NAÊNG LÖÏC SAÙNG TAÏO

Nguyễn Hoàng SinhThạc sĩ Marketing, Đại học Curtin (Australia)

Chuyên gia tư vấn truyền thông

Taïi sao phaûi ñoåi môùi – saùng taïo?

Soáng coøn Caïnh tranh (taêng naêng suaát, giaûm chi phí,

taïo söï khaùc bieät vôùi ñoái thuû...) Traùnh coâng vieäc teû nhaït, ñôn ñieäu Laøm môùi baûn thaân Duy trì, khôi daäy söùc saùng taïo tieàm aån ôû

moãi ngöôøi

Lónh vöïc naøo phaûi ñoåi môùi – saùng taïo?

Haàu heát moïi ngaønh, moïi ngöôøi... Saûn phaåm – Dòch vuï hieän taïi Ña daïng hoaù SP – DV Saûn phaåm – Dòch vuï môùi Quaûng caùo (gaây chuù yù) Chaát löôïng SP – DV Giaù caû – chi phí Hieäu quaû laøm vieäc caùc nhaân vieân . . .

NHÖNGCaùc vaät caûn...

Caùc vaät caûn söï saùng taïo

1 Thoùi quen2 Sôï gaây loãi3 Sôï gaùnh haäu quaû, khoâng daùm ruûi ro 4 Sôï thay ñoåi, sôï söï xaùo troän5 Taâm lyù thích pheâ bình hôn ñöa ra yù töôûng6 Sôï toán thôøi gian7 Tuoåi taùc8 Söùc “ì” taâm lyù9 Lyù trí quaù maïnh10 Khaû naêng dieãn ñaït keùm11 Nhìn vaán ñeà phieán dieän12 Ñaàu oùc bò baõo hoaø 13 Vaên hoaù coâng ty14 Cung caùch laõnh ñaïo

LAØM THEÁ NAØOPHAÙT TRIEÅN YÙ TÖÔÛNG

ÑEÅSAÙNG TAÏO?

Trí töôûng töôïng

OÙc khoâi haøi

Thoaùt khoûi sö

ùc “ì”

Connection

7 nguyeân taéc

Bisociation

Trí töôûng töôïng

Baïn nghó ra caùc coâng duïng khaùc cuûa

Voû chai nöôùc khoaùng Keïp giaáy Buùt loâng vieát baûng ñaõ heát möïc Voû keïo

Trí töôûng töôïng

TÍNH “Ì“ TAÂM LYÙ

WC taäp theå cuûa Tom

Ñeøn daàu “chaùy ngöôïc” cuûa Vua Töï Ñöùc

So saùnh 1/3 vaø 2/5

Thoaùt khoûi söùc “ì”

TÍNH “Ì“ TAÂM LYÙ The 2nd Nature

Söùc “ì” taâm lyù ñang caûn trôû baïn

Moïi thöù ñaõ quy ñònh saün roài Moïi ngöôøi ñeàu cho raèng nhö

vaäy Tröôùc ñaây vaãn vaäy Ngöôøi tröôùc toâi ñaõ laøm nhö

vaäy ! Thay ñoåi ? Chaéc khoù ñaáy ! Ñaõ toát roài, khoâng theå toát

hôn nöõa... Thoaùt khoûi söùc “ì”

Taïi sao baïn coù söùc “ì” ?

o Baïn khoâng coù ñoäng löïc ! Khoâng quan saùt Khoâng suy nghó Khoâng haønh ñoäng o Baïn khoâng bieát caùch thoaùt

khoûi söùc “ì”o Baïn chöa coù phöông phaùp suy

nghó heä thoáng

Thoaùt khoûi söùc “ì”

Caùch thoaùt khoûi söùc “ì”

Haõy baét ñaàu baèng caâu hoûi “Taïi sao?” - Taïi sao phaûi ngoài hoïp ñöùng hoïp? - Taïi sao phaûi duøng A4 A5? - Taïi sao phaûi photo in saün? - Taïi sao phaûi laø hoäp thieác hoäp giaáy? - Taïi sao phaûi daùn nhaõn quanh thaân ½? - Taïi sao phaûi xeáp haøng ñoùng tieàn, mua

SP traû qua ngaân haøng, thanh toaùn theû?

