qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηqσwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλιqπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςjklzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmσγqwφertyuioσδφpγρaηsόρωυdfghjργklαzxcvbnβφδγωmζqwertλκοθξyuiύασφdfghjklzxcvbnmqwertyuiopaβsdfghjklzxcεrυtγyεuνiιoαpasdfghjklzxcηvbnασφδmqwertασδyuiopasdfασδφγθμκxcvυξσφbnmσφγqwθeξτσδφrtyuφγςοιopaασδφsdfghjklzxcvασδφbnγμ,mqwertyuiopasdfgασργκοϊτbnmqwertyσδφγuiopasσδφγdfghjklzxσδδγσφγcvbnmqwertyuioβκσλπpasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdγαεορlzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkαεργ

df h kl δ

ΛΦΙ 127

Οβίδιος, Metamorphoses

Ανθολόγιο Κειμένων 2019-20

Διδάσκων: Θ. Δ. Παπαγγελής

2

Περιεχόμενα

Pyramis et Thisbe 4. 91-120, 151-166 ................................................................................... 3

Iphis et Ianthe 9.704-725, 785-797 ......................................................................................... 4

Pygmalion 10.243-288 ............................................................................................................ 6

Philemon et Baucis 8.660-720 ................................................................................................ 7

Arachne 6.5-52, 129-145 ....................................................................................................... 10

Orpheus et Eurydice 10.40-63 ............................................................................................. 12

Narcissus 3.407-440, 502-510 ............................................................................................... 13

Apollo et Daphne 1. 525-567 ............................................................................................... 15

Midas 11.100-143 ................................................................................................................... 17

Somnus 11.592-622 .............................................................................................................. 18

Daedalus & Icarus 8.183-235 ............................................................................................... 19

Στο εξώφυλλο: Apollo and Daphne by Antonio Pollaiuolo

https://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_and_Daphnehttps://en.wikipedia.org/wiki/Antonio_Pollaiuolo

3

Pyramis et Thisbe 4. 91-120, 151-166

pacta placent; et lux, tarde discedere visa,

praecipitatur aquis, et aquis nox exit ab isdem.

'Callida per tenebras versato cardine Thisbe

egreditur fallitque suos adopertaque vultum

pervenit ad tumulum dictaque sub arbore sedit. 95

audacem faciebat amor. venit ecce recenti

caede leaena boum spumantis oblita rictus

depositura sitim vicini fontis in unda;

quam procul ad lunae radios Babylonia Thisbe

vidit et obscurum timido pede fugit in antrum, 100

dumque fugit, tergo velamina lapsa reliquit.

ut lea saeva sitim multa conpescuit unda,

dum redit in silvas, inventos forte sine ipsa

ore cruentato tenues laniavit amictus.

serius egressus vestigia vidit in alto 105

pulvere certa ferae totoque expalluit ore

Pyramus; ut vero vestem quoque sanguine tinctam

repperit, "una duos" inquit "nox perdet amantes,

e quibus illa fuit longa dignissima vita;

nostra nocens anima est. ego te, miseranda, peremi, 110

in loca plena metus qui iussi nocte venires

nec prior huc veni. nostrum divellite corpus

et scelerata fero consumite viscera morsu,

o quicumque sub hac habitatis rupe leones!

sed timidi est optare necem." velamina Thisbes 115

tollit et ad pactae secum fert arboris umbram,

utque dedit notae lacrimas, dedit oscula vesti,

4

"accipe nunc" inquit "nostri quoque sanguinis haustus!"

quoque erat accinctus, demisit in ilia ferrum,

nec mora, ferventi moriens e vulnere traxit. 120

………………………………………………………….

persequar extinctum letique miserrima dicar

causa comesque tui: quique a me morte revelli

heu sola poteras, poteris nec morte revelli.

hoc tamen amborum verbis estote rogati,

o multum miseri meus illiusque parentes, 155

ut, quos certus amor, quos hora novissima iunxit,

conponi tumulo non invideatis eodem;

at tu quae ramis arbor miserabile corpus

nunc tegis unius, mox es tectura duorum,

signa tene caedis pullosque et luctibus aptos 160

semper habe fetus, gemini monimenta cruoris."

dixit et aptato pectus mucrone sub imum

incubuit ferro, quod adhuc a caede tepebat.

vota tamen tetigere deos, tetigere parentes;

nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater, 165

quodque rogis superest, una requiescit in urna.'

