NR 1 / 2017 WIOSNA / LATO BUDUJEMYthermano.eu/media/files/Budujemy-Razem-no1.pdf · 2017-07-04 · 38 15 metrów w 60 sekund, czyli jak się robi dobre rynny 40 Szkolimy nowe kadry

BUDUJEMYWIOSNA / LATO

TOMASZ BARANOWSKI Prezes Balex Metal opowiada 25-letnią historię firmy

CIEPŁA OSADAJak docieplić domki letniskowe, by wydłużyć sezon?

LODOWY TOMASZÓWPierwszy zadaszony tor łyżwiarstwa szybkiego w Polsce

UWAGA KONKURS!DO wygrania bilety na mecz Reprezentacji PolskI

NR 1 / 2017

2-3BUDUJEMY RAZEM // BALEX METAL

Listy, stare gazety, monety, pamiętniki, ceny wybranych produktów z danej epoki i wiele innych… Na takie znaleziska można natrafić, otwierając kapsuły czasu. W ostatnich latach w Polsce nastąpił prawdziwy

”wysyp” tego typu odkryć, a każde z nich odbiło się głośnym echem.

Wiadomość dla potomnychtekst: Monika Zawadzka / foto: Balex Metal

3 T E M A T N U M E R U Historia BALEX METAL ukryta w ziemi

10 Rozmowa z Tomaszem Baranowskim

14 Ciepła osada. Jak docieplić domki letniskowe, by wydłużyć sezon?

18 Dobre docieplenie

20 Sposób na smog

24 Skuteczna pułapka na deszcz, czyli jak prawidłowo montować rynny

28 Hala fabryczna z wielkich paneli

30 Podmiejska rezydencja z pomysłem

32 Litery dekoracyjne. Sposób na stylowe wnętrze

34 Narzędziownik

36 Felieton

38 15 metrów w 60 sekund, czyli jak się robi dobre rynny

40 Szkolimy nowe kadry

42 Lodowy Tomaszów

44 Zlecenie czy dzieło? Która umowa jest lepsza?

46 Stabilny rynek pokryć dachowych

48 Poradnik kibica

50 W wolnej chwili

S P I S T R E Ś C I

KIEROWNICTWO PUBLIKACJI:Konrad Spuła

PROJEKT, WYKONANIE: 360 Content Team – ZPR Media SA

ul. Dęblińska 604-187 Warszawatel. 22 590 53 56

faks 22 590 54 44 www.grupazpr.pl

[email protected]

REDAKTOR NACZELNA: Aneta Magnuszewska

SEKRETARZ REDAKCJI: Marlena Felisiak

PROJEKT MAKIETY: Tomasz Rosłon

OPIEKA GRAFICZNA: Michał Janicki

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Balex Metal

Za treść ogłoszeń redakcja ponosi odpowiedzialność w granicach wskazanych

w ust. 2 art. 42 ustawy Prawo prasowe. Prawo do błędów w druku zastrzeżone.


Temat numeruBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM

Zacznijmy jednak od początku. Skąd w ogóle wzięła się idea kapsuły czasu i kto ją zapoczątkował? Na to pytanie

trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Przyj-muje się, że najstarsza kapsuła została odkryta w 2013 roku na Dolnym Śląsku, w Strzegomiu! Miedziana urna była ukryta w ścianie szkoły przy ul. Krótkiej 6 za wmurowanym kamieniem węgielnym z 1874 roku. Zawierała m.in. talary z końca XVIII wieku oraz kilka monet obiego-wych z tamtego okresu, książkę z wierszami lokalnego poety, akt erekcyjny oraz późniejsze sprawozdania z działalności szkoły, listy prywat-

ne i urzędowe, zdjęcia miasta, a także lokalne gazety, w tym „Breslau Zeitung” z XIX wieku. Wszystkie dokumenty, pomimo że spędziły w ścianie prawie 150 lat, były w idealnym stanie, dlatego strzegomianie postanowili spakować je ponownie do sarkofagu i schować dla po-tomnych. Zanim to jednak zrobili, dołożyli do urny płyty DVD z zapisem historii szkoły od 1947 roku, kroniki placówki, fotografie grona pedagogicznego, listę pracowników, uczniów oraz słuchaczy w roku szkolnym 2012/2013, kilka wydań lokalnych gazet, widokówki z pa-noramą miasta, monety i pendrive ze zdjęciami.

Ciekawe, kto i kiedy ponownie odkryje kapsułę, a w niej te wszystkie skarby…

Krypta CywilizacjiZa pierwszą współczesną kapsułę czasu uważa się z kolei Kryptę Cywilizacji z 1936 roku znajdu-jącą się w Oglethorpe University w Atlancie. Jej otwarcie zaplanowano na 8113 rok. Wiadomo też, że cztery kapsuły ukryto w Don Harrington Discovery Center w Amarillo w Teksasie. Wszyst-kie pochodzą z 1968 roku i czasami się do nich zagląda. Pierwszą odkopano w 1993 roku, na-stępna zostanie otwarta za rok, a pozostałe dwie

kolejno za 100 i 1000 lat od chwili powstania, tj. w 2068 i 2968 roku. Ciekawa historia wiąże się również z kapsułą, która w 2014 roku została wyniesiona w kos-mos. Satelita KEO zabrał ze sobą wiadomości od obecnych Ziemian dla tych, którzy będą za-mieszkiwać naszą planetę za 50 tysięcy lat. Wte-dy bowiem satelita zakończy swoją misję. Do kapsuły schowano diament zawierający kroplę ludzkiej krwi, próbki powietrza, morskiej wody i ziemi oraz wygrawerowany ludzki genom. Na pokładzie satelity znalazły się także: zegar as-tronomiczny pokazujący rotację kilku pulsarów,

fotografie ludzi wszystkich kultur i encyklopedia z całą bieżącą wiedzą ludzkości.

Czas na BolszewoOd kwietnia swoją kapsułę ma również Balex Me-tal. Została ona zbudowana z okazji 25-lecia spółki z płyty warstwowej z rdzeniem z poliuretanu pro-dukowanej przez firmę. Kapsuła waży około 60 kg, ma kształt sześcianu o boku 100 cm i wysokości 62 cm. Jej wewnętrzne ściany wzmocniono szkla-nymi płytami i pochłaniaczami wilgoci. Wszystko po to, aby złożone materiały przetrwały kolejnych 25 lat w jak najlepszej kondycji.

Co zawiera kapsuła Balex Metal? Znajdziemy w niej listy do następców, w których opisano obecny stan technologiczny, procesy i prognozy na przyszłość, współczesne gazety, kombinezon dekarski, filmy, prezentacje, instrukcje montażu, zdjęcia i pierwszy wydruk z systemu do zarzą-dzania produkcją, a także koniak oraz kilka selfie z komentarzem, że to obecnie najmodniejsza forma autoprezentacji. Całość została złożona przed wejściem do firmy w podziemnej gablocie, którą można zobaczyć, bo nie została zasypana piaskiem, lecz przykryta szklaną taflą. Otwarcie kapsuły zaplanowano na 2042 rok. ///

KAPSUŁA KRYJE M.IN.LISTY, ZDJĘCIA, FILMY,

OPISY TECHNOLIGICZNE I PROGNOZY NA

PRZYSZŁOŚĆ.

Temat numeru BALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Zakład produkcyjny w obiektywie dokumentalisty

M A C I E J M O S K W A (ur. 1982 r.) - fotograf, absolwent i wykładowca Sopockich Szkół

Fotografii, założyciel kolektywu dokumentalistów

Testigo Documentary. Od 2011 roku uwiecznia skutki

konfliktu w Syrii, współautor książki ”Sura” o wojnie

i rewolucji syryjskiej. Nagrodzony tytułem zdjęcia roku

w konkursach: Grand Press Photo, BZ WBK Press Photo

oraz Gdańsk Press Photo. Mieszka w Gdańsku.

Temat numeruBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Historia BALEX METAL w świetle innych wydarzeń

2010 2011 2015 20172008200420021996199221 KWIETNIA 12 CZERWCA

W Bolszewie koło Wejherowa Lech

Baranowski powołuje do życia Pry-

watne Przedsiębiorstwo Wielobran-

żowe Balex. W początkowym okresie

swojego istnienia firma zajmuje

się importem i sprzedażą pokryć

blaszanych, głównie blachodachówki

i blachy trapezowej.

W tym samym czasie Polacy poznają

tajniki internetu. Dostęp do glo-

balnej sieci posiadają Uniwersytet

Warszawski, Instytut Fizyki Jądrowej

oraz Obserwatorium Astronomiczne.

Pod Paryżem otwiera się długo

oczekiwany w Europie Disneyland.

Prezesem Balex Metal

zostaje Tomasz Baranowski.

Od tego momentu koordynu-

je on prace nad operacyjną

częścią biznesu. Za decyzje

strategiczne odpowiedzialni

są obaj prezesi przewod-

niczący Radzie Nadzorczej:

Lech Baranowski oraz Joris

Ide. W tym samym roku Balex

Metal zostaje laureatem

konkursu ”Teraz Polska”.

Tymczasem na uniwersytecie

w szwedzkim Lund naukowcy

po raz pierwszy filmują

poruszający się elektron.

Polacy natomiast mają

ostatni moment na wymianę

dowodów osobistych. Od tej

pory ”książeczki” przechodzą

do historii, obowiązują tylko

dowody plastikowe.

Balex Metal trafia

do prestiżowego

grona firm wyróż-

nionych Diamentem

”Forbesa”.

Od tego roku

w Polsce obowią-

zuje zakaz palenia

w miejscach pub-

licznych. Na Islandii

wybucha wulkan

Eyjafjallajökull.

W Tomaszowie Mazowieckim zostaje

zakupiona działka pod budowę największej

fabryki Balex Metal. Rok później rusza tam,

na niespotykaną dotychczas skalę, produkcja

nowoczesnych płyt termoizolacyjnych Ther-

mano oraz płyt warstwowych.

Nowym polskim bohaterem narodowym

zostaje kapitan Tadeusz Wrona, który wylą-

dował na Okęciu bez wysuniętego podwozia.

Benedykt XVI beatyfikuje polskiego papieża

Jana Pawła II.

Balex Metal kupuje fabrykę

w słowackiej Żylinie. Zakład

produkcyjny specjalizuje się

w wytwarzaniu nowoczes-

nych rynien i akcesoriów

rynnowych.

Polacy zdobywają brązowy

medal na Mistrzostwach

Świata w Piłce Ręcznej w Ka-

tarze, pokonując Hiszpanów

29:28. Anglicy cieszą się

z narodzin córeczki księżnej

Kate i księcia Williama.

Firma Balex Metal trafia

w rankingu ”Forbesa”

do pierwszej setki

największych polskich

przedsiębiorstw.

Polscy skoczkowie

narciarscy pierwszy raz

w historii zdobywają

jako drużyna puchar

narodów. W Skrzyszowie

pada rekordowa wygra-

na w lotto – szczęśliwy

zwycięzca zgarnia

ponad 36 milionów zł.

Do grona produktów Balex Metal

dołączają nowoczesne płyty war-

stwowe z rdzeniem z poliuretanu.

W lutym tego samego roku Mark

Zuckerberg uruchamia Facebooka,

na Ukrainie wybucha Pomarańczowa

Rewolucja. Polska natomiast świętu-

je wejście do Unii Europejskiej.

Balex PPW (od tego roku już Balex Metal

Sp. z o.o) z importera staje się producentem.

Linię produkcyjną opuszcza pierwszy arkusz

blachodachówki SPEKTRUM.

W Japonii do sprzedaży trafia konsola do gier

Nintendo 64, w Szkocji rodzi się pierwsza

sklonowana owca – Dolly. W Polsce natomiast

rusza portal internetowy Onet.pl.

Balex Metal otwiera w Brocēni na

Łotwie swoją pierwszą fabrykę

za granicą.

Na rynku europejskim rusza sprze-

daż konsoli do gier Xbox. W Polsce

koncern Daewoo kończy produkcję

poloneza, a Adam Małysz przywozi

z Zimowych Igrzysk Olimpijskich

w Salt Lake City dwa medale

– brązowy i srebrny. ”Małyszoma-

nia” ogarnia cały kraj.

WywiadBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM

W DZIALE SPRZEDAŻY DETALICZNEJ W NASZEJ

CENTRALI BARDZO CZĘSTO SPOTYKAM

DEKARZY, KTÓRZY WSPÓŁPRACĘ Z NAMI ZACZĘLI 25 LAT TEMU,

GDY BALEX METAL DOPIERO POWSTAWAŁ.

Tomasz Baranowski, prezes Grupy Balex Metal – czołowego prodecenta płyt warstwowych, blachodachówki, blach warstwowych i termoizolacji z płyt poliuretanowych Thermano w Europie Środkowej, opowiada o rozwoju firmy.

rozmawiał: Robert Zielecki / foto: Balex Metal

10-11BUDUEJMY RAZEM // BALEX METAL

Wystartowaliśmy, gdy w Polsce raczkował internet

Balex Metal obchodzi w tym roku 25. uro-dziny. Chciałby Pan przekazać swoim klien-tom i pracownikom coś szczególnego z tej okazji?Przede wszystkim byłyby to podziękowania dla naszych klientów i pracowników firmy za ich wkład w uczynienie z Balex Metal świato-wego gracza na rynku materiałów budowla-nych. Gdy mój ojciec Lech Baranowski, założyciel spółki, a obecnie prezes Rady Nadzorczej, roz-poczynał ten biznes, nikt nie spodziewał się, że w 2017 roku będziemy najlepiej rozpoznawal-nym producentem płyt warstwowych czy no-woczesnej termoizolacji Thermano. Myślę, że za sukces Balex Metal w znacznym stopniu odpowiada konsekwentnie wdraża-na strategia rozwoju, przewidywanie na kilka lat do przodu i ludzie. Bez ciężkiej pracy tych ostatnich trudno byłoby osiągnąć cel.

25 lat to dla Pana dużo czy mało?Gdyby wpisać punkty przełomowe historii Balex Metal w kontekst ważnych wydarzeń ogólnopolskich, okazałoby się, że np. firma rozpoczęła działalność w czasach, gdy w Pol-sce dopiero pojawił się internet. Z jednej

strony można pomyśleć, że było to tylko 25 lat temu, a z drugiej pojawia się refleksja: to przecież aż ćwierć wieku! W ciągu tego czasu tak dużo się zmieniło. Naturalne jest, że do obecnej skali działania zdążyliśmy już przez te lata przywyknąć, ale doskonale pamiętam, jakim wydarzeniem by-ło uruchomienie pierwszej linii do produk-cji płyt warstwowych, blach trapezowych, w końcu Thermano. Teraz podobne emocje budzi otwieranie kolejnych zakładów pro-dukcyjnych, zdobywanie rynków, wprowa-dzanie nowego asortymentu. Pamiętam, jak pojawił się pomysł rozpoczęcia produkcji zupełnie nowego wyrobu, jakim by-

ły płyty warstwowe z rdzeniem z poliuretanu. Kilkanaście lat temu to było dopiero coś. Na-wet w Europie Zachodniej rozwiązania tego typu nie były jeszcze tak powszechnie stoso-wane. My postawiliśmy sobie za cel wprowa-dzić poliuretan na polskie place budów.

Musiało się to wiązać z niemałym ryzykiem. Dokładnie pamiętam, jak wyglądały przygoto-wania. Przeprowadziliśmy wnikliwą analizę za-równo rynku polskiego, który dopiero trzeba było na ten produkt przygotować, jak i rynków zagranicznych. Wynikało z niej, że w perspek-tywie nie jedno-, dwu- czy trzy-, ale dziesię-cioletniej będzie to doskonały interes. Jednak ryzyko, jak to zawsze bywa przy tak dużych i długich projektach, było, i to spore. W odpo-wiednim momencie musieliśmy powiedzieć sobie: dobra, trzeba zamknąć oczy i ruszyć do przodu.

Marka Balex Metal na początku swoje-go istnienia kojarzona była głównie z bla-chodachówką. Trzeba przyznać, że do te-raz wielu utożsamia Was z hasłem, które w owych czasach zrobiło niezłą karierę: „Balex Metal – Blachy na dachy”. O firmie

BALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Wywiad

głośno było także za sprawą misji poszuki-wawczej ORP „Orzeł”. Nie doszłoby do niej, gdyby nie zaangażowanie Pańskiego ojca. To może za dużo powiedziane, ale faktem jest, że bardzo chcieliśmy podzielić się naszym suk-cesem i wesprzeć akcję, która przyczyniłaby się do rozwiązania jednej z największych zaga-dek w historii Polskiej Marynarki Wojennej. Po-szukiwania okrętu okazały się bardzo trudnym zadaniem, do przeczesania był akwen o nie-wyobrażalnych rozmiarach. Niestety, pomimo zaangażowania potężnych środków i determi-nacji ekipy okrętu nie odnaleziono. Wygląda na to, że o wiele więcej szczęścia i intuicji mamy w prowadzeniu biznesu.

