ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ Ν. ΚΟΡΕΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ

ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2006.

ΠΗΓΕΣ

- Doing Business with Korea (The Korea Chamber of Commerce and Industry)

- Explore Korea through Statistics (Korea National Statistical Office)

- 2007 Exhibition Calendar of Korea (Korea Exhibition Organizers Association)

- Doing Business in Seoul (Seoul Metropolitan Government) - Korea (Discover Channel)

- Korea (Lonely Planet)

- Facts about Korea (Hollym)

- Passport Korea (Kevin Keating)

- The Asian Mind (Chin-Ning Chu)

- The Travelers’ Guide to Asian Customs and Manners (Elizabeth Devine and Nancy L. Braganti)

- The 48 Keywords that describe Korea (Gongto)

- How to access the Korean Market (KOIMA)

- Joint Report by Heads of Mission in South Korea (2006)

- Δ.Ν.Τ.

- Πορίσματα συναντήσεων των επικεφαλής των Γραφείων ΟΕΥ των Χωρών της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα

- Ημερήσιος και περιοδικός τύπος στη Ν. Κορέα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

- 1 -

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΣΕΟΥΛ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ-ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ YΠΟΘΕΣΕΩΝ Rm 2511, Jang Kyo Bldg, 1, Jang Kyo-dong, Chung-ku, Seoul, Korea 100-797

Τηλ:82-2-754-8292, Fax:82-2-754-8293 E-MAIL: commercial@greekemb.net Website: www.agora.mfa.gr/skorea

ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ

(Δημογραφικά στοιχεία, Πολιτική ζωή, Ιστορία, Πολιτισμός, Θρησκεία Κοινωνικά προβλήματα κ.λ.π.) 1) Δημογραφικά στοιχεία α) Γεωγραφική διάταξη Η συνολική έκταση της Ν. Κορέας είναι 98.445 τ.χλμ. Σύμφωνα με απογραφικά στοιχεία του 2005 η πρωτεύουσα Σεούλ αριθμεί περίπου 10,3 εκ. κατοίκους, ενώ άλλες κυριώτερες πόλεις είναι κατά σειρά το Busan ή Pusan (3,7εκ.), Daegu (2,5εκ), Inchon (2,6 εκ.), Gwangju (1,4 εκ.), Daejeon (1,5εκ.) και το Ulsan (1εκ.). Η Ν. Κορέα απέχει 500χλμ. από την Κίνα. Στα νότια της υπό εξέταση χώρας ευρίσκονται εκατοντάδες μικρά νησιά, ακατοίκητα. Είναι αρκετά ορεινή. Καλλιεργήσιμες πεδιάδες ή κοιλάδες συναντώνται στο βόρειο και δυτικό μέρος της. Διαθέτει λιγοστά ορυκτά αποθέματα όπως ανθρακίτη, ουράνιο, βολφράμιο, σίδηρο, ασβεστόλιθο, μολυβδαίνιο, καολινίτη, μόλυβδο και γραφίτη. Επίσης αξιόλογο δυναμικό σε υδροηλεκτρική ενέργεια.

Χρησιμοποίηση γής (στοιχεία 2005): Καλλιεργήσιμη γή: 16,58% Μόνιμες καλλιέργειες: 2,01% Λοιπές : 81,41% β) Ο πληθυσμός Στις αρχές του 2006, ο πληθυσμός της Ν. Κορέας εκτιμάτο σε 48,2εκ. Το επίσημο ποσοστό αυξήσεως του ανέρχεται σε 0,3%. Η υπό εξέταση χώρα είναι μία από τις περισσότερο εθνικά και γλωσσικά ομογενείς στον κόσμο. Εκτός από μία πολύ μικρή κοινότητα Κινέζων (περίπου 20.000), ο υπόλοιπος πληθυσμός, που αποτελείται από Κορεάτες, μοιράζεται κοινή πολιτιστική και

- 2 -

γλωσσική κληρονομιά. Επιπλέον η πυκνότητά του είναι από τις υψηλότερες διεθνώς. Πλέον του 80% των Κορεατών κατοικούν σε αστικές περιοχές. Η διάρθρωση του πληθυσμού ανά ηλικία είναι η εξής (2006):

0-14 έτη: 18,9%

15-64 έτη: 71,9% πλέον των 65 ετών: 9,2%

Από το 1950 και εφεξής, η Ν. Κορέα παρουσιάζει ένα εξαιρετικά

αυξανόμενο περιορισμό των γεννήσεων κατ’έτος. Σύμφωνα με το Population Reference Bureau των Η.Π.Α. (2006), ο αριθμός των γεννήσεων ανά Κορεάτισσα ανέρχεται σε 1,1, έναντι 1,3 στην Ιαπωνία, 1,4 στην Ευρώπη και 2,0 στις Η.Π.Α. Μέχρι το 2030, αναμένεται ότι πλέον του 65% του Κορεάτικου πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών. Η Κορεάτικη γλώσσα έχει σχέση με τα Γιαπωνέζικα και τα Μογγολικά. Παρ’ότι διαφέρει γραμματολογικά από τα Κινέζικα και δεν χρησιμοποιεί τόνους, εν τούτοις ένας μεγάλος αριθμός Κινέζικων λέξεων με κοινή ρίζα εμπεριέχονται σε αυτή. Τον 2º αιώνα π.χ. η μορφωμένη τάξη της Κορέας ομιλούσε Κορεάτικα αλλά διάβαζε και έγραφε Κινέζικα. Τον 15ο αιώνα εφευρέθηκε ένα φωνητικό σύστημα γραφής (hangul) για όσους δεν μπορούσαν να διαβάσουν Κινέζικα. Περίπου 1.300 Κινέζικοι χαρακτήρες χρησιμοποιούνται στην σύγχρονη Κορεάτικη γλώσσα. Η Αγγλική διδάσκεται ως δεύτερη γλώσσα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η Κινεζική και Ιαπωνική παραδίδονται ευρέως στα δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως ιδρύματα. γ) Θρησκεία Το ήμισυ του πληθυσμού είναι θρησκευτικά ενεργό Από αυτό, 49% είναι χριστιανοί (Προτεστάντες και Καθολικοί) και 47% Βουδιστές. Το υπόλοιπο 3% είναι οπαδοί του Κομφούκιου (οι Κορεάτες ανεξαρτήτως θρησκείας είναι βαθύτατα επηρεασμένοι από τις αρχές του Κομφουκιανισμού) και το 1% πιστεύει στη λατρεία των πνευμάτων (Σαμανισμός). 2) Πολίτευμα Από της ιδρύσεως της Δημοκρατίας της Κορέας το 1948, η υπό εξέταση χώρα ακολουθεί το προεδρικό σύστημα διακυβερνήσεως

- 3 -

(πλην της σύντομης περιόδου Ιουνίου 1960-Μαϊου 1961 όπου ίσχυσε το κοινοβουλευτικό). Το προεδρικό σύστημα διακυβερνήσεως στην Κορέα διέπεται από τρείς εξουσίες: Την εκτελεστική (επικεφαλής της είναι ο Πρόεδρος, ο οποίος εκλέγεται ανά πενταετία) τη νομοθετική (Κοινοβούλιο) και τη δικαστική. Ο Πρόεδρος διορίζει τον Πρωθυπουργό (με σύμφωνη γνώμη της Βουλής), τους Υπουργούς (οι οποίοι δεν είναι απαραίτητο να είναι βουλευτές) και τους επικεφαλής των οργανισμών ασκήσεως εκτελεστικής εξουσίας. Είναι επίσης αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Οι επόμενες προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν τον Δεκέμβριο του 2007. Η Βουλή της Ν. Κορέας αποτελείται από 299 βουλευτές, εκλεγομένους ανά τετραετία. Από αυτούς, 243 εκλέγονται με την λαϊκή ψήφο, ενώ οι υπόλοιποι 56 κατανέμονται αναλογικά στα κόμματα σύμφωνα με μία δεύτερη μυστική ψηφοφορία. Μία συνήθης νομοθετική σύνοδος της Βουλής, διάρκειας 100 ημερών, λαμβάνει χώρα, μία φορά, ετησίως. Έκτάκτοι σύνοδοι, διάρκειας 30 ημερών, συγκαλούνται κατόπιν πρωτοβουλίας του Προέδρου ή του 25% (η και περισσότερο) των βουλευτών. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν τον Απρίλιο του 2008. Η δικαστική εξουσία ανατίθεται στα δικαστήρια, που η ανεξαρτησία τους από την εκτελεστική εξουσία κατοχυρώνεται συνταγματικά. Το ισχύον σύστημα διοικήσεως των δικαστηρίων στη Ν. Κορέα περιλαμβάνει τρείς διαβαθμίσεις: τα τοπικά δικαστήρια, τα εφετεία και το Ανώτατο δικαστήριο. Ο Ανώτατος δικαστής ορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοβουλίου για 6 έτη. Ο Πρόεδρος επίσης, ορίζει τους υπόλοιπους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μετά εισήγηση του Ανώτατου Δικαστή. Οι κατώτεροι δικαστικοί διορίζονται από τον Ανώτατο δικαστή με σύμφωνη γνώμη των δικαστών του Ανωτάτου δικαστηρίου. Υπάρχει επίσης το Συνταγματικό δικαστήριο που εκδίδει αποφάσεις ως προς την συνταγματικότητα των νόμων, τις διαφορές δικαιοδοσίας μεταξύ κρατικών φορέων και τη διάλυση πολιτικών κομμάτων. Υφίσταται επιπλέον και το δικαστήριο Οικογενειακών Διαφορών, για την επίλυση θεμάτων οικογενειακής φύσεως. Επικεφαλής του κράτους είναι ο Πρόεδρος κ. Roh Moo-Hyun. Πρωθυπουργός η κα Han Myeong- Sook.

- 4 -

3) Κυβέρνηση- Αντιπολίτευση - Κόμματα Η σημερινή κυβέρνηση προέρχεται από το Uri Party του οποίου ιδρυτής είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ν. Κορέας κ. Roh Moo-Hyun. Αρχηγός του κόμματος αυτού, στην παρούσα φάση είναι ο κ. Kim Geun-Tae. Το Uri διαθέτει 139 βουλευτές στο παρόν κοινοβούλιο. Ακολουθεί το Grand National Party με 127, ενώ τα εναπομένοντα άλλα τρία κόμματα δηλ. Democratic Party, Democratic Labor Party και People First Party αριθμούν, όλα μαζί, 30 βουλευτές. Επικεφαλής της αντιπολιτεύσεως είναι το Grand National Party του οποίου ηγέτης είναι ο κ. Kang, Jae-Sub. 4) Βιοτικό επίπεδο Τρομακτική υπήρξε η βελτίωση της οικονομίας της Ν. Κορέας κατά τη διάρκεια του δευτέρου ημίσεος του 20ου αιώνα. Μετά τη λήξη της Ιαπωνικής κατοχής (1945) η υπό εξέταση χώρα βασιζόταν κυρίως στην γεωργία και εθεωρείτο πτωχή. Μεγάλο μέρος της υποδομής της είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια του Κορεατικού πολέμου, ενώ οι θυσίες σε ανθρώπινο δυναμικό δημιούργησαν εκατόμβες νεκρών. Όμως με την επιμονή καί την ακάματη εργατικότητα των Κορεατών, το κατά κεφαλή τους εισόδημα, εντός 40 ετών εκατονταπλασιάστηκε. Αφού η ίδια χώρα αντεπεξήλθε επιτυχώς στις σοβαρότατες οικονομικές κρίσεις των περιόδων 1997-98 και 2001-02, λόγω της εξαιρετικά διαφοροποιημένης βιομηχανικής της βάσης και της ανεπτυγμένης εγχώριας αγοράς της, έχει ήδη καταλάβει θέση ανάμεσα στις πλέον βιομηχανοποιημένες και διεθνώς ανταγωνιστικές οικονομίες. Η Ν. Κορέα κατέχει το υψηλότερο ποσοστό χρηστών στο Internet παγκοσμίως, ηγείται της διεθνούς παραγωγής chips (semiconductors) και θεωρείται από τις πρωτοπόρες χώρες στην κατασκευή και βελτίωση μεθόδων παραγωγής ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών. Επιπλέον αποτελεί την πρώτη ναυπηγοεπισκευαστική δύναμη στον κόσμο. Το 2006, το Α.Ε.Π. της Ν. Κορέας αυξήθηκε κατά 5%, ενώ ο πληθωρισμός κυμάνθηκε στο 2,2%. Το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 2,2%.

- 5 -

Το 2005 σε τρέχουσες τιμές ΑΕΠ, η Ν. Κορέα κατετάχθη διεθνώς ως η 10η ευρωστότερη οικονομία. Επιπλέον, το 2006 η ίδια χώρα σημείωσε ρεκόρ εξαγωγών, οι ο ποιες υπερέβησαν σε αξία τα 325 δις.$. Αυτό παρά τις διεθνώς αυξημένες τιμές των καυσίμων και πρώτων υλών και τη συνεχιζόμενη δραματική υποτίμηση της αξίας του Αμερικανικού δολλαρίου έναντι του εγχωρίου νομίσματος (won). 5) Περιβάλλον - Οικολογία - Γεωγραφία Η ραγδαία οικονομική εξέλιξη της Ν. Κορέας από το 1960 και εφεξής, μετέτρεψε την κοινωνία της από αγροτική σε αστική. Τεράστια οικοδομικά συγκροτήματα και βιομηχανικές μονάδες θεμελιώθηκαν. Χιλιάδες λεωφόροι διανοίχθηκαν στις αγροτικές περιοχές. Όμως οι αυταρχικές κυβερνήσεις που ανελάμβαναν κατά καιρούς τη διακυβέρνηση της χώρας, ελάχιστη ευαισθησία επέδειξαν στα εγχώρια περιβαλλοντολογικά κινήματα. Στις μέρες μας, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Οι κυβερνήσεις της Ν. Κορέας έχουν καταστεί περισσότερο δημοκρατικές. Σε πολλές περιπτώσεις, το σύνολο της κοινής γνώμης δεν είναι απλά ευαίσθητο σε περιβαλλοντολογικά θέματα, αλλά αντιδρά βίαια σε παραβίαση της αρμονίας της φύσης. Για παράδειγμα, από το 1986 οι κυβερνήσεις της Ν. Κορέας αναζητούν χώρο για εναποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων, χωρίς όμως επιτυχία, λόγω αντιδράσεως των κοινωνικών ομάδων. Η Ν. Κορέα, σε ποσοστό 70%, καταλαμβάνεται από δασώδεις οροσειρές. Η υψηλότερη κορυφή (Hallasan) έχει ύψος 1950 μέτρων και ευρίσκεται στο όρος Jejudo. Πολλά βουνά είναι απόκρημνα ενώ σε άλλα συναντά κανείς εντυπωσιακά σπήλαια. Το όρος Jejudo είναι ηφαιστειογενές. Αξιοσημείωτα είναι τα σε αφθονία χιονοδρομικά κέντρα. Οι Κορεάτες είναι δεινοί ορειβάτες. Στις πεδιάδες και κοιλάδες που κατέχουν το 30% της εδαφικής εκτάσεως της υπό εξέταση χώρας, καλλιεργούνται φυτείες ρυζιού και οπωροφόρα δένδρα. Στά νότια συναντώνται τεϊόκαλλιέργες και θερμοκήπια λαχανικών. Από ζώα και πτηνά εκτρέφονται κυρίως αγελάδες, χοίροι και πουλερικά. Παρά τις κυβερνητικές επιδοτήσεις και τα εμπόδια που υφίστανται για την εισαγωγή γεωργικών προϊόντων, η γεωργία, και μαζί με αυτήν ο απασχολούμενος σε αγροτικές εργασίες πληθυσμός, συνεχώς συρρικνώνονται.

- 6 -

Χιλιάδες νησιά, μερικά από αυτά κατοικημένα, ευρίσκονται στις νότιες και δυτικές ακτές της Κορεάτικης χερσονήσου. Χαρακτηριστική, ειδικώτερα στη δυτική πλευρά, είναι η ύπαρξη βαλτοτόπων με πλήθος οστρακόδερμων, που ταυτόχρονα αποτελούν καταφύγιο πολλών υδροβίων πτηνών. Κάποτε τα όρη της Κορέας φιλοξενούσαν πληθώρα α πό Σιβηρικές τίγρεις, λεοπαρδάλεις, αρκούδες, ελάφια, λύκους, αλεπούδες και αντιλόπες. Τα προαναφερόμενα ζώα ευρίσκονται δυστυχώς υπό εξαφάνιση. Στά βόρεια της Ν. Κορέας, όπου το κλίμα είναι ψυχρότερο ευδοκιμούν οξυές, έλατα, και πεύκα. Στή νότια ακτή, όπου το κλίμα είναι υγρό και με μεγαλύτερες θερμοκρασίες, η βλάστηση αφθονεί. Την άνοιξη ανθίζουν κερασιές, αζαλέες και καμέλιες. Θα έπρεπε ίσως να υπογραμμίσουμε, ότι οι πλαγιές των βουνών της ίδιας χώρας αποτελούν ένα φαρμακείο της φύσης. Σε αυτά φύονται πλήθος διαφορετικών φυτών από τα οποία οι ρίζες, τα φύλλα, και οι καρποί δεν χρησιμεύουν μόνον για προστασία και βελτίωση της υγείας αλλλά και ως προϊόντα διατροφής. Κλασσικό παράδειγμα το άγριο ginseng. Η Ν. Κορέα διαθέτει 20 εθνικά πάρκα που καλύπτουν μία έκταση 38.240 τ.χλμ. ή ποσοστό 6,5% του συνόλου της χώρας. Τα τρία σπουδαιότερα είναι κατά σειρά το Bukhansan, που συγκεντρώνει περίπου 4 εκ. επισκέπτες ετησίως, το Seoraksan (2,8εκ.) και το Jirisan (2,6εκ.) Υπάρχουν επίσης 51 επαρχιακά πάρκα συνολικής εκτάσεως 1.054τ.χλμ. Δύο είναι τα κυριώτερα οικολογικά προβλήματα της υπό εξέταση χώρας: - Η εναποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων και - Η αποξήρανση των βαλτοτόπων στην περιοχή Saemangeum του Jeollabuk-do. Η Ν. Κορέα εξαρτάται απο την πυρηνική ενέργεια, που τροφοδοτεί το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής ηλεκτρισμού της χώρας. Οι κατά καιρούς κυβερνήσεις της έχουν αποτύχει στων εξεύρεση ενός τόπου συγκεντρώσεως των ραδιοενεργών αποβλήτων. Ήδη από το 1986, που άρχισαν να προτείνονται ορισμένοι τέτοιος τόποι, παρά τα εκατομμύρια won που υπήρξε υπόσχεση ότι θα δοθούν ως αποζημίωση, σφοδρή πάντοτε υπήρξε η αντίδραση από τους επιτοπίως κατοικούντες. Η αποξήρανση στο Saemangeum προβλέπει την αποστράγγιση 40.000 εκταρίων βάλτων, κυρίως για αγροτική χρήση. Οι

- 7 -

αντιτιθέμενοι πιστεύουν ότι οι βαλτοειδείς περιοχές είναι χρήσιμες ως καταφύγιο των αποδημητικών πουλιών και ζώνες αναπαραγωγής ιχθύων και οστρακοειδών. Το 2003, σε μία πορεία διαμαρτυρίας, επονομαζόμενη “Τρία βήματα, μία υποκλιση” χιλιάδες διαδηλωτές κάλυψαν σε 65 ημέρες μία απόσταση 300 χλμ. από το Saemangeum(Jellabuk-do) στη Σεούλ. Πραγματοποιούσαν τρία βήματα, αμέσως μετά μία υπόκλιση και κατόπιν συνέχιζαν την πορεία τους. Αποτέλεσμα: Δικαστήριο της Σεούλ διέταξε τη διακοπή των εργασιών αποξηράνσεως. Ο ίδιος ο Υπουργός Γεωργίας αναγκάσθηκε να παραιτηθεί. 6) Κωδικοί τηλεφώνων Προκειμένου για κλήση εντός της Ν. Κορέας, τοποθετείται το 0 πριν τον κωδικό της πόλεως. Καλώντας από την Ελλάδα την υπό εξέταση χώρα, τοποθετούμε δύο μηδενικά πριν τον διεθνή κωδικό της Κορέας, δηλ. το 82, και ακολούθως σχηματίζουμε τον κωδικό της πόλεως π.χ. - Για τοπική κλήση στην Σεούλ: 0 + 2 (κωδικός Σεούλ) + αριθμός σταθερού τηλεφώνου. - Για διεθνή κλήση στη Σεούλ από Ελλάδα: 00+82 (κωδικός Ν. Κορέας)+2(κωδικός Σεούλ)+αριθμός σταθερού τηλεφώνου. Άλλοι κωδικοί πόλεων: Pusan ή Busan 51 Taegu 53 Taejon 42 Inchon 32 Kwangju 62 Για να καλέσουμε κινητό από Ελλάδα στην Κορέα, προτάσσουμε δύο μηδενικά, ακολούθως τον διεθνή κωδικό της υπό εξέταση χώρας και κατόπιν τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου αφαιρουμένου του Ο (00+82+αριθμός κινητού πλήν μηδέν). 7) Marketing προϊόντων και υπηρεσιών. Πρόσβαση στην αγορά της Ν. Κορέας.

α) Γενικά Η αντιπροσώπευση ξένων εταιρειών στη Ν. Κορέα, προκειμένου να προωθήσουν προϊόντα η υπηρεσίες τους, είναι απαραίτητη. Οι επιχειρηματικές σχέσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις

- 8 -

προσωπικές σχέσεις μεταξύ των εταίρων. Επιπλέον, στον τομέα των κρατικών προμηθειών, μόνο εταιρεία που βάσει του νόμου έχει καταχωρηθεί επισήμως στις σχετικές λίστες, είναι σε θέση να συμμετάσχει σε διεθνείς διαγωνισμούς. Ως εκ τούτου, πολλές ξένες εταιρείες δημιουργούν consortium με αντίστοιχες Κορεάτικες, ή υπογράφουν συμφωνία αντιπροσώπευσης τους, ώστε να διεισδύσουν στην αγορά τής υπό εξέταση χώρας. Η αντιπροσώπευση επιτάσσεται και για τον λόγο ότι μέσω εγχώριας εταιρείας παρακάμπτονται ορισμένα βασικά εμπόδια όπως π.χ. η γλώσσα επικοινωνίας. Οι τρόποι διανομής και οι μεσάζοντες ποικίλλουν αναλόγως περιοχής. Οι μεγαλύτερες αγορές καταναλωτικών αγαθών συγκεντρώνονται στις μεγαλύτερες πόλεις. Η διανομή στη λιανική πώληση διέπεται από ένα αρκετά πολύπλοκο σύστημα που βασίζεται στην ύπαρξη μικρών, οικογενειακών καταστημάτων, πάγκων σε λαϊκές αγορές ή υπαιθρίων πωλητών. Βεβαίως το παραδοσιακό αυτό σύστημα διανομής υπόκειται σε αλλαγές. Στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν πολλές αλυσίδες πολυκαταστημάτων. Μέσω αυτών προωθούνται, κυρίως, τα ξένα προϊόντα στον Κορεάτη καταναλωτή. Πρίν μερικά έτη άρχισε να αναπτύσσεται το σύστημα των υπεραγορών, μεγάλων δηλαδή κέντρων πωλήσεως, όπου τα εκεί διατιθέμενα προϊόντα πωλούνται σε χαμηλές τιμές. Προϊόντα μίας ξένης επιχειρήσεως μπορεί να εισάγει όχι μόνον ο αποκλειστικός της αντιπρόσωπος - διανομέας στην Κορέα, αλλά οποιαδήποτε άλλη τοπική εταιρεία. Η τελευταία όμως υπό τις εξής προϋποθέσεις: - ότι τα προϊόντα είναι αυθεντικά (όχι απομίμηση). - ότι στην Κορέα δεν υπάρχει παραγωγή του ιδίου προϊόντος. - ότι τα συγκεκριμμένα αγαθά πληρούν τα προαπαιτούμενα που είναι η τεκμηρίωση πως είναι ασφαλή για τη δημοσία υγεία, έχουν υποβληθεί σε ειδικό test analysis, δεν είναι επικίνδυνα κλπ. β) Χρησιμοποίηση αντιπροσώπων-διανομέων. Οι πιό κοινοί τρόποι αντιπροσωπεύσεως μίας ξένης επιχειρήσεως στην Κορέα είναι οι εξής: - Μέσω αντιπροσώπου σε αποκλειστική ή μή βάση. - Με την ίδρυση στην υπό εξέταση χώρα παραρτήματος πωλήσεων με δ/ντή προερχόμενο από την χώρα προελεύσεως του προϊόντος και επιτόπιο προσωπικό.

- 9 -

- Μέσω εγχώριας, εμπορικής εταιρείας που βάσει του νόμου δικαιούται να προβαίνει σε εισαγωγές αγαθών. γ) Τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς. Στη Σεούλ συγκεντρώνεται το 27% του πληθυσμού της χώρας. Η πρωτεύουσα της Ν. Κορέας με τις περιβάλλουσες αυτήν μητροπολιτικές πόλεις απορροφά πλέον του 45% της συνολικής καταναλώσεως αγαθών. Η εμφάνιση των καταστημάτων εκπτώσεων περισσότερο από 10 έτη πρίν, έστρεψε τόν καταναλωτή σε φθηνά προϊόντα. Αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι η βελτίωση των οικονομικών παραμέτρων της υπό εξέταση χώρας δεν οδηγεί στην αγορά επωνύμων προϊόντων, ενίοτε ακριβών, αλλοδαπής προέλευσης. Το σύστημα διανομής στην Κορέα χαρακτηρίζεται από πληθώρα μεσαζόντων. Όπως προαναφέραμε, πρώτος μεσάζων είναι ο εμπορικός αντιπρόσωπος, εισαγωγέας ή διανομέας. Προτού φθάσουν στον λιανοπωλητή τα προϊόντα, διέρχονται μέσω των καναλιών των αντιπροσώπων ή χονδρεμπόρων. Μεγάλες επιχειρήσεις συνήθως δεν αγοράζουν απευθείας από το εξωτερικό. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις μεγάλοι όμιλοι (Chaebol, βλ. κατωτέρω) εισάγουν αγαθά, μέσω θυγατρικών τους εταιρειών διεθνούς εμπορίου. Σημειώνουμε ότι η εισαγωγή κάποιων προϊόντων μέσω των θυγατρικών εταιρειών των Chaebol δεν σημαίνει αυτόματα και την επιτυχή τους τοποθέτηση στη συγκεκριμμένη αγορά. Οι εταιρείες διεθνούς εμπορίου των Chaebol, υστερούν σε ευελιξία άλλων μικροτέρων μεγέθους εταιρειών, που εισάγουν ολιγώτερα προϊόντα και επικεντρώνουν περισσότερο το ενδιαφέρον τους σε αυτά. Ως επί τό πλείστον για τα περισσότερα καταναλωτικά αγαθά τα ποσοστά μεικτού κέρδους έχουν ως εξής: - Εμπορικός αντιπρόσωπος: Γενικώς 10%. Το ποσοστό αυξάνεται σε 15-18% όταν πρόκειται περί εισαγωγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. - Χονδρέμπορος : 15% - Συνήθη καταστήματα: 15% - Μικρά (οικογενειακά) κατάστηματα: 15% - Αλυσίδες supermarkets : 15-20% - Πολυκαταστήματα : 20-25% - Καταστήματα εκπτώσεων : 10-12%

- 10 -

Τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της Ν. Κορέας αποτελούν τα Chaebol που είναι μεγάλοι όμιλοι επιχειρήσεων με εξαιρετική προβολή διεθνώς. Chaebol είναι π.χ. η Hyundai, η Samsung και ή LG. Οι όμιλοι αυτοί αναπτύσσουν πολυσχιδείς δραστηριότητες. Η Hyundai, π.χ. πέραν της κατασκευής οχημάτων, περιλαμβάνει επί μέρους μονάδες για τη ναυπήγηση πλοίων, ανέγερση οικοδομημάτων, παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης, εισαγωγές αγαθών, διαθέτει αλυσίδα φαρμακείων κ.λ.π. Συχνά, εγχώριες βιομηχανίες εισάγουν προϊόντα ομοειδή προς τα δικά τους και τα προωθούν μέσω του δικτύου τους. Στην προκειμένη περίπτωση υφίσταται κίνδυνος αντιγραφής του εισαγομένου προϊόντος. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, ότι οι καταναλωτικές συνήθειες των Κορεάτων υφίστανται διαφοροποιήσεις ανάλογες με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και τις κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές που επηρεάζουν το σύγχρονο lifestyle. Οι προαναφερόμενες διαφοροποιήσεις σχετίζονται: με αύξηση της καταναλώσεως την ειδών διατροφής. Υφίσταται άνοδος της ζητήσεως τροφών υψηλής ποιότητας, άμεσης καταναλώσεως τροφίμων και γενικά για κάθε τι που έχει σχέση με fast food. με αύξηση της ζητήσεως ορισμένων υπηρεσιών που αφορούν στη μόρφωση, τα ταξίδια, τη νοσοκομειακή περίθαλψη, τις τηλεπικοινωνίες και την πληροφόρηση. με ανάπτυξη εξειδικευμένων αγορών που έχουν σχέση π.χ. με το επίπεδο μόρφωσης, το φύλλο και την οικονομική επιφάνεια του καταναλωτή. Ως προς την εισαγωγή δειγμάτων στη Ν. Κορέα: Γιά όσα δεν έχουν εμπορική αξία, δεν απαιτείται άδεια εισαγωγής. Για όσα έχουν, δεν απαιτείται και πάλι άδεια εισαγωγής αλλά υπόκεινται σε δασμούς ή κατάθεση ποσού-εγγυήσεως που επιστρέφεται. Χρήσιμη επαφή για ενδιαφερόμενους να εξάγουν στην υπό εξέταση χώρα, είναι η Korea Importers Association (KOIMA), μία ιδιωτική Ένωση που λειτουργεί υπό την αιγίδα της Κορεάτικης κυβερνήσεως. Ως μέλη της έχει εισαγωγείς, οι οποίοι εκπροσωπούν ξένους κατασκευαστές ή προμηθευτές. Ιδρύθηκε το 1970 και αριθμεί περίπου 10.000 μέλη που αντιπροσωπεύουν περισσότερες από 60.000 ξένες εξαγωγικές

- 11 -

μονάδες. Πλέον του 82% του συνόλου των εισαγωγών της Ν. Κορέας πραγματοποιείται μέσω KOIMA. Κάθε έτος, η προαναφερόμενη Ενωση διοργανώνει επιχειρηματικές αποστολές ανά τον κόσμο. Κάθε μήνα προσκαλεί τους επικεφαλή των εμπορικών τμημάτων Πρεσβειών για διαβουλεύσεις και συναντήσεις με Κορεάτες εισαγωγείς. Οι επιχειρηματίες, μπορούν να αποστέλλουν στην KOIMA λίστες με προϊόντα τους, συνοδευόμενες από επιστολή στην οποία θα εξειδικεύονται τα προϊόντα για τα οποία ζητείται η συνδρομή εμπορικού αντιπροσώπου. Οι λίστες προϊόντων, ανά εταιρεία, εκτίθενται στη βιβλιοθήκη της KOIMA. Το αίτημα για αναζήτηση αντιπροσώπου προωθείται στην ιστοσελίδα της KOIMA ή στο μηνιαίο περιοδικό που εκδίδει. Τα στοιχεία της:

ΚΟΙΜΑ 218 Hankangro 2-ga, Yongsan-gu, Seoul 140-875, Korea Τηλ: 00822/792-1581, Fax: 00822/749-1830

E-mail:koima@koima.or.kr Website: www.koima.or.kr 8) Διαφήμιση -Μ.Μ.Ε. Από το 1991, η αγορά της διαφήμισης επέτρεπε τη συμμετοχή εταιρειών που το 100% των μετοχών τους ανήκε σε αλλοδαπούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία Joint ventures μεταξύ μεγάλων, διεθνών διαφημιστικών οίκων και τοπικών εταιρειών με την ίδια δραστηριότητα. Στη Ν. Κορέα λειτουργούν τα εξής τηλεοπτικά κανάλια: α) KBS 1 (κρατικό) β) KBS 2 (κρατικό) γ) EBS (Educational Broadcasting System) υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας. δ) MBC (ιδιωτικό) ε) SBS (Seoul Broadcasting System), ιδιωτικό στ) PSB (Pusan Broadcasting Corp.) Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ι) TBC (Daegu Broadcasting Corp.) Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. η) KBC (Gwangju Broadcasting Company). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση.

