Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Wat kunt u zelf doen:
Tips, tools en meer over fiets, auto, OV en flexibel reizen
Nationale benchmark zakelijke mobiliteit:
Zeshonderd organisaties bekennen kleur
Werkgevers vertellen hoe zij hun mobiliteit regelen:
Fontys, Coolblue, Eneco en de Volksbank
Laat zakelijke mobiliteit in uw voordeel werken
Reisgids
Inhoudsopgave
Dit kunt u zelf doen ......................................................................173.1 Benchmark:heteffectvanstimuleren .......................................18
3.2 Mobiliteitsscan ..............................................................................20
3.3 Fietsen ............................................................................................21
3.4 Openbaarvervoer ........................................................................23
3.5 Andersomgaanmetde(lease)auto ..........................................25
3.6 Parkeren ........................................................................................28
3.7 Samenhangendmobiliteitsbeleid ...............................................30
Benchmark ....................................................................................... 2 1.1 Zo reizen medewerkers .................................................................3
1.2 Zoregelenwerkgevershunmobiliteit .........................................4
Bijlage1Expertview:‘Wegaanandersnaarreizenkijken’ ...............38
Bijlage2:OverdeBenchmark ...............................................................41
Hoe verandert u het reisgedrag ...............................................32van uw medewerkers?
Met ondersteuning bereikt u nóg ............................................36meer met uw zakelijke mobiliteit
0102
03
0405Bijlagen
Inleiding
Waarom mobiliteit uw aandacht verdient ................................ 62.1 Benchmark:watvindenwerkgevers ............................................7
2.2 Aantrekkelijkewerkgeverzijnenblijven ......................................8
2.3 MinderCO²-uitstoot .....................................................................10
2.4 Kostenbesparing ...........................................................................12
2.5 Vitaleremedewerkers ..................................................................14
2.6 Veranderingen? Kansen! ..............................................................15
2.7 Anderetrendsdiereizenenwerkenbeïnvloeden ...................16
.............................................................................................................. 1
Hoegaanwerkgeversommethunmobiliteit,ofteweldewoonwerk-enzakelijkereizenvanhunmedewerkers?MetdeNationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit geeftNSZakelijkeenkijkjeindemobiliteitskeukenvanhonderdenNederlandseprivateenpubliekeorganisaties.
Mobiliteit?Hethoorterbij,maarishetbelangrijk?Voorveelwerkgeversnietecht.Terwijlmobiliteit vaak randvoorwaardelijk is voor werknemers om hun werk goed te kunnen uitvoeren.Daarbijkuntumobiliteitookvóórulatenwerkenalsmiddelomuwbedrijfsdoelstellingenzoalsduurzaamheid, goed werkgeverschap ofvitaliteit terealiseren.Ofdenkaankostenbesparing: gemiddeldvormtmobiliteittenslottedetweedeofderdekostenpostineenorganisatie.
Indezepublicatieleestudebelangrijksteresultatenvandebenchmark,zodatuuweigensituatiekuntvergelijkenmetdievanandereorganisaties.Zoblijktdeautonogsteedshetfavorietevervoermiddeltezijnbijeengrootdeelvandemedewerkers(53%)eneensamenhangendmobiliteitsbeleidontbreektvaak(26%vandewerkgeversheefteenmobiliteitsbeleid).
Debenchmarklaatzienwatanderendoenquamobiliteitsregelingen,huidigvervoerenofzeeenmobiliteitsbeleidhebben.Hoevierbekendewerkgevershunzakelijkemobiliteitindepraktijkvormgeven,leestuinhunquotesdietussendoorindetekststaan.
Wiltuookminder,andersenzuinigerreizenstimuleren?Leesdanvooraldetips.Ofhetnugaatomfietsen,andersomgaanmetdeauto,OV,parkerenofeensamenhangendmobiliteitsbeleid:laatuwzakelijkemobiliteitinuwvoordeelwerken.
Inleiding
1
DeNationaleBenchmarkZakelijkeMobiliteitisuitgevoerdindevormvaneenenquêtedieeind
2016door596personenisingevuld.Zijwerkeninuiteenlopendesectorenbijorganisatiesdie
meerdan50medewerkershebben(ziebijlage2voormeerinformatie).Deuitkomstengeven
eenbeeldvanwatwerkgeversaldoenaanmobiliteit.Dezebenchmarkisdeeersteineenserie
benchmarksophetgebiedvanzakelijkemobiliteit.
01. Benchmark
Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS
‘Ohja,mobiliteit…’
‘Uitdebenchmarkresultatenblijktdatwerkgeversnogrelatiefweinig
opmobiliteitsturen.Zegevenmedewerkersvaakallevrijheidom
zelfhunvervoermiddeltekiezen.Daarbijstaatdeautonogsteeds
bovenaan.Hetiszaakmedewerkerservanteovertuigendathet
beterisomvakertekiezenvooranderevormenentijdstippen
vanvervoer,bijvoorbeeldomdatdatduurzamerofgoedkoper
is.Duurzaamopererenengoedwerkgeverschapzijnvaakwel
onderdeelvandebedrijfsstrategie,maarmeestalontbreektdelink
metmobiliteit.’
2
1.1 Zo reizen medewerkers
Woon-werkverkeerWelkpercentagevandemedewerkers
maaktmeestalgebruikvandevolgende
vervoermiddeleninhetwoon-werkverkeer?
Zakelijk verkeer Welkdeelvandemedewerkersmaaktookweleensbinnenlandsezakelijkereizen?
Maarbij7%vandebedrijvenmaakt80tot100%vandemedewerkerszakelijkeritten.Bij
eenkwart(24%)vandebedrijvenreistmaar20tot40%zakelijk.
3%
1% Anders
21%
12%
(Brom-/E-)fiets
Trein
10%Bus/Metro/Tram
53%Auto/Motor Lopen
7%
15%
17%
24%
37% 20%
20% - 40%
60% - 80%
80% - 100%
40% - 60%
Bedrijven Medewerkers die zakelijk reizen
3
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
1.2 Zo regelen werkgevers hun mobiliteit
Vandeondervraagdewerkgeversheeft26%eensamenhangendmobiliteitsbeleidwaarbinnen
alleregelingenenafsprakenzijnsamengevoegdenafgestemddietemakenhebbenmethet
woonwerk-enzakelijkverkeervanmedewerkers.
Dit zijn de regelingen die het vaakst worden geboden98%Vandeorganisatiesheeft
éénofmeerregelingenvoor
hetwoon-werkverkeervanhun
medewerkers.Vermenigvuldigdmet
hetaantalmedewerkersperbedrijf
ontstaateenindicatievanhetgebruik
vandeverschillenderegelingen:
Dit zijn de extra’sNaastbovenstaanderegelingenbiedenwerkgeversonder
andereookdevolgendevoorzieningenenregelingenaan:
Gratis parkerenauto/motor bij bedrijf
Fiscale fietsregeling
Douche- en kleedruimte
Vergoeding parkeerkostenauto/motor elders
Vergoeding fietsenstalling op station
Geen van deze mobiliteitsregelingen
Pendeldienst tijdens spitsvan / naar OV-knooppunt
Anders
Mobiliteitsbudget
Reiskostenvergoeding
Leaseauto
OV-regeling
Mobiliteitskaart
78%
50%
48%
33%
9%
6%
2%
3%3%
2%
69%
8%
5%
4
Geen vergoeding10%
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
Bij6%vandeorganisatiesmetleaseauto’szijndezeallemaalelektrischen/ofhybride.23%van
deorganisatiesheeftgeenelektrischeen/ofhybrideauto’s.
6% volledig elektrische / hybride leaseauto’s
1%-25%
51%
0%
23%
26%-50%
15%
100%
6%
51%-75%
4%
76%-99%
1%
Deze mobiliteitskaarten krijgen medewerkers
86% 6% 1% 7%
(elektrische) fietsOV
stimuleert
stimuleert niet 61% 60%
23% 23%
16% 17% stimuleert in sterke mate
40% stimuleert fiets en OVEenaantalwerkgeversstimuleerthetgebruikvande(elektrische)
fietsenopenbaarvervoeronderhunmedewerkers:
NS-Business Card MobilityMixx XXIMO Overig
5
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
Watbetekenthetvoordeproductiviteitentevredenheidvanuwmedewerkersalszijindefile
ofineenovervolletreinstaanofgeenparkeerplaatskunnenvinden?Hoefitkomenzeophun
werk?Zittenzenogwelopeenautovandezaaktewachtenofhebbenzelievereene-bike?Valt
ertebesparenopdereiskosten?EnisdeCO²-uitstootvanhetbedrijfinlijntebrengenmetde
MVO-doelstellingen?
Vaakwordtmobiliteitnognietmeegenomenindebedrijfsdoelstellingenterwijlhetdaarweleen
grotebijdrageaankanleveren.Mobiliteit is immers in veel organisaties de tweede of derde
grootste kostenpost en verantwoordelijk voor een groot deel van de CO²-uitstoot. Aandacht
voormobiliteitkanudusveelopleveren.
