ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - iice.gr · ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με ιδιαίτερη έμφαση στη χρησιμότητά

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ / WELCOMING ADDRESS

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ / COMMITTEES OF THE CONGRESS

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ / SCIENTIFIC PROGRAMME

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ / ACKNOWLEDGEMENTS

ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ - ΟΜΙΛΗΤΕΣ - ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ / FACULTY, SPEAKERS’ AND COMMENTATORS LIST

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ / GENERAL INFORMATION

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

2 |

4 |

6 |

18 |

20 |

36 |

40 |

58 |

2

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

Αγαπητή/έ Συνάδελφε

Βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας προσκαλέσω στο 2ο Συνέδριο Επεμβατικής Καρδιολογίας και Ηλεκτροφυσιολογίας (Innovations in Interventional Cardiology and Electrophysiology), που διοργανώνει η Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος και θα διεξαχθεί στις 19-21 Νοεμβρίου 2009 στο ξενοδοχείο Electra Palace στη Θεσσαλονίκη.

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του 1ου Συνεδρίου πέρυσι, πιστεύω ότι και το 2009 το Συνέδριό μας θα έχει ακόμα μεγαλύτερη ανταπόκριση, όχι μόνο από τους καρδιολόγους της Βορείου Ελλάδος αλλά και όλους τους Έλληνες καρδιολόγους, και θα στεφθεί από ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία.

Σκοπός του Συνεδρίου είναι να παρουσιαστούν οι πιο πρόσφατες και σημαντικές εξελίξεις στην Επεμβατική Καρδιολογία και Ηλεκτροφυσιολογία από διακεκριμένους ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με ιδιαίτερη έμφαση στη χρησιμότητά τους στην καθημερινή κλινική πράξη, ώστε να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες και στους μη επεμβατικούς καρδιολόγους. Τα θέματα που θα αναπτυχθούν θα αφορούν τις φαρμακολογικές παρεμβάσεις, τις νεώτερες εξελίξεις στις παρεμβατικές τεχνικές και τη διαδερμική τοποθέτηση καρδιακών βαλβίδων, τις συσκευές υποστήριξης του κυκλοφορικού, την κλινική σημασία των διάφορων αρρυθμιών και την επεμβατική θεραπεία τους κ.α.

Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλώ να παρακολουθήσετε τις εργασίες του Συνεδρίου μας.

Με εκτίμηση

Παράσχος ΓκελερήςΚαθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘΠρόεδρος ΚΕΒΕ

3

WELCOMING ADDRESS

Dear Collegue

It is with great pleasure that I invite you to the 2nd Congress of Interventional Cardiology and Electrophysiology which is organized by the Cardiological Society of Northern Greece and will be held from 19 to 21 November 2009 at the Electra Palace Hotel in Thessaloniki, Greece.

I believe, on the account of the success our first Congress has met last year,that this one will have an even greater one. We are expecting cardiologistscoming not only from Northern Greece but also from all over Greece to actively participate to the Congress.

The aim of the Congress is to present the most recent and important developments in Interventional Cardiology and Electrophysiology by distinguished speakers from Greece and abroad. Emphasis will be given to the use of these developments in every day clinical practice, so that they can be useful to the non-interventional cardiologists. Topics will include pharmacologic interventions, new improvements in interventional techniques, percutaneous valve placement, circulatory support devices, arrhythmias and their interventional treatment.

I cordially invite you to participate and follow the various activities of our Congress.

Yours Sincerely

P. GelerisProfessor of CardiologyPresident of the Cardiological Society of Northern Greece

4

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΕΒΕ

ΠΡΟΕΔΡΟΣΠ. Γκελερής

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣΓ. Μπομπότης

ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣΧ. Καρβούνης

ΕΙΔ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣΙ. Κανονίδης

ΤΑΜΙΑΣΝ. Φραγκάκης

ΜΕΛΗΧ. ΠαπακωνσταντίνουΔ. Κετίκογλου

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ


ΜΕΛΗΚ. ΑναστασιάδηςΜ. Αναστασίου - ΝανάΧ. ΑραμπατζήςΒ. ΒασιλικόςE. ΒουρβούρηΓ. ΓιαννόγλουΙ. ΓουδέβενοςΧ. ΓραΐδηςΓ. ΔαδούςΑ. ΔούμαςΓ. ΕυθυμιάδηςΗ. ΖάρβαληςΙ. ΖαρίφηςΑ. Ζιάκας

Γ. ΘεοδωράκηςΙ. ΚανονίδηςΙ. ΚαπρίνηςΧ. ΚαρβούνηςΓ. ΚατσαρήςΑ. ΚατσίβαςΑ. ΚελέκηςΔ. ΚετίκογλουΓ. ΚοχιαδάκηςΙ. ΛεκάκηςΑ. ΜανώληςΑ. Δ. ΜαυρογιάννηΛ. ΜιχάληςΛ. ΜόσιαλοςΣ. ΜόχλαςΓ. ΜπομπότηςΓ. Μπουντώνας

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ


ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΙΓ. ΠαρχαρίδηςΙ. Χ. Στυλιάδης Γ. Μπομπότης

ΜΕΛΗΒ. ΒασιλικόςΙ. ΚανονίδηςΓ. ΚατσαρήςΓ. ΣιάνοςΣ. ΧατζημιλτιάδηςΕ. Χατζηνικολάου-ΚοτσάκουΝ. Φραγκάκης

Ι. ΝανάςΧ. ΠαπακωνσταντίνουΓ. ΠαρχαρίδηςΒ. ΠυργάκηςΓ. ΣακαντάμηςΓ. ΣιάνοςΒ. ΣκέμπερηςΒ. ΣτραβέλαςΙ. Γ. ΣτυλιάδηςΔ. ΤζιακάςΚ. ΤούτουζαςΦ. ΤρυποσκιάδηςΜ. ΤσελεντάκηςΙ. ΤσιούφηςΙ. ΤσούνοςΣ. ΧατζημιλτιάδηςΕ. ΧατζηνικολάουΓ. Χάχαλης

5

COMMITTEES

BOARD OF CARDIOLOGIC SOCIETY OF NORTHERN GREECE

PRESIDENTP. Geleris

VICE PRESIDENTG. Bompotis

GEN. SECRETARYCh. Karvounis

SPEC. SECRETARYI. Kanonidis

TREASURERN. Fragakis

MEMBERSCh. PapakonstantinouD. Ketikoglou

SCIENTIFIC COMMITTEE

PRESIDENTP. Geleris

MEMBERSK. AnastasiadisM. Anastasiou – NanaCh. ArampatzisV. VassilikosE. VourvouriG. GiannoglouI. GoudevenosCh. GraidisG. DadoushA. DoumasG. EfthimiadisI. ZarvalisI. ZarifisA. Ziakas

G. TheodorakisI. KanonidisI. KaprinisCh. KarvounisG. KatsarisA. KatsivasA. KelekisD. KetikoglouG. KochiadakisI. LekakisA. ManolisA.-D. MavrogianniL. MichalisL. MosialosS. MochlasG. BompotisG. Boudonas

ORGANIZING COMMITTEE

PRESIDENTP. Geleris

VICE PRESIDENTSG. ParcharidisI. Ch. StyliadisG. Bompotis

MEMBERSV. VassilikosI. KanonidisG. KatsarisG. SianosS. ChatzimiltiadisE. Ηatzinikolaou-KotsakouN. Fragakis

I. NanasCh. PapakonstantinouG. ParcharidisV. PyrgakisG. SakantamisG. SianosV. SkeberisV. StravelasI. G. StyliadisD. TziakasK. ToutouzasF. TriposkiadisM. TselentakisI. TsioufisI. TsounosS. ChatzimiltiadisE. HatzinikolaouG. Hahalis

6

18:00 – 19:30

19:30 – 20:00

20:00 – 20:30

20:30 – 21:00

21:00

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ / SCIENTIFIC PROGRAMME

ΠΕΜΠΤΗ 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 / THURSDAY 19 NOVEMBER 2009

ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΠρονοσοκομειακή και νοσοκομειακή αντιμετώπιση του οξέοςεμφράγματος του μυοκαρδίουPrehospital and inhospital treatment of Acute Myocardial InfractionΠρόεδροι / Presidents: Γ. Κατσαρής, Ι. Καπρίνης / G. Katsaris, I. Kaprinis

Προνοσοκομειακή αντιμετώπισηPrehospital treatmentΘ. Παπαδόπουλος / T. Papadopoulos

Αντιμετώπιση σε νοσοκομείο χωρίς αιμοδυναμικό εργαστήριοTreatment in hospital without Cath Lab facilitiesΘ. Μπελεβεσλής / T. Beleveslis

Αντιμετώπιση σε νοσοκομείο με αιμοδυναμικό εργαστήριοTreatment in hospital with Cath Lab facilitiesΣ. Δευτεραίος / S. Deftereos

Σχολιαστές: Δ. Αφθονίδης, Χ. Γραΐδης, Α. Ζιάκας, Δ. Κετίκογλου, Γ. Μπάμπας, E. Σιδόπουλος, Α. ΣταυράτηCommentators: D. Afthonidis, C. Graidis, A. Ziakas, D. Ketikoglou, G. Mpampas, E. Sidopoulos, A. Stavrati

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ / BREAK

ΕΝΑΡΞΗ – ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΕΙΣ / INAUGURATION CEREMONY

ΔΙΑΛΕΞΗ / LECTUREΠρόεδρος / President: Γ. Γιαννόγλου / G. GiannoglouΝανοϊατρική στην καρδιολογίαNanomedicine in cardiologyΟμιλητής / Speaker: Σ. Λογοθετίδης / S. Logothetidis

ΕΛΑΦΡΥ ΔΕΙΠΝΟ / LIGHT DINNER

7

09:00 – 10:30

10:30 – 11:00

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 / FRIDAY 20 NOVEMBER 2009

ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΔιαδερμική στεφανιαία παρέμβαση ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη σε ειδικές υποομάδες ασθενώνPCI or CABG in special subpopulationsΠρόεδροι / Presidents: Χ. Καρβούνης, Ι. Κανονίδης / C. Karvounis,I. Kanonidis

Ασθενείς μεγάλης ηλικίαςElderly patientsΔ. Κουλαξής / D. Koulaxis

Ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργίαPatients with renal dysfunctionΛ. Μόσιαλος / L. Mosialos

Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκειαPatients with heart failureΝ. Μεζίλης / N. Mezilis

Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτηPatients with diabetes melitusΧ. Αραμπατζής / C. Arampatzis

Σχολιαστές: Γ. Γεωργιόπουλος, Β. Γουλιέλμος, Γ. Δρόσος, Ι. Ζαρίφης, Φ. ΜανούδηςCommentators: G. Georgiopoulos, V. Goulielmos, G. Drossos, I. Zarifis, F. Manoudis


8

11:00 – 12:30


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΑρρυθμίες σε ειδικούς πληθυσμούςArrhythmias in special populationsΠρόεδροι / Presidents: Β. Βασιλικός, Αθ. Μανώλης / V. Vassilikos, Ath. Manolis

Αρρυθμίες στη διάρκεια της εγκυμοσύνηςArrhythmias during pregnancyΒ. Σκέμπερης / V. Skeberis

Αρρυθμίες στους αθλητέςArrhythmias in athletesΓ. Δαδούς / G. Dadoush

Αρρυθμίες στους ηλικιωμένουςArrhythmias in the elderlyΗ. Ζάρβαλης / I. Zarvalis

Αρρυθμίες στους παιδιατρικούς ασθενείςArrhythmias in pediatric patientsΚ. Παπαδοπούλου-Λεγμπέλου / K. Papadopoulou-Legmpelou

Σχολιαστές: Ι. Βογιατζής, Δ. Λυσίτσας, Σ. Παρασκευαΐδης, Ι. Γ. ΣτυλιάδηςCommentators: I. Vogiatzis, D. Lysitsas, S. Paraskevaidis, I. G. Styliadis

9

12:30 – 13:00

13:00 – 14:30

14:30 – 15:00

15:00 – 16:00

16:00 – 17:00


ΔΙΑΛΕΞΗ / LECTUREΠρόεδρος / President: Σ. Γαβριηλίδης / S. GavriilidesΣύγχρονη αντιθρομβωτική αγωγή στην αντιμετώπιση των οξέων στεφανιαίων συνδρόμωνModern antithrombotic treatment in acute coronary syndromesΣ. Κωνσταντινίδης / S. Constantinides

