Notlar Derse Hazırlık · Madde doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. ... Saf Maddeler Erime - Donma Noktası (°C) Su Demir Bakır Tungsten Oksijen Etil

75

Notlar

İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!

Maddenin Hâl DeğişimiDers – 08

İsabetli Bilgi

Erime ve donma olayları birbirinin

tersidir.

Derse Hazırlık

Maddenin hal değişimi nedir? Nasıl gerçekleşir?

Kaynama ve buharlaşma nedir? Aralarındaki farklılıklar nelerdir?

Sıvıların her sıcaklıkta buharlaştığı fakat belli bir sıcaklığa ulaştığında kaynamasının

sebebi nedir?

MADDENİN HÂL DEĞİŞİMİ Madde doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur.

Maddenin ısı alarak veya ısı vererek bir halden başka bir hâle geçmesine hâl değişimi

denir.

Erime Isı alır.

Buharlaşma Isı alır.

Donma Isı verir.

Yoğuşma Isı verir

Süblimleşme Isı alır.

Kırağılaşma Isı verir.

Erime ve Donma Maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesine erime denir.

Maddenin dışarıya ısı vererek sıvı hâlden katı hâle geçmesine donma denir.

ErimeIsı alır

Isı verirDonma

Katı SıvıİSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

76 İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!


Buharlaşma ve Yoğuşma Maddenin ısı alarak sıvı hâlden gaz hâle geçmesine buharlaşma denir.

Maddenin dışarıya ısı vererek gaz hâlden sıvı hâle geçmesine yoğuşma denir.

BuharlaşmaIsı alır

Isı verirYoğuşma

Sıvı Gaz

Şişe yüzeyinde

yoğuşma

Çayın

buharlaşması

Gölün

buharlaşması

Sıvının belirli bir sıcaklıkta kabarcıklar hâlinde hızlıca buharlaşmasına kaynama denir.

Her sıcaklıkta olur.

Sıvının yüzeyinde olur.

Buharlaşmakta olan sıvının sıcaklığı değişebilir.

Belli bir sıcaklıkta olur.

Sıvının her yerinde olur.

Kaynamakta olan sıvının sıcaklığı değişmez.

10°C

Su

50°C

Su

Sıcaklık

arttıkça

sıvının buharlaşma

hızı da artar.

Yüzey

alanı arttıkça

buharlaşma

miktarıda artar.

ÖRNEKÇamaşırların ipe serilerek kurutulması.

BUHARLASMA,

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

77

Notlar



Süblimleşme ve Kırağılaşma Katı maddenin ısı olarak sıvı hâle geçmeden doğrudan gaz hâline geçmesine süblim-

leşme denir.

SüblimleşmeIsı alır

Isı verirKırağılaşma

Katı Gaz

Gaz maddelerin ısı kaybederek sıvı hâle geçmeden doğrudan katı hâle geçmesine

kırağılaşma denir.

Naftalinin

süblimleşmesi

Kırağı

olayı

Süblimleşme ve kırağılaşma olayları birer hâl değişimidir.

Süblimleşme Isı alır

Kırağılaşma Isı verir

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

78

Bil – Bul – Uygula


Maddenin Hâl Değişimi

1. Aşağıdaki hâl değişimlerinin isimlerini yazınız.

.........................

.........................

.........................

.........................

.........................

.........................

Katı

Sıvı Gaz

2. Aşağıdaki hâl değişim olaylarını maddenin ısı alma ve ısı verme durumuna göre eşleştiriniz.

Erime

Isı alır

Isı verir

Donma

Buharlaşma

Yoğuşma

Donma

Erime

Süblimleşme

Kaynama

Yoğuşma

Kırağılaşma

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

79




3. Aşağıdaki ifadeleri buharlaşma ve kaynama olarak eşleştiriniz.

İfade

Belli bir sıcaklıkta olur.

Sıcaklık değişir.

Her sıcaklıkta olur.

Sıcaklık değişmez.

Sıvının yüzeyinde olur.

Sıvının her noktasında olur.

Buharlaşmanın en hızlı olduğu

durumdur.

BUHARLAŞMA

KAYNAMA

4. Aşağıdaki kaplarda eşit sıcaklıkta su bulunmaktadır. Bu kaplardan eşit sürede buharlaşan su miktarlarını karşılaştırı-nız.