Daarnaastzijnerdiversesituatiesentrendsdievaninvloedzijnopdemobiliteitvanuw
medewerkers,denkaanwegwerkzaamheden,deinvoeringvanflexibelwerken,eenophanden
zijndeverhuizingentechnologischeontwikkelingen,zoalsbijvoorbeelddeopmars
vanIT-ontwikkelingendiedelenvanvoertuigenmakkelijkermaakt.
02. Waarommobiliteit uw aandachtverdient
6
Dezedoelstellingenvindenwerkgeversbelangrijkbijhetnemenvan
mobiliteitsmaatregelenofhetopstellenvaneenmobiliteitsbeleid:
zeerbelangrijk belangrijk onbelangrijk zeeronbelangrijk
2.1 Benchmark: wat vinden werkgevers belangrijk?
Werkgevers met een mobiliteitsbeleid hechten meer belang aan bepaalde doelstellingenBij26%vandewerkgeverszijndeafsprakenenregelingenmetbetrekkingtotmobiliteitvastgelegd
ineenmobiliteitsbeleid.Voordehelftvanhenwasaantrekkelijkwerkgeverschapzeerbelangrijk
bijhetopstellenvanhunmobiliteitsbeleid,terwijlgemiddeldmaar30%vandewerkgeversditzeer
belangrijkvindt.OokhetverminderenvandeCO²-uitstoot(41%tegenover26%)envitalere(30%
tegenover24%)enproductievere(15%tegenover11%)medewerkersvindendezewerkgeverszeer
belangrijk.Kostenbesparingspeeldedaarentegenvoorheneenmindergroterol:minderdan25%
vindtditzeerbelangrijktegenovergemiddeld30%.
Lagerereiskosten
25%
29%
28%
17%
Vitaliteit
22%
19%
35%
24%
Minder C0²uitstoot
26%
20%
22%
32%
Hogere productiviteit
35%
26%
27%
11%
Aantrekkelijke werkgever
17%
19%
35%
Lagere indirecte kosten
28%
30%
26%
16%
7
30%
2.2 Mobiliteit kan helpen om een aantrekkelijke werkgever te zijn én blijven
Eenaantrekkelijkewerkgeverzijnenblijvenvoorhuidigeennieuwemedewerkers:hoekunt
udaarvoormobiliteitinzetten?Dooruwmedewerkerskeuzevrijheidtebiedeninhunmanier
vanreizenenwerken.
Hetvindenenbehoudenvanmedewerkersiséénvandegrootsteuitdagingenvoor
organisaties.Hoehaaltudebestemedewerkersbinnen?Enhoehoudtumedewerkers-in
wieuveelinvesteert-tevreden?Steedsmeermedewerkerszijnopzoeknaarmeereigen
verantwoordelijkheidenzelfstandigheid.Hetbiedenvankeuzevrijheidenflexibiliteitin
hunmaniervanreizenenwerken,maaktuaantrekkelijkeralswerkgeverenvergrootde
medewerkerstevredenheid.Medewerkersdiebijvoorbeeldzelfhunwerktijdenkunnen
bepalen,kunnenervoorkiezenomeerstthuistewerkenennadespitsnaarkantoortereizen.
Hoezorgtudatuwmedewerkersflexibelerkunnenreizen?Eenmobiliteitsbudgeten/of
mobiliteitskaartmaaktwisselentussenmeerderevervoermiddelenmakkelijker.Uleesthier
meeroverinhoofdstuk3.
Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank
‘Ikverwachtveelvandeflexibiliseringinwoon-werkverkeer.
Numoetjekiezenvoorautoófov.Alshetnieuwebeleidvan
krachtwordt,kunjeperdagkiezenhoejereistzonderfinanciële
consequenties.Ookhebbenwehetnieuwewerkeningevoerd.Onze
normisomvierwerkdagenvannegenuurperweektewerken.De
intentieisdatjetweedagenoplocatiewerktentweedagenthuis.’
8
Keuzevrijheid leaserijders Eenderdevandeleaserijderstussende26-35
jaarvindenhetprettigomvanmeerdanéén
vervoersmiddelgebruiktemakenvoorzakelijke
ritten.Eenkwartvanhenzietflexibiliteitalsvereiste
omhunwerkgoedtekunnendoen.Demeerderheid
vande46-tot55-jarigengevenjuistaandatzijgeen
behoeftehebbenomuitmeerderevervoersmiddelen
tekunnenkiezenvoorzakelijkeritten.
Inzicht in wat medewerkers willen
Flexibele werktijden67,7%vandewerknemersvindtflexibelewerktijdenbelangrijktotzeerbelangrijk.
9
Watwillenmedewerkersalshetgaatommeerflexibiliteitenwatlevertditualswerkgeverop?
Bron : Alphabet
Voordelenvanflexibelewerktijdenen–werkplekkenvoordewerkgever.
Flexibel werken
50%35%32%16%16%
Kostenbesparing
Meer tevreden werknemers
Meer verantwoordelijkheidsgevoel bij de werknemers
Productiviteitsverhoging
Aantrekkelijk werkgeverschap
Bron: Facto Online
Bron: TNO
Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialist bij Eneco Groep (Eneco/Stedin)
‘Onsmobiliteitsbeleidisnietzozeergerichtopvoordelen.Hetpast
bijdeduurzamewerkgeverdieEnecoGroepwilzijnendatheeft
allestemakenmetgeloofwaardigheid.Wezeggentegenklanten
datweeenduurzaambedrijfzijn,danmoetenwedaarzelfooknaar
handelen.Metditbeleidlatenweziendatweduurzaamheidserieus
nemen–óókophetgebiedvanmobiliteit.’
CO²-uitstootHetreisgedragvanmedewerkersis
verantwoordelijkvooreengrootdeelvan
deCO²-uitstootvaneenorganisatie.Dit
kanoplopentotwel65%.Dooranders,
zuinigerenminderreizentestimuleren,
kuntudeCO²-uitstootreduceren.
2.3 Duurzaamheid: mobiliteit inzetten om CO²-uitstoot te verminderen
Uwopdrachtgeversenklantendenkenenhandelensteedsmilieubewuster.Ukooptzelf
wellichtalduurzaamin.UwwerkprocessenrichtuzodanigindatudeISO-normeringhaalt,
uwfootprintdaaltofuwCO²-uitstootvermindert.Doorduurzaamteondernementoontuzich
maatschappelijkbetrokkenendatdraagtbijaaneenpositiefimago:uprofileertzichalseen
duurzaameninnovatiefbedrijf.Duurzaamondernemenisuiteraardgoedvoorhetmilieuen
biedtvaakconcurrentievoordelenzoalsstijgingopdeCO²-prestatieladder.
OmdeCO²-uitstootveroorzaaktdoorreizenverdertereduceren,kuntuhetaantalreiskilometers
verminderen,andersreizenstimulerenenhetautogebruikschoner/zuinigermaken.Uleesthier
meeroverinhoofdstuk3.
65%
10
Bron: MVO Nederland
Inzicht in uitstootWiltuuwmedewerkersduurzamerlatenreizen,danishethandigomeenbeeldtehebbenvan
degemiddeldeCO²-uitstootperreizigerskilometer,afgelegdinverschillendevervoermiddelen:
Aantalpersonenperauto
Aantalpersonenperauto
Hybride
127
57
00
0
515
140
64
6535
703619
213110
59
224116
62
Elektrisch
DieselBenzine
OV
Twee
wie
lers
Tram
LopenFiets
Bus
Trein
E-FietsE-Scooter
Metro
Bron : MilieuCentraal
11
AantalpersonenperautoAantalpersonenperauto
2.4 Kostenbesparing: er valt veel te winnen in woonwerk- en zakelijke reizen
Dekostenvoorwoon-werkreizenenzakelijkereizenvormeninveelorganisatiesdetweedeof
derdegrootstekostenpost.Demoeitewaarddusomnaarkostenbesparingtekijken.
Ditkuntudoendooruwmedewerkerstestimulerenomvakergebruiktemakenvanandere
vervoermiddelendandeautoofvervoermiddelentedelen,maarukunthenookstimulerenom
zuinigerenminderterijden.Meerhieroverleestuinhoofdstuk3.
Mirjam de Jaeger, teamleider HR Operations bij Coolblue
‘Kostenefficiencyweegtzwaarenvanuitdieinsteekkan
mobiliteiteenrolspelen.Wezienmobiliteitalsmiddelomonze
bedrijfsvoeringbeter,makkelijkerofgoedkopertemaken.Daardoor
kunnenwevooronzeklantendebestedealrealiseren.’
12
Inzicht in de jaarlijkse reiskosten per medewerkerDitzijndegemiddeldejaarlijksekostenpervervoermiddel(afgerond,incl.kostenals
parkeerplaatsen,declaratie-enadministratiekosten,stallingetc.):
* Lease/tankpassen/ov-abonnementen etc. en servicedesk medewerkers (reisvragen).
Hoeveelexact?Meestalwordenmobiliteitskosten
versnipperddoordeheleorganisatie
verwerktenverrekend.Maarzelden
weetiemandexacthoehoogdeze
kosten zijn.
