12
Özet Çalýþmanýn amacý, Üniversite öðrencilerinin duygusal zekâ düzeylerine etki eden bazý deðiþkenleri incelenmesidir. Araþtýrma, Ýzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öðrencileri ile yapýlmýþtýr. Çalýþmada, bilgi formu ve duygusal zekâ ölçeði (EQ-NED) kullanýlmýþtýr. Çalýþmaya 196 gönüllü öðrenci katýlmýþtýr. Elde edilen veriler, t testi ve varyans analizi ile test edilmiþtir. Verilerin incelenmesi sonucunda; cinsiyete göre duygusal zekâ düzeyi arasýnda bir fark bulunmamýþtýr. Öðrencilerin yakýn arkadaþ sayýsý, mesleðini isteyerek seçmeleri, hayatý sevme ve günlük yaþamlarýnda yaþadýklarý sorunlarý çözme becerileri ile duygusal zekâ arasýnda önemli farklýlýklar saptanmýþtýr. Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma Abstract Aim of this study is examination of variables which affects emotional intelligence of the students who are studying at Dokuz Eylül Universty in Ýzmir. Research was done in Dokuz Eylül University 196 students. Information form and EQ-NED (emotional intelligence scale) was used during the labor. The data obtained are tested with t test and variance analysis. As the comments of results, there are considerably huge differences between emotional intellegence and number of close friends, choosing the job, feeling their outlook on life and about problems solving. Key words: Emotional intelligence, student , choosing the job, conflict 1 ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI DEÐÝÞKENLER AÇISINDAN ÝNCELENMESÝ THE INVESTIGATION OF EMOTIONAL INTELLIGENCE IN UNIVERSTY STUDENTS TO SOME VARIABLES Günseli GÝRGÝN Yrd. Doc. Dr. ; Dokuz Eylül Üniversitesi, Eðitim Fakültesi, Ýzmir, Türkiye KKTC - Milli Eðitim Dergisi TRNC - National Journal of Education Girgin,G.(2009). Üniversite Öðrencilerinde Duygusal Zekanýn Bazý Deðiþkenler Açýsýndan incelenmesi.[The Investiganion of Emotional Intelligence in Universty Stdudents to Some Variables]. KKTC Milli Eðitim Dergisi - TRNC Journal of National Education, 3, pp.1-12

ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

ÖzetÇalýþmanýn amacý, Üniversite öðrencilerinin duygusal zekâ düzeylerine etki eden bazý deðiþkenleri incelenmesidir. Araþtýrma, Ýzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öðrencileri ile yapýlmýþtýr. Çalýþmada, bilgi formu ve duygusal zekâ ölçeði (EQ-NED) kullanýlmýþtýr. Çalýþmaya 196 gönüllü öðrenci katýlmýþtýr. Elde edilen veriler, t testi ve varyans analizi ile test edilmiþtir. Verilerin incelenmesi sonucunda; cinsiyete göre duygusal zekâ düzeyi arasýnda bir fark bulunmamýþtýr. Öðrencilerin yakýn arkadaþ sayýsý, mesleðini isteyerek seçmeleri, hayatý sevme ve günlük yaþamlarýnda yaþadýklarý sorunlarý çözme becerileri ile duygusal zekâ arasýnda önemli farklýlýklar saptanmýþtýr.

Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

AbstractAim of this study is examination of variables which affects emotional intelligence of the students who are studying at Dokuz Eylül Universty in Ýzmir. Research was done in Dokuz Eylül University 196 students. Information form and EQ-NED (emotional intelligence scale) was used during the labor. The data obtained are tested with t test and variance analysis. As the comments of results, there are considerably huge differences between emotional intellegence and number of close friends, choosing the job, feeling their outlook on life and about problems solving.