2s

SuK

3s

SuL

Su

4s

M

Buharlaşma sıralaması:

> >M L K

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

80




5. Aşağıdaki olaylardaki hâl değişimini yazınız.

1. Tereyağının soğuyarak katılaşması.

2. Çamaşırların kuruması.

3. Kışın yolların buzlanması.

4. Naftalinin etrafına koku yayarak koybolması.

5. Bahar aylarında bitkilerin üzerinde kristal oluşumu.

6. Yağmurun yağması.

7. Buzdolabından çıkarılan bardağın etrafında damlacık oluşması.

8. Camların buğulanması.

Hâl DeğişimiAçıklama

6. Aşağıda hâl değişimi verilen maddelerin fiziksel hâllerini yazınız.

Süblimleşme

Kırağılaşma

Buharlaşma

Yoğuşma

...................... ...................... ...................... ......................

Donma

Buharlaşma

Donma

Süblimleşme

Kırağılaşma

Erime

Yoğuşma

Yoğuşma

Katı SıvıGaz Gaz

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

81İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!

Maddenin Hâl DeğişimiTest – 08

1. Bir madde ısı kaybettiğinde;

K Erime

L Donma

M Buharlaşma

N Yoğuşma

hangi hâl değişimine uğrayabilir?

A) K - M B L - N

C) K - L D) M - N

2.

1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış

D Y

D Y D Y

Maddenin ısı alarakkatı hâlden sıvı hâlegeçmesine donma

denir.

Isı alan bir madde

buharlaşabilir.

Yoğuşmada

madde ısı kaybeder.

Yukarıdaki bilgiler doğru veya yanlış olarak belirlen-diğinde hangi çıkışa ulaşılır?

A) 1. çıkış B) 2. çıkış

C 3. çıkış D) 4. çıkış

3. 1. Kışın pencerelerin buğulanması

2. Kolonya dökülen elin serinlemesi

Yukarıdaki olaylardaki hâl değişimleri nelerdir?

1 2

A Yoğuşma Buharlaşma

B) Erime Donma

C) Buharlaşma Buharlaşma

D) Donma Erime

4.

Su30°C

K

Su50°C

L

Su70°C

M

Özdeş K, L ve M kaplarındaki buharlaşma miktarı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) K > L > M B) K > M > L

C M > L > K D) M > K > L

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Maddenin Hâl DeğişimiTest – 08

5.

Her sıcaklıkta

olur.

Sıvının her

yerinde olur.

İstanbul İzmir

Buharlaşma Kaynama

Buharlaşma Kaynama Buharlaşma Kaynama

Bursa Ankara

Sıvının yüzeyinde

olur.

Yukarıda verilen bilgilerden doğru olanlar takip edil-diğinde hangi şehre ulaşılır?

A) İstanbul B İzmir

C) Bursa D) Ankara

6.

10°C

K

8°C

L

30°C

M

Özdeş kaplarda eşit kütlede su bulunmaktadır. Kaplar

eşit süre bekletiliyor.

Buna göre, kaplarda kalan su miktarı aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?

A) K > L > M B) L > M > K

C L > K > M D) M > L > K

7. Aşağıdaki olaylardan hangisinde görülen hâl değişimi diğerlerinden farklıdır?

A) Kolonya dökülen elin serinlemesi

B) Çamaşırların kuruması

C) Denizden çıkan birinin üşümesi

D Camların buğulanması

8. s Erime

l Süblimleşme

n Buharlaşma

H Yoğuşma

Yukarıda verilen olayların hangisinde dışarıya ısı ve-rilir?

A) s B) l C) n D H

9. 1. Çamaşırların kuruması

2. Tereyağının sıvılaşması

Yukarıda verilen olayların türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

1 2

A Buharlaşma Erime

B) Erime Donma

C) Donma Buharlaşma

D) Süblimleşme Kırağılaşma

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

83

Notlar


Maddelerin Ayırt Edici ÖzellikleriDers – 09

İsabetli Bilgi

Kütle ve hacim ayırt edici bir özellik

değildir.