Bron: MT/ Workaway
Financiering,onderhoud,verzekering,belastingen
Parkeerplaatsenop kantoor
Benzinekosten
Parkeerkosten
Parkeerkosten
Kostendeclaraties
Kostendeclaraties
Kostendeclaraties
Administratiekosten *
Administratiekosten *
Administratiekosten *
Uitcheckboetes
€ 7.000 tot € 18.000
€ 2.000 tot € 4.000
Trein,metro,busabonnementen
KilometervergoedingWoon-werk
Kilometervergoedingzakelijk
Parkeerplaatsenop kantoor
€ 2.600
€ 1.800
€ 1.500
€ 1.500
€ 1.500
€ 840
€ 420
€ 420
€ 350
€ 210
€ 200
€ 200
Fietsenstalling en douches
Administratiekosten *
Fietsregeling € 250
€ 200
€ 105
€ 50
€ 35
13
Priv
éaut
o - z
akel
ijk ri
jden
Leas
eaut
oO
VFi
ets
€ 17
.970
€ 5.
770
€ 3.
280
€ 55
5
2.5 Anders reizen: vitalere medewerkers
Werkgeversénmedewerkershechtensteedsmeerbelangaanfysiekeenmentalefitheidomgoedtekunnenblijvenpresteren.Onderanderedeverhogingvandepensioenleeftijdendevergrijzingspelenhierbijeenrol.Methetoogophetwelzijnendegezondheidvanuwmedewerkershelpthetomanderreisgedragtestimuleren.
14
Doorfietsentestimuleren,houdtuuwmedewerkersenuworganisatievitaal.OokOV-forenzenlopenenfietsenmeeraanhetbegineneindevanhunrit.Zijervarennetalsfietsersminderfilestressdanautomobilisten.Dooruwmedewerkersmeerflexibiliteittebiedeninhunmaniervanwerken en reizen:
Steltuhenbeterinstaateengoedebalanstebewarentussenwerkenprivé.
Zorgtuvoormeermedewerkerstevredenheid.
Gezondheid en gelukFietserszijngemiddeld5kilolichter
danautomobilisten,bijOV-reizigers
scheelthetgemiddeld3kilomet
hunautorijdendecollega’s.(CROW
Fietsberaad/ The Lancet)
Wielopendofopdefietsnaarhet
werkgaat,isnietalleengezonder,
maarisookgelukkigerdande
forensindeauto.(Fietsen123)
Ookgebruikersvanhetopenbaar
vervoerzijngezonderdande
automobilisten.(Medical News
Today)
Inzicht in vitaliteit
Vanregelmatigeenhalfuurfietsenneemtde
fitheidtoemet13%(TNO).
Medewerkersdiedagelijksopdefietskomen,
verzuimen10%tot15%minderdanautorijders (TNO).
Werknemersdiegebruikmakenvandeauto
rapporterendemeestestressvanwegeonzekerheid
overdeduurvanhunrit(31%).Zijdiemethet
openbaarvervoerkomen,ervarenminderstress
(26%).Opvallend:wiezichtevoet,metdefietsof
meteencombinatievanvervoersmiddelennaarhet
werkbegeeft,ervaartdeminstetrajectstress(11%),
(Securex).
2.6 Veranderingen? Kansen!
Hetiszaakomtijdigintespelenopkomendeveranderingendieinvloedhebbenopuwzakelijke
mobiliteit.Zovoorkomtuveelonvredebijuwmedewerkersenbezoekersenkuntudeze
verandermomenteninuwvoordeellatenwerken.Beginbijvoorbeeldalvroegmetvoorlichting
geven,mobiliteitsregelingenaanpassen,reisadviezengevenenvooralternatievenzorgen.Over
watukuntdoenenhoeuhetgedragvanuwmedewerkerskuntbeïnvloeden,leestumeerin
hoofdstuk3en4.
Uverhuistnaareenlocatiemetveelminderparkeerplekken,erkomeningrijpende
wegwerkzaamhedenaandievoorveeloponthoudgaanzorgenofuvoertnieuwbeleidinzoals
flexibelewerkplekkenofeenparkeerbeleid.Ditzijnidealemomentenomaandeslagtegaanmet
mobiliteit:medewerkersziendenoodzaakomhunreisgedragaantepassenenstaanmeeropen
voorveranderingenopditgebied.Immers:alszeditnietdoen,staanzestraksindefileofvoor
eendichteslagboom.
15
2.7 Andere trends die invloed hebben op het woon-werk en zakelijk reizen
Nietalleenoporganisatieniveau,ookoplandelijkniveauzijnereenaantalontwikkelingendie
invloedhebbenopdemanierwaaropuwmedewerkersreizen:
Defilesnemenalleenaldekomendevierjaartoemet
maarliefst38%.Ookdespitsdrukteindetreinneemt
toeopveelpopulairetrajecten.Ditheeftinvloedopde
bereikbaarheidvanuwbedrijfenophoeaantrekkelijk
ubentalswerkgever.Verdergaandeverstedelijking
zorgtervoordatdefileszichverplaatsenvande
snelwegennaarhetstedelijkgebiedzelf,dezogeheten
lastmileofteweldelaatstekilometersnaarhetwerk.
Snelletechnologischeontwikkelingenspeleneveneens
eenrol.Denkalleenalaandeelektrischeautoen
deopmarsvane-bikesene-scooters,maarookaan
IT-ontwikkelingendiekilometerregistratie,administratie
endelenvanvoertuigengemakkelijkermaken.
Vanbezitnaargebruik.
UberenAirbnbzijn
weldebekendste
voorbeeldenvande
deeleconomie.Waarom
deleaseautoniet
delenmetmeerdere
medewerkers?Ofeen
deelfietsgebruiken
voordiezakelijke
afspraak?
Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS
‘Jongeregeneratiesdenkenermeeroveromhunleefstijlaante
passen.Flexibelewerktijdenenwerkplekkenkunnenhelpenomde
drukkespitsinautoofOVtemijdenenheteindevandeleaseautois
volgensmijnognietinzicht.’Leesinbijlage1deuitgebreideexpert
viewvanHansVerkerk.Hijgeefthierinzijnkijkopmeertrendsdie
vaninvloedzijnophetwerk-enreisgedragvanuwmedewerkers.’
16
Files
Bron : KiM
Technologische ontwikkelingen
Van bezit naar gebruik
Vandeondervraagdebedrijvenis22%tevredentotzeertevredenoverhetbehaalderesultaat
vanmobiliteitsplanof–regelingen.74%staathierneutraaltegenover.Wilt u ook minder, anders,
duurzamer of zelfs niet reizen stimuleren? Datkanmetonderstaandetips.Zogeefteenscan
voorafinzichtoverhoemedewerkersnureizenenwat de potentie is om anders te reizen. Ofu
nuaandeslaggaatmetfietsen,andersomgaanmetdeauto,OVofparkeren:laatuwzakelijke
mobiliteitinuwvoordeelwerken.Eensamenhangendmobiliteitsbeleidwaarinalleregelingenen
afsprakenopelkaarzijnafgestemdkanuverderhelpenomeenoptimaalresultaattebehalen.
03. Dit kunt u zelf doen
17
3.1 Benchmark: het effect van stimuleren
Resultaten voor woon-werkverkeer :meeraandachtvoorfietsenOVvermindertduidelijkhetautogebruik.
18
stimuleertwel stimuleertniet
Met deze faciliteiten ondersteunen bedrijven hun fietsbeleidBedrijvenmeteenfietsgerichtbeleid
biedenhiervoorvakereenfiscaleregeling,
vergoedenvakerdefietsenstallingophet
stationenhebbenvakereendouche-en
kleedruimtedanbedrijvendiefietsenniet
stimuleren.Anderzijdsontmoedigenzehet
gebruikvandeautodoormindervaakgratis
parkerenbijhetbedrijftebieden.
46%
7%
48%
81%
56%
12%
76%72%
Douche- en kleedruimte
FietsenstallingFiscale regeling
Parkeren
Het resultaat van actief fietsen stimulerenHetgebruikvanfietsen,e-bikesenbromfietsen
ligtgemiddeld9%hogerbijbedrijvendiefietsen
actiefstimuleren.Ookdaalthetautogebruikbij
dezebedrijvenmetgemiddeld14%.
Het resultaat van actief OV stimulerenBijbedrijvendieOV-gebruikactiefstimuleren,ishetOV-gebruik
meerdanverdubbeldtenkostevanhetautogebruikdatmet
gemiddeld21%daalt.Ditlevertheneenkostenbesparingin
dereiskostenvergoedingenopvan14%.Alshunbeleidgericht
isopmeerOV-gebruik,ondersteunenbedrijvenditdoor
meerOV-regelingen(14%tegenovergemiddeld5%)enmeer
mobiliteitskaarten(7%tegenovergemiddeld1%)aantebieden.