Key words: Emotional intelligence, student , choosing the job, conflict

1

ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI

DEÐÝÞKENLER AÇISINDAN ÝNCELENMESÝ

THE INVESTIGATION OF EMOTIONAL INTELLIGENCE IN UNIVERSTY

STUDENTS TO SOME VARIABLES

Günseli GÝRGÝN

Yrd. Doc. Dr. ; Dokuz Eylül Üniversitesi, Eðitim Fakültesi, Ýzmir, Türkiye

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Girgin,G.(2009). Üniversite Öðrencilerinde Duygusal Zekanýn Bazý Deðiþkenler Açýsýndan incelenmesi.[The Investiganion of Emotional Intelligence in Universty Stdudents to Some Variables]. KKTC Milli Eðitim Dergisi - TRNC Journal of National Education, 3, pp.1-12

Page 2: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

Giriþ

Duygusal zekâ kavramý, yeni bir kavram olmasýna raðmen son yýllarda özellikle

yurt dýþýnda bu alana yönelik birçok çalýþma yapýlmýþtýr. Duygusal zekâyý, kavramsal

olarak ilk kullananlar, Salovey ve Mayer (1990) 'dir. Bu araþtýrmacýlara göre duygusal

zeka, bireyin kendinin ve baþkalarýnýn duygularýný deðerlendirmesi ve kendi

yaþamýnda baþarýsýný saðlayan çok sayýdaki yeteneklerin bir bütünüdür. Akýlcý ve

duygusal olarak zekayý ikiye ayýran Goleman (1998), yaþamdaki baþarýnýn çoðunun

duygusal zekadan kaynaklandýðýný belirtmiþtir. Ayrýca Goleman aþaðýda belirtildiði

gibi, duygusal zekayý beþ ana baþlýkta toplamýþtýr:

a)Benlik bilinci; bireyin duygularýnýn farkýnda olmasý,

b)Duygularýn kontrolü; deðiþik duygu durumlarýna gösterilen tepkinin kontrol

edilmesi

c)Kendi kendini motive etmek; amaçlanan hedeflere ulaþmak için duygularýn

yönlendirilmesi,

d) Empati; baþkalarýnýn duygularýnýn farkýnda olma,

e) Ýliþkiyi yürütmek

Bar-On (1997)'un modelinde duygusal zekâ, kiþisel beceriler, kiþiler arasý

iliþkilerde beceriler, uyumluluk, stresle baþa çýkma, genel ruhsal durum ve bu

boyutlarla ilgili yetenek ve beceriler olarak açýklanmýþtýr. Cooper ve Sawaf (2000)'a

göre duygusal zekâsý yüksek kiþiler, güven, bütünlük, empati, esneklik ve güvenilirlik

gibi ahlaki deðerler ile güvenli iþ iliþkileri kurma ve sürdürme yeteneklerini harekete

geçirme enerjisine sahiplerdir. Martinez'e göre (1997) duygusal zekâ, “Bireyin

becerilerini, yeteneklerini, çevresel istekler ve baskýlara karþý baþa çýkma özelliklerini

düzenlemesidir. Gardner'e göre duygusal zeka, kiþinin duygularýnýn ve becerilerinin

farkýnda olarak, bunlarý hayatýna yön vermede bir kaynak olarak kullanmasýdýr (Wells

ve ark., 2000).

Bazý araþtýrmacýlar tarafýndan duygusal zekanýn alt boyutlarý, kendi duygularýný

anlama, karþýsýndakinin duygularýný anlama ve duygularý yönetme olarak

tanýmlanmýþtýr (Salopek, 1998). Kendi duygularýný anlama, kiþinin kendi duygularýný,

güçlü ve zayýf yönlerini, bilmesi ve anlamasý ve ona göre davranmasýdýr. Duygularý

yönetme, kiþinin duygularýný denetleyerek dürüst ve tutarlý davranmasý ve yaþamdaki

deðiþimlere karþý kendini uyarlayabilmesidir.

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

2

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 3: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

3

Karþýsýndakinin duygularýný anlama, baþkalarýnýn duygu ve düþüncelerini anlamaya

çalýþma, davranýþlarýný çevresindekilere göre düzenleme becerisidir. Ciarrochi ve

arkadaþlarýnýn(2002) yaptýklarý bir çalýþmada duygusal zeka ile sosyal desteklerden

alýnan doyum ve duygu durumlarýný yönetme davranýþý ile pozitif yönde iliþkili çýkmýþtýr.