İsabetli Bilgi

Beş duyu organımızla maddelerin

renk, koku, tat, esneklik, kırılganlık,

yumuşaklık, sertlik gibi özelliklerini

anlayabiliriz. Ancak iki maddeyi bir-

birinden ayırt edemeyiz.

Derse Hazırlık

Ayırt edici özellik nedir?

Beş duyu organımızla maddeleri birbirinden ayırt edebilir miyiz?

Aynı maddeye ait erime - donma, kaynama - yoğuşma noktaları neden aynıdır?

MADDELERİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

Saf maddeleri tanıyıp, bir maddeyi diğer maddelerden ayırmamızı sağlayan özelliklere

“ayırt edici özellik” denir.

Erime ve Donma Noktası

Saf katı bir madde ısıtıldığında sıcaklığı artar ve belli bir sıcaklıktan sonra erimeye

başlar.

Katılar erirken sıcaklık sabit kalır. Sabit kalan bu sıcaklığa “erime noktası” denir.

Saf maddelerin erime noktaları birbirinden farklıdır.

Saf maddelerin erime noktalarının farklı olması erime noktasının ayırt edici bir özellik

olduğunu gösterir.

Sıvı hâldeki saf bir maddenin sıcaklığı azaltıldığında donma olayı gerçekleşir.

Donma olayı gerçekleşirken sıcaklık sabit kalır. Sabit kalan bu sıcaklığı “donma nok-

tası” denir.

Aynı maddenin erime noktası ile donma noktası birbirine eşittir.

Buz 0°C’de erir.

Su 0°C’de donar

Saf Maddeler Erime - Donma Noktası (°C)Su

Demir

Bakır

Tungsten

Oksijen

Etil Alkol

Alüminyum

0

1535

1083

3442

-218

-117

660

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

84

Notlar


Maddelerin Ayırt Edici ÖzellikleriDers – 09

Kaynama Noktası Saf bir sıvının ısı alarak kaynamaya başladığı sıcaklığa “kaynama noktası” denir.

Saf maddelerin kaynama noktaları birbirinden farklıdır.

Saf maddelerin kaynama noktalarının birbirinden farklı olması, kaynama noktasının

ayırt edici bir özellik olduğunu gösterir.

Saf Madde Kaynama Noktası (°C)

Etil Alkol

Oksijen

Su

Naftalin

Demir

Bakır

Alüminyum

Aseton

Metil Alkol

Etil Eter

78

-182

100

218

2750

2567

2467

56

65

35

Aynı maddelerin kaynama noktası ile yoğuşma noktası birbirine eşittir.

Su 100°C’de

kaynar

Su buharı 100°C’de

yoğuşur

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

85



Maddelerin Ayırt Edici Özellikleri

1. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

Bir maddenin erime sıcaklığı ........................................................ sıcaklığına eşittir.

Kaynama ........................................................ maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Hacim ve kütle maddeler için ayırt edici ........................................................ .

Ayırt edici özellikler ........................................................ maddeler için geçerlidir.

Donma sıcaklığı ........................................................ bir özelliktir.

2. Aşağıda verilenlerden hangileri maddeler için ayırt edici özelliktir işaretleyiniz.

Kütle

Yoğunluk

Erime noktası

Kaynamanoktası

Hacim

Donma noktası

SertlikKırılganlık

Renk

donma

sıvı

özellik değildir

farklı

ayırt edici

3

3

3

3

3

3

3İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

86



Maddelerin Ayırt Edici Özellikleri

3. Aşağıda erime ve donma noktaları verilen maddelerin istenilen sıcaklık değerlerindeki fiziksel hâllerini yazınız.

Madde

X

Y

Z

Erime Noktası

5

0

20

Kaynama Noktası

95

100

200

a) 105°C’deki fiziksel hâllerini yazınız.

X Y Z

b) 4°C’deki fiziksel hâllerini yazınız.

X Y Z

c) 15°C’deki fiziksel hâllerini yazınız.

X Y Z

4. Aşağıda verilen bilgiler uygun bir şekilde takip edildiğinde hangi çıkışa ulaşılır?

D

Y

D

Y

D

Y

Duyu organlarıyardımıyla da

maddeler birbirindenayrılabilir.

Bütün maddeleraynı sıcaklıkta

kaynamayabaşlar.

