84
ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİ 2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi Özel Öğretim Yöntemleri– II HAZIRLAYAN Ali DURNA 2009215009 Öğr . Gör.: Tijen AKADA

öğRenci özellikleri

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: öğRenci özellikleri

ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİ

2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı

Bahar Dönemi

Özel Öğretim Yöntemleri– II

HAZIRLAYAN

Ali DURNA 2009215009

Öğr. Gör.: Tijen AKADA

Page 2: öğRenci özellikleri

HEDEF VE KAZANIMLAR(1/2)

2

1. Eğitimin tanımını yapabilecek

2. Öğretimin tanımını yapabilecek

3. Öğrenmenin tanımını yapabilecek

4. Birtakım öğrenci özelliklerini sayabilecek

5. Öğrenci özelliklerinin eğitimdeki önemini kavrayacak

6. Öğrenci özelliklerinin yararlarını sayabilecek

Page 3: öğRenci özellikleri

3

7. Öğrenci özelliklerini bilmenin önemini kavrayabilecek

8. Yaş ve cinsiyetin öğrenme üzerindeki etkilerini öğrenecek.

9. Piaget’ nin bilişsel gelişim evrelerini sayabilecek.

10. Bilişsel gelişim kuramını kavrayacak

11. Piaget’ nin bilişsel gelişim evrelerini anlatabilecek

12. Düşünme stillerini anlatabilecek

13. Sağ ve sol beyin özelliklerini sayabilecek

HEDEF VE KAZANIMLAR(2/2)

Page 4: öğRenci özellikleri

ÖNCELİKLE

4

Eğitim Nedir?

Öğretim Nedir?

Öğrenme Nedir?

* Ortak özne: birey – öğrencidir.

Page 5: öğRenci özellikleri

ÖNCELİKLE

5

Niçin öğrenci özelliklerini bilmeliyiz?

Page 6: öğRenci özellikleri

Öğrenci Özelliklerini Bilmenin Önemi

6

Öğrencilerin, özelliklerinden dolayı birbirinden farklı öğrenebileceğini biliyoruz.

Bazı bireylerin görsel bazılarının işitsel öğrenmesi gibi.

Hedef öğrenmelere ulaşmak için verilecek eğitimin öğrenci özelliklerine uygun olması gerekir.

3 yaşındaki çocuğa problem çözdürmek hazır bulunuşluğunun eksikliğinden dolayı saçma olacaktır.

Page 7: öğRenci özellikleri

Öğrenci Özelliklerini Bilmenin Önemi

7

Bir örnekle; bilgisayarımıza yükleyeceğimiz herhangi bir program için hem işletim sistemleri hem donanım uyumluluğunu göz önünde bulundurmamız gerekir.

Page 8: öğRenci özellikleri

1. BİLİŞSEL GELİŞİM

8

Bazı kaynaklarda “zihinsel gelişim” olarak anılmaktadır.

Bilişsel sözcüğü, akıl ve bilgi, bellek, akıl yürütme, anımsama, unutma, sorun çözme, kavramlar arası ilişkileri kurma ve düşünce gibi zihinsel işlevleri tanımlar.

Bilişsel Gelişim ise yaşla birlikte bu süreçlerde olan değişimlerdir.

Page 9: öğRenci özellikleri

BİLİŞSEL GELİŞİM

9

Bireyin çevresindeki dünyayı anlamasını ve öğrenmesini sağlayan, zihinsel işlevlerindeki* gelişimdir.

Bireydeki akıl yürütme, düşünme, hafıza, ve dildeki değişmeler vb kapsar.

Kısaca, yaparken ağırlıklı olarak zihnimizi kullandığımız bütün etkinlikleri kapsar.

Page 10: öğRenci özellikleri

BİLİŞSEL GELİŞİM

10

Bilişsel gelişim, bebeğin reflekslerden ibaret olan ve kendisiyle etrafındaki nesne ve kişileri ayırt edemediği basit zihinsel becerilerinden - hastalıklara çareler bulan tıp uzmanlığına, Nobel ödülü kazanan bilim ve sanat insanlarına nasıl bir süreç takip ederek ve ne tür yaşantılardan geçerek dönüştüğümüzü betimleme çabasındadır.

