2018 îíû 02 äугаар ñарûí 22¹08/1013/

Óëààíáààòàð õîò2018 îí Óëñûí Èõ Õóðëûí Òàìãûí ãàçàð

Монгол Улсын хууль

Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд

өөрчлөлт оруулах тухай

Төрийн аудитын байгууллагын албан хаагчид

олгох нэмэгдлийн хэмжээг тогтоох тухай

Журам шинэчлэн батлах тухай

Монгол Улсын Их Хурлын

тогтоол

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн

зарлиг

241

ÃÀÐ×ÈÃ

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

83. Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 242

84. Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 243

85. Нийгмийн халамжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 244

86. Хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай 244

87. Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн халамжийн сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Хуулийн зүйл, заалт хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулиудыг хэрэглэх журмын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 245

88. Цэргийн алба хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 248

89. Цэргийн алба хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай 249

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ТОГТООЛ

90. Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай Дугаар 17 249

91. Үндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны 01 дүгээр дүгнэлтийн тухай Дугаар 18 250

92. Үндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны 02 дугаар дүгнэлтийн тухай Дугаар 19 250

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

242

93. Хүний эрхийн дэд хорооны бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай Дугаар 20 251

94. Төрийн аудитын байгууллагын албан хаагчид олгох нэмэгдлийн хэмжээг тогтоох тухай Дугаар 21 252

95. Тогтоолын төсөл буцаах тухай Дугаар 22 252

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАРЛИГ

96. Журам шинэчлэн батлах тухай Дугаар 05 253

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ХÓВЬ ХҮÍИЙ ÎРËÎÃÛÍ АËБАÍ ТАТВАРÛÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн дараахь хэсэг, заалтыг доор дурдсанаар өөрчлөн найруулсугай:

1/23 дугаар зүйлийн 23.1 дэх хэсэг:

“23.1.Энэ хуулийн 17 дугаар зүйл, 22.1.4-т зааснаар тодорхойлсон орлогын жилийн дүнд 10 хувиар тооцож, албан татвар ногдуулна.”

2/24 дүгээр зүйлийн 24.1 дэх хэсэг:

“24.1.Энэ хуулийн 11.1.1-11.1.6-д заасан орлогод ногдох жилийн албан татварт дараахь хэмжээгээр албан татварын хөнгөлөлт үзүүлнэ:

Д/д Албан татвар ногдуулах жилийнорлогын хэмжээ /төгрөгөөр/

Албан татварын хөнгөлөлтийн хэмжээ /төгрөгөөр/

2018 он 2019 он ба түүнээс хойш

1 0-6 000 000 хүртэл 160 000 240 000

2 6 000 000-12 000 000 хүртэл 140 000 220 000

3 12 000 000-18 000 000 хүртэл 120 000 200 000

4 18 000 000-24 000 000 хүртэл 100 000 180 000

5 24 000 000-30 000 000 хүртэл 80 000 160 000

6 30 000 000-36 000 000 хүртэл 60 000 140 000

7 36 000 000 ба түүнээс дээш - -

243

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ÍИЙÃÌИЙÍ ДААТÃАËÛÍ ÑАÍÃААÑ ÎËÃÎХ ТЭТÃЭВЭР, ТЭТÃЭÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД

ÍЭÌЭËТ, ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн “60 нас хүрсэн” гэсний дараа “эрэгтэй, 55 нас хүрсэн эмэгтэй” гэж нэмсүгэй.

2 дугаар зүйл.Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн “55” гэснийг “50” гэж, мөн зүйлийн 3 дахь хэсгийн 1 дэх заалтын “55 нас хүрсэн бол” гэснийг “50 нас хүрсэн бол өөрийн хүсэлтээр” гэж, мөн хэсгийн 2 дахь заалтын “эрэгтэй 55 нас” гэснийг “эрэгтэй 50 нас” гэж, “эмэгтэй 50 нас хүрсэн бол” гэснийг “эмэгтэй 45 нас хүрсэн бол тус тус өөрийн хүсэлтээр” гэж, 22 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсгийн “5” гэснийг “7” гэж, мөн зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1 дэх заалтын “таван” гэснийг “долоон” гэж, 2 дахь заалтын “таван” гэснийг “долоон” гэж, “60-д хуваана” гэснийг “84-д хуваана.” гэж тус тус өөрчилсүгэй.

3 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

3/26 дугаар зүйлийн 26.1.1 дэх заалт:

“26.1.1.энэ хуулийн 11 дүгээр зүйл, 15.1-д заасан орлогын дүнд 23.1-д заасан хувиар, 14.1.1-д заасан орлогын дүнд 23.2.1-д заасан хувиар, 8.1.6, 8.1.7-д заасан орлогын дүнд 23.2.2-т заасан хувиар, 8.1.8-д заасан орлогын дүнд 23.2.3-т заасан хувиар, 12.2, 13.1.2, 13.1.3, 13.1.4-т заасан орлогын дүнд 23.2.4-т заасан хувиар тус тус албан татвар ногдуулж, холбогдох төсөвт шилжүүлэх;”

2 дугаар зүйл.Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 23 дугаар зүйлийн 23.2.4 дэх заалтын “, 22.1.4” гэснийг хассугай.

3 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

244

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ÍИЙÃÌИЙÍ ХАËАÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ÍЭÌЭËТ, ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1 дэх хэсгийн “заасны дагуу” гэсний дараа “бүрэн болон хувь тэнцүүлэн тогтоосон” гэж нэмсүгэй.

2 дугаар зүйл.Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1 дэх заалтын “65” гэснийг “эрэгтэй 60, эмэгтэй 55” гэж өөрчилсүгэй.

3 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ХÓÓËЬ ХҮЧИÍÃҮЙ БÎËÑÎÍД ТÎÎЦÎХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.2017 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдөр баталсан Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн халамжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийг хүчингүй болсонд тооцсугай.

2 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

245

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ÍИЙÃÌИЙÍ ДААТÃАËÛÍ ÑАÍÃААÑ ÎËÃÎХ ТЭТÃЭВЭР, ТЭТÃЭÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ÍЭÌЭËТ, ӨӨРЧËӨËТ

ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ, ÍИЙÃÌИЙÍ ХАËАÌЖИЙÍ ÑАÍÃААÑ ÎËÃÎХ ТЭТÃЭВЭР, ТЭТÃЭÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД

ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ, ХÓÓËИЙÍ ЗҮЙË, ЗААËТ ХҮЧИÍÃҮЙ БÎËÑÎÍД ТÎÎЦÎХ ТÓХАЙ ХÓÓËИÓДÛÃ

ХЭРЭÃËЭХ ЖÓРÌÛÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ÍЭÌЭËТ, ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.1997 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр баталсан Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн халамжийн сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Хуулийн зүйл, заалт хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулиудыг хэрэглэх журмын тухай хуульд доор дурдсан агуулгатай 51, 61, 62 дугаар зүйл тус тус нэмсүгэй:

1/51 дүгээр зүйл:

“51 дүгээр зүйл.Малчинд тэтгэвэр тогтоох болон тэтгэврийн насыг нэмэгдүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулах журмыг Засгийн газар батална.”

2/61 дүгээр зүйл:

“61 дүгээр зүйл.Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан өндөр насны тэтгэврийг өөрийн хүсэлтээр эрэгтэй 60 нас, эмэгтэй 55 насандаа тогтоолгох даатгуулагчийн тэтгэврийн даатгалын шимтгэл төлсөн байвал зохих доод хугацааг 2038 он хүртэл жил бүр 3 сараар нэмэгдүүлнэ.”

3/62 дугаар зүйл:

“62 дугаар зүйл.Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан даатгуулагчийн өндөр насны тэтгэвэр тогтооход баримтлах хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын дараалсан хугацаа 2019 онд 6 жил, 2020 онд 7 жил, өндөр насны тэтгэвэр тогтооход баримтлах хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын нийлбэрийн хуваагдах сарын тоо 2019 онд 72 сар, 2020 онд 84 сар байна.”

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

246

2 дугаар зүйл.1997 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр баталсан Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн халамжийн сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Хуулийн зүйл, заалт хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулиудыг хэрэглэх журмын тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийг доор дурдсанаар өөрчлөн найруулсугай:

“2 дугаар зүйл.Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох насны болзлыг доор дурдсанаар тогтооно:

1/Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрэгтэй даатгуулагчийн өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох нас:

Эрэгтэй даатгуулагчийн төрсөн он Өндөр насны тэтгэвэр тогтоох нас

1957 ба түүнээс өмнө 60 нас

1958 60 нас 3 сар

1959 60 нас 6 сар

1960 60 нас 9 сар

1961 61 нас

1962 61 нас 3 сар

1963 61 нас 6 сар

1964 61 нас 9 сар

1965 62 нас

1966 62 нас 3 сар

1967 62 нас 6 сар

1968 62 нас 9 сар

1969 63 нас

1970 63 нас 3 сар

1971 63 нас 6 сар

1972 63 нас 9 сар

1973 64 нас

1974 64 нас 3 сар

1975 64 нас 6 сар

1976 64 нас 9 сар

1977 ба түүнээс хойш 65 нас

247

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

2/Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эмэгтэй даатгуулагчийн өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох нас:

Эмэгтэй даатгуулагчийн төрсөн он Өндөр насны тэтгэвэр тогтоох нас

1962 ба түүнээс өмнө 55 нас

1963 55 нас 3 сар

1964 55 нас 6 сар

1965 55 нас 9 сар

1966 56 нас

1967 56 нас 3 сар

1968 56 нас 6 сар

1969 56 нас 9 сар

1970 57 нас

1971 57 нас 3 сар

1972 57 нас 6 сар

1973 57 нас 9 сар

1974 58 нас

1975 58 нас 3 сар

1976 58 нас 6 сар

1977 58 нас 9 сар

1978 59 нас

1979 59 нас 3 сар

1980 59 нас 6 сар

1981 59 нас 9 сар

1982 60 нас

1983 60 нас 3 сар

1984 60 нас 6 сар

1985 60 нас 9 сар

1986 61 нас

1987 61 нас 3 сар

1988 61 нас 6 сар

1989 61 нас 9 сар

1990 62 нас

1991 62 нас 3 сар

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

248

1992 62 нас 6 сар

1993 62 нас 9 сар

1994 63 нас

1995 63 нас 3 сар

1996 63 нас 6 сар

1997 63 нас 9 сар

1998 64 нас

1999 64 нас 3 сар

2000 64 нас 6 сар

2001 64 нас 9 сар

2002 ба түүнээс хойш 65 нас

3 дугаар зүйл.1997 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр баталсан Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн халамжийн сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Хуулийн зүйл, заалт хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулиудыг хэрэглэх журмын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийг хүчингүй болсонд тооцсугай.

4 дүгээр зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ЦЭРÃИЙÍ АËБА ХААÃЧИЙÍ ТЭТÃЭВЭР, ТЭТÃЭÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ӨӨРЧËӨËТ

ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.Цэргийн алба хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн “дараалсан 5 жилийн цалин хөлсний нийлбэрийг 60-д” гэснийг “дараалсан 7 жилийн цалин хөлсний нийлбэрийг 84-т” гэж, “5 хүртэл жил” гэснийг “7 хүртэл жил” гэж тус тус өөрчилсүгэй.

249

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХÓÓËЬ

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË

2 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр хот

ЦЭРÃИЙÍ АËБА ХААÃЧИЙÍ ТЭТÃЭВЭР, ТЭТÃЭÌЖИЙÍ ТÓХАЙ ХÓÓËЬД ӨӨРЧËӨËТ ÎРÓÓËАХ ТÓХАЙ ХÓÓËИЙÃ

ДАÃАЖ ÌӨРДӨХ ЖÓРÌÛÍ ТÓХАЙ

1 дүгээр зүйл.Цэргийн алба хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан цэргийн алба хаагчийн тэтгэвэр тогтооход баримтлах сарын цалин хөлсний дараалсан жил нь 2019 онд 6 жил, 2020 онд 7 жил, цалин хөлсний нийлбэрийн хуваагдах сарын тоо 2019 онд 72 сар, 2020 онд 84 сар байна.”

2 дугаар зүйл.Энэ хуулийг 2018 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 02-ны өдөр Дугаар 17 хот

Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг хэрэгжүүлэх

зарим арга хэмжээний тухай

Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.1 дэх хэсэг, Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.2.2 дахь заалтыг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

1.Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор Улсын Их Хурал болон иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар батлагдсан 2018 оны улс, орон нутгийн төсвийн орлого болон санхүүжүүлэх бусад эх үүсвэрийг батлагдсан хэмжээнээс нэмэгдүүлэх боломжит бүх арга хэмжээг авч, улс, орон нутгийн төсвийн хэвийн үйл ажиллагааг ханган

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

250

ажиллахыг Монгол Улсын Засгийн газар /У.Хүрэлсүх/-т, аймаг, нийслэлийн төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарт даалгасугай.

2.Энэ тогтоолыг 2018 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдөр баталсан Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хууль хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 08-ны өдөр Дугаар 18 хот

Yндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны01 дүгээр дүгнэлтийн тухай

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.3.3 дахь заалтыг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

1.“Монгол Улсын Их Хурлаас 2016 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдөр баталсан Монгол Улсын батлан хамгаалах тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.5 дахь заалтад “дайн бүхий байдал, дайны байдал зарласан тохиолдолд Монгол Улсын зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагчийн хэрэгжүүлэх бүрэн эрхийг хуулиар тогтоох;” гэж хуульчилсан нь Үндсэн хуулийн Хорьдугаар зүйлийн “Монгол Улсын Их Хурал бол төрийн эрх барих дээд байгууллага мөн бөгөөд хууль тогтоох эрх мэдлийг гагцхүү Улсын Их Хуралд хадгална.” гэснийг зөрчсөн байна.” гэсэн Үндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 31-ний өдрийн 01 дүгээр дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрсүгэй.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 08-ны өдөр Дугаар 19 хот

Yндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны02 дугаар дүгнэлтийн тухай

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.3.3 дахь заалтыг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

251

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË

1.“Монгол Улсын Их Хурлаас 2017 оны 6 дугаар сарын 09-ний өдөр баталсан Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн 1, 2 дугаар зүйлээр нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 67 дугаар зүйлийн 67.1.5 дахь заалтад “хариуцагчийн хөрөнгө, орлого, эд хөрөнгийн эрхийн талаар холбогдох байгууллагаас тодорхойлолт, лавлагаа авах.”, 118 дугаар зүйлийн 118.5 дахь хэсэгт “... Энэ хуулийн 67.1.5-д заасан тодорхойлолт, лавлагааг үндэслэн төлбөр гаргуулах хариуцагчийн хөрөнгө, орлого, эд хөрөнгийн эрхийг тодорхой тусган, ...” гэж заасан нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван дөрөвдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн “Монгол Улсад хууль ёсоор оршин суугаа хүн бүр хууль, шүүхийн өмнө эрх тэгш байна.” гэснийг зөрчсөн байна.” гэсэн Үндсэн хуулийн цэцийн 2018 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн 02 дугаар дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрсүгэй.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 08-ны өдөр Дугаар 20 хот

Хүний эрхийн дэд хорооны бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай

Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.7 дахь заалт, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.4 дэх хэсгийг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

1.Улсын Их Хурлын гишүүн Л.Болдыг Хүний эрхийн дэд хорооны гишүүнээр баталсугай.