- 12 -

θ) TJB (Daejeon Broadcasting Corp.) Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ι) i TV (Incheon Television Corp.). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ια) UBC (Ulsan Broadcasting Corp.). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ιβ) CJB (Cheongju Broadcasting Corp.) Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ιγ) JTV (Jeonju Television Corp.). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ιδ) GTB (Gangwon Television Broadcasting). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. ιε) JIBS (Jeju Free International City Broadcasting System). Τοπικό. Υπό ιδιωτική διαχείριση. Εξαιρετικά επίσης ανεπτυγμένο είναι το καλωδιακό σύστημα τηλεόρασης. Στά τέλη του 2003, πλέον των 10εκ. συνδρομητές ήσαν σε θέση να παρακολουθούν περισσότερα από 60 καλωδιακά κανάλια που κάλυπτουν 80 διαφορετικές περιοχές. Ο ρόλος του Telemarketing και του Internet είναι καθοριστικός για την προώθηση ποικίλης φύσεως προϊόντων. Ολοένα και περισσότεροι Κορεάτες αγοράζουν μέσω υπηρεσιών που διέπονται από το Telemarketing και το Internet. Κυριώτεροι λόγοι: α) Αγοράζουν προϊόντα από το σπίτι τους, χωρίς να υποβάλλονται στον κόπο να τα αναζητήσουν σε μαγαζιά. β) Τα ίδια προϊόντα παραδίδονται στο σπίτι τους. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση, οι ετήσιες πωλήσεις μέσω Internet θα φθάσουν μέχρι το 2010 τα 19 δισεκ. $ Αυτό προβλέπεται να επιτευχθεί: α) Επειδή η Κορέα είναι μία από τις πρώτες χώρες διεθνώς, σε αριθμό συνδρομητών συνδεδεμένων με το διαδίκτυο. β) Επειδή οι Κορεάτες θεωρούνται από τους περισσότερο τεχνολογικά “άπληστους” καταναλωτές διεθνώς. Όσον αφορά στο Telemarketing, η Κορέα έχει αναδειχθεί δεύτερη αγορά στον κόσμο και μάλιστα σε διάστημα ολιγώτερο των 8 ετών. Υπάρχουν για το σκοπό αυτό 5 κανάλια, με πρώτο το “LG Home Shopping” που έχει κατακτήσει το 40% της συγκεκριμμένης αγοράς. Αρχικά το Telemarketing αφορούσε κυρίως σε κοσμήματα και είδη ενδύσεως-υποδήσεως. Σήμερα το 35% των σχετικών εκπομπών διαφημίζουν προϊόντα υγείας και ομορφιάς.

- 13 -

Έχει υπολογισθεί ότι οι τηλεθεατές προγραμμάτων Telemarketing στην Κορέα δαπανούν χρόνο 3-4 φορές περισσότερο από εκείνους των Η.Π.Α. Κυρίως λόγω της υψηλότερης ποιότητας προϊόντων που διαφημίζονται στα Κορεάτικα κανάλια. Κυβερνητική αρχή υπεύθυνη για τη λογοκρισία σε διαφημιστικά μηνύματα είναι η Korea Broadcasting Commission (KBC). Στον αντίποδα ευρίσκεται το Korea Advertising Review Board (KARB) που σκοπό έχει την προστασία των διαφημιστών. Όλες οι διαφημίσεις πωλούνται στα κυριώτερα κανάλια (KBS I, KBS II, MBC και SBS) μέσω της Korea Broadcast Advertising Corporation (KOBACO). Πλην της τηλεοράσεως και του Internet άλλη πηγή διαφημίσεως είναι και ο Τύπος (εφημερίδες - περιοδικά). Τα τηλεοπτικά κανάλια και οι εφημερίδες θεωρούνται σχετικά πολυδάπανος τρόπος διαφημίσεως. Αναλόγως της περιπτώσεως, συμφέρει η καταχώριση διαφημίσεως σε περιοδικά προοριζόμενα για γυναίκες. Οικονομικότερος τρόπος είναι η χρησιμοποίηση του ίδιου lay out με το οποίο παρουσιάζεται η διαφήμιση στην χώρα προελεύσεως του προϊόντος. Η Ν. Κορέα διαθέτει ένα από τα πιό μοντέρνα εμπορικά κέντρα στον κόσμο. To Korea World Trade Center αποτελείτε από έναν ουρανοξύστη 55 ορόφων και το Εκθεσιακό Κέντρο (KOEX). Το KOEX ανήκει στην KITA (Korea International Trade Association), την μεγαλύτερη ιδιωτική Ενωση εισαγωγέων - εξαγωγέα. Παραθέτουμε κατωτέρω τα στοιχεία των κυιωτέρων εφημερίδων και τηλεοπτικών καναλιών στη Ν. Κορέα:

Newspapers, Channels Company Address Tel Fax Notes

Dong-A Ilbo 110-715, 139 Sejong-ro, Chongro-gu, Seoul

82-2-2020-0114

82-2-361-0445

Newspaper

Cho-Sun Ilbo 100-756, #61 Taepyung-ro 1-ga, Chung-ku, Seoul

82-2-724-5114

82-2-724-5809

Newspaper

Jung-Ang Ilbo

#7, Sunwha-dong, Chung-ku, Seoul

82-2-751-9114

82-2-751-5806

Newspaper

Kuk-Min Ilbo

150-010, #12 Youido-dong, Youngdeungpo-gu, Seoul

82-2-7819-114

82-2-7819-826

Newspaper

- 14 -

Han-Kuk Ilbo

#14, Chunghak-dong, Chonro-gu, Seoul

82-2-724-2266

82-2-720-7222

Newspaper

Hankyoreh 116-25, Kongduk-dong, Mapo-gu, Seoul

82-2-710-0114

Newspaper

Moonwha Ilbo

#68, Choongjung-ro 1ga, Jung-gu, Seoul

82-2-3701-5114

82-2-730-4569

Newspaper

The Korea Herald

77 Sejong-ro, Seoul

82-2-738-8005

82-2-727-0670

Newspaper (in English)

The Korea Times

Newspaper (in English)

Mae-Il Kyung Je

#51, Pil-dong 1Ga, Chung-gu, Seoul

82-2-2000-2114

82-2-2275-8070

Economic Newspaper

Seoul Kyung Je

14 Joongwha-dong, Seoul

82-2-724-2114

82-2- Economic Newspaper

Han-Kuk Kyung Je

100-791, #441, Chungrim-dong, Chung-gu, Seoul

3604-595 3604-599 Economic Newspaper

MBC 31, Yoidodong, Youngdeungpo-gu, Seoul

82-2-780-0114

82-2-789-3930

TV Channel

KBS 150-790, 18 Yoido-dong, Youngdeungpo-gu, Seoul

82-2-781-1114

TV Channel

SBS 150-777, 10-2 Yoido-dong, Youngdeungpo-gu, Seoul

82-2-780-0006

TV Channel

EBS 92-6, Woomyun-dong, Seocho-gu, Seoul

82-2-526-2000

82-2-521-0241

TV Channel

Arirang TV TV Channel (English)

9) Νόμισμα

- 15 -

Η συνεχής διολίσθηση του Αμερικανικού δολλαρίου έναντι του won καθιστά τις πωλήσεις Κορεάτικων προϊόντων στο εξωτερικό ακριβότερες. Στην προσπάθεια της η κυβέρνηση για αναστροφή της συνεχούς ανοδικής πορεία του won, ανήγγειλε ότι θα διευκολύνει με μέτρα της τη ροή κεφαλαίων στο εξωτερικό, ενισχύοντας έτσι τις προϋποθέσεις για επενδύσεις εκτός Κορέας. Ήδη από τον Μάρτιο του 2006 επιτρέπεται στους Κορεάτες να αγοράζουν ακίνητα στο εξωτερικό, ανεξαρτήτως αξίας, εφόσον η αγορά αφορά σε κατοικίες. Επίσης από τον Μάϊό του ιδίου έτους, είναι δυνατή η αγορά στο εξωτερικό ακινήτων αξίας μέχρι 1δις.$ για επένδυση κεφαλαίων. 10) Ιστορική αναδρομή: Η Ν. Κορέα ως πολιτική - οικονομική οντότητα. Περιβαλλόμενη από γίγαντες όπως η Ιαπωνία, η Κίνα και η πρώην

Σοβιετική Ένωση, η χερσόνησος της Κορέας, μοιάζει σαν “γαρίδα ανάμεσα σε φάλαινες”, σύμφωνα με μιά Κορεάτικη παροιμία. Φαίνεται όπως ότι η “γαρίδα” αυτή είναι σημαντική. Τα εξαιρετικά, οικονομικά επιτεύγματα της είναι διεθνώς γνωστά. Επιπλέον είναι μία χώρα πλούσια σε πολιτιστική κληρονομιά και φυσική ομορφιά, που δυστυχώς δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη από τους τουρίστες των δυτικών χωρών. Μέχρι πρίν από μερικές γενιές, η Ν. Κορέα ήταν αγροτική χώρα. Σήμερα έχει πλήρως εκβιομηχανιστεί. Ενώ η πλειοψηφία των΄νέων εγκαταλείπει την επαρχία προς ανεύρευση εργασίας και αναψοχής στα αστικά κέντρα, πάντα επιστρέφει στους τόπους καταγωγής της, όταν το επιτρέψει κάποια εορταστική αργία. Υπάρχει λοιπόν συναισθηματικός δεσμός των εργαζομένων στις μεγαλουπόλεις με τις αγροτικές περιοχές. Βεβαίως, λόγω της διαφυγής των νεωτέρων στις πόλεις, οι γεωργικές περιοχές καλλιεργούνται κατά το 80% από μεγαλύτερης ηλικίας άτομα. Επιπλέον, επειδή οι Κορεάτικες Κυβερνήσεις έχουν βασίσει την οικονομία της Χώρας, στην ως επί το πλείστον, ανάπτυξη της βιομηχανίας, η γεωργία έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί. Πολλές φορές μάλιστα, οι μέθοδοι γεωργικών εργασιών που χρησιματοιούνται, είναι πρωτόγονες. Η ζώη στις αγροτικές και αστικές περιοχές διαφέρει ριζικά. Ενώ στις πρώτες κυλάει ήσυχα, μονότονα θα λέγαμε, στις δεύτερες είναι γεμάτη δραστηριότητα. Ασφαλώς η αστικοποίηση της Κορέας είχε το τίμημά της. Λιγώτερο πράσινο στις μεγαλουπόλεις, θόρυβος, μόλυνση της ατμοσφαίρας. Ο πολύ μεγάλος αριθμός χρησιμοποιουμένων αυτοκινήτων

- 16 -

είναι δυστυχώς η αιτία για την οποία η Ν. Κορέα θεωρείται μία από τις πλέον επιβαρυμένες περιβαλλοντολογικά χώρες του κόσμου. Διοικητικά η Ν. Κορέα περιλαμβάνει 9 επαρχίες. Οι επαρχίες υποδιαιρούνται σε 71 πόλεις, 5 μετροπολιτικές πόλεις και την πρωτεύουσα Σεούλ. Οι πέντε μετροπολιτικές πόλεις είναι οι Busan (3,8 εκ.), Daegu (2,2 εκ.), Incheon (1,8εκ) , Geongju (1,1 εκ.) και Daejon. Η Σεούλ, μία από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου συγκεντρώνει πληθυσμό 10,3 εκ. κατοίκων. Το πρώτο Κορεάτικο κράτος αναπτύχθηκε κατά μήκος του ποταμού Daejong αρκετά χρόνια πριν την γέννηση του Χριστού και ονομάσθηκε Jeoson που σημαίνει “Γή της πρωϊνής γαλήνης”. Το 108 π.χ. η Κίνα κατέκτησε το βόρειο τμήμα της Κορεάτικης χερσονήσου και ίδρυσε τέσσερεις επαρχίες. Οι Κορεάτικες φυλές ανέκτησαν τις τρείς από αυτές μέχρι το 75 π.χ., αλλά η τετάρτη (Lelang) παρέμεινε υπό Κινέζικη κατοχή. Κατά τη διάρκεια του 2ου αιώνα μ.χ., πολλές Κορεάτικες φυλές ενώθηκαν και σχημάτισαν το κράτος του Koguryo στο Β.Α. μέρος της Κορεάτικης χερσονήσου. Δύο άλλα κράτη (Paekche και Silla) ιδρύθηκαν στα νότια το 200μ.χ. Επικρατήσασα θρησκεία στα τρία προαναφερόμενα κράτη (Βασίλεια) ήταν ο Βουδισμός. Το 313 μ.χ. το Koguryo κατέλαβε το Lelang και εξεδίωξε τους Κινέζους. Το βασίλειο της Silla κατέκτησε αργότερα τα βασίλεια του Koguryo και Paekche (600 μ.χ.) και απέκτησε πλήρη έλεγχο της χερσονήσου. Την εποχή αυτή διαδόθηκε ο Κουμφουκιανισμός, που ακόμη και σήμερα, ασχέτως θρησκείας, επηρεάζει τη σκέψη, τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία των Κορεατών. Το 800μ.χ. το Βασίλειο της Silla άρχισε να αποσυντίθεται αλλά επανενώθηκε το 932 υπό τον στρατηγό Wang Kon, μέ νέα ονομασία (Koryo) από την οποία προήλθε η σημερινή της Κορέας. Το 1200 μ.χ. Μογγολικές φυλές άρχισαν να πολιορκούν το Koryo και το 1259μ.χ. το κατέλαβαν. Οι Κορεάτες απελευθερώθηκαν το 1368 μ.χ. και το 1388 μ.χ. επικράτησε ανάμεσα τους ο στρατηγός Yi Seonggye, ο οποίος έγινε βασιλιάς το 1392 μ.χ. και μετωνόμασε τη χώρα σε Choson, ονομασία που διετήρησε μέχρι το 1940. Ιαπωνικές δυνάμεις κατέλαβαν των Κορέα το 1590, αλλά αργότερα απωθήθηκαν από τις Ματσουριανές δυνάμεις που εισέπρατταν από τους Κορεάτες “χαράτσι” μέχρι το 1800, παρ’ότι οι απόγονοι του στρατηγού Yi εξακολουθούσαν να ασκούν τη βασιλεία. Το 1600, οι Κορεάτες απαγόρευσαν την είσοδο στη χώρα των ξένων, για δύο αιώνες. Το 1830, Καθολικοί ιεραπόστολοι εισήλθαν στην Κορέα αλλά καταδιώχθηκαν και χιλιάδες άτομα που ασπάσθηκαν τη χριστιανική θρησκεία θανατώθηκαν. Το 1876 οι Γιαπωνέζοι εξανάγκασαν τους Κορεάτες να επιτρέψουν κατάπλου πλοίων στα λιμάνια τους. Μετά την επικράτηση της Ιαπωνίας

- 17 -

στον Κινεζο-ιαπωνικό πόλεμο (1894-95), η επιρροή της στην Κορέα υπήρξε ισχυρή. Το 1910 η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου κατέλαβε την Κορέα. Οι Γιαπωνέζοι παρέμειναν μέχρι το 1945, οπότε το βόρειο τμήμα της Κορεάτικης χερσονήσου κατελήφθη από τους Ρώσους και το νότιο από τους Αμερικανούς. Έγινε προσπάθεια για ενοποίηση της Κορέας, απέτυχε και το πρόβλημε ανατέθηκε προς επίλυση στα Ηνωμένα Έθνη (1947). Τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν να θέσουν υπό την επίβλεψη τους διεξαγωγή εκλογών για ανάδειξη κυβερνήσεως που θα είχε δικαιοδοσία σε ολόκληρη την Κορεατική χερσόυησο, αλλά η Ρωσία αρνήθηκε. Το 1948, υπό την επίβλεψη των Ηνωμένων Εθνών διεξάχθηκαν εκλογές στο νότο. Τον Αυγουστο του ίδιου έτους, πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κορέας αναδείχθηκε ο Syngman Rhee. Τον επόμενο μήνα, οι κομμουνιστικές δυνάμεις του βορρά σχημάτισαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας. Και τη δύο μέρη υπεστήριζαν ότι αντιπροσωπεύουν την Κορέα στο σύνολό της. Τον Δεκέμβριο του 1948 οι Ρωσικές δυνάμεις ανεκοίνωσαν την απυχώρησή τους από τον βορρά. Στα μέσα του 1949 αποσύρθηκαν από το νότο οι Αμερικανοί. Τον Ιούνιο του 1950 στρατεύματα της Βόρειας Κορέας εισήλθαν στη Νότια και αυτό υπήρξε η απαρχή του Κορεάτικου πολέμου (1950-1953). Παρ’ότι οι εχθροπραξίες κατέπαυσαν το 1950, δεν υπεγράφη συνθήκη ειρήνης, αλλά υφίσταται καθεστώς ανακωχής. Τεχνικά δηλαδή, υπάρχει ακόμη εμπόλεμος κατάσταση. Μετά τον Κορέατικο πόλεμο, η Ν. Κορέα προσπάθησε να ανασυνταχθεί μέσα από τα ερείπια που άφησε πίσω της η εμφύλια διαμάχη. Μετά από πολλές περιπετειες στο εσωτερικό της χώρας, και σιδηρά διακυβέρνηση αυταρχικών δικτατορικών κυβερνήσεων, το 1997 εξελέγη Πρόεδρος της Ν. Κορέας ο Kim Dae-Jung. Αυτός δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μία πρώτη προσέγγιση βορρά και νότου (Sunshine ). Για το λόγο αυτό μάλιστα, τιμήθηκε με το Νόμπελ για την ειρήνη. Το 1997, έτος που σάρωσε τις οικονομίες πολλών Ασιατικών χωρών έπληξε δεινώς και τη Ν. Κορέα. Πρός στιγμή διακυβεύθηκαν οικονομικά επιτεύγματα ετών, χάρις όμως στην πλήρη συμμόρφωση της Κορεάτικης κυβερνήσεως προς τα συμφωνηθέντα με το ΔΝΤ, και τον επιτυχή χειρισμό τών διαπραγματεύσεων με τούς πιστωτές (ξένες τράπεζες) για το διεθνές χρέος, η υπό εξέταση χώρα, όχι μόνον ανέκτησε του βηματισμό της, αλλά θεωρείται ήδη μία από τις πλέον δυναμικές οικονομίες παγκοσμίως. Σε λιγώτερο από 4 δεκαετίες, αρχής γενομένης από το 1962, η Ν. Κορέα, μία από τις πλέον υποβαθμισμένες αγροτικές χώρες, εκβιομηχανοποιήθηκε πλήρως. Για παράδειγμα, ενώ το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα ανερχόνταν σε 2,3 δισεκ.$, το 2002 είχε φθάσει τα 477

- 18 -

δισεκ. $, και το κατά κεφαλή ακαθάριστο εισόδημα από 87$ ανήλθε αντίστοιχα στα 10,012$. Αν δεχθούμε ότι η Ε.Ε. αποτελεί ένα ενιαίο οικονομικό συνασπισμό, τότε η Κορέα κατατάσσεται 6η από πλευράς μεγέθους οικονομίας παγκοσμίως. Έχει το 40% του ΑΕΠ της Κίνας και υπερβαίνει εκείνο της Ινδίας. 11) Προσωπικότητες - Διαμορφωτές γνώμης. Προσωπικότητες, οι οποίες εν πόλλοις έχουν το μερίδιο τους στον επηρεασμό της κοινής γνώμης, δεν είναι μόνον πολιτικοί, αλλά επίσης επιχειρηματίες, καλλιτέχνες και αθλητές. Παρατίθεται κατωτέρω σχετικός πίνακας, ο οποίος, εν τούτοις, είναι ενδεικτικός:

V.I.P.S

Person Activities

President Mr. Roh Moo-Hyun President of the Republic of Korea

Prime minister Ms. Han Myeong-Sook Prime Minister

President of the Parliament Mr. Lim Chae-Jung President of the Parliament

1. Lee Myung - Bark Previous Seoul Mayor

2. Goh Kun Previous Prime Minister

3. Ms. Park Keun - Hye Previous leader of the main opposition party

4. Kim Keun - Tae Leader of Uri party

Candidates for Presidency

5. Chong Dong - Young Previous leader of Uri party

Mr. Bae Yong-Joon Actor (Winter Sonata)

Mr. Choi Min-Sik Actor (Old boy)

Artists

Mr. Rain (Real Name Mr.Jong Ji-Hoon) Singer/Actor

- 19 -

Ms. Boa Singer

Mr. Lim Kwon-Tack Mr. Park Chan-Uk Directors

Ms. Jo Su-Mi Ms. Shin Young-Ok Soprano Singers

Ms. Chang Han - Na Cellist

Mr. Paik Nam-June Video Artist

Mr. Park Chan-Uk Director

Sports Mr. Park Chan-Ho Baseball player

Mr. Park Ji-Sung Soccer Player

Public officer Mr. Ban Ki-Moon The Secretary - General of the UN

Company Sam Sung Kun-Hee, Lee (CEO)

Hyundai Ms. Hyun Jeong-Eun

12) Πολιτισμός α) Ιδιοσυγκρασία των Κορεατών Η Ν. Κορέα είναι η Ασιατική χώρα που ασπάζεται περισσότερο τις αρχές του Κομφουκιανισμού. Πυρήνας του είναι οι αρχές που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Οι σχέσεις αυτές ανάγονται σε πέντε επίπεδα: - Άρχοντα-υπηκόου - Πατέρα - γυιού - Συζύγου - γυναίκας του - Ηλικιωμένων - νεωτέρων - Μεταξύ φίλων.

- 20 -

Σύμφωνα με τον Κομφουκιανισμό, η ιεραρχία καθορίζει της σχέσεις των ανθρώπων και κάθε μέλος της κοινωνίας ρυθμίζει τη συμπεριφορά του αναλόγως. Προκειμένου να αποκτήσει κάποιος υπόσταση ως κοινωνικό όν, πρέπει να γίνουν οι δέουσες συστάσεις. Ιδιαίτερα για επιχειρηματία απαραίτητο είναι να εγχείρισει την κάρτα με τα στοιχεία του, στον Κορεάτη συνομιλήτη. Μετά τις συστάσεις και την ανταλλαγή καρτών ο “άγνωστος” αποκτά υπόσταση και δικαιούται προσήκουσας συμπεριφοράς. Οι Κορεάτες είναι εξαιρετικά ντροπαλοί, ευγενείς, πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν και με μικρές γνώσεις της Αγγλικής. Ενδιαφέρονται ο ξένος που επισκέπτεται τη χώρα τους να αποκομίσει θετικές εντυπώσεις. Για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη συμπεριφορά τους με τους αλλοδαπούς επισκέπτες. Επιπλέον, οι Κορεάτες είναι επίμονοι σε αυτό που επιχειρούν : Τα Internet Shops είναι γεμάτα από μανιώδεις χρήστες του διαδικτύου, οι σπουδαστές κυριολεκτικά εξαντλούνται στη μελέτη, τα προγράμματα για βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων είναι ατέρμονα. Τό ωράριο εργασίας εθελοντικά δεν τηρείται και διαρκεί πολύ περισσότερο από το κανονικό. Λέξη κλειδί για τους Κορεάτες είναι η υγεία. Είναι κάτι περισσότερο από φανατικοί σε θέματα που την αφορούν. Τα Σαββατοκύριακα τα βουνά είναι γεμάτα από εκατομμύρια αναρριχητές. Δεν θέλουν να απολαύσουν μόνον τη φύση, αλλά να διατηρήσουν και τη φόρμα τους. Παντού υπάρχουν σάουνες καί γυμναστήρια. Χιλιάδες υγιεινές τροφές και ποτά διατίθενται σε αγορές τροφίμων και φαρμακεία. Σχεδόν κάθε είδους τροφή, έτσι ώστε να είναι ελκυστική για τον καταναλωτή, πρέπει να θεωρείται αφροδισιακή. “Κατάλληλη για την σωματική ευεξία και ρώμη,” όπως λένε οι Κορεάτες. β) Παραδοσιακά φαγητά και ποτά Οι Κορεάτες είναι πολύ παραδοσιακοί στην κουζίνα τους. Ταξιδεύοντας στο εξωτερικό, επιδιώκουν και εκεί, να επισκεφθούν το πλησιέστερο στο ξενοδοχείο τους, Κορεάτικο εστιατόριο. Ενα τυπικό γεύμα στην Κορέα βασίζεται κυρίως στο ρύζι, σούπες και το εθνικό πιάτο Kimchi (λαχανικά τουρσί). Γύρω όμως από αυτά, ευρίσκονται συνήθως μία δωδεκάδα μικρότερα πιάτα (banchan). Βασικά στοιχεία της τροφής των κατοίκων της υπό εξέταση χώρας είναι το σκόρδο (κατά κόρον), η πιπερόρριζα (ginger), το μαύρο

- 21 -

πιπέρι, το σησαμέλαιο, η σάλτσα σόγιας και το ξύδι. Ως μπαχαρικό χρησιμοποιείται πολύ συχνά το Chilli υπό την μορφή κόκκινης παχύρευστης κρέμας (gochujang). Οι κυριώτερες specialties των Κορεατών είναι το bibimbap (ρύζι,

αυγά, κρέας και λαχανικά σε καυτή σάλτσα), το bulgogi (ψητό μοσχάρι και λαχανικά), το dolsot bibimbap (bibimbap σε γάστρα), το galbi (μοσχαρίσια παϊδάκια) και το mandu (τηγανητοί ή βραστοί κεφτέδες από κρέας, λαχανικά και χορταρικά). Επίσης από τα noodles κυρίως το naengmyeon (noodles με παγωμένο ζωμό μοσχαριού, λαχανικά και μισό αυγό). Οι Κορεάτες καταναλώνουν επίσης τεράστιες ποσότητες ιχθύων σε κάθε μορφή. Σε μερικά εστιατόρια σερβίρεται κρέας σκύλου ή φιδιών (!). Συνηθί ζεται επίσης να τρώγονται ζωντανά χταπόδια (!). Και στις τρείς περιπτώσεις αυτού του είδους η τροφή θεωρείται αφροδισιακή δηλ. “κατάλληλη για την σωματική ευεξία και ρώμη”. Αλκοολούχα που καταναλώνονται στη Ν. Κορέα είναι κατά σειρά προτιμήσεως η μπύα και το εθνικό ποτό soju. Γενικά οι Κορεάτες αγαπούν το αλκοόλ. Ωστόσο ο λαός αυτός είχε υιοθετήσει αρχικά τις πάλαι ποτέ συνήθειες των Ρώσων. Οινοποσία όχι χάριν διασκεδάσεως, αλλά μέχρι αναισθησίας. Με την πάροδο όμως του χρόνου η κατάσταση βελτιώθηκε και επήλθαν αλλαγές στις συνήθειες του μέσου καταναλωτή. Οι ανωτέρω αλλαγές συνοψίζονται ως εξής: - Κατανάλωση οινοπνευματωδών με ιδιαίτερη έμφαση, από πλευράς καταναλωτή, στη γεύση και το άρωμα. - Η νεώτερη γενιά προτιμά κατανάλωση οινοπνευματωδών δυτικού τύπου. - Συνήθως συναντώνται 3-4 άτομα που καταναλώνουν οινόπνευμα σε λογικές ποσότητες. - Ελαφρά κατανάλωση οινοπνευματωδών σε οικογενειακό κύκλο. Οι κυριώτεροι καταναλωτές ευρίσκονται ηλικιακά μεταξύ 20-30 ετών. Παλαιότερα οι γυναίκες απείχαν της καταναλώσεως οινοπνευματωδών. Εδώ και μερικά χρόνια όμως επικράτησε η συνήθεια αυτή και στον γυναικείο πληθυσμό της χώρας. Ιδιαίτερα στις φοιτήτριες και τις γυναίκες που ζούν μόνες τους. Άλλωστε οι εγχώριες ποτοποιϊες προωθούν στην αγορά προϊόντα με σχετικώς χαμηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα. γ) Αθλητισμός

- 22 -

Όπως προαναφέραμε, οι Κορεάτες αθλούνται. Σε κάθε γειτονιά υπάρχουν πολλά γυμναστήρια στα οποία γίνεται κανείς μέλος έναντι χαμηλού τιμήματος. Τα κυριώτερα sports στα οποία επιδίδονται οι κάτοικοι της υπό εξέταση χώρας είναι κατά σειρά προτεραιότητας: - το ποδόσφαιρο. Το 2002, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της FIFA που φιλοξενήθηκε από τη Ν. Κορέα και την Ιαπωνία, η πρώτη έφθασε στους ημιτελικούς. Εκείνη την εποχή 10 νέα στάδια εγκαινιάσθηκαν. - το taekwondo. Είναι ένα άθλημα πολεμικών τεχνών Κορεάτικης προελεύσεως με εκατομμύρια πιστούς ανά τον κόσμο. Οι Κορεάτες άνδρες το διδάσκονται κατά τή διάρκεια των 2 ετών της υποχρεωτικής στρατιωτικής τους θητείας. - το baseball. Η Κορέα κέρδισε μπρούτζινο μετάλλιο για το άθλημα αυτό, στους Ολυμπιακούς αγώνες του Σύδνεϋ (2000). - το basketball. Το πρωτάθλημα αρχίζει το Νοέμβριο και λήγει τον Απρίλιο. Συμμετέχουν 10 ομάδες με δικαίωμα δύο ξένων παικτών σε κάθε μία από αυτές. δ) Τέχνες - Αρχιτεκτονική Τα πιο αντιπροσωπευτικά της παραδείγματα, ως παραδοσιακή τέχνη, τα συναντούμε στα παλάτια της Σεούλ και στους Βουδιστικούς ναούς. Επίσης στο παραδοσιακό χωριό Namsangol, όχι μακρυά από την Σεούλ, και στο Jeonju υπάρχουν χαρακτηριστικά δείγματα κατοικιών της άλλοτε άρχουσας τάξης. - Κινηματογράφος Η βιομηχανία του Κορεάτικου κινηματογράφου (www. Koreanfilm. org) παράγει περίπου 50-60 φίλμς ετησίως. Υπάρχει σχετική ποσόστωση, σύμφωνα προς την οποία, τα κινηματοθέατρα υποχρεούνται να προβάλλουν, 146 ημέρες του έτους, εγχώριες ταινίες. Στη δεύτερη πόλη της Ν. Κορέας, το Pusan, οργανώνεται από το 1996 ετήσιο φεστιβάλ κινηματογράφου διεθνούς εμβέλειας. Το 2004, μάλιστα, είχε φιλοξενήσει ως τιμώμενο πρόσωπο, τον σκηνοθέτη μας Θόδωρο Αγγελόπουλο. Αρχικά τα θέματα την εγχωρίων φίλμς ήσαν εμπνευμένα από τον Κορεατικό πόλεμο (1950-53). Αργότερα η θεματολογία αφορούσε κυρίως σε κωμωδίες η ιστορίες του υποκόσμου (gangster movies). Τελευταία, πλην των αισθηματικών, έχει αναπτυχθεί η θεματολογία

- 23 -

των ψυχολογικών ταινιών. Μερικά από αυτά, γνωστά και στην Ελλάδα, είχαν διεθνή επιτυχία σε παγκόσμια festivals και έλαβαν τιμητικές διακρίσεις όπως π.χ. τα Old boy, No sympathy for lady Vengeance κ.λ.π. Νέοι σκηνοθέτες όπως οι Lim Kwon-Tack και Park Chan Uk έχουν προσελκύσει των προσοχή του κινηματογραφόφιλου κοινού διεθνώς. Σύμφωνα με στοιχεία του Korean Film Council τα έσοδα από την προβολή κορεατικών φίλμς στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 30% σε σχέση με το 2004. Φανατικοί λάτρες του Κορεατικού κινηματογράφου είναι οι Γιαπωνέζοι. Το 2005, τα έσοδα από παρουσίαση Κορεατικών ταινιών στην Ιαπωνία ανήλθαν σε 60 εκ. δολ. Στην Κίνα οι ίδιες ταινίες σημείωσαν, την ίδα χρονιά, αύξηση κατά 157,5%. Οι Κορεάτες είναι φανατικοί φίλοι της 7ης τέχνης. Πλήν των κλασσικών κινηματογραφικών αιθουσών, υπάρχουν παντού χώροι όπου, νέοι κυρίως, μπορούν να παρακολουθήσουν με άνεση από τον καναπέ τους, φίλμς σε μορφή DVD. - Λογοτεχνία Τον 12ο αιώνα, ο μοναχός Illyeon συνέγραφε το έπος Samgukyusa (μύθοι και θρύλοι των τριών δυναστειών), που θεωρείται ως η πιό άρτια λογοτεχνική εργασία των παλαιοτέρων χρόνων της ιστορίας της Κορέας. Από το 1945, η εγχώρια λογοτεχνία έπαυσε απότομα να επηρεάζεται από την Κίνα ή των Ιαπωνία, όπως γινόταν μέχρι τότε, και άρχισε να δέχεται σε μεγάλο βαθμό, επίδραση από τα Δυτικά πρότυπα. Η έννοια του υπαρξισμού εδραιώθηκε ως η βάση της Κορεάτικης φιλοσοφίας. Μερικά από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της σύγχρονης λογτεχνίας της Ν. Κορέας με διεθνή απήχηση, είναι τα εξής (ο τίτλος λογοτεχνίας τους στην Αγγλική): α) Playing with Fire (1997) του Lee Chong-rae, β) Appointment with My Brother (2002) του Yi Mun-Yol, γ) A Dwarf Launches a Little Ball (1976) του Cho Se-Hui, δ) Faint Shadow of Love (2002) του Kim Kwang-Kyu, ε) The Silence of Love (1926) του Han Yongun Μικρές ιστορίες, γραμμένες από επιφανείς, σύγχρονους Κορεάτες συγγραφείς είναι προσιτές, άνευ επιβαρύνσεως, στο διαδίκτυο (www. korea.net μετά click στη λέξη Culture).

