Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

  • Upload
    tuzin

  • View
    221

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    1/76

    1

    PHN I

    L THUYT HA PHNTCH NH TNH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    2/76

    2

    BI 1

    I CNG V HA HC PHN TCH NH TNH

    Mc tiu

    1. Trnh by uc cc phng php phn tch nh tnh.

    2. Cc phn ng dung trong ha phn tch nh tnh.

    3. Nu uc cc hthng phn tch caiton v anion.

    Nhim vca phn tch nh tnh l xc nh cc nguyn t, cc ion, cc phn

    tc trong thnh phn cht phn tch. Trong phm vi bi ny chgii thiuphn phn tch nh tnh cc ion v c trong dung dch.

    1.CC PHNG PHP PHN TCH NH TNH

    1.1.Phng php ha hc

    L phng php nh tnh da trn cc phn ng ha hc. Phng php

    ny khng cn trang thit b phc tp nn c s dng rng ri trong thc t.

    Tuy nhin n khng pht hin c nhng lng cht tng i nh.

    1.2.

    Phng php vt l v ha l

    L nhng phng php da trn cc tnh cht vt l v ha l ca cht cn

    phn tch:

    Phng php so mu ngn la: t cc hp cht d bay hi ca cc

    nguyn t trn ngn la n gas khng mu ri quan st. V d: ngn la Na+

    c mu vng, K+ c mu tm, Ba2+ c mu xanh lc nht.

    Phng php dng c: l phng php dng my thit b hot ng theo

    nhng nguyn l xc nh phn tch nh tnh. V d: quang ph hp th, sc

    k,

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    3/76

    3

    Phng php vt l v ha l c c nhy v chnh xc cao nhng

    i hi trang thit b phc tp khng phi tt c c s u trang b c nn

    phng php ha hc vn ng vai tr quan trng trong cng tc phn tch.

    1.3.

    Phn tch t v phn tch kh1.3.1.

    Phn tch t

    Cc phn ng dng trong phn tch nh tnh thng c tin hnh trong

    dung dch. u tin ngi ta ha tan cht phn tch trong dung mi sau

    cho dung dch tc dng vi thuc ththch hp.

    V d: pht hin ion clorid, ngi ta ha tan mt lng NaCl trong nc,

    sau nhthuc thl AgNO3vo.

    1.3.2.

    Phn tch kh

    Cht kho st v thuc th u l dng rn.

    un nng nhit cao

    V d:mui Natri t ln trn ming platin nung di ngn la khng mu th

    n chuyn sang mu vng; tng tmui Kali cho mu tm xanh; Strontium

    cho mu cam; Barium cho mu xanh l.

    Kt hp nhit v ha cht

    V d:to ht mu ca Natri tetraborat (Na2B4O7, 10H2O) hay Natri

    hydrophosphat ammonium (NaNH4HPO4.4H2O) bng cch kim chy (un

    vi Na2CO3v KNO3).

    Nghin cht rn vi thuc thrn. (do Flavitski ngh1898)

    V d:nghin vi tinh thCobalt Sulfat trn bn bng svi 1 lng

    Ammonium thiocyanat rn (NH4CNS) to phc (NH4)2[Co(CNS)4] c mu

    xanh dng.CoSO4+ NH4SCN (NH4)2[Co(SCN)4] + (NH4)SO4.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    4/76

    4

    1.4.

    Phn tch lng ln, bn vi, vi lng, siu vi lng

    1.4.1.

    Phn tch th:lng cht 0,1-1g hay 10-100 ml dung dch. Tin hnh

    trong ng nghim , becher, bnh cu.

    1.4.2.

    Bn vi phn tch:0,01 0,1g cht rn hay 0,1 - 0,3 ml dung dch.1.4.3.Phn tch nh:(vi phn tch) vi mg cht rn hay 0,01 0,1 ml dung

    dch.

    1.4.4.Siu vi phn tch:lng cht phn tch rt nh (hng g). Thc hnh

    di knh hin vi.

    1.4.5. Phng php vi tinh th:thc hin trn gi mang thy tinh, quan st

    ion hay nguyn t qua knh hin vi dng kt tinh.

    1.4.6.Phn tch dng phn ng chuyn mu dung dch hay thu ta mu

    Tin hnh trn giy v phn hy t t theo th t xc nh ca dung dch

    kho st v thuc th. C th thc hin trn a s, mt knh ng h hay

    chn s.

    1.5.

    Phn tch ring bit v phn tch h thng

    1.5.1.

    Phn tch ring bit

    L xc nh trc tip mt ion no trong hn hp nhiu ion bng mtphn ng c hiu (phn ng ch xy ra i vi ring mt ion). C th ly

    tng phn ring dung dch phn tch th ring tng ion, khng cn theo

    mt th t nht nh no.

    V d:tm Bi3+bng thuc th thioure c mu vng ti, Fe3+vi KSCN c

    mu mu c trng.

    Trong nhiu trng hp khng s dng c phng php phn tch

    ring bit v khng phi tt c cc ion u c phn ng tht c hiu.1.5.2.

    Phn tch h thng

    L tin hnh xc nh cc ion theo mt thtnht nh. Mun phn tch

    hthng mt hn hp nhiu ion, ngi ta thng dng cc thuc th nhm

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    5/76

    5

    chia cc ion thnh nhiu nhm, mi nhm c thli c chia thnh cc phn

    nhm v cui cng c tch ring thnh ion ring bit xc nh.

    C hai hthng phn tch cation:

    Hthng dng H2S. Hthng dng acid base.

    2.CC PHN NG DNG TRONG PHN TCH NH TNH

    2.1.Cc loi phn ng

    2.1.1. Phn loi theo bn cht ha hc

    Phn ng ha tan. V d:

    CaCl2/nc = Ca2++ 2Cl-

    CaCO3+ 2HCL = CaCl2+ CO2+ H2O

    Phn ngkt ta. V d:

    Ag++ Cl-= AgCl

    Phn ng trung ha. V d:

    Ba(OH)2+ 2HCL = BaCl2+2H2O

    Phn ng to cht bay hi. V d:

    NH4NO

    3+ NaOH = NH

    3+ NaNO

    3+ H

    2O

    Phn ng oxy ha kh. V d:

    2Mn2++ 5PbO2+ 4H+= 2MnO4+ 5Pb

    2++ 2H2O

    Phn ng to phc. V d:

    Hg2++ 4I-= [HgI4]2-

    2.1.2. Phn loi theo mc ch phn tch

    Phn ng tch:

    Nhm chia cc cht, cc ion thnh tng nhm nh, hay tch ring mt ion,mt cht dung cho phn ng xc nh.

    Phn ng c trng hay xc nh nh:

    Phn ng kha hay loi b ion cn tr.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    6/76

    6

    Phn ng m kha hoc ph phc gii phng ion cn tm.

    Phn ng iu chnh pH mi trng ha tan, kt ta hoc trung ha

    cht cn phn tch.

    2.2.

    nhy v tnh c hiu ca phn ngCc phn ng dng trong phn tch nh tnh cn phi nhanh, nhy, c

    hiu, c du hiu d nhn bit nh kt ta, to mu, mu thayi trong cc

    dung mi, hay cc iu kin phn ng, sinh kh c c im ring.), xy ra

    hon ton. Tuy nhin, ty theo mc ch phn tch ch cn t mt vi yu cu

    c th, khng nht thit phi c cc c tnh nu. Chng hn, khi tch

    ring mt ion bng cch kt ta th phn ng phi hon ton. Nhng ch nh

    tnh ion th khng cn phi nh vy.

    Hai yu cu quan trng i vi mt phn ng nh tnh l nhy, c

    hiu

    2.2.1. nhy ca phn ng

    L lng cht ti thiu c thpht hin bng phn ng trong iu kin

    xc nh

    C 2 cch biu th nhy:

    nhy tuyt i hay gii hn pht hin: l lng cht nhnht, thng

    tnh bng microgam ( 1mcg = 10-6g ) trong mu em thcn c pht

    hin bng mt phn ng no .

    nhy tng i: l nng gii hn (hay pha long gii hn ),

    thng tnh theo gam/ml, cn c pht hin bng mt phn ng trong

    iu kin xc nh

    VD: phn ng kt ta xc nh Na+

    bng thuc thStreng trong ng nghimc nhy tuyt i l 10 mcg, ngha l phi c ti thiu 10 mcg Na+trong

    mu em th. Mt khc quan st c r rng trong ng nghim th th

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    7/76

    7

    tch dung dch em tht nht l 0,5 ml. V vy nhy tng i bng 2 x

    10-5g (Na+)/ml.

    Cng phn ng nhng m thc hin bng cch soi tinh th di tnh hin

    vi th thtch dung dch mu thchcn 0,001 ml, theo nhy tng ivn l 2x10-5g/ml (hay pha long l 1/50.000 so vi n vnng g/ml),

    nhng nhy tuyt i sl 0,02 mcg (nhy hn 500 ln so vi phn ng

    trong ng nghim).

    V d trn y cho thy, nhy phthuc cch thc hin phn ng. Ngoi ra

    nhy phthuc cc yu tnhit , nng , thuc th, sc mt ca cc

    ion l

    C mt s cch tng nhy phn ng. Chng hn, dung dch iod rt long

    trong nc c mu vng kh nhn bit, nhng khi chit iod vo Cloroform

    mu tm xut hin r rng.

    2.2.2. Tnh c hiu ca phn ng

    L trong nhng iu kin xc nh , c th dng phn ng (hay thuc th)

    xc nh mt cht khi c mt cc cht khc. Tnh c hiu ca mt phn

    ng c th biu th bng gi tr.

    lng ion cn pht hin

    F= -----------------------------

    Lng ion l cng c mt

    Tt nhin, F cng nh, phn ng cng c hiu.

    V d: KI l thuc th dc hiu ca ion Hg2+

    v n cho ta mu son HgI2rtd nhn ra, d nng Hg2+rt nh nm ln trong nhiu ion khc. Hn

    na mu d dng bin mt nu cho d KI do to thnh phc [HgI4]2-tan v

    khng mu.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    8/76

    8

    2.3.

    Thuc th trong cc phn ng nh tnh

    Yu cu ca thuc th trong phn tch: Phi tinh khit, nhy v c hiu.

    tinh khit l yu cu quan trng nht, cc thuc th ha hc xp theo

    tinh khit tng dn nh sau: Loi k thut thng lm nguyn liu ban u.

    Loi tinh khit th nghim ha hc ni chung.

    Loi tinh khit phn tch.

    Loi tinh khit ha hc lm cht chun.

    Loi tinh khit quang hc dng trong phn tch quang ph.

    Thuc th theo tc dng phn tch: gm hai loi

    Thuc th nhm: L thuc th c tc dng ging nhau ln mt nhm cc

    ion. V d, HCl l thuc th ca nhm Ag+, Pb2+, Hg22+.

    Thuc th chn lc: l thuc th c tc dng ging nhau trn mt s ion

    m cc ion ny c th thuc cc nhm phn tch khc nhau. Chng hn,

    NH3c th to phc tan v khng mu vi mt s ion nhiu nhm phn

    tch.

    Thuc th c hiu hay thuc th ring: l thuc th ch cho phn ng c

    hiu vi mt ion hoc vi mt cht. V d: h tinh bt cho mu xanh ch

    vi iod, dimethyglyoxim trong mi trng amoniac to thnh ch vi ion

    Ni2+mt kt ta mu hng.

    3.

    PHN TCH NH TNH CATION THEO PHNG PHP ACID

    BASE

    C 2 ng li ch yu phn tch h thng cc cation l ng li theo

    phng php dng H2S v ng li theo phng php acid base.3.1.H thng dng H2S

    Nguyn tc:to ta vi cc thuc th nh : HCl, H2S, (NH4)2S/ NaOH,

    (NH4)2CO3

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    9/76

    9

    Cc cation c chia thnh 5 nhm ty theo thuc thchung ca nhm.

    u im:kh cht ch, kt qukh chnh xc, pht hin trit cc cation.

    Nhc im:H2S rt c, mi kh chu, hay gp dung dch keo ca S.

    3.2.

    H thng dng acid - baseNguyn tc: Cc cation to ta hay to phc vi cc acid HCl, H2SO4 hoc

    vi cc base nh NaOH, NH4OH.

    u im:

    t c hi hn hthng dng H2S

    Sdng c nhng tnh cht c bn ca cc nguyn t: quan hca cc

    nguyn tny vi cc acid v base, tnh lng tnh ca cc hydroxyd v

    kh nng to phc ca cc nguyn t.

