65
Ö Ö D D YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI Op.Dr. Op.Dr. Eldar Əhmədov Eldar Əhmədov

«Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖÖDD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

Op.Dr. Op.Dr. Eldar ƏhmədovEldar Əhmədov

Page 2: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Grey-Turner Lancet 1944Grey-Turner Lancet 1944

Öd yolu Öd yolu yaralanması yaralanması təəssüftəəssüf çoçoxx görülürgörülür v vəə tra traqediya iləqediya ilə nəticələnirnəticələnir..

Page 3: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

XolesistektomiyaXolesistektomiya

Qaraciyər TransplantasiyasıQaraciyər Transplantasiyası

ÖÖDD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

Page 4: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

İntrahepatik İntrahepatik ödöd yolları yollarıSağ hepatik kanalSağ hepatik kanalSol hepatik kanalSol hepatik kanal

Ekstrahepatik Ekstrahepatik ödöd yolları yollarıöd öd kkiissəəsisiSistik kanalSistik kanalXXoledooledoxx

Page 5: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnatomisiBiliyer Sistem Anatomisi

Sağ hepatik kanal, 5., 6., 7., ve 8. segmenti Sağ hepatik kanal, 5., 6., 7., ve 8. segmenti drendrenajaj ed edəər.r.

Sol hepatik kanal, 2., 3., ve 4. segmenti Sol hepatik kanal, 2., 3., ve 4. segmenti drendrenajaj ed edəər.r.

Kaudat lobun drenajı dKaudat lobun drenajı dəəğişkğişkəəndir.ndir.

Page 6: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Page 7: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Ortak hepatik kanal portal venOrtak hepatik kanal portal venanın anın önündönündəə əmələ gəlirəmələ gəlir..

KaraciğKaraciğəər ön üzündr ön üzündəən hiln hiliaiar plak ilr plak iləə ayrılır. ayrılır. HilHiliaiar plak: Glison kapsr plak: Glison kapsuulluu +Vaskül +Vaskülyayar r qqılıfılıf Hepatoduodenal lig. İçindHepatoduodenal lig. İçindəə seyred seyredəərrəək k

sistik kanalı alır.sistik kanalı alır. Ortalama 6 mm. ve 3-4 cm. Ortalama 6 mm. ve 3-4 cm.

uzunluğundadır.uzunluğundadır.

Page 8: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Page 9: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

ÖdÖd K Kiissəəsi: si: Sağ lob alt Sağ lob alt səthindəsəthində sistik fossa içind sistik fossa içindəə

yerlyerləəşir.şir. QQaraciğaraciğəər r toxumasındantoxumasından sistik plak il sistik plak iləə

ayrılır.ayrılır. Fundus, korpus, infindibulum vFundus, korpus, infindibulum vəə

isthmusisthmusddan an əmələ gəlirəmələ gəlir.. Hartman poşuHartman poşu Sistik Kanal: Ortalama 2 cm. uzunluğunda Sistik Kanal: Ortalama 2 cm. uzunluğunda

vvəə 1-3 mm. 1-3 mm. diametrindədiametrində

Page 10: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnatomisiBiliyer Sistem Anatomisi

Page 11: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

XXOLEDOOLEDOXX Sistik kanalın birlSistik kanalın birləəşmşməə s səəviyviyəəsinsinəə gör görəə uzunluğu uzunluğu

ddəəğişğişəəbilir.( 8-11.5 cm.)bilir.( 8-11.5 cm.) Ortalama 4-9 mmOrtalama 4-9 mm diametrində diametrində Üst 1/3 supraduodenal, portal veÜst 1/3 supraduodenal, portal venanın nanın önünd önündəə, ,

hepatik arterhepatik arteriyanın iyanın sağında sağında Orta 1/3 duodenum 1. Orta 1/3 duodenum 1. hissəsinin hissəsinin ar arxxasında asında

portal venportal venanın anın lateralind lateralindaa, V. Cava inferiorun , V. Cava inferiorun önündönündəə..

Alt 1/3 intrapankreatikAlt 1/3 intrapankreatikddir.ir.