- 24 -

- Μουσική Η παραδοσιακή μουσική της Κορέας παίζεται από έγχορδα όργανα, κυρίως το gayageum (12 χορδο σαντούρι) και το haegum (δίχορδο βιολί), που συνοδεύονται από καμπάνες, gongs, κύμβαλα, τύμπανα, κόρνα και φλάουτα. Περισσότερες πληροφορίες για 50 μουσικά όργανα Κορεάτικης μουσικής στο www.ncktpa.go.kr Η προαναφερόμενη παραδοσιακή μουσική υποδιαιρείται σε τρείς κατηγορίες: α) jeongak. Μουσική που παιζόνταν στά παλάτια. β) bulgyo eumak. Παίζεται και τραγουδιέται στούς Βουδιστικούς ναούς. γ) samulnori. Τραγουδιόταν από λαϊκούς διασκεδαστές στην επαρχία. - Ζωγραφική - γλυπτική Καταλυτική είναι η επιρροή της Κίνας στην παραδοσιακή ζωγραφική και γλυπτική της υπό εξέταση χώρας. Τοιχογραφίες σε εκατοντάδες ναούς απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή του Βούδα και παραπέμπουν σε σχήματα που έχουν ως στόχο την πνευματική ενόραση. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αρχαίας γλυπτικής είναι τα πέτρινα αγάλματα του Βούδα και οι παγόδες. Θαυμάσια μπρούτζινα αγάλματα του Βούδα συναντά κανείς στο Εθνικό Μουσείο. Πολλές πόλεις διατηρούν ειδικούς χώρους, μεγάλης έκτασης, γιά παρουσίαση γλυπτών δημιουργημάτων. Τέτοιοι χώροι ευρίσκονται στο Ολυμπιακό Πάρκο της Σεούλ, στο Chuncheon, το Buyeo και το Jeju-do. Εξάλλου, πολλά υψηλά κτίρια συνηθίζεται να διακοσμούνται εξωτερικά με εξαίσια γλυπτά. - Αγγειοπλαστική - κεραμική Αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στην επιφάνεια αγγεία ηλικίας 10.000 ετών. Η αγγειοπλαστική έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή της τον 12ο αιώνα. Από τότε ανάγονται τα περίφημα πήλινα αγγεία με το χαρακτηριστικό ανοικτό, πράσινο χρώμα και την υαλώδη επίχριση. - Θέατρο - Χορός - Όπερα Οι λαϊκοί χοροί της Κορέας περιλαμβάνουν τον samulnori (χορός με τύμπανα), τον talchum (χορός με μάσκες) και τον salpuri (παγανιστικό χορό). Εκτός από τα θέατρα που παρουσιάζουν έργα, παλαιότερα ή νεώτερα, του εγχωρίου ή διεθνούς ρεπερτορίου, υπάρχουν και μερικά αποκλειστικά για τουρίστες. Είναι τα θέατρα στα οποία σερβίρεται φαγητό παράλληλα με την παρακολούθηση του θεάματος.

- 25 -

Στην Κορέα η όπερα, που προσομοιάζει στα Δυτικά πρότυπα φέρει το όνομα changgeuk. Ένα άλλο είδος όπερας καλείται pansori και σε αυτό υπάρχει αφηγητής (συνήθως γυναίκα), που εξιστορεί τα γεγονότα τραγουδώντας με χαρακτηριστικό τόνο φωνής και χτυπώντας ταυτόχρονο ένα ταμπούρλο. Μερικές φορές, για να προσδώσει έμφαση στα διαδραματιζόμενα επί σκηνής τινάζει ελαφρά μιά βεντάλια. Συχνότατα μετακαλούνται διασημότητες στον χώρο της κλασσικής και της όπερας την οποία οι Κορεάτες λατρεύουν. Πολλοί επίσης καλλιτέχνες του εγχώριου λυρικού θεάτρου έχουν επιτύχει νά σημειώσουν διεθνή καριέρα (Jo Su-Mi, Youngok Shin). 13) Αργίες- Ωράριο εργασίας - Αργίες 1/1 Πρώτη του Νέου Έτους

(Seol)

Η πρώτη ημέρα του πρώτου μήνα του σεληνιακού έτους. Δύο ημέρες κοντά στην ημέρα αυτή είναι επίσης αργίες.

1/3 Ημέρα εξεγέρσεως για την Ανεξαρτησία

Σε ανάμνηση της εξεγέρσεως, το 1919, για απελευθέρωση από τον ζυγό της Ιαπωνίας.

5/4 Ημέρα της κληματαριάς Ημέρα κατά την οποία σε ολόκληρη την επικράτεια της Κορέας, φύονται δένδρα.

1/5 Πρωτομαγιά Όχι για τον δημόσιο τομέα 5/5 Ημερά των παιδιών Τα γενέθλια του Βούδα Η 8η ημέρα του 4ου μήνα του

σεληνιακού ημερολογίου 6/6 Ημέρα των πεσόντων Ημέρα για τους θυσιασθέντες στα

πεδιά των μαχών. 17/7 Ημέρα του Συντάγματος Σε ανάμνηση της ψηφίσεως του

Συνταγματικού νόμου (1948) 15/8 Ημέρα

απελευθερώσεως από την Ιαπωνία

Την ημερομηνία αυτή, μετά από 35ετή ζύγο, η Κορέα απελευθερώθηκε από τους Γιαπωνέζους (1945)

Chuseok Η 15η ημέρα του 8ου μήνα του

- 26 -

σεληνιακού έτους. Οικογενειακή γιορτή. Ημέρα μνήμης για τους νεκρούς.

3/10 Ημέρα ιδρύσεως του Έθνους

Εορτάζεται η ημερομηνία ιδρύσεως του Κορεατικού Έθνους από τον Dangun το 2.333 π.χ.

25/12 Χριστούγεννα - Ωράριο εργασίας Το βασικό ωράριο εργασίας είναι από 9π.μ-6μ.μ (ή αργότερα). Τα πολυκαταστήματα ανοίγουν 10:30 π.μ. και κλείνουν 7:30 μ.μ κατά την διάρκεια ολόκληρης της εβδομάδας. Τα μικρότερα καταστήματα εργάζονται συνήθως από 9π.μ, έως 9μ.μ. όλη την εβδομάδα. Οι τράπεζες αρχίζουν τις εργασίες τους από 9:30π.μ. και τελειώνουν 4:30 μ.μ (Δευτέριο -Παρασκευή). Το ωράριο των δημοσίων υπηρεσιών είναι από 9π.μ-6μμ, Δευτέρα μέχρι Παρασκευή για τους μήνες Μάρτιο-Οκτώβριο και 9π.μ-5μ.μ. τις ίδιες ημέρες, για το διάστημα Νοεμβρίου - Φεβρουαρίου. Οι ξένες πρεσβείες εργάζονται από 9π.μ-5μ.μ. (Δευτέρα - Παρασκευή). 14) Χρήσιμα Internet Sites Usenet group soc.culture.korea South Korea Information httpQ//sunsite.sut.ac.jp/asia/korea/korea.html Information Sources in South Korea http://comp.kbsc.re.kr/ Korea_info_server.html City Net-South Korea http://www.city.net/countries/south_korea Yahoo: South Korea directory http://www.yahoo.com/Regional/Countries/Korea_South 15) Κλίμα Το κλίμα της Ν. Κορέας είναι εύκρατο και οι εποχές που διαδέχονται η μία την άλλη ευδιάκριτες. Η άνοιξη αρχίζει στα τέλη Μαρτίου και τελειώνει τον Μάϊο. Η θερμοκρασία αυξάνεται από τον Μάρτιο. Το καλοκαίρι (Ιούνιος - αρχές Σεπτεμβρίου) είναι ζεστό και υγρό. Η θερμοκρασία είναι δυνατό να φθάσει τους 35οc. Το ήμισυ των ετησίων βροχοπτώσεων, το συναντάμε στα τέλη Ιουνίου μέχρι

- 27 -

και τον Ιούλιο (μουσώνες). Η πιο ζεστή περίοδος δηλ. μέσα Ιουλίου μέχρι μέσα Αυγούστου, είναι και η περίοδος διακοπών. Το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος - Νοέμβριος) έχει ζεστές ημέρες και δροσερές νύχτες. Ο ουρανός είναι καθαρός. Θεωρείται η καλύτερη εποχή. Ο χειμώνας (Δεκέμβριος- μέσα Μαρτίου) παρουσιάζει αντιθέσεις. Μερικές ημέρες είναι πολύ ήπιες και άλλες εξαιρετικά ψυχρές. Ενίοτε η θερμοκρασία είναι δυνατό να μειωθεί στους -20οc. Συχνά χιονίζει.

Μέσες θερμοκρασίες Σεούλ Ιανουάριος: - 2,6 οc Αύγουστος : 25,5 οc Daejon Ιανουάριος: - 1, 5 οc Αύγουστος : 24,8 οc Pusan Ιανουάριος: 3, 2 οc Αύγουστος : 23,7 οc Jeju Ιανουάριος: 6, 5 οc Αύγουστος : 24,8 οc Gyeongju Ιανουάριος: 1, 8 οc Αύγουστος : 23,3 οc 16) Κοινωνικά προβλήματα Εν πρώτοις η αποκάλυψη ότι η Β. Κορέα έχει φιλοδοξία να

καταστεί πυρηνική δύναμη και η συνεχιζόμενη εκ μέρους της προκλητική συμπεριφορά δημιουργεί ανασφάλεια στους κατοίκους της υπό εξέταση χώρας. Ο ηγέτης της Kim Jong-Il είναι απρόβλεπτος και αποτελεί έναν οιονεί κίνδυνο. Ακολουθούν άλλα προβλήματα, όπως π.χ. ο αναβρασμός που επικρατεί μεταξύ του αγροτικού πληθυσμού για των πιθανολογούμενη υπογραφή εντός του 2007 συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Η.Π.Α.-Ν. Κορεάς. Υπάρχουν βάσιμοι και αντικειμενικοί φόβοι για συρρίκνωση ορισμένων τομέων της γεωργίας της υπό εξέταση χώρας. Αναφερθήκαμε επίσης (στο στοιχ. 5 Περιβάλλον - Οικολογία - Γεωγραφία), στα οικολογικά προβλήματα που προκαλούν δυναμικές αντιδράσεις ακτιβιστών και περιβαλλοντολόγων.

- 28 -

Αν και η Ν. Κορέα είναι μία από τίς χώρες που θεωρούνται διεθνώς ως ολιγώτερο πληττόμενες από την εγκληματικότητα, εν τούτοις η άρχουσα οικονομική ολιγαρχία, (chaebols), με τις καταπληκτικές επιδόσεις της στη βελτίωση της οικονομίας της χώρας, εμφανίζεται συχνότατα άπληστη και διεφθαρμένη. Πρόεδροι των κολοσσών Hyundai και Daewoo οδηγήθηκαν στη φυλακή για καταχρήσεις και διαπλοκή με πολιτικά πρόσωπα. Εξάλλου, η δομή της κοινωνίας, όπως έχει διαμορφωθεί από τις αρχές του Κομφουκιανισμού (βλ. ανωτέρω υπό στοιχ. 12. πολιτισμός), αμφισβητείται ζωηρά από τις νεώτερες γενεές που ασφυκτιούν υπό την πίεση φαινομένων νεποτισμού, αναξιοκρατίας και γεροντοκρατίας.

- 29 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

- 30 -

Α. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ Ν. ΚΟΡΕΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2006. 1. Γενικά

Με πληθυσμό 48,3 εκ. κατοίκων και συνολικό ΑΕΠ 888δις.$ το 2006 (Πηγή: Δ.Ν.Τ.), η οικονομία της Κορέας συγκρίνεται σε μέγεθος, αν και υπερέχει, της Ινδίας και του Μεξικού. Το υπό εξέταση έτος, το κατά κεφαλή ΑΕΠ έφθασε τα 18.390$, παρόμοιο με εκείνο της Πορτογαλίας και της Σλοβενίας.

Παρ’όλα αυτά, ο ρυθμός οικονομικής αναπτύξεως της υπό εξέταση χώρας υπολείπεται άλλων, ταχύτατα αναπτυσσομένων κρατών. Έτσι η παγκόσμια κατάταξη της Ν. Κορέας στη λίστα τον πλέον ανεπτυγμένων οικονομιών για το 2006, ήταν δυσμενής. Απώλεσε την 7η θέση και κατετάγη 8η μετά την Ρωσία (σύνολο ΑΕΠ: σχεδόν 1000δις.$). Σύμφωνα εξάλλου με υπολογισμούς του Δ.Ν.Τ., η Ινδία αναμένεται κατά το τρέχον έτος να υπερκεράσει την Κορέα και να καταστεί η 3η μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας μετά την Κίνα και την Ιαπωνία.

Το 2006, η οικονομία της Ν. Κορέας πέτυχε ρυθμό ανάπτυξης σύμφωνο προς τα προβλεφθέντα. Παρ’όλα αυτά, το β' εξάμηνο του ιδίου έτους, η αύξηση του Α.Ε.Π. επιβραδύνθηκε (4%) λόγω μειώσεως της εσωτερικής καταναλώσεως.

Νότια Κορέα : Οικονομικοί δείκτες (2006-2008) Πηγή: Δ.Ν.Τ

2006 2007 2008

Ετήσια διαμόρφωση ΑΕΠ (επί %)

5 4,4 4,4

ΑΕΠ σε δις.$ 888,267 942,975 1.000,53

Κατά κεφαλή ΑΕΠ σε $ 18.391,68 19.485,44 20.633,55

Πληθωρισμός (%) 2,2 2,5 2,5

Ανεργία (%) 3,5 3,3 3,1

Ισοζύγιο τρεχόντων λογαριασμών σε δις. $

6,093 3,08 -0,166

2. Εθνικό χρέος (Πηγή: Υπουργείο Προϋπολογισμού και Σχεδιασμού Ν. Κορέας)

Διαμορφώνεται σε επίπεδα του 30% ή ολιγώτερο του ΑΕΠ. Η Ν. Κορέα αποτελεί μία από τις ολιγώτερο “χρεωμένες” χώρες στα πλαίσια του ΟΟΣΑ.

3. Κρατικός προϋπολογισμός (Πηγή: Υπουργείο Προϋπολογισμού και Σχεδιασμού Ν. Κορέας)

Το 2006, το σύνολο των εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού της Ν. Κορέας ανήλθε στα 144τρις. won. Από αυτά, το 82,1% προήλθε από την

- 31 -

φορολογία και 4,5% από δασμούς. Τα έξοδα για αμυντικές δαπάνες έφθασαν το 16,2% των συνολικών εξόδων του Προϋπολογισμού, για την παιδεία το 19,7%, για την οικονομική ανάπτυξη το 19,5% και για την κοινωνική πρόνοια το 13,4%.

4. Ισοζύγιο πληρωμών (Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Ν. Κορέας)

Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχόντων λογαριασμών διαμορφώθηκε στα 6,1δις.$. ενώ το 2005 είχε φθάσει τα 10,4 δις. $. Αιτία η μείωση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο εμπορίου προϊόντων και η αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο εμπορίας υπηρεσιών. Το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο αγαθών έφθασε το 2006 στα 16,1 δις. $, δηλ. 7δις. $ μείον σε σχέση με το 2005, λόγω αυξήσεως της αξίας των εισαγωγών (κυρίως καυσίμων και πρώτων υλών). Πράγματι η αύξηση της αξίας των εισαγωγών (+18,4%) ήταν μεγαλύτερη εκείνης των εξαγωγών (+14,4%). Το έλλειμμα στο εμπόριο υπηρεσιών έφθασε τα 18,8 δις.$, ήταν δηλ.μεγαλύτερο κατά 5,6δις$. συγκριτικά με το 2005.

5. Ισοτιμία δολλ. Η.Π.Α.- won Στα τέλη το 2006 η αξία του won είχε ανατιμηθεί κατά 8,8% έναντι του $

συγκριτικά με το 2005, δηλ. από 1$: 1.011,6 won διαμορφώθηκε σε 1$: 929,8 won. Η μέση ισοτιμία για το 2006 ήταν 1$: 955,1 won δηλ. 7,2% ανατίμηση του won $. Η αντίστοιχα μέση ισοτιμία για το 2005 ήταν 1$: 1.024,1 won (Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Ν. Κορέας).

6. Συναλλαγματικά αποθέματα Στά τέλη του Φεβρουαρίου 2007 ανερχόταν σε 242,8 δις.$. Η Ν. Κορέα

κατατάσσεται παγκοσμίως 5η σε αξία συναλλαγματικών αποθεμάτων μετά την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ρωσία και την Ταϊβάν (Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Ν. Κορέας)..

7. Εσωτερικές επενδύσεις Σύμφωνα με έκθεση της Asian Development Bank για το 2007, η

οικονομική φορά της Ν. Κορέας ενισχύθηκε από την αύξηση δαπάνης κεφαλαίων (3,2% το 2006). Η δαπάνη αυτή οφείλεται πρωτίστως στην άνοδο της τιμής των ακινήτων οι οποίες αύξησαν τα έξοδα κατασκευής κατά το β' εξάμηνο του 2006. Σταθερή βελτίωση σημείωσαν και οι δαπάνες για αγορά μηχανημάτων και εξοπλισμού (7,5% το 2006). Οι εσωτερικές επενδύσεις, στο σύνολό τους, συνεισέφεραν κατά 1% στην αύξηση του ΑΕΠ για το 2006.

8. Αλλοδαπές, άμεσες επενδύσεις Η εισροή αλλοδαπών, αμέσων επενδύσεων (Α.Ε.Ε.) στη Ν. Κορέα

αυξήθηκε σημαντικά μετά τη φιλελευθεροποίηση του σχετικού συστήματος έπειτα από την οικονομική κρίση του 1997.Οι Α.Ε.Ε. αυξήθηκαν σχεδόν κατά

- 32 -

385% την περίοδο 1996-1999. ΤΟ 2001 επήλθε κάποια κάμψη οφειλόμενη στη διεθνή οικονομική στασιμότητα, στην επιβράδυνση της οικονομίας στη Ν. Κορέα και στην ανακοπή της ροής επενδύσεων λόγω της τρομοκρατικής ενέργειας της 11-9-2001. Το 2004 υπήρξε ανάκαμψη του κλίματος. Εν τούτοις, το σύνολο των Α.Ε.Ε. στη Ν. Κορέα είναι πολύ μικρότερο εάν συγκριθεί με τις επενδύσεις σε άλλες χώρες που έχουν παρεμφερή οικονομία. Κύρια αιτία είναι η δυσμενής φορολογική μεταχείριση των ξένων επενδυτών.

9. Εξωτερικό εμπόριο α. Εξαγωγές

Το 2006, οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 14,4% και η συνολική τους αξία έφθασε τα 325 δις. $. Τα κυριώτερα εξαχθέντα προϊόντα ήσαν οχήματα, ηλεκτρονικά προϊόντα οικιακής χρήσεως, microchips και πλοία.

Η Κίνα υπήρξε ο πρώτος εξαγωγικός προορισμός της Ν. Κορέας με όγκο διμερών συναλλαγών περίπου 70δις.$. Ακολουθούν η Ε.Ε. (48,5 δις.$), οι Η.Π.Α. (43,2δις.$) και οι χώρες ASEAN (32,1 δις. $). Άλλοι αξιόλογοι εμπορικοί εταίροι της Ν. Κορέας είναι η Ιαπωνία (26,5δις. $), το Χόνκ Κόνγκ (18,9 δις. $) και η Ταϊβάν (13 δις. $).

β) Εισαγωγές Η αξία των εισαγωγών, λόγω ανόδου της τιμής των πρώτων υλών και των

καυσίμων κατά το 2006, σημείωσε μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση (18,4%) σε σχέση με εκείνης των εξαγωγών (14,4%). Οι κυριώτεροι προμηθευτές της Ν. Κορέας είναι κατά σειρά η Ιαπωνία (52 δις. $), η Κίνα (48,6δις. $), οι Η.Π.Α. (33,7 δις. $) και η Ε.Ε. (30,1 δις. $). Μεγαλύτερη αύξηση κατά το 2006, παρουσίασαν οι εισαγωγές από τα Η.Α.Ε. (29,1%), και τη Σαουδική Αραβία (27,6%) Η τελευταία εξήγαγε αγαθά (κυρίως πετρέλαιο) αξίας 20,6 δις. $.

γ) Εμπορικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου αγαθών διαμορφώθηκε σε αξία το

2006, στα 16 δις. $ και ήταν χαμηλότερο προηγουμένων ετών. Κύριο λόγο διαδραμάτισε πέραν της αυξήσεως των εισαγωγών (κυρίως πρώτων υλών και καυσίμων) και το διμερές εμπόριο της Ν. Κορέας με δύο από τους κυριωτέρους εταίρους της : Την Ιαπωνία και την Κίνα. Με την πρώτη, το εμπορικό έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών της υπό εξέταση χώρας, έφθασε το ρεκόρ των 25,3 δις.$ Αιτία η εξάρτηση των Νοτιοκορεατικών βιομηχανιών για την αγορά μερών από την Ιαπωνία προς τελειοποίηση των προϊόντων τους και η δυσκολία τους να διεισδύσουν στην αγορά της χώρας του Ανατέλλοντος ηλίου. Επιπρόσθετα ρόλο έπαιξε και ενίσχυση του won έναντι του yen κατά 31% από το 2004. Για πρώτη φορά, εξάλλου, παρουσιάσθηκε μείωση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου της υπό εξέταση χώρας με την Κίνα, λόγω μειώσεως ζητήσεως από την δεύτερη, χάλυβα και πετροχημικών προϊόντων προελεύσεως Ν. Κορέας.

- 33 -

Από την άλλη πλευρά, το εμπορικό ισοζύγιο υπηρεσιών παρουσιάζει έλλειμμα, που έχει διπλασιασθεί στο διάστημα της περιόδου 2004-2006 και ανέρχεται σε 18,8 δις. $, κυρίως λόγω σπουδών και αναψυχής των Νοτιοκορεατών στο εξωτερικό.

Η προοπτική, για το 2007, είναι ότι καθώς θα υπάρξει μία ήπια επιβράδυνση της πορείας στην οικονομία την Η.Π.Α. και θα συνεχισθεί η ισχυροποίηση του won έναντι του $, είναι ενδεχόμενο να δημιουργηθεί μία ενισχυτική αύξηση του ποσοστού εξαγωγών της Ν.Κορέας (Πηγή: ΔΝΤ).

10. Ορισμένα σημαντικά στοιχεία που αφορούν στην εξέλιξη την δεδομένων της οικονομίας της Ν. Κορέας

1. Η οικονομία της Ν. Κορέας σημείωσε το 2006 αύξηση του ΑΕΠ κατά 5%. Οι προοπτικές για το 2007 είναι αύξηση του ΑΕΠ κατά 4,4%, άνω του μ.ο. των χωρών ΟΟΣΑ. Με κατά κεφαλή ΑΕΠ που συγκρίνεται με εκείνο της Πορτογαλίας και της Σλοβενίας, η Ν. Κορέα αναμένεται να επιτύχει κατά κεφαλή ΑΕΠ 20.000$ στο εγγύς μέλλον.

2. Η Ν. Κορέα, εξαιτίας της εξασθενήσεως της εσωτερικής καταναλώσεως και της ανόδου των τιμών των καυσίμων απώλεσε το 2006 την 7η θέση της παγκοσμίως, ως ισχυρά οικονομία (η Ε.Ε. υπολογίζεται ως μία ενότητα), την οποία κατέκτησε η Ρωσία. Άλλα και η έβδομη θέση της απειλείται το 2007 από την Ινδία που αναπτύσσεται ταχέως.

3. Αν και ο όγκος των αλλοδαπών επενδύσεων έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την απελευθέρωση του ισχύοντος στη Ν. Κορέα συστήματος μετά το 1997, γενικώς τα επενδεδυμένα ξένα κεφάλαια είναι ολιγώτερα των προσδοκομένων. Τούτο οφείλεται στα κενά της ισχύουσας νομοθεσίας και στην μεροληπτική κατά των ξένων μεταχείριση, ιδιαίτερα στην περίπτωση επιβολής φόρων.

4. Το πλεόνασμα των τρεχόντων λογαριασμών της υπό εξέταση χώρας θα συρικνωθεί έτι περαιτέρω άν και οι εξαγωγές της παραμένουν ισχυρές, λόγω αυξήσεως των εισαγωγών καυσίμων πρώτων υλών και υπηρεσιών. Το έλλειμμα στο εμπόριο υπηρεσιών διπλασιάστηκε τη διετία 2004-2006 και έφθασε τα 18,8δις. $. Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισε η άνοδος των τιμών των καυσίμων και των πρώτων υλών.

5. Μία ήπια επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής αναπτύξεως των Η.Π.Α. και η συνεχιζόμενη αντιστοιχία δολ. Η.Π.Α προς το won με ενίσχυση του τελευταίου, θα μπορούσε να ωφελήσει τις εξαγωγές Κορεατικών προϊόντων. Πάντως θα πρέπει νά ληφθεί υπόψη η μείωση του εμπορικού πλεονάσματος της υπό εξέταση χώρας προς την Κίνα εξαιτίας μειώσεως των εισαγωγών από την δεύτερη χάλυβα και πετροχημικών προϊόντων από τη Ν. Κορέα.

- 34 -

6. Η Κίνα αποτελεί τον πρώτο εξαγωγικό προορισμό των Κορεατικών προϊόντων και η Ε.Ε. τον δεύτερο. Η υπό εξέταση χώρα εξήγαγε αγαθά αξίας 38δις. ΕΥΡΩ στην Ε.Ε. το 2006, ενώ το ίδιο έτος εισήγαγε από την Ε.Ε. προϊόντα ύψους 23 δις. ΕΥΡΩ. Το διμερές εμπόριο Ε.Ε.- Ν. Κορέας αυξήθηκε ετησίως κατά 9,8% τα τελευταία 5έτη.

7. Η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη Ν. Κορέα. Το 2006, το σύνολο των αλλοδαπών, αμέσων επενδύσεων στην ίδια χώρα ήταν σχεδόν 9 δις. ΕΥΡΩ, εκ των οποίων προελευσέως εταιρειών Ε.Ε. 4 δις. ΕΥΡΩ. Από προελεύσεως Ιαπωνία και Η.Π.Α. ήταν αντίστοιχα 1,7 δις. και 1,4 δις. ΕΥΡΩ.

8. Η αναμενόμενη αύξηση του εθνικού εισοδήματος γύρω στα 200δις. ΕΥΡΩ, θα επιτρέψει στον Κρατικό Προϋπολογισμό της υπό εξέταση χώρας το 2007 να συμπεριλάβει κονδύλιο αυξημένο κατά 9,6% για έρευνα και ανάπτυξη (R and D), την κοινωνική πρόνοια και την υγεία. Επιπρόσθετα για οικονομική στήριξη των αγροτικών περιοχών που ενδεχομένως να πληγούν από την εφαρμογή σε ισχύ της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Η.Π.Α.- Ν. Κορέας.

9. Επειδή η υπό εξέταση χώρα εξαρτάται απόλυτα από άλλα κράτη στον ενεργειακό τομέα, αποδίδει μεγάλη σημασία πρός αυτή την κατεύθυνση. Το ενταύθα Υπουργείο Εμπορίου-Βιομηχανίας -Ενέργειας δημιούργησε ένο ταμείο ενεργείας προκειμένου να ενισχύσει την προσπάθεια τοπικών εταιρειών πετρελαίου για αποκτήση αποθεμάτων του προϊόντος στο εξωτερικό και να χρηματοδοτήσει προγράμματα εξευρέσεως ή εξοικονομήσεως ενέργειας.

10. Υφίσταται μεγάλη διάσταση οφελημάτων μεταξύ κανονικού και εκτάκτου εργατικού δυναμικού, πρός όφελος του πρώτου. Έτσι εξηγείται το υψηλό ποσοστό ανεργίας στους νέους (8%).

11. Προκειμένου να καταστεί ελκυστικός τόπος για άμεσες ξένες επενδύσεις, η Κορέα έχει υιοθετήσει την τακτική συνάψεως συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου (ΣΕΕ). Ήδη έχουν τεθεί σε ισχύ παρόμοιες συμφωνίες με Χιλή, Σιγκαπούρη και EFTA. Έχουν υπογραφεί με το Μεξικό, ASEAN (μόνον για τα αγαθά) και εντελώς πρόσφατα με τις Η.Π.Α. Έχουν αρχίσει η πρόκειται να αρχίσουν συνομιλίες για υπογραφή ΣΕΕ. με Καναδά, Ινδία, Κίνα, Mercosur, χώρες της Μέσης Ανατολής και βεβαίως με την Ε.Ε. Όσο δεν θα υπογράφεται με προοπτική να τεθεί σε ισχύ Σ.Ε.Ε. Ε.Ε-Ν. Κορέας, το μερίδιο στην αγορά της υπό εξέταση χώρας, κρατών που έχουν ήδη επισυνάψει με αυτή παρόμοια συμφωνία, ενισχύεται καθιστώντας δυσχερή την θέση Ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως π.χ. με την περίπτωση των χοιρινών κρεάτων και των κρασιών προελεύσεως Χιλής.

- 35 -

Β. Ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΑ ΚΑΙ Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ Ν. ΚΟΡΕΑ

Ι. Καθοριστικός ο παράγοντας της Κίνας στην εξέλιξη της οικονομίας της Ν. Κορεάς.

Όπως είναι φυσικό, η οικονομική ανέλιξη της Κίνας επηρεάζει άμεσα τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα, την οικονομία της Ν. Κορέας. Μέχρι τώρα η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας επηρεάζει θετικά τη δραστηριοποίηση της υπό εξέταση χώρας, ως οικονομικής δυνάμεως, στο διεθνή χώρο. Ότι ισχύει όμως σήμερα, δεν είναι βέβαιο ότι θα ισχύει και αύριο.

Το 1992, όταν η Ν. Κορέα και η Κίνα συνήψαν διπλωματικές σχέσεις, το μεταξύ τους εμπόριο ήταν μηδενικό. Την εποχή εκείνη Η.Π.Α. και Ιαπωνία ήσαν οι πλέον εξέχοντες οικονομικοί εταίροι της Ν. Κορέας. Αφότου η Κίνα άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία, οι δεσμοί της με τη Ν. Κορέα αναπτύχθηκαν εξίσου. Το 2006,ο όγκος του διμερούς εμπορίου Κίνας - Ν. Κορέας έφθασε σχεδόν τα 120 δις. $ και ήταν κατά 50% μεγαλύτερος του δευτέρου εμπορικού εταίρου της υπό εξέταση χώρας: της Ε.Ε. Η Ν. Κορέα επίσης, έχει αποβεί σε έναν από τους κυριώτερους επενδυτές στην Κίνα, μετά από την Ιαπωνία και το Χόνκ Κόνγκ.