    Thi gian thc hin phn tch ngn hn t30 40% so vi hthng H2S

    Nhc im:Phn chia nhm khng cht chbng hthng dng H2S

    Phn nhm cc cation

    Nhm Ion Thuc th Kt qu

    I Ag+, Pb2+, Hg22+ HCl 6M Ta clorid

    II Ba

    2+

    , Ca

    2+

    H2SO43M/ cn 90

    o

    Ta sulfat

    III Al3+, Zn2+ NaOH dHydroxyd tan/ kim

    d

    IV Bi3+, Fe3+, Mg2+NaOH, NH4OH

    + H2O2

    Hydroxyd khng tan/

    kim d

    V Cu2+, Hg2+ NH4OH Phc tan/ NH4OH d

    VI Na+, K+, NH4+ Chuyn bit

    4.

    PHN TCH NH TNH ANIONDo khng c thuc thnhm r rng nn cng khng thphn chia mt cch

    cht chton bcc anion thnh nhng nhm ring phn tch hthng

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    10/76

    10

    ging nh cc cation. Da theo tc dng thuc thnhm anion c th c phn

    loi theo bng 1.1.

    Phn nhm cc anion

    C ba phng php: phn tch hthng, na hthng v ring bit.

    Bng1.1.Phn loi thuc th theo nhm anion

    Nhm Ion

    I Cl-, Br-, I-, S2-, NO3-

    II PO43-, HCO3-, CO3

    2-, AsO33-, AsO4

    3-

    III SO42-, SO3

    -

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    11/76

    11

    TT Thuc thnhm Nhm anion Sn phm hoc du hiu phn

    ng

    1

    HCl 2N hay

    H2SO4

    CO32-; CN-; S2-;SO3

    S2O32-; NO2

    -; ClO-

    To cc kh tng ng:

    CO2(khng mu, lm c nc

    vi trong); HCN(mi hnh

    nhn); H2S(mi thi); SO2(mi

    sc mnh); SO2v S; NO v

    NO2(mu nu , kh th); Cl2

    (mu vng lc, kh th)

    2

    BaCl2+ CaCl2trong mi trng

    trung tnh

    AsO33-; AsO4

    3-; CrO42-;

    ClO

    -

    ; MnO4-

    ; SO42-

    ;PO4

    3-; BrO3-; IO3

    -; F-

    To kt ta tng ng:

    Ca3(AsO3)2trng; Ca3(AsO4)2trng; BaCrO4vng; Ba(MnO4)2

    ; BaSO4trng; Ca3(PO4)2

    trng; Ba(BrO3)2trng; Ba(IO3)2

    trng; CaF2trng:

    3

    AgNO3+ HNO3

    2N

    SCN-;Cl-; Br-; I- To kt ta tng ng:

    AgSCN trng; AgCl trng; AgBr

    vng nht; AgI vng r4 Hn hp Mg

    (NH4OH +

    NH4Cl + Mg Cl2)

    AsO43-; PO4

    3- To kt ta tng ng:

    MgNH4AsO4trng; MgNH4PO4

    trng.

    5

    KI + H2SO42N

    CrO42-; AsO3

    3-; MnO4-;

    ClO-; ClO3-; BrO3

    -;

    IO3-; NO2

    -

    Gii phng I2

    (Nhn bit iod bng mu trong

    dung dch nc hoc trong

    cloroform, hoc thbng htinh

    bt).

    6 Dung dch I2 S2-; SO3

    2-; S2O32-; Lm mt mu I2

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    12/76

    12

    AsO33-

    7 Dung dch

    KMnO4+ H2SO4

    2N

    S2-; SO32-; S2O3

    2-;

    AsO33-; NO2

    -; Cl-; Br-:

    I-; CN-; SCN-

    Lm mt mu KMnO4

    8 Khng c thuc

    thnhm

    NO3-; ClO4

    -

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    13/76

    13

    BI 2

    XC NH CC CATION NHM I

    (Ag+, Pb2+, Hg22+)

    MC TIU

    1. Trnh by c tn, cng thc ha hc ca TT nhm, TT cation, hin tng

    c trng khi cation nhm I tc dng cc TT v vit phng trnh ion

    minh ha.

    2. Thao tcng kthut th v xc nh cation nhm I.

    1.

    Thuc thnhm

    1.1. Thuc thnhmCc cation nhm ny c kh nng to kt ta vi hu ht cc acid (trHNO3)

    nhng ch c HCl 6N th to ta vi nhm ny m khng to ta vi cc

    cation nhm khc. V th acid hydrocloric nng 6M (HCl 6M) chnh l

    thuc th tch nhm cation Ag+, Pb2+, Hg22+ra khi cc cation khc.

    Cc cation nhm I tc dng vi acid hydrocloric 6M to thnh cc kt ta

    trng, cc kt ta ny c tnh cht khc nhau trong amoni hydroxyd (NH4OH).

    1.2. Phng trnh ionAg++ HCl = AgCl+ H+

    AgCl tan trong dung dch NH4OH

    Pb2++ 2HCl = PbCl2+ 2H+

    PbCl2khng tan trong dung dch NH4OH

    Hg22++ 2HCl = Hg2Cl2+ 2H

    +

    Hg2Cl2ha en trong dung dch NH4OH

    2.

    Thuc thcation

    2.1. Thuc thca ion Ag+:Vi cc dung dch ca

    2.1.1. Kali cromat (K2CrO4):Ag+to ra kt ta thm.

    2Ag++ K2CrO4= Ag2CrO4+ 2K+

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    14/76

    14

    2.1.2. Kali iodid (KI):Ag+to kt ta vng nht.

    Ag++ KI = AgI+ K+

    2.1.3. Natri carbonat (Na2CO3): to ra kt ta trng, lu ha xm (do

    phn hy thnh Ag2O).

    2.2 Thuc thca ion Pb2+

    2.2.1. Amoni sulfur [(NH4)2S] hay hydrosulfur (H2S):Pb2+ to ra kt ta

    en.

    Pb2++ (NH4)2S = PbS+ 2NH4+

    Pb2+ + H2S = PbS+ 2H+

    2.2.2. Kali cromat:Pb2+ to ra kt ta vng ti, ta ny tan trong dung dch

    acid nitric, dung dch natri hydroxyd, khng tan trong acid acetic.

    Pb2++ K2CrO4 = PbCrO4+ 2K+

    2.2.3. Kali iodid:Pb2+ to ra kt ta vng, ta ny tan trong nc nng, khi

    ngui li kt ta tinh thmu vng ng nh.

    Pb2++ 2KI = PbI2+ 2K+

    2.2.4. Acid sulfuric long (H2SO4 3M):Pb2+ to ra kt ta trng.

    Pb2++ H2SO

    4=

    PbSO

    4+ 2H+

    2.2.5. Natri carbonat:to ra kt ta trng.

    Pb2++ Na2CO3 = PbCO3+ 2Na+

    2.3 Thuc thca ion Hg22+

    2.3.1. Amoni hydroxyd:Hg22+to ra kt ta xm en (Hgonguyn t).

    Hg22++ 2NH4OH = Hg2(OH)2+ 2NH4

    +

    2.3.2. Kali cromat:Hg22+ to ra kt ta mu gch.

    Hg22+

    + K2CrO4= Hg2CrO4 + 2K+

    2.3.3. Kali iodid:Hg2

    2+ to ra kt ta mu xanh lc, nu d TT th chuyn

    thnh mu en (Hgonguyn t)

    Hg22++ 2KI = Hg2I2+2K

    +

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    15/76

    15

    Hg2I2+ 2KI = Hgo+ K2[HgI4]

    2.3.4. Natri carbonat:Hg22+ to ra kt ta xm en

    Hg22++ Na2CO3= Hg2CO3+2Na

    +

    Bng1.2. Tm tt cc phn ng c trng ca cation nhm ICationThuc th

    Ag+ Pb2+ Hg22+

    HCL long AgCltrng, tan

    trong NH4OH d

    do to phc

    [Ag(NH3)2]+

    PbCl2trng,tan

    trong nc nng

    HgCl2trng, tc

    dng vi NH4OH

    to Hg0+ NH2HgCl

    H2SO4

    long

    - PbSO4trng Hg2SO4trng

    NaOH hay

    KOH

    Ag2Oen Pb(OH)2trng, tan

    trong kim d, to

    PbO22-

    Hg2Oen

    NH4OH d To phc

    [Ag(NH3)2]

    +

    Pb(OH)2trng [Hg2ONH2]NO3 +

    Hg

    0

    K2CO3hay

    Na2CO3

    Ag2CO3trng Pb2(OH)2CO3trng Hg2CO3 = HgO +

    Hg +CO2

    K2CrO4 Ag2CrO4nu PbCrO4vng tan

    trong kim d

    HgCrO4

    KI AgIvng PbI2vng tan trong

    nc nng

    Hg2I2vng, xanh,

    nu d thuc th s

    to thnh HgI42- +Hg0

    H2S Ag2Sen PbSen HgSen+ Hg0

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    16/76

    16

    CU HI N TP

    1. Trnh by tn, cng thc ha hc ca TT nhm, hin tng c trng khication nhm I tc dng vi TT nhm v vit phng trnh ion minh ha?

    2. Ktn, cng thc ha hc, hin tng c trng ca cc TT xc nh ion

    Ag+, Pb2+, Hg22+v vit phng trnh ion minh ha.

    3. K tn cc thuc thging nhau ca ion Ag+, Pb2+, Hg22+v hin tng

    khc nhau khi cc TT tc dng vi ion Ag+, Pb2+, Hg22+?

    4. Hy sdng bng kim c khng tkim tra kthut thv xc

    nh cation nhm I?

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    17/76

    17

    Bi 3

    XC NH CATION NHM II

    (Ba2+, Ca2+)

    MC TIU

    1. Trnh by c tn, cng thc ha hc ca TT nhm, hin tng c trng

    khi cation nhm II tc dng vi TT nhm v vit phng trnh ion

    minh ha.

    2. K c tn, cng thc ha hc, hin tng c trng ca TT xc nh

    cation Ba2+, Ca2+v vit phng trnh ion minh ha.

    3. Thao tc ng k thut thcation nhm II vi cc TT ca chng v xcnh ng cation nhm I, II.

    1. Thuc thnhm

    1.1. Thuc th nhm

    Acid sulfuric 3M (H2SO43M).

    Cc cation nhm II tc dng vi TT acid sulfuric 3M to ra kt ta trng.

    Trong cc phn ng ta ny ion Ba2+khng cn iu kin no, cn mun ta

    ion Ca2+th phi cn mi trng aceton hoc ethanol 960. Tuy nhin nngcao Ca2+ c th to ta vi SO4

    2-m khng cn mi trng aceton hoc

    ethanol 960.

    1.2. Phng trnh ion

    Ba2++ H2SO4 = BaSO4+ 2H+

    Ca2++ H2SO4 = CaSO4 + 2H+

    2.

    Thuc thcation

    2.1. Thuc thca ionBa2+: vi cc dung dch ca

    2.1.1. Kali cromat: Ba2+ to ra kt ta mu vng ti, ta ny khng tan

    trong NaOH 3M v CH3COOH.

    Ba2++ K2CrO4 = BaCrO4+ 2K+

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    18/76

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    19/76

    19

    5. Hy sdng bng kim c khng tkim tra kthut thcc cation

    nhm II vi cc TT ca chng v xc nh cation nhm I, II?

    Thuc th Ba2+ Ca2+

    H2SO43M

    K2CrO4

    Phn ng Voller

    (NH4)2C2O4

    Na2CO3

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    20/76

    20

    BI 4

    CATION NHM III (Al3+, Cr3+, Zn2+)

    Mc tiu

    1. Trnh by c tn, cng thc ha hc ca thuc th nhm, thuc th

    cation, hin tng c trng khi cation nhm III tc dng vi cc nhm

    thuc th v vit c cc phng trnh ion minh ha.

    2. Bit cch xc nh cc ion nhm III thn hp cc cation nhm I, II, v

    nhm III. V trong cc hn hp ion bt k.

    1. C IM

    Cc cation nhm III phn ng vi kim to kt ta hydroxyt mu trng

    Al(OH)3, Cr(OH)3 v Zn(OH)2. Ta tan trong kim tha to thnh

    aluminat (AlO2-), cromit (CrO2), zincat (ZnO2

    2-).NaOH d l thuc thnhm

    ca cation nhm III. Trong dung dch Zn2+, Al3+ khng mu, Cr3+ c mu

    xanh tm. Zn2+ tn ti di 2 dng Zn2+v ZnO22- , Al3+ tn ti di dng

    Al3+

    hay AlO2-

    , Cr3+

    dng cation, kt ta Cr(OH)3 pH = 5, tan trong mitrng kim d. pH = 12,5 cho cromit mu xanh en.