61%
47%
Autogebruik
21%
30%
Fietsgebruik
61%
40%
Autogebruik
9%
23%
OV-gebruik
19
Minder leaseauto’sInbedrijvenmeteenmobiliteitsbeleidwaarmeehetgebruikvanfietsofOVwordtgestimuleerd,
ligthetaantalleaseauto’szo’n7%lagerdanhetgemiddeldevan14%inanderebedrijven.
Het resultaat van actief OV-stimulerenOokwanneerbedrijvenhunmedewerkersstimuleren
omvoorzakelijkereizenmeermethetopenbaarvervoer
tereizen,betekentditeenruimeverdubbelingvanhet
OV-gebruikeneendalinginhetautogebruikvan21%.
Zakelijke reizen: OV-stimulering verlaagt het autogebruik nog sterker
stimuleertwel stimuleertniet
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
Legenda jaarlijkse reiskosten per medewerker
Bron: MT/ Workaway
Leaseauto € 17.970
Privéauto (zakelijke reizen)€ 5.770
OV€ 3.280
Fietsen€ 555
80%
59%
Autogebruik
15%
34%
OV-gebruik
Bedrijvendiesterkerwillensturenopmobiliteithebbenallereerst inzicht nodig: hoeveel
medewerkerskomenmetOV,fietsofautonaarhunwerkenwaarwonenze?Hoeveelwonen
eropfietsafstandenhoeveelmedewerkerskunnenmethetopenbaarvervoerkomen?Een
mobiliteitsscan geeftinzichtindepotentieomanderstereizenenindemogelijkekosten-en
CO²-besparingalsmedewerkersvakerandersreizen.Onderdeelvandegratismobiliteitsscanvan
NSiseenzogenoemdeverplaatsingsfactordieaangeefthoeveellangerofkortermedewerkers
onderwegzijnmetOVtenopzichtevanreizenmetdeauto.Dewerkgeverkanzelfinstellenwelke
reistijdacceptabelis.Indescanwordenookactuelegegevensverwerktoverfilesenvertragingenin
het OV.
3.2 Mobiliteitsscan
20
Fietsennaarhetwerkisgoedvoordegezondheid,portemonneeenhetmilieu.Maarveel
medewerkerskomentochperautoterwijlzijopfietsbareafstandvanhetwerkwonen.Bijna
dehelftvandewerknemers(47,7%)woontminderdan15kilometervanhunwerk,eenafstand
diemeteene-bikeprimatedoenis.Deverstokteautomobilisthaaltunietovermaarmet
fietsstimuleringbereiktuweldatmeermedewerkersvakerdeautozullenlatenstaan,ziedetips
hieronder.
Vergeetookhetlaatstestukjevandewoon-werkreisniet:hetnatransport(ookvaak‘lastmile’
genoemd)vanafeenOV-puntofP+Rnaardewerklocatie.Isditgoedgeregeld,dankanhetvoor
forenzeneenstukaantrekkelijkerzijnomtoch(vaker)deautotelatenstaanofdienietbijde
werklocatieteparkeren.Defietskandezelastmilegoedoverbruggenalsheteenkorteafstand
betreft(maximaal3kilometer).DenkhierbijaaneenOV-fietsabonnementofbedrijfsfietsvoor
OV-reizigersenP+Rparkeerders.
3.3 Fietsen
Céline van den Hout, beleidsmedewerker P&O bij Fontys
‘Vandegenenmetminderdan7,5kilometerwoon-werkafstand,
komt27%metdeauto.Vergelekenmetdegemiddeldewerknemer
diedichtbijzijnwerkwoont,isdateenhoogpercentage.De
belangrijksteoorzaakdaarvanisdatwijgeenrestrictiehebben
opparkeren.Daaromstimulerenwefietsen.Denieuwe
fietsenstallingenoogstenveelpositievereacties.Ookhebben
wedemogelijkhedenverruimdvoordeaanschafvaneenfiets.
Deautovergoedingtot10kilometerreisafstandbouwenwein
driejaarafenbetaaldparkereniseenoptiealshetingevoerde
mobiliteitsbeleidnietvoldoendeeffectheeft.’
21
Tips om fietsen te stimuleren
Meer doen aan fietsstimulering?
Begin bij de basis: zorg voor goede voorzieningenDebasisiseengoedefietsenstallingmetvoldoendecapaciteit.Liefstoverdekt,afgesloten,
dichtbijdeingang,veiligenmethandigefietsenrekken.Extravoorzieningen:douchesen
kleedruimtes,kluisjes,oplaadpuntenvoore-bikeseneenfietsreparatieset.
Geef ook fietsers een goede reiskostenvergoedingGeefeenonbelastereiskostenvergoedingtot19centpergefietstekilometer,óókaan
medewerkersdiebinnen10kilometerafstandwonen.Ditkannogsteedsonbelastbinnen
deWKR.
Bied alternatieven voor zakelijke ritten overdagUkuntdeelvoertuigen,zoalsfietsen,e-bikes,(e-)scooters,(elektrische)auto’sbeschikbaar
stellenaanuwmedewerkers.Zijkunnendezedangebruikenvoorhunzakelijkeritten,
enhoevendaardoor’sochtendsnietpersémetdeautonaarhetwerktekomenmaar
kunnenopdefietskomen.
1
2
3
Financier (deels) de aanschaf van een fietsDitkannogsteedsviaeenrenteloze
leningdietenlastekomtvandevrije
ruimtebinnendeWKR.
Doe mee aan stimuleringsacties en -programma’sProgramma’senactieszoalsrij2op5en
Tourymakenhetaantrekkelijkomvaker
tefietsen,onderanderedoore-bike
proeven,kortingen,apps,wedstrijdenenz.Maak inzichtelijk wat meer fietsen oplevertDe fietscalculator van de Fietsersbond
maaktmeteenduidelijkhoeveelcalorieën
enbrandstofkostenmedewerkers
besparendoormeertefietsen.
Doe een nulmetingHoereizenmedewerkersnu?Waarwonen
ze?Tot7,5kilometer(15kmmeteen
e-bike)isprimatefietsen.
Beloon fietskilometersSponsorbijvoorbeeldgefietstekilometers
viaFietsenScoortoflaatmedewerkers
puntensparenperkilometerviaTrappers.
Maak de fietsroute bekenderPromootfietsrouteplanners(bv.dievan
FietsersbondofANWB)enplaatsde
fietsrouteookopuwbedrijfssitevoor
bezoekers.
22
Reizenmethetopenbaarvervoerismilieuvriendelijkereninveelgevallengoedkoperdanmetde
auto.Ookkunnenmedewerkersmetnamebuitendespitstijdenonderwegwerken,hebbenze
geenlastvanfilesenindestadishetOVvaaksnellerdandeauto.
Reizenpertrein,tram,busen/ofmetrovaltuiteraardonderopenbaarvervoer.Maarvergeet
ookhetlaatstestukjevandewoon-werkreisniettusseneenOV-puntendewerklocatie.Isdit
aanvullendvervoergoedgeregeld,dankanhetvoorforenzeneenstukaantrekkelijkerzijnom
toch(vaker)methetopenbaarvervoertereizen.
3.4 Openbaar vervoer
Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialist bij Eneco Groep (Eneco/Stedin)
‘Wemoedigenmedewerkersaanommeermethetopenbaarvervoer
tereizen.Sindsapril2016krijgendegenendieperOVnaarhun
werkgaaninplaatsvaneentrajectabonnementeenonbeperktOV
abonnementwaarmeezezowelzakelijkalsprivémogenreizen.Dat
isuitgebreiderdanstriktgenomennodigis,maardaarmeemakenwe
OV-reizenextraaantrekkelijk.Nahet‘zoet’vaneenOV-abonnement
volgdeeenhalfjaarlaterhet‘zuur’:deeersteverlagingvande
kilometervergoedingvoorwoon-werkreizen.Daarnaasthanterenwe
aleenaantaljaareenrestrictiefparkeerbeleid.Meermedewerkers
zijnsindsdezemaatregelenovergestaptopovmaarminderdan
gedacht.Misschienisdekilometervergoedingnogtehoog.Datgaan
webijdevolgendeverlagingenzien.Mensenzijnsterkgehechtaan
hunauto.Hetliefstzoudenwealleenpositievemaatregelentreffen,
maarwemerkendatontmoedigenhelpt.Ondanksdeweerstandzet
dattochmeermensenaantotverandering.Ikbenervanovertuigddat
zonderverlagingvandekilometervergoedingermindermedewerkers
overstappen,hoeaantrekkelijkhetOV-aanbodookis.Devraagisop
welkmomentdefinanciëleprikkelsterkgenoegwordt.’
23
Tips om OV-gebruik te stimuleren
Geef 100% OV-vergoedingAlleOV-kostenvoorwoonwerk-enzakelijkereizenzijnbelastingvrijtevergoeden,ook
alsditmeerkostdan19centperkilometer.OokkuntuautorijdersvoorwieOVeen
serieuzeoptieiseenlagerekilometervergoedingdan19centgevenomautorijdenminder
aantrekkelijktemaken.VerderkuntuOV-kostenookvergoedendooreenmobiliteitskaart
tegeven.DatiséénkaartvoorallezakelijkereizenmethetOVenvaakooknogvoor
OV-Fiets,deelautoenmeer.DekaartverlaagtdedrempelommethetOVtegaan,
medewerkershoevendekostennietzelfvoorteschieten.