Οι Νοτιοκορεάτικες επενδύσεις στην Κίνα συνεσώρευσαν πλούτο και συνετέλεσαν στην σταθερότητα της Κορεάτικης οικονομίας μέσω μεγαλυτέρων κερδών, περισσοτέρων εξαγωγών και φθηνότερων εισαγωγών. Οι επενδύσεις της Ν. Κορέας στην Κίνα διέτρεξαν δύο φάσεις: Η πρώτη στην αρχή και στα μέσα της δεκαετίας του 90, όπου οι Κορεάτικες εταιρείες εκμεταλλεύθηκαν το χαμηλό κόστος παραγωγής προϊόντων στην Κίνα προς επανεξαγωγή (συχνά και προς τη Ν. Κορέα). Αυτό το είδος δραστηριότητας εξακολουθεί και σήμερα, αλλά η σημασία του παύει να είναι σημαντική. Η δεύτερη φάση αφορά στην παραγωγή προϊόντων Κορεατικών εταιρειών στην Κίνα, προοριζομένων για την αγορά της χώρας αυτής. Για παράδειγμα, η Hyundai Motors (συμπεριλαμβανομένης και της ΚIA), έχει αρχίσει την κατασκευή και τρίτης μονάδας αυτοκινητοβιομηχανίας στην Κίνα, η οποία όταν περατωθεί θα τροφοδοτεί την ίδια χώρα με πλέον του 1εκ. οχήματα το έτος, δηλ. θα καλύψει το 20% της αγοράς της σε αυτοκίνητα.

Παρ’όλα αυτά, μακροπροθέσμα η Ν. Κορέα αντιμετωπίζει την απειλή της οικονομικής επεκτάσεως της Κίνας και της παγκοσμοποιήσεως γενικώς. Επίσης σε περίπτωση επιβραδύνσεως της οικονομίας της Κίνας ή γενικωτέρου “κράχ” στη χώρα αυτή, οι επιπτώσεις θα είναι δυσάρεστες και για την Κορέα.

Μακροπρόθεσμα, αλλά και βραχυπρόθεσμα η Ν. Κορέα αντιμετωπίζει επιπλέον το φάσμα της τεχνολογικής εξελίξεως της Κίνας. Σε έκθεση της South Korea Electronics Association αναφέρεται ότι το τεχνολογικό προβάδισμα της υπό εξέταση χώρας έναντι της Κίνας στην κατασκευή επίπεδης οθόνης τηλεοράσεων (flat screen TVs) θα μειωθεί μέχρι το 2010 από τέσσερα σε ένα.

- 36 -

Σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα, στις σχέσεις της με την Κίνα, η Ν. Κορέα, αντικρίζει ορισμένες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει εφόσον επιθυμεί να εξακολουθήσει να επωφελείται από την ευμάρεια της γειτονικής της χώρας. Έτσι η υπό εξέταση χώρα απαιτείται:

- Να ενθαρρύνει την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών.

- Να αναπτύξει νέους τομείς στην οικονομία της, όπως εκείνους των υπηρεσιών.

- Να αναδιαρθρώσει τον τομέα εργασίας και να προβεί σε ριζικές λύσεις ως προς δομικά του προβλήματα.

- Να φιλελευθεροποιήσει τις εισαγωγές και το σύστημα που αφορά στις ξένες επενδύσεις.

Βεβαίως η εφαρμογή ή επίλυση των προαναφερομένων προσκρούει στην αντίδραση του κοινωνικού περίγυρου όπως στην περίπτωση της υπογραφής συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου με τις Η.Π.Α.

ΙΙ. Προβλήματα στην αγορά εργασίας της Ν. Κορέας Δομικά προβλήματα στην αγορά εργασίας της Ν. Κορέας εμποδίζουν την

οικονομική της πρόοδο. Η μόνιμη απασχόληση είναι αρκετά δύσκολο να εξευρεθεί, η προσωρινή είναι ανασφαλής και οι νέοι αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα ανεργίας.

Η αγορά εργασίας της υπό εξέταση χώρας περιλαμβάνει τους σταθερά και μή εργαζόμενους. Η διαφορά μεταξύ τους είναι τεράστια. Οι μη σταθερά απασχολούμενοι εργαζόμενοι αποτελούν το ⅓ του εργατικού δυναμικού. Κερδίζουν 40% ολιγώτερο από τους σταθερά απασχολούμενους και η παραγωγικότητά τους είναι 22% χαμηλότερη. Ακόμη διατρέχουν τον κίνδυνο να απολυθούν ανά πάσα στιγμή.

Έχει υπολογισθεί ότι ο βιομηχανικός κλάδος υφίσταται απώλειες 60.000 θέσεων εργασίας ετησίως, οι οποίες αναπληρώνονται με την παράλληλη δημιουργία θέσεων στον τομέα των υπηρεσιών. Εν τούτοις, οι τελευταίες αυτές θέσεις, αφορούν σε εργατικό δυναμικό μειωμένης εξειδικεύσεως και χαμηλής παραγωγικότητας κυρίως κατευθυνόμενο σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις (όπου απασχολείται γενικώς το 80% των εργαζομένων).

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι αν και το 90% των αποφοίτων της δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως συνεχίζει στην τριτοβάθμια, οι εργοδότες αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να εντοπίσουν αποφοίτους της τριτοβάθμιας εκπαιδεύσεως με τα απαιτούμενα προσόντα. Υφίστανται διαφορές στο επίπεδο σπουδών μεταξύ των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων Απόφοιτοι με υψηλή βαθμολογία πτυχίου, απαιτείται συχνά, να υποβληθούν σε εντατική κατάρτιση προκειμένου να αποκτήσουν μία ορισμένη θέση εργασίας. Η ανεργία μεταξύ των νέων είναι της τάξεως του 8%, ενώ για τις υπόλοιπες ηλικίες κυμαίνεται στο 3%.

- 37 -

Σε συνεργασία με τις εργατικές ενώσεις η κυβέρνηση της Ν. Κορέας κατέληξε στην απόφαση ότι κανείς εργαζόμενος δεν θα είναι δυνατό να είναι έκτακτος πέραν των 2 ετών. Μετά την πάροδο αυτών, θά πρέπει να μονιμοποιείται. Παρ’όλα αυτά, πολλές εταιρείες απολύουν προσωρινούς υπάλληλους τους πριν την εκπνοή των 2 ετών και προσλαμβάνουν στη θέση τους άλλους, έτσι ώστε οι πρώτοι να απωλέσουν το δικαίωμα μονιμότητας μετά την διετία.

- 38 -

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

1. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός Ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2007 έχει καταρτισθεί με προβλεπόμενα

ρυθμό οικονομικής αναπτύξεως 4,5%. Τα αναμενόμενα έσοδα υπολογίζονται σε 250,5 τρις. won (περίπου 200δις. ΕΥΡΩ) ενώ οι δαπάνες σε 237,3 τρις. won (περίπου 190 δις. ΕΥΡΩ).

Σύμφωνα με το Υπουργείο Σχεδιασμού και Προϋπολογισμού, το μεγάλυτερο μέρος των δαπανών του κρατικού Προϋπολογισμού του 2007 θα διατεθεί για την κοινωνική πρόνοια και υγεία (25,8%), την εκπαίδευση (12,9%) και την άμυνα (10,3%). Μεγαλύτερες αυξήσεις δαπανών σε σχέση με τον Προϋπολογισμό του 2006 συναντώνται στην έρευνα και ανάπτυξη (9,6%), για την κοινωνική πρόνοια και υγεία (9,6%) και την άμυνα (8,9%).

Ειδικώτερα μέτρα ελήφθησαν για σταθεροποίηση του εισοδήματος σε ορισμένες αγροτικές περιοχές, ως αντίβαρο του αντικτύπου από την υπογραφή της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Ν. Κορέας και Η.Π.Α. π.χ. το ποσό για το ταμείο των ορυζοπαραγωγών ανήλθε από 1,6 τρις. won (2006) σε 1,7 τρις. won (2007) και η οικονομική στήριξη των αγροτών που έχουν συνάψει δάνεια αυξήθηκε από 42,2 δις. Won (2006) σε 56,6 δις. Won(2007).

2. Αγορά ακινήτων Παρά τα, σε ευρεία κλίμακα, κυβερνητικά μέτρα για τιθάσευση των τιμών

των ακινήτων, η φρενήρης πορεία τους συνεχίσθηκε και το 2006. Η εν πολλοίς εξωφρενική τιμή αγοράς των ακινήτων με άμεση επίδραση και στα μισθώματα, έχει ήδη δημιουργήσει κοινωνικό πρόβλημα.

Πρόσφατα επιτροπή της Βουλής ενέκρινε των αναθεώρηση του νόμου περί Κατοικίας και εισηγήθηκε την ανάληψη υποχρεώσεως εκ μέρους των εργολάβων να ανακοινώνουν τα κόστη κατασκευής για διαμερίσματα εντός και γύρω από τη Σεούλ.

Η άνοδος εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας της Κορέας των επιτοκίων θεωρείται ως ένα μέτρο για ανακοπή της πορείας τιμής των ακινήτων.

3. Αποκέντρωση Ο υδροκεφαλισμός της Σεούλ έχει καταστεί πονοκέφαλος για τις Κορεάτικες

κυβερνήσεις. Προτεραιότητα έχει δοθεί στην περιφερειακή ανάπτυξη με σχέδια για δημιουργία νέων πόλεων κοντά στην πρωτεύουσα. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται η μεταφορά δημοσίων υπηρεσιών εκτός κέντρου.

4. Ενέργεια Η Ν. Κορέα είναι ο 4ος διεθνώς εισαγωγέας πετρελαίου, ο 10ος μεγαλύτερος

καταναλωτής ενεργείας. Το 25% των εισαγωγών της αφορούν στην ενέργεια. Προτεραιότητα έχει δοθεί στην εξεύρεση και εξοικονόμηση ενεργειακών πηγών. Σύμφωνα με στοιχεία του εδώ Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Ενέργειας, Κορεάτικες εταιρείες με κτήση δικαιωμάτων επί πηχών πετρελαίου

- 39 -

και φυσικού αερίου θα καλύψουν το 18% των αναγκών της υπό εξέταση χώρας σε ενέργεια (+4% σε σχέση με το 2006).

Για να εξυπηρετήσει το στόχο της προς εξεύρεση πηγών ενεργείας, η κυβέρνηση της Ν. Κορέας, έχει αποδυθεί σε ένα μαραθώνιο ενεργειακής διπλωματίας σε χώρες της Κεντρικής Ασίας και της Αφρικής. Η Πρωθυπουργός της ίδιας χώρες επισκέφθηκε τον Οκτώβριο 2006 πετρελαιοπαραγωγικές χώρας όπως η Λιβύη, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. Το προαναφερόμενο Υπουργείο έχει αναλάβει την πρωτοβουλία ιδρύσεως ενός ταμείου ενεργείας για να χρηματοδοτεί τις δραστηριότητες τοπικών εταιρειών πετρελαίου που στοχεύουν στην απόκτηση αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στο ταμείο συμμετέχουν εμπορικές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες. Ήταν τόσο το ενδιαφέρον εκ μέρους των επενδυτών, που το κεφάλαιο του εκ 200δις. Won (1,6 δις. ΕΥΡΩ) συγκεντρώθηκε σε δύο ημέρες. Παράδειγμα επιτυχούς δραστηριοποιήσεως στο εξωτερικό είναι εκείνο της SK Corp.του μεγαλυτέρου διυλιστήριου στη Ν. Κορέα. Η SK μαζί με την LG Internation, άρχισαν να αξιοποιούν μία έκταση με κοιτάσματα πετρελαίου τον Αύγουστο 2006 στο Καζακστάν. Προηγουμένως η SK είχε αγοράσει το 20% ενός πεδίου κοιτασμάτων πετρελαίου στη Μαγαδασκάρη που εκμεταλλευόταν η Exxon Mobil.

5. Περιβάλλον Ο ΟΟΣΑ, στην ετησία του έκθεση για το 2006 υπό τον τίτλο “Environmental

Policy Review of South Korea”, παρωτρύνει την υπό εξέταση χώρα, να λάβει σοβαρότερα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντός της. Επίσης να χρησιμοποιεί την ενέργεια πλέον επαρκώς και να ελέγχει τις εκπομπές αερίων περισσότερο αποτελεσματικά.

Αν και η Ν. Κορέα έχει υπογράψει την συμφωνία του Kyoto, δεν έχει επιδείξει καμμία προσπάθεια περιορισμού των εκπομπών CO2. Οι τελευταίες σύμφωνά με πληροφορίες της Royal Dutch Shell θα είναι το 2012 τρείς φορές περισσότερες απ’οτι το 1990. Η ίδια χώρα δεν έχει προβεί σε ουσιαστικές ενέργειες για αναζήτηση υποκαταστάτων πηγών ενεργείας.

- 40 -

Δ. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1. Πολυμερής εμπορική πολιτική / ΠΟΕ

Οι πολυμερείς εμπορικές σχέσεις παραμένουν προτεραιότητα για τη Ν. Κορέα, η οποία εργάζεται για μία επιτυχή κατάληξη του Γύρου Συνομιλιών για το διεθνές εμπόριο στη Doha. Ειδικώτερα, η υπό εξέταση χώρα εξακολουθεί να στηρίζει τις προσπάθειες για φιλελευθεροποίηση στις υπηρεσίες με έμφαση στις τηλεπικοινωνίες, logistics, διανομή, κατασκευές και υπηρεσίες computers. Αν και η Κορέα ενθαρρύνει το πολυμερές σύστημα εμπορίου και εργάζεται για την επιτυχή κατάληξη του προαναφερομένου Γύρου, η θέση της στις διεθνείς διαπραγματεύσεις είναι μάλλον αμυντική, κυρίως εξαιτίας του εξαιρετικά εναίσθητου γεωργικού της τομέα.

2. Η εμπλοκή της Ν. Κορέας σε συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου (ΣΕΕ)

Παραδοσιακά υποστηρικτής των προσπαθειών του ΠΟΕ, η Ν. Κορέα, ήταν το μόνο μέλος του Οργανισμού αυτού με την Μογγολία, που δεν είχε συνάψει ΣΕΕ μέχρι το 2004. Έκτοτε η υπό εξέταση χώρα απεφάσισε την επιδίωξη ΣΕΕ με τους πλέον ενδιαφέροντες εμπορικούς της εταίρους για να ενισχύσει την πρόσβαση των εταιρειών της στις αγορές τους . Επίσης για να προσελκύσει επενδύσεις και να αποφύγει την περιθωριοποίηση όσο άλλες χώρες, στην ίδια περιοχή, θα ανέπτυσσαν δραστηριότητα για υπογραφή ΣΕΕ. Επιπρόσθετα, οι ΣΕΕ θεωρούνται εργαλείο που χρησιμεύει ως αφορμή για έναρξη μεταρρυθμίσεων, επί ορισμένων τομέων, στο εσωτερικό της χώρας.

Η Ν. Κορέα έχει συνάψει και επικυρώσει τρείς ΣΕΕ. Με Χιλή (2004), χώρες EFTA (2006) και Σιγκαπούρη (2006). Με το Μεξικό, η υπό εξέταση χώρα, υπέγραφε μία συμφωνία υποκατάστατο της ΣΕΕ (Strategic Economic Complementation Agreement) το 2005. Η ίδια χώρα, έχει υπογραψει και επικυρώσει ΣΕΕ με τις χώρες ASEAN που έχει τεθεί σε ισχύ από 1-6-2007. Η συμφωνία αυτή εξαιρεί την Ταϋλάνδη (επειδή η γεωργία της χώρας θα ήταν ανταγωνιστική προς τον αγροτικό τομέα της Ν. Κορέας) και καλύπτει μόνον το κεφάλαιο των αγαθών. Τα κεφάλαια των επενδύσεων και των υπηρεσιών είναι ακόμη υπό εξέταση. Υπάρχουν επίσης, παράλληλες διαπραγματεύσεις για υπογραφή ΣΕΕ με Καναδά και Ινδία.

Αναμφιβολα πάντως, η μεγαλύτερη επιτυχία της Ν. Κορέας είναι η υπογραφή ΣΕΕ με τις Η.Π.Α. την 2-4-2007 μετά από 14 μήνες σκληρών διαπραγματέυσεων. Αναμένεται η επικύρωσή της από τα Κοινοβούλια των δύο χώρων.

Βεβαίως η πλέον ενδιαφέρουσα, και από πλευράς Ελλάδος, προοπτική είναι η υπογραφή ΣΕΕ Ν. Κορέας – Ε.Ε. Οι προκαταρκτικές συνομιλίες έχουν ήδη αρχίσει (βλ. κατωτέρω κεφ. Ζεν.4).

Οι συνομιλιές για υπογραφή παρόμοιας συμφωνίας με την Ιαπωνία μετά την ανακοίνωση για επίσημη έναρξη τους το 2004, είχαν τελματώσει μετά από κάποια κρίση στις μεταξύ τους σχέσεις. Μετά την υπογραφή ΣΕΕ Ν. Κορέας - Η.Π.Α. αναμένεται να συνεχισθούν. Τα μελλοντικά σχέδια της υπό εξέταση

- 41 -

χώρας προβλέπουν ΣΕΕ με Κίνα, Mercosur και χώρες της Μ. Ανατολής (Ισραήλ και τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου).

Αυτό που είναι αξιοσημείωτο, δεν είναι μόνον ο αριθμός και η ταχύτητα υπογραφής ΣΕΕ από τη Ν. Κορέα. Είναι κυρίως η υψηλή φιλοδοξία της τελευταίας να διεκδικήσει όσο το δυνατό περισσότερα με τη μεγαλύτερη δυνατή απελευθέρωση δασμών υπηρεσιών, επενδύσεων, ανταγωνισμού, δημοσίων προθηθειών, δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των μηχανισμών διευθετήσεως διαφορών.

Ε. ΣΧΕΣΕΙΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΥ ΚΟΡΕΑΣ

1. Γενικά Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών δυσχεραίνεται αφενός λόγω της τεραστίας

διαστάσεως των πολιτικών τους διαφορών και αφετέρου της μεταξύ τους πλημμελούς μεταφορικής συνδέσεως.

Παρ’όλα αυτά, οι οικονομικές σχέσεις των, δύο Κορεών έχουν υποστεί μία σημαντικότατη αλλαγή, επί τά βελτίω, μετά τη Διάσκεψη Κορυφής του 2000. Έτσι, σε συνέχεια της Διασκέψεως αυτής ετέθησαν οι προοπτικές συνεργασίας σε τρία σχέδια προγραμάτων: α) Για το τουριστικό θέρετρο Kumgang (Ανήκει στη Β. Κορέα αλλά επιτρέπεται η πρόσβαση σε τουρίστες από τη Ν. Κορέα, 234.446 από αυτούς το επισκέφθηκαν το 2006), β) για τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου των δύο χωρών (Ηδη την 18-5-2007, για πρώτη φορά μετά από 50 έτη, δύο αμαξοστοιχίες, η μία από τη Νότια και η άλλη από τη Βόρεια Κορέα διέσχισαν δοκιμαστικά την παραμεθόριο περιοχή μεταξύ των δύο χωρών. Η προοπτική επανασυνδέσεως των δύο Κορεών σιδηροδρομικώς θεωρείται ένα εξαιρετικά αποφασιστικής σημασίας βήμα τόσο σε πολιτική όσο και οικονομική βάση). και γ) για το βιομηχανικό πάρκο του Gaesong (πόλη της Β. Κορέας στα σύνορα με τη Νότια, όπου μία ζώνη είναι ελεύθερη για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων από Νοτιοκορεάτικες εταιρείες και άλλες τρίτων χωρών με συμμετοχή 11.000 Βορειοκορεατών εργαζομένων).

Το σύνολο του μεταξύ των δύο χωρών εμπορίου αγαθών (συμπεριλαμβανομένης και της ανθρωπιστικής βοήθειας που προσφέρει η Νότια προς τη Βόρεια Κορέα) έφθασε το 2006 το 1,35δις.$ Η Ν. Κορέα αναδείχθηκε ως ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βόρειας, μετά την Κίνα. Άνευ της ανθρωπιστικής βοηθείας η αξία των εμπορικών συναλλαγών, κατά την ίδια χρονική περίοδο, ανήλθε σε 928 εκ.$.

2. Βιομηχανικό πάρκο Gaesong Το βιομηχανικό πάρκο του Gaesong αποτελείται από μία περιοχή 65 χλμ.

κοντά στη Βορειοκορεατική ομώνυμη πόλη. Η πόλη αυτή απέχει περί τα 70χλμ. από τη βιομηχανική ζώνη Σεούλ-Ιντσόν (το επίνειο της πρωτεύουσας της Ν. Κορέας) και ευρίσκεται στα σύνορα των δύο χωρών. Ο Νοτιοκορεατικός όμιλος “Hyundai Asan” εξασφάλισε την άδεια από την κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας για τη χρησιμοποίηση εδαφικής εκτάσεως με στόχο τη βιομηχανική αξιοποίηση της. Έτσι, εταιρείες από τη Ν. Κορέα, κυρίως μικρομεσαίες, επιτρέπεται να

- 42 -

χρησιμοποιούν τη γη και φθηνό εργατικό δυναμικό από τη Βόρεια Κορέα για ανάπτυξη δραστηριοτήτων τους. Στην αρχή, στο πρόγραμμα συμμετείχαν 12 εταιρείες από την υπό εξέταση χώρα. Στην παρούσα φάση είναι δυνατό να συμμετάσχουν και εταιρείες από άλλες χώρες. Μέχρι τα τέλη του 2006, 18 Νοτιοκορεάτικες ήσαν εγκατεστημένες στην περιοχή.

Το βιομηχανικό πάρκο του Gaesong λειτουργεί, σε περίοδο εντάσεως των σχέσεων Β. και Ν. Κορέας, ως εργαλείο αποσυμπίεσης. Από απόψεως οικονομικής σημασίας, παρέχει την εναλλακτική λύση σε Νοτιοκορεάτικες εταιρείες, λόγω του υψηλού κόστους των δαπανών για απασχόληση εργατικού δυναμικού στην υπό εξέταση χώρα, αντί να εγκατασταθούν στην Κίνα ή σε άλλες χώρες της Ν.Α. Ασίας, να δοκιμάσουν την τύχη τους στη συγκεκριμμένη περιοχή. Εξαιρετικά δελεαστικές προϋποθέσεις είναι η αμοιβή των Βορειοκορεατών εργαζομένων (μόνον 57,5$ μηνιαίως) και η γειτνίαση Β. και Ν. Κορέας.

Στις συνομιλίες της για υπογραφή συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου (ΣΕΕ) με άλλες χώρες, η Ν. Κορέα, επιμένει όπως τα προϊόντα που παράγονται στο βιομηχανικό πάρκο του Gaesong, από εταιρείες της, συμπεριλαμβάνονται στις ευνοϊκές διατάξεις των προαναφερομένων συμφωνιών. Το θέμα ετέθη και κατά τη διάρκεια του α' γύρου των διαπραγματεύσεων για ΣΕΕ με την Ε.Ε. το πρώτο δεκαήμερο του Μαϊου 2007 στη Σεούλ.

- 43 -

ΣΤ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗ Ν. ΚΟΡΕΑ

1. Όπως τονίσθηκε και αλλού ( ΚΕΦ. Ι, εν: 16, Κοινωνικά προβλήματα), ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην οικονομία όσο και στην κοινωνική ζωή της υπό εξέταση χώρας, αποτελούν οι όμιλοι εταιρειών (chaebols) και κυρίως οι ισχυρότατες οικογένειες που τους διοικούν. Κατά καιρούς η δικαιοσύνη έχει ασχοληθεί με σοβαρά κρούσματα διαφθοράς, δωροδοκιών, απάτης, καταχρήσεων ακόμη και συνεργασίας με το τοπικό συνδικάτο του εγκλήματος των ιδιοκτητών κολοσσών όπως οι Samsung, Hyundai, Doosan, Daewoo και Hanwha.Η επικυριαρχία των chaebols στην οικονομία της Ν.Κορέας, έχει καταστήσει δεινή τη θέση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που η παραγωγικότητά τους ανέρχεται στο 50% του μ.ο των χωρών του ΟΟΣΑ. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη οξύτερο εφόσον το 85% των Νοτιοκορεατών εργάζονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

2. Επειδή το ήμισυ του πληθυσμού της υπό εξέταση χώρας έχει συγκεντρωθεί εντός και πέριξ Σεούλ, η πρωτέυουσα της Ν. Κορεάς έχει καταστεί μία από τις πλέον ατμοσφαιρικά μολυσμένες και πυκνοκατοικημένες πόλεις των χωρών ΟΟΣΑ. Σχεδιασμός για μεταφορά της Σεούλ στο Yeongi-Gun (100χλμ. νοτίως), συνήντησε τη σφοδρή αντίδραση του Δήμου της πρωτεύουσας και δικαστήριο έκρινε ότι ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν αντισυνταγματικό.

3. Ο περιορισμός της δύναμης των chaebols, η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας καθώς και η διαμόρφωση δίκαιου και ευνοϊκού νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη ξένων επενδύσεων είναι προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε Κορεάτικη κυβέρνηση. Εσχάτως υπήρξαν κρούσματα δυσμενούς μεταχειρίσεως ξένων επενδυτών λόγω ασαφείας στο ισχύον επενδυτικό σύστημα και αυθαιρεσίας των εμπλεκομένων κρατικών υπηρεσιών.

4. Η αγορά εργασίας πρέπει να εκσυγχρονισθεί και να αμβλυνθούν οι διαφορές στις απολαβές μεταξύ μονίμων και εκτάκτων εργαζομένων. (βλ.Β) ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΑ ΚΑΙ Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ Ν.ΚΟΡΕΑ ενότητα ΙΙ).

Ζ. ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ Ε.Ε. ΚΑΙ Ν. ΚΟΡΕΑΣ

1. Εμπόριο αγαθών-Επενδύσεις α) Η Ε.Ε. αποτελεί το μεγαλύτερο διεθνώς οικονομικό bloc μέ

πληθυσμό 495 εκ. κατοίκων και ετήσιο ΑΕΠ ύψους 11τρις ΕΥΡΩ που αποτελεί το ⅓ του παγκοσμίου συνόλου. Είναι επίσης η σπουδαιότερη εμπορική δύναμη επειδή κατέχει παγκοσμίως το 18% του εμπορίου αγαθών και 26% των υπηρεσιών.

Η Ν. Κορέα αριθμεί πληθυσμό 48εκ., έχει Α.Ε.Π. πλέον των 700 δισ. ΕΥΡΩ και η οικονομία της κυριαρχεί της Ινδίας, του Μεξικού της

- 44 -

Αυστραλίας και της Ολλανδίας. Το 2006, το κατά της κεφαλή ΑΕΠ έφθασε τα 18.015 ΕΥΡΩ, ποσό που είναι ισοδύναμο με εκείνο της Πορτογαλίας. Το διμερές εμπόριο αγαθών μεταξύ Ε.Ε.-Ν. Κορέας έφθασε το 2006 τα 60 δις. ΕΥΡΩ (Πηγή: Eurostat) και κατέστησε τη Ν. Κορέα τον 4ο κατά σειρά σπουδαιότερο μη Ευρωπαίο εμπορικό εταίρο της Ε.Ε. (8ο

στο παγκόσμιο σύνολο). Στον τομέα του εμπορίου υπηρεσιών, η αξία τους έφθασε το 2005 τα 9δις. ΕΥΡΩ. Η Ε.Ε. είναι ο κυριώτερος ξένος επενδυτής στην Κορέα με σύνολο αξίας επενδύσεων που υπερβαίνει τα 32 δις. ΕΥΡΩ.

β) Η αξία του διμερούς εμπορίου Ε.Ε.-Κορέας αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία 5 έτη. Η μέση ετησία αύξηση ανέρχεται σε 9,8%. Το 2006 έφθασε τα 61δις. ΕΥΡΩ (Eurostat) και η Κορέα κατέστη ο 8ος κατά σειρά μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ε.Ε. διεθνώς. Η αξία των εισαγωγών Κορεατικών προϊόντων προς Ε.Ε. αυξήθηκε περίπου κατά 57% μεταξύ 2002 και 2006, με ετήσια μέση αύξηση 11,9%. Αντίθετα οι εξαγωγές προϊόντων προελεύσεως Ε.Ε. προς Κορέα σημείωσαν μικρότερη μέση ετησία αύξηση (6,7%).

Εμπόριο αγαθών Ε.Ε.-Ν. Κορέας (Πηγή: Eurostat)

Έτος Εισαγωγές (εκ. ΕΥΡΩ)

Ετησία διαφορά επί %

Μερίδιο σε σύνολο

εισαγωγών στην Ε.Ε.

Εξαγωγές (εκ. ΕΥΡΩ)

Ετησία διαφορά επί %

Μερίδιο σε σύνολο εξαγωγών της Ε.Ε.

Ισοζύγιο (εκ. ΕΥΡΩ)

Εισαγωγές και

Εξαγωγές (εκ. ΕΥΡΩ)

2002 24.276 2,58 17.594 1,95 -6.681 41.870 2003 25.718 5,9 2,73 16.370 -7,0 1,86 -9.348 42.087 2004 30.295 17,8 2,93 17.843 9,0 1,85 -12.452 48.138 2005 33.879 11,8 2,87 20.156 13,0 1,90 -13.723 54.036 2006 38.064 12,4 2,82 22.809 13,2 1,96 -15.255 60.874 Μέση ετησία αύξηση

11,9 6,7 9,8

Το σύνολο εμπορίου αγαθών της Ε.Ε. κατά

το 2006 (Πηγή: Eurostat) Σε εκ. ΕΥΡΩ %

Παγκοσμίως 2.513.036 100,0 1 Η.Π.Α. 443.486 17,6 2 Κίνα 254.590 10,1 3 Ρωσία 208.638 8,3 4 Ελβετία 157.214 6,3 5 Ιαπωνία 120.219 4,8 6 Νορβηγία 117.075 4,7 7 Τουρκία 84.838 3,4 8 Ν. ΚΟΡΕΑ 60.874 2,4 9 Ινδία 46.355 1,8 10 Καναδάς 45.991 1,8

- 45 -

11 Ρουμανία 44.796 1,8 12 Βραζιλία 43.829 1,7 13 Σαουδική Αραβία 40.839 1,6 14 Ταϊβάν 39.364 1,6 15 Σιγκαπούρη 38.877 1,5

γ) Το 2006, οι εισαγωγές αγαθών από την Κορέα σε χώρες της Ε.Ε. έφθασαν σε αξία τα 38δις. ΕΥΡΩ. Η ίδια χώρα κατέστη ο 8ος κατά σειρά προμηθευτής της Ε.Ε. διεθνώς με μερίδιο 2,8% επί του συνόλου.

Τα κυριώτερα προϊόντα που εισάχθηκαν ήσαν μηχανήματα (27%) και μεταφορικός εξοπλισμός (28%) αντιπροσωπεύοντας ένα σύνολο αξίας 21 δις. ΕΥΡΩ.

Εισαγωγές Ε.Ε. από Ν. Κορέα (Πηγή: Πηγή: Eurostat)

Κατηγορίες αγαθών

2002 σε εκ. ΕΥΡΩ % 2004

σε εκ. ΕΥΡΩ % 2006 σε εκ. ΕΥΡΩ

Μερίδιο επί του συνόλου των εισαγωγών της

Ε.Ε. ΣΥΝΟΛΟ 24.276 100 30.295 100 38.064 100 2,8 Πρωτογενή προϊόντα 470 1,9 492 1,6 996 2,6 0,2

εκ των οποίων: Αγροτικά προϊόντα Ενέργεια

145

34

0,6

0,1

129

49

0,4

0,2

106

455

0,3

1,2

0,1

0,1 Βιομηχανικά προϊόντα 23.709 97,7 29.454 97,2 26.511 69,6 4,1

Εκ των οποίων: Μηχανήματα Μεταφ. εξοπλισμός

12.248

6.357

50,5

26,2

16.323

8.314

53,9

27,4

10.193

10.641

26,8

28,0

5,1

13,8

Εκ του οποίου: οχήματα

3.660 15,1 5.547 18,3 7,521 19,8 15,0

Χημικά 1.035 4,3 1.010 3,3 1,209 3,2 1,2

Οι εισαγωγές της Ε.Ε. από την Κορέα ανά χώρα το 2006 (Eurostat)

Χώρες μέλη Αξία σε εκ. ΕΥΡΩ Γερμανία 8.602 Ηνωμ. Βασίλειο 4.453 Ιταλία 3.725 Ισπανία 3.656 Ολλανδία 3.388 Γαλλία 3.072 ΕΛΛΑΣ 2.124 Βέλγιο 1.606 Πολωνία 1.366 Σλοβακία 1.222 Ουγγαρία 1.154 Σουηδία 941

- 46 -

Δανία 569 Αυστρία 544 Φινλανδία 431 Τσεχία 306 Πορτογαλία 305 Ιρλανδία 282 Σλοβενία 128 Λιθουανία 52 Λευκορωσία 46 Κύπρος 38 Εσθονία 35 Μάλτα 31 Λουξεμβούργο 14

δ) Το 2006, οι εξαγωγές αγαθών από χώρες της Ε.Ε. στην Κορέα

έφθασαν σε αξία τα 23 δις. ΕΥΡΩ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί προς το 2% των εξαγωγών της Ε.Ε. παγκοσμίως. Η Κορέα κατέχει την 12η θέση στη λίστα των εξαγωγικών προορισμών των χωρών της Ε.Ε., αμέσως μετά την Ινδία και πρίν από το Χονγκ Κόνγκ και την Αυστραλία.