Ciarrochi ve arkadaþlarýnýn (2000) gerçekleþtirdikleri baþka bir çalýþmada duygusal

zekanýn hayattan alýnan tatmin ve kiþiler arasý iliþki kalitesi, benlik saygýsý, empati ve

dýþa dönüklükle iliþkili olduðu belirlenmiþtir.

Amaç

Çalýþmanýn amacý, Dokuz Eylül üniversitesi öðrencilerinin duygusal zekâ

düzeylerine etki eden bazý deðiþkenleri incelenmesidir. Bu amaçla þu sorulara yanýt

aranacaktýr:

1. Öðrencilerin cinsiyetleri ve duygusal zekâ düzeyleri ne þekilde etkileþimde

bulunmaktadýr?

2. Öðrencilerin, duygusal zekâ düzeyleri arkadaþ sayýlarýna etki etmekte midir?

3. Öðrencilerin duygusal zekâ düzeyleri, mesleklerini isteyerek seçmelerini etki

etmekte midir?

4. Öðrencilerin duygusal zekâ düzeyleri, yaþamý sevip sevmemelerine etki etmekte

midir?

5. Öðrencilerin duygusal zekâ düzeyleri, günlük yaþamda kullandýklarý çatýþma

çözme yöntemlerine etki etmekte midir?

Yöntem

Araþtýrma 2007–2008 öðretim yýlýnda Dokuz Eylül Üniversitesi öðrencileri ile

yapýlmýþtýr. Çalýþmada, araþtýrmacý tarafýndan geliþtirilen bilgi formu ve duygusal zekâ

ölçeði (EQ-NED) kullanýlmýþtýr. Uygulamaya gönüllü olarak katýlan Eðitim Fakültesi

Ýlköðretim bölümünden 196 öðrenci katýlmýþtýr.

Bilgi formu ve ölçek uygulamasý araþtýrmacýnýn bulunduðu ortamda

gerçekleþtirilmiþtir. Verilerin deðerlendirilmesinde t testi ve varyans analizi kullanýlmýþtýr.

Deðiþken sayýsýnýn ikiden fazla olduðu durumlarda, farklýlýðýn kaynaðýný belirlemek

amacý ile LSD ve Tukey testleri yapýlmýþtýr.

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 4: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

4

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

Veri toplama araçlarý

Araþtýrma verileri, araþtýrmacý tarafýndan geliþtirilen bilgi formu ve Özabacý,

Ýþmen ve Ergin(1999) tarafýndan geliþtirilen duygusal zekâ ölçeði (EQ-NED) ile

toplanmýþtýr. Bu ölçek, 108 maddeden oluþan likert tipi bir ölçüm aracýdýr. Duygusal

zekâ ölçeðinin 3 alt ölçeði ve tüm ölçekten çýkan toplam duygusal zekâ puaný vardýr.

Duygusal zekâ ölçeðinden çýkan toplam duygusal zekâ puaný ortalamalarý EQ T ile

tanýmlanmýþtýr. EQ 1, kendi duygularýný anlama, EQ 2 karþýsýndakinin duygularýný

anlama, EQ 3 duygularý yönetme becerilerini ifade etmektedir. Cronbach Alfa

katsayýlarý ölçek toplamý (EQ-T) için 0.60, Kendi duygularýný anlama (EQ 1) boyutu için

0.78, diðerlerinin duygularýný anlama (EQ 2) boyutu için 0.72, Duygularýný yönetme (EQ

3) için ise 0.81 olarak saptanmýþtýr. Bilgi formunda katýlýmcýlarýn cinsiyet, yakýn arkadaþ

sayýsý, mesleklerini isteyerek seçmeleri, yaþamý sevip sevmediklerini ve günlük

yaþamda karþýlaþtýklarý çatýþmalarý çözme yöntemlerini belirleyen sorular

bulunmaktadýr.