Geef een reisadvies op maatMedewerkerszijnzichvaaknietbewustvandemogelijkhedenvanhetopenbaarvervoer.
Geefeenpersoonlijkreisadviesaan(nieuwe)medewerkersopbasisvan9292.nl,NS
ReisplannerXtra,GoogleMapsofeenanderereisplanner.Daarmeemaaktuhunreistijden
optiesinzichtelijkenverlaagtudedrempelomgebruiktemakenvanhetOV.Neemhierinook
aanvullendevervoersmogelijkhedenmeezoalsparkerenineenP+RenverdermetfietsofOV.
Hanteer flexibele werktijden voor OV-reizigersDaardoorkunnenzebuitendespitsreizen.Ditverlaagtdedrempelvoorwerknemersdie
bestmethetOVwillenmaarnietinvollebussenoftreinenwillenreizen.Ookbelangrijk
isomtezorgenvoorgoedetechnischefaciliteitenomopanderelocatiesenonderwegte
werkenenteoverleggen.
1
2
3
Bied zo nodig aanvullend vervoer tussen OV-halte (of P+R) en werkDenkaantoegangtotOV-fiets,
bedrijfsvoertuigen,pendelbusoftaxi.
Bereken of OV sneller is VaakishetOVsnellerdandeautoin
de stad en in de spits. Check dit op
Goabout.com,ANWBRouteplanner(eigen
Onderwegapp)ofGoogleMaps.
Bied alternatieven voor zakelijke ritten overdagDenkaaneen(elektrische)deelauto,(e-)
scooter,fietsofe-bikezodatergeen
redenisom’sochtendsnietmethetOVte
komen.Bied medewerkers een proefabonnementOfdoeeenpilotmetprobeerkaarten.Dit
werktgoedopverandermomentenzoals
verhuizingen,fusies,nieuwparkeerbeleid
en in dienst treden.
Meer doen aan stimulering van OV-gebruik?
24
Tienjaargeledengingheteconomischgezienzogoeddatdeleaseautoeenstandaardonderdeel
werdvandearbeidsvoorwaarden.Dietijdisvoorbij.Werkgeversvindenhetsteedsminder
vanzelfsprekendom(nieuwe)medewerkerseenleaseautotebieden.Minder(quaaantallen
enkilometers),duurzamerenzuinigerzijndetoverwoordenalshetgaatomleaseauto’senhet
wagenparkbeheer.
Ookdevraagnaarleaseauto’sverandert.DegeneratieZdienudearbeidsmarktbetreedt,denkt
heelandersovermobiliteitdantienjaargeleden.Flexibiliteitenzelfbepalenwanneerenwaar
jewerkt,zijnvoorhenbelangrijkerdaneenleaseauto.Ookverstedelijkingspeelteenrol.Wie
middenineengrotestadwoont,zalhethebbenvaneenleaseautovakeralseenlast(geenen/of
dureparkeerplekken)ziendanalseenlust.
3.5 Anders omgaan met de (lease)auto
Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank
‘BijdeVolksbank(bekendvandemerkenASN,BLG,RegioBanken
SNS)werken3.400mensen,waarvaner365eenautovandezaak
hebben.DeanderenkunnenkiezenuiteenNS-BusinessCardofeen
kilometervergoedingvan9,5cent.Delagekilometervergoedingvoor
woon-werkverkeer,bedoeldomhetautogebruikterugtedringen,
geldtaljarenbijdeVolksbank.Daarzieiknietveelruimtemeer.
Wewillenweldevergoedingflexibelermakenommedewerkers
dagelijksekeuzetebieden–indehoopdatditmensendienormaal
metdeautokomengaatverleidenomvakerdetreintepakken.De
grootsteverschuivingverwachtikbijdeleaseauto’s.Devoorwaarden
vooreenautovandezaakblijvenongewijzigd,maarwehebben
in2016weleenanderedrastischekeuzegemaakt.Westreven
ernaardatalleauto’sdiebesteldworden100%elektrischzijn.Bijde
arbeidsvoorwaardelijkeleasewagensstellenwedatalsjeminderdan
zestigkilometervanjewerkwoont,jevolgendeautoelektrischmoet
zijn.EnzodradeOpelAmperaendenieuweTeslauitkomen,gaatdie
zestigkilometernormomhoog.’
25
Tips om zuiniger en duurzamer autorijden te stimuleren
Rij zuinigerDejuistebandenspanninglevertueenbrandstofbesparing
van2tot5%openbandenmeteenAA-labelgebruiken
minderbrandstof.MetdetipsvanHetNieuweRijden.nl zitten
medewerkersmeerontspannenachterhetstuurenbespaartu
tenminste6%opbrandstofkosten.
Rij samenLaatmedewerkerssamennaarkantoorrijdenenbespaarzoop
uwbrandstofkosten.Denkbijhetstimulerenvansamenrijden
aan:alternatievenvoorzakelijkerittenoverdag,gereserveerde
parkeerplaatsenvoorcarpoolers,goedeafsprakenoverde
reiskostenvergoedingenmaakhetmatchengemakkelijk.
BijvoorbeeldviaBeamrzenToogethr.
Rij duurzamerElektrischofhybriderijdenisstiller,betervoordeluchtkwaliteit
envermindertdeCO²-uitstoot.Eenelektrischeautoisvoordeligin
hetgebruik.Vergelekenmetbenzineofdieselbentuzo’n40tot
50%voordeligeruitquabrandstof.
Deel een autoHetscheeltualswerkgeverveelgeldalsmeerderemedewerkers
vanéénautogebruikmaken.Ofdatnudeleaseautoisdie
overdagdoormeerderecollega’swordtgebruikt(diverse
leasemaatschappijenbiedendezeoptie,onderandereAthlon,
AlphabetenArval),eenbedrijfsauto(bijvoorbeeldviaShare2Use
ofWeGo)ofeendeelauto(ookvaakpoolautogenoemd)vaneen
externeaanbieder(zoalsGreenwheels,ConnectcarenCar2Go).
1
2
3
4
26
27
Tips om minder autorijden te stimuleren
2
3
Flexibel werkenBieddemogelijkheidomthuis,onderwegofopanderelocaties
tewerken.Ditbeperktaantalenlengtevangemaakteritten.
Datvergtgoedeonderlingeafspraken,ICT-oplossingenen
eenmanagementstijldiestuurtopresultaatinplaatsvan
aanwezigheid.
MobiliteitsbudgetMeteenmobiliteitsbudgetbepalenmedewerkerszelfhoezereizen.
Zekrijgeneenmaandelijksbudgetendegemaaktevervoerskosten
wordendaarvanafgetrokken.Hetzogehetenbonus-malus
mobiliteitsbudgetgeeftdeleaserijdereenfinanciëleprikkelom
minderenzuinigerterijden,goedkopertetankenenvakermeteen
andervervoermiddeltereizen.Rijdtenverbruiktuwmedewerker
meerdangemiddeld?Danvoelthijdatinzijnportemonnee(de
malus).Blijfthijonderhetgemiddelde?Danhoudthijgeldover(de
bonus).Hetbudgetwerktdustweekantenop.
1 Stimuleer gebruik van andere vervoermiddelen naast de auto zoals fiets en OV
Geefookeenreiskostenvergoedingvoor
kilometersdiegemaaktzijnmetOVoffiets.U
kuntookdeautokilometervergoedingverlagen.
GeefeenOV-probeerkaart
voornieuwemedewerkers.
GeefeenmobiliteitskaartvoorhetOVen
eventueleanderevervoersdienstenzoals
OV-fiets,taxiendeelauto.
Werkgeversvindenhetsteedsmindervanzelfsprekendomiederemedewerkereen
parkeerplaatstegaranderen.Steedsmeerbedrijvenvoereneensturendparkeerbeleid,waarbij
alleeneenkleinegroepaanspraakkanmakenopeenparkeerplaats.Enooksteedsmeer
werkgeversvoerenbetaaldparkerenvoorhunmedewerkersin.Eenanderetrendisdebehoefte
aanflexibeleparkeercapaciteit.Vaneenkostenpostkunnenparkeerplaatsendanzelfseenbron
vaninkomstenworden.Meteenparkeerbeleidkuntuanderevormenvanvervoerstimuleren,
zoalsOVenfietsen,enookkostenenCO²-uitstootbesparen.
3.6 Parkeren
Ronald Timmermans, vastgoedadviseur en programmamanager mobiliteit bij Fontys
Mirjam de Jaeger, teamleider HR Operations bij Coolblue
‘Mochthetingevoerdebeleidniettothetgewensteresultaatleiden,
dangaanwebetaaldparkereninvoeren.Weverbiedenmensenniet
ommetdeautotereizen,alleenmoetenzeervoorgaanbetalenals
debereikbaarheidinhetgedingkomt.’
