18
بزرس ی« توح ی د» اس نظز س ی د ح ی در آمل ی)ره( نی خمیام و ام)ره( عظ ی ن حوزئ ی اىویسندهن( ) هسئول عل ی سنای ی دی رشی طوبی نسب**** چک یدهةحؼ ٣ اػؼف ف ، ػشفب وص دس ح ٤ؼب اص٣ى٤ ذ٥ح تؼئ ٣ بذ٤ دمب ٤د. دس ا ؿ٣ذس آ٥ذ ح٥ ػ٢ب )س( ب ا ٣٥ خ)س( دس ثبؼئ ٤ ا٣ىشد و٤ س ـ ث٣ ػشفب اػت.شفت لشاس٥ تح ؼ٤مب سد ،٢ظش ػشفبظ٤ ف٤ تؼش ث آ الؼب ب٤ رب ذ٥حف ت٤د، دس تؼش دس آحبس خ٣ذس آ٥ذ ح٥ ػ ٢ش٤بپز د ه٥ش تفى٤ىذ٤ مت سا اص٥ حم مت٤ش ،ؼت٤ ؿشذ ا٥ح ت پشداخت دسربت آ اػت. اصبش، ا٤ د٢ ػ٣٥ خ)س( آ٢غ ٢بؼ حذت حك ت ثؼب دسثبس ثحجشح وشد سا٣٤ب ٣ؼت ص ح دس ػ آب٤ رب ت٥سد ا ذ. دس ا،٣بػ ؿؼشفت ؼب ا ٣بػ ؿ٣ذس آ٥ذح٥، ػ٢ذ٥ح ت٣بػ ؿ)س( د بس٥ذ ثؼ٥ تأوشت ثش فب ا٣٥ خ)س( ٣ج، ل٣ذ ػ٥ح ثش ت داؿتر ت٣ ػ بت٥سد تمؼ اػت. دسض اؿتشان٥ ذ٥ح ت اسوب دسربتف اخت ب بذ٤ دب٥ ٣٤ب در ب آ٢ب داسد.ب ا٣٥ خ)س( د ذ٥ش حك تأو٥ؼ ذ دس٥ح ت ػشفت حزبة لشاسر ثش ذ ا٤ پب ٣ ثش اك٣ذس آ٥ذح٥ ػشح ؼجت ث ػ٤ اد ث٢ اجت؛ ا ػ٣ب تبذ٤ اؿتشان دبد اػت.٤ صؼئ ٤تفىش دس ا د٤ ا٢ب کلید واژه ها: ػشفبظش ٢ ، ح ت٥ ذ، تمؼ٥ بت ح ت٥ ذ، و٥ فـ٥ بتح تـ٥ ذ، ػـ٥ ذ حـ٥ ذس آ٣ ، ب ا خ٥ ٣ )س( :افت همالخ دز تاز14 / 03 / 1394 ـ:سش همالخ پر تاز15 / 06 / 1394 ستاد ا از گس ال اتشگا دااى سو/ [email protected] ستاد ا از گس ال اتشگا دااى سو/ [email protected] **** اى/ سوشگا داهى اسزشد عسفا ااس وازش[email protected] ه علوی دوفصلناه ـ پژوهشیهشـناه پژوهم ک سال دوم/ شواره سوم/ و زهیز پای ستاى1394 106 - 89 Biannual journal of Theology journal Vol.2, No.3, fall and winter 2016 89-106

ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

)ره(و امام خمینی )ره(یآمل دریح دیس نظز اس «دیتوح» یبزرس

هسئول()نویسنده اىیحوزئ نیعظ

ییسنا یعل

****نسب طوبی رشیدی

یدهچک

ؼئ تح٥ذ ٤ى٣ اص ؼب٤ دس حص وال، ػشفب فؼف اػال٣ حؼة ا٤ ؼئ ثب دس )س(خ٣٥ اب )س(ب٢ ػ٥ذ ح٥ذس آ٣ ؿد. دس ا٤ مب د٤ذب ٣

٤ظ ػشفب ظش٢، سد مب٤ؼ تح٥ لشاس شفت اػت. ػشفب٣ ثـ س٤ىشد وال٣بپز٤ش٢ ػ٥ذ ح٥ذس آ٣ دس آحبس خد، دس تؼش٤ف تح٥ذ رب٤ب الؼب آ ث تؼش٤ف

دسربت آ پشداخت تح٥ذ ا ؿش٤ؼت، ش٤مت حم٥مت سا اص ٤ىذ٤ش تفى٥ه د دسثبس ثؼبت حذت حك ؼب٢ غ٢ آ )س(خ٣٥ ػ٢ د٤ش، اب اػت. اصؿبػ٣، اذ. دس سد ا٥ت رب٤ب آ دس ػ حص ؼت٣ ب٣٤ سا شح وشد ثحج

ثش فشت تأو٥ذ ثؼ٥بس د )س(ؿبػ٣ تح٥ذ٢، ػ٥ذح٥ذس آ٣ ؿبػ٣ اؼب ؼشفتاػت. دس سد تمؼ٥بت ػ٣ تر داؿتثش تح٥ذ ػ٣، لج٣ )س(خ٣٥ اب

داسد. ب٢ آب رد ب٣٤ ٥ب د٤ذب ب اختالف دسربت اسوب تح٥ذ ٥ض اؿتشاناذ ثش ر حزبة لشاسشفت ػ تح٥ذ دس ؼ٥ش حك تأو٥ذ د )س(خ٣٥ اب

تب٣ ػ؛ اجت ا٢ ثد ا٤ ػ ؼجت ث شح ػ٥ذح٥ذس آ٣ ثش اك٣ پب٤ ب٢ ا٤ د تفىش دس ا٤ ؼئ ص٤بد اػت. اؿتشان د٤ذب

ـ ف٥و ذ،٥تح بت٥تمؼ ذ،٥تح ،٢ظش ػشفب :ها کلید واژه ـ تح بت٥ ذس٥ـ ح ذ٥ػـ ذ،٥

)س(٥٣خ اب ،٣آ

:15/06/1394تازخ پرسش همال: ـ 14/03/1394تازخ دزافت همال

سواى داشگا اتال گس ازاستاد /[email protected]

سواى داشگا اتال گس ازاستاد/ [email protected]

[email protected] وازشاس ازشد عسفاى اساله داشگا سواى/ ****

کالم پژوهشـناههپژوهشی ـ دوفصلناهه علوی

1394ستاى پاییز و زه/ سوم شواره/ دوم سال106-89

Biannual journal of Theology journal Vol.2, No.3, fall and winter 2016

89-106

Page 2: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

90

مقدمه

ـ آ ٣اك اص اك د٤ اػال، ثى اد٤ب اثشا٣٥ ث ؿبس ـ ٤تش ،تح٥ذ . ذ٤ثـ ث ؼب٢ ٤ى٣ داؼت دس اكالح اـ وـال، ٤بـ داؼـت غتتح٥ذ دس

( ـاس 1;1= 1691)ػـزبد٢، .اػـت ٤ب٣ كف ـد پشسدـبس ٤تـش ـتح٥ـذ داسا٢ . اػتوال ػشفب ثد ٤ؼ٣ فؼف، ب ؾ٤شاهع ا٥بت دس ١

كفبت٣، افؼب٣)تح٥ـذ دس خبم٥ـت رات٣، اص تح٥ذاذ شاتت دسربت٣ اػت و ػجبستاص شف٣، ثب ثش اـؼبثبت رـد دس د٤ـ اػـال رـد . تح٥ذ دس ابػت سثث٥ت(

. خـسد ٣ـ ٣٤ ث چــ ب تفبت٢ وال٣ ا٤ زات ٥ض، ب ثحجزات ختف، دس ٣٤ اػـت وـ دس آ آساو الـا والـ٣، فؼـف٣ ب ثحجؼئ١ تح٥ذ ٥ض ٤ى٣ اص

ؿب ثش اػبع ؿبخت ؼشفت فب٣ تفبت٣ شح ؿذ اػت. ػشفب شچ دس ث٥ببتػش ٣ـ ، ىـ اذ پشداخت( ث هع تح٥ذ شاتت آ 8= 6;16ؼتم٥)سح٥٥ب، تـا

ؿب سا بد٤ذ شفت. ٢ زج٣ وال٣ب ؾ٤شاتأح٥ش ـشة اػتمبد٢

ح٥ذس ثا ٣ػػ٥ذح٥ذس اث ق( ػـبسف ثشرؼـت١ 71:-7;:٣ آـ٣) ٥حؼـ ٢ ػـؿ٥ؼ٣ لش ـت زش٢ لش٢، تأ٥فبت اسصؿذ٢ سا دس ص١٥ ػشفب ظـش٢ داؿـت