    2. PHN NG CHUNG

    TC DNG VI KIM NATRI V KALI

    Cho kt ta hydroxyd mu trng

    Al3+ + 3NaOH Al(OH)3 + 3Na+

    Cr3+ + 3NaOH Cr(OH)3 + 3Na+

    Zn2+ + 2NaOH Zn(OH)2 + 2Na+

    Cc hydroxyd c tnh lng tnh, tan trong kim thhin tnh acid.

    Al(OH)3 + OH- AlO2

    - + 2H2O

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    21/76

    21

    Cr(OH)3 + OH- CrO2

    - + 2H2O

    Zn(OH)2 + OH- ZnO2- + 2H2O

    V tan trong acid, trng hp ny cc hydroxyd thhin mt base.

    Al(OH)3 + H+ Al3+ + 3H2O

    Cr(OH)3 + H+ Cr3+ + 3H2O

    Zn(OH)2 + H+ Zn2+ + 2H2O

    3. PHN NG NH TNH

    3.1. ION Al3+

    Vi NaOH

    To thnh ta keo Al(OH)3. Ta tan trong lng tha NaOH to thnhaluminat

    Al3+ + 3NaOH Al(OH)3 + 3Na+

    Al(OH)3 + OH- AlO2

    - + 2H2O

    Khi thm NH4Cl vo dung dch aluminat s xut hin ta tr li. Phn ng

    ny gi l phn ng thy phn aluminat. y l phn ng c dng tch

    Al3+ra khi hn hp cation nhm III.

    Vi thuc thnhm Aluminon (amoni aurintricarboxylat)To mui ni phc c mu . Ty nng ca Al3+sc ta bng hay

    dung dch mu . Phn ng thc hin trong mi trng acid yu pH = 4 5

    vi m acetat acetic

    Al3+ + aluminon + m acetat ta bng .

    3.2. ION Cr3+

    3.2.1.

    Vi NaOH

    To ta hydroxyd crom mu xanh en

    Cr3+ + 3NaOH Cr(OH)3 + 3Na+

    Hydroxyd crom tan trong lng tha NaOH to thnh cromit mu xanh nht

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    22/76

    22

    Cr(OH)3 + NaOH NaCrO2 +

    2H2O

    Cromit khi un si sbthy phn cho li ta hydroxyd cromit.

    3.2.2. Phn ng oxy haCr3+phn ng vi oxy gi trong mi trng kim to thnh cromat c mu vng

    c trng.

    2Cr3+ + 3H2O2 + 10NaOH CrO42- +

    8H2O

    3.2.2.

    Phn ng to ngc c mu

    Cr3+phn ng to ngc c mu sc khc nhau vi cc mui khc nhau nh

    vi natriborat hay natrihydro phosphat to ngc c mu xanh l m, trng

    hp nung chy mu cha Cr3+vi hn hp bt Na2CO3 v KNO3ngc c mu

    vng.

    3.3. ION Zn2+

    3.3.1.Vi NaOH

    Ion Zn2+phn ng vi NaOH cho ta km hydroxyd, ta tan trong kim d

    to thnh zincat khng mu.

    Zn2+ + 2NaOH Zn(OH)2 + 2Na+

    Zn(OH)2 + 2NaOH Na2ZnO2 + 2H2O

    3.3.2.Vi NH4OH

    To thnh Zn(OH)2tan trong lng tha NH4OH to thnh phc [Zn(NH3)4].

    Phn ng ny dng tch nhm ra khi hn hp c km trong cation nhm

    III

    3.3.3.

    Vi thuc thM.T.A(MercuriThiocyanatAmoni)(NH4)2[Hg(SCN)4]Trong mi trng trung tnh hay acid nh, ion Zn2+ cho ta Zn[Hg(SCN)4]

    mu trng. Nu thm vo dung dch Zn2+1 git Cu2+, khi cho M.T.A vo s

    to thnh ta tm sim.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    23/76

    23

    Zn2+ + Cu2+ + 2[Hg(SCN)4]2- ZnCu[Hg(SCN)4]2

    Mu ca ta ty thuc vo lng Cu2+thm vo.

    t Cu2+ tm nht

    Hi tha tm en

    Tha nhiu xanh vng ca Cu2+.

    CU HI N TP

    1.Nu c tnh quan trng nht ca cation nhm III?

    2. Vit cng thc ha hc, phn ng c trng ca cc ion , Al3+, Cr3+, Zn2+

    3. So snh sging v khc nhau ca cc ion Al3+, Zn2+khi tc dng vi cc

    thuc thv vit phng trnh ion minh ha?

    4. So snh sging v khc nhau ca cc ion ca cc ion Al3+, Cr3+khi tc

    dng vi cc thuc th v vit phng trnh ion minh ha?

    5. Hon thnh cc phng trnh phn ng sau:

    Al3+ + ............................ Al(OH)3 + 3Na+

    Cr(OH)3+ NaOH ................. + 2H2O

    Zn(OH)2+ 2NaOH ................. + 2H2O

    6. Lm th no tch cc cation nhm III ra khi hn hp cc cation nhmI v II

    7. Lm th no tch Al3+ra khi hn hp cation nhm III?

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    24/76

    24

    BI 5

    CATION NHM IV (Fe3+, Mn2+, Mg2+,Bi3+)

    Mc tiu

    1. Trnh by c tn, cng thc ha hc ca thuc thnhm, thuc th nh

    tnh ca cc cation, hin tng c trng khi cation nhm IV tc dng vi

    cc thuc th v vit c cc phng trnh ion minh ha.

    2. Bit cch phn tch cc ion nhm IV thn hp cc cation nhm I, II, III

    v nhm IV.

    Ni dung

    1.

    C TNH C

    A CATION NHM IV

    Cc cation nhm IV tc dng vi kim cho ta hydroxyd khng tan trong

    kim d.

    Thuc thnhm: NaOH 3M v H2O2.

    Trong dung dch cc ion khng mu trFe3+c mu vng nu

    Tnh oxy ha kh. Cc cation nhm IV tham gia phn ng vi oxy ha kh.

    Fe3+l cht oxy ha, bkhthnh Fe2+.

    Mn2+

    l cht khb oxy ha n Mn7+

    c mu tm. Mg2+bkhvMg0.

    Bi3+bkh n Bi0nguyn t c mu en.

    2.

    PHN NG CHUNG

    Vi KOH, NaOH, NH4OH

    Fe3 + 3OH- Fe(OH)3

    Mg2+ + 2OH- Mg(OH)2

    Mn2+ + 2OH- Mn(OH)2

    B3+ + 3OH- Bi(OH)3

    3.

    PHN NG NH TNH

    3.1. ION Fe3+

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    25/76

    25

    3.1.1.

    Vi NaOH

    Cho ta mu nu, khng tan trong kim d, tan trong acid v c.

    Fe3+ + 3NaOH Fe(OH)3

    3.1.2.

    Vi kali ferrocyanid K4[Fe(CN)6]

    Trong mi trng acid Fe3+to ra kt ta keo mu xanh ph.

    Fe3+ + K4[Fe(CN)6] Fe4[Fe(CN)6]3

    Phn ng ny rt nhy, lng ti thiu tm thy (1 2 git): 0,05g, nng

    gii hn 1: 1x106.

    3.1.3.

    Vi kali sulfocyanat KSCN

    Fe3+ tophc mu mu. Thnh phn ca phc thay i ty theo nng

    ion SCN- Fe3+ + 3KSCN Fe(SCN)3 + 3K+

    3.2. ION Mn2+

    3.2.1.

    Vi NaOH, NH4OH

    Cho kt ta Mn(OH)2trng, Mn(OH)2tan mt t trong kim d do to thnh

    phc hydroxo Mn(OH)3-tan trong acid v c.

    Mn2+ + 2OH- Mn(OH)2

    Mn(OH)2dboxy ha trong khng kh to thnh MnO(OH)2c mu nu.3.2.2.

    Phn ng oxy ha

    Oxy ha Mn2+bng PbO2trong mi trng acid, to thnh Mn7+c mu tm

    .

    2Mn2 + 5PbO2 + 4H+ 2MnO4

    - + 5Pb2++ 2H2O

    3.3. ION Mg2+

    3.3.1.

    Vi NaOH

    Ion Mg2+

    cho ta trng Mg(OH)2, khng tan trong kim tha, tan trongNH4OH.

    Mg2+ + 2OH- Mg(OH)2

    3.3.2.Vi NH4OH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    26/76

    26

    Cho ta trng Mg(OH)2, nu c shin din ca NH4Cl th Mg(OH)2 khng

    kt ta c.

    3.3.3.

    Phn ng vi Na2HPO4

    Mg2+ to vi Na2HPO4 ta v nh hnh. Nu phn ng xy ra vi s hindin ca NH4OH NH4Cl scho ta tinh thc hnh sao ca MgNH4PO4,

    6H2O

    Mg2+ + NH4+ + PO4

    3- NH4MgPO4

    3.3.4.

    Vi vng Thiazol

    Trong mi trng kim NaOH, Mg2+ to vi vng thiazol ta nh tm.

    Mg2+ + vng Thiazol + NaOH ta nh tm

    3.4.ION Bi3+

    3.4.1.Vi NaOH

    Bi3+ cho ta keo Bi(OH)3 mu trng, ta khng tan trong kim d, tan trong

    acid, un nng ta sc mu vng.

    Bi3+ + 3OH- Bi(OH)3

    3.4.2.Phn ng thy phn

    Khi pha long dung dch mui Bi

    3+

    to thnh ta trng ca mui bismutyl, tantrong acid long.

    Bi3+ + Cl- + H2O BiOCl + 2H2O

    3.4.3.

    Vi Kali Iodid

    Bi3+ cho ta en BiI3, ta tan trong KI thnh phc [BiI4] mu cam.

    Bi3+ + 3KI BiI3 + 3K+

    BiI3 + KI K[BiI4]

    3.4.4.

    Vi ThioureCc mui to vi thioure mt phc mu vng.

    Bi3+ +2SC(NH2)2 [Bi(NH2-CS-NH2)3]3+ dung dch mu

    vng.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    27/76

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    28/76

    28

    BI 6

    CC PHNG PHP XC NH CATION NHM V

    (Cu2+, Co2+, Hg2+)

    Mc tiu

    1. Trnh by c tn, cng thc ha hc ca thuc thnhm, thuc th nh

    tnh, hin tng c trng khi cation nhm V tc dng vi cc thuc th

    v vit c phng trnh ion minh ha.

    2. Bit cch tch nhm V ra khi hn hp cc cation v sdng cc phn

    ng c trng nhn bit cc cation nhm ny.Ni dung

    1. c tnh

    Cation nhm V to vi kim nhng hydroxyd khng tan trong kim d nhng

    tan trong NH4OH hoc hn hp NH4OH - NH4Cl thnh cc amonicat.

    Thuc thnhm: NH4OH 3M.

    Cc hydroxyd KOH v NaOH vi dung dch cha cation Cu2+ cho kt ta

    hydroxyd lng tnh, vi Hg2+ cho oxyd, vi Co2+ cho mui base.Cc cation nhm V c c trng bi kh nng to phc, trong dung dch

    mui Hg2+khng mu; mui Cu2+, Co2+ c mu.

    2.

    Phn ng chung

    Vi KOH, NaOH

    Cation nhm V to thnh cc hydroxyd c mu khc nhau

    Cu2++ 2KOH Cu(OH)2 Xanh lam+ 2K2+

    Co2++ KOH + Cl-CoOHCl Lam+ K2+

    Hg2++ 2KOH HgO Vng+ 2K2++H2O

    Cc ta ny tan trong acid v c v trong amoniac d

    Vi NH4OH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    29/76

    29

    Dung dch amoniac d phn ng vi cation nhm V to cc phc

    Cu2++ 4NH4OH [Cu(NH3)4]2++ 4H2O

    Co2++ 6NH4OH [Co(NH3)6]2++ 6H2O

    Hg2++ 4NH4OH [Hg(NH3)4]2++ 4H2O

    Cc amonicat bn tr amonicat ca Cobalt, di tc dng ca oxy trong

    khng kh schuyn thnh Co3+c mu tm.

