imovinom opštine. U okviru toga, mora se uspostaviti direktna i stalna kontrola nad ključnim lokalnim javnim preduzećima, uz precizne sistema i procedure kontrole.

9. svaka lokalna samouprava mora izgraditi sisteme analiza povraćaja investicija nakon projekata, jer monitoring i mjerenje učinka trenutno uopšte ne postoje.

10. Preporučuje se svim lokalnim samoupravama da pristupe izradi strategije razvoja informacionih sistema i usluga. U vezi sa tim, poziva se Ministarstvo za informaciono društvo i telekomunikacije da pruži svu neophodnu pomoć lokalnim samoupravama u izradi i implementaciji pomenutih strategija.

Predsjedavajući:

g-din Đorđije Blažić, dekan, Fakultet za državne evropske studije (civilni sektor)

g-din veselin vukčević, pomoćnik ministra unutrašnjih poslova (sektor javne uprave)

Ekspert izvjestilac, gosp. Momčilo Radulović, Evropski pokret u Crnoj Gori


radna grupa III:državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo

Sesija 1, 28. april 2011:

TEMa 1: Učešće civilnog društva u u procesima donošenja i sprovo-đenja javnih politika

PrEPOrUKE

U daljim fazama pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji treba jačati saradnju države i lokalnih samouprava sa civilnim društvom. Da bi se postiglo navedeno potrebno je kreirati podsticajno okruženje i povoljniju društvenu atmosferu za postizanje konsenzusa svih ili većine zainteresovanih subjekata. U vezi sa ovim ciljevima:

1. Država treba da:

• U svim oblastima unaprijedi informisanje, konsultovanje i učešće organizacija civilnog drustva (OCD) u procesima donošenja javnih politika kroz razvoj kulture dijaloga i poštovanje principa nezavisnosti OCD;

• Prilikom izmjene Ustava Crne Gore ponovo uvede institut građanske inicijative;

• Obezbijedi poštovanje Memoranduma o saradnji skupštine CG i NvO-a uz poseban naglasak na češće korisćenje instituta konsul-tativnog saslusanja;

• Do kraja 2011. godine sprovede nerealizovane aktivnosti iz akcionog plana strategije saradnje vlade Crne Gore i nevladinih organizacija za period 2009 - 2011, kao i drugih strateških dokumenata (npr. strategije za integraciju osoba sa invaliditetom), kao i one, koje su definisane kao mjere u akcionom planu praćenja sprovođenja preporuka iz mišljenja Evropske komisije, a posebno mjeru koja se odnosi na normiranje učešća predstavnika NvO u procesima donošenja akata javnih politika.

• kroz izmjene i dopune odgovarajućih propisa, kao npr. Zakon o državnoj upravi, preciznije definiše obavezu organa da značajnije


uključe prestavnike civilnog društva već u najranije faze procesa donošenja akata javnih politika;

• Preduzme mjere na izgradnji i jačanju kapaciteta i statusa postojećih mehanizama saradnje sa OCD, posebno vladine kancelarije za saradnju sa NvO;

• Doprinese da se na lokalnom nivou donesu odgovarajuća akta kojima će se regulisati pitanje većeg učešća NvO-a u kreiranju i sprovođenju lokalnih politika, ustanovljavanja i korišćenja instituta slobodne stolice, finansiranja iz lokalnih izvora, međusobne saradnje itd.

2. Civilni sektor treba da:

• Ojača međusobnu saradnju kroz:

- Umrežavanje, stvaranje koalicija, poboljšanje unutarsektorske saradnje, kroz izgradnju mehanizama savjetovanja, konsultovanja i informisanja sa građanima i ostalim akterima civilnog društva, radi formiranja kvalitetnijih stavova i predloga sektora u cjelini prema državi,

- Uspostavljanje mehanizama unutar sektora za delegiranje pred-stavnika sektora u tijelima, savjetima, itd, za saradnju sa javnim sektorom. takođe, potrebno je definisati odgovornosti i obaveze delegiranih predstavnika prema ostatku sektora i građanima, kroz utvrđivanje kriterijuma, standarda i nacina prenošenja stavova i međusobne komunikacije u vezi sa tim,

- Osnivanje novih i jačanje postojećih samoregulatornih tijela i poštovanje etičkog kodeksa radi obezbjeđenja transparentnosti svog rada i samim tim postizanja većeg ugleda i poštovanja u društvu u cjelini.

3. I država i civilni sektor treba da u kontinuitetu i zajedništvu rade na jačanju i usavršavanju sopstvenih kapaciteta, kako bi mogli da odgovore sve složenijim zahtjevima narednih faza integracionog procesa.

Predsjedavajuće: g-đa sanja Elezović, ekspertkinja za civilno društvo (civilni sektor) i g-đa Danka latković, šefica kancelarije vlade CG za odnose sa NvO (sektor javne uprave)


radna grupa III:državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo

Sesija 2, 19. maj 2011:

TEMa: Finansiranje organizacija civilnog društva iz javnih fondova u Crnoj Gori(ekspert izvjestilac, gosp. Goran Đurović, nezavisni ekspert za civilno društvo)

PrEPOrUKE

1. Potrebno je da oblasti u kojima se finansiraju projekti NvO-a iz javnih fondova, odgovaraju potrebama građana - korisnika, društva, zajednice zbog kojih nevladine organizacije i postoje, te da se prioriteti određuju prema procjeni potreba i javnim politikama u tim oblastima (na državnom i lokalnom nivou);

2. konkursi za raspodjelu sredstava iz javnih fondova, trebalo bi da se objavljuju u poslednjem kvartalu tekuće za narednu godinu, s tim da se raspodjela sredstava izvrsi najdalje do kraja prvog kvartala naredne godine. konkursima treba da prethode odgovarajuće analize ukupne finansijske podrške iz javnih i inostranih fondova.

