NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ TİP TEKNİK ŞARTNAMESİ¶tr... · ceramic material or glass for systems with nominal voltages greater than 1000 V TS EN 61869-1 IEC 61869-1 Ölçü transformatörleri

TEİAŞTÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş.İŞLETME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİTİP TEKNİK ŞARTNAMESİ

AĞUSTOS-2016/İDB-36


1. GENEL...........................................................................................................................11.1. Konu ve Kapsam.....................................................................................................11.2. Standartlar...............................................................................................................11.3. Çalışma Koşulları.....................................................................................................21.4. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar (Deviation)...........................................3

2. TEKNİK ÖZELLİKLER..................................................................................................42.1. Çalışma Biçimi.........................................................................................................42.2. Anma Değerleri........................................................................................................42.3. Anma Çalışma Çevrimi............................................................................................42.4. Yalıtkanlık.................................................................................................................52.5. Isınma (Sıcaklık Artışı).............................................................................................52.6. Yapısal Özellikler.....................................................................................................5

2.6.1. Mahfaza (Kabin)................................................................................................52.6.2. Bağlantı ve Terminaller.....................................................................................62.6.3. Mahfazanın Topraklanması...............................................................................62.6.4. Buşingler ve İzolatörler.....................................................................................62.6.5. Diğer Teçhizat ve Mahfazası.............................................................................72.6.6. Etiket.................................................................................................................7

2.7. Korozyona Karşı Önlemler......................................................................................82.7.1. Genel.................................................................................................................82.7.2. Galvanizleme....................................................................................................8

3. TESTLER.......................................................................................................................93.1. Tip Testleri................................................................................................................9

3.1.1. Koruma Derecesinin Doğrulanması..................................................................93.1.2. D.A. Direncinin ve 50 Hz Empedansın Ölçülmesi............................................93.1.3. Dielektrik Testleri...............................................................................................93.1.4. Isınma Testi (Sıcaklık Artışı Testi)...................................................................10

3.2. Rutin Testler...........................................................................................................113.2.1. D.A. Direncinin Ölçülmesi...............................................................................113.2.2. Şebeke Frekanslı Gerilime Dayanım Testi......................................................113.2.3. Fiziki Boyutların, Garantili Özellikler Listesinin, Etiketin, Boya-GalvanizKalınlığının Kontrolü..................................................................................................11

3.3. Ölçü Transformatörlerine Uygulanacak Testler.....................................................123.4. Saha Testleri..........................................................................................................123.5. Numune Alma........................................................................................................12

4. TESTLERE VE KABUL KRİTERLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR................................134.1. Nötr Topraklama Dirençleri....................................................................................13

4.1.1. Tip Testleri.......................................................................................................134.1.2. Rutin Testler....................................................................................................134.1.3. Kabul Testleri..................................................................................................13

4.2. Akım ve Gerilim Transformatörleri.........................................................................144.2.1. Tip Testleri.......................................................................................................144.2.2. Rutin Testler....................................................................................................154.2.3. Kabul Testleri..................................................................................................15

4.3. Kabul Kriterleri.......................................................................................................164.4. Kabul Prosedürü....................................................................................................16

AĞUSTOS 2016/İDB-36 1Nötr Topraklama Direnci

Tip Teknik Şartnamesi

EKLEREK-1: NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ (5

sayfa)EK-2: NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ (1

sayfa)




1. GENEL

1.1. Konu ve Kapsam

Bu şartname; İletim Sistemindeki güç transformatörlerinde orta gerilim tarafı nötrnoktasını topraklamak ve toprak arıza akımlarını 1000 A'e sınırlamak amacıylakullanılacak dahili ve harici tipte tek fazlı metalik dirençlerin teknik özelliklerini kapsar.

Bu dirençler YG/OG ya da OG/OG güç transformatörlerinin, OG tarafı nötr (yıldız)noktasına bağlanacaktır.

Bu tip teknik şartname kapsamındaki dirençler aksi belirtilmedikçe tüm aksesuarlarıve yardımcı teçhizatıyla birlikte komple birimler halinde temin edilecektir.

1.2. Standartlar

Aksi belirtilmedikçe bu tip teknik şartname kapsamındaki dirençlerin tasarım, imalatve testleri aşağıdaki standartların en son baskılarına uygun olarak yapılacaktır;

STANDARTLAR Standart Adı (Türkçe/İngilizce)

TSE Standart No.

UluslararasıStandart No

Kalite Yönetim Sistemi Belgesi

TS EN60137

IEC 60137 Yalıtkan geçit izolatörleri – 1000 V ’un üzerindeki alternatif gerilimler içinInsulated bushings for alternating voltages above 1000 V

TS 556 EN60168

IEC 60168 Mesnet izolatörleri – Bina içinde ve bina dışında anma gerilimleri 1000 V'un üstündeki sistemlerde kullanılan – Seramik malzeme veya camdan yapılmış mesnet izolatörlerinin deneyleriTests on indoor and outdoor post insulators of ceramic material or glass for systems with nominal voltages greater than 1000 V

TS EN61869-1

IEC 61869-1 Ölçü transformatörleri - Bölüm 1: Genel kurallar

Instrument transformers – Part 1 : General requirements

TS EN61869-2

IEC 61869-2 Ölçü transformatörleri - Bölüm 2: Akım transformatörleri için ek kurallarInstrument transformers – Part 2 : Additional requirements for current transformers

TS EN61869-3

IEC 61869-3 Ölçü transformatörleri - Bölüm 3: Endüktif gerilim transformatörleri için ilave kurallarInstrument transformers – Part 3 : Additional requirements for inductive voltage transformers



ANSI C.57.32

IEEE Standard Requirements, Terminology, and Test Procedures for Neutral Grounding DevicesNötr Topraklama Cihazlarının Test Prosedürü, Terminolojisi, Gereksinimi Standardı

TS EN ISO1461

ISO 1461 Demir ve çelikten imal edilmiş malzemeler üzerine sıcak daldırmayla yapılan galvaniz kaplamalar – Özellikler ve deney metotlarıHot dip galvanized coatings on fabricated iron and steel articles -- Specifications and test methods

TS EN60529

IEC 60529 Mahfazalarla sağlanan koruma dereceleri (IP kodu) Degrees of protection provided by enclosures (IP Code)

Elektriksel aksesuarlar, bileşenler ve diğer yardımcı donanım yukarıda belirtilenstandartlarda belirtilmemiş olsa bile ilgili TSE veya IEC standartlarına uygunolacaktır. Bu standartların bulunmadığı malzemelerle ilgili olarak, Teklif Sahibi,Alıcının da onayının alınması şartıyla uygulanabilir standartlar önerecektir.

Eşdeğer ya da daha üstün başka standartlar uygulanmışsa bunların Türkçe ve/veyaİngilizce kopyaları Teklifle birlikte verilecektir.

TSE ve IEC standartları arasında farklılıklar olursa, farklılık arzeden konularda hangistandardın uygulanacağı hususunda Alıcıdan yazılı müsaade alınacaktır.

Nötr topraklama direnci imalatında kullanılan malzemelerin tüm kimyasal, fiziksel vedielektrik karakteristikleri ilgili ASTM (American Society for Testing and Materials)veya DIN (Deutsches Institut für Normung) veya Avrupa Birliği ülkelerinin normlarınınöngördüğü özelliklere uygun olacaktır.

Nötr topraklama direnci için alınan tekliflerin açılmasından sonraki aşamalardayukarıdaki standart ve/veya dokümanlar tadil edilirse, teklif tarihinde yürürlükte olantadilat veya baskı geçerli olacaktır.