Page 11: öğRenci özellikleri

Bilişsel Gelişim Kuramları

11

Öğrenciler bilişsel gelişimlerine göre bazı farklılıklar gösterir. Bu farklılıkları ele alan birçok kuram vardır.

Bruner, Vygotski, Perry bunlardan bazıları iken; en önemli ve en yaygın kabul gören kuram Piaget’ nin “Bilişsel Gelişim Kuramı” dır.

Page 12: öğRenci özellikleri

A. Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı

12

JEAN PİAGET(1896-1980)

Page 13: öğRenci özellikleri

JEAN PİAGET HAKKINDA

13

50 kitap, sayısız makale ve en az 30 fahri doktora..

Kuramını kendi çocukları ve diğer çocuklarla 50 yılı aşkın bir süre boyunca yaptığı çalışmaları neticesinde oluşturdu.

Piaget insanın bilişsel gelişimi gibi kapsamlı bir teorinin kurucusu olarak yirminci yüzyılın en önemli bilim insanlarından biri olarak anılır.

Nitekim Time dergisi Piaget’ yi 20. yüzyılın en önemli 100 bilim insanı arasında andı.

Page 14: öğRenci özellikleri

Konu Analizi

14

KPSS’de bu bölümden her yıl ortalama 2-3 soru gelmektedir.

Bu bölümdeki sorular genellikle bilgi veyaörnek verilerek sorulan yarı bilgi sorusuşeklindedir.

Page 15: öğRenci özellikleri

Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı

15

Piaget önce zekâyı tanımlamakla işe başlamış ve daha sonrabilişsel gelişim kuramını geliştirmiştir.

Piaget zekâyı, çevreye uyum sağlayabilme yeteneği olaraktanımlamıştır.

Page 16: öğRenci özellikleri

Piaget: İnsanın Bilişsel Yetenekleri

16

Piaget çocuk aklının yetişkinlerin bir minyatürü olmadığını ve düşünüş tarzlarının kendilerine has olduğu fikrini ortaya attı.

Piaget çalışmalarında, şu soru üzerinde çok fazla düşünmüştür:

“Çocuklar dünyaya geldiklerinde hiç bir şey bilmezler. Peki ne oluyor da bu durumdan yetişkin gibi düşünme düzeyine ulaşabiliyorlar?”

Sorunun cevabı: “Zihinsel Gelişim Dönemleri”dir.

Page 17: öğRenci özellikleri

Piaget: İnsanın Bilişsel Yetenekleri

17

Piaget “Düşünme nasıl gerçekleşiyor? ” sorusuna yanıt ararken bütün çocukların aynı basamaklardan geçerek dünyayı keşfettiklerini, benzer hataları yaptıklarını ve sorunlara benzer çözümler bulduklarını belirtmektedir.

Page 18: öğRenci özellikleri

Bilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar

18

Piaget’e göre insan şu yetenekleri ile dünyaya gelir:

1. Şemalar *

2. Özümleme (Asimilasyon) *

3. Uyumsama (Akomodasyon) *

4. Dengeleme *

5. Örgütleme

Page 19: öğRenci özellikleri

ŞEMALAR (1/4)

19

Çevreyle etkileşim sonucu oluşan, yeni gelen bilgilerin yerleştirileceği bir zihinsel çerçeve veya kalıptır. Bu şemalar örgütlenmiş davranış ve düşünce kalıplarıdır.

*Şemalar en temel zihinsel yapılardır.

EMMEYAKALAMA

REFLEKSİ

*Sahip olduğumuz ilk şemalar emme ve yakalama refleksleridir. Bu şemaları insan doğuştan getirir.

Page 20: öğRenci özellikleri

ŞEMALAR (2/4)

20

Çocuğun çevresi ile etkileştikçe geliştirdiği davranış ve düşünce kalıplarına karşılık gelir.

Şemalar sadece bilişsel değil, psikomotor ve duyuşsal da olabilir.

İnsan olgunlaştıkça şemaları artar

Page 21: öğRenci özellikleri

ŞEMALAR (3/4)

21

İki aylık bebeğe çıngırak verdiğinizde onu yakalayıp ağzına götürecek ve emecektir. Çünkü bu uyarıcıyla ilgilenmesi için uygun şema; yakala ve emme şemasıdır.

