Nais mo bang maging hari o reyna? Ano ang gagawin mo bilang isang hari o reyna? Pag-isipan mo kung papaano ka mamamahala sa iyong nanasakupan?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Dumating ang panahon na isa-isang nasupil ng mga hari ang humihinang lakas ng panginoong piyudal. Ang paggamit ng sobrang kapangyarihan ng mga panginoong piyudal ang nagtulak sa mga mamamayan upang ibaling ang kanilang katapatan at serbisyo sa hari at kilalanin ito bilang pangkalahatang pinuno.

MGA DAHILAN SA PAGYABONG NG

MONARKIYA

Sa huling bahagi ng Kalagitnaang Panahon, unti-unting lumakas ang kapangyarihan ng mga hari. Samantala ang mga panginoong may lupa at ang mga maharlika ay nawalan ng kapangyarihan.Ang mga sumusunod ay mga salik o dahilan sa paglakas ng monarkiyang nasyunal at paghina ng panginoong may lupa.

KRUSADA. Maraming mga panginoon na may lupa ang nahalina na sumama sa krusada. Nang hindi na nakabalik ang mga ito sa kanilang mga estado, humina at nabawasan ang mgalaki ang kanilang bilang sa Europa.SALAPI. Dahil sa malawakang paggamit ng salapi at paggamit ng buwis na ibinabayad ng mga mamamayan ay nakapagtatag ng sundalong hukbo ang mga tagapamahala ng mga bayan at lungsod. Sa ganitong kalagayan ay hindi na sila umaasa sa mga panginoong may lupa sa pagtatanggol ng kaharian.

PAGBILI NG KALAYAAN. Nagkaroon ng pagkakataon ang mga alipin at mga mangangalakal na bumili ng kalayaan ng kanilang bayan at sarili mula sa mga panginoong may lupa. Bukod dito, nais ng mga ito na mapasailalim at mapamunuan ng isang hari kaysa isang panginoong may lupa sapagkat binigyan sil nito ng proteksiyon, sistemang batas at pananalapi.WIKA. Ang pagkakaroon ng isang wika ng isang lugar. Ang mga mamamayan ay may magkakatulad na wika ay nagkaroon ng higit na pagkakaisa at naging matapat sa kanilang estado at sa hari nito.

Dahilan sa pag-unlad ng mga bayan at lungsod, ay ang paghina ng sistemang piyudlismo sa Europa.

Ang dating mga lupang pansakahan ay hindi na gaanong mainam pagtamnan kaya’t ang mga lupaing ito ay pinagtayuan ng mga industriya at plantasyon.

Nagdulot ito ng mabilis na pagbabago sa anyo ng ekonomiya sa Europa.

Ganoon pa man ay ninais ng mga mangangalakal mula sa iba’t ibang panig sa Europa ang makipagkalakalan at pag-ibayuhin ang ekonomiya sa bawat estado.

Bawat indibidwal ay naghahangad ng kapangyarihan sa huling yugto ng Panahong Midyibal.

May tatlong pangkat o grupo ang naghahangad na magtamasa ng kapangyarihan.

Ang hari, maharlika at ang simbahan. Ngunit ang kapangyarihang ito ay matatamasa

lamang sa pamamagitan ng pagsuporta ng nakararaming pangkat ng tao, o ang masa.

Sinasabing ang hari at simbahan ang nagtamasa ng kapangyarihang ito sapagkat ang pangangailangan ng masa o ordinaryong mamamayan gaya ng pagkakaroon ng kaligtasan o seguridad o kalayaan ay kanilang natugunan.

Dahil hindi makapasok sa kalakalan ng pampalasa ang mga Portuges at mga Kastila, minarapat nilang humanap ng ibang ruta na kung saan may bansang maaring mapagkunan ng mga sangkap.

Nagkaroon ng kasunduan sa pagitan ng mga mamumuhunan at pamahalaan kung saan ang mga mamumuhunan ay magpapaunlak ng pera samantalang ang pamahalaan ay magbibigay ng barko, tao at sandatahang lakas upang maprotektahan ang mga manlalakbay.

Ang ganitong kaayusan ay tinatawag na merkantilismo.