Page 12: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Page 13: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Page 14: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

QQANLANMA: ANLANMA: HilHiliaiar r hissəhissə, hil, hiliaiar damarlardan r damarlardan qidalanırqidalanır.. Supraduodenal Supraduodenal hissəhissə,:,:

QQanlanma anlanma əəsas olarasas olaraqq aksiy aksiyaallSaat 3 ve 9 arterSaat 3 ve 9 arteriyalarıiyaları əsasəsas arter arteriyalardır.iyalardır.% 60 aşağıdan yu% 60 aşağıdan yuxxarıya, % 38 yuarıya, % 38 yuxxarıdan arıdan

aşağıya aşağıya %2 aksiyel de%2 aksiyel deyyildir. ildir.

Retropankreatik Retropankreatik hissəhissə, retroduodenal , retroduodenal arterarteriyadan iyadan qidalanırqidalanır..

Page 15: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

a:sağ hepatik arteriyab:9 arteriyasıc:retroduodenal arteriyad:sol hepatik arteriyae:hepatik arteriyaf:3 arteriyasıg:a.hepatic comm.h:gastroduodenal arteriya

Page 16: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

BiliyBiliyaar Sistem Anatomir Sistem Anatomiyasıyası

Page 17: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnomalileriBiliyer Sistem Anomalileri

Klasik ekstrahepatik biliyKlasik ekstrahepatik biliyaar pasaj ve arteryr pasaj ve arteryaal l paterni 1/3 göpaterni 1/3 görrülürülür..

Öd Öd kkiissəəsi yosi yoxxluğu: % 0.03luğu: % 0.03 ÖdÖd k kiissəəsi duplikassi duplikasiyasıiyası: 1/4000: 1/4000 Solda aksesuar Solda aksesuar ödöd k kiissəəsi si ol bilərol bilər.. ÜÜzzəən kn kiissəə Bilobar Bilobar öd öd kkiissəəsisi İkili İkili sistik kanalsistik kanal İntrahepatik İntrahepatik öd öd kkiissəəsi ….si ….

Page 18: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

SıSıxx görül görüləənn ödöd yolları var yolları variasiyalarıiasiyaları1- Sol HK için1- Sol HK içinəə dr drenə enə olan sağ posterior kanalolan sağ posterior kanal

(%13-19)(%13-19) --əən sın sıxx görül görüləənn2- Sağ anterior kanalın ar2- Sağ anterior kanalın arxxa a hissəsindən hissəsindən kkeçmeçməəyyəən vn vəə sağ t sağ təərrəəffiindndəən n

birlbirləəşşəən sağ posterior kanaln sağ posterior kanal ( (~~% 12)% 12)

3- Ana HK’nın trifurka3- Ana HK’nın trifurkasiyasısiyası (% 11)(% 11)

-Sağ post. V-Sağ post. Vəə ant. kanallar il ant. kanallar iləə sol HK, sol HK, eeynı noktynı noktəəddəə ana HK’yı ana HK’yı əmələ gətirirəmələ gətirir 4- Aşağı 4- Aşağı səviyyəli səviyyəli sistik kanal girişi sistik kanal girişi

( (% 9-16)% 9-16) -Ekstrahepatik -Ekstrahepatik ödöd kanalının 1/3 distal kanalının 1/3 distal hissəsi hissəsi il iləə birl birləəşirşir -Laparoskopik -Laparoskopik xxolesistektomidolesistektomidəə ön önəəmlimli5- Medial sistik kanal girişi5- Medial sistik kanal girişi

(% 10-17)(% 10-17) -Sistik kanalın, ana HK’ya mediald-Sistik kanalın, ana HK’ya medialdaan (soldan) drenn (soldan) drenəə olması olması -Laparoskopik -Laparoskopik xxolesistektomide önemliolesistektomide önemli6- Ana HK’ya paralel seyirli sistik kanal6- Ana HK’ya paralel seyirli sistik kanal (% (%

1.5-25)1.5-25) -Varyas-Varyasiyaiya olara olaraqq qqabul edilmesi abul edilmesi üüççüün;n; 1- Ana HK’ya çok yakın seyirli olmalı1- Ana HK’ya çok yakın seyirli olmalı 2- Paralel seyirli segment, en az 2 cm’lik m2- Paralel seyirli segment, en az 2 cm’lik məəsafedsafedəə d daavam etmvam etməəlili - Laparoskopik - Laparoskopik xxolesistektomiolesistektomiyada yada ön önəəmli mli

Page 19: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Sol HK içine drene olan sağ posterior Sol HK içine drene olan sağ posterior

kanalkanal

Page 20: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Medial-aşağı düzeyli ve paralel Medial-aşağı düzeyli ve paralel seyirli sistik kanalseyirli sistik kanal