Τα κυριώτερα προϊόντα που εξάχθηκαν προς την Κορέα ήσαν μηχανήματα και χημικά αντιπροσωπεύοντας ποσοστό 36% επί της συνολικής αξίας εξαγωγών. Ποσοστό 10% αφορά σε εξαγωγές μεταφορικού εξοπλισμού (2,3δις. ΕΥΡΩ). Στην ίδια χώρα εξάχθηκαν επίσης γεωργικά προϊόντα αξίας 1δις. ΕΥΡΩ.

Εξαγωγές Ε.Ε. προς Ν. Κορέα (Πηγή: Eurostat)

Κατηγορίες αγαθών

2002 σε εκ. ΕΥΡΩ % 2004

σε εκ. ΕΥΡΩ % 2006 σε εκ. ΕΥΡΩ %

Μερίδιο επί του συνόλου των

εξαγωγών της Ε.Ε.ΣΥΝΟΛΟ 17.594 100 17.843 100 22.809 100 2,0 Πρωτογενή προϊόντα 1.758 10,0 1.630 9,1 2.040 8,9 1,4

εκ των οποίων: Αγροτικά προϊόντα Ενέργεια

1.150

29

6,5

0,2

960

82

5,4

0,5

1.149

20

5,0

0,1

1,7

0,04 Βιομηχανικά προϊόντα 15.219 86,5 15.258 85,5 15.634 68,5 2,0

Εκ των οποίων: Μηχανήματα Μεταφ. εξοπλισμός

5.765

2.144

32,8

12,2

6.220

1.947

34,9

10,9

4.590

2.344

20,1

10,3

2,0

1,6 Εκ του οποίου: οχήματα

1.130 6,4 1.108

6,2

1.781 7,8 1,5

Χημικά 2.747 15,6 2.825 15,8 3.626 15,9 2,0

Οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς Κορέα, ανά χώρα το 2006 (Euro stat)

Χώρες μέλη Αξία σε εκ. ΕΥΡΩ Γερμανία 8.119

- 47 -

Γαλλία 2.877 Ολλανδία 2.529 Ηνωμ. Βασίλειο 2.486 Ιταλία 2.210 Βέλγιο 857 Σουηδία 659 Αυστρία 575 Ιρλανδία 515 Ισπανία 495 Δανία 450 Φινλανδία 390 Πολωνία 174 Ουγγαρία 163 Τσεχία 96 Λουξεμβούργο 46 Σλοβακία 44 Πορτογαλία 38 ΕΛΛΑΣ 33 Εσθονία 19 Σλοβενία 16 Μάλτα 12 Λευκορωσία 9 Λιθουανία 8 Κύπρος 3

ε) Το 2006, η Ε.Ε. παρέμεινε η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά

εξαγωγών για την Κορέα (Απερρόφησε το 15% των εξαγωγών της ίδιας χώρας), μετά την Κίνα (27,1%) και πριν τις Η.Π.Α. (13,3%). Από πλευράς εισαγωγών αποτελεί τον τέταρτο προμηθευτή της Κορέας με ποσοστό 10,4% μετά την Ιαπωνία, την Κίνα και τις Η.Π.Α.

Μετά το “boom” του 2004 και μία αύξηση κατά 38% των εξαγωγών της Ν. Κορέας προς Ε.Ε. (με αναγωγή σε ΕΥΡΩ), συνεχίσθηκε η ανοδική πορεία τα έτη 2005 και 2006, κατά 15% και 10% αντιστοίχως, άν και με βραδύτερο ρυθμό. Το 2006, σε σχέση με το 2005, οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς Κορέα αυξήθηκαν κατά 9% (αναγωγή σε ΕΥΡΩ) και σημείωσαν διπλάσιο ποσοστό από τις εξαγωγές των Η.Π.Α. στην υπό εξέταση χώρα.

Στοιχεία εξωτερικού εμπορίου Ε.Ε.- Ν. Κορέας (Σε εκ. ΕΥΡΩ. Πηγή: Korea International Trade Association)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Ν. Κορέα

(εισαγωγές) 17.050 18.493 17.135 19.445 21.940 23.942

Ν. Κορέα (εξαγωγές)

23.555 25.097 22.001 30.412 35.093 38.587

Σύνολο εμπορίου

40.605 43.590 39.136 49.857 57.033 62.529

Εμπορικό ισοζύγιο

6.505 6.604 4.866 10.967 13.153 14.645

Εξαγωγές Ν. Κορέας στους κυριωτέρους εταίρους της

(Σε εκ. ΕΥΡΩ. Πηγή: Korea International Trade Association)

- 48 -

2001 2002 2003 2004 2005 2006

Κινα/Χόνγκ Κόνγκ

30.864 35.850 43.992 54.578 62.251 70.435

Ε.Ε. 23.555 25.097 22.001 30.412 35.093 38.587 Η.Π.Α. 34.849 34.666 30.250 34.447 33.231 34.393 Χώρες

ASEAN 18.378 19.459 17.904 19.314 22.050 25.538

Ιαπωνία 18.430 16.014 15.272 17.446 19.313 21.133 Υπόλοιπες 41.899 40.732 41.918 47.874 56.677 69.125 Παγκοσμίως 167.975 171.818 171.337 204.071 228.615 259.211

Ανά κατηγορία αγαθών, η Ε.Ε. διατηρεί εμπορικό πλεόνασμα στα

χημικά προϊόντα, στον βιομηχανικό μηχανολογικό εξοπλισμό, στον χάλυβα, τα μέταλλα και τα πρωτογενή προϊόντα. Η Ν. Κορέας έχει εμπορικό πλεόνασμα στον μεταφορικό εξοπλισμό (πλοία και αυτοκίνητα), τα ηλεκτρονικά προϊόντα βιομηχανικής και οικιακής χρήσεως, τα κλωστοϋφαντουργικά και τα πλαστικά.

Ν. Κορέας - Ε.Ε, εμπόριο ανά κατηγορίες προϊόντων το 2006.

(Σε εκ. ΕΥΡΩ. Πηγή: Korea International Trade Association) Κατηγορία προϊόντων

Εισαγωγές από Ν. Κορέα

Εξαγωγές από Ν. Κορέα

Ν. Κορέα Πλεόνασμα /Έλλειμμα

Χημικά 4.372 1.254 -3.118 Ορυκτά 452 526 74 Αγροτικά (συμπ. και των ιχθυοκομικών)

1.340 84 -1.256

Ηλεκτρονικά συστατικά

1.379 5.041 3.662

Ηλεκτρονικά οικιακής χρήσεως

370 2.587 2.217

Ηλεκτρονικά βιομηχανικής χρήσεως

2.225 8.170 5.945

Μηχανολογικός εξοπλισμός εξαιρ. του μεταφορικού

8.791 16.865 8.074

Μεταφορικός εξοπλισμός

2.737 14.147 11.410

Εκ του οποίου: οχήματα

1.070 7.218 6.148

Πλοία 50 5.804 5.754

2. Εμπόριο υπηρεσιών.

- 49 -

Στον τομέα των υπηρεσιών, το σύνολο της αξίας του διμερούς εμπορίου έφθασε το 2005 τα 9 δις. ΕΥΡΩ. Η Ε.Ε. είχε πλεόνασμα 2,3δις. ΕΥΡΩ. Οι εξαγωγές υπηρεσιών από πλευράς Ε.Ε. αφορούν κυρίως στις μεταφορές που καλύπτουν το 40% του συνόλου. Ειδικώτερα τα έσοδα από τις επιχειρήσεις θαλασσίων μεταφορών με την Κορέα (σχεδόν 1,7 δις. ΕΥΡΩ το 2005) αντιπροσωπεύουν το 3% του συνόλου των εξαγωγών της Ε.Ε. παγκοσμίως. Μόνον το 1% του συνόλου των διεθνών εισαγωγών της Ε.Ε. προέρχεται από την Κορέα.

Εισαγωγές από Ν. Κορέα

Εξαγωγές προς Ν. Κορέα

Ισοζύγιο

Εμπόριο Ε.Ε. σε υπηρεσίες (Πηγή: (Euro stat) σε εκ. ΕΥΡΩ

2003 2004 2005 % %

Παγκοσμίως

2003 2004 2005 % % Παγκοσμίως 2003 2004 2005

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 2.510 3.258 3.402 100,0 1,0 4.263 5.527 5.698 100,0 1,4 1753 2269 2.297

Μεταφορές 1.312 1.733 1.763 51,8 2,1 1.665. 2.210 2.267 39,8 2,2 353 387 504- Θαλάσστες 767 1.211 1.223 35,9 2,9 1.180 1.553 1.687 29,6 3,0 413 343 464- Εναέριες 299 329 354 10,4 1,2 418 510 521 9,1 1,4 118 182 167- Άλλες 245 193 186 5,5 1,5 68 58 59 1,0 0,5 -178 -135 -127Ταξίδια 196 185 212 6,2 0,2 412 873 434 7,6 0,6 216 689 222Άλλες υπηρεσίες 938 1.157 1,277 37,5 0,8 2.088 2.474 2.952 51,8 1,3 1.150 1.31

7 1.675

Επικοινωνίες 15 21 22 0,6 0,3 31 35 33 0,6 0,5 16 14 10 Κατασκευές 235 216 219 6,4 3,5 72 84 168 3,0 1,5 -163 -131 -51

Ασφάλειες 34 31 27 0,8 0,3 62 85 87 1,5 1,4 28 54 60 Χρηματοπιστωτικές 63 110 137 4,0 1,0 223 238 331 5,8 0,9 161 128 194

Πληροφορική - computer

13 16 19 0,6 0,2 72 101 95 1,7 0,6 59 85 76

Αμοιβές από royalties

132 187 121 3,6 0,4 275 448 456 8,0 2,0 142 261 335

Λοιπές υπηρεσίες από άσκηση επιχειρείν

447 587 697 20,5 0,8 1.338 1.438 1.745 30,6 1,5 891 851 1.048

Υπηρεσίες τουρισμού, αναψυχής, από άσκηση πολιτιστικών εκδηλώσεων

-1 -10 34 1,0 0,6 17 45 37 0,6 0,7 18 55 2

Εξαγωγές υπηρεσιών εμπορικής φύσεως από την Ε.Ε. στη Ν. Κορέα

κατά το 2005 (Πηγή: Eurostat)

Χώρα μέλη Αξία σε εκ. ΕΥΡΩ

Γερμανία 1.362

- 50 -

Ηνωμ. Βασίλειο 1.021 Ολλανδία 770 Ιρλανδία 593 Δανία 469 Γαλλία 455 Σουηδία 331 Ιταλία 171 ΕΛΛΑΣ 121 Αυστρία 78 Βέλγιο 76 Λουξεμβούργο 75 Ισπανία 68 Ουγγαρία 48 Πολωνία 33 Κύπρος 5 Τσεχία 5 Σλοβενία 5 Πορτογαλία 4 Σλοβακία 4 Εσθονία 2 Φινλανδία 1 Λευκορωσία 1 Λιθουανία 0 Μάλτα 0

Εισαγωγές υπηρεσιών εμπορικής φύσεως της Ε.Ε. από τη Κορέα

κατά το 2005 (Πηγή: Eurostat)

Χώρα μέλος Αξία σε εκ. ΕΥΡΩ Γερμανία 924 Ολλανδία 517 Γαλλία 399 Ηνωμ. Βασίλειο 369 Ιταλία 225 Δανία 204 Ισπανία 177 Αυστρία 170 Βέλγιο 126 Ιρλανδία 70 Ουγγαρία 67 ΕΛΛΑΣ 36 Σουηδία 27 Πολωνία 23 Σλοβακία 20 Φινλανδία 12 Λουξεμβούργο 10 Πορτογαλία 9 Κύπρος 4 Τσεχία 3

- 51 -

Λευκορωσία 3 Λιθουανία 2 Μάλτα 2 Εσθονία 1 Σλοβενία 0

3. Άμεσες επενδύσεις της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα

Η Ε.Ε. είναι συγκεντρωτικά ο κυριώτερος επενδυτής στη Ν. Κορέα από το 1962 με αξία άμεσων επενδύσεων που το 2006 έφθανε τα 32,2 δις. ΕΥΡΩ (32% επί του συνόλου). Ακολουθούν οι Η.Π.Α. (29%) και Ιαπωνία (15%). Άμεσες ξένες επενδύσεις στη Ν. Κορέα, ανά χώρα προελεύσεως

Σε εκ. ΕΥΡΩ Πηγή: Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Ενεργείας της Ν. Κορεάς

2002 2003 2004 2005 2006 Stock 2006

Ε.Ε. 25 1.759 2.709 2.419 3.843 3.964 32.223 Η.Π.Α. 4.759 1.098 3.792 2.162 1.360 29.175 Ιαπωνία 1.484 477 1.819 1.510 1.679 15.542 Κίνα 263 44 937 55 32 1.443 Υπόλοιπες χώρες

1.360 1.392 1.315 1.725 1.912 22.554

Σύνολο 9.625 5.720 10.282 9.295 8.947 100.937 Η εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στη Ν. Κορέα αυξήθηκε σημαντικά μετά την απελευθέρωση του επενδυτικού καθεστώτος ύστερα από την οικονομική κρίση του 1997. Οι ΑΞΕ αυξήθηκαν συνολικά κατά 385% την περίοδο 1996-1999, σημείωσαν κάποια υποχώρηση το 2001 λόγω της διεθνούς οικονομικής υφέσεως, των γεγονότων που προέκυψαν από την τρομοκρατική επίθεση της 11-9-2001 και της επιβραδύνσεως του ρυθμού οικονομικής αναπτύξεως της υπό εξέταση χώρας. Η αυξητική τάση συνεχίσθηκε από το 2004, αλλά σημείωσε κάποια καθυστέρηση το 2006. Οι άμεσες επενδύσεις της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα αφορούν σε ποσοστό 51,4% σε υπηρεσίες, 45,5% στον βιομηχανικό κλάδο, 2,4% στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και ύδατος και ολιγώτερο από 1% στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στις ιχθυοκαλλιέργειες, στη δασοκομία και στην εξόρυξη μετάλλων. Stocks ΑΞΕ της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα, ανά τομέα βιομηχανίας

- 52 -

Ηλεκτρικός- Ηλεκτρονικός εξοπλισμός 32% Χημικά 22% Μεταφορικός εξοπλισμός 15% Τρόφιμα 10% Μηχανήματα 8% Φαρμακευτικά 3% Ορυκτά (όχι μέταλλα) 3% Μέταλλα 2% Κλωστοϋφαντουργικά, ενδύματα 2% Χαρτί, ξύλο 2% Λοιπά 1% Όσον αφορά στις ΑΞΕ της Ε.Ε. στον τομέα των υπηρεσιών, κυρίως κατευθύνονται στον τραπεζικό κλάδο (50%) και ακολούθως στο χονδρεμπόριο και λιανεμπόριο, τα ηλεκτρονικά, τα χημικά και τον μεταφορικό εξοπλισμό. Αναλυτικώτερα:

Stocks ΑΞΕ της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα, ανά κλάδο υπηρεσιών Τράπεζες 50% Χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο 31% Υπηρεσίες από επιχειρηματική δραστηριότητα 5% Αγορά ακινήτων 4% Μεταφορές, logistics 4% Διατροφή, διαμονή 2% Μόρφωση, ψυχαγωγία 2% Επικοινωνίες 1% Λοιπά 1% Στο σύνολο των ΑΞΕ (32 δις. ΕΥΡΩ) της Ε.Ε. στην Κορέα η Ολλανδία αποτελεί τον πρώτο επενδυτή, ακολουθούμενη από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία. Λεπτομερέστερα:

ΑΞΕ της Ε.Ε. στη Ν. Κορέα, ανά χώρα (σε ποσοστά)

Ολλανδία 35% Γερμανία 18% Ηνωμ. Βασίλειο 16% Γαλλία 12% Βέλγιο 8% Ιρλανδία 4% Σουηδία 2% Λουξεμβούργο 2%

- 53 -

Λοιπές 3% Το διεθνές ποσοστό ΑΞΕ της Ν. Κορέας σε χώρες της Ε.Ε. είναι πολύ μικρό, μόλις 1%, συγκρινόμενο μάλιστα με εκείνο της Ιαπωνίας (6%) και της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου του Χόνγκ Κόνγκ (8%). Αναλυτικότερα οι ΑΞΕ της υπό εξέταση χώρας, ανά κράτος - μέλος της ΕΕ είναι οι εξής:

Stocks ΑΞΕ της Κορέας σε χώρες της Ε.Ε.

Ολλανδία 23% Ηνωμ. Βασίλειο 21% Πολωνία 13% Γερμανία 12% Τσεχία 8% Σλοβακία 6% Γαλλία 5% Ιταλία 3% Ουγγαρία 2% Λοιπές 7%

4. Η προοπτική υπογραφής συμφωνίας ελευθέρου μεταξύ Ε.Ε. και Ν. Κορέας.

Κρίνεται εξαιρετικά σημαντική η επιδίωξη της Ε.Ε. για υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου (ΣΕΕ) με την Κορέα. Λόγοι που συνηγορούν σε αυτό είναι οι εξής:

α) Η σημασία που έχει για την Ε.Ε. η αγορά της υπό εξέταση χώρας.

β) Το μέγεθος προστατευτισμού των Κορεατικών προϊόντων.

γ) Ο κίνδυνος εκτροπής των εξαγωγών της Ε.Ε. πρός όφελος άλλων χωρών, η οικονομικών ενώσεων με τις οποίες η Κορέα έχει ήδη υπογράψει ΣΕΕ.

Η αγορά της Ν. Κορέας, λόγω μεγέθους και προοπτικών αναπτύξεως, είναι εξόχως ενδιαφέρουσα για την Ε.Ε. Το 2006, ο ρυθμός αναπτύξεως της αυξήθηκε κατά 5%. Σ’αυτό συνετέλεσε η αύξηση της εσωτερικής ζητήσεως και των εξαγωγών. Σύμφωνα προς την Asian Development Bank, η οικονομική ανάπτυξη της Κορέας είναι πιθανό να μειωθεί ελαφρά κατά το 2007, λόγω μικρής μειώσεως των εξαγωγών αγαθών της υπό εξέταση χώρας προς Η.Π.Α. εξαιτίας ασθενούς κάμψεως της οικονομίας τους. Πα’όλα αυτά, η ενδεχόμενη μικρή μείωση των εξαγωγών της Κορέας, θα εξισορροπηθεί από αύξηση της εσωτερικής καταναλώσεως. Προβλέπεται για το 2007, αύξηση ΑΕΠ κατά 4,5%.

- 54 -

Ο υψηλός προστατευτισμός της αγοράς της υπό εξέταση χώρας, αναφορικά προς δασμολογικά και μή εμπόδια για την εισαγωγή αγαθών δεν συνάδει προς την ωριμότητα της οικονομίας της. Δεν απαντάται επιπλέον στους κόλπους της ομάδας των υπολοίπων Χωρών ΟΟΣΑ.

α) Δασμολογικά εμπόδια

Έκθεση του ΠΟΕ (Αύγουστος 2004), επισημαίνει το δισυπόστατο της Ν. Κορέας, ως προς το ισχύον σε αυτή δασμολογικό σύστημα προστασίας. Από τη μιά, χαμηλή προστατευτικότητα των βιομηχανικών αγαθών, πλήν μερικών εξαιρέσεων σε ορισμένους θύλακες (π.χ. κλωστοϋφαντουργικά, υποδήματα) και από την άλλη υψηλή, κυρίως στον τομέα της γεωργίας. Ο μ.ο. του συνόλου των επιβαλλομένων δασμών εκ μέρους της Ν. Κορέας, ανέρχεται σε 12,8%. Στις χώρες ΟΟΣΑ αντίστοιχα είναι 7,5%. Ο μ.ο. δασμών επί εισαγομένων γεωργικών προϊόντων είναι 52,2% (στις χώρες ΟΟΣΑ 17%), σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, οι δασμοί αυτοί υπερβαίνουν το 200%. Σε αντίθεση, ο μ.ο. δασμών επί της εισαγωγής βιομηχανικών προϊόντων ανέρχεται σε 6,7% (ΟΟΣΑ: 5,5%)

Πέραν των επισήμων δασμών, υπάρχουν και ορισμένοι άλλοι ( Bound tariff lines) τους οποίους η Ν. Κορέα αυξάνει κατά το δοκούν. π.χ. Για την εισαγωγή αυτοκινήτων ο επίσημος δασμός είναι 11%, ενώ οι Bound tariff lines 82%.

Στην εισαγωγή αγροτικών αγαθών (το θέμα ενδιαφέρει και τη χώρα μας), ισχύει ένα σύστημα υψηλής προστασίας της εγχώριας γεωργίας με επιβολή υψηλών δασμών. Για παράδειγμα οι οίνοι έχουν δασμό 15%, τα βρώσιμα έλαια 30%, οι χυμοί 30-57%, τα γαλακτοκομικά προϊόντα 40%, τα τυροκομικά 36%, το βούτυρο 94%(επίσης ποσόστωση 40%). Στα αναψυκτικά, τα οινοπνευματώδη και το ξύδι ο μ.ο. δασμού ανέρχεται σε 32,8% με γκάμα δασμών από 8-270%.

Πέραν όμως των δασμών υπάρχων και μη δασμολογικοί περιορισμοί που δυσχεραίνουν των εισαγωγή αγαθών στην υπό εξέταση χώρα. Οι περιορισμοί αυτοί συνίστανται σε ορισμένα τεχνικά εμπόδια και υγειονομικά - φυτουγειονομικά μέτρα.

β) Μη δασμολογικά εμπόδια Η Ν. Κορέα, με την υιοθέτηση ορισμένων μέτρων τεχνικής φύσεως

(Technical barriers to trade, TBT) και άλλων υγειονομικών ή Φυτουγειονομικών (SPS), δημιουργεί εμπόδια στην εισαγωγή αγαθών. Γιά παράδειγμα οι αρχές της δεν αποδέχονται το σύστημα που ισχύει στην Ευρώτη και αφορά στα οχήματα που κινούνται με βενζίνη (European On- Board Diagnostic System, OBD). Τα ανωτέρω μέτρα κρίνονται ως προστατευτικά και έχουν θεσπισθεί για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού ομοειδών προϊόντων.

Προβλήματα αναφορικά με τα ως άνω μέτρα υφίστανται ως πρός το περιεχόμενο της εττικέτας για αλκοολούχα ποτά, τον έλεγχο εκπομπής καυσαερίων από οχήματα, τη γραφειοκρατία (δοκιμασία-προσκόμιση πιστοποιητικών) επί ιατρικού εξοπλισμού, φαρμάκων και καλλυντικών. Επιπλέον, ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες ακολουθούν ιδικά τους πρότυπα όσον

- 55 -

αφορά την εισαγωγή ορισμένων αγαθών, ενεργώντας ανεξάρτητα προς τις South Korean Agency for Technology and Standards (KATS) και South Korea Laboratory Accreditation System (KOLAS), οι οποίες προσπαθούν να εναρμονισθούν με τα διεθνή πρότυπα.

Συν τοις άλλοις, ισχύουν πρόσθετοι φόροι επί μίας σειρά προϊόντων που περιλαμβάνει αγαθά πολυτελείας, αρώματα και αυτοκίνητα (αναλόγως της ιπποδυνάμεως τους). Ειδικός φόρος οινοπνεύματος επιβάλλεται επί των αλκοολούχων ποτών.

γ) Στον τομέα των υπηρεσιών, για ορισμένους κλάδους, η πρόσβαση είναι αδύνατη, ή δύσκολη. Για παράδειγμα στις υπηρεσίες που αφορούν στην κατασκευή κτιρίων και στον αρχιτεκτονικό τους σχεδιασμό. Επίσης σε υπηρεσίες που παρέχουν λογιστές ή δικηγόροι απαγορεύεται η δημουγία joint ventures με ξένες εταιρείες. Εξάλλου η έλλειψη διαφάνειας εκ μέρους της South Korea Broadcast Advertising Corporation (KOBACO), η οποία αποφασίζει μονοπωλιακώς επί των διαφημιστικών τηλεοπτικών spots, δεν περιορίζει ασφυκτικά μόνον τις ξένες διαφημιστικές εταιρείες, αλλά πλήττει τις αλλοδαπές εταιρείες γενικώτερα.

δ) Όπως προαναφέραμε, ενώ αρχικά η Ν.Κορέα υπήρξε πρόμαχος των πολυμερών συμφωνιών, εφαρμόζει τα τελευταία έτη ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο υπογραφής συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου (ΣΕΕ). Εξαιτίας του λόγου αυτού, οι χώρες της Ε.Ε. κινδυνεύουν να απωλέσουν μεγάλο κομμάτι από την αγορά της υπό εξέταση χώρας, που τείνουν να καταλάβουν κράτη με τα οποία η Ν. Κορέα έχει ήδη υπογράψει ΣΕΕ.

Για παράδειγμα η ΣΕΕ της υπό εξέταση χώρας με τη Χιλή, έχει ήδη επηρεάσει τις εισαγωγές από την Ε.Ε. χοιρινού κρέατος και οίνων. Τα χιλιανά κρασιά κατείχαν το 2005 μερίδιο που αντιστοιχούσε σχεδόν προς το 20% της αγοράς, από 6,5% το 2003 (Η Χιλή αποτελεί τον 2ο κατά σειρά μεγαλύτερο εξαγωγέα κρασιών στη Ν. Κορέα).

Το υφιστάμενο πρόβλημα εισαγωγής αυτοκινήτων από χώρες της Ε.Ε. θα επιδεινωθεί έτι περισσότερο μετά την υπογραφή ΣΕΕ μεταξύ Η.Π.Α.- Ν. Κορέας. Φυσικό επακόλουθο μίας τέτοιας συμφωνίας είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των Αμερικανικής προελεύσεως οχημάτων έναντι των Ευρωπαϊκών.

Η Ε.Ε. θα πρέπει επίσης να επιδιώξει ΣΕΕ με τη Ν. Κορέα, ώστε ως προς ορισμένους αυστηρούς κανονισμούς για εισαγωγή προϊόντων που θα εξαλειφθούν με την υπογραφή της προαναφερόμενης συμφωνίας, τύχει της ιδίας μεταχειρίσεως με άλλες χώρες που ήδη την έχουν υπογράψει. Θα ήταν χρήσιμο η υπογραφή της Σ.Ε.Ε. να συμπέσει με την θητεία του Προέδρου Roh. Μεγάλη καθυστέρηση θα πλήξει ενδεχομένως καίρια ορισμένους κλάδους εξαγωγών Ε.Ε. κυρίως ως προς τον τομέα των υπηρεσιών.

5. Τα υπέρ και τα κατά της δραστηριοποιήσεως στην αγορά της Ν. Κορέας

- 56 -

(Υπέρ, κατά, ευκαιρίες, απειλητικά σημεία)

ΥΠΕΡ

-Οικονομική ευελιξία

-Σταθερά μακροοικονομικά δεδομένα

-Καινοτομίες σε εταιρείες και προϊόντα

-Ισχυρή θέση σε πολλές διεθνείς αγορές

-Αγορά ελκυστική για ξένους επενδυτές

-Ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ

-Ισολογισμένος Κρατικός Προϋπολογισμός, χαμηλό δημόσιο χρέος

-Χαμηλός πληθωρισμός

-Σταθερό πολιτικό περιβάλλον

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

-Περιφερειακός κόμβος (hub) για ορισμένους τομείς

-ΣΕΕ με Η.Π.Α. και πιθανότατα με Ε.Ε.

-Γειτνίαση προς Κίνα

-Αυξανόμενος ρυθμός εξαγωγών

-Περαιτέρω φιλελευθεροποίηση του εμπορίου και των επενδύσεων

-Περιφερειακή οικονομική συνεργασία

-Επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (R and D)

ΚΑΤΑ

-Χάσμα μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων(chaebols) και μικρομεσαίων επιχειρήσεων

-Προβληματική αγορά εργασίας

-Ασθενής εσωτερική ζήτηση

-Προβλήματα στην διοίκηση των τραπεζών

-χαμηλή ιδιωτική επένδυση

-χαμηλή παραγωγικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

-Μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές πρώτων υλών και ενέργειας

-Αντίδραση σε μεταρρυθμίσεις

-Υψηλό ιδιωτικό χρέος

-Σκληρό προστατευτικό σύστημα

-Δραματική έλλειψη γνώσεως ξένων γλωσσών

ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

-Ενίσχυση του won έναντι του $

-Χειροτέρευση των όρων του εμπορίου

-Εξάρτηση από την Κίνα

-Μεγάλος αριθμός ηλικιωμένων

-Διαφθορά. Κακοδιαχείριση

-Φόβος ξένων επιδράσεων

-Πολιτική αστάθεια στη Β. Κορέα

-Καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων λόγω των εκλογών κατά το 2007

- 57 -

Η. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ Ν. ΚΟΡΕΑΣ

α) ΑΕΠ και ΑΕΕ (ακαθάριστο εθνικό εισόδημα) Το 2006, το (ονομαστικό) ΑΕΠ της Ν. Κορέας ανήλθε σε 848 τρις. won. Σημείωσε αύξηση 4,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το προαναφερόμενο ποσό ισοδυναμεί προς 887,4 δις. δολ. Η.Π.Α. (12,1% αύξηση ως προς το 2005).

