Upload
dries-pieters
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
‘Nieuwe Politiek’Over borrelpraat en sociologisch onderzoek
Tweedaagse Sociologie12 Oktober 2008Roderick Sluiter
‘Nieuwe Politiek’
- Introductie ‘Nieuwe Politiek’- Nieuwe politiek en borrelpraat- Toetsing van de borrelpraat
Wat gaan we doen?
‘Nieuwe Politiek’
De Opkomst van Pim Fortuyn
http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-414456/
‘Nieuwe Politiek’
1998 2002 2003
PvdA 29,0 15,1 27,3
VVD 24,7 15,4 17,9
CDA 18,4 27,9 28,6
D’66 9,0 5,1 4,1
GroenLinks 7,3 7,0 5,1
SP 3,5 5,9 6,3
SGP 1,8 1,7 1,6
ChristenUnie 3,3 2,5 2,1
LN 0 1,6 0,4
LPF 0 17,0 5,7
Verkiezingsuitslag 1998-2003(% van de geldige stemmen)
‘Nieuwe Politiek’
De ‘Nieuwe Politiek’ na Fortuyn
http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-383716/
‘Nieuwe Politiek’
2003 2006 vandaag
PvdA 27,3 21,2 14,5
VVD 17,9 14,7 10,6
CDA 28,6 26,5 24,3
D’66 4,1 2,0 6,3
GroenLinks 5,1 4,6 6,9
SP 6,3 16,6 12,8
SGP 1,6 1,6 1,7
ChristenUnie 2,1 4,0 5,0
PVV - 5,9 10,3
Fortuyn 5,7 (als LPF) 0,2 ?
Verdonk - - 5,1
Verkiezingsuitslag 2003-heden(% van de geldige stemmen)
‘Nieuwe Politiek’
“Pim Fortuyn heeft maar mooi al die niet-stemmers weer naar de stembus gekregen!”
“De ‘Nieuwe Politiek’ profiteert van de ontevredenheid met de regering en het gebrek aan vertrouwen in de politiek”
“De ‘Nieuwe Politiek’ trekt veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders”
Klopt dit eigenlijk wel??
Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)
‘Nieuwe Politiek’
“Pim Fortuyn heeft maar mooi al die niet-stemmers weer naar de stembus gekregen!”
- Was de verkiezingsopkomst in ons land wel zo laag?
- Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen?
- In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers?
Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)
‘Nieuwe Politiek’
Australië 96 Spanje 71
België 91 Frankrijk 68
Luxemburg 87 Ierland 66
Denemarken 87 Finland 65
IJsland 84 Japan 63
Duitsland 82 Canada 63
Zweden 81 Israël 62
Italië 81 Groot-Brittannië 60
Nederland 79 Portugal 51
Noorwegen 75 Verenigde Staten 50
Griekenland 75 Zwitserland 43
Oostenrijk 74
Opkomst bij nationale verkiezingen in 23 landen rond 2000
‘Nieuwe Politiek’
Verkiezingsopkomst NL: 1965-2006
‘Nieuwe Politiek’
Waar komt de LPF-stemmer in 2002 vandaan?
Niet-stemmers26%
CDA9%
VVD37%
PvdA13%
Anders15%
‘Nieuwe Politiek’
Niet-stemmers
LPF-kiezers
Kiezers overige partijen
Totaal
Geïnteresseerd in politiek
35 64 71 63
Over sommige beslissingen moeten kiezers stemmen
85 92 82 84
Onderneemt niets als Tweede Kamer onrechtvaardige wet aanneemt
48 28 37 38
Niet-stemmers en LPF-kiezers vergeleken (december 2002)
‘Nieuwe Politiek’
Is de verkiezingsopkomst in ons land eigenlijk wel zo laag?
Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen?
In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers?
Niet-stemmers en LPF-stemmers
‘Nieuwe Politiek’
Is de verkiezingsopkomst in ons land eigenlijk wel zo laag?
Dat valt wel mee.
Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen?
Fortuyn heeft meer stemmen bij andere partijen weggehaald dan bij de niet-stemmers. De opkomst was in 2002 maar 6% hoger dan in 1998, en even hoog als in 1994. Slechts 26% van de LPF-stemmers geldt als niet-stemmer.
In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers?
Behoorlijk: LPF-kiezers zijn meer geïnteresseerd in politiek, vaker voorstander van politieke inspraak en meer actiebereid.
Niet-stemmers en LPF-stemmers
‘Nieuwe Politiek’
“De ‘Nieuwe Politiek’ profiteert van de ontevredenheid met de regering en het gebrek aan vertrouwen in de politiek”
- Is er eigenlijk wel ontevredenheid en gebrek aan vertrouwen in de politiek?
- Hoe zit dat in andere landen?
Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
NJ1997
NJ 1999
VJ2001
NJ2001
VJ2002
VJ2003
NJ 2003
VJ2004
NJ 2004
De TK 66 65 65 71 61 53 43 45 50
De regering 68 66 64 73 64 45 38 40 38
Pol. Partijen 41 41 34 36 37 34 28 28 35
Vertrouwen in instituties, 1997-2004(% Heeft ‘eerder wel’ dan ‘eerder geen’ vertrouwen)
‘Nieuwe Politiek’
NL GB DE BE FR IT
(Nationale) parlement
66 37 46 44 37 36
(Nationale) regering
64 34 43 42 35 32
Overheidsinstellingen
54 49 51 50 50 30
Politieke partijen
34 16 18 18 12 13
Vertrouwen in instituties, 2001
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
1973 1977 1981 1985 1989 1993 1997 2000
Nederland 59 70 62 58 74 69 71 69
Groot- Brittannië 44 61 53 54 61 51 72 64
Denemarken 45 68 71 71 70 81 79 75
West-Duitsland 43 81 75 75 79 57 50 66
België 67 64 43 55 63 51 30 61
Frankrijk 47 50 61 48 57 43 49 63
Italië 27 12 20 25 27 12 32 35
Tevredenheid met de democratie
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
Was er eigenlijk wel ontevredenheid met de regering en gebrek aan vertrouwen in de politiek?
En: Hoe zit dat in andere landen?
Ontevreden burgers?
‘Nieuwe Politiek’
Was er eigenlijk wel ontevredenheid met de regering en gebrek aan vertrouwen in de politiek?
Een ruime meerderheid was voor de opkomst van de ‘Nieuwe Politiek’ tevreden. Na 2000 nam de ontevredenheid toe. Sinds 2006 lijkt de tevredenheid weer op het oude peil te zijn. De PVV van Wilders weet wel de ontevreden mensen naar zich toe te trekken
En: Hoe zit dat in andere landen?
Het vertrouwen in het parlement, de regering, de overheid en in de politieke partijen is in Nederland groter dan in andere landen. Ook tevredenheid met democratie is groter dan in andere landen.
Ontevreden burgers?
‘Nieuwe Politiek’
“De ‘Nieuwe Politiek’ trekt veel kiezers (met name arbeiders) met ferme woorden over buitenlanders”
- Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd?-Trekt de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders?
Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)
‘Nieuwe Politiek’
1975 1980 1986 1992 1997 2003
Amsterdam 6 11 16 27 32 34
Rotterdam 6 10 14 25 31 34
Den Haag 5 9 14 22 27 30
Utrecht 5 8 9 17 21 20
Nederland 2 3 4 7 9 10
Het aandeel niet-westerse allochtonen in de vier grote steden, 1975-2003 (in %)
‘Nieuwe Politiek’
1975 1980 1986 1992 1997 2003
Amsterdam 6 11 16 27 32 34
Rotterdam 6 10 14 25 31 34
Den Haag 5 9 14 22 27 30
Utrecht 5 8 9 17 21 20
Nederland 2 3 4 7 9 10
Het aandeel niet-westerse allochtonen in de vier grote steden, 1975-2003 (in %)
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
1997 1998 1999 2000 2001 2002
Toestroom asielzoekers moet volledig gestopt worden
19 15 17 16 17 16
Toelaten politieke vluchtelingen veel moeilijker maken
24 22 22 21 22 20
Minderheden moeten zich volledig aanpassen aan de Nederlandse cultuur
26 24 25 26 25 28
Opinies over minderheden, 1997-2001
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
Niet-stemmers
LPF-kiezers
Kiezers overige partijen
Totaal
Afgewezen asielzoekerdie enkele jaren in Nederland woont moet toch het land uit worden gezet
35 47 32 35
Imams mogen met beroep op hun geloof zeggen wat ze willen
35 22 32 31
LPF-kiezers en opinies over buitenlanders, december 2002
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
LPF VVD CDA D66 PvdA GL SP Totaal
Criminaliteit en
onveiligheid
65 67 58 45 50 26 38 53
Gezondheidszorg 38 28 44 43 41 44 44 38
Strenger asielbeleid 44 27 22 4 14 3 15 21
Normen en waarden 10 19 23 27 20 18 22 21
Kwaliteit onderwijs 4 12 13 25 16 32 25 15
Sociaal zwakkeren 5 2 8 8 12 26 22 10
N 82 118 168 51 125 62 55 788
Belangrijkste beleidsterreinen naar voorgenomen stemgedrag, 4/5 mei 2002 (in %)
‘Nieuwe Politiek’
‘Nieuwe Politiek’
CDA LPF VVD PvdA
Laag opgeleid
24 47 27 46
Midden opgeleid
34 35 34 27
Hoog opgeleid
42 18 39 27
Totaal 100 100 100 100
De achterban van de vier grootste partijen, verkiezingen 2002
‘Nieuwe Politiek’
CDA VVD PvdA ToN PVV
Laag
opgeleid
34 19 38 41 40
Midden
opgeleid
41 27 23 27 32
Hoog
opgeleid
26 54 39 32 28
Totaal 100 100 100 100 100
De achterban van de drie grootste partijen en de ‘Nieuwe Politiek’, 2007
‘Nieuwe Politiek’
Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd?
Trok de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders?
Waren het vooral arbeiders die op de ‘Nieuwe Politiek’ hebben gestemd?
‘Nieuwe Politiek’ en de allochtonen
‘Nieuwe Politiek’
Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd?
Vergeleken met 1998 nauwelijks.
Trok de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders?
Ja. Zowel het LPF- als het PVV-electoraat is aanzienlijk minder tolerant t.o.v. etnische minderheden dan de overige Nederlanders. Ook wordt er in wijken met meer allochtonen meer LPF gestemd.
Waren het vooral arbeiders die op de ‘Nieuwe Politiek’ hebben gestemd?
Waarschijnlijk wel.
‘Nieuwe Politiek’ en de allochtonen