Thoaùt khoûi söùc “ì”

7 Nguyeân taéc cô baûn giuùp baïn saùng taïo

Nguyeân taéc phaân nhoû Nguyeân taéc taùch rôøi Nguyeân taéc phaåm chaát cuïc boä Nguyeân taéc phaûn ñoái xöùng Nguyeân taéc keát hôïp – chöùa trong Nguyeân taéc vaïn naêng Nguyeân taéc gaây öùng suaát sô

boä

PP Luaän saùng taïo – GSTS Phan Duõng

Nguyeân taéc phaân nhoû

Chia ñoái töôïng thaønh caùc phaàn ñoäc laäp, thaùo laép ñöôïc hoaëc ñoåi traïng thaùi töø raén sang loûng, khí...

Thí duï - Daây ñieän, thöôùc gaäp, thöôùc cuoän, thöôùc laên - Phuï trang Quaûng caùo - Baøn, gheá, tuû... thaùo raùp ñöôïc - Giöôøng hôi - Baùn traû goùp nhaø, xe - Phaân caùc coâng ñoaïn coâng vieäc quan troïng cho vaøi ngöôøi ñeå traùnh ruûi ro

Nguyeân taéc taùch rôøi

Taùch phaàn “caàn thieát” hoaëc “phieàn phöùc” ra khoûi ñoái töôïng

Thí duï - Cafe’ hoaø tan, mì aên lieàn, vieân suùp, thöïc phaåm

ruùt chaân khoâng - AÙo goái, voû neäm, voû ñieän thoaïi DÑ, voû xe maùy - Caùc loaïi chìa vaën khaùc nhau, söû duïng chung 1 tay

caàm

Nguyeân taéc phaåm chaát cuïc boä

Taäp trung chính cho caùc chöùc naêng, ñaëc ñieåm chuû yeáu (töông töï Nguyeân taéc Pareto 20 – 80)

Thí duï - Nôi caàn aùnh saùng thì duøng toân saùng - Nôi caàn söùc beàn vaät lieäu cao hôn nôi khaùc thì

cöùng hôn - Bìa saùch, nôi chòu ma saùt nhieàu... thöôøng laøm

daøy hôn - Taäp trung ngaân saùch, chính saùch cho Key persons - Thing to do list vaø thöù töï öu tieân caàn laøm

Nguyeân taéc phaûn ñoái xöùng

Chuyeån töø ñoái xöùng sang khoâng ñoái xöùng (linh hoaït hôn, traùnh söùc “ì”)

Thí duï - Hình daïng loã treân caây keùo - Tay laùi thuaän – nghòch - Voû baùnh xe tröôùc vaø sau khaùc nhau - Chaân choáng beân hoâng xe

Nguyeân taéc keát hôïp - chöùa trong

Taïo keát caáu linh hoaït baèng caùch caùc keát caáu khaùc chöùa trong vaät ñang hieän höõu

Thí duï - Chaân baøn gheá xeáp laïi ñöôïc - Anthena, son moâi - Thöôùc cuoän, thöôùc gaáp - Xe ñaïp, keùo, tuùi xaùch... gaáp laïi ñöôïc - Daàu goäi 2 trong 1, 3 trong 1 - Buùt bi coù nhieàu maøu - Buùt bi + ñeøn laser + thöôùc - Dao + môû bia + chìa vaën...