Page 21: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Sık görülmSık görülməəyyəənn ödöd yolları var yolları variasiyalarıiasiyaları - Daha az görülür anca- Daha az görülür ancaqq daha komplik daha komplikəə - H- Həəm aberan, hm aberan, həəm dm dəə aksesuar kanalları aksesuar kanalları1- Aberan sağ posterior kanal1- Aberan sağ posterior kanalıı

((~~% 5)% 5) - Sağ post. kanalın, ana HK’ya sağ v- Sağ post. kanalın, ana HK’ya sağ vəəya soldan direnajıya soldan direnajı

2- Aksesuar hepatik kanallar2- Aksesuar hepatik kanallar ((~~% 2)% 2)

- Sol v- Sol vəəya sağ kanal sisteminden ya sağ kanal sisteminden qaynaqlana bilirqaynaqlana bilir - T- Təək başlarına vk başlarına vəəya aberan ya aberan ödöd kanalları il kanalları iləə birlikt birliktəə olabilir olabilir

3- Luschka’s kanalı3- Luschka’s kanalı (% 1-3.5)(% 1-3.5)

- Safra k- Safra kiissəəsi çusi çuxxurunda, kc.’in sağ lobundan geçurunda, kc.’in sağ lobundan geçəən incn incəə kanalcıkların yaptığı kanalcıkların yaptığı tortor hhörgüsüörgüsü

- Sağ HK v- Sağ HK vəəya ana HK ile birlya ana HK ile birləəşirşir

- Laparoskopik - Laparoskopik xxolesistektomiolesistektomiyadayada ödöd kanalı travmasına kanalı travmasına səbəbsəbəb olabi olabilər.lər. 4- 4- ÖdÖd kanalı kanalı şaxələrində şaxələrində son d son dəərrəəccə ə nadir varyasnadir varyasiyalariyalar - T- Təək bir k bir əlamətdən əlamətdən , son d, son dəərrəəccəə komplik komplikəə anatomi anatomiyalarayalara qəqəddəər dr dəyəyişişəəbilbiləərr

5- Yüks5- Yüksəək düzk düzəəyli sistik kanal girişiyli sistik kanal girişi - Ana HK’ya, bifurkas- Ana HK’ya, bifurkasiyasına iyasına ya yaxxın yerden drenın yerden drenajaj olur olur

6- Sağ veya sol HK’ya dren6- Sağ veya sol HK’ya drenaj aj olan aberan sistik kanal olan aberan sistik kanal7- Sistik kanala dren7- Sistik kanala drenajaj olan aberan v olan aberan vəəya aksesuar sağ ya aksesuar sağ

posterior kanalposterior kanal

Page 22: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Aberan sağ HKAberan sağ HK

Page 23: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Aksesuar HK’larAksesuar HK’lar

AJR 2001; 177: 389

Page 24: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Aksesuar HK’larAksesuar HK’lar

AJR 2001; 177: 389

Page 25: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Aberan veya aksesuar sağ post. Aberan veya aksesuar sağ post. kanalın sistik kanala girişikanalın sistik kanala girişi

Page 26: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnomalileriBiliyer Sistem Anomalileri

Page 27: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnomaliBiliyer Sistem Anomaliyalarıyaları

Page 28: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

Biliyer Sistem AnomaliBiliyer Sistem Anomaliyalarıyaları

Page 29: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

İlk kolesistektomiİlk kolesistektomiyaya: Langebuch – 1882: Langebuch – 1882 Lahey Kliniği: 1919- 1979: 2500 Lahey Kliniği: 1919- 1979: 2500 ödöd yolu yolu

rekonstrüksiyrekonstrüksiyaa əəmməəliyatıliyatı İlk laparoskopik İlk laparoskopik xxolesistektomiolesistektomiyaya: 1980: 1980

Avrupa: Mühe, Dubois ve PerissatAvrupa: Mühe, Dubois ve PerissatAmerika: Reddick ve OlsenAmerika: Reddick ve Olsen