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ (ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ)PRESENTATION OF INTERESTING CASES (ELECTROPHYSIOLOGY)Πρόεδροι / Presidents: Β. Βασιλικός, Ν. Φραγκάκης / V. Vassilikos, N. Fragakis

Γ. Σταυρόπουλος / G. StavropoulosΝοσοκομείο ΑΧΕΠΑ / AHEPA HospitalΝ. Φραγκάκης / N. FragakisΝοσοκομείο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ / PAPANIKOLAOU HospitalΜ. Εφραιμίδης / M. EfremidisΝοσοκομείο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ / EVAGELISMOS HospitalΕ. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου / E. Hatzinikolaou-KotsakouΚλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ / SAINT LUCAS ClinicΝ. Λυσίτσας / D. LysitsasΝοσοκομείο ΠΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ / IOANNINA Hospital

Σχολιαστές: Ι. Βογιατζής, Γ. Δάκος, Μ. Εφραιμίδης, Π. Κλιγκάτσης, Σ. Παρασκευαΐδης, Γ. ΣταυρόπουλοςCommentators: I. Vogiatzis, G. Dakos, M. Efremidis, P. Kligatsis, S. Paraskevaidis, G. Stavropoulos

ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ / LIGHT LUNCH

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ / PRESENTATION OF PAPERSΠρόεδροι / Presidents: Δ. Συμεωνίδης, Μ. Τσελεντάκης / D. Symeonidis, M. Tselentakis


10

17:00 – 18:30

18:30 – 18:45


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΚολπική μαρμαρυγήAtrial Fibrillation (AF)Πρόεδροι / Presidents: Γ. Σακαντάμης, Αντ. Μανώλης / G. Sakantamis, Ant. Manolis

Πώς θα καθορίσουμε τους ασθενείς που κινδυνεύουν από κολπική μαρμαρυγή;How to identify patients at risk for AFΒ. Βασιλικός / V. Vassilikos

Φαρμακευτική θεραπεία έναντι κατάλυσης. Πώς θα αποφασίσουμε ποια είναι η καλύτερη επιλογή;Medical management versus catheter ablation. How do we decide which is the best therapy option?Δ. Κατρίτσης / D. Katritsis

Θεραπεία κολπικής μαρμαρυγής σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκειαTreatment of AF in a substrate of heart failureΜ. Εφραιμίδης / M. Efremidis

Αντιμετώπιση των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και στεφανιαία νόσοTreatment of AF in patients with coronary artery diseaseΑ. Αντωνίου / A. Antoniou

Σχολιαστές: Κ. Γκατζούλης, Α. Κατσίβας, Ν. ΦραγκάκηςCommentators: K. Gatzoulis, A. Katsivas, N. Fragakis


11

18:45 – 20:15

20:15 – 20:45

20:45 – 21:30

21:30


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΕπαναιμάτωση στη στεφανιαία νόσοRevascularization in coronary diseaseΠρόεδροι / Presidents: Γ. Παρχαρίδης, Β. Πυργάκης / G. Parharidis, V. Pyrgakis

Σύγχρονη αντιμετώπιση της νόσου του στελέχουςContemporary treatment of left main diseaseΣ. Χατζημιλτιάδης / S. Hatzimiltiadis

Σύγχρονη αντιμετώπιση των χρόνιων αποφράξεωνContemporary treatment of chronic total occlusionsΓ. Σιάνος / G. Sianos

Σύγχρονη αντιμετώπιση των στενώσεων στα μοσχεύματαContemporary treatment of lesions in vein graftsΒ. Βούδρης / V. Voudris

Επαναιμάτωση διχασμών και τριχασμών των στεφανιαίων αγγείωνTreatment of bifurcation and trifurcation lesionsΚ. Τσιούφης / K. Tsioufis

Τεχνικές και συσκευές προστασίας από εμβολέςTechniques and devices of embolic protectionΠ. Δάρδας / P. Dardas

Σχολιαστές: I. Γκουράσας, Ι. Ζαρίφης, Ι. Καλλικάζαρος, Ι. ΛεκάκηςCommentators: I. Gourasas, I. Zarifis, I. Kallikazaros, I. Lekakis

ΔΙΑΛΕΞΗ / LECTUREΠρόεδρος / President: Δ. Κατρίτσης / D. KatritsisΗ θέση των αντιαρρυθμικών φαρμάκων στην αρχή του 21ου αιώναThe role of antiarrhythmic drugs at the beginning of 21st centuryΑντ. Μανώλης / Ant. Manolis

ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ / SATELLITE LECTUREΜε την ευγενική χορηγία της εταιρείας SANOFI AVENTISSponsored by SANOFI-AVENTIS

ΔΕΙΠΝΟ / DINNERΜε την ευγενική χορηγία της εταιρείας SANOFI AVENTISSponsored by SANOFI-AVENTIS

12

09:00 – 10:30

10:30 – 11:00

ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 / SATURDAY 21 NOVEMBER 2009

ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΕντόπιση των αρρυθμιών από το ηλεκτροκαρδιογράφημαArrhythmia localization from ECGΠρόεδροι / Presidents: Ι. Χ. Στυλιάδης, Σ. Μόχλας / I. Ch. Styliadis, S. Mochlas

Υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες. Συσχέτιση του ΗΚΓ με την αρρυθμίαSupraventricular tachycardias. Correlating the ECG with arrhythmiasΣ. Παρασκευαΐδης / S. Paraskevaidis

Εντόπιση της κοιλιακής ταχυκαρδίας από το ΗΚΓLocalization of ventricular tachycardia from ECGΙ. Τσούνος / I. Tsounos

Καθορισμός κληρονομούμενων παθήσεων από το ΗΚΓIdentifying inherited cardiac disorders from ECGΕ. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου / E. Hatzinikolaou-Kotsakou

Διαφοροδιάγνωση των υπερκοιλιακών ταχυκαρδιών στο ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριοDifferentiation of supraventricular tachycardias in the electrophysiological labΝ. Φραγκάκης / N. Fragakis

Σχολιαστές: Η. Ζάρβαλης, Σ. Κουλούρης, Ε. Λιβάνης, Γ. ΜόσχοςCommentators: I. Zarvalis, S. Koulouris, E. Livanis, G. Moschos


13

11:00 – 12:30


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΟ ρόλος των αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων σε όλο το φάσμα της στεφανιαίας νόσουThe use of antiplatelet drugs in the whole clinical spectrum of coronary heart diseaseΠρόεδροι / Presidents: Μ. Αναστασίου-Νανά, Π. Γκελερής / M. Anastasiou-Nana, P. Geleris

Ενδείξεις-οδηγίες χορήγησης αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων στην επεμβατική καρδιολογίαIndications – guidelines for the administration of antiplatelet drugsin interventional cardiologyΑ.-Δ. Μαυρογιάννη / A.-D. Mavrogianni

Παρακολούθηση της λειτουργίας των αιμοπεταλίων: Πώς; Πότε; Γιατί;Follow up of the platelet functions: How? When? Why?Α. Τσελέπης / A. Tselepis

Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται η αντίσταση στα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακαResistance to antiplatelet drugs. Definition and treatmentΚ. Στράτος / K. Stratos

Θρόμβωση των ενδοστεφανιαίων προθέσεων: χθες, σήμερα, αύριοStent thrombosis: yesterday, today, tomorrowΙ. Γουδέβενος / I. Goudevenos

Σχολιαστές: Γ. Κοχιαδάκης, Γ. Σιταφίδης, Γ. ΧάχαληςCommentators: G. Kochiadakis, G. Sitafidis, G. Chachalis

14

12:30 – 13:00

13:00 – 14:30

14:30 – 15:00

15:00 – 16:00

16:00 – 17:00


ΔΙΑΛΕΞΗ / LECTUREΠρόεδρος / President: Ι. Νανάς / J. NanasΕπίκαιρες προκλήσεις στη χειρουργική αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειαςModern challenges in the surgical treatment of heart failureΟμιλητής / Speaker: Χ. Παπακωνσταντίνου / C. Papakonstantinou

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ (ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΑ)CASE PRESENTATION (INTERVENTIONAL)

Γ. Σιάνος / G. SianosΝοσοκομείο ΑΧΕΠΑ / AHEPA Hospital

Δ. Τσικαδέρης / D. TsikaderisΚλινική ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ / SAINT LUCAS Clinic

Χ. Γραΐδης / Ch. GraidisΚλινική ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ / KYANOUS STAVROS Clinic

Χ. ΑραμπατζήςΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ / INTERBALKAN MEDICAL CENTER

Δ. ΠεντούσηςΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ / INTERBALKAN MEDICAL CENTER

Η . Αθανασιάδης / I. AthanasiadisΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ / GENIKI KLINIKI

ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ / LIGHT LUNCH

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ / PRESENTATION OF PAPERSΠρόεδροι / Presidents: Γ. Μαμαδάς, Β. Στραβέλας / G. Mamadas, V. Stravelas


15

17:00 – 18:30

18:30 – 18:45


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΣυσκευές μηχανικής υποστήριξης της κυκλοφορίας και διαδερμικές παρεμβάσεις στη στένωση της αορτικής βαλβίδαςCirculatory support devices and percutaneous interventions in aortic stenosisΠρόεδροι / Presidents: Χ. Παπακωνσταντίνου, Γ. Μπομπότης / C. Papakonstantinou, G. Bombotis

Συσκευές διαδερμικής υποστήριξης της κυκλοφορίας. Τι νεότερο;Circulatory support devices. What new?Α. Μαγγίνας / A. Manginas

Χειρουργική προσέγγιση και προοπτικές των συσκευών υποστήριξης της κυκλοφορίας. Τι νεότερο;Surgical approach and perspectives to circulatory support devices. What new?Α. Πίτσης / A. Pitsis

Διαδερμικές τεχνικές στη στένωση της αορτικής βαλβίδας. Τι νεότερο;Percutaneous techniques for aortic stenosis. What new?Κ. Τούτουζας / K. Toutouzas

Ενδείξεις και οργανωτικές υποδομές για τη διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδαςIndications and organizational infrastructure fro percutaneous replacement of aortic valveΚ. Αναστασιάδης / K. Anastasiadis

Σχολιαστές: Γ. Σιάνος, K. Σπάργιας, Ι. Φεσατίδης, Σ. ΧατζημιλτιάδηςCommentators: G. Sianos, K. Spargias, I. Fessatidis, S. Chatzimiltiadis


16

18:45 – 20:15


ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ / ROUND TABLEΚοιλιακές αρρυθμίεςVentricular arrhythmias Πρόεδροι / Presidents: Γ. Θεοδωράκης, Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου / G. Theodorakis, E. Hatzinikolaou-Kotsakou

Συχνές πρώιμες κοιλιακές συστολές – Μη εμμένουσα κοιλιακή ταχυκαρδία. Εκτίμηση, θεραπεία, πρόγνωσηFrequent premature ventricular contractions - Non sustained ventricular tachycardia. Evaluation, treatment, prognosis.Θ. Μαούνης / T. Maounis

Εμφυτεύσιμος απινιδωτής ή αντιαρρυθμική αγωγή σε ασθενείς με κοιλιακές ταχυκαρδίες και κλάσμα εξώθησης >35%ICD or antiarrhythmic therapy in patients with left ventricular ejection fraction > 35%Κ. Γκατζούλης / K. Gatzoulis

Κατάλυση ως πρώτη θεραπεία σε ασθενείς με κοιλιακές ταχυκαρδίες και κλάσμα εξώθησης >35%Catheter ablation as the first therapy for patients with ventricular arrhythmiasand left ventricular ejection fraction > 35%Γ. Θεοδωράκης / G. Theodorakis

Κατάλυση εκτάκτων κοιλιακών συστολών σε άτομα χωρίς υποκείμενη καρδιοπάθεια. Πώς και πότεCatheter ablation in patients without underlying structural heart disease. When and howΑ. Κατσίβας / A. Katsivas

Σχολιαστές: Α. Αντωνίου, Ε. Λιβάνης, Β. Σκέμπερης, Ι. ΤσούνοςCommentators: A. Antoniou, E. Livanis, V. Skeberis, I. Tsounos

17

20:15 – 20:45

20:45 – 21:00


ΔΙΑΛΕΞΗ / LECTUREΠρόεδρος / President: Β. Βασιλικός / V. VassilikosΚατάλυση κολπικής μαρμαρυγής. Ποια είναι τα συμπεράσματα από τα αποτελέσματα στην κλινική πράξη μέχρι τώραCatheter ablation of atrial fibrillation. What do the clinical outcomes say so farΟμιλητής / Speaker: Ε. Rowland

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ / CONCLUDING REMARKSΠ. Γκελερής / P. GelerisΠρόεδρος ΚΕΒΕ / President of Cardiologic Society of Northern Greece

18

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Η Οργανωτική Επιτροπή του 2ου Συνεδρίου Επεμβατικής Καρδιολογίας & Ηλεκτροφυσιολογίας ευχαριστεί θερμά τις παρακάτω εταιρίες για την ευγενική υποστήριξη και τη συμβολή τους στη διοργάνωση του Συνεδρίου.