Iphis et Ianthe 9.704-725, 785-797

Ut dolor increvit, seque ipsum pondus in auras

expulit, et nata est ignaro femina patre, 705

iussit ali mater puerum mentita. fidemque

res habuit, neque erat ficti nisi conscia nutrix.

vota pater solvit, nomenque inponit avitum:

Iphis avus fuerat. gavisa est nomine mater,

5

quod commune foret, nec quemquam falleret illo. 710

inde incepta pia mendacia fraude latebant.

cultus erat pueri; facies, quam sive puellae,

sive dares puero, fuerat formosus uterque.

Tertius interea decimo successerat annus:

cum pater, Iphi, tibi flavam despondet Ianthen, 715

inter Phaestiadas quae laudatissima formae

dote fuit virgo, Dictaeo nata Teleste.

par aetas, par forma fuit, primasque magistris

accepere artes, elementa aetatis, ab isdem.

hinc amor ambarum tetigit rude pectus, et aequum 720

vulnus utrique dedit, sed erat fiducia dispar:

coniugium pactaeque exspectat tempora taedae,

quamque virum putat esse, virum fore credit Ianthe;

Iphis amat, qua posse frui desperat, et auget

hoc ipsum flammas, ardetque in virgine virgo, 725

…………………………………………………………………….

non secura quidem, fausto tamen omine laeta 785

mater abit templo. sequitur comes Iphis euntem,

quam solita est, maiore gradu, nec candor in ore

permanet, et vires augentur, et acrior ipse est

vultus, et incomptis brevior mensura capillis,

plusque vigoris adest, habuit quam femina. nam quae 790

femina nuper eras, puer es! date munera templis,

nec timida gaudete fide! dant munera templis,

addunt et titulum: titulus breve carmen habebat:

dona : puer : solvit : quae : femina : voverat : iphis.

postera lux radiis latum patefecerat orbem, 795

6

cum Venus et Iuno sociosque Hymenaeus ad ignes

conveniunt, potiturque sua puer Iphis Ianthe.

Pygmalion 10.243-288

'Quas quia Pygmalion aevum per crimen agentis

viderat, offensus vitiis, quae plurima menti

femineae natura dedit, sine coniuge caelebs 245

vivebat thalamique diu consorte carebat.

interea niveum mira feliciter arte

sculpsit ebur formamque dedit, qua femina nasci

nulla potest, operisque sui concepit amorem.

virginis est verae facies, quam vivere credas, 250

et, si non obstet reverentia, velle moveri:

ars adeo latet arte sua. miratur et haurit

pectore Pygmalion simulati corporis ignes.

saepe manus operi temptantes admovet, an sit

corpus an illud ebur, nec adhuc ebur esse fatetur. 255

oscula dat reddique putat loquiturque tenetque

et credit tactis digitos insidere membris

et metuit, pressos veniat ne livor in artus,

et modo blanditias adhibet, modo grata puellis

munera fert illi conchas teretesque lapillos 260

et parvas volucres et flores mille colorum

liliaque pictasque pilas et ab arbore lapsas

Heliadum lacrimas; ornat quoque vestibus artus,

dat digitis gemmas, dat longa monilia collo,

aure leves bacae, redimicula pectore pendent: 265

cuncta decent; nec nuda minus formosa videtur.

7

conlocat hanc stratis concha Sidonide tinctis

adpellatque tori sociam adclinataque colla

mollibus in plumis, tamquam sensura, reponit.