٢ ػمال٣ ٢، حبو٣ اص پخت٣ حىت ػشفب٣ دس اػـال تـأح٥ش آ ب ـ٤اذ. اػت( دس ـسد ؼـئ تح٥ـذ وـ 1= 1>16ب٢ فىش٢ د٣٤ اػت.)آ٣، ثش ػب٤ش شا٤ؾفت اػـت؛ ثـ ٤ـظ دس ب ػخخش ػشفب ثد، ػ٥ذ ح٥ذس ٥ض دس آحبس خد سد ثحج او

و دس آ ث س ظ سؿذ، ث االاس جغ االػشاس ربغـستش٤ احش خ٤ؾ اػشاس اـش٤ؼ، اـاس . ٢ چ٥ دس وتبة د٤ش خد، ث ب اػت پشداختا٤ ؼئ

ال ثحج دس ؿش٤ؼت ش٤مت حم٥مت، ث ثحج تح٥ـذ دس خ اش٤م ااس احم٥م، . اػت٥ض اؿبسات٣ داؿت

( و اص ػشفب٢ لـش چـبسد زـش٢ >:17-;169))س(اص ػ٢ د٤ش اب خ٣٥ آحبس اسصؿذ٢ دس ص١٥ ػشفب ػ٣ ظش٢ داسد، ٥ض ث ؿد ٣ؿؼ٣، حؼة

دس آحـبس خـد، ثـ جبحـج تح٥ـذ، د س ؼتش ثؼئ١ تح٥ذ، تر ص٤بد٢ داؿت ، ػمب٤ذ ـتشو٣ دس ص٥ـ١ اذ زتاص آزب٣٤ و ش د٢ ا٤ـب ؿ٥ؼ٣ .اػتپشداخت تح٥ذ ٢ ػشفـب٣ وـ ـب ؾ٤ـشا . اص شفـ٣ ثـب اـذ داؿـت ، هـ تـأ٥ف اـذ داؿـت

٢ دس ـسد ا٤ـ اكـ اػبػـ٣ ثذ ٥تمؼدس ػشفب ظش٢، ث ثحج ؿب ٢ب ـ٤اذ، ث ثشسػ٣ الا ظـشات «تح٥ذ». دس ا٤ مب ه ث٥ب ا٥ت اذ پشداختاػال

ـب ؿـجبت ا٤ د ػـبسف ؿـ٥ؼ٣ دس ـسد تح٥ـذ، الؼـب و٥ف٥ـبت آ ثشسػـ٣ اػت. ؿذ پشداخت٢ آسا٢ آب ب تفبت

Page 3: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

91

«توحید»مفهوم واژة

. س٤ــ١ ا٤ـ وـ لذس ثبة تفؼ٥، ث ؼب٢ ٤ب داؼت اػـت « تح٥ذ»اط٠ وـ رـضو ؿـد ٣ـ ث ؼب٢ افشاد اػت، اص ا٤ س احذ ث چ٥ـض٢ اـالق « حذ»

( تح٥ذ دس اكالح اػال٣، احجبت رد حك تؼـب٣ 881= ;;16ذاسد.)ساغت اكفب٣، ( ث ػا اكـ٣ اص اكـ 811= 7، د1699 ف٣ ا٥ت اص غ٥ش ا اػت.)ش٢،

. اث ػشث٣ دسثبس٠ تح٥ذ ؼتمذ اػت، ؼب٢ ا٤ ػجبست ضد ػب دؿ ٣د٤، حؼة ، ـ٣ داـذ ٣ ػشفب ثب تفبت داسد. ػب تح٥ذ سا اػتمبد ث حذا٥ت خذا٢ تؼب٣

).ضد ػشفب، ؼشفت ث حذا٥ت حبثت١ حك تؼـب٣، دس اص اثـذ اػـت ـ اثـ = :;٣16،ػشث171 ) » « ٤ى٣ فت»، ػشفب تح٥ذ سا ثبس ٤ادس ٤ـذ وـ دس ؼـب٢ ا، « ٤ىـ٣ وـشد

ؿشى دس ا٤ب ثبؿذ و جذأ ؼشفت اػت ث ؼ٣ تلذ٤ك ث آى خذا٢ تؼـب٣ ٤ىـ٣ ـ؛ د ث ؼ٣ وب ؼشفت و ثؼذ اص ا٤ب اذ ـتشنو دس ا٤ ؼ٣ ثب ػب اػت ـ

د و دس رد رض ثبس٢ تؼب٣ ف٥ن حبك ؿد؛ آچب و ؤ سا ٤م٥ حبك ؿا ٥ؼت ف٥ن ا سا رد ث افشاد ٥ؼت، پغ ظـش اص وخـشات ثش٤ـذ ـ سا

(799= 1;٤16ى٣ داذ ٤ى٣ ثج٥ذ.)ػزبد٢،

)س(و امام خمینی )س(اس نظز سید حیدر آملی« توحید»تعزیف

و ث ػجبست داذ ٣اص آ تش ثضسيدس تؼش٤ف تح٥ذ، ػ٥ذح٥ذس آ٣، ا٤ ؼئ سا ( ٢ دس 6:= 1>16و اؿبست ثپز٤شد.)آ٣، داذ ٣دسآ٤ذ تؼش٤ف آ سا دؿاستش اص آ

ث ػـجت « ٤ى٣ ؿذ د چ٥ض»٤ب « ٤ى٣ وشد د چ٥ض»، تح٥ذ سا ثشحؼت غت ثبس ٤ا

ف الـ ویـس ااثـات الـ ». ػپغ فظ آ سا ثش حؼت ظبشداذ ٣لذس ثدؾ

ثـش خاـذ ٣ـ تؼش٤ف د اػت و تح٥ذ ا ؿش٤ؼت ٤ب تح٥ـذ اـ٣ 1«احد

تؼش٤ف ـد اػـت وـ آ سا 7«ف٣ ردات وخ٥ش احجبت رد احذ»حؼت ثب (9:.)ب= وذ ٣تح٥ذ ا ش٤مت ٤ب تح٥ذ رد٢ لذاد

=داسد ٣ ث٥ب ٥ذ ا٥٤ض ثب تر ث ؼب٢ غ٢، دس تؼش٤ف تح )س(اب خ٣٥

أجعـل اللـ الـاا احـداا اىا ـرا ل شـ ». اش ظس سدحدز اي تاز ال ظاس ت حىن آـات وـى: 1

است.« ل ال ال اهلل»( 5: «ص»«)عجاب

وسا و خداد « دز داز جد جص اهلل تعال ست: »دگ ه. تا اي تعسف هعتمد است ال تاطي 2

(88لظض: «.)ولا ش اله ال ج: »دفسها ه

Page 4: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

92

تح٥ذ تفؼ٥ اػت آ ٤ب اص ثشا٢ تىخ٥ش دس فؼ اػـت ثـ ؼـ٣ لـشاس داد دس غب٤ت حذت ب٤ت ثؼبت ٤ب ث ؼب٢ اتؼبة فؼـ ثـ اكـ فؼلخـ تىف٥ش تفؼ٥ك. ثؼو٣ اص ا فو سا سأ٢ ا٤ ثد و ثـبة تفؼ٥ـ ثـ ؼـب٢

دس وتت ادة ٤ى٣ اص ؼـب٣ ثـبة تفؼ٥ـ سا اتؼـبة اتؼبة فؼ ٥بذ... ٣ ... ثبزـ ؼـ٣ تح٥ـذ ؼـجت ثـ حـذا٥ت اـذ ؿـشد فؼ ث اك فؼ (981= 1>16اػت.)اب خ٣٥،

دس زع، ثب ث فت١ ػ٥ذح٥ذس آ٣، تح٥ذ لبث تؼش٤ـف اؿـبست ٥ؼـت، ـزا ٢ خـال آ ثـش اػـبع كـبحجب آ دس پشداصد ٢٣ تؼبس٤ف ثذ ٥تمؼثشا٢ ته٥ح ث

. دس آغبص مذ١ تؼش٤ف، ٢ ث تؼش٤ـف حم٥مـ٣ تح٥ـذ وذ ٢٣ سا اسائ ا ظ٤تؼش٤ف ب ث تؼش٤ف فظ٣ پشداخت اػت. اؿبس د و لبث ث٥ب اؿبس دسن ٥ؼت، آ

دس ا٤ تؼش٤ف تفىش ػشفب٣ ػ٥ذح٥ذس غج داسد ث ٥ د٥، ا٤ــب ثـش حتـا٢ بت ــسؽ دس وتـبة تح٥ذ تشوض ؿذ اػت شاتت تح٥ذ سا ثب تر ث تمؼـ٥

)س(ث٥ب د اػت؛ اب اـب خ٥ـ٣ وـف اػشاسؿش٤ؼت ااسش٤مت ااس حم٥متؼتمذ اػت، تح٥ذ، خذاذ سا دس ب٤ت حذت ثؼبت داؼت اػـت. اجتـ تؼش٤ـف اب خ٣٥ بظش ثشػ حذ دس اػتمبداتؾ اػت بظش ثش حتا٢ اػتمـبد٢

اػت. ث ا٤ ؼ٣ داؿتآى ا٤ـب ث رج١ غ٢ تح٥ذ تر ث٥ـتش٢ تح٥ذ. ه و ث ػ ر ب ار ثب ف خذاذ، تر د اػت.