    3. Phn ng nh tnh

    Ion Cu2+

    Vi amoni hydroxyd: Cu2+ to kt ta mu xanh l tan khi cho NH4OH

    d, to phc cht mu xanh lam

    Cu2++ 2NH4OHCu2(OH)22+ + 2NH4

    +

    Cu2(OH)22++ 8 NH4OH 2[Cu(NH3)4](OH)2+ 4H2O

    Vi Kali ferrocyanid: Cu2+cho kt ta ng ferrocyanid mu thm

    Cu2++ K4[Fe(CN)6]Cu2[Fe(CN)6]

    Vi thuc th M.T.A (Mercuri Thiocyanat Amoni): Cu2+ phn ng vi

    thuc thMTA cho ta xanh vng. Nu thm vo dung dch Cu2+mt lng

    Zn2+, ta to thnh c mu tm sim.

    Cu2++ Zn2++ 2[Hg(SCN)4]2-

    ZnCu[Hg(SCN)4]2 tm sim

    Vi Na2S2O3: Na2S2O3khi thm vo dung dch mui ng acid ha s

    lm mt mu dung dch do to thnh Cu2S khng tan trong acid.

    2Cu2++ 2Na2S2O3 + 2 H2O Cu2S + 2Na2S4O6

    Ion Co2+

    Vi NH4OH: Co2+cho mui kim CoOH+mu xanh lam, khi un nng hay

    phn ng vi NaOH bin thnh Co(OH)2 mu hng, tan trong NH4OH dthnh phc mu vng nu.

    Co2++ NH4OH CoOH+Co(OH)2

    Co(OH)2+ NH4OH [Co(NH3)4]2++ H2O

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    30/76

    30

    Vi NH4SCN: cho mu xanh m vi Co2+do to phc dphn hy trong

    nc v trong acid long, tan trong dung mi hu c nh aceton.

    Co2++ NH4SCN [Co(SCN)4]2+

    Ion Hg2+Vi NaOH: Hg2+phn ng vi kim to ta oxyd thy ngn mu vng.

    Hg2++ NaOH HgOvng

    Vi NH4OH: cho kt ta trng HgNH2+tan trong NH4OH d thnh phc.

    Hg2++ NH4OH HgNH2+ (Mercuri amido)

    HgNH2+ + NH4OH [Hg(NH3)4]

    2+

    Vi Kali Iodid: Hg2+phn ng vi KI cho ta HgI2mu cam, tan khi

    cho d KI to phc mu vng nht.

    Hg2++ 2KI HgI2cam+ 2K+

    HgI2 + 2KI K2[HgI4]

    Phn ng khvi SnCl2: Hg2+phn ng vi dung dch SnCl2mi pha cho

    ta trng thy ngn I, sau chuyn thnh Hg nguyn t mu xm en.

    Hg2++ SnCl2Hg2 + SnCl4Hg0

    Vi Na2S

    2O

    3: trong mi trng acid, khi un nng Na

    2S

    2O

    3 to vi mui

    thy ngn II kt ta en thy ngn II sulfur (khng tan trong acid long).

    Hg2++ Na2S2O3HgS en

    CU HI N TP

    1.Nu tn, cng thc ha hc ca thuc thnhm V, phn ng xy ra khi cho

    cation nhm V tc dng vi thuc thcha nhm?

    2.Vit cng thc ha hc, hin tng c trng v phng trnh ion minh ha

    ca cc phn ng nh tnh cc ion Cu2+

    , Co2+

    v Hg2+

    ?3.Phn bit Cu2+v Co2+bng thuc thno? Vit phng trnh phn ng?

    4.Lm th no tch cc cation nhm V ra khi hn hp cc cation nhm I,

    II, III, IV, VI v trong dung dch bt k?

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    31/76

    31

    BI 7

    CC PHNG PHP XC NH CATION NHM VI

    (NH4+, K+, Na+)

    Mc tiu

    1. Trnh by c tnh cht c bit ca cation nhm VI, cng thc ha hc

    ca thuc th cation, hin tng c trng khi cation nhm VI tc dng

    vi cc thuc th v vit c cc phng ion minh ha.

    2. Bit cch xc nh cc ion nhm VI thn hp cc cation nhm I, II, III,

    IV, V, VI v trong hn hp ion bt k.

    3.Nu c s khc nhau c bn ca cation nhm VI vi cc cation 5 nhmu khi tc dng vi natri cacbonat.

    Ni dung

    1. C TNH CHUNG CA CATION NHM VI

    Cc ion Na+, K+l cc ion kim loi kim, ion NH4+do phn tNH3v ion H

    +

    to nn NH4+khng bn trong dung dch kim v nhit cao.

    HNH3

    4NH

    OHNH4 OHNH 23

    Cc hp cht hydroxyd (NaOH, KOH, NH4OH), cc mui (clorid, sulfat,

    carbonat) u d tan trong nc. Do khi dng acid hoc kim lm thuc

    th nhm th cc cation ca 5 nhm u u kt ta, cn cation nhm VI

    khng cho ta. Cation nhm VI khng c nhm thuc th nhm. xc nh

    cc cation nhm VI ngi ta tin hnh xc nh trc tip cation m khng

    phn tch theo hthng.

    2. PHN NG NH TNH

    2.1. ION NH4+

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    32/76

    32

    2.1.1. Vi NaOH: ion NH4+bNaOH phn tch thnh amoniac NH3, kh ny

    bay ra c thnhn bit bng giy tm phenolphtalein, giy sc mu hng,

    hoc dng giy qutm sha xanh.

    NH4++ NaOHNH3 + Na++ H2ONH3 + giy tm phenolphtalein hng.

    NH3 + giy qutm xanh

    2.1.2. Vi thuc thNessler: trong mi trng kim NH4+cho ta mu

    nu hay vng nu.

    KOHHgIKNH 32 2424 7KI + 2H2O +

    2.2.ION K+

    2.2.1. Vi acid perclorid HClO4: K+to ra kt ta perclorat mu trng.

    K+ + HClO4 KClO4 + K+

    2.2.2. Vi acid tatric H2C4H4O6: Trong mi trng trung tnh hay acetic

    (pH=5-7), K+cho kt ta trng.

    K++ H2C4H4O6 KHC4H4O6 + H+

    2.2.3. Vi thuc thacid picric:K+

    cho kt ta mu vng.Phn ng nhum mu ngn la: t cc mui K+trn ngn la khng mu th

    ngn la sc mu tm.

    2.3.ION Na+

    2.3.1. Vi thuc thKontop (km uranyl acetat): trong mi trng trung

    tnh hay acid acetic, Na+cho ta vng vi Kontop.

    OHCOOCHCOOCHUOZnNa 238332 9)()( OHCOOCHUOZnNa 29332 9,)()(

    Tinh thvng, hnh mt nhn khi soi di knh hin vi.

    2.3.2. Phn ng nhum mu ngn la: t cc mui natri trn ngn la

    khng mu th ngn la sc mu vng. Phn ng rt nhy nn phi ra dy

    OHg

    Hg

    NH2I

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    33/76

    33

    bch kim tht sch trc khi tin hnh phn ng v chkt lun c ion Na+

    khi ngn la mu vng tn ti vi giy trln.

    CU HI N TP

    1.Trnh by tnh cht chung ca cation nhm VI?2. Gai thch nguyn nhn phi xc nh cc cation nhm VI theo thtNH4

    +,

    K+, Na+?

    3. Ktn cng thc ha hc, hin tng c trng ca cc phn ng xc nh

    ion NH4+, K+, Na+v vit phng trnh ion minh ha?

    4. Hy cho bit s khc nhau c bn gia catio nhm VI v cc cation 5 nhm

    u khi tc dng vi thuc thnatri carbonat?

    5. Lm th no xc nh cc cation nhm VI thn hp cc cation bt k?

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    34/76

    34

    BI 8

    CC PHNG PHP XC NH CC ANION NHM I

    MC TIU

    1. Trnh by c hin tng c trng ca cc anion nhm I khi tc dng

    vi bari nitrat, bc nitrat v vit phng trnh ion minh ha.

    2. K c tn, cng thc ha hc, hin tng ctrng ca TT xc nh cc

    ion Cl-, Br-, I-, S2-, NO3- v vit phng trnh ion minh ha.

    3. Thao tc ng k thut thanion nhm I vi cc TT s b, TT aion v xc

    nh anion nhm I.

    NI DUNG

    Anion nhm I gm c: Cl-, Br-, I-,S2-.

    1.

    THUC TH S B

    Bari nitrat: cc anion nhm I tc dng vi Ba(NO3)2khng cho kt ta v

    to ra mui bari tan (BaS2, BaCl2,)Bc nitrat:

    Cc ion Cl-, Br-, I-,S2- to ra cc ta mu, cc ta ny khng tan trong

    HNO32N.

    Cl-+ AgNO3 = NO3- + AgCl (trng)

    Br- + AgNO3 = NO3- + AgBr (vng nht)

    I- + AgNO3 = NO3- + AgI (vng nht)

    S2-+ AgNO3 = NO3- + Ag2S (en)

    2.

    THUC TH XC NH ANION

    Phn ng chung xc nh X-:

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    35/76

    35

    Dng cht oxy ha mnh l KMnO4 trong mi trng acid sulfuric oxy

    ha X-thnh halogen tdo (X2) ri nhn bit cc halogen bng thuc th c

    hiu.

    Phng trnh phn ng:10X-+ 2KMnO4+ 8H2SO4= 2MnSO4+ K2SO4+ 5X2+ 5SO4

    2-+ 8H2O

    i vi Clo (Cl2): dng thuc thl giy tm Vilier-Fayol giy chuyn thnh

    mu xanh tm.

    i vi Brom (Br2): dng thuc th l giy tm fluoressein, giy chuyn t

    mu vng sang hng.

    i vi iod (I2): dng thuc th l giy tm h tinh bt giy chuyn thnh

    mu tm xanh.

    Cc thuc thring ca ion Cl-, Br-, I-:

    Thuc th ca Cl- l AgNO3: ion Cl- tc dng vi AgNO3 to ta trng tan

    trong NH4OH.

    Thuc th ca Br- l nc clor: ion Br- b nc clor oxy ha thnh brom.

    Brom ha tan trong cloroform lm cho lp cloroform c mu vng nu.

    Cl2+ 2Br- = 2Cl-+ Br

    2

    Thuc thca I-:

    Thy ngn clorid: ion I- tc dng vi HgCl2 to ra kt ta , ta ny tan

    trong dung dch I-d.

    HgCl2+ 2I- = HgI2 + 2Cl

    -

    HgI2+2I- = [HgI4]

    2-

    Ch acetate: ion I-tc dng vi Pb(CH3COO)2to ra kt ta vng ti.

    Pb2++2I- = PbI2Thuc thca ion S2-:

    Ch acetate:to kt ta en.

    Pb2++2S2- = PbS

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    36/76

    36

    Acid v c mnh:ion S2-b cc acid v c mnh (HCl,H2SO4) phn hy to

    thnh kh hydro sulfur c mi hi.

    S2-+ 2H+ = H2S

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    37/76

    37

    BI 9

    CC PHNG PHP XC NH ANION NHM II

    (AsO43-, AsO3

    3-, PO43-, BO3

    2-, HCO3-, CO3

    2-)

    MC TIU

    1. Trnh by c hin tng c trng khi anion nhm II tc dng vi TT s

    bv vit phng trnh ion minh ha.

    2. Trnh by c phn ng chung xc nh AsO43-, AsO3

    3v HCO3-, CO3

    2-

    v vit phng trnh ion minh ha

    3. K c tn, cng thc ha hc, hin tng c trng ca TT phn bitHCO3

    - v CO32-, TT ca ion PO4

    3-v vit phng trnh ion minh ha

    4. Thao tc ng k thut thanion nhm II vi cc TT v xc nh anion

    nhm I, II.

    NI DUNG

    1.

    THUC TH S B

    Bari nitrat: cc anion nhm II tc dng vi Bari nitrat u cho ta trng, cc

    ta ny tan trong HNO32N, v chng l mui ca cc acid yu nn b acidnitric phn hy.

    BO2-+ Ba2+ Ba(BO2)2

    AsO43-+ 3Ba2+ Ba3(AsO4)2

    2AsO33-+ 3Ba2+ Ba3(AsO3)2

    2PO43-+ 3Ba2+ Ba3(PO4)2

    CO32-+ Ba2+ BaCO3

    Ring ion HCO3- khng to c kt ta vi Ba(NO3)2 nhng b phn tch

    thnh CO32-, nn cc dung dch ion HCO3

    -cho ta trng vi Ba(NO3)2

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    38/76

    38

    Bc nitrat:cc ion nhm II tc dng vi AgNO3u cho kt ta, cc ta ny

    tan trong HNO3.

