Baacuteo chiacute Việt Nam

Photo

flic

kr

com

om

ar

Web w

ww

ph

iatr

uocn

et

- B

log 3

60y

aho

oc

om

tapchip

hia

truoc -

Em

ail

ta

pch

iphia

truoc

gm

ail

com

Free Press War

Số 24 Thaacuteng 062009

TẠP CHIacute PHIacuteA TRƢỚC

Caacutec bạn độc giả thacircn mến

Khocircng như thường lệ lời mở đầu của số 24 nagravey xin pheacutep được

đăng tacircm sự của một thagravenh viecircn Ban Biecircn Tập chacircn thagravenh gửi

đến quyacute độc giả

Vậy lagrave quyacute vị đang cầm trecircn tay (hoặc đang xem trecircn maacutey) số 24

của tạp chiacute Phiacutea Trước tiacutenh ra đatilde lagrave 2 năm lẻ 2 thaacuteng tuổi Trải

qua bao nhiecircu khoacute khăn thăng trầm coacute khi tưởng chừng phải

buocircng xuocirci tất cả vigrave nhiều lyacute do nhưng nhờ tấm chacircn tigravenh ủng hộ

của quyacute độc giả quyacute cộng taacutec viecircn vagrave chư vị Mạnh Thường Quacircn

gần xa đatilde tiếp thecircm động lực vagrave hỗ trợ thecircm điều kiện để Phiacutea

Trước đi tiếp con đường của migravenh

Trong suốt 24 số qua Phiacutea Trước vẫn luocircn trung thagravenh với tiecircu

chiacute ban đầu của migravenh đoacute lagrave truyền tải thocircng điệp của Tự Do vagrave

Tuổi Trẻ Những bagravei viết chọn đăng trecircn Phiacutea Trước lagrave những bagravei

viết hướng đến thanh niecircn Việt Nam vagrave hầu hết chiacutenh lagrave do thanh

niecircn gửi đến với những goacutec nhigraven đa dạng vagrave mới mẻ của tuổi trẻ

Phiacutea Trước chỉ coacute một mong mỏi duy nhất lagrave được cất lecircn tiếng

noacutei tự do của những người trẻ tiếng noacutei của tri thức hiện đại vagrave

của lograveng yecircu nước tiếng noacutei khocircng bị ragraveng buộc bởi bất cứ điều gigrave

ngoagravei traacutech nhiệm noacutei lecircn sự thật của người cầm buacutet

Thời gian gần đacircy caacutec tecircn miền của Phiacutea Trước lagrave phiatruocnet

vagrave phiatruocorg lần lượt bị chiacutenh quyền Hagrave Nội khoacutea chặn đoacute lagrave

một điều buồn Một lần nữa quyền tự do ngocircn luận hiến định của

cocircng dacircn Việt Nam bị ngang nhiecircn xacircm phạm Họ coacute thể giải

thiacutech lagrave Phiacutea Trước ldquotuyecircn truyền chống phaacute nhagrave nước xatilde hội chủ

nghĩardquo ldquoxuyecircn tạc caacutec chiacutenh saacutech của Đảngrdquo ldquoboacutep meacuteo sự thật về

tigravenh higravenh xatilde hộirdquohellip Tuy nhiecircn quyacute độc giả những người coacute điều

kiện cầm tờ tạp chiacute Phiacutea Trước trong tay xin hatildey dugraveng chiacutenh

những hiểu biết vagrave năng lực phaacuten xeacutet của migravenh để nhận định về

Phiacutea Trước vagrave giuacutep Phiacutea Trước đogravei lại cocircng bằng

Nhưng bằng caacutech nagraveo

Hagravenh động thiết thực hơn hết lagrave xin hatildey tiếp tay chuyền tạp chiacute

nagravey đến bạn begrave vagrave người quen của migravenh nhất lagrave những người trẻ

Sau nữa lagrave mong quyacute vị tiacutech cực đoacuteng goacutep bagravei vở cho Phiacutea Trước

Khocircng cần phải lagrave một kyacute giả chuyecircn nghiệp trong một xatilde hội

hiện đại văn minh mọi người đều coacute thể lagrave

một nhagrave baacuteo Ghi nhận lại những sự việc

bức bối trong cuộc sống hoặc giới thiệu về

một địa điểm du lịch đaacuteng tự hagraveo của quecirc

hương migravenh chụp ảnh minh họa vagrave gửi về

cho Phiacutea Trước Xin hatildey cugraveng nhau goacutep tay

xacircy dựng một xatilde hội tự do thocircng tin nơi

magrave mọi người đều coacute quyền noacutei sự thật vagrave

biết sự thật

Ban Biecircn Tập Tạp Chiacute Phiacutea Trƣớc

Thaacuteng 62009

Sự thật chưa hẳn lagrave những gigrave tận mắt chứng kiến

Web wwwphiatruocnet

Blog 360yahoocomtapchiphiatruoc

BAN BIEcircN TẬP

Bảo Tracircm-Khương Duy-Thiecircn

Sầu-Votilde Thụy Nhu-Phan Thaacutei

Dương-Việt Quốc

THIẾT KẾ TRIgraveNH BAgraveY

Hậu Phuacute Khương Duy Tiacuten Nghĩa

CỘNG TAacuteC VIEcircN

Billy-Đocircng A-Elbi

QUẢNG CAacuteO

Quốc Bigravenh-Chinh Nhacircn

WEBSITE

Kế Vũ

Chacircu Mỹ

Tap Chi Phia Truoc

PO Box 462220 Escondido CA

92046 USA

Chacircu Acircu Chacircu Aacute

Tap Chi Phia Truoc 10 rue Louis Rossel

35000 Rennes FRANCE

Sự thật chưa hẳn lagrave những gigrave tận mắt chứng kiến

Mục lục Giải phaacutep cho Bauxite Tacircy Nguyecircn

Tan naacutet Lagraveng caacute begrave sau ocirc nhiễm

Quy luật tham chiếu xatilde hội

Ai vi phạm phaacutep luật

-Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Chiacutenh trị

Xatilde hội

4

-

12

GoodbyemdashYahoo 360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

Sự kiện năm xƣamdashKyacute giả ăn magravey

Giới thiệu nhacircn vậtmdashBusiness Hoa

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh sự việc

hƣ cấu

Tiecircu điểm

13

-

24

Điểm tin thaacuteng 6

Bạn coacute biết Do you Google

An ninh mạng trong việc trao đổi

thocircng tin trực tuyến

-Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Chuyecircn

mục

25

-

36

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

Giải phaacutep nagraveo cho vấn

đề bugraven đỏ

Bugraven đỏ lagrave chất thải của quặng

thoaacutet ra từ quaacute trigravenh tinh chế

quặng theo quy trigravenh Bayer sau

khi Al2O3 được taacutech ra khỏi

quặng bằng phản ứng với NaOH

đặc Lượng NaOH dư thừa

thường được cố gắng thu hồi

nhưng khocircng thể nagraveo thu hồi

100 vagrave cograven lại với hagravem lượng

tương đối cao tạo mocirci trường

kiềm từ 12 độ pH trở lecircn

Những hướng nghiecircn cứu chiacutenh

trecircn thế giới hiện nay (tập trung

chủ yếu ở Australia Brazil) cho

hay coacute 3 caacutech coacute thể chuyến hoacutea

bugraven đỏ thagravenh đất trồng

Caacutech thứ nhất Phaacutet

triển hệ thực vật đệm

trước khi chuyển đất

thagravenh đất trồng trọt

Caacutech nagravey khocircng thể aacutep dụng đối

với caacutec chủng cacircy lấy gỗ hoặc

cocircng nghiệp vigrave hệ mao mạch

trecircn bộ rễ của caacutec cacircy sẽ bị phaacute

hỏng ngay khi tiếp xuacutec với mocirci

trường kiềm mạnh của bugraven đỏ

nhưng coacute thể aacutep dụng cho caacutec hệ

cacircy khocircng coacute khả năng cho thu

hoạch nhưng coacute khả năng sinh

trưởng trecircn mocirci trường độc hại

huacutet dần caacutec độc tiacutenh trong đất

rồi bằng phương phaacutep cơ học

hủy diệt hệ thực vật nagravey để tạo

mocirci trường cho hệ thực vật coacute

iacutech cho mocirci trường vagrave thu hoạch

hơn Quaacute trigravenh nagravey phải mất từ

20 đến 30 năm mới coacute thể taacutei

tạo một phần khả năng của đất

Dự aacuten taacutei trồng cacircy ở Brazil cũng

được triển khai trong rừng nhiệt

đới cắt xuống khoảng 300 ha

cacircy mỗi năm từ năm 1979 dagravenh

một triệu USD để taacutei trồng rừng

vagrave cho đến nay theo lời nhận

xeacutet của chủ dự aacuten vẫn lagrave ldquoquaacute

sớm để noacutei một điều gigrave tốt đẹprdquo

Với caacutec vugraveng khai thaacutec ở

Queensland hay Westland ở

Australia phương thức nagravey coacute

thể aacutep dụng vigrave hầu hết caacutec mỏ

bauxite đều nằm sacircu trong vugraveng

rừng nhiệt đới caacutech xa khu dacircn

cư

Đối với vugraveng Tacircy nguyecircn đất đai

trong vugraveng dự aacuten rất gần kề với

khu dacircn cư trồng trọt hoặc

thậm chiacute lagrave khu nocircng trang của

bagrave con necircn việc chờ đợi lacircu cho

rừng taacutei tạo như thế lagrave hoagraven toagraven

khocircng hợp lyacute Thủ tướng Nguyễn

Tấn Dũng cho rằng nếu bổ sung

phacircn boacuten thigrave sẽ phục hồi lại dinh

dưỡng cho đất Điều nagravey khocircng

đuacuteng về mặt khoa học Caacutec loại

phacircn đạm hoặc phacircn vi sinh sẽ

mất taacutec dụng khi tiếp xuacutec với

kiềm mạnh phacircn hủy tạo thagravenh

caacutec hợp chất khiacute như ammoniac

nitro oxit thigrave cograven gacircy ra những

thảm họa mocirci trường khocircng khiacute

khocircng tưởng tượng nổi

Caacutech thứ hai Trung hogravea

độc tiacutenh của bugraven đỏ

Caacutech nagravey coacute thể thực hiện được

bằng sử dụng nước biển Những

nghiecircn cứu đăng trecircn tạp chiacute mocirci

sinh về phương phaacutep nagravey chỉ ra

rằng cứ 1 khối bugraven đỏ cần 2

khối nước biển để trung hogravea Độ

kiềm của bugraven sẽ giảm từ 12

xuống khoảng 85 độ pH vừa

phải để lớp rễ cacircy coacute thể chịu

đựng được Theo liacute giải của caacutec

nghiecircn cứu sự tồn tại của một

lượng lớn Ca2+ vagrave Mg2+ trong

nước biển sẽ tạo thagravenh caacutec

hidroxit dưới dạng kết tủa lagravem

giảm pH của bugraven Phương phaacutep

nagravey được coi tối ưu đối với caacutec

dự aacuten gần biển vigrave sau đoacute lớp

bugraven sa lắng khocircng gacircy nguy

hiểm cho hệ sinh thaacutei ven biển

Coacute lẽ vigrave liacute do nagravey magrave từ đầu dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn coacute yacute định

tạo đường dẫn đưa bugraven đỏ ra bờ

biển Việt Nam Sự vận chuyển

đất bỏ đi như thế sẽ khiến caacutec

tỉnh Tacircy Nguyecircn mất đất trồng

trọt Sau khai thaacutec cả vugraveng sẽ

thagravenh caacutec vũng lầy diện rộng

khocircng coacute khả năng lagravem nocircng

nghiệp Đồng thời với mật độ

mưa lớn sẽ tạo ra sự xoacutei mograven

đất lagravem lộ ra lớp nền đaacute cứng

khocircng phugrave hợp với việc canh taacutec

nocircng nghiệp hay trồng rừng Aacutep

dụng phương phaacutep nagravey tại chỗ

bằng việc truacutet xuống lớp muối

khocirc CaCl2 hay MgCl2 (canxi

clorua hay magie clorua) sẽ

giảm được độ pH nhưng thay

thế gốc hydroxyl (OH-) bằng gốc

muối clorua sẽ khiến đất nhiễm

mặn mất khả năng trồng trọt

Điều nagravey khocircng khả thi với vugraveng

đất Tacircy Nguyecircn vigrave chi phiacute cho

caacutec loại muối trecircn vagrave khả năng

tẩy mặn lagrave khocircng tưởng

Những yacute kiến phản biện về vấn đề mocirci trường đối với dự aacuten khai thaacutec bauxite chủ yếu bao gồm

hai vấn đề bugraven đỏ vagrave sự ocirc nhiễm mocirci trường từ bụi đỏ Trong dự aacuten khai thaacutec bauxite ở Tacircy

Nguyecircn liệu coacute caacutech nagraveo chuyển hoacutea bugraven đỏ sang đất trồng vagrave giảm thiểu sự ocirc nhiễm từ bụi đỏ

khocircng Bagravei viết với những lập luận khoa học qua việc đaacutenh giaacute về mocirci trường của dự aacuten nagravey

cho thấy Việt Nam trong tigravenh trạng hiện nay khocircng đủ tầm để giải quyết những hậu quả mocirci

trường do dự aacuten gacircy ra

BAUXITE TAcircY NGUYEcircN ĐI TIgraveM GIẢI PHAacuteP MOcircI TRƯỜNG

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 5

Caacutech thứ ba lọc bỏ vagrave

thay thế caacutec độc chất

trong bugraven đỏ

Coacute thể sử dụng caacutec phương phaacutep

trao đổi ion để thay natri vagrave

hidroxite trong NaOH bằng kali

vagrave photphat Phương phaacutep nagravey

đatilde cho thấy một số kết quả

trong phograveng thiacute nghiệm nhưng

chưa thể triển khai đại tragrave vigrave chi

phiacute magraveng lọc vagrave khoacute khăn về thời

gian trao đổi Những kết quả

nghiecircn cứu chỉ ra rằng để việc

trao đổi ion hoagraven tất cho 1 khối

bugraven đỏ phải mất 10 ngagravey Rotilde

ragraveng chưa thể aacutep dụng với dự aacuten

bauxite ở Tacircy Nguyecircn

Giải quyết ocirc nhiễm mocirci

trường khocircng khiacute từ bụi

đỏ ở Tacircy Nguyecircn

Đacircy lagrave những vấn đề đatilde xuất

hiện tại Guinea vagrave Makavaram

Ấn Độ Người dacircn ở gần hai vugraveng

nagravey đatilde mang nhiều bệnh về

đường hocirc hấp từ khi xuất hiện

dự aacuten khiến nổ ra nhiều cuộc

biểu tigravenh của người dacircn địa

phương đogravei dừng dự aacuten vagrave bồi

thường thiệt hại sức khỏe Caacutec

dự aacuten ở Australia khocircng gặp vấn

đề nagravey vigrave caacutec điểm sản xuất nằm

sacircu trong rừng nhiệt đới lớp bụi

bị ngăn caacutech bởi thảm cacircy rừng

khocircng tiếp cận tới người dacircn

Tuy nhiecircn vagraveo mugravea mưa caacutec dự

aacuten nagravey đều phải dừng lại vigrave lo

ngại sự phaacutet taacuten của một số loagravei

vi khuẩn gacircy bệnh coacute thể phaacutet

taacuten theo caacutec xe vận tải Mặc dugrave

nhiều luật mocirci trường đatilde được

nới lỏng nhưng chiacutenh quyền ở

caacutec vugraveng mỏ vẫn rất nghiecircm

khắc để đảm bảo chất lượng

cuộc sống của người dacircn

Những taacutec động của ocirc nhiễm mocirci

trường rất dễ xảy ra tại ba tỉnh

của Tacircy Nguyecircn nơi coacute mật độ

dacircn cư thuộc diện cao so với tất

cả caacutec vugraveng đang khai thaacutec

bauxite hiện nay trecircn thế giới

như coacute thể thấy dưới bảng so

saacutenh dưới đacircy

Đoacute lagrave chưa kể lượng dacircn cư phacircn

bổ xung quanh lưu vực socircng

Đồng Nai Dự aacuten bauxite tại

Brazil vagrave Australia coacute lợi điểm lagrave

coacute diện tiacutech đủ rộng để tập trung

đất trước vagrave sau khai thaacutec Viacute

dụ ở Brazil bugraven đỏ đầu tiecircn

được đổ vagraveo một caacutei hồ tự nhiecircn

ở gần đoacute ở lần đầu tiecircn caacutec lần

sau thigrave đổ vagraveo caacutec hồ vừa tạo ra

của lần cuốn chiếu trước Trong

khi đoacute Australia xacircy dựng những

địa điểm tập trung đất chất thải

lớn để sử dụng lại sau khi hoagraven

thagravenh Vigrave mọi việc đều thực hiện

trong rừng những ảnh hưởng

mocirci trường nagravey coacute thể bugrave đắp

bởi những giaacute trị kinh tế đưa lại

Mặc dugrave vậy mỗi dự aacuten ở hai

nước chi ra một triệu USD mỗi

năm cho việc phục hồi mocirci

trường taacutei trồng rừng

Lời kết

Với những biện luận như trecircn

Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về

mocirci trường do quy mocirc khai thaacutec

vagrave quỹ đất hạn hẹp do mật độ

dacircn cư cao với sự đan xen giữa

khu dacircn cư khu trồng trọt nocircng

trường vagrave khu khai thaacutec Mặt

khaacutec luật quản liacute vagrave xử phạt mocirci

trường ở Việt nam chưa thống

nhất vagrave khocircng coacute đủ chuyecircn gia

dầy dặn chuyecircn mocircn dự aacuten nagravey

sẽ gacircy ra nhiều hậu quả mocirci

trường nghiecircm trọng cho Việt

nam

Việt Nam đang gặp rất nhiều vấn

đề mocirci trường từ thagravenh thị tới

nocircng thocircn caacutec vugraveng đất caacutec

khu cocircng nghiệp do caacutec dự aacuten

cocircng nghiệp vagrave khai khoaacuteng

chưa coacute giải phaacutep hợp liacute Chuacuteng

ta khocircng necircn coacute thecircm một thảm

họa mocirci trường mới nhất lagrave ở

nơi tập trung nhiều sắc dacircn thiểu

số với nền văn hoacutea đặc trưng

Những sự mất maacutet do dự aacuten nagravey

sẽ khocircng thể bugrave đắp được từ

những lợi iacutech do kinh tế (nếu coacute)

đem lại

Đỗ Baacute Thagravenh

Caacutec tagravei liệu tham khảo

1 httpwwwplanetarkorg

dailynewsstorycfmnewsid15910

storyhtm

2 B I Kronberg J F Couston B S

Filho W S Fyfe R A Nash and D

Sugden Economic Geology December

1979 v 74 no 8 p 1869-1875

3 Roger Underwood Bauxite mining

enjoys total freedom from green

displeasure Australias e-journal of social

and political debate Wednesday 15

August 2007

4 Taylor G Eggleton RA Foster LD

Tilley DB Le Gleuher M Morgan CM

Australian Journal of Earth Sciences

2008 vol55 P5

5 N W Menzies I M Fulton and W J

Morrell Seawater Neutralization of

Alkaline Bauxite Residue and

Implications for Revegetation J Environ

Qual 331877ndash1884 (2004)

6 Paul W Hinds Restoration Following

Bauxite Mining In Western Australia

httphorticulturecfansumneduvd

h501599papershindshtm

7 P Greenslade and JD Majer

Recolonzation by Collembola of

rehabilitated bauxite mines in Western

Australia Australian Journal ograve Ecology

18 385-394 1993

Địa danh Dacircn sốDiện tiacutech

(km2)

Mật độ

(ngƣờikm2)

Đắc Nocircng 418000 6500 64

Đắc Lắc 1747000 13000 134

Lacircm Đồng 1800000 9780 184

Guinea 10100000 246000 41

Makavaram Ấn Độ 1514 8837 015

Queensland 4182000 1853000 226(Caacutec số liệu về dacircn số vagrave diện tiacutech được lagravem trograven lấy từ website nhagrave

nước của caacutec vugraveng đất)

Trang 5

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

TẠP CHIacute PHIacuteA TRƢỚC

Caacutec bạn độc giả thacircn mến

Khocircng như thường lệ lời mở đầu của số 24 nagravey xin pheacutep được

đăng tacircm sự của một thagravenh viecircn Ban Biecircn Tập chacircn thagravenh gửi

đến quyacute độc giả

Vậy lagrave quyacute vị đang cầm trecircn tay (hoặc đang xem trecircn maacutey) số 24

của tạp chiacute Phiacutea Trước tiacutenh ra đatilde lagrave 2 năm lẻ 2 thaacuteng tuổi Trải

qua bao nhiecircu khoacute khăn thăng trầm coacute khi tưởng chừng phải

buocircng xuocirci tất cả vigrave nhiều lyacute do nhưng nhờ tấm chacircn tigravenh ủng hộ

của quyacute độc giả quyacute cộng taacutec viecircn vagrave chư vị Mạnh Thường Quacircn

gần xa đatilde tiếp thecircm động lực vagrave hỗ trợ thecircm điều kiện để Phiacutea

Trước đi tiếp con đường của migravenh

Trong suốt 24 số qua Phiacutea Trước vẫn luocircn trung thagravenh với tiecircu

chiacute ban đầu của migravenh đoacute lagrave truyền tải thocircng điệp của Tự Do vagrave

Tuổi Trẻ Những bagravei viết chọn đăng trecircn Phiacutea Trước lagrave những bagravei

viết hướng đến thanh niecircn Việt Nam vagrave hầu hết chiacutenh lagrave do thanh

niecircn gửi đến với những goacutec nhigraven đa dạng vagrave mới mẻ của tuổi trẻ

Phiacutea Trước chỉ coacute một mong mỏi duy nhất lagrave được cất lecircn tiếng

noacutei tự do của những người trẻ tiếng noacutei của tri thức hiện đại vagrave

của lograveng yecircu nước tiếng noacutei khocircng bị ragraveng buộc bởi bất cứ điều gigrave

ngoagravei traacutech nhiệm noacutei lecircn sự thật của người cầm buacutet

Thời gian gần đacircy caacutec tecircn miền của Phiacutea Trước lagrave phiatruocnet

vagrave phiatruocorg lần lượt bị chiacutenh quyền Hagrave Nội khoacutea chặn đoacute lagrave

một điều buồn Một lần nữa quyền tự do ngocircn luận hiến định của

cocircng dacircn Việt Nam bị ngang nhiecircn xacircm phạm Họ coacute thể giải

thiacutech lagrave Phiacutea Trước ldquotuyecircn truyền chống phaacute nhagrave nước xatilde hội chủ

nghĩardquo ldquoxuyecircn tạc caacutec chiacutenh saacutech của Đảngrdquo ldquoboacutep meacuteo sự thật về

tigravenh higravenh xatilde hộirdquohellip Tuy nhiecircn quyacute độc giả những người coacute điều

kiện cầm tờ tạp chiacute Phiacutea Trước trong tay xin hatildey dugraveng chiacutenh

những hiểu biết vagrave năng lực phaacuten xeacutet của migravenh để nhận định về

Phiacutea Trước vagrave giuacutep Phiacutea Trước đogravei lại cocircng bằng

Nhưng bằng caacutech nagraveo

Hagravenh động thiết thực hơn hết lagrave xin hatildey tiếp tay chuyền tạp chiacute

nagravey đến bạn begrave vagrave người quen của migravenh nhất lagrave những người trẻ

Sau nữa lagrave mong quyacute vị tiacutech cực đoacuteng goacutep bagravei vở cho Phiacutea Trước