)س(و امام خمینی )س(اس نظز سیدحیدر آملی« توحید»اهمیت و جایگاه

حـج ثـشا٢ ــب داد رب٤ـب تح٥ـذ، ثـ ث )س( اب خ٥ـ٣ )س(ػ٥ذح٥ذس آ٣ ٣ـ و اذ داد اص صا٤ب٢ ختف آ سا سد ظش لشاس اذ پشداخت آ سا دس ػـ تـا٣ تح٥ذ٢، رب٢ داد. اظبسات ا٤ـب ؿبػ اؼب٣ ؿبػ ؼشفت٣، ؿبػ ٣ؼتثخؾ

ث س زضا، دس ا٤ جبحج ث ؿشح ر٤ اػت=

ی توحیدیشناس یهست. 1

=ذ٤ ٣ ثبس ٤اػ٥ذح٥ذس آ٣، دس

تح٥ذ فوب٤ اكبف فشاا٣ داسد و اص حذ ؿبس ث٥ش اػـت... ٤تـش ـا٤ اػت و ثذا٣ ػشاػش ػب ؼت٣ ثش ذ تح٥ذ الغ ؿذ ـت ثـش آب

شاتت تح٥ذ اػت دس فشت ١ ردات تح٥ذ ـبد ؿـذ اػـت.) آـ٣، 16<1 =8< )

Page 5: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

93

ثـشا٢ اج٥ـب ا٥ـب اـذ ؿـذ ا٢ تح٥ذ خك ػال ثش ا٤، ث اػتمبد ٢ ردات ثش ذاس ر٥غ وـبالت اػـبع و٥ـ١ اذ ؿذاظبس تح٥ذ دػت خك ث آ جؼث

.)ب(اػتمببت دس ظبش ثب، ى ثش تح٥ذ شاتت آ ثد

٥ض د٤ذب٣ ـبث ظشات ػ٥ذح٥ذس آ٣ ث٥ب )س(اب خ٣٥ . ا٤ــب اـذ داؿـتؼتمذذ بثك ا٤ اك، خبك آفش٤ذ٠ رب ١ ػا رد اؼب، تب رات مذع خذاذ اػت و اص ١ حمب٤ك غ ثد لبدس ث چ٥ض به ش چ٥ض٢

(:;6= 8، د;:16اػت.) كح٥ف١ اب،

ی توحیدیشناس معزفت. 2

=ذ٤ ٣٣ تح٥ذ٢، ػ٥ذح٥ذس آ٣ ؿبػ ؼشفتدس ثحج ش ػجبست٣ دس ش٤ك ؼشفت تح٥ذ، حزبة ش اؿبست٣ ث كـست ـسا٣ آ، مبة اػت؛ ص٤شا حم٥مت تح٥ذ ض اص آ اػت و ف ػم ث و آ ثشػذ

اص آ اػت و فىش ـ ثـ دسن آ تش مذعؼشفت آ ؿـد.)آ٣، بئـ16<1 =:6)

تفبت، تح٥ذ سا اك اك ؼبسف داؼـت دس ب٣ )س(اص ػ٢ د٤ش، اب خ٣٥ =اػت فت چ٥

حم٥مت تح٥ذ، اك اك ؼبسف اػت اوخش فـشع ا٤ب٥ـ ؼـبسف ا٥ـ .)اب خ٥ـ٣، ؿـد ٣ـ اكبف وب١ سح٥ كفبت سا١٥ لج٥ اص آ ـؼت

16:: =;<) اجت ا٤ـب ٥ض چ ػ٥ذح٥ذس آ٣ دس ب ؼشفت ؿبػـب، دػـت ثــش سا اص

ؼتمـذ اػـت وـ رات داذ ٣ؿبخت ؼشفت ث و رات ٤ىتب٢ حك وتب (8>= 16:8.)، ؿبػذ ٤٣ىتب٢ حك سا وؼ٣

ی توحیدی و نسبت توحید به سلوکشناس انسان. 3

= ذ٤ ٣چ٥ ثبس ٤اػ٥ذح٥ذس آ٣ دس وـشا سا٣ ث آػتب ػب٣ ث٥ب آ، رض ثب اػتغشاق اػتالن دس ال٥بع ثـ٣

رض اؿـبست٣ ٥ؼـت، چـشا وـ دس ؿد ٣حوشت ك ٥ؼت. اص آ شچ ث٥ب (7:= 1>16.)آ٣،بذ ٣ػم ه٥ش احش٢ اص آ ثبل٣

اػــت وــ دس اص د٤ــذب ا رب٤ــب تح٥ــذ ثؼــ٥بس ثــذ شتجــ اال رب٤ــب٣ اكالحبت ػشفب٣ ػ ث مب رد ك حـن رات كـشف ثحـت)حن(

، ـزا اص ظـش داذ ٣اػت. شح آ٣ ػبحت آ سا تؼب٣ اص ش ػجبست اؿبست

Page 6: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

94

٢، رض ثب فب٢ بت دس ة ؿبذ دس ـد، حبكـ ؿـذ٣ ٥ؼـت. ثـش ا٤ـ اػـت، ـ٣ ؿذث تح٥ذ ث٥ب سارغ٣ و اػبع، ٢ ؼتمذ اػت، تؼبس٤ف ػجبسات

رج تج٥ اػال داسد، ـ ثشـب تحم٥ـك. ٢ پـغ اص مـ ػجـبسات تمـذب تفـبت چـذا٣ ــبذ آـب وـ ٥ـب شد٥ـ ٣)ػشفب( ت٥ز ذ٥تحتأخشا اسثبة

و ب احجـبت رـد حـك فـ٣ اذ وشد، چشا و ٤ه ذف سا دجب ؿد ٣ (.9:8:ـ اػت.) ب= اػ اص ر٣ خبسر٣ رد غ٥ش ـ

= ذ٤ ٣٣ تح٥ذ٢ چ٥ ؿبػ اؼبدس ثحج )س(اص ػ٢ د٤ش، اب خ٣٥فس ثش تح٥ذ ١ ػمب٤ذ حم اػت، اجت ثب لـذ زاؿـت دس ب اؼبفغ

.)اب وـذ ٣ـ ٥ـ دس اؼـب، ــ ـ د٥ب تب٤الت فؼب٥ ؿـات ح٥ا (;19= 1>16خ٣٥،

دس رب٢ د٤ش٢ ا٤ـب چ آ٣، ـذف لـشآ حـذ٤ج سا وـ اص ظـش ا٤ــب )، اػـت داؼتتلف١٥ ػم تضو١٥ فع اػت، سػ٥ذ ث ملذ اػال٢ تح٥ذ

16:: =11 )

ـ غبوـ آ سا اػت داؼت، ا٥ت تح٥ذ سا ث حذ٢ ثبس ٤اا٤ـب دس ت٤ ٢ املـ =داسد ٣ ث٥ب ا٤ ؼئ سا ا٤ داذ ٣ػ٥ش اؼب٣ ػن ػشفب٣

تب فغ سا كفب٢ ثب٣ پ٥ذا ـد ث وبالت تػ شػذ، سد ر٠ اػـبو كفبت ؼشفت حم٥م٥ شدد ث وب ؼشفت شػـذ؛ ثىـ ر٥ـغ اػـب

املـ٢ ت٤ـ غبكس٤ اخالق فؼ٥، مذ١ حم٥مت تح٥ذ تفش٤ذ اػت وـ (:8-;٣8 اب١٤ ػن ػشفب٣ اػت.)ب=تػ٥ش اؼب٣

تا فت و شح ػ٥ذح٥ذس آـ٣ ثـ ثحـج دس مب٤ؼ آسا٢ ا٤ ثضساسا ٣ ث س ؼتم٥ آؿىبس اػت٣ تح٥ذ٢ ث٥ؾ اص اب تر داؿت ؿبػ ٣ؼترب٤ب

دس تـش ػبػ٥ذح٥ذس آ٣، ا٤ ثحج سا ىآد٤ذب خ٤ؾ سا ث٥ب د اػت، ه ؛ دس حب٣ و شح اب ثـب اػـ هـ ث٥ـب اػت داؼتفشت ١ ردات

د٤ذب ػ٥م٣ دسسد ساث ؼت٣ ؿبػ٣ خبك ثب خلبت، ث ا٤ ىت تر د و ػشفـب ف٥ؼـفب اػـال٣، خلكـبر پ٥ـشا اػتاػت. ته٥ح ا٤ د٤ذب ا٤ حـ راتـ٣ و ش ػت٣ ث ؼ خ٤ؾ، ثـ اذ وشدـشة حىت تؼب٥، تلش٤ح