SANOFI AVENTIS

PHARMASERVE LILLY

ELECTROMEDICAL

ASTRA ZENECA

BAYER

PFIZER

VIDAVO

ΨΗΜΙΤΗ ΑΕ

ELPEN

NOVARTIS

ΥΙΟΙ ΓΡ. ΔΙΓΚΑ ΑΕ

Ι. ΛΑΔΑΚΗΣ ΑΕ

MEDISPES

JOHNSON & JOHNSON HELLAS MEDICAL

MENARINI HELLAS

ACTELION

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΓΡΑΜΜΗ

Β&Ι ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ AE

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΛΥΣΙΜΑΧΟΣ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΣ

19

ACKNOWLEDGEMENTS

The organizing committee wishes to thank all the following pharmaceutical companies for their support and contribution to the 2nd Congress of Interventional Cardiology and Electrophysiology.

SANOFI AVENTIS

PHARMASERVE LILLY

ELECTROMEDICAL

ASTRA ZENECA

BAYER

PFIZER

VIDAVO

ELENI PSIMITI SA

ELPEN

NOVARTIS

GR. DINGA SONS SA

Ι. LADAKIS SA

MEDISPES

JOHNSON & JOHNSON HELLAS MEDICAL

MENARINI HELLAS

ACTELION

HOSPITAL LINE

B&I MANTZARIS

GENERAL CLINIC L. SARAFIANOS

20

ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ / ΟΜΙΛΗΤΕΣ / ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣFACULTY, SPEAKERS’ AND COMMENTATORS LIST

E. RowlandConsultant, Cardiologist, The Heart Hospital, London, President of Heart Rhythm UK

Η. ΑθανασιάδηςΕπεμβατικός Καρδιολόγος, Γενική Κλινική, ΘεσσαλονίκηI. AthanasiadisInterventional Cardiologist, Geniki Kliniki, Thessaloniki

Κ. ΑναστασιάδηςΕπίκουρος Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής ΑΠΘ, Χειρουργική Κλινική Θώρακος-Καρδιάς-Αγγείων, Νοσοκoμείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηK. Anastasiadis Cardiothoracic Surgeon, Assistant Professor, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Μ. Αναστασίου – Νανά Καρδιολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθύντρια Β’ Καρδιολογικής Κλινικής, «Αττικόν» Νοσοκομείο, ΑθήναM. Anastasiou – Nana Cardiologist, Professor of University of Athens, Director of Second Cardiology Department, “Attikon” Hospital, Athens

Α. Αντωνίου Καρδιολόγος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», ΑθήναA. Antoniou Cardiologist, Deputy Director, “Alexandra” Hospital, Athens

Χ. Αραμπατζής Επεμβατικός Καρδιολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, ΘεσσαλονίκηCh. Arampatzis Interventional Cardiologist, Inter-balkan Medical Center, Thessaloniki

Δ. ΑφθονίδηςΚαρδιολόγος, Διευθυντής, Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος», ΘεσσαλονίκηD. Afthonidis Cardiologist, Director, Cardiology Department, “Agios Dimitrios” Hospital, Thessaloniki

21

Β. Βασιλικός Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηV. Vassilikos Assistant Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Ι. Βογιατζής Καρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΒέροιαςI. Vogiatzis Cardiologist, Director of Cardiology Department, Hospital of Veria

Β. Βούδρης Καρδιολόγος, Διευθυντής, Β’ Καρδιολογικό Τμήμα, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ΑθήναV. Voudris Cardiologist, Director, Second Cardiology Department, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens

Σ. Γαβριηλίδης Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηS. Gavriilidis Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Γ. ΓεωργιόπουλοςΚαρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο ΧίουG. GeorgiopoulosCardiologist, Director of Cardiology Department, Hospital of Chios

Γ. Γιαννόγλου Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηG. Giannoglou Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

22


Κ. Γκατζούλης Επίκ. Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Α΄ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ιπποκράτειο, ΑθήναK. Gatzoulis Assistant Professor of Cardiology, University of Athens, First Cardiology Department, Hippocration Hospital, Athens

Π. Γκελερής Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Γ’ Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηP. Geleris Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, Third Cardiology Department, Ippokration Hospital, Thessaloniki

Ι. Γκουράσας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής ΕΣΥ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηI. Gourassas Deputy Director of First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Ι. Γουδέβενος Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Διευθυντής,Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΙωαννίνωνJ. Goudevenos Professor of Cardiology, University of Ioannina, Director of Cardiology Department, University Hospital of Ioannina

Β. Γουλιέλμος Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής Πανεπιστημίου Δρέσδης, Καρδιοχειρουργός, Γενική Κλινική, ΘεσσαλονίκηV. Goulielmos Associate Professor for Cardiac Surgery of University of Dresden,Euromedica - Geniki Kliniki, Thessaloniki

Χ. Γραΐδης Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Κυανούς Σταυρός», ΘεσσαλονίκηC. Graidis Interventional Cardiologist, Euromedica-Kyanous Stavros Hospital, Thessaloniki

23

Γ. Δαδούς Ηλεκτροφυσιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Καρδιολογικής Κλινικής, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηG. Dadoush Electrophysiologist, Second Cardiology Department, Ippokration Hospital, Thessaloniki

Γ. Δάκος Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηG. Dakos Cardiologist, Scientific Associate of First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Π. Δάρδας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Άγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηP. Dardas Interventional Cardiologist, Saint Lukas Clinic, Thessaloniki

Σ. ΔευτεραίοςΚαρδιολόγος, Επιμελητής Α’, Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς», ΑθήναS. DeftereosCardiologist, Cardiology Department, “Gennimatas” Hospital, Athens

Γ. Δρόσος Καρδιοχειρουργός, Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Παπανικολάου», ΘεσσαλονίκηG. Drossos Heart surgeon, “G. Papanikolaou” Hospital, Thessaloniki

Μ. Εφραιμίδης Καρδιολόγος, Επιμελητής Α’, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», ΑθήναM. Efremidis Cardiologist, Second Cardiology Department, Evaggelismos Hospital, Athens

24


Η. Ζάρβαλης Ηλεκτροφυσιολόγος, Επιμελητής Α’, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηI. Zarvalis Electrophysiologist, Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Ι. Ζαρίφης Καρδιολόγος, Διευθυντής Α’ Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Παπανικολάου», ΘεσσαλονίκηI. Zarifis Cardiologist, Director of First Cardiology Department, “Papanikolaou” Hospital, Thessaloniki

Α. Ζιάκας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηA. Ziakas Interventional Cardiologist, Assistant Professor of Cardiology, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Γ. Θεοδωράκης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», ΑθήναG. Theodorakis Director of Cardiology Department, “Henry Dunant” Hospital, Athens

Ι. Καλλικάζαρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών, ΑθήναI. Kallikazaros Director of Cardiology Department, Hippocration Hospital, Athens

Ι. Κανονίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηI. Kanonidis Associate Professor of Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, Second Cardiology Department, Ippokration Hospital, Thessaloniki

25

Ι. Καπρίνης Καρδιολόγος, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηI. Kaprinis Cardiologist, Director of Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Χ. Καρβούνης Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηCh. Karvounis Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Δ. ΚατρίτσηςΚαρδιολόγος, Διευθυντής, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Ευρωκλινική Αθηνών, ΑθήναD. KatritsisCardiologist, Director, First Cardiology Department, “Euroclinic “, Athens

Γ. Κατσαρής Καρδιολόγος, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Παπανικολάου», ΘεσσαλονίκηG. Katsaris Cardiologist, Director of Second Cardiology Department, “Papanikolaou” Hospital, Thessaloniki

Α. Κατσίβας Καρδιολόγος, Διευθυντής, Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.», ΑθήναA. Katsivas Cardiologist, Director, Cardiology Department, “Korgialenio-Benakio” Hospital, Athens

Δ. Κετίκογλου Καρδιολόγος, Διδάκτωρ ΑΠΘ, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, ΘεσσαλονίκηD. Ketikoglou Cardiologist, Inter-balkan Medical Center, Thessaloniki

26


Π. Κλιγκάτσης Καρδιολόγος, Επιμελητής Α’, Νοσοκομείο ΦλώριναςP. Kligatsis Cardiologist, Cardiology Department, Hospital of Florina

Δ. Κουλαξής Επεμβατικός Καρδιολόγος, 424 ΓΣΝ, ΘεσσαλονίκηD. KoulaxisInterventional Cardiologist, 424 Army General Hospital, Thessaloniki

Σ. ΚουλούρηςΚαρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», ΑθήναS. KoulourisCardiologist, Associate Director, First Cardiology Department, “Evagelismos “, Hospital, Athens

Γ. Κοχιαδάκης Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, ΚρήτηG. Kochiadakis Assistant Professor of Cardiology, University Hospital of Heraklion, Crete

Σ. Κωνσταντινίδης Καθηγητής Καρδιολογίας ΔΠΘ, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑλεξανδρούποληςS. Konstantinides Professor of Cardiology, Democritus University of Thrace, Director of Cardiology Department, University Hospital of Alexandroupolis

Ι. Λεκάκης Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο «Αττικόν», ΑθήναJ. Lekakis Associate Professor of Cardiology, University of Athens, “Attikon” Hospital, Athens

Ε. Λιβάνης Επιμελητής Α΄, Β΄ Καρδιολογικό Τμήμα, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ΑθήναE. Livanis Attending Cardiologist, Second Cardiology Department, Onassis CardiacSurgery Center, Athens

27

Σ. ΛογοθετίδηςΚαθηγητής, Τμήμα Φυσικής, Σχολή Θετικών Επιστημών ΑΠΘ, ΘεσσαλονίκηS. LogothetidisProfessor, Department of Physics, School of Science, Aristotle University of Thessaloniki

Δ. Λυσίτσας Επιστημονικός Συνεργάτης, Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΙωαννίνωνD. Lysitsas Research Fellow, Cardiology Department, University Hospital of Ioannina

Α. Μαγγίνας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελητής Α’, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ΑθήναA. Manginas Interventional Cardiologist, First Cardiology Department, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens

Γ. Μαμαδάς Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Κυανούς Σταυρός», ΘεσσαλονίκηG. Mamadas Interventional Cardiologist, Inter-balkan Medical Center, Thessaloniki

Φ. Μανούδης Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Άγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηF. Manoudis Interventional Cardiologist, “Saint Lukas” Clinic, Thessaloniki

Αθ. Μανώλης Αναπληρωτής Διευθυντής ΕΣΥ, Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο - Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.», ΑθήναAth. Manolis Associate Director of Cardiology, “Korgialenio-Benakio” Hospital, Athens

Αντ. Μανώλης Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Α’ Καρδιολογικού Τμήματος, Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», ΑθήναAnt. Manolis Professor of Cardiology, University of Athens, Director of First Cardiology Department, “Evagelismos” Hospital, Athens

28


Θ. ΜαούνηςΚαρδιολόγος-Ηλεκτροφυσιολόγος, Επιμελητής Α’, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ΑθήναT. Maounis Cardiologist-Electrophysiologist, Senior Attending Physician, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens

Α.-Δ. Μαυρογιάννη Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελήτρια, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηA.-D. Mavrogianni Interventional Cardiologist, Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Ν. Μεζίλης Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Άγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηN. MezilisInterventional Cardiologist, “Saint Lukas” Clinic, Thessaloniki

Λ. Μόσιαλος Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελητής Α’, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηL. Mosialos Interventional Cardiologist, Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Γ. Μόσχος Επεμβατικός Καρδιολόγος, Κλινική «Άγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηG. Moschos Interventional Cardiologist, “Saint Lukas” Clinic, Thessaloniki

Σ. Μόχλας Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, ΘεσσαλονίκηS. Mochlas Associate Professor of Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki

Γ. Μπάμπας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, ΘεσσαλονίκηG. Bampas Interventional Cardiologist, Inter-balkan Medical Center, Thessaloniki