3. Rad komisija za dodjelu sredstava NvO-ima trebalo bi da bude profesionalizovan i u tom smislu bi trebalo jačati kapacitete članova komisija kroz dodatnu edukaciju, posebno kroz obuku o evaluaciji projekata.

4. Moraju se propisati jasna pravila rada, procjene valjanosti projekata i postupanja komisija, kao i obezbjeđenje dovoljnog broja administrativnog osoblja koje bi se brinulo o validnosti postupanja, blagovremenosti rokova, realizaciji ugovora, praćenju realizacije projekata i izvještavanju, te transparentnosti rada komisija.

5. Podzakonskim aktima se moraju predvidjeti mogućnosti da komisije mogu angažovati nezavisne stručnjake koji bi pomogli pri procjeni specifičnih-izuzetnih projekata.

6. Novim Zakonom o NvO treba definisati da se godišnje od 0,8 % do 1% tekućeg budžeta opredjeljuje za finansijsku podršku projektima


i programima NvO. Ukupna sredstva treba da budu centralizovana, tj. da se opredijeli jedinstvena budzetska stavka.

7. Raspodjela sredstava treba da bude decentralizovana (kroz uključivanje ministarstava i sektorskih NvO-a u proces evaluacije projekata i utvrđivanja prijedloga za finansiranje najboljih).

8. Potrebno je kreirati adekvatan način za strateško/dugoročno finansiranje projekata i programa NvO-a u oblastima od javnog interesa.

9. Dio sredstava kojima se finansiraju projekti i programi NvO-a, treba da bude usmjeren za izgradnju njihovih kapaciteta (unapređenje specijalističkih znanja i tehničkih vještina, npr. određeni procenat traženih sredstava treba da bude namijenjen za izgradnju kapaciteta).

10. Radi veće održivosti rezultata finansiranih projekata ali i razvoja NvO-a, potrebno je insistirati na obaveznom partnerstvu među nevladinim organizacijama kroz zahtjev da u realizaciju projekata bude uključeno više organizacija kako bi razvijenije organizacije mogle prenositi znanja manje razvijenima.

11. vlada treba da osigura kofinansiranje projekata NvO-a podržanih od strane međunarodnih organizacija i institucija, a posebno iz EU fondova.

12. vlada, skupština i lokalne samouprave i sve relevatne komisije za dodjelu sredstava moraju unaprijediti transparentnost procesa dodjele sredstava, posebno u dijelu obaveznog objavljivanja kompletnih odobrenih projekata na web sajtu komisije/organa koji je vršio raspodjelu kako bi se ukupna javnost mogla uključiti u proces praćenja realizacije projekata ali i učiti kako se priprema uspješan projekat (što je posebno od značaja za nove i manje razvijene nevladine organizacije).

13. Potrebno je uvesti obavezu da NvO-i podnose izvještaje nakon završenog projekta. Monitoring i evaluacija projekata trebalo bi da bude povjerena obučenim licima, koji bi bili odabrani na osnovu javnog poziva.

14. Rad komisija za raspodjelu sredstava mora biti kontrolisan od strane nadležne revizorske institucije.


15. sve ove preporuke odnose se i na lokalni nivo uz posebnu preporuku da je na tom nivou potrebno obezbijediti posebna sredstva za podsticanje građanskih inicijativa.

Predsjedavajuće: g-đa sanja Elezović, ekspertkinja za civilno društvo (civilni sektor) i g-đa Danka lakčević, šefica kancelarije vlade CG za odnose sa NvO (sektor javne uprave)

Ekspert izvjestilac: Goran Đurović


radna grupa III državne institucije, lokalna samouprava i civilno društvo

Sesija 316. jun 2011, Podgorica

TEMa: Uloga medija u društvu i procesu evropske integracije(ekspert izvjestilac duško Vuković)

PrEPOrUKE:

1. Promjena svijesti građana i izmjena vrijednosnog sistema u društvu je jedna od pretpostavki za društvenu transformaciju i uspješno sprovođenje procesa EU integracije. svi mediji bi trebalo, a javni servisi imaju obavezu da pomognu da proces EU integracije postane vlasništvo svih građana. Obaveza javnih servisa je da informišu, edukuju i izlaze u susret potrebama građana da budu jasno i pravovremeno informisani o pitanjima koja su od direktnog interesa za svakodnevni život, a koja se direktno tiču njihovih ekonomskih i socijalnih prava.

2. korišćenje političke frazeologije u medijima je kontraproduktivno . svi mediji bi trebalo, a javni servisi su obavezni, da se posebno pozabave uvođenjem terminologije koja je razumljiva građanima.