Khocircng cần phải lagrave một kyacute giả chuyecircn nghiệp trong một xatilde hội

hiện đại văn minh mọi người đều coacute thể lagrave

một nhagrave baacuteo Ghi nhận lại những sự việc

bức bối trong cuộc sống hoặc giới thiệu về

một địa điểm du lịch đaacuteng tự hagraveo của quecirc

hương migravenh chụp ảnh minh họa vagrave gửi về

cho Phiacutea Trước Xin hatildey cugraveng nhau goacutep tay

xacircy dựng một xatilde hội tự do thocircng tin nơi

magrave mọi người đều coacute quyền noacutei sự thật vagrave

biết sự thật

Ban Biecircn Tập Tạp Chiacute Phiacutea Trƣớc

Thaacuteng 62009

Sự thật chưa hẳn lagrave những gigrave tận mắt chứng kiến

Web wwwphiatruocnet

Blog 360yahoocomtapchiphiatruoc

BAN BIEcircN TẬP

Bảo Tracircm-Khương Duy-Thiecircn

Sầu-Votilde Thụy Nhu-Phan Thaacutei

Dương-Việt Quốc

THIẾT KẾ TRIgraveNH BAgraveY

Hậu Phuacute Khương Duy Tiacuten Nghĩa

CỘNG TAacuteC VIEcircN

Billy-Đocircng A-Elbi

QUẢNG CAacuteO

Quốc Bigravenh-Chinh Nhacircn

WEBSITE

Kế Vũ

Chacircu Mỹ

Tap Chi Phia Truoc

PO Box 462220 Escondido CA

92046 USA

Chacircu Acircu Chacircu Aacute

Tap Chi Phia Truoc 10 rue Louis Rossel

35000 Rennes FRANCE

Sự thật chưa hẳn lagrave những gigrave tận mắt chứng kiến

Mục lục Giải phaacutep cho Bauxite Tacircy Nguyecircn

Tan naacutet Lagraveng caacute begrave sau ocirc nhiễm

Quy luật tham chiếu xatilde hội

Ai vi phạm phaacutep luật

-Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Chiacutenh trị

Xatilde hội

4

-

12

GoodbyemdashYahoo 360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

Sự kiện năm xƣamdashKyacute giả ăn magravey

Giới thiệu nhacircn vậtmdashBusiness Hoa

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh sự việc

hƣ cấu

Tiecircu điểm

13

-

24

Điểm tin thaacuteng 6

Bạn coacute biết Do you Google

An ninh mạng trong việc trao đổi

thocircng tin trực tuyến

-Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Chuyecircn

mục

25

-

36

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

Giải phaacutep nagraveo cho vấn

đề bugraven đỏ

Bugraven đỏ lagrave chất thải của quặng

thoaacutet ra từ quaacute trigravenh tinh chế

quặng theo quy trigravenh Bayer sau

khi Al2O3 được taacutech ra khỏi

quặng bằng phản ứng với NaOH

đặc Lượng NaOH dư thừa

thường được cố gắng thu hồi

nhưng khocircng thể nagraveo thu hồi

100 vagrave cograven lại với hagravem lượng

tương đối cao tạo mocirci trường

kiềm từ 12 độ pH trở lecircn

Những hướng nghiecircn cứu chiacutenh

trecircn thế giới hiện nay (tập trung

chủ yếu ở Australia Brazil) cho

hay coacute 3 caacutech coacute thể chuyến hoacutea

bugraven đỏ thagravenh đất trồng

Caacutech thứ nhất Phaacutet

triển hệ thực vật đệm

trước khi chuyển đất

thagravenh đất trồng trọt

Caacutech nagravey khocircng thể aacutep dụng đối

với caacutec chủng cacircy lấy gỗ hoặc

cocircng nghiệp vigrave hệ mao mạch

trecircn bộ rễ của caacutec cacircy sẽ bị phaacute

hỏng ngay khi tiếp xuacutec với mocirci

trường kiềm mạnh của bugraven đỏ

nhưng coacute thể aacutep dụng cho caacutec hệ

cacircy khocircng coacute khả năng cho thu

hoạch nhưng coacute khả năng sinh

trưởng trecircn mocirci trường độc hại

huacutet dần caacutec độc tiacutenh trong đất

rồi bằng phương phaacutep cơ học

hủy diệt hệ thực vật nagravey để tạo

mocirci trường cho hệ thực vật coacute

iacutech cho mocirci trường vagrave thu hoạch

hơn Quaacute trigravenh nagravey phải mất từ

20 đến 30 năm mới coacute thể taacutei

tạo một phần khả năng của đất

Dự aacuten taacutei trồng cacircy ở Brazil cũng

được triển khai trong rừng nhiệt

đới cắt xuống khoảng 300 ha

cacircy mỗi năm từ năm 1979 dagravenh

một triệu USD để taacutei trồng rừng

vagrave cho đến nay theo lời nhận

xeacutet của chủ dự aacuten vẫn lagrave ldquoquaacute

sớm để noacutei một điều gigrave tốt đẹprdquo

Với caacutec vugraveng khai thaacutec ở

Queensland hay Westland ở

Australia phương thức nagravey coacute

thể aacutep dụng vigrave hầu hết caacutec mỏ

bauxite đều nằm sacircu trong vugraveng

rừng nhiệt đới caacutech xa khu dacircn

cư

Đối với vugraveng Tacircy nguyecircn đất đai

trong vugraveng dự aacuten rất gần kề với

khu dacircn cư trồng trọt hoặc

thậm chiacute lagrave khu nocircng trang của

bagrave con necircn việc chờ đợi lacircu cho

rừng taacutei tạo như thế lagrave hoagraven toagraven

khocircng hợp lyacute Thủ tướng Nguyễn

Tấn Dũng cho rằng nếu bổ sung

phacircn boacuten thigrave sẽ phục hồi lại dinh

dưỡng cho đất Điều nagravey khocircng

đuacuteng về mặt khoa học Caacutec loại

phacircn đạm hoặc phacircn vi sinh sẽ

mất taacutec dụng khi tiếp xuacutec với

kiềm mạnh phacircn hủy tạo thagravenh

caacutec hợp chất khiacute như ammoniac

nitro oxit thigrave cograven gacircy ra những

thảm họa mocirci trường khocircng khiacute

khocircng tưởng tượng nổi

Caacutech thứ hai Trung hogravea

độc tiacutenh của bugraven đỏ

Caacutech nagravey coacute thể thực hiện được

bằng sử dụng nước biển Những

nghiecircn cứu đăng trecircn tạp chiacute mocirci

sinh về phương phaacutep nagravey chỉ ra

rằng cứ 1 khối bugraven đỏ cần 2

khối nước biển để trung hogravea Độ

kiềm của bugraven sẽ giảm từ 12

xuống khoảng 85 độ pH vừa

phải để lớp rễ cacircy coacute thể chịu

đựng được Theo liacute giải của caacutec

nghiecircn cứu sự tồn tại của một

lượng lớn Ca2+ vagrave Mg2+ trong

nước biển sẽ tạo thagravenh caacutec

hidroxit dưới dạng kết tủa lagravem

giảm pH của bugraven Phương phaacutep

nagravey được coi tối ưu đối với caacutec

dự aacuten gần biển vigrave sau đoacute lớp

bugraven sa lắng khocircng gacircy nguy

hiểm cho hệ sinh thaacutei ven biển

Coacute lẽ vigrave liacute do nagravey magrave từ đầu dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn coacute yacute định

tạo đường dẫn đưa bugraven đỏ ra bờ

biển Việt Nam Sự vận chuyển

đất bỏ đi như thế sẽ khiến caacutec

tỉnh Tacircy Nguyecircn mất đất trồng

trọt Sau khai thaacutec cả vugraveng sẽ

thagravenh caacutec vũng lầy diện rộng

khocircng coacute khả năng lagravem nocircng

nghiệp Đồng thời với mật độ

mưa lớn sẽ tạo ra sự xoacutei mograven

đất lagravem lộ ra lớp nền đaacute cứng

khocircng phugrave hợp với việc canh taacutec

nocircng nghiệp hay trồng rừng Aacutep

dụng phương phaacutep nagravey tại chỗ

bằng việc truacutet xuống lớp muối

khocirc CaCl2 hay MgCl2 (canxi

clorua hay magie clorua) sẽ

giảm được độ pH nhưng thay

thế gốc hydroxyl (OH-) bằng gốc

muối clorua sẽ khiến đất nhiễm

mặn mất khả năng trồng trọt

Điều nagravey khocircng khả thi với vugraveng

đất Tacircy Nguyecircn vigrave chi phiacute cho

caacutec loại muối trecircn vagrave khả năng

tẩy mặn lagrave khocircng tưởng

Những yacute kiến phản biện về vấn đề mocirci trường đối với dự aacuten khai thaacutec bauxite chủ yếu bao gồm

hai vấn đề bugraven đỏ vagrave sự ocirc nhiễm mocirci trường từ bụi đỏ Trong dự aacuten khai thaacutec bauxite ở Tacircy

Nguyecircn liệu coacute caacutech nagraveo chuyển hoacutea bugraven đỏ sang đất trồng vagrave giảm thiểu sự ocirc nhiễm từ bụi đỏ

khocircng Bagravei viết với những lập luận khoa học qua việc đaacutenh giaacute về mocirci trường của dự aacuten nagravey

cho thấy Việt Nam trong tigravenh trạng hiện nay khocircng đủ tầm để giải quyết những hậu quả mocirci

trường do dự aacuten gacircy ra

BAUXITE TAcircY NGUYEcircN ĐI TIgraveM GIẢI PHAacuteP MOcircI TRƯỜNG

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 5

Caacutech thứ ba lọc bỏ vagrave

thay thế caacutec độc chất

trong bugraven đỏ

Coacute thể sử dụng caacutec phương phaacutep

trao đổi ion để thay natri vagrave

hidroxite trong NaOH bằng kali

vagrave photphat Phương phaacutep nagravey

đatilde cho thấy một số kết quả

trong phograveng thiacute nghiệm nhưng

chưa thể triển khai đại tragrave vigrave chi

phiacute magraveng lọc vagrave khoacute khăn về thời

gian trao đổi Những kết quả

nghiecircn cứu chỉ ra rằng để việc

trao đổi ion hoagraven tất cho 1 khối

bugraven đỏ phải mất 10 ngagravey Rotilde

ragraveng chưa thể aacutep dụng với dự aacuten

bauxite ở Tacircy Nguyecircn

Giải quyết ocirc nhiễm mocirci

trường khocircng khiacute từ bụi

đỏ ở Tacircy Nguyecircn

Đacircy lagrave những vấn đề đatilde xuất

hiện tại Guinea vagrave Makavaram

Ấn Độ Người dacircn ở gần hai vugraveng

nagravey đatilde mang nhiều bệnh về

đường hocirc hấp từ khi xuất hiện

dự aacuten khiến nổ ra nhiều cuộc

biểu tigravenh của người dacircn địa

phương đogravei dừng dự aacuten vagrave bồi

thường thiệt hại sức khỏe Caacutec

dự aacuten ở Australia khocircng gặp vấn

đề nagravey vigrave caacutec điểm sản xuất nằm

sacircu trong rừng nhiệt đới lớp bụi

bị ngăn caacutech bởi thảm cacircy rừng

khocircng tiếp cận tới người dacircn

Tuy nhiecircn vagraveo mugravea mưa caacutec dự

aacuten nagravey đều phải dừng lại vigrave lo

ngại sự phaacutet taacuten của một số loagravei

vi khuẩn gacircy bệnh coacute thể phaacutet

taacuten theo caacutec xe vận tải Mặc dugrave

nhiều luật mocirci trường đatilde được

nới lỏng nhưng chiacutenh quyền ở

caacutec vugraveng mỏ vẫn rất nghiecircm

khắc để đảm bảo chất lượng

cuộc sống của người dacircn

Những taacutec động của ocirc nhiễm mocirci

trường rất dễ xảy ra tại ba tỉnh

của Tacircy Nguyecircn nơi coacute mật độ

dacircn cư thuộc diện cao so với tất

cả caacutec vugraveng đang khai thaacutec

bauxite hiện nay trecircn thế giới

như coacute thể thấy dưới bảng so

saacutenh dưới đacircy

Đoacute lagrave chưa kể lượng dacircn cư phacircn

bổ xung quanh lưu vực socircng

Đồng Nai Dự aacuten bauxite tại

Brazil vagrave Australia coacute lợi điểm lagrave

coacute diện tiacutech đủ rộng để tập trung

đất trước vagrave sau khai thaacutec Viacute

dụ ở Brazil bugraven đỏ đầu tiecircn

được đổ vagraveo một caacutei hồ tự nhiecircn

ở gần đoacute ở lần đầu tiecircn caacutec lần

sau thigrave đổ vagraveo caacutec hồ vừa tạo ra

của lần cuốn chiếu trước Trong

khi đoacute Australia xacircy dựng những

địa điểm tập trung đất chất thải

lớn để sử dụng lại sau khi hoagraven

thagravenh Vigrave mọi việc đều thực hiện

trong rừng những ảnh hưởng

mocirci trường nagravey coacute thể bugrave đắp

bởi những giaacute trị kinh tế đưa lại

Mặc dugrave vậy mỗi dự aacuten ở hai

nước chi ra một triệu USD mỗi

năm cho việc phục hồi mocirci

trường taacutei trồng rừng

Lời kết

Với những biện luận như trecircn

Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về

mocirci trường do quy mocirc khai thaacutec

vagrave quỹ đất hạn hẹp do mật độ

dacircn cư cao với sự đan xen giữa

khu dacircn cư khu trồng trọt nocircng

trường vagrave khu khai thaacutec Mặt

khaacutec luật quản liacute vagrave xử phạt mocirci

trường ở Việt nam chưa thống

nhất vagrave khocircng coacute đủ chuyecircn gia

dầy dặn chuyecircn mocircn dự aacuten nagravey

sẽ gacircy ra nhiều hậu quả mocirci

trường nghiecircm trọng cho Việt

nam

Việt Nam đang gặp rất nhiều vấn

đề mocirci trường từ thagravenh thị tới

nocircng thocircn caacutec vugraveng đất caacutec

khu cocircng nghiệp do caacutec dự aacuten

cocircng nghiệp vagrave khai khoaacuteng

chưa coacute giải phaacutep hợp liacute Chuacuteng

ta khocircng necircn coacute thecircm một thảm

họa mocirci trường mới nhất lagrave ở

nơi tập trung nhiều sắc dacircn thiểu

số với nền văn hoacutea đặc trưng

Những sự mất maacutet do dự aacuten nagravey

sẽ khocircng thể bugrave đắp được từ

những lợi iacutech do kinh tế (nếu coacute)

đem lại

Đỗ Baacute Thagravenh

Caacutec tagravei liệu tham khảo

1 httpwwwplanetarkorg

dailynewsstorycfmnewsid15910

storyhtm

2 B I Kronberg J F Couston B S

Filho W S Fyfe R A Nash and D

Sugden Economic Geology December

1979 v 74 no 8 p 1869-1875

3 Roger Underwood Bauxite mining

enjoys total freedom from green

displeasure Australias e-journal of social

and political debate Wednesday 15

August 2007

4 Taylor G Eggleton RA Foster LD

Tilley DB Le Gleuher M Morgan CM

Australian Journal of Earth Sciences

2008 vol55 P5

5 N W Menzies I M Fulton and W J

Morrell Seawater Neutralization of

Alkaline Bauxite Residue and

Implications for Revegetation J Environ

Qual 331877ndash1884 (2004)

6 Paul W Hinds Restoration Following

Bauxite Mining In Western Australia

httphorticulturecfansumneduvd

h501599papershindshtm

7 P Greenslade and JD Majer

Recolonzation by Collembola of

rehabilitated bauxite mines in Western

Australia Australian Journal ograve Ecology

18 385-394 1993

Địa danh Dacircn sốDiện tiacutech

(km2)

Mật độ

(ngƣờikm2)

Đắc Nocircng 418000 6500 64

Đắc Lắc 1747000 13000 134

Lacircm Đồng 1800000 9780 184

Guinea 10100000 246000 41

Makavaram Ấn Độ 1514 8837 015

Queensland 4182000 1853000 226(Caacutec số liệu về dacircn số vagrave diện tiacutech được lagravem trograven lấy từ website nhagrave

nước của caacutec vugraveng đất)

Trang 5

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

Sự thật chưa hẳn lagrave những gigrave tận mắt chứng kiến

Mục lục Giải phaacutep cho Bauxite Tacircy Nguyecircn

Tan naacutet Lagraveng caacute begrave sau ocirc nhiễm

Quy luật tham chiếu xatilde hội

Ai vi phạm phaacutep luật

-Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Chiacutenh trị

Xatilde hội

4

-

12

GoodbyemdashYahoo 360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

Sự kiện năm xƣamdashKyacute giả ăn magravey

Giới thiệu nhacircn vậtmdashBusiness Hoa

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh sự việc

hƣ cấu

Tiecircu điểm

13

-

24

Điểm tin thaacuteng 6

Bạn coacute biết Do you Google

An ninh mạng trong việc trao đổi

thocircng tin trực tuyến

-Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Chuyecircn

mục

25

-

36

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

Giải phaacutep nagraveo cho vấn

đề bugraven đỏ

Bugraven đỏ lagrave chất thải của quặng

thoaacutet ra từ quaacute trigravenh tinh chế

quặng theo quy trigravenh Bayer sau

khi Al2O3 được taacutech ra khỏi

quặng bằng phản ứng với NaOH

đặc Lượng NaOH dư thừa

thường được cố gắng thu hồi

nhưng khocircng thể nagraveo thu hồi

100 vagrave cograven lại với hagravem lượng

tương đối cao tạo mocirci trường

kiềm từ 12 độ pH trở lecircn

Những hướng nghiecircn cứu chiacutenh

trecircn thế giới hiện nay (tập trung

chủ yếu ở Australia Brazil) cho

hay coacute 3 caacutech coacute thể chuyến hoacutea

bugraven đỏ thagravenh đất trồng

Caacutech thứ nhất Phaacutet

triển hệ thực vật đệm

trước khi chuyển đất

thagravenh đất trồng trọt

Caacutech nagravey khocircng thể aacutep dụng đối

với caacutec chủng cacircy lấy gỗ hoặc

cocircng nghiệp vigrave hệ mao mạch

trecircn bộ rễ của caacutec cacircy sẽ bị phaacute

hỏng ngay khi tiếp xuacutec với mocirci

trường kiềm mạnh của bugraven đỏ

nhưng coacute thể aacutep dụng cho caacutec hệ

cacircy khocircng coacute khả năng cho thu

hoạch nhưng coacute khả năng sinh

trưởng trecircn mocirci trường độc hại

huacutet dần caacutec độc tiacutenh trong đất

rồi bằng phương phaacutep cơ học

hủy diệt hệ thực vật nagravey để tạo

mocirci trường cho hệ thực vật coacute

iacutech cho mocirci trường vagrave thu hoạch

hơn Quaacute trigravenh nagravey phải mất từ

20 đến 30 năm mới coacute thể taacutei

tạo một phần khả năng của đất

Dự aacuten taacutei trồng cacircy ở Brazil cũng

được triển khai trong rừng nhiệt

đới cắt xuống khoảng 300 ha

cacircy mỗi năm từ năm 1979 dagravenh

một triệu USD để taacutei trồng rừng

vagrave cho đến nay theo lời nhận

xeacutet của chủ dự aacuten vẫn lagrave ldquoquaacute

sớm để noacutei một điều gigrave tốt đẹprdquo

Với caacutec vugraveng khai thaacutec ở

Queensland hay Westland ở

Australia phương thức nagravey coacute

thể aacutep dụng vigrave hầu hết caacutec mỏ

bauxite đều nằm sacircu trong vugraveng

rừng nhiệt đới caacutech xa khu dacircn

cư

Đối với vugraveng Tacircy nguyecircn đất đai

trong vugraveng dự aacuten rất gần kề với

khu dacircn cư trồng trọt hoặc

thậm chiacute lagrave khu nocircng trang của

bagrave con necircn việc chờ đợi lacircu cho

rừng taacutei tạo như thế lagrave hoagraven toagraven

khocircng hợp lyacute Thủ tướng Nguyễn

Tấn Dũng cho rằng nếu bổ sung

phacircn boacuten thigrave sẽ phục hồi lại dinh

dưỡng cho đất Điều nagravey khocircng

đuacuteng về mặt khoa học Caacutec loại

phacircn đạm hoặc phacircn vi sinh sẽ

mất taacutec dụng khi tiếp xuacutec với

kiềm mạnh phacircn hủy tạo thagravenh

caacutec hợp chất khiacute như ammoniac

nitro oxit thigrave cograven gacircy ra những

thảm họa mocirci trường khocircng khiacute

khocircng tưởng tượng nổi

Caacutech thứ hai Trung hogravea

độc tiacutenh của bugraven đỏ

Caacutech nagravey coacute thể thực hiện được

bằng sử dụng nước biển Những

nghiecircn cứu đăng trecircn tạp chiacute mocirci

sinh về phương phaacutep nagravey chỉ ra

rằng cứ 1 khối bugraven đỏ cần 2

khối nước biển để trung hogravea Độ

kiềm của bugraven sẽ giảm từ 12

xuống khoảng 85 độ pH vừa

phải để lớp rễ cacircy coacute thể chịu

đựng được Theo liacute giải của caacutec

nghiecircn cứu sự tồn tại của một

lượng lớn Ca2+ vagrave Mg2+ trong

nước biển sẽ tạo thagravenh caacutec

hidroxit dưới dạng kết tủa lagravem

giảm pH của bugraven Phương phaacutep

nagravey được coi tối ưu đối với caacutec

dự aacuten gần biển vigrave sau đoacute lớp

bugraven sa lắng khocircng gacircy nguy

hiểm cho hệ sinh thaacutei ven biển

Coacute lẽ vigrave liacute do nagravey magrave từ đầu dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn coacute yacute định

tạo đường dẫn đưa bugraven đỏ ra bờ

biển Việt Nam Sự vận chuyển

đất bỏ đi như thế sẽ khiến caacutec

tỉnh Tacircy Nguyecircn mất đất trồng

trọt Sau khai thaacutec cả vugraveng sẽ

thagravenh caacutec vũng lầy diện rộng

khocircng coacute khả năng lagravem nocircng

nghiệp Đồng thời với mật độ

mưa lớn sẽ tạo ra sự xoacutei mograven

đất lagravem lộ ra lớp nền đaacute cứng

khocircng phugrave hợp với việc canh taacutec

nocircng nghiệp hay trồng rừng Aacutep

dụng phương phaacutep nagravey tại chỗ

bằng việc truacutet xuống lớp muối

khocirc CaCl2 hay MgCl2 (canxi

clorua hay magie clorua) sẽ

giảm được độ pH nhưng thay

thế gốc hydroxyl (OH-) bằng gốc

muối clorua sẽ khiến đất nhiễm

mặn mất khả năng trồng trọt

Điều nagravey khocircng khả thi với vugraveng

đất Tacircy Nguyecircn vigrave chi phiacute cho

caacutec loại muối trecircn vagrave khả năng

tẩy mặn lagrave khocircng tưởng

Những yacute kiến phản biện về vấn đề mocirci trường đối với dự aacuten khai thaacutec bauxite chủ yếu bao gồm

hai vấn đề bugraven đỏ vagrave sự ocirc nhiễm mocirci trường từ bụi đỏ Trong dự aacuten khai thaacutec bauxite ở Tacircy

Nguyecircn liệu coacute caacutech nagraveo chuyển hoacutea bugraven đỏ sang đất trồng vagrave giảm thiểu sự ocirc nhiễm từ bụi đỏ

khocircng Bagravei viết với những lập luận khoa học qua việc đaacutenh giaacute về mocirci trường của dự aacuten nagravey

cho thấy Việt Nam trong tigravenh trạng hiện nay khocircng đủ tầm để giải quyết những hậu quả mocirci

trường do dự aacuten gacircy ra

BAUXITE TAcircY NGUYEcircN ĐI TIgraveM GIẢI PHAacuteP MOcircI TRƯỜNG

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 5

Caacutech thứ ba lọc bỏ vagrave

thay thế caacutec độc chất

trong bugraven đỏ

Coacute thể sử dụng caacutec phương phaacutep

trao đổi ion để thay natri vagrave

hidroxite trong NaOH bằng kali

vagrave photphat Phương phaacutep nagravey

đatilde cho thấy một số kết quả

trong phograveng thiacute nghiệm nhưng

chưa thể triển khai đại tragrave vigrave chi

phiacute magraveng lọc vagrave khoacute khăn về thời

gian trao đổi Những kết quả

nghiecircn cứu chỉ ra rằng để việc

trao đổi ion hoagraven tất cho 1 khối

bugraven đỏ phải mất 10 ngagravey Rotilde

ragraveng chưa thể aacutep dụng với dự aacuten

bauxite ở Tacircy Nguyecircn

Giải quyết ocirc nhiễm mocirci

trường khocircng khiacute từ bụi

đỏ ở Tacircy Nguyecircn

Đacircy lagrave những vấn đề đatilde xuất

hiện tại Guinea vagrave Makavaram

Ấn Độ Người dacircn ở gần hai vugraveng

nagravey đatilde mang nhiều bệnh về

đường hocirc hấp từ khi xuất hiện

dự aacuten khiến nổ ra nhiều cuộc

biểu tigravenh của người dacircn địa

phương đogravei dừng dự aacuten vagrave bồi

thường thiệt hại sức khỏe Caacutec

dự aacuten ở Australia khocircng gặp vấn

đề nagravey vigrave caacutec điểm sản xuất nằm

sacircu trong rừng nhiệt đới lớp bụi

bị ngăn caacutech bởi thảm cacircy rừng

khocircng tiếp cận tới người dacircn

Tuy nhiecircn vagraveo mugravea mưa caacutec dự

aacuten nagravey đều phải dừng lại vigrave lo

ngại sự phaacutet taacuten của một số loagravei

vi khuẩn gacircy bệnh coacute thể phaacutet

taacuten theo caacutec xe vận tải Mặc dugrave

nhiều luật mocirci trường đatilde được

nới lỏng nhưng chiacutenh quyền ở

caacutec vugraveng mỏ vẫn rất nghiecircm

khắc để đảm bảo chất lượng

cuộc sống của người dacircn

Những taacutec động của ocirc nhiễm mocirci

trường rất dễ xảy ra tại ba tỉnh

của Tacircy Nguyecircn nơi coacute mật độ

dacircn cư thuộc diện cao so với tất

cả caacutec vugraveng đang khai thaacutec

bauxite hiện nay trecircn thế giới

như coacute thể thấy dưới bảng so

saacutenh dưới đacircy

Đoacute lagrave chưa kể lượng dacircn cư phacircn

bổ xung quanh lưu vực socircng

Đồng Nai Dự aacuten bauxite tại

Brazil vagrave Australia coacute lợi điểm lagrave

coacute diện tiacutech đủ rộng để tập trung

đất trước vagrave sau khai thaacutec Viacute

dụ ở Brazil bugraven đỏ đầu tiecircn

được đổ vagraveo một caacutei hồ tự nhiecircn

ở gần đoacute ở lần đầu tiecircn caacutec lần

sau thigrave đổ vagraveo caacutec hồ vừa tạo ra

của lần cuốn chiếu trước Trong

khi đoacute Australia xacircy dựng những

địa điểm tập trung đất chất thải

lớn để sử dụng lại sau khi hoagraven

thagravenh Vigrave mọi việc đều thực hiện

trong rừng những ảnh hưởng

mocirci trường nagravey coacute thể bugrave đắp

bởi những giaacute trị kinh tế đưa lại

Mặc dugrave vậy mỗi dự aacuten ở hai

nước chi ra một triệu USD mỗi

năm cho việc phục hồi mocirci

trường taacutei trồng rừng

Lời kết

Với những biện luận như trecircn

Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về

mocirci trường do quy mocirc khai thaacutec

vagrave quỹ đất hạn hẹp do mật độ

dacircn cư cao với sự đan xen giữa

khu dacircn cư khu trồng trọt nocircng

trường vagrave khu khai thaacutec Mặt

khaacutec luật quản liacute vagrave xử phạt mocirci

trường ở Việt nam chưa thống

nhất vagrave khocircng coacute đủ chuyecircn gia

dầy dặn chuyecircn mocircn dự aacuten nagravey

sẽ gacircy ra nhiều hậu quả mocirci

trường nghiecircm trọng cho Việt

nam

Việt Nam đang gặp rất nhiều vấn

đề mocirci trường từ thagravenh thị tới

nocircng thocircn caacutec vugraveng đất caacutec

khu cocircng nghiệp do caacutec dự aacuten

cocircng nghiệp vagrave khai khoaacuteng

chưa coacute giải phaacutep hợp liacute Chuacuteng

ta khocircng necircn coacute thecircm một thảm

họa mocirci trường mới nhất lagrave ở

nơi tập trung nhiều sắc dacircn thiểu

số với nền văn hoacutea đặc trưng

Những sự mất maacutet do dự aacuten nagravey

sẽ khocircng thể bugrave đắp được từ

những lợi iacutech do kinh tế (nếu coacute)