Page 22: öğRenci özellikleri

ŞEMALAR (4/4)

22

Piaget’ e göre Bilişsel gelişim bir denge kurma sürecidir. Bu dengeleme sürecinin kesintisiz ilerleyebilmesi için karşılaşılan yeni durumlara uyum sağlamak gerekir.

Piaget’ ye göre insanlar var olan şemalarına uygun olmayan durum ve bilgilerle karşılaştıklarında zihinsel dengeleri bozulur.

Bu dengeyi tekrar oluşturmak için 3 mekanizmadan birini kullanırlar. Bunlar:

Uyumsama – Akomodasyon

Özümleme – Asimilasyon

Reddetme

Page 23: öğRenci özellikleri

Uyum Sağlama

23

(Bukalemunun ortama göre renk değiştirmesi)

Page 24: öğRenci özellikleri

A. ÖZÜMLEME (Asimilasyon)

24

Bireyin ilk kez karşılaştığı bir durumu, nesneyi, olayı ya da bilgiyi, kendisinde önceden var olan şemalarla açıklamasıdır.

Birey yeni karşılaştığı bu durumları daha önceki benzer şemalarayerleştirerek bir genelleme yaparak açıklamaya çalışır. Yaniözümleme, şema içinde bir değişikliğe sebep olmaz. Bu nedenleşemanın ürettiği şemaya ait davranış ve düşüncede değişiklik deolmaz.

Page 25: öğRenci özellikleri

ÖZÜMLEME (Asimilasyon)

25

Mesela; kedinin dört ayaklı bir hayvan olduğunu bilenyani kedi ile ilgili bir şemaya sahip olan bir çocuk, ilk defagördüğü bütün dört ayaklı hayvanlara(köpek, at, aslan, leopar) kedi der (genelleme), yaniözümler.

Page 26: öğRenci özellikleri

B. UYUMSAMA (Akomodasyon)

26

Mevcut şemayı yeni durumlara göre yeniden biçimlendirme süreci veya yeni şemaların oluşturulması sürecidir. Uyumsamada yeni şemalar oluşturulur veya daha önceki şemaların kapsamı ve nitelikleri değiştirilir.

Uyumsama, karşılaşılan bir durumda eski şema işe yaramadığında ortaya çıkmaktadır ve böylece yeni şemalar zorunlu olarak oluşturulmaktadır.

Page 27: öğRenci özellikleri

UYUMSAMA

27

Mesela; köpeklere kedilere davrandığı gibi davranan çocuk, köpeğe yemesi için süt verir, ancak onun havladığını, kemik yediğini görünce (ayırt etme) köpeği kedi şemasından çıkarır, ayrı bir köpek şeması oluşturur.

Page 28: öğRenci özellikleri

28

Özümleme bir nevi genelleme (davranışçı kuramcılara göre) iken Uyumsama ayırt etme (davranışçı kuramcılara göre) dir.

Mesela; zebrayı çizgili eşek olarak algılamak özümleme (bir nevi genelleme), iken zebra ile eşek arasındaki farklılıkları fark edip ayrı bir şema kurmak uyumsama (bir nevi ayırt etme) dir.

Page 29: öğRenci özellikleri

DENGELEME

29

Çocuk için yeni olan her şey dengeyi bozar, özümleme veuyumsama ile denge yeniden sağlanır.

Öğrenme büyük ölçüde dengenin bozulmasına ve yeniden dengelenmesine bağlıdır.

Yeni durum Denge bozulur Öğrenme Dengeleme

Page 30: öğRenci özellikleri

Denge

Dengesizlik

Adaptasyon

Özümleme Uyumsama

Denge

Dengeleme Diyagramı

30

Page 31: öğRenci özellikleri

ÖRGÜTLEME

31

Zihindeki düşünce ve bilgi parçacıklarını sistematik ve tutarlı hale getirmek için birleştirme ve ilişkilendirme eğilimidir.

Page 32: öğRenci özellikleri

ÖRGÜTLEME

32

Mesela; küçük bir çocuk önceleri sadece araba şemasına sahipken, deneyimleri sonrasında kamyon, otobüs, tren, traktör, dozer, tır gördükçe bunları kendi içinde gruplara ayırarak organize eder; iş araçları (dozer, traktör), yük taşıtları (kamyon, tır), toplu taşıma araçları (otobüs, tren) gibi çeşitli gruplara ayırır.