Rok temu wystartowała kampania rekla-mowa termoizolacji Thermano, którą nie-łatwo było przeoczyć. W tym roku spoty pojawiły się podczas meczów Polskiej Re-prezentacji w piłce nożnej. Można powie-dzieć, że dzięki aktywności Balex Metal na tym polu termoizolacja z poliuretanu sta-ła się w naszym kraju już czymś powszech-

nym. Thermano to Pana oczko w głowie?Kampania reklamowa miała na celu zaprezen-tować szerokiej publiczności alternatywę dla tradycyjnych materiałów termoizolacyjnych. Idealnie nadają się do tego mecze piłki nożnej, które dla mnie osobiście są niezwykle emocjo-nujące. Szczególnie gdy możemy cieszyć się takimi sukcesami, jakie ostatnio odnosi druży-na Adama Nawałki.Thermano to rewelacyjny produkt. Wiem, jak brzmi to z ust osoby zarządzającej firmą pro-dukującą ten materiał, ale ja słyszę to na każ-dym kroku od wykonawców, projektantów, architektów. To trochę tak jak serial, który się namiętnie ogląda i bardzo chce się polecić in-nym, bo jest po prostu dobry. Czasami jest tak, że nasze przyzwyczajenia działają na nieko-rzyść. Dlaczego nie korzystać z wyrobów, któ-re przynoszą ogromne oszczędności, są trwa-łe, łatwe w montażu, tylko dlatego że są czymś nowym? W Niemczech do wielkiego projektu moder-nizacji całego miasta (Bottrop, przyp. red.) wy-korzystano materiały z twardej pianki poliure-

tanowej, bo w perspektywie wieloletniej to się po prostu opłaca.

Balex Metal z roku na rok się rozrasta. Obecnie ma już pięć fabryk w kilku euro-pejskich krajach, m.in. na Litwie i Słowacji. Czym podyktowany był wybór tych loka-lizacji, czy ma to jakiś związek z lokalnym rynkiem?Bardzo duże znaczenie miał proces dystrybu-cji. Duży wolumen sprzedaży do krajów bałty-ckich i Skandynawii z pewnością ułatwia nam położenie zakładów produkcyjnych w Bol-szewie koło Gdyni czy litewskim Broceni. Jed-nak największym pozostaje ten w Tomaszowie Mazowieckim. Lokalizacja w centrum Polski ułatwia nam dystrybucję do krajów Europy Zachodniej oraz naszych południowych sąsia-dów. Równie istotnym czynnikiem są zasoby, dlatego osobnego komentarza wymaga fabry-ka Balex Metal Element na Słowacji. Miasto Ży-lina to istne „zagłębie” fachowców od obsłu-gi specjalistycznych maszyn i automatyzacji procesów produkcji. Dlatego, dzięki inwesty-

cji w nowoczesne technologie, mógł powstać od podstaw system rynnowy Zenit – nasz naj-nowszy produkt z segmentu premium, który już niedługo sporo zmieni na rynku wyrobów tej kategorii.

Firma Balex Metal to przykład polskiego sukcesu w branży, która do łatwych nie na-leży. Jak skutecznie prowadzić tak duże przedsiębiorstwo w ciągle zmieniających się realiach rynkowych, spowodowanych chociażby częstymi nowelizacjami prawa budowlanego? Dynamika jest rzeczywiście bardzo duża. My-ślę, że ważne jest odpowiednie skonstruowa-nie oferty dopasowanej do zmieniających się zasad. Nie dalej jak rok temu wprowadziliśmy do sprzedaży płyty Thermano o grubości do-stosowanej do nowych wymogów. Będą one co prawda obowiązywać dopiero od 2021 ro-ku, ale już teraz chcieliśmy dać naszym klien-tom możliwość zainwestowania w technolo-gię jutra. Podobną zasadą kierujemy się w przypad-ku innych produktów. Same płyty warstwo-we sprzedajemy w kilkunastu wariantach, tak by spełniały one bardzo wyśrubowane nor-my, np. odporności na ogień czy termoizola-cyjności. Kluczem jest elastyczność i przewidywanie, a jak pokazuje historia Balex Metal, konse-kwencja w tych działaniach bardzo pomaga zwiększyć udziały w rynku.

Produkty Balex Metalu docenili także in-westorzy mieszkający po drugiej stronie globu. Jak to się stało, że płyty warstwo-we z Polski kupują klienci np. w Nowej Ze-landii?Dynamicznie szukamy zbytu dla naszych pro-duktów na całym świecie. Dlaczego mieliby-śmy nie próbować, nawet na tak egzotycznych rynkach jak nowozelandzki, jeżeli tylko jest ku temu sposobność? Robimy naprawdę dobre materiały. Dużo do powiedzenia na ten temat na pewno mieliby nasi klienci z krajów skandy-nawskich, USA, a nawet Emiratów Arabskich.

Zdradzi Pan, co Nowozelandczycy wybu-dowali z Waszych płyt?W tym konkretnym przypadku chodziło o materiał do wzniesienia wielkopowierzch-niowych budynków pod uprawy oraz do ich magazynowania. Inwestora przekonały po pierwsze wysoka jakość, po drugie cena, po trzecie doświadczenie. Zaprezentowaliśmy wiele podobnych obiektów referencyjnych

zrealizowanych przy użyciu naszych materia-łów, mogliśmy się tym pochwalić. Zaufanie jest kluczowe w branży budowlanej, szcze-gólnie gdy współpracę z danym kontrahen-tem dopiero się rozpoczyna. Proszę zwrócić uwagę na fakt, że płyty po-konały drogą morską niemal 30 tysięcy km w cztery tygodnie. Nietrudno sobie wyobra-zić, jak długi byłby proces ewentualnej rekla-macji w przypadku dostarczenia wadliwego wyrobu. Dlatego zamówienia z tak daleka są dla nas najlepszą rekomendacją. W Balex Me-tal nie ma miejsca na przeciętną jakość, stąd duże zaufanie do naszej marki.

Czy to właśnie o zaufanie chodzi w haśle przewodnim Balex Metal „Budujemy Ra-zem”?Między innymi. Dla mnie niezwykle ważne są relacje. Zaufanie to dopiero skutek ich bu-dowania. Proszę sobie wyobrazić, że w dziale sprzedaży detalicznej w naszej centrali bardzo często spotykam dekarzy, którzy współpracę z nami zaczęli 25 lat temu, gdy Balex Metal do-piero powstawał. Dzięki uwagom wykonawców, do których póź-niej dołączyli inwestorzy przemysłowi i dys-trybutorzy, mogliśmy konsekwentnie udosko-

nalać nasz asortyment, wprowadzać nowości. Innymi słowy, szyliśmy produkt na miarę. Z po-czątku był on tylko jeden, obecnie jest to sze-rokie spektrum wyrobów składających się na całe systemy, np. dachowe. Takie współtworzenie oferty, dialog między dostawcą i klientem to dla mnie znaczenie ha-sła „Budujemy Razem”. Za tymi słowami kryje się również nasza przewaga rynkowa, miano-wicie największa liczba doradców sprzedaży pracujących w terenie i koordynujących pro-ces zamówienia. Bezpośredni kontakt z przedstawicielem jest nieocenioną wartością dla obu stron. W seg-mencie budownictwa przemysłowego jest to szczególnie istotne. Nasze zadanie nie polega tylko na sprzedaży materiałów. Jesteśmy ra-zem z klientem od momentu powstania pro-jektu, przez realizację, po wsparcie posprze-dażowe. Myślę, że tym różnimy się od naszej konkurencji.

Czego Panu życzyć z okazji urodzin? Żeby Balex Metal był jeszcze bardziej rozpo-znawalny na świecie jako sprawdzona polska marka, kojarzona nie tylko z dobrą jakością, ale także nowymi rozwiązaniami, które będą naśladować inni. ///

Zapraszamy do kaszubskiego ośrodka wczasowego, którego właściciele powiedzieli dość sezonowości w turystyce. Dzięki wyremontowaniu domków i ociepleniu ich płytami Thermano goście będą mogli się przekonać, że Bory Tucholskie są piękne także w śnieżnym anturażu.

Jak wydłużyć sezon domków letniskowych?tekst: Maciej Mrągowski / foto: Czarna Zebra

BORY TUCHOLSKIE TO IDEALNE MIEJSCE NA

WYPOCZYNEK DLA CAŁEJ RODZINY.

Na budowieBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


nowić ich wnętrza, pozostawiając jednak let-niskowy styl. Zgodnie z projektem elementy drewnianej więźby miały pozostać widoczne. Wewnętrzne okładziny ścian miały utworzyć deski pomalowane na biało. O przeprowadze-nie rewitalizacji domków poproszono firmę EK-BUD z Chojnic.

Przed remontemW przypadku podobnych remontów kluczową kwestią jest właściwa ocena stanu techniczne-go budynku. Od tego trzeba było zacząć. – Oględziny wykazały, że konstrukcja domków jest zadziwiająco solidna. Nie stwierdziliśmy przeciekania dachów. Belki drewniane były su-

che i zdrowe. Więźby dachowej nie trzeba było ani naprawiać, ani wzmacniać – wyjaśnia Jan Rostankowski, właściciel firmy EK-BUD. Budynki zostały dokładnie zinwentaryzowane. – Zanotowano wszystkie wymiary, na pod-stawie których możliwe było oszacowanie potrzebnych materiałów. Wykonawca za-jął się również usunięciem starych płyt eter-nitowych z dachu. Na koniec czekało jesz-cze załatwienie wszelkich formalności, a więc zgłoszenie remontu w starostwie. Przed upływem 30 dni z Urzędu nadeszła odpo-wiedź, że nie ma sprzeciwu do wykonania robót i wtedy przystąpiliśmy do działania – dodaje J. Rostankowski.

W samym sercu Borów Tucholskich leży malownicza wieś Małe Swor-negacie. Na jej obrzeżach, tuż nad

Jeziorem Karsińskim, rozciąga się duży ośro-dek wczasowy z plażą, własnym pomostem, placem zabaw i polem namiotowym. Kilka-dziesiąt drewnianych domków rozrzuconych między wysokimi sosnami zapewnia w sezo-nie nocleg dla około 120 turystów. Jak w wielu podobnych kompleksach, se-zon trwa tu niezbyt długo. Wiosną można li-czyć na imprezy firmowe lub zielone szkoły. Po dwóch miesiącach wakacyjnego obłoże-nia klienci pojawiają się już zdecydowanie rza-dziej. To miłośnicy ciszy, spokoju, wędrówek

po lesie, zbierania grzybów. Chętnie zaglą-daliby tu aż do listopada, ale baza noclego-wa w tej chwili nie jest do tego przygotowana. Domki w ośrodku Osada Swora są nieocieplo-ne i dogrzewane grzejnikami olejowymi. Siłą rzeczy od września do maja ośrodek nie zara-bia, co nie zwalnia jednak właścicieli z pono-szenia sporych wydatków. Aby temu zaradzić, postanowiono zerwać krępujące więzy sezo-nowości i skusić turystów zimowymi urokami Małych Swornegaci.

Zima nad jezioremFerie zimowe na Kaszubach mogą okazać się genialnym pomysłem. Z pewnością nikt się nie

będzie nudził. Można ślizgać się na łyżwach po zamarzniętej tafli jeziora, śmigać na biegów-kach po zaśnieżonych leśnych drogach, wy-brać się na kulig, łowić ryby spod lodu, jeździć na sankach. Dzięki ociepleniu domków przy-tulny nocleg znajdą również goście, którzy od-wiedzą Osadę Swory w święta lub wpadną tu na bal sylwestrowy.

Brdy do remontuNa początek do termomodernizacji wytypo-wano trzy domki typu Brda, zdolne jednorazo-wo pomieścić do 6 osób. Zaplanowano kom-pleksowe ocieplenie domków oraz wymianę pokrycia dachowego. Postanowiono też od-

Demontaż starego pokryciaJak zazwyczaj bywa w takich sytuacjach, za-częło się od wielkiej demolki. Z dachu zniknął eternit. Ponieważ materiał ten był kiedyś pro-dukowany z dodatkiem szkodliwych włókien azbestowych, przy jego demontażu należa-ło zachować szczególną ostrożność. Z racji po-siadanych zezwoleń oraz doświadczenia w te-go typu pracach firma EK-BUD tematem tym mogła się zająć we własnym zakresie. Odpady zostały zapakowane do szczelnie zamykanych worków i wywiezione na specjalne wysypi-sko, gdzie zostały zutylizowane. Wraz z płytami eternitowymi pozbyto się też drewnianych łat i kontrłat. Pomimo, że odkryta papa wciąż była

Ciepła osada

J A N R O S T A N K O W -S K I , W Y K O N A W C ABelki drewniane w

domkach były suche

i zdrowe. Więźby da-

chowej nie trzeba było

więc ani naprawiać, ani

wzmacniać - mówi.

Znajdź nas na YouTube

D O C I E P L E N I E D O M K Ó WDo izolacji wybrano płyty

Thermano, ponieważ jest to

materiał sztywny, twardy,

nienasiąkliwy, a jednocześnie

wykazuje doskonałe parame-

try termoizolacyjne.

S K A N D Y N A W S K I S T Y L W Ś R O D K U

Inwestorowi zależało, aby

wnętrza domków były

jasne i przytulne. Efekt

udało się uzyskać dzięki

białym ścianom

i zastosowaniu drewna.



Dlatego wybrano płyty Thermano• Mają bardzo korzystną, a więc niską

wartość współczynnika przewodze-nia ciepła (λ=0,023 W/mK).

• Są polecane do wykonywania termo-izolacji nakrokwiowej, czyli ocieplania połaci dachowych z zewnątrz.

• Można je układać cieńszą warstwą niż inne popularne materiały termo-izolacyjne.

• Są trwałe i wytrzymałe na uszkodzenia.• Odznaczają się minimalną nasiąkli-

wością, co czyni z nich idealny mate-riał pod pokrycia dachowe.

w doskonałej kondycji, zastosowano jej dodat-kową warstwę.

Ciepła otulina dachuPrzyzwyczailiśmy się, że dachy ociepla się od wewnątrz. To prawda, ale tym razem niewielka kubatura pomieszczeń raczej na to nie pozwa-lała. Inwestor chciał również pozostawić wi-doczne fragmenty więźby i deskowania. Takie niewielkie dachy wygodniej jest zaizolować z zewnątrz. Łatwiej też zapewnić wtedy cią-głość i szczelność warstwy ociepleniowej. Do izolacji wybrano płyty Thermano, ponieważ jest to materiał sztywny, twardy, nienasiąkliwy, a jednocześnie wykazuje doskonałe parametry termoizolacyjne. Zastosowano dwie warstwy płyt – o grubości 8 cm i 5 cm. Mocowano je me-chanicznie, a styki klejono pianą poliuretanową oraz specjalną taśmą aluminiową. Wadą ocieplenia dachu z zewnątrz jest zazwy-czaj fakt, że znacznie wzrasta grubość poła-ci. W tym przypadku nie miało to miejsca. Płyty Thermano, dzięki niskiemu współczynnikowi λ mają doskonałą izolacyjność termiczną przy znacznie mniejszej grubości niż pozostałe wy-roby ociepleniowe. Warstwa grubości 13 cm, zastępuje z powodzeniem 20 cm styropianu. Dachy mają to do siebie, że są wystawione

na wszelkie szkodliwe czynniki atmosferycz-ne. Grozi im deszcz, śnieg, grad, wichury, mróz lub palące promienie słoneczne. Pokrycie mu-si stawić temu czoło, a przy tym wciąż pięknie wyglądać. Do wykończenia połaci wybrano więc blachodachówkę gontopodobną, którą mocowano do drewnianych łat.

Ściany szczytowe z nową elewacjąDocieplenia wymagały też obie ściany szczy-towe każdego domku. Oczywiście do ich izola-cji zastosowano również płyty Thermano. Mo-cowano je podobnie jak na dachu z zewnątrz, w dwóch warstwach, więc uzyskano ocieple-nie grubości 13 cm. Przed ich montażem po-wierzchnię ścian zabezpieczono membraną wysokoparoprzepuszczalną. Zamocowano też kątowniki ze stali nierdzewnej. Do nich, po za-kończeniu ocieplania, przykręcano pionowe słupki rusztu nośnego. Prostopadle do słup-ków przybito później elewację z desek. Między deskami a ociepleniem pozostawiono szczeli-nę wentylacyjną z wlotami u dołu ściany i wy-lotami na górze.

Ciepło od strony gruntuIzolowanie termiczne domów ma sens wtedy, gdy wszystkie przegrody zewnętrzne zosta-ną należycie otulone. Co więcej, warstwy izo-lacyjne ze ścian, dachów i podłóg muszą się ze sobą szczelnie łączyć, w przeciwnym razie po-jawią się szpary lub nieocieplone miejsca na-zywane mostkami termicznymi. W myśl powyższej teorii płyty Thermano przy-klejono także od spodu budynków. Umożliwił to sposób ich posadowienia. Wszystkie stoją

bowiem na słupkach fundamentowych, co da-je możliwość wsunięcia się pod budynek. Płyty mocowano klejem poliuretanowymi i łączono z podłożem mechanicznie. Tu również moco-wano płyty podwójnie – najpierw 8 cm, a póź-niej 5 cm.

Gotowe na przyjęcie gościRemont zajął niespełna dwa miesiące. W tym czasie domki ocieplono, wykończono z ze-

wnątrz i wewnątrz, wymieniono pokrycie. Dzięki jasnym kolorom i nowym drewnianym meblom wnętrza nabrały skandynawskiego charakteru. W domkach zainstalowano ogrze-wanie elektryczne. Kuchnie wyposażono w ce-ramiczne płyty grzewcze i kuchenki mikrofa-lowe. Turyści mają dostęp do internetu dzięki sieci Wi-Fi. W każdym domku jest też telewizor. Odnowiono także tarasy, z których roztacza się kojący widok na jezioro. ///



Wymóg umieszczania na niektó-rych produktach etykiet z klasą energetyczną postawiła Unia Eu-

ropejska wydając dyrektywę ELD 92/75/WE, zastąpioną później dyrektywą 2010/30 UE. Przepisy te służą realizacji programu 20/20/20, którego celem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20%, zwiększenie o 20% udziału energii odnawialnej w ogól-nym zużyciu oraz poprawę o 20% efektyw-ności wykorzystania energii. Dzięki klasom łatwo i szybko możemy porównać, który sprzęt jest bardziej ekono-miczny, jeśli chodzi o zużycie prądu. Z etykiety dowiemy się również czegoś więcej, na przykład jak bardzo hałasuje po uruchomieniu lub ile wody zużywa (w przy-padku pralki bądź zmywarki).