2.Энэ тогтоолыг 2018 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдсүгэй.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

252

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 08-ны өдөр Дугаар 21 хот

Төрийн аудитын байгууллагын албан хаагчид олгох нэмэгдлийн хэмжээг тогтоох тухай

Төрийн албаны тухай хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.7 дахь хэсгийг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

1.Төрийн аудитын байгууллагын албан хаагчид олгох нэмэгдлийн хэмжээг доор дурдсанаар тогтоосугай:

1/төрийн алба хаасан хугацааны нэмэгдлийг 5-25 хувиар; 2/албан ажлын онцгой нөхцөлийн нэмэгдлийг 30 хүртэл

хувиар; 3/мэргэшлийн зэргийн нэмэгдлийг 35 хүртэл хувиар.

2.Төрийн аудитын байгууллагын албан хаагчид нэмэгдэл олгох журмыг холбогдох хууль тогтоомжид нийцүүлэн боловсруулж, энэ тогтоолын 1-д заасан нэмэгдлийг албан тушаалын үндсэн цалингаас тооцож 2018 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн олгохыг Монгол Улсын Ерөнхий аудитор /Д.Хүрэлбаатар/-т зөвшөөрсүгэй.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ТÎÃТÎÎË2018 оны 02 дугаар Улаанбаатарсарын 09-ний өдөр Дугаар 22 хот

Тогтоолын төсөл буцаах тухай

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.3.7 дахь заалтыг үндэслэн Монгол Улсын Их Хурлаас ТОГТООХ нь:

253

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ЕРӨÍХИЙËӨÃЧИЙÍ ЗАРËИÃ

2018 оны 01 дүгээр Улаанбаатарсарын 23-ны өдөр Дугаар 05 хот

Журам шинэчлэн батлах тухай

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гучин дөрөвдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн 2018 оны 1 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 02/01 дүгээр зөвлөмжийг тус тус үндэслэн ЗАРЛИГ БОЛГОХ нь:

1. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийг мэдээллээр хангах журмыг хавсралт ёсоор баталсугай.

2. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийг мэдээллээр хангах журмын хэрэгжилтийг хангаж, хяналт тавьж ажиллахыг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга /А.Гансүх/-д даалгасугай.

3. Энэхүү зарлиг гарсантай холбогдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн “Журам батлах тухай” 2010 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 266 дугаар зарлигийг хүчингүй болсонд тооцсугай.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ХАËТÌААÃИЙÍ ЕРӨÍХИЙËӨÃЧ БАТТÓËÃА

1.Монгол Улсын Засгийн газраас 2018 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр Монгол Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн “Монгол Улсад 2018-2020 онд цагаачлуулж болох гадаадын иргэдийн тоо, бүтэц, байршлын тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг санал хураалтад оролцсон гишүүдийн олонхи хэлэлцэхийг дэмжээгүй тул хууль санаачлагчид нь буцаасугай.

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ИХ ХÓРËÛÍ ДАРÃА Ì.ЭÍХБÎËД

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

254

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ҮÍДЭÑÍИЙ АЮÓËÃҮЙ БАЙДËÛÍ ЗӨВËӨËИЙÃ ÌЭДЭЭËËЭЭР

ХАÍÃАХ ЖÓРАÌ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1 Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс /цаашид “Зөвлөл” гэнэ/ үндэсний аюулгүй байдлыг хангах төрийн нэгдмэл бодлого боловсруулах, дүгнэлт гаргах, түүнийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, уялдуулан зохицуулах, шийдвэрлэх чиглэл, даалгавар өгөх, шаардлага тавих, хэрэгжилтэд хяналт тавихад шаардлагатай мэдээллээр төрийн холбогдох байгууллагууд Зөвлөлийг хангахтай холбогдсон харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2 Зөвлөлийг мэдээллээр хангах үйл ажиллагааг Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн тухай хууль, Төрийн болон албаны нууцын тухай хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, холбогдох бусад хууль тогтоомж болон энэхүү журмын дагуу зохион байгуулна.

1.3 Энэхүү журмыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасны дагуу Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт бүх нийтээр дагаж мөрдөнө.

Хоёр. Нэр томьёо

2.1 Энэ журамд хэрэглэсэн нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно. Үүнд:

2.1.1 “Яаралтай мэдээ” гэж хугацаа хожимдвол үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд хохирол учруулахуйц үйл явдлын тухай мэдээ, Зөвлөлөөс албан хэрэгцээнд нэн даруй ирүүлэхийг шаардсан мэдээ;

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн

05 дугаар зарлигийн хавсралт

255

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

2.1.2 “Шуурхай мэдээ” гэж тухайн үед болсон үйл явдал, хэргийн талаарх мэдээлэл;

2.1.3 “Танилцуулах мэдээ” гэж үйл явдлын товч танилцуулга, тодорхой дүгнэлт, санал бүхий мэдээлэл;

2.1.4 “Танилцуулах тойм мэдээ” гэж тодорхой хугацааны үйл явдлыг тоймлож, түүний явц, өрнөлд үнэлэлт, дүгнэлт өгсөн, цаашид авах арга хэмжээний саналыг тусгасан мэдээ;

2.1.5 “Тайлан мэдээ” гэж үндэсний аюулгүй байдлыг хангах үйл ажиллагааг тухайн салбар, байгууллагын хүрээнд хэрхэн зохион байгуулж, хэрэгжүүлсэн, гарсан үр дүн, цаашид хэрэгжүүлэх ажлын тухай тайлагнасан мэдээ;

2.1.6 “Гадаад мэдээ” гэж Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, хил хязгаарын халдашгүй байдал, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, монгол соёл иргэншлийн аюулгүй байдал, эдийн засгийн бие даасан байдал хэрхэн хангагдаж байгаа талаар мэдээ;

2.1.7 “Дотоод мэдээ” гэж Монгол Улсын үндсэн хуульт байгуулал, хууль дээдлэх ёс, төрийн залгамж чанар, үндэсний эв нэгдэл, эдийн засгийн аюулгүй байдал, улс төр, иргэний нийгмийн байгуулал, чөлөөт хэвлэл мэдээлэл, нийгмийн дэг журам, тогтвортой байдал, хүний эрх, эрх чөлөө хэрхэн хангагдаж байгаа талаар мэдээ;

2.1.8 “Төрийн байгууллага” гэж Төрийн хууль тогтоох, шүүх, гүйцэтгэх эрх мэдлийн бүтцийн, төрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаа төрийн захиргааны төв болон захиргааны байгууллага;

2.1.9 “Төрийн албан тушаалтан” гэж энэ журмын 2.1.8-д заасан байгууллагын удирдах болон хууль тогтоомжийн дагуу асуудал хариуцсан ажилтан;

2.1.10 “Аж ахуйн нэгж” гэж улсын бүртгэлд бүртгэгдэж, аж ахуйн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа компани, нөхөрлөл, хоршоо, төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоотой үйлдвэрийн газар,

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

256

тэдгээртэй адилтгах орлогын албан татвар төлөх үүрэг бүхий хуулийн этгээд;

2.1.11 “Иргэн” гэж Монгол Улсын иргэн, Монгол Улсад хууль ёсоор оршин суугаа гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнийг;

2.1.12 “төрийн бус байгууллага” гэж иргэд нийгмийн болон өөрсдийн ашиг сонирхол, үзэл бодлын үүднээс сайн дурын үндсэн дээр байгуулагдан үйл ажиллагаагаа төрөөс хараат бус, өөрийгөө удирдах зарчмаар явуулдаг нийгэмд болон гишүүддээ үйлчилдэг ашгийн төлөө бус байгууллага (улс төрийн нам, шашны байгууллага орно).

Гурав. Зөвлөлийг мэдээллээр хангах тогтолцоо

3.1 Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу төрийн холбогдох байгууллагууд Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд заасан асуудлаар төрийн байгууллагууд Зөвлөлийг мэдээллээр байнга хангана.

3.2 Байгууллага, албан тушаалтан өөрийн чиг үүрэг, бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Зөвлөлийн шийдвэрийг хэрэгжүүлэхээр авсан арга хэмжээ, түүний үр дүнг тогтоосон хугацаанд хариу мэдээлэх үүрэгтэй.

3.3 Зөвлөл нь үндэсний язгуур ашиг сонирхол, аюулгүй байдалтай холбоотой гэж үзсэн бүхий л асуудлаар төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдээс шаардлагатай (нууц мэдээлэл мөн хамаарна) мэдээллийг гаргуулан авна.

3.4 Мэдээллийг энэ журмын дагуу Зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга болон Ажлын албанд хүргүүлнэ. Зөвлөлийн гишүүдийн нэр дээр хаягласан мэдээллийг Зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга хүлээн авч, Зөвлөлийн гишүүдэд уламжилна.

3.5 Зөвлөлийн Тэргүүн, гишүүдээс өгсөн чиглэлийг үндэслэн мэдээллийн дагуу авах арга хэмжээг Зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, ажлын алба хариуцна.

257

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

3.6 Ажлын албаны дарга болон Ажлын албаны нэр дээр хүргүүлсэн мэдээллийг Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргад танилцуулж чиглэл авна.

3.7 Аймаг, нийслэл нь аймаг, нийслэлийн Засаг даргын ахалсан Зөвлөлийг мэдээ, мэдээллээр хангах орон тооны байнгын Ажлын хэсэгтэй байна.

3.7.1 Ажлын хэсэг дараах бүрэлдэхүүнтэй байна.

- Аймаг, нийслэлийн Цагдаагийн газар, хэлтсийн дарга;

- Тагнуулын газрын дарга;

- Цэргийн штабын дарга;

- Онцгой байдлын газрын дарга;

- Татварын газар, хэлтсийн дарга;

- Статистикийн газар, хэлтсийн дарга;

- Байгаль орчны газрын дарга.

Дөрөв. Мэдээллийн ангилал, хугацаа

4.1 Зөвлөлд ирүүлэх мэдээлэл нь шинж чанараасаа хамааран яаралтай мэдээ, шуурхай мэдээ, танилцуулах мэдээ, танилцуулах тойм мэдээ, тайлан мэдээ, илтгэл, нууц мэдээ (нууцын зэрэглэлээр нь ангилсан) гэсэн ангилалтай байна.

4.2 Мэдээллийг эх үүсвэрээр нь гадаад, дотоод мэдээ гэж ангилна.

4.3 Яаралтай мэдээг тухайн үйл явдал болсон даруйд цаг алдалгүй Төрийн болон албаны нууцын тухай хууль, Засгийн газрын 2017 оны 246 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын төрийн болон албаны нууцыг хамгаалах нийтлэг журам”-д заасны дагуу мэдээлж, Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргад танилцуулна.

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

258

4.4 Үндэсний аюулгүй байдал хэрхэн хангагдаж байгаа тухай илтгэлийг үндэсний аюулгүй байдлыг хангах тусгайлсан чиг үүрэгтэй байгууллагууд хагас жилд нэг удаа, төрийн болон орон нутгийн захиргааны байгууллагууд жил бүр Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргын нэр дээр ирүүлнэ.

4.5 Долоо хоногийн мэдээг тухайн долоо хоногийн баасан гаригт, сарын мэдээг сар бүрийн сарын сүүлийн долоо хоногт, улирлын мэдээг улирал бүрийн сүүлийн долоо хоногт, хагас жилийн мэдээг 6 дугаар сарын сүүлийн долоо хоногт, жилийн эцсийн мэдээг тухайн жилийн 12 дугаар сарын 15-ны дотор багтаан Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргын нэр дээр ирүүлнэ.

4.6 Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах тусгайлсан чиг үүрэгтэй байгууллагууд, энэхүү журмын хавсралтад заасан төрийн байгууллагууд, аймаг, нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар хоногт болсон онцгой үйл явдал, цаг үеийн нөхцөл байдлын тухай шуурхай мэдээг өглөө бүр 8 цагаас өмнө Зөвлөлийн ажлын албанд ирүүлсэн байна.

Тав. Зөвлөлд мэдээлэл ирүүлэх

5.1 Зөвлөлд ирүүлэх төрийн болон албаны нууц мэдээллийг хүлээн авч боловсруулах, дамжуулахдаа Төрийн болон албаны нууцын тухай хууль, Засгийн газрын 2017 оны 246 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын төрийн болон албаны нууцыг хамгаалах нийтлэг журам”-ыг мөрдөнө.

5.2 Төрийн болон албаны нууцын тухай хууль, Засгийн газрын 2017 оны 246 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын төрийн болон албаны нууцыг хамгаалах нийтлэг журам”-д зааснаар мэдээний нууцын зэрэглэлийг илгээгч байгууллага шийдвэрлэнэ.

5.3 Нууцын зэрэглэлтэй мэдээллийг зөвхөн Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргад холбогдох журмын дагуу хүргүүлнэ.

5.4 Төрийн байгууллагууд энэхүү журмын хавсралтад заасан мэдээллийг Зөвлөлийн ажлын албанд бичгээр ирүүлнэ. Мэдээллийг эрх

259

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

бүхий албан тушаалтны гарын үсэг бүхий албан тоотоор шуудангаар, биечлэн эсвэл цахим шуудангаар хүргүүлнэ.

5.5 Цаасаар хүргүүлж байгаа мэдээллийг цахим хэлбэрээр (flash, CD гэх мэт) хавсаргасан байна. Ингэхдээ мэдээллийн нууцлалыг хангах арга хэмжээг авсан байна.

5.6 Мэдээлэл нь Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлд заасан үндсэн зарчимд тулгуурласан, бодит мэдээлэлд үндэслэсэн, цэгцтэй, товч байна. Энэхүү журмын хавсралтад заасан төрийн байгууллага, албан тушаалтан нь заасан хугацаанд мэдээллийг Зөвлөлийн ажлын албанд ирүүлэх үүрэгтэй.

5.7 Төрийн байгууллага, эрх бүхий албан тушаалтан Зөвлөлийг шаардлагатай мэдээ, мэдээллээр хангах үйл ажиллагааг хариуцсан ажилтанг томилж, түүний гүйцэтгэх үүргийг ажил үүргийн хуваарьт нарийвчлан тусгана;

5.8 Зөвлөлд ирүүлэх мэдээллийг Төрийн тусгай шуудангаар эсвэл тусгай томилсон ажилтнаар биечлэн хүргүүлнэ.

5.9 Төрийн байгууллага, эрх бүхий албан тушаалтан мэдээллийг Зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, ажлын албаны дарга, чиглэл хариуцсан референт, мэдээлэл, дүн шинжилгээний төвийн шинжээч нарт Төрийн болон албаны нууцын тухай хууль, Засгийн газрын 2017 оны 246 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын төрийн болон албаны нууцыг хамгаалах нийтлэг журам”-д заасны дагуу дамжуулж, энэ тухай албан бичгээр баримтжуулна.