đem lại

Đỗ Baacute Thagravenh

Caacutec tagravei liệu tham khảo

1 httpwwwplanetarkorg

dailynewsstorycfmnewsid15910

storyhtm

2 B I Kronberg J F Couston B S

Filho W S Fyfe R A Nash and D

Sugden Economic Geology December

1979 v 74 no 8 p 1869-1875

3 Roger Underwood Bauxite mining

enjoys total freedom from green

displeasure Australias e-journal of social

and political debate Wednesday 15

August 2007

4 Taylor G Eggleton RA Foster LD

Tilley DB Le Gleuher M Morgan CM

Australian Journal of Earth Sciences

2008 vol55 P5

5 N W Menzies I M Fulton and W J

Morrell Seawater Neutralization of

Alkaline Bauxite Residue and

Implications for Revegetation J Environ

Qual 331877ndash1884 (2004)

6 Paul W Hinds Restoration Following

Bauxite Mining In Western Australia

httphorticulturecfansumneduvd

h501599papershindshtm

7 P Greenslade and JD Majer

Recolonzation by Collembola of

rehabilitated bauxite mines in Western

Australia Australian Journal ograve Ecology

18 385-394 1993

Địa danh Dacircn sốDiện tiacutech

(km2)

Mật độ

(ngƣờikm2)

Đắc Nocircng 418000 6500 64

Đắc Lắc 1747000 13000 134

Lacircm Đồng 1800000 9780 184

Guinea 10100000 246000 41

Makavaram Ấn Độ 1514 8837 015

Queensland 4182000 1853000 226(Caacutec số liệu về dacircn số vagrave diện tiacutech được lagravem trograven lấy từ website nhagrave

nước của caacutec vugraveng đất)

Trang 5

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

Giải phaacutep nagraveo cho vấn

đề bugraven đỏ

Bugraven đỏ lagrave chất thải của quặng

thoaacutet ra từ quaacute trigravenh tinh chế

quặng theo quy trigravenh Bayer sau

khi Al2O3 được taacutech ra khỏi

quặng bằng phản ứng với NaOH

đặc Lượng NaOH dư thừa

thường được cố gắng thu hồi

nhưng khocircng thể nagraveo thu hồi

100 vagrave cograven lại với hagravem lượng

tương đối cao tạo mocirci trường

kiềm từ 12 độ pH trở lecircn

Những hướng nghiecircn cứu chiacutenh

trecircn thế giới hiện nay (tập trung

chủ yếu ở Australia Brazil) cho

hay coacute 3 caacutech coacute thể chuyến hoacutea

bugraven đỏ thagravenh đất trồng

Caacutech thứ nhất Phaacutet

triển hệ thực vật đệm

trước khi chuyển đất

thagravenh đất trồng trọt

Caacutech nagravey khocircng thể aacutep dụng đối

với caacutec chủng cacircy lấy gỗ hoặc

cocircng nghiệp vigrave hệ mao mạch

trecircn bộ rễ của caacutec cacircy sẽ bị phaacute

hỏng ngay khi tiếp xuacutec với mocirci

trường kiềm mạnh của bugraven đỏ

nhưng coacute thể aacutep dụng cho caacutec hệ

cacircy khocircng coacute khả năng cho thu

hoạch nhưng coacute khả năng sinh

trưởng trecircn mocirci trường độc hại

huacutet dần caacutec độc tiacutenh trong đất

rồi bằng phương phaacutep cơ học

hủy diệt hệ thực vật nagravey để tạo

mocirci trường cho hệ thực vật coacute

iacutech cho mocirci trường vagrave thu hoạch

hơn Quaacute trigravenh nagravey phải mất từ

20 đến 30 năm mới coacute thể taacutei

tạo một phần khả năng của đất

Dự aacuten taacutei trồng cacircy ở Brazil cũng

được triển khai trong rừng nhiệt

đới cắt xuống khoảng 300 ha

cacircy mỗi năm từ năm 1979 dagravenh

một triệu USD để taacutei trồng rừng

vagrave cho đến nay theo lời nhận

xeacutet của chủ dự aacuten vẫn lagrave ldquoquaacute

sớm để noacutei một điều gigrave tốt đẹprdquo

Với caacutec vugraveng khai thaacutec ở

Queensland hay Westland ở

Australia phương thức nagravey coacute

thể aacutep dụng vigrave hầu hết caacutec mỏ

bauxite đều nằm sacircu trong vugraveng

rừng nhiệt đới caacutech xa khu dacircn

cư

Đối với vugraveng Tacircy nguyecircn đất đai

trong vugraveng dự aacuten rất gần kề với

khu dacircn cư trồng trọt hoặc

thậm chiacute lagrave khu nocircng trang của

bagrave con necircn việc chờ đợi lacircu cho

rừng taacutei tạo như thế lagrave hoagraven toagraven

khocircng hợp lyacute Thủ tướng Nguyễn

Tấn Dũng cho rằng nếu bổ sung

phacircn boacuten thigrave sẽ phục hồi lại dinh

dưỡng cho đất Điều nagravey khocircng

đuacuteng về mặt khoa học Caacutec loại

phacircn đạm hoặc phacircn vi sinh sẽ

mất taacutec dụng khi tiếp xuacutec với

kiềm mạnh phacircn hủy tạo thagravenh

caacutec hợp chất khiacute như ammoniac

nitro oxit thigrave cograven gacircy ra những

thảm họa mocirci trường khocircng khiacute

khocircng tưởng tượng nổi

Caacutech thứ hai Trung hogravea

độc tiacutenh của bugraven đỏ

Caacutech nagravey coacute thể thực hiện được

bằng sử dụng nước biển Những

nghiecircn cứu đăng trecircn tạp chiacute mocirci

sinh về phương phaacutep nagravey chỉ ra

rằng cứ 1 khối bugraven đỏ cần 2

khối nước biển để trung hogravea Độ

kiềm của bugraven sẽ giảm từ 12

xuống khoảng 85 độ pH vừa

phải để lớp rễ cacircy coacute thể chịu

đựng được Theo liacute giải của caacutec

nghiecircn cứu sự tồn tại của một

lượng lớn Ca2+ vagrave Mg2+ trong

nước biển sẽ tạo thagravenh caacutec

hidroxit dưới dạng kết tủa lagravem

giảm pH của bugraven Phương phaacutep

nagravey được coi tối ưu đối với caacutec

dự aacuten gần biển vigrave sau đoacute lớp

bugraven sa lắng khocircng gacircy nguy

hiểm cho hệ sinh thaacutei ven biển

Coacute lẽ vigrave liacute do nagravey magrave từ đầu dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn coacute yacute định

tạo đường dẫn đưa bugraven đỏ ra bờ

biển Việt Nam Sự vận chuyển

đất bỏ đi như thế sẽ khiến caacutec

tỉnh Tacircy Nguyecircn mất đất trồng

trọt Sau khai thaacutec cả vugraveng sẽ

thagravenh caacutec vũng lầy diện rộng

khocircng coacute khả năng lagravem nocircng

nghiệp Đồng thời với mật độ

mưa lớn sẽ tạo ra sự xoacutei mograven

đất lagravem lộ ra lớp nền đaacute cứng

khocircng phugrave hợp với việc canh taacutec

nocircng nghiệp hay trồng rừng Aacutep

dụng phương phaacutep nagravey tại chỗ

bằng việc truacutet xuống lớp muối

khocirc CaCl2 hay MgCl2 (canxi

clorua hay magie clorua) sẽ

giảm được độ pH nhưng thay

thế gốc hydroxyl (OH-) bằng gốc

muối clorua sẽ khiến đất nhiễm

mặn mất khả năng trồng trọt

Điều nagravey khocircng khả thi với vugraveng

đất Tacircy Nguyecircn vigrave chi phiacute cho

caacutec loại muối trecircn vagrave khả năng

tẩy mặn lagrave khocircng tưởng

Những yacute kiến phản biện về vấn đề mocirci trường đối với dự aacuten khai thaacutec bauxite chủ yếu bao gồm

hai vấn đề bugraven đỏ vagrave sự ocirc nhiễm mocirci trường từ bụi đỏ Trong dự aacuten khai thaacutec bauxite ở Tacircy

Nguyecircn liệu coacute caacutech nagraveo chuyển hoacutea bugraven đỏ sang đất trồng vagrave giảm thiểu sự ocirc nhiễm từ bụi đỏ

khocircng Bagravei viết với những lập luận khoa học qua việc đaacutenh giaacute về mocirci trường của dự aacuten nagravey

cho thấy Việt Nam trong tigravenh trạng hiện nay khocircng đủ tầm để giải quyết những hậu quả mocirci

trường do dự aacuten gacircy ra

BAUXITE TAcircY NGUYEcircN ĐI TIgraveM GIẢI PHAacuteP MOcircI TRƯỜNG

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 4

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 5

Caacutech thứ ba lọc bỏ vagrave

thay thế caacutec độc chất

trong bugraven đỏ

Coacute thể sử dụng caacutec phương phaacutep

trao đổi ion để thay natri vagrave

hidroxite trong NaOH bằng kali

vagrave photphat Phương phaacutep nagravey

đatilde cho thấy một số kết quả

trong phograveng thiacute nghiệm nhưng

chưa thể triển khai đại tragrave vigrave chi

phiacute magraveng lọc vagrave khoacute khăn về thời

gian trao đổi Những kết quả

nghiecircn cứu chỉ ra rằng để việc

trao đổi ion hoagraven tất cho 1 khối

bugraven đỏ phải mất 10 ngagravey Rotilde

ragraveng chưa thể aacutep dụng với dự aacuten

bauxite ở Tacircy Nguyecircn

Giải quyết ocirc nhiễm mocirci

trường khocircng khiacute từ bụi

đỏ ở Tacircy Nguyecircn

Đacircy lagrave những vấn đề đatilde xuất

hiện tại Guinea vagrave Makavaram

Ấn Độ Người dacircn ở gần hai vugraveng

nagravey đatilde mang nhiều bệnh về

đường hocirc hấp từ khi xuất hiện

dự aacuten khiến nổ ra nhiều cuộc

biểu tigravenh của người dacircn địa

phương đogravei dừng dự aacuten vagrave bồi

thường thiệt hại sức khỏe Caacutec

dự aacuten ở Australia khocircng gặp vấn

đề nagravey vigrave caacutec điểm sản xuất nằm

sacircu trong rừng nhiệt đới lớp bụi

bị ngăn caacutech bởi thảm cacircy rừng

khocircng tiếp cận tới người dacircn

Tuy nhiecircn vagraveo mugravea mưa caacutec dự

aacuten nagravey đều phải dừng lại vigrave lo

ngại sự phaacutet taacuten của một số loagravei

vi khuẩn gacircy bệnh coacute thể phaacutet

taacuten theo caacutec xe vận tải Mặc dugrave

nhiều luật mocirci trường đatilde được

nới lỏng nhưng chiacutenh quyền ở

caacutec vugraveng mỏ vẫn rất nghiecircm

khắc để đảm bảo chất lượng

cuộc sống của người dacircn

Những taacutec động của ocirc nhiễm mocirci

trường rất dễ xảy ra tại ba tỉnh

của Tacircy Nguyecircn nơi coacute mật độ

dacircn cư thuộc diện cao so với tất

cả caacutec vugraveng đang khai thaacutec

bauxite hiện nay trecircn thế giới

như coacute thể thấy dưới bảng so

saacutenh dưới đacircy

Đoacute lagrave chưa kể lượng dacircn cư phacircn

bổ xung quanh lưu vực socircng

Đồng Nai Dự aacuten bauxite tại

Brazil vagrave Australia coacute lợi điểm lagrave

coacute diện tiacutech đủ rộng để tập trung

đất trước vagrave sau khai thaacutec Viacute

dụ ở Brazil bugraven đỏ đầu tiecircn

được đổ vagraveo một caacutei hồ tự nhiecircn

ở gần đoacute ở lần đầu tiecircn caacutec lần

sau thigrave đổ vagraveo caacutec hồ vừa tạo ra

của lần cuốn chiếu trước Trong

khi đoacute Australia xacircy dựng những

địa điểm tập trung đất chất thải

lớn để sử dụng lại sau khi hoagraven

thagravenh Vigrave mọi việc đều thực hiện

trong rừng những ảnh hưởng

mocirci trường nagravey coacute thể bugrave đắp

bởi những giaacute trị kinh tế đưa lại

Mặc dugrave vậy mỗi dự aacuten ở hai

nước chi ra một triệu USD mỗi

năm cho việc phục hồi mocirci

trường taacutei trồng rừng

Lời kết

Với những biện luận như trecircn

Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về

mocirci trường do quy mocirc khai thaacutec

vagrave quỹ đất hạn hẹp do mật độ

dacircn cư cao với sự đan xen giữa

khu dacircn cư khu trồng trọt nocircng

trường vagrave khu khai thaacutec Mặt

khaacutec luật quản liacute vagrave xử phạt mocirci

trường ở Việt nam chưa thống

nhất vagrave khocircng coacute đủ chuyecircn gia

dầy dặn chuyecircn mocircn dự aacuten nagravey

sẽ gacircy ra nhiều hậu quả mocirci

trường nghiecircm trọng cho Việt

nam

Việt Nam đang gặp rất nhiều vấn

đề mocirci trường từ thagravenh thị tới

nocircng thocircn caacutec vugraveng đất caacutec

khu cocircng nghiệp do caacutec dự aacuten

cocircng nghiệp vagrave khai khoaacuteng

chưa coacute giải phaacutep hợp liacute Chuacuteng

ta khocircng necircn coacute thecircm một thảm

họa mocirci trường mới nhất lagrave ở

nơi tập trung nhiều sắc dacircn thiểu

số với nền văn hoacutea đặc trưng

Những sự mất maacutet do dự aacuten nagravey

sẽ khocircng thể bugrave đắp được từ

những lợi iacutech do kinh tế (nếu coacute)

đem lại

Đỗ Baacute Thagravenh

Caacutec tagravei liệu tham khảo

1 httpwwwplanetarkorg

dailynewsstorycfmnewsid15910

storyhtm

2 B I Kronberg J F Couston B S

Filho W S Fyfe R A Nash and D

Sugden Economic Geology December

1979 v 74 no 8 p 1869-1875

3 Roger Underwood Bauxite mining

enjoys total freedom from green

displeasure Australias e-journal of social

and political debate Wednesday 15

August 2007

4 Taylor G Eggleton RA Foster LD

Tilley DB Le Gleuher M Morgan CM

Australian Journal of Earth Sciences

2008 vol55 P5

5 N W Menzies I M Fulton and W J

Morrell Seawater Neutralization of

Alkaline Bauxite Residue and

Implications for Revegetation J Environ

Qual 331877ndash1884 (2004)

6 Paul W Hinds Restoration Following

Bauxite Mining In Western Australia

httphorticulturecfansumneduvd

h501599papershindshtm

7 P Greenslade and JD Majer

Recolonzation by Collembola of

rehabilitated bauxite mines in Western

Australia Australian Journal ograve Ecology

18 385-394 1993

Địa danh Dacircn sốDiện tiacutech

(km2)

Mật độ

(ngƣờikm2)

Đắc Nocircng 418000 6500 64

Đắc Lắc 1747000 13000 134

Lacircm Đồng 1800000 9780 184

Guinea 10100000 246000 41

Makavaram Ấn Độ 1514 8837 015

Queensland 4182000 1853000 226(Caacutec số liệu về dacircn số vagrave diện tiacutech được lagravem trograven lấy từ website nhagrave

nước của caacutec vugraveng đất)

Trang 5

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 5

Caacutech thứ ba lọc bỏ vagrave

thay thế caacutec độc chất

trong bugraven đỏ

Coacute thể sử dụng caacutec phương phaacutep

trao đổi ion để thay natri vagrave

hidroxite trong NaOH bằng kali

vagrave photphat Phương phaacutep nagravey

đatilde cho thấy một số kết quả

trong phograveng thiacute nghiệm nhưng

chưa thể triển khai đại tragrave vigrave chi

phiacute magraveng lọc vagrave khoacute khăn về thời

gian trao đổi Những kết quả

nghiecircn cứu chỉ ra rằng để việc

trao đổi ion hoagraven tất cho 1 khối

bugraven đỏ phải mất 10 ngagravey Rotilde

ragraveng chưa thể aacutep dụng với dự aacuten

bauxite ở Tacircy Nguyecircn

Giải quyết ocirc nhiễm mocirci

trường khocircng khiacute từ bụi

đỏ ở Tacircy Nguyecircn

Đacircy lagrave những vấn đề đatilde xuất

hiện tại Guinea vagrave Makavaram

Ấn Độ Người dacircn ở gần hai vugraveng

nagravey đatilde mang nhiều bệnh về

đường hocirc hấp từ khi xuất hiện

dự aacuten khiến nổ ra nhiều cuộc

biểu tigravenh của người dacircn địa

phương đogravei dừng dự aacuten vagrave bồi

thường thiệt hại sức khỏe Caacutec

dự aacuten ở Australia khocircng gặp vấn

đề nagravey vigrave caacutec điểm sản xuất nằm

sacircu trong rừng nhiệt đới lớp bụi

bị ngăn caacutech bởi thảm cacircy rừng

khocircng tiếp cận tới người dacircn

Tuy nhiecircn vagraveo mugravea mưa caacutec dự

aacuten nagravey đều phải dừng lại vigrave lo

ngại sự phaacutet taacuten của một số loagravei

vi khuẩn gacircy bệnh coacute thể phaacutet

taacuten theo caacutec xe vận tải Mặc dugrave

nhiều luật mocirci trường đatilde được

nới lỏng nhưng chiacutenh quyền ở

caacutec vugraveng mỏ vẫn rất nghiecircm

khắc để đảm bảo chất lượng

cuộc sống của người dacircn

Những taacutec động của ocirc nhiễm mocirci

trường rất dễ xảy ra tại ba tỉnh

của Tacircy Nguyecircn nơi coacute mật độ

dacircn cư thuộc diện cao so với tất

cả caacutec vugraveng đang khai thaacutec

bauxite hiện nay trecircn thế giới

như coacute thể thấy dưới bảng so

saacutenh dưới đacircy

Đoacute lagrave chưa kể lượng dacircn cư phacircn

bổ xung quanh lưu vực socircng

Đồng Nai Dự aacuten bauxite tại

Brazil vagrave Australia coacute lợi điểm lagrave

coacute diện tiacutech đủ rộng để tập trung

đất trước vagrave sau khai thaacutec Viacute

dụ ở Brazil bugraven đỏ đầu tiecircn

được đổ vagraveo một caacutei hồ tự nhiecircn

ở gần đoacute ở lần đầu tiecircn caacutec lần

sau thigrave đổ vagraveo caacutec hồ vừa tạo ra

của lần cuốn chiếu trước Trong

khi đoacute Australia xacircy dựng những

địa điểm tập trung đất chất thải

lớn để sử dụng lại sau khi hoagraven

thagravenh Vigrave mọi việc đều thực hiện

trong rừng những ảnh hưởng

mocirci trường nagravey coacute thể bugrave đắp

bởi những giaacute trị kinh tế đưa lại

Mặc dugrave vậy mỗi dự aacuten ở hai

nước chi ra một triệu USD mỗi

năm cho việc phục hồi mocirci

trường taacutei trồng rừng

Lời kết

Với những biện luận như trecircn

Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về

mocirci trường do quy mocirc khai thaacutec

vagrave quỹ đất hạn hẹp do mật độ

dacircn cư cao với sự đan xen giữa

khu dacircn cư khu trồng trọt nocircng

trường vagrave khu khai thaacutec Mặt

khaacutec luật quản liacute vagrave xử phạt mocirci

trường ở Việt nam chưa thống

nhất vagrave khocircng coacute đủ chuyecircn gia

dầy dặn chuyecircn mocircn dự aacuten nagravey

sẽ gacircy ra nhiều hậu quả mocirci

trường nghiecircm trọng cho Việt

nam

Việt Nam đang gặp rất nhiều vấn

đề mocirci trường từ thagravenh thị tới

nocircng thocircn caacutec vugraveng đất caacutec

khu cocircng nghiệp do caacutec dự aacuten

cocircng nghiệp vagrave khai khoaacuteng

chưa coacute giải phaacutep hợp liacute Chuacuteng

ta khocircng necircn coacute thecircm một thảm

họa mocirci trường mới nhất lagrave ở

nơi tập trung nhiều sắc dacircn thiểu

số với nền văn hoacutea đặc trưng

Những sự mất maacutet do dự aacuten nagravey

sẽ khocircng thể bugrave đắp được từ

những lợi iacutech do kinh tế (nếu coacute)

đem lại

Đỗ Baacute Thagravenh

Caacutec tagravei liệu tham khảo

1 httpwwwplanetarkorg

dailynewsstorycfmnewsid15910

storyhtm

2 B I Kronberg J F Couston B S

Filho W S Fyfe R A Nash and D

Sugden Economic Geology December

1979 v 74 no 8 p 1869-1875

3 Roger Underwood Bauxite mining

enjoys total freedom from green

displeasure Australias e-journal of social

and political debate Wednesday 15

August 2007

4 Taylor G Eggleton RA Foster LD

Tilley DB Le Gleuher M Morgan CM

Australian Journal of Earth Sciences

2008 vol55 P5

5 N W Menzies I M Fulton and W J

Morrell Seawater Neutralization of

Alkaline Bauxite Residue and

Implications for Revegetation J Environ

Qual 331877ndash1884 (2004)

6 Paul W Hinds Restoration Following

Bauxite Mining In Western Australia

httphorticulturecfansumneduvd

h501599papershindshtm

7 P Greenslade and JD Majer

Recolonzation by Collembola of

rehabilitated bauxite mines in Western

Australia Australian Journal ograve Ecology

18 385-394 1993

Địa danh Dacircn sốDiện tiacutech

(km2)

Mật độ

(ngƣờikm2)

Đắc Nocircng 418000 6500 64

Đắc Lắc 1747000 13000 134

Lacircm Đồng 1800000 9780 184

Guinea 10100000 246000 41

Makavaram Ấn Độ 1514 8837 015

Queensland 4182000 1853000 226(Caacutec số liệu về dacircn số vagrave diện tiacutech được lagravem trograven lấy từ website nhagrave

nước của caacutec vugraveng đất)

Trang 5

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 6

Vợ chồng ocircng Trần Phi Hugraveng ndash bagrave

Nguyễn Thị Diễm quecirc ở An Giang

caacutech La Ngagrave hơn 300 cacircy số dắt diacuteu

nhau lecircn Đồng Nai nuocirci caacute begrave từ hơn

10 năm nay Ruộng vườn ở miền Tacircy

hai vợ chồng bỏ lại cho họ hagraveng

trồng trọt 2 đứa con cho ở cugraveng ocircng

bagrave ngoại Cũng như vợ chồng ocircng

Hugraveng trong số hagraveng trăm begrave caacute

trong lagraveng caacute La Ngagrave quaacute nửa chủ

caacutec caacutec begrave caacute tại đacircy đều lagrave người

vugraveng Đồng Thaacutep Mười lặn lội về đacircy

mưu sinh Để nuocirci caacute trước hết phải

coacute một số vốn ban đầu để đoacuteng begrave

dựng laacuten trecircn begrave lagravem nơi sinh hoạt

Tiền mua caacute giống cũng lagrave một khoản

chi phiacute khaacute lớn nhưng coacute thể mua

chịu một phần Riecircng tiền caacutem lagravem

thức ăn cho caacute người nuocirci caacute coacute thể

được chủ đại lyacute cho trả ldquogối đầurdquo thu

hoạch caacute rồi mới phải trả tiền

Con socircng La Ngagrave bắt nguồn từ cao

nguyecircn Di Linh chạy đến địa phận

chacircn cầu La Ngagrave lagrave đoạn sắp đổ ra

hogravea vagraveo socircng Đồng Nai qua bao đời

vẫn được người dacircn địa phương coi lagrave

một con socircng coacute nguồn nước sạch

Nhưng đến khi những nhagrave maacutey mọc

lecircn becircn hai bờ socircng cacircu chuyện đatilde

đổi khaacutec

Ocircng Hugraveng kể lại mười năm gần đacircy

khi một số nhagrave maacutey mọc lecircn gần lagraveng

caacute begrave như nhagrave maacutey đường La Ngagrave

nhagrave maacutey men Maurihellip cugraveng với việc

những miệng cống nước thải chĩa

thẳng vagraveo nguồn nước nước socircng

cũng dần bị ocirc nhiễm Dacircn nuocirci caacute

phải đẩy begrave sang phiacutea mạn bờ socircng

becircn kia traacutenh xa những cống xả thải

ldquoMỗi năm socircng coacute một mugravea nước nổi

vagrave một mugravea nước cạn Thường thigrave

vagraveo một số thời điểm trong mugravea nước

nổi caacutec nhagrave maacutey gần đoacute cũng xả ra

một loại chất thải gigrave đoacute rất độc hại

khiến caacute khoacute chịu tranh nhau ngoacutec

đầu lecircn hớp khocircng khiacute Thế nhưng do

nước chảy mạnh nguồn độc hại cũng

bị cuốn đi nhanh necircn caacute cũng chỉ

ldquokhoacute ởrdquo một hồi chứ chưa đến nỗi bị

đầu độc chếtrdquo ocircng Hugraveng thuật lại

Nhiều năm qua người dacircn ở đacircy đatilde

nắm được quy luật xả thải đoacute nhưng

do việc ocirc nhiễm cũng chưa đến mức

ldquochaacutey nhagrave chết ngườirdquo necircn mọi người

vẫn chấp nhận cảnh ldquosống cugraveng ocirc

nhiễmrdquo

Chiều tối ngagravey 05032008 vagraveo thời

điểm mực nước trecircn socircng thấp nhất

trong năm traacutei với quy luật xả thải

hagraveng năm cống xả thải chung của

cocircng ty đường La Ngagrave vagrave cocircng ty

TAN NAacuteT

Caacutech thagravenh phố Hồ Chiacute Minh non trăm cacircy số dưới chacircn cầu La Ngagrave bắc trecircn Quốc lộ 20

lagraveng caacute begrave La Ngagrave (ấp 1 xatilde Phuacute Ngọc huyện Định Quaacuten tỉnh Đồng Nai) yecircn bigravenh với

hagraveng trăm begrave caacute quacircy quần suốt gần 30 năm nay Thế nhưng đại họa xả thải bừa batildei gacircy

ocirc nhiễm mocirci trường giaacuteng xuống đầu những người dacircn nuocirci caacute begrave ở đacircy đatilde khiến lagraveng caacute

xaacutec xơ Những ngagravey cuối thaacuteng 06 nagravey chacircn cầu La Ngagrave đatilde khocircng cograven vẻ nhộn nhịp của

lagraveng caacute ngagravey xưa người vắng lặng begrave caacute trống khocircng maacutei laacute xơ xaacutechellip 14 thaacuteng đacircm đơn