29

Θ. Μπελεβεσλής Επεμβατικός Καρδιολόγος, 424 ΓΣΝ, ΘεσσαλονίκηT. Beleveslis Interventional Cardiologist, 424 Army General Hospital, Thessaloniki

Γ. Μπομπότης Επεμβατικός Καρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηG. Bombotis Interventional Cardiologist, Deputy Director of Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Ι. Νανάς Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεραπευτική Κλινική, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», ΑθήναJ. Nanas Associate Professor, Therapeutics Clinic, “Alexandra” Hospital, Athens

Θ. ΠαπαδόπουλοςΚαρδιολόγος, Κλινική «Κυανούς Σταυρούς», ΘεσσαλονίκηTh. PapadopoulosCardiologist, Euromedica - Kyanous Stavros Hospital, Thessaloniki

Κ. Παπαδοπούλου – Λεγμπέλου Λέκτορας Παιδιατρικής-Παιδοκαρδιολογίας ΑΠΘ, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηK. Papadopoulou – Legmpelou Lecturer in Pediatrics-Pediatric Cardiology, Aristotle University of Athens, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Χ. Παπακωνσταντίνου Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής ΑΠΘ, Χειρουργική Κλινική Θώρακος-Καρδιάς-Αγγείων, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηCh. Papakonstantinou Professor of Cardiothorasic Surgery, Aristotle University of Thessaloniki, AHEPA Hospital, Thessaloniki

30


Σ. Παρασκευαΐδης Ηλεκτροφυσιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηS. Paraskevaidis Electrophysiologist, Deputy Director, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Γ. ΠαρχαρίδηςΟμότιμος Καθηγητής ΑΠΘ, ΘεσσαλονίκηG. Parcharidis Professor of Cardiology (Emeritus), Aristotle University of Thessaloniki

Δ. ΠεντούσηςΕπεμβατικός Καρδιολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, ΘεσσαλονίκηD. PentousisInterventional Cardiologist, Inter-balkan Medical Center, Thessaloniki

Α. Πίτσης Καρδιοχειρουργός, Κλινική «΄Αγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηA. Pitsis Cardiothoracic Surgeon, “Saint Lucas” Clinic, Thessaloniki

Β. ΠυργάκηςΚαρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών, ΑθήναVl. Pirgakis Cardiologist, Director of Cardiology Department, General Hospital of Athens, Athens

Γ. Σακαντάμης Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής,Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηG. Sakantamis Professor of Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, Second Cardiology Department, Hippokration Hospital, Thessaloniki

Γ. Σιάνος Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηG. Sianos Assistant Professor of Cardiology, Aristotle University or Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

31

Ε. ΣιδόπουλοςΚαρδιολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο, ΘεσσαλονίκηE. SidopoulosCardiologist, Inter-Balkan Medical Center, Thessaloniki

Γ. Σιταφίδης Επιμελητής Α’, Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΛάρισαςG. Sitafidis Cardiologist, Cardiology Department, University Hospital of Larissa

Β. ΣκέμπερηςΛέκτορας Καρδιολογίας ΑΠΘ, Γ’ Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηV. Skemberis Lecturer in Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, Third Cardiology Department, Hippokration Hospital, Thessaloniki

Κ. ΣπάργιαςΕπεμβατικός Καρδιολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ΑθήναK. SpargiasInterventional Cardiologist, Onassis Cardiac Surgery Center, Athens

Α. ΣταυράτηΚαρδιολόγος, Επιμελήτρια Καρδιολογικής Κλινικής, 2ο Νοσοκομείο ΙΚΑ «Παναγία», ΘεσσαλονίκηA. StavratiCardiologist, Senior Registrar, Cardiology Department, “Panagia” Hospital, Thessaloniki

Γ. Σταυρόπουλος Καρδιολόγος, Νοσοκομείο ΒέροιαςG. Stavropoulos Cardiologist, Hospital of Veria

Β. Στραβέλας Επεμβατικός Καρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπανικολάου», ΘεσσαλονίκηV. Stravelas Interventional Cardiologist, Deputy Director, First Cardiology Department, “Papanikolaou” Hospital, Thessaloniki

32


Κ. ΣτράτοςΚαρδιολόγος, Αναπληρωτής Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», ΑθήναK. StratosCardiologist, Associate Director, Cardiology Department, “Henry Dunant” Hospital, Athens

Ι. Γ. Στυλιάδης Ηλεκτροφυσιολόγος, Επιμελητής Α’, Β’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», ΘεσσαλονίκηI. G. Styliadis Electrophysiologist, Second Cardiology Department, “Papageorgiou” Hospital, Thessaloniki

Ι. Χ. Στυλιάδης Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Διευθυντής Α’ Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηI. Ch. Styliadis Professor of Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, Director of First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Δ. ΣυμεωνίδηςΚαρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Νοσοκομείο ΚαβάλαςD. SymeonidisCardiologist, Director of Cardiology Department, Hospital of Kavala

Κ. Τούτουζας Λέκτορας Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΑθήναK. Toutouzas Lecturer of Cardiology, University of Athens, Hippokration Hospital, Athens

Μ. Τσελεντάκης Επεμβατικός Καρδιολόγος, Διευθυντής, 424 ΓΣΝ, ΘεσσαλονίκηM. Tselentakis Interventional Cardiologist, Director, 424 Army General Hospital, Thessaloniki

Α. Τσελέπης Καθηγητής Βιοχημείας-Κλινικής Χημείας, Πανεπιστήμιο ΙωαννίνωνA. Tselepis Professor of Biochemistry-Clinical Chemistry, University of Ioannina

33

Κ. Τσιούφης Λέκτορας Καρδιολογίας, Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΑθήναK. Tsioufis Lecturer, University of Athens, First Cardiology Department, Hippocration Hospital, Athens

Ι. Τσούνος Καρδιολόγος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Νοσοκ. ΚατερίνηςI. Tsounos Cardiologist, Director of Cardiology Department, Hospital of Katerini

Ι. Φεσατίδης Καρδιοχειρουργός, Γενική Κλινική, ΘεσσαλονίκηI. Fessatidis Cardiothoracic Surgeon, Geniki Kliniki of Thessaloniki

Ν. Φραγκάκης Καρδιολόγος, Λέκτορας Καρδιολογίας ΑΠΘ, Γ’ Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, ΘεσσαλονίκηN. Fragakis Cardiologist, Lecturer in Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, Third Cardiology Department, Hippokration Hospital, Thessaloniki

Σ. Χατζημιλτιάδης Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ, Α’ Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ΘεσσαλονίκηS. Chatzimiltiadis Assistant Professor of Cardiology, Aristotle University of Thessaloniki, First Cardiology Department, AHEPA Hospital, Thessaloniki

Ε. Χατζηνικολάου – Κοτσάκου Ηλεκτροφυσιολόγος, Κλινική «Άγιος Λουκάς», ΘεσσαλονίκηE. Hatzinikolaou-Kotsakou Electrophysiologist, “Saint Lucas” Clinic, Thessaloniki

Γ. Χάχαλης Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, ΠάτραG. Chachalis Assistant Professor of Cardiology, University of Patra, Patra

34

35

36

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΠέμπτη 19 - Παρασκευή 20 - Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

ΤΟΠΟΣΞενοδοχείο Electra Palace, Θεσσαλονίκη

ΕΚΘΕΣΗΚατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα λειτουργεί έκθεση φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικών μηχανημάτων.

ΔΙΠΛΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣΗ παρακολούθηση του συνεδρίου θα βεβαιώνεται με Δίπλωμα Συμμετοχής, το οποίο θα παραλαμβάνεται από τη γραμματεία. Το δίπλωμα μοριοδοτείται με 15 CME/CPD credits συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο.

ΕΠΙΣΗΜΟ SITE ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ: www.kebe.gr, www.iice.gr

ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥΟι επίσημες γλώσσες του συνεδρίου είναι η ελληνική και η αγγλική.

ΕΓΓΡΑΦΕΣΕιδικοί ιατροί: 100 euroΕιδικευόμενοι ιατροί, Νοσηλευτές/τριες, Φοιτητές/τριες: Δωρεάν

Η εγγραφή στο συνέδριο περιλαμβάνει:Παραλαβή της κονκάρδας και του συνεδριακού υλικού•Παρακολούθηση των εργασιών του συνεδρίου•Παραλαβή του Διπλώματος Συμμετοχής•Προσφορά καφέ κατά τα διαλείμματα•Ελαφριά γεύματα•

Τα έξοδα συμμετοχής δεν επιστρέφονται.

ΔΙΑΜΟΝΗ – ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑΓια τη διαμονή και την έγκαιρη κράτηση αεροπορικών εισιτηρίων, μπορείτε να επικοινωνείτε με την κ. Κατερίνα Βιλιανιώτη στο τηλέφωνο (+30) 2310 222453,με fax στο (+30) 2310 287447 ή με e-mail στο [email protected].

37

MULTIMEDIA DVDΟι εργασίες του συνεδρίου μαζί με τις διαφάνειες των ομιλητών θα βιντεοσκοπούνται για την παραγωγή DVD-Rom για ηλεκτρονικό υπολογιστή.

ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑΗ αίθουσα του συνεδρίου είναι εξοπλισμένη με data video projector και ηλεκτρονικό υπολογιστή με PowerPoint. Παρακαλούνται οι ομιλητές να παραδίδουν την παρουσίασή τους στη γραμματεία του συνεδρίου, τουλάχιστον μία ώρα πριν την προγραμματισμένη ομιλία τους.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

INVENTICS9ο χλμ Θεσσαλονίκης – ΘέρμηςΤΕΧΝΟΠΟΛΗ, Κτίριο THERMI II – Είσοδος ΙΙΤ.Θ. 60714, 57001 ΘέρμηΤ: 2310 474400, 801454, 801455F: 2310 [email protected], www.medevents.gr

38

GENERAL INFORMATION

DATEThursday 19 - Friday 20 - Saturday 21 November 2009

LOCATIONElectra Palace Hotel, Thessaloniki

EXHIBITIONDuring the conference, sponsor companies will have the opportunity to exhibit their pharmaceutical, and medical products.

CERTIFICATE OF ATTENDANCECertificates of attendance will be given by the Secretariat during the last day of the congress. They will be granted with 15 CME/CPD credits from UEMS.

OFFICIAL WEBSITES: www.kebe.gr, www.iice.gr

OFFICIAL LANGUAGESThe official languages of the Congress are Greek and English.

REGISTRATION FEESPhysicians: 100 €Residents, nurses, students: no registration fee

The registration for the congress includes:Receipt of the badge and the conference bag•Attendance of the congress•Receipt of the participation certificate•Coffee breaks•Light lunches•

Participation expenses are not refunded.

ACCOMMODATIONFor room reservations, you can contact miss Katerina Vilianioti at the following number: (+30) 2310 222453, of fax: (+30) 2310 287447 and by e-mail: [email protected].

39

AUDIOVISUAL EQUIPMENTThe congress hall will be equipped with data video projectors and PC for the speakers’ needs. Speakers are kindly requested to deliver their presentation to the technical desk at least one hour before their scheduled presentation.

SECRETARIAT OF THE CONGRESSINVENTICS Inc.9th km of Thessaloniki-Thermi RoadTECHNOPOLIS, “Thermi II” BuildingP.O. Box 60714GR- 570 01 Thermi, GreeceT: +30 2310 474400, 801455, 801454F. +30 2310 [email protected], www.medevents.gr

40

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009

01. ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗ ΑΘΗΡΕΚΤΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΜΕΝΩΝ ΕΝΔΟΠΡΟΘΕΣΕΩΝ: ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Ν. Μεζίλης, Π. Δάρδας, Δ. Τσικαδέρης, Β. Νινιός

Κλινική «Άγιος Λουκάς», Θεσσαλονίκη

Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι να ερευνήσει τα άμεσα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της περιστροφικής αθηρεκτομής (Rotablator) με τοποθέτηση ενδοπροθέσεων επικαλυμμένων με φάρμακα (DES),σε ασθενείς με μεγάλες επασβεστωμένες βλάβες στεφανιαίων αγγείων.