1.3. Çalışma Koşulları

Garantili Özellikler Listesinde aksi belirtilmedikçe sipariş konusu Nötr TopraklamaDirençleri aşağıda belirtilen çalışma koşullarında kullanılmaya uygun olacaktır. Bukoşullar, normal çalışma koşulları olup; Tip Teknik Şartname ve eklerindeki değerlerbu koşullara göre verilmiştir. İdarenin bu koşullardan farklı talebi olması halinde;İmalatçı, çalışmalarını ilgili standartlara uygun bir şekilde, bu durumu dikkate alarakyapacaktır. Bu çalışmaların sonucunda, İmalatçı, Tip Teknik Şartname ve eklerindemeydana gelecek değişiklikleri İdarenin onayına sunacaktır.

ÇALIŞMA KOŞULLARI BİNA İÇİ (DAHİLİ) BİNA DIŞI (HARİCİ)- Yükselti 1000 m 1000 m- Ortam sıcaklığı



En az - 25 °C - 40 °C

En fazla + 45 °C + 45 °C

24 saatlik ortalama +35 C°'nin altında +35 C°'nin altında

Bir yıllık ortalama +25 C°'nin altında +25 C°'nin altında- Ortam hava kirliliği - Ağır- Maksimum nispi nem

(24 saatlik ortalama)- %95

- Yıldırım düşme olasılığı - Var- Buzlanma - Sınıf 10, 10 mm- Rüzgar basıncı

Yuvarlak yüzeyde - 700 Pa

Düz yüzeyde - 1200 Pa- En yüksek güneş ışınımı - 1000 W/m²- Yer sarsıntısı (*)

Yatay ivme 0.5 g 0.5 g

Düşey ivme 0.25 g 0.25 g- Sistem koşulları

Sistemin en yüksekişletme gerilimi (kV rms )

12 36 12 36

Anma gerilimi ( kV rms ) 10.5 34.5 10.5 34.5

Anma frekansı (**) Hz 50 50

(*) Dirençler; yatay ve düşey deprem ivmesi değerlerine dayanacak ve herhangi birünitesinin zarar görmesi engellenecek şekilde dizayn edilecek, dirençlerinçalışacağı yerde tesisi için gereken proje, resim ve malzemeler ile dirençlerindepreme dayanıklılık hesapları veya depreme dayanım test raporlarıYüklenici/İstekli tarafından verilecektir.

(**) Frekans değişim aralığı: Nötr Topraklama dirençleri, Elektrik ŞebekeYönetmeliği’nde aksi belirtilmedikçe, sistem frekansının kararsız işletmekoşullarında 52.5 Hz’e çıkabileceği veya 47.5 Hz’e düşebileceği göz önündebulundurularak; 51.5 – 52.5 Hz frekans aralığında 10 dakika, 50.5 – 51.5 Hzfrekans aralığında 1 saat, 49 Hz – 50.5 Hz frekans aralığında sürekli, 48.5 – 49Hz frekans aralığında 1 saat, 48 – 48.5 Hz frekans aralığında 20 dakika ve 47.5– 48 Hz frekans aralığında 10 dakika iletim şebekesine bağlı kalarak kusursuzçalışacak şekilde tasarlanmalıdır.

1.4. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar (Deviation)

Tip Teknik Şartnamede belirtilen hususlar ile Garantili Özellikler Listesinde verilendeğerlerin birebir karşılanması esastır. Karşılanmaması durumunda teklif sahibisapmaları (Deviations) Ek-2’deki listede açıkça belirtecektir. İstekli tarafındandoldurulan Sapmalar (Deviations) Listesi, İdare tarafından Tip Teknik Şartnameninözüne ve ilgili standartlara uygunluğu yönünden değerlendirilecektir.

Teklif değerlendirilmesi aşamasında İdarenin, teknik sapmaları içeren tekliflerireddetme veya kabul etme hakkı saklıdır.

Sapmalar (Deviations) Listesinde herhangi bir husus belirtilmemişse, nötr topraklama



direncinin şartnameye tamamen uygun olduğu değerlendirilir.

2. TEKNİK ÖZELLİKLER

2.1. Çalışma Biçimi

Normal çalışma koşullarında güç transformatörünün nötr noktası pratik olarak toprakpotansiyelinde olur. Nötr topraklama direncinin sürekli geçireceği akım, 3. harmonikakımlar (ve katları) ile fazlar arasındaki hafif bir dengesizlikten kaynaklanabilecek, birkaç amper değerindeki rezidüel akımdır.

Ancak, yüksek dirençli toprak arızalarında bu akımlar daha yüksek değerlereulaşabilir ve korumaların çalışmaması durumunda da oldukça uzun süreler geçebilir.

Transformatör merkezi yakınındaki bir toprak arızasında direnç, korumalarçalışıncaya kadar çok daha yüksek bir akım geçirecek ve bu sürede direncin uçlarıarasında şebeke faz-toprak gerilimi görülecektir. Bu arıza akımları, direnç tarafından1000 A'e sınırlanacaktır. Direncin teknik özelliklerinin belirlenmesinde, bu işletmekoşulları gözönüne alınacaktır.

2.2. Anma Değerleri

- Anma gerilimi : 12/√3 kV rms 36/√3 kV rms- Anma akımı, In : 1000 A rms 1000 A rms- Anma direnci, Rn : 6.93 ohm 20 ohm- Yalıtım sınıfı : 7.2 kV 24 kV

OG tarafı 6.3 kV-15.8 kV olan güç transformatörlerinde kullanılacak nötr dirençleriiçin anma değerleri Alıcı tarafından belirlenecektir.

Direncin, 20 °C'ta doğru akımla ölçülen değeri, Rn değerinin ±%5 toleransı içerisindeolacaktır. Tip testi için ayrılan dirençlerin değeri ise Rn'den büyük olmayacaktır.

50 Hz alternatif akımla ölçülen empedans değeri ise, D.A. direnç değerinden % 2'denbüyük bir değişiklik göstermeyecektir.

Madde 2.3.'e göre uygulanacak olan anma çalışma çevrimi sonunda, dirençdeğerindeki değişiklik, R, direncin anma değerinin % 50'sini geçmeyecektir.

2.3. Anma Çalışma Çevrimi

Aksi belirtilmedikçe dirençler ekonomik ömrü süresince, aşağıda belirtilen ardışık 3aşamayı içeren anma çalışma çevrimine 40°C ortam sıcaklığında hasar görmeksizindayanabilecektir.

1. Aşama : 5 A rms büyüklüğünde bir akım, kararlı sıcaklığa erişinceye kadar,direnç üzerinden geçirilecektir.

2. Aşama : 20 A rms büyüklüğünde bir akım 10 dakika süreyle direnç üzerindengeçirilecektir.

3. Aşama : Anma gerilimi 5 sn süreyle dirence uygulanacaktır.

İki çevrim arasında, direncin tam olarak soğumasına izin verecek bir zaman aralığıbulunacaktır. Bu süre mümkün olduğunca kısa olacak ve imalatçı tarafındanbelirtilecektir.

Müsaade edilen kararlı sıcaklığa erişinceye kadar 3. aşama test her soğuma süresisonunda tekrarlanarak sıcaklık değişim eğrisi çıkarılacaktır. Bu kararlı sıcaklık, direnç



elemanlarının bütünü için direnç fonksiyonunu yerine getirebilecek sıcaklık değeriniaşmayacaktır.

