ÑAU BUÏNG CAÁP

ÑAU BUÏNG CAÁP ÑAU BUÏNG CAÁP

MUÏC TIEÂU1. Hieåu ñöôïc cô cheá beänh sinh

cuûa côn ñau buïng caáp (ÑBC)2. Trình baøy caùch khaùm laâm

saøng côn ÑBC3.Trình baøy caùc XN CLS cuûa HC

ÑBC4. Neâu ñöôïc nguyeân nhaân

thöôøng gaëp cuûa ÑBC do beänh lyù trong oå buïng

ÑAU BUÏNG CAÁP

I. ÑAÏI CÖÔNG II. GIAÛI PHAÃU SINH LYÙ ÑAU BUÏNGIII. CÔ CHEÁ CÔN ÑAU BUÏNGIV. KHAÙM LAÂM SAØNGV. XEÙT NGHIEÄMVI. NGUYEÂN NHAÂNVII. KEÁT LUAÄN

I.ÑAÏI CÖÔNG

Ñau buïng caáp (ÑBC) laø TC haøng ñaàu trong ña soá tröôøng hoïp caáp cöùu veà tieâu hoaù

Laø TC chuû quan, phuï thuoäc caûm giaùc BN Caàn chaån ñoaùn vaø ñieàu trò nhanh vì tæ

leä beänh hoài phuïc gia taêng theo vieäc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò sôùm

Khoâng phaûi taát caû ÑBC ñeàu laø caáp cöùu ngoaïi khoa

Muïc tieâu : caàn xaùc ñònh xem BN coù caàn can thieäp ngoaïi khoa caáp hay khoâng

I.ÑAÏI CÖÔNG

Ñau : söï taùc ñoäng qua laïi giöõa yeáu toá sinh lyù beänh vaø yeáu toá taâm lyù xaõ hoäi

yeáu toá sinh lyù beänh: xaùc ñònh ñauyeáu toá taâm lyù xaõ hoäi thay ñoåi caûm

giaùc ñau, goàm: nhaân caùch, chuûng toäc, vaên hoùa, hoaøn caûnh

Ñau: caûm giaùc raát phöùc taïp , bieåu hieän khaùc nhau ôû nhöõng ngöôøi khaùc nhau

II.GIAÛI PHAÃU SINH LYÙ ÑAU BUÏNG

Thuï theå TK caûm giaùc cuûa caùc cô quan trong oå buïng ñöôïc ñònh vò -ôû nieâm maïc vaø lôùp cô cuûa taïng roãng -ôû lôùp thanh maïc nhö phuùc maïc-ôû maïc treo

Chöùc naêng cuûa thuï theå TK naøy:-nhaän ñöôïc kích thích ñau-ñieàu hoaø tieát dòch-ñieàu hoaø nhu ñoäng-ñieàu hoaø löu löôïng maùu

Qua caùc cung phaûn xaï thaàn kinh trung öông vaø taïi choã


Thuï theå TK veà caûm giaùc ñau ôû ñaàu ngoaïi bieân cuûa 2 loaïi daây TK höôùng taâm:- sôïi A- coù bao myelin :

+ phaân boá chuû yeáu ôû da, cô + daãn truyeàn nhöõng caûm giaùc ñau khu

truù roõ, ñau ñoät ngoät vaø ñau buoát - sôïi C khoâng coù bao myelin :

+phaân boá ôû cô, maøng xöông, maïc treo, phuùc maïc, taïng

+ daãn truyeàn caûm giaùc ñau khu truù khoâng roõ, ñau mô hoà, ñau caûm giaùc boûng raùt, coù kieåu khôûi phaùt taêng daàn vaø thôøi gian ñau keùo daøi hôn

Ñöôøng phaân boå thaàn kinh caûm giaùc taïng

HEÄ THOÁNG TK TÖÏ ÑOÄNG Sôïi giao caûm ( maøu ñoû)