    3AgNO3+ AsO33- Ag3AsO3+ 3NO3

    -

    (vng)

    3AgNO3+ AsO43- Ag3AsO4+ 3NO3

    -

    (nu)

    3AgNO3+ PO43- Ag3PO4 + 3NO3

    -

    (vng)

    AgNO3+ HCO3- AgHCO3 + NO3

    -

    (trng)

    2AgNO3+ 2CO32- Ag2CO3+ 2NO3

    -

    (trng)

    Ta Ag2CO3lu bphn tch thnh Ag2O c mu xm.

    2.

    THUC THANION

    2.1. Phn ng chung xc nh AsO43- v AsO3

    3-:dng hydrogen mi sinh

    (do Zn + H2SO42N) khAsO43-, AsO3

    3- thnh kh hydroarsenid (AsH3),

    kh AsH3bay ln gp giy tm AgNO3lm cho giy c mu en.Zn + H2SO4 ZnSO4+ 2H

    0

    3H++ AsO33-+ 6H0 AsH3 + 3H2O

    3H++ AsO43-+ 8H0 AsH3 + 4H2O

    Phn bit AsO33-v AsO4

    3-phi da vo phn ng vi AgNO3

    2.2.Phn ng ring ca ion AsO43-:ion AsO4

    3-tc dng vi hn hp MgCl2

    + NH4Cl + NH4OH to ra mui kp MgNH4AsO4kt ta trng.

    AsO43-+ Mg2++ NH4+ MgNH4AsO4

    2.3.Thuc thchung ca HCO3-v CO3

    2-:

    2.3.1. Thy ngn (II) nitrat:ion HCO3-v CO3

    2-tc dng vi Hg(NO3)2to

    ra kt ta nu hay vng nu.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    39/76

    39

    2.3.2. Acid v c mnh hay acid acetic: ion HCO3- v CO3

    2- b cc acid

    mnh nh HCl, H2SO4hoc acid acetic phn hy thnh kh CO2. Kh CO2lm

    c nc vi trong.

    HCO3-+ H+ CO2 + H2O

    CO32-+ 2H+ CO2 + H2O

    CO2+ Ca(OH)2 CaCO3+ H2O

    2.4.Thuc thphn bit HCO3-v CO3

    2-

    Dng magnesi chlorid hoc magnesi sulfat:

    Ion HCO3-tc dng vi MgCl2cho ta trng

    Mg2++ CO32- MgCO3

    2.5.Thuc thca ion PO43-

    2.5.1.Amoni molybdat:trong mi trng acid nitric, ion PO43-tc dng vi

    [(NH4)2MoO4] to ra kt ta mu vng.

    Ion AsO33-bHNO3oxy ha thnh AsO4

    3-v tc dng vi (NH4)2MoO4tng

    t nh PO43-. trnh nhm ln gia AsO3

    3-vi PO43-cn xc nh AsO3

    3-,

    PO43-sau.

    2.5.2.Hn hp MgCl2+ NH4Cl + NH4OH:ion PO43-

    tc dng vi hn hpMgCl2+ NH4Cl + NH4OH to ra mui kp MgNH4PO4kt ta trng.

    PO43-+ Mg2++ NH4

    + MgNH4PO4

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    40/76

    40

    BI 10

    CC PHNG PHP XC NH ANION NHM III

    NO3-, C2O4

    2-

    Mui nitrat thrn khi t nng l mt cht oxy ha rt mnh v dbphn

    hy. Dung dch nitrat trong nc khng c kh nng oxy ha.

    1.

    ION NITRAT

    Phn ng vi FeSO4NO3

    -l cht oxy ha mnh, khi tc dng vi FeSO4trong mi trng H2SO4,

    NO3-bkh n oxyt nit, cht ny to vi FeSO4d thnh phc cht sulfat

    nitrozil c mu nu xut hin ranh gii tip xc gia H2SO4 m c v

    nc.

    6FeSO4+ 2NO3-+ H2SO4 3Fe2(SO4)3+ 2NO + 4H2O

    NO + FeSO4d [Fe(NO)]SO4

    Phc khng bn, b phn hy khi b lc hay un. Tin hnh phn ng khingui.

    Phn ng vi Al nguyn t

    Nhm l cht khmnh, trong mi trng kim Al bkhNO3-thnh NH3.

    Kh NH3bay ra lm xanh giy qu .

    NO3-+ 3Al + 3 OH- NH3 + 3 AlO2

    -

    Diphenylamin (C6H5)2NH

    Trong mi trng H2SO4m c, ion NO3-tc dng vi diphenylamin to ra

    hp cht mu xanh l.

    Thuc thGriess:

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    41/76

    41

    Ion NO3- b hydro mi sinh(do Zn + CH3COOH) kh thnh NO2

    - (hoc

    HNO2) sau acid nitro(HNO2) tc dng vi TT Griess A v Griess B to ra

    hp cht azoic c mu hng.

    2.

    ION OXALATPhn ng vi KmnO4/ H2SO4. Ion C2O4

    2-trong mi trng H2SO4khMn7+

    thnh Mn2+lm mt mu thuc tm v phng thch kh CO2.

    5C2O42-+ 2KMnO4+ 16H

    + 10CO2+ 2Mn2++ 8H2O

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    42/76

    42

    BI 11

    XC NH CATION V ANION

    TRONG DUNG DCH MUI V C

    MC TIU HC TP

    1. Trnh by c trnh t xc nh cation v anion trong DD mui v c

    2. Thao tc ng kthut xc nh cation v anion trong mt DD mui v c.

    NI DUNG

    1. Cc th nghim s b

    1.1. Xc nh c tnh ca mu

    Mu phn tch c thcc dng: Rn: Ha tan vi cc dung mi thch hp ri mi phn tch.

    Dung dch trong sut: phn tch trc tip

    1.2. Quan st mu ca dung dch:c th gip d on mt s ion.

    V d:

    Xanh lam c Cu2+

    Hng c Co2+

    Vng c Fe3+,I-

    Xanh ru c Cr3+

    1.3. Ngi mi ca dung dch

    Mi gim CH3COOH

    Mi khai NH3

    1.4. Th pH dung dch: dng giy qu th pH.

    1.4.1. pH trung tnhKhng c ion dbthu phn nh Bi3+,Hg2+,...

    1.4.2. pH acid

    Khng c ion db phn hu mi trng acid: CO32-,...

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    43/76

    43

    Khng c cc cp oxy ha- khc thphn ng vi nhau nh: MnO4-

    vi I-, Fe3+vi I-,...

    1.4.3. pH kim

    Khng c cc ion dbta mi trng kim: Bi3+, Ca2+, Ba2+C th c cc ion lng tnh: Pb2+, Al3+, Zn2+

    1.5. Cc phn ng nhn din s b

    1.5.1. Cc ion to hydroxyd t tan

    DD + NaOH 3M tng git. Kt ta c mu

    Rst Fe3+

    Trng ha mu c Mn2+

    Xanh Cu2+

    1.5.2. Cc ion c tnh oxy ha hay kh

    1 git DD + 1git HCl + 1 git KI dd nu c thc ion c tnh oxy

    ha

    1 git DD + 1 git KMnO4long + 1 git HNO3 mu tm mt c

    thc ion c tnh kh.

    2. Trnh t xc nh cation v anion trong dung dch mui v cTrong dung dch mui tinh khit bao gicng cha mt cation v mt anion

    gc acid.

    V d: dung dch mui ZnSO4c cha cation Zn2+v anion SO4

    2-.

    Khi xc nh mui v c trong DD ngi ta tin hnh xc nh cation v

    anion ri suy ra mui cn tm.

    Vic xc nh cation v anion tin hnh c lp vi nhau, tuy nhin c mt s

    cation gy tr ngi cho vic xc nh anion v ngc li. khc phc tr

    ngi trn v trnh nhm ln cn tin hnh xc nh cation v anion theo mt

    trnh tsau

    2.1. Quan st dung dch gc

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    44/76

    44

    NU DD gc c mu th xc nh cation c mu tng ng trc, xc nh

    anion sau

    Nu DD gc khng c mu th tin hnh th s b.

    2.2. Thm u vi NatricarbonatNu DD gc + Na2CO3khng c ta, xc nh anion trc, xc nh cation

    nhm VI ( NH4+, K+, Na+) sau.

    Nu DD gc + Na2CO3c ta( trng, mu) xc nh cation 5 nhm u trc

    (theo s tng qut xc nh cation, xc nh anion sau).

    Ch :

    Bit c anion, c thgip loi trmt scation:

    C I-,Br-,Cl-khng c Ag+

    C SO42- khng c Ba2+, Sr2+,Pb2+

    Phn tch theo hthng da vo cc nhm thuc th

    Ring mt sCation c thtm ngay tdung dch u: Zn2+, Fe3+,Bi3+,...

    CU HI N TP

    1. Trnh by trnh t xc nh cation v anion trong DD mui v c?2. Hy v s xc nh cation v s xc nh anion?

    3. Vic nh hng tm cation v anion trong bng sau ng hay sai?

    Hin tng nh hng S

    DD gc + Na2CO3c ta en.

    DD gc + Na2CO3 khng c

    ta.

    DD gc + Na2CO3c ta trng

    + cht bay hi.

    Tm cation t nhm I n V trc,

    tm anion sau

    Tm cation trc, tm anion

    sau.Tm ion Bi3+ trc, tm anion sau

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    45/76

    45

    4. Hy m tli qu trnh tin hnh v vit phng trnh ion minh ha, khi

    xc nh c DD gc l BaCl2?

    5. Yu cu thmt l ha cht (th rn) c dn nhn Magnesi clorid tinh

    khit th phi lm thno?6. Hy sdng bng kim c khng tkim tra trnh t thao tc k

    thut xc nh cation v anion?

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    46/76

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    47/76

    47

    NI QUY PHNG THC TP

    LIN BMN HA PHN TCH- KIM NGHIM-C CHT

    1. Mi tiu nhm thc tp gm 3 sinh vin ( nhm trng tchia 12 tiu

    nhm & gi danh sch vcho Cn BPhc VGing Dy) lm chung

    mt bi v chu trch nhim vbi ny trn mi phng din: trt t, kt

    qu, dng c.

    2. Sinh vin phi c mt ti phng th nghim trong sut bui thc tp. Sinh

    vin n trqu 15 pht mt ln bkvng mt mt bui.

    3. Sinh vin vng mt qu mt bui thc tp m khng c xin php vi l dochnh ng s khng c thi thc tp cui kha.

    4. Nu ngh c l do chnh ng, sinh vin phi lm n xin php km giy

    t xc minh l do v phi xin hc b vo bui khc vi Cn BGing

    Dy.

    5. u mi bui, 1 sinh vin i din nhm mnh k nhn mn dng c.

    Cui bui, dng cphi c ra sch s, kim tra, k nhn trcho Cn

    BPhc VGing Dy. Tiu nhm thc tp phi chu trch nhim vs

    mt mt, h bdng cca tiu nhm.

    6. Sinh vin phi mc o chong trng, mang bng tn khi thc tp.

    7. Tuyt i cm ht thuc trong phng th nghim.

    8. Khng c ci ni n o, n ung hoc lm vic ring trong khi thc

    tp.

    9. Khng c ngi trn bn thc tp.

    10.Cui mi bui thc tp nhm trng phn cng cc tiu nhm thay nhau

    vsinh phng th nghim.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    48/76

    48

    11.Trc khi vo phng thc tp, sinh vin phi c kbi l thuyt v thc

    hnh ca bi thc tp.

    12.Mi tiu nhm np mt bi bo co (theo mu) vo u mi bui thc tp

    ca bi ktip ng 7h, 13h & 18h, sau thi im ny khng nhn & ctiu nhm phi nhn 0 im cho bi bo co .

    13.im thi mi mn thc tp l 10 im.

    14.Cc mn iu kin: Ha phn tch nh tnh v Ha phn tch nh lng.

    Sinh vin thi thc tp 02 mn ktrn phi t im nm (5) trln mi

    iu kin thi l thuyt. Ring Kim nghim thuc l mn chuyn

    ngnh, im thi thc tp & l thuyt tnh c lp. Thi l thuyt gm cc

    hnh thc: trc nghim MCQ, in khuyt.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    49/76

    49

    S CU TRONG PHNG TH NGHIM

    Khi acid c (acid sulfuric, acid nitric,) ri ln da ph i ra ngay ch

    bbng bng tia nc mnh trong vng 3 5 pht, sau dng bng tn dung

    dch tannin trong ru hoc dung dch kali permanganat 3% bi nh ln vt

    bng. Nu bbng bi kim c th tin hnh cu cha bc u nh trn

    nhng ra bng dung dch acid acetic 2%.