Pangunahing layunin ng pamahalaan sa mga estado sa Europa ang magkamal ng maraming ginto at pilak para sa kaban ng bayan.

Sa iyong narinig, sino sa palagay mo sa dalawang pangkat na ito ang nararapat na magtamasa ng higit na kapangyarihan, ang hari o ang simbahan? Ipaliwanag ang iyong kuro – kuro.

Kung ikaw ay isang karaniwang mamamayan na nabuhay sa panahon ng monarkiya, paano mo suportahan ang hari na nagbigay sa mamamayan ng proteksiyon at kalayaan? Magbigay ng tatlong paraan at ipaliwanag kung bakit mo ito gagawin ang bawat isa.

1. ______________________________________________________________________________________

2. ______________________________________________________________________________________

3. ______________________________________________________________________________________

MGA DAPAT TANDAAN

• Sa pagkawala ng kapangyarihan ng mga panginoong maylupa, ang hari ang nagsilbing pinuno at nagpatingkad sa pagtatag ng monarkiyang nasyunal.

• Ang wika ang nagsilbing ugnayan ng mga mamamayan upang mapanatili ang suporta sa kanilang nahirang na hari.

• Malaki ang ginampanan ng salapi sa pag-unlad ng monarkiyang nasyunal sapagkat ang mga mamamayan ay nagkaroon ng pagkakataon na bilhin ang kanilang kalayaan mula sa mga panginoong maylupa.

• Sa pagkatatag ng monarkiyang nasyunal nabago ang pamumuhay ng mga kanlurranin sa gawaing pang-ekonomiya sapagkat ang kabuhayan ay hindi lamang nakatuon sa lupa kundi higit na naging malawak at aktibo sa kinabibilangan ng iba’t ibang pangkat sa lipunan.

TAKDANG ARALIN

1. Ano ang ibig sabihin ng Renaissance?

2. Bakit ito nagsimula sa Italya?3. Sinu-sino ang mga tanyag na

personalidad ang lumitaw sa panahong ito?

4. Paano nakatulong ang kanilang mga imbensiyon sa kasalukuyang kalagayan ng mundo?

MGA DAPAT TANDAAN SA

NATALAKAY NA TATLONG ARALIN

Ang mga mangangalakal sa gawing Mediterranean ay patuloy na nakipagkalakalan sa silangan. Nagkaroon ng dalawang rutang pangkalakalan o daan patungong silangan.Ang pinakamadaling paglalakbay ay mula sa Tsina patungong Golpo ng Persiya na humahantong sa Ilog Tigris sa Mesopotamia. Ang isa pang ruta ay rutang caravan patungong Constantinople.

Ang paglalakbay dagat ay inaabot ng dalawang taon at lalong higit na matagal ang paglalakbay sa caravan.

Sa simula, ang mga bayan-bayanan ay kontrolado ng mga mamamayang panginoon o panginoong piyudal. Itinuring na pagmamay-ari ng panginoong maylupa ang mga mamamayan pati na ang mga mangangalakal at manggagawa. Nang lumaon ang mga ito ay humingi ng kalayaan at mga karapatan.

Ang mga kaharian ay kadalasang naitatayo sa isang lugar na angkop para maging tirahan ng maraming tao at magkaroon ng pakikipamuhay at interaksiyon. Maaaring isang lugar na may tulay upang matawid ang isang ilog at daanan ng kalakalan. Maaari rin namang sa tabi ng dagat kung saan may mga daungan ng mga sasakyang dagat na pangkalakal. Kadalasan, ang pamayanan ay nabubuo sa tabi ng palasyo o kastilyo upang agad silang mabigyan ng proteksiyon ng hari.

Maraming salik ang itinuturing na dahilan kung bakit nawala ang kapangyarihan ng panginoong maylupa at nalipat ito sa mga hari. Kabilang sa mga dahilang ito ay ang paggamit ng salapi upang mabili ang kalayaan, ang epektong naidulot ng krusada, at ang pagkakaroon ng isang wika na nakatulong upang mapalapit sa isa’t isa ang mga mamamayan at magtiwala sa kanilang hari.

THANK YOU FOR LISTENING