Nguyeân taéc vaïn naêng

Taän duïng caùc chöùc naêng ñaõ coù ñeå coù theâm chöùc naêng khaùc

Thí duï - Cöûa maùy bay duøng laøm thang leân xuoáng - Thuûy phi cô - Gheá tieáp khaùch môû ra thaønh giöôøng naèm nguû - Giöôøng döïng leân thaønh tuû saùch - Caây vaën vít duøng nhö buùt thöû ñieän - OÅ caém ñieän

Nguyeân taéc gaây öùng suaát sô boä

Taïo / taùc ñoäng 1 löïc tröôùc ñeå coù keát quaû toát sau ñoù

Thí duï - Ñaøo taïo tröôùc khi laøm vieäc - Gaây meâ tröôùc khi moå - Thöïc phaåm laøm saün, mua veà laø naáu ngay ñöôïc - Cöa oáng thuoác saün cho ngöôøi söû duïng - Hoäp söõa coù saün muoãng ñònh löôïng - Tem, nhaõn daùn keo saün, coù raêng cöa ñeå deã xeù - Taïo quan heä saün tröôùc khi giao dòch - NV: Khen tröôùc, cheâ sau - Phieáu ñieàu tra yù kieán: chæ ñieàn vaøo choã troáng

7 coâng cuï ñeå phaùt trieån yù töôûng saùng taïo

- Brainstorming (Naõo coâng)- Bisociation- Connection- Mind Revolution – Eureka - Wrong rules- Nyaka- Merlin

BRAINSTORMING

Duøng kích hoaït yù töôûng nhieàu ngöôøi thoâng qua hình thöùc töï do suy nghó vaø naûy sinh caùc luoàng tö duy khaùc nhau, nhieàu chieàu maø khoâng bò goø boù, aùp ñaët hoaëc gôïi yù

Toác ñoä phaùt yù töôûng vaø soá löôïng yù töôûng cuûa Nhoùm quan troïng hôn chaát löôïng töøng yù töôûng caù nhaân

Nguyeân taéc khi tieán haønh Naõo coâng

Bisociation – Lieân Keát taïo ra Saùng taïo

“The bringing together of two previously unrelated planes of thought”

Arthur Koestler

Keo daùn + maït cöa Vaùn eùp Thuyeàn buoàm + vaùn tröôït Löôùt vaùn

Saûn phaåm dao caïo Gillette döïa vaøo

Nguyeân Lyù Bisociation ñeå caûi tieán - ..+ Bieån baùo ñöôøng quanh co dao 2 löôõi

- ..+ dao coù truïc xoay - ..+ Bieån baùo ñöôøng trôn trôït dao coù lôùp boâi

trôn - ..+ loø xo dao coù ñaàu ñaøn hoài

Bisociation – Lieân Keát taïo ra Saùng taïo

Connection – Söï lieân heä

Trôøi

Chua

Chanh

Nöôùc

Khaùtnöôùc

NoùngNaéng

Ñaát

Ngaäp

Liveshow

Con baïc

Tuø toäi Giaám

Connection – Söï lieân heä Boùng

ñaù

Ñaàu troïc

Hooligan

Dao caïo

Gillette

Mind Revolution – Söï keát hôïp 2 chuoãi y ùtöôûng

Boùngñaù

Baïo löïcHooligan Traïi giam

Du lòch Ñaëc saûnTham quan

Khaùch saïn

EUREKA

Duøng giaûi quyeát vaán ñeà 1 caùch phi logic thoâng qua vieäc keát hôïp 2 töø, 2 vaät theå, 2 söï vieäc khoâng lieân quan nhau ñeà xuaát 1 töø môùi, vaät theå môùi... ñöôïc keát noái töø caùc söï vieäc, vaät theå keå treân

Caùch tieán haønh: - Nhoùm laàn löôït ghi caùc ñaëc ñieåm vaät theå trong

caùc theû Trigger leân flip chart (thí duï 3 theû 3 coät)

- Luaân phieân töøng ngöôøi phaùt yù töôûng baèng caùch keát noái töøng ñaëc ñieåm töøng vaät theå