3. Državne institucije i lokalna uprava bi trebalo da sarađuju sa nevladinim organizacijama i medijima na osnaživanju onih aspekata medijskih programa koji su posvećeni demokratskom građanskom obrazovanju, razvoju i učvršćivanju demokratske stabilnosti. U daljem procesu integracije, neophodno je pojačati stepen razumijevanja i specifičnih znanja o pojedinim evropskim politikama kako u medijima, tako i u NvO sektoru. stoga bi dio sredstava iz javnih fondova bilo potrebno opredijeliti za edukaciju i specijalizaciju novinara i NvO aktivista, u cilju podizanja opšteg kapaciteta civilnog društva da kvalitetnije doprinese procesu.

4. takođe, neohodno je inovirati komunikacionu strategiju vlade za EU integraciju, napraviti detaljan plan obuke novinara i NvO aktivista i izdvojiti posebna sredstva za ovu svrhu.


5. U okviru komunikacione stregije, trebalo bi razraditi i predvidjeti finansiranje vladinog press-kluba (EU press-point) koji bi imao biblioteku, bazu podataka i bazu eksperata, a koji bi bili na raspolaganju medijima i NvO-ima, kako bi se omogućilo redovno, pravovremeno, tačno i jasno informisanje javnosti o pojedinim aspektima procesa.

6. U postupku programiranja IPa fondova, država bi trebalo da insistira na tome da se u svaki definisani prioritet za finansiranje ugradi komponenta jačanja svijesti građana o svim aspektima procesa, tj finansiranje medijskih sadržaja koji bi na, građanima blizak način, obrađivali teme od interesa za svakodnevni život.

7. U aktuelnoj situaciji u kojoj ne postoji novinarski samoregulatorni mehanizam, agencija za radio-difuziju bi trebalo da pojača monitoring medijskih programa i da sankcioniše plasiranje medijskih sadržaja koji krše ljudska prava, ili na bilo koji način plasiraju neprimjerene, uvredljive ili neprikladne sadržaje.

8. Državne institucije bi trebalo da riječima i djelom stvaraju atmosferu podesnu za korišćenje proklamovane slobode izražavanja i informisanja i da usvajaju i sprovode politiku koja podstiče, u najvećoj mogućoj mjeri, raznovrsnost medija i mnogobrojnost izvora informacija, čime se omogućava pluralizam ideja i mišljenja.

9. Državne institucije bi trebalo da obezbijede maksimalnu transparentnost u svom radu i omoguće građanima da budu brzo i cjelovito informisani o svim pitanjima koja se tiče njihove sadašnjosti i budućnosti. Novim Zakonom o slobodnom pristupu informacijama bi trebalo omogućiti lakši pristup informacijama kako bi se povećala sposobnost pojedinca/pojedinke da razumije politička, društvena, ekonomska i kulturna pitanja i o njima slobodno raspravlja.

10. Državne institucije bi trebalo da kreiraju mehanizme (npr. kroz uvođenje poreza na šund i kič, a sa druge strane, kroz poreske olakšice za medijska preduzeća koja sprovode programe društvene odgovornosti) kojima bi stimulativno djelovala na medije da se više i produbljenije bave temama od javnog interesa, a destimulisala tabloidizaciju medija koja je rezultat naglašene komercijalizacije i senzacionalizma.


11. Mediji treba da stvaraju uslove u vlastitim redakcijama, ali i na nivou medijske zajednice za permanentno obrazovanje i obučavanje novinara kako bi oni dostigli najviše standarde profesionalizma i novinarske etike. U tom smislu je neophodno uspostavljanje trajnog i djelotovornog samoregulatornog mehanizma ili mehanizama na nacionalnom nivou.

12. Nevladine organizacije bi trebalo da u svakom projektu, a posebno u projektima koji se tiču evropskih integracija, predvide partnerstvo sa medijima. NvO-i i mediji bi trebalo da potpišu sporazum o saradnji, čime bi se precizirale teme, oblici i načini saradnje. Poželjno je stvarati mreže novinara i urednika koji su spremni da permanentno pomažu NvO sektoru u njegovoj misiji snaženja civilnog društva.

13. svi mediji, a posebno javni servisi bi trebalo da obezbijede više prostora civilnom sektoru, a posebno kada djelovanje toga sektora obezbjeđuje snaženje javnog nadzora nad centrima formalne i neformalne političke i ekonomske moći u društvu.

Predsjedavajuće: g-đa sanja Elezović, ekspertkinja za civilno društvo (civilni sektor) g-đa Danka latković, šefica kancelarije vlade CG za odnose sa NvO (sektor javne uprave)Ekspert izvjestilac: gospodin Duško vuković, PCNEN


radna grupa IV:EU fondovi i jačanje konkurentne pozicija Crne Gore u procesima

evropske integracije Sesija 1,

29. april 2011:

TEMa 1: Izazovi visokog obrazovanja u kontekstu evropskih integracija

PrEPOrUKE

1. Neophodno je uključiti Ključne kompetencije za cjeloživotno učenje u programe visokoobrazovnih institucija.

Obrazloženje: Implementacija koncepta ključnih kompetencija za cjeloživotno učenje bi osigurala veću prilagodljivost radne snage i u značajnoj mjeri doprinijela unapređenju njene motivacije, kroz usvajanje adekvatne kombinacije znanja, vještina i stavova. U tom svjetlu potrebno je koncept ključnih kompetencija integrisati u programe formalnog obrazovanja i obuke na svim nivoima. koncept ključnih kompetencija obuhvata: komunikaciju na maternjem jeziku, komunikaciju na stranom jeziku, matematičku pismenost i osnovne kompetencije u nauci i tehnologiji, digitalnu kompetenciju, učiti kako se uči, interpersonalne i građanske kompetencije, preduzetništvo i kulturološku ekspresiju. 2. Neophodno je uspostavljanje Sistema profesionalne orjentacije.