Sôïi phoù giao caûm ( maøu xanh )

Ôû buïng

sôïi phoù giao caûm cuûa TK pheá vò vaø chaäu

sôïi giao caûm ñoaïn ngöïc


Caùc kích thích gaây ñauThuï theå veà ñau cuûa taïng trong oå buïng ñaùp

öùng vôùi caùc kích thích ñau veà cô hoïc Thuï theå veà caêng tröôùng taïng naèm ôû caùc

lôùp cô cuûa taïng roãng, giöõa lôùp cô nieâm vaø lôùp döôùi nieâm maïc, ôû thanh maïc cuûa taïng ñaëc, ôû maïc treo ( ñaëc bieät laø caïnh caùc maïch maùu lôùn)

Caùc kích thích : caêng tröôùng nhanh cuûa taïng roãng (taéc ruoät ), co thaét cô quaù maïnh ( côn ñau quaën maät, côn ñau quaën thaän), daõn ñoät ngoät bao cuûa taïng ñaëc ( gan öù huyeát), xoaén maïc treo, keùo daõn maïc treo hay maïch maùu maïc treo ( u sau phuùc maïc, u tuïy)


Caùc kích thích gaây ñauThuï theå veà ñau cuûa taïng trong oå buïng ñaùp öùng

vôùi caùc kích thích ñau veà hoùa hoïc Thuï theå nhaän caûm ñau veà hoaù hoïc coù ôû

nieâm maïc vaø döôùi nieâm maïc cuûa taïng roãng, ñöôïc hoïat hoùa tröïc tieáp bôûi chaát ñöôïc phoùng thích ra ñeå ñaùp öùng vôùi toån thöông taïi choã veà cô hoïc, vieâm, thieáu maùu moâ vaø hoaïi töû, toån thöông gaây ñau do nhieät, tia xaï

Caùc chaát hoaù hoïc naøy laø : ion H + , K + , histamine, serotonin, bradykinin vaø caùc amine vaän maïch khaùc, prostaglandins, leuko-triens

Tích tuï nhöõng chaát naøy laøm thay ñoåi moâi tröôøng cuûa moâ bò toån thöông giaûm ngöôõng ñau cöôøng ñoä ñau taêng vôùi 1 kích thích ñaõ cho

III.CÔ CHEÁ CÔN ÑAU BUÏNG

1. Côn ñau taïng ( visceral pain )Cô cheá: kích thích thuï caûm ñau ôû taïng Do taêng tröông löïc cô trôn baát thöôøng

do taêng co thaét hay do caêng giaõn taïng roãng

Do taêng aùp suaát noäi bao taïng ñaëc Do taïo vaø tích luõy nhöõng chaát trong

phaûn öùng vieâm vaø hoaïi töû Do cheøn eùp maïch maùu khi taïng bò co

thaét hoaëc bò ñeø eùp


1. Côn ñau taïng ( visceral pain )Ñaëc ñieåm laâm saøng Ñau mô hoà, khoâng khu truù Thöôøng caûm giaùc ñau ôû ñöôøng giöõa

(thöôïng vò, quanh roán, haï vò ) Moâ taû ñau nhö bò caén, quaën thaét, noùng raùt Caùc aûnh höôûng thöù phaùt veà TK töï ñoäng:

vaõ moà hoâi, boàn choàn lo laéng, buoàn noân, noân, da taùi

BN xoay trôû ñeå tìm tö theá giaûm ñau

Khu truù cuûa

ñau taïng

ñau xuaát phaùt töø caùc cô quan trong buïng ñöôïc caûm nhaän vôùi caùc vò trí töông öùng treân caùc vuøng cuûa buïng