آب٣ داسد ػ خبك ث خلبت اص ش داـ٣ ؿـذ٤ذتش ثـبالتش اػـت؛ پـغ ػـ داؿت حوشت حك، ؼجت ث تب ؼت٣، فشع ثش اثؼت٣ خلبت دس تب ؼـت٣

ث ثخؾ د ا٤ ثحج اؿـبس داؿـت ـغ ثـد )س(خد ثش اػت؛ زا اب خ٣٥ شا د اػت. خذاذ سا ثب ؼت٣ ثخـ٣ ا،

Page 7: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

95

٣ تح٥ذ٢، ش د ػبسف دس ا٤ سد و سػ٥ذ ثــش ؿبػ ؼشفتدس ثحج رب٤ب ـ ػمث و ؼشفت تح٥ـذ، حـب اػـت، ـ ثـ ىتـ )س(؛ اـب اـب خ٥ـ٣ اـذ ذ٥

و تح٥ذ، اكـ االكـ ـ اػت آ ا٤ اذ داؿتد٤ش٢ اؿبس ؿبػب ؼشفت، چ ػـ ب داؾ د٤ذب، دس ٤ه ظش ػغ ث ٢ اؼب٣ اػت. ا٤ب ؼشفت

تزشث٣، س٤به٣، اؼب٣ ا٣ اؿبس داسد دس ٤ه ظش حذدتش، ؼتمذ ث اثؼـت٣ ١ ؼبسف ا٣ ث ؼشفت حك اػت و اجت رب٢ ثحج آ مب د٤ش٢ اػت.

ػن ٣ تح٥ذ٢، ش د ػبسف ث ثحج ؼجت تح٥ذ ؿبػ اؼبدس ثحج ترـتب ٤ه سا ملذ داسذ آ تح٥ذ ب اؼب، چشا و ش د ػبسف ؼتمذذ اذ داؿت

تب سا سػ٥ذ ثـ ا٤ـ ب اؼباػت؛ دس ػ٥ حب ػن اػتغشاق دس تح٥ذ، ثشا٢ غب٤ت اػت. اص ا٤ ظش، پ٥د ش٤ك ػن حك ؿبخت ا ث اذاص بلت ثــش٢

د٤ذب ش د ٥ؼش اػت. اؼب٣، اص

)س(و امام خمینی )س(توحید علمی اس نظز سیدحیدر آملی

اػت خاذػ٥ذح٥ذس آ٣، ػ تح٥ذ سا ت جبة و١٥ ػ سػ٥ حم٥م٥ اص ا٤ رت، آ سا اك د٤ اػبع اػال داؼت و ب٤تبر ؼـجت ثــت دص

داسد ٣( ٢ دس ساػتب٢ ا٤ ثحج، دس سد تح٥ذ ػ٣ اظبس >8= 1>16اػت.) آ٣، و ػ تح٥ذ صثذ٠ تب ػ سػ٣ حم٥م٣ اػت ؼتمذ اػت و ػ ثش د لؼ

اػت=

ث ظبش اػت د ػ٣ و تؼك ثـ ثـب اػـت. آ ا ػ٣ و تؼك ضد ػب ػ وـال ؾ٤تش ثضسي ٤تش ف٤ؿشػ٣ و تؼك ث ظبش اػت،

ضد حىب ا٥بت اػت و ش د ـت ثـش ؼشفـت خـذا٢ تؼـب٣ ؼـتذ. آ آ ضد اج٥ب ا٥ـب ٤تش ٣ػب ٤تش ف٤ؿشػ٣ ٥ض و تؼك ث ثب اػت ( >9-1:حذا، ػ تح٥ذ اػت...)ب=

تح٥ـذ داذ ٣ػ٥ذح٥ذس آ٣ دس ب٤ت، ػ تح٥ذ سا خالك١ ػ ظبش٢ ثب٣ = وذ ٣( ٢ د٥ ا٤ ؿشافت سا ا٤ روش 1:.)ب=خاذ ٣ػ ٤تش ف٤ؿشسا

اص تح٥ـذ ٥ؼـت، تـش ف٤ؿشؿشف ػ ث اػ١ ؿشف ؼ آ اػت ٥چ ؼ٣ ػ اػت.)ب( ٤تش ف٤ؿشپغ داؼت تح٥ذ

اػت، اـب الح٥ـذس آ سا ثـ ؿـ٥ ص٤جـب٣٤ 1اجت ا٤ اػتذال تؼك ث اثػ٣ ػ٥ب اػتفبد د اػت.

.ق(: وط وازم1403ز.ن: اتعل سا،)1.

Page 8: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

96

ث ـس فتدس ا٤ ثبس ثب تفل٥ ث٥ـتش٢ ػخ )س(اص شف د٤ش، اب خ٣٥اػت. ثذ٤ ؿشح و اص ظش ا٤ـب، داؿتح٥ذ رب٤ب آ و٣ ب تفبت٣ ث ػ ت

ـ ث٥ـب ر٥غ ػ، حت٣ ػ تح٥ذ، ػ٣ ػ٣ اػت. ٢ د٥ ا٤ ػخ سا ا٤اػت، ػ٣ ثـد آ سا ثتـا اػـتجبى « تفؼ٥» و ؿب٤ذ اص و١ تح٥ذ و داسد ٣

ت سفت رـبت وخـشت سا وشد؛ چشا و ث بػجت اؿتمبق، تح٥ذ اص وخشت س ث حذدس ػ٥ رغ ؼته وح د اػت. چ٥ ا٤ـب ؼتمذ اػت وـ ا٤ـ

امـة بـه ، ثى ثب س٤بهت لج٣ تر غش٤ض٢ ثـ ذ٤آ ٣ؼب ثب ثشب ث دػت . اص ؿد ٣، آب ؿذ حم٥مت تح٥ذ حبك وذ ٣اػت و لت اص آچ ثشب افبد

شف٣ تب ا٤ ت ثشب٣ ث لت شػذ كست ثب٣ لت ـد، اؼب اص حذ ػ ؛ ٤ؼ٣ ث اػتمبد اب ثب ثشب ث تب٣٤، ؿخق دس وخشت اػـت اص سػذ ٣ث ا٤ب

( 6>-7>= 16:1.)اب خ٣٥، بذ ٣ خجش ٣ثاػت، اهلل ا ٥اؼ لشتح٥ذ و

٢ ثـشا٢ حلـ تح٥ـذ لجـ٣ وـ ا مذ٢ چ٥، ػ تح٥ذ تح٥ذ ػ٣ سا . ا٤ــب داـذ ٣ـ ، ذ٤آ ٣تح٥ذ ػ٣ اػت ثب تؼ تزوش است٥بم لج٣ ث دػت

= ذ٤ ٣ ثبس ٤اتح٥ذ ػ٣ سا ثذ تح٥ذ ػ٣ ث٥د داؼت دس

د تب البت سا ث بؼ چ ثؼب وؼب٣ و كشف ػش دس تح٥ذ ػ٣ ػب اـ٣ اذ بفت٥جبحخ تؼ٥ تؼ آ لشف وشدذ كجغ١ تح٥ذ

ـب آاص د٤شا ث٥ـتش اػت، ص٤شا و ػـ ب آحى٥ سثب٣ ـذ، تضض لج٣ ثب اذ وشد ب اذ ذاؿتػت آ٤ ثد ذاؿت ثب است٥بهبت لج٥ ػش وبس

( >-11= ::16.)، ؿد ٣ذاسػ١ فمي، ا٤ ض ٣

و ١ ػ ؿشػ٣)ظ٥ش ػـ وـال اخـالق( وذ ٢٣ دس ادا ث٥ب ٢ ا مذـ حل حم٥مت تح٥ذ دس لت ؼـتذ. ٢ دس رـب٢ د٤ـش٢ ث٥ـب اهلل ؼشفترت

ثـشا٢ رـد حـك تؼـب٣ و ب٣ ػ تح٥ذ، خد حزبة اػت؛ ػ تح٥ـذ، داسد ٣. ٢ دس تهـ٥ح ا٤ـ ـت ؿـد ٣ـ اص شفـ٣ حزـة آ وذ ٣ثشب الب

=ذ٤ ٣

ث ٥ د٥ ثد وـ ا٥ـب ؿد ٥٣ ثشب ثبػج دس ؿذ اص تح٥ذ ٣ـ و ثشب اج٥ب ثب رد ا٤ ، ـ٣ دس كـذد احجـبت ثـب ثشـب ثـش اـذ داؼـت

( 171= 16:8.)، اذ بذ٥

٢ شح آ٣ حوشت اب، دس ـسد ػـ تح٥ـذ، ب ذب٤داص تا ٣دس الغ اػتجبى وشد و شح آ٣ تب ث داـؾ ؼشفـت اؼـب اص تح٥ـذ حـك ا٤