Bulgular

Tablo 1:Cinsiyet ve duygusal zekâ düzeyi iliþkisi

n= Kýz:175, Erkek:21

Tablo 1'de cinsiyet ve duygusal zekâ düzeyine iliþkin sonuçlar verilmiþtir.

Çalýþmaya katýlan 196 kiþinin 175'i kýz 21'i erkektir. Cinsiyete göre duygusal zekâ düzeyi

Page 5: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

5

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Tablo 2: Yakýn arkadaþ sayýsý ve duygusal zekâ düzeyi

n= Bir ark.olanlar:23, iki ark.olan:39, üç ark. olan:71 dört ve üzeri:63

*<,05

Tablo 2'de yakýn arkadaþ sayýsý ve duygusal zeka etkileþimi incelenmiþtir. EQ 2

ve EQ 3 puan ortalamalarý ile sahip olunan yakýn arkadaþ sayýsý arasýnda önemli

farklýlýklar vardýr. Bu farklýlýk en az 3 yakýn arkadaþý olduðunu belirtenlerin puan

ortalamalarýnýn yüksekliðinden kaynaklanmaktadýr. (eq 2 tukey (1,3)-,1238 eq 2 tukey

(3,2)-,1018 eq 3 tukey (2,3) -,1371 eq 3 tukey (3,4) -,1065 p<.05).

Page 6: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

6

Tablo 3: Mesleði isteyerek seçme ile duygusal zekâ iliþkisi

n=Evet 160 Hayýr= 34

*p<.05

Tablo 3'te mesleði isteyerek seçme ile duygusal zekâ iliþkisine bakýlmýþtýr.

Mesleklerinin isteyerek seçenlerin EQ T ve EQ 3 puan ortalamalarý arasýnda önemli

farklýlýklar bulunmuþtur. Farklýlýðýn nedeni mesleðini istemeden seçenlerin puanlarýnýn

düþüklüðünden kaynaklanmaktadýr. Mesleklerini isteyerek seçenler, duygusal zekâ

ölçeðinin alt boyutlarýndan duygularýný yönetme ve toplam duygusal zekâ puaný

açýsýndan daha þanslý bulunmuþlardýr (p<.05).

Tablo 4: Yaþamý sevme ile duygusal zekâ düzeyi iliþkisi

n= Evet : 175 Hayýr:16

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 7: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

7

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Tablo 4'te yaþamý sevme ile duygusal zekâ düzeyi iliþkisi incelenmiþtir. “Yaþamý

seviyorum” diyenlerle “sevmiyorum” diyenlerin EQ T ve EQ puanlarý arasýnda

istatistiksel olarak önemli farklar vardýr. Özellikle yaþamý sevmediðini belirtenlerin EQ 3

puan ortalamalarý oldukça düþüktür (EQT p<.05, EQ 3 p<.001).

Tablo 5: Öðrencilerin günlük yaþamdaki çatýþma çözme yöntemleri ile duygusal

zekâ düzeyi iliþkisi

n=Zorla: 17, Sessiz kalan:18, Konuþarak çözen:153, Diðer:8

*p<.05, **p<.001

Page 8: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

8

Tablo 6'da öðrencilerin çatýþma çözme yöntemleri ile duygusal zekâ düzeyi

iliþkisine bakýlmýþtýr. Çatýþma çözme yöntemleri ile duygusal zekâ düzeyi ortalamalarý

ve tüm alt ölçüm ortalamalarý arasýnda önemli farklýlýklar saptanmýþtýr. Farklýlýðýn

kaynaðý “Sorun çýktýðýmda sessiz kalýrým” diyenlerden kaynaklanmaktadýr. Çatýþma

durumunda sessiz kalanlarýn duygusal zekâ düzeyleri diðerlerinden önemli düzeyde

düþüktür (p<.001).(eq t: tukey (2,1): -,2188,eq t (2,3): -,2189,eq 1:tukey(2,1) :-,2718 eq

2 tukey (2,3):-,1541 eq 3 tukey (2,1): -,2647 eq 3 tukey (2,3):-,3198).