5.10 Зөвлөлийг мэдээллээр хангах үүргийн дагуу Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргын албан ёсоор бичгээр шаардсан мэдээллийг шаардсан хэлбэрээр холбогдох төрийн дээд, төв байгууллага, албан тушаалтан шаардсан хугацаанд хүргүүлэх үүрэгтэй.

5.11 Энэхүү журмын хавсралтад заагаагүй мэдээ, мэдээлэл, санал, судалгааг Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргын үүрэг, чиглэлийн дагуу Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуульд зааснаар төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэд ирүүлэх үүрэгтэй.

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

260

5.12 Энэхүү журмын дагуу хүлээн авсан бүх төрлийн нууц мэдээллийг зөвхөн Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор ашиглаж, нууцлалыг чанд хадгална.

Зургаа. Журам зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

6.1 Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 17.2.2-д заасан бүрэн эрхийн хүрээнд Зөвлөл шаардлагатай гэж үзсэн бүхий л мэдээллийг гаргуулан авах эрхтэй бөгөөд энэхүү журмын хавсралтад заагаагүй нь түүнийг гаргаж өгөхгүй байх үндэслэл болохгүй.

6.2 Энэ журмын дагуу Зөвлөлийг мэдээллээр хангах үүрэг хүлээсэн байгууллага, албан тушаалтан түүнийг биелүүлэхгүй байх, удаашруулах, саатуулах, эсэргүүцэх, бодит бус ташаа мэдээлэл бэлтгэх зэрэг аливаа үйлдэл, эс үйлдэл хийхийг хориглоно.

6.3 Энэ журмын 6.2 дахь заалтыг зөрчсөн албан тушаалтныг Зөвлөлийн ажлын алба хууль хяналтын байгууллагаар шалгуулж шалтгааныг тогтоолгоно. Уг албан тушаалтны үйлдэл, эс үйлдэл нь үндэсний аюулгүй байдалд хохирол учруулсан болох нь тогтоогдвол хуулийн дагуу хариуцлага тооцон энэ тухай Зөвлөлийн гишүүдэд мэдэгдэнэ.

261

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

“Үнд

эсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

н зө

влөл

ийг м

эдээ

ллээ

р ха

нгах

жур

ам”-

ын

нэгд

үгээ

р ха

всра

лт“Ү

ндэс

ний

аюул

гүй

байд

лын

зөвл

өлий

г мэд

ээлл

ээр

ханг

ах

жу

рам

”-ын

нэгд

үгээ

р ха

всра

лт

ТӨ

РИЙ

Н Б

АЙГ

УУЛЛ

АГУ

УДА

АС

ҮН

ДЭС

НИЙ

АЮ

УЛГҮ

Й БА

ЙДЛЫ

Н

ЗӨВ

ЛӨЛД

ИРҮ

ҮЛЭХ

МЭД

ЭЭЛЛ

ИЙ

Н А

НГИ

ЛАЛ,

ХУГ

АЦ

АА

Д/

д Б

айгу

улла

га

Мэд

ээлэ

л А

нгил

ал

Хуга

цаа

Н

эг. У

лсы

н И

х Ху

рлы

н ха

рьяа

бай

гуул

лагу

уд

1.

Улсы

н И

х Ху

рлы

н Та

мгы

н га

зар

ҮАБЗ

-ийн

Зөв

лөм

жийн

хэр

эгжи

лт

УИХ-

ын

харь

яа

байг

уулл

агы

н үн

дэсн

ий

аюул

гүй

байд

лыг

ханг

ах

асуу

длаа

р ав

ч хэ

рэгж

үүлс

эн а

жлы

н ту

хай

УИХ-

ын

суда

лгаа

, шин

жилг

ээни

й нэ

гжий

н та

йлан

Тайл

ан м

эдээ

Тайл

ан м

эдээ

Тайл

ан м

эдээ

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ту

хай

бүр

2.

Үндэ

сний

ау

диты

н га

зар

Хяна

лт

шал

галт

аар

илрү

үлсэ

н,

Мон

гол

Улсы

н Үн

дэсн

ий

аюул

гүй

байд

алд

шуу

д бо

лон

шуу

д бу

саар

ноц

той

аюул

, их

хэм

жээн

ий х

ор

хохи

рол

учру

улж

байг

аа, у

чруу

лж б

олзо

шгү

й эр

сдэл

т үйл

явд

лын

туха

й Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ту

хай

бүр

3.

Үндэ

сний

ст

атис

тики

йн

хоро

о

Ний

гэм,

эди

йн з

асги

йн а

юул

гүй

байд

ал х

эрхэ

н ха

нгаг

даж

буй

тала

ар

мэд

ээ, м

эдээ

лэл,

суда

лгаа

Хү

нсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

н ст

атис

тики

йн ү

зүүл

элт

Хоро

оноо

с га

ргас

ан с

ар, ж

илий

н то

он м

эдээ

, мэд

ээлэ

л, т

айла

н

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Жил

бүр

Улир

ал б

үр

С

ар б

үр

4.

Мон

гол

банк

Банк

, са

нхүү

гийн

сал

бары

н үй

л аж

илла

гаа,

тул

гам

даж

буй

эрсд

эл,

төри

йн м

өнгө

ний

бодл

огод

сөр

өг н

өлөө

тэй

хүчи

н зү

йлси

йн т

ухай

Тө

рөөс

мө

нгөн

ий

бодл

огы

н та

лаар

ба

римт

лах

үндс

эн

чигл

элий

н хэ

рэгж

илт

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

262

Мон

гол

Улс

дахь

гад

аады

н ш

ууд

хөрө

нгө

оруу

лалт

, ба

нкны

са

лбар

да

хь га

даад

ын

хөрө

нгө

оруу

лалт

ын

туха

й

Мон

гол

Улсы

н га

даад

вал

юты

н нө

өций

н ту

хай

(им

порт

ын

хэрэ

гцээ

г ха

нгах

хуг

ацаа

г хон

огоо

р га

ргах

) Ба

нкны

үйл

ажи

ллаг

ааг

зохи

цуул

ахта

й хо

лбог

дсон

дүр

эм,

жура

м,

ший

двэр

ийн

хэрэ

гжил

т, с

анхү

үгий

н та

йлан

М

онго

л Ул

сын

эдий

н за

сгий

н нө

хцөл

бай

дал,

учи

рч б

уй э

рсдл

ийн

тала

арх

суда

лгаа

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

5.

Сан

хүүг

ийн

зохи

цуул

ах

хоро

о

Даат

гал,

ба

нк

бус

санх

үүги

йн

байг

уулл

ага,

ха

дгал

амж

зээл

ийн

хорш

ооды

н үй

л аж

илла

гаа,

сан

хүүг

ийн

туха

й м

эдээ

лэл,

суд

алга

а

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээУл

ирал

бүр

6.

Мон

гол

Улсы

н Хү

ний

эрхи

йн

Үндэ

сний

Ко

мис

с

Хүни

й эр

х, э

рх ч

өлөө

зөр

чигд

сөн

туха

й Хү

ний

эрхи

йн а

сууд

лаар

суд

алга

а яв

уулж

, шаа

рдла

гата

й мэ

дээл

лээр

ха

нгах

И

ргэд

ийн

эрх,

эрх

чөл

өөни

й ба

йдлы

н та

лаар

х хи

йсэн

ажл

ын

тайл

ан

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Туха

й бү

р

Улир

ал б

үр

Ж

ил б

үр

7.

Авли

гата

й тэ

мцэх

газа

р

Авли

гата

й тэ

мцэ

х га

зарт

хөр

өнгө

, ор

логы

н м

эдүү

лгээ

өгд

өг т

өрий

н ал

бан

туш

аалт

ны ү

йлдс

эн а

влиг

ын

гэмт

хэр

гийн

тух

ай

Авли

гын

гэмт

хэр

гийн

илр

үүлэ

лтий

н ту

хай

мэдэ

э Тө

рийн

алб

ан х

аагч

дын

хөрө

нгө,

орл

огы

н мэ

дүүл

гийн

бүр

дэлт

, явц

ын

туха

й

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Туха

й бү

р

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

263

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

8.

Төри

йн а

лбан

ы

зөвл

өл

Төри

йн а

лбан

хаа

гчий

н нэ

гдсэ

н то

о, т

айла

н м

эдээ

, суд

алга

а Тө

рийн

ал

бан

хааг

чийн

эр

х зө

рчиг

дсөн

ту

хай

мар

гаан

ыг

хяна

н ш

ийдв

эрлэ

сэн

туха

й

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Жил

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Хоёр

: Зас

гийн

газр

ын

харь

яа б

айгу

улла

гууд

9.

Засг

ийн

газр

ын

хэрэ

г эрх

лэх

газа

р

Зөвл

өлий

н ху

ралд

ааны

ший

двэр

ийн

биел

элти

йн т

алаа

р За

сгий

н га

зры

н ху

ралд

аана

ар х

элэл

цэх

асуу

длы

н жа

гсаа

лт

За

сгий

н га

зры

н үй

л аж

илла

гаан

ы ү

р дү

нгий

н м

эдээ

Засг

ийн

газр

ын

харь

яа б

айгу

улла

гууд

ын

Үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

чиг

лэлэ

эр а

вч х

эрэг

жүүл

сэн

ажлы

н мэ

дээ,

мэд

ээлэ

л Га

даад

ад с

урч,

хөд

өлмө

рлөж

бай

гаа

иргэ

ддээ

эх

орон

доо

эргэ

н ир

ж аж

илла

ж ам

ьдра

х та

атай

нөх

цөл,

бол

омжи

йг б

үрдү

үлэх

чиг

лэлэ

эр

хэрэ

гжүү

лсэн

бод

лого

, үйл

ажи

ллаг

ааны

тух

ай

Газа

р хө

длөл

тийн

га

мшга

ас

хам

гаал

ах,

урьд

чила

н сэ

ргий

лэх

чигл

элээ

р хи

йж б

уй а

жлы

н яв

ц, ү

р дү

нгий

н та

лаар

Үн

дэсн

ий х

өтөл

бөрү

үдий

н хэ

рэгж

илт,

явц

ын

туха

й мэ

дээ,

тай

лан

Засг

ийн

газр

ын

тогт

ооло

ор

бата

лсан

“ү

ндэс

ний

зөвл

өл”-ү

үдий

н тө

лөвл

өгөө

, үйл

ажи

ллаг

ааны

тай

лан

Тайл

ан м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Хага

с жи

л ту

там

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Хага

с жи

л ту

там

10.

Тагн

уулы

н ер

өнхи

й га

зар

Үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдал

д хо

р хо

хиро

л уч

руул

ж бо

лзош

гүй

нөхц

өл

байд

ал, х

үчин

зүй

лс, т

эдгэ

эрээ

с сэ

рэм

жлүү

лэх

арга

хэм

жээн

ий с

анал

Я

арал

тай

мэд

ээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ту

хай

бүр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

264

Тагн

уулы

н ба

йгуу

ллаг

ын

гүйц

этгэ

х аж

лын

товч

тай

лан

Тагн

уулы

н ба

йгуу

ллаг

ын

харь

яалл

ын

хэрг

ийг

илрү

үлэн

ший

двэр

лэсэ

н ту

хай

Онц

чух

ал д

эд б

үтэц

тэй

байг

уулл

агы

н м

эдээ

ллий

н аю

улгү

й ба

йдлы

н ту

хай

Мэд

ээлл

ийн

аюул

гүй

байд

лыг

ханг

ах

бодл

ого,

хө

төлб

өр,

түүн

ий

хэрэ

гжил

тийн

тух

ай

Мэд

ээлл

ийн

аюул

гүй

байд

лын

нөхц

өл

байд

ал,

энэ

тала

ар

авч

хэрэ

гжүү

лж б

уй а

рга

хэм

жээн

ий т

ухай

М

эдээ

ллий

н аю

улгү

й ба

йдлы

н зө

рчил

, цах

им х

алдл

агы

н та

лаар

Тө

рийн

бай

гуул

лагу

уды

н мэ

дээл

лийн

аю

улгү

й ба

йдлы

н ту

хай

Тө

рийн

бай

гуул

лагу

уды

н сү

лжээ

ний

аюул

гүй

байд

лын

туха

й

Терр

ориз

мто

й тэ

мцэ

х аж

лыг

зохи

цуул

ах з

өвлө

лийн

ажл

ын

явц,

үр

дүнг

ийн

туха

й Бү

с ну

тгий

н бо

лон

Мон

гол

Улсы

н цэ

ргий

н ба

г үү

рэг

гүйц

этгэ

ж бу

й ор

нууд

ын

цэрэ

г улс

төр

ийн

байд

лын

туха

й

Хөрш

орн

ууды

н цэ

ргий

н бо

длог

од г

арч

буй

өөрч

лөлт

, зэв

сэгт

хүч

ний

чада

вх, б

айрл

ал, з

ориу

лалт

, зэв

сэгл

эл, с

ургу

уль,

хөд

өлгө

өний

тух

ай

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээТа

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Улир

ал б

үр

Улир

ал б

үр

Ту

хай

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ту

хай

бүр

Сар

бүр

Туха

й бү

р Ха

гас

жил

тута

м

265

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

11.

Төри

йн ө

мчий

н бо

длог

о,

зохи

цуул

алты

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн т

өрий

н за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Төри

йн ө

мчи

йн э

д хө

рөнг

ийн

хувь

члал

ын

туха

й та

йлан

Тө

рийн

өм

чит

аж а

хуйн

нэг

жүүд

ийн

үйл

ажил

лага

аны

тух

ай т

айла

н

Төри

йн ө

мчи

т аж

аху

йн н

эгжү

үдий

н га

даад

, до

тоод

од г

арга

сан

үнэт

ца

ас, а

рилж

ааны

гэрэ

э, х

элэл

цээр

ийн

туха

й Тө

рийн

өм

чит

аж

ахуй

н нэ

гжүү

дийн

бэ

лтгэ

н ни

йлүү

лэх,

ту

слан

гү

йцэт

гэх

үйл

ажил

лага

анд

орол

цож

байг

аа ү

ндэс

ний

жижи

г, ду

нд

үйлд

вэрү

үдий

н ту

хай

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Туха

й бү

р

Туха

й бү

р

Хага

с жи

л ту

там

12.

Хари

лцаа

хо

лбоо

ны

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Оло

н ул

сын

байг

уулл

агуу

даас

мэд

ээлл

ийн

салб

арт

хэрэ

гжүү

лж б

уй

төсл

ийн

явцы

н ту

хай

М

эдээ

ллий

н аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

чи

глэл

ээр

хийх

аж

лын

төлө

влөг

өө, х

өтөл

бөр,

хий

сэн

ажлы

н та

лаар

М

эдээ

лэл,

ха

рилц

аа

холб

ооны

са

лбар

ын

том

оохо

н тө

слүү

дийн

бэ

лтгэ

н ни

йлүү

лэх,

тус

лан

гүйц

этгэ

х үй

л аж

илла

гаан

д ор

олцо

ж ба

йгаа

үн

дэсн

ий ж

ижиг

, дун

д үй

лдвэ

рүүд

ийн

туха

й

Төри

йн б

айгу

улла

гаас

мэд

ээлл

ийн

техн

олог

ийн

чигл

элээ

р хэ

рэгж

үүлж

ба

йгаа

бол

он х

эрэг

жүүл

эх т

өсөл

, хөт

өлбө

рийн

тух

ай

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Хага

с жи

л ту

там

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

13.