Termoizolacja z etykietąChoć nie ma takiego obowiązku, niektó-rzy producenci materiałów budowlanych dobrowolnie poddają swoje produkty pro-cedurze klasyfikacyjnej. Tak robią na przy-kład firmy oferujące okna. Wiele wyrobów stosowanych w budownictwie ma przecież znaczący wpływ na energooszczędność domów. Skoro więc klasę energetyczną ma pralka lub suszarka do włosów, tym bardziej powinny ją mieć płyty termoizolacyjne, dzięki którym zużywamy mniej energii do ogrzania budynku.Firma Balex Metal, produkująca płyty z piany PIR Thermano, także postanowiła wykonać ukłon w stronę swoich klientów. Wybiegając nieco w przyszłość, wykonała analizę, dzięki której już dziś możemy zorientować się, jaką klasę miałyby płyty PIR, gdyby objęto je obowiązkiem klasyfikacji energetycznej. Klienci mogą dzięki temu łatwo porównać je z innymi materiałami ociepleniowymi bez potrzeby analizowania karty technicznej lub deklaracji właściwości użytkowych.

Płyty w ekstraklasieKlas efektywności energetycznej jest dzie-więć, a oznaczane są literami od A do G i kolorami. Najwyższa jest klasa A. Jej sym-bol widnieje na zielonym pasku. Najniższej klasie G przyporządkowany jest pasek czer-wony. Dodatkowym wyróżnieniem są plusy towarzyszące literce A – jeden, dwa a od 2019 także trzy. Od tego roku znikną też trzy najniższe klasy: E, F i G.Dane urządzenia i produkty zanim otrzy-mają właściwą klasę, są poddawane certy-fikacji, której najważniejszym etapem są

badania w specjalnych laboratoriach.Płyty Thermano, gdyby przeszły podobny proces certyfikacyjny, uzyskałyby najwyższą możliwą obecnie do zdobycia klasę A++. Zawdzięczają to doskonałym parametrom izolacyjności cieplnej. Płyty Thermano mają bowiem najniższy, a zatem najkorzystniejszy współczynnik przewodzenia ciepła λ = 0,020 lub 0,030 W/mK.Stosując płyty takiej klasy, mamy gwarancję, że po wykonaniu izolacji cieplnej ścian, pod-

Porównanie klas termoizolacyjności dla poszczególnych produktów termoizolacyjnych

THERMANO NA TLE INNYCH MATERIAŁÓW TERMOIZOLACYJNYCH WYPADŁO NAJLEPIEJ.

THERMANO, IZOLITE

PŁYTY PIR

A++ λ = 0,020 - 0,023

A+ λ = 0,024 - 0,027

A λ = 0,028 - 0,031

B λ = 0,032 - 0,036

C λ = 0,037 - 0,040

D λ = 0,041 - 0,045

E λ = >0,046+

STYROPIAN XPS, PIR NATRYSKOWY, PAROC RDS 30

STYROPIAN EPS, ROCKWOOL MONOROCK PRO

WEŁNA TWARDA, KNAUF CLASSIC 042

NAJCIEPLEJSZE ODMIANY BETONU KOMÓRKOWEGO

PUR BEZ OKŁADZINY GAZOSZCZELNEJ, ISOVER MULTIMAX 30

Zest

awie

nie

uwzg

lędn

ia la

mbd

ę st

arze

niow

ą pr

zykł

adow

ych

mat

eria

łów

sto

sow

anyc

h w

term

oizo

lacj

i.

Klasy izolacyjności

łóg lub dachu budynek zyska wysoką szczel-ność termiczną, a nam zostanie w portfelu kwota, którą musielibyśmy wydać na wy-tworzenie ciepła, które bez ocieplenia częś-ciowo by uciekło. Nie bez znaczenia jest też korzyść, jaką oddajemy w ten sposób śro-dowisku. Produkty z wysoką klasą energe-tyczną przyczyniają się bowiem do redukcji zanieczyszczenia atmosfery. Dobrze ocieplo-ne budynki emitują do atmosfery znacznie mniej gazów cieplarnianych. ///

Zdążyliśmy już się przyzwyczaić, że nalepki z klasami energetycznymi widnieją na wszystkich sprzętach RTV, AGD oraz źródłach światła i urządzeniach grzewczych. Wyroby termoizolacyjne na razie nie muszą mieć takich etykiet, ale producent płyt Thermano w ramach swoistego eksperymentu sprawdził, jaką klasę mogłyby uzyskać płyty PIR.

Dobre docieplenietekst: Maciej Mrągowski / foto: Czarna Zebra, Balex Metal

Znajdź nas

Ekolodzy i lekarze biją na alarm! Jakość powietrza w Polsce jest fatalna. Stężenie pyłów zawieszonych, z których powstaje smog, aż pięciokrotnie przekracza normy unijne, co jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia! Czyja to wina? Nas wszystkich. Okazuje się jednak, że możemy temu zaradzić…

Sposób na smogtekst: Marta Chilewska / foto: Shutterstock

DUSZNOŚCI I CHOROBY SERCA CORAZ CZĘŚCIEJ

POJAWIAJĄ SIĘ RÓWNIEŻ U DZIECI. RODZICE CZĘSTO

KOJARZĄ TE SCHORZENIA Z FAST FOODAMI

I NIEODPOWIEDNIM TRYBEM ŻYCIA. OKAZUJE

SIĘ JEDNAK, ŻE SPORĄ ROLĘ ODGRYWA TU TAKŻE

SMOG.

Na celownikuBUDUJEMY RAZEM // BALEX METAL


Smog – w tym roku to słowo słyszał niemal każdy, ale nie każdy wie, co ono właściwie oznacza? Otóż pojęcie

wywodzi się z języka angielskiego i jest zbitką dwóch wyrazów: smoke (dym) i fog (mgła). Ze względu na warunki powstawania oraz skład chemiczny możemy wyróżnić dwa rodzaje smogu, tzw. londyński, w któ-rym przeważa pył i tlenki siarki, azotu czy węgla (taki występuje w Polsce) oraz Los Angeles, gdzie dominują tlenki azotu i tzw. lotne związki organiczne. Smog powstaje w bezwietrzne dni z wysokim ciśnieniem atmosferycznym. Wtedy szkodliwe cząstecz-ki nie unoszą się do góry i pozostają blisko powierzchni ziemi. Przede wszystkim są to pyły o charakterze stałym lub płynnym, do których przyklejają się związki rakotwórcze, takie jak tlenki azotu, tlenki siarki, wielopier-ścieniowe węglowodory aromatyczne, tlenki węgla i wiele innych. Mogą one wywołać astmę, powodować zaostrzenie przewle-kłego zapalenia oskrzeli, niewydolność oddechową lub paraliż układu krwionośne-go. Smog zwiększa też zachorowalność na nowotwory.

Skąd się bierze smog?Główną przyczyną powstawania smogu w Polsce jest tzw. niska emisja, którą powo-

dują przede wszystkim spaliny wytwarza-ne przez małoefektywne piece grzewcze w gospodarstwach domowych, lokalnych kotłowniach czy przez pojazdy mechanicz-ne. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce spośród 6 mln bu-dynków aż 5,5 mln to domy jednorodzinne, w których mieszka ponad połowa obywateli. Choć co roku przybywa od 60 do 100 tysięcy nowych inwestycji, to zaledwie co dziesiąty dom został zbudowany po 2003 r. Większość z nich została wybudowana w czasach PRL-u, kiedy materiały budowlane nie były najlepszej jakości. Część tych budynków jest ocieplona (ok. 30%), ale zdecydowana większość jest zaizolowana zbyt cienką warstwą izolacji. Aby ogrzać takie budynki, potrzeba dużo energii, tak więc dokłada-jąc do pieca więcej i więcej, wypuszczamy z dymem w powietrze pyły zawieszone, szkodliwe i rakotwórcze substancje oraz mnóstwo metali ciężkich. Sytuację pogarsza spalanie złej jakości węgla w urządzeniach niespełniających norm emisji spalin. Należy również zwrócić uwagę, że najwięcej zanie-czyszczeń emituje spalanie w domowych piecach śmieci, mułu i miału węglowego (w wielu krajach UE miał i muł są uważane za odpad przy wydobyciu węgla i nie są sprzedawane).

Na celownikuBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Czy możemy poprawić jakość powietrza?Zdajemy sobie sprawę, jakie skutki niesie zanieczyszczone powietrze, jednak wciąż nie do końca jesteśmy przekonani, że możemy wpłynąć na jego poprawę. Tutaj szczególny ukłon w stronę właścicieli domów jednoro-dzinnych. Kluczowym kierunkiem w walce o czyste powietrze powinno stać się dąże-nie przez nich do obniżenia zużycia energii w budynkach poprzez zastosowanie nowo-czesnych, energooszczędnych technologii w zakresie izolacji termicznych, ogrzewania czy wentylacji. Odpowiednio zaizolowane ściany i dach znacznie zredukują ucieczkę ciepła przez przegrody i zmniejszą zapotrze-bowanie na energię niezbędną do ogrzania

budynku. Takie działanie jednoznacznie wpłynie na zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery, bo w prawidłowo ocieplonym budynku nie ma potrzeby uży-wania dużych pieców i palenia dużą ilością paliwa. Aby osiągnąć zamierzony efekt, ważna jest zarówno odpowiednia grubość izolacji, poprawny montaż, jak i jakość stosowanych rozwiązań. Energooszczędnym materiałem izolacyjnym są np. płyty PIR, które wyróżniają się bardzo niskim współczynnikiem przewo-dzenia ciepła – λ na poziomie 0,023 W/mK, gwarantując maksymalną efektywność zasto-sowanej izolacji, przy relatywnie mniejszej jej grubości. Materiał, z którego powstają płyty Themano, jest najbardziej trwałym termo-izolatorem w budownictwie. Płyty z twardej

pianki poliuretanowej gwarantują osiągnięcie komfortu termicznego i znaczne oszczędności przy zastosowaniu ich jako izolacji ścian, da-chu i podłogi. Przykładowo, przy zastosowa-niu izolacji Thermano w domu o powierzchni 134 m2., roczne koszty ogrzewania wyniosły-by 1094 zł (dla porównania ogrzanie domu o tej samej kubaturze, ale z izolacją z wełny mineralnej podnosi koszty o prawie 800 zł). Ponadto produkt jest bezpiecz-ny dla środowiska naturalnego zarówno na etapie produkcji, jak i utylizacji - płyty są wyko-nane z materiału, który w 80% można ponownie wykorzystać na wiele sposobów. ///

O Z N A C Z E N I A S Z K O D L I W Y C H C Z Ą S T E C Z E K W Polsce głównymi

składnikami smogu

są pyły. Ogólnie rzecz

biorąc, drobinki pyłu

mają różną wielkość –

są mniejsze i większe.

Obowiązuje zasada, że im

mniejsza drobinka, tym

bardziej niebezpieczna

dla naszego zdrowia,

ponieważ głębiej

przenika do układu

oddechowego. Z tego też

powodu cząsteczki pyłu

klasyfikuje się według

ich rozmiarów.

Podstawowa wielkość,

którą można spotkać we

wszystkich statystykach,

to PM10, co oznacza pył

o rozmiarach nieprze-

kraczających

10 mikrometrów;

cząsteczki mniejsze niż

10 μm przenikają do

oskrzeli.

Druga kategoria to

pyły PM2,5 (rozmiary

mniejsze niż 2,5 μm) – te

przenikają do płuc.

Trzecia kategoria to

pyły PM0,1 – i te są naj-

groźniejsze dla naszego

organizmu, ponieważ

przenikają do płuc, do

pęcherzyków płucnych,

a jeżeli tam się znajdą to

przedostają się wprost

do naczyń krwionośnych.

Przyczyny niskiej emisji:• brak lub nieodpowiednia izolacja domów i utrata energii w procesie ogrzewania,• słabej jakości paliwa (w tym śmieci) wykorzystywane do ogrzewania domów,• przestarzałe kotły c.o., • ruch komunikacyjny

K A L K U L A T O R O S Z C Z Ę D N O Ś C I D L A D O M U O P O W I E R Z C H N I O K . 1 3 4 M 2 .

Roczny koszt ogrzewania

Roczne oszczędności Twoje oszczędności po 10 latach

PIR THERMANO λ=0,023 wM*k 1094 zł 6113 zł 61 135 zł

STYROPIAN XPS λ=0,032 wM*k 1522 zł 5685 zł 56 854 zł

STYROPIAN EPS λ=0,037 wM*k 1759 zł 5447 zł 54 475 zł

Wełna mineralna λ=0,038 wM*k 1807 zł 5399 zł 54 000 zł

Brak izolacji λ=0,8 wM*k 7207 zł 0 0

l Przy zestawieniu wzięto pod uwagę następujące parametry:

- grubość termoizolacji ścian: 200 mm

- grubość termoizolacji posadzki: 150 mm

- grubość termoizolacji dachu: 200 mml Oraz typ ogrzewania:

- kocioł na biomasę kondensacyjny (0,10 zł/kWh oszczędności)

- kocioł węglowy (0,10 zł/kWh oszczędności)

- kocioł olejowy (0,23 zł/kWh oszczędności)

- ogrzewanie elektryczne (0,60 zł/kWh oszczędności)

- kocioł gazowy (0,18 zł/kWh oszczędności)

l Przedstawione dane są wynikiem elementarnych szacunków wykonanych na uproszczonym modelu budynku, przy uśrednieniu wielu parametrów

niezwykle zróżnicowanych w analizie realnej konstrukcji. Celem tych rachunków jest pokazanie, w pierwszym przybliżeniu, konsekwencji energe-

tycznych i finansowych przy zastosowaniu różnych typów izolacji dla tych samych warunków zewnętrznych.l W modelu przyjęto uśredniony okres grzewczy od października do kwietnia ze średnią temperatura w tym czasie wynoszącą 5 st. C. l Dla prostoty szacunków i jasności porównań, jako układ odniesienia (wariant bez izolacji), uśredniony współczynnik przenikania ciepła przyjęto

dla całego budynku na poziomie U=0,8 [W/m2K]”

Kierunki redukcji emisjiWalka ze smogiem wymaga jednoczesnych działań na wielu polach. Jednym z jej istotnych aspektów jest

wprowadzenie przepisów i programów wsparcia ułatwiających ograniczanie zużycia energii, m.in. poprzez

stosowanie energooszczędnych materiałów izolacyjnych wpływających na poprawę izolacyjności budynków.

Ministerstwo Rozwoju zapowiada kilka kierunków walki ze smogiem, m.in. zwiększenie kontroli stanu powie-

trza oraz zaostrzenie norm dotyczących jakości kotłów grzewczych i wykorzystywanych paliw. Do połowy

2017 r. ma zostać przygotowany także systemowy program termomodernizacji.

Ź R Ó D Ł A E M I S J I P Y Ł U P M 1 0

Ź R Ó D Ł A E M I S J I R A K O T W Ó R C Z E G OB E N Z O [ A ] P I R E N U

Rolnictwo 4%

Transport drogowy 10% Przemysł 17%

Przemysł 11%

Niska emisja 52%

Niska emisja 87%

Inne źródła 8% Energetyka 9%

Energetyka 2%

Rynny w domu są równie ważne jak okna. Jednak aby spełniły pokładane w nich oczekiwania, muszą być nie tylko właściwie dobrane pod względem wielkości i kształtu dachu, ale też solid-nie oraz starannie zamontowane.

tekst: Tomasz Jurawiec / foto: Czarna Zebra

Ekspert na dachuBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Skuteczna pułapka na deszcz

M O N T A Ż R Y N I E NJeśli dach ma być wykań-

czany dachówkami, wów-

czas do montażu rynien

zabieramy się, gdy pokrycie

jest już prawie gotowe.

Funkcjonalny, ładny i trwały system ryn-nowy jest uzupełnieniem materiału, któ-rym wykańczamy dach. Szczególnie warte

uwagi są nowoczesne rynny stalowe, które dzię-ki warstwie ocynku i kolorowej powłoce z two-rzywa sztucznego zyskują wymaganą odpor-ność na korozję. Głębokość rynien i średnice rur spustowych dobiera się do powierzchni połaci dachowych i kąta ich nachylenia. Reszta, a więc barwa i kształt, to decyzje o znaczeniu estetycz-nym. Obowiązkiem dekarza, któremu inwestor zleca przeważnie zakup materiału, jest skomple-towanie systemu, a więc wszelkich jego elemen-

WYKWALIFIKOWANI FACHOWCY BEZ

PROBLEMU PORADZĄ SOBIE Z OBSADZENIEM

RYNIEN.

tów niezbędnych do poprawnego funkcjono-wania oraz oczywiście ich staranna instalacja.

