20

Nr. 1 mai 2007 Årgang 34

Inni bladet: Tur til Stranddalen – og mykje meir!

1

HOLMGANG 2007

Redaktør: Audun Rosland

Redaksjonsmedlemmer:

Målfrid M. AanderaaJan Finjord

Holmgang skal kome ut med 4 nummeri 2007. Bladpengar for direkte tinging avbladet som papirkopi er kr. 50.- pr. år.

Lysingsprisar:1/4 side: Kr. 275.-1/2 side: Kr. 450.-1/1 side: Kr. 800.-

I dette nummeret:

Leiarteigen side 3Ord frå redaksjonen 5Syttande mai 6Nytt frå bunadnemnda i RU 7Kvinnedraktpresentasjon på Sand 8Kurs: Kvinnedrakt frå Ryfylke 10Dikt; Farande folk 11Folkemusikkhelg og Stavangerkappleik 12Resultat frå kappleiken 14Om bossa nova 16Água de beber / Vatn å drikke 19Annonse 20

Stoff-frist for nr. 2 2007:

Vi planlegg for 3 nummer til i 2007, ogmå då helst ha stoffet inn før 4. septem-ber . Lever det gjerne i god tid før dennedatoen, helst som fil – vanleg tekstfil, ellert. d. ei doc-fil med kva font og storleik einvil, så lenge den har berre ei spalte pr. side.

Vi tek og mot innlegg som handskrive ma-nuskript, men då må vi ha produktet endanokre dagar tidlegare.

Siste:

Ruth Anne Moen minner om Løland-markeringa torsdag 24. mai ved Lølands-steinen på Sand. Meir om den påhttp://www.nashornet.no.

.

Dette nummeret av Holmgang er sett med 12pt Helvetica i LATEX under Debian 4.0 Linux.

2

Vatn å drikke (Água de beber)

Tekst: Vinicius de Moraes / Jan FinjordMelodi: Antonio Carlos Jobim

Eg frykta kjærleik og fann lindringi stilla på mi einsemds havMen kjærleik veit og om ei hindringhjartet kan døy av kvila som redsla gav

/: Vatn å drikke, ven, kjærleik frå deg no, venen min :/

Din kjærleiks regn kan vekkja blomari ope hus du finn hos megTilgjevings skole gjev meg sumarmed alle hjartets dører opna for deg

/: Vatn å drikke, ven, kjærleik frå deg no, venen min :/

Men hjartets røyst kan ikkje teiaom stormen som gjer kjærleik tristDen vissa eg har lært, vil seiahjartesorg vinn over kjærleiks draum til sist

/: Vatn å drikke, ven, kjærleik frå deg no, venen min :/

Astrud Gilberto

19

Apropos: Vinicius gifta seg fleire gon-ger. Den siste kona, 38 år yngre enn han,var den niande.

Vinicius de Moraes var ingen vanlegordsmed. Han ga ut dei første diktsamlin-gane sine på 1930-talet, og er rekna blantdei store brasilianske lyrikarane. Songa-ne og dikta hans på rim er ikkje lett åomsetja utan store omskrivingar, på grunnav metaforane og dei mange brasiliansk-portugisiske vokalane og diftongane. La-tinarar har og lettare enn t. d. nordmennfor å nemne hjartet i annakvar setning (pånynorsk rimer ikkje hjarte på smerte eingong). Eit par omsetjingar til nordameri-kansk mål, t. d. “How insensitive” medSting, avviker såpass frå originalane at einførst undrast på om dei handlar om detsame!

Omsetjingar til norsk er det få av. PåCD’en “Hildes Bossahefte” frå 2003 medHilde Hefte – Ivar Skei skaffer den – er“Chega de saudade” og ein annan av Vini-

cius’ songar med i bokmålsgjendikting. Tilnynorsk finst det såvidt vi veit ingen omse-tjingar.

Dette vil Holmgang no bøta på. Her in-troduserer vi Vinicius de Moraes i nynorskgjendikting, med songen “Vatn å drikke”,c© Holmgangs skaldskapskonsulent (somsjølv konsulterte Anna Motland). Den erkjent for mange frå startteksten “Dibba dnda, ba dibba daba daba” (regndråpedryp-pelydar?), gjenteken fleire gonger, i inn-spelinga med Astrud Gilberto der berre tovers er med. Det finst tekstar på internettog innspelingar der det tredje verset erplassert først, i staden for sist som her.Men sluttposisjonen er vanlegast og stem-mer med dei publiserte notene, den er ogmest vellukka poetisk sett.