2. Côn ñau laù thaønh ( somatoparietal pain)

Xung ñoäng ñau phaùt xuaát töø thuï caûm ñau naèm treân laù thaønh phuùc maïc

Ñaëc ñieåm: Caáp tính hôn, cöôøng ñoä ñau maïnh hôn Khu truù roõ raøng hôn Côn ñau keùo daøi Taêng khi BN cöû ñoäng hoaëc khi ho, neân BN thöôøng naèm yeân


3. Côn ñau di chuyeån ( referred pain )Kích thích ñau phaùt xuaát töø 1 taïng

nhöng BN caûm giaùc ñau ôû 1nôi khaùc xa vò trí toån thöông

Caûm giaùc ñau thöôøng noâng treân da hoaëc ñau cô

Do nhöõng vuøng naøy coù chung 1 ñoaïn phaân boå thaàn kinh vôùi cô quan bò toån thöông

Referred pain

Vò trí cuûa ñau di chuyeån töø toån thöông cô quan

Cô quan toån thöông

Vuøng da töông öùng coù caûm giaùc ñau

Cô hoaønh Da vuøng vai cuøng beân

Tim Khoanh da T1 - T5, daãn ñeán ñau caùnh tay traùi vaø baøn tay traùi

Thöïc quaûn Khoanh da ( dermatomes) T5 - T6

Daï daøy Khoanh da T 6 - T9; ngöïc vaø vuøng sau xöông öùc

Tuî Khoanh da T6 - T10

Gan, tuùi maät Khoanh da T7-T9

Ruoät non Khoanh da T9 –T10

Ruoät giaø Khoanh da T11 - T12

Buoàng tröùng Khoanh da T10 –T11, ñau quanh roán

Töû cung Khoanh da S1 –S2, ñau vuøng thaáp löng

Tieàn lieät tuyeán Khoanh da T10 –T12, ñau quanh roán, vaø vuøng beïn, ñaàu döông vaät vaø bìu

Thaän Khoanh da T10 –L1, vuøng thaáp löng vaø vuøng roán

Tröïc traøng Khoanh da S2 – S4, vuøng löng thaáp xöông cuøng vaø ñau theo daây toaï ôû vuøng ñuøi treân, caúng chaân

TIEÁP CAÄN BN COÙ ÑAU BUÏNG CAÁP

Beänh söû kyõ vaø khaùm LS ñaày ñuû

laø yeáu toá quan troïng nhaát ñeå coù

chaån ñoaùn sôùm vaø chính xaùc

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGHoûi beänh

7 tính chaát cuûa ñau buïng caáp1.Caùch khôûi phaùt ñau 2.Vò trí côn ñau vaø höôùng lan3.Cöôøng ñoä ñau4. Ñaëc tính côn ñau5. Thôøi gian ñau6.Yeáu toá laøm taêng hay giaûm ñau7. TC ñi keøm, TC toaøn thaân

