O zbędności podziału ekonomii na pozytywną i normatywną

Pozytywizm i falsyfikacjonizm a sądy wartościujące w ekonomii

B.Czarny

Klasyfikacja wg Wonga

„Ekonomia pozytywna to ta część ekonomii, która zajmuje się

opisywaniem i wyjaśnianiem zjawisk gospodarczych, a ekonomia

normatywna wykorzystuje ekonomię pozytywną do dawania rad w

kwestiach praktycznych.”

Kryteria podziału

Czy ekonomia dotyczy wyłącznie faktów czy dotyczy również wartości

Czy wchodzące w jej skład twierdzenia są rozstrzygalne empirycznie

Pierwszy wariant

Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących

wada: wieloznaczność

Drugi wariant

Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących

sądy wartościujące - ekonomia pozytywna

sprzeczne wewnętrznie

Trzeci wariant

Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących

sądy wartościujące - ekonomia normatywna

sprzeczne wewnętrznie

Czwarty wariant

Ekonomia pozytywna składa się z wypowiedzi, wśród których można rozstrzygnąć czy są prawdziwe, czy fałszywe, a normatywna z wypowiedzi nierozstrzygalnych

Stanowisko pierwsze

“Choć kompetentne i szeroko zakrojone badania w zasadzie są w stanie doprowadzić do rozstrzygnięcia wielu na razie niejasnych problemów z zakresu ekonomii pozytywnej, nie można tego powiedzieć o sporach w ekonomii normatywnej. Ekonomia normatywna jest oparta na subiektywnych sądach wartościujących, a nie na poszukiwaniu jakiejkolwiek prawdy obiektywnej”

Twierdzenia Coase’a

Mimo efektów zewnętrznych, przy jednoznacznie zdefiniowanych prawach własności i braku innych zakłóceń w postaci asymetrii informacji i znacznych kosztów transakcyjnych , negocjacje mogą doprowadzić do osiągnięcia takiej produkcji, której odpowiada jedno z optimów Pareta.

Stanowisko drugie

“czynniki produkcji powinny być w pełni wykorzystane”

“ jeżeli przy danych zasobach produkcyjnych wzrost gospodarczy ma być możliwie szybki(...), zasoby muszą zostać w pełni wykorzystane, gdyż da się wykazać, że tempo wzrostu jest wyższe przy pełnym wykorzystaniu czynników produkcji niż przy niepełnym wykorzystaniu.”

Stanowisko trzecie

“na naszej planecie jest coraz cieplej, ponieważ do atmosfery trafia coraz więcej dwutlenku węgla”

“powinniśmy zmniejszyć zużycie paliw opartych na węglowodorach, takich jak węgiel i ropa naftowa”

Stanowisko czwarte

„(...) skoro mogę twierdzić, że elastyczność popytu na importowane samochody w Wielkiej Brytanii w – powiedzmy - 1979 r. Wynosi 1,3 i liczba ta jest albo prawdziwa, albo fałszywa, niezależnie od czyichkolwiek życzeń, to wypowiedziałem oto przynajmniej jedno twierdzenie należące do ekonomii pozytywnej, którego obiektywność nie zależy od deklarowanych przeze mnie wartości”

Spór o status ekonomii dobrobytu

Spór Blauga i Hennipmana, o to czy

teoria dobrobytu powinna być zaliczana

do ekonomii pozytywnej, czy też

normatywnej

Zasada Optimum Pareta

Poziom dobrobytu w społeczeństwie zwiększa się pod warunkiem, że czyjekolwiek położenie polepsza się, a jednocześnie niczyje położenie się nie pogarsza

Pogląd Hennipmana

„Twierdzenia ekonomii dobrobytu są twierdzeniami ekonomii pozytywnej; odnoszą się one do relacji pomiędzy danymi celami i pozostającymi do ich dyspozycji środkami (...) W ekonomii mamy z jednej strony badania pozytywne, odnoszące się do sposobu w jaki cos może zostać zrobione, z drugiej zaś, normatywne zalecenia, wedle których owo cos należy zrobić”

Pogląd Blauga nazwa optimum Pareta założenia

– jednostka najbardziej kompetentna

– dobrobyt społeczny zależy od dobrobytu jednostek

– spadek użyteczności jednej jednostki nie rekompensuje wzrostu drugiej

twierdzenie o niewidzialnej ręce rynku

Blaug o niewidzialnej ręce

“Jeżeli twierdzenie o niewidzialnej ręce jest twierdzeniem ekonomii pozytywnej, to można je sfalsyfikować empirycznie, ponieważ ekonomia pozytywna jest tą częścią ekonomii, do której należą wszystkie falsyfikowalne hipotezy ekonomiczne. A jednak twierdzenia o niewidzialnej ręce nie da się sfalsyfikować. (...) Skoro tak, to (...) nie należy ono do ekonomii pozytywnej tylko do ekonomii normatywnej”

Motywy podziału wg Westona

jasno określony temat dyskusji

sformułowanie ostrzeżenia dotyczącego

kompetencji

stworzenia takich warunków dyskusji, w

których może zostać zakwestionowana

dowolna przesłanka lub sposób rozumowania

wsparcia naukowych norm obiektywności

Alternatywy

Baumol i Binder Balicki

– Ekonomia opisu – jak jest?– Ekonomia wyjaśniania – dlaczego jest tak, jak

jest?– Ekonomia postulatu – jak powinno być wżyciu

gospodarczym?– Inżynieria gospodarcza – co należy zrobić, by

było tak, jak powinno być?

Pytania :

Jaki jest skuteczny sposób podziału ekonomii na pozytywną i

normatywną?

Czy podział taki jest naprawdę

konieczny?

Dziękuje za uwagę

Szymczyk Marek