Tartýþma

Araþtýrmada duygusal zekâ düzeyi ortalamalarý ile cinsiyet arasýnda önemli

farklýlýklara rastlanmamýþtýr. Literatürde bu konuda farklý sonuçlar saptanmýþtýr.

Bhosle(1999), King(1999), Sutarso(1999), Wing(2001), Singh(2002), Katyal, Awasthi

(2005) çalýþmalarýnda cinsiyete göre duygusal zeka arasýndaki farklýlýklar

incelendiðinde kadýnlarýn erkeklerden daha þanslý olduðu, bununla beraber Chu

(2002)'nýn çalýþmasýnda erkeklerin duygusal zekâ açýsýndan daha þanslý olduðu

saptanmýþtýr.

Ülkemizde Acar (2002) tarafýndan yapýlan çalýþmada 48 kadýn ve 133 erkek

deneðin duygusal zekâlarý ile cinsiyetleri arasýnda istatistiksel anlamda bir farklýlýk

bulunmamýþtýr. Ýþmen (2004) tarafýndan yapýlan bir çalýþmada da cinsiyete göre

duygusal zekâ puanlarý arasýnda anlamlý farklýlýk saptanmamýþtýr .

Tablo 2'de duygusal zekâ düzeyi ve yakýn arkadaþ sayýsý deðerlendirilmiþtir.

Ýstatistiksel inceleme sonucunda; en az üç yakýn arkadaþý olanlarýn duygusal zekâ

açýsýndan diðer gruplardan daha þanslý olduðu görülmüþtür. Yakýn arkadaþlýk kurup

bunu sürdürebilme becerisi, empati, iþbirliði ve etkili iletiþim becerileri ile yakýndan

ilgilidir. Literatür incelendiðinde, empati kurma becerisi, iþbirliði ve liderlik ile duygusal

zekâ arasýnda anlamlý iliþkiler olduðunu ortaya koymaktadýr (Marcus, Tellen veRoke

1979; Bell,Hall 1954). Brems (1988) ise empati ile toplumsallaþma, sosyal duyarlýlýk,

topluma uyum ve saðlýklý kiþiler arasý iliþkiler arasýnda pozitif iliþkiler olduðundan söz

etmektedir. Duygusal zekâ, empati, etkili iletiþim becerileri ve baþarýlý iliþkiler kurmayý

saðlamaktadýr (Mayer,Salowey 1990; Caruso 2003).

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 9: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

9

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Tablo 3'te mesleði isteyerek seçme ile duygusal zekâ düzeyi etkileþimi

incelenmiþtir. Mesleðini isteyerek seçenler, duygusal zekâ açýsýndan daha þanslýdýr.

Goleman(1988), duygusal zekânýn önemli alt boyutlarýndan birini “Bireyin kendiyle ilgili

farkýndalýk” olarak açýklamaktadýr. Kiþinin kendi iç dünyasýný tanýmasý, tercihlerini

yapabilmesi, sahip olduðu kaynaklarýn ve gücün farkýnda olmasýdýr. Bu yetenekleri

geliþmiþ kiþiler, ilgi ve yeteneklerini iyi deðerlendirdikleri için kendileri ile ilgili konularda

daha doðru karar vermektedirler.

Tablo 4'te yaþamý sevme ile duygusal zekâ düzeyi iliþkisi incelenmiþtir. “Yaþamý

seviyorum” diyenler duygusal zekâ açýsýndan daha þanslý bulunmuþlardýr. Yörükoðlu

(1993)' na göre kiþi, kendi benliðini deðersiz ve yetersiz buluyorsa kiþinin benlik saygýsý

azalýr. Ruhsal çökkünlükte olan kiþi kendini o kadar deðersiz bulabilir ki, yaþamýna son

vererek bu deðersiz benliðinden kurtulmak ister. Benlik saygýsý konusunda yapýlan

çalýþmalar, duygusal zekâ ve benlik saygýsýný arasýnda pozitif korelâsyonlar olduðunu

göstermektedir (Sjöberg 2001; Engelberg, Sjöberg 2006). Duygusal zekâ ve intihar

eðilimleri arasýnda ters yönlü korelâsyon iliþkileri mevcuttur. Yani duygusal zekâsý

yüksek kiþilerde intihar eðilimi daha düþüktür ve yaþamý sevmektedirler (Ciarrochi,

Deane ve Anderson 2002).