Хари

лцаа

хо

лбоо

ны

зохи

цуул

ах

хоро

о

Хари

лцаа

хол

боон

ы з

охиц

уула

лты

н та

лаар

хэр

эгжү

үлж

байг

аа а

рга

хэм

жээн

үүди

йн т

ухай

М

эдээ

ллий

н са

лбар

т үй

л аж

илла

гаа

явуу

лах

эрх

авса

н га

даад

ын

хөрө

нгө

оруу

лалт

тай

аж а

хуйн

нэг

жүүд

ийн

туха

й

Тусг

ай з

өвш

өөрө

л, с

танд

арт,

бат

алга

ажуу

лалт

ын

туха

й

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

266

14.

Хөрө

нгө

оруу

лалт

ын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Мон

гол

Улсы

н хө

гжли

йн ц

огц

бодл

ого,

эди

йн з

асги

йн т

эргү

үлэх

чиг

лэл,

са

лбар

, дэд

бүт

цийн

зох

исто

й ха

рьца

аны

тал

аар

Хөрө

нгө

оруу

лалт

ын

нэгд

сэн

бодл

огы

н тө

лөвл

өлт

боло

н хэ

рэгж

илти

йн

тала

ар

Хөрө

нгө

оруу

лалт

ын

стат

исти

к мэ

дээ,

мэд

ээлэ

л Ко

нцес

с, т

өр,

хуви

йн х

эвш

лийн

түн

шлэ

лийн

бод

логы

н хэ

рэгж

илти

йн

туха

й

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

15.

Цөм

ийн

энер

гийн

ко

мис

с

Цац

раг

идэв

хт а

шиг

т ма

лтм

ал,

газр

ын

хово

р эл

емен

тийн

хай

гуул

аш

игла

лты

н ту

сгай

зөв

шөө

рлий

н та

лаар

Ц

өмий

н эр

чим

хүчн

ий ү

йлдв

эрлэ

л, ц

өмий

н м

атер

иалы

г бо

ловс

руул

ах

үйл

ажил

лага

а, т

усга

й зө

вшөө

рлий

н та

лаар

Ц

ацра

г идэ

вхт

ашиг

т м

алтм

ал, г

азры

н хо

вор

элем

енти

йн н

өөц,

үнэ

, зах

зэ

элий

н су

далг

аа

Цац

раг

идэв

хт

боди

сын

хадг

алал

т,

ашиг

лалт

, ца

цраг

ийн

ха

мгаа

лалт

ын

тал

аар

Цац

раг

идэв

хт б

олон

цац

раги

йн ү

үсгү

үртэ

й хо

г ха

ягдл

ийн

хадг

алал

т,

булш

лалт

, уст

галт

ын

тала

ар

Цөм

ийн

энер

гийн

са

лбар

т тө

рөөс

ба

рим

тлах

бо

длог

о,

цөм

ийн

энер

гийн

хуу

лийн

хэр

эгжи

лт, т

улга

мдс

ан а

сууд

лууд

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

С

ар б

үр

С

ар б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

267

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

16.

Улсы

н бү

ртгэ

лийн

ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны

байг

уулл

ага

Ирг

эний

бич

иг б

арим

тыг

хуур

амча

ар ү

йлдэ

х, з

асва

рлах

, га

даад

ын

иргэ

дэд

ашиг

луул

ах гэ

мт

хэрг

ийн

тала

ар

Хүн

амы

н ш

илжи

лт, х

өдөл

гөөн

ий т

алаа

р Хү

н ам

ын

төрө

лтий

н өс

өлт,

буу

ралт

ын

туха

й(ай

маг

, ний

слэл

ээр)

Ш

ашны

бай

гуул

лага

, сүм

хий

д, т

өрий

н бу

с ба

йгуу

ллаг

ууды

н ту

хай

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ул

ирал

бүр

Жил

бүр

Улир

ал б

үр

17.

Мэр

гэжл

ийн

хяна

лты

н тө

в ба

йгуу

ллаг

а

Хяна

лт

шал

галт

ын

ажлы

н яв

цад

илрү

үлсэ

н,

үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдал

д хо

хиро

л уч

руул

ж бо

лзош

гүй

зөрч

лийн

тух

ай

Дото

оды

н үй

лдвэ

рийн

бол

он и

мпор

тийн

хүн

сний

бүт

ээгд

эхүү

н, э

м би

о бэ

лдмэ

л,

худа

лдаа

үй

лчил

гээн

ий

хяна

лт,

лабо

рато

рийн

үй

л аж

илла

гаа,

хян

алт,

шал

галт

ын

туха

й Хи

мий

н хо

ртой

, м

ансу

уруу

лах,

тэ

сэрч

дэ

лбэр

эх

боди

с бо

лон

тэсэ

лгээ

ний

хэрэ

гсли

йн и

мпо

рт,

үйлд

вэрл

эл,

хадг

алал

т, а

шиг

лалт

ын

туха

й Тэ

сэрч

, дэ

лбэр

эх

боди

с бо

лон

тэ

сэлг

ээни

й хэ

рэгс

лийн

эр

гэлт

эд

хяна

лт т

авих

хуу

лийн

хэр

эгжи

лтий

н ту

хай

Ашиг

т ма

лтма

лын

хайг

уулы

н бо

лон

уулы

н аж

лын

төлө

влөг

өөни

й хэ

рэгж

илт,

уур

хайн

тал

байн

нөх

өн с

эргэ

элти

йн т

ухай

Ам

ьдра

х ор

чны

аю

улгү

й ба

йдал

хэр

хэн

ханг

агда

ж ба

йгаа

тух

ай

Төри

йн б

олон

аж

ахуй

н нэ

гж б

айгу

улла

гын

үйл

ажил

лага

анд

хийс

эн

хяна

лт, ш

алга

лт, ү

ндэс

ний

аюул

гүй

байд

ал, и

ргэд

ийн

амь

нас,

эрү

үл

мэн

д, э

д хө

рөнг

өнд

ноцт

ой х

охир

ол у

чруу

лсан

хэр

эг з

өрчл

ийн

туха

й

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Туха

й бү

р

Туха

й бү

р Ха

гас

жил

тута

м

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

С

ар б

үр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

268

Эди

йн з

асги

йн т

омоо

хон

төсл

үүди

йн н

эгжү

үдий

н бэ

лтгэ

н ни

йлүү

лэх,

ту

слан

гүй

цэтг

эх ү

йл а

жилл

агаа

нд о

ролц

ож б

айга

а үн

дэсн

ий ж

ижиг

, ду

нд ү

йлдв

эрүү

дийн

тух

ай

Эми

йн м

эдрэ

г ча

нары

н үз

үүлэ

лт, б

атал

гаа ж

илта

д хи

йгдс

эн х

янал

тын

ту

хай

Эрү

үл м

энди

йн с

алба

рын

эмчи

лгээ

, оно

шло

гоон

ы ч

анар

ын

хяна

лты

н үй

л аж

илла

гаан

ы т

ухай

Тани

лцуу

лах

тойм

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Та

йлан

мэд

ээ

Жил

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Туха

й бү

р Ж

ил б

үр

18.

Онц

гой

байд

лын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Аюул

т үз

эгдэ

л, ү

йлдв

эрлэ

лийн

том

оохо

н ос

ол,

хим

ийн

хорт

ой б

олон

аю

улта

й бо

дис,

ион

жуул

агч

цацр

агий

н үү

сгүү

рийн

алд

агда

л тэ

дгээ

рийг

ар

илга

хаар

авч

хэр

эгжү

үлж

буй

ажил

, үр

дүнг

ийн

туха

й

Цаг

үеи

йн н

өхцө

л ба

йдлы

н ту

хай

С

трат

егий

н ач

хол

богд

олто

й ба

раан

ы н

өөц

бүрд

үүлэ

лт,

эргэ

лтий

н ту

хай

Аюул

т үз

эгдэ

л зэ

рэг

байг

алий

н га

мш

иг,

түүн

ий х

ор у

ршиг

, ни

йгэм

, эд

ийн

заса

гт у

чруу

лсан

хох

ирлы

н ту

хай

Аюул

т үз

эгдэ

л, ү

йлдв

эрлэ

лийн

гэн

этий

н ос

ол,х

үн м

алы

н ха

лдва

рт

өвчн

ий ц

агий

н ба

йдлы

н ту

хай

Гам

шга

ас х

амга

алах

сур

галт

зох

ион

байг

уула

х ту

хай

чигл

элээ

р зо

хиож

бу

й аж

лын

тала

ар

Мон

гол

Улса

д уч

ирч

боло

х аю

улт

үзэг

длий

н та

лаар

хий

сэн

суда

лгаа

ны

ажил

, эрс

длий

н үн

элгэ

эний

тал

аар

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тайл

ан м

эдээ

Тайл

ан м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

7 хо

ног

тута

м

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

Хоно

г тут

ам

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

269

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

19.

Ста

ндар

тчил

лы

н тө

в ба

йгуу

ллаг

а

Мон

гол

Улсы

н үн

дэсн

ий с

танд

арты

г ол

он у

лсы

н ст

анда

рты

н тү

вшин

д ни

йцүү

лж б

айга

а та

лаар

(сал

бар

тус

бүрэ

эр)

Мон

гол

Улса

д м

өрдө

гдөж

буй

оло

н ул

сын

стан

дарт

ын

тала

ар (с

алба

р ту

с бү

рээр

)

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм м

эдээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Гу

рав:

Төр

ийн

захи

ргаа

ны т

өв б

айгу

улла

га, т

эдгэ

эрий

н ха

ръяа

газр

ууд

20.

Гада

ад

хэрг

ийн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Төри

йн ө

ндөр

дээ

д хэ

мжэ

эний

алб

ан ё

сны

бол

он б

усад

уул

залт

, хэ

лэлц

ээри

йн я

риан

ы т

эмдэ

глэл

Хө

рш о

рнуу

д бо

лон

дэлх

ийн

улс

төри

йн б

одло

гыг т

одор

хойл

огч

гада

ад

орну

удаа

с м

анай

ул

сын

тала

ар

бари

мта

лж

буй

бодл

ого,

үй

л аж

илла

гаа

тэдг

ээрт

гарс

ан ө

өрчл

өлт,

цаа

шды

н ха

ндла

гын

тала

ар

Ази,

Ном

хон

дала

йн б

олон

Төв

Ази

йн б

үс н

утги

йн а

юул

гүй

байд

ал, у

лс

төр,

эди

йн з

асаг

, ни

йгм

ийн

байд

алд

гарч

бай

гаа

чуха

л үй

л яв

длуу

д,

тэдг

ээри

йн т

алаа

р ма

най

улсы

н ба

римт

алж

буй

бодл

огы

н ту

хай

Тө

р за

сгий

н тү

вшин

д га

даад

бо

длог

о,

олон

ул

сын

тулг

амдс

ан

асуу

длы

н та

лаар

Мон

гол

Улсы

н ба

йр с

уурь

М

онго

л Ул

сын

олон

улс

ын

боло

н бү

с ну

тгий

н тү

вшин

д хэ

рэгж

үүлж

буй

бо

длог

о, х

өтөл

бөри

йн х

эрэг

жилт

ийн

туха

й

Оло

н ул

сын

гэрэ

э, к

онве

нцид

нэг

дэн

орсо

н ту

хай

Тэ

мдэ

глэл

ийн

хуул

бар

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ту

хай

бүр

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Сар

бүр

Ту

хай

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

270

Үйлд

вэр,

уул

уур

хай,

худ

алда

а, э

дийн

зас

гийн

хам

тын

ажил

лага

аны

са

лбар

т ба

йгуу

лсан

, нэг

дэн

орсо

н М

онго

л Ул

сын

Оло

н ул

сын

гэрэ

эний

ту

хай

М

онго

л Ул

сын

Үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдлы

н үз

эл

бари

мтла

лын

хэ

рэгж

илти

йн я

вц, г

арч

буй

эрсд

эл, т

улга

мда

ж бу

й ас

уудл

ууд,

эрс

длий

г бу

уруу

лах

сана

лын

тала

ар

Гада

ад

орну

удад

аж

илла

ж,

амьд

арч

буй

иргэ

д,

шин

ээр

төрс

өн

хүүх

дийн

тал

аар

Гада

ад о

рнуу

дад

Мон

гол

Улсы

н ир

гэн

гэм

т ха

лдла

га,

хүчи

рхий

лэлд

өр

тсөн

, сур

аггү

й ал

га б

олсо

н ту

хай

Гада

ад о

рнуу

дад

буй

Мон

гол

иргэ

дийн

хол

богд

сон

гэм

т хэ

рэг,

шүү

хээр

ш

ийтг

эгдс

эн, я

л эд

элж

байг

аа б

олон

нас

бар

сан

туха

й Га

даад

худ

алда

а, э

дийн

зас

гийн

хам

тын

ажил

лага

аны

тал

аар

Мон

гол

Улсы

н ба

римт

алж

буй

гура

вдаг

ч хө

рший

н бо

длог

ын

хэрэ

гжил

т,

хөрш

орн

ууды

н ба

йр с

уури

йн т

алаа

р Га

даад

улс

ад с

ууга

а ди

плом

ат т

өлөө

лөгч

ийн

газр

ууды

н ту

хай

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Жил

бүр

Ту

хай

бүр

Туха

й бү

р Ул

ирал

бүр

Жил

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

Туха

й бү

р Ха

гас

жил

тута

м

Жил

бүр

21.

Сан

хүү,

тө

свий

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Засг

ийн

газр

ын

гада

ад, д

отоо

дын

өр, з

ээл,

гар

гаса

н бо

нды

н хэ

мжэ

э,

хуга

цаа,

хүү

, тө

лсөн

шим

тгэл

, бо

нд г

арга

сан

байг

уулл

агуу

д бо

лон

Засг

ийн

газр

ын

нийт

өри

йн х

эмжэ

э, д

отоо

дын

нийт

бүт

ээгд

эхүү

нд э

злэх

ху

вь, з

ээли

йн з

арцу

улал

тын

тала

ар

Засг

ийн

газр

ын

шуг

амаа

р ол

он у

лсы

н ба

йгуу

ллаг

ууда

ас х

эрэг

жүүл

ж бу

й тө

слүү

дийн

тал

аар

Та

нилц

уула

х то

йм

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэд

ээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

271

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Гада

ад о

рнуу

д, о

лон

улсы

н ба

йгуу

ллаг

ууда

ас м

анай

д өг

сөн

буца

лтгү

й ту

слам

жийн

хэм

жээ,

зор

иула

лт, з

арцу

улал

тын

тала

ар

Мон

гол

Улсы

н тө

рийн

сан

, төр

ийн

бан

кны

үйл

ажи

ллаг

ааны

тух

ай

Мон

гол

Улсы

н тө

свий

н ор

лого

, зар

длы

н мэ

дээ,

Зас

гийн

газр

ын

хөрө

нгө

оруу

лалт

ын

хэрэ

гжил

тийн

тух

ай

Инф

ляци

, үн

ийн

өсөл

тийг

тог

твор

жуул

ах,

шуд

арга

бус

өрс

өлдө

өний

г хя

нан

зохи

цуул

ах а

рга

хэм

жээн

ий т

алаа

р Э

дийн

зас

гийн

том

оохо

н тө

слүү

дийн

нэг

жүүд

ийн

бэлт

гэн

нийл

үүлэ

х,

тусл

ан г

үйцэ

тгэх

үйл

ажи

ллаг

аанд

оро

лцож

бай

гаа

үндэ

сний

жиж

иг,

дунд

үйл

двэр

үүди

йн т

ухай

Хө

рөнг

ийн

боло

н хө

дөө

аж а

хуйн

бир

ж, б

усад

хув

ийн

бирж

ийн

тайл

ан,

учир

ч бо

лзош

гүй

эрсд

лийн

тух

ай

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

22.