- Ghi cheùp yù kieán treân 1 trang khaùc

- Xem xeùt laàn löôït töøng yù töôûng, töø “ñieân roà” nhaát ñeán khaû thi nhaát

EUREKA – Thí duï - Thöïc haønh CHIM BAØN GHEÁ

Bay Maët vuoâng , troøn

Caùnh xeáp môû 4 chaân

Toå Goã, saét

Moû nhoïn Löng döïa (gheá)

Gioïng hoùt Sôn hoaëc caån

Bay thaønh ñaøn Boä hoaëc rôøi

VOI NHEÄN

Voøi Maïng nheän

Ngaø Tô

To lôùn Leo treøo

Trí nhôù toát

Ñoäc toá

Naëng neà Ruøng mình, sôï haõi

Chaâu Phi Loaøi 8 chaân Gheá, baøn, tuû thaùo raùp ñöôïc

Duø, son moâi, vieát baám Tuùi xaùch nhieàu taàngSuùng baùng gaäpOÂ toâ mui xeápDeùp, giaøy treû em coù aâm thanhGiöôøng bay

Phaàn meàm löu tröõ treân maïngXe troän phun beâ toâng cao taàng

WRONG RULE

Duøng tìm giaûi phaùp cho vaán ñeà thoâng qua 1 soá quy luaät hoaëc quy trình chuaån khi duøng pheùp so saùnh töông quan

AÙp duïng caù nhaân hoaëc cho 1 Nhoùm * Choïn caùc ñeà taøi coù lieân quan hoaëc töông ñoàng vôùi

vaán ñeà caàn giaûi * Laàn löôït ñi töøng böôùc trong caùc ñeà taøi naøy * Tìm caùc ñieåm töông ñoàng giöõa caùc ñeà taøi vaø vaán

ñeà caàn giaûi* Khoâng goø eùp neáu chöa tìm ñöôïc ñieåm töông ñoàng, muïc tieâu khoâng phaûi taïo thaønh nhöõng “göông soi”

* Saøng loïc, tinh chænh ñeå aùp duïng

WRONG RULE – Thí duï

Laøm theá naøo giöõ HOA laâu taøn?

1 Luoân caém trong nöôùc

2 Thöôøng xuyeân caét cuoáng, ngaét boû caønh heùo

3 Giöõ taïi nhieät ñoä phuø hôïp

4 Theâm döôõng chaát vaøo nöôùc

5 Khoâng neùn, coät quaù chaët

6 Thay nöôùc

Laøm theá naøo taêng hieäu quaû LAØM VIEÄC?

1 Coù MTCV, HD, QTrình, muïc tieâu roõ raøng, ñuùng ngöôøi ñuùng vieäc

2 5S, xem xeùt ñaùnh giaù ñònh kyø, löu tröõ taøi lieäu, vaên baûn hoaù

3 Xaây döïng moâi tröôøng töông taùc laøm vieäc hieäu quaû, phaùt huy naêng löïc caù nhaân

4 Huaán luyeän, ñaøo taïo, keøm caëp phaùt trieån baûn thaân

5 Phaân coâng traùch nhieäm roõ raøng , khoâng choàng cheùo coâng vieäc, traùnh quaù taûi

6 Thay ñoåi caùch laøm, hoïc theâm kyõ naêng môùi, coâng vieäc môùi

WRONG RULE – Thöïc haønh

Ñeå caâu ñöôïc CAÙ

1 Xaùc ñònh loaïi caù muoán caâu

2

Coù ñuû duïng cuï caâu: caàn caâu, moài moùc caâu

3 Bieát phöông phaùp, kyõ thuaät caâu, caùc böôùc tieán haønh

4 Bieát choïn ñòa ñieåm caâu, muøa vuï vaø caùch thu huùt caù

5 Tính tình, söùc khoeû, tinh thaàn ngöôøi caâu caù

6 Kinh nghieäm, “meïo”

Ñeå tuyeån ñöôïc NV gioûi

1

2

3

4

5

6

NYAKA (Defect Analysis)