Αναλύσαμε 150 συνεχόμενους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε Rotablator και στη συνέχεια σε τοποθέτηση DES στην Κλινική μας. Οι ασθενείς είχαν βαριά ασβεστοποιημένες βλάβες στεφανιαίων αγγείων που απαιτούσαν τροποποίησητης αθηρωματικής πλάκας πριν από την συμβατική αγγειοπλαστική και εμφύτευση stent. Το Rotablator έγινε χρησιμοποιώντας το Boston Sci Rotablator system. Τεχνική με 2 Burr (αρχικά 1.25 Burr και στην συνέχεια μεγαλύτερο Burr) επελέγη στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Μετά την επιτυχή τροποποίηση της πλάκας, η αγγειοπλαστική διενεργήθηκε με μπαλόνι σε χαμηλή πίεση για να αποφευχθεί διαχωρισμός του αγγείου, και ακολούθως εμφυτεύτηκε DES αναλόγως του μεγέθους του αγγείου. Η μέση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 3 έτη (ανώτατο όριο 78 μήνες). Τα δεδομένα που αναλύθηκαν είναι θάνατοι, εγκεφαλικά επεισόδια, εμφράγματα του μυοκαρδίου (ΜΙ), επανεμφάνιση στηθάγχη, επανεισαγωγή στο νοσοκομείο, επαναγγείωση της βλάβης στόχου (TLR), επαναγγείωση του αγγείου στόχου (TVR) και διάρκεια της διπλής αντιαιμοπεταλιακής αγωγής.

Το ποσοστό της επανεμφάνισης στηθάγχης και ΜΙ κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης ήταν χαμηλό (3,3%) και το συνολικό ποσοστό σημαντικών ανεπιθύμητων καρδιακών συμβαμάτων (MACE) ήταν 11,3%. Δεν σημειώθηκαν ανεπιθύμητα συμβάματα κατά τη διάρκεια της νοσηλείας. Δεν υπήρξε σχέση μεταξύ διακοπής της κλοπιδογρέλης και εμφάνισης θανάτου ή ΜΙ.

Η συνδυασμένη τεχνική Rotablator και DES έχει πολύ καλά αγγειογραφικά και κλινικά αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται σε βαριά ασβεστοποιημένες βλάβες. Η μέθοδος είναι ασφαλής και τα ευνοϊκά αποτελέσματα διατηρούνται έως και 6 χρόνια μετά την εφαρμογή της.

41

02. ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΜΜΕΝΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ ΣΕ ΒΛΑΒΕΣ ΔΙΧΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ «BALLOON – CRUSHING» ΜΕ ΟΔΗΓΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΕΣ 6F: ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Θ. Μπελεβεσλής, Ε. Ρέππας, Γ. Μόσχος, Ε. Χατζηνικολάου, Α.-Δ. Μαυρογιάννη, Ε. Καλτσάς, Ν. Μπρέλλας, Α. Σουργκούνης, Μ. Τσελεντάκης

Καρδιολογική Κλινική 424 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου ΕκπαιδεύσεωςΑιμοδυναμικό Εργαστήριο Γενικής Κλινικής «’Αγιος Λουκάς»

ΣκοπόςΟι βλάβες διχασμού των στεφανιαίων αγγείων συχνά είναι περίπλοκες με υψηλή πιθανότητα επαναστένωσης. Πολλές φορές είναι απαραίτητη η τοποθέτηση δύο ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stent) με αποτέλεσμα να απαιτούνται μεγαλύτερης διαμέτρου οδηγοί καθετήρες. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η εκτίμηση της τεχνικής «balloon – crashing» (BC) για τοποθέτηση δύο stents σε βλάβες διχασμού των στεφανιαίων αγγείων με οδηγούς καθετήρες 6F.

Υλικό και ΜέθοδοιΑπό τον Ιανουάριο του 2006 έως τον Οκτώβριο του 2009, 121 ασθενείς υπεβλήθησαν σε αγγειοπλαστική διχασμού των στεφανιαίων αρτηριών με τοποθέτηση δύο stents με την τεχνική (BC) με καθετήρες 6F. Ενενήντα ένας ασθενείς ήταν άνδρες και τριάντα γυναίκες (μέση ηλικία 74,2 +/- 8,6 έτη). Συνολικά αντιμετωπίστηκαν 128 στενώσεις διχασμού. Πενήντα ασθενείς είχαν Σακχαρώδη Διαβήτη (41%), ενώ το κλάσμα εξώθησης ήταν (59 +/- 11%). Σε 71 ασθενείς (58%) η στένωση αφορούσε το διχασμό του προσθίου κατιόντα κλάδου και του πρώτου διαγωνίου κλάδου, σε 29 ασθενείς (23%) το διχασμό της Περισπωμένης αρτηρίας και του αμβλέως επιχειλίου κλάδου και σε 21 ασθενείς (17%) τη Δεξιά στεφανιαία αρτηρία και του οπισθίου κατιόντα κλάδου. Η μέση περίοδος παρακολούθησης ήταν 95 ημέρες, και ο έλεγχος έγινε με δοκιμασία κόπωσης σε κυλιόμενο τάπητα.

ΑποτελέσματαΗ διάνοιξη των στενώσεων και η τοποθέτηση των εμπλουτισμένων προθέσεων (DES) ήταν επιτυχής σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά η ταυτόχρονη μεταδιάταση των αγγείων του διχασμού (Kissing – balloon) ήταν επιτυχής σε 107 από τις 128 στενώσεις (83%). Σε μία περίπτωση παρατηρήθηκε οξεία απόφραξη του αγγείου (RCA/PDA), η οποία αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με επανάληψη της αγγειοπλαστικής. Σε διάστημα 90 – 100 ημερών δεν παρατηρήθηκε αιφνίδιος θάνατος, ούτε μείζον καρδιακό επεισόδιο (έμφραγμα μυοκαρδίου ή ασταθής στηθάγχη). Παρατηρήθηκε κλινική και ανατομική επαναστένωση σε δώδεκα ασθενείς (9%), (Θετική δοκιμασία κόπωσης), η οποία

42

αντιμετωπίστηκε με νέα αγγειοπλαστική σε 10 ασθενείς (TLR 8%) και με χειρουργική στεφανιαία επαναιμάτωση σε 2 ασθενή (2%).

ΣυμπεράσματαΑυτή η τεχνική (BC) επιτυγχάνει την αντιμετώπιση στενώσεων διχασμού με τοποθέτηση δύο εμπλουτισμένων προθέσεων μέσω ενός οδηγού καθετήρα 6F, κάτι που γίνεται ακόμα πιο χρήσιμο όταν η προσέγγιση γίνεται από την Κερκιδική αρτηρία. Παρά τα πολύ καλά άμεσα αγγειογραφικά αποτελέσματα όμως, τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα συνιστούν μια προσεκτικότερη περαιτέρω εκτίμηση της μεθόδου αυτής.

03. ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΘΡΟΜΒΕΚΤΟΜΗΣ ΜΕ ΚΑΘΕΤΗΡΑ ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗΣ ΣΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ

Θ. Μπελεβεσλής, Ε. Ρέππας, Γ. Μόσχος, Ε. Χατζηνικολάου, Δ. Κολωνας, Χ. Ντουλούλης, Ν. Μπρέλλας, Β. Παπαβασιλείου, Μ. Τσελεντάκης

Καρδιολογική Κλινική 424 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου ΕκπαιδεύσεωςΑιμοδυναμικό Εργαστήριο Γενικής Κλινικής «΄Αγιος Λουκάς»

ΣκοπόςΗ πλήρης επαναιμάτωση κατά την πρωτογενή αγγειοπλαστική συχνά περιπλέκεται από την παρουσία θρόμβου, η αφαίρεση του οποίου είναι σημαντική όχι μόνο για την επιτυχή επαναιμάτωση, αλλά και για την πρόγνωση του ασθενή. Ο σκοπός της μελέτης μας είναι η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θρομβεκτομής στην προσπάθεια επαναιμάτωσης κατά τη διάρκεια της αγγειοπλαστικής στην οξεία φάση εμφράγματος μυοκαρδίου.

Υλικό – ΜέθοδοιΣαράντα τρεις ασθενείς με μέση ηλικία 56 +/- 8 (άνδρες 82%) με οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και παρουσία ενδαγγειακού θρόμβου, υποβλήθηκαν σε θρομβεκτομή κατά τη διάρκεια πρωτογενούς αγγειοπλαστικής. Η θρομβεκτομή έγινε μετά τη στεφανιογραφία και μετά τη διαπίστωση της παρουσίας και της θέσης του θρόμβου. Χρησιμοποιήθηκε ο καθετήρας αναρρόφησης “Thrombuster II, Kaneka” τις περισσότερες φορές πριν από τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής. Η επαναιμάτωση του μυοκαρδίου αξιολογήθηκε με τη βαθμολογία «ΤΙΜΙ» από δύο ανεξάρτητους παρατηρητές.

ΑποτελέσματαΗ ένοχη αρτηρία ήταν ο πρόσθιος κατιόν κλάδος (61%), η περισπώμενη αρτηρία

43

(14%), η δεξιά στεφανιαία αρτηρία (21%) και κάποιο φλεβικό μόσχευμα (4%). Η βλάβη ήταν τύπου “C” στο 30% και το μέσο μήκος της ήταν 18,4 +/- 3,7 χιλιοστά, με μέση διάμετρο 3,1 χιλιοστά. Πριν από την επαναιμάτωση η ροή κατά ΤΙΜΙ ήταν 0 στο 87% και 3 στο 2%, ενώ μετά την επαναιμάτωση η ροή ήταν 0 στο 2% και 3 στο 86%. Η ενδονοσοκομειακή θνητότητα ήταν 0% ενώ η 6-μηνη θνητότητα 4%.

ΣυμπέρασμαΗ θρομβεκτομή με καθετήρα αναρρόφησης φαίνεται να είναι ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος για επαναιμάτωση σε οξεία φάση εμφράγματος του μυοκαρδίου.

04. ΝΟΣΟΣ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ –ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΜΕΝΩΝ ΕΝΔΟΠΡΟΘΕΣΕΩΝ (DES)

Γ. Μπάμπας, Εμ. Σιδόπουλος

Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης

ΣκοπόςΤο μη προστατευμένο στέλεχος αποτελεί από παλιά ένδειξη αντιμετώπισης του ασθενούς με στεφανιαία νόσο, με αορτοστεφανιαία παράκαμψη(CABG).Η ευρεία χρήση των DES στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, και σε ασθενείς με νόσο στελέχους εναλλακτικά της CABG αποτελεί μια αποδεχτή θεραπεία σε επιλεγμένους ασθενείς.

Μέθοδοι και Αποτελέσματα40 ασθενείς με σταθερή και ασταθή στηθάγχη και νόσο στελέχους ,μη προστατευμένου, υποβλήθηκαν σε αγγειοπλαστική (PCI). Οι ασθενείς ήταν υψηλού κινδύνου-κακοί υποψήφιοι για αορτοστεφανιαία παράκαμψη με κατάλληλη ανατομία για PCI. Στα περιστατικά οι βλάβες εντοπίζονταν στο στόμιο (10%), στο σώμα του στελέχους (20%), καθώς και στο διχασμό του (70%). Όλοι οι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν με τοποθέτηση DES. Στις 30 ημέρες, 6 μήνες και ένα έτος δεν παρατηρήθηκαν μείζονα καρδιακά συμβάματα - καρδιακός θάνατος, οξέα στεφανιαία σύνδρομα, ή εμφάνιση ισχαιμίας στις μη επεμβατικές δοκιμασίες.

ΣυμπέρασμαΗ αγγειοπλαστκή του στελέχους αποτελεί μια πρόκληση στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, αλλά και ταυτόχρονα μια αποδεχτή και αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.

44

05. ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΑΝΩΜΑΛΙΩΝ ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΣΕ 4535 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ.

Χ. Γραΐδης1, Δ. Δημητριάδης1, Α. Ντάτσιος2, Φ. Οικονόμου2, Χ. Μπασαγιάννης2, Κ. Βολουδάκης2, Κ. Γουργιώτης2, Γ. Σπυρομήτρος2, Ι. Βογιατζής2, Ν.Χαμουρατίδης1.

1EUROMEDICA – ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, Θεσσαλονίκη2Επιστημονικά συνεργασθέντες

ΕισαγωγήΟι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών, που αφορούν την έκφυση ή/και την πορεία τους είναι σπάνιες και συνήθως δεν επηρεάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης. Ωστόσο, συγκεκριμένοι τύποι (πορεία του ανώμαλου αγγείου ανάμεσα στην ανιούσα αορτή και τον κορμό της πνευμονικής αρτηρίας) έχουν ενοχοποιηθεί για επεισόδια αιφνίδιου καρδιακού θανάτου και για πρόκληση μυοκαρδιακής ισχαιμίας ακόμη και επί απουσίας σημαντικών αθηροσκληρυντικών αλλοιώσεων. Σε εργασίες που έχουν δημοσιευθεί η επίπτωσή τους κυμαίνεται από 0,6 ως 1,3%. Είναι προφανές ότι η αναγνώριση συγγενών ανωμαλιών των στεφανιαίων αγγείων κατά τη διάρκεια καρδιακού καθετηριασμού αποτελεί προϋπόθεση για τη σωστή λήψη αποφάσεων και διαχείριση των ασθενών.