Татв

ары

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны

байг

уулл

ага

Гада

ады

н хө

рөнг

ө ор

уула

лтта

й аж

аху

йн н

эгжү

үдий

н тө

сөвт

ору

улса

н та

твар

ын

туха

й Та

твар

ын

орло

гын

төлө

влөг

өөни

й би

елэл

т/нэ

гдсэ

н бо

лон

салб

ар

бүрэ

эр/

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

23.

Гаал

ийн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Гаал

ийн

хяна

лтаа

р ил

рүүл

сэн

онц

ноцт

ой гэ

мт х

эрэг

, зөр

члий

н ту

хай

Түүх

, со

ёлы

н хо

сгүй

үнэ

т зү

йлий

г ху

уль

буса

ар г

адаа

дад

гарг

аж б

уй

тохи

олдл

ын

туха

й

Гаал

ийн

стат

исти

кийн

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

С

ар б

үр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

272

Боом

тууд

ын

стат

исти

к м

эдээ

Ул

сын

хилэ

эр о

руул

ж, г

арга

сан

галт

зэв

сэг,

галт

хэр

эгсэ

л, т

эсэр

ч дэ

лбэр

эх б

олон

хим

ийн

хорт

, ца

цраг

идэ

вхт

боди

сын

тоо

хэм

жээ,

су

далг

аа

Мон

гол

Улсы

н эк

спор

т, и

мпо

рты

н го

л нэ

рийн

бар

ааны

тал

аар

Мон

гол

Улса

ас э

кспо

ртол

сон,

имп

орто

лсон

бүт

ээгд

эхүү

н (н

эр т

өрөл

бү

рээр

)-ий

туха

й

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

С

ар б

үр

Ул

ирал

бүр

Өдө

р бү

р

Улир

ал б

үр

24.

Ху

уль

зүйн

ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Улсы

н хэ

мжэ

энд

үйлд

эгдс

эн гэ

мт

хэрг

ийн

шал

тгаа

н, н

өхцө

лийн

тал

аар

хийс

эн с

удал

гаан

ы а

жлы

н дү

н М

онго

л Ул

сад

хуул

ь бу

саар

орш

ин с

ууж

байг

аа г

адаа

дын

иргэ

д,

харь

яала

лгүй

хү

мүү

сийн

ди

нам

ик

үзүү

лэлт

, тэ

дний

ас

уудл

ыг

ший

двэр

лэсэ

н ту

хай

ажлы

н та

йлан

М

онго

л ул

сад

үйл

ажил

лага

агаа

яву

улж

буй

гадн

ы х

үмүү

нлэг

ийн

байг

уулл

агуу

дын

тоо,

үйл

ажи

ллаг

ааны

чиг

лэл,

бай

ршил

М

онго

л Ул

сад

үйл

ажил

лага

а яв

уулж

бу

й ш

ашны

ба

йгуу

ллаг

ын

байр

шил

, то

о(бү

ртгэ

лтэй

, зө

вшөө

рөлт

эй,

зөвш

өөрө

лгүй

), ш

ашны

ур

сгал

М

онго

л Ул

сад

гэм

т хэ

ргээ

с ур

ьдчи

лан

сэрг

ийлэ

х аж

лыг

зохи

цуул

ах

зөвл

өлий

н аж

лын

тайл

ан

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ул

ирал

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Хага

с жи

л ту

там

Улир

ал б

үр

273

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

25.

Цаг

дааг

ийн

төв

байг

уулл

ага

Улсы

н хэ

мжэ

энд

хоно

гт

үйлд

эгдс

эн

эрүү

гийн

гэ

мт

хэрг

ийн

тоо,

тэ

дгээ

рийн

тө

рөл,

хү

н ам

ины

са

наат

ай

боло

н он

ц хү

нд,

зохи

он

байг

уула

лтай

гэмт

хэр

гийн

тух

ай

Цаг

дааг

ийн

байг

уулл

агы

н өд

өр т

утм

ын

мэд

ээ

Дото

оды

н цэ

ргий

н ан

ги,

байг

уулл

агад

үйл

дэгд

сэн

гэмт

хэр

эг,

ноцт

ой

зөрч

лийн

тал

аар

Эрэ

н су

рвал

жлаг

даж

буй

хүн,

гал

т зэ

всэг

, тэ

сэрч

дэл

бэрэ

х, х

имий

н,

цацр

аг и

дэвх

т бо

дисы

г ол

ж то

гтоо

сон,

эд

гээр

тэй

холб

оото

й гэ

мт

хэрг

ийн

мэд

ээ, т

айла

н М

ансу

уруу

лах

боди

с бо

лон

сэтг

эцэд

нөл

өөлө

х эм

бэл

дмэл

ийн

хуул

ь бу

с эр

гэлт

, түү

ний

эсрэ

г авч

буй

арг

а хэ

мжэ

эний

тал

аар

Хүни

й на

ймаа

, мөн

гө у

гаах

, үнд

эстэ

н да

мна

сан

гэмт

хэр

гийн

эср

эг а

вч

хэрэ

гжүү

лж б

уй а

рга

хэм

жээн

ий т

ухай

Ул

сын

хэм

жээн

д үй

лдэг

дсэн

, бү

ртгэ

гдсэ

н гэ

мт х

эрэг

, хэ

в жу

рмы

н зө

рчли

йн н

эгдс

эн м

эдээ

Э

зэн

холб

огдо

гч н

ь то

гтоо

гдоо

гүй

хэрг

ийг

илрү

үлсэ

н аж

лын

товч

та

йлан

Хо

ноги

йн х

угац

аанд

нөх

өн и

лрүү

лсэн

онц

хүн

д, з

охио

н ба

йгуу

лалт

тай

гэмт

хэр

эг, ц

агда

агий

н ал

бада

ас з

охио

н ба

йгуу

лж б

уй н

эгдс

эн б

олон

ту

сгай

арг

а хэ

мжэ

эний

тал

аар

Улсы

н он

ц чу

хал

обье

кты

н ха

мгаа

лалт

ын

нөхц

өл б

айдл

ын

туха

й

Ш

уурх

ай м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

С

ар б

үр

С

ар б

үр

Ту

хай

бүр

С

ар б

үр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

274

Улсы

н хэ

мжэ

энд

хоно

гт ү

йлдэ

гдсэ

н гэ

мт

хэрг

ийн

тоо,

хүн

д бо

лон

зохи

он б

айгу

улал

ттай

гэм

т хэ

рэг,

зам

тээ

врий

н ос

лын

тала

ар

Улсы

н он

ц чу

хал

обье

кты

н ха

мга

алал

тын

цаги

йн б

айда

л, х

оног

т гар

сан

зөрч

лийн

тал

аар

Цах

им г

эмт

хэрг

ийн

боло

н ца

хим

орчи

нд ү

йлдэ

гдсэ

н гэ

мт

хэрг

ийн

тала

ар

Цах

им

гэм

т хэ

ргээ

с ур

ьдчи

лан

сэрг

ийлэ

х,

тасл

ан

зогс

оох

арга

хэ

мжэ

эний

тух

ай

Шүү

хийн

хам

гаал

алт,

аю

улгү

й аж

илла

гаа,

бол

он а

нхаа

рал

татс

ан

онцл

ог ш

үүх

хурл

ын

тала

ар

Ний

тийн

аю

улгү

й ба

йдлы

н эс

рэг

гэмт

хэр

эг,

үйлд

лийн

эср

эг а

вч б

уй

арга

хэм

жээн

ий т

ухай

Гэ

р бү

лийн

хүч

ирхи

йлэл

, дар

амта

нд ө

ртсө

н гэ

мт

хэрг

ийн

тала

ар

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Хоно

г тут

ам

Хо

ног т

утам

7 хо

ног т

утам

Ул

ирал

бүр

7 хо

ног т

утам

Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р

Улир

ал б

үр

7

хоно

г тут

ам

26.

Улсы

н хи

л ха

мгаа

лах

байг

уулл

ага

Улсы

н хи

лийн

цаг

ийн

байд

ал, х

илий

н дэ

глэм

ийн

зөрч

лийн

тал

аар

Хили

йн ц

эрги

йн а

нги,

бай

гуул

лага

д бо

лон

хили

йн з

урва

ст ү

йлдэ

гдсэ

н гэ

мт х

эрэг

, ноц

той

зөрч

лийн

тал

аар

Улсы

н хи

лийг

хуу

ль б

усаа

р нэ

втэр

сэн

гада

ад, ө

өрий

н ир

гэди

йн т

алаа

р Ул

сын

хили

йн б

оом

тоор

нэв

тэрс

эн га

даад

, дот

ооды

н зо

рчиг

ч, тэ

эври

йн

хэрэ

гсли

йн х

өдөл

гөөн

ий т

алаа

р Ул

сын

хил

хамг

аала

лты

н ца

гийн

ба

йдал

, хи

лийн

бо

лон

хили

йн

дэгл

эмий

н зө

рчли

йн т

алаа

р

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

Ул

ирал

бүр

Хоно

г тут

ам

Хага

с жи

л ту

там

Хоно

г тут

ам

275

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Ирг

эдэд

эх

орон

ч үз

эл, х

үмүү

жил

төлө

вшүү

лэх

чигл

элээ

р зо

хиож

буй

аж

лын

туха

й та

йлан

М

онго

л Ул

сын

хил

орчм

ын

хөгж

лийн

тал

аар

Гада

адаа

с 1

жил,

3 ж

ил, 1

0 жи

лээс

дээ

ш х

угац

аага

ар б

уцаж

ирэ

эгүй

М

онго

л Ул

сын

иргэ

дийн

бүр

тгэл

, суд

алга

а

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

27.

Шүү

хийн

ш

ийдв

эр

гүйц

этгэ

х тө

в ба

йгуу

ллаг

а

Хори

х ан

гиуд

ын

аюул

гүй

байд

ал, х

орих

анг

ид ү

йлдэ

гдсэ

н гэ

мт

хэрг

ийн

туха

й Хо

рих

анги

ас з

охио

н ба

йгуу

лалт

тай,

бүл

эглэ

н, х

үч х

эрэг

лэн,

зэв

сэгл

эн

орго

сон

хори

гдлы

н ту

хай

Онц

хү

нд

гэм

т хэ

рэгт

ш

ийтг

эгдэ

ж ху

гаца

анаа

с өм

нө

сулл

агдс

ан

хори

гдог

ч эт

гээд

ийн

туха

й Хо

рих

байг

уулл

агы

н гү

йцэт

гэх

ажлы

н ш

угам

аар

авса

н үн

дэсн

ий

аюул

гүй

байд

алд

аюул

, эрс

дэл

учру

улж

болз

ошгү

й м

эдээ

, мэд

ээлэ

л Хо

рих

газр

аас

орго

сон

боло

н ба

ривч

илса

н хо

ригд

лын

туха

й М

онго

л Ул

сад

ял

эдэл

ж ба

йгаа

бо

лон

шал

гагд

аж

буй

гада

ады

н ир

гэди

йн т

алаа

р

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Туха

й бү

р Х

оног

тут

ам

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

Ул

ирал

бүр

Хага

с жи

л ту

там

28.

Гада

ады

н ир

гэн,

ха

рьяа

тын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Гада

ады

н ир

гэд

боло

н га

даад

ын

иргэ

нтэй

гэ

р бү

л бо

логс

дод

үрчл

эгдс

эн х

үүхд

ийн

суда

лгаа

М

онго

л Ул

сын

харь

яат

боло

гсод

бол

он х

арья

атаа

с га

рагс

дын

мэд

ээ

Мон

гол

Улса

д ор

шин

суу

ж бу

й хо

ёрдм

ол х

арья

алал

тай

иргэ

дийн

та

лаар

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

276

Гада

ады

н бо

лон

олон

улс

ын

төри

йн б

ус б

айгу

улла

гууд

ын

Мон

гол

дахь

төл

өөлө

гчий

н га

зры

н то

о, б

айрш

ил,с

удал

гаа

Харь

яала

лгүй

хүм

үүси

йн т

ухай

М

онго

л Ул

сад

байн

га, х

увий

н хэ

ргээ

р уд

аан

хуга

цааг

аар

орш

ин с

уугч

, ца

гаач

ирг

эдий

н су

далг

аа

Мон

гол

Улса

д аж

ил ү

йлчи

лгээ

яву

улж

байг

аа г

адаа

дын

иргэ

дийн

су

далг

аа

Гада

ады

н ир

гэди

йн х

олбо

гдсо

н гэ

мт х

эрэг

, зө

рчли

йн м

эдээ

бол

он

алба

дан

гарг

асан

ирг

эдий

н та

лаар

Га

даад

ад а

мьд

арч

байг

аа х

оёрд

мол

хар

ьяал

алта

й м

онго

л ир

гэди

йн

тоон

суд

алга

а

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

29.