Duøng caûi thieän hay tìm giaûi phaùp cho SP – DV baèng caùch lieät keâ caùc vaán ñeà ñang gaëp vaø giaûi phaùp töông öùng

Caùch tieán haønh: - Choïn Tröôûng nhoùm, cuøng moïi ngöôøi lieät keâ caùc

vaán ñeà treân flipchart (nöûa traùi trang giaáy) - Khoaûng 20’ cho vieäc lieät keâ naøy - Brainstorming ñeå tìm giaûi phaùp cho töøng vaán ñeà

(nöûa phaûi) - Cuøng nhoùm thoáng nhaát giaûi phaùp toång hôïp

NYAKA (Defect Analysis) – Thí duï

What’s wrong? (Defects)

Nyaka? (Remedy)

1. Khoâng theå baám loã taäp giaáy daøy

Coù theå ñieàu chænh khe hôû theo ñoä daày taäp giaáy

2.Thöôøng ñeå laïi veát daàu môõ treân giaáy

Duøng vaät lieäu khoâng caàn daàu môõ boäi trôn

3. Duøng söùc nhieàu ñeå baám Theâm loø xo trôï löïc

4. Chieám duïng choã nhieàu treân baøn laøm vieäc

Keát hôïp nhieàu duïng cuï treân cuøng 1 duïng cuï baám giaáy

5. Khoâng theå tìm thaáy khi caàn duøngñeán

Gaén vôùi caùc vaät duïng khaùc

Giaûi phaùp cho loaïi baám loã kieåu môùi

MERLIN

Duøng caûi tieán SP, DV baèng caùch thay ñoåi caùc kích côõ, coâng duïng, chöùc naêng

AÙp duïng cho caù nhaân hoaëc Nhoùm Caùch tieán haønh - Lieät keâ treân 2 flipchart 4 caùch thay ñoåi: Taêng –

Giaûm – loaïi boû – traùi ngöôïc - YÙ töôûng caøng kyø quaùi caøng toát (Brainstorming

coù chuû ñeà) - Xem xeùt tính khaû thi töøng yù töôûng - Thöïc hieän

MERLIN - Thí duï veà chieác löôïc chaûi ñaàu

ENLARGE Boà caøo coû Giaù giöõ xe

ñaïp Giaù ñeå dóa

CD Caøo caù (thay

cho löôùi caù) Caøo maûnh

vuïn cuûa caùc veä tinh

Löôïc gôõ toùc roái

Ngoùn tay laøm löôïc chaûi ñaàu

REDUCE Löôïc chaûi

loâng mi Löôïc chaûi

toùc buùp beâ Löôïc xeáp

boû tuùi

ELIMINATE Löôïc duøng 1

laàn

REVERSE Maùy saáy

toùc taïo dôïn soùng

Löôïc coá ñònh, ñaàu di ñoäng

Maùy chaûi ñaàu coâng coäng cho moïi loaïi toùc

Xaây döïng moâi tröôøng saùng taïo

o Luoân taâm nieäm: Ai cuõng coù theå saùng taïoo Chaáp nhaän ruûi ro khi aùp duïng caùc yù kieán saùng taïo (nhöng kieåm soaùt ñöôïc caùc ruûi ro naøy)o Khích leä moïi NV suy nghó saùng taïo vaø taïo ñieàu kieän aùp duïng o Khen thöôûng kòp thôøi caùc phaùt kieán duø nhoûo Ñöøng chæ daãn NV caùch laøm, thay vaøo ñoù haõy ñaët caâu hoûi caùch naøo toát nhaát ñeå hoaøn thaønh muïc tieâuo Thay vì pheâ bình, haõy khuyeán khích ñeà xuaáto Laéng nghe tích cöïc, ñöøng laøm ngô caùc yù kieán o AÙp duïng taát caû caùc coâng cuï, kyõ thuaät tö duy heä thoáng vaø bieán thaønh thoùi quen thöôøng nhaät o Xaây döïng vaên hoaù coâng ty naêng ñoäng vaø luoân ñoåi môùi