ARABA

Dozer Kamyon Otobüs

İŞ ARAÇLARI

YÜK TAŞITLARI

TOPLU TAŞIMA

Traktör Tır Tren

Page 33: öğRenci özellikleri

BİLİŞSEL GELİŞİM EVRELERİ

33

Piaget evrensel (her toplum ve kesimde aynı şekilde) olarak insanların dört dönemden geçerek refleksif motor tepkilerle başlayan ve soyut düşünmeye dek devam eden bir süreç arz ettiğini savunur (Woolfolk, 2004).

1 2 3 4

Page 34: öğRenci özellikleri

34

Zihinsel gelişim yavaş ve aşamalıdır.

Bir aşamada elde edilenler sonraki aşamaların temelini oluşturur.

Zihinsel gelişim evreleri hiyerarşiktir.

Gelişimde bireysel farklılıklar görülebilir.

Dönemlerin sırası değişmez, her birey, evreleri atlamadan sırayla izler.

Piaget‘e göre çocuk, basitten karmaşığa doğru bir sıra içinde bilişsel gelişimini sürdürür.

PİAGET’in BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ ve ÖZELLİKLERİ

Page 35: öğRenci özellikleri

Bilişsel Gelişim Dönemleri

35

1. Duyusal motor dönem (0 - 2 yaş)

2. İşlem öncesi dönem (2 - 7 yaş)

3. Somut işlemler dönemi (7 - 11 yaş)

4. Soyut işlemler dönemi (11 yaş ve üzeri)

Page 36: öğRenci özellikleri

Bilişsel Gelişim Dönemleri

36

Page 37: öğRenci özellikleri

I. DUYUSAL MOTOR DÖNEM (0- 2 YAŞ)

37

Konuşmaya başlamadan önceki aşamadır.

Bebek dünyaya geldiği zaman, yepyeni bir çevreyle karşılaşır. Bu da bebekte biraz endişe, korku, stres gibi durumları yaratır. Bu nedenle bebeğin ilk yaptığı şey çevreye uyum sağlamayı öğrenmektir.

Dilin kazanılmasıyla yeni bir döneme geçilir.

Page 38: öğRenci özellikleri

Duyusal Motor Dönem Özellikleri

38

Öğrenme ve problem çözme yeteneğiBebek dünyayı duyarak, hissederek, yaparak yani duyu

ve motor davranışlara göre öğrenir, problem çözme yöntemiise deneme-yanılmadır.

Page 39: öğRenci özellikleri

Duyusal Motor Dönem Özellikleri

39

Döngüsel tepkiler ortaya koyma

Mesela; tabağın kenarına kaşıkla vurduğunda çıkan ses çocuğun hoşuna gidebilir ve çocuk her sofraya otur­duğunda bu davranışı tekrarlayabilir. Veya bebeğin oyuncak çıngırağını ilk defa salladığında çıkan sesin hoşuna gitmesi ve bu davranışı daha sonra da yapmasıdır

Page 40: öğRenci özellikleri

Duyusal Motor Dönem Özellikleri

40

Ertelenmiş Taklit

Çocuk, başlangıçta sadece görebildiklerini taklit eder. İlerleyen zamanlarda, görmüş olduğu bir olayı kendi kendine tekrar edebilir. Buna ertelenmiş taklit denir. Ertelemiş taklit bebeğin yaşadığı olayı aklında tuttuğunu gösterir ve bu önemli bir zihinsel beceridir.

Kendisini dış dünyadan ayırt etme

Refleksif davranıştan amaçlı davranışa geçme

Deneme yanılma ile öğrenme

Page 41: öğRenci özellikleri

Duyusal Motor Dönem Özellikleri

41

Duyu organlarıyla oyuncak ayıyı algılamadığı için varlığından habersizdir.

Nesne devamlılığını kazanma9-10. aylarda nesnelerin sürekliliği (kalıcılığı) kazanılır. Bu

bebeğin belleği kullanmaya başladığını gösterir.