đi kiện đogravei cocircng ty xả thải bậy phải bồi thường rồi cuối cugraveng cũng coacute kết quả nhưng

những gigrave đogravei được cograven quaacute thấp so với những gigrave họ đatilde mất

LAgraveNG CAacute BEgrave SAU Ocirc NHIỄM

Cơn aacutec mộng caacute ngaacutep

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 7

men Mauri bỗng dưng xả ra một loại

chất thải đen ngogravem bốc mugravei nồng

nặc Loại chất thải nagravey nhanh choacuteng

hogravea vagraveo diện tiacutech mặt nước rộng

hagraveng trăm meacutet bề ngang mặt socircng

Đang mugravea nước đứng chất độc

khocircng bị dograveng nước cuốn đi magrave luẩn

quẩn agraveo tới lagraveng caacute begrave

ldquoNgười nuocirci caacute bị tấn cocircng trong

trạng thaacutei bị động vigrave khocircng ai ngờ bị

xả thải độc vagraveo mugravea nước cạn Thấy

caacute trong lồng khocircng chỉ ngoacutec đầu lecircn

magrave nhảy hẳn lecircn khỏi mặt nước rồi

rớt xuống chết magrave khocircng kịp giatildey

biết ngay nước bị ocirc nhiễm chất cực

độcrdquo ocircng Hugraveng nhớ lại Mọi người

được huy động tới để đẩy những lồng

caacute traacutenh xa khu vực nước bị chất độc

hogravea vagraveo nhưng khocircng kịp Hơn 200

tấn caacute của 27 hộ dacircn trong khu vực

nước bị ocirc nhiễm bị chết trắng bụng

Cơn chaacuten nản chưa qua đecircm ngagravey

01042008 ldquotử thần của caacuterdquo một

lần nữa quay lại thăm lagraveng caacute begrave

Trong lần xả thải thứ 2 nagravey dacircn lagraveng

chỉ biết khi caacute đatilde nổi trắng begrave vigrave cocircng

ty xả thải vagraveo khoảng thời gian giữa

đecircm rạng saacuteng Gần 80 tấn caacute cograven lại

chết sạch nhiều hộ dacircn trở thagravenh

trắng tay

Sau khi hơn 50

tấn caacute trị giaacute

khoảng 15 tỉ

của nhagrave chết

sạch chỉ trong

một đecircm anh

Nguyễn Cao

Long Giang chủ

một begrave caacute phải

ngậm ngugravei mang

giấy tờ nhagrave đi

thế chấp tại

ngacircn hagraveng Baacuten

hết luocircn cả đồ

đạc coacute giaacute trong

nhagrave cugraveng tracircu bograve

để trả nợ moacuten

nợ của anh đến

nay vẫn ldquotrogravem

tregravemrdquo một tỉ

đồng ldquoThagravenh ldquotỉ

phuacute nợrdquo khocircng biết ldquocagraveyrdquo đến khi

nagraveo mới trả nổi Coacute muốn trốn cũng

chẳng biết trốn đi chỗ nagraveo Lại phải

đi vay mượn mấy chục triệu mua caacute

giống về nuocirci tiếprdquo anh Giang noacutei

Cugraveng cảnh ngộ vợ chồng ocircng Trần

Phi Hugraveng ndash bagrave Nguyễn Thị Diễm sau

khi mất hết vốn liếng vigrave 30 tấn caacute

chết đatilde phải cầm cố cả đến đất luacutea ở

quecirc magrave đến nay vẫn cograven thiếu caacutec

chủ nợ hơn 500 triệu đồng

Caacute chết khocircng chỉ khiến dacircn nuocirci caacute

ldquochết dởrdquo magrave chủ caacutec đại lyacute cung cấp

caacute giống caacutem nuocirci caacute cũng ldquochết

chugravemrdquo theo Bagrave Cổ Phuacute Tacircm một

chủ đại lyacute trong vugraveng cho biết

ldquoChiacutenh tocirci cũng đang khốn đốn vigrave dacircn

nợ migravenh migravenh lại nợ ngacircn hagraveng Bacircy

giờ lại phải tiếp tục baacuten chịu caacutem cho

họ mới mong họ coacute tiền trả nợ dần

Cục nợ đatilde lớn giờ lại phigravenh thecircm ra

Tiền lời ngacircn hagraveng mỗi thaacuteng đatilde đủ

chếtrdquo

Ngay sau khi caacute chết trắng socircng chỉ

sau vagravei tiếng người dacircn đatilde nhờ

người đến quay phim hiện trường vagrave

mời cơ quan chức năng đến xaacutec minh

nguyecircn nhacircn sự việc Theo kecirc khai

của caacutec hộ dacircn trong lagraveng vagraveo thời

điểm đoacute giaacute trị thiệt hại của lượng caacute

bị chết lagrave hơn bảy tỉ đồng

ldquoThủ phạmrdquo gacircy caacute chết cuối cugraveng

cũng được xaacutec định do nguyecircn nhacircn

nhagrave maacutey men Mauri vagrave nhagrave maacutey

đường La Ngagrave xả thải bậy Baacuteo caacuteo

số 113 BC ndash TNMT của Sở tagravei

nguyecircn mocirci trường tỉnh Đồng Nai

cuối thaacuteng 042008 cho biết kết quả

phacircn tiacutech 6 mẫu nước ở khu vực caacute

chết cho thấy hagravem lượng ocirc-xy hogravea

tan trong nước giảm suacutet đặc biệt

caacutec vị triacute cagraveng xa cống xả của Cocircng

ty miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng ty men

thực phẩm Mauri La Ngagrave thigrave mức độ

ocirc nhiễm cagraveng giảm Baacuteo caacuteo đatilde kết

luận nguyecircn nhacircn của sự việc ldquoChủ

yếu lagrave do ocirc nhiễm nguồn nước

nghiecircm trọng Nước thải của Cocircng ty

Ống xả thải nagravey đatilde khiến hagraveng chục hộ gia đigravenh phaacute sản chỉ sau

1 đecircm

Trắng tay chỉ sau một đecircm ngƣời nocircng dacircn nagravey

lại vay mƣợn tiền để gacircy lứa caacute mới mua chịu

caacutem cho caacute ăn cầm chừng

Mắc nợ nhƣhellip dacircn nuocirci

caacute begrave

Gian nan việc đogravei đền bugrave

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 8

cổ phần miacutea đường La Ngagrave vagrave Cocircng

ty men thực phẩm Mauri La Ngagrave chưa

được xử lyacute đạt tiecircu chuẩn quy định

trước khi thải vagraveo hồrdquo

Cocircng văn số 2905 của UBND tỉnh

Đồng Nai gửi UBND huyện Định Quaacuten

vagraveo cuối thaacuteng 042008 cũng đatilde chỉ

đạo ldquoGiao chủ tịch UBND huyện chủ

trigrave vagrave phối hợp với caacutec cơ quan ban

ngagravenh liecircn quan kiểm tra xaacutec định

số lượng caacute chết thống nhất mức độ

thiệt hại vagrave chi phiacute đển bugrave thiệt hại

cho caacutec hộ nuocirci caacute begrave đề xuất UBND

tỉnh xử lyacute theo quy địnhrdquo

Thế nhưng hagravenh trigravenh đogravei tiền của

người dacircn bị thiệt hại khocircng đơn giản

như những gigrave giấy tờ thể hiện Hơn

nửa năm sau kể từ ngagravey caacute chết mới

coacute buổi gặp gỡ đầu tiecircn giữa người

gacircy chết caacute vagrave caacutec nạn nhacircn Trong

lần gặp gỡ nagravey đại diện của hai cocircng

ty trecircn raacuteo hoảnh ldquo5 thaacuteng sau

ngagravey caacute chết chuacuteng tocirci mới biết

sự việcrdquo

Hai lần gặp gỡ tiếp theo hai becircn vẫn

chưa thỏa thuận được mức tiền đền

bugrave Khocircng chối được việc migravenh đatilde xả

thải bậy lagravem caacute nổi trắng socircng

nhưng doanh nghiệp vẫn khăng

khăng quan điểm chỉ ldquohỗ trợrdquo caacutec hộ

dacircn coacute caacute chết với mức 10 giaacute trị

thiệt hại dugrave caacutec hộ dacircn đatilde tuyecircn bố

coacute thể sẽ khởi kiện vụ việc ra Togravea aacuten

14 thaacuteng sau ngagravey trắng tay ngagravey

3005 vừa qua caacutec hộ dacircn ngậm

ngugravei kyacute vagraveo văn bản nhận tiền đền

bugrave Cocircng ty men Mauri chi trả 14 tỉ

đồng cocircng ty đường La Ngagrave chi trả

300 triệu đồng Bị mất trắng 30 tấn

caacute với tổng giaacute trị hơn 800 triệu nhagrave

cửa thigrave đatilde thế chấp ở ngacircn hagraveng

suốt một năm qua cograven mang moacuten nợ

hơn 500 triệu ocircng Hugraveng rưng rưng

ldquoNhận được 140 triệu tiền đền

bugrave chỉ đủ trả nợ latildei số tiền hơn 1

năm qua đatilde đi vay Chẳng ai bảo

vệ người nocircng dacircn ldquothấp cổ beacute

họngrdquo xaacutec định coacute theo kiện nữa

cũng chưa chắc đatilde được gigrave magrave chỉ

mất cocircng sức Thocirci thigrave cứ coi như

chấp nhận số khocircng mayrdquo

Hơn một năm sau ngagravey gặp đại họa

những nhagrave maacutey ven bờ socircng La Ngagrave

vẫn acircm thầm xả thải bậy giết dần

mograven dograveng socircng giết dần mograven những

begrave caacute cướp nguồn sống của những

người dacircn lagravem nghề nuocirci caacute begrave

Những ngagravey đầu thaacuteng 6 vừa qua đatilde

coacute luacutec hagraveng trăm người dacircn lagraveng caacute

keacuteo đến trước cửa một số cocircng ty xả

thải bậy căng biểu ngữ băng rocircn coacute

nội dung phản đối việc gacircy ocirc nhiễm

mocirci trường của những doanh nghiệp

nagravey

Gần 30 năm sau ngagravey lagraveng caacute begrave

thagravenh higravenh sau ngagravey caacute chết lagraveng caacute

begrave nhận được lệnh của chiacutenh

quyền ―phải cắm begrave caacutech xa ống

nƣớc thải iacutet nhất 1km Những hộ

nuocirci caacute cograven trụ lại được trong lagraveng

nay lại phải lụm cụm keacuteo begrave dạt đi

khu vực khaacutec mở những lối mograven

khaacutec dẫn xuống bờ socircng lagravem đường

đi lại Người đi qua Quốc lộ 20

ngang qua cầu La Ngagrave khocircng cograven

thấy một lagraveng caacute begrave trugrave phuacute như

ngagravey xưa

Lan Phƣơng

Lagraveng caacute begrave La Ngagrave vắng lặng sau ―đại nạn caacute chết

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 9

1 Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde

hội raquo

Khaacutei niệm ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo lagrave

gigrave Noacute coacute ảnh hưởng như thế nagraveo

đối với hagravenh vi của một caacute nhacircn

vagrave hagravenh vi của cả một cộng

đồng Trong cuộc đời con người

noacute bắt đầu từ khi nagraveo Vagrave được

biểu hiện như thế nagraveo trong suy

nghĩ vagrave hagravenh động của mỗi

người Hatildey tham khảo những

quan saacutet vagrave thực nghiệm của

Campos vagrave Stenberg để cugraveng

higravenh dung về khaacutei niệm trecircn

Khi mối quan hệ mật thiết với

người lớn được higravenh thagravenh trẻ sẽ

luocircn quanh quẩn becircn mẹ hoặc

bảo mẫu của migravenh Trẻ đặc biệt

thiacutech chơi quanh người magrave trẻ

luocircn gắn boacute chuacuteng ta coacute thể

quan sắt thấy trong khi chơi khi

thigrave trẻ nhigraven ngắm tư thế daacuteng

điệu của mẹ khi thigrave lại nghe

tiếng noacutei của mẹ Trong luacutec nagravey

trẻ đặc biệt nhạy cảm đối với mọi

phản ứng của mẹ Từ đacircy theo

Campos vagrave Stenberg(1981)

hagravenh vi ldquoTham chiếu xatilde hộirdquo bắt

đầu xuất hiện Vagrave mỗi khi gặp

người hay một sự kiện lạ sẽ phải

liacute giải sự kiện đoacute như thế nagraveo

phải phản ứng đối với noacute như thế

nagraveo vagrave sẽ đưa ra quyết định gigrave

trẻ đều thăm dograve phản ứng từ

phiacutea người lớn

Để chứng minh cho nhận định

của migravenh Campos đatilde tiến hagravenh

thực nghiệm ldquoẢo giaacutec bậc thangrdquo

Cụ thể lagrave taacutec giả chuẩn bị một

chiếc bagraven mặt kiacutenh trong suốt

higravenh chữ nhật được trang triacute như

higravenh vẽ ở trecircn Như vậy về mặt

thị giaacutec sẽ tạo necircn một ảo giaacutec về

bậc thang trong khi đoacute trecircn thực

tế về khiacutea cạnh xuacutec giaacutec khocircng

hề coacute bậc thang mặt bagraven vẫn

liền nguyecircn phiến Tiếp đoacute taacutec

giả thử nghiệm trecircn 19 cặp mẹ-

con (trẻ 12 thaacuteng tuổi) Mẹ đứng

ở một đầu bagraven con từ phiacutea đầu

bagraven becircn kia bograve lại về phiacutea mẹ Dugrave

về xuacutec giaacutec thigrave việc bograve từ đầu bagraven

becircn nagravey về phiacutea mẹ lagrave hoagraven toagraven

coacute thể an tacircm nhưng thị giaacutec lại

maacutech bảo trẻ bậc thang lagrave nguy

hiểm phải dừng lại Luacutec nagravey

nhận được từ mẹ rất nhiều sắc

thaacutei biểu cảm liệu trẻ coacute vượt

qua được bậc thang ảo giaacutec nagravey

khocircng Kết quả lagrave nếu gương

mặt mẹ biểu hiện sắc thaacutei hoảng

sợ coacute 1719 trẻ khocircng bograve qua

mặt bagraven để đến với mẹ được

nhưng nếu mẹ mỉm cười thigrave

1519 trẻ coacute thể bograve lại về phiacutea

mẹ nếu mẹ giận dữ thigrave chỉ coacute

11 trẻ lagrave bograve qua được gương

mặt mẹ nếu coacute biểu hiện buồn batilde

thigrave coacute 32 trẻ bograve được lại về phiacutea

mẹ cograven nếu gương mặt mẹ chagraveo

đoacuten hacircn hoan thigrave coacute đến 75 trẻ

cảm thấy hoagraven toagraven yecircn tacircm bograve

tới mẹ khocircng chuacutet do dự

Thực nghiệm trecircn đatilde chứng tỏ

rằng mọi tri giaacutec vagrave hagravenh vi của

con người đều lagrave kết quả của ldquosự

điều chỉnh mang tiacutenh xatilde hộirdquo

Hơn nữa việc liacute giải tacircm lyacute của

người khaacutec được bắt đầu từ khaacute

sớm necircn trẻ đặc biệt hứng thuacute

với việc tự migravenh nắm được caacutech

điều chỉnh hagravenh động của migravenh

theo caacutec trạng thaacutei biểu cảm của

người khaacutec

Vậy cuối cugraveng coacute thể định nghĩa

―Tham chiếu xatilde hộirdquo lagrave hagravenh

động tham khảo yacute kiến dư luận

từ phiacutea người khaacutec phiacutea xatilde hội

trước khi lyacute giải hay quyết định

một điều gigrave đoacute Hagravenh động nagravey

được bắt đầu từ khoảng cuối thời

kigrave nhũ nhi (9-12 thaacuteng tuổi) vagrave

được duy trigrave trong suốt đời người

Noacute thể hiện bản chất xatilde hội của

con người

Như vậy coacute thể thấy rằng đối với

trẻ em noacutei riecircng vagrave con người noacutei

chung thigrave hiện tượng ―tham

chiếu xatilde hội lagrave coacute tiacutenh quy luật

khocircng thể phủ nhận

Tuy khocircng dựng thagravenh khaacutei niệm

nhưng dacircn gian ta coacute nhiều cacircu

tục ngữ coacute liecircn quan đến vấn đề

nagravey như ldquoăn trocircng nồi ngồi

trocircng hướngrdquo ldquogần mực thigrave đen

gần đegraven thigrave saacutengrdquo ldquobiết thigrave thưa

thốt khocircng biết thigrave dựa cột magrave

ngherdquohellip

Cugraveng cộng taacutec nghiecircn cứu với Mỹ

vagraveo khoảng thập niecircn 80 của thế

kỉ 20 Nhật Bản đatilde vận dụng triệt

để khaacutei niệm nagravey biến noacute thagravenh

một trong những triết lyacute giaacuteo dục

của migravenh ldquogiaacuteo dục trong mocirci

trường vagrave bằng mocirci trườngrdquo Mocirci

trường ở đacircy được hiểu theo hai

khiacutea cạnh mocirci trường tự nhiecircn

vagrave mocirci trường xatilde hội Tức lagrave mocirci

trường đatilde thagravenh một quỹ đạo

điều chỉnh hagravenh vi của con người

dugrave muốn hay khocircng Lẽ tự nhiecircn

lagrave rất khoacute coacute caacute nhacircn nagraveo đi

chệch ra khỏi quỹ đạo mocirci trường

quanh migravenh Vigrave vậy xacircy dựng

một mocirci trường tốt thigrave ta coacute một

cộng đồng tốt ngược lại sẽ lagrave tai

họa Viacute như ở nước ta trong chủ

điểm ldquoAn toagraven giao thocircngrdquo caacutec

cocirc nuocirci dạy trẻ dagravey cocircng cho trẻ

học thuộc lograveng ldquolograveng đường lagrave nơi

dagravenh cho caacutec phương tiện giao

thocircng đi lại như ocirc tocirc xe maacutey xe

QUY LUẬT THAM CHIẾU XAtilde HỘI

TỪ GOacuteC ĐỘ TAcircM LYacute SUY NGẪM VỀ TRẬT TỰ XAtilde HỘI

Trong cuộc đời của bạn hẳn khocircng iacutet lần phải nghe từ những người thacircn người bạn hay đồng nghiệp của

migravenh cacircu than vatilden đầy buocircng xuocirci trước những bất cocircng của xatilde hội kiểu ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem sao thay đổi đượchelliprdquo hay ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh chấp nhận thocircirdquo

Tại sao một dacircn tộc đatilde hagraveng nghigraven năm hiecircn ngang đogravei quyền tự chủ quyền sống lẽ phải trước ngoại bang

lại coacute tacircm lyacute nhu nhược như hiện nay

Hiểu cặn kẽ quy luật laquo tham chiếu xatilde hội raquo- một khaacutei niệm magrave nguồn gốc liecircn quan đến tacircm lyacute con người

coacute ảnh hưởng chi phối trật tự xatilde hội- sẽ giuacutep bạn tigravem thấy cacircu trả lời vagrave tigravem thấy caacutech thoaacutet khỏi tacircm lyacute đoacute

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 10

đạp vỉa hegrave lagrave dagravenh cho người đi

bộhelliprdquo thigrave coacute trẻ ở trong lớp thigrave

thagraveo với bạn becircn cạnh lagrave ldquohocircm

qua tắc đường bố tớ đi được lecircn

vỉa hegrave đấyrdquohellip Như vậy coacute nghĩa lagrave

bản thacircn những hagravenh vi đang

diễn ra hiển nhiecircn trong cộng

đồng mới lagrave những ldquobagravei họcrdquo coacute

taacutec động sacircu sắc hơn lagrave những

điều giao giảng truyền miệng kia

2 Trật tự xatilde hội qua nền

thocircng tin tham chiếu

Chiacutenh hagravenh động hay hiện tượng

―Tham chiếu xatilde hội nagravey đatilde

tạo necircn trật tự trong xatilde hội loagravei

người noacutei chung vagrave từng cộng

động người nhất định Trật tự xatilde

hội đoacute lagrave phugrave hợp hay khocircng cograven

phugrave hợp cần thay đổi hay khocircng

cần thay đổi nếu thay đổi thigrave

phải bắt đầu từ đacircu

Khoan hatildey bagraven đến việc giải đaacutep

những băn khoăn trecircn coacute thể sơ

đồ hoacutea hiện tượng ―Tham chiếu

xatilde hội nagravey như sau

Như vậy coacute thể noacutei con người

thocircng qua thocircng tin tham

chiếu của xatilde hội đatilde tạo necircn

chiacutenh migravenh (suy nghĩ tigravenh cảm

quyết định vagrave hagravenh động)

Tiếp đoacute tự migravenh cũng lagrave một nhacircn

tố thuộc về xatilde hội đoacute do đoacute cũng

tạo necircn thocircng tin tham chiếu

xatilde hội Noacutei toacutem lại ba yếu tố

nagravey trong hệ thống tham chiếu

xatilde hội khocircng ngừng ảnh hưởng

lẫn nhau kết quả lagrave cagraveng luacutec

cagraveng lagravem đậm thecircm caacutei trật tự

xatilde hội đatilde được thiết lập Do đoacute

khi muốn thay đổi trật tự xatilde hội

đương thời rotilde ragraveng cần caacutec caacute

nhacircn thức thời tự migravenh traacutech

khỏi được lực huacutet từ nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội cũ tạo

necircn một nền thocircng tin tham

chiếu mới caacutei nền mới nagravey sẽ

điều chỉnh lại suy nghĩ tigravenh

cảm quyết định vagrave hagravenh động

của những người khaacutec

3 Về thực tại xatilde hội

Xatilde hội hiện tại đatilde coacute một nền

thocircng tin tham chiếu coacute chiều

hướng ổn định Trong đoacute coacute rất

nhiều thocircng tin tuy nhiecircn chỉ

xin ldquotriacutech dẫnrdquo một trong số đoacute

Coacute thể thocircng tin nagravey khocircng phải

lagrave những vấn đề to taacutet như yacute thức

hệ phong tục tập quaacuten văn

hoacutea quy tắc hay chế ước xatilde hội

Sự tồn tại vagrave duy trigrave của noacute cũng

hết sức dacircn datilde truyền miệng

như một luật lệ bất thagravenh văn

truyền từ người nagravey sang người

khaacutec từ nhagrave nagravey sang nhagrave khaacutec

từ ngagravenh nagravey sang ngagravenh khaacutec

từ cấp nagravey sang cấp khaacutec từ thế

hệ nagravey sang thế hệ khaacutechellip khocircng

ầm ĩ (thường lagrave chỉ noacutei nhỏ với

nhau) nhưng vocirc cugraveng hiệu

nghiệm

Đoacute lagrave thocircng tin tham chiếu xatilde hội

gigrave vậy Khocircng hề xa lạ đoacute lagrave cacircu

noacutei magrave người ta vẫn noacutei với nhau

ldquobiết vậy nhưng chẳng lagravem được

gigrave đacircu một migravenh migravenh thigrave lagravem

sao thay đổi đượchelliprdquo Đacircy lagrave cacircu

noacutei của những người iacutet nhiều biết

lẽ phải nhưng

quyết định

ldquochấp nhậnrdquo

im lặng Vậy

lagrave thecircm một

lần nữa họ lại

tocirc đậm

thocircng tin

tham chiếu xatilde hội nagravey (ldquochẳng

lagravem gigrave được đacircurdquo) Trật tự xatilde

hội hiện hagravenh cũng nhờ đoacute magrave

ngagravey cagraveng được củng cố Vigrave chiacutenh

thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey (coacute thể cograven coacute những thocircng