Tablo 5'te üniversite öðrencilerinin çatýþma çözme yöntemleri ile duygusal zekâ

düzeyi iliþkisi incelenmiþtir. Çatýþma çözme yöntemleri ile duygusal zekâ düzeyi

ortalamalarý ve tüm alt ölçüm ortalamalarý arasýnda önemli farklýlýklar saptanmýþtýr.

Sosyal becerilerle duygusal zekâ arasýnda pozitif yönlü iliþkiler olduðu bilinmektedir

(Boyatzis,Goleman ve Rhee 1999). Dökmen (1998), insanlara genel anlamda olumsuz

tutum besleyen, çatýþmaya uygun kiþilik yapýsýna sahip kiþilerin, iletiþim çatýþmalarýna

girme olasýlýklarýnýn yüksek, empati kurma olasýlýklarýnýn ise düþük olacaðýný ifade

etmiþtir.

Sonuç ve Öneriler

Bu araþtýrma sonucunda elde edilen veriler þunlardýr:

1. Öðrencilerin cinsiyetleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasýnda anlamlý farklýlýk

bulunmamýþtýr.

Page 10: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

10

2. Öðrencilerin yakýn arkadaþ sayýsý ile duygusal zekânýn “Karþýsýndakinin duygularýný

anlama” ve “Duygularýný yönetme” boyutlarýnda, “En az üç yakýn arkadaþý

olanlar” en þanslý gruptur.

3. Mesleðini isteyerek seçen öðrenciler, genel duygusal zekâ puaný ve duygularýný

yönetme alt boyutu açýsýndan, diðerlerinden daha þanslýdýr.

4. Yaþamý sevdiðini söyleyen öðrenciler, genel duygusal zekâ puaný ve duygularýný

yönetme alt boyutu açýsýndan, diðerlerinden daha þanslýdýr.

5. Günlük yaþamda yaþanan sorunlarý “Sessiz kalýrým” diyerek sorundan kaçan

öðrenciler, genel duygusal zekâ puaný ve tüm alt boyutlar açýsýndan en þansýz

gruptur.

Bu çalýþma sonuçlarýna göre üniversite öðrencilerine, sosyal iliþkileri geliþtirici

ortamlar sunmak, onlarýn birbirleri ile yakýnlaþmasýný ve arkadaþ ortamlarýna katýlmasýný

saðlayacaktýr. Bu amaçla okullardaki öðrenci klüplerinin desteklenmesi yararlý

olacaktýr. Meslek seçimi konusunda küçük yaþlardan itibaren mesleki rehberlik hizmeti

verilmesi ve gençlerin meslek seçimlerini kendilerinin yapmasý onlarý daha mutlu

edecektir. Çatýþma çözme becerileri konusunda eðitimler vermek yararlý olacaktýr.

Öðrenciler ve aileler, duygusal zeka konusunda bilgilendirilmelidir.

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 11: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

11

SCHOOL HEADMASTERS' PROFICIENCYIN PARTICIPATIVE MANAGEMENT

ACCORDING TO TEACHERS

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Kaynakça

Acar,F. (2002). Duygusal Zekâ ve Liderlik, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,(12) 53-68

Bar-On, R. (1997). Emotional Quotient Inventory User's Manual , Toronto: MHS Inc.

Bell,G.B., Hall,H.E. (1954). The relationship between leadership and empathy. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 49:156-157

Bhosle,S. (1999). Gender differences in EQ. In: http:// www. megafoundation.org / ultralHIQ.HIQnews / Gender Differences (12.03.2008)

Brems,C. (1988). Dimensionality of empathy and its correlates, The Journal of Psychology, 123 (4), 329-337.