    Khi bacid hoc kim c bn vo mt, phi ra mt bng nhiu nc,

    sau phi n ngay bnh vin.

    Khi bbng bi cc vt nng (thy tinh, kim loi,) th u tin phi

    bi dung dch tannin trong ru hoc dung dch KMnO43% ri bi mchng

    bng. Khi bbng bng phospho cn bi chbbng bng dung dch ng

    sulfat 2%.

    Khi b ng c clor, brom, hydro sulfur, cacbon oxid cn a ngay

    ngi bnn ra chkhng kh trong lnh.

    Nu b ng c bi cc cht arsen, thy ngn cng nh cc muicyanua cn phi nhanh chng a ngi bnn n bc s.

    Khi b t tay do dao hay mnh thy tinh cn lau sch mu, bi thuc

    st trng (cn hay dung dch KMnO4long), sau cm mu bng dung dch

    FeCl3 ri bng li.

    Khi qun o ang mt trn ngi bchy mt din tch ln th tuyt i

    khng c chy hoc ra chgi, phi nm xung t m ln, trng hp

    chy trn din tch b th dng gi lau, dng nc hoc bt kmt phngtin no thch hp dp tt chchy, tuyt i khng c dng bnh cha

    chy (thng l cha CO2) phun vo ngi ang bchy qun o, m phi

    dng nc di hay trm kn bng chn.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    50/76

    50

    CCH S DNG DNG C, THUC TH

    V MT S THAO TC C BN

    1. DNG C

    1.1. ng nghim

    Ra v trng

    v bha cht, trng bng nc my.

    Cbng chi ui chn, ra bng nc my, trng li bng nc ct.

    unDng kp ghay kp kim loi, cm phn cn di.

    Thtch dung dch khng c qu ng nghim.

    un mt thong ca lp dung dch trn ngn la, va un va lc, lun lun

    phi hng ng nghim vpha khng c ngi.

    un xong, trnh t ng nghim ang nng vo ni m t.

    1.2. Pipet

    Trc khi dng phi ra sch bng nc my, trng li bng nc ct.Mi pipet chdng mt loi thuc th.

    Dng khn hay gi sch thm git thuc th d ng u pipet, khng c

    vy xung nn gch.

    1.3. n cn

    Khng c nghing n t, phi dng giy mi, giy cn chy khng

    c vt vo st rc.

    Dng chp nha tt ngn la, khng c thi.

    Nu cn cn m n t khng chy, phi ly tim n ra vt ht nc ri lp

    li v t.

    1.4. Ni cch thy

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    51/76

    51

    Mc nc bn ngoi lun bng hay cao hn mc nc trong ng nghim

    Nn nh shay lm du ring trnh nhm ln.

    1.5. My ly tm

    Dung dch cha trong ng nghim khng c qua t thtch.Lun phi c 2 ng t i xng nhau trn my v cha nhng lng dung

    dch tng ng.

    y np trc khi my chy, chmnp khi my ngng hn.

    Phi nh du ng nghim trnh nhm ln.

    2. THUC TH

    Thng sp xp thnh 2 loi:

    2.1. Thuc thtrong hp g

    Gm cc loi thng thng nh acid, base long, mt smui.

    2.2. Thuc thtrn k

    cc acid v base m c, thuc th c hiu, thuc thnhm.

    c ktn, cng thc ha hc, nng trc khi dng.

    i vi cc acid, base m c (NH4OH, HNO3, HCl,...) phi y np sau khi

    ly.

    Dng pipet ring cho mi loi thuc th.

    3. MT S THAO TC C BN

    3.1. Cch dng giy chththpH

    C 2 loi: quxanh v qu xanh. Cho 1 mu nh, di khong

    0.5 cm, t ln chsch kh. Dng a khuy nhng vo dung dch cn xc

    nh pH, chm mt git dung dch ln giy, quan st s i mu.

    3.2. Lm phn ng kt taLy khong 1 ml (20 git) dung dch cn thnghim cho vo ng nghim ri:

    Thm tng git thuc th,va thm va lc (nu l ta tinh th)

    Thm ttcho ht lng thuc thch nh ri lc (nu l ta v nh hnh).

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    52/76

    52

    Mun ta hon ton th sau khi cho thuc th ta phi lc k, ly tm ri

    thm mt git thuc ththeo thnh ng nghim vo lp nc trong pha trn.

    Nu cn c ta l thuc th cha , phi thm tip vi git thuc th, ly tm

    v thli n khi khng cn ta na.

    3.3. Tch ring ta v dung dch

    Sau khi ly tm, lc qua giy lc hoc cn thn gn dung dch bn trn qua ng

    nghim khc, trnh lm xao ng dung dch v nu khng smt ta.

    3.4. Ra v ha tan ta

    Cho mt t nc ct (khong 1ml), vo ng nghim, lc mnh, nu cn th ly

    tm ri b nc ra hay nhp vo dung dch tch ta. Lp li nh th 2 n

    3 ln.

    Sau khi ra sch, ta c ho tan hon ton bng cch thm tng git

    dung mi thch hp (nc, acid, base ...). Lc u sau mi ln thm. un nh

    hay un si tu theo yu cu ca tng cht cho n khi ta tan hon ton.

    Trnh cho d nhiu acid hay base v scn trcc phn ng sau.

    3.5. Quan st mu dung dch hay ta

    Cc phn ng to phc thng cho ra nhng phc mu tan hay khng tan, khi

    thc hin phi ch n pH ca dung dch.

    Quan st mu: nhn trn nn trng.

    Quan st skhng mu hay dung dch c t ta: nhn trn nn en.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    53/76

    53

    BI 1

    XC NH CC CATIONNHM I (Ag+, Pb2+, Hg22+)

    1.

    DNG C - HA CHT THUC TH

    Dng c

    n cn

    a thy tinh

    ng nghim cc loi

    ng nghim ly tm

    My ly tm

    Ha cht, thuc th

    1. K2CrO40,5 M

    2. KI 0,5M

    3. HCl 6M

    4.NH4OH

    5.NaOH 6M

    6. H2SO43M

    7. HNO3

    8. Dy ng

    9. HNO33M

    2.

    THC HNH

    2.1. Tm Ag+

    2.1.1. Vi HClAg+ + Cl-AgCltan / NH4OH m c [Ag(NH3)2]Cl

    Ly 5 git Ag+ + 1 git HCl 6M trng vn. Ly tm ly ta, thm

    NH4OH m c tha tan (do to thnh [Ag(NH3)2]+). Acid ha li

    bng HNO3m c trli.

    2.1.2. Vi KI

    Ag+ + I- AgI (ta ng vng)

    Ly 5 git Ag+ + 2 git I-ta ngvng.

    2.2.

    Tm Pb2+

    2.2.1. Vi HCl

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    54/76

    54

    Pb2+ + Cl- PbCl2 (trng hnh kim, tan / nc nng)

    Ly 5 git Pb2++ 1git HCl 6Mtrng. Ly tm ly ta, thm 20 git

    nc ct un nng tan.

    2.2.2. Vi KI

    Pb2++ I- PbI2(ta vng tan/ nc nng)

    Ly 5 git Pb2++ 1 git I- ta vng. Ly tm ly ta. Thm 10 git

    nc ct. un nng tan. Lm lnh t ngt ta hnh vy mu vng

    ng nh.

    2.2.3. Vi K2CrO4

    Pb2+

    + CrO4PbCrO4vng, tan trong NaOH 6MLy 5 git Pb2++ 1 git K2CrO4vng. Thm NaOH 6M tha

    tan.

    2.2.4. Vi H2SO4

    Pb2++ SO42-PbSO4trng

    Ly 5 git Pb2++ 1 git H2SO4trng.

    2.3. Tm Hg22+

    2.3.1. Vi HCl

    Hg22++ Cl- Hg2Cl2trng vn (Calomel)

    Hg22+ Hg0+ HgNH2Cl en xm

    Ly 10 git Hg22++ 1 git HCl 6M trng. Ly tm ly ta, thm

    vi git NH4OH m c en xm.

    Hg2Cl2+ 2NH4OH HgNH2Cl + Hg0 + NH4Cl + 2H2O

    2.3.2. Vi dy ngHg2

    2++ Cu0Cu2++ Hg0en

    Nhng dy ng vo dung dch Hg22+dy Cu b en. H nng dy

    ng li sng (Hg thng hoa).

    NH4OH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    55/76

    55

    3.

    S PHN TCH MT VI CATION NHM I

    AgCl, PbCl2 , Hg2Cl2 II...VI

    PbI2vng

    Pb2+Cl- AgCl, Hg2Cl

    2

    PbCrO4 vng Hg ,HgNH2Cl [Ag(NH3)2]+

    AgCl

    (Ag+)

    HNO3H+

    trng

    en xm

    (Hg22+

    )

    Dung dch u

    + HNO33M H+

    + HCl 6M n ta hon ton. Ly tm

    Ra ta (1ml ED + 2 HCl 6M)10 git ED. un nng. Ly tm

    Chia 2 NH4OH . Lc klytm

    1 git KI 1git K2CrO4

    Ta Dch

    (Pb2+

    )

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    56/76

    56

    Bi 2

    XC NH CATION NHM II(Ba2+, Ca2+)

    1.

    PHN NG NH TNH CA ION Ba2+

    1.1. Vi tc nhn c SO42-: H2SO4, (NH4)2SO4,..

    Ba2+ + SO42-trng

    Ly 5 git Ba2++ 2 git H2SO4 3M ta trng

    1.2. Phn ng Voller

    Ly 5 git Ba2+, thm 1 git thuc thKMnO4, thm 5 git H2SO4 3M,

    c kt ta, ly tm, sau thm H2O2 t t tng git n khi dung dch mtmu hng tm cn kt ta c mu hng.

    1.3. Vi (NH4)2CO3

    Ba2++CO32-BaCO3tan trong CH3COOH 6M, axit v c

    Ly 5 git Ba2++ 1git CO32-trng. Thm CH3COOH 6M tha

    tan.

    1.4. K2CrO4

    Ba2+ + CrO42-BaCrO4vng, khng tan trong CH3COOH

    6M, thm CH3COOH 6M tha vn khng tan

    1.5. (NH4)2C2O4

    Ba2++C2O42-Ba2C2O4trng

    Ly 5 git Ba2++ 2git C2O42-trng.

    2.

    PHN NG NH TNH CA ION Ca2+

    2.1. Vi H2SO4

    Ca2++ SO42-CaSO4(chta khi [Ca

    2+] kh c hay c cn 960)

    Ly 10 git Ca2++ 2 git SO42-+ 5 git C2H5OH 96

    0trng

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    57/76

    57

    2.2. Vi NH4)2CO3:thc hin tng t nh Ba2+

    2.3. Vi (NH4)2C2O4

    Ca2++C2O42-CaC2O4trng, khng tan trong CH3COOH

    Ly 5 git Ca2++ 2 git (NH4)2C2O4+ 1git NH4OH . un nh

    trng

    3. S PHN TCH CATION NHM II

    Dung dch uDung dch u

    NH4OH OH-

    Na2CO3bo ho n ta hon tonun nng. Ly tm. Bdd.Ra ta.Ho ta li bng CH3COOH 6M.

    + (H2O +H2SO43M + cn 900 ).

    + Na2CO3bo ho, dun si kgnB nc. Lm 3 ln

    Ra ta 2 ln, bng ncCH3COOH 6M (ha tan)K2CrO4cho d n ta hon ton.

    III ... VI

    ( Ba2+)

    (vng)

    NaOH 3Mlc k

    (NH4)2SO450% ng lngCT 15 pht. Ly tm

    NH4OH trung tnh1 git NH4OH10 git (NH4)2C2O4BM (15). Ly tm

    PbO22-

    BaSO4, CaSO4,(PbSO4)

    BaCO3, CaCO3,(PbCO3)

    Trng

    dd Ca2+,CrO42-PbCrO4,BaCrO4

    CaC2O4

    dd Ca2+

    dd Ca2+BaCrO4

    + H2SO43M n ta hon tonun nng, ngui, thm 1/2 thtch cn 90o+ H2SO43M n ta hon tonun nng, ngui, thm 1/2 thtch cn 90o

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    58/76

    58

    Bi 3

    XC NH CATION NHM III (Al3+, Zn2+)

    1.