tin tham chiếu xatilde hội khaacutec nữa

nhưng ở đacircy như đatilde noacutei chỉ xin

ldquotriacutech dẫnrdquo viacute dụ trecircn) đatilde triệt

tiecircu mọi yacute thức vagrave khaacutet vọng đấu

tranh vigrave lẽ phải Rotilde ragraveng đacircy lagrave

một thocircng tin tham chiếu xatilde

hội mang tiacutenh tiecircu cực noacute khiến

cộng đồng ngagravey một khốn đốn

suy bại vagrave nguy hiểm hơn lagrave coacute

xu hướng chấp nhận sự khốn đốn

suy bại nagravey Hệ quả của noacute lagrave tạo

necircn tacircm lyacute nocirc lệ vagrave yếu hegraven của

cả một cộng đồng người Noacute chỉ

coacute lợi cho một số iacutet những kẻ

muốn duy trigrave quyền lực vagrave quyền

lợi trecircn sự phục tugraveng vocirc điều kiện

của cocircng chuacuteng

Vậy thocircng tin tham chiếu xatilde hội

nagravey từ đacircu magrave coacute

Noacute bắt đầu từ tacircm lyacute ldquotrứng chọi

đaacuterdquo từ ldquocon kiến kiện củ khoairdquo

chăng

Trước mỗi một sự việc bất cocircng

trong xatilde hội ta chỉ coacute người trực

tiếp liecircn quan lagrave đấu tranh đơn

phương cograven những người khaacutec

thigrave khoanh tay đứng nhigraven Vigrave sao

những người khocircng liecircn quan lại

khoanh tay đứng nhigraven Vigrave một

mặt họ sợ bị đe dọa một mặt họ

thiếu thocircng tin chacircn thực về sự

việc Hầu hết thocircng tin magrave họ thu

nhận đều chỉ từ phiacutea người coacute

quyền lực (một thủ đoạn phối

hợp để dập tắt sự đấu tranh lagrave

đe dọa vagrave bưng biacutet thocircng tin đa

chiều để cocirc lập phần tử coacute yacute thức

đấu tranh) Nhiều lần thất bại

người trong cuộc tự thấy lagrave ldquocon

kiến kiện củ khoairdquo thật chẳng

iacutech gigrave chẳng được gigrave người ngoagravei

cuộc tự cho thaacutei độ khoanh tay

đứng nhigraven quả lagrave một sự lựa chọn

saacuteng suốt Tốt hơn lagrave im lặng

đấu tranh thigrave traacutenh đacircu kiacutenh nhi

viễn chi Dần dần người ta coacute

thoacutei quen tin vagraveo quyền lực vagrave

chạy theo quyền lực Từ quyền

lực đẻ ra tiền tagravei danh vọng

được người khaacutec vacircng theo vagrave

phục dịch theo (dugrave chưa chắc tin

theo) Bất cứ một cuộc trograve

chuyện nagraveo dugrave của mẹ con bạn

begrave đồng nghiệp liecircn quan đến

vấn đề đấu tranh vigrave lẽ phải ở

nước ta đều thấy một kết luận

ldquochẳng lagravem được gigrave đacircu đagravenh

chấp nhận thocircirdquo

Noacute như một mạch nước ngầm

đang rỉ vagraveo từng bộ natildeo một sự

an bagravei nocirc lệ Vagrave chiacutenh sự đầu

hagraveng nagravey sẽ keacuteo theo nhiều cuộc

đầu hagraveng khaacutec từ nhỏ đến lớn

từ gia đigravenh đến cơ quan từ xatilde

đến huyện đến tỉnh đến trung

ương vagrave ngược lại Vậy lagrave mấy vị

latildenh đạo cứ thế yecircn tacircm magrave yecircn

vị từ nhiệm kigrave nagravey sang nhiệm kigrave

khaacutec Tigravenh trạng nagravey được chiacutenh

nhacircn dacircn nocirc lệ duy trigrave thay vigrave

phaacute vỡ Một khi thocircng tin tham

chiếu xatilde hội nagravey được thiết lập

vagrave củng cố thigrave cũng coacute nghĩa lagrave

nhacircn dacircn đang từng ngagravey từng

giờ tự tước đi sức mạnh của migravenh

để lagravem thagravenh aacuteo giaacutep dagravey bảo vệ

caacutec vị ldquoquan phụ mẫurdquo nagravey

Những caacute nhacircn đi ngược lại với

caacutec vị đều bị coi lagrave phản động

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 11

Caacutec vị rất biết dugraveng hiện tƣợng

quy luật tham chiếu xatilde hội để

tạo necircn aacuteo giaacutep bảo vệ quyền lực

của migravenh

4 Quy luật tham chiếu xatilde hội

ndash Gậy ocircng đập lƣng ocircng

Như vậy Quy luật tham chiếu xatilde

hội lagrave một quy luật mang tiacutenh xatilde

hội của loagravei người Nếu vận dụng

noacute theo hướng tiacutech cực ắt sẽ xacircy

dựng được một xatilde hội tốt đẹp magrave

trong đoacute những giaacute trị nhacircn văn

được kiacutenh trọng vagrave noi theo (như

xatilde hội Nhật Bản Đan Mạch Thụy

Điển) Cograven nếu ngược lại caacutec giaacute

trị nhacircn văn nhacircn đạo nhacircn bản

sẽ bị chagrave đạp caacutei aacutec caacutei xấu sẽ

lecircn ngocirci để điều khiển đại đa số

hagravenh vi của con người

Hiện nay xatilde hội Việt Nam đang

tồn tại một nền thocircng tin tham

chiếu xatilde hội tiecircu cực Vigrave giới

cầm quyền đatilde triệt để vận dụng

quy luật tham chiếu xatilde hội

theo hướng tiecircu cực Caacutec việc lagravem

cụ thể được tiến hagravenh như sau

(Cấp dưới vagrave cấp trecircn ở đacircy lagrave

hiểu theo nghĩa rộng người dưới

- người trecircn)

Trecircn nền thocircng tin tham chiếu

nagravey đại đa số buộc phải nghe

theo nghĩ theo vagrave lagravem theo mặc

dugrave coacute luacutec khocircng tin dần coi đoacute lagrave

một trật tự hiển nhiecircn goacutep phần

củng cố nền thocircng tin tham chiếu

đatilde coacute

Vậy muốn thay đổi xatilde hội ắt

hẳn phải thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội Đồng

thời phải can thiệp đồng loạt

vagraveo từng mắt xiacutech từ (1) (2)

(3) (41) (42)

Hiện nay cũng đatilde coacute những caacute

nhacircn nỗ lực thay đổi nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội hiện hagravenh

nhưng chưa gắn kết vagrave chưa

đồng loạt vagraveo mọi mắt xiacutech necircn

bị giới cầm quyền dễ dagraveng bẻ gatildey

với tội danh phản động phaacute hoại

Nhagrave nước Nếu bacircy giờ người dacircn

coacute thocircng tin đầy đủ được trang

bị yacute thức phản khaacuteng đuacuteng đắn

đồng loạt xuống đường thigrave sự thể

sẽ thế nagraveo cục diện sẽ ra sao

Chuacuteng ta hẳn ai cũng mong coacute

ngagravey đoacute Vagrave chuacuteng ta phải

chuẩn bị cho ngagravey đoacute Nếu khocircng

coacute sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

coacute ngagravey đoacute Sự chuẩn bị đương

nhiecircn đogravei hỏi sự hi sinh của từng

caacute nhacircn Chiacutenh vigrave phải hi sinh

necircn sự chuẩn bị sẽ khocircng bao giờ

lagrave bằng phẳng cả traacutei lại sẽ

muocircn ngagraven khoacute khăn

Chẳng cograven caacutech nagraveo khaacutec chuacuteng

ta cũng phải cugraveng tranh lấy vagrave sử

dụng thứ vũ khiacute Quy luật tham

chiếu xatilde hội magrave giới thống trị

hiện nay đang dugraveng Hagravem yacute Gậy

ocircng đập lưng ocircng lagrave xuất phaacutet từ

đacircy

Hiện nay

xatilde hội

đang tồn

tại

những

vần đề

noacuteng

bỏng

Bocirc-xiacutet

Tacircy

Nguyecircn

Trường

Sa

Hoagraveng Sa - Biển Đocircng chống

tham nhũng những người đấu

tranh vigrave Dacircn chủ hoặc caacutec nhagrave

baacuteo chống tham nhũng bị saacutech

nhiễu vagrave bắt bớ với tội danh lagravem

lộ biacute mật quốc gia tội danh phản

động lật đổ chế độphellip Giới cầm

quyền đatilde tạo necircn một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho migravenh trước đại đa số dacircn

chuacuteng mugrave thocircng tin vagrave yếu tranh

đấu thigrave những người vigrave Dacircn chủ

cần chớp thời cơ tạo ra một nền

thocircng tin tham chiếu coacute lợi

cho cuộc đấu tranh vigrave lợi iacutech

Dacircn tộc giuacutep Sự Thật được lecircn

tiếng giuacutep nhacircn dacircn tiếp cận

thocircng tin để khơi dậy yacute thức đấu

tranh cho lẽ phải Nếu việc xacircy

dựng nền thocircng tin tham chiếu coacute

lợi bị bỏ qua hẳn lagrave nền thocircng

tin tham chiếu xatilde hội do giới

cầm quyền gia cocircng tạo dựng

sẽ đƣợc củng cố trong triacute natildeo

vốn quen với mệnh lệnh vagrave phục

tugraveng của người dacircn hiện nay Vigrave

thế magrave cuộc đấu tranh cho Dacircn

chủ vagrave caacutec mục tiecircu Dacircn tộc khaacutec

sẽ cagraveng trở necircn khoacute khăn hơn

bao giờ hết

Noacutei cho cugraveng do thể hiện bản

chất xatilde hội của loagravei người necircn

Quy luật tham chiếu xatilde hội đatilde

minh chứng cho sự tiến hoacutea của

loagravei người Coacute quy luật nagravey xatilde

hội con người mới được higravenh

thagravenh duy trigrave vagrave phaacutet triển

Nhưng ở những thời điểm nhất

định noacute lại giống như một trở lực

ngăn cản những caacutech tacircn Tuy

vậy nhacircn loại cũng đatilde từng

chứng kiến vagrave thấm thiacutea rằng

khocircng một tiền lệ (thocircng tin

tham chiếu xatilde hội cũ) nagraveo lại

khocircng bắt đầu từ những ngoại lệ

(thocircng tin tham chiếu xatilde hội

mới) Vagrave coacute lẽ vigrave thế đacircy lagrave một

vũ khiacute tacircm lyacute magrave lực lượng nagraveo

khocircng kể phi nghĩa hay chiacutenh

nghĩa cũng muốn nắm lấy để

thực hiện mục điacutech của migravenh bởi

noacute quyecirct định sự thagravenh bại

Văn Anh Thƣ

Tham khảo

1 発達心理学－言葉の獲得と教育

内田伸子－Iwanami Textbooks

2httpimagesgooglecojpimgresimgurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedphotosJulia-4jpgampimgrefurl=httpwwwspiritlakeconsultingcomSLCsharedfileslibrarydevpsychinfant-soc3htmampusg=__zSM9R5VpB1G2M8kRw6pi-2PhJtw=amph=256ampw=280ampsz=8amphl=jaampstart=17ampum=1amptbnid=28cWjb_E--mIZMamptbnh=104amptbnw=114ampprev=images3Fq3DDEVELOPMENTAL2BPSYCHOLOGY-2BSpirit2BLake2BConsulting2BInc26hl3Dja26lr3D26sa3DG26um3D 3 Coacute lẽ khaacutei niệm Tham chiếu xatilde hội

(social referencing ndash 社会的参照) magrave tocirci

phỏng dịch coacute liecircn quan đến khaacutei niệm Đối xứng thocircng tin được đề cập trong bagravei viết ldquoNgười dacircn phải được tự do thocircng tinrdquo của Nguyễn Trang Nhung đăng trecircn BBC Việt ngữ ngagravey 08102007

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

CHIacuteNH TRỊ - XAtilde HỘI Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 12

Lại Lagrave Điều 88 Luật Higravenh Sự

Nhagrave nước Việt Nam bất ngờ vagrave

hoảng sợ trước tigravenh higravenh ngagravey

cagraveng coacute nhiều triacute thức trẻ yacute thức rotilde

tigravenh higravenh phaacutet triển của đất nước

đogravei hỏi sự thay đổi chiacutenh trị Đồng

thời nhiều bạn trẻ trong nước

khước từ vai trograve latildenh đạo độc

quyền của Đảng Cộng Sản vagrave yecircu

cầu sự đổi khaacutec để coacute đa nguyecircn

đa đảng tự do ngocircn luận tự do

bagravey tỏ quan điểm vagrave những điều

căn bản khaacutec của một cocircng dacircn

Đoacute cũng lagrave những điều magrave nhiều

triacute thức trẻ yecircu nước như luật sư

Lecirc Thị Cocircng Nhacircn luật sư Nguyễn

Văn Đagravei luật sư Lecirc Quốc Quacircn

Trần Huỳnh Duy Thức vagrave luật sư

Lecirc Cocircng Định băn khoăn trăn trở

Họ đatilde viết vagrave noacutei lecircn suy nghĩ về

vận mệnh quốc gia trecircn tinh thần

thượng tocircn phaacutep luật

Trong quaacute khứ vagrave cho đến hiện tại

cocircng cụ để Nhagrave nước Việt Nam kết

aacuten một nhacircn vật đối khaacuteng nagraveo đoacute

lagrave Điều 88 Luật Higravenh sự - con

đường mograven thường được dugraveng để

tước đi quyền cocircng dacircn vagrave tự do

của họ dugrave noacute hiển nhiecircn đi ngược

lại Hiến phaacutep vagrave Cocircng ước Quốc tế

về Quyền Dacircn sự vagrave Chiacutenh trị đatilde

được Nhagrave nước phecirc chuẩn năm

1966 vagrave coacute hiệu lực từ năm 1976

Hầu hết tất cả caacutec nhagrave bất đồng

chiacutenh kiến trong nước hiện nay

đều bị nhagrave nước quy những tội

danh rất mơ hồ khocircng coacute trecircn

thực tế vagrave khocircng coacute cơ sở phaacutep lyacute

Từ Linh mục Nguyễn Văn Lyacute Phạm

Thanh Nghiecircn Nguyễn Hoagraveng Hải

(blogger Điếu Cagravey) cho đến Trần

Huỳnh Duy Thức đều coacute những bản

aacuten tương tự

Con đường mograven Điều 88 Luật

Higravenh sự dường như đatilde quaacute quen

thuộc trong caacutec phiecircn togravea xeacutet xử

những tiếng noacutei đối lập trong nhiều

năm gần đacircy Khocircng những noacute đatilde

hủy hoại niềm tin của người dacircn

đối với chiacutenh quyền magrave cograven ảnh

hưởng trực tiếp đến sự thăng tiến

của đất nước Quan trọng hơn hết

Điều 88 Luật Higravenh sự đatilde khocircng

ngăn nỗi những con người đấu

tranh cho chiacutenh nghĩa vagrave daacutem noacutei

lecircn sự thật

Ai Sống vagrave Lagravem Việc Theo

Hiến Phaacutep vagrave Phaacutep Luật

Thật lagrave một cuacute sốc mạnh khi luật

sư Lecirc Cocircng Định được đaacutenh giaacute lagrave

điềm đạm một người luocircn quan

tacircm đến những trăn trở của dacircn

tộc quan tacircm đến cocircng lyacute lẽ phải

của xatilde hội vagrave lợi iacutech chiacutenh đaacuteng

của người dacircn bị xem lagrave coacute tội Một

người sống vagrave lagravem việc theo Hiến

phaacutep vagrave phaacutep luật trước sau đều

coacute nhiều sự đồng thuận của cộng

đồng trong nước vagrave quốc tế về

những hiện trạng thực tế của xatilde

hội Việt Nam xuống cấp lại bị Nhagrave

nước quy lagrave chống phaacute nhagrave nước

Những lời buộc tội từ Bộ Cocircng An

đều dựa trecircn những bagravei viết của

luật sư Lecirc Cocircng Định do Trung tacircm

Điện toaacuten-Truyền số liệu Khu vực

II cung cấp

Coacute thể thấy rằng Nhagrave nước đatilde vi

hiến Điều 73 quyền đảm bảo biacute

mật thư tiacuten điện tiacuten của cocircng dacircn

vagrave Điều 146 quy định rotilde ragraveng caacutec

văn bản lập phaacutep như trường hợp

luật Higravenh sự Việt Nam vagrave caacutec văn

bản lập quy đều phải phugrave hợp với

Hiến phaacutep

Ba phuacutet video quay cảnh luật sư Lecirc

Cocircng Định nhận tội do cơ quan an

ninh điều tra cung cấp ngagravey 18

thaacuteng 6 vẫn khocircng thuyết phục

được thế giới Nhiều baacuteo chiacute nước

ngoagravei vẫn cho đacircy lagrave một kịch

bản được dagraven dựng vagrave phối hợp

với baacuteo chiacute truyền thocircng trong

nước thagravenh một chiến dịch chống

lại luật sư Định Caacutec latildenh đạo của

khối European Union vẫn quan

ngại về việc luật sư Định khocircng

được tư vấn phaacutep lyacute kecircu gọi chiacutenh

phủ Việt Nam nhanh choacuteng thả

luật sư vagrave tất cả những người bất

đồng chiacutenh kiến hiện vẫn cograven bị

giam giữ trong caacutec trại tugrave trecircn

toagraven quốc

Mỗi caacute nhacircn đều coacute một ƣớc mơ

Thật sự trong thacircm tacircm của luật

sư Lecirc Cocircng Định Trần Huỳnh Duy

Thức vagrave caacutec nhagrave đối lập khaacutec cũng

chỉ lagrave một ước mơ Việt Nam thật

sự coacute tự do dacircn chủ coacute đa nguyecircn

vagrave coacute sự tocircn trọng nhacircn quyền

Ước mơ của luật sư Lecirc Cocircng Định

cũng giống như ước mơ của hagraveng

triệu người Việt Nam khaacutec đang

sinh sống trecircn chiacutenh quecirc hương

migravenh Điều ấy coacute gigrave lagrave phạm phaacutep

Một Nhagrave nước khocircng coi trọng Hiến

phaacutep vagrave thượng tocircn phaacutep luật coacute

đaacuteng để caacutec cocircng dacircn noi gương

theo Khẩu hiệu Sống vagrave lagravem việc

theo Hiến phaacutep vagrave phaacutep luật trong

nhiều năm qua đatilde khocircng giuacutep Việt

Nam hướng đến một xatilde hội dacircn

chủ cocircng bằng vagrave văn minh Magrave

ngược lại những hagravenh động thocirc

bạo vừa qua của Nhagrave nước đatilde đi

ngược lại sự tiến hoacutea của lịch sử

nhacircn loại

Votilde Thụy Nhu

AI VI PHẠM PHAacuteP LUẬT Suy nghĩ quanh việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định

Những ngagravey vừa qua caacutec thocircng tin luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức (tức

Trần Đocircng Chấn) bị bắt khẩn cấp đatilde gacircy nhiều xocircn xao trong dư luận cả trong vagrave ngoagravei

nước Caacutec tổ chức nhacircn quyền quốc tế kể cả Chiacutenh phủ Hoa Kỳ đều lecircn tiếng phản đối vụ

bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định Nhagrave nước Việt Nam ngagravey cagraveng tỏ ra thiếu khả năng đối

thoại vagrave thậm chiacute khocircng coacute lograveng bao dung để tigravem hiểu vagrave chấp nhận những yacute kiến khaacutec

biệt nhằm xacircy dựng đất nước như Điều 53 của Hiến phaacutep năm 1992 đatilde quy định

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 13

Baacuteo Chiacute Việt Nam

Business Hoa18 tuổi

chỉ quan tacircm đếnhellip

Hậu trƣờng phoacuteng viecircn quanh

sự việc hƣ cấu Cựu biacute thƣ Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy

tội vụ PCI

Sự kiện năm xƣa

Kyacute giả xuống đƣờng đi ăn magraveylsquo

Goodbye Yahoo360deg

Lối đi nagraveo cho blog Việt

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 14

Goodbye

Thocircng

tin chiacutenh thức

đoacuteng cửa Yahoo 360 vagraveo ngagravey 13 thaacuteng 7 sắp tới đatilde lagravem nhiều

giới bloggers nuối tiếc trong những ngagravey qua đặc biệt caacutec bloggers

Việt Nam Yahoo 360 đatilde trở thagravenh trang mạng hữu hiệu dugraveng để chia sẽ những suy nghĩ cảm nhận về cuộc sống caacute nhacircn vagrave

xatilde hội từ nhiều năm qua Trang blog cograven đoacuteng vai trograve truyền tải thocircng tin đa chiều mang lại nhiều tiếng noacutei độc lập vagrave hoạt động ngoagravei phạm vi khuocircn khổ của Nhagrave nước Sự ra đi của Yahoo 360 hẳn

lagrave một thất vọng lớn song sự thagravenh cocircng của noacute đatilde lagravem nền tảng căn bản cho sự tự do thocircng tin tự

do ngocircn luận cho người dacircn tại Việt Nam

Những ngagravey đầu vagrave sự phaacutet triển

Từ những ngagravey đầu mới thagravenh lập Yahoo 360 đatilde nhận

được nhiều sự ủng hộ từ nhiều lứa tuổi nhiều tầng lớp xatilde

hội tại Việt Nam Những chức năng thuacute vị giao diện đơn

giản vagrave dễ sử dụng kegravem theo Yahoo Mail vagrave Yahoo Mes-

senger dugraveng để chat trực tiếp đatilde thecircm phần thu huacutet Hệ

thống network của Yahoo 360 tạo điều kiện cho người

sử dụng dễ thiết lập mối quan hệ mới tigravem kiếm bạn begrave cũ

từ blog của người khaacutec vagrave cứ thế trang blog caacute nhacircn

nhanh choacuteng trở thagravenh một phần khocircng thể thiếu trong

đời sống thường nhật của nhiều người Việt

Phong tragraveo sử dụng Y360 đatilde bugraveng nổ mạnh mẽ với con

số lecircn đến hagraveng triệu bloggers đatilde được VnExpressnet

bigravenh chọn một trong taacutem sự kiện cocircng nghệ thocircng tin

đaacuteng chuacute yacute nhất năm 2006 Ngay cả ban quản trị Yahoo

Southeast Asia cũng khoacute lyacute giải cho sự thagravenh cocircng ngoagravei

sức tưởng tượng của sản phẩm nagravey tại Việt Nam Khocircng

chỉ dagravenh riecircng để viết nhật kyacute Y360 cograven coacute sự tham gia

của nhiều ngocirci sao diễn viecircn ca sĩ tecircn tuổi đến cả nhagrave

baacuteo vagrave caacutec baacuteo chiacute cũng dugraveng để giao lưu trực tiếp với

bạn đọc Sự ra đời của Y360 cho thấy blog khocircng chỉ đơn

thuần lagrave một thế giới ảo để thể hiện caacutei tocirci của bản

thacircn blog đatilde hiện đại hoacutea kỹ nghệ thocircng tin của thế kỷ

21 cập nhật tin tức khocircng thể coacute trecircn baacuteo chiacute chiacutenh thức

trong nước vagrave bagravey tỏ tacircm tư tigravenh cảm về nhiều vấn đề xatilde

hội liecircn quan đến chiacutenh trị tham nhũng kinh tế giaacuteo

dục

Thocircng tin đa chiều kẻ thugrave của độc tagravei

Nếu như hơn 700 tờ baacuteo vagrave caacutec đagravei truyền thocircng tại Việt

Nam bị Nhagrave nước trực tiếp kiểm soaacutet thigrave những bloggers

đatilde dugraveng Y360 để viết lecircn suy nghĩ của migravenh như một

higravenh thức bagravey tỏ yacute kiến cocircng khai vagrave tự do ndashmột trong

những quyền tự nhiecircn của mỗi con người vagrave được điều 69

Hiến Phaacutep đề cao (1) nhưng bị chiacutenh quyền ldquocướp đirdquo

Những tiếng noacutei độc lập về caacutec vấn đề chiacutenh trị xatilde hộihellip

xuất hiện cagraveng nhiều Hiện tượng blog chia sẻ những

thocircng tin được cho lagrave cấm kỵ ngagravey cagraveng trở necircn phổ

biến Điển higravenh Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Điếu Cagravey Trần

Đocircng Chấn đạo diễn Song Chi Nguyễn Tiến Trung Osin

Change We Need vv Những entry của caacutec bloggers nagravey

khocircng những khắc họa mặt traacutei của xatilde hội cocircng bằng

văn minh được chiacutenh quyền Việt Nam tocirc vẽ magrave họ đogravei

Cocircng Lyacute Dacircn Chủ phải được thực hiện trecircn đất nước nagravey

vấn đề tham nhũng FDI vụ kiện đất Giaacute xứ Thaacutei Hagrave dự

aacuten Bauxite Tacircy Nguyecircn Họ đatilde dugraveng blog kecircu gọi chống

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 15

Trung Quốc vagrave gần đacircy đatilde matildenh liệt bagravey tỏ lograveng yecircu

nước với những bagravei viết lecircn tiếng dagravenh lại chủ quyền

Hoagraveng SandashTrường Sa

Blog theo chức năng tự nhiecircn của noacute- rất tự do rất tự

nhiecircn khocircng bị gograve eacutep khuocircn khổ vagrave đặc biệt khocircng

phải theo lề phải như baacuteo chiacute trong nước- đatilde thagravenh

phương tiện truyền thocircng chacircn chiacutenh Những suy nghĩ

vagrave nhigraven nhận của caacutec bloggers necircu trecircn đatilde mở ra những

caacutech nhigraven mới cho người đọc Việt Nam vốn chaacuten nản với

caacutech viết một chiều của truyền thocircng chiacutenh thống Vagrave

điều nagravey đatilde được chứng minh bằng những page view vagrave

comments trecircn từng trang blogs của họ

Tại những nước phaacutet triển trecircn thế giới luồng thocircng tin

tự do đa chiều gần như bắt buộc phải coacute để phục vụ lợi

iacutech chiacutenh đaacuteng của cocircng dacircn Nhưng riecircng tại Việt Nam

sự phaacutet triển của caacutec trang blog giờ đacircy đang bị Nhagrave

nước mạnh tay kiểm soaacutet nhằm ngăn chặn những thocircng

tin đối lập Nếu trước đacircy người dacircn trong nước coacute tỷ lệ

mugrave chữ rất cao vigrave điều kiện khoacute khăn thigrave ngagravey nay bức

magraven đen của Nhagrave nước đatilde nacircng cao tỷ lệ mugrave thocircng tin

của hơn 80 triệu dacircn số lecircn đến mức baacuteo động

Điều chiacutenh quyền lo sợ khocircng phải caacute nhacircn tự do phaacutet

biểu yacute kiến của migravenh trecircn blog caacute nhacircn Magrave lagrave sự lacircy lan

của thocircng tin bất lợi cho quyền lực của họ do sự liecircn

kết của caacutec blog Nhagrave nước đatilde nỗ lực vagrave bằng mọi caacutech

boacutep nghẽn luồng thocircng tin đa dạng của caacutec bloggers vagrave

những người yecircu sự thật

Nhagrave baacuteo tự do Nguyễn Hoagraveng Hải biết đến với buacutet hiệu

blogger Điếu Cagravey đatilde bị chiacutenh quyền bắt giam lagrave điển

higravenh của những tiếng noacutei yecircu nước chacircn thật Blogger

Trần Đocircng Chấn (Trần Huỳnh Duy Thức) vagrave luật sư Lecirc

Cocircng Định gần đacircy bị Bộ Cocircng An quy lagrave chống phaacute

nhagrave nước theo Điều 88 Bộ Luật higravenh sự lagrave biểu hiện

của sự phản dacircn chủ của Nhagrave nước Việt Nam

Về phương diện luật phaacutep thaacuteng 10 năm 2008 Bộ

Thocircng Tin-Truyền Thocircng đatilde ra quy định quản lyacute thocircng

tin trecircn internet vagrave blog caacute nhacircn với sự theo dotildei giaacutem

saacutet chặt chẽ của Cục Quản Lyacute Phaacutet Thanh Truyền Higravenh

vagrave Thocircng Tin Điện Tử Gay gắt vagrave nghiecircm ngặt hơn

Nhagrave nước đatilde ban hagravenh Thocircng Tư 07 vagraveo thaacuteng 12 năm

2008 vừa qua chiacutenh thức quy định rotilde ragraveng những điều

lệ nhằm kiểm soaacutet hoạt động vagrave nội dung của caacutec blog-

gers Vấn đề lagrave khocircng ai coacute thể trả lời thế nagraveo lagrave thocircng

tin vi phạm phaacutep luật Thocircng tư 07 cũng khocircng định

nghĩa điều nagravey Do đoacute nhiều nhận xeacutet cho rằng nhagrave

cầm quyền dugraveng Thocircng Tư 07 để gacircy khoacute khăn bịt

miệng vagrave bắt bớ những tiếng noacutei đối lập chỉ triacutech caacutei

sai của Nhagrave nước Ocircng Thứ Trưởng Bộ Thocircng Tinndash

Truyền Thocircng khẳng định rotilde với baacuteo chiacute trong nước

rằng thocircng tin điện tử lagrave lĩnh vực ldquomới mẻ nhạy cảm

khocircng thể buocircng lỏng quản lyacuterdquo (2)