Vart Songlaget og Vibå interesserteno?1 Bytt “frå” i omkvedet med “til”, om einsyns den er for sørgeleg. Så blir det duettog happy end!

Vinicius og Helô

1Trong til song? Sjå http://home.lyse.net/jjfinjor/holmgang/drikkevatn .

18

Leiarteigen

17.mai er vel overstått, og det går motsommar. Leikarringen skal på tur til Tsjek-kia i lag med Vibå, og vil derfor ha øvin-gar heilt til utgangen av juni. PUH-gruppaskal på Fyrfestival i Egersund, og føreburseg med liv og lyst til det. Når vi no tek einpause, er det tid for eit tilbakeblikk på ak-tivitetsåret som har gått. Den tradisjonelleleikfesten i oktober vart avvikla i kombina-sjon med eit helgekurs i pols, og det ser uttil å vere eit opplegg som fell i smak hosfolk. Vi har derfor valgt å satse på sameopplegget i år, med konsert og dansemu-sikk av Dalakopa, samt polskurs med Hill-Aina Steffenach som instruktør. Merk alle-rede no av helga 19.-21. oktober i kalende-ren. Handverksmessa i november var somvanleg vellukka. Stor takk til messekomi-teen som legg ned eit omfattande og godtarbeid år etter år. Inntektene fra messa erstabile, og gir eit viktig bidrag til den dagle-ge drifta av laget. Dette er sjølvsagt viktig,men kanskje er den aktiviteten som mes-senemnda sitt arbeid representerer vel såviktig. Det at folk kjem saman og utførerdugnadsarbeid til glede for både dei sjølveog andre rundt dei, er ein del av grunntan-ken i organisasjonsarbeidet vårt. I ei tid dådet ideelle organisasjonsarbeidet for mål-sak og andre tradisjonelle aktiviteter ser uttil å vere på vikande front i laget vårt, er detekstra viktig å ta vare på gleda som ein fårved å skape ting i lag. I samarbeid med Vi-bå arrangerte vi folkemusikkdagar i mars,der vi i tillegg til den tradisjonelle kappleiks-delen også hadde besøk av 4 musikararfrå Aberdeen i Skottland. Konserten i “DeRøde Sjøhus” på fredagskvelden og kon-serten i Siddis-stova på laurdagskveldenvar svært vellukka, og kan kanskje vereeit konsept å tenke på for framtida. Denne

blandinga av norsk og internasjonal folke-musikk kan gjere det mulig å nå fram tilet breiare publikum. No var det rett nokikkje så mange tilhøyrarar utanom “menig-heten” på konsertane denne gongen, mendette er noko ein må arbeide med over tid.Barnelaget har som så mange andre hattei dalande kurve i antall deltakarar på øvin-gane, men den yngste gruppa har god ak-tivitet og dette får ein prøve å bygge vidarepå. Også dette året har det vore arrangertfamiliedans, men på grunn av liten oppslut-ning vert dette no lagt på is. Det som erspesielt positivt i barnelaget, er at vi har til-gang på dyktige instruktørar i eigne rekker.Dette opnar for muligheter framover

Så kom vi til 17.mai, og her vart det skri-ve eit nytt kapittel i historia til laget vårt.Så vidt eg veit er det første gongen (i allefall i nyare tid) at laget ikkje har vore re-presentert i folketoget i Stavanger. Når detheller ikkje var mulig å mobilisere mangenok dansarar til å delta på programmet ibyparken, må vi berre fastslå at tidene harendra seg. Då eg starta i BUL for ca. 30år sidan var det nesten kamp om å få veremed på desse danseoppdraga. I dag er detikkje like attraktivt, og det er noko vi ber-re må forhalde oss til. På siste årsmøtevart det ikkje lagt fram noko omfattandearbeidsprogram for 2007. Det vart i sta-den vedteke at vidareføring av dei etabler-te aktivitetane i leikaringen, barnelaget ogPUH-gruppa i tillegg til å arrangere handt-verksmesse og dei 2 tradisjonelle festane(17.mai og haustfest) skulle gjelde som ar-beidsprogram. Dette betyr at tradisjoneltidealistisk organisasjonsarbeid ikkje lengerer programfesta aktivitet i laget, og det trureg at vi i dagens situasjon berre må aksep-tere.