Obrazloženje: U cilju smanjenja neusaglašenosti između potreba na tržištu rada i radne snage koju produkuje postojeći obrazovni sistem, ne-ophodno je raditi na uspostavljanju sistema profesionalne orjentacije, od samog početka formalnog obrazovanja, kako bi potrebe, interesovanja i mogućnosti pojedinca bile razmotrene u kontekstu potreba tržišta rada i budućih mogućnosti za zapošljavanje.

3. Zahtijeva se dosljedna primjena Strategije visokog obrazovanja u Crnoj Gori 2011-2020.

Obrazloženje: strategija visokog obrazovanja u Crnoj Gori otvorila je prostor za dugoročno vođenje adekvatne politike visokog obrazovanja. kao i kod većina strateških dokumenata, potrebna je njena dosljedna


primjena od strane svih aktera, od vlade i drugih državnih institucija i tijela do visokoobrazovnih institucija i akademskog osoblja.

4. Neophodno je podizanje kriterijuma za osnivanje visokoobrazovnih institucija u Crnoj Gori.

Obrazloženje: Niski kriterijumi za licenciranje visokoobrazovnih institucija u Crnoj Gori doveli su do degradacije ovog obrazvonog prostora i kvaliteta znanja i vještina koji se u njemu stiču. Utisak je da je neophodno pooštriti kriterijume za osnivanje visokoobrazovnih institucija u Crnoj Gori u pogledu adekvatnosti zgrada i opreme, učionica, laboratorija, biblioteka, računarske opremu, broja i kvalifikacije akademskog osoblja, finansijskih sredstava i drugo. Na taj način na tržištu visokog obrazovanja na strani ponude učestvovali bi samo oni akteri koji prepoznaju dugoročni karakter i posljedice ove djelatnosti.

5. visokoobrazovne institucije u Crnoj Gori moraju značajnije promovisati programe EU namijenjene prosvjeti (tempus, Erasmus Mundus) i nauci (FP7), kao i procedure za njihovo administriranje, kako bi se podstaklo njihovo veće korišćenje.

Obrazloženje: Na osnovu dosadašnjeg iskustva evidentno je da se EU fondovi namijenjeni prosvjeti i nauci nedovoljno koriste od strane visokoobrazovnih institucija, posebno na nivou koordinatora projekata. Imajući u vidu veoma velike zahtjeve koje podrazumijeva administriranje projekata u okviru ovih fondova, pored promocije ciljeva ovih programa, potrebna je i veća administrativna podrška potencijalnim podnosiocima projekata, kako bi njihove aplikacije bile formalno i materijalno prihvatljive.

6. visokoobrazovne institucije u Crnoj Gori treba da vrednuju rezultate maturskog i stručnog ispita kao uslova za upis.

Obrazloženje: Osiguranje mehanizama za obezbjeđivanje kvaliteta u obrazovanju i uvođenje elementa objektivnosti u proces vrednovanja postignuća, predstavlja preduslov za dalje unapređenje ukupnog kvaliteta obrazovanja na svim nivoima. stoga je neophodno da visokoobrazovne ustanove u Crnoj Gori jasno prepoznaju i prilikom upisa vrednuju rezultate koje će svršeni srednjoškolci ostvariti na maturskom, odnosno stručnom ispitu.

7. Potrebno je da se svi relevantni akteri uključe u implementaciju Nacio-nalnog okvira kvalifikacija.


Obrazloženje: Nakon usvajanja strategije za uspostavljanje Crnogorskog kvalifikacionog okvira i pratećeg zakona, neophodno je da se u uspostavljanje i funkcionisanje ukupnog sistema okvira kvalifikacija uključe svi relevantni akteri, kako bi se osigurala horizontalna i vertikalna povezanost unutar sistema, ali i mogućnost poređenja sa okvirima kvalifikacija u drugim zemaljama, što će omogućiti usaglašavanje potreba tržišta rada i obrazovanja, ali i mobilnost crnogorske radne snage na međunarodnoj sceni, kada se za to steknu uslovi.

8. Potrebno je da visokoobrazovne institucije u Crnoj Gori oslobode dio radnog vremena za afirmaciju naučno-istraživačkog rada, kao i da se značajno povećaju budžetska davanja za potrebe nauke i istraživanja.