2.4. Yalıtkanlık

Bu tip teknik şartname kapsamındaki dirençler aşağıdaki yalıtkanlık gerilimlerinedayanacaktır:

- 50 Hz şebeke frekanslı dayanım gerilimi : 50 kV rms (36/√3 kV rms direnç için) : 20 kV rms (12/√3 kV rms direnç için)

- 1.2/50 µsn yıldırım darbe dayanım gerilimi :125 kVtepe(36/√3 kV rms direnç için) : 60 kV tepe (12/√3 kV rms direnç için)

6.3/√3 kV rms, 15.8/√3 kV rms dirençler kullanılması halinde değerler Alıcı tarafındanbelirlenecektir.

2.5. Isınma (Sıcaklık Artışı)

40 °C'yi aşmayan bir ortam sıcaklığında, Madde 2.3.'te belirtilen anma çalışmaçevriminin uygulanmasından sonra, 3. aşamanın soğuma süresi kadar aralıklarlaardışık olarak tekrarlanması, dirençte 610 °C aşan sıcaklık artışlarına yolaçmayacaktır.

Sıcaklık Artış Sınırları (+ 35 °C ortam sıcaklığına göre ) dirençler için 610 °Colacaktır; mahfaza için ise mahfazaların montajından sonra rastgele dokunmayakarşı korunmayacağı göz önüne alınarak sıcaklık artış sınır değeri İmalatçı tarafındanGarantili Özellikler Listesinde belirtilecektir.Nötr topraklama direncinin hangi akıma ne kadar süre ile dayanabileceğini (Örneğin:I1 akımına t1 saniye, I2 akımına t2 saniye ) gösteren karakteristik eğri imalatçıtarafından verilecektir.

2.6. Yapısal Özellikler

Nötr topraklama direncinin teknik özellikleri bilgi vermek bakımından GarantiliÖzellikler Listesinde verilmiştir. Alıcı nötr topraklama direncinin kullanılacağı yeri veçalışma şartlarını dikkate alarak Garantili Özellikler Listesini hazırlayacaktır.

2.6.1. Mahfaza (Kabin)

Dirençler, havayla yalıtılmış doğal soğutmalı tipte olacaktır. Enerji altındaki bölüm enaz 2 mm kalınlığında çelik bir mahfaza içine yerleştirilecektir. Bu mahfaza sıcakdaldırma galvaniz yapılacaktır.

Mahfazanın bütün yüzeyleri olabildiğince su tutmaz şekilde düzenlenecek,mahfazanın üzerinde, içinde veya alt tablanın üzerinde su birikmesini önlemek içingerekli önlemler alınacaktır. Mahfazanın, böceklerin girmesini engelleyen bir drenajdeliği bulunacaktır. Mahfaza tabanının zemine direkt olarak oturup çürümesiniönlemek için mahfaza tabanına uygun yükseklikte ve özellikte enine veya boyunayönde ayaklar konulacaktır.

Mahfaza IEC 60529'a göre harici tiplerde IP23, dahili tiplerde IP20 korumaderecesine sahip olacaktır.

Direncin kabininde (mahfazasında) içinde ve dışında kullanılacak civata, somun, pulinox (paslanmaz çelik) malzemeden olacaktır.



Herhangi bir arıza halinde veya periyodik bakım, test esnasında kabin içinde gereklikontrolleri yapmak için kaliteli, menteşeli-kilitli bir kabin kapısı olacaktır.

2.6.2. Bağlantı ve Terminaller

a) Transformatör Nötr Noktasına BağlantıBuşingin terminali kalay kaplı elektrolitik bakırdan yapılacaktır. Transformatörünnötr noktasına bağlantının XLPE kablo veya bakır bara veya çelik-alüminyumiletkenle mi yapılacağı Alıcı tarafından belirtilecektir. Bu husus dikkate alınarakterminalin şekli ve boyutları İstekli/Yüklenici tarafından Garantili ÖzelliklerListesinde belirtilecektir.Bu bağlantı, 6.3/√3 kV'luk dirençler için 6.3 kV'luk, 12/√3 kV'luk dirençler için 12kV'luk, 15.8/√3 kV'luk dirençler için 15.8 kV'luk, 36/√3 kV'luk dirençler için 36kV'luk porselen bir buşingle yapılacaktır. Ayrıca, bu bağlantının alttan XLPE kablo ile yapılabilmesi için nötr topraklamadirenci mahfazası kablo girişine uygun olacaktır.

Aksi belirtilmedikçe bağlantı için en az 1x240 mm2 XLPE kablo (Anma dirençgeriliminde), 185 mm2 bakır bara veya 795 MCM çelik-alüminyum iletkenkullanılacaktır.

b) Toprak BağlantısıBu bağlantı bir alçak gerilim buşingi ile sağlanacaktır. Yalıtkanlık testlerininyapılabilmesi için, buşing terminali ile direnç arasındaki bağlantı sökülebilir tipteolacaktır.

Buşing, 2x120 mm² bakır iletken bağlantısına uygun olacak, bağlantı pabuçlarıİmalatçı tarafından verilecektir.

2.6.3. Mahfazanın Topraklanması

Metal mahfazanın, iki noktadan 120 mm² bakır iletkenin bağlanmasına elverişlitoprak terminalleri bulunacaktır. Bağlantı pabuçları İmalatçı tarafından verilecektir.

2.6.4. Buşingler ve İzolatörler

Buşing ve izolatörlerde yabancı madde, kırık, çatlak veya başka kusurlarbulunmayacaktır. Yalıtkan bölümler, sanayi kirliliği, yağmur, sis vb. atmosferikkoşullara karşı dayanacak biçimde işlenmiş olacaktır. Buşingler ve mesnet izolatörleriporselen olacaktır.

Buşing ve izolatörlerin minimum yüzeysel kaçak yolu uzunluğu harici tipler için en az25 mm/kV, mahfaza içinde kullanılacak olan dahili tipler için en az 16 mm/kVolacaktır.

İzolatör ve buşinglerin yapımında kullanılan taban ve tepe tutucu elemanlar veaksesuarlar varsa, korozyona uğramayan metalden yapılmış olacak ya da sıcakdaldırma ile galvanizlenmiş olacaktır. Metal ve yalıtkan kısımların bağlantısı, sıcaklıkdeğişimlerinden kaynaklanan genleşme ve mekanik zorlanmalara dayanacaközellikte olacaktır.

İmal edilen nötr dirençlerinde kullanılan gerek buşingler gerekse mesnet izolatörleriilgili standardına göre test edilmiş ve uygunluğu test raporlarıyla belgelendirilmişolacaktır.



2.6.5. Diğer Teçhizat ve Mahfazası

Nötr direncinin Madde 2.6.1.’de tarif edilen mahfazasının yanına yerleştirilerek bumahfaza ile birleştirilebilen, içerisinde aşağıda özellikleri belirtilen gerilimtransformatörü ve akım transformatörü yer alan, ilave bir mahfaza olacaktır.

Nötr direnç ile ölçü transformatörleri bölmelendirilmiş tek bir mahfaza içerisinde deimal edilebilecektir. Nötr direnç ve ölçü transformatörleri bölümleri için Madde2.6.1.’de tarif edilen şekilde ayrı ayrı kabin kapıları olacaktır.

Aksi belirtilmedikçe gerilim transformatörünün ve akım transformatörününkarakteristikleri aşağıdaki gibi olacaktır.