'Festa dies Veneris tota celeberrima Cypro 270

venerat, et pandis inductae cornibus aurum

conciderant ictae nivea cervice iuvencae,

turaque fumabant, cum munere functus ad aras

constitit et timide "si, di, dare cuncta potestis,

sit coniunx, opto," non ausus "eburnea virgo" 275

dicere, Pygmalion "similis mea" dixit "eburnae."

sensit, ut ipsa suis aderat Venus aurea festis,

vota quid illa velint et, amici numinis omen,

flamma ter accensa est apicemque per aera duxit.

ut rediit, simulacra suae petit ille puellae 280

incumbensque toro dedit oscula: visa tepere est;

admovet os iterum, manibus quoque pectora temptat:

temptatum mollescit ebur positoque rigore

subsidit digitis ceditque, ut Hymettia sole

cera remollescit tractataque pollice multas 285

flectitur in facies ipsoque fit utilis usu.

dum stupet et dubie gaudet fallique veretur,

rursus amans rursusque manu sua vota retractat.

Philemon et Baucis 8.660-720

adcubuere dei. mensam succincta tremensque 660

ponit anus, mensae sed erat pes tertius inpar:

testa parem fecit; quae postquam subdita clivum

8

sustulit, aequatam mentae tersere virentes.

ponitur hic bicolor sincerae baca Minervae

conditaque in liquida corna autumnalia faece 665

intibaque et radix et lactis massa coacti

ovaque non acri leviter versata favilla,

omnia fictilibus. post haec caelatus eodem

sistitur argento crater fabricataque fago

pocula, qua cava sunt, flaventibus inlita ceris; 670

parva mora est, epulasque foci misere calentes,

nec longae rursus referuntur vina senectae

dantque locum mensis paulum seducta secundis:

hic nux, hic mixta est rugosis carica palmis

prunaque et in patulis redolentia mala canistris 675

et de purpureis conlectae vitibus uvae,

candidus in medio favus est; super omnia vultus

accessere boni nec iners pauperque voluntas.

'Interea totiens haustum cratera repleri

sponte sua per seque vident succrescere vina: 680

attoniti novitate pavent manibusque supinis

concipiunt Baucisque preces timidusque Philemon

et veniam dapibus nullisque paratibus orant.

unicus anser erat, minimae custodia villae:

quem dis hospitibus domini mactare parabant; 685

ille celer penna tardos aetate fatigat

eluditque diu tandemque est visus ad ipsos

confugisse deos: superi vetuere necari

"di" que "sumus, meritasque luet vicinia poenas

inpia" dixerunt; "vobis inmunibus huius 690

esse mali dabitur; modo vestra relinquite tecta

9

ac nostros comitate gradus et in ardua montis

ite simul!" parent ambo baculisque levati

nituntur longo vestigia ponere clivo.

tantum aberant summo, quantum semel ire sagitta 695

missa potest: flexere oculos et mersa palude

cetera prospiciunt, tantum sua tecta manere,

dumque ea mirantur, dum deflent fata suorum,

illa vetus dominis etiam casa parva duobus

vertitur in templum: furcas subiere columnae, 700

stramina flavescunt aurataque tecta videntur

caelataeque fores adopertaque marmore tellus.

talia tum placido Saturnius edidit ore:

"dicite, iuste senex et femina coniuge iusto

digna, quid optetis." cum Baucide pauca locutus 705

iudicium superis aperit commune Philemon:

"esse sacerdotes delubraque vestra tueri

poscimus, et quoniam concordes egimus annos,

auferat hora duos eadem, nec coniugis umquam

busta meae videam, neu sim tumulandus ab illa." 710

vota fides sequitur: templi tutela fuere,

donec vita data est; annis aevoque soluti

ante gradus sacros cum starent forte locique

narrarent casus, frondere Philemona Baucis,

Baucida conspexit senior frondere Philemon. 715

iamque super geminos crescente cacumine vultus

mutua, dum licuit, reddebant dicta "vale" que

"o coniunx" dixere simul, simul abdita texit

ora frutex: ostendit adhuc Thyneius illic

incola de gemino vicinos corpore truncos. 720

10

Arachne 6.5-52, 129-145

Maeoniaeque animum fatis intendit Arachnes, 5

quam sibi lanificae non cedere laudibus artis

audierat. non illa loco nec origine gentis

clara, sed arte fuit: pater huic Colophonius Idmon

Phocaico bibulas tinguebat murice lanas;

occiderat mater, sed et haec de plebe suoque 10

aequa viro fuerat; Lydas tamen illa per urbes

quaesierat studio nomen memorabile, quamvis

orta domo parva parvis habitabat Hypaepis.