- 58 -

ΑΕΠ των οικονομικά ευρωστοτέρων διεθνώς χωρών για το 2005 (Πηγή : ΔΝΤ) Μονάδα: $ 100εκ

A/A Χώρα ΑΕΠ

1 Η.Π.Α. 124.872 2 Ιαπωνία 45.588 3 Γερμανία 27.953 4 Ηνωμένο Βασίλειο 21.988 5 Γαλλία 21.269 6 Κίνα 19.365 7 Ιταλία 17.627 8 Καναδάς 11.293 9 Ισπανία 11.248

10 Ινδία 8.003 11 Βραζιλία 7.961 12 Ν. Κορέα 7.913 13 Μεξικό 7.684

Το κατά κεφαλή ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) των Κορεατών υπερέβη το 2006 τα 18.000 $ και αναμένεται σύντομα να φθάσει τα 20.000$. Σε λιγώτερο από 10 έτη, μετά την περίοδο της δεινής οικονομικής κρίσεως του 1997, όπου το ΑΕΕ κυμαινόταν στα 10.000$, η Κορέα κατόρθωσε να συγκαταλέγεται μεταξύ των 30 χωρών με το μεγαλύτερο ΑΕΕ διεθνώς. β) Γεωργία, Δασικός πλούτος, Αλιεία -Γεωργία Ο αγροτικός πληθυσμός αποτελούσε το 1970 το 44,7% (14,4εκ) του συνολικού πληθυσμού. Εξαιτίας της έκτοτε επελθούσης αναπτύξεως των αστικών κέντρων και της βιομηχανοποιήσεως, το 2006 συγκέντρωνε μόλις το 6,8% (3,3εκ.) Το εισόδημα ανά αγροτικό νοικοκυριό ήταν 32,3 εκ. won το 2006 (αύξηση 5,9% σε σχέση με το 2005). Το σύνολο καλλιεργήσιμης γής αυξανόταν μέχρι τα τέλη της 10ετίας του 60, ώστε να υπάρχει μία παράλληλη αύξηση παραγωγής τροφίμων. Από τη 10ετία του 70 άρχισε η μείωση των καλλιεργειών εξαιτίας της κατασκευής κατοικιών, εργοστασιακών μονάδων και οδικών αρτηριών. Τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Κορέα είναι πολύ περιορισμένα. Ορισμένες κατηγορίες δημητριακών και μία μικρή γκάμα φρούτων και λαχανικών. Οι λιανικές τιμές τους, όπως και του κρέατος, λόγω της εμβρυώδους κτηνοτροφία, είναι εξαιρετικά υψηλές. Για παράδειγμα, ένα κιλό νωπού μοσχαρίστου κρέατος, σχετικής καλής ποιότητας τιμάται γύρω στα 40 ΕΥΡΩ. - Δασικός πλούτος

- 59 -

Το 2005, το 64% του συνόλου της χώρας (ή 6.394.000 εκτάρια) αποτελούσε δασώδη περιοχή. Από το ανωτέρω ποσοστό, 23,2% ανήκε στο κράτος και 76,8% σε ιδιώτες. Η ανά εκτάριο δασική περιοχή συνεχώς αυξάνεται. Το 1953 ήταν 6τ.μ/εκτ., 11τμ. το 1972, 22τ.μ. το 1980, 38,4τ.μ το 1990, 63,5τ.μ. το 2000 και 79,2τ.μ το 2005. Παρ’όλα αυτά η Κορέα υπολείπεται, σε δάση, χωρών όπως η Ελβετία, Γερμανία και Ιαπωνία. Στα κράτη που έχουν πυκνή δασώδη βλάστηση οι ανά εκτάριο δασικές περιοχές είναι μεταξύ 100 και 300 τ.μ. - Αλιεία Το 1985, οι ιχθυεργάτες και αλιείς συνιστούσαν το 1,5% του συνολικού πληθυσμού της Κορέας. Ο αριθμός αυτός έκτοτε μειώθηκε κατά πολύ (0,4% ή 210.000 άτομα). Πολλοί από από τους αλιεργάτες άλλαξαν επάγγελμα και απορροφήθηκαν σε βιομηχανίες, εταιρείες κ.λ.π. Το 2006 καταγράφηκαν 77.001 νοικοκυριά αλιεργατών ήτοι 3,7% ολιγώτερα από το 2005 (79.942). Εν τούτοις, το εισόδημα των νοικοκυριών αυτών αυξάνει. Το 2006, το ετήσιο εισόδημα τους έφθασε κατά μ.ο. τα 30.006.000 won ήταν δηλ. κατά 7,1% υψηλότερο του 2005 (28.028.000 won) γ) Βιομηχανία Στα τέλη του 2005, στη Ν. Κορέα υπήρχαν 117.205 βιομηχανικές μονάδες με 5 ή περισσότερους εργαζόμενους. Κατά μ.ο. ο μηνιαίος αριθμός του συνόλου των εργαζομένων έφθανε το 2,4%. Το ίδιο έτος, ο όγκος των αγαθών που προωθήθηκαν από βιομηχανίες αυξήθηκε σε σχέση με το 2004 κατά 7,6% (αξία 848τρις. won). To 2005, η παραγωγή στον κλάδο χημικών προϊόντων έφθασε σε αξία τα 692 τρις. won δηλ. το 81,6% του συνόλου του παραχθέντος βιομηχανικού προϊόντος. Η παραγωγή στην ελαφρά βιομηχανία ανήλθε σε αξία στα 156τρις. won (18,4%). Αξιοσημείωτη είναι η ανάπτυξη της βιομηχανίας σιδήρου και χάλυβα ειδικωτερα μετά την ίδρυση της κρατικής εταιρείας POSCO το 1973. Το 2006, η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα ανήλθε σε 48.455 εκ. τόνους, με μία αύξηση της τάξεως του 1,3% ως προς το 2005. Κατά την παρούσα στιγμή, η Κορέα κατατάσσεται 5η παγκοσμίως στην παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα με μερίδιο 4% μετά τις Κίνα, Ιαπωνία, Η.Π.Α., και Ρωσία. Παραθέτουμε κατωτέρω πίνακα σχετικό με την παραγωγή, εγχώρια ζήτηση, εξαγωγές και εισαγωγές τελειοποιημένου χάλυβα:

(σε χιλ τόνους, %) Αύξηση Μείωση 2002 2003 2004 2005 2006 2005 2006

Παραγωγή 51.676 53.269 54.696 55.066 57.245 0,7 4,0 Εγχώρια Ζήτηση 43.711 45.365 47.218 47.124 49.640 -0,2 5,3 Εξαγωγές 12.858 14.151 15.090 16.262 18.195 7,8 11,9 Εισαγωγές 14.070 15.632 17.725 18.877 22.483 6,5 19,1

- 60 -

Πηγή: Korea Iron and Steel Association

Οι εξαγωγές της εγχώριας βιομηχανίας ηλεκτρονικών ειδών έφθασαν σε αξία τα 96,6 δις $ το 2004 και 102,7 δις. $ το 2005 (+6,3%). Ο συγκεκριμμένος βιομηχανικός κλάδος ηγείται των λοιπών και ρυθμίζει το εύρος της οικονομίας της Κορέας. Το 1980 ο ίδιος κλάδος παρήγαγε και εξήγαγε κυρίως μαυρόασπρες τηλεοράσεις και ραδιόφωνα. Σήμερα, με τά συνεχή άλματα της τεχνολογικής προόδου, τα εξάγομενα προϊόντα επικεντρώνονται κυρίως σε κινητά τηλέφωνα, microchips, την ασύρματη επικοινωνία και τις τηλεοράσεις LCD. Εξάλλου, η αυτοκινητοβιομηχανία της υπό εξέταση χώρας παρήγαγε το 2006, 3.840.000 οχήματα, ωθώντας την Κορέα στη 5η θέση διεθνώς (5,8% του παγκοσμίου συνόλου παραγωγής οχημάτων). Πρώτη κατετάγη η Ιαπωνία (17,3%) και ακολούθησαν Η.Π.Α., Κίνα και Γερμανία. Η.Π.Α. και Γερμανία παρήγαγαν διεθνώς το 33,6% του συνόλου. Οι εξαγωγές σε οχήματα της Κορέας αυξήθηκαν το 2006 κατά 2,4% και παρουσίασαν, ανά διεθνείς αγορές, σε σχέση με τα προηγούμενα δύο έτη, την εξής εικόνα:

(χιλ. οχήματα, %) Αύξηση Μείωση 2004 2005 2006 2005 2006

Σύνολο 2.380 2.586 2.648 8,7 2,4 Δυτική Ευρώπη 653 766 688 17,3 -10,2

Βόρεια Αμερική 1.006 848 851 -15,7 0,4

Λατινική Αμερική 110 158 209 43,6 32,3

Ανατ. Ευρώπη 158 212 298 34,2 40,6

Χώρες Ειρηνικού 81 100 102 23,5 2,0

Μέση Ανατολή 206 266 272 29,1 2,3

Ασία 96 125 83 30,2 -33,6 Αφρική 71 111 145 56,3 30,6 Πηγή: Korea Automobile Manufacturers Association, The Federation of Korea Industries Ως προς τη ναυπήγηση σκαφών, το 2005 αποπερατώθηκε η κατασκευή πλοίων συνολικά 10.093.000 CG/T. Και αυτό το έτος, η Κορέα διετήρησε τα πρωτεία διεθνώς. Σε σύγκριση με το 2004, τα Κορεάτικα ναυπηγεία αύξησαν το ποσοστό ολοκληρώσεως κατασκευής σκαφών κατά 21,3%, ενώ τα Γιαπωνέζικα μόλις κατά 6,8%. Η Κορέα, Ιαπωνία και Κίνα κατασκευάζουν πλέον των 3/4 θαλασσίων σκαφών παγκοσμίως. Η Κορέα κατατάσσεται πρώτη με 34,7%, δεύτερη η Ιαπωνία (29,2%) και Τρίτη η Κίνα (14,6%). Διαφωτιστικός είναι ο κατωτέρω πίνακας για σκάφη πλέον των 100GT: (σε χιλ. CG/T (Compensated Gross Tonnage)

2002 2003 2004 2005 Διεθνές μερίδιο Κατάταξη

- 61 -

Σύνολο 19.887 22.454 24.485 29.111 100 - Κορέα 6.317 7.175 8.319 10.093 34,7 1 Ιαπωνία 6.306 6.809 7.971 8.511 29,2 2 Κίνα 1.189 2.589 3.090 4.237 14,6 3

Γερμανία 1.113 877 828 1.043 3,6 4 Η.Π.Α. 208 336 272 934 3,2 5 Πολωνία 500 368 481 665 2,3 6

Πηγή: Lloyd’s World Shipbuilding Statistics

Εξάλλου, οι εντολές που δέχθηκαν τα Κορεάτικα ναυπηγεία το 2006 αυξήθηκαν κατά 63,7% (19.585.000 CG/T). δ) Κατασκευαστική δραστηριότητα Κορεατικών εταιρειών στο εξωτερικό. Το ύψος της αξίας των εντολών για κατασκευές που έλαβαν Κορεάτικες εταιρείες στο εξωτερικό ανερχόταν το 1977 στα 14δις.$. Έκτοτε η αξία των ως άνω εντολών υπέστη αυξομειώσεις. Το 2006, 326 τέτοιες εντολές υπερέβησαν σε αξία τα 16,4δις,$ (+ 52% αύξηση ως προς το 2005). Σχετικός είναι ο κατωτέρω πίνακας :

(σε εκ. $) 2004 2005 2006 Εντολές Ποσοστό

συμμετοχής Εντολές Ποσοστό

συμμετοχής Εντολές Ποσοστό

συμμετοχής Σύνολο 7.498 100,0 10.859 100,0 16.468 100,0 Ασία 2.275 30,3 2.611 24,0 4.046 24,6 Μέση Ανατολή

3..571 47,6 6.445 59,4 9.530 57,9

Λοιπές γεωγραφικές περιοχές

1.652 22,0 1.803 16,6 2.892 17,6

Πηγή : International Contractors Association of KOREA ε) Ενέργεια Η συνολική κατανάλωση ενέργειας στη Ν. Κορέα ανερχόταν το 1990 σε 93.192.000 TOE (Tonnage of oil equivalent). To 2005 είχε φθάσει περίπου στους 228.622.000 TOE. Το 2005 η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας στην Κορέα αποτελούσε το 2,1% του διεθνούς συνόλου (10.537 τρις. TOE) και η συγκεκριμμένη χώρα κατατασσόταν 10η παγκοσμίως. Η κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργεια στην ίδια χώρα ήταν 2,9 φορές μεγαλύτερη του διεθνούς μέσου όρου (1,63 TOE), έτσι ώστε η Κορέα να κατέχει την 16η θέση σε κατανάλωση ενέργειας ανά κάτοικο στον κόσμο.

Σχετικός είναι ο κατωτέρω πίνακας: Ποσότητα καταναλώσεως πρωτογενούς ενέργειας

Κατάταξη Χώρα Κατά κεφαλή Κατάταξή Χώρα

σε εκ. TOE Παγκοσμίως 10.537,1 - Παγκοσμίως 1,63 -Η.Π.Α. 2.336,6 1 Κατάρ 22,26 1Κίνα 1.554,0 2 Η.Π.Α. 7,84 8

- 62 -

Ρωσία 679,6 3 Ρωσία 4,75 15Ιαπωνία 524,6 4 Κορέα 4,65 16Ινδία 387,3 5 Γερμανία 4,10 23Γερμανία 324,0 6 Ιαπωνία 3,92 24Κορέα 224,6 10 Κορέα 1,18 54

Πηγή: Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ν. Κορέας Το 2005, το πετρέλαιο συνιστούσε το 44% του συνόλου της καταναλώσεως πρωτογενούς ενάργειας στη Ν. Κορέα. Ακολουθούσαν ως πηγές ο άνθρακας και η πυρηνική ενέργεια με ποσοστά 24,0% και 16,5% αντίστοιχα. Στον κατωτέρω πίνακα εμφαίνεται η εξέλιξη καταναλώσεως πρωτογενούς ενέργειας στην Κορέα ανά πηγή προελεύσεώς της: Έτος Άνθρακας Πετρέλαιο Υγροποιημένο

φυσικό αέριο (LNG)

Υδροηλεκτρική ενέργεια

Πυρηνική ενέργεια

Λοιπές

1990 26,2 53,8 3,2 1,7 14,2 0,9 1995 18,7 62,5 6,1 0,9 11,1 0,7 2000 22,2 52,0 9,8 0,7 14,1 1,1 2001 23,0 50,7 10,5 0,5 14,1 1,2 2002 23,5 49,1 11,1 0,6 14,3 1,4 2003 23,8 47,6 11,2 0,8 15,1 1,5 2004 24,1 45,7 12,9 0,7 14,8 1,8 2005 24,0 44,4 13,3 0,6 16,1 1,7

Πηγή : Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ν. Κορέας Η συνεχής αύξηση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς, εγκυμονεί κινδύνους ανακοπής της ανοδικής πορείας της οικονομίας της Ν. Κορέας. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση της υπό εξέταση χώρας ενθαρρύνει τις προσπάθειες για εξεύρεση εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Ήδη Κορεάτικες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην εκμετάλλευση εγκαταστάσεων πετρελαιοπηγών στο εξωτερικό και σε έρευνες αξιοποιήσεως άλλων πηγών ενέργειας. Στόχος η εξάρτηση από το πετρέλαιο σε ποσοστό κάτω του 35%. στ) Εξαγωγικό εμπόριο Το 2006 η Ν. Κορέα πέτυχε ρεκόρ εξαγωγών ύψους 325,5 δις. $ (+14,4% αύξηση σε σχέση με το 2005). Το γεγονός αύτο αποτελεί ένα ιδιαίτερο επίτευγμα, λαμβανομένης υπόψη της δραματικής αυξήσεως της τιμής του πετρελαίου και της σημαντικής υποτιμήσεως won. Η αξία των εισαγωγών σημείωσε επίσης αύξηση κατά 18,4% (309,4 δις. $), κυρίως λόγω της διεθνούς αυξήσεως της τιμής των καυσίμων. Έτσι το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο ανήλθε σε 16,1δις.$. Λόγος αυξήσεως των εξαγωγών θεωρείται η υψηλή ποιότητα ορισμένων προϊόντων της Ν. Κορέας όπως τα micro chips, τα οχήματα, τα κινητά τηλέφωνα, οι συσκευές τηλεοράσεις LCD και τα θαλάσσια σκάφη που γνωρίζουν ήδη τη διεθνή αναγνώριση και προτιμώνται. Στον κατωτέρω πίνακα φαίνεται η πορεία του εξαγωγικού εμπορίου της υπό εξέταση χώρας κατά την περίοδο 1990-2006:

- 63 -

(σε εκ.$, %) Έτος Εξαγωγές Αύξηση

Μείωση Εισαγωγές Αύξηση

Μείωση Εμπορικό ισοζύγιο

1990 65.016 4,2 69.844 13,6 -4.8281995 125.058 30,3 135.119 32,0 -10.0612000 172.268 19,9 160.481 34,0 11.7862003 193.817 19,3 178.827 17,6 14.9912004 253.845 31,0 224.463 25,5 29.3822005 284.419 12,0 261.238 16,4 23.1802006 325.465 14,4 309.383 18,4 16.082

Πηγή: Korea Customs Service Το 2005, η Κορέα δημιούργησε ρεκόρ εξαγωγών και εισαγωγών και αναδείχθηκε ως ο 12ος μεγαλύτερος εξαγωγέας και 13ος εισαγωγέας παγκοσμίως. Από απόψεως αξίας συνόλου εμπορικών συναλλαγών κατατάχθηκε 12η (545,7 δις. $). Το 1998 η αντίστοιχη αξία ανερχόταν μόλις σε 112,5δις.$. Πενταπλασιάστηκε δηλαδή εντός 17ετών. Κατωτέρω παρουσιάζεται μία εικόνα του όγκου των εμπορικών συναλλαγών μερικών χωρών με τις μεγαλύτερες επιδόσεις διεθνώς:

Κατάταξη Χώρα Σύνολο

εμπορικών συναλλαγών

Κατάταξη Χώρα Σύνολο

εμπορικών συναλλαγών

1 Η.Π.Α. 2.639.508 11 Χόνκ Κόνγκ 588.8702 Γερμανία 1.755.289 12 Κορέα 545.6573 Κίνα 1.422.227 13 Ισπανία 478.5884 Ιαπωνία 1.109.827 14 Σιγκαπούρη 429.6965 Γαλλία 922.524 15 Ρωσία 381.4026 Ηνωμ. Βασίλειο 854.387 16 Ταϊβάν 380.3507 Ιταλία 758.937 17 Μαλαισία 255.2818 Καναδάς 754.042 20 Αυστρία 232.7199 Ολλανδία 655.189 23 Ταϊλανδή 228.301

10 Βέλγιο 654.591 25 Βραζιλία 196.893 Πηγή: Korea International Trade Association, ΔΝΤ

Το 2006, η Κορέα είχε εμπορικό πλεόνασμα με Κίνα, Χονκ Κόνγκ, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη και Η.Π.Α. Έλλειμμα με τις Αυστραλία, Γερμανία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Σαουδική Αραβία και Η.Α.Ε. Η Κίνα κατέστη ο υπ’αρ. ένας εταίρος της Κορέας υποσκελίζοντας Ιαπωνία και Η.Π.Α. Το ρεκόρ, όπως προαναφέραμε, της επιτεύξεως εξαγωγών ύψους 325,5 δις. $ το 2006 παρά τις εγγενείς δυσκολίες από την αύξησης της διεθνούς τιμής των καυσίμων και της συνεχιζόμενης ανατιμήσεως του won έναντι του $, κατέστησε τη Ν. Κορεά την 11η μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο. Ειδικότερα οι εξαγωγές micro chips και αυτοκινήτων υπερέβησαν εκάστη τα 30 δις. $ και εκείνες των πλοίων τα 38 δις. $. ζ) Τουρισμός Το 2006, επισκέφθηκαν τη Ν. Κορέα 6.155.000 ξένοι επισκέπτες, ενώ 11.610.000 Κορέατες ταξίδεψαν στο εξωτερικό. Ο αριθμός των επισκεπτόμενων την υπό εξέταση χώρα αυξήθηκε κατά 2,2% και όσων, από την Κορέα, ταξίδεψαν σε άλλες χώρες, κατά 15,2% Υπάρχει συνεχής τάση αυξήσεως του εξωτερικού τουρισμού, όπως φαίνεται στον κατωτέρω πίνακα:

- 64 -

(σε χιλ.)

Πηγή: Korea National Tourism Organization

Το τουριστικό ισοζύγιο πληρωμών παρουσίασε κατά το 2006 έλλειμμα 7.647 δις.$. Το έσοδα από τον τουρισμό ανήλθαν σε 4.861δις.$ ενώ οι δαπάνες για τουριστικές πράξεις σε 12.580δις. $. Αυτό οφείλεται: α) Στο ότι οι Κορεάτες που επισκέπτουται το εξωτερικό υπερβαίνουν όσους επισκέπτονται την υπό εξέταση χώρα κατά 5.455.000 άτομα και β) Επειδή το κατά κεφαλή ποσό που δαπανούν οι Κορεάτες τουρίστες σε ξένες χώρες (κατά μ.ο. 1077$), είναι κατά 287$ υψηλότερο του ποσού που δαπανούν ξένοι τουρίστες στην Κορεά (790$). Στοιχεία που αντλήσαμε από τον Εθνικό Οργανισμό Τουρισμού της Ν. Κορέας, σχετικά με τη διακίνηση Κορεατών τουριστών σε Ευρωπαϊκές χώρες, είναι εξαιρετικά απογοητευτικά για τη Χώρα μας:

Διακίνηση Κορεατών τουριστών σε Ευρωπαϊκές χώρες 2005 2006

(α'εξάμηνο) Σύνολο 583.097 301.875 Ανά Χώρα Ηνωμένο Βασίλειο 116.224 57.021 Γερμανία 141.606 74.422 Γαλλία 95.994 52.556 Ολλανδία 39.542 23.731 Σουηδία 2.666 1.056 Ελβετία 18.084 9.951 Ιταλία 48.771 25.052 Δανία 2.461 1.346 Νορβηγία 1.645 898 Αυστρία 6.077 2.884 Ισπανία 12.332 4.487 ΕΛΛΑΔΑ 3.980 2.260 Ρωσία 55.095 23.052 Πολωνία 2.145 1.441

Έτος Ξένοι επισκέπτες (Α) Ταξιδιώτες Κορεάτες στο εξωτερικό

Α-Β

2000 5.322 5.508 -186 2001 5.147 6.084 -937

2002 5.347 7.123 -1776 2003 4.753 7.086 -2.333

2004 5.818 8.826 -3.008 2005 6.023 10.080 -4.058 2006 6.155 11.610 -5.455

- 65 -

Λοιπές 36.475 21.718 Συγκριτικά αναφέρουμε ότι 42.032 Κορεάτες επισκέφθηκαν την

Τουρκία το 2005 και 24.805 το α'εξάμηνο του 2006. Συνολικά ο αριθμός των Κορεατών που ταξίδευσε στο εξωτερικό το

2005 ανήλθε σε 10.077.619 (ο ένας δηλ. στους πέντε Κορεάτες), και το α'εξάμηνο του 2006 σε 5.431.308. Η συμμετοχή της Ελλάδος, μέσω του Γραφείου του ΕΟΤ Ιαπωνίας που

καλύπτει και τη Ν. Κορέα, στη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού KOTFA (Korea World Trade Fair) (Μαϊος 2006), λόγω του ζωηρού ενδιαφέροντος που επεδείχθη και των επαφών που πραγματοποιήθηκαν, ούσα απολύτως επιτυχής, ενθαρρύνει την εστίαση των προσπαθειών μας σε ένα τομέα που παρέμεινε μέχρι τώρα ανεκμετάλλευτος. Είναι προφανές ότι η αύξηση του τουριστικού ρεύματος από Ν. Κορέα

προς Ελλάδα ως συνέπεια της εγκαινιάσεως αεροπορικής συνδέσεως Σεούλ Αθηνών, θα απέφερε οφέλη που θα εξουδετέρωναν, εν μέρει, τις δυσμενείς συνέπειες από την ύπαρξη δραματικού ελλείμματος στο εμπορικό μας ισοζύγιο με την υπό εξέταση χώρα.

- 66 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΕΛΛΑΔΟΣ-Ν. ΚΟΡΕΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2006

1. Γενικά Το 2006, η Ελλάδα κατείχε την 75η θέση από πλευράς εισαγωγών εκ μέρους της Ν. Κορέας και την 28η από πλευράς εξαγωγών της. Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών, κατά κυριώτερα προϊόντα, διαμορφώθηκαν το 2006, σε σχέση με το 2005, ως εξής:

- 67 -

α) Εξαγωγές Ν. Κορέας προς Ελλάδα (σε χιλ. δολ. Η.Π.Α.) τα έτη 2005 και 2006.

(Πηγή: Korea Customs Service)

2006 2005

Κωδικός Είδος Αξία Αξία 8901 Κρουαζιερόπλοια, σκάφη αναψυχής,

Ferryboats, φορτηγά πλοία, μαούνες και παρόμοια σκάφη για τη μεταφορά προσώπων.

2.313.315 1.157.834

8703 Αυτοκίνητα και άλλα οχήματα μετά κινητήρος, προοριζόμενα για τη μεταφορά προσώπων.

176.174 255.233

4011 Ελαστικά αυτοκινήτων 11.229 8.413 8525 Συσκευές αναμεταδόσεως για ραδιοτηλεφωνία,

ραδιοτηλεγραφία, ραδιοφωνικές εκπομπές. Τηλεοπτικά μηχανήματα. Συσκευές σταθερής εικόνας και άλλα τηλεοπτικά

μηχανήματα εγγραφής.

53.760 69.116

8418 Ψυγεία, καταψύκτες 12.869 15.172 8708 Μέρη και εξαρτήματα οχημάτων 14.264 14.679 8415 Συσκευές κλιματισμού 11.916 13.172 6004 Πλεκτά ενδύματα 3.851 5.258 8528 Συσκευές λήψεως για τηλεόραση. Video monitors.

Video projectors. 3.870 4.117

5503 Συνθετικές ίνες μη επεξεργασμένες για την κλωστοϋφαντουργία

5.126 3.664

Σύνολο 2.606.374 1.546.658 Λοιπά 161.859 246.224 Γενικό Σύνολο 2.768.233 1.792.882

β) Εξαγωγές Ελλάδας προς Ν. Κορέα (σχ χιλ. δολ. Η.Π.Α) τα έτη 2005 και 2006

(Πηγή: Korea Customs Service)

2006 2005

Κωδικός Είδος Αξία Αξία

8901 Κρουαζιερόπλοια, ferryboats 20.630 0 2710 Πετρελαιοειδή 15.035 32.573

2401 Καπνός (ακατέργαστος) 20.426 21.036 5201 Βαμβάκι (μη “λαναρισμένο ή χτενισμένο”) 5.693 18.850 4302 Κατεργασμένα γουνοδέρματα 4.595 2.959 6802 Οικοδομικές πέτρες 2.359 2.022 2008 Φρούτα, ξηροί καρποί, μέρη φυτών, συσκευασμένα

ή διατηρημένα. 1.630 1.804

3304 Προϊόντα ομορφιάς, make up. Προϊόντα περιποιήσεως δέρματος.

1.614 1.458

1509 Ελαιόλαδο 841 1303 2204 Οίνοι 9 26 7117 Ψευδοκοσμήματα 520 124

- 68 -

7113 Κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα 1032 933 8906 Λοιπά Θαλάσσια σκάφη 280 926 7602 Απορρίματα αλουμινίου και scrap 401 868 3004 Φάρμακα σε συσκευασία για λιανική πώληση 686 117 7404 Απορρίματα χαλκού και scrap 393 360

Σύνολο 76.144 85.359 Λοιπά 7.285 7.398 Γενικό Σύνολο 83.429 92.757

γ) Συμπεράσματα-εκτιμήσεις Πρώτη διαπίστωση είναι η φρενήρης πορεία των εξαγωγών της Ν. Κορέας προς την Ελλάδα. Η αξία τους υπερέβη κατά 54,5% την αξία του συνόλου των εξαγωγών της για το 2005 (1.792.882.000 $). Μόνον οι πωλήσεις πλοίων ανέρχονται περίπου στο 83.5% της συνολικής αξίας των εξαγωγών της Κορέας πρός τη χώρα μας. Η αξία των υπολοίπων αγαθών που εξήγε η Κορέα παρουσίασε μία μικρή μείωση, πλήν των ελαστικών αυτοκινήτων (4011) και των συνθετικών ινών (5503). Από πλευράς Ελλάδος, οι εξαγωγές, σε σχέση με το 2005, μειώθηκαν. κατά 10%. Ένα νέο είδος εμφανίζεται στον πίνακα εξαγωγών, ήτοι, “τα κρουαζιερόπλοια, ferryboats, κλπ” με αξία 20.630.000 $. δηλ. ποσοστό 24.7% στο γενικό σύνολο της αξίας των εξαγωγών μας. Πρόκειται μάλλον περί συγκυριακής πωλήσεως σκαφών από μέρους μας προς την Κορέα. Η αξία εξαγωγών καπνού κινείται στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2005. Μειωμένη σημαντικά είναι η εξαγωγή πετρελαιοειδών, που στον παρατιθέμενο πίνακα η αξία τους υπολείπεται πλέον του 50% των πωλήσεων του 2005. Ανησυχητική, κρίνεται η μείωση των εξαγωγών μας βάμβακος, ενός των κυριώτερων εξαγωγικών προϊόντων μας στην Κορέα, με πολύ καλές επιδόσεις κατά το παρελθόν. Η αξία των εξαγωγών του προϊόντος αυτού δεν θα υπερβεί ούτε κάν το ένα τρίτο εκείνης του 2005. Από έρευνα μας μεταξύ των εδώ εισαγωγέων, μας προβλήθη το επιχείρημα ότι λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών στην Ελλάδα το προϊόν ήταν κακή ποιότητας και διετίθετο σε μή ανταγωνιστικές τιμές. Από τα υπόλοιπα προϊόντα μας: Τα κατεργασμένα γουνοδέρματα διπλασίασαν την αξία τους κατα 55%. Σταθερά κινήθηκαν οι εξαγωγές μαρμάρων, σημειώνοντας μικρή αύξηση, συσκευασμένων φρούτων (κυρίως ροδακίνων), καλλυντικών, κοσμημάτων από πολύτιμα μέταλλα και απορριμμάτων χαλκού. Δυσμενή θα χαρακτηρίζαμε την πορεία των εξαγωγών μας ελαιολάδου και οίνων (οι τελευταίοι δεν εμφαίνονται στην συγκεντρωτική κατάσταση εξαγωγών). Και στις δύο περιπτώσεις αποδίδουμε τα αίτια στην έλλειψη ενδιαφέροντος των εξαγωγέων μας για τη συγκεκριμμένη αγορά καθώς και στον ερασιτεχνικό τρόπο τυχόν ενδιαφερομένων για

- 69 -

προσέγγιση ενταύθα εισαγωγέων. Συνήθως ζητούν από το Γραφείο μας λίστα εισαγωγικών εταιρειών, ενδεχομένως απευθύνονται σε αυτές, αλλά οι τελευταίες δεν τους απαντούν είτε επειδή έχουν ήδη διασύνδεση με εξαγωγείς άλλων χωρών, είτε επειδή για να πεισθούν για την ποιότητα του προϊόντος επιθυμούν απευθείας επαφή με τον ενδιαφερόμενο και όχι μέσω τηλεφώνου, fax, η ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Από την άλλη πλευρά, επειδή σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Κορέας οι εισαγωγές ελαιολάδου και οίνου από άλλες χώρες βαίνουν ετησίως αυξανόμενες, θα πρέπει οι εξαγωγείς να καταβάλλουν συστηματικότερες προσπάθειες για προσέγγιση της αγοράς. Εφόσον το επιθυμούν βεβαίως. Καλύτερος τρόπος είναι η συμμετοχή τους, μέσω ΟΠΕ, στη Διεθνή Έκθεση Τροφίμων (Food and Hotel Korea), που πραγματοποιείται ετησίως τον μήνα Απρίλιο, καθώς και σε επιχειρηματικές αποστολές που διοργανώνονται με προορισμό την υπό εξέταση χώρα. Θεωρούμε επίσης επιβεβλημένο, κατά τη διάρκεια της ανωτέρω Εκθέσεως να δοθεί έμφαση στην προβολή των προαναφερομένων δύο προϊόντων. Είτε με εκδηλώσεις γευσιγνωσίας στις οποίες θα συμμετάσχουν διατροφολόγοι και someliers (η διανομή δειγμάτων ελαιολάδου μέσω ΣΕΒΙΤΕΛ θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη), είτε με διαφήμιση γενικώτερα της Ελληνικής κουζίνας. Το τελευταίο θα μπορούσε να επιτευχθεί σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο του Περιπτέρου η αλλού εντος της Εκθέσεως όπου chef από την Ελλάδα θα παρασκεύαζε παραδοσιακά Ελληνικά εδέσματα, προσφέροντάς τα στους επισκέπτες. Από άλλα προϊόντα μας, πάρα πολύ καλή εμφανίζεται η πορεία των εξαγωγών ψευδοκοσμημάτων (έχει υπερτετραπλασιασθεί) και αρκετά μειωμένη η εξαγωγή απορριμάτων αλουμινίου. Νομίζουμε ότι έχει ωριμάσει πλέον η ιδέα καταβολής μεγαλυτέρων προσπαθειών για βελτίωση της εμπορίας υπηρεσιών ή και των συνεργασιών μεταξύ των δύο χωρών, καθώς βεβαίως και της προσελκύσεως επενδύσεων από τη Ν. Κορέα. Δυστυχώς η προστιθέμενη αξία των προϊόντων που εξάγει η υπό εξέταση χώρα προς την Ελλάδα είναι τόσο υψηλή (θαλάσσια σκάφη, οχήματα κλπ), που κατ’ουδένα τρόπο είναι δυνατό να αντισταθμίσει την αξία των εξαγομένων προϊόντων μας. Έχουμε κατά καιρούς υπογραμμίσει την αναγκαιότητα επιδιώξεως συνεργασιών σε τομείς όπου θα μπορούσαμε να παρουσιάσουμε, κατά το μάλλον ή ήττον, σοβαρές προτάσεις όπως π.χ. ο τουρισμός, η πληροφορική, οι ιχθυοκαλλιέργειες, οι μεικτές εταιρείες τροφίμων (ειδικώτερα τα γαλακτοκομικά), η βιοτεχνολογία, η αγορά ακινήτων και οι ναυπηγοεπισκευαστικές εταιρείες, η δημιουργία τεχνολογικών πάρκων η συνεργασία σε πάσης μορφής ενέργεια και η ανακύκλωση απορριμάτων.