Caùc kieåu thay ñoåi theo thôøi gian cuûa côn ñau buïng caáp

So saùnh nhöõng nguyeân nhaân thöôøng gaëp cuûa ñau buïng caáp Beänh Khôûi

phaùtVò trí Tính chaát Moâ

taûLan Cg-

ñoä

Vieâm ruoät thöøa

Daàn daàn

Quanh roán RLQ

Lan toaû khu truù

Ñau nhöùc

RLQ ++

Vieâm tuùi maät

nhanh RUQ Khu truù Co thaét Baû vai ++

Vieâm tuî nhanh Thöôïng vò, löng

Khu truù Ñau nhöùc

Giöõa löng

++ +++

Vieâm tuùi thöøa

Daàn daàn

LLQ Khu truù Ñau nhöùc

khoâng + ++

Thuûng oå loeùt DD

Ñoät ngoät

Thöôïng vò

Khu truù lan toaû

Boûng raùt

khoâng +++

Taéc ruoät non

Daàn daàn

Quanh roán

Lan toaû Quaën khoâng ++

Thieáu maùu / nhoài maùu maïc treo

Ñoät ngoät

Quanh roán

Lan toaû Ñau cöïc ñoä

khoâng +++

Vôõ tuùi phình ÑMC

Ñoät ngoät

Buïng, löng ,hoâng

Lan toaû Nhö xeù Löng,hoâng

+++

Vieâm daï daøy-ruoät

Daàn daàn

Quanh roán

Lan toaû Co thaùt khoâng + ++

Beänh vieâm vuøng chaäu

Daàn daàn

Vuøng chaäu

Khu truù Ñau nhöùc

ñuøi ++

Thai ngoaøi TC vôõ

Ñoät ngoät

Vuøng chaäu

Khu truù Cg choùng maët

khoâng ++

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGVò trí ñau gôïi yù chaån ñoaùn

1.Thöïc quaûn-thöôøng ñau sau xöông öùc-coù khi ôû vuøng coå, muõi öùc-ñau coù theå lan caùnh tay2. Daï daøy-ñau thöôïng vò, coù theå leäch traùi neáu

BC lôùn daï daøy toån thöông-coù theå ñau sau löng khi coù toån thöông

maët sau daï daøy

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGVò trí ñau gôïi yù chaån ñoaùn3. 3. Haønh taù traøng

-ñau thöôïng vò leäch phaûi-ñau löng : tổn thöông maët sau HTT

4. Gan vaø tuùi maät-ñau haï söôøn phaûi, tam giaùc Chauffard , lan vai phaûi

5. Laùch :-ñau haï söôøn traùi

6. Tuïy:-ñau thöôïng vò lan sau löngg

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGVò trí ñau gôïi yù chaån ñoaùn

7. 7. Ruoät non :-ñau quanh roán , ñöôøng giöõa

8.Ñaïi traøng:-ñau beân phaûi hay traùi tuyø vò trí toån thöông-ñau hoá chaäu traùi : tröïc traøng-ñau haï vò : ñaïi traøng sigma

9.Cô quan vuøng chaäu:-buoàng tröùng khoâng coù voû bao ít nhaïy vôùi kích thích ñau: khoâng coù TC ñeán khi coù BC xoaén hay vôõ


Möùc ñoä ñau : Coù theå tyû leä vôùi ñoä naëng cuûa

thöông toån:Ñau do thuûng taïng roãng, nhoài maùu

maïc treo Côn ñau vöøa/ nheï khoâng phaûi luùc

naøo cuõng töông öùng vôùi thöông toån nheï


Ñaëc tính côn ñau:Giuùp xaùc ñònh baûn chaát hay ñoä

naëng cuûa beänhMoâ taû : ñau nhö dao ñaâm, nhö xeù,

neùn eùp,..eùp,..


Yeáu toá laøm taêng hay giaûm ñau:Giuùp chaån ñoaùn nguyeân nhaânVí duï :

ñau taêng khi hít thôû, ñau giaûm sau khi noân, sau ñi tieâu ñau giaûm sau duøng thuoác


Trieäu chöùng lieân quan:noân oùi xaûy ra tröôùc hay sau ñau buïngbí trung ñaïi tieän, tieâu chaûyvaøng datieåu maùusoátchoaùng


Tieàn söû noäi khoa : côn ñau gioáng trong quaù khöù, taùi phaùt nhieàu laàn ?

Tieàn söû ngoaïi khoa : coù ñöôïc moå ôû vung buïng ?

Tieàn caên duøng thuoác: corticoides, aspirin, UCMD,…

Phuï nöõ : CKKN, tieàn caên thai ngheùn

IV. KHAÙM LAÂM SAØNG

2. Khaùm thöïc theå Toång traïng BN, löu yù daáu hieäu sau:- Maïch nhanh khoâng lyù do vaø keùo daøi- Nhòp thôû nhanh- Soát thöôøng gaëp trong hoäi chöùng ñau

buïng ngoaïi khoa- Ñoät ngoät soát cao 39-40 ñoä- Tìm daáu hieäu truïy tim maïch

Daáu hieäu nhieãm truøng nhieãm ñoäc ??

