Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Obserwacje, doświadczenia, hodowle
- aktywny uczeń na lekcjach biologii w
klasie piątej
Anna Kimak-Cysewska
2018
Samodzielne przeprowadzenie nawet bardzo prostego
doświadczenia lub obserwacji dostarcza uczniom pozytywnych
doznań związanych z odkrywaniem czegoś nowego, nieznanego.
Nauczyciel powinien możliwie
często zachęcać uczniów do
samodzielnego działania.
Co mówi podstawa programowa?
W procesie kształcenia istotne jest zaplanowanie cyklu obserwacji
i doświadczeń prowadzonych przez ucznia lub mały zespół
uczniowski, samodzielnie oraz pod kierunkiem nauczyciela.
Ważne jest, aby doświadczenia i obserwacje były proste do
wykonania, nie wymagały skomplikowanych urządzeń i drogich
materiałów.
Podczas planowania i przeprowadzania doświadczeń oraz
obserwacji należy stworzyć warunki umożliwiające uczniom
zadawanie pytań weryfikowalnych metodami naukowymi,
zbieranie danych, analizowanie i prezentowanie danych,
konstruowanie odpowiedzi na zadane pytania.
MIĄŻSZ ZIEMNIAKA
Po dodaniu jodyny do miąższu ziemniaka, zmieniła ona
kolor z żółto-pomarańczowego na granatowy, czyli w
miąższu ziemniaka jest skrobia.
Co mówi podstawa programowa?
W prawidłowym kształtowaniu umiejętności badawczych
uczniów istotne jest, aby uczeń umiał odróżnić doświadczenia
od obserwacji oraz od pokazu będącego ilustracją omawianego
zjawiska, a także znał procedury badawcze.
Dużą wagę należy przykładać do tego, by prawidłowo
kształtować umiejętność określania prób kontrolnych
i badawczych oraz matematycznej analizy wyników.
Większość doświadczeń powinna być przeprowadzona
bezpośrednio podczas zajęć lekcyjnych. Rekomendowane jest,
by w procesie dydaktycznym były uwzględniane także inne
obserwacje i doświadczenia, które wynikają z ciekawości
poznawczej uczniów.
Klas 5 szkoły podstawowej
BIOLOGIA
W klasie 5 SP podstawa podstawowa przewiduje następujące
zagadnienia do realizacji:
I. Organizacja i chemizm życia.
II. Różnorodność życia
1. Klasyfikacja organizmów
2. Wirusy – bezkomórkowe formy materii.
3. Bakterie – organizmy jednokomórkowe.
4. Protisty – organizmy o różnorodnej budowie komórkowej.
5. Różnorodność i jedność roślin:
6. Grzyby – organizmy cudzożywne.
Dział I
Organizacja i chemizm życia. Uczeń:
3) wymienia podstawowe grupy związków
chemicznych występujących w organizmach
(białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe,
woda, sole mineralne) i podaje ich funkcje
Wykrywanie cukrów prostych – reakcja Trommera (roztwór CuSO4 + roztwór NaOH)
Dział I
Organizacja i chemizm życia
4) dokonuje obserwacji mikroskopowych
komórki
(podstawowej jednostki życia), rozpoznaje
(pod
mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) podstawowe elementy budowy komórki
Hodowla moczarki kanadyjskiej (może być hodowana w akwarium z
innymi organizmami)
Obserwacje mikroskopowe budowy komórki roślinnej (można
wykorzystać liść innej rośliny lub skórkę liścia spichrzowego cebuli jadalnej)
Obserwacja wytwarzania tlenu przez roślinę podczas fotosyntezy
Dział I
Organizacja i chemizm życia. Uczeń:
6) przedstawia istotę fotosyntezy jako jednego ze
sposobów odżywiania się organizmów (substraty,
produkty i warunki przebiegu procesu) oraz planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranych czynników na intensywność procesu fotosyntezy
Dział I
Organizacja i chemizm życia. Uczeń:
7) przedstawia oddychanie tlenowe i fermentację
jako sposoby wytwarzania energii potrzebnej do
życia (substraty, produkty i warunki przebiegu
procesów) oraz planuje i przeprowadza
doświadczenie wykazujące, że podczas fermentacji
drożdże wydzielają dwutlenek węgla
Zdjęcie z prezentacji ucznia
Dział I
Organizacja i chemizm życia
8) Uczeń przedstawia czynności życiowe
organizmów
Dział II
Różnorodność życia. 1. Klasyfikacja organizmów. Uczeń: 3) rozpoznaje organizmy z najbliższego otoczenia, posługując się prostym kluczem do ich oznaczania.