3

For det komande aktivitetsåret er detsom før nemnt allereie fastlagt at vi skalha haustfest og polskurs i oktober. I no-vember vert det handtverksmesse, og nes-te 17.mai blir det nok sikkert også fest omkvelden i Siddis-stova. I tillegg arrangererleikarringen dansekveldar på sundaganemed same intervall som før, men utover deter det strengt tatt ikkje meir som skjer utanat tilstrekkelig mange nok medlemmer haranledning og lyst til å vere med og ska-pe noko meir. Vi har i den samanheng fåttførespurnad frå RU om å vere vertskap forstorkurs i januar 2008. Dette er eit arrange-ment som går på rundgang mellom fylkes-laga i Rogaland, Agder og Telemark, og i2008 er det Rogaland som står for tur. Vimå sjølvsagt forsøke å få til dette, og detkan bli både kjekt og givande å jobbe frammot eit slikt arrangement. Vidare vil denskotske gruppa som var med på folkemu-sikkdagane i mars gjerne kome til Stavan-ger att neste år, og då kjem dei til å verefleire. Det kan også bli aktuelt med besøkav ei gruppe frå Shetland, men her gjenstårdet ein del avklaringsrunder før vi kan seienoko meir. Eg synest dette er spennandeaktivitetsmuligheter som kan vere med påå skape liv i laget att, og styret vil sjølvsagtjobbe vidare med det. Kva så med 17.mai2008? Som eg ser det, har vi to alterna-tiv. Enten seier vi som så at 17.mai er nokoBUL ikkje skal vere med på å markere len-ger, og dermed akseptere at den epokener over. Eit resultat av det er nok at BUL vilbli svært anonyme, og vi gir avkall på denmuligheten vi har hatt til å profilere oss i by-bildet. Det andre alternativet er å gjere detstikk motsette. Vi kan mobilisere det mes-te og beste vi har av dansarar og spelefolki laget, og øve inn eit skikkelig profesjoneltopplegg for neste år. Dette kan jo vere stor-

satsinga for leikarringen (og Vibå?) nes-te aktivitetsår? Ei forutsetning for å kunnegjennomføre dette er imidlertid at du (akku-rat du ja) vil vere med. Høyres ikkje det littspennande ut då?

Til slutt må eg få rette ein takk til allesom stadig vekk stiller opp for å få hjula tilå svive i laget. Dette gjeld så vel arbeid istyrer og nemnder som vedlikehald av husog uteanlegg. I frustrasjon over det dalan-de aktivitetsnivået er det lett å gløyme atdet faktisk er mykje som er bra og at dettrass alt er mange som stadig vekk stilleropp og gjer ein stor innsats. Denne gan-gen ein ekstra honnør til Jan Finjord for atdet i det heile tatt er mulig å lese dette. Si-dan Holmgang i realiteten har lege nedeei stund på grunn av mangel på både stoffog redaksjonsmedlemmer, har han åleineteke ansvar for heile produksjonen av dettenummeret. Hvis mange nok av oss legg fordagen same innsats og pågangsmot somdesse “Tordenskjolds soldater”, kan vi få tilmykje kjekt saman i åra som kjem.

Ha ein god sommar, og velkommenattende til ein triveleg haustsesong.

Helsing Roger

4

den vart ein stor suksess då den endelegfekk publisitet, nokre månader seinare.

I Ruy Castros bok om bossa novas his-torie er João Gilberto ein gjennomgangs-figur og sentral person. Vi gjer ikkje Joãourett ved å legge vekt på opphavsmennenetil songane som gjorde musikkstilen kjent.Men João sto bak stilen i framføringa, somskilde bossa nova frå “samba canção”.Han hadde alt utvikla den over fleire år førinnspelinga av “Chega de saudade”.

Frå 1960 av vart jazzmusikarar somCharlie Byrd og Stan Getz opptekne avbossa nova, og dei tok stilen med nordover.Der tok det heilt av, og bossa nova råd-de grunnen inntil “yé-yé-yé” trengde dentil sida. I Brasil vart den vidareutvikla som“tropicalismo”, bl. a. av Gilberto Gil somseinare vart kulturminister. Men bossaenog nyare brasilianske stilartar er framleismed oss, med eit oppsving frå midt på1990-talet. Dei er blant ikonane for brasi-liansk kultur, saman med samba og fotball.

Om bohemmiljøet der bossa nova varttil, går det sjølvsagt mange udøyelege for-teljingar. I avisa der Vinicius var filmkritikartidleg på 1950-talet, var han dessutan He-lenice – anonymt! – i ein Klara-Klok-spalte,“Kjære Helenice”, der kvinnelege lesararmed kjærleikssorg kunne skrive inn og fåråd. Vinicius overtydde seinare Tom om at“Øl er bortkasta tid”, og fekk han interes-sert i sin eigen favoritt, ein skotsk nasjo-naldrikk – det er ikkje sikkert at dei to villeha meldt seg inn i BUL utan overtaling. Eitbadekar var favorittstaden for Vinicius vedmøte og intervju, med eit glas ikkje for langtunna. Han døydde til og med i det bade-karet. I kafeen A Garota De Ipanema, tid-legare Bar Veloso, kan ein no få vist segstambordet til Vinicius og Tom når dei varttørste. Der sat dei då dei fekk inspirasjonensom gjorde dei rike og berømte:

I 1962 såg dei ofte ungjenta Helô gå for-bi baren, gjerne til og frå Ipanema-stranda.Ho vart muse for dei, kanskje særleg forTom, som seinare (fortel nettet) fridde tilhenne. Synet inspirerte dei til å skape son-gen som er blant dei 2-3 mest spelte gjen-nom alle tider. Vinicius og Tom hadde førstplanar for ein song dei tenkte å bruke i einmusikalsk komedie. Dei endra tittel frå “Amenina que passa”, fiksa litt på versa, ogalt sat som det skulle – “A garota de Ipane-ma” var skapt. (Myten regjerer: På internetthar Helô både gyllent og svart hår.) I 1965fekk Helô og verda vite kven jenta var, dåhadde ho alt gått lenge og plystra på son-gen sjølv.

Dette vart ein av dei siste songane deilaga saman, dei reiste mykje på kvar sinkant. Vinicius skapte “Afro-Samba”-stilensaman med gitaristen Baden Powell, og sloseg seinare saman med songaren Toquin-ho. Tom fortsatte å skrive melodiar som ergått inn i standardrepertoaret, og turnertei USA. Han gjorde og ei innspeling medFrank Sinatra i 1967. Han var påverka avFréderic Chopin, t. d. i “Insensatez”, og avfranske impresjonistar som Claude Debus-sy. Døme på statusen hans i heimlandet:Ein samle-CD frå midt på 1990-talet vartkalla “Antonio Brasileiro”, og den interna-sjonale flyplassen ved Rio har fått hansnamn.

Heller ikkje João Gilberto går klar av ka-rakteriserande forteljingar. Mange om kat-ter, han er katteven. Til dømes då han ogkona Astrud, med tida like kjent som hansjølv, turnerte Italia med orkester og storsuksess i 1963: Astrud var med i Roma,men då dei nådde Toscana-kysten, var hoborte – erstatta av hokatten Romaninhasom João hadde tatt til seg i Roma. Hanvar perfeksjonist, og alle orkesters skrekkved prøver og innspelingar.

17

Om Bossa Nova – Og dei som sto bak

I kulturbyåret 2008 kan vi feira femti-årsjubileet for gjennombrotet for ein stilartsom definerte ein epoke i populærmusik-ken. Den hadde utspring i Brasil, og haddesærleg tre sentrale opphavsmenn. Men ogei muse: Heloísa Pinto, seinare Helô Pin-heiro – “The girl from Ipanema”.

Då diplomaten, diktaren, komponisten,filmkritikaren og bohemen Vinicius de Mo-raes (1913-1980) kom attende til Rio i 1956frå Paris, hadde han ferdig manuset tilteaterstykket (scenograf: Oscar Niemeyer,Brasilia-arkitekten!) som seinare vart til fil-men “Orfeu Negro”. Han fekk Antonio Car-los (Tom) Jobim (1927-1994), ein til då rettlite kjent pianist og komponist i Rio, til åskrive melodiar til teaterstykket og andreav tekstane sine – og resten er historie.Vinicius og Tom står saman bak klassika-rar i bossa nova som “Chega de sauda-de”, “Insensatez”, “Água de beber”, “A ga-rota de Ipanema” blant mange andre. Deier uskiljelege, som Hans Hyldbakk og Hen-ning Sommerro i “Vårsøg”.

Opphavsmennene på 1950-talet kallamusikken sin ein “ny trend”, ein fusjonav samba og jazz. Orda ny trend (“bossanova”) festa seg på stilen, som til då ikkjehadde fått noko anna namn.

På nettsider som http://www.geo ities. om/Heartland/Meadows/9609/ finst detmidi-versjonar av mange bossa nova-melodiar. Dei kan spelast direkte på PC’enover nettet, eller lastast ned.

