NEOΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

• Εικόνες:

• Προσωποποιήσεις: «κλαίνε τα δέντρα, κλαίνε τα βουνά».

• Μεταφορές: «Είναι έξω απ’ τα νερά του».

• Παρομοιώσεις: «ο γενναίος είναι όπως το λιοντάρι».

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Αποτελούν μέρος των αφηγηματικών τεχνικών ενός κειμένου και απαντούν στο ερώτημα «πώς αφηγείται κάποιος».

• Αφήγηση• Διάλογος• Περιγραφή• Εσωτερικός μονόλογος : (η απόδοση των

σκέψεων του συγγραφέα σε α΄πρόσωπο και σε χρόνο ενεστώτα).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΤο δημοτικό τραγούδι ήταν μέρος όλων των εκδηλώσεων της κοινωνικής ζωής.

Τα δημοτικά τραγούδια έχουν σταθερά επαναλαμβανόμενα μοτίβα.

Χωρίζονται σε:

ΚΡΗΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 15ος-17ος αι. • Ριζίτικα: είδος δημοτικού τραγουδιού σε

ανομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους.

Παράγοντες άνθησης κρητικής λογοτεχνίας: • Η βενετική κυριαρχία (ανεκτική)• Η μύηση των Κρητών στο πνεύμα της Αναγέννησης

Βασικά γνωρίσματα:• Γλώσσα του λαού• Ηρωική αντίληψη• Αγάπη για την πατρίδα• Εξιδανίκευση έρωτα• Ιπποτικό πνεύμα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ1770-1821

Γνωρίσματα της λογοτεχνίας αυτή την περίοδο:

• Πόθος εθνικής απελευθέρωσης από τους Τούρκους

• Εμφάνιση αστικής τάξης με προοδευτικά χαρακτηριστικά

• Ανάγκη παιδείας και επαφής με αρχαία ελληνική γραμματεία

• Στον τομέα της γλωσσικής έκφρασης κυριαρχεί η διαμάχη ανάμεσα στη δημοτική και την καθαρεύουσα.

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

Κατάθεση εμπειριών του συγγραφέα.

Χαρακτηριστικά: α. υποκειμενικότητα β. ανάγκη του συγγραφέα να τονίσει την προσωπική του συμβολή στα γεγονότα (αυτοδικαίωση).

Χρησιμεύουν και ως ιστορικές πηγές.

Βασικοί εκπρόσωποι: Κολοκοτρώνης, Μακρυγιάννης

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΑΕΠΤΑΝΗΣΑ - 19ος αι

Βασικοί εκπρόσωποι: Δ. Σολωμός και Α. Κάλβος

Σύνδεση με ιταλική λογοτεχνία.

Χαρακτηριστικά: α. νεοκλασικισμός (σύνδεση με κλασική λογοτεχνία)

β. ρομαντισμός (ρήξη με το κλασικό – απελευθέρωση φαντασίας)

Έμφαση στη δημοτική γλώσσα

ΟΙ ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (19ος αι.)

• Η φαντασία κυριαρχεί πάνω στη λογική• Αδιαφορία για τους κανόνες • Η φύση αποτελεί πηγή έμπνευσης • Μελαγχολική διάσταση• Εξιδανίκευση πρόωρου θανάτου

Βασικοί εκπρόσωποι: Ροϊδης Σούτσος κ.α.

Η ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ (1880-1922)• Συμβολισμός: χρήση συμβόλων - η τέχνη δεν πρέπει να

υπηρετεί «εξωκαλλιτεχνικές» σκοπιμότητες.• Παρνασσισμός: επιδίωξη μορφικής τελειότητας και

ενδιαφέρον για την αρχαιότητα. • Ρεαλισμός: αντικειμενική καταγραφή της πργαματικότητας.• Νατουραλισμός: πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας

με έμφαση στο περιβάλλον.

Βασικοί εκπρόσωποι: ΒιζυηνόςΠαπαδιαμάντηςΠαλαμάς ΚαρκαβίτσαςΚαβάφηςΒάρναλης κ.α.

Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (1922-1945)

Κυριαρχία υπερρεαλισμού: αντιτάχθηκε στον ορθολογισμό και χρησιμοποίησε τεχνικές όπως η καταγραφή των ονείρων.

Εισάγεται το ρεαλιστικό μυθιστόρημα και δημιουργούνται νέες αφηγηματικές τεχνικές.

Βασικοί εκπρόσωποι: • Καζαντζάκης • Καρυωτάκης • Σεφέρης • Εμπειρίκος• Ρίτσος• Ελύτης • Καββαδίας κ.α.

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

• μεταπολεμική = μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου – δεκαετία του 50΄.

• σύγχρονη = τρεις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.

Σύνδεση της τέχνης με τη ζωή και τα προβλήματα της. Βασικοί εκπρόσωποι: ΣαχτούρηςΤαχτσήςΣαμαράκηςΔημουλά Αναγνωστάκης κ.α.