Sự kiểm duyệt nagravey lagrave một việc lagravem đi ngược lại sự tiến

hoacutea trong nền kỹ nghệ văn minh hiện đại với sự phaacutet

triển của xatilde hội vagrave kinh tế Đất nước ldquoThocircng tin trecircn

baacuteo chiacute phải xuất phaacutet từ caacutei tacircm trong saacuteng của nhagrave

baacuteo vigrave lợi iacutech của quốc gia dacircn tộc vigrave quyền lợi chiacutenh

đaacuteng của nhacircn dacircnhelliprdquo(3) Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng

phaacutet biểu nhacircn Ngagravey Baacuteo chiacute Việt Nam Muốn thocircng tin

ldquotrong saacutengrdquo ldquophục vụ cho lợi iacutech quốc giardquo như lời Thủ

Tướng thigrave trước hết noacute phải được ldquotự dordquo một thocircng tin

ldquobị kiểm duyệtrdquo vagrave ldquođịnh hướngrdquo thigrave dễ bị ldquomeacuteo moacuterdquo

Quyền lợi chiacutenh đaacuteng của quốc gia nhacircn dacircn luocircn đi đocirci

với tự do vagrave một đất nước phaacutet triển cần phải coacute tự do

Sự phaacutet triển tự nhiecircn của con người lagrave hướng đến caacutei

Thật vagrave caacutei Đẹp necircn dugrave coacute caacutec quy định trecircn caacutec blog-

gers bằng caacutech nagravey hay caacutech khaacutec vẫn tigravem đến sự

thật vagrave noacutei lecircn sự thật Theo thời gian chuacuteng ta cagraveng

thấy nhiều những trang blog coacute tiếng noacutei dacircn chủ vagrave đogravei

hỏi dacircn chủ Đoacute lagrave những gigrave magrave Nhagrave nước đang lo sợ vagrave

người dacircn Việt Nam mong muốn

Yahoo360 chiacutenh thức ra đi

Y360 đoacuteng một vai trograve lớn như thế trong đời sống trao

đổi thocircng tin của bloggers Việt trong nhiều năm necircn

hiển nhiecircn phải từ bỏ Y360 lagrave một điều khoacute khăn đối

với cộng đồng nagravey một sự tiếc nuối thật sự Cugraveng vigrave

thế magrave dugrave tuyecircn bố chiacutenh thức đoacuteng của Y360 đatilde được

loan baacuteo từ mấy thaacuteng nay nhưng phần lớn caacutec blogger

Việt vẫn cograven chần chừ chưa muốn ra đi

Giới bloggers trẻ mất đi một sacircn chơimột khocircng gian

trao đổi thocircng tin tự do nhưng liệu coacute vigrave thế magrave Việt

Nam sẽ mất đi những luồng thocircng tin đa chiều cần thiết

cho sự phản biện xatilde hội Việc caacutec bloggers Việt racircm ran

keacuteo nhau lecircn caacutec trang mạng xatilde hội khaacutec đatilde cho thấy

sẽ khocircng coacute điều đoacute Y360 đatilde đặt một nền tảng căn

bản đầu tiecircn để những người trong nước coacute thể viết lecircn

những suy nghĩ vagrave cảm nhận của chiacutenh bản thacircn migravenh

về caacutec đề tagravei xatilde hội Vagrave điều nagravey khocircng dừng lại khi Y

360 biến mất

Y360 được thay thế bằng Y360 Plus nhưng đatilde khocircng

đạt những dấu ấn vagrave ủng hộ tương tự như luacutec ban đầu

Nhiều giới quan saacutet nhận định rằng vigrave phiacutea sau Y360

Plus coacute caacutec văn bản ragraveng buộc của Nhagrave nước necircn nhiều

bloggers đatilde từ chối tham gia

Nhiều bloggers đatilde bắt đầu dọn nhagrave sang những trang

mạng xatilde hội khaacutec như Facebook Twitter MySpace

Multiply WorldPress BlogSpot vv Vagrave caacutec mạng xatilde hội

nagravey hoagraven toagraven nằm ngoagravei khả năng kiểm duyệt của

chiacutenh quyền

Hiện tại cộng đồng bloggers của Y360 đang đếm

ngược từng ngagravey tồn tại của maacutei nhagrave nagravey Những blast

lơ lửng với dograveng chữ như Goodbye Y360 hay Cảm ơn

Y360 đatilde cho migravenh quyền được noacutei vagrave noacutei một caacutech

trung thực higravenh như đatilde quaacute quen thuộc Tương lai sẽ

cograven nhiều người quan tacircm đến tự do ngocircn luận tự do

baacuteo chiacutehellipVagrave sẽ cograven nhiều người sẵn sagraveng dấn thacircn để

bảo vệ quyền được NOacuteI vagrave noacutei SỰ THẬT Liệu Nhagrave

nước Việt Nam coacute thể kiểm soaacutet vagrave gotilde cửa để thăm

từng blogger được khocircng

Votilde Thụy Nhu

httpvbqpplmojgovvnlaw

vi2001_to_20102001200112200201070011

httpwwwrfaorgvietnamesevietnamxa-hoiViet-bloggers-opinions-

over-new-decree-aimed-at-control l ing-blogs-content-TGiao-

10102008112953html

httpwwwvietnamnetvnchinhtri200906853516

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 16

Bloggers Việt thời sụp đổ của ―đế chế Yahoo 360

Khỏi phải noacutei về sự thống trị blog của Yahoo 360 sản phẩm trang caacute nhacircn nổi bật nhất tại Việt Nam trong suốt gần 4 năm ngự trị trecircn ldquongai vagravengrdquo Riecircng tại thị trường

nagravey Yahoo 360 đặc biệt thagravenh cocircng khi sử dụng chiến lược ăn theo Yahoo Messenger keacuteo một lượng người tiecircu dugraveng khổng lồ vốn chỉ quen xagravei Yahoo như một phương tiện liecircn lạc online chủ yếu Tuy coacute rất nhiều mạng xatilde hội hoagraven thiện hơn về kĩ thuật vagrave giao diện nhưng điểm mấu chốt nhất khocircng nằm ở sản phẩm magrave chiacutenh lagrave sự kết nối Do vậy tuy đatilde coacute tin đồn racircm ran về

việc đoacuteng cửa Yahoo 360 từ khaacute lacircu cũng như sự thật

noacute liecircn tục gặp sự cố kĩ thuật khi sử dụng do khocircng được nacircng cấp vigrave bị caacutec nhagrave đầu tư latildeng quecircn caacutec blogger Việt vẫn nuocirci hy vọng Yahoo sẽ giữ lại ldquongocirci nhagrave chungrdquo đatilde trở necircn quaacute quen thuộc với họ

Thực tế Yahoo 360 lagrave sản phẩm thagravenh cocircng tại Việt

Nam nhưng noacute lại thất bại trecircn thị trường thế giới khi bị caacutec mạng xatilde hội khaacutec chiếm lĩnh vị thế nhờ sự hoagraven thiện hơn hẳn về kĩ thuật Cho necircn tiếng noacutei của caacutec blogger Việt khocircng đủ sức lagravem lay động caacutec nhagrave quản trị Yahoo caacutech họ đến nửa vograveng traacutei đất Khi Yahoo tuyecircn bố chiacutenh thức về việc khai tử blog vagrave đặt hẳn trang đếm

ngược để nhắc nhở về ngagravey giờ ldquora đirdquo caacutec blogger mới

thật sự khocircng cograven hy vọng niacuteu keacuteo Thật ra Yahoo đatilde coacute yacute định dừng hoạt động cho blog từ lacircu nhưng họ vẫn loay hoay nghiecircn cứu về những sản phẩm thay thế để giữ chacircn caacutec blogger vagrave thu huacutet thecircm người dugraveng tại caacutec thị trường magrave họ đang thất thế Thế necircn mới coacute việc hagraveng loạt những tin đồn về sự ra đời của Mash rồi thocircng tin lagrave Yahoo 360 ở Trung Quốc sẽ lagrave phiecircn bản thế chỗ

Yahoo 360 tại Việt Nam khiến caacutec blogger quay cuồng khocircng iacutet

Tuy vẫn cograven luyến tiếc nhưng cư dacircn mạng đatilde dần quen

với sự thật vagrave đang loay hoay tigravem ldquongocirci nhagrave mớirdquo cho migravenh Caacutec nhagrave kĩ thuật thigrave tigravem kiếm phương phaacutep để chuyển toagraven bộ dữ liệu về những trang blog mới blog-

gers thigrave thăm dograve yacute kiến bạn begrave để ldquochuyển nhagraverdquo chung caacutec nhagrave đầu tư thigrave tung ra hoagraveng loạt mạng xatilde hội khaacutec nhau hy vọng ldquochiếm được ngocirci vuardquohellip Thời kigrave blog tại Việt Nam đang dần bước vagraveo giai đoạn thay đổi quan

trọng

Điểm danh những gương mặt tiềm năng trong top đầu của đường đua giagravenh ngocirci vị

Như đatilde noacutei sự thagravenh cocircng của mạng xatilde hội phụ thuộc

chủ yếu vagraveo sự kết nối Nhưng trong thời kigrave ldquoloạn lạcrdquo vagrave hoang mang tigravem ldquonhagrave mớirdquo thigrave dịch vụ nagraveo vừa đaacutep ứng nhu cầu trecircn vừa đưa ra sản phẩm hoagraven thiện nhất sẽ chiếm được vị triacute dẫn đầu

Yahoo 360plus sản phẩm thay thế magrave Yahoo tung ra nhằm niacuteu giữ caacutec blogger đatilde chiacutenh thức trigravenh lagraveng Đặc điểm của Y 360plus lagrave sử dụng hoagraven toagraven bằng tiếng

Việt vẫn giữ nguyecircn caacutec dịch vụ cơ bản của Y 360 vagrave coacute phần nacircng cấp hơn khả năng add friends lecircn đến 1000 người (thay vigrave 300 người như trước đacircy) cho pheacutep nguời dugraveng upload ảnh trực tiếp vagraveo entry magrave khocircng cần thocircng qua trang web trung gian như photobucket hay photostream như Y 360hellip Sản phẩm mới hứa hẹn sẽ keacuteo

được một số lượng khaacutech hagraveng trung thagravenh nếu noacute tiếp tục được chăm chuacutet đầu tư hơn nữa

Tuy nhiecircn phần đocircng caacutec hot blogger vagrave blogger chuyecircn nghiệp lại khocircng chọn Yahoo 360plus để ldquoxacircy nhagrave mớirdquo

Lối đi nagraveo cho blog Việt Đầu thaacuteng 72009 Yahoo360 đoacuteng cửa một sự thật magrave bloggers Việt hơn một năm qua

vẫn hy vọng khocircng xảy ra Coacute những người quyết định khocircng chơi blog nữa nhưng từ

mấy thaacuteng nay hầu như đacircu đacircu cũng ldquoracircm ranrdquo bagraven taacuten việc ldquochuyển nhagraverdquo sang nơi

khaacutec Cộng đồng bloggers Việt đang phacircn taacuten trecircn nhiều mạng xatilde hội khaacutec Đacircu sẽ lagrave nơi

ldquotruacute ngụrdquo hấp dẫn nhất của cộng đồng nagravey

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 17

Trước đacircy Yahoo 360 thagravenh cocircng cũng vigrave nguyecircn nhacircn lagrave caacutec mạng xatilde hội khaacutec chưa được người Việt biết đến nhiều thị phần cho caacutec đối thủ cạnh tranh gần như khocircng coacute Nhưng tigravenh thế đatilde thay đổi khi caacutec blogger

hiện nay đatilde tiếp cận nhiều hơn với thế giới họ muốn kết nối rộng hơn nữa khocircng chỉ trong cộng đồng người Việt Nam hay Việt kiều magrave cograven lagrave bạn begrave trecircn khắp 5 chacircu

Hot blogger cũng đoacuteng 1 vai trograve quan trọng trong việc thu huacutet caacutec blogger khaacutec quyết định chuyển nhagrave theo migravenh Vagrave mạng xatilde hội Multiply lại may mắn được nhiều blogger Việt lựa chọn vigrave lyacute do đoacute Với giao diện vagrave tiacutenh

năng gần giống nhất với Yahoo 360 một lượng lớn caacutec hot blogger lagrave nhagrave baacuteo thuộc mảng giải triacute văn hoaacute văn nghệ đatilde keacuteo về đacircy dẫn theo hagraveng loạt blogger thiacutech cập nhập higravenh ảnh vagrave thocircng tin noacuteng hổi nhất của caacutec sao magrave chỉ cocircng bố trecircn trang caacute nhacircn của những nhagrave baacuteo nagravey Multiply cograven ăn điểm hơn do đatilde khaacute hoagraven thiện trong khi Yahoo 360plus vẫn cograven đang tiếp tục thay đổi

cho phugrave hợp nhu cầu người dugraveng

Nếu blogger lagrave người bận rộn khocircng thường xuyecircn viết entry nhưng vẫn muốn update tigravenh higravenh của migravenh vagrave mọi người thigrave lựa chọn số 1 chiacutenh lagrave Twitter Sản phẩm

nagravey khaacute thagravenh cocircng vagrave đang được ưu chuộng tại Mỹ đặc biệt noacute được hagraveng loạt caacutec super-star sử dụng như một

phương tiện liecircn lạc với hagraveng triệu fan trecircn thế giới Cograven gigrave tuyệt hơn khi bạn luocircn keep in touch với Mariah Carey vagrave nghe thocircng baacuteo về album mới sắp phaacutet hagravenh hay cảm giaacutec đang cugraveng Miley Cyrus tacircm sự chuyện tigravenh cảm uacutep mở với bộ ba nhagrave Jonas Tuyệt hơn nữa sản phẩm nagravey cho pheacutep người dugraveng kết nối chỉ cần thocircng qua điện thoại di động nghĩa lagrave chẳng cần bạn phải coacute laptop hay

thường xuyecircn ngồi maacutey tiacutenh mới coacute thể update vagrave ldquotwitrdquo

với mọi người

Tuy nhiecircn thagravenh cocircng nhất vagrave được sử dụng nhiều nhất trong cộng đồng cư dacircn mạng hiện nay tại Việt Nam lại chiacutenh lagrave Facebook Sản phẩm nagravey lagrave sự kết hợp giữa

Yahoo 360 vagrave Twitter nghĩa lagrave vẫn coacute khả năng viết blog cograven tiacutenh kết nối thigrave trecircn cả tuyệt vời Điểm đặc biệt của Facebook chiacutenh lagrave hệ thống hoagraven toagraven cocircng khai việc bạn comment ở bất cứ đacircu sẽ hiện ra ngay trecircn trang của bạn Hay việc bất cứ người nagraveo trong friendlist comment cho nhau thigrave bạn đều dễ dagraveng biết được khi check home Chiacutenh sự hữu dụng nagravey khiến cho số bạn

begrave vagrave khả năng kết nối trở necircn khocircng giới hạn Ngoagravei ra

điểm thuacute vị thu huacutet blogger của Facebook chiacutenh lagrave những application nhất lagrave game Coacute đến 34 số người được hỏi trả lời rằng lyacute do chiacutenh để họ chọn Facebook chỉ lagrave để chơi game (theo thống kecirc của tạp chiacute Newsdaily) Coacute lẽ người tạo ra Facebook lagrave người trẻ (giaacutem đốc điều hagravenh

Mark Zuckerberg mới chỉ 24 tuổi) necircn họ hoagraven toagraven hiểu được người trẻ cần gigrave vagrave muốn gigrave Liecircn tục thay đổi liecircn tục nacircng cấp vagrave luocircn hỏi yacute kiến khaacutech hagraveng khi muốn tạo ra những đổi mới thagravenh cocircng của Facebook chiacutenh lagrave biết tracircn trọng khaacutech hagraveng chứ khocircng độc đoaacuten như những gigrave Yahoo từng lagravem với blog 360 để rồi dẫn đến thất bại rất đaacuteng tiếc của trang caacute nhacircn nagravey Đến

mức magrave năm 2006 Yahoo đatilde từng ra lời đề nghị mua lại Facebook với giaacute 1 tỉ USD

Rất nhiều mạng xatilde hội đang chia nhau thị phần tại thị trường mới đầy tiềm năng nhưng thời kigrave nagravey vẫn đang lagrave giai đoạn định hướng ban đầu cho caacutec blogger Việt Sự phacircn định thắng thua trecircn đường đua đầy quyết liệt vẫn cograven lagrave dấu hỏi cho tương lai

Gia Khanh

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 18

Sự kiện năm xưa Kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

Từ khi xuất hiện baacuteo chiacute luocircn đoacuteng một vai trograve

quan trọng đối với đời sống con người được viacute như

quyền lực thứ tư Cũng vigrave thế thời nagraveo chiacutenh

quyền cũng rất gờm baacuteo chiacute những ocircng quan nếu

khocircng kheacuteo leacuteo nhiều khi bị baacuteo phanh phuy đời tư

như chơi Viacute như chuyện baacuteo chiacute Miền Nam trước

năm 1975 phanh phui ocircng Nguyễn Tấn Đời khi ấy

đang phụ traacutech Ngacircn Hagraveng Quốc Gia Việt Nam lagravem

thế nagraveo để bị lạm phaacutet chỉ triacutech ldquokiệm ước song

hagravenhrdquo ldquođể tiền mất giaacuterdquo thậm chiacute cả đời tư của

ocircng noacutei rằng ocircng xuất thacircn từ đống raacutec vv

Liecircn quan đến baacuteo chiacute miền Nam trước 1975 coacute một sự kiện vagraveo những thập niecircn bảy mươi đatilde lagravem ruacuteng

động cả chiacutenh quyền Việt Nam Cộng Hogravea caacutec nhagrave baacuteo kyacute giả xuống đường để chống lại Luật 007 magrave tổng

thống Nguyễn Văn Thiệu ban hagravenh nhằm hạn chế baacuteo chiacute TCPT xin gửi đến bạn đọc bagravei tổng hợp sơ lược

thocircng tin từ Wikipedia với hi vọng cung cấp cho caacutec bạn một caacutei nhigraven toagraven diện nhưng ngắn gọn về sự kiện

nagravey

Tigravenh higravenh lịch sử

Vagraveo năm 1972 trước những phaacute rối kiacutech động của

nhiều phần tử đối lập len vagraveo giới baacuteo chiacute chiacutenh

quyền Nguyễn Văn Thiệu đatilde cho aacutep dụng Sắc Luật

007 dugraveng bagraven tay sắt đối với giới baacuteo chiacute Theo

điều luật nagravey nhiều tờ baacuteo bị đoacuteng cửa chủ baacuteo bị

phạt bị tịch thu tiền kyacute quỹ một số người cograven bị tugrave

Coacute khoảng 70 người lagravem baacuteo bị thất nghiệp Trước

tigravenh higravenh đoacute caacutec nghiệp đoagraven kyacute giả ở Sagravei Gograven đatilde

tập hợp lại để tigravem ra một biện phaacutep nhằm cứu nguy

cho baacuteo chiacute

Tổ chức vagrave Chuẩn bị

Ngagravey 8 thaacuteng 9 năm 1974 một cuộc họp liecircn tịch đatilde

được Hội Chủ Baacuteo tổ chức với ba Đoagraven Thể Kyacute Giả

tham dự lagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Nam Việt Hội aacutei hữu

kyacute giả Việt Nam vagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Việt Nam

Cuộc họp đatilde bầu ra Ủy ban đấu tranh đogravei tự do baacuteo

chiacute do ocircng Nguyễn Văn Binh dacircn biểu đối lập đại

diện baacuteo Đại dacircn tộc lagravem chủ tịch Nhiệm vụ trước

hết của Ủy ban nagravey lagrave chống lại việc thi hagravenh luật

007

Higravenh thức đấu tranh kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

được thống nhất Caacutec đại diện của ban tổ chức gồm

coacute Nguyễn Kiecircn Giang (chủ tịch Nghiệp đoagraven Nam

Việt) Tocirc Văn Phi Vacircn của đoagraven kyacute giả Nam Việt

nhagrave baacuteo Văn Mại (cựu tổng thư kyacute togravea soạn baacuteo Buổi

Saacuteng) Lyacute Bigravenh Hiệp Trần Kim Uẩn của Hội aacutei hữu kyacute

giả Việt Nam Thaacutei Thương Hoagraveng Thaacutei Dương Tocirc

Ngọc của Nghiệp đoagraven kyacute giả Trong đoacute caacutec thagravenh

viecircn Văn Mại Đoagraven Hugraveng Aacutei Lan Ninh Anh lo

chuyện tagravei chiacutenh Ngoagravei ra thagravenh phần dẫn đầu cograven

coacute nhagrave baacuteo Nam Đigravenh (chủ baacuteo Thần Chung vagrave sau lagrave

Đuốc Nhagrave Nam) Trần Tấn Quốc (chủ nhiệm tờ Tiếng

Dội Miền Nam vagrave lagrave người khởi xướng giải thưởng cải

lương Thanh Tacircm) nhagrave baacuteo Tocirc Nguyệt Đigravenh tức

Nguyễn Bảo Hoacutea nhagrave thơ ndash nhagrave baacuteo - soạn giả Kiecircn

Giang Hagrave Huy Hagrave

Danh xưng ban đầu lagrave Ngagravey baacuteo chiacute xuống đƣờng

đi ăn magravey nhằm tập hợp tranh thủ giới chủ baacuteo

vagrave tất cả những người lagravem việc trong bộ maacutey lagravem

baacuteo từ kyacute giả nhagrave văn chuyecircn viết tiểu thuyết trecircn

baacuteo họa sĩ nhiếp ảnh viecircn những người lagravem cocircng

taacutec trị sự phaacutet hagravenh baacuteo thầy cograve gọi chung lagrave

cocircng nhacircn liecircn thuộc

Ban tổ chức quyết định chọn ngagravey 10 thaacuteng 10 năm

1974 lagravem ngagravey xuống đường biểu tigravenh Noacuten laacute bị

gậy (caacutec vật dụng của ăn magravey) được chuẩn bị sẵn

Caacutec khẩu hiệu lagravem sẵn đeo trecircn ngực kẻ trecircn noacuten laacute

dograveng chữ 10-10-1974 ngagravey kyacute giả đi ăn magravey Caacutec

lực lượng cũng được bố triacute theo vograveng trong vograveng

ngoagravei sẵn sagraveng đối phoacute với việc bị khủng bố từ phiacutea

chiacutenh quyền Chiacutenh quyền Sagravei Gograven cũng đatilde được ban

tổ chức chiacutenh thức thocircng baacuteo

Suốt trong ngagravey 9101974 rất nhiều thagravenh phần

trong giới baacuteo chiacute quần chuacuteng cảm tigravenh với baacuteo chiacute

nghị sĩ dacircn biểu đatilde đến Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute (số 15