‘Bijhetnieuwehoofdkantoorbleekbijvoorbeelddeparkeercapaciteit
tekrap.Wekondenwelplekkenkrijgenonderhetgebouw,maardie
zijnsuperduur.Dathebbenweopgelostdoorzevendeelauto’saan
teschaffen,datwasgoedkoperdanextraparkeerplekken.’
28
Meer doen met uw parkeerbeleid?
Tips om succesvol sturend parkeerbeleid in te voeren
Geen parkeerrecht als medewerker op minder dan 10 kilometer afstand woontDezemedewerkerskunnenbijvoorbeeldopdefietsofmethetOVkomen.
Bied en stimuleer het gebruik van alternatieven voor de (lease)autoDenkaanfiets,OV,samenrijden,alternatievenvoorzakelijkerittenoverdagenflexibele
werktijdenen–locaties.Ditvermindertdeparkeerdruk.
Maak het parkeerbeleid transparant: wie wel en wie nietWiekrijgtwaaromwelofgeenparkeerplaats.Stelzeerduidelijkespelregelsop,
bijvoorbeeldopbasisvanreisafstand,reistijd,samenrijden,eventueelinvoerenvan
betaaldparkerenencreërenvanplekkenvoorelektrischeauto’s.
1
2
3
Parkeren is nooit gratis Eenparkeerplaatskostgemiddeld
€1.000,-perjaar.Geefinzichtin
dekostenenlaatzienhoevaak
parkeerplaatsenbezetzijn.
Houd rekening met meer fietsersZiefietsstimulering.
Durf keuzes te makenHetisgemakkelijkeromnaeen
evaluatiehetaantalpassente
vergroten,danteverkleinen.
Probeer de piektijden te beïnvloedenBijvoorbeelddooroverlegmomenten,
spreek-enbezoekurenslimmerte
spreidenenflexibelewerktijdenen-dagen
toe te staan.
Beloon medewerkers voor niet-parkerenHiermeelaatudekeuzeaande
medewerker,maaruvoertde‘druk’wel
op.Denkaaneengeldelijkeofmateriële
beloningvoormedewerkersdiehun
parkeerplaats/parkeerpasinleveren.
Laat medewerkers indien mogelijk parkeren op afstandBijvoorbeeldopeenP+Rterreinofelders
gehuurdeparkeerruimte.Zorgweldathet
aanvullendvervoergoedgeregeldis.
29
Vandeondervraagdewerkgeversheeft30%eenmobiliteitsbeleid.Binnenorganisatieszijn
allerleiregelingenvankrachtdietemakenhebbenmethetwoonwerk-enzakelijkverkeer
vanmedewerkers.Denkaanalleregelingenrondombijvoorbeeldreiskostenvergoedingen,
leaseauto’senparkeren.Maarookaanandereafsprakendievaninvloedzijnopdemanier
waaropmedewerkersreizenzoalsafsprakenrondomflexibelewerktijdenenelderswerken,
duurzaamheid,gezondheidenMVO.Samenvormendezeregelingenenafsprakenhet
mobiliteitsbeleid.
Diverseredenenkunnenervoorzorgendatuuwmobiliteitsbeleidwiltaanpassen.Denk
aan een fusie of overnamewaardoorerbinnendeorganisatieverschillendereiskosten-
ofleaseregelingenvankrachtzijn.Omdatditvoorongelijkheidenextrawerkzorgt,wilt
uderegelingengelijktrekkenineensamenhangendmobiliteitsbeleid.Maarookeen
bedrijfsverhuizingofgroeivandeorganisatiekanervoorzorgendatubehoefteheeft
aaneengemoderniseerdentoekomstbestendigmobiliteitsbeleid.Netalsveranderende
organisatiedoelstellingen waardoorbijvoorbeeldduurzaamheidofkostenefficiencyeen
veelduidelijkerplekmoetkrijgenbinnenuwmobiliteitsbeleid.
3.7 Samenhangend mobiliteitsbeleid
30
Gelijktrekkenvanbestaanderegelingenlevert
dooreeneerlijkerverdelingvandelustenen
lastenenhetscheppenvanduidelijkheidmeer
medewerkerstevredenheidop.
Eensamenhangendmobiliteitsbeleiddraagtbijaan
hetbehalenvanorganisatiedoelstellingenzoals
duurzaamheidenMVO.
Ookkaneensamenhangendmobiliteitsbeleidmet
duidelijkekeuzeskostenenadministratiefwerk
besparen.
Een samenhangend, uniform en gemoderniseerd mobiliteitsbeleid levert veel voordelen op:
Ronald Timmermans, vastgoedadviseur en programmamanager mobiliteit bij Fontys Hogescholen
‘Bijcollega-onderwijsinstellingenheeftvaakofHRofdeDienst
Huisvesting&FacilitaireZakenhetvoortouw.Hetvaltmijopdat
mobiliteitsbeleiddanminderzodenaandedijkzet.Alsjefietsgebruik
stimuleert,maarjezetgeenfatsoenlijkestallingenneer,komjeniet
zover.Enjekuntslagbomenplaatsenvoorbetaaldparkeren,maar
alsjeniksaandearbeidsvoorwaardendoet,bereikjeookminder.
Daaromzijnbijonsbeideafdelingenbijhetnieuwemobiliteitsbeleid
betrokken.Wevolgendaarbijdriebeleidslijnen.Teneersteeen
goedebereikbaarheidwantdieisessentieelvoordecontinuïteit
vanonsonderwijs.Datbetekentdatweingrijpenoplocatieswaar
debereikbaarheidonvoldoendeis.Tentweedemaatschappelijk
verantwoordemobiliteit.Wezienduslieverdatmensenmetdefiets,
lopendofmetOVnaarschoolkomen.Entenderdedestructurele
bereikbaarheidwaarbijweperlocatiebekijkenwatdebestemanieris
omertekomen.’
31
Echtegedragsveranderinginmobiliteitstaatbijveelwerkgeversnogindekinderschoenen.Ze
ondernemenvaakalleenactiebijdwingendegebeurtenissenzoalseenverhuizingenvaakgaat
hetdanomeenfinanciëleprikkel.Hetwerk-enreisgedragvanuwmedewerkersveranderen,is
eenprocesdattijdkost.Veel(reis)gedragisgeautomatiseerd,wedenkenernietmeeroverna.
Dekeuzevooreenbepaaldemaniervanreizenisvooralgebaseerdopsentimenten,enslechts
beperktoprationeleargumenten.Wedoendedingenvooralomdatwezealtijdzodoen,omdat
zeleukofgemakkelijkzijnénomdatanderenhetookzodoen.
Wiltuuwmedewerkersstimulerenomopanderemanierentereizen,danishetnemenvan
maatregelen-zoalshetgevenvaneenfietskilometervergoedingofmobiliteitskaart-pashet
begin.Hoeverandertuvervolgenshetingesletenreisgedragvanmedewerkers?Daarzijn
verschillendemogelijkhedenvoor.Zoblijktdatwanneeruautomobilistenwiltstimulerenomte
gaanfietsen,hetbeterisomhentebelonenvoorhetgebruikvandefiets,danvoordeaanschaf
ervan.Maarhetisooknoodzakelijkomvoorafgoednatedenkenoveruwdoelgroepenhet
huidigeengewenstegedrag.Watwerktwelenwatjuistniet?
04. Hoe verandert u het reisgedrag van uw medewerkers?
32
Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS
Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank
Wedstrijd‘CO²verminderen’
‘Wiegewendisaandeauto,staptnietspontaanindebusoftrein.
Hetblijktlastigomgewoontenvanwerknemerstedoorbreken.
Eenkleindeelvandebedrijvenlegtmaatregelenopom
gedragsveranderingtebewerkstelligen.Zevoerenbijvoorbeeld
betaaldparkereninofverlagendekilometervergoeding.Datkan
zeereffectiefzijn,maarhetroeptookweerstandop.Werkgevers
diedezewegnietwillenvolgen,adviseerikeenpositievereinsteek.
Opbasisvanhet‘LowCarDiet’vanmilieuorganisatieUrgendaheeft
NShetprogramma‘Mee!’ontwikkeld.Hiermeekunnenafdelingen
binneneenbedrijfdecompetitieaangaanomeenmaandlang
zominmogelijkCO²uittestoten.Hetwedstrijdelementprikkelt
enhetmaaktmedewerkersbewustvanhunmobiliteitsgedrag.
Achterliggendegedachteismensenzoverkrijgendatzeeenkeerov
willenuitproberen.’
‘Wegaanexplicietaandachtvragenvoorandersnaarhetwerk
reizen,ondermeerviaeen“Weekvanduurzaamreizen”.Ikheb
gelezendatalsjeietstwintigkeerdoet,jeeraangewendraakt.Dat
geldtmisschienookvoorov-reizen.’
Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialistbij Eneco Groep (Eneco/Stedin)
‘Voorbeeldgedragkanhetverschilmaken.Alsjebijeenoverleghoort
datcollega’smetdetreinzijngekomenendatprimaging,terwijleen
anderdoordefilestelaatkomt,zetdatmensenaanhetdenken.