Czas na rynnyGdy rynny są już wybrane, powstaje pytanie, w którym momencie przystąpić do ich instalacji – przed ułożeniem pokrycia czy później. Dla wy-kwalifikowanych dekarzy odpowiedź jest pro-sta. Jeśli dach ma być wykańczany elementa-mi małoformatowymi (dachówki), wówczas do montowania rynien zabieramy się, gdy pokrycie jest już prawie gotowe. Ich montaż wykonujemy przed ułożeniem ostatniego lub dwóch ostat-

Zenon Roszmanfirma Zendach

Dekarze stosują obecnie któryś z dwóch pod-

stawowych typów haków – doczołowy lub

nakrokwiowy. Haki doczołowe są bardzo wy-

godne w stosowaniu. Przykręca się je do de-

ski okapowej, wzdłuż wytyczonej wcześniej li-

nii z uformowanym spadkiem. Do domów

jednorodzinnych częściej kupowane są ha-

ki doczołowe typu kompakt HRK, haki HRC po-

lecane są głównie na większe dachy. Haki do-

czołowe łatwiej zamocować niżej w stosunku

do powierzchni pokrycia, co jest wskazane

wówczas, kiedy istnieje większe ryzyko zerwa-

nia orynnowania przez śnieg.

Zdecydowanie trudniej montuje się haki na-

krokwiowe. Wbrew nazwie dekarze przykręca-

ją je albo do sztywnego deskowania połaci, al-

bo do łat okapowych. Przed zamocowaniem

haka nakrokwiowego powinno się w łatach

lub deskowaniu wyfrezować podłużny rowek.

Dzięki niemu po przykręceniu hak nie będzie

wystawał ponad ich powierzchnię. Pozostanie

zlicowany z deskami lub łatami.

Jak dobieramy haki rynnowe?

Ekspert na dachuBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Rynny w cyfrach - ściągawka wykonawcy• Rynny muszą mieć 0,3-0,5% spadku

w kierunku miejsca odpływu. • Rynna musi być usytuowana 2-3 cm

poniżej krawędzi okapu.• Gdy dach ma okap długości do 10 m,

wystarczy jedna rura spustowa na dany ciąg rynien. Jeżeli okap jest dłuższy niż 12 m, wymagane są 2 ru-ry spustowe – po jednej przy każdej z krawędzi okapu.

• Skrajny hak nie powinien znajdować się bliżej krańca okapu niż 10-15 cm.

• Zalecany rozstaw haków to 40-60 cm.• Między poszczególnymi rynnami

trzeba pozostawiać szczeliny dylata-cyjne szerokości 4-5 mm.

• Gdy ciąg rynien przy jednym okapie przekracza długość 15 m, trzeba pa-miętać o tak zwanych punktach sta-łych. To rodzaj dylatacji. Robi się je co 12 m. Powstają poprzez zainstalowa-nie haków po obu stronach złączki.

• Sztucer powinien być usytuowany nie bliżej niż 30-40 cm od narożnika rynny.

• Obejmy rur spustowych rozmieszcza-my nie rzadziej niż co 2 m.

• Głębokość zakotwienia obejmy rury spustowej w murze powinna wyno-sić co najmniej 6 cm. Standardowe wkręty lub trzpienie do obejm mają długość 10-16 cm. Do ścian ociepla-nych metodą ETICS trzeba zastosować wkręty o długości 20-22 cm.

System rynnowy Balex Metal WIJORynny WIJO są produkowane ze stali grubości 0,6 mm i mają powłokę Pre-laq Nova o grubości 35 µm. To spra-wia, że są trwałe, eleganckie, w kolorach, które nie blakną. System pasuje do wszelkich rodzajów pokryć dachowych.• Rynna [R]– ma przekrój półokrągły. • Złącze rynny [ZR] – to elementy

umożliwiające elastyczne połączenie dwóch rynien.

• Narożnik rynny [NR W/Z] – we-wnętrzny lub zewnętrzny. Umożliwia połączenie rynien pod kątem pro-stym lub pod kątem 135 st.

• Łącznik rynny z rurą [ŁRR] – czyli tak zwany sztucer.

• Kolanko rury [KR] – oferowane w dwóch kątach – 60 st. i 75 st.

• Przedłużka rury [PR] – umieszczana pomiędzy jednym kolankiem a dru-gim.

• Rura spustowa [RS] – odbiera wodę z rynien.

• Haki rynnowe (rynhaki, rynajzy) – podtrzymują rynny.

• Obejmy rur spustowych – za ich pośrednictwem rury spustowe łączy się ze ścianami budynku.

• Denko rynny uniwersalne [DRU] – zaślepka zamykająca rynnę na końcu okapu.

• Trójnik rury [TR] – umożliwia połą-czenie dwóch odcinków rur spusto-wych w jeden.

• Wyłapywacz deszczówki [WD] – dzięki niemu woda opadowa może trafić do specjalnego zbiornika.

• Wylewka rury spustowej [WR] – zakończenie rury, umożliwiające od-prowadzenie deszczówki poza obrys budynku.

• Sitko rewizyjne [SR] – dzięki niemu da się wybrać z rury zanieczyszcze-nia spływające z dachu.

• Reduktor do deszczówki [RDD] – pozwala połączyć rurę o większej średnicy z rurą o średnicy mniejszej.

nich pasów dachówek przy okapie. Z kolei jeśli wybrane zostało pokrycie w postaci elementów wielkoformatowych (blachodachówka, blacha trapezowa, panele dachowe, płyty faliste), wte-dy zaczynamy od rynien.Rury najlepiej montować od razu po rynnach, ale nie zawsze jest to możliwe. Gdy ściany nie zosta-ły jeszcze wykończone, rury musimy zamonto-wać tymczasowo, aby mogły odprowadzać desz-czówkę, zanim elewacja zostanie ukończona.Rynna musi być zamocowana ze spadkiem

0,3-0,5 proc. (3-5 mm na 1 m rynny) uformowa-nym w stronę rury spustowej. Spadek taki jest możliwy jest dzięki odpowiedniemu rozmiesz-czeniu haków rynnowych – od najwyżej do naj-niżej położonego. Przed ustaleniem spadku ry-nien koniecznie jednak trzeba sprawdzić, czy okap trzyma poziom.

Rynna a okap dachuRynny należy tak montować, żeby przynajmniej połowa ich średnicy wystawała poza krawędź

okapu. Musi być też usytuowana 2-3 cm poniżej krawędzi okapu. Jej zewnętrzna część powinna być nieco niżej w stosunku do krawędzi sąsiadu-jącej z okapem. Najlepiej, żeby różnica wysoko-ści wynosiła około 1 cm.

Montaż rur spustowychKażdy odcinek rury ma z jednej strony wyprofi-lowany tak zwany kielich. W to szersze miejsce wkłada się węższy koniec drugiego odcinka i na tej zasadzie składa całą rurę spustową. Do ścian

przytwierdza się je za pomocą obejm. Te mo-gą być wyposażone w trzpień, który wbija się w ścianę lub wkręt mocowany w nawierconym wcześniej otworze, do którego wkłada się kołek. Obejmy powinny znaleźć się pod każdym z kie-lichów rury spustowej. Rury muszą być połączo-ne luźno, tak aby mogły wzajemnie pracować.• Długość łączników mocowanych między ryn-

ną a pionową rurą spustową ustalamy, mierząc odcinek między jednym a drugim kolanem i do uzyskanego wyniku dodając około 12 cm.

• Zanim przytwierdzimy rury spustowe, mo-cujemy do ściany ich obejmy. Umieszczamy później rurę w obejmie. Zaciskamy ostrożnie obejmę na rurze i zamykamy zatrzask.

• Zakończenie rury może stanowić tak zwa-na wylewka. Gdy woda ma być kierowana do systemu kanalizacyjnego lub drenarskie-go, wtedy stosujemy reduktor z sitkiem re-wizyjnym.

Gdy chcemy zbierać deszczówkę, powinniśmy zainstalować ruchomy wyłapywacz wody. ///

1. Zaczynamy od ustalenia, w którym miejscu ma

być umiejscowiona rura spustowa.

2. W dalszej kolejności wytyczamy położenie

poszczególnych haków rynnowych. Pierwszy z nich

to ten położony najniżej i najbliżej rury spustowej.

Kolejne haki muszą być zamocowane tak, aby

poprowadzona wzdłuż nich linia miała 0,3-0,5% na-

chylenia w kierunku w którym znajdzie się później

sztucer, czyli element kierujący wodę z rynny do

rury spustowej.

3. Gdy stosujemy haki HR, do mocowania na

krokwiach lub na płaszczyźnie sztywnego poszycia,

w pierwszej kolejności, na haku numer 1 należy

wyznaczyć tak zwany punkt zerowy. Pomocna

będzie w tym składana metrówka. Przykłada się ją

do okapu, aby odwzorować kąt nachylenia połaci,

a następnie kładzie na kartce i nakreśla linię spływu

wody z dachu i wytycza punkt zerowy. Wszystkie

haki przeznaczone na jeden okap trzeba później uło-

żyć jeden obok drugiego i zaznaczyć ołówkiem linię

spadku (zaczynając od punktu zerowego). Następnie

haki odgina się w zaznaczonych miejscach. Warto je

również ponumerować w kolejności montażu, żeby

nie pomyliło się później ich ustawienie.

4. Zdecydowanie prościej montuje się haki do-

czołowe HRK i HRC. Wystarczy na desce czołowej

okapu wytyczyć linię spadku i wzdłuż niej dokręcać

haki. Można również po przykręceniu pierwsze-

go haka przyczepić do niego linkę, rozwinąć ją

i przymocować w punkcie, w którym przewidziany

został ostatni hak. Kolejne haki są przykręcane

w wyznaczonych punktach tak, aby ich górna

krawędź stykała się z naprężonym sznurem lub

nakreśloną linią. W ten prosty sposób zyskuje się

gwarancję, że haki będą przytwierdzone z wymaga-

nym spadkiem.

5. Haki powinny być także umieszczone po bokach

sztucera (2 cm od jego krawędzi). Ta sama

zasada dotyczy też narożników wewnętrznych lub

zewnętrznych.

6. Po zamocowaniu haków przychodzi czas na

sztucery, czyli łączniki rynien z rurą spustową.

Pierwszą rynnę układa się w miejscu, gdzie ma być

rura spustowa. Zaznaczana jest ołówkiem jej oś.

Sztucer nasadza się na tę rynnę i zaznacza kształt

otworu. Czasem zamiast sztucera można użyć

szablonu dostarczanego przez producenta.

7. Piłą do metalu wycina się otwór. Musi on mieć

mniejszą średnicę niż otwór w sztucerze. Brzegi

blachy wokół otworu nagina się wówczas na

zewnątrz rynny, do wnętrza sztucera, na głębokość

około 8 mm. Przyda się do tego zaginarka ręczna.

Następnie można zaczepić sztucer na stałe.

Przykładamy go zatem do rynny i zaginamy jego

tylny brzeg.

8. Rynny nakłada się od góry na haki. Na końcach

haków są wyprofilowane zaczepy (noski), które po

zagięciu chwytają i przytrzymują rynny.

9. Do łączenia poszczególnych odcinków rynien

służą złącza ZR. Mają one gumowe uszczelki

i zapewniają solidne, a jednocześnie elastyczne

połączenie. W pierwszej kolejności zahaczamy na

rynnie tylną krawędź złącza, a następnie nakładamy

na przednim brzegu rynny zatrzaskową część złącza.

Zaciskamy złącze i zamykamy za pomocą „języczka”.

Przed połączeniem uszczelkę warto spryskać sili-

konem w areozolu, aby poprawić szczelność. Dzięki

silikonowi guma nie będzie parciała.

10. Krańce rynien zatyka się specjalnymi dekiel-

kami, mocowanymi na klej lub silikon dekarski.

Stosując denka uniwersalne, należy zbędny,

wywinięty brzeg denka odgiąć wzdłuż zaznaczonej

linii i odłamać.

11 kroków

montażu

11. Gdy montaż rynien dobiegnie końca, wzdłuż nich

do okapu przymocowuje się obróbkę blacharską

zwaną pasem nadrynnowym. Dolna jej krawędź

powinna wchodzić nieco do rynien. Na pas nad-

rynnowy musi wywinięta być membrana dachowa.

Warto ją przykleić do pasa nadrynnowego taśmą

dwustronnie przylepną, aby nie hałasowała

na wietrze.

Jak grzyby po deszczu wyrastają hale magazynowe i produkcyjne z charakterystyczną strukturą ścian, jakby powstały z szerokich paneli. To zasługa robiącej zawrotną karierę płyty warstwowej, dokładnie takiej, jakiej użyto do budowy zakładów Chipita w Tomaszowie Mazowieckim.

Hala fabryczna z wielkich panelitekst: Dariusz Hałaś / foto: Zuma

Na dużą skalęBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


stalowego szkieletu pokrytego płytą warstwo-wą oznacza krótki czas budowy, a dodatkowo świetne warunki izolacyjne. Nic więc dziwnego, że fabryka w Tomaszowie Mazowieckim, należąca do greckiego potenta-ta branży spożywczej – firmy Chipita też z nich skorzystała. Zakład właśnie się rozbudowuje. Z wyrobów Balex Metalu powstało tam ponad 7 tysięcy m2 powierzchni z płyt warstwowych. W środku zastosowano poliuretan i zapory ogniowe z płyt z rdzeniem ognioodpornym z wełny mineralnej. Dlaczego akurat takie?

Wełna odporna na ogieńPrzedstawiciele firmy Balex Metal świetnie znają materiały, które oferują, i wystarczy wy-mienić rodzaj produkcji, jaki chcemy prowa-dzić, a oni natychmiast zaproponują najlepsze rozwiązanie. Stosunkowo najtańsze są płyty z rdzeniem styropianowym. Nie nadają się jed-nak do budowy ścian w miejscach, gdzie jest

zwiększone zagrożenie wysoką temperaturą czy ogniem. Jeśli styropianowy rdzeń wytrzy-ma 20 minut w warunkach pożaru, to wełna mineralna powstrzyma ogień przez 60, a na-wet 120 minut. – Tam, gdzie wymagamy od-porności na ogień, stosujemy tylko wełnę mineralną – tłumaczy Łukasz Kucharski z łódz-kiego oddziału Balex Metalu. – Jeśli nie ma ta-kich wymagań, ale np. zależy nam na znako-mitych warunkach termoizolacyjnych, wtedy najlepszym rozwiązaniem będzie rdzeń po-liuretanowy. Płyta z rdzeniem poliuretano-wym o grubości 125 mm odpowiada dwukrot-nie grubszej ścianie wypełnionej styropianem – dodaje. Zaletą płyt warstwowych jest też czas budo-wy, który dzięki wykorzystaniu tego materia-łu, skraca się o 50-60 procent w stosunku do użycia tradycyjnych metod. W dodatku przy ich montażu nie ma ograniczeń temperaturo-wych. Na mrozie prace budowlane przy wy-

Dzięki tej technologii budowy inwesty-cja powstaje nawet trzykrotnie szyb-ciej niż tradycyjną metodą. A szybciej

znaczy... taniej. Budowlana nuda? Nic z tych rzeczy. Bo zanim płyta warstwowa trafiła do naszych magazynów, chłodni czy zakładów przemysłowych, musiała polecieć w kosmos...Przyjmuje się, że pierwowzorem współczes-nych płyt warstwowych były pomysły kon-struktorów lotniczych. Mogły to być ekspe-rymentalne konstrukcje Ottona Junkersa

z czasów I wojny światowej albo „drewniane cudo”, czyli samolot De Havilland Mosquito. Jego konstrukcja składała się z drewnianych paneli – balsy pokrytej z dwóch stron sklej-ką. Proste, lekkie, tanie i tysiąckrotnie tańsze niż warstwowa konstrukcja statku Apollo 19. A skoro taka technologia przetrwała w powie-trzu i w kosmosie, musiała sprawdzić się tak-że na ziemi. I sprawdziła się jako szybki, tani i świetny pod względem parametrów materiał budowlany.

Oszczędność czasu i pieniędzyObecnie dziewięć na dziesięć inwestycji prze-mysłowych w Polsce powstaje przy użyciu płyt warstwowych. Dla niewtajemniczonych w ar-kana sztuki budowlanej – to swego rodza-ju kanapka z dwóch warstw blachy rozdzielo-nych wypełnieniem izolacyjnym. To tzw. rdzeń płyty. Może być nim styropian, wełna mineral-na albo poliuretan. Same zalety? Dla inwestora tak. Bo czas to pieniądz, a budowa hali maga-zynowej czy produkcyjnej przy wykorzystaniu

lewaniu betonu zamierają. Przy technologii z użyciem płyt budowa jest możliwa także zi-mą. Dodatkowym atutem są uproszczone procedury. Hala może być bowiem skręcana z gotowych stalowych elementów. Dzięki te-mu można dowolnie rozbudowywać obiekt, już wcześniej projektując kolejne moduły al-bo po prostu dostawiając kolejny element konstrukcji i pokrywając go płytami. Te ma-ją od 1000 do 1150 mm szerokości i długość aż do... – Przewoziliśmy już płyty długie na 17 metrów – komentuje Tomasz Kaźmierski z firmy Balex Metal. Inwestorzy, a coraz częściej także architekci są zakochani w płytach warstwowych. – Dowolne kształtowanie elewacji i kolory-styka, a przy tym dobre warunki izolacyjne to coś, co nas przekonuje do tego materia-łu – słyszymy w pracowni architektonicznej w Łodzi, która już po raz kolejny sięgnęła po te płyty. ///

FABRYKA W TOMASZOWIE

MAZOWIECKIM ZOSTAŁA ZBUDOWANA

PRZY UŻYCIU PŁYT WARSTWOWYCH

BALEX METAL.