٣٤ و ى اػـت ب حزبةتؼب٣ تر داؿت اػت دس ا٤ ظش ث جبحج ػن تر٣ ذاؿت اػت، زا د٤ذب ا٤ـب رج ػ٣ حـن ، ذ٤آدس ؼ٥ش ػب آ پ٥ؾ

Page 9: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

97

ػال ثش آى ث اسصؽ ػ تح٥ـذ پشداختـ، ثـ رجـ )س(داسد، اب د٤ذب اب خ٣٥اسصؿ٣ آ اص رت ػن پز٤شؽ آ اص ػ٢ حك تؼب٣ ٥ض تر د اػـت ثـ

ػ ثب ػـ )س(ب خ٣٣٥ آ دسػن ا٣ اهلل پشداخت اػت. اص د٤ذب اؿبػ ت٥آػ٢ ا٤ ش٤ك ثبؿذ ب حزبة، ثب٤ذ تر آصد ٣شا اػت ػب٣ و ػ تح٥ذ

٢ ػ تح٥ذ اغاوذ٠ ا دس ا٤ ؼئ ـد.ب ربرث

اص ػ٢ د٤ش، ػ٥ذح٥ذس آ٣ دس ساػتب٢ تمؼـ٥بت ػـ ثخــ٣ خـد، ثخــ٣ اص اػت داؼتا٥بت سا تؼك ث تح٥ذ ظبش٢ داذ ٣داؾ تح٥ذ سا دس حص٠ وال

و سد اػتفبد٠ تى٥ حىب اػت. ثبثشا٤، ػـ تح٥ـذ ثـب ترـ ثـ ػـب آ ؛ تى، حى٥، حذ، ٣ ج٣... . اص شف٣، اب خ٥ـ٣ ثـب ث٥ـب ؿد ٣زاس٢ ب

داـذ ٣٣ بغ تح٥ذ د٤ش، آچ سا شثى ث ظبش اػت، ظ٥ش ثشب اػتذال، ب. دس ت٥ز تمؼ٥ ث ظبش ثب ٤ـب حزـبة ؿبسد ٣ تح٥ذ ا٥ب اج٥ب سا الؼ٣

ظبش ػذ حزبة دس ثب، ٥ب د د٤ذب ـتشن اػـت، اـب ـب ٢ دس ا اػـد٤ذب شح آ٣ شح اػت وـ ؿـش٤ؼت سا مذـ١ ش٤مـت حم٥مـت ػشفـب

.ؿبسد ٣

)س(و امام خمینی )س(توحید اس نظز سیدحیدر آملی اقسام

٢ ختفـ٣ ثـ ـب ٥ؿـ دس سد الؼب تح٥ذ ب د ػبسف تفبت اػـت ثـ ٢ ا٤ د ػبسف ثـ ؼـ٣ اخـتالف دس ثذ ٥تمؼ. اب تفبت اذ پشداخت٢ آ ثذ ٥تمؼ

٢ ػشفب ؼتمـذ ثذ ٥تمؼؼب ٥ؼت. ب و ػ٥ذح٥ذس آ٣ دس سد اختالف دس بذ اختالف دس تؼش٤ف تح٥ذ اػت، ص٤شا دس سد تؼش٤ـف ٥تمؼاػت، اختالف دس

جداختالف ػشفب، چذا ػ٥ك وـ اػت، دس سد تمؼ٥ ٥ض چ٥ اػـت؛ چـ ا٤ـاختالف دس فظ، د٥ ثش اختالف دس ؼب ٥ؼت چ ا٤ ٥ض اص ضد غ٥ش خـذا ٥ؼـت،

( اتفبلبر ا٤ ػخ ػ٥ذح٥ذس آ٣، دس ـسد ;:= 1>16س دس آ ذاسذ)آ٣، اختالف ثؼ٥باختالف ظش ا٤ـب اب خ٣٥ ٥ض كـبدق اػـت. ٢ دس اداـ، تح٥ـذ سا د لؼـ

=داسد ٣ ث٥ب د٥ ا٤ تمؼ٥ سا ا٤ داذ ٣ا٣ رد٢ ت ث ػجت اؿبسات اختالفبت تمؼ٥بت اش چ اص ح٥ج ػجبسات اػتجبسات فشاا اػ

(1;.)ب=شدذ ٣ثبصث دساصا وـ٥ذ، اب ٣ ث ب تمؼ٥ ا ؼتمذ اػت و ١ تمؼ٥بت ث اصا٢ تح٥ذ رد٢ اػت تح٥ذ ا٣ دس الـغ

ب تح٥ذ ػا اػت. تفل٥ ثحج چ٥ اػت=ظبش٢ اػت ػجـبست اػـت اص . تح٥ذ ا٣= ا٤ تح٥ذ، تح٥ذ اج٥ب تح٥ذ 1

دػت ثذب اص ػجبدت ا م٥ذ ث ػجبدت ا ك ٤ب دػت آب ث احجبت

Page 10: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

98

ا احذ ف٣ ا وخ٥ش... . ا٤ تح٥ذ دس مبث ؿشن رـ٣ لـشاس داسد بـذ ػجبدت ثت ػ ... .

جـبست اػـت اص . تح٥ذ رد٢= ا٤ تح٥ذ، تح٥ذ ا٥ب تح٥ذ ثب٣ اػت ػ7دػت ثذب ث ـبذ٠ رد احذ فـ٣ رـدات وخ٥ـش... . ا٤ـ تح٥ـذ دس مبث ؿشن خف٣ لشاس داسد بذ احجبت رد غ٥ش اص لج٥ ىبت حذحبت ...

(7; 6;.)ب=

=ذ٤ ٣ا دسثبس٠ ا٤ تمؼ٥ اش ب تح٥ذ ا٣ سا ث اج٥ب تح٥ذ رد٢ سا ث ا٥ب اختلبف داد٤ـ، جب٤ـذ

٢ اص تح٥ذ ا٥ب ذاسذ ٤ب ثـبؼىغ، ا ثشثبػج ا٤ ت ؿد و اج٥ب ل٥ت وـ ثى ش٤ه اص ا٤ د لؼ تح٥ذ ربغ آ د٤ش٢ ٥ض ؼـت. ب٤ـت ا٤ـ

غج داسد ا أس اػت تـب تح٥ذ٢ و خلف شوذا اػت ثش كبحت آ ( 7; 8;= 1>16ث چ٥ تح٥ذ٢ دػت ب٤ذ )آ٣،

ـ = اج٥ب دس ظبش ث تح٥ذ ا٣ دػـت وذ ٢٣ اهبف دس ثـب ثـ وـذ ٣ اخـاف خـبف تح٥ذ رد٢؛ و خبة ا سا ث ػا خبة د سا ث خاف

آ داـذ ٣ـ ذ حم٥م٣ سا ربغ ش د لؼ تح٥ذ . ب٤تبر ػ٥ذح٥ذس تح٥دذ ٣ازب (8;-7>)ب= خاذ ٢سا كشاى ؼتم٥

٢ شاتت تح٥ذ، ث كست د٤ش٢ الذا ثذ ٥تمؼدس )س(اص ػ٢ د٤ش اب خ٣٥ ؛ اجت اب دس رب٢ رب٢ اػتد اػت. ا٤ـب دس ا٤ ثبس ػم٥ذ٠ تى٥ سا ثشض٤ذ

. ثب رد ا٤ اػتآحبس خد، ث س رذاب فل دس سد الؼب تح٥ذ، ػخ فت دس رب٣٤ ثب اؿبس ث ػ وال، آ سا ث ػ لؼ تح٥ـذ راتـ٣ كـفبت٣ افؼـب٣ ثـش

فت و اب دسثبس٠ تمؼـ٥بت تح٥ـذ ظـش خبكـ٣ سا تا ٣. ث س و٣ ؿبسد ٣ ظش لبج حىب ػشفب سا پز٤شفت اػت. دس ش حب اب دس تؼش٤ـف ـش ىشدائ اس

وذا اص ا٤ شاتت ؼتمذ اػت=

، ٥وـ ٣ـ و ثشا٢ رات الذع ٢ اكـبف٣ احجـبت تح٥ذ دس كفبت ٤ؼ٣ ثب ا٤، ثى دس ػ٥ حب٣ وـ ثـشا٢ ٢ ؿد ٣وخشت اكبف رت وخشت دس رات

و شرغ كف، كـف د٤ـش٢ ثبؿـذ، ، ثذ ا٥٤و ٣ت ٢ احجبش٥وخاكبف ازـبت ثؼـ٥ي ـ ر٥ـغ غ٥ـ راهلل ر رال دس وب ثؼبت احذ ـ ، ا٤ تح٥ذ ٤ؼـ٣ خذاـذ دس ذ٤ ٣ازبت اػت. ٢ دس سد تح٥ذ دس افؼب