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

Page 30: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

YARALANMA SIYARALANMA SIXXLIĞI:LIĞI:Roslyn- 1993: 42000 açıRoslyn- 1993: 42000 açıqq xxolesistektomiolesistektomiyaya yaralanma % 0.2 yaralanma % 0.2 Strasberg- 1995: 25500 açıStrasberg- 1995: 25500 açıqq xxolesistektomiolesistektomiyaya yaralanma %0.3yaralanma %0.3Strasberg : 124000 Lap.Strasberg : 124000 Lap. x xolesistektomiolesistektomiyaya

yaralanma %0.5yaralanma %0.5

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

Page 31: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

YARALANMA YARALANMA SƏBƏBİSƏBƏBİ OLAN OLAN MANİPULYASİYALARMANİPULYASİYALAR::

XXolesistektomiolesistektomiyaya v vəə öd öd yolu yolu eksploraseksplorasiyasıiyası

Pankreas Pankreas qqaraciğer caraciğer cəərrahi rrahi əməliyyatlarıəməliyyatları Portal venPortal venaaddaan olan n olan qqanaanaxxaları kontrol aları kontrol

cəhdicəhdi BiliyBiliyaar-enterik anastomoz r-enterik anastomoz cəhdicəhdi

Page 32: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

LAPAROSKOPİK LAPAROSKOPİK YARALANMALARIN YARALANMALARIN SƏBƏBLƏRİSƏBƏBLƏRİ

AnatomiAnatomiyanın yanın səhv səhv qiymətləndirilməsiqiymətləndirilməsi XXoledooledoxxun sistik kanal zun sistik kanal zəənnedilmnnedilməəsisi Aberran sağ hepatik kanalın sistik kanal zAberran sağ hepatik kanalın sistik kanal zəənnedilmnnedilməəsisi

TeTexxnik nik səbəblərsəbəblər Sistik kanal klipslSistik kanal klipsləənmnməəsindsindəə yet yetəərsizlikrsizlik QQaraciğaraciğəər içinr içinəə doğru disseksi doğru disseksiyaya Koterin yanlış Koterin yanlış istifadəsiistifadəsi Sistik kanalın Sistik kanalın çox çox traksi traksiyasıyası KlipslKlipsləərin rin səhvsəhv istifadəsiistifadəsi(hemostaz?)(hemostaz?) Duktal eksplorasDuktal eksplorasiyanın iyanın yet yetəərsiz olması.rsiz olması.

Page 33: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

RİSK FAKTRİSK FAKTOORLRLAARRII

ANATOMİK VARANATOMİK VARİASİYALARİASİYALAR İİŞEMİYAŞEMİYA PATOLOJİK FAKTPATOLOJİK FAKTOORLRLAARR TEKNİK FAKTTEKNİK FAKTOORLERRLER

Page 34: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

MİRİZZİ SMİRİZZİ SİİNDROMUNDROMU

Mirizzi 1948 .Mirizzi 1948 . Sistik kanal vSistik kanal vəəya Hartmann cya Hartmann ciibindbindəə ödöd

ddaşlarının yerlaşlarının yerləəşmşməəsi si Tip 1: Tip 1: Xoledoxun Xoledoxun parsiyparsiyaal vl vəəya tam ya tam

tutulması tutulması (fist(fistuullaa yo yoxx)) Tip 2: kolesistokoledokal fistTip 2: kolesistokoledokal fistuullaa Pemberton 1997: % 0.7-1.4Pemberton 1997: % 0.7-1.4 Hazzan 1999: % 0.1Hazzan 1999: % 0.1

Page 35: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

MİRİZZİ SEND. MRCPMİRİZZİ SEND. MRCP

Page 36: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

PER-OP PER-OP XXOLANOLANGGİOGRAFİİOGRAFİYAYA::Yaralanma Yaralanma ehtimalınıehtimalını 2 2 qqat, at, iinflamasnflamasiyaiya

varlığında 8 varlığında 8 qqat azaltır.( Fletcher 1999)at azaltır.( Fletcher 1999)Yaralanmanın ağırlığını azalYaralanmanın ağırlığını azalddır, erkır, erkəən n

diaqnozunu qoymağa kömək edərdiaqnozunu qoymağa kömək edər.. ( Carrol 1996, Gigot 1997, Russel 1996) ( Carrol 1996, Gigot 1997, Russel 1996)

Page 37: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

KlasKlasssik ik ÖdÖd yoluyolu yaralanmasıyaralanması Davidoff, Branum, Meyers 1993Davidoff, Branum, Meyers 1993