Lecirc Lợi) để bagravey tỏ cảm tigravenh tiếp tế baacutenh migrave thuốc laacute

cagrave phecirc cam chanh

Diễn biến

Saacuteng 10-10-1974 một nguồn tin cho biết chiacutenh

quyền Sagravei Gograven sẽ khocircng đagraven aacutep bằng vũ lực khocircng

giải taacuten nhưng cũng khocircng cho kyacute giả xuống đường

đi ăn magravey Thực sự chiacutenh quyền đatilde bố triacute một lực

lượng binh liacutenh mật thaacutem xe Jeep để chuẩn bị đối

phoacute khi coacute bạo loạn

Đuacuteng 8 giờ saacuteng Nguyễn Kiecircn Giang thay mặt Ban

tổ chức đọc bản tuyecircn bố Baacuteo chiacute phải đi ăn magravey vigrave

Luật 007 của Tổng thống Thiệu

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 19

Sau khi lệnh xuất phaacutet được ban ra đoagraven người bắt

đầu tigravem caacutech phaacute hagraveng ragraveo bao vacircy của cảnh saacutet vigrave

thế đatilde xảy ra xocirc xaacutet Trước quảng trường bao quanh

Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute cảnh saacutet tổ chức một hagraveng ragraveo

mạnh chặn ngang đường Lecirc Lợi nhằm ngăn cản

đoagraven biểu tigravenh đi theo lộ trigravenh đatilde được vạch sẵn từ

trước xuống chợ Bến Thagravenh vograveng cocircng trường

Quaacutech Thị Trang rồi trở về quảng trường trước trụ sở

Hạ viện (nay lagrave Nhagrave haacutet Thagravenh phố) Nhưng cuối

cugraveng đoagraven người biểu tigravenh đatilde phaacute vỡ hagraveng ragraveo cảnh

saacutet keacuteo nhau đi Đi đầu đoagraven biểu tigravenh lagrave Ban tổ

chức với biểu ngữ 10-10-1974 ngagravey baacuteo chiacute đi ăn

magravey Cugraveng với đoagraven kyacute giả đi ăn magravey cograven coacute caacutec

khẩu hiệu khaacutec Yecircu cầu Tổng thống Thiệu từ

chức Tự do ngocircn luận tự do baacuteo chiacute Đả đảo

Luật 007 Luật 007 lagravem baacuteo chiacute phải đi ăn magravey

vv Hai becircn đoagraven biểu tigravenh lagrave Biệt đoagraven kyacute giả nhacircn

dacircn tự vệ coacute nhiệm vụ chống đỡ cho đoagraven kyacute giả

nếu xảy ra đagraven aacutep

Trong ngagravey 10101974 đoagraven kyacute giả đatilde hoagraven thagravenh

lộ trigravenh định sẵn kết thuacutec thagravenh cocircng cuộc xuống

đường biểu tigravenh Sau khi giải

taacuten một số nhagrave baacuteo vagrave dacircn

biểu lui về trụ sở của Nghiệp

đoagraven kyacute giả Nam Việt - đầu

đường Lecirc Lợi đối diện với trụ

sở Hạ nghị viện để canh giữ

quagrave biếu nhận đường từ quần

chuacuteng Tại đacircy đatilde diễn ra một

cuộc xocirc saacutet với cảnh saacutet Người

trực tiếp chỉ huy lagrave Giaacutem đốc

cảnh saacutet Trang Sĩ Tấn Nhiều

người bị đaacutenh đập bằng dugravei cui

trong đoacute nặng nhất lagrave dacircn biểu

baacutec sĩ Đinh Xuacircn Dũng

Đoagraven biểu tigravenh đặt ocircng Dũng

lecircn băng ca khiecircng đến đến

Togravea aacuten Sagravei Gograven trecircn đường

Cocircng Lyacute (nay lagrave Nam Kỳ Khởi

Nghĩa) để nằm vạ đogravei cocircng

lyacute nhưng giữa đường bị cảnh

saacutet chặn lại đagraven aacutep bằng vũ

lực cuối cugraveng phải quay trở lại

Hạ viện

Yacute kiến

Cả hai đagravei Tiếng noacutei Hoa Kỳ vagrave BBC đều nhigraven nhận

đacircy lagrave cuộc biểu tigravenh lớn nhất kể từ 3 năm qua Uy

tiacuten của chiacutenh quyền Nguyễn Văn Thiệu cagraveng bị suy

giảm nặng nề

Coacute yacute kiến từ phiacutea Việt Nam cộng hogravea cho rằng cuộc

biểu tigravenh lagrave do kiacutech động từ phiacutea cộng sản nhằm gacircy

rối vagrave tạo bất ổn trong xatilde hội miền Nam

Suy nghĩ từ sự kiện

Ta thấy dugrave thời đoacute ở Miền Nam được xem lagrave tương

đối dacircn chủ hơn hiện nay nhưng vagraveo những năm cuối

trước khi Sagravei Gograven sụp đổ vagraveo năm 1975 chiacutenh quyền

Nguyễn Văn Thiệu đatilde thiếu saacuteng suốt ra Sắc Luật

007 nhằm hạn chế baacuteo chiacute Kết quả lagrave đatilde bị sự khaacuteng

cự của baacuteo giới họ đatilde xuống đường đấu tranh Dugrave coacute

giả thuyết cho rằng coacute sự kiacutech động từ miền Bắc

nhưng sự kiện với sự tham gia rất đocircng của baacuteo giới

vagrave sự ủng hộ của dư luận cho thấy tự do ngocircn luận lagrave

nhu cầu cần thiết lagrave nguyecircn nhacircn chiacutenh của sự

khaacuteng cự Dư luận khocircng đồng tigravenh với sự hạn chế

do Sắc Luật ocircng Thiệu ban ra

Chiacutenh quyền hiện nay 37 năm sau sự kiện ldquokyacute giả

xuống đường ăn magraveyrdquo vẫn aacutep dụng chiacutenh saacutech cũ

ldquohạn chế baacuteo chiacuterdquo Nước ta khocircng coacute baacuteo chiacute tư

nhacircn hơn 700 tờ baacuteo đều lagrave của Nhagrave nước viết bagravei

theo sự chỉ đạo của ĐCS Việt Nam Nhưng đaacuteng buồn

hơn khi giới baacuteo chiacute hiện nay lại khocircng coacute động thaacutei

gigrave cograven tiếng noacutei trung thực bị bắt bớ bị caacutech chức

Hagraveo khiacute năm xưa nay ở đacircu

Sagravei Gograven ngagravey 2362009

THAacuteI DƢƠNG (tổng hợp sơ lược từ Wikipedia)

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 20

PT Chagraveo BH sinh ra tại Việt Nam đến Hagrave Lan vagraveo luacutec 11 tuổi (năm 2002)

hiện giờ vẫn cograven đang ở tuổi teen nhưng những bagravei viết phacircn tiacutech sự hiểu biết

về chiacutenh trị của bạn lagravem nhiều người khaacute ngạc nhiecircn khocircng tin lagrave sự suy nghĩ đoacute đến từ một người magrave tuổi

đời cograven quaacute trẻ bạn coacute thể cho biết lyacute do lagravem bạn quan tacircm đến caacutec vấn đề chiacutenh trị

BH Higrave higrave những bagravei viết được BH đăng tại blog của migravenh phần lớn taacutec giả khocircng phải lagrave BH BH rất iacutet khi

viết blog nhưng em lại rất ldquosiecircng năngrdquo đi hellip ldquolượn netrdquo vagrave thường để lại những comments theo quan điểm

caacute nhacircn

Về sự khaacutec biệt trong tư tưởng vagrave lối suy nghĩ giữa BH với caacutec bạn trẻ người Việt cugraveng trang lứa thigrave em nghĩ

lagrave do mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan magrave em được tiếp cận khaacutec với mocirci trường của caacutec bạn cugraveng lứa đang

sống ở trong nước BH coacute học hết tiểu học tại Việt Nam khi sang theo học tại Hagrave Lan em nhận thấy rằng

mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan tạo điều kiện vagrave khuyến khiacutech học sinh được tự do suy nghĩ tự do phaacutet triển

Business Hoa 18 tuổi chỉ quan tacircm đếnhellip

Caacutec blogger nagraveo đatilde từng đến với Business

Hoa qua 360yahoocombusinesshoa thigrave sẽ vocirc cugraveng bất ngờ khi biết rằng đằng sau

những phacircn tiacutech sắc beacuten lyacute luận thocircng minh lagrave một cocirc gaacutei trẻ rất trẻhellip Từ những vấn đề

xatilde hội cho đến caacutec vấn đề iacutet được tuổi teen như BH quan tacircm đến như ldquoChiacutenh Trịrdquo cộng taacutec viecircn Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng (tổ chức

nghiecircn cứu cung cấp caacutec thocircng tin liecircn quan đến chủ quyền Việt Nam tại biển Đocircng)

thagravenh viecircn Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (1)

Nhigraven số lượng người đến thăm trang của cocirc mới thagravenh lập caacutech nay khocircng lacircu 400000 lượt người xem với số lần comments coacute lần

lecircn đến 120 lagrave nơi bagraven thảo caacutec vấn đề liecircn quan từ kinh tế chiacutenh trị cho đến caacutec vấn

nạn xatilde hội tham nhũng quan liecircu boacutec lộthellip nhiều người tự hỏi Business Hoa ở ngoagravei đời lagrave ai tại sao lại coacute nhiều suy nghĩ trăn trở

về caacutec vấn đề đất nước ở độ tuổi magrave caacutec bạn cugraveng trang lứa chỉ thiacutech bagraven về ăn mặc thời

trang ăn uống xem phim bạn begravehellip

Phiacutea Trước vừa qua đatilde hacircn hạnh gặp Business Hoa nhacircn dịp bạn tổ chức cuộc gặp mặt offline vagraveo

cuối thaacuteng 6 vừa qua

Mời bạn theo dotildei cuộc phỏng vấn thuacute vị nagravey với Business Hoa

Tecircn Họ Hoa Phạm

Tuổi 18

Trigravenh độ học vấn Trung học phổ thocircng

Sở thiacutech Hockey bơi lội squash computering đọc blog xem hagravei kịch

Moacuten khoaacutei khẩu Phở buacuten baacutenh xegraveo pizza Burger King Mc Donaldrsquos KFC lasagne

Blog Site wwwbusinesshoatk

Số lượng người đến thăm 400000 viewsnăm

Từ caacute nhacircnhellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 17

Trước đacircy Yahoo 360 thagravenh cocircng cũng vigrave nguyecircn nhacircn lagrave caacutec mạng xatilde hội khaacutec chưa được người Việt biết đến nhiều thị phần cho caacutec đối thủ cạnh tranh gần như khocircng coacute Nhưng tigravenh thế đatilde thay đổi khi caacutec blogger

hiện nay đatilde tiếp cận nhiều hơn với thế giới họ muốn kết nối rộng hơn nữa khocircng chỉ trong cộng đồng người Việt Nam hay Việt kiều magrave cograven lagrave bạn begrave trecircn khắp 5 chacircu

Hot blogger cũng đoacuteng 1 vai trograve quan trọng trong việc thu huacutet caacutec blogger khaacutec quyết định chuyển nhagrave theo migravenh Vagrave mạng xatilde hội Multiply lại may mắn được nhiều blogger Việt lựa chọn vigrave lyacute do đoacute Với giao diện vagrave tiacutenh

năng gần giống nhất với Yahoo 360 một lượng lớn caacutec hot blogger lagrave nhagrave baacuteo thuộc mảng giải triacute văn hoaacute văn nghệ đatilde keacuteo về đacircy dẫn theo hagraveng loạt blogger thiacutech cập nhập higravenh ảnh vagrave thocircng tin noacuteng hổi nhất của caacutec sao magrave chỉ cocircng bố trecircn trang caacute nhacircn của những nhagrave baacuteo nagravey Multiply cograven ăn điểm hơn do đatilde khaacute hoagraven thiện trong khi Yahoo 360plus vẫn cograven đang tiếp tục thay đổi

cho phugrave hợp nhu cầu người dugraveng

Nếu blogger lagrave người bận rộn khocircng thường xuyecircn viết entry nhưng vẫn muốn update tigravenh higravenh của migravenh vagrave mọi người thigrave lựa chọn số 1 chiacutenh lagrave Twitter Sản phẩm

nagravey khaacute thagravenh cocircng vagrave đang được ưu chuộng tại Mỹ đặc biệt noacute được hagraveng loạt caacutec super-star sử dụng như một

phương tiện liecircn lạc với hagraveng triệu fan trecircn thế giới Cograven gigrave tuyệt hơn khi bạn luocircn keep in touch với Mariah Carey vagrave nghe thocircng baacuteo về album mới sắp phaacutet hagravenh hay cảm giaacutec đang cugraveng Miley Cyrus tacircm sự chuyện tigravenh cảm uacutep mở với bộ ba nhagrave Jonas Tuyệt hơn nữa sản phẩm nagravey cho pheacutep người dugraveng kết nối chỉ cần thocircng qua điện thoại di động nghĩa lagrave chẳng cần bạn phải coacute laptop hay

thường xuyecircn ngồi maacutey tiacutenh mới coacute thể update vagrave ldquotwitrdquo

với mọi người

Tuy nhiecircn thagravenh cocircng nhất vagrave được sử dụng nhiều nhất trong cộng đồng cư dacircn mạng hiện nay tại Việt Nam lại chiacutenh lagrave Facebook Sản phẩm nagravey lagrave sự kết hợp giữa

Yahoo 360 vagrave Twitter nghĩa lagrave vẫn coacute khả năng viết blog cograven tiacutenh kết nối thigrave trecircn cả tuyệt vời Điểm đặc biệt của Facebook chiacutenh lagrave hệ thống hoagraven toagraven cocircng khai việc bạn comment ở bất cứ đacircu sẽ hiện ra ngay trecircn trang của bạn Hay việc bất cứ người nagraveo trong friendlist comment cho nhau thigrave bạn đều dễ dagraveng biết được khi check home Chiacutenh sự hữu dụng nagravey khiến cho số bạn

begrave vagrave khả năng kết nối trở necircn khocircng giới hạn Ngoagravei ra

điểm thuacute vị thu huacutet blogger của Facebook chiacutenh lagrave những application nhất lagrave game Coacute đến 34 số người được hỏi trả lời rằng lyacute do chiacutenh để họ chọn Facebook chỉ lagrave để chơi game (theo thống kecirc của tạp chiacute Newsdaily) Coacute lẽ người tạo ra Facebook lagrave người trẻ (giaacutem đốc điều hagravenh

Mark Zuckerberg mới chỉ 24 tuổi) necircn họ hoagraven toagraven hiểu được người trẻ cần gigrave vagrave muốn gigrave Liecircn tục thay đổi liecircn tục nacircng cấp vagrave luocircn hỏi yacute kiến khaacutech hagraveng khi muốn tạo ra những đổi mới thagravenh cocircng của Facebook chiacutenh lagrave biết tracircn trọng khaacutech hagraveng chứ khocircng độc đoaacuten như những gigrave Yahoo từng lagravem với blog 360 để rồi dẫn đến thất bại rất đaacuteng tiếc của trang caacute nhacircn nagravey Đến

mức magrave năm 2006 Yahoo đatilde từng ra lời đề nghị mua lại Facebook với giaacute 1 tỉ USD

Rất nhiều mạng xatilde hội đang chia nhau thị phần tại thị trường mới đầy tiềm năng nhưng thời kigrave nagravey vẫn đang lagrave giai đoạn định hướng ban đầu cho caacutec blogger Việt Sự phacircn định thắng thua trecircn đường đua đầy quyết liệt vẫn cograven lagrave dấu hỏi cho tương lai

Gia Khanh

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 18

Sự kiện năm xưa Kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

Từ khi xuất hiện baacuteo chiacute luocircn đoacuteng một vai trograve

quan trọng đối với đời sống con người được viacute như

quyền lực thứ tư Cũng vigrave thế thời nagraveo chiacutenh

quyền cũng rất gờm baacuteo chiacute những ocircng quan nếu

khocircng kheacuteo leacuteo nhiều khi bị baacuteo phanh phuy đời tư

như chơi Viacute như chuyện baacuteo chiacute Miền Nam trước

năm 1975 phanh phui ocircng Nguyễn Tấn Đời khi ấy

đang phụ traacutech Ngacircn Hagraveng Quốc Gia Việt Nam lagravem

thế nagraveo để bị lạm phaacutet chỉ triacutech ldquokiệm ước song

hagravenhrdquo ldquođể tiền mất giaacuterdquo thậm chiacute cả đời tư của

ocircng noacutei rằng ocircng xuất thacircn từ đống raacutec vv

Liecircn quan đến baacuteo chiacute miền Nam trước 1975 coacute một sự kiện vagraveo những thập niecircn bảy mươi đatilde lagravem ruacuteng

động cả chiacutenh quyền Việt Nam Cộng Hogravea caacutec nhagrave baacuteo kyacute giả xuống đường để chống lại Luật 007 magrave tổng

thống Nguyễn Văn Thiệu ban hagravenh nhằm hạn chế baacuteo chiacute TCPT xin gửi đến bạn đọc bagravei tổng hợp sơ lược

thocircng tin từ Wikipedia với hi vọng cung cấp cho caacutec bạn một caacutei nhigraven toagraven diện nhưng ngắn gọn về sự kiện

nagravey

Tigravenh higravenh lịch sử

Vagraveo năm 1972 trước những phaacute rối kiacutech động của

nhiều phần tử đối lập len vagraveo giới baacuteo chiacute chiacutenh

quyền Nguyễn Văn Thiệu đatilde cho aacutep dụng Sắc Luật

007 dugraveng bagraven tay sắt đối với giới baacuteo chiacute Theo

điều luật nagravey nhiều tờ baacuteo bị đoacuteng cửa chủ baacuteo bị

phạt bị tịch thu tiền kyacute quỹ một số người cograven bị tugrave

Coacute khoảng 70 người lagravem baacuteo bị thất nghiệp Trước

tigravenh higravenh đoacute caacutec nghiệp đoagraven kyacute giả ở Sagravei Gograven đatilde

tập hợp lại để tigravem ra một biện phaacutep nhằm cứu nguy

cho baacuteo chiacute

Tổ chức vagrave Chuẩn bị

Ngagravey 8 thaacuteng 9 năm 1974 một cuộc họp liecircn tịch đatilde

được Hội Chủ Baacuteo tổ chức với ba Đoagraven Thể Kyacute Giả

tham dự lagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Nam Việt Hội aacutei hữu

kyacute giả Việt Nam vagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Việt Nam

Cuộc họp đatilde bầu ra Ủy ban đấu tranh đogravei tự do baacuteo

chiacute do ocircng Nguyễn Văn Binh dacircn biểu đối lập đại

diện baacuteo Đại dacircn tộc lagravem chủ tịch Nhiệm vụ trước

hết của Ủy ban nagravey lagrave chống lại việc thi hagravenh luật

007

Higravenh thức đấu tranh kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

được thống nhất Caacutec đại diện của ban tổ chức gồm

coacute Nguyễn Kiecircn Giang (chủ tịch Nghiệp đoagraven Nam

Việt) Tocirc Văn Phi Vacircn của đoagraven kyacute giả Nam Việt

nhagrave baacuteo Văn Mại (cựu tổng thư kyacute togravea soạn baacuteo Buổi

Saacuteng) Lyacute Bigravenh Hiệp Trần Kim Uẩn của Hội aacutei hữu kyacute

giả Việt Nam Thaacutei Thương Hoagraveng Thaacutei Dương Tocirc

Ngọc của Nghiệp đoagraven kyacute giả Trong đoacute caacutec thagravenh

viecircn Văn Mại Đoagraven Hugraveng Aacutei Lan Ninh Anh lo

chuyện tagravei chiacutenh Ngoagravei ra thagravenh phần dẫn đầu cograven

coacute nhagrave baacuteo Nam Đigravenh (chủ baacuteo Thần Chung vagrave sau lagrave

Đuốc Nhagrave Nam) Trần Tấn Quốc (chủ nhiệm tờ Tiếng

Dội Miền Nam vagrave lagrave người khởi xướng giải thưởng cải

lương Thanh Tacircm) nhagrave baacuteo Tocirc Nguyệt Đigravenh tức

Nguyễn Bảo Hoacutea nhagrave thơ ndash nhagrave baacuteo - soạn giả Kiecircn

Giang Hagrave Huy Hagrave

Danh xưng ban đầu lagrave Ngagravey baacuteo chiacute xuống đƣờng

đi ăn magravey nhằm tập hợp tranh thủ giới chủ baacuteo

vagrave tất cả những người lagravem việc trong bộ maacutey lagravem

baacuteo từ kyacute giả nhagrave văn chuyecircn viết tiểu thuyết trecircn

baacuteo họa sĩ nhiếp ảnh viecircn những người lagravem cocircng

taacutec trị sự phaacutet hagravenh baacuteo thầy cograve gọi chung lagrave

cocircng nhacircn liecircn thuộc

Ban tổ chức quyết định chọn ngagravey 10 thaacuteng 10 năm

1974 lagravem ngagravey xuống đường biểu tigravenh Noacuten laacute bị

gậy (caacutec vật dụng của ăn magravey) được chuẩn bị sẵn

Caacutec khẩu hiệu lagravem sẵn đeo trecircn ngực kẻ trecircn noacuten laacute

dograveng chữ 10-10-1974 ngagravey kyacute giả đi ăn magravey Caacutec

lực lượng cũng được bố triacute theo vograveng trong vograveng

ngoagravei sẵn sagraveng đối phoacute với việc bị khủng bố từ phiacutea

chiacutenh quyền Chiacutenh quyền Sagravei Gograven cũng đatilde được ban

tổ chức chiacutenh thức thocircng baacuteo

Suốt trong ngagravey 9101974 rất nhiều thagravenh phần

trong giới baacuteo chiacute quần chuacuteng cảm tigravenh với baacuteo chiacute

nghị sĩ dacircn biểu đatilde đến Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute (số 15

Lecirc Lợi) để bagravey tỏ cảm tigravenh tiếp tế baacutenh migrave thuốc laacute

cagrave phecirc cam chanh

Diễn biến

Saacuteng 10-10-1974 một nguồn tin cho biết chiacutenh

quyền Sagravei Gograven sẽ khocircng đagraven aacutep bằng vũ lực khocircng

giải taacuten nhưng cũng khocircng cho kyacute giả xuống đường

đi ăn magravey Thực sự chiacutenh quyền đatilde bố triacute một lực

lượng binh liacutenh mật thaacutem xe Jeep để chuẩn bị đối

phoacute khi coacute bạo loạn

Đuacuteng 8 giờ saacuteng Nguyễn Kiecircn Giang thay mặt Ban

tổ chức đọc bản tuyecircn bố Baacuteo chiacute phải đi ăn magravey vigrave

Luật 007 của Tổng thống Thiệu

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 19

Sau khi lệnh xuất phaacutet được ban ra đoagraven người bắt

đầu tigravem caacutech phaacute hagraveng ragraveo bao vacircy của cảnh saacutet vigrave

thế đatilde xảy ra xocirc xaacutet Trước quảng trường bao quanh

Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute cảnh saacutet tổ chức một hagraveng ragraveo

mạnh chặn ngang đường Lecirc Lợi nhằm ngăn cản

đoagraven biểu tigravenh đi theo lộ trigravenh đatilde được vạch sẵn từ

trước xuống chợ Bến Thagravenh vograveng cocircng trường

Quaacutech Thị Trang rồi trở về quảng trường trước trụ sở

Hạ viện (nay lagrave Nhagrave haacutet Thagravenh phố) Nhưng cuối

cugraveng đoagraven người biểu tigravenh đatilde phaacute vỡ hagraveng ragraveo cảnh

saacutet keacuteo nhau đi Đi đầu đoagraven biểu tigravenh lagrave Ban tổ

chức với biểu ngữ 10-10-1974 ngagravey baacuteo chiacute đi ăn

magravey Cugraveng với đoagraven kyacute giả đi ăn magravey cograven coacute caacutec

khẩu hiệu khaacutec Yecircu cầu Tổng thống Thiệu từ

chức Tự do ngocircn luận tự do baacuteo chiacute Đả đảo

Luật 007 Luật 007 lagravem baacuteo chiacute phải đi ăn magravey

vv Hai becircn đoagraven biểu tigravenh lagrave Biệt đoagraven kyacute giả nhacircn

dacircn tự vệ coacute nhiệm vụ chống đỡ cho đoagraven kyacute giả

nếu xảy ra đagraven aacutep

Trong ngagravey 10101974 đoagraven kyacute giả đatilde hoagraven thagravenh

lộ trigravenh định sẵn kết thuacutec thagravenh cocircng cuộc xuống

đường biểu tigravenh Sau khi giải

taacuten một số nhagrave baacuteo vagrave dacircn

biểu lui về trụ sở của Nghiệp

đoagraven kyacute giả Nam Việt - đầu

đường Lecirc Lợi đối diện với trụ

sở Hạ nghị viện để canh giữ

quagrave biếu nhận đường từ quần

chuacuteng Tại đacircy đatilde diễn ra một

cuộc xocirc saacutet với cảnh saacutet Người

trực tiếp chỉ huy lagrave Giaacutem đốc

cảnh saacutet Trang Sĩ Tấn Nhiều

người bị đaacutenh đập bằng dugravei cui

trong đoacute nặng nhất lagrave dacircn biểu

baacutec sĩ Đinh Xuacircn Dũng

Đoagraven biểu tigravenh đặt ocircng Dũng

lecircn băng ca khiecircng đến đến

Togravea aacuten Sagravei Gograven trecircn đường

Cocircng Lyacute (nay lagrave Nam Kỳ Khởi

Nghĩa) để nằm vạ đogravei cocircng

lyacute nhưng giữa đường bị cảnh

saacutet chặn lại đagraven aacutep bằng vũ

lực cuối cugraveng phải quay trở lại

Hạ viện

Yacute kiến

Cả hai đagravei Tiếng noacutei Hoa Kỳ vagrave BBC đều nhigraven nhận

đacircy lagrave cuộc biểu tigravenh lớn nhất kể từ 3 năm qua Uy

tiacuten của chiacutenh quyền Nguyễn Văn Thiệu cagraveng bị suy

giảm nặng nề

Coacute yacute kiến từ phiacutea Việt Nam cộng hogravea cho rằng cuộc

biểu tigravenh lagrave do kiacutech động từ phiacutea cộng sản nhằm gacircy

rối vagrave tạo bất ổn trong xatilde hội miền Nam

Suy nghĩ từ sự kiện

Ta thấy dugrave thời đoacute ở Miền Nam được xem lagrave tương

đối dacircn chủ hơn hiện nay nhưng vagraveo những năm cuối

trước khi Sagravei Gograven sụp đổ vagraveo năm 1975 chiacutenh quyền

Nguyễn Văn Thiệu đatilde thiếu saacuteng suốt ra Sắc Luật

007 nhằm hạn chế baacuteo chiacute Kết quả lagrave đatilde bị sự khaacuteng

cự của baacuteo giới họ đatilde xuống đường đấu tranh Dugrave coacute

giả thuyết cho rằng coacute sự kiacutech động từ miền Bắc

nhưng sự kiện với sự tham gia rất đocircng của baacuteo giới

vagrave sự ủng hộ của dư luận cho thấy tự do ngocircn luận lagrave

nhu cầu cần thiết lagrave nguyecircn nhacircn chiacutenh của sự

khaacuteng cự Dư luận khocircng đồng tigravenh với sự hạn chế

do Sắc Luật ocircng Thiệu ban ra

Chiacutenh quyền hiện nay 37 năm sau sự kiện ldquokyacute giả

xuống đường ăn magraveyrdquo vẫn aacutep dụng chiacutenh saacutech cũ

ldquohạn chế baacuteo chiacuterdquo Nước ta khocircng coacute baacuteo chiacute tư

nhacircn hơn 700 tờ baacuteo đều lagrave của Nhagrave nước viết bagravei

theo sự chỉ đạo của ĐCS Việt Nam Nhưng đaacuteng buồn

hơn khi giới baacuteo chiacute hiện nay lại khocircng coacute động thaacutei

gigrave cograven tiếng noacutei trung thực bị bắt bớ bị caacutech chức

Hagraveo khiacute năm xưa nay ở đacircu

Sagravei Gograven ngagravey 2362009

THAacuteI DƢƠNG (tổng hợp sơ lược từ Wikipedia)