Page 42: öğRenci özellikleri

Zihinsel Gelişim Refleks Davranışlar (Emme, tutma)

Bilinçli Davranışlara Geçiş

0 – 6 aylar

6 – 8 aylardan sonra

Nesne Devamlılığı

Döngüsel/ Devresel Tepkiler

Taklit/Ertelenmiş

Taklit

İşlem Öncesi Dönemde Bilişsel Gelişim

İşlem Öncesi Dönemde Bilişsel Gelişim Diyagramı

42

Page 43: öğRenci özellikleri

ÖZET

43

Çevreye uyum esastır.

Reflekslerden amaçlı davranışlara geçilir.

Duyuşsal ve bedensel koordinasyon sağlanır.

Nesnelerin kalıcılığı (sürekliliği) kazanılır.

Doğadan ayrışma vardır.

Yaparak-yaşayarak öğrenme görülür.

Deneme-yanılma problem çözmesi vardır.

Devresel ve döngüsel tepkiler görülür.

Devresel tepkilerden alışkanlara geçilir.

Model alma ve taklit etme görülür.

Ertelenmiş ve hedefe yönelik taklit başlar.

Duyusal Motor Dönem

(0 - 24 ay)

Page 44: öğRenci özellikleri

II. İŞLEM ÖNCESİ DÖNEM (2 - 7 YAŞ)

44

* Piaget “işlem” terimi mantıksal düşünme olarak ele almaktadır.

Page 45: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (1/10)

45

Sembolleri kullanma

Dili kullanmaya başlar: Konuşur.

Resim yaparak kendini ifade eder.

Sembolik zeka, düşünme ve oyun gelişimi başlar.

Mesela; TV kumandasına çok meraklı bir çocuğun eline geçtiği

terliğe kumanda gibi anlamlar yüklemesi (sembolik zeka/düşünme:

iç temsil).

Page 46: öğRenci özellikleri

46

Benmerkezci düşünme

Çocuklar bu dönemde kendi görüşlerinin mümkün olan tek görüş olduğunu düşünürler.

Kendi bildiklerini – gördüklerini - duyduklarını başkalarının da bildiğini – gördüğünü - duyduğunu varsayarlar.

Örnek: Güneş neden var? diye sorduğunuzda;

Beni (ya da bizi) ısıtmak için, diye cevaplarlar.

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (2/10)

Page 47: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (3/10)

47

Tek özelliğe göre sınıflama/sıralama yapılabilir

Tek yönlü akıl yürütmenin getirdiği diğer bir durumdur. Buyaştaki çocuklar nesneleri ancak tek özelliğe göre sıralayabilir veyasınıflandırabilirler.

Bu dönemdeki çocuklar “Orta boy sarı” daireler ile “Büyük mavi yıldızlar” diye çok özelliğe dayanarak bir sınıflama veya gruplama yapamaz.

Page 48: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (4/10)

48

Animizm (Canlandırmacılık)

Çocukların canlı ile cansız varlıkları birbirine karıştırmalarıdır.

Örnek: Ayın, oyuncak bebeğin, masanın vb. canlı olduğunu düşünürler. Televizyonda çizgi filmde izledikleri kahramanların yaşadığını düşünürler.

Page 49: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (5/10)

49

YapaycılıkDoğal nesneleri, olayları birisinin yarattığını veya buna

birisinin neden olduğunu düşünmesidir.

Güneşin kibritle yakılmasıMuslukların selleri oluşturmasıRüzgarın üfleme sonucu oluşması

Page 50: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (6/10)

50

Sembolik Oyun

Objeleri amacı dışında kullanarak oyun oynarlar.

Sandalye Araba

Süpürge At

Kaşık Mikrofon

Page 51: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (7/10)

51

Büyüsel (Magic) DüşünmeGerçek ile hayal olanı ayıramazlar. Masal

kahramanlarının gerçek olduğuna inanırlar. Ayrıca bu çocuklar için büyü (sihir) gibi doğaüstü olaylar da gerçektir.

Page 52: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (8/10)

52

Soru Sorma

İlgi ve merak geliştiği için çocuk, sürekli olarak soru sorar.

Page 53: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (9/10)

53

Nesnenin KorunumuBir nesnenin görünümü değiştiğinde; miktar, ağırlık ve

hacminde de değişiklik olduğunu zanneder.