Dział II
Różnorodność życia. 3. Bakterie – organizmy jednokomórkowe. Uczeń: 5) wyjaśnia znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka.
Bakterie azotowe – bulwki korzeniowe
Dział II
Różnorodność życia. 4. Protisty – organizmy o różnorodnej budowie komórkowej. Uczeń: 1) wykazuje różnorodność budowy protistów (jednokomórkowe, wielokomórkowe) na wybranych przykładach
By Yvalima - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=59898937
Morszczyn pęcherzykowaty
Uczniowie pobierają nalot pierwotka do wykonania
preparatu mikroskopowego
Okrzemki – obraz z mikroskopu
Pinpin - Praca własna, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=140676By3
Dział II
Różnorodność życia.
4. Protisty
3) Uczeń zakłada hodowlę protistów
oraz dokonuje obserwacji mikroskopowej protistów
Pantofelki
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin. 1) tkanki roślinne – uczeń dokonuje obserwacji i rozpoznaje (pod mikroskopem...) tkanki roślinne oraz wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji (…)
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin. 2) mchy – uczeń: a) dokonuje obserwacji przedstawicieli mchów i przedstawia cechy ich budowy zewnętrznej, c) (…) planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność mchów do chłonięcia wody
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
3)Paprociowe, widłakowe, skrzypowe.
a) Uczeń dokonuje obserwacji przedstawicieli
paprociowych (…) oraz przedstawia cechy ich
budowy zewnętrznej
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin. 4) rośliny nagonasienne – uczeń:
a) przedstawia cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej na przykładzie sosny, b) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
5)Rośliny okrytonasienne
b) Uczeń dokonuje obserwacji rośliny
okrytonasiennej (…), rozpoznaje jej organy i
określa ich funkcje (korzeń, łodyga, liść, kwiat)
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
5)Rośliny okrytonasienne
c) Uczeń opisuje modyfikacje korzeni, łodyg i
liści jako adaptacje roślin okrytonasiennych do
życia w określonych środowiskach
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
5)Rośliny okrytonasienne
d) Uczeń przedstawia sposoby
rozmnażania wegetatywnego
roślin oraz dokonuje
obserwacji wybranych
sposobów rozmnażania
wegetatywnego
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
5)Rośliny okrytonasienne
g) Uczeń planuje i przeprowadza doświadczenie
wykazujące wpływ wybranego czynnika
środowiska (temperatura, dostęp tlenu, światła
lub wody) na proces kiełkowania nasion
Obserwacja wzrostu kiełków
17.11.2013
Rzeżuchawysiananawaciezamoczonejwwodzierośniedalejiosiągnęłajuż2cm.Listkimająintensywnyzielonykolor.Niektórekiełkiróżniąsięwysokością.Nadrugimtalerzu,zmoczonymwodązoctem,nienastąpiłproceskiełkowanianasion.
Dział II
Różnorodność życia.
5.Różnorodność i jedność roślin.
5)Rośliny okrytonasienne
i) rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew liściastych
Dział II
Różnorodność życia.
6.Grzyby – organizmy cudzożywne
5)Rośliny okrytonasienne. Uczeń:
2) wymienia cechy umożliwiające
zaklasyfikowanie organizmu do grzybów
4) przedstawia wybrane czynności życiowe
grzybów (odżywianie, oddychanie)
http://reczniewykonane.blogspot.com/2012/04/hodowla-drozdzy.html
Źródła:
- podręczniki oraz inne materiały dla nauczycieli
biologii wydawnictw Nowa Era
- Podstawa programowa kształcenia ogólnego
- pl.wikipedia.org (ilustracje, zdjęcia)