مب احذ٤ت ٤ه فؼ ا٣ داسد چ٥ دس سد تح٥ـذ دس رات، اػـتذالالت ٣ م٣، ظ٥ش التوب٢ رات ارت، اتفب٢ وخشت ٣ ػشه٣ اص خذاـذ ػم

( 91-99= 7، د1;16.)اسدث٣٥، داسد ٣سا ث٥ب

=ذ٤ ٣ا٤ـب دس رب٢ د٤ش دس سد ا٤ ػ لؼ تح٥ذ

Page 11: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

99

افؼب حشوبت تأح٥شات دس ظبش ردات اص اػـت. پـغ، حـك فبػـ ٢س باػت ث فؼ ثذ ٥ش٢ ثذ ظس ٥ش٢ خذاػت، دس لـشآ وـ

ب و ت٥ش افىذ٢؛ ثى آذ اػت= ت٥ش ٥ذاخت٣، آ ,اػال خبة ث پ٥بجش

پغ تب٣ رات ردات كفبت 1خذاذ ت٥ش افىذ. ـب اساد ـب خاػـتآحبس حشوبت اص ؿئ رات حك كفت ا ػب١٤ ـ٥ت اساد٠ ا ثشص س ا تز٣ ا٤ذ؛ ـىش٤ب ا دسربت لذست ا ؼتذ؛ حك، حك اػـت

آبخك، خك؛ حك تؼب٣ دس خ٥ـ٣، ظبش آـب شتجـ١ ظـس ا٤ـذ.)اب16:7 =117-116)

)س(و امام خمینی )س(ت توحید اس نظز سیدحیدر آملیدرجا

، ص٤شا تمؼ٥بت تح٥ذ ؿد ٢٣ تح٥ذ، ثحج دسربت تح٥ذ شح ثذ ٥تمؼپغ اص ث ٤ب٣ حوشت حك اؿبس داسد. اص ػ٢ د٤ش دس سػ٥ذ ث ا٤ـ شاتـت تح٥ـذ،

دسربت٣ ثشا٢ ثذب رد داسد. شح ػ٥ذ ح٥ذس آ٣ حوـشت )س(اـب دسثبس٠ ا٤ ؼئ ث تفل٥ ث س ظ ث ثحج وـ اجتـ دس ا٤ـ اـذ پشداختـ

اػـشاس اــش٤ؼ، اـاس دس وتـبة ،ػـ٥ذح٥ذس آـ٣ . اذ داؿتثحج، ظش٤بت تفبت٣ تم٥ـذ٢ تحم٥مـ٣، تح٥ـذ تح٥ذ ا ؿـش٤ؼت سا اػـ اص ،ااس احم٥م اش٤م ا٣ كغ ب اص سا فؼ آداذ، ص٤شا فؼ٣ ٣ ثشـب ثش رد فبػ كـبغ البـ

( پغ ش فؼ فبػ٣ اػتمال خـد سا اص دػـت 1:-1; =::16، آ٣).وذ ٣ تح٥ذ ا ش٤مـت سا تح٥ـذ كـف٣ ا .تب فؼ فبػ حم٥م٣ خاذ بذ داد ـ ـ٣ كف كـف٣ ٥چػبسف داذ، ص٤شا دس ث٥ؾ ٣ تـب كـف خـذا ذبتح٥ذ اـ حم٥مـت سا ثـب ٢ اػت. و كف حم٥م٣ اكبف وب٣ بذ ٣

ب ردـب اص ظـش رات ث ا٤ ؼب و تب ؛داذ تح٥ذ رات٣ ٣ ،حفظ شاح لجب ث دػب٢ . آشدذ ٣ثش ٤ؼ٣ خذاذ ،ؿب ٣م٥آب دس ؿذ فمي ث رذ حم

اعذ تعفن هي عماته اعذ تسضان هي سـطکه اا ناللا),اوشؼشف پ٥بجش

وذ و ا٣ ث تح٥ذ فؼ٣ د٣ ثـ تح٥ـذ كـف٣ اؿبس ٣ (اعذته هه

)ب(.رات٣ اؿبس داسد ػ٣ ث تح٥ذ

-٢ دس ا٤ ساػتب، دس احش د٤شؽ ربغ االػشاس جغ االاس ، ث تـش٤ح ثب مذـ

حـذ د ،«راؼم»ػشفب، حذ ا سا ٤ذ= پشداصد ا٤ ٣ث ثحج ٣چ٣٥، بذ، ص٤شا ػ٣ ربغ آب فبئك ٣« اؼ٥ راؼم » حذ ػ سا « راؼ٥»سا

د٤ش حزـة ا جبؿـذ، دس ا٢ و ثب ـبذ ٤ه شف، شف ث ،ثش آب اػت

(17. ) ها زهت إذ زهت لىي اهلل زه(.)افال: 1

Page 12: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

100

راتؾ سا ـ ص٤شا ش وغ و رد ،ذ خبسد ؿذ اػتغ٥ش ا٤ كست اص دا٤ش تح٥ ح٥ج ، ض اص ر٥غ ل٥د ؼتغ٣ اص ر٥غ اػتجبسات ـبذ وذ غ٥ش سا ػذ

ػش دذ، ارذ ٣٥ اص « لس ف الجد ال »ك ال ؿ٣و حن ثذاذ ذا٢

فبت وبالت فلـ چ ث اػ رد رات اص اػبو ك ،اػت ؼشفت ؿد٣ اػـت ـ ئحتزت ـت اػت ؿدؽ ؿد رض ز ظبش دس ظبش آب،

اثذار كف ث ر٥غ وبالت اػـت تب؛ چ حك تؼب٣ ر رال ف٣ حذ رات اصالرچ٥ مب٣ ث اػ پغ كبحت ، ظس اص٣ اثذ٢ دس كس ر٥غ ردات داسد

= 1>16ت )ـ، بالت خلك٥بت آ رات، حزة بذ اػـ اؽ اص و ؿد رضئ٣<<-<:.)

چب و اش وؼ٣ رد احذ سا تىخش ث وخشات تؼ٥ ث تؼ٥بت ـبذ وذ

ػـش «هظس اللکف را هظس المس را هظس الجالل را هظس الجوـال را» آا٢

ىـذ ثـشا٢ ا تفـبت٣ ٥ـب وخـشت زشد اص ا٤ ظبش ـبذ دذ، ٤ؼ٣ ا سا

الىـل »حبك ـد ثش ا٤ ػم٥ذ ثبؿذ و حذت، ظبش ظش، فشق رغ

ص٤شا ،ثد ؿدؽ بلق اػت ا ٥ض ارذ ٣٥ اص ؼشفت ،«لس ف الجد ال

سر٣ تؼ٥بت خـب ف٣ حذ رات مبر ض اص وخشات -رت ػظت -اش چ حك تؼب٣ ، ر٣ اػت، اب وخشات تؼ٥بت وبالت اػبئ٣ كـفبت٣ ا ؼـتذ وـ ثـ

اب اش ش د شتج حذت ،شدذ شتج تؼ٥ حب٣ ردذ ث شتج رات ثبص ٣رغ، ك م٥ذ، ز فل سا ثب ـبذ وذ، ٤ؼ٣ ـك وخشت، فشق

دسػ٥ ك، ز سا دس ػ٥ فل فل سا دس ػـ٥ سا دس ػ٥ م٥ذ م٥ذ ساشدد. چ٥ وؼـ٣ لؼـبر حـذ ػـبسف ٣ ز ـبذ وذ اص ٥چ وذا حتزت

اهلل تعال اسوائ طـفات ا لس ف الجد س»٤بثذ و وب ى اػت ٣

ـذا٢ حب ثب ؼب« اى الىل ت ه ال» ٤بثذ و ث تحم٥ك ٣« افعال

دذ ٤م٥بر ؼـب٢ ػش ٣« ن الل الخس الظاس الثاطي تىل شء عل»

هظـثا،، الوظـثا، فـ شجاجـ از السوات الزع هیل ز ووشىا ف اهلل»آ٤

= ـس «)…لد هي شجس هثازو شت ل شسل ل غست الصجاج واا ووة دز

مب٣ اػت و ػبسف اك كبحت فشلـب ،وذ. ا٤ مب ( سا ث خث٣ دسن 68٣

]ػـ٣ ػ٥ؼـ٣ حوـشت خلف ثـ ػ تفل٣٥ ،لشآ اػت. چ فشلب

,حـذ حوـشت اػـت وـ خلـف ٥٣اتفلـ ػـ ارـب٣ ـغ ،اػت لشآ

(>>-117.)، اػت

Page 13: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

101

ثب شؿ٣ د٤ش دسربت تح٥ذ سا دس لبت اسوب تح٥ذ )س(اص ػ٢ د٤ش اب خ٣٥. دس ا٤ شؽ تح٥ذ داسا٢ چبس سو اػت ش سو داسا٢ ػـ دسرـ داسد ٣ث٥ب