Υλικά και ΜέθοδοιΜελετήσαμε αναδρομικά τα αρχεία 4535 ασθενών που υποβλήθηκαν σε στεφανιογραφικό έλεγχο, στην κλινική Euromedica - Κυανούς Σταυρός της Θεσσαλονίκης, από 1η Ιανουαρίου 2004 ως 30η Απριλίου 2009. Διαπιστώσαμε συγγενείς ανωμαλίες, που αφορούν την έκφυση ή/και την πορεία των στεφανιαίων αρτηριών σε 61 ασθενείς.

ΑποτελέσματαΣτον υπό μελέτη πληθυσμό η επίπτωση των συγγενών ανωμαλιών ήταν 1,35% (61/4535). Ο πιο συχνός τύπος ήταν η έκφυση της περισπώμενης αρτηρίας (ΠρΑ) από το δεξιό κόλπο του Valsalva (ΔΚV) σε ποσοστό 31,1% (19/61) ή 0,42% (19/4535) επί του συνόλου των ασθενών. Στην κατηγορία αυτή παρατηρήθηκαν τρεις ανατομικές παραλλαγές: 1) ξεχωριστή έκφυση της ΠρΑ και της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας (ΔΣΑ) εντός του ΔΚV (8/19, 42,1%), 2) κοινό στόμιο της ΠρΑ και της ΔΣΑ (6/19, 31,6%) και 3) έκφυση της ΠρΑ από το εγγύς τμήμα της ΔΣΑ (5/19, 26,3%). Ο δεύτερος πιο συχνός τύπος συγγενών ανωμαλιών αφορούσε την ξεχωριστή έκφυση της ΠρΑ και του προσθίου κατιόντος κλάδου εντός του αριστερού κόλπου του Valsalva (ΑΚV) σε ποσοστό 26,2% (16/61) ή 0,35% (16/4535) επί του συνόλου των ασθενών. Έκτοπη ΔΣΑ (πάνω από το ΔΚV) παρατηρήθηκε

45

στο 22,9% (14/61) ή 0,31% (14/4535). Ανώμαλη έκφυση της ΔΣΑ από τον ΑΚV βρέθηκε σε συχνότητα 4,9% (3/61) ή 0,06% (3/4535). Συγγενής έλλειψη της ΠρΑ ή υπερεπικρατούσα ΔΣΑ διαπιστώθηκε σε 3 ασθενείς (4,9%). Σε δύο ασθενείς το αριστερό στεφανιαίο σύστημα εκφύονταν από το ΔΚV, σχηματίζοντας μια μονήρη στεφανιαία αρτηρία (συχνότητα 3,3% ή 0,04% επί του συνόλου των ασθενών). Οι δύο τελευταίες περιπτώσεις ήταν διαφραγματικού τύπου R/II/S σύμφωνα με την ταξινόμηση των Yamanaka και Hobbs ή II/B3 σύμφωνα με την ταξινόμηση των Shirani και Roberts. Στεφανιαία αρτηριοφλεβώδης επικοινωνία (fistula) βρέθηκε σε τέσσερις ασθενείς (6,5%, 4/61). Το 68,8% (42/61) των ασθενών ήταν άρρενες, ενώ στο 9,8% (6/61) συνυπήρχε αορτική βαλβιδοπάθεια. Αθηροσκληρυντικές αλλοιώσεις παρατηρήθηκαν σε 42 εκ των 61 ασθενών, χωρίς όμως να διαπιστώνεται αυξημένη επίπτωση στο ανώμαλο τμήμα του αγγείου.

ΣυμπεράσματαΗ επίπτωση συγγενών ανωμαλιών των στεφανιαίων αγγείων σε αυτό το δείγμα ασθενών από τη Βόρεια Ελλάδα είναι παρόμοια με αυτή άλλων δημοσιευθέντων εργασιών, με συχνότερους τύπους την έκφυση της περισπώμενης αρτηρίας από το δεξιό κόλπο του Valsalva και την ξεχωριστή έκφυση της περισπώμενης αρτηρίας και του προσθίου κατιόντος κλάδου. Η γνώση αυτή ίσως είναι σημαντική καθότι διαφορές στη συχνότητα και τους τύπους των συγγενών ανωμαλιών έχουν παρατηρηθεί σε διαφορετικούς γεωγραφικούς πληθυσμούς. Στην παρούσα μελέτη δεν διαπιστώθηκε αυξημένη επίπτωση αθηροσκληρυντικών αλλοιώσεων στο ανώμαλο τμήμα του στεφανιαίου αγγείου.

06. ΒΡΑΧΥ- ΚΑΙ ΜΑΚΡΟ-ΠΡΟΘΕΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΚΑΛΥΜΜΕΝΩΝ ΕΝΔΟΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΟΒΑΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

Χ. Γραΐδης1, Δ. Δημητριάδης1, Α. Ντάτσιος2, Χ. Μπασαγιάννης2, Β. Ψήφος2, Φ. Οικονόμου2, Β. Καρασαββίδης2, Κ. Βολουδάκης2, Γ. Σπυρομήτρος2, Ν.Χαμουρατίδης1


ΕισαγωγήΗ συστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας συνεπεία στεφανιαίας νόσου, μπορεί να είναι αποτέλεσμα εμφράγματος του μυοκαρδίου ή χρόνιας ισχαιμίας που οδηγεί σε χειμάζον μυοκάρδιο. Ασθενείς με σοβαρού βαθμού συστολική δυσλειτουργία έχουν βαριά πρόγνωση με θνητότητα στα δύο χρόνια που ανέρχεται

46

στο 70%, όταν αντιμετωπίζονται μόνο με φαρμακευτική αγωγή. Στη σημερινή εποχή ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών αντιμετωπίζεται με διαδερμικές μεθόδους επαναιμάτωσης, οι οποίες ωστόσο είναι υψηλού κινδύνου. Παρακάτω παραθέτουμε την εμπειρία μας από την αντιμετώπιση αυτής της κατηγορίας ασθενών.

ΣκοπόςΗ μελέτη των άμεσων και μακροχρόνιων αποτελεσμάτων σε μια σειρά διαδοχικών και μη επιλεγμένων ασθενών με στεφανιαία νόσο και σοβαρού βαθμού έκπτωση της συστολικής λειτουργίας της αριστερής κοιλίας, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν διαδερμικά με εμφύτευση επικαλυμμένων ενδοστεφανιαίων προθέσεων.

Υλικό & ΜέθοδοιΣυνολικά αναλύθηκαν 44 ασθενείς με εκτιμώμενο κλάσμα εξώθησης ≤30%. Ως μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα ορίστηκαν θάνατος (Θ), έμφραγμα (Ε), επαναιμάτωση αγγείου στόχου (TVR). Η κλινική παρακολούθηση ολοκληρώθηκεσε όλους τους ασθενείς.

ΑποτελέσματαΟι υπό μελέτη ασθενείς είχαν μέσο όρο ηλικίας 66,1±10.3 έτη (εύρος: 45 ως 83), ήταν άνδρες σε ποσοστό 81,8% και είχαν ιστορικό προηγούμενου εμφράγματος (45%), σακχαρώδους διαβήτη (18,2%), ύπερτασης (63,6%), υπερλιπιδαιμίας (54,5%), νεφρικής ανεπάρκειας (9,1%), ενώ 25% ήταν καπνιστές. 14 ασθενείς (31,8%) είχαν ιστορικό προηγούμενης αορτοστεφανιαίας παράκαμψης και 5 ασθενείς (11,4%) είχαν υποβληθεί σε προηγούμενη διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση.Σταθερή στηθάγχη ή ισοδύναμο αυτής ήταν το κύριο σύμπτωμα σε 8 ασθενείς (18,2%), ενώ 36 (81,8%) είχαν πρόσφατο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Νόσος ενός αγγείου υπήρχε σε 15 ασθενείς (34.1%), νόσος δύο αγγείων σε 10 ασθενείς (22.7%), ενώ νόσο τριών αγγείων είχαν 19 ασθενείς (43.2%). Πλήρης επαναιμάτωση του μυοκαρδίου επετεύχθη σε 27 ασθενείς (61.4%). Ενδοαορτικός ασκός χρησιμοποιήθηκε προφυλακτικά σε 2 ασθενείς (4,5%).Αντιμετωπίστηκαν κατά μέσο όρο 1.56±0.73 (εύρος: 1-4) βλάβες ανά ασθενή και τοποθετήθηκαν κατά μέσο όρο 2.23±1.15 (εύρος: 1-5) επικαλυμμένες προθέσεις ανά ασθενή. Το μέσο μήκος των προθέσεων ανά ασθενή ήταν 46.5±26.4 mm (εύρος: 12–110 mm) με μέση διάμετρο 2.92±0.34 (εύρος: 2.25–4 mm).Η επέμβαση ήταν επιτυχής σε όλους τους ασθενείς. Κατά τη διάρκεια νοσηλείας δεν υπήρξε κανένας θάνατος, έμφραγμα μυοκαρδίου ή ανάγκη για επείγουσα επαναιμάτωση αγγείου στόχου.Σε μια περίοδο παρακολούθησης 29,8±19,1 μηνών (εύρος: 3-69) υπήρξαν δύο (4,5%) θάνατοι μη καρδιακής αιτιολογίας και τρεις θάνατοι (6,8%) που αποδόθηκαν σε καρδιακά αίτια. Δύο ασθενείς υποβλήθηκαν σε διαδερμική επαναιμάτωση αγγείου στόχου λόγω επαναστένωσης (TVR 4,5%).

47

Δεν παρατηρήθηκε κανένα περιστατικό εμφράγματος. H συχνότητα μειζόνων καρδιακών συμβαμάτων ήταν 15,9% (7/44).

ΣυμπεράσματαΗ αναδρομική αυτή μελέτη σε συμπτωματικούς ασθενείς με σοβαρού βαθμού συστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας, που αντιμετωπίζονται με εμφύτευση επικαλυμμένων ενδοστεφανιαίων προθέσεων, δείχνει πολύ καλά άμεσα και ικανοποιητικά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Με ενδιαφέρον αναμένονται τα αποτελέσματα από προοπτικές, τυχαιοποιημένες μελέτες σε επιλεγμένους ασθενείς, που θα συνεισφέρουν στη σωστή λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση αυτών των ασθενών.

07. ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ

Χ. Ρουμελιώτη, Ν. Κάβουρας

Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης

ΣκοπόςΣκοπός της εργασίας αυτής είναι η μελέτη ασθενών που προεγχειρητικά εμφάνιζαν κολπική μαρμαρυγή και μετεγχειρητικά παρουσίασαν πνευμονική εμβολή.

Υλικό - ΜέθοδοςΜελετήσαμε αναδρομικά 30 ασθενείς (15 άνδρες και 15 γυναίκες) με μέσο όρο ηλικίας τα 63 έτη ,της χειρουργικής κλινικής και 30 ασθενείς (10 άνδρες και 20 γυναίκες) της ορθοπεδικής κλινικής με μέσο όρο ηλικίας τα 78 έτη. Όλοι ασθενείς στον προεγχειρητικό έλεγχο είχαν διαγνωστεί με κολπική μαρμαρυγή και ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή. Ασθενείς με παχυσαρκία και κακοήθεια αποκλείστηκαν από την μελέτη.

ΑποτελέσματαΑπό την ομάδα των ασθενών της χειρουργικής κλινικής 2 (7%) ασθενείς παρουσίασαν μετεγχειρητικά πνευμονική εμβολή την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα. Και στα 2 περιστατικά είχε πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα και ήταν γυναίκες. Στην ομάδα της ορθοπεδικής κλινικής το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 7(23%) ασθενείς εκ των οποίων 4 άνδρες και 3 γυναίκες με ποσοστό 73% την δωδέκατη μετεγχειρητική ημέρα. Όλοι οι χειρουργικοί ασθενείς επιβίωσαν και πήραν εξιτήριο. Δύο (29%)ασθενείς της ορθοπεδικής επιβίωσαν και πήραν εξιτήριο ενώ το υπόλοιπο 71% απεβίωσε μετά από νοσηλεία στην Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας(ΜΑΦ) με μέσο όρο παραμονής τις 13 ημέρες.