Obrazloženje: Nivo naučno-istraživačkog rada je veoma nizak u visokoobrazovnim institucijama i ukupnim akademskim okvirima. Pored izuzetno loših finansijskih i materijalnih uslova koji vladaju u ovoj oblasti, izuzetno je ograničen vremenski okvir koji naučni radnici i predavači mogu izdvojiti za te potrebe. Zbog toga je potrebno da visokoobrazovne institucije stimulišu istraživanje i naučni rad putem određivanja dijela radnog vremena koji će biti plaćen kao i nastavni dio profesionalnih obaveza akademskog osoblja. takođe se mora insistirati i na značajnom povećanju budžetskih sredstava koja se izdvajaju za potrebe naučno-istraživačkih radova, kao i za nabavku potrebne opreme u različitim obrazovnim i naučnim institucijama. Pored toga, povećanje broja studenata na ustanovama visokog obrazovanja u Crnoj Gori poslednjih godina dovelo je do preopterećenja profesora predavanjima, na uštrb naučno-istraživačkog rada. Predavačima praktično ne ostaje vremena za bavljenje naukom. Crna Gora ima vrlo mali broj istraživača, te visokoobrazovne ustanove, koje su u isto vrijeme glavne naučne ustanove u zemlji, moraju obezbijediti mehanizme da oslobode vrijeme iskusnim istraživačima za realizaciju naučno-istraživačkih projekata, mobilnost i mentorstvo mladih istraživača. Ustanove se moraju truditi da putem nacionalnih ili međunarodnih projekata omoguće angažovanje mladih istraživača u svojstvu saradnika u istraživanjima iako oni nemaju normu časova, kako bi se proširila baza naučnih radnika u Crnoj Gori neophodna za povećanje konkurentnosti naše privrede. takođe, visokoobrazovne ustanove moraju da se otvore za istraživače iz inostranstva, naročito za predstavnike naučne dijaspore.


TEMa 2: Korišćenje IPa fondova i priprema za strukturne fondove

PrEPOrUKE

1. Neophodno je sprovesti intenzivne obuke u cilju jačanja administrativnih kapaciteta za apsorpciju IPa fondova, za predstavnike državne uprave, lokalne samouprave, nevladinih organizacija, predstavnike univerziteta i ostalih zainteresovanih strana.

2. Zahtijeva se uspostavljanje redovnih konsultacija između javnih instituci-ja, civilnog sektora i međunarodnih struktura (naročito glavnih dona-torskih institucija i organizacija) radi usklađivanja potreba i predviđenih aktivnosti obuke namijenjenih jačanju administrativnih kapaciteta za apsorpciju IPa fondova. Ovakve redovne konsultacije neophodno je hitno uspostaviti zbog potrebe za preciznijim planiranjem, izbjega-vanjem dupliranja aktivnosti i povećanjem efikasnosti iskorištavanja finansijskih sredstava i ljudskih resursa svih zainteresovanih aktera. U tu svrhu je neophodno uraditi sveobuhvatnu analizu donatorske pomoći Crnoj Gori, kako javnim, tako i institucijama i organizacijama civilnog sektora.

Obrazloženje: Iskustvo stečeno u dosadašnjem periodu proširenja EU pokazuje da se većina zemalja kandidata suočila sa teškoćama koje se tiču mogućnosti kvalitetne apsorpcije sredstava iz EU budžeta. Izgradnja administrativnih kapaciteta u pretpristupnom periodu je od izuzetnog značaja za zemlje koje pristupaju EU kako bi mogle efikasno da upravljaju finansijskim sredstvima pretpristupnih fondova i tako se pripreme za korišćenje strukturnih fondova EU. Praktično iskustvo država članica pokazuje da je pripremna faza od velikog značaja za stvaranje efikasnih i adekvatnih kapaciteta za korišćenje EU fondova, pa je od velike važnosti da zemlja korisnica pretpristupnih sredstava na vrijeme prepozna neophodnost jačanja administrativnih kapaciteta za upravljanje EU fondovima, kako na nacionalnom, tako i na lokalnom nivou. U tu svrhu je neophodno napraviti sinergetski efekat svih zainteresovanih strana, kako javnih, tako i institucija i organizacija civilnog društva, sa ciljem maksimizacije efekata donatorske pomoći i preduzetih aktivnosti u pomenutim oblastima.

3. Neophodno je intenzivnije promovisati mogućnosti koje nude EU fondovi u cilju informisanja svih potencijalnih korisnika ovih izvora


finansiranja. U cilju bolje koordinacije procesa informisanja neophodne su i dodatne konsultacije sa civilnim sektorom (NvO, mediji, visokoo-brazovne institucije).

Obrazloženje: Uporedo sa jačanjem administrativnih kapaciteta za apsorpciju sredstava, neophodno je raditi i na javnoj promociji mogućnosti koje proističu iz EU fondova. U tom smislu potrebno je putem organizacije javnih tribina i okruglih stolova upoznati širu javnost o načinima učešća u projektima finansiranim iz EU izvora. takođe, potrebno je informisati predstavnike sva tri sektora kako bi na vrijeme bili upoznati sa procedurama apliciranja, razumijevanja projektnog ciklusa, realizacije projekata, izvještavanja i evaluacije realizovanih aktivnosti. Organizovanje medijske kampanje o promociji projekata koji su finansirani kroz programe EU, bilo bi od izuzetnog značaja za upoznavanje šire javnosti o mogućnostima koje proističu iz EU fondova.

4. U skladu sa strateškim dokumentima neophodno je na srednji rok odrediti prioritete za finansiranje preko IPa fonda i u tom smislu, u okviru budžeta resornih ministarstava, odrediti budžetske linije za sredstva namijenjena nacionalnom kofinansiranju IPa projekata. Neophodno je uključiti i civilni sektor u proces konsultacije, sa ciljem preciznijeg planiranja, izbjegavanja dupliranja aktivnosti i povećanja efikasnosti iskorištavanja finansijskih sredstava i ljudskih resursa.