Bossa nova har ein synkopert grunn-rytme basert på samba (den brasilianskefolkemusikken), men og eit vidare melo-disk og harmonisk innhald, liksom i song-tradisjonen “samba canção”, med mangeseptim- og utvida akkordar. Særleg son-gane til duoen de Moraes / Jobim har ogeit poetisk særdrag som skil dei ut fråmassen. I staden for afro-brasilianske per-kusjonsinstrument, er mange av dei tidle-ge innspelingane basert på akustisk gitar-akkompagnement og tildels trommer. Eitdøme på grunnrytme for gitar, over einC6add9-akkord:

I 1958 let dei songaren og gitaristenJoão Gilberto (fødd 1931) spela inn “Che-ga de saudade”, på moderne norsk “Nomore blues”. João har vorte kalla eit geni.Songstilen hans var roleg og uten vibrato,så han kunne setja opp eller seinka tempo-

et i forhold til gitaren – stemmen trakk i eiretning, rytmen i ei anna. Dei mjuke vokala-ne fall godt i øyra, liksom i sjela (for dei somhar ei), mens gitaren sette opp ein utvun-gen svingande rytme. Innspelinga marke-rer gjennombrotet for bossa nova-rørsla,

16

Ord frå redaksjonen

Dette er det fyrste nummeret av Holm-gang sidan nr. 4-2005. Av to grunnar: Fordet fyrste fekk Posten ei ny ordning derutsendingsdatoane må fastleggjast lengretid i førevegen enn det som er høveleg foreit medlemsblad som Holmgang. Difor vartdet vedteke å gå over til epost-utsendingeller internett-henting av bladet, med unn-tak av nokre få papirkopiar sende til deisom ikkje har god nettilgang. For det and-re baud det på problem å finne gode ruti-nar for den tekniske gjennomføringa av eitreint nettutsendt blad. Vi voner at i alle fallei mellombels løysing no er funnen.

Den pdf-fila dei fleste har fått bladetsom, er større enn for tidlegare nummer.Det skuldast mellom anna større punkt-tettleik: Prøv forstørringsfunksjonen i pdf-lesaren og få fram detaljar.

Eit anna teknisk framskritt: Slik bladetno vert laga, kan vi t. d. gå inn og betra kva-liteten på bilete i nummer som alt ligg pånettet. Nokre av redaksjonens heimeavlabilete i dette nummeret vart diverre mør-ke (fotografen skuldar på kameraet). Von-leg vil ein om ei tid sjå at desse bileta pånettet med eitt har vorte “betre”!

I redaktørens “transalpine” fråver harresten av redaksjonen stått for den praktis-ke klargjeringa av mainummeret. Men vik-tigare er den hjelpa vi fekk frå medlemerutanom redaksjonen, både artiklar og tipsom stoff. Utan den ville grunnlaget for dettenummeret vorte tynt. Vi held det for sikkertat og mange andre medlemer minst 4 gon-ger i året sit på stoff av interesse for alle.

Altså: Send stoff til Holmgang! Så får duoftare bladet til god og oppbyggjeleg les-nad!

I dette nummeret er det omtalt eimusikkform som er litt uvanleg i BUL-samanheng. Men den har kvalitetsstempel:Festspela i Nord-Noreg seint i juni har invi-tert ei amerikansk artistgruppe saman medkomponisten og utøvaren Ivan Lins, somskriv musikk med element av både sam-ba, bossa nova og jazz. Mange held hanfor den sentrale brasilianske komponisten igenerasjonen etter Antonio Carlos Jobim.Brasiliansk “populærmusikk” er av tildelshøg kunstnarleg kvalitet og blant dei vikti-gaste uttrykka for kulturen i landet.

Vi vil gjerne høyra meiningar om inn-hald og utsjånad av bladet.

Vi tenker i numra frametterå vise andlete frå BUL påledig plass – som her.

Kven naturlegare enn dik-tar og tidlegare Holmgang-redaktør Anna Motlandsom den fyrste?

5

Syttande mai

Roger har oppsummert situasjonen forBUL på 17. mai. I synleg samanheng hen-de det verkeleg lite som er til å lageHolmgang-referat om.

Eit ekstra uheldig samantreff av om-stende kan likevel ha medverka til utfallet.17. mai var ikkje berre på ein torsdag, menpå Kristi himmelfartsdag. Til og med BUL-folk kan ha nytta høvet til ei “langhelg”, ogmange kan ha vore borte frå byen.

På 17. maifesten kom det 40-50 per-sonar, færre enn vanleg. Den ukunnige kanlikevel lure på om ikkje enkle grep kan prø-vast i håp om betring neste år. Er “familie-fest” den beste måten å avertere i byens17. maiprogram på, om ein ynskjer stortframmøte av folk med lyst til å dansa?

Men Vibå spelte bra, festen var triveleg,og maten var god!

Folk i Stavanger sentrum vart likevel ikkje HEILT sveltefora på norsk kultur denne dagen:

Bunadkledde folk spelte i, og dansa til, Stavanger Storband på Tusenårsstaden!

Vi har høyrt at . . .• Ljosdemping er installert i Kaffistova.