48

ΣυμπέρασμαΗ κολπική μαρμαρυγή αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για μετεγχειρητική πνευμονική εμβολή κυρίως στην ορθοπεδική.

ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009

08. ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟ-ΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΗ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΤΑΤΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΜΦΥΤΕΥΣΙΜΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΙΚΗ ΣΥΣΚΕΥΗ

Ε. Χατζηνικολάου-Κοτσάκου ,Π. Μακρίδης, Γ. Μόσχος, Θ. Μπελεβεσλής,E . Ρέππας, Ε. Καραπατσούδη, A.Χάντας Κ. Τσακιρίδης

Ηλεκτροφυσιολογικό Εργαστήριο - Κλινική ΄Αγιος Λουκάς Θεσσαλονίκηςκαι Καρδιολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας

EισαγωγήΜελέτες παρατήρησης έδειξαν ότι ασθενείς με Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια μη ισχαιμικής αιτιολογίας (ΜΙΔΜΚ) συχνά εμφανίζουν παράλληλα κολπικές και κοιλιακές αρρυθμίες. Πολύ συχνή είναι η εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής και ιδιαίτερα στα προκεχωρημένα στάδια της νόσου. Η επίπτωση πρωτο-εμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής στη θνητότητα και τον αριθμό εκφορτίσεων απινιδωτικής συσκευής σε ασθενείς με ΜΙΔΜΚ δεν έχει μελετηθεί ευρέως.

ΣκοπόςΜελετήσαμε προοπτικά παράγοντες σχετιζόμενους με την πρωτο-εμφανιζόμενη κολπική μαρμαρυγή σε ασθενείς με μη ισχαιμική διατατική μυοκαρδιοπάθεια (ΜΙΔΜ) και εμφυτεύσιμη απινιδωτική συσκευή (ΕΑΣ) και την επίπτωση της πρωτο-εμφανιζομενης ΚΜ στην ολική θνητότητα και στον αριθμό των κατάλληλων και μη κατάλληλων εκφορτίσεων της συσκευής.

ΜέθοδοςΣτη μελέτη συμπεριελήφθησαν 68 συνεχόμενοι ασθενείς με ΜΙΔΜΚ και ΕΑΣ, χωρίς ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής. Όλοι οι ασθενείς είχαν κλάση Ι ένδειξη εμφύτευσης απινιδωτικής συσκευής. Μέση ηλικία 61±12, 81% άνδρες. Το κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας ήταν 0.32±0.15. Το 30% των ασθενών ευρίσκετο σε λειτουργική κατά NYHA κλάση ΙΙ και 70% σε κλάση ΙΙΙ/ΙV. Μελετήσαμε και συγκρίναμε: α) Κλινικά χαρακτηριστικά: ηλικία, φύλο, φαρμακευτική αγωγή, επίπεδα BNP κατά την εισαγωγή στη μελέτη και τρόπο προγραμματισμού της συσκευής και β)Υπερηχοκαρδιογραφικούς δείκτες.

49

Χρησιμοποιήσαμε ως δείκτες τις διαστάσεις αριστερού κόλπου, και της αριστερής κοιλίας.

ΑποτελέσματαΠαρακολουθήσαμε τους ασθενείς για ένα χρονικό διάστημα 3.7±2.6 έτη. Κατά τη βασική μελέτη ένταξης δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των ασθενών με πρωτοεμφανιζόμενη κολπική μαρμαρυγή και αυτών που παρέμειναν σε φλεβοκομβικό ρυθμό, εκτός από τις διαστάσεις του αριστερού κόλπου 54±8 έναντι 43± 6mm, p=0.002. Πολυπαραγοντική ανάλυση κατέδειξε ότι μόνο η τελοσυστολική διάμετρος της αριστερής κοιλίας ήταν ανεξάρτητος προγνωστικός δείκτης πρωτο-εμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής. Η πρωτο-εμφανιζόμενη κολπική μαρμαρυγή δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ως ανεξάρτητος δείκτης ολικής θνητότητας (p<0.8). Αποδείχτηκε όμως ανεξάρτητος προγνωστικός δείκτης τόσο των κατάλληλων όσο και των μη κατάλληλων εκφορτίσων της ΕΑΣ (p<0.02 και p<0.01 αντίστοιχα).

ΣυμπεράσματαΤα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι η πρωτο-εμφανιζόμενη κολπική μαρμαρυγή σε ασθενείς με μη Ισχαιμική Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια και Εμφυτεύσιμη Απινιδωτική Συσκευή δεν επηρεάζει την ολική θνητότητα, αλλά συνδέεται ανεξάρτητα με αυξημένο αριθμό κατάλληλων και μη κατάλληλων εκφορτίσεων της ΕΑΣ.

09. ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΑΠΙΝΙΔΩΤΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑ

Ε. Χατζηνικολάου-Kοτσάκου, Θ. Μπελεβεσλής, Γ. Μπομπότης, Ε. Ρέππας, Γ. Μόσχος, Α-Δ. Μαυρογιάννη, Κ. Τσακιρίδης

Ηλεκτροφυσιολογικό Εργαστήριο, Κλινική ‘Αγιος Λουκάς - Θεσσαλονίκη

ΕισαγωγήΗ εμφύτευση αυτομάτου καρδιακού απινιδωτού (ΑΚΑ) θεωρείται θεραπεία εκλογής για τους περισσότερους ασθενείς που παρουσιάζουν κοιλιακή ταχυκαρδία (ΚΤ) οδηγούσα σε συγκοπτικό επεισόδιο. Οι πληροφορίες πάντως για το ποσοστό των υποτροπών και τα αίτια των συγκοπτικών επεισοδίων που εμφανίζονται μετά την εμφύτευση του ΑΚΑ σε αυτούς τους ασθενείς είναι περιορισμένες.

50

ΜέθοδοςΕπανεξετάσαμε τα κλινικά δεδομένα και τα αρρυθμικά επεισόδια που κατεγράφησαν από τον ΑΚΑ σε 45 συνεχόμενους ασθενείς (58±21 έτη, 32 άνδρες) με αυτόματη ΚΤ που προκάλεσε συγκοπτικό επεισόδιο. Όλοι οι ασθενείς είχαν ισχαιμική νόσο (19 προηγούμενο έμφραγμα μυοκαρδίου) με μέση τιμή κλάσματος εξώθησης της αριστεράς κοιλίας 34±18%. Ο μέσος αριθμός συγκοπτικών επεισοδίων προ της εμφύτευσης του ΑΚΑ ήταν 1.8 ±1.0 ανά ασθενή.

Σε όλους τους ασθενείς στον προγραμματισμό της συσκευής συμπεριελήφθη ζώνη αντιταχυκαρδιακής βηματοδότησης. Μια ζώνη ΚΤ με κύκλο αναγνώρισης > 300 ms και δύο αντιταχυκαρδιακά σχήματα βηματοδότησης (ΑΤΒ) προγραμματίστηκαν σε όλους τους ασθενείς. Το πρώτο σχήμα περιελάμβανε 3 αλληλουχίες Burst, 12 συστολών στα 89% του κύκλου της ΚΤ, και 3 αλληλουχίες ramp, 10 συστολών στα 81 %του κύκλου της ΚΤ με 10 ms decrement, ακολουθούμενα από χαμηλής και υψηλής ενέργειας καρδιομετατροπή. Και μια ζώνη ΚΜ με κύκλο αναγνώρισης >270ms.

ΑποτελέσματαΣε μια περίοδο παρακολούθησης 31±21 μήνες, 3 ασθενείς κατέληξαν. Η συγκοπή υποτροπίασε σε 16 ασθενείς (35%) και σε 9 από αυτούς σχετίζετο με την αρρυθμία. Σε 2 ασθενείς ήταν αποτέλεσμα κοιλιακής μαρμαρυγής (ΚΜ) και σε 7 ασθενείς αποτέλεσμα της ΚΤ. Έξη από αυτά τα επεισόδια μετέπεσαν σε ΚΜ λόγω επιτάχυνσης συνεπεία της ΑΤΒ. Ο μέσος αναγνωρισθείς κύκλος ταχυκαρδίας ήταν 290ms. Η μέση διάρκεια του επεισοδίου στα συγοπτικά επεισόδια ήταν 90 s ενώ στα μη συγκοπτικά η διάρκεια ήταν 30 s.Στους υπόλοιπους ασθενείς η συγκοπή οφείλετο σε εμφάνιση ταχυκαρδίας έξω από τη ζώνη προγραμματισμού ή σε μη αρρυθμιολογικά αίτια.

ΣυμπεράσματαΥποτροπή συγκοπτικών επεισοδίων μετά εμφύτευση ΑΚΑ είναι συνήθης σε ασθενείς με ΚΤ συνοδευόμενη από συγκοπή. Σε αυτή την κατηγορία ασθενών η υποτροπή της συγκοπής Οφείλεται συνήθως σε προαρρυθμία συνεπεία της αντιταχυκαρδιακής βηματοδότησης.

51

10. ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΔΕΝΟΣΙΝΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΝΟΣΟΥΝΤΟΣ ΦΛΕΒΟΚΟΜΒΟΥ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ Η ΟΧΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΣΥΓΚΟΠΗΣ

Α. Αντωνιάδης, Ν. Φραγκάκης, Ι. Δεληθανάσης, Ν. Λιακόπουλος, Κ. Τζώρτζης, Π. Γιαννακοπούλου, Γ. Κατσαρής

Β΄ Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. Γ. Παπανικολάου Θεσσαλονίκης

ΣκοπόςΗ μελέτη της επίδρασης της αδενοσίνης σε ασθενείς με σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου (SSS) σε σχέση με το ιστορικό συγκοπτικών/προσυγκοπτικών επεισοδίων (ΣΕ).

Ασθενείς και μέθοδοςΜελετήθηκαν 19 ασθενείς με SSS και ιστορικό ΣΕ (ομάδα Α) και 8 χωρίς ΣΕ (ομάδα Β). Υπολογίστηκε ο διορθωμένος χρόνος ανάνηψης του φλεβοκόμβου (CSNRT) μετά Τιμές CSNRT >525msec θεωρήθηκαν παθολογικές. Oμάδα ελέγχου για την ομάδα κολπική βηματοδότηση και μετά ενδοφλέβια χορήγηση αδενοσίνης 0.15 mg/kg. Α αποτέλεσαν 8 άτομα με συγκοπή αγνώστου αιτιολογίας, ενώ για την ομάδα Β 12 άτομα χωρίς SSS που υποβλήθηκαν σε ηλεκτροφυσιολογική μελέτη για άλλες παθήσεις.

ΑποτελέσματαΗ δοκιμασία αδενοσίνης εμφάνισε συγκρίσιμη με την ηλεκτροφυσιολογική μελέτη διαγνωστική χρησιμότητα (ευαισθησία, ειδικότητα θετική και αρνητική προγνωστική αξία) τόσο στους ασθενείς με ιστορικό ΣΕ όσο και στους ασθενείς χωρίς ΣΕ. Το μέσο CSNRT της ηλεκτροφυσιολογικής μελέτης ήταν παρόμοιο στις ομάδες Α και Β (1541±2381msec έναντι 386±189msec, p=0.11) ενώ αυτό μετά χορήγηση αδενοσίνης ήταν σημαντικά μεγαλύτερο στην ομάδα Α (5224±5867msec έναντι 388±504msec, p=0.016).

ΣυμπεράσματαΗ δοκιμασία αδενοσίνης αποτελεί αξιόλογη μη επεμβατική εναλλακτική επιλογή στη διαγνωστική διερεύνηση ασθενών με SSS, με και χωρίς ΣΕ. Ωστόσο, σε αντίθεση με την κολπική βηματοδότηση, η κατασταλτική δράση της αδενοσίνης στο φλεβόκομβο είναι πιο εξεσημασμένη σε ασθενείς με ιστορικό ΣΕ.