Obrazloženje: Osnovni strateški dokumenti Evropske komisije i Crne Gore, koji predstavljaju polaznu osnovu prilikom programiranja IPa sredstava su:

1) strategija o proširenju (Enlargement strategy), koja utvrđuje dugoročne ciljeve i strateški pristup Evropske unije ka državama kandidatima/potencijalnim kandidatima za članstvo u Evropskoj uniji. Ona sadrži pregled napretka i prioriteta koji moraju biti ispunjeni u svakoj pojedinačnoj državi;

2) Evropsko partnerstvo i akcioni plan za njegovo sprovođenje, koje definiše kratkoročne (1-2 godine) i srednjoročne (3-4 godine) prioritete u procesu ispunjavanja standarda Evropske unije;

3) sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, koji uspostavlja pravni okvir za uzajamnu saradnju i postepeno približavanje evropskim standardima Crne Gore;

4) višegodišnji indikativni finansijski okvir (MultiAnnual Indicative Financial


Framework - MIFF). U skladu sa svojom budžetskom perspektivom za period 2007 - 2013, Evropska komisija je definisala okvirni iznos IPa sredstava za sve zemlje korisnice putem višegodišnjeg indikativnog finansijskog okvira. (Obavještenje Evropske komisije savjetu i Evropskom parlamentu, Instrument za pretpristupnu podršku, višegodišnji indikativni planski dokument za period 2010 – 2012 godine, 5. novembar 2008);

5) višegodišnji indikativni planski dokument (MultiAnnual IndicativePlaning Document – MIPD) predstavlja osnovni strateški dokument planiranja IPa sredstava i sadrži prioritetne oblasti intervencije. Dokument se odnosi na trogodišnji period i revidira se na godišnjem nivou. On je rezultat zajedničkog rada i konsultacija između Evropske komisije i nacionalnih institucija tj. korisnika i potencijalnih korisnika IPa sredstava. tokom konsultacija, Crnoj Gori je omogućeno da istakne sopstvene potrebe, prioritetne oblasti finansiranja;

6) Godišnji izvještaj Evropske komisije o napretku Crne Gore u okviru Procesa stabilizacije i pridruživanja. Evropska komisija svake godine podnosi savjetu izvještaj o napretku za svaku državu kandidata/potencijalnog kandidata za članstvo u Evropskoj uniji, koji sadrži kako negativne tako i pozitivne ocjene pridruživanja i ispunjavanja standarda države na koju se odnosi;

7) Nacionalna strateška dokumenta (Nacionalni program integracija, strategija reforme pravosuđa, Program borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, strategija o integrisanom upravljanju granicama i dr.). sva ova dokumenta je nephodno uzeti u obzir kada se pristupa programiranju IPa sredstava i zbog toga je od suštinskog značaja pravovremeno predvidjeti projekte koje planiramo da realizujemo u jednom dužem vremenskom periodu. Naravno, višegodišnje programiranje prati i višegodišnje planiranje budžeta koje podrazumijeva da treba obezbijediti sredstva za kofinansiranje projekata u linijskim budžetima resornih ministarstava ili korisnika projekata. Ovo je posebno važno pitanje jer je u okviru IPa implementacione regulative definisan procenat nacionalnog kofinansiranja u zavisnosti od tipa projekta. Imaći u vidu da iznos kofinansiranja, koji se kreće u rasponu od 10 do 25% ukupnog budžeta, predstavlja ipak značajan doprinos, potrebno je na vrijeme predvidjeti ova sredstva u okviru državnog budžeta. sva pitanja finansijkog karaktera definisana su višegodišnjim indikativnim finansijskim okvirom (MIFF), a posebno Finansijskim sporazumom koji se potpisuje nakon što se svi projekti usaglase između Evropske komisije i vlade Crne Gore, a u kome su definisane međusobne obaveze finansiranja svih projekata.


5. Neophodno je informisati sve potencijalne korisnike IPa sredstava o samom procesu odobravanja projekata, kao i o neophodnoj propratnoj dokumentaciji na kojoj se temelji zrelost projekata za finansiranje. takođe je potrebno dati prioritete onim projektima za koje već postoji projektna dokumentacija ili je u završnoj fazi. Neophodno je izvršiti dodatne obuke za potencijalne korisnike IPa fondova o načinima pripreme i izrade prateće projektne dokumentacije.

Obrazloženje: Prilikom pripreme IPa projekata, neophodno je uzeti u obzir strateške dokumente koji su osnova programiranja IPa sredstava. Proces pripreme prolazi kroz sljedeće faze: identifikaciju i izradu projektnih ideja, konsultaciju sa delegacijom Evropske unije, izradu opisa projekata (project fiches) i njihovo dostavljanje Evropskoj komisiji. Nakon toga slijede međuresorne konsultacije u okviru Evropske komisije i odluka IPa komiteta, da bi se na kraju pristupilo potpisivanju Finansijskog sporazuma koji predstavlja pravni osnov za početak realizacije projekata. U dosadašnjoj praksi, osim utemeljenja u ključnim strateškim dokumentima, predstavnici delegacije EU i Evropske komisije glavni akcenat stavili su na kvalitet i zrelost samih projekata što predstavlja osnovni uslov da bi projekat bio prihvaćen od strane Evropske komisije. Zrelost projekata je naročito značajna za realizaciju infrastrukturnih projekata i odnosi se na spremnost projektne dokumentacije i to: studije izvodljivosti, studije procjene uticaja na životnu sredinu, spremnost detaljnih urbanističkih planova itd. sve ove preduslove neophodno je ispuniti kako bi se projekat realizovao na pravilan način.takođe, da bi se obezbijedila uspješna realizacija nekog projekta potrebno je, počev od faze planiranja, imati u vidu apsorpcione kapacitete, odnosno spremnost administracije za sprovođenje i praćenje realizacije samog projekta. Da bi proces planiranja, apliciranja i implementacije projekata bio što uspješniji, pripremljen je priručnik za programiranje IPa sredstava, koji uz brojne obuke na ovu temu čini glavnu tehničku pomoć prilikom izrade i implementacije IPa projekata.