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGKhaùm buïng : NHÌN

Tö theá naèm cuûa BN Buïng tröôùng do baùng buïng hay taéc ruoät Ñaùnh giaù cöû ñoäng thaønh buïng theo

nhòp thôû Coù theå thaáy nhu ñoäng ruoät BN gaày,

buïng loõm Daáu XH döôùi da vuøng buïng, hoâng Chuù yù caùc veát moå cuõ taéc ruoät ?


Khaùm buïng :NGHE

Nhu ñoäng ruoät taêng vaø coù aâm saéc Nhu ñoäng ruoät taêng vaø coù aâm saéc cao trong taéc ruoät hoaøn toaøn hay moät cao trong taéc ruoät hoaøn toaøn hay moät phaànphaàn

Nhu ñoäng ruoät giaûm hay maát trong lieät Nhu ñoäng ruoät giaûm hay maát trong lieät ruoät: VPM, lieät ruoät, RLñieän giaûi,vieâm ruoät: VPM, lieät ruoät, RLñieän giaûi,vieâm naëng (vieâm tuïy ), taéc ruoät keùo daøinaëng (vieâm tuïy ), taéc ruoät keùo daøi

AÂm thoåi töø maïch maùuAÂm thoåi töø maïch maùu

Tieáng coï Tieáng coï


Khaùm buïng :GOÕGoõ vang : taéc ruoät, ñaïi traøng

nhieãm ñoäcGiuùp xaùc ñònh ranh giôùi cuûa taïng

toGoõ ñuïc vuøng thaáp : coù dòch

trong oå buïng

IV. KHAÙM LAÂM SAØNGKhaùm buïng : SÔØ

Ñieåm ñau : choã ñau nhaát Phaûn öùng thaønh buïng, co cöùng thaønh

buïng TC VPM khoâng roõ ôû ngöôøi giaø, ngöôøi

bò beänh naëng caàn chuù yù ñeå khoâng boû soùt

Taïng to, khoái uTHAÊM TRÖÏC TRAØNG, AÂM ÑAÏO

Cho thoâng tin veà caùc cô quan trong khung chaäu, moâ quanh tröïc traøng

IV. KHAÙM LAÂM SAØNG Caùc yeáu toá coù theå lieân quan buïng

ngoaïi khoa: Ñau < 48 giôø ñaàu Ñau keøm noân oùi Coù truïy maïch Buïng ñeà khaùng

V. XEÙT NGHIEÄM

Xeùt nghieäm laø caàn thieát Khoâng thay theá ñöôïc phaàn hoûi beänh vaø

khaùm LS

1. Coâng thöùc maùu, chuù yù baïch caàu, Hct 1. Coâng thöùc maùu, chuù yù baïch caàu, Hct 2. Amylase maùu, nöôùc tieåu2. Amylase maùu, nöôùc tieåu3. Ion ñoà maùu, ure, creatinine, ñöôøng huyeát3. Ion ñoà maùu, ure, creatinine, ñöôøng huyeát4. Khí maùu ñoäng maïch4. Khí maùu ñoäng maïch5. Men gan, Bilirubin, Phosphatase kieàm5. Men gan, Bilirubin, Phosphatase kieàm6. Toång phaân tích nöôùc tieåu6. Toång phaân tích nöôùc tieåu7. Chaån ñoaùn hình aûnh7. Chaån ñoaùn hình aûnh

Chuïp X quang buïng ñöùng khoâng söûa soaïnChuïp X quang buïng ñöùng khoâng söûa soaïnSieâu aâm buïngSieâu aâm buïng