Zabudowa polskich przedmieść często kojarzy się z przesadnie ozdobionymi, snobistycznymi pseudo - willami. Jednak jak się okazuje, dom za miastem może być elegancki, a jednocześnie prosty i funkcjonalny. Dowodem jest rezydencja w Bojanie na Pomorzu, zaprojektowana przez Tomasza Miąskiewicza i Miłosza Stopińskiego z Pracowni 111.

Podmiejska rezydencja z pomysłemtekst: Arkadiusz Nadolny / foto: Pracownia 111

Dobry designBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


a jednocześnie urozmaica kształt domu, nada-jąc mu bardziej dynamiczną formę – dodaje.

Spore oszczędnościGaraż, wraz z frontową pergolą, stał się rów-nież naturalną barierą, która odgradza część mieszkalną i ogrodową od drogi dojazdowej, co eliminuje potrzebę budowy ogrodzenia od strony podjazdu. – Z jednej strony ten dom ma architekturę milczącą i jakby zamknię-tą optycznie, bo od tej strony jest prawie pozbawiony okien. Z drugiej jednak strony otwiera się, powiedzmy, po amerykańsku, na przestrzeń publiczną – ocenia Miąskiewicz. Podobnie działa wypiętrzony zielony taras ogrodu, który, po obsadzeniu zielenią znosi konieczność stosowania wysokich płotów.Na szczególną uwagę zasługuje też zastoso-wanie efektywnej izolacji termicznej i dba-łość projektantów o wyeliminowanie most-ków termicznych. Przykładowo przy budowie węzłów z ukrytymi rynnami zrezygnowano z żelbetowych wieńców na rzecz stalowych belek, by zrobić więcej miejsca na ocieple-nie. Aby ograniczyć mostki termiczne, użyto

systemu nakrokwiowej izolacji Thermano. Materiał ten zastosowano także do ocieplenia ścian trójwarstwowych oraz posadzki.Energooszczędności służy również system mechanicznej wentylacji z odzyskiem ciepła i jego gruntowym wymiennikiem, który sprawia, że świeże powietrze dostające się z zewnątrz do domu zostaje dodatkowo podgrzane. Ze względu na wyjątkowo korzystny bilans strat i zysków ciepła, do ogrzewania domu posłużył kocioł gazowy o niewielkiej mocy. To niskoemisyjne źródło ciepła okazało się w tym przypadku najko-rzystniejsze ekonomicznie – również w ujęciu długookresowym. Roczny koszt ogrzewania przy powierzchni użytkowej 280 mkw. (pow. całkowita 360 mkw.) wynosi 2800 – 3500 zł.

Naturalne materiałyChoć bryła domu może wydawać się awan-gardowa i abstrakcyjna, gdy się jej przyjrzy-my bliżej, dostrzeżemy spore inspiracje pro-stotą wiejskich budowli. – Proporcje dachu i jego skosów są nawiązaniem do tradycyjnej zabudowy zagrodowej. Górna, ciemna i masywna forma celowo została oddzielona od reszty, żeby jej proporcje czytane były od-dzielnie. Dzięki temu wyraźnie widać sztywną stodołę osadzoną na delikatnej, miękkiej formie parteru z drewna i szkła – tłumaczy architekt. Zastosowano tu m.in. drewno cedrowe i klinkier, czyli naturalne i „szczere” materiały. Ideą projektantów jest bowiem to, by zestarzały się i spatynowały bez potrzeby ingerencji człowieka.Dodatkowo dzięki strzelistej formie nie ma problemów z niskimi ukośnymi sufitami. Sko-sy zaczynają się powyżej wysokości człowie-ka. Otwarte ku górze poddasze, pozbawione jętek i niezamknięte poziomymi sufitami, pozostawia całkowitą wolność aranżacji

I nwestycja, która powstała w 2014 roku, na pierwszy rzut oka przykuwa wzrok swoją prostotą, lecz jak przekonują projektanci

z Pracowni 111, prostota i prostackość to w architekturze przeciwieństwa, bo dobrze pojęta prostota jest najwyższym stopniem wyrafinowania. Przed architektami stanęło trudne zadanie: umiejscowienia budowli na wąskiej działce,

z nieregularnymi narożnikami, której granice niemal z każdej strony wyznaczają drogi dojazdowe. -- Ponieważ dom miał być ener-gooszczędny i powinien być dobrze rozplano-wany, jego bryła została usytuowana tak, żeby zająć północną część działki, a oknami otwo-rzyć się na strony południową i zachodnią – wyjaśnia Tomasz Miąskiewicz z Pracowni 111. Architekt podkreśla, że dzięki temu wszystkie

pomieszczenia mieszkalne, bez wyjątku, zosta-ły doświetlone od południa i zachodu. Jedynie pracownia rzeźby, usytuowana we frontowej części domu, została doświetlona delikatnym światłem północnym, na wyraźne życzenie inwestorów. Ergooszczędności sprzyja także zwarta bryła całej inwestycji, której jedynym wystającym elementem jest garaż. – Może on być elementem nieco słabiej ogrzewanym,

przestrzeni, co daje idealne warunki, np. do budowy antresol dla dzieci.

Hit w sieciW internecie inwestycja cieszy się sporym zainteresowaniem wśród zagranicznych czytelników. W Polsce jednak, przynajmniej na razie dla niektórych zdaje się jeszcze zbyt odważna. Chociaż sam fakt jej powstania właśnie w Bojanie daje nadzieję, że polskie budownictwo podmiejskie powoli zacznie odchodzić od monotonnych trendów, sku-piając się na prostocie, szczerości i funkcjo-nalności. ///

W BOJANIE POD GDYNIĄ POWSTAŁ

DOM, KTÓRY ŚMIAŁO PRZECIERA SZLAKI

DLA NOWYCH TRENDÓW

W PODMIEJSKIM BUDOWNICTWIE.

Jak niedrogo udekorować mieszkanie? W ramach inspiracji proponujemy samodzielne wykonanie oryginalnych liter, które stanowią bardzo modny dodatek do wnętrz. Nie tylko wzbogacą pomieszczenie, ale także nadadzą mu indywidualny i niepow-tarzalny charakter. Sprawdź, jak wykonać je samodzielnie!

Litery dekoracyjneSposób na stylowe wnętrze

tekst: Dorota Siedlicka / foto: Shutterstock

Metal GyverBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Dekorowanie mieszkania wcale nie musi wiązać się z dużymi kosztami. Można to zrobić szybko – wykazując

się kreatywnością. Przygotowaliśmy garść oryginalnych pomysłów na niedrogie ozdo-by. Jeżeli po ociepleniu domu zostały niewyko-rzystane materiały, podpowiemy, jak możesz je spożytkować! Propozycją jest wykonanie dekoracji z twardej płyty izolacyjnej, np. PUR bądź XPS, które można wykończyć na kilka sposobów – wszystko zależy od Twojej kre-atywności. Baw się narzędziami i pamiętaj: każdy element może się przydać!

WARSZTAT• twarda płyta izolacyjna: PUR lub XPS• papier ścierny• klej uniwersalny• skalpel lub ostry nożyk (XPS), szlifierka

kątowa bądź pilarka (PUR)• pistolet do klejenia na gorąco• pistolet na zszywki• stare gazety • biała farba akrylowa

• ciemny tusz/farba• lakier, werniks• stare spodnie dżinsowe• ścinki sztucznej trawy• gąbka

Krok 1.Przygotuj szablony liter, najlepiej na sztywnym kartonie. Po wycięciu będziesz mógł łatwo od-rysować żądany kształt na płycie. Po przenie-sieniu szablonu na płytę ostrożnie wytnij literę. Wszelkie nierówności usuniesz papie-rem ściernym.

Krok 2.Wyciętą i przeszlifowaną literę należy dokład-nie okleić gazetami, które mogą być jedną

z opcji wykończenia bądź stanowić bazę do dalszej obróbki.

Krok 3.Kolejne prace zależą od tego, na jakie wykoń-czenie się zdecydujesz. Przedstawiamy kilka wariantów do wyboru.

MalowanieOklejone litery należy pomalować białą farbą, a po wyschnięciu przetrzeć papierem ścier-nym, co pozoli uzyskać efekt postarzenia. Krawędzie pomaluj czarną farbą bądź tuszem, a całość wykończ werniksem lub bezbarwnym lakierem. Dzieki temu dekoracja będzie bar-dziej odporna na zabrudzenia i zniszczenia.

Muszelki, cekiny i inneBazą powinny być pomalowane litery, tak żeby spomiędzy muszelek, guzików czy cekinów nie przebijało nieestetyczne tło. Wybrane elementy mocuj z wykorzystaniem pistoletu do klejenia na gorąco (aby uzyskać zamierzony efekt, rozplanuj ich ułożenie).

Stare spodnieObetnij od spodni nogawki i przetnij je wzdłuż szwu. Następnie posmaruj literę kle-jem na gorąco i delikatnie po kawałku przy-klejaj do niej materiał. Gdy wyschnie, możesz namalować czerwoną farbą na dżinsie ścieg imitujący przeszycie. ///

L I T E R A P U C H A C Z Wyciętą literę posmaruj klejem

na gorąco i przyklej do niej gąbkę.

Następnie całość owiń materiałem i

przymocuj go pistoletem na zszyw-

ki. Nadmiar materiału odetnij.

L I T E R A Z T R A W Y Jeśli po remoncie tarasu

zostało ci trochę sztucznej

trawy, nie wyrzucaj jej.

Oklej wykładziną wyciętą

wcześniej literę, a efektu,

jaki uzyskasz, pozazdrosz-

czą Ci wszyscy goście.

L I T E R A Z D Ż I N S U Podobnie jak w przypadku litery

puchacza wycięty szablon owiń

materiałem. Z tą różnicą, że dżins

przyklejaj do litery klejem

na gorąco.

Dobrego fachowca charakteryzuje nie tylko wiedza i doświadczenie, ale również profesjonalny sprzęt. Bez niego nawet ponadprzeciętne umiejętności nie wystarczą, aby

wykonać pracę na czas. Dobrze wyposażony warsztat to podstawa, szczególnie w zawodzie dekarza, dlatego specjalnie dla Was prezentujemy przydatne w codziennej pracy narzędzia.

tekst: Anna Kluczkowska / foto: materiały producentów

NarzędziownikBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM

ABY PRACA BYŁA LŻEJSZA


M A K I T A A N 9 0 2 Gwoździarka pneumatyczna o wysokiej mocy, prze-

znaczona do montażu, deskowania i prac dekar-

skich. Wbija gwoździe montażowe łączone drutem

o łbie płaskim i długości 45–90 mm. Umożliwia wy-

bór trybu (pojedynczo, sekwencyjnie), a także re-

gulację głębokości wbijania gwoździ (przy użyciu

pokrętła). Ma wbudowany filtr powietrza, który mini-

malizuje przedostawanie się kurzu oraz innych sub-

stancji do wnętrza urządzenia. Odpowiednia kon-

strukcja dyszy wydmuchu powietrza zapobiega

kierowaniu pyłu w stronę użytkownika. Ząbkowana

końcówka bijaka idealnie sprawdzi się do gwoździo-

wania ukośnego. Sprzęt dostarczany jest w walizce

z olejem oraz okularami ochronnymi.

Pojemność magazynku [szt.]: 150–300

Kąt pochylenia magazynka [°]: 16Ciśnienie robocze [bar]: 4,9–8,3

Masa [kg]: 3,5

Producent: Makita

Orientacyjna cena [zł]: 2213

W U K O M I N I B E N D E R Minizaginarka, która doskonale sprawdzi się przy

kształtowaniu rąbków łukowych, zarówno wklęsłych,

jak i wypukłych, zwłaszcza o małych promieniach.

Narzędzie zagina rąbek podobnie jak większe

Bendery – do 90°. Dalsze zaginanie (do 180°) jest

możliwe przy wykorzystaniu Mini Disc-O-Bendera.

Wysokość krawędzi w zakresie 5–50 mm. Maksymal-

na grubość blachy 0,8 mm dla wszystkich standar-

dowych materiałów.

Zakres gięcia [°]: do 90

Wysokość profilu [mm]: 5–50

Producent: Wuko (dystrybutor: Dekarze.pl)


F E S T O O L P L 2 0 5 Ręczny strug ciesielski z turbowyrzutnikiem wiórów

o dużej mocy, który zapewnia dobrą widoczność ob-

rabianego przedmiotu. Przeznaczony do wygładza-

nia powierzchni i chropowatych krawędzi cięcia na

belkach oraz zwężania krokwi w zasięgu widzenia.

Rowek w kształcie litery V w podstawie struga po-

zwala na łatwe fazowanie bali. Narzędzie gwarantu-

je pewne prowadzenie dzięki odpowiedniemu roz-

mieszczeniu uchwytów i długiej podstawie. Strug

został wyposażony w obracany uchwyt, który za-

pewnia dokładną regulację głębokości strugania.

Pełne wykorzystanie szerokości strugania (maks.

205 mm) dzięki dokładnemu prowadzeniu za pomo-

cą ułożyskowanej kulkowo rolki oporowej. Komfort

użytkowania zapewnia ponadto układ elektronicz-

ny: łagodny rozruch, stała prędkość obrotowa (re-

gulacja dostosowana do materiału), zabezpieczenie

przeciążeniowe (chroni silnik w przypadku blokują-

cego się narzędzia).

Pobór mocy [W]: 2000

Prędkość obrotowa na biegu jałowym: 13 500 min-1

Głębokość strugania [mm]: 0–3

Masa [kg]: 13Producent: Festool


U N I V E R S S S U 2 0 0 F E S T O O L 9 Mała i poręczna pilarka mieczowa, umożliwiająca cię-

cie na głębokość 200 mm. Łączy zalety piły łańcuchowej

oraz ręcznej pilarki tarczowej z szyną prowadzącą w jed-

nym systemie. Wyposażona w ergonomiczne uchwyty

z osłoną ze specjalnej gumy, co pozwala na bezpieczne

korzystanie z urządzenia na budowie. Odpowiedni wybór

łańcucha tnącego zapewnia wysoką jakość cięcia w każ-

dej sytuacji roboczej. Naciąg łańcucha i smarowanie ustawia się za pomocą pokrętła, bez użycia klu-

cza, a jego prowadnicę można odchylić o 10°. Ponadto, maszyna jest dostosowana do współpracy

z odkurzaczem, dzięki czemu wszelkie wióry i pyły mogą być skutecznie odciągnięte. Wachlarz zasto-

sowań poszerza możliwość cięcia pod kątem do 60°. Przeznaczona do wykonywania cięć poprzecz-

nych, skośnych i wzdłużnych oraz przycinania krokwi w drewnie. Doskonale sprawdzi się przy docina-

niu twardych materiałów izolacyjnych, np. płyt PUR, z włókien drzewnych czy polistyrenu.

Prędkość obrotowa na biegu jałowym: 4600 min-1

Pobór mocy [W]: 1600

Głębokość cięcia (0°; 90°/45°/60°) [mm]: 200/140/100

Masa [kg]: 6,5

Producent: Festool


F R E U N D F R E 0 0 1 Wysokiej jakości kleszcze

do obkurczania obrzeży rur

– dźwigniowe, wyposażone

w przekładnię, dzięki której

kształtowanie blachy odby-

wa się precyzyjnie i wyma-

ga o wiele mniej wysiłku niż

w przypadku tradycyjnych

rozwiązań. Pięć stalowych

ostrzy zapewnia szybką i wy-

dajną pracę. Maksymalna

głębokość robocza wynosi

30 mm, co wystarcza do ty-

powych zastosowań.

Długość [mm]: 245

Masa [g]: 490

Producent: Freund

(dystrybutor: Dekarze.pl)


Z I - C O N - 0 7 3 Podwójny pas dekarski wykonany ze skóry bydlęcej,

nitowany i zszywany, wyposażony w liczne kiesze-

nie oraz uchwyty na narzędzia. Mocowany na pasie

również z licowanej skóry bydlęcej. Klamra metalo-

wa, niklowana.

Producent: Zi-Co

Orientacyjna cena [zł]: 147,60

B O S C H G S B 1 4 0 - L I P R O F E S S I O N A L Akumulatorowa wiertarkowkrętarka udarowa zasilana akumulatorem litowo-jonowym o napięciu 14,4 V. Lekka i po-

ręczna, pozwala na wygodną bezprzewodową pracę w miejscach trudno dostępnych. Ponadto, wyróżnia ją bardzo ła-

twa wymiana osprzętu – szybkozaciskowy uchwyt wiertarki można z łatwością otworzyć i zamknąć. Silnik jest wyposa-

żony w wymienne szczotki węglowe, które zapewniają bezproblemową konserwację narzędzia. Dzięki funkcji wiercenia

bez udaru sprzęt sprawdzi się przy pracy z drewnem i metalem, a dzięki udarowi posłuży przy wierceniu w murze. Za-

stosowany w produkcie system ECP (Electronic Cell Protection) chroni narzędzie i akumulator, a dioda LED informuje,

czy wiertarka została wyłączona wskutek zadziałania systemu ECP lub wyłącznika przeciążeniowego. Sprzęt oferowany

w komplecie z walizką, dwoma akumulatorami Li-Ion 1,5 Ah i ładowarką AL 1814 CV.