Page 38: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

Page 39: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

BİSMUTBİSMUT KLASSIFIKASIYASI KLASSIFIKASIYASI::Tip 1: BifurkasTip 1: Bifurkasiyaniyanın ın altındak altındakıı ödöd yolu >2cm yolu >2cmTip 2: BifurkasTip 2: Bifurkasiyaniyanın ın altındak altındakıı ödöd yolu <2cm yolu <2cmTip 3: Ana hepatik kanal yoTip 3: Ana hepatik kanal yoxx, bifurkas, bifurkasiya iya açı açıqqTip 4: Sağ- sol kanallar arası Tip 4: Sağ- sol kanallar arası əlaqəəlaqə yo yoxxTip 5: Sağ hepatik Tip 5: Sağ hepatik şaxəşaxə v və ə ya sağ lobun ya sağ lobun

segmentsegmentaar bir kanalınr bir kanalının ın t təək vk və ə ya ana hepatik ya ana hepatik kanalla bkanalla bəərabrabəər yaralanmr yaralanmasıası

Page 40: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 41: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

SAFRA YOLU YARALANMALARISAFRA YOLU YARALANMALARI

STRASBERG STRASBERG KlassifikasiyasıKlassifikasiyası::Tip A: Ana Tip A: Ana ödöd kanalları kanalları tamtam, bağlantılı min, bağlantılı minoor r

kanallardan kanallardan sızıntısızıntı (sistik güdü (sistik güdüll, Luschka), Luschka)Tip B: Aberan sağ sektTip B: Aberan sağ sektoorryalyal şaxəninşaxənin

yaralanmasıyaralanmasıTip C: Tip B nin fistTip C: Tip B nin fistuul fl formasıormasıTip D: Ekstrahepatik kanallarda lateral Tip D: Ekstrahepatik kanallarda lateral

yaralanmayaralanmaTip E1- E5: Bismuth tipi yaralanmalarTip E1- E5: Bismuth tipi yaralanmalar

Page 42: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 43: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARI YOLU YARALANMALARI

PER-OP:PER-OP: POST-OP erkPOST-OP erkənən::

ApseApsess, biloma, bilomaLokal- Lokal- ggeneralizeneralizəə peritonit peritonitFistFistuull

POST-OP gePOST-OP gecc::ssarılıkarılıkqqaşıntıaşıntıxxolanolanqqitit

Page 44: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD ÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA DİAQNOZDİAQNOZ

ANAMNEZANAMNEZ FİZİK MUAYFİZİK MUAYİİNNƏƏ ƏƏMMƏƏLİYAT LİYAT PROTOKOLLARIPROTOKOLLARI LABARATLABARATOORR TTUUMMOOR R MARKERLƏRİMARKERLƏRİ

Page 45: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD ÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA DİAQNOZDİAQNOZ

USG: İlk USG: İlk seçim seçim , , intrahepatik&ekstrahepatik ayırımı, intrahepatik&ekstrahepatik ayırımı,

USG sensivite: T.Bil>10 mg/dl=> %94, USG sensivite: T.Bil>10 mg/dl=> %94, T.Bil<10mg/dl=> %47T.Bil<10mg/dl=> %47

BT: ObstrBT: Obstruksiya uksiya yerini v yerini vəə et etiologiyasını iologiyasını tapmaqda tapmaqda USUSMM’ y’ yəə üstün (özellikle distal üstün (özellikle distal koledokkoledokdda)a)

MRCP: HerhanMRCP: Herhansısı bir anomali bir anomaliya ya üüççüün, n, sensivite: %89, spesifite: %92sensivite: %89, spesifite: %92

Page 46: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA DİAQNOZDİAQNOZ

HİDA( Hepatic iminodiaceticacid scan): HİDA( Hepatic iminodiaceticacid scan): FonksiyonFonksiyonaal dl dəyəəyərlrləəndirmndirməə

ERCP: TERCP: Təək seansta k seansta diaqnoz diaqnoz + + müalicəmüalicə (stent) Başarı (stent) Başarı olmaolma % 90 % 90 ağırlaşmaağırlaşma: : %3-5%3-5

PTK: PTK: öd öd kanalları dilat kanalları dilatasiyada asiyada is isəə başarı başarı olmaolma:%100:%100

FİSTFİSTUULOGRAFİLOGRAFİYAYA: : ANANGGİOGRAFİİOGRAFİYAYA:: İNTRAOPERTİF KOLANJİOGRAFİ:İNTRAOPERTİF KOLANJİOGRAFİ:

Page 47: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 48: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 49: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 50: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 51: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD YOLU ÖD YOLU YARALANMALARI YARALANMALARI MÜALİCƏSİNDƏMÜALİCƏSİNDƏ

GOLD GOLD STANDART: CSTANDART: CƏƏRRAHİRRAHİDİRDİR

ROUX – Y HEPATİKOJEJUNOSTOMİROUX – Y HEPATİKOJEJUNOSTOMİ Bunun Bunun xaricindəkilərxaricindəkilər xətaxəta de deyyildir! ildir!