- Gerilim transformatörü 36/3 kV’luk dirençler için : 33/3 : 0.1/3 kV, 10 VA, S:3P, dahili tip, 1 adet 12/3 kV’luk dirençler için : 10.5/3 : 0.1/3 kV, 10 VA, S:3P, dahili tip, 1 adet

- Akım transformatörü 36/3 kV’luk dirençler için : 36 kV, 200/1 A, 10 VA, S: 5P10, dahili tip, 1 adet 12/3 kV’luk dirençler için : 12 kV, 200/1 A, 10 VA, S: 5P10, dahili tip, 1 adet

15.8/3 kV’luk, 6.3/3 kV’luk dirençlerin kullanılması halinde gerekli olan teçhizata aitkarakteristikler Alıcı tarafından ayrıca verilecektir.

Tüm teçhizat TSE ve IEC standartlarına uygun olacaktır.

- Güç transformatörünün nötr noktası teçhizat mahfazasının buşingine bağlanacak,- Teçhizat mahfazası içindeki akım transformatörünün diğer terminali nötr direncine

doğrudan bağlanacak,

şekilde tasarımlanacak ve imal edilecektir.

Aksi belirtilmedikçe her iki teçhizatın (gerilim transformatörü ve akım transformatörü)fiziki yerleşimleri yukarıda belirtildiği şekilde olacaktır. Gerekli görülmesi halinde bumaddede açıklanmayan ilave diğer ayrıntılar Alıcı tarafından belirlenecektir.

2.6.6. Etiket

Dirençlerin üzerinde paslanmaz çelikten yapılmış etiket bulunacaktır.

Etiket normal işletme ve montaj koşullarında kolaylıkla görülebilir şekilde, paslanmazçelikten vidalarla tutturulacaktır.

Etiketteki yazılar zamanla bozulmayacak kolayca okunup anlaşılacak şekilde oymayöntemi ile imal edilecek. Bütün yazılar Türkçe olacak ve Alıcının onayınasunulacaktır.

Etiket üzerine aşağıdaki bilgiler yazılacaktır:

- Alıcının sipariş numarası,- Alıcının malzeme kod numarası,- İmalatçının adı,- Tip işareti ve seri numarası,- İmalat tarihi,- Uygulanan standart,- Anma gerilimi (kV), - Anma yıldırım darbe dayanım gerilimi (kV tepe),



- Anma frekansı (Hz),- Anma akımı (A),- Anma direnci (ohm),- Anma akımı termik dayanım süresi (s),- Ağırlık (kg),- Ölçüler (mmxmmxmm)

2.7. Korozyona Karşı Önlemler

2.7.1. Genel

Nötr topraklama dirençlerinde, direnç elemanı dışındaki metal bölümler korozyonadayanıklı malzemeden yapılacak ve yüzeyler korozyonu en aza indirecek şekildeişlenecektir.

Korozyona karşı aşağıdaki önlemler alınacaktır:- Bütün yüzeyler olabildiğince su tutmaz şekilde düzenlenecek ve bütün

mahfazalarda drenaj delikleri bulunacaktır.

- İmalat ve montajda kullanılacak malzemeler galvanik korozyona yolaçmayacak şekilde seçilecek ve düzenlenecektir.

- Akım taşıyan ya da yapı elemanı olarak kullanılan alüminyum alaşımdanparçalar korozyona dayanıklı olacaktır.

- Galvanizlenecek yüzeyler, düzgün, hasarsız, temiz ve kaplamanın ömrünüazaltan yabancı maddelerden arınmış olacaktır.

2.7.2. Galvanizleme

Galvanizleme işlemi ve galvanizlenmiş yüzeyler üzerindeki testler sıcak daldırmagalvaniz konusundaki TS EN ISO 1461'e uygun olarak yapılacaktır. Aksibelirtilmedikçe, nötr topraklama direncinin mahfazasında sıcak daldırma galvaniz ilekaplanan yüzeylerinde ortalama galvaniz kaplama kalınlığı (TS EN ISO 1461'e göre)en az 55 mikron olacaktır.

Tüm metal parçaların sıcak daldırma ile galvanizlenmesi; işleme, eğme, kesme,delme, puntolama, işaretleme ve kaynak işlemleri tamamlandıktan ve yüzeylerüzerindeki pas ve yağlar kumlama, kimyasal temizleme vb yöntemlerle iyicetemizlendikten sonra yapılacaktır.

Galvanizleme işlemi, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi belgesine sahip bir yerdeyapılacak olup, galvanizleme işlemine ait düzenlenen raporlar İdareye sunulacaktır.

3. TESTLER

Aşağıdaki tip ve rutin testleri aksi belirtilmedikçe bu tip teknik şartnameye ve ilgilistandartlara göre yapılacaktır.

3.1. Tip Testleri

Aşağıdaki tip testleri her tipten seçilen direnç numunesi (numuneleri) üzerindeyapılacaktır.



;_

3.1.1. Koruma Derecesinin Doğrulanması

Mahfazanın öngörülen koruma derecesi IEC 60529 standardına göredoğrulanacaktır.

3.1.2. D.A. Direncinin ve 50 Hz Empedansın Ölçülmesi

D.A. direnci 10°C ile 40°C arasında bir ortam sıcaklığında ölçülecektir. Direnç birköprüyle ya da voltmetre-ampermetre yöntemiyle, anma akımı rms değerinin % 1'inigeçmeyen bir doğru akımla ölçülecektir.

Direncin 20 °C' taki değeri, ölçme sonucuna göre ve malzemenin firmaca GarantiliÖzellikler Listesinde beyan edilen sıcaklık/direnç düzeltme eğrisi kullanılarakhesaplanacaktır.

A.A. empedansının rms değeri ise, anma akımı rms değerinin % 1'ini geçmeyen 50Hz frekanslı bir alternatif akımla ölçülecektir.

3.1.3. Dielektrik Testleri

3.1.3.1 Yıldırım Darbe Gerilimine Dayanım Testi

Madde 2.4.’te belirtilen darbe gerilimi uygulanacaktır.

3.1.3.2 Şebeke Frekanslı Gerilime Dayanım Testi

Madde 2.4.’te belirtilen 50 Hz frekanslı dayanım gerilimi, direncin aktif bölümü iletopraklanmış mahfaza arasına 1 dakika süreyle uygulanacaktır. Deneye başlamadanönce toprak tarafındaki çıkış ucu ile aktif bölüm arasındaki bağlantı sökülecektir.

Her bir direnç paketinin kendi şasesine göre A.A. dayanım testi, ilgili maddedebelirtilen anma gerilimi temel alınarak ANSI C.57.32 standardına uygun şekildeyapılacaktır. ANSI C.57.32’de belirtildiği üzere Ur şaseye ilişkin bölümün anmagerilimi olmak üzere her bir birleşimin terminallerinden kendi şaselerine göreuygulanan test gerilimi

2.25xUr + 2000 V Ur > 600 V ise2xUr + 1000 V Ur ≤ 600 V ise

şeklinde olacaktır. Örnek olarak 10 direnç paketli bir nötr direnci için test gerilimi,

Ur = 36√3 kV :10 = 2 kV, test gerilimi = 2.25 x 2 + 2 = 6.5 ≈ 7 kV alınacaktır.

3.1.4. Isınma Testi (Sıcaklık Artışı Testi)

a) Test KoşullarıBu test, direnç, mahfazasından ayrılmaksızın toprak üstüne yerleştirilerekyapılacaktır. Ortam-sıcaklığı 10°C ile 40°C arasında olacak ve olabildiğince 20°C'ayakın olacaktır.

b) Çalışma Çevriminin 1. ve 2. Aşamalarını Temsil Eden TestlerÖnce 5 A büyüklüğünde bir akım, direnç kararlı sıcaklığa erişinceye kadargeçirilecektir (1. aşama). Sonra 20 A büyüklüğünde bir akım 10 dakika süreyle geçirilecektir (2. aşama).