huius ut adspicerent opus admirabile, saepe

deseruere sui nymphae vineta Timoli, 15

deseruere suas nymphae Pactolides undas.

nec factas solum vestes, spectare iuvabat

tum quoque, cum fierent: tantus decor adfuit arti,

sive rudem primos lanam glomerabat in orbes,

seu digitis subigebat opus repetitaque longo 20

vellera mollibat nebulas aequantia tractu,

sive levi teretem versabat pollice fusum,

seu pingebat acu; scires a Pallade doctam.

quod tamen ipsa negat tantaque offensa magistra

'certet' ait 'mecum: nihil est, quod victa recusem!' 25

Pallas anum simulat: falsosque in tempora canos

addit et infirmos, baculo quos sustinet, artus.

tum sic orsa loqui 'non omnia grandior aetas,

quae fugiamus, habet: seris venit usus ab annis.

consilium ne sperne meum: tibi fama petatur 30

inter mortales faciendae maxima lanae;

11

cede deae veniamque tuis, temeraria, dictis

supplice voce roga: veniam dabit illa roganti.'

adspicit hanc torvis inceptaque fila relinquit

vixque manum retinens confessaque vultibus iram 35

talibus obscuram resecuta est Pallada dictis:

'mentis inops longaque venis confecta senecta,

et nimium vixisse diu nocet. audiat istas,

si qua tibi nurus est, si qua est tibi filia, voces;

consilii satis est in me mihi, neve monendo 40

profecisse putes, eadem est sententia nobis.

cur non ipsa venit? cur haec certamina vitat?'

tum dea 'venit!' ait formamque removit anilem

Palladaque exhibuit: venerantur numina nymphae

Mygdonidesque nurus; sola est non territa virgo, 45

sed tamen erubuit, subitusque invita notavit

ora rubor rursusque evanuit, ut solet aer

purpureus fieri, cum primum Aurora movetur,

et breve post tempus candescere solis ab ortu.

perstat in incepto stolidaeque cupidine palmae 50

in sua fata ruit; neque enim Iove nata recusat

nec monet ulterius nec iam certamina differt.

……………………………………………………

Non illud Pallas, non illud carpere Livor

possit opus: doluit successu flava virago 130

et rupit pictas, caelestia crimina, vestes,

utque Cytoriaco radium de monte tenebat,

ter quater Idmoniae frontem percussit Arachnes.

non tulit infelix laqueoque animosa ligavit

guttura: pendentem Pallas miserata levavit 135

12

atque ita 'vive quidem, pende tamen, inproba' dixit,

'lexque eadem poenae, ne sis secura futuri,

dicta tuo generi serisque nepotibus esto!'

post ea discedens sucis Hecateidos herbae

sparsit: et extemplo tristi medicamine tactae 140

defluxere comae, cum quis et naris et aures,

fitque caput minimum; toto quoque corpore parva est:

in latere exiles digiti pro cruribus haerent,

cetera venter habet, de quo tamen illa remittit

stamen et antiquas exercet aranea telas. 145

Orpheus et Eurydice 10.40-63

Talia dicentem nervosque ad verba moventem 40

exsangues flebant animae; nec Tantalus undam

captavit refugam, stupuitque Ixionis orbis,

nec carpsere iecur volucres, urnisque vacarunt

Belides, inque tuo sedisti, Sisyphe, saxo.

tunc primum lacrimis victarum carmine fama est 45

Eumenidum maduisse genas, nec regia coniunx

sustinet oranti nec, qui regit ima, negare,

Eurydicenque vocant: umbras erat illa recentes

inter et incessit passu de vulnere tardo.

hanc simul et legem Rhodopeius accipit heros, 50

ne flectat retro sua lumina, donec Avernas

exierit valles; aut inrita dona futura.

carpitur adclivis per muta silentia trames,

arduus, obscurus, caligine densus opaca,

nec procul afuerunt telluris margine summae: 55

13

hic, ne deficeret, metuens avidusque videndi

flexit amans oculos, et protinus illa relapsa est,

bracchiaque intendens prendique et prendere certans

nil nisi cedentes infelix arripit auras.

iamque iterum moriens non est de coniuge quicquam 60

questa suo (quid enim nisi se quereretur amatam?)

supremumque 'vale,' quod iam vix auribus ille

acciperet, dixit revolutaque rursus eodem est.