(SAGES)(SAGES) CCəərrahın rrahın təcrübəsitəcrübəsi ön önəəmlidir.mlidir.

Page 52: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD ÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

Sadə Sadə sızıntılarsızıntılar: Luschka, sistik güdü: Luschka, sistik güdüll sızıntısızıntıları: ları: Stent Stent olunmasıolunması, Perkutan drenaj, Perkutan drenaj

Tam olmayan Tam olmayan öd öd yolu lasera yolu laserasiyalarsiyaları: ı: T tüp üzerinden primer T tüp üzerinden primer təmirtəmir StentStent Roux-Y Roux-Y xxoledekojejunostomioledekojejunostomi

Öd Öd yolu kesileri: C yolu kesileri: CƏƏRRAHİRRAHİYYƏYYƏ GeGecc operatif strikt operatif striktuurraallaar: Balon dilatasr: Balon dilatasiyaiya&stent, &stent,

ccəərrahirrahiyəyə

Page 53: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD ÖD YARALANMALARINDA YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

BİSMUTH TİP 1:BİSMUTH TİP 1: UUcc-uca anastomoz-uca anastomoz xxoledekoduodenostomioledekoduodenostomiyaya Hepatikojejunostomi vHepatikojejunostomi vəəya ya xxoledokojejunostomioledokojejunostomi

BİSMUTH TİP 2 ve 3:BİSMUTH TİP 2 ve 3: HepatikoHepatikoyyeeyyunostomiunostomiyaya Hepp-Couinaud Hepp-Couinaud YanaşmasıYanaşması Ligamentum Teres Ligamentum Teres YanaşmasıYanaşması Longmire ProsedLongmire Proseduurrasıası

Page 54: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

BİSMUTH TİP 4:BİSMUTH TİP 4:TTəək Bilio-Enterik Anastomozlark Bilio-Enterik AnastomozlarCCift Bilio-Enterik Anastomozlarift Bilio-Enterik Anastomozlar

BİSMUTH TİP 5:BİSMUTH TİP 5:

Page 55: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 56: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖD YOLU ÖD YOLU YARALANMALARINDA YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

ZAMANLAMA:ZAMANLAMA:

ErkErkəən n əməliyyatdaəməliyyatda başarı başarılılı o olma lma daha daha yüksyüksəək %86 vs 61k %86 vs 61

İlk İlk əməliyyatdaəməliyyatda da başarı da başarılılı o olma lma daha daha yüksyüksəəkk– TürkiyTürkiyəə v vəə John Hopkins serileri John Hopkins serileri

Page 57: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

TƏCRÜBƏSİZ TƏCRÜBƏSİZ M MƏƏRKRKƏƏZLZLƏƏRDRDƏƏKİ Kİ ƏMƏLİYYATLARDAN ƏMƏLİYYATLARDAN SONRA DARLI SONRA DARLIQQ YUKARI YUKARI SƏVİYYƏDƏSƏVİYYƏDƏ SAĞLAM SAĞLAM MUKOZA MUKOZA AZALIAZALIRR..

Drenaj + TransferDrenaj + Transfer Geç Geç təmirtəmir Girişim Girişim əvvəli əvvəli PTK PTK olumamışsaolumamışsa

başarısızlık %96’ya kadar çıbaşarısızlık %96’ya kadar çıxxabilabiləər.r. Stewart&Way 2003Stewart&Way 2003

Page 58: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

ÖDÖD YOLU YARALANMALARINDA YOLU YARALANMALARINDA MÜALİCƏMÜALİCƏ

BİLİBİLİAAR REKONSTRR REKONSTRUUKTİF CKTİF CƏƏRRAHİNİN RRAHİNİN ƏSASƏSAS PRİNSİPLƏRİPRİNSİPLƏRİ::1.1. StriktStriktuurruun proksimalindn proksimalindəəki safra kanalının yetki safra kanalının yetəərli frli fəqəəqət t