Direncin değişimi, R1, ortam sıcaklığındaki değeri ile test sonucundaki değeriarasındaki farktan hesaplanacaktır.

Direncin bu iki deney aşaması sonundaki ortalama sıcaklık artışı, R1 vemalzemeye ilişkin beyan edilen sıcaklık katsayısı kullanılarak hesaplanacaktır. Direnç malzemesinin değişik bölümlerindeki sıcaklıklar termometre ya datermokupllar aracılığıyla ölçülerek, buradan bulunacak sıcaklık artışları kullanılarakbeyan edilen sıcaklık katsayısının doğruluğu kontrol edilecektir.

c) 3. Aşamayı Temsil Eden TestDirenç anma gerilimi altına alınacaktır. 5 sn’den çok daha kısa süreli bir testuygulanarak, direncin, 1. ve 2. aşamaların ardından, 40 C ortam sıcaklığındaulaşacağı ortalama sıcaklığa erişmesi için gerekli t süresi tespit edilecektir. Dirençtamamiyle soğuduktan sonra, t+5 sn süreli asıl test yapılacaktır. Müteakibenmadde 2.3.’de tanımlanan soğuma süresi zarfında direnç elemanının soğumaeğrisinin çıkarılması ve diğer kısımlardaki sıcaklık artışlarının tespiti amacıylagerekli ölçümler yapılacaktır.

Direncin değişimi, R2, t anı ile t+5 sn (test sonu) anı arasındaki değer farkındanhesaplanacaktır. Burada 3. aşama sonundaki R2’ye karşılık olan sıcaklık artışı,ya bu aralığa uygun sıcaklık katsayısı kullanılarak hesaplama yoluyla veyadoğrudan ölçmeyle bulunacaktır.

Direncin, Madde 2.2.'de tanımlanan toplam direnç değişimi R aşağıdaki gibihesaplanacaktır;

R = R1+ R2

d) Sıcaklık KatsayılarıAlıcı, karar tamamen kendisine ait olmak üzere sıcaklık artış hesabında kullanılan

katsayıların Alıcının uygun göreceği bir laboratuvarda yapılacak testlerledoğrulanmasını isteyebilir.

e) Sıcaklık Artışı Test Sonuçları İle İlgili Hususlar

R direnç değişimi, direnç anma değerinin %50’ sini geçmeyecektir. Direnç elemanında R değişimine tekabül eden sıcaklık artışı garanti edilen

değeri geçmeyecektir. Direnç elemanı Madde 2.3.’de tanımlanan soğuma süresi içerisinde tamamen

soğumuş olacaktır. Sıcaklık Artış Sınırları (+ 35 °C ortam sıcaklığına göre ) dirençler için 610 °C

olacaktır. Mahfaza için ise, mahfazaların montajından sonra rastgeledokunmaya karşı korunmayacağı göz önüne alınarak garantili özelliklerlistesinde garanti edilen sıcaklık artış sınır değerini aşmayacaktır.

Sıcaklık artış testi neticesinde nötr topraklama direncinde kullanılan yardımcımalzemeler zarar görmeyecektir.

Isınma Testi (Sıcaklık Artışı Testi) yukarıda belirtilen şekilde yapılacaktır. Ancak butest aşağıda belirtilen şekilde yapılması halinde de geçerli kabul edilecektir.

Test, nötr topraklama direnci üzerinden oda sıcaklığında, hava sirkülasyonununolmadığı bir ortamda 1000 A değerinde akımın, 36√3 gerilimde 5,25 s geçirilmesiyleyapılacaktır.

Test sonucunda;



R direnç değişimi, direnç anma değerinin %50’ sini geçmeyecektir. Direnç elemanında R değişimine tekabül eden sıcaklık artışı garanti edilen

değeri geçmeyecektir. Sıcaklık Artış Sınırları (+ 35 °C ortam sıcaklığına göre ) dirençler için 610 °C

olacaktır. Mahfaza için ise, mahfazaların montajından sonra rastgeledokunmaya karşı korunmayacağı göz önüne alınarak garantili özelliklerlistesinde garanti edilen sıcaklık artış sınır değerini aşmayacaktır.

Sıcaklık artış testi neticesinde nötr topraklama direncinde kullanılan yardımcımalzemeler zarar görmeyecektir.

Sıcaklık artış testini müteakiben soğuma eğrisinin çıkarılması amacıyla gerekliölçümler yapılacaktır.

3.2. Rutin Testler

İmal edilen bütün dirençlere İmalatçı tarafından uygulanacak rutin testler aşağıdaverilmiştir. Testlerde kullanılacak bütün cihazların kalibrasyonları akredite bir kuruluştarafından yapılmış olacaktır.

3.2.1. D.A. Direncinin Ölçülmesi

Bu ölçme Madde 3.1.2.'de belirtildiği gibi yapılacaktır.

3.2.2. Şebeke Frekanslı Gerilime Dayanım Testi

Şebeke frekanslı gerilime dayanım testi, Nötr Topraklama Direnci Tip TeknikŞartnamesi ′nin Tip Testleri başlıklı 3. maddesinin 3.1.3.2. alt maddesinde belirtilenşekilde yapılacaktır.

3.2.3. Fiziki Boyutların, Garantili Özellikler Listesinin, Etiketin, Boya-GalvanizKalınlığının Kontrolü

Onaylı proje ve Tip Teknik Şartnameye göre gerekli kontroller yapılacaktır.

3.3. Ölçü Transformatörleri ne Uygulanacak Testler

Sipariş edilen dirençte ölçü transformatörlerinin (akım transformatörü, gerilimtransformatörü) testleri ilgili TSE ve IEC standartlarına göre yapılacaktır.

3.4. Saha Testleri

Transformatör merkezine direncin montajı Yüklenici tarafından yapılacaksaaşağıdaki testler Yüklenici tarafından aşağıda belirtilen sıraya göre yapılacaktır.a) Her bir direnç paketinin kendi şasesine göre orjinal test geriliminin % 75’inde

A.A. dayanım testib) Birleştirilmiş direnç elemanlarının topraklanmış mahfazaya göre 5 kV’ta D.A.

yalıtkanlık direncinin ölçülmesi



c) Her direnç elemanının D.A. direnç değerinin ölçülerek, toplam direnç değerininkontrolü

3.5. Numune Alma

Numuneler Alıcı temsilcileri tarafından rastgele seçilecek ve aksi belirtilmedikçenumune sayısı aşağıdaki cetvelden tespit edilecektir.

Partideki Direnç sayısı Numune sayısı

5'e kadar Hepsi

6 - 35 5

35'ten fazla 1/7'si

Yukarıdaki çizelgede hesaplama sonucu tam sayı çıkmadığında bir üst tam sayınumune sayısı olarak alınacaktır.

4. TESTLERE VE KABUL KRİTERLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR

4.1. Nötr Topraklama Dirençleri

4.1.1. Tip Testleri

İstekli/Yüklenici, ihale dokümanlarında tanımlanan nötr topraklama direnci için, tipteknik şartnamenin “3.1. Tip Testleri” başlığı altında belirtilen testlerden; KorumaDerecesinin Doğrulanması ve Dielektrik Testlerini, Türk Akreditasyon Kurumu veyaUluslararası Laboratuvar Akreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yeralan akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş bir laboratuvarda, IsınmaTestini(Sıcaklık Artış Testini), KEMA/HOLLANDA, CESI/İTALYA, ICMET/ROMANYAya da eşdeğer bir laboratuvarda, D.A. Direncinin ve 50 Hz. Empedansın ÖlçülmesiTestilerini ise İdare temsilcileri gözetiminde imalatçı laboratuvarında veya İdareninonay vereceği bir laboratuvarda, “3.1. Tip Testleri” başlığı altında belirtilen kriterlere



göre ihale tarihi itibariyle İdarece aksi belirtilmedikçe son 10 (on) yıl içinde yaptırmışolacak ve testlere ait tip test raporlarını İdareye sunacaktır.