Байг

аль

орчн

ы

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Мон

гол

орны

бай

галь

орч

ны т

өлөв

бай

дал,

эко

сист

емий

н өө

рчлө

лт,

экол

огий

н аю

улгү

й ба

йдал

д га

рч б

уй э

рсдэ

л, т

улга

мдс

ан а

сууд

ал

Байг

алий

н нө

өц, б

аялг

ийн

ашиг

лалт

, хам

гаал

алт,

нөх

өн с

эргэ

элт

Биоа

юул

гүй

байд

лыг х

анга

х үй

л аж

илла

гаан

ы х

эрэг

жилт

ийн

тала

ар

Хүрэ

элэн

буй

орч

ны б

охир

дол,

түү

нээс

бай

галь

орч

ин,

хүн

амы

н эр

үүл

мэн

дэд

үзүү

лж б

уй с

өрөг

нөл

өөлө

л, т

үүни

йг б

ууру

улах

арг

а хэ

мжэ

э, х

ил д

амжс

ан о

рчны

бох

ирдл

ын

тала

ар

Хим

ийн

хорт

ой б

олон

аю

улта

й бо

дисы

н хэ

рэгл

ээ,

түүн

ийг

устг

ах,

зайл

уула

х, а

юул

гүй

байд

лыг х

анга

х ар

га х

эмжэ

эний

тал

аар

Үндэ

сний

хөт

өлбө

рүүд

ийн

хэрэ

гжил

т, я

вцы

н ту

хай

мэдэ

э, т

айла

н

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

277

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Уур

амьс

галы

н өө

рчлө

лт,

цөлж

илт,

хуу

райш

илты

н өн

өөги

йн б

олон

хэ

тийн

төл

өв,у

ур а

мьсг

алы

н өө

рчлө

лтөд

дас

ан з

охиц

ох б

одло

гын

хэрэ

гжил

тийн

тал

аар

“Ага

ары

н бо

хирд

лын

эсрэ

г сан

”-гий

н бү

рдүү

лэлт

, зар

цуул

алты

н ту

хай

Хово

р, н

эн х

овор

уст

ах а

юул

д ор

сон

амьт

ан, у

ргам

лын

төрө

л зү

йлий

н ха

мгаа

лал,

өсг

өн ү

ржүү

лэлт

, тэд

гээр

ийн

тоол

логы

н та

лаар

М

онго

л ор

ны у

сны

аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

тал

аар

авч

хэрэ

гжүү

лсэн

ар

га х

эмжэ

э, г

арса

н үр

дүн

, ус

ны н

өөц

баял

аг,

хом

сдол

т, а

шиг

лалт

, ха

мгаа

лалт

, нэм

эгдү

үлэл

т, н

өхөн

сэр

гээл

т, х

илий

н ус

ны т

алаа

р Хү

н ам

ын

усны

хан

гам

жийн

эрү

үл а

хуйн

чан

ар,х

үн а

м, ү

йлдв

эрлэ

лийн

ус

ны х

анга

мж,

цэв

эр у

сны

эх

үүсв

эр,

боло

мжи

т нө

өций

н ба

йдлы

н та

лаар

Бү

х тө

рлий

н ус

аш

игла

лты

н та

йлан

, том

оохо

н ус

аш

игла

гчды

н ту

хай

Газр

ын

доор

х ус

, раш

ааны

орд

ууд,

нөө

ц, ч

анар

, аш

игла

лт, х

амга

алал

т,

орду

уды

н ба

йрш

ил, э

рэл

хайг

уулы

н су

далг

ааны

дүн

, гид

роге

олог

ийн

зура

глал

(Зу

рган

мэд

ээни

й ха

мт)

Ус

ны б

арил

га б

айгу

улам

ж, у

сны

обь

екты

н тө

лөв

байд

ал

Ойн

сан

гийн

өөр

члөл

т, а

шиг

лалт

, эзэ

мш

лийн

ойн

тал

аар

Ойн

нөх

өн с

эргэ

элт,

ойж

уула

лты

н та

лаар

О

йн х

өнөө

лт ш

авж,

өвч

ин, т

үйм

рээс

урь

дчил

ан с

эрги

йлэх

, тэм

цэх

арга

хэ

мжэ

эний

тух

ай

Тайл

ан м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

278

Аяла

л жу

улчл

алы

н са

лбар

ын

өнөө

гийн

бай

дал,

эди

йн з

асаг

т эз

элж

байг

аа

хувь

хэ

мжэ

э,

аяла

л жу

улчл

алы

н бү

тээг

дэхү

үн,

аяла

л жу

улчл

алы

н ба

йгуу

ллаг

ын

туха

й

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Жил

бүр

30.

Ус ц

аг у

ур,

орчн

ы х

янал

т ш

инжи

лгээ

ний

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Байг

аль,

цаг

ага

ары

н он

ц аю

улта

й га

мшиг

т үз

эгдл

ийн

туха

й

Байг

аль,

цаг

ага

ары

н он

ц аю

улта

й га

мшиг

т үз

эгдэ

л, о

й хэ

эрий

н тү

ймэр

, үе

р ус

ны

аюул

, га

н,

зуды

н да

втам

ж,

хуур

айш

илт,

цө

лжил

тийн

эр

чим

шли

йн т

ухай

суд

алга

а, э

рсдэ

лийн

үнэ

лгээ

ний

тала

ар

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Туха

й бү

р

Жил

бүр

31.

Батл

ан

хамг

аала

х ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Батл

ан х

амга

алах

сал

бары

н өн

дөр

хэмж

ээни

й ай

лчла

л, х

элэл

цээр

ийн

дүн,

бай

гуул

сан

гэрэ

э, п

рото

колы

н ту

хай

Батл

ан х

амга

алах

сал

бары

н га

даад

хар

илца

а, х

амты

н аж

илла

гаа,

Н

ҮБ-ы

н эн

хийг

са

хиул

ах,

олон

ул

сын

хүм

үүнл

эгий

н аж

илла

гаа,

ха

мтар

сан

цэрг

ийн

сург

ууль

д ор

олцо

ж ба

йгаа

бай

длы

н та

лаар

М

онго

л Ул

сын

батл

ан х

амга

алах

бод

логы

н үн

дэс

бари

мт б

ичги

йн

хэрэ

гжил

тийн

явц

ын

тайл

ан

Батл

ан

хамг

аала

х,

аюул

гүй

байд

лын

чигл

элээ

р су

ргал

т,

эрдэ

м

шин

жилг

ээни

й ба

йгуу

ллаг

ууда

д хи

йсэн

су

далг

ааны

аж

лын

тойм

та

нилц

уулг

а И

ргэд

эд э

х ор

онч,

үнд

эсни

й үз

лийг

төл

өвш

үүлэ

х, ү

ндэс

ний

аюул

гүй

байд

лыг э

рхэм

лэх

чигл

элээ

р зо

хиож

буй

ажл

ын

тайл

ан

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тайл

ан м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

279

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

32.

Зэвс

эгт

хүчн

ий

жанж

ин ш

таб

Цэр

гийн

анг

и, б

айгу

улла

гад

үйлд

эгдс

эн г

эмт

хэрэ

г, но

цтой

зөр

члий

н ту

хай

Оло

н ул

сын

боло

н бү

с ну

тгий

н цэ

рэг

улс

төри

йн б

а цэ

рэг

стра

теги

йн

төлө

в ба

йдлы

н эр

сдэл

ийн

үнэл

гээ

Зэвс

эгт

хүчн

ийг х

өгжү

үлэх

хөт

өлбө

рийн

хэр

эгжи

лтий

н та

йлан

Га

даад

оро

нд ү

үрэг

гүй

цэтг

эж б

айга

а цэ

ргий

н ал

бан

хааг

чды

н үү

рэг

гүйц

этгэ

лтий

н ту

хай

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

йлан

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ту

хай

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ту

хай

бүр

Хага

с жи

л ту

там

33.

Боло

всро

лын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

төр

ийн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Эх

орон

ч сэ

тгэл

гээ,

Үнд

эсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

г эр

хэм

лэх

чигл

элээ

р зо

хиож

буй

ажл

ын

тайл

ан

Мон

гол

Улса

д уч

ирч

боло

х аю

улт

үзэг

дэл,

хор

хөн

өөли

йг с

өрөн

зог

сох,

да

сан

зохи

цох,

дав

ан г

арах

чад

вар

бүхи

й М

онго

л хү

нийг

хөг

жүүл

эх

стра

теги

йг х

эрэг

жүүл

сэн

туха

й та

йлан

Үн

дэсн

ий х

өтөл

бөрү

үдий

н хэ

рэгж

илт,

явц

ын

туха

й мэ

дээ,

тай

лан

Гада

ады

н их

, дэ

эд с

ургу

уль,

эрд

эм ш

инжи

лгээ

ний

байг

уулл

агуу

дад

сура

лцаж

буй

ою

утан

, сур

агчд

ын

тала

ар

Шаш

ны ч

иглэ

лийн

сур

гуул

иуды

н су

ргал

тын

үйл

ажил

лага

аны

тух

ай

Төри

йн с

анги

йн х

өрөн

гөөр

гада

ад о

ронд

сур

алцс

ан и

ргэд

ийн

суда

лгаа

, тэ

дгээ

рийн

хөд

өлм

өр э

рхлэ

лтий

н та

лаар

М

эргэ

жлий

н үй

лдвэ

рлэл

ийн

төвү

үдэд

бэл

тгэг

дэж

буй

боло

всон

хүч

ний

ханг

амж,

дад

лагы

н бо

лон

ажлы

н ба

йраа

р ха

нгаг

дсан

тал

аар

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Жил

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

280

34.

Соё

лын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Эрг

үүлж

авч

рах

нөхц

өлтэ

йгөө

р га

даад

ад г

арга

ж бу

й тү

үх,

соёл

ын

хөдл

өх д

урсг

алт

зүйл

ийг б

уцаа

н ир

үүлж

бай

гаа

туха

й та

йлан

Тү

үх,

соёл

ын

дурс

галт

зү

йлий

н ха

дгал

алт,

ха

мга

алал

т,

хайг

уул,

м

алтл

ага,

суд

алга

аны

тал

аар

Мон

гол

Улса

д үй

л аж

илла

гаа

явуу

лж б

уй с

оёлы

н ба

йгуу

ллаг

ууды

н үй

л аж

илла

гаан

ы т

алаа

р

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Туха

й бү

р

Жил

бүр

Хага

с жи

л ту

там

35.

Шин

жлэх

ух

аан,

те

хнол

огий

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Шин

жлэх

уха

ан т

ехно

логи

йн с

анги

йн б

олон

гад

аады

н ба

йгуу

ллаг

ын

шуг

амаа

р хэ

рэгж

үүлж

бу

й тө

сөл,

тү

үний

за

рцуу

лалт

, са

нхүү

гийн

та

йлан

Га

даад

ын

байг

уулл

агуу

дтай

ха

мтр

ан

шин

жлэх

ух

ааны

су

далг

аа,

архе

олог

ийн

мал

талт

хи

йж

буй

байг

уулл

агуу

дын

үйл

ажил

лага

а,

санх

үүжи

лты

н та

лаар

Та

йлан

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

36.

Зам

, тээ

врий

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Зам,

тэ

эври

йн

салб

арт

гарс

ан

олон

хү

ний

амь

нас,

эр

үүл

мэн

д хо

хирс

он, э

д хө

рөнг

ө сү

йрсэ

н но

цтой

осо

л,үй

л яв

длы

н та

лаар

За

м,

тээв

рийн

са

лбар

т га

даад

ул

с,

олон

ул

сын

байг

уулл

агат

ай

байг

уулс

ан гэ

рээ,

хэл

элцэ

эр, п

рото

колы

н ту

хай

мэд

ээ, с

удал

гаа

Зам,

тэ

эври

йн

салб

арт

улсы

н тө

сөв,

га

даад

ын

зээл

ту

слам

жийн

хө

рөнг

өөр

хэрэ

гжүү

лж б

уй т

өсөл

, хөт

өлбө

рийн

хэр

эгжи

лт, т

эдгэ

эрий

н гү

йцэт

гэгч

ийг

сонг

он ш

алга

руул

сан

боло

н аж

лын

гүйц

этгэ

лийн

мэд

ээ,

суда

лгаа

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Туха

й бү

р

Туха

й бү

р

Жил

бүр

37.

Ирг

эний

ни

сэхи

йн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Нис

лэгт

эй х

олбо

отой

үүс

сэн

цаг ү

еийн

нөх

цөл

байд

лын

тала

ар

Ирг

эний

ага

ары

н тэ

эври

йн н

исэх

онг

оц о

солд

ох, с

үйрэ

х бо

лон

аюул

т үз

эгдэ

л, т

ерро

рист

үйл

длий

н ул

маас

нис

эх о

нгоц

ны б

ууда

л, х

өөрө

х,

буух

зур

вас,

нис

лэги

йн х

янал

тын

байг

уула

мж

эвдр

эх з

эрэг

онц

ноц

той

хэрэ

г, үй

л яв

длы

н ту

хай

Ш

уурх

ай м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Ту

хай

бүр

Ту

хай

бүр

281

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

38.

Бари

лга,

хот

ба

йгуу

лалт

ын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

төр

ийн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Бари

лгы

н са

лбар

т ул

сын

төсө

в, га

даад

ын

зээл

тус

лам

жийн

хөр

өнгө

өр

хэрэ

гжүү

лж

буй

төсө

л,

хөтө

лбөр

ийн

хэрэ

гжил

т,

тэдг

ээри

йн

гүйц

этгэ

гчий

г со

нгон

шал

гару

улса

н бо

лон

ажлы

н гү

йцэт

гэли

йн м

эдээ

, су

далг

аа

Бари

лгы

н са

лбар

т га

даад

улс

, оло

н ул

сын

байг

уулл

агат

ай б

айгу

улса

н гэ

рээ,

хэл

элцэ

эр, п

рото

колы

н ту

хай

мэд

ээ, с

удал

гаа

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

39.

Газр

ын

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Газр

ын

нэгд

мэл

сан

, анг

илал

тус

бүри

йн та

лбай

, газ

рын

төлө

в ба

йдлы

н м

эдээ

, суд

алга

а (з

ураг

лал,

зур

ган

мэд

ээни

й ха

мт)

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Ж

ил б

үр

40.

Хөдө

лмөр

ийн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

төр

ийн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Ний

гмий

н ха

мга

аллы

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн т

өрий

н за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Хүн

амы

н ам

ьжир

гаан

ы т

үвш

ний

суда

лгаа

(хув

иар)

Хө

дөлм

өр э

рхлэ

лтий

н ба

йдли

йн с

удал

гаа

(хув

иар)

Хө

дөлм

өрий

н на

сны

хүн

ам

ын

ажил

эрх

лэлт

ийн

бүтэ

ц, с

алба

р бү

рээр

, хү

йс н

асны

анг

иллы

н м

эдээ

Га

даад

аас

авч

буй

ажил

лах

хүчн

ий т

ухай

мэд

ээ, с

удал

гаа

Гада

адад

гарч

буй

ажи

ллах

хүч

ний

туха

й мэ

дээ,

суд

алга

а Хө

дөлм

өрлө

х хү

чний

хан

гамж

, м

эргэ

жилт

эй б

олов

сон

хүчи

н бэ

лтгэ

х,

дадл

агы

н бо

лон

ажлы

н ба

йраа

р ха

нгаг

дсан

төл

өв б

айдл

ын

мэд

ээ,

суда

лгаа

Н

ийгм

ийн

даат

галы

н са

нгий

н мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Сар

бүр

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

282

Ний

гмий

н ха

лам

жийн

үйл

ажи

ллаг

ааны

мэд

ээ

Асра

мжи

йн ү

йлчи

лгээ

нд б

айга

а хү

нд н

өхцө

лтэй

18

хүрт

элх

насн

ы

хүүх

дийн

тух

ай м

эдээ

, суд

алга

а

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Жил

бүр

Жил

бүр

41.