çoxçox olmayan disseksi olmayan disseksiyasıyası il iləə özellikl özellikləə ödöd kanalının kanalının lateral vlateral vəə posterior posterior hissələrinin hissələrinin dair dairəəssəəl l disseksiyonundan disseksiyonundan uzaq qalmaquzaq qalmaq

2.2. BaBağırğırsağın sağın yaxşıyaxşı vask vaskuullyayarizrizasiyaasiya olan, olan, iltihabiiltihabi olmamış, uygun boyutta olmamış, uygun boyutta ödöd kanalına anastomoz kanalına anastomoz edilmedilməəsisi

3.3. StriktStriktuurraannın ın təkrarlamatəkrarlama riskini riskini əən aza n aza eendirmndirməək k üüççüün, n, biliybiliyaar mukozanın intestinal mukoza ilr mukozanın intestinal mukoza iləə qqarşı arşı qqarşıya arşıya ggəətirilmtirilməəsisi

4.4. Anastomozun gAnastomozun gəərilimsizrilimsiz olunması olunması

Page 59: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 60: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

The Society of American The Society of American Gastrointestinal Endoscopic Gastrointestinal Endoscopic

SurgeonsSurgeons CCəərrah, sistik kanalın rrah, sistik kanalın öd öd k kiissəəsi girişini si girişini dəqiq dəqiq olara olaraqq ortaya ortaya

qqoymalıdır.oymalıdır. CCəərrah, rrah, ödöd k kiissəəsi boynunu yusi boynunu yuxxarıya dearıya deyyil, lateralil, lateralaa retrakte etmelidir. retrakte etmelidir. CCəərrah, sistik kanalı vrrah, sistik kanalı vəə sistik arteri sistik arteriyanıyanı ehtiyyatla ehtiyyatla dissek disseksiyasiya

etmetməəlidir.lidir. CCəərrah, eletrokoter rrah, eletrokoter kimi kimi enerji enerji mənbələrinin mənbələrinin ana ana ödöd kanalı kanalı ətrafindaətrafinda

istifadəsini məhdudlaşdırmalıistifadəsini məhdudlaşdırmalı bunların gizli yaralanmalara yol bunların gizli yaralanmalara yol açabilaçabiləəccəəğini unutmamalıdır.ğini unutmamalıdır.

CCəərrah, crrah, cəərrahi rrahi nöqteyi nəzərdən nöqteyi nəzərdən ön önəəmli olan anomalimli olan anomaliyalarıyaları, , çətin çətin anatomiyanatomiyanı anı vvəə ana ana öd öd kanalı kanalı ddaşlarını ortaya aşlarını ortaya qqoymaoymaqq üüççüün n ssəərbrbəəststcəcə per-op per-op xxolanjiografiolanjiografiyaya istifadə etməlidiristifadə etməlidir..

CCəərrah, özrrah, özəəllikllliklə kəskin ə kəskin xxolesistit olesistit kimikimi, şü, şübbhhəəli anatomili anatomiyaya, anatomik , anatomik anomalianomaliyaya v vəəya teya texxnik nik çətinliklərçətinliklər olduğunda olduğunda açı açıqq xxolesistektolesistektaamiymiyaya aya dönmdönməlidirəlidir..

CCəərrah, herhanrrah, herhansı sı bir duktal bir duktal quruluşu quruluşu k kəəsmsməəddəən öncn öncəə bütün bütün quruluşlarıquruluşları görm görməəlidir.lidir.

Page 61: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

MMərkəzi Neftçilər Xəstəxanasıərkəzi Neftçilər XəstəxanasıToplam 7 xəstəToplam 7 xəstə

1.Aciq qalmış Luscka kanalı1.Aciq qalmış Luscka kanalı

2.Posterior abberan kanal yaralanması 2.Posterior abberan kanal yaralanması --------HY--------HY

3.Koledok tam bağlanmsaı--------XY3.Koledok tam bağlanmsaı--------XY

4.Kolesistektomiya T drenaj sonrası gec 4.Kolesistektomiya T drenaj sonrası gec dönəmdə darlıq -------- HYdönəmdə darlıq -------- HY

5.Laparaskopik Xolesistektomiya sonrası 5.Laparaskopik Xolesistektomiya sonrası Bismuth 3 yaralanma ------HYBismuth 3 yaralanma ------HY