İdareye sunulan tip test raporları, teklif edilen nötr topraklama dirençleri ile aynıfabrikada imal edilmiş, birebir aynı tip ve birebir aynı özellikte nötr topraklamadirençleri üzerinde yapılmış testlere ait olacaktır. Bu tip test raporları ile ilgili olarak;tip testi yapılan nötr topraklama dirençlerinin hangi fabrikada imal edildiği, hangi tipve özellikteki nötr topraklama dirençlerine ait olduğu, tip testlerinin hangilaboratuvarda, hangi tarihte yapıldığı ve Koruma Derecesinin Doğrulanması veDielektrik Testlerinin yapıldığı laboratuvarın akredite bir laboratuvar olduğuna dairbelgeler, gerekli açıklamalar yapılarak detaylı bir şekilde Türkçe olarak İdareyesunulacaktır.

Tip test raporlarının İdareye sunulmaması veya sunulan tip test raporlarının ihaledokümanlarında tanımlanan nötr topraklama direnci tipine ait olmaması, ilgilistandartlarda ve Nötr Topraklama Direnci Tip Teknik Şartnamesi′nde belirtilenkriterleri karşılamaması durumunda; tip testleri ilgili standartlara uygun numune /numuneler üzerinde, ilgili standartlarda ve “3.1 Tip Testleri” başlığı altında belirtilenkriterlere göre yukarıda belirtilen şartlara uygun şekilde yapılacaktır.

4.1.2. Rutin Testler

Nötr Topraklama Direnci Tip Teknik Şartnamesi ′nin “Rutin Testler” başlıklı 3.2.maddesinde yer alan testler, sözleşme kapsamında sipariş edilen ve imalatıtamamlanan her bir nötr topraklama direncine, ilgili standartlarda ve Nötr TopraklamaDirenci Tip Teknik Şartnamesi′nde belirtilen kriterlere göre, İmalatçı tarafındanuygulanacak ve rutin test raporları CD/DVD ortamında 2 (iki) kopya olarak İdareyesunulacaktır.

4.1.3. Kabul Testleri

Tip Teknik Şartnamenin “Rutin Testler” başlıklı 3.2. maddesinde yer alan testler TipTeknik Şartnamenin, “3.4.Numune Alma” bölümüne uygun miktarda seçileceknumune üzerinde Tip Teknik Şartnamede belirtilen kriterlere göre, TEİAŞ temsilcilerigözetiminde, her parti nötr topraklama direnci teslimatı için kabul testleri olarakuygulanacaktır.

Nötr topraklama dirençlerinin kabul testleri, İmalatçı laboratuarında veya İdareninonay vereceği bir laboratuarda yapılacaktır. Kalibrasyon sertifikaları, nötr topraklamadirençlerinin rutin test raporları, akım ve gerilim transformatörlerinin rutin testraporları nötr topraklama dirençlerinin kabul testlerine başlanılmadan önce Muayeneve Kabul Komisyonuna sunulacaktır. Aksi halde, test ve kabul işlemlerinebaşlanmayacaktır.

4.2. Akım ve Gerilim Transformatörleri

4.2.1. Tip Testleri

İstekli/Yüklenici nötr topraklama dirençlerinin imalatında kullanılan akım ve gerilimtransformatörleri için Türk Akreditasyon Kurumu veya Uluslararası LaboratuvarAkreditasyon İşbirliği Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan akreditasyon



kurumları tarafından akredite edilmiş bir laboratuvarda veya İdare temsilcilerigözetiminde imalatçı laboratuvarında, IEC 61869–1, IEC 61869–2, IEC 61869–3standartlarının ve ilgili standartların güncel ve son baskılarında belirtilen kriterleregöre ve ihale tarihi itibariyle son 10 (on) yıl içinde yapılmış testlere ait test raporlarınıİdareye sunacaktır.

İdareye sunulan tip test raporları, teklif edilen nötr topraklama dirençlerinde kullanılanakım ve gerilim transformatörleri ile aynı fabrikada imal edilmiş, birebir aynı tip vebirebir aynı özellikte akım ve gerilim transformatörleri üzerinde yapılmış testlere aitolacaktır. Bu tip test raporları ile ilgili olarak; tip test raporları sunulan akım ve gerilimtransformatörlerinin hangi fabrikada imal edildiği, hangi tip ve özellikteki akım vegerilim transformatörlerine ait olduğu, tip testlerinin hangi laboratuarda, hangi tarihteyapıldığı ve tip testlerinin yapıldığı laboratuarın akredite bir laboratuar olduğubilgilerini içeren belgeler, gerekli açıklamalar yapılarak teklif ile birlikte sunulacaktır.

Tip test raporlarının İdareye sunulmaması, sunulan tip test raporlarının ihaledokümanlarında tanımlanan nötr topraklama direnci tipinde kullanılan akım ve gerilimtransformatörlerine ait olmaması veya IEC 61869–1, IEC 61869–2, IEC 61869–3standartlarının ve ilgili standartların güncel ve son baskılarında belirtilen kriterlerikarşılamaması durumunda; tip testleri –akım transformatörleri için kısa süreli akımtestleri (short time current tests) hariç olmak üzere ilgili standartlara uygun miktardanumune / numuneler üzerinde, IEC 61869–1, IEC 61869–2, IEC 61869–3standartlarının ve ilgili standartların güncel ve son baskılarında belirtilen kriterleregöre, akredite bir laboratuvarda veya İdarenin onay vereceği bir laboratuvarda İdaretemsilcileri gözetiminde, İdareye herhangi bir masraf yüklemeksizin Yüklenicitarafından bilabedel yapılacaktır.

Akım ve gerilim transformatörleri üzerinde yapılacak tüm tip testlerinden olumlusonuç alınacaktır. Bir tip testinin olumsuz sonuçlanması halinde, söz konusu akım vegerilim transformatörlerinin imal edilecek nötr topraklama dirençlerindekullanılmasına izin verilmeyecektir.

Akım ve gerilim transformatörlerinde kullanılacak epoksi reçine yalıtım malzemesineait ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yaptırılmış Tracking Resistance Test,Arc Resistance Test, Breakdown Strength ve Camlaşmaya Geçiş Sıcaklığı testleri ileilgili test raporları İdareye sunulacaktır.

Epoksi reçine yalıtım malzemesine ait test raporlarının sunulmaması veya sunulantest raporlarının uygun görülmemesi halinde, epoksi reçine yalıtım malzemesine aitTracking Resistance Test, Arc Resistance Test, Breakdown Strength ve CamlaşmayaGeçiş Sıcaklığı testleri, ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre, İdareye herhangibir masraf yüklemeksizin Yüklenici tarafından bilabedel yaptırılacaktır.

Camlaşmaya Geçiş Sıcaklığı testinde ölçülen değer aşağıdaki formüle göre akım vegerilim transformatörünün en yüksek ortam sıcaklığında ulaşabileceği sıcaklıkdeğerinin en az 10 ºC üstünde olmalıdır.