Peerpressureneemttegenargumentenwegenhelptgewoonten
doorbreken.’
33
Hoe en waarom?Probeereersttebegrijpenendanpasaandeslagtegaan:kenuwdoelgroepenweetwat
henbeweegt.Wiereistmetwelkvervoermiddelenwaarom?Voorwieiseenoverstapop
eenandervervoermiddeleenreëleoptie?Eenmobiliteitsscangeeftmeerinzichthierin.
Gebruik verandermomentenDejuistetimingiseennietteonderschattenfactorvoorhetsuccesvan
gedragsbeïnvloeding.Uslaagtergemakkelijkerinomouderoutinesblijvendteveranderen
alserbijdedoelgroepurgentieisomoverhunreisgedragnatedenken.Denkbijvoorbeeld
aanwegwerkzaamheden,verhuizingoffusie,invoeringvanflexibelewerktijdenen
werkplekkenofnieuw(parkeer)beleid.
Maak het makkelijkHoegemakkelijkerhetisomtekiezenvoorhetnieuwegedrag,hoemeermensendit
(vrijwel)automatischzullendoen.Hoemeermoeitemenervoormoetdoen,hoeminder
snelmensenhungedragzullenaanpassen.Denkbijvoorbeeldaaneenpersoonlijk
reisadviesopmaat.
1
2
3
11 Tips om mensen te verleiden tot ander reisgedrag
5 De juiste prikkelMotiverenvanmensenisbelangrijk,maarookmotiverenkanopvelemanieren.Belonen
meteenfinanciëleprikkeliseréénvan:denkhierbijaaneenmobiliteitsbudget,een
beloningindiendewerknemerafzietvaneenparkeerplaats,eenrentelozeleningalsmen
opdefietsnaarhetwerkkomtenzovoorts.Maar:overschatheteffecthiervanniet.
We kunnen niet tegen ons verliesWeerstandenzijnvaakvoorspelbaarenzijn,alsuzetijdigsignaleert,metdejuiste
interventiestebeperken.Ditverhoogtdeeffectiviteitvanmaatregelenaanzienlijk.Zoheeft
-psychologischgezien-ietskwijtrakenwatjebezit,veelmeerimpactdanietswinnenwat
jenogniethad.Eenleaseautocombinerenmetanderevervoermiddelenzoalsdeelauto,
e-bikeenmobiliteitskaartzalduspositieverontvangenwordendanmeteenalleleaseauto’s
dedeuruitdoen.
4
Begin kleinKleinschaligheidisookvanbelang.Overhetalgemeenblijkenkleinschaligeproevenonder
minofmeerhomogenegroepen(zoalsafdelingen,leaserijders)totbetereresultaten
teleidendangrootschaligerprogramma’szoalsdiewaarallemedewerkersvanalle
vestigingendedoelgroepvormen.
6
34
SchouderklopjeAlsuoudegewoontesopgeeft,ishetheelbelangrijkdatugesterktwordtinhetgevoeldat
uopdegoedewegzit.Feedbackisdaarvooronmisbaar.Laatuwwaarderingblijken,laat
wetenwatervoorpositieveresultatenbereiktzijndierelevantzijnvooruwmedewerkers.
7
Sociale beïnvloeding: gedrag is besmettelijkMensendoengraagwatanderendoen,enhelemaalwatanderendoendieophenlijken.
Datzijngeenweloverwogenbeslissingen,maarisgrotendeelseenonbewustproces.Daar
kuntuopinspelendoorbijvoorbeeldtelatenziendateengrotemeerderheidvande
medewerkersalmeedoet,eencompetitie-elementintebrengenofdoorsuperpromotors
in te zetten.
9
Inleven Demanierwaaropumaatregelenintroduceerteneenstapsgewijzeinvoeringzijncruciaal,
evenalsbegripvanhetmanagementvoorwaterwerkelijkopdewerkvloerleeft.Denkbij
faciliteringvanhetgewenstegedragendecommunicatieerovervanuitdedoelgroepenen
hungedrag,ennietvanuitdemaatregeloforganisatie.
8
Begrijpen – uitvoeren – metenWelkedoelgroep(en)kiestu?Steekuwenergieindoelgroependieinstaatenbereid
zijnomhunreisgedragaantepassen.Umoetinzichthebbeninhunhuidigegedragen
bepalenwelkgedraggewenstis,welkresultaatofdoeluspecifieknastreeft.Opbasisvan
deverzameldeinformatiekuntuonderbouwdmaatregelenkiezen.Voor,tijdensenna
afloopmeetenevalueertuenstuurtuindiennodigbij.
Een goed begin is het halve werk
10
11Bepaalbijdestartwatu
wiltbereiken(doelen).
Bepaalwaarmogelijkookopwelke
gedragstheorie/uitgangspuntenuw
maatregelengebaseerdzijn.
Bepaaluwdoelgroep(en)ende
belangrijkekenmerkenvandeze
doelgroepen.
Bepaalhoeudevoortgangenresultaten
meetenevalueert(nulmeting,test,leer
ervan,pasaan).
Bepaalwelkepartijenunodighebtomuw
doelentebereikenenbetrekhenerbij.
Bepaalhetjuistemomentommetde
maatregeltestarten(verandermomenten).
35
Bron: Grip op gedrag
Indevorigehoofdstukkenlasudatmeeraandachtvooruwzakelijkemobiliteituveelkan
opleveren.Zoalskostenbesparing,minderCO²-uitstootenvitalereentevredenermedewerkers.
Metdetipskuntunuzélfaandeslaggaanmethetstimulerenvanminder,andersenduurzamer
reizen.Uiteraardstaanwijvooruklaaralsudaarbijwelwatadviesofondersteuningkunt
gebruiken.
05. Met ondersteuning bereikt u nóg meer met uw zakelijke mobiliteit
Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS
‘Bedrijvenzittenechtniettewachtenopiemanddiezetreinkaartjes
komtverkopen.Wijzoekennaarwaardendiedewerkgeverzelf
belangrijkvindt.Alsdatduurzaamheidis,komjeonherroepelijk
opmobiliteitomdatjedaarmeedeCO²-uitstootvanjebedrijf
drastischkuntverlagen.Wileenwerkgeverdatregelenvia
busabonnementenofdoormensentestimulerenomopdefiets
tekomen?Maarookanderedoelenalsproductiviteitsverhoging,
kostenreductieenaantrekkelijkwerkgeverschapkunnenhet
uitgangspuntvormen.Wijverkopenprimairmobiliteitsoplossingen
enhetisuiteraardprimaalsonzeproductendaarinpassen.Maar
wijdenkenvanuitonzeruimepraktijkervaringookgraagmeeover
andereoplossingen.’
36
Komtuerzelfnietuitofwiltugraagondersteuningof
adviesopmobiliteitsgebied?Kuntubijvoorbeeldwel
wathulpgebruikenbijhetopstellenvaneenintegraal
mobiliteitsbeleid of parkeerbeleid ofhetuitvoeren
vaneen mobiliteitsscan?Mobiliteitsadviseursgevenu
inzichtindemogelijkhedenenaanknopingspuntenvoor
slimmerreizen.Zijkijkennaarhethuidigereisgedrag,
depotentieomanderstereizen,huidigeregelingenen
arbeidsvoorwaardenenuwbedrijfsdoelstellingen.
Ookkunnenzijhet hele veranderproces begeleiden
enuincontactbrengenmetdevoorumeestgeschikte
aanbieders.Veelaanbiederskunnenuookeengrootdeel
vanhet administratieve werk uit handen nemen wat
komtkijkenbijzakelijkemobiliteitenkunnenuhelpenom
hiermee kosten te besparen. NS adviseert u graag hierin.
Neemvoormeerinformatie,
adviesenondersteuning
contactopmetdeadviseurs
vanNSZakelijk.
10%vandeondervraagdeorganisatiesisgeadviseerdofondersteundbijhetopstellen/
optimaliserenvanhunmobiliteitsplan,ditiseenderdevandebedrijvendieeenmobiliteitsplan
hebben.55%vanhenschakeldeeenadviesbureauin,21%deleasemaatschappijen9%kreeg
hulpinhetkadervaneenvandeBeterBenuttenprojecten.
10%
Mobiliteitsadviseur
Benchmark: 90% van de bedrijven doet het zelf
Geadviseerd of ondersteund bij het opstellen/optimaliseren van hun mobiliteitsplan
55%
9%
21%15%
Adviesbureau
BeterBenutten
Leasemaatschappij
Andere partij
ns.nl/zakelijk
030 - 300 11 11
37
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
Expert view Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS Nietalleenoporganisatieniveau,ookoplandelijkniveauzijnereenaantalontwikkelingendie
invloedhebbenopdemanierwaaropuwmedewerkersreizen.HansVerkerk,signaleertde
volgendetrends:
Bijlage 1‘We gaan anders naar reizen kijken’
Mobiliteit steeds vaker middel om bedrijfsdoel te realiseren Bedrijvendieeenmobiliteitsvisieontwikkelenlatenzichnietalleenleidendoordewensenvan
werknemers.Zekijkenooknaarkostenbesparing,bereikbaarheidvanlocaties,eengroener
imagoendegezondheidvanmedewerkers.Vaakvoertéénvandiefactorendeboventoon.