Renk, tat, kokuduyu organlarıile ayırt edilir.

L. çıkış

K. çıkış

N. çıkış

M. çıkışİSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

87İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!

Maddelerin Ayırt Edici ÖzellikleriTest – 09

1. Aşağıdakilerden hangisi saf maddeler için ayırt edici bir özellik değildir?

A) Erime noktası B) Donma noktası

C) Kaynama noktası D Hacim

2. Sıcaklık (°C)

Zaman (dk)

Etil alkol

20

78

Etil alkol ısıtıldığında yukarıdaki grafik oluşuyor,

Buna göre,

1. Alkol 78°C’de kaynar.

2. Kaynama sırasında sıcaklık sabit kalır.

3. Etil alkol saf maddedir.

ifadelerden hangileri doğrudur?

A) 1 - 2 B) 2 - 3

C) 1 - 3 D 1 - 2 - 3

3. • Kütle

• Hacim

• Erime noktası

• Kaynama noktası

• Donma noktası

Yukarıdakilerden kaç tanesi saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir?

A) 1 B) 2 C 3 D) 4

4. Madde

K

L

M

N

Kaynama sıcaklığı

100°C

78°C

120°C

90°C

Yukarıda bazı maddelerin kaynama noktaları verilmiş-

tir.

Buna göre, 95°C’de hangileri gaz hâlindedir?

A) K - L B L - N

C) M - N D) K - N

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

89

Notlar


Isı ve SıcaklıkDers – 10

Derse Hazırlık

Isı ve sıcaklık nedir? Aralarında ne gibi farklılıklar vardır?

Isının akış yönü neden sıcaklığı yüksek olandan düşük olana doğrudur?

Isı alışverişi sonrası maddelerin son sıcaklıkları neden eşitlenir?

ISI VE SICAKLIK

Madde taneciklerinin sahip olduğu toplam enerjiye ısı denir.

Madde taneciklerinin her birinin sahip olduğu ortalama enerjinin göstergesine sıcak-

lık denir.

Isı Toplam Enerji

Sıcaklık Ortalama enerjinin göstergesi

Isı ve sıcaklık kavramları birbirinden farklıdır.

ISI SICAKLIK Bir enerji türüdür.

Birimi joule ve kaloridir.

Kalorimetre kabı ile hesaplanır.

Kütleye bağlıdır.

Maddeler arasında alınıp verilir.

Enerji değildir.

Birimi santrigrat derecedir.

Termometre ile ölçülür.

Kütleye bağlı değil.

Maddeler arasında alınıp verilmez.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

90

Notlar



Sıcaklıkları farklı maddeler arasında ısı alışverişi olur.

Sıcak sudan ele ısı akışı olur.

Sıcak olan ısı verir, soğuk olan ısı olur.

Sıcak su Isı verir

El Isı alır.

Isı alışverişi durduğunda her iki maddenin sıcaklığı eşit olur.

Önce Sonra

Demir

20°C 60°C

K L

Demir Demir

40°C 40°C

K L

Demir

20°C 50°C

Sıvı Sıvı

Sıvı

35°C

K L

M

Sıcaklıkları farklı, eşit miktarda

özdeş sıvıların karıştırılması so-

nucu sıcaklığı yüksek olan sıvı ile

sıcaklığı düşük olan sıvı arasında

ısı alış verişi olur.

Son durumda L kabında bulunan

sıvıdan K kabında bulunan sıvıya

ısı akışı meydana gelmiştir.

Alınan ısı verilen ısıya eşittir.İS

ABET YAYIN

LARI

ÇÖZÜMLER

91

Notlar



Sıcaklıkları aynı olan maddeler arasında ısı alışverişi olmaz.

0°CBuz

0°CSu

Su ve buz arasında ısı alışverişi olmaz.

Eşit sıcaklıktaki aynı cins maddelerden kütlesi büyük olanın ısısı da büyüktür.

500 g80°CSu

300 g80°CSu

K kabındaki suyun ısısı L’den büyüktür.

K kabındaki su daha fazla buz eritir.

K L

Kütlesi büyük olan maddenin sıcaklığı daha az değişir.