Napięcie akumulatora [V]: 14,4

Pojemność akumulatora [Ah]: 1,5Maks. moment obrotowy (wkr. twarde/miękkie) [Nm]: 50/18

Maks. Ø wkrętów [mm]: 8Masa [kg]: 1,6 (z akumulatorem)

Producent: BOSCH


FelietonBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


nieoczywiste decyzjeBudowa. Etap projektowania. W powietrzu wisi podstawowe pytanie – z czego i jak budować. I tu zaczyna się problem, bo odpowiedzi jest wiele.

tekst: Krzysztof Milczarek, Dyrektor ds. Szkoleń – Segment Termoizolacji, Balex Metal / foto: Shutterstock

U czestnicy procesu budowlanego dzielą się na tych, którzy patrzą na projekt i budowę przez pryzmat swoich party-

kularnych interesów, i tych próbujących ocenić je w większej niż lokalna skali. Dla pierwszych ważna jest jedynie cena materiału i sposób jego użycia. Dla drugich równie istotne, jeśli nie bardziej, są koszt materiału i nowoczesna technologia. Zatem w budownictwie powiedzenie Antoine`a de Sainte-Exupery „żeby widzieć jaśniej, wystarczy czasem jedynie zmienić per-spektywę” też się sprawdza.

Coraz częściej przestaje nam wystarczać infor-macja dotycząca ceny materiału. Rozważamy sprawę w szerszym kontekście, biorąc pod uwagę środowiskowy koszt odziaływania pro-duktów, ich użytkowania i utylizacji. Dotyczy to także decyzji o wyborze technologii, w któ-rej inwestycja będzie realizowana. Coraz popularniejsze, w kontekście tzw. wie-lokryterialnych certyfikacji środowiskowych (BREEAM, LEED, DGNB), stają się znormalizo-wane metody, służące badaniu potencjalnego wpływu wyrobu na środowisko – począwszy od pozyskania lub wytworzenia surowca

z zasobów naturalnych, przez produkcję, użyt-kowanie, aż do ostatecznej likwidacji, utylizacji czy przetworzenia. To właśnie określa się akronimem LCA (Life Cycle Assessment) lub, w przypadku szacowa-nia całkowitych kosztów posiadania i stosowa-nia obejmującego koszty początkowe, opera-cyjne oraz usunięcia, LCC (Life Cycle Costs).

LCA to po prostu pieniądze, które odzwier-ciedlają koszt w różnych kategoriach odzia-ływania na środowisko. Do takich kategorii zalicza się np.:

ekosystemów wodnych lub lądowych w składniki odżywcze, wynikające ze wzra-stającej ilości azotu i fosforu.

l�ODP – Potencjał niszczenia warstwy ozo-nowej (Ozone Depletion Potential), czyli wskaźnik ilościowej oceny wpływu poszcze-gólnych substancji na degradację warstwy ozonowej.

l�ADP – Wyczerpywanie zasobów natural-nych (Abiotic Depletion Potential, czyli ilość zasobów naturalnych, jakie zużywa wyrób w trakcie całego cyklu swojego życia.

A jak to wygląda w praktyce? Czy odczujemy to na własnej skórze? A jeśli tak, to kiedy? Szanowni Państwo – szybciej niż większość z nas się spodziewa. Proces bowiem dojrzewa na naszych oczach. Ktoś już powiedział NIE dla „energooszczęd-nych” żarówek, których koszt produkcji i utylizacji jest większy niż energetyczne

Ceny, koszty,

l CED – Całkowite zapotrzebowanie na energię (Cumulative Energy Demand), czyli całkowite zapotrzebowanie na energię pier-wotną ze źródeł odnawialnych i nieodna-wialnych w czasie użytkowania produktu.

l�GWP – Potencjał globalnego ocieplenia (Glo-bal Warming Potential), czyli wielkość szacu-jąca potencjalny wpływ wyrobu w zmianę klimatu, określana na podstawie np. emisji gazów cieplarnianych, głównie (CO2).

l�POCP – Potencjał fotochemicznej syntezy ozonu (Photochemical Ozone Creation Potential), czyli powstawanie reaktywnych związków chemicznych, np. ozonu, w wyni-ku działania promieniowania słonecznego na lotne związki organiczne (LZO) i tlenki azotu (NOx).

l�UNFW – Zużycie słodkiej wody (Use of Net Fresh Water), pochodzącej z różnych źródeł.

l�EP – Potencjał eutrofizacji (Eutrophication Potential), czyli nadmierne wzbogacanie

oszczędności płynące z ich rutynowego użyt-kowania. To fakt.Ktoś wreszcie powie także NIE dla materiałów termoizolacyjnych, które przynoszą oszczęd-ności energetyczne mniejsze niż wkład ener-getyczny niezbędny do ich wyprodukowania. Czy to, że współczynnik nakładu energii z sy-stemowej sieci elektroenergetycznej jest ok. 15 razy większy od takiego wskaźni-ka dla biomasy, pozwala myśleć o energii elektrycznej jako o „czystej”, i „spolegliwej środowiskowo”? Czy przekręcając wyłącznik elektrycznego zasilania w naszym domu, możemy zapomnieć o tym, jakie spustoszenie w środowisku uczynił każdy kilowat tej „czy-stej” energii? Hitem jest obecnie elektryczny samochód. Prześledźcie jednak Państwo szacunki kosztów odziaływania na środowisko porcji energii do niego dostarczonej, każdego kW mocy uzyskanej w „czystym” silniku elektrycznym… Zdziwicie się. Szczęśliwy właściciel takiego luksusu nie będzie się nad tym zastanawiał. Włączy silnik i ruszy przed siebie. Za konse-kwencje płacić będzie przecież nie on jeden, ale my wszyscy. Dlatego warto o tym rozmawiać. Szczególnie że to właśnie my w budownictwie grzeszymy najczęściej i najpoważniej.

Tego typu problemami należy się intereso-wać. Śledzić rozwój wypadków, kontrolować stan rzeczy choćby po to, aby sprawdzić, czy mistrz teorii zarządzania Peter Drucker miał rację. Przewidywał on bowiem, że „w ciągu następnych kilkunastu lat będą istnieć dwa rodzaje dyrektorów naczelnych: ci, którzy myślą w skali globalnej oraz ci, którzy są bez-robotni”.Czy to się sprawdzi? ///

BUDUJĄC DOM NALEŻY WZIĄĆ POD UWAGĘ NIE TYLKO KOSZTY

MATERIAŁÓW, ALE TAKŻE ICH WPŁYW

NA ŚRODOWISKO.

15 metrów w 60 sekund, czyli jak się robi dobre rynnyJeżeli o jakiejś fabryce można powiedzieć, że jest urokliwie położona, to na pewno o zakładzie produkcyjnym ELEMENT wchodzącym w skład Grupy Balex Metal. Fabryka powstała między dwoma pasmami górskimi Wielką a Małą Fatrą na Słowacji. Od 2011 roku produkuje się w niej nowoczesne rynny (sł. ryny) oraz akcesoria dachowe z blachy.

tekst: Konrad Spuła / foto: Balex Metal

Z życia fabrykiBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


w hali pracuje kilkanaście osób. Proces pro-dukcji w znacznym stopniu jest tutaj zauto-matyzowany. Tylko najbardziej złożone ob-róbki wykonuje się ręcznie. Najwięcej pracowników jest zaangażowa-nych w koordynację procesów i kontrolę ja-kości. Ta ostatnia jest wyjątkowo drobiazgo-wa. Klient musi bowiem otrzymać produkt najwyższej klasy. Dlatego proces sprawdza-nia przebiega na kilku etapach. Pierwszą osobą, która weryfikuje jakość wy-konania produktu, jest pracownik linii pro-dukcyjnej, kolejnym jest specjalista tech-niczny, następnie pracownicy magazynu,

wreszcie na końcu główny technolog. Tak sprawdzone zamówienie jest kompleto-wane i przygotowywane do wysyłki. W sezo-nie zdarza się, że dziennie główny magazyn (sł. sklad) opuszcza ponad 10 dużych samo-chodów ciężarowych. Nie ma zatem miejsca na pomyłkę. W okresach wzmożonej produkcji ELEMENT działa w systemie dwuzmianowym. Ostatni pracownicy kończą pracę o godzinie 22.00 Zgodnie z tutejszą tradycją, jeżeli jest to po-czątek weekendu, zaczynają go w jednym z wielu lokali serwujących znakomite piwo, obowiązkowo z pianką na dwa palce. ///

Pod zakład podjeżdżamy przed godziną szóstą rano. W górach, z dala od miej-skiego zgiełku, życie toczy się jakby

wolniej, spokojniej. W marcowy poranek wi-ta nas unosząca się na zboczach mgła. Parking dla pracowników powoli zapełnia się rzędami aut, najczęściej z numerami reje-stracjami zaczynającymi się od ZA lub ZI. To mieszkańcy Żyliny i okolic. Ľubomír Cibulka, dyrektor fabryki, tłumaczy nam, że lokaliza-cja zakładu nie jest przypadkowa. – W powiecie żylińskim od wielu lat dużo pracowało się z maszynami, można powie-dzieć, że region mocno się w tym zakresie wyspecjalizował – mówi, prowadząc nas do środka. – Znacie ZWL? To była największa za cza-sów ZSRR fabryka łożysk w tej części Euro-py. Po upadku zakładu pracę straciło wielu wysoko wykwalifikowanych specjalistów. Na szczęście inwestorzy przekuli ten fakt w suk-ces, lokując w okolicy Żyliny swoje zakłady produkcyjne. Tak było w przypadku koncer-nu KIA Motors, producenta papieru Colspe-dia czy nas, czyli ELEMENTU – dodaje dyrek-tor Cibulka.Niedługo po godzinie szóstej, po krót-kiej odprawie ruszają pierwsze maszy-ny, a z działu sprzedaży (sł. odbyt) spływa-ją pierwsze zamówienia. W sezonie, podczas jednej zmiany w ELEMENCIE powstaje nawet 7 tysięcy metrów rynien. To oznacza, że co minutę linie produkcyjne opuszcza 15 me-

trów towaru. Głównym asortymentem fa-bryki jest system rynnowy z serii Element, do którego niedawno dołączył produkt pre-mium o nazwie ZENIT. Ľubomír Cibulka o ZENICIE mógłby opowiadać godzinami, ale co chwilę przerywa mu telefon.– Tym, co wyróżnia ZENIT na tle konkuren-tów, jest całkowita odporność na korozję, o 25 procent większa przepustowość wo-dy w porównaniu do tradycyjnych rynien (200 m3 wobec 150m3), oraz wykończenia systemów łączeń, które znacznie ułatwiają

dekarzom pracę. Chodźcie, pokażę wam jak wygląda produkcja – zaprasza dyrektor. Po drodze mijamy stołówkę. Na drzwiach wi-si menu na cały tydzień. Pracownicy każdego dnia mogą wybierać spośród pięciu potraw. My bez trudu znajdujemy w zestawieniu tra-dycyjne słowackie knedliki (sł. knedliky). – Mogą być różne: z mięsem lub z owocami. Chcecie spróbować? Polakom na pewno bę-dą smakować – zachęca Ľubomír Cibulka. Po pysznej degustacji trafiamy na halę. Jest godzina dziesiąta, czyli środek zmiany,

Fabryka w Żylinie należy do Grupy Balex Metal produkującej blaszane pokrycia dachowe,

obróbki blacharskie (np. narożniki – sł. kotliki),

płyty warstwowe i termoizolację. Materiały

powstające w ELEMENCIE stanowią doskonałe

uzupełnienie systemów dachowych proponowa-

nych przez Balex Metal.

Rynny są dostępne w kilkunastu wariantach:

miedź, tytan-cynk, powlekanej blasze poliureta-

nowej, ocynku czy blasze poliestrowej.

Przepis

KNEDLIKY tradycyjna

potrawa kuchni czeskiej

i słowackiej na bazie

ziemniaków lub mąki

i drożdży, zwykle

podawana z gulaszem

mięsnym, pieczoną

wieprzowiną lub sztuką

mięsa z sosem oraz

kapustą zasmażaną.

Składniki:450 g mąki krupczatki

15 g świeżych drożdży

200 ml mleka

1 jajko

3 kajzerki

szczypta soli

1 łyżeczka cukru

oliwa do smażenia

Sposób przygotowania:Kajzerki pokroić w

kostkę i podsmażyć na

oliwie. Z mąki, drożdży,

soli, cukru, jajka i mleka

wyrobić gładkie ciasto.

Dodać do niego grzanki i

ponownie zarobić. Odsta-

wić ciasto do wyrośnię-

cia na godzinę, następnie

podzielić na pół, wyrobić

walec o grubości 6-8 cm

i pokroć w paski. Goto-

wać w osolonej wodzie

przez ok. 20-25 minut.

Ľ U B O M Í R C I B U L K Adyrektor zakładu

produkcyjnego ELEMENT

o swojej pracy może

mówić godzinami.

Atrakcyjne zarobki i łatwość w znalezieniu pracy – kto z młodych ludzi nie marzy o takim starcie w dorosłość? Perspektywy daje branża budowlana oraz przygotowujące do pracy w niej technika i szkoły zawodowe!

Szkolimy młode kadrytekst: Arkadiusz Nadolny / foto: Balex Metal

Akademia budowlanaBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


praktycznie stuprocentową pewność, że po zakończeniu edukacji od razu znajdą pracę – wyjaśnia mgr inż. Elżbieta Kuskowska, dy-rektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 15 w Łodzi, w którego skład wchodzą szko-ła zawodowa i technikum budowlane. Dyrektor Kuskowska jako najpopularniejszy aktualnie kierunek wymienia „technika maga-zyniera”, jednak jej zdaniem lepsze perspekty-wy daje np. uczenie się zawodu: technika bu-downictwa, technika renowacji, dekarza czy murarza-tynkarza. W tych zawodach firmy naj-częściej poszukują pracowników, i to nie tylko w kraju, ale także w Niemczech czy w Skandy-nawii, gdzie zapotrzebowanie na polskich fa-chowców wciąż jest spore.

– Słyszałem, że znalezienie pracy po szko-le budowlanej jest łatwiejsze niż po zwykłym ogólniaku, a dodatkowo mamy szansę wyjaz-du na dobrze płatne zagraniczne kontrakty – potwierdza Artur z II klasy technikum budow-lanego z Zgierzu. Uczeń przyznaje też, że firmy budowlane dba-ją o to, by jak najlepiej wykształcić przyszłych pracowników, organizując praktyki i dodatko-we szkolenia. Serię takich szkoleń pod nazwą Akademia Budowlana, od 2014 roku prowadzi również firma Balex Metal. Do tej pory w za-jęciach Akademii wzięło udział ponad 2 tys. osób, które uczyły się zastosowania w prakty-ce najnowszych technologii w dziedzinie de-karstwa. Jak przyznają sami zainteresowani,

J eszcze do niedawna wybór szkoły za-wodowej czy technikum był postrzega-ny wśród młodzieży jako brak życiowych

ambicji i pójście łatwiejszą ścieżką kariery. Jednak z roku na rok okazuje się, że wybór kierunkowych szkół ponadgimnazjalnych jest strzałem w dziesiątkę!Zdaniem ekspertów z rynku pośrednictwa pracy, kształcenie zawodowe ma ogrom-ną przewagę nad kształceniem ogólnym. Po

pierwsze uczniowie techników czy szkół za-wodowych zdobywają równocześnie maturę i fach. Po drugie po zakończonej nauce naj-częściej mają już na swoim koncie kilkuletnią praktykę zawodową, co daje im dużo większe możliwości znalezienia zatrudnienia tuż po ukończeniu szkoły. Nie inaczej jest w samej branży budowlanej, której rynek wciąż prze-cież rozrasta się za sprawą nowych inwestycji, dając kolejne możliwości zatrudnienia.

Dochodzi nawet do tego, że polscy wykwali-fikowani fachowcy są rozchwytywani za gra-nicą i bardzo wysoko wynagradzani.Jednak nawet w kraju absolwenci tzw. bu-dowlanek nie mają powodów do martwienia się o przyszłość i zatrudnienie. – Obecnie fir-my budowlane same szukają u nas absolwen-tów, a zapotrzebowanie na rynku pracy w tej branży jest znacznie większe niż liczba po-tencjalnych pracowników. To daje młodzieży

trudno o lepsze doszkolenie zawodowe.Inne firmy także nie próżnują i poszukując przyszłych pracowników, podpisują ze szko-łami budowlanymi porozumienia o współ-pracy, wspólnych szkoleniach i praktykach dla uczniów. Wszystko po to, by w momen-cie, gdy ci młodzi ludzie zakończą edukację, od razu byli wykwalifikowanymi fachowcami z doświadczeniem. To wszystko sprawia, że młodzież już teraz myśląca o życiowej stabi-lizacji i pewnej pracy powinna zwrócić uwa-gę na ofertę szkół budowlanych, tym bardziej że często tworzą one nowe kierunki kształce-nia w zależności od aktualnego zapotrzebo-wania w branży oraz rozwojowych trendów na przyszłość. ///

KSZTAŁCENIE W SZKOLE ZAWODOWEJ DAJE

WIĘKSZE MOŻLIWOŚCI NIŻ UKOŃCZENIE SZKOŁY

ŚREDNIEJ O PROFILU OGÓLNYM.

Za kilka miesięcy znów odżyje łyżwiarska legenda. W środku Polski, w Tomaszowie Mazowieckim powstaje tor lodowy z trybunami na 4 tysiące widzów.