، اػ تبثغ ذ٤ ٣ ثبس ٤ااػت و ٤ه دسر ظبش٢ د دسر١ ثب٣ داسد. ا٤ـب دس اػت)اػـبو راتـ٣، دسر١ ظبش٢ اػت؛ چبچ ت دس اػبو ا٣ و ث ػ لؼـ

ث ؿشح ص٤ش اػت= )س(اػت. اسوب تح٥ذ اص ظش اب ٥كفبت٣ افؼب٣(

احذهلل( اػت و مب تح٥ـذ افؼـب دسرـ١ ظـبش٢ آ «)تح٥ذ»سو ا اػت د تح٥ذ د٤ش ٤ؼ٣ رات٣ كفبت٣ دس آ پب اػت، چـشا وـ تح٥ـذ

اص غ٥ش حك تؼب٣ اػت. ا٤ آب حبب ث خذاذ ف٣ ب ؾ٤ػتبمب ثبصـت اص ا ثبؿـذ، ـب ثخـؾو ١ وبسب٢ ٥ه اػب كبح ١ اش رض ثب ا٤

وـ دس ب ثخـؾو ١ ذ٥ث ٣. چب و ثذ٠ ؿبذ ا٤ مب، بثذ٤ ٣تحمك ت٥ــ م٣ اػت وـ ـب ٥١ػكست وخشت تفل٣٥ اػت، آؿىبس ؿذ

فب٣ دس كبحت ر اػت. ثبثشا٤ دس داس رـد غ٥ـش اص ر٥ـ اهلل رم ك، ٥چ ر٥ فبػ ر٣٥ ٥ؼت تب ث رب ٤ب فؼؾ ػـتد ؿـد. اط٠

و ب مب ف٣ ح ل اص غ٥ش اػت، تأو٥ذ ث آ داسد احجـبت « حل»، ثـب ـب اؿـبس اكحبة ساصب و رد آ د ث خذاذ ر٥ اػت. وذ ٣

(>:= 16:6 )اب خ٣٥،داذ ٣ا٤ تح٥ذ سا، تح٥ذ كفبت رات ال ا اال اهلل( اػت و مب تح٥ذ كفبت اهـحال «)ت٥» سو د

٢ و ثذ، رب وب حؼ سؿ٣ سا ظس ا ١ وبالت اػت، ث خـبش ث. ت٥ دس ا٤ مب ذ٥ث ٢٣ ا ب ر ٢ اصا ررب وب حك

ف٣ ا٥ت اص غ٥ش اػت. ا٤ ا٥ت، ا٥ت كـفت٣ اػـت ـ ا٥ـت فؼـ٣. = اص د٤ذب اكحبة لت، د تح٥ذ د٤ش دس ا٤ـ مـب ذ٤ ٣ ثبس ٤اا٤ـب دس ذ)ب(.ا حزة

فب٢ ١ ا٥ـبت اػـت، اهلل اوجش( اػت. ا٤ مب تح٥ذ رات«)تىج٥ش»سو ػ اسد ؿذ اػت. ا٤ ثذا ؼب ٥ؼـت 1،«أ أوجش أ ٤كف»چشا و دس ؼب٢ آ

اػت، ص٤شا دس آ مب، ٥چ چ٥ض٢ رد ذاسد. اب دسثـبس٠ ا٤ـ تش ثضسيو اص ش چ٥ض ــذ ــتح٥ ــ ٣ ــب ذ٤ ــش آصاد ــؽ= اص ظ ــش دس آ خ ــذ د٤ ــبثم، د تح٥ ــذػ آ

(1;اػت.)ب=

اػـت، ب ػ( اػت و مب تض٤ اص تح٥ذب٢ اهلل ػجحب«)تؼج٥ح»سو چبس چشا و دس ػب٤ش تح٥ذب تىخ٥ش ت٤ اػت، ٣ ا٤ تح٥ذ مب تض٤ تى٥ اػت

. 8، حدثاشتمالا، تاب هعا اسواءاهلل دالتح وتابق(، 1388ول)«: ز.ن. »1

Page 14: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

102

؛ پغ ػبه دس تح٥ذ فؼ٣، ش فؼ٣ سا ظس فؼ سػذ ٣و دس آ تح٥ذ ث ات خد اػت و اثذار فؼ٣ سا فؼ غ٥ـش ج٥ـذ. دس تح٥ـذ كـفت٣، چب آ تض٤ ذ٥ث ٣حك

اػتالن اػبو كفبت دس اػبو كفبت حك اػت. تض٤ دس ا٤ تح٥ذ آ اػت و دس ػشا٢ حم٥مت رض كفبت اػبو حك ٥چ اػـ كـفت٣ ج٥ـذ. دس تح٥ـذ راتـ٣،

٢ اػت وـ غ٥ـش اص ا تح٥ذ ث ضد رات حك اػت. تض٤ دس ا٤ ب راتاهحال سا ث ض١ ت٥ز١ ١ « تغ»٤ت احذ٤ت ٥چ ا٥ت ٤ت٣ ج٥ذ. ا٤ـب دس ادا

و آ سا ػجـبست اص ػـذ ست٤ـت فؼـ كـفت، حتـ٣ اص خاذ ٣مببت تح٥ذات خذا٢ تؼب٣ ف٣ و٣ وخشت ـبذ٠ حذت كشف ٤ـت حـن وـ دس ػـ٥

و تض٤ دس داسد ٣. ٢ ب٤تبر اظبس داذ ٣ دس ػ٥ ظس، ثب اػت، ث، ظبشفـت اص ظـش تا ٣)ب(. ثش ا٤ اػبع ؿد ٣ش مب٣ دس د مب د٤ش پب

اب، تح٥ذ ب تح٥ذ افؼب٣، ت٥ ب تح٥ذ كفبت٣، تىج٥ش ب تح٥ذ رات٣ اػت. ب ػتؼج٥ح تض٤ ا٤ تح٥ذات