Narcissus 3.407-440, 502-510

ons erat inlimis, nitidis argenteus undis,

quem neque pastores neque pastae monte capellae

contigerant aliudve pecus, quem nulla volucris

nec fera turbarat nec lapsus ab arbore ramus; 410

gramen erat circa, quod proximus umor alebat,

silvaque sole locum passura tepescere nullo.

hic puer et studio venandi lassus et aestu

procubuit faciemque loci fontemque secutus,

dumque sitim sedare cupit, sitis altera crevit, 415

dumque bibit, visae correptus imagine formae

spem sine corpore amat, corpus putat esse, quod umbra est.

adstupet ipse sibi vultuque inmotus eodem

haeret, ut e Pario formatum marmore signum;

spectat humi positus geminum, sua lumina, sidus 420

et dignos Baccho, dignos et Apolline crines

inpubesque genas et eburnea colla decusque

oris et in niveo mixtum candore ruborem,

cunctaque miratur, quibus est mirabilis ipse:

14

se cupit inprudens et, qui probat, ipse probatur, 425

dumque petit, petitur, pariterque accendit et ardet.

inrita fallaci quotiens dedit oscula fonti,

in mediis quotiens visum captantia collum

bracchia mersit aquis nec se deprendit in illis!

quid videat, nescit; sed quod videt, uritur illo, 430

atque oculos idem, qui decipit, incitat error.

credule, quid frustra simulacra fugacia captas?

quod petis, est nusquam; quod amas, avertere, perdes!

ista repercussae, quam cernis, imaginis umbra est:

nil habet ista sui; tecum venitque manetque; 435

tecum discedet, si tu discedere possis!

Non illum Cereris, non illum cura quietis

abstrahere inde potest, sed opaca fusus in herba

spectat inexpleto mendacem lumine formam

perque oculos perit ipse suos; 440

………………………………………………………………………..

ille caput viridi fessum submisit in herba,

lumina mors clausit domini mirantia formam:

tum quoque se, postquam est inferna sede receptus,

in Stygia spectabat aqua. planxere sorores 505

naides et sectos fratri posuere capillos,

planxerunt dryades; plangentibus adsonat Echo.

iamque rogum quassasque faces feretrumque parabant:

nusquam corpus erat; croceum pro corpore florem

inveniunt foliis medium cingentibus albis. 510

15

Apollo et Daphne 1. 525-567

Plura locuturum timido Peneia cursu 525

fugit cumque ipso verba inperfecta reliquit,

tum quoque visa decens; nudabant corpora venti,

obviaque adversas vibrabant flamina vestes,

et levis inpulsos retro dabat aura capillos,

auctaque forma fuga est. sed enim non sustinet ultra 530

perdere blanditias iuvenis deus, utque monebat

ipse Amor, admisso sequitur vestigia passu.

ut canis in vacuo leporem cum Gallicus arvo

vidit, et hic praedam pedibus petit, ille salutem;

alter inhaesuro similis iam iamque tenere 535

sperat et extento stringit vestigia rostro,

alter in ambiguo est, an sit conprensus, et ipsis

morsibus eripitur tangentiaque ora relinquit:

sic deus et virgo est hic spe celer, illa timore.

qui tamen insequitur pennis adiutus Amoris, 540

ocior est requiemque negat tergoque fugacis

inminet et crinem sparsum cervicibus adflat.

viribus absumptis expalluit illa citaeque

victa labore fugae spectans Peneidas undas

'fer, pater,' inquit 'opem! si flumina numen habetis, 545

qua nimium placui, mutando perde figuram!'