Lodowy Tomaszówtekst: Dariusz Józkowicz / foto: Czarna Zebra, Four Design Architekci

Na dużą skalęBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Tor łyżwiarski w Tomaszowie to historia. Tu trenowali najwięksi polscy pancze-niści, a samo miasto szczyci się tym,

że jest zakochane w łyżwach. Mówi się na-wet, że ze świecą szukać domu, w którym ich nie ma. Ale nie ma co napawać się histo-rią. Lepiej myśleć o przyszłości i wykorzysty-wać szanse, które daje los. Kiedy na Igrzy-skach Olimpijskich w Soczi Zbigniew Bródka zdobył złoty medal w łyżwiarstwie szybkim, a nasi panczeniści zameldowali się wśród najszybszych łyżwiarzy świata, rozgorza-ła dyskusja, gdzie odbudować centrum pol-skich panczenów. Tor w Centralnym Ośrod-ku Sportu ma Zakopane, od lat działa też tor łyżwiarski na Stegnach w Warszawie. Ci gi-ganci byli faworytami w wyścigu po profe-sjonalną halę. Sprawdziło się jednak przy-słowie, że tam, gdzie dwóch się bije, trzeci korzysta.

– Postanowiliśmy wziąć udział w tym wyści-gu i przekonaliśmy, że Tomaszów jest goto-wy na nowy rozdział. Nowy sezon łyżwiarski zaczniemy na pierwszym w Polsce krytym torze lodowym – mówi Marcin Witko, prezy-dent Tomaszowa Mazowieckiego.Czasy odkrytych torów lodowych dawno się skończyły. Największymi wrogami wyścigów na lodzie są słońce, deszcz i wiatr. W najlep-szych latach lodowisko klubu Pilica Toma-szów działało od listopada do końca lutego. Ale zimy są teraz cieplejsze. Mimo moder-nizacji urządzeń klub jest w stanie utrzy-mać lód najwyżej do lutego. To za krótko, żeby myśleć o osiągnięciu wyników sporto-wych. Jeśli chce się myśleć o wyczynowym łyżwiarstwie, trzeba mieć halę i tor z praw-dziwego zdarzenia. – Chcemy mieć profesjo-nalny, szybki tor. Chcemy, żeby tu padały re-kordy świata – podkreśla M. Witko.

Jak to osiągnąć? Żeby lód był szybki powi-nien mieć grubość 2 – 3 cm i temperaturę od -6 do -8 st. C. Wilgotność w hali powin-na oscylować wokół 35 proc., a temperatu-ra nie może przekraczać 16 stopni. Nie może być ani za ciepło, ani zbyt chłodno. Warun-ki w hali potrafią się błyskawicznie zmie-nić, kiedy na widowni usiądzie publiczność. Z każdą kolejną setką widzów rośnie wilgot-ność i temperatura, a zatem i warunki lo-dowe się zmieniają. To może wpływać na wyniki. Dlatego tak ważna jest wydajność urządzeń klimatyzacyjnych, generatorów i sprawność izolacji termicznej. Tory lodowe są zatem projektami bardzo skomplikowa-nymi. W Polsce nie mamy z nimi dużego do-świadczenia. Tym bardziej cenne jest, że kon-cepcję architektoniczną opracowała łódzka pracownia Four Design Architekci. – Potrakto-waliśmy to jako wyzwanie – przyznają.

POLSCY PANCZENIŚCI DOSTANĄ WRESZCIE

OBIEKT TRENINGOWY NA SKALĘ EUROPY.

OTWARCIE NIEBAWEM.

– Filozofii budowy takich obiektów musieli-śmy się uczyć, bo w Polsce nie ma na kim się wzorować.Podglądali zatem, jak to robią Kanadyjczycy, Skandynawowie, Niemcy, Holendrzy. Prze-studiowali wymagania łyżwiarzy i... tak po-wstała koncepcja toru. Projekt budowlany i wykonanie należy do radomskiej firmy Ro-sa Bud, która wygrała przetarg w systemie zaprojektuj i buduj.

Ile to kosztuje?Pierwszy w Polsce tor lodowy pod dachem ma kosztować 48 mln zł. Połowę pokryje bu-dżet Tomaszowa, resztę dołoży państwo. To nie jest kosmiczna cena za taką inwestycję. Prezydent Marcin Witko podkreśla jednak, że nie chodzi o zbudowanie pomnika czy prze-szacowanie inwestycji, która będzie ciężarem dla miasta. – Projekt miał spełniać cztery kry-teria: funkcjonalność, bezpieczeństwo, ekolo-gia i niskie koszty eksploatacji – mówi.

Grunt to dobra izolacja– Dlatego przyjęliśmy takie założenia, żeby było funkcjonalnie – mówią architekci z Ło-dzi. – Na starszych obiektach betonowe filary podpierające konstrukcje zasłaniają widocz-ność, utrudniają transmisje telewizyjne. Za-proponowaliśmy zastosowanie stalowej kon-strukcji, która otworzy przestrzeń – dodają. Ściany powstaną z płyt warstwowych z rdze-niem poliuretanowym. Są to płyty o grubo-ści 120 mm z zamkiem chłodniczym. Łączą niskie koszty z dobrymi właściwościami izo-lacyjnymi i pozwalają na niemal dowolną aranżację elewacji. Uznaliśmy, że płyty war-stwowe świetnie się sprawdzą ze względu na cenę, wytrzymałość, a przy tym łatwość mon-tażu . Podobne rozwiązania zastosowano już w Poznaniu – Lodowisko Chwiałka i w Finlan-dii w miejscowości Kerava, gdzie z podob-nych płyt powstała hala do hokeja. Projekt zapewnia uniwersalność hali. Tor nie będzie całoroczny, ale lód ma być utrzymy-wany tak długo, by Tomaszów trafił do pla-

nów treningowych Niemców czy Holendrów w czasie, kiedy ich tory są rozmrożone. Lo-dowisko zaprojektowano tak, by było uni-wersalne i zmieściło nie tylko tor dla łyżwia-rzy szybkich. Będzie miejsce na short track, jazdę figurową i hokej.

Oprócz zawodów na lodzie w hali będą się mogły odbywać także inne imprezy. W obiek-cie zmieści się boisko do siatkówki i koszy-kówki, a na targi i koncerty miejsca będzie aż nadto. Tylko czekać na wielkie otwarcie, prawdopodobnie już w wakacje… ///

Prawo 44-45

Podstawowe informacje i różnice pomiędzy umową-zleceniem, a tą o dzieło zostały przedstawione w in-

fografikach. Skupmy się zatem na tym, kiedy inspekcja pracy lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych mają podstawy do zakwestion-owania, czy to, co robi nasz pracownik, jest zleceniem. Gwoli ścisłości – będę się posługiwać terminem „pracownika” w kontekście osoby wykonującej dla nas pracę, a nie w rozumieniu ustawy Kodeks pracy – czyli osoby zatrudnionej w oparciu o umowę o pracę.

Jak odróżnić zlecenie od dzieła?Umowa-zlecenie to umowa, która zobowiązuje do dokonania określonej czynności (prawnej lub faktycznej) w zamian za świadczenie.

BUDUJEMY RAZEM // BALEX METALBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM

1. Wykonanie dzieła najczęściej przybiera postać wytworzenia rzeczy, lecz może także polegać na dokonaniu zmian w rzeczy już istniejącej, jej naprawieniu, przerobieniu lub uzupełnieniu albo na rozbudowie rzeczy, połączeniu z in-nymi rzeczami, dodaniu części składowych lub przynależności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2013 r., sygn. akt II UK 39/13). 2. Przyjmuje się, że rezultat, o który umawiają się strony, powinien mieć byt samoistny, obiektywnie osiągalny i pewny. Nie powinno być uznane za dzieło coś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na danym rynku rezultatów pracy, gdyż wówczas zatraciłoby swój indywidualny charakter dzieła (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 3 listopada 1999 r., sygn. akt IV CKN 152/00; z dnia 27 sier-pnia 2013 r., sygn. akt II UK 26/13; z dnia 14 lis-topada 2013 r., sygn. akt II UK 115/13; z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. akt II UK 543/13 oraz z dnia 10 lipca 2014 r., sygn. akt II UK 454/13). Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności.3. Wykonywanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest cechą charakterystyczną dla umów-zleceń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt II UK 402/12).Z cytowanych wyroków możemy więc wywnioskować, że niezmiernie ważny jest „rezultat”. Pamiętajmy, że o tym, czym jest dana umowa, nie świadczy jej nazwa. Jeśli naszą umowę nazwaliśmy „umową-zleceniem”, ale z jej treści wynika, że spełnia warunki umowy o dzieło – będzie to w efekcie umowa o dzieło. Z tego względu tak ważne jest sporządzenie do-brej umowy, która spełnia cel, na jaki strony się umówiły, oraz zabezpiecza interesy obu stron. Ponadto, musi być pozbawiona elementów,

które mogłyby być przyczyną uznania jej za nieważną.

Istotny jest rezultatDla przykładu weźmy pracę polegającą na sprzątaniu. Jeżeli w umowie napisane jest, że firma X będzie wykonywać usługi sprzątania biura w każdy piątek tygodnia aż do dnia 3 maja 2017 roku to będzie to zlecenie. Mamy tutaj do czynienia z pewnym działaniem powtarzalnym, mimo iż oczekujemy, że biuro będzie posprzątane. Ale nie jest to tak, że od przyjmującego zlecenie nie możemy żądać określonego rezultatu działania, np. żeby w każdy piątek biuro było posprzątane. Jed-nak taki rezultat nie będzie dziełem. Z kolei jeżeli przedmiotem umowy z firmą X będzie posprzątanie zagraconego magazynu do dnia 3 maja 2017 roku to będzie to już umowa o dzieło, gdyż liczy się efekt końcowy. Różnica tkwi zatemnie tylko w samym rezultacie. Przy pierwszej umowie firma X ma działać do konkretnej daty, ale też regularnie, przy drugiej – ma do wykonania określone zadanie, polegające na tym, że ten magazyn ma zostać posprzątany – a nie być sprzątany.

Dochodzi zatem jeszcze element ciągłości, powtarzalności działania firmy X. O tym właśnie przeczytamy w poniższym wyroku: Wykonywanie powtarzalnych, odtwórczych czynności bądź wykonywanie tych czynności w sposób ciągły lub zespołowy jest właściwe dla umów zlecenia (wyrok Sądu Apelacyj-nego w Poznaniu z dnia 19 marca 2008 r., sygn. akt I ACa 83/08; Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 6 listopada 2012 r. sygn. akt III AUa 227/12; Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2012 r., sygn. akt. II UK 70/12).Kolejnym czynnikiem istotnym dla umowy o dzieło są wady, a raczej możliwość ich sprawdzenia. W przypadku umowy o dzieło istnieje możliwość poddania umówionego rezultatu sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2013 r. sygn. akt I CSK 403/12; Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006 r., sygn. akt III AUa 1700/05). Wady te niekoniecznie muszą być namacalne w sensie sensorycznym, bo czasami dziełem jest piosenka, program komputerowy, aplikac-ja lub dokument w formie elektronicznej. Takie dzieła mogą zawierać wady, których dotknąć

się nie da, ale można je określić lub wskazać. Zlecenie jest z kolei starannym działaniem, powtarzalną i ciągłą czynnością, która nie musi prowadzić do określonego skutku.Czy możliwe jest zatem przyjęcie szty-wnych ram, które pozwolą na uznanie danej czynności za dzieło lub zlecenie? Niestety, nie jest to sytuacja zerojedynkowa, gdyż w zależności od stanu faktycznego ta sama czynność może być uznana za dzieło lub za zlecenie.

Dla przykładuJeżeli firma budowlana zawarła umowę z mon-terem okien na konkretny budynek i będzie to sytuacja jednorazowa – można by uznać, że takie działanie jest dziełem. Pomógłby w tym fakt, gdyby monter dodatkowo złożył okna z elementów dostarczonych przez produ-centa – w efekcie doszłoby do stworzenia dzieła. Jeśli jednak firma budowlana korzysta z montażysty przy każdej lub prawie każdej budowie i tak naprawdę zleca mu instalację okien powtarzalnie, wtedy zarówno inspekcja pracy, jak i ZUS mają podstawy do uznania takiego działania za zlecenie. ///

Przedsiębiorca zatrudniający pracowników zachodzi w głowę, czy to, co zleca jest umową-zleceniem i należy ją oskładkować, czy jest to jednak umowa o dzieło, wolna od składek ZUS.

tekst: Maria Kobryń, radca prawny / foto: Shutterstock

Zlecenie czy dzieło?UMOWA O DZIEŁO

UMOWA ZLECENIE

ZLECENIE = DZIAŁANIEWykonawca umowy-zlecenie nie jest ostatecznie odpowiedzial-ny za jej efekt. Założeniem takiej umowy jest to, że wykonawca

powinien ją zrealizować osobiście i z należytą starannością.

ODPOWIEDZIALNOŚĆZleceniobiorca zobowiązuje się jedynie do należytego wykona-nia czynności zawartej w umowie, nie biorąc odpowiedzialności za jej ostateczny efekt. Najczęściej stosuje się kary umowne na wypadek naruszenia obowiązków zawartych w umowie.

CZAS WYKONANIAWykonanie dzieła powinno być określone

na konkretny okres, np. na czas 6 miesięcy.

ODPŁATNOŚĆW razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się

przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że coś innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

ZUSUmowa-zlecenie podlega oskładkowaniu, co do zasady.

Wyjątkiem jest np. zawarcie umowy ze studentem lub z osobą, która ma inne źródła dochodu (np. umowę o pracę).

DZIEŁO=REZULTATWykonawca umowy jest zobowiązany do uzyskania konkret-nego rezultatu, np. upieczenia tortu, namalowania obrazu,

naprawy samochodu. Przedmiotem umowy jest efekt końcowy wykonanego dzieła, a nie sam proces tworzenia go.

ODPOWIEDZIALNOŚĆUprawnienie do żądania od wykonawcy usunięcia

stwierdzonych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.

CZAS WYKONANIAUmowę o dzieło powinna zawierać jasny termin wykonania

dzieła, np. do 31 marca 2018 roku.

ODPŁATNOŚĆCo do zasady umowa o dzieło jest odpłatna, chyba że strony

w umowie ustalą inne zasady wynagrodzenia.

ZUSZ reguły umowa o dzieło nie podlega oskładkowaniu.

Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy pracodawca zawiera umowę o dzieło z własnym pracownikiem (takim, z którym ma

podpisaną umowę o pracę).

Istotą umowy-zlecenie jest wykonanie lub wykonywanie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej bądź

faktycznej dla zlecającego.

Istotą umowy o dzieło jest wykonanie oznaczonego dzieła w zamian za wynagrodzenie. Ważny jest tu rezultat – może to być wytworzenie

przedmiotów bądź ich przerobienie, a także naprawa rzeczy już istniejących.

Umowa o dzieło jest z kolei umową, która ma gwarantować konkretny rezultat. Z po-zoru łatwe do odróżnienia, bo nie mamy wątpliwości, że np. sprzątanie biura jest zlece-niem, a produkcja drzwi to dzieło. Gdyby jed-nak produkcja drzwi była połączona z usługą montażu drzwi – to czy ta umowa byłaby umową-zleceniem, czy o dzieło? A może jest umową mieszaną? Zatem czy w takiej sytu-acji trzeba ją oskładkować, czy nie? Sytuacja nie jest klarowna, dlatego należy się wspomóc wyrokami sądów, na podstawie których prawnicy starają się ustalić granicę, gdzie kończy się zlecenie, a zaczyna dzieło.Przytaczam kilka wyroków, które są pomocne w zrozumieniu problemu i rzucają światło na wspomnianą granicę.

Blachodachówka, dachówka ceramiczna, gont bitumiczny, a może... dach zielony? Inwestorzy prywatni i instytucjonalni często zastanawiają się, jakich materiałów użyć do pokrycia dachu. Jak wynika z raportu firmy badawczej PMR, na rynku obecnie prym wiodą pokrycia metalowe, a taki trend będzie się utrzymywał także w kolejnych latach.

Stabilny rynek pokryć dachowych tekst: Arkadiusz Nadolny / foto: Shutterstock

Podział wykonywanych prac na dachach spadzistych

ze względu na typ materiału (%), IV kwartał, 2016

Ceramiczne 38%

Cementowe 8%

Bitumiczne 7% Pozostałe 3%

Metalowe 44%

W punktBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Solidny budynek to nie tylko mocne fundamenty czy ściany, ale też dobrej jakości dach. Jakość tę określa

zarówno estetyka i cena wykorzystywane-go materiału, jak i wiele innych czynników. Począwszy od masy, łatwości montażu czy trwałości i odporności na zmienne warunki atmosferyczne.

Przewidywalny wzrostW ubiegłych latach analitycy z PMR progno-zowali, że rynek pokryć dachowych w Polsce stale będzie się powiększał dzięki kolejnym inwestycjom indywidualnym i instytucjonal-nym. W latach 2015-2016 spodziewano się przyspieszenia rynkowego, które tłumaczo-no wpływem segmentu dachów spadzistych reprezentowanych przede wszystkim przez inwestorów indywidualnych. Bartłomiej Sosna z PMR komentował także zauważalny wzrost w segmencie dachów płaskich. Wska-zywał głównie na przyspieszenie w budow-nictwie przemysłowym napędzane przez nowe inwestycje w Specjalnych Strefach

Ekonomicznych. Przewidywania te okazały się trafne, a przyspieszenie osiągnęło poziom 5 procent.

