Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�mTahir Emre Kalay �24.09.2008Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 1 / 14

1 Tarihçe2 Özgür Yaz�l�m?3 Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m?4 Neden Özgür Yaz�l�m?5 Özgür ve Aç�k Standartlar6 Yaz�l�m Lisanslar�7 Do§ru San�lan Baz� Yanl�³lar8 EMO ve Özgür Yaz�l�m?9 Sonuç10 S�k Kullan�lan Ö/AKK Yaz�l�mlar11 Ba§lant�lar ve KaynaklarTahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 2 / 14

Tarihçe1983 GNU Projesi ba³lad�1985 Özgür Yaz�l�m Vakf� kuruldu (RMS)1989 GPL ilk sürümü yay�nland�1991 Linux çekirde§i yay�nland�1992 Linux çekirde§i GPL ile lisansland�1993 Debian GNU/Linux ba³lang� �1997 Katedral ve Pazar yay�nland� (ESR)1998 Nets ape aç�k kaynak olarak yay�nland�, Aç�k Kaynak Olu³umu(Open Sour e Iniative)1999 Staro� e (OpenO� e.org ön üsü)2004 Ubuntu2006 Venezuela Özgür Yaz�l�m Yasas�2007 OpenJDK2008 GNU'nun 25. y�l� (20 Eylül)Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 3 / 14

Özgür Yaz�l�m?Her türlü amaç için program� çal�³t�rma özgürlü§ü (özgürlük 0)Program�n nas�l çal�³t�§�n� in eleme ve kendi gereksinimlerido§rultusunda de§i³tirme özgürlü§ü (özgürlük 1). Program kaynakkoduna eri³im bunun için bir ön ³artt�r.Yeniden da§�tma ve toplumla payla³ma özgürlü§ü (özgürlük 2)Program� geli³tirme ve geli³mi³ haliyle topluma da§�tma özgürlü§ü(özgürlük 3). Böyle e yaz�l�m bütün toplum yarar�na geli³tirilmi³ olur.Program kaynak koduna eri³im bunun için de bir ön ³artt�r.

Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 4 / 14

Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m?�³in teknik boyutuyla ilgileniyorBir geli³tirme yöntembilimidirYaz�l�m�n özgür olmamas� idealolmasa da bir çözümdürÖzgür yaz�l�m hareketi için,özgürlük bir sosyal problemdir.Çözümü özgür yaz�l�ma geçi³tir.Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 5 / 14

Neden Özgür Yaz�l�m?Kaçak/Korsan/Lisanss�zyaz�l�mdan daha iyiLisans maliyeti dü³ük/yokUzmanla³maLisans bedeli yerine teknolojigeli³tirmeye yat�r�mYaz�l�m tekellerine, tekelle³meyekar³� bir duru³�Fikri mülkiyet her aç�danh�rs�zl�kt�r�Yaz�l�m bir meta m�d�r?Güvenlik? Güvenilirlik?Ta³�nabilirlik

Birlikte çal�³abilirlikBa³ar�m�Özgür Yaz�l�m, en güzel i³lerinpara için yap�lanlar olmad�§�n�nen güzel kan�t�d�r.��Özgür Yaz�l�m, herkestenyetene§ine göre, herkesegereksinimine göreekonomisidir��Özgür yaz�l�m payla³�m � ves�n�fs�z/sömürüsüz birekonominin olas�l�§�n�somutlukta sergilemi³tir�Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 6 / 14

Özgür ve Aç�k StandartlarStandart�n ve ba§l� ürünlerin bir çok ki³i, �rma taraf�ndan payla³�m �bir ³ekilde geli³mesi sa§lan�rMarka, �rma ba§�ml�l�§� yoktur, tekel önlenirHerkes için birlikte çal�³abilir ve elde edilebilir çözümler için gereklidir.Avrupa birli§i taraf�ndan destekleniyor.Çok kullan�lan örnekler: PDF, ODF, PNG, IP, TCP, PCI, AGP,WWWGün el bir tart�³ma : OOXMLAl�nt� : �tüm kamu kurumlar�n�n, �rmalar�n, yerel yönetimlerin,okullar�n, hastanelerin ve s�radan insanlar�n "gele ek endi³esi"olmaks�z�n kullanabile e§i, özgür ve aç�k bili³im standartlar�n�istiyoruz... Bizler, bili³im standartlar�n�n uluslararas� yaz�l�m tekellerinede§il; insanlara hizmet için var olmas� gerekti§ini dü³ünüyoruz...�Kaynak : http://www.ozgurluki in. om/ooxml/Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 7 / 14