( En Yüksek Ortam Sıcaklığı + Sıcaklık Artışı ) ≤ ( Tg – 10 )En Yüksek Ortam Sıcaklığı : 40 ºCSıcaklık Artışı : Sıcaklık Artış Testi sırasında elde edilen değer



Tg :Camlaşmaya Geçiş Sıcaklığı ölçümünde elde edilendeğer

Epoksi reçine yalıtım malzemesine ait yapılacak tüm testlerden olumlu sonuçalınacaktır. Bir testin olumsuz sonuçlanması halinde, söz konusu epoksi reçineyalıtım malzemesinin imal edilecek akım ve gerilim transformatörlerindekullanılmasına izin verilmeyecektir.

4.2.2. Rutin Testler

IEC 61869–2 standardının Rutin Testler başlığı altında yer alan testler ve SpecialTests–Özel Testler başlığı altında yer alan “Measurement of capacitance anddielectric dissipation factor” testi; sözleşme kapsamında sipariş edilen nötrtopraklama dirençlerinde kullanılacak her bir akım transformatörüne, IEC 61869–1,IEC 61869–2, standartlarının ve ilgili standartların güncel ve son baskılarındabelirtilen kriterlere göre İmalatçı tarafından uygulanacak ve rutin test raporlarıCD/DVD ortamında 2 (iki) kopya olarak İdareye sunulacaktır.

IEC 61869–3 standardının Rutin testler ve Special Tests–Özel Testler başlığı altındayer alan “Measurement of capacitance and dielectric dissipation factor” testi;sözleşme kapsamında sipariş edilen nötr topraklama dirençlerinde kullanılacak herbir gerilim transformatörüne, IEC 61869–1, IEC 61869–3, standartlarının ve ilgilistandartların güncel ve son baskılarında belirtilen kriterlere göre İmalatçı tarafındanuygulanacak ve rutin test raporları CD/DVD ortamında 2 (iki) kopya olarak İdareyesunulacaktır.

4.2.3. Kabul Testleri

Tip Teknik şartnamenin “4.2.2 Rutin Testler başlığı altında yer alan testler her partiiçin uygun miktarda seçilecek numuneler üzerinde, ihale tarihi itibariyle ilgilistandartların en son baskılarına göre, İdarece aksi belirtilmedikçe imalatçı tarafındanyapılarak test raporları İdareye sunulacaktır.

4.3. Kabul Kriterleri

a) Testlerde kullanılacak cihazların kalibrasyonları akredite bir kuruluş tarafındanyapılmış olacak, kalibrasyon sertifikaları testler başlanılmadan önce Muayene veKabul Komisyonuna sunulacaktır.

b) Yapılacak tüm tip testlerinden olumlu sonuç alınacaktır. Bir tip testinden olumsuzsonuç alınması halinde, olumsuz sonuçlanan poza/tipe ait nötr topraklama direncireddedilecektir. Ancak, Yüklenicinin talebi ve İdarenin de uygun bulması kaydıyla,masrafları Yükleniciye ait olmak üzere, makul bir süre içinde, gerekli değişiklikleryapılarak üretilen yeni ürüne ait testlerin; karar verme yetkisi yalnız İdareye aitolmak üzere, süre uzatımı verilmeksizin tekrarı kabul edilebilir. İkinci kezyapılacak testlerin de başarısız sonuçlanması halinde, olumsuz sonuçlananpoza/tipe ait siparişin tamamı reddedilecektir.

c) Tüm kabul testlerinden olumlu sonuç alınacaktır. Kabul testlerinin herhangibirinden olumsuz sonuç alınırsa ilk numunelerin iki katı kadar yeni numunealınacak ve testler tekrarlanacaktırTest için seçilen numunelerin hiçbirisi kusurlu çıkmamalıdır. Kusurlu birimlerinçıkması durumunda İdare, tüm partiyi reddedebilecek ya da Yüklenici tarafından



kusurlu birimlerin değiştirilmesi ve ilgili testlerin tip teknik şartname şartlarınauygun olarak testten geçirilmesini isteyebilecektir.

Kabul testleri uygulanan nötr topraklama dirençlerinin Tip Teknik Şartnameyeuygun olmadığı anlaşılırsa, İdare bunları reddedebilir. İdarenin kabul etmesihalinde; Yüklenici giderleri kendisince karşılanmak üzere, reddedilen malzemeleriyenisiyle değiştirecek ya da Tip Teknik Şartnameye uygunluğunu sağlayacakdeğişiklikleri yapacaktır.

4.4. Kabul Prosedürü

İdare veya temsilcisi, Tip Teknik Şartnameye uygunluklarını doğrulamak amacıylanötr topraklama direnci ile akım ve gerilim transformatörünü inceleme ve/veya testtengeçirmekte serbesttir. İdare, bu amaçlarla görev verilen herhangi bir temsilcininkimliği konusunda Yükleniciye yazılı olarak bilgi verecektir.

İmalat kontrolü ve testler, İmalatçının tesislerinde, malzeme teslimat yerinde ve/veyamalzemelerin son teslim yerinde yapılabilir. İmalat kontrolü ve testler, İdareye hiçbirgider yüklemeksizin, incelemecilere çizim ve üretim bilgilerini gözden geçirme iznidahil, mantıklı her türlü yardım ve kolaylık sağlanacaktır.

Yüklenici, imalatın tamamlanmasından sonra İdareye test programını bildirecektir.Yüklenici, testlerin asıl başlama tarihini, yurtdışında yapılacak testler için en az 30(otuz) gün, yurtiçinde yapılacak testler için ise en az 15 (onbeş) gün öncesinden,İdareye bildirecektir.

Başarılı test ve inceleme sonucunda, test raporları karşılıklı olarak imzalanacak veİdare temsilcilerince sevkiyat için Sevk Emri verilecektir. Yüklenici, 2 (iki) kopya olmaküzere, karşılıklı olarak imzalanmış nötr topraklama dirençlerinin kabul test raporlarını,İmalatçı tarafından hazırlanan ve imzalanan nötr topraklama dirençlerinin rutin testraporlarını, İmalatçı tarafından hazırlanan ve imzalanan akım ve gerilimtransformatörlerinin rutin test raporlarını ve ayrıca kalibrasyon sertifikalarını İdaretemsilcilerine verecektir.

Ancak, İdare Yükleniciye zamanında haber vererek testlerde bulunmayacağınıbildirebilir. İdarenin testlere katılmayacağını bildirmesi durumunda, Yüklenici; nötrtopraklama direnci ile akım ve gerilim transformatörü İmalatçıları tarafındangerçekleştirilen rutin testlere ait olmak üzere, İmalatçılar tarafından hazırlanan veimzalanan nötr topraklama dirençlerinin rutin test raporlarını, akım ve gerilimtransformatörlerinin rutin test raporlarını ve ayrıca kalibrasyon sertifikalarını,incelenmesi için 3 (üç) kopya olarak İdareye gönderecektir. Test raporlarının uygunbulunması durumunda, İdare tarafından sevkiyat için Sevk Emri verilecek, onaylı 1(bir) kopya test raporu Yükleniciye geri gönderilecektir.