Page 54: öğRenci özellikleri

İşlem Öncesi Dönem Özellikleri (10/10)

54

Odaklanma (merkezleme) vardır

Çocukların dikkatlerini karşılaştıkları durumların yalnızca bir yönüne odaklamaları ve başka yönlerine dikkat edemeyişleridir.

Yani çocuk dikkatini bir olay/nesne/durum ile ilgili özelliklerden yalnızca birisine verebilir.

Örneğin; çocuğun annesini öğretmen olarak kabul etmeyişidir.

Page 55: öğRenci özellikleri

ÖZET

55

İşlem Öncesi Dönem

(2-7. yıllar)

Sembolik fonksiyonlar ortaya çıkar. Benmerkezci (egosantrik düşünce) anlayış vardır. Monolog ve kolektif (toplu) monolog görülür. Animizm (canlıcılık) görülür. Kişilerin sürekliliğini kazanmıştır. Tek yönlü düşünce (özelden özele düşünme) hakimdir. Nesneleri tek özelliğe göre sınıflarlar. Korunumun ilkesi henüz kazanılmamıştır. Odaklanma (merkezleme) vardır. Yapaycılık görülür. Büyüsel (sihirli, majik) düşünme görülür. Merak kaynaklı çok soru sorma vardır.

Page 56: öğRenci özellikleri

III. SOMUT İŞLEMLER DÖNEMİ (7-11 YAŞ)

56

Page 57: öğRenci özellikleri

Somut İşlemler Dönemi Özellikleri (1/5)

57

Nesnenin Korunumu

Somut işlemler dönemine geldiğinde, çocuk “nesnenin korunumu”nu kazanmıştır. Sayıları aynı olan nesnelerin daha fazla yer kaplıyormuş gibi görünmeleri artık onu şaşırtmaz.

Page 58: öğRenci özellikleri

Somut İşlemler Dönemi Özellikleri (2/5)

58

Tersine Çevirebilme

Somut işlemler döneminde çocuklar işlemleri tersine çevirebilirler.

5 + 2 = 7 ise 7 – 2 = 5 olduğunu bulabilirler.

Page 59: öğRenci özellikleri

Somut İşlemler Dönemi Özellikleri (3/5)

59

Odaktan uzaklaşabilme

Somut işlemler döneminde çocuk, bir olayın ya da nesnenin tek bir özelliğine takılıp kalmaz. Diğer özellikleri de göz önünde tutmaya başlar.

Dolayısıyla ardı ardına sıralanan birkaç işi unutmadan yerine getirebilir.

Page 60: öğRenci özellikleri

Somut İşlemler Dönemi Özellikleri (4/5)

60

Sınıflandırma

Somut işlemler dönemine gelen bir çocuk, nesneleri sınıflarken birkaç özelliğe göre sınıflama yapabilir.

Aşağıdaki nesneleri, hem şekillerine hem de renklerine göre sınıflayabilir.

Page 61: öğRenci özellikleri

Somut İşlemler Dönemi Özellikleri (5/5)

61

Sıralama

Somut işlemler dönemindeki çocuklar, büyükten küçüğe ya da küçükten büyüğe gibi sıralamalar yapabilirler.

Örneğin; aşağıdaki çubukları sıralayabilir.

Page 62: öğRenci özellikleri

ÖZET

62

Mantıksal düşünme başlar.Benmerkezci düşünceden uzaklaşır.Odaktan uzaklaşma vardır.Korunum ilkesi kazanılır.Dolaylı gerçeği kavrayabilir.Parça-bütün ilişkisi kurulabilir.

Somut işlemler Dönem

(7-11. yıllar)

Page 63: öğRenci özellikleri

IV. SOYUT İŞLEMLER DÖNEMİ (11+ YAŞ)

63

Özellikleri;

Soyut problemleri mantıksal yollarla çözebilir. İzafi/göreli ve karşılaştırmalı düşünür.

Bu yaştaki bireyler ideolojik sorunlarla ilgilenir ve kendi ahlaki anlayışlarını geliştirme uğraşı içine girerler.

Bilimsel yöntem problem çözme aşamalarında olduğu gibi sistematik düşünebilir.