5 dk 5 dk

YX

Son SıcaklıkY > X200 g

50°C Su

55°C 60°C

100 g50°C Su

100 g80°C

Su

60°C

90°C

K

L

M

M kabının sıcaklığını düşürmek için

sıcaklığı daha düşük olan K

cisminin kaba atılması gerekir.

M kabının sıcaklığını arttırmak için

sıcaklığı daha büyük olan

L cisminin kaba atılması gerekir.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

92



Isı ve Sıcaklık

1. Aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak belirleyiniz.

D / Y1. Isı alan maddelerin sıcaklığı artabilir.

2. Sıcaklığın birimi Joule’dür.

3. Isı ve sıcaklık aynı kavramdır.

4. Sıcaklık termometre ile ölçülür.

5. Sıcaklıkları aynı olan maddeler arasında ısı alışverişi olmaz.

6. Isı veren maddenin sıcaklığı azalır.

D Y

2. Aşağıdaki açıklamaları doğru ve yanlış kartları ile eşleştiriniz.

Açıklamalar

Isı bir enerji türüdür.

Isı kütleye bağlı değildir.

Sıcaklık bir enerjidir.

Sıcaklık kütleye bağlı değildir.

Isının birimi kaloridir.

Sıcaklığın birimi derecedir.

Isı kalorimetre kabı ile hesaplanır.

Sıcaklık termometre ile ölçülür.

DOĞRU

YANLIŞ

D

D

D

D

Y

Y

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

93



Isı ve Sıcaklık

3. Aşağıdaki durumların hangilerinde ısı alış verişi olur? İşaretleyiniz.

-5°CBuz

10°CSu

0°CBuz

0°CSu

-10°CBuz

0°CSu

50°CBakır

30°CBakır

K L

50°CDemir

30°CDemir

X

Y70°CSu

90°CBilye

4. Aşağıda verilen grafiğe göre soruları cevaplandırınız.

Sıcaklık (°C)

Cisimler

80

70

50

K L M N

Hangi cisimler arasında ısı alışverişi olur?

Hangi cisimler arasında ısı alışverişi olmaz?

K ve N temas ettirilirse hangi cismin sıcaklığı azalır?

L ve K birbirine dokundurulduğunda hangi cismin sıcaklığı

artar?

1.

2.

3.

4.

K - L, K - M, K - N, L - N, M - N

K

L - M

L

3

3

3

7

3

3

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Test – 10 Isı ve Sıcaklık

1. Isı ile ilgili;

K Enerjidir

L Termometre ile ölçülür

M Kütleye bağlıdır

ifadelerden hangileri doğrudur?

A) K ve L B) L ve M

C K ve M D) K, L ve N

2. Sıcaklık ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlış-tır?

A) Enerji değildir.

B Kütle arttıkça artar.

C) Birimi santigrat derecedir.

D) Artırılabilir veya azaltılabilir.

3.

200 g su

40°C

150 g su

40°C

100 g su

40°C

50 g su

40°C

K L M N

Yukarıda verilen kaplardan hangisindeki suyun ısısı daha büyüktür?

A K B) L C) M D) N

4.

60°C

K

10°C

L

Aynı maddeden yapılmış K ve L birbirine dokunmakta-

dır.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) K ısı verir.

B) L’nin sıcaklığı artar.

C Son durumda L’nin sıcaklığı daha fazla olur.

D) L ısı alır.

5. Sıcaklık (°C)

Zaman

X

Y

X ve Y maddelerinin sıcaklık - zaman grafiği yukarıdaki

gibidir.

Buna göre, X ve Y maddelerinin ilk sıcaklıkları aşağı-dakilerden hangisi olamaz?

X (°C) Y (°C)

A) 20 5

B) 90 50

C) 30 10

D 50 60

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

95

Notlar


Isı Maddeleri EtkilerDers – 11

Derse Hazırlık

Genleşme ve büzülme nedir? Günlük hayatımızdan örnekler veriniz?

Elektrikli aletlerin içinde neden termostat kullanılır?

Tren rayları döşenirken (yaz aylarında) neden boşluk bırakılır?

Elektrik tellerinin yaz aylarında sarkmasının sebebi nedir?

ISI MADDELERİ ETKİLERGenleşme ve Büzülme Isının etkisi ile maddenin hacminde meyda-

na gelen büyümeye genleşme denir.