    PHN NG NH TNH CA ION Al3+

    1.1. Vi NH4OH, NaOH

    Al3++ 3OH-Al(OH)3bng trng + OH- AlO2

    -+ 2H2O

    AlO2-+NH4

    + + 2H2O Al(OH)3 + NH4OH

    Ly 5 git Al3+ + 1 git NaOH 3M bng trng xut hin. Thm

    NaOH 3M tha, ta tan, tip tc thm bt NH4Cl, un nng, ta xut hin tr

    li.Ch : mun thy ta ca Al(OH)3 ta phi thm NaOH t t theo thnh

    ng nghim, v ta ny tan rt nhanh trong mi trng NaOH.

    1.2. Vi thuc th aluminon

    Al3++ Aluminon Ta bng , khng bphn hy

    bi NH4OH v (NH4)2CO3

    Ly 5 git Al3++ 5 git Aluminon + 10 git m acetat. un nng thm

    NH4OH 2N ti khi c mi NH3ri cho 2 3 git (NH4)2CO3bng

    Ion cn tr: Fe3+, Cr3+, Ca2+, Cu2+, Bi3+,...

    2. PHN NG NH TNH CA ION Zn2+

    2.1.Vi NH4OH

    Zn2++ 2OH-Zn(OH)2 [Zn(NH3)4]2++ H2O

    Ly 5 git Zn2++3 git NH4OH 3M trng. Thm NH4OH d

    tan.

    2.2. Vi NaOH

    Zn2++ 2OH-Zn(OH)2 ZnO22-(Zincat) + 2H2O

    t0

    CH3COO-/CH3COOH

    + NH4OH d

    NaOH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    59/76

    59

    Ly 5 git Zn2++ 2 git NaOH 3M Zn(OH)2trng. Thm NaOH

    6M d tan.

    2.3.Vi thuc th M.T.A:(NH4)2[Hg(SCN)4] (Mercuri Thiocyanat Amoni)

    Zn2++ Cu2++2[Hg(SCN)4]2- ZnCu[Hg(SCN)4]2

    Ly 10 git Zn2++ 1 git Cu2++ 2 git M.T.A tm sim

    Ch :mi trng trung tnh, lng Cu2+phi t , nu tha Cu2+, kt ta

    s tm en.

    III. PHN TCH CATION NHM III

    Dung dch c cc cation III,IV,V

    Ta nhm IV,V AlO2 ,ZnO22-

    Al(OH)3 [Zn(NH3)4]2+

    Al3+

    bng

    (Al3+

    )

    Zn2+PbCrO4vng(Cr3)

    tm xim

    (Zn2+

    )

    CH3COOH 6MH+

    Pb(CH3COOH)2

    * Cu2+

    * MTA

    NaOH 3M d + vi git H2O2un k n ht bt.

    un siNH4Cl bo ha 5gitun kvi git

    NH4OH . Ly tm

    Ho tan bng HNO33M

    Aluminonm acetatun nh

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    60/76

    60

    BI 4

    CC PHNG PHP XC NH CATION NHM IV

    Fe3+, Mn2+, Mg2+ & Bi3+

    THUC THNHM: NaOH 3M,& H2O2

    1.

    PHN NG NH TNH

    1.1.

    ION Fe3+

    1.1.1. Vi NH4OH

    Fe3++ 3OH Fe(OH)3 nu .

    Ly 5 git Fe3+ + 1 git NH4OH nu .

    1.1.2.

    Vi Kaliferrocyanid K4[Fe(CN)6]

    4Fe3++ 3[Fe(CN)6]4- Fe4[Fe(CN)6]3 xanh ph.

    Ly 5 git Fe3++ 1 git K4[Fe(CN)6] xanh ph.

    1.1.3.

    Vi thuc thKSCNFe3++ 3SCN- Fe(SCN)3 mu.

    Ly 5 git Fe3++ 1 git KSCN dung dch mu.

    1.2. ION Mn2+

    1.1.1.

    Vi NaOH

    Mn2+ phn ng vi NaOH cho ta trng Mn(OH)2. lu ngoi khng kh

    hoc khi c shin din ca H2O2schuyn thnh mu nu MnO2.

    Mn2++ NaOH + H2O2 MnO210 git Mn2++ 3 git NaOH v thm 5 git H2O2 ta nu,...

    1.1.2.

    Phn ng oxy ha

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    61/76

    61

    Vi tc nhn oxy ha mnh nh PbO2/HNO3, Mn2+boxy ha thnh Mn7+c

    mu tm.

    Ly 10 git Mn2++ mt t bt PbO2+ 5 git HNO3 un nng

    dung dch c mu tm.Ch : trong dung dch tm Mn2+phi khng c c cc ion mang tnh kh

    nh Cl-, Br-, I-. Nu c phi loi trc bng AgNO3.

    1.3. ION Mg2+

    1.1.1.

    Vi NaOH, NH4OH

    Mg2++ 2OH- Mg(OH)2 ta trng.

    1.1.2.

    Vi Na2HPO4/NH4Cl- NH4OH

    NH4OH/ NH4Cl

    Mg2++ Na2HPO4 ta trng hnh sao hay hnh l

    tan trong acid. (Nu khng c NH4OH NH4Cl ta dng v nh hnh).

    Ly 10 git Mg2++ 2 git NH4Cl + NH4OH OH- + 3 git Na2PO4

    ta trng.

    1.1.3.

    Vi thuc thvng Thiazol

    Mg2++ vng Thiazol + NaOH ta nh tm.

    Ly 10 git Mg2++ 1 git vng Thiazol + NaOH 6M OH-, lc

    nh. Quan st ta trn thnh ng nghim c mu nh tm.

    1.4.

    ION Bi3+

    1.1.1.

    Phn ng thy gii: (pH trung tnh hay hi acid)

    Bi3++ Cl-+ H2O + 2H++ BiOCl trng tan trong acid mnh.

    Ly 5ml nc ct + 1 git NH4Cl + 1 git Bi3+ trng

    1.1.2. Phn ng Stanit kim (SnCl2/NaOH)

    2Bi3++ 3SnO22-+ 6OH- 2Bi + 3SnO3

    2- + 3H2O

    Ly 3 git SnCl2+ 10 git NaOH 3M. Lm lnh + 1 git Bi3+ en.

    1.1.3.

    Vi Thioure

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    62/76

    62

    Bi3++ 2SC(NH2)2 + 3A- [Bi(NH2-CS-NH2)3]

    3+ +3A-

    Ly 5 git Bi(NO3)3 + mt t bt Thioure dung dch vng.

    II. PHN TCH CATION

    Nhm IV, V Nhm III

    HNO3Nhm IV, V

    Nhm VHydroxyt nhm IV

    Na2CO3thong cNH4OH d

    NH4Cl bo ha

    Dung dch u III, IV, V

    TmMn2+ Ta en Bi3+ muFe3+

    PbO2HNO3un nng

    SnCl2NaOH KSCN

    Fe3+, Mn2+, Bi3+ nh tm Mn2+

    NaOHThiazol

    Fe(OH)3, MnO2, Bi(OH)3 Mn2+

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    63/76

    63

    BI 5

    CC PHNG PHP XC NH CATION NHM V

    I. CC PHN NG NH TNH

    1.Tm Cu2+

    1.1. NH4OH

    Cu2+ + NH4OH long Cu(OH)2 NH4OH d

    [Cu(NH3)4]2+

    Ly 5 git Cu2++ 2 git NH4OH 3M ta xanh Thm NH4OH va

    d dd xanh da tri.

    1.2. M.T.A (Mercuri Thiocyanat Amoni)Cu2++ Zn2++ ( NH4)2[Hg(SCN)4]2 CuZn[Hg(SCN)4]2tm sim

    Ly 1 git Cu2++ 5 git Zn2++ 2git MTA tm sim.

    1.3. Na2S2O3

    2Cu2++3S2O32-+ H+ Cu2S + S4O6

    2-+H2O

    Ly 5 git Cu2++ 3 git Na2 S2O3+HCl 3M un nng en

    2. Tm Hg2+

    2.1. Vi NH4OH

    HgCl2 NH2HgCl trng NH4OH d

    [Hg(NH3)4]2+

    Ly 5 git HgCl2+ 3 git NH4OH 3M trng. Thm NH4OH d

    tan

    2.2. SnCl2

    SnCl2 + 2 HgCl2SnCl4 + Hg2Cl2trng Hg0

    enLy 5 git SnCl2 + 5 git HgCl2en xm

    2.3. KI

    Hg2++ 2I-HgI2cam + 2I- [HgI4]

    2-khng mu

    un

    NH4OH

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    64/76

    64

    Ly 10 git Hg2++ 1 git KI theo thnh ng nghim . Thm KI d

    tan.

    Cc cation nhm V trc tiptdung dch u:c thtm trc tip tdung

    dch u: Cu2+, Hg2+.

    Tm Cu2+: 1 git DD + 5 git km + M.T.Atm sim.

    Hg2+ : dng thuc thSnCl2 en xm, hoc dng TT KI to kt

    ta cam thm d KI ta tan y l phn ng phn bit vi Hg22+

    .

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    65/76

    65

    BI 6

    XC NH CATION NHM VI (NH4+, K+, Na+)

    KHNG C THUC THNHM

    1. PHN NG NH TNH

    1.1. ION NH4+

    1.1.1.Vi NaOH

    NH4+ + OH- NH3 + H2O

    Ly 5 git NH4++ NaOH 6M OH-. un nh, bt u ng nghim bng

    giy qu thm t bng kh NH3 lm giy qu chuyn sang mu xanh.1.1.2.Thuc thvi Nesstler ( hn hp HgCl2+ KI)

    KOHHgIKNH 32 2424 7KI + 2H2O +

    Ly 5 git NH4++ 3 git Nesstler + 2 git NaOH 6M nu .

    Ch : xc nh NH4+ta thbng chai phn ng v chai phn ng u

    dng tnh th mi nh danh chnh xc ion NH4+.

    1.2. ION K+

    1.2.1.Vi HClO4

    K++ HClO4 KClO4 trng

    Ly 10 git K++ 5 git HClO4 . Lm lnh trng

    1.2.2.Phn ng vi thuc thGarola Na3[Co(NO2)6].

    Thuc thGarola gm Garola A: Co(NO3)2, Garola B: NaNO2

    2K+ + Na3[Co(NO2)6] K2H+[Co(NO2)6] vng ngh

    Ly 10 git K++ 5 git Garola A Co(NO3)2+ mt t NaNO2+ 5 git

    CH3COOH lc vng ngh.

    mi trng OH-hay H+mnh thuc thbph hy. NH4+cho dung dch

    mu vng.

    OHg

    HgNH

    2I

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    66/76

    66

    1.3. ION Na+

    1.3.1. Vi thuc thKontop ( km uranyl acetat)

    OHCOOCHCOOCHUOZnNa 238332 9)()( OHCOOCHUOZnNa 29332 9,)()(

    Tinh th vng, hnh mt nhn.

    10 git Na++ CH3COOH 6M H++ 10 git thuc th Kontop. un si lm

    lnh di vi nc, yn 10 pht, thnh thong dng a thy tinh cvo

    thnh ng nghim.

    iu kin: mi thng trung tnh hay hi acid (acid acetic), mi trng aicd

    mnh ta tan.

    Cc ion NH4+, K+, Ca2+, Sr2+, Ba2+, Al3+, gy trngi.

    2. PHN TCH CATION

    Cc cation nhm VI tm trc tip tdung dch u.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    67/76

    67

    S PHN TCH TNG QUT 6 NHM CATION THEO

    PHNG PHP ACID BASE

    Ly Tm

    Ly Tm

    Ly Tm

    Dung dch phn tch cation

    Nhm I: (ta clorid)AgCl, Hg2Cl2, PbCl2

    Nc ly tm +H2SO42N

    Nhm IV: (dung dchphn tch): NH4

    +, Na+, K+

    Nhm II: (ta sulfat)BaSO4, CaSO4, (SrSO4)

    Nc ly tm+ NaOH 2N d

    (+ H2O2)

    Nhm III: (nc ly tm cha oxoanion)AlO2

    +, ZnO22-, (SnO3

    2-, CrO42-)

    Kt ta(oxyd, hydroxyd nhm(IV + V)

    + HNO3(+ H2O2)

    Nhm IV: (ta hydroxyd)Fe(OH)2, Fe(0H)3,

    Bi(OH)3, MnO2, Mg(OH)2

    Nhm V:(nc ly tm cha phc amino)Cu(NH3)4

    2+Hg(NH3)42+,

    (Ni(NH3)42+, Co(NH3)6

    +,Cd(NH3)42+

    Nc ly tm+ Na2CO3ti thong c

    + NH4OH c(+H2O2)

    Ta HsbO3(hoc Sb2O5.H2O)Ha tan bng HCL cXc nh Sb:

    - Phn ng thy phn- Thu c thCaille-Viel

    + HCL 6NL tm

    Sb3+,5+c thxp nhm IV do to tahydroxyd/acid, khng to phc amoniacat/hoc xp ring

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    68/76

    68

    BI 7

    XC NH ANION NHM I: Cl-, Br-, I-, S2-, NO3-

    THUC THNHM: AgNO3/HNO3

    1.