Хү

нс, х

өдөө

аж

ахуй

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн т

өрий

н за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Хүн

амы

н хү

нсни

й бо

дит

хэрэ

глээ

, ха

нгам

жийн

бол

он ч

анар

, эр

үүл

ахуй

н тө

лөв

байд

ал,

хүнс

ний

нэр

төрө

л, н

айрл

ага,

шим

тэж

ээли

йн

зохи

стой

хар

ьцаа

, цаа

шид

ава

х ар

га х

эмжэ

эний

тух

ай м

эдээ

, суд

алга

а Хү

нсни

й ха

нгам

жийн

өнө

өгий

н ба

йдал

, эрс

дэли

йн т

үвш

ин, т

улга

мда

ж

буй

асуу

дал,

ст

рате

гийн

хү

нсни

й бү

тээг

дэхү

үний

ул

сын

нөөц

ийн

бүрд

үүлэ

лт, ү

нийн

тух

ай м

эдээ

, суд

алга

а Хү

нсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

төр

ийн

бодл

огы

н бо

лон

дунд

, ур

т ху

гаца

аны

ст

рате

гийн

хэ

рэгж

илт,

хү

нсни

й тү

үхий

эд

бэ

лтгэ

л,

үйлд

вэрл

эл, х

удал

даа

үйлч

илгэ

э, х

адга

лалт

ын

байд

ал, я

вцы

н м

эдээ

, су

далг

аа

Мал

аж

ахуй

н бо

длог

ын

хэрэ

гжил

т, м

алы

н то

о, ө

сөлт

, хо

рогд

ол,

үржл

ийн

бодл

ого,

сүр

гийн

бүт

цийн

тух

ай м

эдээ

, суд

алга

а М

алы

н эр

үүл

мэнд

, мал

ын

халд

варт

өвч

ний

гара

лт, т

арха

лт, т

анда

лт

суда

лгаа

ны

тайл

ан

(Тан

илцу

улах

м

эдээ

г сү

үлий

н 10

жи

лийн

ха

рьцу

улса

н су

далг

ааны

дүн

, эрс

дэли

йн т

үвш

ингэ

эр)

Урга

цын

урьд

чилс

ан б

алан

с бо

лон

урга

ц ху

раал

тын

дүнг

ийн

туха

й м

эдээ

Бэ

лчээ

р аш

игла

лт, б

элчэ

эрий

н ус

ан х

анга

мжий

н та

лаар

Га

зар

ашиг

лалт

, уса

лгаа

тай

тари

алан

г хө

гжүү

лэх,

газа

р та

риал

анги

йн

усжу

улал

т, т

үүнд

аш

игла

сан

усны

мэд

ээ, с

удал

гаа

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Жил

бүр

Жил

бүр

Ту

хай

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

283

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Үндэ

сний

хөт

өлбө

рүүд

ийн

хэрэ

гжил

т, я

вцы

н ту

хай

мэдэ

э, т

айла

н Хү

нсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

са

лбар

ду

нды

н ст

рате

ги,

хөтө

лбөр

үүди

йн х

эрэг

жилт

ийн

тала

ар

Хүнс

, хөд

өө а

ж ах

уйн

чигл

элээ

р хэ

рэгж

иж б

уй т

өсөл

, хөт

өлбө

рүүд

ийн

дүн

шин

жилг

ээни

й та

йлан

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

42.

Хөнг

өн

үйлд

вэри

йн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Хөнг

өн а

ж үй

лдвэ

рийн

бод

логы

н хэ

рэгж

илт,

“Үй

лдвэ

ржил

т 21

:100

” хө

төлб

өрий

н хэ

рэгж

илти

йн т

ухай

мэд

ээ

Жиж

иг, д

унд

үйлд

вэрл

элий

г дэм

жих

хөтө

лбөр

ийн

хэрэ

гжил

т, о

лгож

буй

зэ

эл, т

үүни

й үр

аш

иг, э

ргэн

төл

өлти

йн т

ухай

мэд

ээ, с

удал

гаа

Эди

йн

засг

ийн

томо

охон

тө

слүү

дийн

бэ

лтгэ

н ни

йлүү

лэх,

ту

слан

гү

йцэт

гэх

үйл

ажил

лага

ан д

ахь

үндэ

сний

жиж

иг, д

унд

үйлд

вэрү

үдий

н ор

олцо

оны

тал

аар

“Хөн

гөн

үйлд

вэри

йн ү

йлдв

эрлэ

л те

хнол

огий

н па

рк б

айгу

улах

” аж

лын

хэрэ

гжил

тийн

явц

ын

тала

ар

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ул

ирал

бүр

Жил

бүр

43.

Эрч

им х

үчни

й ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Түлш

, эрч

им х

үчни

й са

лбар

ын

мэд

ээ, с

удал

гаа

Түлш

, эр

чим

хүч

ний

салб

ары

н эр

сдэл

ийн

үнэл

гээ,

аю

улгү

й ба

йдлы

н үз

үүлэ

лтүү

дийн

төл

өв б

айдл

ын

туха

й мэ

дээ,

суд

алга

а Тү

лш, э

рчим

хүч

ний

салб

арт

гада

ад у

лс, о

лон

улсы

н ба

йгуу

ллаг

атай

ха

мты

н аж

илла

гааг

хө

гжүү

лэхэ

эр

байг

уулс

ан

гэрэ

э,

хэлэ

лцээ

р,

прот

окол

ын

мэд

ээ, с

удал

гаа

Түлш

, эрч

им х

үчни

й са

лбар

т хэ

рэгж

иж б

айга

а тө

сөл,

хөт

өлбө

рүүд

ийн

туха

й

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ул

ирал

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

284

Түлш

, эр

чим

хүч

ний

техн

ик,

техн

олог

и, г

орим

ажи

ллаг

аа,

энер

гийн

ба

ланс

ын

тодо

тгол

, инн

овац

и, т

ехни

кийн

дэв

шил

, тэд

гээр

ийн

нөхц

өл

байд

лын

туха

й мэ

дээ

Эрч

им х

үчни

й са

лбар

ын

стат

ик б

олон

дин

амик

тог

твор

жилт

ийн

туха

й м

эдээ

, суд

алга

а Э

рчим

хүч

ний

шин

э эх

үүс

вэри

йн т

ехни

к эд

ийн

засг

ийн

үндэ

слэл

ийн

туха

й м

эдээ

, суд

алга

а

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

44.

Эрч

им х

үчни

й зо

хицу

улах

хо

роо

“Эрч

им х

үчни

й ту

хай”

хуу

лийн

хэр

эгжи

лт

Цах

илга

аны

им

порт

эк

спор

тын

тусг

ай

зөвш

өөрө

л ол

голт

, ту

сгай

зө

вшөө

рлий

н нө

хцөл

бай

длы

н ту

хай

мэд

ээ, с

удал

гаа

Цах

илга

ан э

рчим

хүч

худ

алда

х, х

удал

дан

авах

гэр

ээ,

хэлэ

лцээ

рийн

яв

ц, б

айгу

улса

н гэ

рээн

ий ү

нэ, г

эрээ

ний

нөхц

өл, ш

аард

лага

, гэр

ээни

й хэ

рэгж

илти

йн т

ухай

мэд

ээ

Түлш

, эрч

им х

үчни

й са

лбар

ын

эрсд

элий

н үн

элгэ

эний

төл

өв б

айдл

ын

туха

й

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Хага

с жи

л ту

там

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Туха

й бү

р

45.

Ашиг

т м

алтм

алы

н ас

уудл

аар

геол

оги,

уул

уу

рхай

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны т

өв

байг

уулл

ага

Гада

ады

н бо

лон

олон

ул

сын

байг

уулл

агат

ай

байг

уулс

ан

гэрэ

э,

хэлэ

лцээ

рийн

тух

ай м

эдээ

Аш

игт

мал

тмал

ын

үнэ,

олб

орло

лт, з

ах з

ээли

йн с

удал

гаа,

тай

лан

Хайг

уулы

н то

моо

хон

төсл

үүди

йн т

алаа

рх м

эдээ

лэл,

суд

алга

а Тө

свий

н хө

рөнг

ө,

зээл

ту

слам

жаар

хэ

рэгж

иж

байг

аа

төсл

үүди

йн

хэрэ

гжил

тийн

явц

ын

туха

й м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ул

ирал

бүр

Сар

бүр

Сар

бүр

Хага

с жи

л

тута

м

285

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Уул

уурх

айн

аж

үйлд

вэри

йн

хөгж

ил,

стра

теги

йн

орд

газр

ууды

н аш

игла

лты

н ба

йдлы

н ту

хай

мэд

ээ

Үндэ

сний

хөт

өлбө

рүүд

ийн

хэрэ

гжил

т, я

вцы

н ту

хай

мэдэ

э, т

айла

н С

трат

егий

н ач

хол

богд

олто

й “О

юу

толг

ой” ,

“Тав

ан т

олго

й” о

рд г

азры

г аш

игла

х хө

рөнг

ө ор

уула

лты

н гэ

рээн

ий х

эрэг

жилт

ийн

туха

й м

эдээ

, та

йлан

Н

үүрс

ш

ингэ

рүүл

эх,

зэс

хайл

уула

х,

цэвэ

ршүү

лэх,

га

зры

н то

с бо

ловс

руул

ах,

нүүр

сний

ба

йгал

ийн

нийл

эг

хийн

үй

лдвэ

р,

хар

төм

өрлө

гийн

цог

цолб

ор з

эрэг

том

оохо

н тө

слүү

дийн

явц

, хэр

эгжи

лтий

н ту

хай

мэд

ээ

Тэсэ

рч

дэлб

эрэх

бо

дис,

тэ

сэлг

ээни

й хэ

рэгс

лийн

эр

гэлт

ийн

туха

й су

далг

аа, т

айла

н

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тайл

ан м

эдээ

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

Жил

бүр

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

46.

Газр

ын

тосн

ы

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Неф

ть б

үтээ

гдэх

үүни

й за

х зэ

элий

н үн

э, х

андл

ага,

улс

ын

нөөц

ийн

хэм

жээ,

хөд

өлгө

өн, э

кспо

рт, и

мпо

рты

н та

лаар

Га

даад

, до

тоод

ын

байг

уулл

агат

ай б

айгу

улса

н бү

тээг

дэхү

үн х

уваа

х гэ

рээн

ий т

ухай

мэд

ээ

Гада

ады

н бо

лон

олон

ул

сын

байг

уулл

агат

ай

байг

уулс

ан

гэрэ

э,

хэлэ

лцээ

рийн

тух

ай м

эдээ

Га

зры

н то

с, х

ийн

хайг

уулы

н то

моо

хон

төсл

үүди

йн т

ухай

мэд

ээ

Төсв

ийн

хөрө

нгө,

зэ

эл

тусл

амжа

ар

хэрэ

гжиж

ба

йгаа

тө

слүү

дийн

хэ

рэгж

илти

йн я

вцы

н ту

хай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

С

ар б

үр

С

ар б

үр

С

ар б

үр

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

286

Газр

ын

тос

боло

всру

улах

аж

үй

лдвэ

рийн

хө

гжил

, ор

д га

зруу

дын

ашиг

лалт

ын

байд

ал,

хэти

йн т

өлөв

ийн

тала

арх

суда

лгаа

, ав

ах а

рга

хэм

жээн

ий т

ухай

мэд

ээ

Газр

ын

тосн

ы э

кспо

рты

н ту

хай

мэд

ээ

Газр

ын

тосн

ы

том

оохо

н тө

слүү

дийн

бэ

лтгэ

н ни

йлүү

лэх,

ту

слан

гү

йцэт

гэх

үйл

ажил

лага

анд

орол

цож

байг

аа ү

ндэс

ний

жижи

г ду

нд

үйлд

вэрү

үдий

н ту

хай

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Улир

ал б

үр

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

47.

Геол

оги,

уул

уу

рхай

н ас

ууда

л эр

хэлс

эн

төри

йн

захи

ргаа

ны

байг

уулл

ага

Хайг

уул,

аш

игла

лты

н ту

сгай

зөв

шөө

рлий

н ту

хай

мэдэ

э, с

удал

гаа

Гада

ады

н ба

йгуу

ллаг

атай

бай

гуул

сан

гэрэ

э, х

элэл

цээр

ийн

туха

й м

эдээ

Ашиг

т ма

лтм

алы

н үн

э, о

лбор

лолт

, за

х зэ

элий

н су

далг

ааны

мэд

ээ

тайл

ан

Хайг

уулы

н то

моо

хон

төсл

үүди

йн т

ухай

мэд

ээ

Төсв

ийн

хөрө

нгө,

зэ

эл

тусл

амжа

ар

хэрэ

гжиж

ба

йгаа

тө

слүү

дийн

хэ

рэгж

илти

йн я

вцы

н ту

хай

мэд

ээ, т

айла

н Уу

л уу

рхай

н аж

үй

лдвэ

рийн

хө

гжил

, ст

рате

гийн

ор

д га

зруу

дын

ашиг

лалт

ын

байд

ал, х

этий

н тө

лөви

йн т

алаа

рх м

эдээ

, суд

алга

а Аш

игт

мал

тмал

ын

хайг

уул,

олб

орло

лт, н

өөц,

экс

порт

ын

туха

й м

эдээ

Ал

т, з

эс, н

ефть

, нүү

рс, т

өмри

йн х

үдэр

, бая

жмал

зэр

эг с

трат

егий

н го

л бү

тээг

дэхү

үний

зах

зээ

лийн

үнэ

, хан

длаг

ын

тала

ар

Боло

всру

улах

үйл

двэр

ийг

хөгж

үүлэ

х та

лаар

авч

хэр

эгжү

үлж

байг

аа

арга

хэм

жээ,

бод

логы

н хэ

рэгж

илти

йн т

ухай

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Сар

бүр

Ул

ирал

бүр

Сар

бүр

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Жил

бүр

Жил

бүр

Улир

ал б

үр

С

ар б

үр

Ж

ил б

үр

287

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Мон

гол

Улса

ас н

үүрс

, төм

рийн

хүд

эр, б

аяжм

ал э

кспо

ртло

гч г

адаа

дын

аж а

хуйн

нэг

жүүд

ийн

туха

й м

эдээ

Э

дийн

за

сгий

н то

моох

он

төсл

үүди

йн

бэлт

гэн

нийл

үүлэ

х,

тусл

ан

гүйц

этгэ

х үй

л аж

илла

гаан

д ор

олцо

ж ба

йгаа

үнд

эсни

й жи

жиг

дунд

үй

лдвэ

рүүд

ийн

туха

й Аш

игт

малт

малы

н ха

йгуу

лын

боло

н уу

лын

ажлы

н тө

лөвл

өгөө

ний

хэрэ

гжил

т, у

урха

йн т

алба

йн н

өхөн

сэр

гээл

тийн

тух

ай м

эдээ

Аш

игт

малт

малы

н би

чил

уурх

ай

олбо

рлог

чды

н үй

л аж

илла

гаан

ы

тала

ар

Үнэт

чул

уула

г олб

орло

гчды

н үй

л аж

илла

гаан

ы т

алаа

р

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

7

хоно

г бүр

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ул

ирал

бүр

Жил

бүр

48.