Boyatzis, R. E., Goleman, D., Rhee, K.(1999). Clustering competence in emotionalintelligence: Insights from the Emotional Competence Inventory (ECI). Handbook of Emotional Intelligence. San Francisco: Jossey-Bass.

Cooper, R. K., Sawaf, A. (2000). Liderlikte Duygusal Zekâ-Yönetimde ve Organizasyonda Duygusal Zekâ, Çev: Ayman, Sancar, Sistem Yayýncýlýk, Ýstanbul.

Caruso, D.R. (2003). Defining the inkblot called emotional intelligence. Issues in Emotional Intelligence [on-line serial], 1(1), available at www. eiconsortium. org. (08.04.2008)

Chu, J. (2002) Boys development. Reader's Digest, 94-95

Ciarrochi, Joseph; Chan, Amy; Caputi, Peter (2000). "A Critical Evaluation of the Emotional Intelligence Construct", Personality and Individual Differences. 28,539-561.

Ciarrochi,J., Deane ,F.P., Anderson,S. (2002). Emotional intelligence moderates the relationship between stress and mental health, Personality and individual differences, 32(2), 197-209

Dökmen, Ü., (1998). Empatinin yeni bir modele dayanýlarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliþtirilmesi, A.Ü.Eðitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 155-190

Engelberg, E., Sjöberg, L., (2006). Money attitudes and emotional intelligence. Journal of Applied Social Psychology, 36 (2027-2047).

Ergin, D., Özabacý, N., Ýþmen, E.(1999). A Comparative Study: EQ and IQ. Unpublished Paper. The World Conference on Gifted and Talented. Ýstanbul

Goleman,D. (1998). Ýþbaþýnda Duygusal Zekâ, Ýstanbul: Varlýk Yayýnlarý, s:51

Ýþmen,E. (2004). Duygusal Zekâ ve Aile Ýþlevleri Arasýndaki Ýliþki, Balýkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler dergisi, 7(11), 55-75

Katyal,s., Awasthi, E. (2005). Gender Differences in Emotional Intelligence Among Adolescents of Chandigarh, Journal Human Ecology, 17(2), 53-155

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

Page 12: ÜNÝVERSÝTE ÖÐRENCÝLERÝNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN BAZI ...talimterbiye.mebnet.net/Dergi/sayi-3/2.pdf · Anahtar sözcükler: Duygusal zeka, öðrenci, meslek seçimi, çatýþma

12

KKTC - Milli Eðitim DergisiTRNC - National Journal of Education

King King, M.(1999). Measurement of differences in emotional intelligence of preservice educational leadership students and practicing administrators as measured by the multifactor emotional intelligence scale. Dissertation Abstracts International, 60(3), 606

Marcus,R.F., Tellen, S.A. , Roke,E. (1979). Relation between cooperation and empathy in young children. Developmental Psychology, 15(3), 346-347.

Martinez-Pons, M.(1997). The relation of emotional intelligence with selected areas of personal functioning. Imagination, Cognition & Personality, (17)3–13.

Salopek, J.(1998). Train Your Brain. Training Development, (52): 10

Salovey, P., Mayer, J.D.( 1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9 (3), 185-211.

Singh,D. (2002). Emotional Intelligence at Work: A Professional Guide. Sage Publications, New Delhi

Sjöberg,L. (2001). Emotional Intelligence and Life Adjustment, SSE/EFI Working Paper Series in Business Administration No:8

Sutarso,P. (1999). Gender Differences On The Emotional Intelligence Inventory (EQI). Dissertation Abstracts International

Wells, D., Torrie, J., Prindle, L.(2000). Exploring Emotional Intelligence Correlates in Selected Populations of College Students. Alberta ,Lethbridge Community College, Canada.

Wing,E., Love,G.D. (2001). Elective Affinities and Uninvited Agonies: Mapping Emotions With Significant Others Onto Health. Emotion, Social Relationships and Health Series in Affective Science. Oxford University Press, New York

Yörükoðlu A. (1993). Gençlik Çaðý Ruh Saðlýðý ve Ruhsal Sorunlar. 8. Baský, Ýstanbul, Özgür Yayýn., s:251-259.