- 70 -

Δέον επίσης εξετασθεί ενδεχόμενη συνεργασία κατασκευαστικών εταιρειών στην Ελλάδα με αντίστοιχες Κορεάτικες στο χώρο της Μέσης Ανατολής, όπου οι τελευταίες αναπτύσσουν εσχάτως εξαιρετική δραστηριότητα. Κατά την άποψή μας θα έπρεπε να εξετασθεί και η περίπτωση προωθήσεως στις κατασκευαστικές αυτές εταιρείες ποσοτήτων Ελληνικών μαρμάρων για τα οποία υπάρχει εκ μέρους των Αράβων ιδιαίτερη προτίμηση.

Χρήσιμη θα ήταν μία προσέγγιση και των ισχυρότατων ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων της Κορέας για δημιουργία joint ventures με αντίστοιχες Ελληνικές. Τα ναυπηγεία της Κορέας λόγω επεκτάσεως των δραστηριοτήτων τους, (συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό παραγγελιών διεθνώς), αναζητούν νέες εγκαταστάσεις εκτός των ορίων της χώρας τους. Σημειώνουμε και την μονογραφή της ναυτιλιακής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος-Κορέας (Μάϊος 2006). Κάτι τέλος, στο οποίο νομίζουμε ότι πρέπει να αναφερθούμε, είναι η

εκ μέρους εύρωστων οικονομικών κύκλων της Ν. Κορέας επένδυση κεφαλαίων στο εξωτερικό για την αγορά στέγης και γής. Στοιχεία του ενταύθα Υπουργείου Οικονομίας- Οικονομικών

αναφέρουν ότι οι Κορεάτες επένδυσαν πλέον των 100εκ.$, για την αγορά κατοικιών και εδαφικών εκτάσεων στο εξωτερικό, μόνον κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο του 2006. Η τάση των Κορεατών για επενδύσεις, όπως οι προαναφερόμενες,

οφείλεται σε απόφαση της Κορεάτικης κυβερνήσεως που επέτρεψε την αγορά γης και στέγης στο εξωτερικό αξίας μέχρι 1εκ.$ από 22/5 του 2006. Το μέτρο ελήφθη ώστε η Ν. Κορέα αποσυμφορηθεί από τον ενυπάρχοντα όγκο δολλαρίων στο εσωτερικό της χώρας, για να περιορισθεί η περαιτέρω ισχυροποίηση του τοπικού νομίσματος (won) έναντι του Αμερικανικού δολλαρίου. Τέλος επαναλαμβάνουμε ότι τα μέγιστα θα βοηθήσει η καθ’οιονδήποτε

τρόπο (με τακτικές πτήσες ή πτήσεις charters) απευθείας αεροπορική σύνδεση Αθηνών -Σεούλ. Διότι παράλληλα με την ενδυνάμωση του ρεύματος Κορεατών τουριστών προς την Ελλάδα θα ενισχυθεί και εξαγωγή προϊόντων μας στη Ν. Κορέα.

2) Προβλήματα για τις εξαγωγές ορισμένων προϊόντων μας στη Ν.

Κορέα. Εμπόδια που παρουσιάζονται στις εξαγωγές ορισμένων προϊόντων (όχι μόνον από Ελλάδα), προς Ν. Κορέα, οφείλονται: α. Σε ισχύοντες υψηλούς δασμούς. β. Σε τεχνικούς λόγους. γ. Σε ισχύοντα υγειονομικά μέτρα. Όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα, προβλήματα παρουσιάζονται: Λόγω ισχυόντων υψηλών δασμών:

- 71 -

- Στα κονσερβοποιημένα ροδάκινα (δασμός 50%). Μετά την υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Κορέας-Χιλής το προϊόν αυτό αντιμετωπίζει οξύτατο ανταγωνισμό από ομοειδές προϊόν προελεύσεως Χιλής λόγω ισχυόντων χαμηλοτέρων δασμών για τό δεύτερο. - Καπνός (σιγαρέττα 30%, ακατέργαστος καπνός 20%) - Ελιές (Ανευ επεξεργασίας 27%, επεξεργασμένες 20%) - Τυριά (36%) - Χυμός πορτοκάλι (54%) - Μέλι (243%) - Λόγω Τεχνικών εμπόδιων - Χιώτική μαστίχα : Η KFDA (Korea Food and Drug Administration) δεν αποδέχεται την εισαγωγή στην Κορέα της μαστίχας ως τροφίμου, αλλά ως αρωματικού συστατικού, πράγμα που στην πρώτη περίπτωση θα σήμαινε ροή μεγαλυτέρων ποσοτήτων μαστίχας στην εδώ αγορά. Σημειώνουμε πάντως ότι η μαστίχα έχει καταταχθεί από την Ε.Ε. τόσο δασμολογικά, όσο και ως ονομασία στον Κοινοτικό κανονισμό 1107/96 στις “Γόμες, ρητίνες και φυτικά εκχυλίσματα.” - Καπνός (ακατέργαστος) Η σχεδόν μονοπωλιακά εισάγουσα καπνά εταιρεία “Korea Tomorrow and Global Corp.” (KTG) μειώσε σημαντικά τις εισαγωγές του προϊόντος από Ελλάδα, με την δικαιολογία ότι η εσωτερική κατανάλωση σιγαρέττων έχει δραστικά περιορισθεί λόγω επιβολής εκτάκτου φόρου καταναλώσεως. - Λόγω ισχυόντων Υγειονομικών - Φυτοϋγειονομικών μέτρων: α) Ακατέργαστα δέρματα: Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τους λόγω των αυστηρών κανονισμών που έχει επιβάλλει το αρμόδιο Υπουργείο ( Ministry of Agriculture and Forestry). Η όλη διαδικασία, ώστε να επιτραπεί η εισαγωγή έχει χρονικό εύρος 8 φάσεων. Ήδη από το 2003 ευρισκόμαστε στην 4η φάση. Απώτερος σκοπός είναι η επίσκεψη αρμοδίων υπαλλήλων του προαναφερομένου Υπουργείου στην Ελλάδα για να ελέγχθεί επί τόπου η υγεινή των ζώων από τα οποία προέρχονται τα δέρματα καθώς και οι συνθήκες λειτουργίας του συστήματος καραντίνας στη Χώρα μας. Από το 2003 και εφεξής το Γραφείο μας οχλεί την αρμόδια υπηρεσία τον ανωτέρω Υπουργείου για την αναγκαιότητα μεταβάσεως αρμοδίων υπαλλήλων του στην Ελλάδα. Στερεοτύπως απαντούν ότι για το διανυόμενο έτος ο προϋπολογισμός τους δεν επαρκεί προς κάλυψη των εξόδων μεταβάσεως. Κατά την άποψή μας πρόκειται περί κωλυσιεργίας. β) Κρέας πουλερικών και χοίρων (και των προϊόντων) τους. Επιτρέπεται η εισαγωγή τους υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Το Γραφείο μας είχε απευθυνθεί στη Γεν. Δ/νση Κτηνιατρικής - Δ/νση Κτηνιατρικής- Δημ. Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ενημερώνοντας σχετικά. Είχαμε επιπλέον συμβουλεύσει για αποστολή επιστολής στο Υπουργείο Γεωργίας της Κορέας, με αίτημα την έναρξη επαφών για να επιτραπεί η εισαγωγή των ανωτέρω προϊόντων από Ελλάδα. Δεν γνωρίζουμε εάν η ως άνω επιστολή τελικώς απεστάλη.

- 72 -

γ) Φρέσκα φρούτα- λαχανικά κατεψυγμένα- κονσερβοποιημένα λαχανικά. Υφίσταται ειδική διαδικασία ώστε να επιτραπεί η εσαγωγή τους. Έχουμε ενημερώσει σχετικώς προαναφερόμενη Δ/νση Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Δεν γνωρίζουμε εάν έχουν προβεί σε ενέργειες. Προβλήματα επίσης αντιμετωπίζουν και ορισμένα άλλα προϊόντα μας, πέραν των γεωργικών: α) Καλλυντικά. Πρόβλημα ο νόμος που ισχύει από 1-7-2000 (Korea

Cosmetics Products Act) και επιβάλλει τον χαρακτηρισμό ορισμένων από αυτά ως λειτουργικά (λεύκανσης δέρματος –αντιρυτιδικά-αντιηλιακές λοσιόν) απαιτώντας να περιέχουν ορισμένης φύσεως συστατικά. Αυτό καθιστά πολύ δύσκολη τη δραστηριοποίηση των ξένων εταιρειών. Αντίθετα ευνοεί τίς εγχώριες. Ο λόγος είναι ότι με τον χρόνο, τα συστατικά ξένων προϊόντων διαφοροποιούνται και βελτιώνονται, ενώ των εγχωρίων εταιρειών παραμένουν τα ίδια. Αίτημα των ξένων εταιρειών είναι να διαφοροποιηθούν τα προβλεπόμενα στον προαναφερθέντα νόμο συστατικά, και να προσαρμοσθούν στα νεώτερα δεδομένα, που υπαγορεύονται από την επιστημονική βελτίωση των μεθόδων παραγωγής τους. Επί του παρόντος, προκειμένου πάντα γιά τα “λειτουργικά” καλλυντικά ή άλλως “καλλυντικά-φάρμακα”, οι ξένες εταιρείες είναι υποχρεωμένες να υποβάλουν στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα τους. Τα στοιχεία αυτά, τυγχάνει πολλές φορές να μην είναι ανακοινώσιμα, λόγω του ότι έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα για την ξένη εταιρεία. β) Φάρμακα. Ισχύει ήδη από τον Σεπτέμβριο 2006 πίνακας

συγκεκριμμένων φαρμάκων που θα προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι, εφόσον αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητά τους (sic) και διατίθενται σε σχετικά προσιτές τιμές (positive list). Μέχρι τώρα, οι ασφαλισμένοι, αγόραζαν σύμφωνα με το ισχύον σύστημα φαρμακευτικής περιθάλψεως, κάθε είδος φαρμάκου, ανεξαρτήτως τιμής. Το προαναφερόμενο μέτρο, θεωρείται ότι ενισχύει τις εγχώριες

φαρμακοβιομηχανίες αλλά πλήττει σοβαρά τις ξένες, που ούτως η άλλως συναντούσαν τεράστιες δυσκολίες για εξαγωγές προϊόντων τους στην υπό εξέταση χώρα, λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων που θέτει η Korea Food and Drug Administration (KDFA) για την εισαγωγή τους.

3)Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο μεταξύ Ελλάδος-Ν. Κορέας . Πλήν της τουριστικής και ναυτιλιακής συμφωνίας που υπεγραφησαν στις

4-9-2006 στην Αθήνα, με ευκαιρία την επίσημη επίσκεψη τον προέδρου της Κορέας στην Ελλάδα, υφίσταται ένα εξαιρετικά ώριμο θεσμικό πλαίσιο που ενδυμανώνει τις επί μέρους σχέσεις των δύο χωρών. Το θεσμικό από πλαίσιο συνίσταται σε: Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ν. Κορέας για τα κλωστοϋφαντουργικά. Εμπορική Συμφωνία Ελλάδος και Ν. Κορέας (1974).

- 73 -

Συμφωνία Επιστημονικής & Τεχνολογικής Συνεργασίας Ελλάδος και Ν. Κορέας (1987). Μορφωτική Συμφωνία Ελλάδος και Ν. Κορέας (1967). Σύμβαση Αμοιβαίας Αναγνώρισης Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Ελλάδος και Ν. Κορέας (1974). Συμφωνία Αμοιβαίας Κατάργησης Θεώρησης Διπλωματικών και Υπηρεσιακών Διαβατηρίων μεταξύ Ελλάδος και Ν. Κορέας (1979) Συμφωνία Κατάργησης Θεώρησης Διαβατηρίων (1979). Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. (Υπεγράφη στις 20-3-1995, Έχει επικυρωθεί και είναι εν ισχύ) Συμφωνία Αμοιβαίας Προώθησης και Προστασίας των Επενδύσεων. (Υπεγράφη στις 25-1-1995). Συμφωνία Πλαίσιο Συνεργασίας και Εμπορίου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κορέας. (Υπεγράφη στις 28-10-1996, η επικύρωσή της απο τις χώρες μέλη εκκρεμεί).

- 74 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΕΥΧΕΡΕΣΤΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΕΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ Ν. ΚΟΡΕΑΣ

1) Marketing προϊόντων και υπηρεσιών. Πρόσβαση στην αγορά της Ν. Κορέας.

α) Γενικά Η αντιπροσώπευση ξένων εταιρειών στη Ν. Κορέα, προκειμένου να προωθήσουν προϊόντα η υπηρεσίες τους, είναι απαραίτητη. Οι

- 75 -

επιχειρηματικές σχέσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των εταίρων. Επιπλέον, στον τομέα των κρατικών προμηθειών, μόνο εταιρεία που βάσει του νόμου έχει καταχωρηθεί επισήμως στις σχετικές λίστες, είναι σε θέση να συμμετάσχει σε διεθνείς διαγωνισμούς. Ως εκ τούτου, πολλές ξένες εταιρείες δημιουργούν consortium με αντίστοιχες Κορεάτικες, ή υπογράφουν συμφωνία αντιπροσώπευσης τους, ώστε να διεισδύσουν στην αγορά τής υπό εξέταση χώρας. Η αντιπροσώπευση επιτάσσεται και για τον λόγο ότι μέσω εγχώριας εταιρείας παρακάμπτονται ορισμένα βασικά εμπόδια όπως π.χ. η γλώσσα επικοινωνίας. Οι τρόποι διανομής και οι μεσάζοντες ποικίλουν αναλόγως περιοχής. Οι μεγαλύτερες αγορές καταναλωτικών αγαθών συγκεντρώνονται στις μεγαλύτερες πόλεις. Η διανομή στη λιανική πώληση διέπεται από ένα αρκετά πολύπλοκο σύστημα που βασίζεται στην ύπαρξη μικρών, οικογενειακών καταστημάτων, πάγκων σε λαϊκές αγορές ή υπαιθρίων πωλητών. Βεβαίως το παραδοσιακό αυτό σύστημα διανομής υπόκειται σε αλλαγές. Στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν πολλές αλυσίδες πολυκαταστημάτων. Μέσω αυτών προωθούνται, κυρίως, τα ξένα προϊόντα στον Κορεάτη καταναλωτή. Πρίν μερικά έτη άρχισε να αναπτύσσεται το σύστημα των υπεραγορών, μεγάλων δηλαδή κέντρων πωλήσεως, όπου τα εκεί διατιθέμενα προϊόντα πωλούνται σε χαμηλές τιμές. Προϊόντα μίας ξένης επιχειρήσεως μπορεί να εισάγει όχι μόνον ο αποκλειστικός της αντιπρόσωπος - διανομέας στην Κορέα, αλλά οποιαδήποτε άλλη τοπική εταιρεία. Η τελευταία όμως υπό τις εξής προϋποθέσεις: - ότι τα προϊόντα είναι αυθεντικά (όχι απομίμηση). - ότι στην Κορέα δεν υπάρχει παραγωγή του ιδίου προϊόντος. - ότι τα συγκεκριμμένα αγαθά πληρούν τα προαπαιτούμενα που είναι η τεκμηρίωση πως είναι ασφαλή για τη δημοσία υγεία, έχουν υποβληθεί σε ειδικό test analysis, δεν είναι επικίνδυνα κλπ. β) Χρησιμοποίηση αντιπροσώπων-διανομέων. Οι πιό κοινοί τρόποι αντιπροσωπεύσεως μίας ξένης επιχειρήσεως

στην Κορέα είναι οι εξής: - Μέσω αντιπροσώπου σε αποκλειστική ή μή βάση. - Με την ίδρυση στην υπό εξέταση χώρα παραρτήματος πωλήσεων με δ/ντή προερχόμενο από την χώρα προελεύσεως του προϊόντος και επιτόπιο προσωπικό. - Μέσω εγχώριας, εμπορικής εταιρείας που βάσει του νόμου δικαιούται να προβαίνει σε εισαγωγές αγαθών.

- 76 -

γ) Τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς. Στη Σεούλ συγκεντρώνεται το 27% του πληθυσμού της χώρας. Η

πρωτεύουσα της Ν. Κορέας με τις περιβάλλουσες αυτήν μητροπολιτικές πόλεις απορροφά πλέον του 45% της συνολικής καταναλώσεως αγαθών. Η εμφάνιση των καταστημάτων εκπτώσεων περισσότερο από 10 έτη πρίν, έστρεψε τόν καταναλωτή σε φθηνά προϊόντα. Αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι η βελτίωση των οικονομικών παραμέτρων της υπό εξέταση χώρας δεν οδηγεί στην αγορά επωνύμων προϊόντων, ενίοτε ακριβών, αλλοδαπής προέλευσης. Το σύστημα διανομής στην Κορέα χαρακτηρίζεται από πληθώρα μεσαζόντων. Όπως προαναφέραμε, πρώτος μεσάζων είναι ο εμπορικός αντιπρόσωπος, εισαγωγέας ή διανομέας. Προτού φθάσουν στον λιανοπωλητή τα προϊόντα, διέρχονται μέσω των καναλιών των αντιπροσώπων ή χονδρεμπόρων. Μεγάλες επιχειρήσεις συνήθως δεν αγοράζουν απευθείας από το εξωτερικό. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις μεγάλοι όμιλοι (Chaebol, βλ. κατωτέρω) εισάγουν αγαθά, μέσω θυγατρικών τους εταιρειών διεθνούς εμπορίου. Σημειώνουμε ότι η εισαγωγή κάποιων προϊόντων μέσω των θυγατρικών εταιρειών των Chaebol δεν σημαίνει αυτόματα και την επιτυχή τους τοποθέτηση στη συγκεκριμμένη αγορά. Οι εταιρείες διεθνούς εμπορίου των Chaebol, υστερούν σε ευελιξία άλλων μικροτέρων μεγέθους εταιρειών, που εισάγουν ολιγώτερα προϊόντα και επικεντρώνουν περισσότερο το ενδιαφέρον τους σε αυτά. Ως επί τό πλείστον για τα περισσότερα καταναλωτικά αγαθά τα ποσοστά μεικτού κέρδους έχουν ως εξής: - Εμπορικός αντιπρόσωπος: Γενικώς 10%. Το ποσοστό αυξάνεται σε 15-18% όταν πρόκειται περί εισαγωγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. - Χονδρέμπορος : 15% - Συνήθη καταστήματα: 15% - Μικρά (οικογενειακά) κατάστηματα: 15% - Αλυσίδες supermarkets : 15-20% - Πολυκαταστήματα : 20-25% - Καταστήματα εκπτώσεων : 10-12% Τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της Ν. Κορέας αποτελούν τα Chaebol που είναι μεγάλοι όμιλοι επιχειρήσεων με εξαιρετική προβολή διεθνώς. Chaebol είναι π.χ. η Hyundai, η Samsung και ή LG. Οι όμιλοι αυτοί αναπτύσσουν πολυσχιδείς δραστηριότητες. Η Hyundai, π.χ. πέραν της κατασκευής οχημάτων, περιλαμβάνει επί

- 77 -

μέρους μονάδες για τη ναυπήγηση πλοίων, ανέγερση οικοδομημάτων, παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης, εισαγωγές αγαθών, διαθέτει αλυσίδα φαρμακείων κ.λ.π. Συχνά, εγχώριες βιομηχανίες εισάγουν προϊόντα ομοειδή προς τα δικά τους και τα προωθούν μέσω του δικτύου τους. Στην προκειμένη περίπτωση υφίσταται κίνδυνος αντιγραφής του εισαγομένου προϊόντος. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, ότι οι καταναλωτικές συνήθειες των Κορεάτων υφίστανται διαφοροποιήσεις ανάλογες με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και τις κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές που επηρεάζουν το σύγχρονο lifestyle. Χρήσιμη επαφή για ενδιαφερόμενους να εξάγουν στην υπό εξέταση

χώρα, είναι η Korea Importers Association (KOIMA), μία ιδιωτική Ένωση που λειτουργεί υπό την αιγίδα της Κορεάτικης κυβερνήσεως. Ως μέλη της έχει εισαγωγείς, οι οποίοι εκπροσωπούν ξένους κατασκευαστές ή προμηθευτές. Ιδρύθηκε το 1970 και αριθμεί περίπου 10.000 μέλη που αντιπροσωπεύουν περισσότερες από 60.000 ξένες εξαγωγικές μονάδες. Πλέον του 82% του συνόλου των εισαγωγών της Ν. Κορέας πραγματοποιείται μέσω KOIMA. Κάθε έτος, η προαναφερόμενη Ενωση διοργανώνει επιχειρηματικές αποστολές ανά τον κόσμο. Κάθε μήνα προσκαλεί τους επικεφαλή των εμπορικών τμημάτων Πρεσβειών για διαβουλεύσεις και συναντήσεις με Κορεάτες εισαγωγείς. Οι επιχειρηματίες, μπορούν να αποστέλλουν στην KOIMA λίστες με προϊόντα τους, συνοδευόμενες από επιστολή στην οποία θα εξειδικεύονται τα προϊόντα για τα οποία ζητείται η συνδρομή εμπορικού αντιπροσώπου. Οι λίστες προϊόντων, ανά εταιρεία, εκτίθενται στη βιβλιοθήκη της KOIMA. Το αίτημα για αναζήτηση αντιπροσώπου προωθείται στην ιστοσελίδα της KOIMA ή στο μηνιαίο περιοδικό που εκδίδει. Τα στοιχεία της:

ΚΟΙΜΑ 218 Hankangro 2-ga, Yongsan-gu, Seoul 140-875, Korea Τηλ: 00822/792-1581, Fax: 00822/749-1830

E-mail:koima@koima.or.kr Website: www.koima.or.kr 2. Κατ’ιδίαν κλάδοι. Με βάση πιθανολογούμενη δυνατότητα προωθήσεως των Ελληνικών συμφερόντων, στην υπό εξέταση χώρα, θα

- 78 -

προσπαθήσουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας σε μία σειρά κλάδων, που ενδεχομένως ενδιαφέρουν εξαγωγικές μας μονάδες. α) Τρόφιμα Ο τζίρος της αγοράς τροφίμων ανήλθε το 2005 σε 13,5 τρις. won δηλ. 14,5 δις.$ περίπου. Ταχύτητα ανάπτυξη (9%) εμφανίζει η δημιουργία εστιατορίων. Σύμφωνα με στοιχεία του Εμπορικού-Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Ν. Κορέας, το 2004 μία μεσοαστική οικογένεια δαπάνησε το 52% των εξόδων της για διατροφή γευματίζοντας εκτός οικίας. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 276.500 won μηνιαίως, ήτοι 300 περίπου δολλάρια. Χαρακτηριστικά της αγοράς:

- Πολλοί μεσάζοντες - Η πλειοψηφία των εταιρειών που ασχολούνται με το εμπόριο τροφίμων είναι μικρομεσαίες. - Το εμπόριο τροφίμων επικεντρώνεται κυρίως στα οπωρολαχανικά, τα ψάρια και το κρέας. - Η υποδομή, στον συγκεκριμμένο τομέα, δεν είναι η καλύτερη δυνατή π.χ. όσον αφορά στούς χώρους αποθηκεύσεως, στην ροή πληροφόρησης κ.λ.π. Κύρια χαρακτηριστικά του Κορεάτη καταναλωτή τροφίμων - Δίσει βασική σημασία στο ρόλο που παίξει η υγιεινή διατροφή. - Τείνει να αλλάξει τις γαστριμαργικές του συνήθειες υιοθετώντας, Δυτικά πρότυπα. - Δεν γνωρίζει πολλά πράγματα για τα εισαγόμενα προϊόντα. Ως εκ τούτου απαιτείται ενημέρωσή του. Μετά από σχετική έρευνα, διαπιστώθηκε ότι το 46% των Κορεατών

αγοράζουν εισαγόμενα προϊόντα ελκυόμενοι από τη συσκευασία τους, και μόλις το 20%, λόγω της διαιτητικής τους χρησιμότητας. - Του αρέσουν οι προσφορές δώρων και ειδικώτερα εκείνων που είναι “χρήσιμα για το σπίτι”. Το 2003, οι πωλήσεις προϊόντων διατροφής door to door, on line και μέσω τηλεοπτικών προγραμμάτων ήσαν οι πιο διαδεδομένες (25%), αμέσως μετά εκείνες την ειδικών καταστημάτων εκπτώσεων (24%). Τρίτες ακολούθησαν οι πωλήσεις μέσω μεγάλων αλυσίδων supermarkets (22%). Μεγαλύτερη διακίνηση door to door παρουσίασαν το νωπό γάλα, το γιαούρτι και το εμφιαλωμένο νερό. Εξαιρετικά αναπτυσσόμενη είναι η αγορά οργανικών προϊόντων. Οι Κορεάτες δεν συνηθίζουν να τοποθέτουν στην κατάψυξη η να διατηρούν στο ψυγείο φρέσκα προϊόντα. Αυτό γίνεται συνήθως για

- 79 -

τυποποιημένα αγαθά όπως noodles, έτοιμα γεύματα, γαλακτοκομικά ή τον κυμά. Επειδή όμως υπάρχει τάση για ολοένα και μεγαλύτερη απασχόληση στους χώρους εργασίας με αντίστοιχη συνέπεια την εκ μέρους των εργαζομένων έλλειψη χρόνου για παρασκευή γευμάτων, είναι βέβαιο ότι μελλοντικά θα υπάρξει μεγαλύτερη ζήτηση τυποποιημένων προϊόντων διατροφής. Κάτι άλλο που συνηθίζεται στην Κορέα είναι η αποξήρανση ορισμένου είδους τροφίμων όπως τα θαλασσινά, τα λαχανικά και τα φρούτα. Τα περισσότερο διακινούμενα Ελληνικά προϊόντα διατροφής είναι - το ελαιόλαδο (δασμός 8%) - οι ελιές (δασμός 27% για επεξεργασμένες, 20% χωρίς επεξεργασία) - τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα (δασμός 50%) - οι οίνοι (δασμός 15%+ 30% φόρος οινοπνεύματος + φόρος παιδείας που είναι το 10% του φόρου οινοπνεύματος + 10% Φ.Π.Α.) Αλκοολούχα ποτά που καταναλίσκονται στη Ν. Κορέα είναι κατά

σειρά προτιμήσεως η μπύρα και το εθνικό ποτό των Νοτιοκορεατών το soju. Ο λαός αυτός είχε αρχικά υιοθετήσει τις πάλαι ποτέ συνήθειες των Ρώσων. Οινοποσία όχι χάριν διασκεδάσεως, αλλά μέχρι τελικής πτώσεως. Με την πάροδο του χρόνου, η κατάσταση βελτιώθηκε και επήλθαν αλλαγές στις συνήθειες του μέσου καταναλωτή. Το 2005 σε μία έρευνα του Korea Institute of Public Finance, προέκυψε ότι οι Κορεάτες καταναλώνοντας κατά μ.ο. 4,5 λίτρα οινοπνευματωδών ετησίως, έρχονται 4οι μετά τους Ρώσους (6,4 λίτρα), τους Λιθουανούς (5,6λίτρα) και τους Ρουμάνους (4,7λίτρα). Σύμφωνα εξάλλου με έρευνα του Samsung Economic Research Institute, ο μέσος Νοτιοκορεάτης καταναλώνει ετησίως 70 φιάλες soju και 45 μεγάλες φιάλες μπύρας. Η κατανάλωση όμως οίνων αυξάνει αλματωδώς. Κυρίως για τρείς λογούς: - Επειδή οι Κορεάτες υιοθετούν ήδη σε μεγάλο βαθμό τα δυτικά πρότυπα. - Επειδή όλο και περισσότεροι ταξιδεύουν στο εξωτερικό και δέχονται σχετική επίδραση. - Επειδή τα εστιατόρια με ξένη κουζίνα καθημερινά πληθαίνουν. - Επειδή το κρασί είναι το αγαπημένο οινοπνευματώδες ποτό των γυναικών, ιδιαίτερα σπουδαστριών και εκεινών που ζούν μόνες. Άλλωστε οι εγχώριες ποτοποιϊες προωθούν στην αγορά προϊόντα με σχετικώς χαμηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα.