، ى ش د سػذ ٣دس زع اش چ ث ظبش وال ش د ػبسف تفبت ث ظش

؛ ا تح٥ـذ افؼـب٣، پـغ اص آ تح٥ـذ اذ وشددس ث٥ب شاتت تح٥ذ، بذ ػ

، اب اذ داؼتكفبت٣ رات٣. اص شف٣ ش دػبسف، مب ربغ ش ػ سا ثبالتش٤ شتج

٣ ثش ػجه سؽ دسػت ػن ػشفب٣ پش٥ض اص ٤ه ػش٢ تأو٥ذ الح٥ذس آ

دس ـسد ـش وخـشت ا٢ ب ثبل٣ بذ دس وخشت اػت. ؿب٤ذ دس صب ا٤ـب ثش ػذ

حوس حك دس ردات، غج پ٥ذا وشد ثد اػـت. شحـ الح٥ـذس ا٤ـ ثخـؾ اص

ؿـش٤ؼت، ش٤مـت تح٥ذ سا ٥ض ثش ػجه تمؼ٥ ػ ر٣ خد دسثـبس تح٥ـذ اـ

.اذ وشدحم٥مت ػخ فت اػت شح اب خ٣٥ ث اسوب تح٥ذ اؿبس

یزیگ جهینت

داـب تح٥ذ ث ػا اك اػبػ٣ اػال، ثحج ٣ دس ٥ب تىـب اـ٣

٥ض اص آزب٣٤ وـ ـش د ػبسفـب )س( اب خ٣٥ )س(. ػ٥ذح٥ذس آ٣ؿد ٣حؼة

اذ، دس آحبسؿب ث ا٤ ؼـئ ترـ ثب وال اػال٣ ٥ض آؿب٣٤ داؿت اذ ثدثضس٣

. ش د ػبسف تح٥ذ اذ پشداخت ث س فل ثب ب٣ ػ٥ك ث ا٤ ؼئ داؿت

ؿبػب١ اؼب ؿبػب ؼشفت، ؿبػب ٣ؼتسا حبئض ا٥ت داؼت دس سد رب٤ب

٣ تح٥ذ٢، ش د ػبسف تح٥ـذ سا اكـ٣ ؿبػ ٣ؼت. دس ثحج اذ تداؿتح٥ذ ث٥ببت٣

فـش٢ ثـد تح٥ـذ سا )س(؛ ثب ا٤ تفبت و ػ٥ذح٥ذس آ٣اذ داؼتاػبػ٣ فش٢

Page 15: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

103

دس ثحـج فـشت ثـش )س(، دس حب٣ و اب خ٣٥اػت داؼت تش ػب تأو٥ـذ ـب اؼـب

ؼشفت ث حم٥مت تح٥ذ سا خـبسد . دس ثحج ؼشفت ؿبػ٣ تح٥ذ٢ ش د، اػت داؿت

٣ تح٥ـذ٢، ـش د ػـبسف ثـب ؿبػـ اؼب. دس ثحج اذ داؼت ب اؼباص دسن فىش

. اذ داؿتث تح٥ذ، ثش ػن تأو٥ذ ب اؼبب٣ ػشفب٣ ثشا٢ ٥

؛ دس ػـ٥ حـب دس اذ داؿتدس ثحج ػ تح٥ذ، د ػبسف دس ظبش ظشات تفبت٣

ػـ تح٥ـذ سا ػـ ثـب٣ )س(د د٤ذب ـتشن اػت. ػ٥ذح٥ذس آ٣ثب هع،

؛ اػـت خاذ اهلل ؼشفتػ ظبش٢ اذ فتاػت آچ سا و حىب ػب داؼت

ػ تح٥ذ سا االر ػ٣ ػ٣ )س(ا٤ دس حب٣ اػت و حوشت اب حب٥ـبر آ داؼـت

و ثشب ثذ ػ ب ث فت١ ا٤ـب، دس سد ا٤. ثاػتسا مذ١ تح٥ذ لج٣ خاذ

٢ ذاسد، دس الغ اب اؿبس ث ػ٣ خ فؼـف وـال داسد دس كـست٣ وـ ا ذ٤فب

. اص خاـذ ٣ـ اهلل ؼشفـت آ سا تـب بذ ٣ػ٥ذح٥ذس آ٣ ا٤ ػ سا ػ تح٥ذ

اػـت، خـد ــب اص آ داؼت٣ و اب آ سا مذ١ تح٥ذ لج ػ٣٤ ثب تر ث ا٤

٣ـ ؼتذ، زا داسد و ث اػتمبد ٢، تح٥ذ ػ٣ لج٣ دس اػـتجبى تـا

وشد و ث ظش ا٤ـب ش د الص١ ؼتذ.

. ػ٥ذح٥ذس آـ٣ تح٥ـذ اذ داؿتدس ثحج اص تمؼ٥بت تح٥ذ، د ػبسف ظشات تفبت٣

تح٥ـذ اـ٣ سا تح٥ـذ ػبـ اػـت وـشد ٥تمؼسا ث د لؼ ا٣ رد٢

؛ ه آى ثب اؿبس ث اػتظبش٢ تح٥ذ رد٢ سا تح٥ذ خاف ثب٣ داؼت

. ٢ ا٤ د اػتتمؼ٥بت د٤شا، تمؼ٥بت رضئ٣ سا شاتج٣ اص تح٥ذ رد٢ داؼت

ؿـشن رـ٣ ؿـشن ؿب و دس مبث خاذ ٣تح٥ذ سا ث تشت٥ت تح٥ذ اج٥ب ا٥ب

خف٣ لشاس داسد. اص ظـش ا، تح٥ـذ افؼـب٣، كـفبت٣ راتـ٣ دس الـغ شاتجـ٣ اص تح٥ـذ

دس ػ٥ حب ش داذ ٣؛ اجت تح٥ذ ا٣ سا ث ػ٣ ب تح٥ذ افؼب٣ اذ ٢رد

ـ آ ٣ ثش ا٤ )س(. اص الا ػ٥ذح٥ذس آ٣ؿبسد ٣ػ سا شاتج٣ اص تح٥ذ رد٢ ذ٤

و اص ظش ٢، ا تح٥ذ افؼب٣ ػپغ تح٥ذ كفبت٣ رات٣ دس شتجـ١ ثـبالتش اص آ

ـ )س(لشاس داسذ. ا٤ دس حب٣ اػت و حوشت اب تح٥ذ سا ـ ثـش ػـ چ تىـ٥

. ٢ چ٥ دس ثحج و٥ف٥بت دسربت اػتلؼ افؼب٣، كفبت٣ رات٣ تمؼ٥ وشد

ثش ا٤ اػبع ػ لؼ تح٥ذ دس ا٤ـ شد٥ ٣دس ظش تح٥ذ، چبس سو ثشا٢ تح٥ذ

چ٥ اػت و تح٥ذ ب تح٥ذ افؼـب٣، )س(. دس ب٤ت ظش ابؿذ ٣اسوب ظبش

Page 16: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

104

ت٥ ب تح٥ذ كفبت٣، تىج٥ش ب تح٥ـذ راتـ٣ تؼـج٥ح تض٤ـ ا٤ـ تح٥ـذات

ػم شح . دسداذ ٣اػت. ه آى ا٤ـب تغ سا ت٥ز١ ػ سو ا ب ػ

الح٥ذس ثش رغ ٥ب حذت وخشت دس تح٥ذ تأو٥ذ ثؼـ٥بس ـد اػـت ثـش اثـذاع

خ٤ؾ دس سد ؿش٤ؼت، ش٤مت حم٥مت تأو٥ذ ثؼ٥بس د آ سا دس الغ ثؼ٥بس٢

ـ آ ٣ـ ث وبس شفت اػت. آچ دس زع الا د ػبسف ثش ، آ اػـت وـ تفـبت ذ٤

، چشا و ش د ػبسف شاتت تح٥ذ سا ثب اػتـتش رج١ ظبش٢ داؿت ػخ ا٤ د ث٥

. ـش اذ داؼت٣ ث تشت٥ت فؼ٣، كفت٣ رات٣ ث كست ب ػثش تمؼ٥بت

وـ دس آ ـش ػـ تح٥ـذ دس وـب اذ داؼت٢ ا شتجشتج سا ٤تش وبد ػبسف

داسد، دس ب بد ثـش ا٤ـ شاتـت ثـد ثبؿذ. تفبت٣ و دس ظش٤بت د ػبسف رد

. اػت

Page 17: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

سرر

ب» ی

وحت

«دی از

ظرن

یح دیس

درهل

آ و ی

اماه

ینیخو

ه()ر

ی/نای

سی

على/

ئیاوس

حین

عظ /

ی

یدش

ربی

طو

105

:منابع و مآخذ

قرآى کرین

(1377آهل، سد حدز ،) تسجوـ تعلـك: اسرار الشریعه، اطوار الطریقه و انووار الققققوه ،

، لادز، تساى.1سدجاد اشو علا، چ

االسورار و هبعوع االنووار جاهع(، 1391) ــــــــــــــ ، 1هحودزضـا جـش، چ ، تسجوـ

سهس، تساى.

(1381ازدتل، عثدالغ ،)هؤسس تظن شس آاـاز 1، چتقریرات فلسفه اهام خوقبی اسفار ،

، تساى.)ز(اهام خو

،شاز، 2سـعد، چ تاتـا گـل ، تسجو تضح حجاب هستی(، 1387)يالد هحاتي عست ،

تساى.

(1403تعل سا ،)دفتس شسوتاب، تساى.3، جوتبعقهاتاشارات ق ،

،تساى.)ز(، هؤسس تظن شس آااز اهام خو1، چةآداب الصلو(، 1370)اهلل ز،خو ،

هؤسس تظن شس آاـاز 1، چهصعاح الهذایه الی الخالفۀ و الوالیه(، 1373)ــــــــــــ ،

، تساى. )ز(اهام خو

1، چدعاء السقرشرح (، 1374) ـــــــــــــ ، )ز(، هؤسس تظن شس آااز اهـام خوـ

تساى.

1چ حوذ، هتفسقر سور(، 1375) ـــــــــــــ ، )ز(، هؤسس تظن شس آااز اهـام خوـ

تساى.

هؤسس تظن شس آااز اهـام 1، چشرح حذیث جبود عقل و جهل(، 1377)ـ ــــــــــــ ،

، تساى. )ز(خو

تساى. )ز(، هؤسس تظن شس آااز اهام خو1، چصققفۀ اهام(، 1378) ـــــــــــــ ،

ز(، هؤسس تظن شس آااز اهام خو53، چشرح چهل حذیث(، 1390) ـــــــــــــ( ،

تساى.

،تسجوـ تحمـك غالهسضـا هفردات الفوا قورآى (، 1388هحود) تي يحسزاغة اطفا ،

شس هستض، تساى.خسس حس،

(1383زحواى، سعد ،)سوت، تساى.1، چهعانی عرفاى نظری ،

(1361سجاد، سدجعفس ،)تساى ،اجوي حىوت ،فرهبگ علوم عقلی.

طز، تساى.1، چفرهبگ اصطالحات و تععقرات عرفانی(، 1381)ــــــــــــــــ ،

(1388ول، هحودتي عمب،)زالىتة الساله، تساى.، داالطل هي الىاف ق

Page 18: ینیمخ ماما و یلمآ دیح دیس ظن ا »دیحوت« یس بpke.journals.miu.ac.ir/article_1699_3e230bcfd14bf50d30e4...ه(ینیمخ ماما و)ه(یلمآ دیح

ویعل

ه اه

صلنوف

د-

شیوه

پژ«

الم ک

ههشنا

وهپژ

»ل

سا /

ومد

/یس

پای

و زه

اىست

1394

106

، اتشـازات حىوـت، 2، چشرح هبظوهوه هالهوادی سوعرواری (، 1366هکس، هستض) -

تساى.