Page 64: öğRenci özellikleri

SOYUT İŞLEMLER DÖNEMİ (11+ YAŞ)

64

Toplumsal olaylara ilgisi artar, kim olduğunu sorgular.

Düşüncede tümdengelim kullanabilir ve mantıksal ayırımlar yapabilir.

Page 65: öğRenci özellikleri

4. ÖN BİLGİ

65

Öğrenciler arasındaki ön bilgi düzeyi farklılıklarını aşmak için, laboratuvarlarda öğrencilerin birlikte çalışmalarına izin vermek faydalı olabilir.

Bu akran işbirliği ve akrandan öğrenmeyi geliştirirken, öğrenme kaygısını düşürür. Öğrencilerin derse olan ilgisini yükseltir.

Ön bilgi seviyeleri yüksek olan öğrencilere sınıfta öğretmene yardımcı olma sorumluluğu yüklenebilir.

Page 66: öğRenci özellikleri

5. DÜŞÜNME STİLLERİ

66

Bireylerin nasıl düşündüklerini, bilgiyi nasıl kavradıklarını ve bilgiyi nasıl hatırladıklarını anlatmak için kullanılan bir terimdir.

Tek boyutlu ve çok boyutlu düşünme stilleri vardır.

Tek boyutlu olanlar; görsel-işitsel düşünme, alan bağımlılık, alan bağımsızlık, sağ ve sol beyindir.

Page 67: öğRenci özellikleri

5.1. Görsel-İşitsel Düşünme Stili

67

Bireylerin öğrendikleri bilgileri uzun süreli hafızalarında nasıl sakladıklarına ilişkin tercihleri belirtir. Görsel bireylerin, bilgileri hafızalarında görseller ve kavram haritaları halinde sakladıkları; işitsel bireylerin ise bilgileri metinsel öğeler ve ilişkiler şeklinde sakladıkları ifade edilir.

Page 68: öğRenci özellikleri

5.2. Alan bağımlılık ve alan bağımsızlık (1/3)

68

Bireylerin, nesneleri içerisinde bulunduğu ortamdan ayırt etme davranışına göre belirlenmiştir. Alan bağımlı bireyler, nesneleri algılarken ortam ile birlikte algılama eğiliminde, alan bağımsız bireyler ise ortamdan bağımsız algılama eğilimindedirler.

Page 69: öğRenci özellikleri

5.2. Alan bağımlılık ve alan bağımsızlık (2/3)

69

Bu yüzden bilginin edinilmesi sürecinde, alan bağımlı öğrenciler öğretim ortamını ve değerlerini daha iyi algılayabildikleri için daha aktif rol alabilmekte, alan bağımsız bireyler ise daha pasif kalmakta ve alan bağımlı bireyler gibi etkin öğrenme gerçekleştirememektedirler.

Page 70: öğRenci özellikleri

5.2. Alan bağımlılık ve alan bağımsızlık (3/3)

70

Alan bağımlı olmak yada alan bağımsız olmak akademik başarıda belirgin bir etki sağlamaz.

Page 71: öğRenci özellikleri

5.3. Sağ ve Sol beyin

71

Öğrenme süreci ya ağırlıklı olarak sağ yarım kürenin ya da ağırlıklı olarak sol yarım kürenin etkisindedir.

Beynin sağ tarafı, bütüncül ve görsel ağırlıklı aktiviteleri kontrol ederken, sol taraf ise mantıksal ve analitik işlemleri kontrol etmektedir.

Page 72: öğRenci özellikleri

5.3. Sağ ve Sol Beyin

72

SOL BEYİN:

Matematik

Mantık

Dil

Fen

SAĞ BEYİN:

Sanat

Müzik

İlham

Performans

Bütünsel Düşünce

Page 73: öğRenci özellikleri

ÇIKMIŞ KPSS SORULARI

73

Page 74: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (1/9)

74

1) Ergen bir kızın "Benim üzerimde ne varsa, herkes bana bakıyor!" demesi ergenin hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır? (2004)

a. Rol karmaşası

b. Kimlik bunalımı

c. Kimlik karmaşası

d. Rol karmaşası

e. Benmerkezcilik

Page 75: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (2/9)