Prognoza na najbliższe lataW najnowszej edycji badania „Rynek pokryć dachowych w Polsce 2016 – Prognozy rozwo-ju na lata 2016-2021” analitycy sprawdzili ten-dencje na najbliższe lata. Z raportu wynika, że nastąpiła zmiana na pozycji lidera wśród materiałów wykorzystywanych do pokryć dachowych. W ubiegłym roku na dachach spadzistych najczęściej montowano pokrycia metalowe, które osiągnęły największy udział w metrażu wykonywanych prac na tego rodzaju konstrukcjach (44 proc.). Na drugie miejsce natomiast spadły materiały ceramicz-ne, które co prawda cieszą się niezmienną popularnością, obejmującą 38 proc. wielkości całego rynku, jednak z uwagi na wyższą cenę sięgają po nie raczej zamożniejsi Polacy. – Wśród klientów rzeczywiście wzrasta świado-mość dotycząca produktów klasy premium, czyli dachówek ceramicznych, jednak są one droższe, dlatego wielu inwestorów decyduje się na pokrycia metalowe. Są one też lżejsze, łatwiejsze w montażu choćby dzięki temu, że do zamontowania blachodachówek jest po-trzebny dużo mniejszy kąt nachylenia dachu niż w przypadku dachówek ceramicznych – ocenia Dariusz Tymiński, mistrz dekarstwa. Jego zdaniem pokrycia metalowe ustępują ceramicznym tylko pod względem gorszej izolacji akustycznej, ale na zniwelowanie tej

„wady” dekarze mają sprawdzone sposoby. Za to istotną przewagą blachodachówek nad innymi, szczególnie dla budownictwa mieszkaniowego, jest to, że zapewniają one całkowitą odporność na pojawianie się mchu.

Wygrywa metalPozycję lidera materiały metalowe zyskały kosztem innych rodzajów pokryć – mowa tutaj o materiałach cementowych i bitumicznych, których udział w rynku w ubiegłym roku wyniósł 7-8 proc. dla każdego z materiałów. Jednak na rynku dachów płaskich te ostat-nie trzymają się dosyć stabilnie, zajmując 60 proc. powierzchni metrażu. Tuż za nimi, jak wynika z analizy z ostatniego roku, znajdują się pokrycia metalowe i membranowe, które łącznie pokrywają prawie dwie trzecie dachów płaskich. Wśród wiodących producentów po-kryć metalowych na te dachy raport wskazuje marki Balex Metal oraz Pruszyński.Co zaskakujące, po poprzednich latach przy-spieszenia rynku za sprawą wielu inwestycji na najbliższy czas analitycy przewidują lekkie spowolnienie wynikające chociażby z ograniczenia koniunktury na rynku da-chów płaskich spowodowanego zmniejsze-niem liczby prac modernizacyjnych. Na brak dalszego ożywienia mają wpłynąć kolejne obostrzenia dotyczące kredytów hipotecz-nych oraz spowolnienie po boomie inwesty-cyjnym w strefach ekonomicznych. Pomimo tego ubiegły rok oszacowano na ok. 63 mln mkw. wykonanych pokryć, notując wzrost o 1 proc. i szacując wartość rynku na ok. 1,9 mld zł. Analitycy PMR oczekują, że podobna tendencja utrzyma się przez najbliższe lata. Według nich wielkość rynku w najbliższym czasie ustabilizuje się na poziomie ok. 65 mln mkw. ///

W UBIEGŁYM ROKU WARTOŚĆ RYNKU

POKRYĆ DACHOWYCH OSZACOWANO

NA POZIOMIE OKOŁO 1,9 MILIARDA ZŁ,

NOTUJĄC WZROST O 1 PROCENT. ZDANIEM ANALITYKÓW PODOBNA

TENDENCJA POWINNA SIĘ UTRZYMAĆ

W NAJBLIŻSZYCH LATACH.

W drodze na piłkarski Olimp

Poradnik kibicaBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Nasi piłkarze na półmetku eli-minacji są pewnymi liderami w swojej grupie. Robert Lewan-

dowski i spółka, jeżeli nie przytrafią im się jakieś głupie wpadki, nie powinni wypuścić prowadzenia z rąk. Ćwierć-finaliści ostatniego EURO nie zanoto-wali dotychczas żadnej porażki i nad drugimi - Czarnogórą i Danią - ma-ją aż sześć punktów przewagi. Trener Adam Nawałka może liczyć na takie mocne punkty w drużynie, jak: Łukasz Fabiański i Maciej Szczęsny w bram-ce, Kamil Glik, Łukasz Piszczek czy Ar-tur Jędrzejczyk w obronie, w pomocy Grzegorz Krychowiak, Jakub Błaszczy-kowski i Kamil Grosicki, a w ataku - je-den z najlepszych napastników świata, za jakiego powszechnie uważany jest Robert Lewandowski. Jeżeli tylko bę-dą regularnie grać w swoich klubach w czołowych europejskich ligach, co dotyczy np. Błaszczykowskiego, oraz będą omijać ich kontuzje, to awans powinniśmy wywalczyć wcześniej niż w ostatnim meczu eliminacji. O ewen-tualnych barażach, żeby pojechać na Mundial w Rosji, nie powinniśmy na-wet myśleć.

W Europie najbardziej wyrównana jest rywalizacja w grupie D między Serbią a Irlandią, oraz w grupie G między zna-komitymi drużynami Włoch oraz Hi-szpanii i aż dziwne się wydaje, że jedna z nich będzie walczyć o awans w ba-rażach. Ciekawie może być też jeszcze w grupie I, gdzie Chorwacja musi uwa-żać na goniącą ją nieobliczalną Islandię. Do finałów bezpośrednio awansują triumfatorzy każ-dej z dziewięciu grup.Bardzo ciekawie przedstawia się też sytuacja na innych kontynentach, szcze-gólnie w Ameryce Płd. Prawdziwym pił-karskim trzęsieniem

ziemi będzie fakt, jeśli w Rosji zabrak-nie Argentyny lub gdy wywalczy ona awans dopiero w barażach. Nieste-ty, byli mistrzowie świata z Messim na czele spisują się w ostatnich meczach fatalnie. W Azji bardzo dobrze grają Iran i Japonia oraz nieoczekiwanie Ara-bia Saudyjska. Z kolei w Afryce wciąż w kryzysie jest Kamerun, a na mistrzo-

stwach mogą zameldować się Nige-ria, Tunezja, RPA, Egipt czy Wy-

brzeże Kości Słoniowej. Wielu ekspertów uważa że „czarnym

koniem” może okazać się De-mokratyczna Republika Kon-ga. W Ameryce Płn. fawory-tami są natomiast Kostaryka

i Meksyk, a w strefie Oceanii prowadzi Nowa Zelandia. ///

tekst: Krzysztof Karbowiak / foto: Shutterstock

Eliminacje piłkarskich mistrzostw świata wkraczają w decydującą fazę. Jesienią dowiemy się, kto zagra w przyszłorocznych finałach i czy będzie to również reprezentacja Polski.

Jesteś kibicem polskiej reprezentacji? Jeśli tak, to mamy dla Ciebie niespodziankę. Możesz wygrać dwa bilety na mecz naszych piłkarzy, który odbędzie się 4 września 2017 roku. Drużyna Adama Nawałki zmierzy się wtedy na Stadionie Narodowym z ekipą Kazachstanu. Możesz obej-rzeć to spotkanie na żywo! Jedyne, co musisz zrobić, to przysłać na adres: [email protected] zdjęcie z osobą, z którą pójdziesz na mecz, i opisać w kilku zdaniach (maks. 500 znaków ze spacjami), dlaczego to właśnie Wy powinniście otrzymać bilety. Szczegóły znajdują się w regulaminie poniżej.

REGULAMIN KONKURSU „Kibicujemy Razem”

§ 1 POSTANOWIENIA OGÓLNEKonkurs jest organizowany pod nazwą ”Kibicujemy Razem”. Organizatorem Konkursu jest BALEX METAL SP. Z O.O., ul. Wejherowska 12C, 84-239 Bolszewo. Konkurs zostanie przeprowadzony w dniach 31 maja – 30 czerwca 2017 roku (do godziny 12.00).

§ 2 WARUNKI I ZASADY UCZESTNICTWA W KONKURSIE

Uczestnikiem Konkursu (”Uczestnik”) może być każda pełnoletnia osoba fizyczna, która:posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie jest pracownikiem BALEX METAL SP. Z O.O., nie jest członkiem rodziny pracownika BALEX METAL SP. Z O.O. Warunkiem uczestnictwa w Konkursie jest łączne spełnienie następujących warunków:wskazanych w pkt 1. powyżej,przesłanie przez Uczestnika na adres e-mail: [email protected] zdjęcia z osobą, z którą pójdzie na mecz, i opisanie w kilku zdaniach (maks. 500 zna-ków ze spacjami), dlaczego to właśnie ta para powin-na otrzymać bilety.

§ 3 NAGRODYNagrodą w konkursie są: trzy podwójne bilety na mecz piłkarski reprezentacji Polski, który odbędzie się 4 września 2017 roku, o war-tości 250 zł każdy bilet.Laureatami konkursu zostaną osoby, których zdjęcia i odpowiedzi zdaniem jury będą najbardziej oryginal-ne, pomysłowe i przekonujące.

W celu zapewnienia prawidłowej organizacji konkur-su organizator powołuje komisję konkursową (Jury). Wszelkie wątpliwości dotyczące zasad konkursu, in-terpretacji i postanowień tego regulaminu rozstrzyga Organizator.Laureaci konkursu zostaną powiadomieni o wygranej pocztą elektroniczną w ciągu 5 (pięciu) dni roboczych od zakończenia Konkursu. Zostanie do nich przesła-ny również formularz zgody na publikację wizerunku wszystkich osób widocznych na zdjęciach. Laureat jest zobowiązany do powiadomienia Organi-zatora na adres e-mail: [email protected] w terminie 14 dni od otrzymania informacji o wygranej o adresie, na jaki ma być dostarczona przesyłka zawie-rająca bilety, oraz do odesłania podpisanego formu-larza, o którym mowa w pkt 4 niniejszego paragrafu. Nieodesłanie podpisanej zgody na publikację wizerun-ku jest równoznaczne z nieprzyjęciem nagrody.Otrzymana nagroda zostanie wysłana do laureatów konkursu na koszt firmy BALEX METAL SP. Z.O.O., na adres wskazany przez laureatów, na terenie Polski, w ciągu 30 dni roboczych od przesłania danych przez laureata.

§ 4 DANE OSOBOWE UCZESTNIKÓW KONKURSU

Warunkiem udziału w konkursie jest podanie przez uczestnika konkursu prawdziwych danych osobo-wych, tj. imienia, nazwiska, adresu, adresu konta poczty elektronicznej, numeru tel. kontaktowego, niezbędnych do przekazania nagrody. Przystępując do konkursu i akceptując niniejszy re-gulamin, uczestnik wyraża zgodę na przetwarzanie podanych przez niego danych osobowych przez Orga-

nizatora. Dane będą przetwarzane w celu przeprowa-dzenia konkursu oraz w związku z wydaniem nagrody. Uczestnik wyraża także zgodę na publikację przesła-nych przez siebie zdjęć, jednocześnie oświadcza, że wyraża zgodę na publikację swojego wizerunku oraz oświadcza, że posiada zgodę/zgody osoby/osób znaj-dujących się na zdjęciu na publikacje ich wizerunku w kolejnym wydaniu magazynu ”Budujemy Razem” oraz przez okres 3 miesięcy od wyłonienia laureatów na stronie internetowej www.balex.eu.

§ 5 POSTANOWIENIA KOŃCOWERegulamin jest dostępny w lokalu Organizatora przy ul. Wejherowskiej 12C, 84-239 Bolszewo, od ponie-działku do piątku w godzinach od 9.00 do 16.00 oraz na stronie www.balex.eu w czasie trwania konkursu i w terminie 14 dni roboczych od jego zakończenia.Ewentualne reklamacje związane z konkursem mogą być kierowane do organizatora w formie pisemnej, na adres organizatora w terminie 14 dni roboczych od daty jego zakończenia. W przypadku przesłania reklamacji za pośrednictwem poczty decyduje data stempla pocztowego.Reklamacja powinna zawierać imię, nazwisko, dokład-ny adres i numer telefonu, jak również dokładny opis i powód reklamacji.Złożone przez uczestników reklamacje będą rozpatry-wane przez organizatora niezwłocznie, jednakże nie później niż w terminie 14 dni od daty otrzymania rekla-macji przez organizatora.Zainteresowani uczestnicy zostaną powiadomieni o wyniku rozpatrzenia reklamacji na piśmie, najpóź-niej w ciągu 14 dni od daty rozpatrzenia reklamacji przez organizatora.

N I E Z B Ę D N I K K I B I C A R E P R E Z E N T A C J I P O L S K IPrzygotowaliśmy specjalny przegląd akcesoriów,

które mogą przydać się podczas kibicowania.

Osobno dołączamy plakat z tabelami oraz

terminami meczów europejskiej strefy eliminacji

z możliwością wpisywania wyników. Udanego

kibicowania!

• Koszulka z krótkimi rękawami – ok. 40 zł• Koszulka z długimi rękawami – ok. 90 zł• Koszulka z krótkimi rękawami, dziecięca - ok. 30 zł

• Koszulka kibica z krótkimi rękawami z osobi-

stym nadrukiem na plecach – ok. 50 zł• Szalik – ok. 20 zł• Duża flaga – ok. 15 zł• Bandana w narodowych barwach – ok. 20 zł• Dmuchana łapka kibica – ok. 10 zł• Okulary przeciwsłoneczne kibica – ok. 20 zł• Opaska na rękę (silikonowa) – ok. 10 zł• Opaska na rękę (frotka) – ok. 10 zł

• Zestaw farb (do twarzy) – ok. 15 zł• Kredka do malowania twarzy – ok. 10 zł• Peruka w narodowych barwach – ok. 8 zł• Czapka kibica – ok. 15 zł• Cylinder kibica – ok. 20 zł• Konfetti – ok. 10 zł• Flaga na samochód – ok. 5 zł• Pokrowce na lusterka samochodu – ok. 5 zł• Trąbka kibica – wuwuzela – ok. 15 zł

W Y G R A JB I L E T Y N A M E C Z !

BILE

T

POLSKA – KAZACHSTAN

BILE

T

POLSKA – KAZACHSTAN

W wolnej chwiliBALEX METAL // BUDUJEMY RAZEM


Co ty wiesz o dachach? Test dla dekarzyBudowa i poprawne wykończenie dachu wiąże z fachową wiedzą teoretyczną i praktyczną. Sprawdź, czy jesteś gotów, żeby wstąpić w szeregi dekarzy i wypełnij nasz test. Prawidłowe odpowiedzi podajemy poniżej. Powodzenia!

FWK paroprzepuszczalne wyróżnia paro-przepuszczalność dochodzącą do 40 g/m2 na dobę, co odpowiada:A. Sd ≤ 1 mB. Sd ≤ 2 mC. Sd ≤ 3 mRąbek dekarski to inaczej: A. felcB. falcC. filcJaka jest zasada doboru trójwarstwowej membrany dachowej? A. im cięższa, tym lepiejB. im lżejsza, tym lepiej

Obróbka blacharska komina powinna zachodzić na niego z każdej strony ponad pokrycie dachowe: A. minimum 15 cmB. minimum 10 cmC. maximum 10 cm Przy montażu systemu rynnowego maksy-malne odstępy między hakami rynnowymi powinny wynosić:A. 30-40 cmB. 50-70 cmC. 80-90 cmTaśma kalenicowa dachu odpowiada za:A. estetyczne wykończenie tego elementu

B. wentylację dachuC. wentylację i uszczelnienie dachuPrzy obróbce komina z blachy formuje się z niej zwykle:A. 2 główne elementy: przedni i tylnyB. 3 główne elementy: tylny i dwa boczneC. 4 główne elementy: przedni, tylny i dwa

bocznePrzy układaniu dachówek pierwszy ich rząd (tzw. dachówek okapowych) musi:A. zrównać się z krawędzią połaci

dachowejB. wystawać poza krawędź połaci

dachowej

W przypadku tzw. twardej obróbki komina, mocuje się ją do komina:A. przybijając gwoździamiB. przyklejając silikonem dekarskimC. blachę wprowadza się w nacięcie ścian

kominaJakie miasto było gospodarzem ostatnich, 26. Mistrzostw Świata Młodych Dekarzy?A. BelfastB. WarszawaC. Bukareszt

1-A; 2-B; 3-A; 4-A; 5-B; 6-C; 7-C; 8-B; 9-C; 10-B

Odpowiedzi:

Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki. Pierwsze prawidłowe odpowiedzi nagrodzimy kolejno: 5 x bony sodexo 200 zł, 10 x softshell, 15 x kubek termiczny, 20 x pendrive, 20 x czapeczka. Na odpowiedzi czekamy do końca czerwca. O wygranej decyduje termin nadesłania kartek. Na-zwiska zwycięzców opublikujemy w następnym numerze ”Budujemy Razem”, we wrześniu 2017 r.

Adres: BALEX METAL SP. Z O.O., ul. Wejherowska 12 C, 84-239 Bolszewo (z dopiskiem: krzyżówka ”Budujemy Razem”). Pamiętaj o podaniu adresu, na który wyślemy nagrodę.

balex.indd 1 2017-05-02 10:27:39

Documents

NR 1 / 2017 WIOSNA / LATO BUDUJEMYthermano.eu/media/files/Budujemy-Razem-no1.pdf · 2017-07-04 · 38 15 metrów w 60 sekund, czyli jak się robi dobre rynny 40 Szkolimy nowe kadry