• Siddis-Stova er blitt festa til omverda med breiband.

• Minst 10-12 BUL-medlemer var blant publikum på ymse mai:jazz-arrangement.

• Berre eit BUL-medlem var med på Siddis-løpet rundt Store Stokkavatn 28. april!

6

Øystein Nilsen Siri Dyvik

Mari Knudsen Ingrid Kjøde

Siv Rita Lye Kaja Lavold

Domarar i alle disiplinar (spel, vokal, dans) var Dag Hovda Sture, Svein Søyland ogRune Risdal.

15

Resultat frå kappleiken 2007

PL PO Utøvar Fylgje Lag Dans

Dans Hardingfele Klasse B1 81 Marit Svendsen O. Svendsen Vibå Spm.lag Spr. frå Suldal2 73 Marit Svendsen O. Svendsen Vibå Spm.lag Rull3 63 Siri Svendsen m/ fylgje Vibå Spm.lag Spr. frå Suldal

Dans Hardingfele Klasse C1 63 Anne Guro Sture m/ fylgje Vibå Spm.lag Spr. frå Suldal

Eldre Folkemusikkinstrument JR1 90 Ådne Søyland Vibå Spm.lag

Gruppespel1 107 Siri Dyvik, Øystein Nilsen, Haugesund

Mari KnudsenLagdans1 69 Leikarringen i BUL BUL Svg. Spr. frå Suldal

Lagspel Hardingfele Senior1 122 Haugesund Sp.lag Haugesund Sp.lag2 99 Vibå Spelemannslag Vibå Spm.lag

Spel Hardingfele Klasse B1 117 Dagfrid Vallestad Gaular Spm.lag2 106 Øystein Nilsen Haugesund

Spel Hardingfele Klasse C1 89 Gard Nergaard Kr.sand sp.- og d.lag2 68 Rebecca Waage Haugesund kult.sk.2 68 Siv Rita Lye Vibå Spm.lag4 60 Kaja Lavold Vibå Spm.lag

Spel Hardingfele Klasse D1 100 Gaute Hadland Vibå Spm.lag

Vokal Folkemusikk Klasse B1 81 Ingrid Kjøde Vibå Spm.lag

Nokre deltakarar er vist på denne og neste side:

Ådne Søyland Rebecca Waage Gard Nergaard

14

Nytt frå bunadnemnda i Rogaland Ungdomslag

Etter mange års arbeid med den re-konstruerte kvinnedrakta frå Ryfylke, er mekomne så langt at me har alle delane tildrakta på plass.

Originalplagga til stakk, vest, trøye harme funne på Stavanger Museum. Dei eralle frå Finnøy, og kan daterast til slutten av1700/ byrjinga av 1800-talet. Vest og trøyehar skjøt, og er utan snøring, men er lukkaforan med hekter.

Hausten 2006 og våren 2007 hadde mekurs for 11 ivrige deltakarar. Dei fleste ereigarar av ein stripestakk. Dei har ventatålmodig, nokre av dei i meir enn 20 år, påat vest, trøye og anna tilbehør skulle komapå plass.

I denne tida har me hatt tett samar-beid med Bunad- og folkedraktrådet, somgjerne ville ha meir kunnskap om den lo-

kale draktskikken før me kunne velja plag-ga som skulle kopierast. Mellom anna harbunadnemnda teke initiativ til registreringav gamle plagg i privat eige i Suldal,Hjelmeland og Finnøy. Også i Sauda hardet vore ei registrering. Ryfylkemuseet harvore samarbeidspartnar når det gjeld des-se registreringane.

Drakta med stripestakken er ikkje einfestdrakt, men meir å rekna som ei helge-drakt frå gamalt. Men med små grep vil meog ha festdrakta på plass. Det dreier segikkje om store endringar, men meir om kvaslags stoffer ein nyttar.

Bunadnemnda i RU:Daghild Håvardsholm, Eli Olsen

og Ragnhild Ødegaard.

Ingen mangel på konsentrasjon! Ingeborg og Gunvor i kurslokalet på Skipper Worse.

7

Presentasjon av den rekonstruerte kvinnedrakta fråRyfylke på Sand

Torsdag 10. mai inviterte Ryfylkemuse-et alle dei som hadde vore med på innsam-lingsarbeidet, pluss andre interesserte, tilein kveld der resultatet av dette arbeidetblei vist.

Mange av kursdeltakarane hadde lyst tilå bli med, så det blei til at me dro av stad,9 stk. frå Stavanger og ei frå Jørpeland. PåSand blei me møtt av vertskap Roy Høiboog Grete Holmboe. Ho var og kursdeltakar.Me fekk servert nydeleg suppe før me måt-te skunda oss med å få på oss stasen.