[quae facit ut laedar mutando perde figuram.]

vix prece finita torpor gravis occupat artus,

mollia cinguntur tenui praecordia libro,

in frondem crines, in ramos bracchia crescunt, 550

pes modo tam velox pigris radicibus haeret,

16

ora cacumen habet: remanet nitor unus in illa.

Hanc quoque Phoebus amat positaque in stipite dextra

sentit adhuc trepidare novo sub cortice pectus

conplexusque suis ramos ut membra lacertis 555

oscula dat ligno; refugit tamen oscula lignum.

cui deus 'at, quoniam coniunx mea non potes esse,

arbor eris certe' dixit 'mea! semper habebunt

te coma, te citharae, te nostrae, laure, pharetrae;

tu ducibus Latiis aderis, cum laeta Triumphum 560

vox canet et visent longas Capitolia pompas;

postibus Augustis eadem fidissima custos

ante fores stabis mediamque tuebere quercum,

utque meum intonsis caput est iuvenale capillis,

tu quoque perpetuos semper gere frondis honores!' 565

finierat Paean: factis modo laurea ramis

adnuit utque caput visa est agitasse cacumen.

17

Midas 11.100-143

Huic deus optandi gratum, sed inutile, fecit 100

muneris arbitrium gaudens altore recepto.

ille male usurus donis ait 'effice, quicquid

corpore contigero, fulvum vertatur in aurum.'

adnuit optatis nocituraque munera solvit

Liber et indoluit, quod non meliora petisset. 105

laetus abit gaudetque malo Berecyntius heros

pollicitique fidem tangendo singula temptat

vixque sibi credens, non alta fronde virentem

ilice detraxit virgam: virga aurea facta est;

tollit humo saxum: saxum quoque palluit auro; 110

contigit et glaebam: contactu glaeba potenti

massa fit; arentis Cereris decerpsit aristas:

aurea messis erat; demptum tenet arbore pomum:

Hesperidas donasse putes; si postibus altis

admovit digitos, postes radiare videntur; 115

ille etiam liquidis palmas ubi laverat undis,

unda fluens palmis Danaen eludere posset;

vix spes ipse suas animo capit aurea fingens

omnia. gaudenti mensas posuere ministri

exstructas dapibus nec tostae frugis egentes: 120

tum vero, sive ille sua Cerealia dextra

munera contigerat, Cerealia dona rigebant,

sive dapes avido convellere dente parabat,

lammina fulva dapes admoto dente premebat;

miscuerat puris auctorem muneris undis: 125

fusile per rictus aurum fluitare videres.

Attonitus novitate mali divesque miserque

18

effugere optat opes et quae modo voverat, odit.

copia nulla famem relevat; sitis arida guttur

urit, et inviso meritus torquetur ab auro 130

ad caelumque manus et splendida bracchia tollens

'da veniam, Lenaee pater! peccavimus' inquit,

'sed miserere, precor, speciosoque eripe damno!'

mite deum numen: Bacchus peccasse fatentem

restituit pactique fide data munera solvit 135

'ne' ve 'male optato maneas circumlitus auro,

vade' ait 'ad magnis vicinum Sardibus amnem

perque iugum nitens labentibus obvius undis

carpe viam, donec venias ad fluminis ortus,

spumigeroque tuum fonti, qua plurimus exit, 140

subde caput corpusque simul, simul elue crimen.'

rex iussae succedit aquae: vis aurea tinxit

flumen et humano de corpore cessit in amnem;

Somnus 11.592-622 Est prope Cimmerios longo spelunca recessu,

mons cavus, ignavi domus et penetralia Somni,

quo numquam radiis oriens mediusve cadensve

Phoebus adire potest: nebulae caligine mixtae 595

exhalantur humo dubiaeque crepuscula lucis.

non vigil ales ibi cristati cantibus oris

evocat Auroram, nec voce silentia rumpunt

sollicitive canes canibusve sagacior anser;

non fera, non pecudes, non moti flamine rami 600

humanaeve sonum reddunt convicia linguae.