Predsjedavajući:

g-din saša Popović, profesor, Ekonomski fakultet (civilni sektor) i g-din aleksandar Drljević, Direkcija za evropske integracije, MvPEI (sektor javne uprave)


radna grupa IV:EU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Gore u procesima

evropske integracije Sesija 2,

20. maj 2011:

TEMa : Mala i srednja preduzeća, zanatstvo i preduzetništvo u procesu evropske integracije Crne Gore(eskperti izvjestioci: Boris Marđonović i Vojislav delić (Zanatska ko-mora Crne Gore), gospođa Ljiljana Belada (direkcija za mala i srednja preduzeća)

PrEPOrUKE

1. Neophodno je da se unutar civilnog sektora intezivira rad na daljem udruživanju na esnafskoj i profesionalnoj osnovi radi unapređivanja uslova poslovanja, kao i poboljšanja komunikacije između državnih institucija, privrede i građana.

2. U narednom periodu potrebno je dodatno raditi na promociji vladinih i EU programa pomoći i podrške za mala i srednja preduzeća (preduzetništvo i inovativnost), kako bi se poboljšala vidljivost ovih programa podrške. sa tim u vezi, neophodno je da vlada i njeni organi intezivirano prezen-tuju ovakve programe direktno potencijalnim korisnicima.

3. Neophodno je dodatno raditi na prezentaciji procedura za apliciranje za evropske fondove, kako bi se kompleksno administriranje približilo krajnjim korisnicima i omogućila što bolja apsorpcija programa pomoći EU.

4. Neophodno je promovisati rad lobista unutar Crne Gore i van nje, kao još jedan oblik borbe za suzbijanje korupcije u Crnoj Gori.

5. Poziva se vlada i njene relevantne institucije i organi da preduzmu niz mjera za pospješivanje mogućnosti za dodatno obrazovanje i usavršavanje preduzetnika i zanatlija, kroz sistem podsticanja cje-loživotnog obrazovanja i podsticajnih poreskih mjera i olakšica za obrazovno i tehničko usavršavanje zaposlenih.

6. Potrebno je intenzivirati aktivnosti na procesu izjednačavanja kvalifi-kacija u skladu sa EU Direktivom 212010.


7. Neophodno je da državne institucije i bankarske institucije vrše kvalitet-niju promociju elektronskog potpisa, kako bi se podstaklo elektronsko plaćanje u privredi Crne Gore.

8. Unutar civilnog sektora potrebno je utvrditi liste organizacija koje se bave određenim ekonomskim oblastima i koje u tim poslovima imaju značajnije iskustvo, kako bi te liste postale dostupne relevantnim državnim institucijama i poslovnim subjektima, a sa ciljem poboljšanja saradnje između ovih sektora.

9. Pozivaju se vlada i njeni relevantni organi da preduzmu hitne mjere za suzbijanje sivog tržišta i rada na crno u svim oblastima, a u tu svrhu je neophodno hitno reorganizovati, povećati efikasnost rada i precizirati nadležnosti svih inspekcijskih službi.

10. Poziva se vlada i i njene relevantne institucije i organi da u što kraćem roku pokrenu proces kreiranja sistemskih rješenja za stimulaciju pla-siranja povoljnih razvojnih kredita i drugih oblika finansijske pomoći poslovanju privrednih subjekata s ciljem pospješivanja privrednih aktivnosti u oblasti MsP i zanatstva.

11. Poziva se vlada CG i njene relevantne institucije i organi da do kraja godine izvrše analizu učinaka primjene zakonske regulative koja reguliše MsP i zanate. U sprovođenju ovakve analize vlada ili ovlašćeni subjekti treba da sprovedu široke konsultacije sa preduzetnicima, zanatlijama, svim esnafskim udruženjima, nezavisnim ekspertima i svim drugim relevatnim predstavnicma civilnog sektora.

12. Neophodno je da u naredni programski period, nakon 2013. godine, za komponentu “Regionalni razvoj” Instrumenta za pretpristupnu podšku (IPa) pitanje regionalne konkurentnosti bude uključeno kao jedno od osnovnih prioriteta.

Predsjedavajući: g-din saša Popović, profesor, Ekonomski fakultet (civilni sektor) i g-din aleksandar Drljević, Direkcija za evropske integracije, MvPEI (sektor javne uprave)

Eskperti izvjestioci: Boris Marđonović i vojislav Delić (Zanatska komora Crne Gore), gospođa ljiljana Belada (Direkcija za mala i srednja preduzeća)


radna grupa IVEU fondovi i jačanje konkurentne pozicije Crne Gore

Sesija 3, 14. jun 2011.