Klokka 18.00 kom NRK TV, pluss jour-nalistar frå Stavanger Aftenblad og Sul-dalsposten. Heldigvis var været fint, såmesteparten gjekk føre seg ute. Me blei in-tervjua, og filma og fotografert frå alle vink-lar. Det var mange detaljar som skulle med,for ingen av draktene er heilt like. Bådestakkestoff, forkle og vest og trøye kan einfå i fleire variantar. Det er noko me legg storvekt på. Dette skal helst ikkje bli ein uni-form. Difor var det ekstra kjekt at så mangeville bli med, så me fekk vist mangfaldet.

Me gjer oss klare for pressa – utafor museet på Sand.

8

Haugesund Spelemannslag

Vi prøvde for fyrste gong å ha konsertenpå fredagen utanfor BUL for å trekja andrefolk, det var ca 40 frammøtte på konsertenpå De Røde Sjøhus med god stemning ogatmosfære. På konserten i BUL på Laurda-gen kom ca 90, og det er jo ganske bra.

Med levande skotsk dansemusikk måt-te vi bare få til kurs i skotsk dans, Christineog Alan Kemp var med ein gong villige til åvera instruktører. Det var ein god gjeng påkurs laurdag og fleire var og med på kurs iskotsk spel.

Kappleiken samla 17 startnummer, deter mindre enn før. Vi skulle gjerne sett atfleire prøver seg på dans i konkurransen!BUL greidde så vidt å hale inn 5 par slik atdei kunne delta i lagdans – det var bra. El-lers så merka Haugesund spelemannslagseg ut med framifrå godt spell, det samegjorde Dagfrid Vallestad. Ho er frå Gloppeni Sunnfjord men bur nå i Hjelmeland.

Etter konserten om kvelden var det somvanlig dans med eit langt innslag medskotsk dans. Dette var svært populærtmed mange glade dansarar med Christi-ne Kemp som svært god danserettleier.Etterpå vart det norsk dans med Vibå somspelemenn, dette gjekk godt like til MaritSvendsen annonserte at nå var det billig-salg på maten! Etter ei lang danseøkt vardette for fristande for mange, så etter korttid var alle samla på restedugnad i matsa-len. Dette vart då ein litt tidlig, men godslutt. Eg trur dei fleste sette pris på denneuvanlege nedtrappinga etter dansen medgod mat og godt drøs, i allefall gjorde egdet.

For god mat, det hadde vi på kapplei-ken – som vanleg.

Gaute Hadland

13

Folkemusikkhelg og Stavangerkappleiken 16-17 mars 2007

Annan kvart år har me folkemusikkhelgog kappleik, det andre året er det kapp-leik i Kristiansand. Dei har kombinert sinkappleik med festivalen Årin, som dei sis-te åra har vore rundt 1. mai. I fjor kollider-te dette med mange konfirmasjoner her, sådet var ikkje mange som reiste, det var josynd. Det var heller ikkje mange frå Kris-tiansand i år hos oss. Vi henta ein domar,Rune Risdal, og heldigvis kom den sværtivrige unge speleguten Gard Nergaard.

Organiseringskomite var: Gaute Had-land, Stig Helgeland og Astrid Kjølleberg.

Vi prøvde i år å få arrangementet overi ei litt anna form for å få ny gnist og kan-skje nye og meir folk. Derfor kom ideen ombesøk frå Skottland gjennom kontakter Stighadde. Dette var nok lurt, og det viste segat gruppa i Aberdeen vi kom i kontakt medalt hadde diskutert om dei skulle etable-re kontakt med norske grupper. Uheldig-vis hadde dei eit stort arrangement nett-opp den 17 mars, men likevel bestemte 4

spelemenn å ta turen.

Under prøven på Laurdag kom det forein dag at trekkspelet til Neil var skada iflytransporten slik at ein tone i bassen lågpå heile tida. Då er det godt å ha godt kon-taktnett, så vi fant fort fram til den dyktigetrekkspelreparatøren, Marton Lind, og hel-digvis var han heime og hadde tid. Så hanfiksa spelet på eit par timar. Gleda var stor.

Det høyrdes ut som at skottane tyktebesøket var kjekt, så neste år vil dei komaover med ei stor gruppe med 30 spele-menn. Meir om dette seinare.

Vi er og invitert til deira store musikk-helg 17 november, som dei kaller Rally. Deihar då ein stor konsert med fleire lag fråheile Skottland med meir enn 100 spele-menn, med dans om kvelden. Det er fleireslike Rally rundt omkring i Skottland i for-skjellige helger, men dei seier at denne iAberdeen er den største. Så til hausten måvi nok ein tur dit!