muta quies habitat; saxo tamen exit ab imo

rivus aquae Lethes, per quem cum murmure labens

19

invitat somnos crepitantibus unda lapillis.

ante fores antri fecunda papavera florent 605

innumeraeque herbae, quarum de lacte soporem

Nox legit et spargit per opacas umida terras.

ianua, ne verso stridores cardine reddat,

nulla domo tota est, custos in limine nullus;

at medio torus est ebeno sublimis in antro, 610

plumeus, atricolor, pullo velamine tectus,

quo cubat ipse deus membris languore solutis.

hunc circa passim varias imitantia formas

Somnia vana iacent totidem, quot messis aristas,

silva gerit frondes, eiectas litus harenas. 615

Quo simul intravit manibusque obstantia virgo

Somnia dimovit, vestis fulgore reluxit

sacra domus, tardaque deus gravitate iacentes

vix oculos tollens iterumque iterumque relabens

summaque percutiens nutanti pectora mento 620

excussit tandem sibi se cubitoque levatus,

quid veniat, (cognovit enim) scitatur, at illa.

Daedalus & Icarus 8.183-235

Daedalus interea Creten longumque perosus

exilium tactusque loci natalis amore

clausus erat pelago. 'terras licet' inquit 'et undas 185

obstruat: et caelum certe patet; ibimus illac:

omnia possideat, non possidet aera Minos.'

dixit et ignotas animum dimittit in artes

naturamque novat. nam ponit in ordine pennas

20

a minima coeptas, longam breviore sequenti, 190

ut clivo crevisse putes: sic rustica quondam

fistula disparibus paulatim surgit avenis;

tum lino medias et ceris alligat imas

atque ita conpositas parvo curvamine flectit,

ut veras imitetur aves. puer Icarus una 195

stabat et, ignarus sua se tractare pericla,

ore renidenti modo, quas vaga moverat aura,

captabat plumas, flavam modo pollice ceram

mollibat lusuque suo mirabile patris

impediebat opus. postquam manus ultima coepto 200

inposita est, geminas opifex libravit in alas

ipse suum corpus motaque pependit in aura;

instruit et natum 'medio' que 'ut limite curras,

Icare,' ait 'moneo, ne, si demissior ibis,

unda gravet pennas, si celsior, ignis adurat: 205

inter utrumque vola. nec te spectare Booten

aut Helicen iubeo strictumque Orionis ensem:

me duce carpe viam!' pariter praecepta volandi

tradit et ignotas umeris accommodat alas.

inter opus monitusque genae maduere seniles, 210

et patriae tremuere manus; dedit oscula nato

non iterum repetenda suo pennisque levatus

ante volat comitique timet, velut ales, ab alto

quae teneram prolem produxit in aera nido,

hortaturque sequi damnosasque erudit artes 215

et movet ipse suas et nati respicit alas.

hos aliquis tremula dum captat harundine pisces,

aut pastor baculo stivave innixus arator

21

vidit et obstipuit, quique aethera carpere possent,

credidit esse deos. et iam Iunonia laeva 220

parte Samos (fuerant Delosque Parosque relictae)

dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne,

cum puer audaci coepit gaudere volatu

deseruitque ducem caelique cupidine tractus

altius egit iter. rapidi vicinia solis 225

mollit odoratas, pennarum vincula, ceras;

tabuerant cerae: nudos quatit ille lacertos,

remigioque carens non ullas percipit auras,

oraque caerulea patrium clamantia nomen

excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo. 230

at pater infelix, nec iam pater, 'Icare,' dixit,

'Icare,' dixit 'ubi es? qua te regione requiram?'

'Icare' dicebat: pennas aspexit in undis

devovitque suas artes corpusque sepulcro

condidit, et tellus a nomine dicta sepulti. 235

Pyramis et Thisbe 4. 91-120, 151-166Iphis et Ianthe 9.704-725, 785-797Pygmalion 10.243-288Philemon et Baucis 8.660-720Arachne 6.5-52, 129-145Orpheus et Eurydice 10.40-63Narcissus 3.407-440, 502-510Apollo et Daphne 1. 525-567Daedalus & Icarus 8.183-235