Ookeeningrijpendeveranderingkandeaanleidingvormen,bijvoorbeelddeverhuizingvan
hethoofdkantoor.Alsdenieuwelocatieinhethartvaneenstadscentrumligt,vraagtdatom
actiefparkeerbeleid.Verkerk:‘Opzo’nmomentmaatregelendoorvoerenismakkelijkeromdat
medewerkersdantochalhunreisgewoontenmoetenveranderen.’
Zitten is het nieuwe rokenDefitheidvanwerknemersgaatdekomendejareneengrotererolspelenbijbedrijven,vermoedt
Verkerk.Doorhieroptefocussenhopenwerkgevershetziekteverzuimtebeperken.Eenartikelin
deVolkskrantbestempeldeonlangszittenalshetnieuweroken.Eengrootdeelvandewerkende
bevolkingleidteenzittendleven.Datisnietvoldoendetecompenserenmettweekeerinde
weekintensiefsporten.‘Volgensdenieuwsteinzichtenkunjebeterelkedagwatmeerbewegen,’
volgensVerkerk.‘ReizenmetOVdwingtmensendaartoeomdatjealtijdweleenstukjemoet
lopenoffietsen.’
38
Jongere generaties leven bewusterDeverstedelijkingentreknaarderandstadneemttoe.Stadsbesturenzettendeluchtkwaliteit
enleefbaarheidsteedshogeropdeagenda.Debehoefteaanduurzaamheidzalmetname
vanuitwerknemerskantmeergewichtkrijgen,verwachtVerkerk:‘Jongeregeneraties,dienunog
wegvallentegendegrotegroepbabyboomers,hebbenerdenkikmeervooroveromhunleefstijl
aantepassen,alishetmaaromdatklimaatveranderingenduidelijkermerkbaarworden.Ze
willenwetenwaterinhunvoedselzitenvanwelkematerialenhunmeubelszijngemaakt.Ook
aanhunleefomgevingstellenzehogereeisenendatzethetautogebruikmogelijkverderonder
druk.’
Flexibele werktijdenReizigersdiegeregeldmetdetreingaan,zijndaaroverhetalgemeen(redelijk)tevredenover.‘Bij
mensendiedatnietdoenhebbenweeenimagoprobleem,’erkentVerkerk.‘Zedenkenbijzonder
negatiefoverNS.Datkanbijvoorbeeldkomenomdatzeeenslechteervaringhebbengehadin
hetOVofomdathunideevantreinreizendateertvanjarengeleden.Datbeeldkunnenwealleen
veranderenalszeeennieuwepogingwillenwagenenervarendathetzoslechtnietis.’Dekritiek
opovervolletreinenindespitskenthijuiteraard.‘Maarhoeveelnieuwetreinstellenerstraksook
bijkomen,wehebbennooitgenoegcapaciteitomiedereencomfortabeltevervoerenalsmensen
massaalopdezelfdetijdstippenblijvenreizen.’
Hetnieuwewerkengaatdeoplossingnietbrengen,meenthij:‘Dehelftvanalleachtmiljoen
werkendeninNederlandisparttimer.Zijwerkenbijvoorkeuropmaandag,dinsdagen
donderdagengaandanextravroegnaarkantooromeenflexplektebemachtigenofomdater
opdiedagenvergaderingenzijn.Opwoensdagblijvenoudersmetjongekinderenvaakthuis
eniedereenneemtliefstdevrijdagvrij.Zohoudjepiektijdenmettjokvolletreinen.’Hijpleit
vooreenanderedagindeling:‘Wehoevennietmassaalthuistewerken,maareerstthuisjemail
afhandelenenvakeropwoensdagofvrijdagwerkenmaaktalveelverschil.Ofvierkeerzesuur
werkeninplaatsvandriekeeracht,wantdankunjedespitsmijden.Ikrealiseermedatzoiets
eenomschakelingindenkenvraagtbijzowelwerknemersalswerkgevers.’
39
Voorrang voor het OV en de fietsNederlandduurzamermakenenvoorkomendatdeinfrastructuurdichtslibt–metalle
bijbehorendeeconomischeschade–iseengezamenlijkeverantwoordelijkheidvanbedrijven,
werknemersendeoverheid.JekuntdannietomOVenfietsheen.Wiedaaraantwijfelthoeft
alleenmaarnaardedagelijksefileberichtenteluisteren.OV-gebruikstimulerenzonder
werknemersdeautouittejagen,betekentalgauwOVaanbiedenbovenopeenleaseregeling
ofkilometervergoeding.Datvindenveelwerkgeverstekostbaar.Begrijpelijk,vindtVerkerk:‘De
variabelekostenvoorlease-rijdendalendaninderdaadminderdandebesparingdiejebereikt
doormeerOV-gebruik.Aandeanderekantliggendekostenvooreenlease-regelingmaarenkele
centenperkilometerlager.Daarbijkomtdatbijna90%vandeNederlandsewerknemerseen
kilometervergoedingontvangtvan19totsomswel38cent,terwijleenOV-kilometer13tot14
cent kost.
Blijft de leaseauto een bindmiddel? Nederlandblijftleaseautolandzolangdeoverheidhetgebruikervanfiscaalnietminder
aantrekkelijkmaakt.Mensendieeenmaaleenautovandezaakhebben,ervarendatinderegel
alseenverworvenrecht.Geefzeeensongelijk,aldusVerkerk.‘Datbespaartjeeenhoopgeld.
Bovendienzienveelwerknemersdeautovandezaakalsstatussymbool.’Zolangwerkgeversmet
deleaseautoeen(fiscaal)gunstigearbeidsvoorwaardekunnenbieden,schrikkenzeervoorterug
aanhetbeschikbaarstellendaarvantemorrelen.Menisbangdatgoedewerknemersweglopen
naardeconcurrent.Hetbedrijfsbelanggaatdusvóórhetmaatschappelijkbelang.
Tochrealiserenooksteedsmeerwerknemerszonderleaseautozichdatzeopeen
kilometervergoedingvan19centgeldtoeleggen.Eenprivéautokostimmersalgauw
meerdandertigcentperkilometer.Maarhijmaaktzichgeenillusies:‘Gemakisvoorveel
mensenbelangrijkerdangeld.Alleenbijzzp-erszienwemeercalculerendgedragomdatzij
meestalvolledigvooreigenrekeningreizen.Bijstart-upsenhippebedrijveniseenkentering
zichtbaar.Daarwerkenveeljongerendieplezierinhetwerkbelangrijkervindendandebeste
arbeidsvoorwaardenophetgebiedvanmobiliteit.Demeestenhebbennoggeengezinen
woneninhetcentrumvaneenstad.Daarisautobeziteerderonhandigdanprettig.Bijjongere
generatiesleeftzingevingbovendiensterker;zehebbennogveeltoekomstvoorzich.Wellicht
datditoplangeretermijntoteenstructureledalinginhetaantalleaseauto’sgaatleiden.
40
596personenvuldendeNationaleBenchmarkZakelijkeMobiliteitin.Zijwerkeninuiteenlopende
sectoren bij organisaties die meer dan 50 medewerkers hebben.
In deze sectoren zijn de ondervraagde werkgevers actief
Deze functie hebben de respondentenBijhetbenaderenvanbedrijvenisgevraagdnaardeverantwoordelijkevoorhetmobiliteitsbeleid.
Devragenlijstisin86%vandegevalleningevulddooreenPZ/P&O/HRfunctionaris.
Bijlage 2Over deze benchmark
Aantal medewerkersDe596bedrijvenvertegenwoordigensamen395.600medewerkers.
Omvangorganisatie
Minder dan 100
100 t/m 199
200 t/m 499
500 t/m 999
1000ofmeer
Totaal
Aantal organisaties
94(16%)
143(24%)
197(33%)
92(15%)
70(12%)
596 (100%)
Aantalmedewerkers
5600(1%)
20.300(5%)
59.600(15%)
61.900(16%)
248.200(63%)
395.600 (100%)
Zakelijkeen/offinanciële
dienstverlening
24%Onderwijs
9%(Semi-)
Overheden
14%Gezondheidszorg
13%Bouwentransport
5%Handelenindustrie
17%Anders
18%
41
Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit
Neem voor meer informatie, advies en ondersteuning contact op met
de adviseurs van NS Zakelijk:
Maart 2017 / Dit is een uitgave van NS Zakelijk
Colofon
Redactie
NSZakelijk,Syndesmo
Opzet onderzoek
Branches&Trends
Uitvoeringonderzoek
Prospex
Design
&Morgen
ns.nl/zakelijk
030 - 300 11 11
Deinformatieinditrapportmagnietzondertoestemmingofbronvermeldingovergenomenworden. Versie 20 maart 2017