52

11. ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΕΝΗΨΑΝ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΔΑΦΟΣ ΟΞΕΟΣ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ

Θ. Μπελεβεσλής, Γ. Μόσχος, Ε. Ρέππας, Ε. Χατζηνικολάου, Ν. Μπρέλλας, Ε. Μακρυγιάννης, Δ. Κουλαξής, Κ. Τσακιρίδης, Μ. Τσελεντάκης


ΣκοπόςΗ έκβαση των ασθενών που επιπλέκονται με καρδιακή ανακοπή σε έδαφος οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου, παραμένει πτωχή, κυρίως λόγω της χαμηλής συχνότητας επιτυχούς καρδιοπνευμονικής ανάνηψης. Κλινικές παρατηρήσεις υποστηρίζουν ότι η άμεση επαναιμάτωση του μυοκαρδίου, μπορεί να βελτιώσει την πρόγνωση αυτών των ασθενών. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να εκτιμήσει την έκβαση της άμεσης επαναιμάτωσης του μυοκαρδίου με διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση, μετά από επιπλοκή καρδιακής ανακοπής σε οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου.

12. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΟΣΗΣ ΕΦΟΔΟΥ ΔΙΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΣΚΙΑΣΤΙΚΟ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΛΑΦΡΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Θ. Μπελεβεσλής, Γ. Μόσχος, Ε. Ρέππας, Ε. Χατζηνικολάου, Α.Δ. Μαυρογιάννη, Δ. Γιαννόγλου, Π. Κυριακίδης, Σ. Ολαλέρε, Μ. Τσελεντάκης


ΣκοπόςΣτόχος μας ήταν να δείξουμε αν η δόση εφόδου διτανθρακικών επιπρόσθετα με την ενυδάτωση με φυσιολογικό ορό, μπορεί να προστατέψει τη νεφρική λειτουργία από την εμφάνιση νεφροπάθειας από σκιαστικό.

Μέθοδος163 ασθενείς με ελαφρά νεφρική ανεπάρκεια (κρεατινίνη ορού >1,1 με <2,0 mg/dl), που υποβλήθηκαν σε αγγειοπλαστική, χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα εκτός από την κλασική ενυδάτωση με φυσιολογικό ορό, έγινε και εφάπαξ δόση διτανθρακικών (20mEq) αμέσως πριν την έκθεσή τους στο σκιαστικό (Ομάδα Α, η=82) ενώ στη δεύτερη ομάδα έγινε η κλασική ενυδάτωση (Ομάδα Β, η=81).

53

Ο πρωταρχικός στόχος ήταν η διερεύνηση της παρουσίας νεφροπάθειας από σκιαστικό που ορίζεται ως η αύξηση της Κρεατινίνης ορού >25% ή >0,5 mg/dl σε σχέση με την αρχική της τιμή, 7 ημέρες μετά την αγγειοπλαστική.

ΑποτελέσματαΗ επίπτωση νεφροπάθειας από σκιαστικό ήταν χαμηλότερη στην ομάδα Α απ’ ότι στην ομάδα Β (2,3% έναντι 12,5%, ρ=0,019). Η επίπτωση κλινικών επιπλοκών (οξύ πνευμονικό οίδημα, οξεία νεφρική ανεπάρκεια και θάνατος σε 7 ημέρες) δε διέφερε σημαντικά στις δύο ομάδες (0% έναντι 1,2%).

ΣυμπέρασμαΗ ενδοφλέβια έγχυση διτανθρακικών επιπρόσθετα της κλασικής ενυδάτωσης με φυσιολογικό ορό φαίνεται να είναι αποτελεσματικότερη για την προστασία νεφροπάθειας από σκιαστικό, σε σχέση με την κλασική ενυδάτωση μόνο, σε ασθενείς με ελαφρά νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική.

13. ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΔΙΧΑΣΜΩΝ ΣΤΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑIΑ ΑΓΓΕΙΑ- (BIFURCATIONS)

Γ. Μπάμπας, Εμ. Σιδόπουλος

Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης

ΣκοπόςΗ αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων που περιλαμβάνει εκφύσεις δευτερευόντων αγγείων, ποικίλης διαμέτρου και μήκους, αποτελεί θέμα συζητήσεων για την βραχυπρόθεσμη και μακροχρόνια έκβαση –επιτυχία, της αγγειοπλαστικής.

Μέθοδοι και αποτελέσματα180 ασθενείς-72 ασθενείς(40%) με νόσο στον πρόσθιο κατιόντα κλάδο(LAD) και διαγώνιο κλάδο,68 ασθενείς (37,7%) στην περισπώμενη αρτηρία (Lcx) και αμβλύ επιχείλιο, 12 ασθενείς (6,7%) στη δεξιά στεφανιαία αρτηρία (RCA) και οπίσθιο κατιόντα κλάδο, και 28 ασθενείς (15,6%) νόσο στελέχους στο ύψος έκφυσης του LAD και Lcx,- αντιμετωπιστήκαν στο αιμοδυναμικό εργαστήριο με χρήση DES, εφαρμόζοντας mini crush technique ή provisional T-stenting ή cullote technique ανάλογα με την ανατομία της περιοχής.

Παρακολουθήσαμε την κλινική πορεία των ασθενών για δύο έτη, όπου διαπιστώθηκε ότι ήταν ελεύθεροι μείζονων καρδιακών συμβαμάτων (MACE).

54

ΣυμπέρασμαΗ επιλογή της κατάλληλης μεθόδου - τεχνικής αντιμετώπισης των διχασμών, συνοδεύεται από πολύ καλά αποτελέσματα στον ένα χρόνο παρακολούθησης των ασθενών.

14. ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΕΝΔΟΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΩΜΑΛΗ ΕΚΦΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ.

Χ. Γραΐδης1, Δ. Δημητριάδης1, Α. Ντάτσιος2, Β. Καρασαββίδης2, Φ. Οικονόμου2, Χ. Μπασαγιάννης2, Γ. Σπυρομήτρος2, Κ. Βολουδάκης2, Ι. Βογιατζής2, Ν.Χαμουρατίδης1


ΕισαγωγήΗ ανώμαλη έκφυση της περισπώμενης αρτηρίας (ΠρΑ) από το δεξιό κόλπο του Valsalva (ΔΚV) αποτελεί το συχνότερο τύπο από τις συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών και θεωρείται καλοήθης. Η συχνότητα αυτής της παραλλαγής σε σειρές ασθενών που έχουν υποβληθεί σε στεφανιογραφικό έλεγχο υπολογίζεται ότι κυμαίνεται μεταξύ 0,18-0,67%. Συνήθως το εγγύς τμήμα της ανώμαλης ΠρΑ έχει πορεία όπισθεν της αορτικής ρίζας και διάφορες εργασίες έχουν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα όσον αφορά την προδιάθεση για ανάπτυξη σημαντικών αθηροσκληρυντικών αλλοιώσεων στο τμήμα αυτό. Η διενέργεια διαδερμικής στεφανιαίας παρέμβασης σε ΠρΑ με ανώμαλη έκφυση ενέχει επιπλέον τεχνικές δυσκολίες για τον επεμβατικό καρδιολόγο, που αφορούν κυρίως την καλή στήριξη του οδηγού καθετήρα για την προώθηση των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν.

Υλικά και ΜέθοδοιΣτη χρονική περίοδο 1η Ιανουαρίου 2004 ως 31η Ιουλίου 2009 τέσσερις (4) ασθενείς υποβλήθηκαν σε αγγειοπλαστική και εμφύτευση ενδοστεφανιαίων προθέσεων σε περισπώμενη αρτηρία, η οποία εκφύονταν από το δεξιό κόλπο του Valsalva, επί συνόλου 1980 διαδερμικών παρεμβάσεων (συχνότητα 0,2%).

ΑποτελέσματαΟι ασθενείς ήταν άρρενες μέσης ηλικίας 61.75±17.67 ετών (εύρος: 36 ως 76). Στις τρεις περιπτώσεις η κύρια βλάβη στόχος εντοπίζονταν στο εγγύς τμήμα της ανώμαλης ΠρΑ όπισθεν της αορτικής ρίζας, ενώ σε μία περίπτωση κριτική βλάβη υπήρχε σε έναν μεγάλου μεγέθους, αμβλύ επιχείλιο κλάδο. Σε δύο ασθενείς

55

παρατηρήθηκε ξεχωριστή έκφυση της ΠρΑ από τη δεξιά στεφανιαία αρτηρία (ΔΣΑ) εντός του ΔΚV, σε έναν ασθενή η ΠρΑ και η ΔΣΑ είχαν κοινό στόμιο, ενώ στο τέταρτο ασθενή η ΠρΑ εκφύονταν από το εγγύς τμήμα της ΔΣΑ. Οι οδηγοί καθετήρες που χρησιμοποιήθηκαν Judkins (JR 4) και Amplatz (AR 1,2) παρείχαν ικανοποιητική στήριξη, αν και σε μία περίπτωση έγινε προώθηση οδηγού σύρματος στη ΔΣΑ με σκοπό την καλύτερη σταθεροποίηση του οδηγού καθετήρα για την προώθηση των υλικών στη ΠρΑ (τεχνική δύο συρμάτων, Das and Wysham). Η μέση διάμετρος των προθέσεων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν 2.56±0.1mm και το μέσο μήκος τους 35±10.3mm (εύρος: 23-48mm). Ένας εκ των τεσσάρων ασθενών είχε σημαντικές βλάβες και στη ΔΣΑ και το πρόσθιο κατιόντα κλάδο οι οποίες αντιμετωπίσθηκαν επιτυχώς, ενώ επίσης ένας ασθενής είχε ιστορικό προηγηθείσης αορτοστεφανιαίας παράκαμψης.

Το τελικό αγγειογραφικό αποτέλεσμα ήταν άριστο και στις τέσσερις περιπτώσεις. Σε μια χρονική περίοδο κλινικής παρακολούθησης 20±12.8 μηνών (εύρος: 7-41μήνες) δεν παρατηρήθηκαν μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα, ενώ σε έναν ασθενή ο αγγειογραφικός επανέλεγχος 12 μήνες αργότερα έδειξε άριστη διατήρηση του αποτελέσματος της προηγηθείσης αγγειοπλαστικής.

ΣυμπεράσματαΗ διενέργεια αγγειοπλαστικής και εμφύτευση ενδοστεφανιαίων προθέσεων σε περισπώμενη αρτηρία με ανώμαλη έκφυση είναι εφικτή με καλά βράχυ- και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μεγάλη σημασία ωστόσο έχει η σωστή επιλογή οδηγού καθετήρα καθώς και η χρησιμοποίηση τεχνικών που οδηγούν σε βέλτιστη στήριξη.

56

57

58

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

Αντωνιάδης Α. 10Βογιατζής Ι. 14Βολουδάκης Κ. 5, 6, 14 Γιαννακοπούλου Π. 10Γιαννόγλου Δ. 12Γουργιώτης Κ. 5Γραΐδης Χ. 5, 6, 14Δάρδας Π. 1Δεληθανάσης Ι. 10Δημητριάδης Δ. 5, 6, 14Κάβουρας Ν. 7Καλτσάς Ε. 2Καραπατσούδη Ε. 8Καρασαββίδης Β. 5, 6, 14Κατσαρής Γ. 10Κολωνας Δ. 3Κουλαξής Δ. 11Κυριακίδης Π. 12Λιακόπουλος Ν. 10Μακρίδης Π. 8Μακρυγιάννης Ε. 11Μαυρογιάννη Α.-Δ. 2, 9, 12Μεζίλης Ν. 1Μόσχος Γ. 2, 3, 8, 9, 11, 12Μπάμπας Γ. 4Μπάμπας Γ. 13Μπασαγιάννης Χ. 5, 6, 14Μπελεβεσλής Θ. 2, 3, 8, 9, 11, 12Μπομπότης Γ. 9Μπρέλλας Ν. 2, 3, 11Νινιός Β. 1Ντάτσιος Α. 5, 6, 14Ντουλούλης Χ. 3Οικονόμου Φ. 5, 6, 14Ολαλέρε Σ. 12Παπαβασιλείου Β. 3Ρέππας Ε. 2, 3, 8, 9, 11, 12Ρουμελιώτη Χ. 7Σιδόπουλος Ε. 4, 13Σουργκούνης Α. 2Σπυρομήτρος Γ. 5, 6, 14

59

Τζώρτζης Κ. 10Τσακιρίδης Κ. 8, 9, 11Τσελεντάκης Μ. 2, 3, 11, 12Τσικαδέρης Δ. 1Φραγκάκης Ν. 10Χαμουρατίδης Ν. 5, 6, 14Χάντας Α. 8Χατζηνικολάου-Κοτσάκου Ε. 2, 3, 8, 9, 11, 12Ψήφος Β. 5, 6

60

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

61

62

63

64

Documents

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - iice.gr · ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με ιδιαίτερη έμφαση στη χρησιμότητά