Kilt-mennene frå Aberdeen Strathspey and Reel Society: David Jones, Neil MacNeil,Matt Irvine (og Nick Cowling bak pianoet)

12

Me sprader for fotografane i Nordenden på Sand.Frå venstre: Solveig Hadland, Berit Blikra Egeland, Ingeborg Djuvik, Eli Olsen,

Ragnhild Ødegård, Anne Lise Tveitane (så vidt), Tora Aasland, Grete Holmboe og ToreMo.

Klokka 19.00 starta møtet med at RoyHøibo ynskte velkommen. Salen var full-sett, med rundt om 50 frammøtte.

Målfrid Grimstvedt holdt så eit kåse-ri med bilete. Ho snakka først ein del omstarten på bunadsrørsla i Noreg, før ho tokfor seg Rogaland si bunadshistorie, frå deiførste bunadane til Magnus Våge på 1920-talet, via mellomkrigstida og den store opp-svingen i bunadbruken etter krigen.

Til slutt fortalde ho om bunadnemnda iRU og deira arbeid frå starten i 1980 ogfram til i dag. 10 flotte damer og ein mannvar mannekengar, og kunne visa fram nokoav resultatet av dette arbeidet. Daghild Hå-

vardsholm viste meir detaljar ved kvinne-drakta. Interessa blandt publikum var stor,og det blei mange spørsmål etterpå. Mefekk og tid til kaffi og litt Suldalsbete.

For oss blei turen ei stor oppleving, ikkjeminst fordi så mange ville vera med tilSand, så me verkeleg fekk vist mangfaldet.Men heimturen blei noko drygare enn plan-lagd. Ferjene korresponderte ikkje som metrudde, og resultatet var over ein times ven-ting på Tau.

Godt å koma heim og i seng i halv-to-tida!

Daghild, Eli og Ragnhild.Bilete: Målfrid.

9

KURSKvinnedrakt frå Ryfylke

Bunadnemnda i RU planlegg nytt kurs i saum av den rekonstruertekvinnedrakta frå Ryfylke til hausten hvis det er nok interesse.

I haust vil det bli 5 laurdagar då me syr skjøtelivet.Om våren vil me bruka 5 eller 6 laurdagar på å sy trøya.

Interesserte kan snakka med Ingeborg eller Gunvor hosNordaker bunader, og skriva seg opp på ei førebels

liste der. Her vil dei og ha høve til å sjå plagga.

Spørsmål kan og rettast til Daghild (tlf. 51558929),Eli (tlf. 51589924) eller Ragnhild (tlf. 51557356).

Kursdeltakarar og lærarar utanfor Ledaal, Stavanger, den siste kursdagen.

10

Dikt

I MAUDALSBREKKA

Sommarkveld.Djup dueblå himmelblør mot aust i rosa,vestfjellet beint i moter fjernt i kveld, Men her på brinken der eg stårdampande etter lauget, går sauene på beite,blankt avgrunnsblå vaktar teiknar krullar av kvit ullurstein over løyndommar mot blåsvart bakgrunn,i juv av svart sylv. på vidda her og heilt innHorisontaldelt mot føteneer denne verda; er grøntmidt over fjellet trekk grøntden tynne skodda gras.ei ny grense: herifrå og neder alt sveipt Anna Motlandi skumma mjølk,likevel er alt synleg,bygda og menneskapå botnen.

Anna fortel at diktet vart til ein augustkveld etter torever, då ho ikkje hadde fotoapparat inærleiken. I staden skreiv ho diktet for å ta vare på stemninga.

Farande folk

Helga i månadsskiftet august/septemberskal BUL på tur til Stranddalshytta, som einser på forsida av bladet. 15 er påmelde, ogturen er nyleg fullteikna. Ein kan kanhendebe Paul Lyse ordne med fleire turar?

Som Roger nemner, skal Vibå og BULpå tur til Tsjekkia, med avreise frå Sola 3.juli og attendekomst 11. juli. Målet er folklo-refestivalen i Klatovy i det sørlige Tsjekkia,

med 4 overnattingar, og 2 i den nærliggjan-de byen Cesky Krumlov og 2 i Praha (sjåhttp://www.maplandia. om/ ze h-republi /plzensky-kraj/klatovy/). Av dei rundt 30påmelde er ei handfull utan danseoppdrag,oppglødde over å kunne vera turistar. Vimå tru at dei vil nytta tida til å skrive reise-skildringar, som Holmgang-redaksjonengler seg til å få!

11