TEİAŞ

EK-1NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ

GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ

Sipariş No: …………………………Poz No: …………………………

Alıcının Mlz. Kod. No: …………………………

TANIM BİRİM İSTENEN GARANTİ EDİLEN

1. İmalatçının adı ve imalat yeri

2. İmalatçının tip işareti

3. Çalışma Koşulları- Deniz seviyesinden yükseklik (metre)

- Ortam sıcaklığı

En yüksek (ºC)

En düşük (ºC)

24 saatlik ortalama (ºC)

- Maksimum nispi nem (24 saatlik ortalama)

%

- En yüksek güneş ışınımı (W/m2)

- Yer sarsıntısı

Yatay ivme (g)

Düşey ivme (g)

4. Uygulanan standartlarT.T.Ş. madde 1.2’de belirtilmiştir.

5. Sistem en büyük işletme gerilimi (kV)

6. Sistem anma gerilimi (kV)

7. Direnç anma gerilimi (kV)

8. Anma frekansı (Hz) 50

9. Direnç anma akımı, In (A) 1000

10. Direnç anma değeri, Rn (ohm)

11. Kullanılacağı yer (Dahili/Harici)

12. 20°C’de direnç değerinin anma değerine göre değişimi

(%) ≤ ± 5

13. 50 Hz A.A. empedansı ile D.A.direnci arasındaki değişim

(%) ≤± 2

14. Kullanılan direnç malzemesine ait direnç/sıcaklık eğrisi


Garantili Özellikler Listesi

TEİAŞ


15. 40°C'de anma çalışma çevrimi uygulanmasından sonra direncin en büyük değeri

(ohm)

16. Anma çalışma çevrimiT.T.Ş. Madde 2.3.'de belirtilmiştir.

17. Direncin öngörülen çalışma ömrü

18. Anma çalışma çevriminin soğuma süresi kadar aralıklarla uygulanması durumunda

- Direnç değerindeki R değişim

(%) ≤50

- Direnç elemanındaki sıcaklık artışı

(°C) ≤610

- Mahfazanın sıcaklık artışı (°C)

19. Anma akımı termik dayanım süresi

(s)

20. Yalıtım ortamı Hava

21. Soğutma biçimi Hava, doğal

22. Yalıtkanlık

- 50 Hz A.A. dayanım gerilimi (kV)

- Yalıtkanlık direnci (Mohm)

- 1.2/50 µs yıldırım darbe dayanım gerilimi

(kV- tepe)

23.

Transformatörün nötr noktasına bağlantı elemanı ve kesiti(XLPE kablo ile/bakır bara ile/St-Al iletken ile)

24.

Siparişin kapsamı(Mahfaza + Direnç) +(Mahfaza +Gerilim Transformatörü +Akım Transformatörü)

Evet

25. Nötr topraklama direncini oluşturan

- Ünite sayısı (adet)

- Ünitedeki eleman sayısı (adet)- Elemanın boyutları (en x boy x kalınlık)

(mm)

- Direnç elemanının malzemesi

- Bir elemanın ağırlığı (kg)

26. Şayet varsa direnç dışındakiteçhizatlar

Akım Transformatörü



TEİAŞ




29. Kullanma amacı Koruma

30. Kullanım yeri Dahili

31. Yalıtım biçimi Kuru

32. Yapısal tip Kaide

33. Sistem en yüksek gerilimi, Um (kV- etken)

34. Anma yalıtım seviyesi

- Primer devreler

1 dk. süreli şebeke fr. dayanım gerilimi

(kV- etken)

Darbe dayanım gerilimi (kV- etken)

- Sekonder devreler


(kV- etken) 3

Aynı sargının bölümleri arasında 1 dk. süreli şebeke frekanslı dayanımgerilimi

(kV- etken) 3

Sarımlar arası aşırı gerilime dayanım (1 dk süreli) (sekonder sargıda)

(kV- etken) 4.5

35. Sürekli termik anma akımı 1.2In

36. Yalıtım sınıfı

37. Sürekli termik anma akımında sıcaklık artışı

- Sargıda (K)

38. Kısa süreli (1s) termik anma akımı, Ith

(kA)

39. Dinamik anma akımı, Idyn (kA-tepe) 2.5 Ith

40. Anma dönüştürme oranı (A/A) 200/1

41. Anma gerilimi (kV)

42. Anma gücü (VA) 10

43. Doğruluk sınıfı 5P10

Gerilim Transformatörü



46. Kullanma amacı Koruma

47. Kullanım yeri Dahili

48. Yalıtım biçimi (yağlı/kuru) Kuru

49. Kullanım biçimi (topraklanmış/topraklanmamış)

Topraklanmış

50. Sistem en yüksek gerilimi, Um (kV- etken)



TEİAŞ


51. Anma gerilimi (primer/sekonder) (kV/kV)

52. Anma yalıtım seviyesi

- Primer devreler


(kV- etken)

Darbe dayanım gerilimi (kV- etken)

- Sekonder devreler


(kV- etken) 3

Aynı sargının bölümleri arasında 1 dk. süreli şebeke frekanslı dayanımgerilimi

(kV- etken) 3

53. Yalıtım sınıfı

54. Sıcaklık artış sınırları

- Sargıda (K)

55. Anma gücü (VA) 10

56. Doğruluk sınıfı 3P

Buşingler

Nötr Tarafı




60. Anma akımı (A)

61. Minimum yüzeysel kaçak yolu uzunluğu (Harici/Dahili)

(mm)

Toprak Tarafı




65. Anma akımı (A)

Mesnet İzolatörü




69. Mekanik kırılma yükü eğmede (N)

70. Minimum yüzeysel kaçak yolu uzunluğu

(mm)

71. İzolatör yüksekliği (mm)

72. Maksimum anma dış çapı (mm)

73. Net ağırlığı (kg)

Mahfaza



TEİAŞ


74. Koruma derecesi (Harici) IP23

75. Koruma derecesi (Dahili) IP20

76. Mahfazanın çelik sac kalınlığı (mm)

Ağırlık ve Boyutlar

77. Ambalajlı ağırlık (kg)

78. Net ağırlık (kg)

79. Genel boyutlar ve mahfaza(mahfazaların) içine yerleştirilenteçhizatların durumunu gösterenteknik resimler ve numaraları

80. Ambalaj boyutları (mm)

Kuru Tip Akım ve Gerilim Transformatörlerinde Kullanılacak Epoksi Reçine Yalıtım Malzemesinin Fiziksel ve Mekanik Özellikleri

81. Epoksi reçinenin imalatçısınınadı, imalat yeri ve ticari kodu

82. Epoksi reçine yalıtım malzemesikarışımı (Malzemelerin ticari adıve karışımdaki miktarı ağırlıkolarak verilecektir.)- Reçine

- Dolgu

- Sertleştirici

- Hızlandırıcı

83. Dielektrik kayıp faktörü (tan)

- 20C- 80C- 100C

84. Dielektrik sabiti (r) (20C)

85. Özgül direnç

- 20C’de (ohm-cm)

- 80C’de (ohm-cm)

86. Camlaşma sıcaklığı (C ) (Tg)

87. Su emme oranı (%)

88. Çekme kuvveti (N/mm2)

89. Kopma halinde uzama (%)

90. Statik E-Modülü (N/mm2)



TEİAŞ

EK-2NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ

SAPMALAR (DEVIATIONS) LİSTESİ

Sipariş No: …………………………Poz No: …………………………

Alıcının Mlz. Kod. No: …………………………

A- TEKNİK ŞARTNAMEDEN SAPMALAR (DEVIATION)

(Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibi tarafındanaçıkça belirtilecektir.)

- ……………………………………………………………….

- ………………………………………………………………….

- ………………………………………………………………….

-…………………………………………………………………..

- ………………………………………………………………….

-…………………………………………………………………..

-…………………………………………………………………….

B- GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİNDEKİ SAPMALAR (DEVIATION)

(Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibi tarafındanaçıkça belirtilecektir.)

- ……………………………………………………………….

- ………………………………………………………………….

- ………………………………………………………………….

-…………………………………………………………………..


Sapmalar Listesi

Documents

NÖTR TOPRAKLAMA DİRENCİ TİP TEKNİK ŞARTNAMESİ¶tr... · ceramic material or glass for systems with nominal voltages greater than 1000 V TS EN 61869-1 IEC 61869-1 Ölçü transformatörleri