75

2) İlköğretim beşinci sınıftaki Ayşe ile onun beş yaşındaki kardeşi Ahmet'in bilişsel gelişim dönemleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (2002)

a. Somut işlemler(Ayşe) duyusal motor (Ahmet)b. Somut işlemler (Ayşe) işlem öncesi(Ahmet)c. İşlem öncesi(Ayşe) duyusal motor (Ahmet)d. Soyut işlemler(Ayşe) işlem öncesi (Ahmet)e. Soyut işlemler(Ayşe) somut işlemler (Ahmet)

Page 76: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (3/9)

76

3) Aşağıdakilerden hangisi Piaget'e göre bilişsel gelişim dönemlerinden ''somut işlemler dönemi'' ne ait bir özelliktir? (2003)

a. Üst düzeyde sınıflama yapmab. Nesnenin sürekliliğini kazanmac. Bilimsel yöntemle problem çözmed. Başlangıçtaki ben merkezlilikte giderek azalmae. Değer ve inanç sistemini yapılandırma

Page 77: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (4/9)

77

4) Piaget'ye göre bilişsel gelişimin son aşaması hangi dönemde tamamlanır? (2002)

a. Yaşlılık dönemib. Üniversiteye giriş yıllarıc. Okula başlama yılland. 11. yaşın sonue. Ergenliğin sonu yetişkinliğin ilk yılları

Page 78: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (5/9)

78

5) Birbirine eşit iki dilim pastayı iki kardeşe vermek isteyen anne küçük çocuğun yerken dökebilme ihtimaline karşı pastayı daha büyük bir tabakta, büyüğüne ise normal tabakta vermiştir. Küçük çocuk abisinin pastasının daha büyük göründüğünü görmüş ve itiraz etmiştir. Bu örneğe göre küçük çocuk bilişsel gelişim dönemlerinden hangisine henüz geçememiştir? (2003)

a. Soyut işlemlerb. Duyusal motorc. Somut işlemlerd. Sezgisel döneme. işlem öncesi

Page 79: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (6/9)

79

6) (2-7) yaşları arasında bir çocuk annesinden biraz su istemektedir. Annesi ona iki eşit miktarda su bulunan bardak göstermiş fakat çocuk aynı olmasına rağmen ince ve uzun bardaktaki suyu çok diye içmiştir. Piaget'inbilişsel kuramına göre bu çocuk hangi dönemdedir? (2004)

a. Somut işlemlerb. Psiko-motorc. İşlem sonrasıd. Soyut işlemlere. İşlem öncesi

Page 80: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (7/9)

80

7) Altı aylık bir bebek önceleri haberi olmadan rasgele beşiğin üzerindeki çubuğu çekmiş ve müzik çalmıştır, bu durum çocuğun hoşuna gitmiştir. 1,5 yaşına gelen bebek artık bu çubuğu bilerek çekmiştir. Piaget'e göre bu çocuk aşağıdakilerden hangisini kazanmıştır? (2004)

a. Korunumb. Uyumsamac. Ben merkezcilikd. Nesne sürekliliğie. Tersine çevrilebilirlik

Page 81: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (8/9)

81

8) Ali'nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parça­ya böler. Ali, kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine "Ona daha çok çikolata verdin." der ve ağlamaya başlar.

Piaget'nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini henüz kazanamamıştır? (2006)

a. Nesne devamlılığı

b. Korunum ilkesi

c. Başkalarının bakış açısını anlama

d. Davranışları niyete göre değerlendirme

e. Görelilik ilkesi

Page 82: öğRenci özellikleri

Çıkmış KPSS Soruları (9/9)

82

9) Betül annesine "Anne, kendini öldürenler hapishaneye mi gömülür?" diye sorar.

Piaget'nin bilişsel gelişim kuramına göre, "Betül'ün bu çıkarımda bulunmasının nedeni" ile "içinde bulunduğu bilişsel gelişim dönemi" aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

a. Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem öncesi dönem

b. Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi dönem

c. Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut işlemler dönemi

d. Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dönemi

e. Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut işlemler dönemi

Page 83: öğRenci özellikleri

CEVAP ANAHTARI

83

1. E2. B3. D4. A*5. B6. C7. D8. D9. A