CT scanCT scan XQ phoåiXQ phoåi

8. ECG8. ECG9. Choïc doø maøng buïng9. Choïc doø maøng buïng

GIAÙ TRÒ CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH

CUÛA BEÄNH LYÙ OÅ BUÏNG Chaån ñoaùn nghi ngôø XQ Sieâu aâm CT

Vieâm ruoät thöøa + ++ +++Thuûng taïng roãng +++ ++Vieâm tuïy caáp + ++ +++Vieâm tuùi maät + +++ ++Abces + ++ +++Beänh ruoät +++ + ++

Taéc ruoät +++ + ++Vieâm + ++Nhoài maùu ruoät + ++

Phình ñoäng maïch chuû + +++ +++Vôõ phình ñoäng maïch chuû + ++ ++

+Côn ñau quaën thaän ++ ++ ++Beänh phuï khoa + +++ ++ Vôõ u nang +++ + Thai ngoaøi töû cung +++ + Aces buoàng tröùng + +++ ++

VI.NGUYEÂN NHAÂN ÑAU BUÏNG CAÁP

1. Nguyeân nhaân thöôøng gaëp cuûa ÑBC coù nguoàn goác beänh lyù trong oå buïng

2. Nguyeân nhaân khaùc coù nguoàn goác beänh lyù trong oå buïng

3. Nguyeân nhaân ngoøai oå buïng4. Nguyeân nhaân cuûa ñau buïng maïn

tính ñöôïc bieåu hieän baèng nhöõng ñôït ñau buïng caáp

5. Ñau buïng maïn tính keùo daøi

VI.NGUYEÂN NHAÂN ÑAU BUÏNG CAÁPNguyeân nhaân thöôøng gaëp do beänh lyù

trong oå buïng1. Vieâm ruoät thöøa2. Vieâm tuùi maät caáp3. Vieâm tuïy caáp4. Vieâm tuùi thöøa5. Thuûng oå loeùt daï daøy – taù traøng6. Taéc ruoät7. Thieáu maùu maïc treo caáp8. Tuùi phình ñoäng maïch chuû buïng

VI.NGUYEÂN NHAÂN ÑAU BUÏNG CAÁPNguyeân nhaân khaùc do beänh lyù trong

oå buïng

1. Vieâm phuùc maïc töï phaùt do vi truøng2. Vieâm gan vaø suy gan3. Vieâm ñaøi beå thaän, vieâm baøng quang4. Vieâm haïch maïc treo5. Vieâm ruoät6. Vieâm noäi maïc töû cung7. Vieâm voøi tröùng caáp 8. U nang buoàng tröùng xoaén / khoâng

xoaén9. Thai ngoaøi töû cung10. Roái loaïn chöùc naêng : HC ruoät kích

thích, HC giaû taéc ruoät


Nguyeân nhaân ngoaøi oå buïng

Loàng ngöïc:

-Vieâm phoåi

- Ñau do maøng phoåi

-Traøn muû MP

-Thuyeân taéc phoåi

Thaàn kinh :

-Ñau reã daây TK tuûy- (Zona)

-U coät soáng

Chuyeån hoaù:

-Taêng ureâ huyeát

-ÑTÑ

-Suy thöôïng thaän caáp

Tim: Thieáu maùu, NMCTVieâm cô timVieâm noäi taâm maïcSuy tim sung huyeát

Độc tố:-Phản ứng tăng mẫn cảm-Côn trùng cắn-Ngộ độc chì

Linh tinh:-Say nắng-Rôi loạn tâm thần-Dập cơ-HC ngưng thuốc gây nghiện


Nguyeân nhaân cuûa ñau buïng maïn ñöôïc bieåu hieän baèng ñôït ÑBC

Đau bụng mạn từng đợt

- Cơ học: tắc ruột từng đợt - Cơ học: tắc ruột từng đợt

-Viêm : viêm ruột, viêm nội mạc tử cung-Viêm : viêm ruột, viêm nội mạc tử cung

-Thần kinh và chuyển hóa-Thần kinh và chuyển hóa

-Linh tinh-Linh tinh

Đau bụng mạn tính kéo dài

-Bệnh lý ác tính-Bệnh lý ác tính -Áp-xe-Áp-xe

-Viêm tụy mạn-Viêm tụy mạn -Bệnh tâm thần-Bệnh tâm thần

-Không giải thích được-Không giải thích được


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra1.Vôõ hay thuûng taïngTraøn khí maøng phoåiVôõ thöïc quaûnVôõ daï daøy ( thöôøng do chaán thöông )Thuûng oå loeùt daï daøyVôõ tuùi thöøa( Meckel, ñaïi traøng)Vôõ laùchVôõ thai ngoaøi töû cungVôõ u nang hay böôùu


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra2.Ngheõn taéc taïng roãng

--Taéc oáng tieâu hoaù ( heïp moân vò, u,soûi maät,…)

-Dính taïng trong oå buïng ( taéc ruoät do dính )-Loàng ruoät-Xoaén ruoät-Taéc oáng tuùi maät hay oáng maät chuû do

soûi-Soûi nieäu quaûn


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra3. Thieáu maùu

--Nhoài maùu maïc treo-Thuyeân taéc phoåi-Nhoài maùu cô tim


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra4.Vieâm- Vieâm ruoät thöøa- Vieâm tuùi maät- Vieâm tuïy- Thuûng daï daøy vaøo tuïy ( thuûng bít )- Vieâm tuùi thöøa- Vieâm haïch maïc treo - Abces trong oå buïng- Vieâm baøng quang, vieâm ñaøi beå thaän- Beänh lyù vieâm vuøng chaäu- Ñaïi traøng nhieãm ñoäc ( thöôøng do vieâm loeùt

ñaïi traøng )


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra5. Vieâm phuùc maïc:-Vieâm phuùc maïc tự phaùt ( khi coù

baùng buïng)-Vieâm phuùc maïc thöù phaùt do

thuûng taïng-VPM thöù phaùt sau tình traïng vieâm

(vd vieâm tuùi maät, vieâm tuïy, beänh lyù vieâm vuøng chaäu, vieâm loeùt ñaïi traøng )


Nhöõng chaån ñoaùn coù theå xaûy ra6. Beänh lyù toaøn thaân :- Ngoä ñoäc kim loaïi naëng- Ngöng thuoác an thaàn , thuoác meâ- Beänh lyù maïch maùu

HÌNH THAÙI LS VAØ NGUYEÂN NHAÂN CUÛA HC ÑAU BUÏNG CAÁP

BEÄNH NHAÂNvaø TIEÀN SÖÛ

ÑAU vaø ÑAËC TÍNH

Khaùm LS:

Sinh hieäu

Trướng buïng

Khoái trong buïng

Phaûn öùng TB,

Co cöùng TB

Thaêm HM,TT

ÑAU

Ñau rieâng leû-Ñau maät-Ñau thaän-Loeùt DD-tt-Vieâm tuïy maïn-Ñai traøng co thaét

Coù soát-Ruoät thöøa-Tuùi maät-Thaän-beå thaän-Abces gan

Co cöùng:-Vieâm phuùc maïc

Buïng tröôùng,Möïc nöôùc hôi:

-Taéc ruoät

Coù soác

XH noäi

Vôõ TNTCVôõ laùch

Maát nöôùc ngoaïi baøo

Vieâm tuïy caápTaéc ruoät tieán trieånVieâm PM tieán trieån

XNCLS

-CTM

-Caáy maùu, nöôùc tieåu

-Nhoùm maùu

-Amylase maùu, NT

-XQ buïng, sieâu aâm bụng

BN nöõ , 32 tuoåi, nhaäp vieän vì ñau vuøng hoâng traùi , khôûi phaùt thình lình töø 1 ngaøy nay, ñau quaën töøng côn, ñau lan ñeán vuøng beïn traùi , keøm theo BN than ñi tieåu gaét buoát , tieåu laét nhaét, nöôùc tieåu ñaäm maøu hôn bình thöôøng.