Yaz�l�m Lisanslar�Sahipli yaz�l�m (Lisansl� yaz�l�m de§il)Kamuya ait yaz�l�m (Publi Domain - Lisanss�z)GPL uyumlu Özgür lisanslar (GPLv3, GPLv2, LGPL, AGPL, Apa he,Artisti , Berkeley Database Li ense, FreeBSD, X11, ....)GPL uyumsuz özgür lisanslar (MPL, NPL, SPL,....)Ayr�nt�l� bilgi : http://www.gnu.org/li enses/li ense-list.html

Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 8 / 14

Do§ru San�lan Baz� Yanl�³larLinux i³letim sistemi (Linux çekirde§in ismidir, sistemlerin ismiGNU/Linux'tur)Ö/AKK GNU/Linux'e kar³� Windows olay�d�rÖ/AKK Ne güvenilir ne de desteklidirZor görevler için Ö/AKK uygun de§ildirÖ/AKK kalitesizdir

Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 9 / 14

EMO ve Özgür Yaz�l�mEMO Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m� destekliyor, öneriyor�ubelerde özgür yaz�l�ma geçi³ sürüyorAç�k standartlar�n kullan�m� yayg�nla³t�r�la akÜyelere, ö§ren ilere ve topluma yönelik bilgilendirmeler yap�l�yor

Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 10 / 14

SonuçÖzgür Yaz�l�m sosyal bir harekettirBa§�ms�zl�§� temsil ederPayla³�m� temsil ederYa³as�n Özgür Yaz�l�m ve Özgür Toplum!

Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 11 / 14

S�k Kullan�lan Ö/AKK Yaz�l�mlarOpenO� e.org (O�s yaz�l�m süiti)Mozilla Firefox (�nternet Taray� �s�)GNU/Linux (�³letim sistemi - Farkl� da§�t�mlar var: Pardus, Debian,Ubuntu, Fedora, gNewSense,...)aMSN, Pidgin, Kopete (Anl�k Mesaj �stem ileri)GIMP, Blender, S ribus, GimpShop, QCad (Gra�k yaz�l�mlar�)MySQL, PostgreSQL (�li³kisel veritaban� yönetim sistemleri)E lipse, Netbeans, Code::Blo ks, MonoDevelop (Bütünle³ik geli³tirmeortamlar�)OpenJDK (Java Geli³tirme Kiti)Ayr�nt�l� liste : http://www.osalt. omTahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 12 / 14

BiterkenDinledi§iniz için te³ekkürler! Sorular?Bu sunum Debian GNU/Linux, Kile, Texlive, Evin e, GIMP, Firefox özgüryaz�l�mlar� kullan�larak haz�rlanm�³t�r.

Kaynak:http://imgs.xk d. om/ omi s/open_sour e.png - Çeviren:�lker Kalay �Tahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 13 / 14

Ba§lant�lar ve KaynaklarÖzgür Yaz�l�m Vakf� http://www.fsf.orgGNU Projesi http://www.gnu.orgOpen Standard http://en.wikipedia.org/wiki/Open_standardAç�k Standart Tan�m�http://perens. om/OpenStandards/Definition.htmlAç�k Standartlar http://www.openstandards.netÖzgür Çet Sohbetlerihttp://arsiv.sol.org.tr/index.php?yazino=2734Özgürle³tirilmi³ yaz�l�mlarhttp://en.wikipedia.org/wiki/List_of_liberated_softwareTahir Emre Kalay � () Özgür ve Aç�k Kaynak Kodlu Yaz�l�m 24.09.2008 14 / 14