Soğumanın etkisiyle maddenin hacminde

meydana gelen küçülmeye büzülme denir.

Sıcaklığı artan bir madde genleşir.

Maddelerin ilk sıcaklıkları ile son sıcaklıkları arasındaki fark ne kadar büyük olursa

genleşme ve büzülme o kadar fazla olur.

Binaların yapımında kullanılan metal iskeletlerin yapımı sırasında, genleşme sonucu

binanın zarar görmemesi için boşluk bırakılır.

Tren raylarıarasında bırakılan

boşluk raylarıngenleşme sonucu

bozulmasınıönler.

Farklı maddelerin genleşme ve büzülme oranları da farklıdır.

K

L

30°C

ÖNCE50 cm

50 cm

30°C

K

L

90°C

SONRA51 cm

52 cm

90°C

L maddesi

30°C

50 cm

52 cm

54 cm

50°C

80°C

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

96

Notlar


Isı Maddeleri EtkilerDers – 11

İsabetli Bilgi

Konserve kutusu, kavanoz ka-

pakları vb. ısıtılarak genleştirilip

açılır.

İsabetli Bilgi

Isıtıldığında çok uzayan soğutuldu-

ğunda çok kısalır.

Kışın büzülmeden dolayı elektrik telleri gergin olur.

Uçan balondaki gaz ısıtılarak genleştirilir.

Yazın tekerleklerin şişkin ve sert, kışın inik olması.

Termometredeki cıvanın genleşme ve büzülmesinden

faydalanarak maddelerin sıcaklıkları ölçülür.

0°C29 cm

Büzülme

40°C30 cm

100°C32 cm

Genleşme

Metal Çifti

K L

Genleşme özellikleri birbirinden farklı K ve L uçlarından birbirine perçinlenmiştir.

K LK LK L K L

Soğutuluyor Isıtılıyor

Isıtıldığında çok uzayan soğutulduğunda çok kısalan maddelerin genleşme özelliği

büyüktür.

Ütülerde metal çifti kullanılır.

Buzdolabı ve fırınlarda metal çifti bulunan termostat kulla-

nılmıştır.

Termostatlar ısınma ve genleşme ile çalışan aletlerdir.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

97



Isı Maddeleri Etkiler

1. Aşağıda resimlerde verilen olaylardan hangilerinde genleşme ve büzülme olduğunu yazınız.

Termometrenin

sıcaklığı ölçmesi

Yazın tren raylarının

bozulması

Elektrik tellerinin

kışın gergin olması

Uçan balonun

yükselmesi

Yangın alarm

cihazı

Tencerede kaynayan

suyun taşması

2. Aşağıdaki araçlardan hangilerinde metal çifti kullanılmıştır işaretleyiniz.

Genleşme ve büzülme

3

3

Genleşme

Genleşme

Genleşme

Büzülme

Genleşme

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Isı Maddeleri EtkilerTest – 11

1. • Isıtıldığında çok uzayan soğutultuğunda çok

........I........ .

• Soğuyan maddelerin .....II..... küçülür.

Yukarıdaki I ve II yerine aşağıdakilerden hangisi gel-melidir?

I II

A kısalır hacmi

B) uzar hacmi

C) kısalır kütlesi

D) uzar kütlesi

2.

K

Demir

L

Su

M

Oksijen

Isıtılan K, L ve M’den hangileri genleşir?

A) K ve L B) L ve M

C) K ve M D K, L ve M

3. s Kavanoz kapağını sıcak suya daldırarak açmak

l Elektrik tellerinin sarkması

n Tren raylarının bozulması

Yukarıdakilerden hangileri genleşme ile ilgilidir?

A) s - l B) l - n

C) s - n D s - l - n

4. Aynı boyutlardaki demirden yapılmış iki boruyu iç içe geçirmek için;

1. Yalnız birini ısıtmak

2. Yalnız birini soğutmak

3. Birini ısıtmak birini soğutmak

işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?

A) 1 - 2 B) 1 - 3

C) 2 - 3 D 1 - 2 - 3

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

Documents

Notlar Derse Hazırlık · Madde doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. ... Saf Maddeler Erime - Donma Noktası (°C) Su Demir Bakır Tungsten Oksijen Etil