- 80 -

- Επειδή η μείωση των υψηλών δασμών, που αποτελούσαν κατά το παρελθόν σοβαρό εμπόδιο εισόδου ξένων οινοπνευματωδών στη Ν. Κορέα, έχει συντελέσει στην αύξηση της καταναλώσεως τους. Πρώτη στης εξαγωγές κρασιού προς τη Ν. Κορέα έρχεται η Γαλλία, ακολουθούμενη από τη Χιλή (λογώ της υπογραφής συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών), τις Η.Π.Α., την Ιταλία και την Αυστραλία. Επιγραμματικά μπορούμε να πούμε ότι ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίες της Κορέας οι εισαγωγές ελαιολάδου και οίνου απο άλλες χώρες βαίνουν ετησίως αυξανόμενες, εσχάτως ως προς τα δύο αυτά προϊόντα, διακρίνεται στασιμότητα εκ μέρους της Ελληνικής πλευράς. Νομίζουμε ότι, όπως προαναφέρθηκε, θα πρέπει να πεισθούν οι εξαγωγείς μας για μία περισσότερο συστηματική προσέγγιση της αγοράς. Εφόσον το επιθυμούν βεβαίως. Καλύτερος τρόπος είναι η συμμετοχή τους μέσω ΟΠΕ, στις διεθνείς εκθέσεις τροφίμων που οργανώνονται στη Σεούλ. Μία τέτοια (Food and Hotel Korea) πραγματοποιείται στην πρωτεύουσα της Ν. Κορέας από 24-27 Απριλίου τ.ε. Επιπλέον ο ΟΠΕ έχει κατατάξει τη Ν. Κορέα μεταξύ των 17 χωρών - στόχων του για αύξηση την Ελληνικών εξαγωγών. Ετσι έχει προγραμματίσει για το 2007 ποικίλες εκδηλώσεις στις οποίες συμπεριλαμβάνει και τη χώρα αυτή. Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών αυτών θα οργανωθούν επιχειρηματικές αποστολές με στόχο την προσέγγιση της αγοράς της. Βεβαίως οι αποστολές αυτές δεν θα αναφέρονται μόνον σε τρόφιμα-ποτά αλλά και άλλα προϊόντα. β) Άλλα προϊόντα πλήν διατροφής: - καλλυντικά (Δασμός 8%) Η Κορέα αποτελεί τη 10η μεγαλύτερη αγορά καλλυντικών και την 5η σε προϊόντα περιποιήσεως δέρματος. Όταν μιλάμε για αγορά καλλυντικών στην Κορέα, εννοούμε μια ευρύτερη γκάμα προϊόντων όπως εκείνα της περιποιήσεως δέρματος, τις αντιηλιακές λοσιόν, τα αρώματα, τις οδοντόπαστες, τα σαμπουάν τα αποσμητικά, τα προϊόντα περιποιήσεως των παιδιών κάθε ηλικίας και ένα σωρό άλλα. Ο τζίρος στην αγορά καλλυντικών της Κορέας φθάνει ετησίως τα 5,3 δισεκ. δολ. Η.Π.Α. Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι εγχώριες εταιρείες με πρώτη την “Amore Pacific” (ποσοστό 33%) δευτερη την “LG Household and Health Care” και τρίτη την (ξένη) “Oreal” με ποσοστό 5%. Οι τάσεις σήμερα της αγοράς καλλυντικών στη Ν. Κορέα είναι οι εξής: α) Εξειδίκευση προϊόντων για άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

- 81 -

β) Η κατανάλωση όλο και περισσοτέρων προϊόντων που περιέχουν φυσικά συστατικά και προωθούν υγεία δέρματος και σώματος. γ) Η διάθεση των εισαγομένων προϊόντων ομορφιάς κυρίως σε πολυκαταστήματα και ειδικές Boutiques. δ) Τα Ευρωπαϊκά καλλυντικά προτιμώνται των προελεύσεως Η.Π.Α. ε) Σημαντική αύξηση των εισαγομένων προϊόντων για των υγιεινή των μαλλιών όπως σαμπουάν, conditioners, ζελέ, και κρέμες κυρίως για γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30-40 ετών, αλλά και των προϊόντων περιποιήσεως δέρματος Επίσης αυξήθηκε κατά 6% η εισαγωγή πάσης φύσεως καλλυντικών για άνδρες. στ) Πολύ ενδιαφέρουσα η στροφή των Κορεατών προς τα καλλυντικά που ταυτόχρονα έχουν και θεραπευτικές ιδιότητες (cosmeceuticals). Αυτά απαντώνται υπό την ορολογία “highly functional products” : “εξαιρετικώς λειτουργικά προϊόντα” και περιλαμβάνουν τα προϊόντα λευκάνσεως δέρματος (Οι Ασιάτισσες κατέχονται από “το σύνδρομο της Χιονάτης” και για αιώνες το δέρμα από πορσελάνη θεωρείται το σύμβολο της απόλυτης ομορφιάς), τα αντιρυτιδικά και όσο προφυλάσσουν το δέρμα από τον ήλιο. Οι Estee Lauder και Elizabeth Arden προωθούν τέτοια προϊόντα αποκλειστικά για Ασιατικές χώρες. Μειονέκτημα της αγοράς καλλυντικών της Κορέας είναι ο κανονισμός και ειδικώτερα ο νόμος που ισχύει από 1-7-2000 (Korea Cosmetic Products Act) και επιβάλλει τον χαρακτηρισμό ορισμένων από αυτά ως λειτουργικά (λεύκανσης δέρματος –αντιρυτιδικά-αντιηλιακές λοσιόν) και απαιτεί να περιέχουν ορισμένης φύσεως συστατικά. Αυτό καθιστά πολύ δύσκολη τη δραστηριοποίηση των ξένων εταιρειών. Αντίθετα ευνοεί τίς εγχώριες. Ο λόγος είναι ότι με τον χρόνο, τα συστατικά ξένων προϊόντων διαφοροποιούνται και βελτιώνονται, ενώ των εγχωρίων εταιρειών παραμένουν τα ίδια. Αίτημα των ξένων εταιρειών είναι να διαφοροποιηθούν τα προβλεπόμενα στον προαναφερθέντα νόμο συστατικά, και να προσαρμοσθούν στα νεώτερα δεδομένα, που υπαγορεύονται από την επιστημονική βελτίωση των μεθόδων παραγωγής τους. Επί του παρόντος, προκειμένου πάντα γιά τα “λειτουργικά” καλλυντικά ή άλλως “καλλυντικά-φάρμακα”, οι ξένες εταιρείες είναι υποχρεωμένες να υποβάλουν στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα τους. Τα στοιχεία αυτά, τυγχάνει πολλές φορές να μην είναι ανακοινώσιμα, λόγω του ότι έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα για την ξένη εταιρεία. Γενικώς επί εισαγωγής καλλυντικών η διαδικασία έχει ως εξής: α) Υποβάλλεται σχετικό αίτημα προς την Ένωση Εμπόρων Φαρμακευτικών Προϊόντων της Κορέας με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά (σύσταση τα προϊόντος, προέλευση βιομηχανίας κλπ) β) Εξετάζονται τα δικαιολογητικά και το περιεχόμενο του προϊόντος. γ) Η Ένωση Εμπόρων Φαρμακευτικών Προϊόντων προωθεί το προϊόν με σχετική έκθεση της επί του περιεχομένου του στη Δ/νση Τελωνείων, στην

- 82 -

Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων και στο τοπικό κέντρο έρευνας υγεινής και περιβάλλοντος. Ειδικώτερα για τις κολώνιες και τά αρώματα επιβάλλεται πλήν του ισχύοντος δασμού (8%) και φόρος 7%. Το 2005 η Ν. Κορέα εισήγαγε καλλυντικά αξίας 418,3 εκ.δολ. ενώ για το ενδεκάμηνο του 2006 δαπάνησε 459 εκ. δολ. Οι εξαγωγές Ελληνικών καλλυντικών στην ίδια χώρα κάθε χρόνο αυξάνουν, με συνέπεια το προϊόν αυτό να έχει μία από τις πλέον σταθερές θέσεις στον πίνακα εξαγωγών μας προς τη Ν. Κορέα. 3). Ο ρόλος του telemarketing και του Internet για την προώθηση προϊόντων. Ολοένα και περισσότεροι Κορεάτες αγοράζουν προϊόντα μέσω των υπηρεσιών που προσφέρει το telemarketing και το διαδίκτυο. Οι λόγοι: α) Αγοράζουν προϊόντα από τον καναπέ του σπιτιού τους, βλέποντας τηλεόραση, χωρίς να κουράζονται “μπαινοβγαίνοντας:” σε μαγαζιά. β) Τα προϊόντα που αγοράζουν μέσω τηλεοράσεως ή διαδικτύου παραδίδονται στο σπίτι τους. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση, οι ετήσιες πωλήσεις μέσω Internet, θα φθάσουν μέχρι το 2010 τα 19δισεκ. $. Αυτό προβλέπεται να επιτευχθεί: α) Λόγω του ότι η Κορέα είναι μία από τις πρώτες χώρες στον κόσμο, σε αριθμό συνδρομητών συνδεδεμένων με το διαδίκτυο. β) Επειδή οι Κορεάτες θεωρούνται από τους περισσότερο τεχνολογικά “άπληστους” καταναλωτές διεθνώς. Όσον αφορά το telemarketing, η Κορέα έχει αναδειχθεί ως η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο και μάλιστα σε διάστημα λιγώτερο των 8ετών. Υπάρχουν για τον σκοπό αυτό 5 κανάλια, με πρώτο το “LG House Shopping”, που έχει κατακτήσει το 40% της συγκεκριμμένης αγοράς. Αρχικά το telemarketing αφορούσε κυρίως σε κοσμήματα και είδη ενδύσεως-υποδήσεως. Σήμερα το 35% των σχετικών εκπομπών διαφημίζουν προϊόντα υγείας και ομορφιάς. Έχει υπολογισθεί, ότι οι τηλεθεατές προγραμμάτων telemarketing στην Κορέα δαπανούν χρόνο 3-4 περισσότερο από εκείνους των Η.Π.Α., κυρίως λογώ υψηλότερης ποιότητας προϊόντων διαφημιζομένων στα Κορεάτικα κανάλια. 4. Γιατί η Ν.Κορέα; Πολλοί εξαγωγείς μας έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειες τους σε αγορές γειτονικές της Ν. Κορέας (Κίνα-Ιαπωνία) και όχι σε αυτή την ίδια . Γιατί; α) Επειδή η Ιαπωνία θεωρείται εξαιρετικά αναπτυγμένη χώρα, με αγορά πρόσφορη για τα Δυτικά προϊόντα.

- 83 -

β) Επειδή γύρω από το Τόκιο, μία από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά πρωτεύουσες του κόσμου, συγκεντρώνεται μία πολύ μεγαλύτερη μάζα οιονεί καταναλωτών. γ) Επειδή η Κίνα με οικονομική ανάπτυξη 9-10% ετησίως, ενόψει Ολυμπιακών 2008 και της ταχύτατης καπιταλοποιήσεως της, αντιμετωπίζεται ως το σύγχρονο “Eldorado” των απανταχού του κόσμου επιχειρηματιών. Βεβαίως σε αυτά προσθέτουμε τον ασυλλήπτου μεγέθους όγκο Κινέζων καταναλωτών.

Από την άλλη πλευρά η Κορέα: α) Έχει και αυτή μία πολυκατοικημένη πρωτεύουσα που μαζί με την περιβάλλουσα αυτή ζώνη αριθμεί περί τα 20εκ. κατοίκους-καταναλωτές. β) Η οικονομική της ανάπτυξη είναι σταθερότατη. Αγγίξε το 5% το 2006. Κάθε έτος κατατάσσεται στη 10η ή 11η θέση των πλέον ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών. γ) Η αγορά της δεν είναι αχανής και μερικούς φορές επικίνδυνη λογώ του εν πολλοίς αγνώστου περιβάλλοντος ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (περίπτωση Κίνας), ή του σκληρού διαπραγματευτικού κλίματος και της τεράστιας αυταγωνιστικότητας ομοειδών προϊόντων όπως στην αγορά της Ιαπωνίας. Η αγορά της Κορέας είναι αντίθετα, αν μου επιτρέπεται η εκφραση, περισσότερο “συμμαζεμένη”, υπό την έννοια ότι πολύ εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί το επιχειρηματικό ποιόν του υποψήφιου αγοραστή, αντιπροσώπου, η εισαγωγέα. Επιπλέον η διεύρυνση της αξίας των εισαγομένων αγαθών από χρόνο σε χρόνο είναι γεγονός: Ένω το 2000 εισήγοντο αγαθά αξίας 172 δις.$ το 2006 η αξία τους υπερέβη τα 325 δις.$. δ) Επίσης η Κορέα διαθετει, όσον αφορά σε σύγκρισή με την Κίνα, πολύ περισσότερο καταρτισμένο δυναμικό (σε όλες τίς βαθμίδες απασχολήσης), καλύτερο σύστημα logistics και υπερέχει συντριπτικά σε επίπεδο τεχνολογίας και ποιότητας τραπεζικών υπηρεσιών. Το 2005 το International Institute for Management Development με έδρα την Ελβετία, κατέταξε την Κίνα 38η και τη Ν. Κορέα 2η από απόψεως τεχνολογικής υποδομής παγκοσμίως. Εξαλλου η Pricewaterhouse Coopers, απεφάνθη ότι το 2005 η Κορέα υπήρξε η υπ’αρ. 1 κορυφαία δύναμη διεθνώς στη διάθεση υψηλής ταχύτητας πληροφοριών στο διαδίκτυο. Η Κίνα, στον ίδιο τομέα, κατεταγή 37η. Βεβαίως δεν εννοούμε ότι Κίνα και Ιαπωνία δεν είναι ελκυστικές αγορές για το Ελληνικά προϊόντα. Ελκυστική όμως πιστεύουμε ότι είναι και η αγορά της υπό εξέταση χώρας. Αυτό αποδεικνύεται από τα οικονομικά της επιτεύγματα, που την έχουν κατατάξει σε επιφανή θέση στο club των πλέον ανεπτυγμένων, διεθνώς, κρατών. 5). Τι πρέπει να γνωρίζει ο επιδιώκων να αναπτύξει εμπορική - οικονομική δραστηριότητα στη Ν. Κορέα.

- 84 -

α) Υπάρχουν εμπόδια στην εισαγωγή ορισμένων προϊόντων π.χ. οπωροκηπευτικών που στη συγκεκριμμένη περίπτωση μπορούν να υπερπηδηθούν μετά από επικοινωνία του Υπουργείου μας Αγροτικής Ανάπτυξης με την KFDA (αρμόδια υπηρεσία Τροφίμων-Φαρμάκων της Ν. Κορέας) η καί άλλων (χιώτικης μαστίχας, καλλυντικών) που αντιμετωπίζονται μετά από συνεργασία του ενδιαφερόμενου Ελληνικού φορέα με τον κατάλληλο αντιπρόσωπο και την KFDA. Σημειώνω ότι σε κάθε περίπτωση καθοριστικός είναι ο ρόλος του Γραφείου ΟΕΥ για αρωγή της οιασδήποτε προσπάθειας και παροχή επαρκούς πληροφόρησης. β) Η συνεργασία με ικανό αντιπρόσωπο στην Κορέα ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο καθυστερήσεων. γ) Οι Κορεάτες επιχειρηματίες στην συντριπτική τους πλειοψηφία, είναι έντιμοι, εργατικοί, ευγενείς πολύ επίμονοι στην επιδίωξη του στόχου τους, μεθοδικοί και συνεπέστατοι στις υποχρεώσεις τους. δ) Η προσωπική επαφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη συμφωνίας. Η συναλλαγή με τους Κορεάτες έχει μιά “ζεστασιά” που λείπει ως επί το πλείστον από τους Ιάπωνες (λόγω του κλειστού χαρακτήρα τους) ή τους Κινέζους (λόγω του απρόσωπου της χώρας τους, της αχανούς εκτάσεως της και του τεράστιου πληθυσμιακού της όγκου). ε) Ακατάλληλη εποχή για επιχειρηματικό ταξίδι στην Κορέα είναι η περίοδος από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Επίσης ο Οκτώβριος, μήνας πολλών αργιών για τους Κορέατες. Αποφευκτέες για επισκέψεις οι δύο εβδομάδες πρίν τα Χριστούγεννα. Συνήθως ο προγραμματισμός πρέπει να γίνεται 1μήνα πριν και για επιχειρηματικές αποστολές τουλάχιστον 3μηνες πρίν. στ) Τα Αγγλικά δεν ομιλούνται ευρέως, αν και στους επιχειρηματικούς κύκλους χρησιμοποιούνται διερμηνείς. Καλύτερα πάντως είναι το σχετικό ενημερωτικό ή διαφημιστικό υλικό να προωθείται και στα Κορεάτικα. ζ) Καλύτερες ώρες επαφών είναι μεταξύ 10-11 το πρωϊ και 2-3 το μεσημέρι. η) Απαραίτητη θεωρείται η ανταλλαγή προσωπικών καρτών κατά την πρώτη συνάντηση. θ) Οι συχνές επισκέψεις στην Κορέα και αντίστροφα, ενισχύουν το κλίμα συνεργασίας και εμπεδώνουν τις προσωπικές σχέσεις. ι) Επειδή τα Ελληνικά προϊόντα δεν είναι γνωστά στην Κορέα, απαραίτητη είναι η συμμετοχή των ενδιαφερομένων σε εκθέσεις, επιχειρηματικές αποστολές η Ελληνικές εβδομάδες που τυχόν πραγματοπουνται στην Κορέα. Εν προκειμένω, μία καμπάνια για προϊόντα μας, που εκφράζουν μία δυναμική παρουσία στην Κορέα όπως π.χ. το ελαιόλαδο, θα ήταν πολύ χρήσιμη. 6) Δέκα επιπλέον οδηγίες προσεγγίσεως Κορεατών επιχειρηματιών για επιδίωξη συνεργασίας. α). Να απευθύνεσθε επίσημα (με επιστολή) στο πρόσωπο ή την εταιρεία με

- 85 -

τους οποίους επιθυμείτε να συνεργασθείτε. β) Να έχετε πάντα μαζί κάρτες με το ονοματεπώνυμο σας και τα στοιχεία της επιχειρήσεως σας. Τη στιγμή που ανταλάσσετε κάρτες ,εξετάζετε την κάρτα του συνομιλητή σας προτού την φυλάξετε. Προσφέρετε την κάρτα σας με τα δύο χέρια ή μόνο με το δεξί. Ποτέ με το αριστερό. γ) Εφόσον η συνομιλία σας γίνεται στην Αγγλική, δεν εξυπακούεται ότι οι Κορεάτες συνομιλητές σας αντιλαμβάνονται πλήρως τα λεγόμενα σας. Η Αγγλική δεν ομιλείται ευρέως σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής ζωής στην Κορέα. Μερικές φορές οι Κορεάτες έχουν γνώση της γλώσσας αυτής, αλλά όχι σε επαρκή βαθμό. Για το λόγο αυτό, όταν μιλάτε στα Αγγλικά, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε απλές και όχι δύσκολες εκφράσεις. Χρήσιμο θα ήταν να υποβάλετε στους Κορεάτες ακροατές σας ερωτήσεις, προκειμένου να διαπιστώσετε των αφομοίωση των λεγομένων σας. Μετά το πέρας των συζητήσεων θα ήταν ωφέλιμη η διανομή σημειώσεων με τις θέσεις σας, ώστε να καταστούν ευκολώτερα αντιληπτές. δ) Μη γίνεσθε πιεστικός κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Αντίθετα μπορείτε να είσθε σταθερός στις απόψεις σας, αλλά ταυτόχρονα μειλήχιος και υπομονετικός. Λεπτομέρειες που αφορούν σε λεπτής φύσεως θέματα (π.χ. οικονομικά), τα αναθέτετε στους υφισταμένους σας. ε) Η ανθρώπινη επαφή προηγείται. Πολύπλοκα συμβόλαια που βρίθουν νομικών διατυπώσεων είναι ιδιαιτέρως απεχθή στους Κορεάτες. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η αμεσότητα των ανθρωπίνων σχέσεων και η σχέση εμπιστοσύνης. στ) Σεβασμός πρός τον Κορεάτη συνομιλητή. Οι Κορεάτες είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι και υπερήφανοι. Ποτέ μη προκαλείτε των ανοχή τους, φέρνοντας τους σε δύσκολη θέση. Αντίθετα ενίσχυση της καλής τους διάθεσης (kibun) θα μπορούσε να έχει ευεργετικά αποτελέσματα. 7) Η Εκθεσιακή Αγορά της Ν. Κορέας και οι ευκαιρίες προβολής

των Ελληνικών προϊόντων μέσω αυτής. 1) Γενικά Αναμφισβήτητα η εκθεσιακή αγορά της Ν. Κορέας είναι από τις πιό ενδιαφέρουσες στον κόσμο. Σχεδόν 200 εμπορικές εκθέσεις διεξάγονται στην υπό εξέταση χώρα κάθε χρόνο από 150 οργανωτές σε ως επί το πλείστον τέσσερις πόλεις που είναι κατά σειρά οι Σεούλ, Busan, Goyang, Gwangju και Daegu. Τα κυριώτερα εκθεσιακά κέντρα, κατά σειρά υποδομής και ενδιαφέροντος, είναι εκείνα του COEX (Σεούλ), Kintex(Goyang) και BEXCO (Busan). Το εκθεσιακό κέντρο COEX ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1979 και έκτοτε φιλοξενεί τις κυριώτερες εμπορικές εκθέσεις καθώς και πληθώρα

- 86 -

καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Ευρίσκεται περίπου 55´ από το κέντρο της Σεούλ. Περιλαμβάνει 12 εκθεσιακές αίθουσες (halls) σε 4 ορόφους και 4 υπόγεια σε μία έκταση 36.300 τ.μ. Στο σύνολο του καλύπτει χώρο 429.000 τ.μ. Στη διάρκεια των πέντε εργασίμων ημερών (πλήν Σαββάτου και Κυριακής) έχει υπολογισθεί ότι το επισκέπτονται κατά μ.ο. περί τους 140.000 επισκέπτες. Το ίδιο κέντρο διαθέτει και 61 αίθουσες διασκέψεων. Το εκθεσιακό κέντρο Kintex ευρίσκεται στην πόλη Goyang που απέχει περί τα 90´ από τη Σεούλ. Οι εκθεσιακοί του χώροι καλύπτουν έκταση 53.541 τ.μ. Μέχρι το 2013, με τις νέες κατασκευές που ευρίσκονται σε εξέλιξη, το συνολικό του εμβαδό θα φθάσει τα 333.580 τ.μ. και οι εκθεσιακοί χώροι τα 178.513 τ.μ Περιλαμβάνει 5 εκθεσιακές αίθουσες (halls) και 22 αίθουσες συνεδρίων. Το εκθεσιακό κέντρο BEXCO στο Busan που απέχει περίπου 3ω και 30´ σιδηροδρομικώς από της Σεούλ καλύπτει κλειστό εκθεσιακό χώρο 26.400 τ.μ. Ο εξωτερικός χώρος (για μεγάλες εκθέσεις, υπαίθρια κοντσέρτα κ.λ.π) ανέρχεται σε 13.223 τ.μ. 2) Ελληνική παρουσία Δυστυχώς η Ελληνική παρουσία, όχι μόνον στις εκθέσεις που οργανώνονται στη Ν. Κορέα, αλλά γενικώς στη χώρα αυτή είναι απογοητευτική. Μελαγχολικά είναι τα συμπεράσματα εάν τη συγκρίνουμε με τη δραστηριότητα των επιχειρηματιών μας σε Κίνα και Ιαπωνία. Προσωπικά δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το φαινόμενο. Η σημερινή Ν. Κορέα δεν έχει καμμία σχέση με εκείνη των ψυχροπολεμικών χρόνων και δή της περιόδου 50-53. Αποτελεί τη 12η οικονομική δύναμη διεθνώς, έχει ετησία αύξηση ΑΕΠ 4,5-5%, και κατά κεφαλή ετήσιο εισόδημα γύρω στα 19.000$. Επίσης είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως στην κατασκευή θαλασσίων σκαφών και η 3η ευρωστότερη οικονομία της Ασίας. Εσχάτως ο ΟΠΕ, σε συνεργασία με το Γραφείο μας, καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να αφυπνίσει το ενδιαφέρον των Ελληνικών επιχειρήσεων. Συμμετέχει επί τρία συνεχή έτη στη Διεθνή Έκθεση “Food and Hotel Korea” έχει διοργανώσει ένα roadshow, έχει δύο φορές προσκαλέσει στην Ελλάδα, ιδίοις εξόδοις, Κορεάτες επιχειρηματίες για να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις σχετικές με το “ΚΕΡΑΣΜΑ” (προβολή της Ελληνικής κουζίνας και των προϊόντων που χρησιμοποιεί) και ήδη οργανώνει στην ίδια χώρα, ένα Φεστιβάλ Ελληνικής Γαστρονομίας (ΚΕΡΑΣΜΑ) που θα έχει διάρκεια ενός έτους (Σεπτέμβριος 2007-Αύγουστος 2008) και στο οποίο συμμετέχουν 20 εστιατόρια, ως επί το πλείστον ξενοδοχείων 5 αστέρων. Επίσης με αφορμή των επίσκεψη του Προέδρου της Ν. Κορέας στην Ελλάδα τον περασμένο Σεπτέμβριο, με πρωτοβουλία του Υπ. Εξωτερικών της Ελλάδος και δή του Γεν. Γραμματέα ΔΟΣ και ΑΣ κ. Σκυλακάκη, οργανώθηκε από το Γραφείο μας ειδική εκδήλωση για την προώθηση του ελαιολάδου μας.

- 87 -

Οι εξαγωγικές εν τούτοις δυνατότητες της Ελλάδος στην αγορά της Ν. Κορέας δεν είναι ευρέως γνωστές παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλονται τόσο από πλευράς Υπ. Εξωτερικών και ΟΠΕ όσο και της Ελληνικής Πρεσβείας στη Σεούλ. Ο σημαντικότερος παράγοντας στην προκειμένη περίπτωση είναι οι Ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και αυτές απουσιάζουν, ελλείψει, προφανώς, ενδιαφέροντος. Ωστόσο η πληροφόρηση των Ελληνικών επιχειρήσεων εκ μέρους των εμπλεκομένων φορέων είναι πυκνή και συνεχής και κατατείνει στο να προβάλει την αγορά της Ν. Κορέας ως μία εκ των πλέον ανεπτυγμένων διεθνώς, με υψηλού εισοδήματος καταναλωτές. Πρέπει επίσης να υπογραμμισθεί, ότι η προαναφερόμενη αγορά θα γίνει πλέον ελκυστική για τις Ευρωπαϊκές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων βεβαίως και των Ελληνικών, εφόσον όπως πιστεύεται εντός του 2008 θα υπογραφεί η συμφωνία ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Ν. Κορέας, - Ε.Ε. Απώτερη προοπτική να ισχύσει το αργότερο από το 2010. Συνεπώς η από τούδε παρουσία των Ελλήνων επιχειρηματίων στην αγορά της υπό εξέταση χώρας είναι επιβεβλημένη. 3) Προτεινόμενες Εκθέσεις Οι εκθέσεις που θα συνιστούσαμε στους Έλληνες επιχειρηματίες (εξαγωγείς) να συμμετάσχουν ως εκθέτες πρέπει να έχουν σχέση με προϊόντα που παράγουμε και είμαστε ανταγωνιστικοί ή αγαθά για τα οποία λόγω ελλείψεως δασμολογικών η μη εμποδίων είναι πρόσφορη η πρόσβαση στις αγορές της Ν. Κορέας. Τα προϊόντα αυτά συνοψίζουμε σε κατηγορίες με τις αντίστοιχες σπουδαιότερες εκθέσεις που τα αφορούν: - κατασκευές, οικοδομικά προϊόντα - τρόφιμα -ζαχαροπλαστική - κοσμήματα - φάρμακα, ιατρικός εξοπλισμός, καλλυντικά - κατασκευές, οικοδομικά προϊόντα: Housing Brand Fair ( Ετησίως Φεβρουάριος - Μάρτιος, Εκθεσιακό Κέντρο COEX στη Σεούλ) Kyung Hyang Housing Fair (Ετησίως Φεβρουάριος - Μάρτιος, Εκθεσιακό Κέντρο KINTEX στη Σεούλ) - Τρόφιμα, ζαχαροπλαστική Food and Hotel Korea (Ετησίως Απρίλιος, Εκθεσιακά Κέντρα COEX ή KINTEX στη Σεούλ) Busan International Food Exhibition (Ετησίως Ιούνιος, Εκθεσιακό Κέντρο BEXCO στην πόλη Busan) - Κοσμήματα Jewel Fair Korea (Ετησίως Ιούνιος - Ιούλιος, Εκθεσιακό κέντρο COEX στη Σεούλ) - Φάρμακα, ιατρικός εξοπλισμός, καλλυντικά

- 88 -

Korea International Medical and Hospital Equipment Show (Ετησίως Μάρτιος, Εκθεσιακά Κέντρα COEX στη Σεούλ) The Seoul International Cosmetics and Beauty Expo (Ετησίως Μάϊος, COEX στη Σεούλ) Δεν μνημονεύουμε εκθέσεις σχετικές με το ένδυμα και τα δερμάτινα

είδη, επειδή αφενός η εγχώρια βιομηχανία είναι ισχυρή και αφετέρου τα εισαγόμενα προϊόντα (κυρίως από Κίνα) είναι πάμφθηνα και εξαιρετικά ανταγωνιστικά, ως προς τις τιμές, για τα Ελληνικά. Περιθώρια επικρατήσεως στην αγορά της Ν. Κορέας έχουν επώνυμοι, διεθνείς οίκοι. Αναφορικά με τις εξαγωγές γούνινων ενδυμάτων αντιμετωπίζουν το οξύτατο ανταγωνισμών προϊόντων προελεύσεως Κίνας. Καλύτερη αποδοχή επιφυλάσσεται στην πρωτογενή ύλη για κατασκευή τους. Αναλόγως επίσης ενδιαφέροντος, αξιόλογες εκθέσεις τις οποίες θα

μπορούσαν να επισκεφθούν Έλληνες ενδιαφερόμενοι είναι οι εξής: - International Shipbuilding and Marine Equipment Exhibition (Ετησίως Οκτώβριος, BEXCO στο Busan) - Naval and Defense (Ετησίως Οκτώβριος, BEXCO στο Busan) - International Exhibition on Environmental Technologies and Products (Ετησίως Ιούνιος, COEX στη Σεούλ) - Seoul Gift Show (Ετησίως Σεπτέμβριος, COEX στη Σεούλ) Δεν έχει υποπέσει στην αντίληψή μας μεμονωμένη συμμετοχή Ελληνικών εταιρειών σε εκθέσεις στη Ν. Κορέα. Όπως προαναφέραμε, εξαγωγείς μας τροφίμων συμμετέχουν, μέσω ΟΠΕ, στην ετησίως διοργανωμένη στη Σεούλ Food and Hotel Korea. Το Γραφείο μας ενισχύει τη συμμετοχή τους προκαθορίζοντας επαγγελματικά ραντεβού εντός ή εκτός χώρου Εκθέσεως. Εξευρίσκει μεταφραστές, εφόσον η Αγγλική δεν ομιλείται στη Ν. Κορέα ευρέως. Επίσης, σε καθημερινή βάση, εκπρόσωπός του παρευρίσκεται στην Έκθεση για να συνδράμει, καθοιονδήποτε τρόπο, την προσπάθειά τους. 4)Προτεινόμενες ενέργειες από πλευράς Πολιτείας και Φορέων. Ενέργειες που θα μπορούσαν να τονώσουν τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας - Ν. Κορέας προς όφελος της πρώτης θεωρούμε: α) Τη συνεχή παρουσία Ελλήνων εξαγωγέων σε διοργανουμένες στη Ν. Κορέα εκθέσεις. β) Τη διοργάνωση αποστολών στην υπό εξέταση χώρα από οικονομικούς φορείς της Ελλάδος όπως Επιμελητήρια, ο ΟΠΕ, ο ΣΕΒΕ, ο ΠΣΕ, ο ΣΕΒ, κ.λ.π. γ) Τη διαφημιστική προβολή προϊόντων μας στην ενταύθα αγορά, Ήδη ο ΟΠΕ προβάλει στην Κορέα των Ελληνική κουζίνα μέσω των εκδηλώσεων που φορούν στο ΚΕΡΑΣΜΑ. δ) Τη δωρεάν φιλοξενία εξεχόντων Κορεατών επιχειρηματών στην Ελλάδα για 3-4 ημέρες και την δικτύωση τους με Έλληνες ομολόγους τους. Και σε αυτή των περίπτωση, τα έτη 2006 και 2007 ο ΟΠΕ προσκάλεσε από Ν.

- 89 -

Κορέα περί τα 40 άτομα (επιχειρηματίες - δημοσιογράφους) στα πλαίσια του ΚΕΡΑΣΜΑΤΟΣ. ε) Την επίσημη επίσκεψη πολιτικού προσώπου εχόντος σχέση με την οικονομία και το εμπόριο επικεφαλής αποστολής εξεχόντων επιχειρηματιών μας. Το κύρος του θα προσέδιδε ώθηση στο εξωτερικό μας εμπόριο προς Ν. Κορέα. στ) Τη διοργάνωση εκ μέρους διαφόρων φορέων στην Ελλάδα ημερίδων σχετικών με τη Ν. Κορέα και ομιλήτη εκπρόσωπο του Γραφείου ΟΕΥ Σεουλ. Έστι οι εξαγωγείς μας θα ενημερώνονται πληρέστερα επί της οικονομίας της Ν. Κορέας και των δυνατοτήτων προωθήσεως εκεί Ελληνικών προϊόντων. ζ) Την απευθείας αεροπορική σύνδεση Σεούλ - Αθηνών.

Στέφανος Ι. Βουδούρης

Σύμβουλος Α´ ΟΕΥ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Χρήσιμες δ/νσεις στη Ν. Κορέα

Company Name Tel Address Fax/E-mail

KITA (Korea International Trade Center)

Mr. Lee Hee-Beom (Chairman & CEO) 82-2-6000-5000

Trade Tower Rm. 5003, World Trade Center, Gangnam-gu, Seoul, 135-729, Korea

82-2-6000-5115 heebl@kita.net http://global.kita.net

KCCI (Korea Chamber of Commerce & Industry)

Mr. Sohn Kyung-Shik (Chairman) 82-2-6050-3502

45 4ga, Namdaemunro, Jung-gu, Seoul, 100-743, Korea

82-2-6050-3511 bestcho@korcham.net

KOIMA (Korea Importers Association)

Mr. Kim Wan-Hee (Chairman) 82-2-790-6945

218 Hankangro 2-ka, Yongsan-ku, Seoul, 140-875, Korea

82-2-790-6948 eunh@koima.or.kr

KOTRA (Korea Trade-Investment Promotion Agency)

Mr. Hong Ki-Wha (President) 82-2-3460-7000~3

KOTRA B/D., 300-9, Yomgok-dong, Seocho-gu, Seoul, 137-749, Korea

82-2-3460-7900 shindira@kotra.or.kr

FKI The Federation of Korean Industries

Mr. S.R. Cho (Chairman) Hyosung Corp.

82-2-3771-0114 28-1, Yeouido-dong, Yeongpo-gu, Seoul, Korea

82-2-3771-0110 www.fki.or.kr

MOCIE Ministry of Commerce, Industry and Energy

Mr. Kim Young-Ju Minister

82-2-2110-5291 Gwacheon-si, Gyeonggi-do, Joongang-dong, Korea

www.mocie.go.kr webmocie@mocie.go.kr

Small and Medium Business Administration

Mr. Lee Hyun-Jae Administrator

82-42-481-4352

Dunsan-dong 1dong, 139 Seonsaro, Seo-gu, Daejeon, Korea

www.smba.go.kr

Ministry of Foreign Affairs & Trade Mr. Song Min-Soon Minister

82-2-2100-2114 37, Sejongno, Doryeon-dong, Jongno-gu, Seoul

82-2-2100-7999 web@mofat.go.kr www.mofat.go.kr

MOFE (Ministry of Finance & Economy)

Mr. O-Kyu Kwon Deputy Prime Minister & Minister of Finance and Economy

82-2-2150-2975 Government Complex II, 88 Gwanmoonro, Gwacheon-city, Gyeonggi Province

82-2-504-1335 http://english.mofe.go.kr fppr@mofe.go.kr

National Statistical Office Mr. Lee, Chang-Ho Commissioner

82-42-481-4114 Government Complex, Daejeon, 139, Seonsaro, Seo-gu, Daejeon, Korea

www.nso.go.kr

KFDA (Korea Food & Drug Administration)

Mr. Kim Myung-Hyun Commissioner

82-2-380-1800 194, Tongilro, Eunpyeong-gu, Seoul

www.kfda.go.kr