Khaùm buïng : buïng meàm, ñieåm söôøn soáng traùi (+), ñieåm nieäu quaûn traùi (+).

CHAÅN ÑOAÙN ?

ÑEÀ NGHÒ CAÄN LAÂM SAØNG THÍCH HÔÏP ?

BN nöõ, 50 tuoåi, nhaäp vieän vì soát & laïnh run töø 2 ngaøy nay, ñau vuøng hoâng traùi vaø hoá thaét löng traùi aâm æ thænh thoaûng coù quaën côn. BN thaáy buoàn noân ,ñi tieåu laùo , tieåu khoù, nöôùc tieåu vaøng .

Khaùm beänh : M 90 HA 110/70 T 38 ñoä HH 20

Veû maët hoác haùc , moâi khoâ , löôõi baån.

Buïng meàm, sôø ñau vuøng hoâng traùi , daáu rung thaän traùi (+)

Chaån ñoaùn ?

Ñeà nghò CLS ?

BN nam ,50 tuoåi, ñaõ ñöôïc chaån ñoaùn xô gan coå tröôùng töø 1 naêm nay. BN ñieàu trò khoâng thöôøng xuyeân.

Khoaûng 1 tuaàn nay, BN thaáy aên keùm ñi, buïng to caêng leân, caûm thaáy ngöôøi ôùn laïnh , ñau aâm æ khaép buïng neân nhaäp vieän .

Khaùm : M 90, HA 100/60, T 37,8 ñoä, HH 20

Buïng baùng caêng , aán ñau töùc khaép buïng

Chaån ñoaùn ?

Ñeà nghò CLS ?

Bn nam , 25 tuoåi , nhaäp vieän vì ñau vuøng quanh roán aâm æ vaø ñi tieâu phaân loûng 2 laàn/ ngaøy, töø 1 ngaøy nay. BN thaáy ôùn laïnh , ngöôøi meät moûi khoâng muoán aên vì coù caûm giaùc buoàn oùi.

Khaùm : T 38 ñoä , M 88 , HA 120/70 HH 18

Buïng meàm . Vuøng roán khoâng ñau . Ñau vuøng hoá chaäu phaûi, phaûn öùng doäi ( +).

Chaån ñoaùn ?

Ñeà nghò CLS ?

BN nam, 47 tuoåi, nhaäp vieän vì ñau buïng BS: Khoaûng 20 giôø ngaøy tröôùc nhaäp vieän, sau khi aên toái nhö thöôøng leä, BN khôûi phaùt ñau buïng vuøng thöôïng vò vaø treân roán, keøm oùi 1 laàn ra thöùc aên. Vì ñau caøng taêng neân BN nhaäp vieän luùc khoaûng 3 giôø saùng.TS ñaùi thaùo ñöôøng môùi phaùt hieän ñöôïc ñieàu trò khoâng roõKhaùm luùc nhaäp vieän:-Toång traïng toát, M100, HA 100/60, HH 26 laàn/ phuùt, T 38,50 C, ngöôøi vaõ moà hoâi vì BN ñau buïng raát nhieàu. Sau khi ñi tieâu loûng 1 laàn, M120, HA 90/70 - Khaùm buïng tröôùng, ñeà khaùng vuøng buïng treân

VII.KEÁT LUAÄN

Coù moät soá cas ÑBC chaån ñoaùn vaãn khoâng roõ duø ñaõ tích cöïc laøm chaån ñoaùn

Neáu tình traïng BN oån ñònh, neân khaùm laïi nhieàu laàn vaø theo doõi

Neáu tình traïng BN caøng naëng theâm vaø chaån ñoaùn chöa roõ, coù theå moå thaùm saùt

Coù cas ñau buïng khoâng roõ nguyeân nhaân

Documents

ÑAU BUÏNG CAÁP