TEMa : društvena odgovornost privrednih subjekata u Crnoj Gori (ekspertkinja izvjestiteljka g-đa Marina Vuković, CrNVO)

PrEPOrUKE

1. Neophodno je formirati savjet za društveno odgovorno poslovanje kojeg bi činili predstavnici/e relevantnih ministarstava, nevladinih organizacija, poslovnih asocijacija, univerziteta, medija, sindikalnih organizacija i nezavisnih eksperata/ekspertkinja;

2. Neophodno je kreirati strateški dokument za promociju i razvoj društveno odgovornog poslovanja u Crnoj Gori;

3. Potrebno je izmijeniti Zakon o porezu na dobit pravnih lica u cilju proširivanja definicije djelatnosti za opšte dobro i povećanja procenta za davanja u opšte korisne svrhe, u skladu sa dobrom uporednom praksom. aktivnost izmjene Zakona o porezu na dobit pravnih lica bila je predviđena i strategijom saradnje vlade Crne Gore i NvO (2009 - 2011) i to u 2010. godini, te je stoga neophodno obezbijediti njenu implementaciju najkasnije do kraja 2011. godine;

4. Prilikom izmjena Zakona o porezu na dobit pravnih lica neophodno je definisati različitu visinu procenta za davanja u opšte korisne svrhe za mala i srednja preduzeća u odnosu na velika preduzeća kako bi se dodatno stimulisala ulaganja u razvoj zajednica od strane malih i srednjih preduzeća;

5. Potrebno je inicirati uvođenje izbornog predmeta „društveno odgovorno poslovanje“ u visokoškolski obrazovni sistem ili ugraditi relevantne i povezane sadržaje u postojeće predmete srodne prirode (za fakultete u oblasti ekonomije);

6. Neophodno je sprovesti edukaciju medija o konceptu društveno odgovornog poslovanja (sa posebnim akcentom na ukazivanje na razliku između sponzorstva, filantropije i društveno odgovornog poslovanja)

8. Potrebno je sprovoditi kontinuirane obuke za preduzeća na temu izvještavanja o društveno odgovornim aktivnostima (tzv.nefinansijsko

56

izvještavanje). Prilikom obuka, neophodno je koristiti međunarodno prihvaćene smjernice za izvještavanje o društveno odgovornom poslovanju (Global Reporting Initiative ((GRI), UN Global Compact...);

9. savjet za privatizaciju i vlada treba da u svim daljim privatizacijama i investicijama vode računa o promociji društveno odgovornog poslovanja preko uključivanja jasnih ugovornih obaveza koje precizno definišu obaveze društvene odgovornosti privrednih i drugih subjekata u vezi sa ekološkim uticajima i opštim razvojnim društvenim i ekonomskim potrebama i parametrima.

10. vlada i druge državne institucije, inspekcijski i drugi organi se pozivaju da u mjeri zakonskih propisa i moguće intervencije intezivno kontrolišu da se preuzete i zakonske obaveze koje se tiču DOP-a primjenjuju od strane svih već privatizovanih subjekata, kao i da se te mjere ne primjenjuju selektivno nego unisono.

11. Preporuka je da se od strane relevantnih državnih organa, predstavnika nevladinih organizacija, akademskih institucija i predstavnika udruženja građevinara formira savjet za zelenu gradnju koji bi uticao na društvenu i ekološku odgovornost kompanija koje se bave gradnjom i nadležnih državnih institucija i organa.

Predsjedavajući:

g-din saša Popović, profesor, Ekonomski fakultet (civilni sektor) g-din aleksandar Drljević, Direkcija za evropske integracije, MvPEI (sektor javne uprave)Ekspertkinja izvjestiteljka: gospođa Marina vuković, Centar za razvoj nevladinih organzicija - CRNvO

Gospodin Milan Roćen, ministar vanjskih poslova u vladi Crne Gore, gospodin alexandar Duleba, sFPa i gospodin Momčilo Radulović, Evropski pokret u Crnoj Gori na I konferenciji NkEI. U pozadini: predstavnici NvO, novinari i urednici medija u Crnoj Gori

Gospodin Milan ježovica, državni sekretar Ministarstva inostranih poslova Republike slovačke govori na I konferenciji NkEI CG

Radna grupa 3 na sesiji 1, april 2011.

Gospodin alexandar Duleba, sFPa, govori na I konferenciji NkEI CG, u pozadini - predsjednik, potpredsjednici i generalni sekretar Parlamenta Crne Gore

kopredsjedavajući NkEI CG na press konferenciji saopštavaju rezultate rada Radnih grupa, jun 2011.

veliko interesovanje medija je pratilo sva dogadjanja u okviru NkEI

ambasador slovačke Republike u Crnoj Gori, gospodin František lipka prati press konferenciju NkEI

Evropski pokret u Crnoj GoriUl. vlada Ćetkovića bb, Blok 9,

tel/fax: 020 268 651, 00382 69 03 66 00, e-mail: [email protected], web: www.emim.org

Documents

Nacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne · PDF fileNacionalna konvencija o evropskoj integraciji Crne Gore Završni izvještaj o Ciklusu 1 (realizovane aktivnosti, preporuke,