    PHN NG NH TNH HALOGENID

    1.1. ION Cl-

    1.1.1.Vi AgNO3

    Ag+ + Cl- AgCl trng vn, tan trong NH4OH, (NH4)2CO3

    [Ag(NH3)2]+

    Thc hin:5 git Cl-+ 1 git AgNO3 trng. Thm (NH4)2CO3d,

    ta tan.

    1.1.2. Phn ng oxy ha thnh Cl2

    10Cl-+ 2MnO4-+ 16H+ 5 Cl2+ Mn

    2++ 8H2O

    Kh Cl2bay ln lm xanh giy tm Orto Toludin.

    Thc hin:10 git Cl-+ 4 git H2SO4 + 2 git MnO4-. Bt u ng nghim

    bng giy tm Orto Toludin, quan st mu xanh tm.

    1.2. ION Br-

    1.2.1. Vi AgNO3

    Ag++ Br- AgBr vng nht

    Thc hin:5 git Br-+ 1 git AgNO3 vng nht. Ly tm ly ta. Thm

    NH4OH tha ta tan.1.2.2.Phn ng oxy ha thnh Cl2

    2 Br-+ Cl2 2Cl-+ Br2(nu) + Cl2 2BrCl vng nht.

    t0

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    69/76

    69

    Thc hin:5 git Br-+10 git CHCl3+ nc Cl2bo ha tng git lc u

    nu. Thm nc Cl2d vng nht.

    1.3. ION I-

    1.3.1. Vi AgNO3

    I-+ Ag+ AgI vng kem, khng tan trong NH4OH, (NH4)2CO3.

    Thc hin:10 git I-+ 1 git AgNO3 vng kem. Chia ta lm 2 ng

    nghim. ng (1) thm NH4OH. ng (2) thm (NH4)2CO3lc u.

    1.3.2.Phn ng vi nc Cl2

    2I-+ Cl2 2Cl-+ I2tm/CHCl3+ Cl2 2ICl khng mu.

    Thc hin: 10 git I-+ 10 git CHCl3+ nc Cl2 tng git lp

    CHCl3mu tm (sau khi lc u) thm Cl2d mt mu.

    2. ION S2-

    Pb2++2S2-=PbS

    (kt ta en)

    Thc hin:5 git dung dch S2-, thm 5 git Pb(NO3)2, c ta en.

    III.TM ANION NHM I

    2.1.Tm I-

    v Br-

    Thc hin:10 git dung dch u + 10 git CHCl3+ nc Cl2tng git. Lc

    mnh, quan st lp CHCl3

    Mu tm, nh thm nc clo mt mu: c I-

    Mu vng m + nc clo vng lt: c Br-

    Tm vng: c I-v Br-

    2.2.Tm Cl-

    Nu khng c I-v Br-: lm nh nh tnhTrng hp c I-v Br-: ly 10 git dung dch u + 1 git HNO3+ AgNO3

    n ta hon ton. Ly tm ly ta.Thm (NH4)2CO3, un nng. Ly tm ly

    dung dch, thm 1 git HNO3nu dung dch c trli c Cl-.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    70/76

    70

    BI 8

    XC NH ANION NHM II

    SO42-, BO2-, PO4

    3-, CO32-, HCO3

    -

    THUC THNHM: BaCl2

    1.PHN NG NH TNH

    1.1. ION SO42-

    1.1.1. Phn ng vi BaCl2

    Cho ta trng BaSO4. Ta khng tan trong acid v c.

    SO42-

    + Ba2+

    BaSO4 trngTin hnh:10 git SO4

    2-+ 2-3 git BaCl2 ta trng. Thm vi git HNO3

    ta khng tan.

    1.1.2. Vi Pb(CH3COO)2

    Phn ng gia Pb2+vi SO42-cho ta PbSO4khng tan trong HNO3, tan trong

    kim.

    Tin hnh:10 git SO42-+ 2-3 git Pb(CH3COO)2 ta trng. Thm

    vi git HNO3 ta khng tan.

    1.2. ION BO2-

    1.2.1. Tc dng ca BaCl2

    Dung dch borat c tc dng vi BaCl2cho ta trng Ba(BO2)2. ta tan trong

    CH3COOH.

    BO2-+ BaCl2 Ba(BO2)2

    Tin hnh:10 git BO2-+ 3-4 git Ba2+ ta trng. Thm CH3COOH

    ta tan.

    1.2.2. Vi cn etylic

    BO2-phn ng vi C2H5OH cho ete borat etyl (C2H5O)3BO3. Cht ny chy

    cho ngn la mu xanh lc.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    71/76

    71

    BO3-+ 3C2H5OH (C2H5O)3BO3

    Tin hnh: ly 20 git dung dch H3BO3, c n cn kh. ngui, thm

    1ml H2SO4. Lm ngui, thm 20 git C2H5OH un si, t ming ng nghim

    ngn la mu xanh l.

    1.3. ION PO43-

    Cc mui phosphat tn ti: PO43-, HPO4

    2-, H2PO4-.

    1.3.1. Phn ng vi BaCl2

    HPO42-phn ng vi BaCl2to thnh ta BaHPO4. Ta ny tan trong HCl v

    CH3COOH.

    HPO42-+ Ba2+ BaHPO4

    Tin hnh: 10 git HPO42-+ 3-4 git Ba2+ ta trng

    1.3.2.Vi hn hp Mg2+(Mg2+, NH4Cl v NH4OH)

    HPO42-cho ta kt tinh trng MgNH4PO4. Ta khng tan trong NH4OH.

    HPO42-+ Mg2++ NH4OH + NH4Cl MgNH4PO4

    Tin hnh:10 git Mg2+ + 5 git NH4Cl + 5 git HPO42-+ 5 git NH4OH

    ta trng.

    1.3.3.Vi amoni molypdat (NH4)2MoO4Ion phosphat tc dng vi amoni molypdat trong HNO3 cho ta mu vng

    amoniphosphomolypdat.

    H3PO4+ 12(NH4)2MoO4+ 21HNO3 (NH4)3PO4.12MoO3.2H2O

    Tin hnh:10 git PO43-, un cn bt + 3 git HNO3+ 3 git NH4NO3+ 6

    git phosphomolydat, un nh xut hin ta mu vng

    1.4. ION HCO3-

    1.4.1.Vi acid mnh v c mnh hay acid aceticHCO3

    -+ H+ CO2+ H2O

    (lm c nc vi trong)

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    72/76

    72

    Tin hnh:nh5 git dung dch ion HCO3-, thm CH3COOH tng git, quan

    st ng, thy c kh bay ra.

    1.4.2.Vi Hg2+

    Hg2++ HCO3- Hg(HCO3)2

    (ta nu hoc vng nu)

    Tin hnh: nh5 git dung dch ion HCO3-, thm 5 git Hg(NO3)2, c ta

    nu hoc vng nu.

    1.5. ION CO32-

    1.5.1.Vi acid mnh v c mnh hay acid acetic

    CO32-+ H+ CO2+ H2O

    (lm c nc vi trong)

    Tin hnh:nh5 git dung dch ion HCO3-, thm CH3COOH tng git, quan

    st ng, thy c kh bay ra.

    1.5.2.Vi Hg2+

    Hg2++ CO32- Hg(CO3)2

    (ta nu hoc vng nu)

    Tin hnh: nh5 git dung dch ion HCO3-

    , thm 5 git Hg(NO3)2, c ta nu hoc vng nu.

    1.5.3. Vi Mg2+

    Mg2++ CO32- MgCO3(ta trng)

    Tin hnh:nh5 git dung dch ion CO32-,thm 5 git MgCl2,c ta trng.

    2. TM ANION NHM II

    2.1.Tm SO42-

    Tin hnh:10 git dung dch u + 2 git HCl 6M ly tm bta nu

    c. Ly dch ly tm + 2 git BaCl2 ta trng c SO42-

    2.2. Tm BO2-,PO4

    3-:lm nh nh tnh.

    2.3. Tm HCO3-v CO3

    2-:lm nh nh tnh

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    73/76

    73

    S XC NH ANION NHM I V II

    NO3-

    Cl-

    I-, Br-

    Khng kt ta

    Dd gc + Ba(NO3)2 Dd gc + AgNO3kt t

    a tr

    ng

    kt ta vng

    kt ta en

    S2-

    kt ta trng

    + HNO32N

    tan

    Dd gc + AgNO3kt ta nu

    kt ta vngAsO43-

    AsO33-, PO4

    3-

    kt ta trng

    DD gc + CH3COOHKh

    DD gc + Hg(NO3)2 kt ta nu

    DD gc+

    MgCl2

    kt ta trng

    Khng kt ta

    CO32-

    HCO3-

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    74/76

    74

    BI 9

    XC NH ANION NHM III (NO3-, C2O4

    2-)

    1.PHN NG NH TNH

    ION NO3-

    Phn ng vi FeSO4

    Fe(II) kh nitrat n nit oxyd, cht ny to vi mui st d hp phc

    [Fe(NO)]SO4lm dung dch nhum mu nu.

    NO3-+ Fe2++ H+ NO + Fe3++ 2H2O

    NO + FeSO4d [Fe(NO)]SO4Tin hnh: ly 2 ng nghim

    ng (1): FeSO4khong ht bp + 10 git H2SO4. ngui.

    ng (2): 10 git NO3-+ 5 git H2SO4. Lm lnh.

    t tng (2) vo ng (1) theo thnh ng nghim, ni tip gip gia hai

    lp cht lng xut hin mt vnh nu.

    Phn ng khnitrat bng Al kim loi

    Trong mi trng kim Al kim loi khNO3-n amoniac.

    2Al3++ NaOH 2NaAlO2+ 2H+

    Hydrogen mi sinh khNO3-thnh amoniac

    2NO3-+ 18H+ 2NH3+ 6H2O

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    75/76

    75

    Tin hnh: 10 git NO3-+ 5 git NaOH + mt t bt nhm. y ming ng

    nghim bng ming giy qu . Kh bay ln lm giy qu c mu xanh.Ch

    tm Al3+bng phn ng ny vi iu kin trong dung dch khng c ion NH4+

    ION OXALATVi KMnO4/H2SO4

    Ion C2O42-lm mt mu ca thuc tm.

    5C2O42-+ 2KmnO4+ 16H

    + 10CO2 + 2Mn2++ 8H2O

    Tin hnh: 10 git C2O42- + 4 git H2SO4 + tng git KmnO4, un nng

    mt mu tm.

  • 7/24/2019 Noi Dung Giao Trinh Hptdinh Tinh Duoc Trung 2012

    76/76

    BI 10

    PHN TCH HN HP CATION V ANION

    TRONG DUNG DCH

    1.

    Dng cha cht thuc th

    C y bdng c, ha cht v thuc thca tt ccc bi phn tch

    cation v anion trc .

    2.

    Thc hnh

    Khi nhn c dd hn hp cation v anion cn nh tnh, phi thc hin ln

    lt cc bc phn tch sau:

    Dng gic quan nhn xt mu sc, mi. a ra d on ban u vcc ionc mt.

    Thc hin cc php th s bv:

    pH ca dung dch.

    Mu ngn la.

    T d on tip vcc ion c thc mt.

    Thmt sphn ng, c bit l phn ng ca cc thuc th nhm i vi

    cation v anion.

    Theo , tip tc d on cc ion c thc trong dung dch phn tch.

    Tin hnh phn tch h thng hoc na h thng theo cc s thc hnh

    phn tch cation v anion.

    Sau khi c kt lun vcc cation v anion va tm c tphn tch hthng,

    cn i chiu kt lun y vi cc kt qu th s b ban u xem c g mu

    thun. Nu cn nghi ngth phi tin hnh phn tch li.