Эрү

үл м

энди

йн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

төв

ба

йгуу

ллаг

а

Хүн

амы

н өв

члөл

, энд

эгдл

ийн

мэдэ

э Тө

рөл

ойрт

олт,

түү

ний

хүн

амд

эзлэ

х зо

хист

ой х

арьц

ааны

алд

агда

л,

архи

, ман

суур

уула

х бо

лон

сэтг

эцэд

хүч

тэй

нөлө

өлөх

бод

ис х

эрэг

лэх,

до

нтох

эмг

эг, с

этгэ

цийн

эм

гэг

зан

үйл,

ою

уны

хом

сдол

той

хүм

үүси

йн

мэд

ээ, с

удал

гаа

Шин

э бо

лон

сэрг

эн

тарх

аж

буй

халд

вары

н бо

лзош

гүй

аюул

аас

сэрг

ийлэ

х бэ

лэн

байд

лыг

ханг

ах,

хари

у ар

га

хэм

жээ,

ха

лдва

р,

хорд

логы

н өв

члөл

, эрс

дэли

йн т

ухай

Ха

лдва

рт б

ус ө

вчни

й эр

т ил

рүүл

гийн

хам

рагд

алт,

хян

ах,

эмчл

эх ү

йл

ажил

лага

а, ү

зүүл

элти

йн т

ухай

мэд

ээ, т

айла

н

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Ту

хай

бүр,

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

288

ХДХВ

/ДО

Х-ы

н ха

лдва

рын

тохи

олдо

л, э

рсдэ

лт б

айдл

ын

туха

й То

влол

ын

боло

н та

рхва

р зү

йн

вакц

ин,

биоб

элдм

элий

н нө

өций

н хү

рэлц

ээ, х

анга

мж,

уст

галы

н ту

хай

Эм,

био

бэлд

мэл

ийн

чана

р, а

юул

гүй

байд

лын

үйл

ажил

лага

аны

тух

ай

мэд

ээ

Эмн

элзү

йн л

абор

атор

ийн

гада

ад, д

отоо

д ча

нары

н хя

налт

ын

туха

й Э

рүүл

мэн

дийн

сал

барт

шин

ээр

боло

н ш

инэч

илсэ

н ст

анда

ртуу

дын

туха

й Э

рхтэ

н ш

илжү

үлэн

суу

лгах

төв

ийн

үйл

ажи

ллаг

аа, э

рсдэ

лийн

мэд

ээ

Зүрх

, мэд

рэли

йн т

өвий

н үй

л аж

илла

гаа,

эрс

дэли

йн м

эдээ

Үн

дэсн

ий х

өтөл

бөрү

үдий

н хэ

рэгж

илт,

явц

ын

туха

й мэ

дээ,

тай

лан

Цэр

гийн

нас

ны и

ргэд

ийн

эрүү

л м

энди

йн т

өлөв

бай

длы

н ту

хай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Улир

ал б

үр

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Хага

с жи

л ту

там

Ха

гас

жил

тута

м

Хага

с жи

л ту

там

Хага

с жи

л ту

там

Жил

бүр

49.

Гэр

бүл,

хү

үхэд

, за

лууч

ууды

н хө

гжли

йн

асуу

дал

эрхэ

лсэн

тө

рийн

за

хирг

ааны

ба

йгуу

ллаг

а

Төрө

өс х

эрэг

жүүл

ж бу

й гэ

р бү

лийн

хөг

жил,

тогт

ворт

ой б

айдл

ыг д

эмжи

х,

амьд

ралы

н ча

нары

г са

йжру

улах

бо

лон

хүүх

дийн

эр

х,

хөгж

ил,

хамг

аала

л, з

алуу

чууд

ын

хөгж

ил, н

ийгм

ийн

орол

цоог

дэм

жих

бодл

огы

н хэ

рэгж

илти

йн т

ухай

мэд

ээ, т

айла

н

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Ха

гас

жил

тута

м

289

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Дөрө

в: Б

усад

бай

гуул

лагу

уд

50.

Ш

үүхи

йн

ерөн

хий

зөвл

өл

Авли

га, х

ээл

хаху

улий

н гэ

мт

хэрг

ийг ш

ийдв

эрлэ

сэн

туха

й мэ

дээ

Зохи

он б

айгу

улал

ттай

гэмт

хэр

гийг

ший

двэр

лэсэ

н ту

хай

мэд

ээ

Төри

йн а

лбан

хаа

гчда

ас ү

йлдс

эн г

эмт

хэрг

ийг

ший

двэр

лэсэ

н ту

хай

мэд

ээ

Бүх

шат

ны

шүү

хээс

эр

үүги

йн,

иргэ

ний,

за

хирг

ааны

хэ

ргий

н ш

ийдв

эрлэ

сэн

шүү

н та

слах

ажл

ын

туха

й мэ

дээ

Үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдал

д хо

хиро

л уч

руул

ж бо

лзош

гүй

гэм

т хэ

ргий

н ш

инжт

эй н

өхцө

л ба

йдал

үүс

эхээ

с сэ

рэм

жилж

, эн

э та

лаар

үнд

эсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

г ха

нгах

чиг

үүр

эгтэ

й ал

бада

д мэ

дээл

эл,

урьд

чила

н сэ

ргий

лэх

арга

хэм

жээ

авах

уула

х ас

уудл

аар

сана

л өг

өх ч

иглэ

лээр

ш

үүхи

йн б

айгу

улла

гаас

хий

ж гү

йцэт

гэсэ

н аж

лын

туха

й та

йлан

Э

рүүл

м

энди

йн

салб

ары

н аж

илла

гсды

н эм

чилг

ээ,

онош

лого

оны

ча

нары

н хя

налт

аар

илрү

үлсэ

н хэ

ргий

г ший

двэр

лэсэ

н м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Ул

ирал

бүр

Ха

гас

жил

тута

м

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

51.

Улсы

н ер

өнхи

й пр

окур

оры

н га

зар

Төри

йн а

лбан

хаа

гчды

н үй

лдсэ

н гэ

мт

хэрг

ийн

туха

й м

эдээ

С

анаа

тайг

аар

үйлд

сэн

хүн

амин

ы гэ

мт

хэрг

ийн

туха

й мэ

дээ

Цаг

дан

хори

х та

слан

сэр

гийл

эх а

рга

хэмж

ээ а

вагд

сан

байд

алд

хяна

лт

тавь

сан

туха

й м

эдээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

290

52.

Үнэт

цаа

сны

зах

зэ

эл д

эх т

өрий

н зо

хицу

улал

т,

хяна

лты

г хэ

рэгж

үүлэ

гч

байг

уулл

ага

Хувь

цаа

төвл

өрөл

т, б

иржи

йн х

янал

тын

туха

й м

эдээ

Га

даад

ын

хөрө

нгө

оруу

лалт

тай

аж

ахуй

н нэ

гж,

байг

уулл

агаа

с ар

илжа

анд

орол

цсон

тух

ай м

эдээ

Үн

эт ц

аасн

ы а

рилж

ааны

мэд

ээ

Гада

ад у

лсы

н ир

гэн,

аж

ахуй

н нэ

гжээ

с хи

йсэн

үнэ

т ца

асны

ари

лжаа

ны

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х мэ

дээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

Ул

ирал

бүр

Улир

ал б

үр

53.

Ний

слэл

ийн

Заса

г дар

гын

там

гын

газа

р

Хөдө

ө ор

он н

утга

ас н

ийсл

элд

шил

жин

ирэг

сдий

н су

далг

аа

Ний

слэл

ийн

хүн

ам, б

айга

ль о

рчин

д аю

ул, э

рсдэ

л уч

руул

ж бо

лоху

йц

нөхц

өл б

айда

л, ү

йл я

вдлы

н ту

хай

мэд

ээ

Үндэ

сний

аю

улгү

й ба

йдлы

н ту

хай

хуул

ь то

гтоо

мжи

йн х

эрэг

жилт

ийн

тала

ар м

эдээ

тай

лан

Газа

р зо

хион

бай

гуул

алты

н тө

лөвл

өгөө

, тү

үний

хэр

эгжи

лт,

газр

ын

нэгд

мэл

сан

, газ

рын

төлө

в ба

йдал

(зур

агла

л, з

урга

н м

эдээ

ний

хам

т)

Ус х

анга

мжий

н эх

үүс

вэр,

нөө

ц, ч

анар

, ус

ны б

айгу

улам

ж, а

шиг

лалт

, ха

мгаа

лалт

(зур

агла

л, з

урга

н м

эдээ

ний

хамт

) Ус

ны

сан

бүхи

й га

зры

н ха

мга

алал

тын

бүси

йн

дэгл

эмий

н ту

хай(

зура

глал

, зур

ган

мэд

ээни

й ха

мт)

Аг

аары

н ча

нары

н тө

лөв

байд

ал, б

охир

длы

г буу

руул

ах а

рга

хэм

жээн

ий

туха

й м

эдээ

Ха

туу,

аю

улта

й хо

г хая

гдал

, түү

ний

мене

жмен

тийн

тух

ай

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Шуу

рхай

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

мэ

дээ

Та

нилц

уула

х то

йм

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Та

нилц

уула

х м

эдээ

Ха

гас

жил

тута

м

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

291

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

Ний

слэл

д үй

л аж

илла

гаа

явуу

лж б

уй ш

ашны

бай

гуул

лагы

н ба

йрш

ил,

тоо

(бүр

тгэл

тэй,

зө

вшөө

рөлт

эй,

зөвш

өөрө

лгүй

), ш

ашны

ур

сгал

ын

мэд

ээ

Тани

лцуу

лах

мэд

ээ

Хага

с жи

л ту

там

54.

О

рон

нутг

ийн

төри

йн

байг

уулл

ага,

эр

х бү

хий

алба

н ту

шаа

лтан

(Мөн

хо

ёрду

гаар

ха

всра

лтад

за

асан

за

гвар

ын

дагу

у та

йлан

г хаг

ас

жил

тута

м ир

үүлн

э)

Оро

н ну

тагт

хүн

ам

, бай

галь

орч

инд

аюул

, эрс

дэл

учру

улж

боло

хуйц

нө

хцөл

бай

дал,

үйл

явд

лын

туха

й м

эдээ

Үн

дэсн

ий а

юул

гүй

байд

лын

туха

й ху

уль

тогт

оом

жийн

хэр

эгжи

лтий

н та

лаар

мэд

ээ т

айла

н Га

зар

зохи

он б

айгу

улал

тын

төлө

влөг

өө,

түүн

ий х

эрэг

жилт

, га

зры

н нэ

гдм

эл с

ан, г

азры

н тө

лөв

байд

лын

туха

й Ус

хан

гам

жийн

эх

үүсв

эр,

нөөц

, ча

нар

усны

бай

гуул

амж,

аш

игла

лт,

хамг

аала

лты

н ту

хай

Хату

у, ш

ингэ

н хо

г хая

гдал

, түү

ний

мене

жмен

тийн

тух

ай

Амьд

рах

орчн

ы а

юул

гүй

байд

ал х

эрхэ

н ха

нгаг

даж

байг

аа т

алаа

рх

мэд

ээ

Усны

са

н бү

хий

газр

ын

хам

гаал

алты

н бү

сийн

дэ

глэм

ийн

туха

й(зу

рагл

ал, з

урга

н м

эдээ

ний

хам

т)

Гар

арга

ар

ашиг

т м

алтм

ал

олбо

рлож

бу

й ир

гэди

йн

шил

жилт

хө

дөлг

өөн,

үйл

ажи

ллаг

ааны

тух

ай м

эдээ

О

рон

нутг

ийн

иргэ

дийн

шил

жилт

хөд

өлгө

өний

мэд

ээ

Оро

н ну

тагт

үйл

ажи

ллаг

аа я

вуул

ж бу

й ш

ашны

бай

гуул

лагы

н ба

йрш

ил,

тоо

(бүр

тгэл

тэй,

зөвш

өөрө

лтэй

, зөв

шөө

рөлг

үй),

шаш

ны у

рсга

лын

туха

й м

эдээ

Ш

уурх

ай м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

мэдэ

э

Тани

лцуу

лах

тойм

м

эдээ

Та

нилц

уула

х мэ

дээ

Ту

хай

бүр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

Ж

ил б

үр

Ха

гас

жил

тута

м

ÒªÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË 2018 îí ¹08/1013/

292

Õàÿ

ã: “

Òºð

èé

í ì

ýäýý

ëýë”

ýì

õýòã

ýëè

éí

ðåä

àêö

. Ó

ëààí

áààò

àð-1

4201

, Òºð

èé

í î

ðäîí

124

òîî

òÈ

-ìýé

ë: t

uriin

_med

eele

l@pa

rlia

men

t.m

nÓ

òàñ:

262

420

Õýâ

ëýëè

éí

õóó

äàñ:

3.2

5È

íäåê

ñ: 2

0000

3

ҮÍД

ЭÑ

ÍИ

Й А

ЮÓË

ÃҮЙ

БА

ЙД

ËÛ

Í Х

АÍ

ÃАХ

ЧИ

ÃËЭË

ЭЭ

Р ..

......

......

......

......

......

.....

АЙ

ÌА

ÃТ Х

ИЙ

ÑЭ

Í А

ЖË

ÛÍ

ТА

ЙË

АÍ

(Заг

вар)

1.

Мон

гол

Улсы

н ор

шин

тог

тнох

ын

аюул

гүй

байд

ал

2. Н

ийгэ

м-т

өрий

н ба

йгуу

ллы

н аю

улгү

й ба

йдал

3.

Ирг

эдий

н эр

х, э

рх ч

өлөө

ний

аюул

гүй

байд

ал

4. Э

дийн

зас

гийн

аю

улгү

й ба

йдал

5.

Шин

жлэ

х ух

аан,

тех

ноло

гийн

аю

улгү

й ба

йдал

6.

Мэд

ээлл

ийн

аюул

гүй

байд

ал

7. М

онго

л со

ёл и

ргэн

шли

йн а

юул

гүй

байд

ал

8. Х

үн а

м, у

дмы

н са

нгий

н аю

улгү

й ба

йдал

9.

Эко

логи

йн а

юул

гүй

байд

ал

10. Х

үнсн

ий а

юул

гүй

байд

ал

ЗА

ÑА

à Д

АРÃ

А

(ÍЭ

Р)

“Үнд

эсни

й аю

улгү

й ба

йдлы

н зө

влөл

ийг м

эдээ

ллээ

р ха

нгах

жур

ам”-

ын

хоёр

дуга

ар х

авср

алт

55.

Энэ

ха

всра

лтад

ду

рдса

н ба

йгуу

ллаг

ын

удир

дах

алба

н ту

шаа

лтну

уд

Гада

ад

улсы

н Э

лчин

са

йд

боло

н бу

сад

төлө

өлөг

чидт

эй

уулз

сан

уулз

алты

н яр

ианы

тэм

дэгл

эл,

байг

уулс

ан г

эрээ

, хэ

лэлц

ээр,

сан

амж

би

чиг

Я

риан

ы т

эмдэ

глэл

Туха

й бү

р

---

о О

о---