Page 62: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

6.Laparaskopik Xolesitektomiya 6.Laparaskopik Xolesitektomiya sonrasında öd yolu yaralanması drenaj 1 sonrasında öd yolu yaralanması drenaj 1 ay drenajdan sonra HY olunur xəstə və ay drenajdan sonra HY olunur xəstə və əməliyyatin sonra xəstədə xolangit tablosuəməliyyatin sonra xəstədə xolangit tablosu

Bizə gəldiyində xəstədə əsasən sagda Bizə gəldiyində xəstədə əsasən sagda olmaq üzərə Bilateral Hepatolithiazis olmaq üzərə Bilateral Hepatolithiazis

ƏməliyyatƏməliyyat:: Sag Hepatik Lobektomi Sag Hepatik Lobektomiyaya+Sol +Sol HepatikoyeyonostomiyaHepatikoyeyonostomiya

Page 63: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»
Page 64: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

7 .Bir il əvvəl xolesistektomiya7 .Bir il əvvəl xolesistektomiya++ xoledoxolitotomiyaxoledoxolitotomiya++xoledoxoduodenostomiyaxoledoxoduodenostomiyabir il sonra bir il sonra ikterus ---ikterus ---anastomoz pozulmuş və anastomoz pozulmuş və xoledoxoduodenstomiya xoledoxoduodenstomiya

TTam evisserasiya və ödlü peritonitam evisserasiya və ödlü peritonit

Duodenum və xoledoxa kateter yeridilərək Duodenum və xoledoxa kateter yeridilərək drenaj edildidrenaj edildi

““Bagota bag”. Əməliyyatdan sonra xəstəyə Bagota bag”. Əməliyyatdan sonra xəstəyə PTK qoyuldu.PTK qoyuldu.

3 defe relaparatomiya sanasiya3 defe relaparatomiya sanasiya

Page 65: «Od yollarının yatrogen zədələnmələri: səbəbləri, diaqnostika və mualicəsi»

QQAYNAAYNAQQLARLAR Surgical Anatomy and Technique Volume 2 Skandalakis 2000Surgical Anatomy and Technique Volume 2 Skandalakis 2000 Sabiston Text of Surgery 1Sabiston Text of Surgery 188th Editionth Edition 2011 2011 Principles of Surgery Schwarts Principles of Surgery Schwarts 99th Edition th Edition 20112011 Mayo Kliniği Gastrointestinal Sistem Cerrahisi 2004Mayo Kliniği Gastrointestinal Sistem Cerrahisi 2004 Zollinger’s Atlas of Surgical Operations 2003Zollinger’s Atlas of Surgical Operations 2003 Surgery of the Liver and Biliary Tract Blumgart 2003Surgery of the Liver and Biliary Tract Blumgart 2003 Surgical Management of Hepatobiliary Disorders Poston-Blumgart 2003Surgical Management of Hepatobiliary Disorders Poston-Blumgart 2003 Prof.Dr. Ahmet ÇOKER Travma Kongresi 2004Prof.Dr. Ahmet ÇOKER Travma Kongresi 2004 Prof.Dr. Aydın ALPER slaytlarıProf.Dr. Aydın ALPER slaytları eMedicine-Gastroenterology- Bile Duct Strictures Hemant Pande MD John Hopkins eMedicine-Gastroenterology- Bile Duct Strictures Hemant Pande MD John Hopkins

Bayview Medical Center 2002Bayview Medical Center 2002 eMedicine-Radiology-Mirizzi Syndrome Gregory B Snyder MD 2003eMedicine-Radiology-Mirizzi Syndrome Gregory B Snyder MD 2003 Ann Surgery 2003 Apr. 470-1 Stewart-WayAnn Surgery 2003 Apr. 470-1 Stewart-Way Arch Surgery 1995 Oct (130) 1123 Stewart-WayArch Surgery 1995 Oct (130) 1123 Stewart-Way Clinical Features of Major Lap. Bile Duct İnjuries Davidoff AM, Braum GD Meyers WC Clinical Features of Major Lap. Bile Duct İnjuries Davidoff AM, Braum GD Meyers WC

19931993 Strasberg SM, Hertl M, Soper NJ, An analysis of the problem of biliary injury during Strasberg SM, Hertl M, Soper NJ, An analysis of the problem of biliary injury during

Lap.Cholecystectomi. J Am Coll Surg 180: 101-125,1995Lap.Cholecystectomi. J Am Coll Surg 180: 101-125,1995