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 20

PT Chagraveo BH sinh ra tại Việt Nam đến Hagrave Lan vagraveo luacutec 11 tuổi (năm 2002)

hiện giờ vẫn cograven đang ở tuổi teen nhưng những bagravei viết phacircn tiacutech sự hiểu biết

về chiacutenh trị của bạn lagravem nhiều người khaacute ngạc nhiecircn khocircng tin lagrave sự suy nghĩ đoacute đến từ một người magrave tuổi

đời cograven quaacute trẻ bạn coacute thể cho biết lyacute do lagravem bạn quan tacircm đến caacutec vấn đề chiacutenh trị

BH Higrave higrave những bagravei viết được BH đăng tại blog của migravenh phần lớn taacutec giả khocircng phải lagrave BH BH rất iacutet khi

viết blog nhưng em lại rất ldquosiecircng năngrdquo đi hellip ldquolượn netrdquo vagrave thường để lại những comments theo quan điểm

caacute nhacircn

Về sự khaacutec biệt trong tư tưởng vagrave lối suy nghĩ giữa BH với caacutec bạn trẻ người Việt cugraveng trang lứa thigrave em nghĩ

lagrave do mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan magrave em được tiếp cận khaacutec với mocirci trường của caacutec bạn cugraveng lứa đang

sống ở trong nước BH coacute học hết tiểu học tại Việt Nam khi sang theo học tại Hagrave Lan em nhận thấy rằng

mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan tạo điều kiện vagrave khuyến khiacutech học sinh được tự do suy nghĩ tự do phaacutet triển

Business Hoa 18 tuổi chỉ quan tacircm đếnhellip

Caacutec blogger nagraveo đatilde từng đến với Business

Hoa qua 360yahoocombusinesshoa thigrave sẽ vocirc cugraveng bất ngờ khi biết rằng đằng sau

những phacircn tiacutech sắc beacuten lyacute luận thocircng minh lagrave một cocirc gaacutei trẻ rất trẻhellip Từ những vấn đề

xatilde hội cho đến caacutec vấn đề iacutet được tuổi teen như BH quan tacircm đến như ldquoChiacutenh Trịrdquo cộng taacutec viecircn Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng (tổ chức

nghiecircn cứu cung cấp caacutec thocircng tin liecircn quan đến chủ quyền Việt Nam tại biển Đocircng)

thagravenh viecircn Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (1)

Nhigraven số lượng người đến thăm trang của cocirc mới thagravenh lập caacutech nay khocircng lacircu 400000 lượt người xem với số lần comments coacute lần

lecircn đến 120 lagrave nơi bagraven thảo caacutec vấn đề liecircn quan từ kinh tế chiacutenh trị cho đến caacutec vấn

nạn xatilde hội tham nhũng quan liecircu boacutec lộthellip nhiều người tự hỏi Business Hoa ở ngoagravei đời lagrave ai tại sao lại coacute nhiều suy nghĩ trăn trở

về caacutec vấn đề đất nước ở độ tuổi magrave caacutec bạn cugraveng trang lứa chỉ thiacutech bagraven về ăn mặc thời

trang ăn uống xem phim bạn begravehellip

Phiacutea Trước vừa qua đatilde hacircn hạnh gặp Business Hoa nhacircn dịp bạn tổ chức cuộc gặp mặt offline vagraveo

cuối thaacuteng 6 vừa qua

Mời bạn theo dotildei cuộc phỏng vấn thuacute vị nagravey với Business Hoa

Tecircn Họ Hoa Phạm

Tuổi 18

Trigravenh độ học vấn Trung học phổ thocircng

Sở thiacutech Hockey bơi lội squash computering đọc blog xem hagravei kịch

Moacuten khoaacutei khẩu Phở buacuten baacutenh xegraveo pizza Burger King Mc Donaldrsquos KFC lasagne

Blog Site wwwbusinesshoatk

Số lượng người đến thăm 400000 viewsnăm

Từ caacute nhacircnhellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 18

Sự kiện năm xưa Kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

Từ khi xuất hiện baacuteo chiacute luocircn đoacuteng một vai trograve

quan trọng đối với đời sống con người được viacute như

quyền lực thứ tư Cũng vigrave thế thời nagraveo chiacutenh

quyền cũng rất gờm baacuteo chiacute những ocircng quan nếu

khocircng kheacuteo leacuteo nhiều khi bị baacuteo phanh phuy đời tư

như chơi Viacute như chuyện baacuteo chiacute Miền Nam trước

năm 1975 phanh phui ocircng Nguyễn Tấn Đời khi ấy

đang phụ traacutech Ngacircn Hagraveng Quốc Gia Việt Nam lagravem

thế nagraveo để bị lạm phaacutet chỉ triacutech ldquokiệm ước song

hagravenhrdquo ldquođể tiền mất giaacuterdquo thậm chiacute cả đời tư của

ocircng noacutei rằng ocircng xuất thacircn từ đống raacutec vv

Liecircn quan đến baacuteo chiacute miền Nam trước 1975 coacute một sự kiện vagraveo những thập niecircn bảy mươi đatilde lagravem ruacuteng

động cả chiacutenh quyền Việt Nam Cộng Hogravea caacutec nhagrave baacuteo kyacute giả xuống đường để chống lại Luật 007 magrave tổng

thống Nguyễn Văn Thiệu ban hagravenh nhằm hạn chế baacuteo chiacute TCPT xin gửi đến bạn đọc bagravei tổng hợp sơ lược

thocircng tin từ Wikipedia với hi vọng cung cấp cho caacutec bạn một caacutei nhigraven toagraven diện nhưng ngắn gọn về sự kiện

nagravey

Tigravenh higravenh lịch sử

Vagraveo năm 1972 trước những phaacute rối kiacutech động của

nhiều phần tử đối lập len vagraveo giới baacuteo chiacute chiacutenh

quyền Nguyễn Văn Thiệu đatilde cho aacutep dụng Sắc Luật

007 dugraveng bagraven tay sắt đối với giới baacuteo chiacute Theo

điều luật nagravey nhiều tờ baacuteo bị đoacuteng cửa chủ baacuteo bị

phạt bị tịch thu tiền kyacute quỹ một số người cograven bị tugrave

Coacute khoảng 70 người lagravem baacuteo bị thất nghiệp Trước

tigravenh higravenh đoacute caacutec nghiệp đoagraven kyacute giả ở Sagravei Gograven đatilde

tập hợp lại để tigravem ra một biện phaacutep nhằm cứu nguy

cho baacuteo chiacute

Tổ chức vagrave Chuẩn bị

Ngagravey 8 thaacuteng 9 năm 1974 một cuộc họp liecircn tịch đatilde

được Hội Chủ Baacuteo tổ chức với ba Đoagraven Thể Kyacute Giả

tham dự lagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Nam Việt Hội aacutei hữu

kyacute giả Việt Nam vagrave Nghiệp đoagraven kyacute giả Việt Nam

Cuộc họp đatilde bầu ra Ủy ban đấu tranh đogravei tự do baacuteo

chiacute do ocircng Nguyễn Văn Binh dacircn biểu đối lập đại

diện baacuteo Đại dacircn tộc lagravem chủ tịch Nhiệm vụ trước

hết của Ủy ban nagravey lagrave chống lại việc thi hagravenh luật

007

Higravenh thức đấu tranh kyacute giả xuống đường đi ăn magravey

được thống nhất Caacutec đại diện của ban tổ chức gồm

coacute Nguyễn Kiecircn Giang (chủ tịch Nghiệp đoagraven Nam

Việt) Tocirc Văn Phi Vacircn của đoagraven kyacute giả Nam Việt

nhagrave baacuteo Văn Mại (cựu tổng thư kyacute togravea soạn baacuteo Buổi

Saacuteng) Lyacute Bigravenh Hiệp Trần Kim Uẩn của Hội aacutei hữu kyacute

giả Việt Nam Thaacutei Thương Hoagraveng Thaacutei Dương Tocirc

Ngọc của Nghiệp đoagraven kyacute giả Trong đoacute caacutec thagravenh

viecircn Văn Mại Đoagraven Hugraveng Aacutei Lan Ninh Anh lo

chuyện tagravei chiacutenh Ngoagravei ra thagravenh phần dẫn đầu cograven

coacute nhagrave baacuteo Nam Đigravenh (chủ baacuteo Thần Chung vagrave sau lagrave

Đuốc Nhagrave Nam) Trần Tấn Quốc (chủ nhiệm tờ Tiếng

Dội Miền Nam vagrave lagrave người khởi xướng giải thưởng cải

lương Thanh Tacircm) nhagrave baacuteo Tocirc Nguyệt Đigravenh tức

Nguyễn Bảo Hoacutea nhagrave thơ ndash nhagrave baacuteo - soạn giả Kiecircn

Giang Hagrave Huy Hagrave

Danh xưng ban đầu lagrave Ngagravey baacuteo chiacute xuống đƣờng

đi ăn magravey nhằm tập hợp tranh thủ giới chủ baacuteo

vagrave tất cả những người lagravem việc trong bộ maacutey lagravem

baacuteo từ kyacute giả nhagrave văn chuyecircn viết tiểu thuyết trecircn

baacuteo họa sĩ nhiếp ảnh viecircn những người lagravem cocircng

taacutec trị sự phaacutet hagravenh baacuteo thầy cograve gọi chung lagrave

cocircng nhacircn liecircn thuộc

Ban tổ chức quyết định chọn ngagravey 10 thaacuteng 10 năm

1974 lagravem ngagravey xuống đường biểu tigravenh Noacuten laacute bị

gậy (caacutec vật dụng của ăn magravey) được chuẩn bị sẵn

Caacutec khẩu hiệu lagravem sẵn đeo trecircn ngực kẻ trecircn noacuten laacute

dograveng chữ 10-10-1974 ngagravey kyacute giả đi ăn magravey Caacutec

lực lượng cũng được bố triacute theo vograveng trong vograveng

ngoagravei sẵn sagraveng đối phoacute với việc bị khủng bố từ phiacutea

chiacutenh quyền Chiacutenh quyền Sagravei Gograven cũng đatilde được ban

tổ chức chiacutenh thức thocircng baacuteo

Suốt trong ngagravey 9101974 rất nhiều thagravenh phần

trong giới baacuteo chiacute quần chuacuteng cảm tigravenh với baacuteo chiacute

nghị sĩ dacircn biểu đatilde đến Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute (số 15

Lecirc Lợi) để bagravey tỏ cảm tigravenh tiếp tế baacutenh migrave thuốc laacute

cagrave phecirc cam chanh

Diễn biến

Saacuteng 10-10-1974 một nguồn tin cho biết chiacutenh

quyền Sagravei Gograven sẽ khocircng đagraven aacutep bằng vũ lực khocircng

giải taacuten nhưng cũng khocircng cho kyacute giả xuống đường

đi ăn magravey Thực sự chiacutenh quyền đatilde bố triacute một lực

lượng binh liacutenh mật thaacutem xe Jeep để chuẩn bị đối

phoacute khi coacute bạo loạn

Đuacuteng 8 giờ saacuteng Nguyễn Kiecircn Giang thay mặt Ban

tổ chức đọc bản tuyecircn bố Baacuteo chiacute phải đi ăn magravey vigrave

Luật 007 của Tổng thống Thiệu

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 19

Sau khi lệnh xuất phaacutet được ban ra đoagraven người bắt

đầu tigravem caacutech phaacute hagraveng ragraveo bao vacircy của cảnh saacutet vigrave

thế đatilde xảy ra xocirc xaacutet Trước quảng trường bao quanh

Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute cảnh saacutet tổ chức một hagraveng ragraveo

mạnh chặn ngang đường Lecirc Lợi nhằm ngăn cản

đoagraven biểu tigravenh đi theo lộ trigravenh đatilde được vạch sẵn từ

trước xuống chợ Bến Thagravenh vograveng cocircng trường

Quaacutech Thị Trang rồi trở về quảng trường trước trụ sở

Hạ viện (nay lagrave Nhagrave haacutet Thagravenh phố) Nhưng cuối

cugraveng đoagraven người biểu tigravenh đatilde phaacute vỡ hagraveng ragraveo cảnh

saacutet keacuteo nhau đi Đi đầu đoagraven biểu tigravenh lagrave Ban tổ

chức với biểu ngữ 10-10-1974 ngagravey baacuteo chiacute đi ăn

magravey Cugraveng với đoagraven kyacute giả đi ăn magravey cograven coacute caacutec

khẩu hiệu khaacutec Yecircu cầu Tổng thống Thiệu từ

chức Tự do ngocircn luận tự do baacuteo chiacute Đả đảo

Luật 007 Luật 007 lagravem baacuteo chiacute phải đi ăn magravey

vv Hai becircn đoagraven biểu tigravenh lagrave Biệt đoagraven kyacute giả nhacircn

dacircn tự vệ coacute nhiệm vụ chống đỡ cho đoagraven kyacute giả

nếu xảy ra đagraven aacutep

Trong ngagravey 10101974 đoagraven kyacute giả đatilde hoagraven thagravenh

lộ trigravenh định sẵn kết thuacutec thagravenh cocircng cuộc xuống

đường biểu tigravenh Sau khi giải

taacuten một số nhagrave baacuteo vagrave dacircn

biểu lui về trụ sở của Nghiệp

đoagraven kyacute giả Nam Việt - đầu

đường Lecirc Lợi đối diện với trụ

sở Hạ nghị viện để canh giữ

quagrave biếu nhận đường từ quần

chuacuteng Tại đacircy đatilde diễn ra một

cuộc xocirc saacutet với cảnh saacutet Người

trực tiếp chỉ huy lagrave Giaacutem đốc

cảnh saacutet Trang Sĩ Tấn Nhiều

người bị đaacutenh đập bằng dugravei cui

trong đoacute nặng nhất lagrave dacircn biểu

baacutec sĩ Đinh Xuacircn Dũng

Đoagraven biểu tigravenh đặt ocircng Dũng

lecircn băng ca khiecircng đến đến

Togravea aacuten Sagravei Gograven trecircn đường

Cocircng Lyacute (nay lagrave Nam Kỳ Khởi

Nghĩa) để nằm vạ đogravei cocircng

lyacute nhưng giữa đường bị cảnh

saacutet chặn lại đagraven aacutep bằng vũ

lực cuối cugraveng phải quay trở lại

Hạ viện

Yacute kiến

Cả hai đagravei Tiếng noacutei Hoa Kỳ vagrave BBC đều nhigraven nhận

đacircy lagrave cuộc biểu tigravenh lớn nhất kể từ 3 năm qua Uy

tiacuten của chiacutenh quyền Nguyễn Văn Thiệu cagraveng bị suy

giảm nặng nề

Coacute yacute kiến từ phiacutea Việt Nam cộng hogravea cho rằng cuộc

biểu tigravenh lagrave do kiacutech động từ phiacutea cộng sản nhằm gacircy

rối vagrave tạo bất ổn trong xatilde hội miền Nam

Suy nghĩ từ sự kiện

Ta thấy dugrave thời đoacute ở Miền Nam được xem lagrave tương

đối dacircn chủ hơn hiện nay nhưng vagraveo những năm cuối

trước khi Sagravei Gograven sụp đổ vagraveo năm 1975 chiacutenh quyền

Nguyễn Văn Thiệu đatilde thiếu saacuteng suốt ra Sắc Luật

007 nhằm hạn chế baacuteo chiacute Kết quả lagrave đatilde bị sự khaacuteng

cự của baacuteo giới họ đatilde xuống đường đấu tranh Dugrave coacute

giả thuyết cho rằng coacute sự kiacutech động từ miền Bắc

nhưng sự kiện với sự tham gia rất đocircng của baacuteo giới

vagrave sự ủng hộ của dư luận cho thấy tự do ngocircn luận lagrave

nhu cầu cần thiết lagrave nguyecircn nhacircn chiacutenh của sự

khaacuteng cự Dư luận khocircng đồng tigravenh với sự hạn chế

do Sắc Luật ocircng Thiệu ban ra

Chiacutenh quyền hiện nay 37 năm sau sự kiện ldquokyacute giả

xuống đường ăn magraveyrdquo vẫn aacutep dụng chiacutenh saacutech cũ

ldquohạn chế baacuteo chiacuterdquo Nước ta khocircng coacute baacuteo chiacute tư

nhacircn hơn 700 tờ baacuteo đều lagrave của Nhagrave nước viết bagravei

theo sự chỉ đạo của ĐCS Việt Nam Nhưng đaacuteng buồn

hơn khi giới baacuteo chiacute hiện nay lại khocircng coacute động thaacutei

gigrave cograven tiếng noacutei trung thực bị bắt bớ bị caacutech chức

Hagraveo khiacute năm xưa nay ở đacircu

Sagravei Gograven ngagravey 2362009

THAacuteI DƢƠNG (tổng hợp sơ lược từ Wikipedia)

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 20

PT Chagraveo BH sinh ra tại Việt Nam đến Hagrave Lan vagraveo luacutec 11 tuổi (năm 2002)

hiện giờ vẫn cograven đang ở tuổi teen nhưng những bagravei viết phacircn tiacutech sự hiểu biết

về chiacutenh trị của bạn lagravem nhiều người khaacute ngạc nhiecircn khocircng tin lagrave sự suy nghĩ đoacute đến từ một người magrave tuổi

đời cograven quaacute trẻ bạn coacute thể cho biết lyacute do lagravem bạn quan tacircm đến caacutec vấn đề chiacutenh trị

BH Higrave higrave những bagravei viết được BH đăng tại blog của migravenh phần lớn taacutec giả khocircng phải lagrave BH BH rất iacutet khi

viết blog nhưng em lại rất ldquosiecircng năngrdquo đi hellip ldquolượn netrdquo vagrave thường để lại những comments theo quan điểm

caacute nhacircn

Về sự khaacutec biệt trong tư tưởng vagrave lối suy nghĩ giữa BH với caacutec bạn trẻ người Việt cugraveng trang lứa thigrave em nghĩ

lagrave do mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan magrave em được tiếp cận khaacutec với mocirci trường của caacutec bạn cugraveng lứa đang

sống ở trong nước BH coacute học hết tiểu học tại Việt Nam khi sang theo học tại Hagrave Lan em nhận thấy rằng

mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan tạo điều kiện vagrave khuyến khiacutech học sinh được tự do suy nghĩ tự do phaacutet triển

Business Hoa 18 tuổi chỉ quan tacircm đếnhellip

Caacutec blogger nagraveo đatilde từng đến với Business

Hoa qua 360yahoocombusinesshoa thigrave sẽ vocirc cugraveng bất ngờ khi biết rằng đằng sau

những phacircn tiacutech sắc beacuten lyacute luận thocircng minh lagrave một cocirc gaacutei trẻ rất trẻhellip Từ những vấn đề

xatilde hội cho đến caacutec vấn đề iacutet được tuổi teen như BH quan tacircm đến như ldquoChiacutenh Trịrdquo cộng taacutec viecircn Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng (tổ chức

nghiecircn cứu cung cấp caacutec thocircng tin liecircn quan đến chủ quyền Việt Nam tại biển Đocircng)

thagravenh viecircn Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (1)

Nhigraven số lượng người đến thăm trang của cocirc mới thagravenh lập caacutech nay khocircng lacircu 400000 lượt người xem với số lần comments coacute lần

lecircn đến 120 lagrave nơi bagraven thảo caacutec vấn đề liecircn quan từ kinh tế chiacutenh trị cho đến caacutec vấn

nạn xatilde hội tham nhũng quan liecircu boacutec lộthellip nhiều người tự hỏi Business Hoa ở ngoagravei đời lagrave ai tại sao lại coacute nhiều suy nghĩ trăn trở

về caacutec vấn đề đất nước ở độ tuổi magrave caacutec bạn cugraveng trang lứa chỉ thiacutech bagraven về ăn mặc thời

trang ăn uống xem phim bạn begravehellip

Phiacutea Trước vừa qua đatilde hacircn hạnh gặp Business Hoa nhacircn dịp bạn tổ chức cuộc gặp mặt offline vagraveo

cuối thaacuteng 6 vừa qua

Mời bạn theo dotildei cuộc phỏng vấn thuacute vị nagravey với Business Hoa

Tecircn Họ Hoa Phạm

Tuổi 18

Trigravenh độ học vấn Trung học phổ thocircng

Sở thiacutech Hockey bơi lội squash computering đọc blog xem hagravei kịch

Moacuten khoaacutei khẩu Phở buacuten baacutenh xegraveo pizza Burger King Mc Donaldrsquos KFC lasagne

Blog Site wwwbusinesshoatk

Số lượng người đến thăm 400000 viewsnăm

Từ caacute nhacircnhellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 19

Sau khi lệnh xuất phaacutet được ban ra đoagraven người bắt

đầu tigravem caacutech phaacute hagraveng ragraveo bao vacircy của cảnh saacutet vigrave

thế đatilde xảy ra xocirc xaacutet Trước quảng trường bao quanh

Cacircu lạc bộ baacuteo chiacute cảnh saacutet tổ chức một hagraveng ragraveo

mạnh chặn ngang đường Lecirc Lợi nhằm ngăn cản

đoagraven biểu tigravenh đi theo lộ trigravenh đatilde được vạch sẵn từ

trước xuống chợ Bến Thagravenh vograveng cocircng trường

Quaacutech Thị Trang rồi trở về quảng trường trước trụ sở

Hạ viện (nay lagrave Nhagrave haacutet Thagravenh phố) Nhưng cuối

cugraveng đoagraven người biểu tigravenh đatilde phaacute vỡ hagraveng ragraveo cảnh

saacutet keacuteo nhau đi Đi đầu đoagraven biểu tigravenh lagrave Ban tổ

chức với biểu ngữ 10-10-1974 ngagravey baacuteo chiacute đi ăn

magravey Cugraveng với đoagraven kyacute giả đi ăn magravey cograven coacute caacutec

khẩu hiệu khaacutec Yecircu cầu Tổng thống Thiệu từ

chức Tự do ngocircn luận tự do baacuteo chiacute Đả đảo

Luật 007 Luật 007 lagravem baacuteo chiacute phải đi ăn magravey

vv Hai becircn đoagraven biểu tigravenh lagrave Biệt đoagraven kyacute giả nhacircn

dacircn tự vệ coacute nhiệm vụ chống đỡ cho đoagraven kyacute giả

nếu xảy ra đagraven aacutep

Trong ngagravey 10101974 đoagraven kyacute giả đatilde hoagraven thagravenh

lộ trigravenh định sẵn kết thuacutec thagravenh cocircng cuộc xuống

đường biểu tigravenh Sau khi giải

taacuten một số nhagrave baacuteo vagrave dacircn

biểu lui về trụ sở của Nghiệp

đoagraven kyacute giả Nam Việt - đầu

đường Lecirc Lợi đối diện với trụ

sở Hạ nghị viện để canh giữ

quagrave biếu nhận đường từ quần

chuacuteng Tại đacircy đatilde diễn ra một

cuộc xocirc saacutet với cảnh saacutet Người

trực tiếp chỉ huy lagrave Giaacutem đốc

cảnh saacutet Trang Sĩ Tấn Nhiều

người bị đaacutenh đập bằng dugravei cui

trong đoacute nặng nhất lagrave dacircn biểu

baacutec sĩ Đinh Xuacircn Dũng

Đoagraven biểu tigravenh đặt ocircng Dũng

lecircn băng ca khiecircng đến đến

Togravea aacuten Sagravei Gograven trecircn đường

Cocircng Lyacute (nay lagrave Nam Kỳ Khởi

Nghĩa) để nằm vạ đogravei cocircng

lyacute nhưng giữa đường bị cảnh

saacutet chặn lại đagraven aacutep bằng vũ

lực cuối cugraveng phải quay trở lại

Hạ viện

Yacute kiến

Cả hai đagravei Tiếng noacutei Hoa Kỳ vagrave BBC đều nhigraven nhận

đacircy lagrave cuộc biểu tigravenh lớn nhất kể từ 3 năm qua Uy

tiacuten của chiacutenh quyền Nguyễn Văn Thiệu cagraveng bị suy

giảm nặng nề

Coacute yacute kiến từ phiacutea Việt Nam cộng hogravea cho rằng cuộc

biểu tigravenh lagrave do kiacutech động từ phiacutea cộng sản nhằm gacircy

rối vagrave tạo bất ổn trong xatilde hội miền Nam

Suy nghĩ từ sự kiện

Ta thấy dugrave thời đoacute ở Miền Nam được xem lagrave tương

đối dacircn chủ hơn hiện nay nhưng vagraveo những năm cuối

trước khi Sagravei Gograven sụp đổ vagraveo năm 1975 chiacutenh quyền

Nguyễn Văn Thiệu đatilde thiếu saacuteng suốt ra Sắc Luật

007 nhằm hạn chế baacuteo chiacute Kết quả lagrave đatilde bị sự khaacuteng

cự của baacuteo giới họ đatilde xuống đường đấu tranh Dugrave coacute

giả thuyết cho rằng coacute sự kiacutech động từ miền Bắc

nhưng sự kiện với sự tham gia rất đocircng của baacuteo giới

vagrave sự ủng hộ của dư luận cho thấy tự do ngocircn luận lagrave

nhu cầu cần thiết lagrave nguyecircn nhacircn chiacutenh của sự

khaacuteng cự Dư luận khocircng đồng tigravenh với sự hạn chế

do Sắc Luật ocircng Thiệu ban ra

Chiacutenh quyền hiện nay 37 năm sau sự kiện ldquokyacute giả

xuống đường ăn magraveyrdquo vẫn aacutep dụng chiacutenh saacutech cũ

ldquohạn chế baacuteo chiacuterdquo Nước ta khocircng coacute baacuteo chiacute tư

nhacircn hơn 700 tờ baacuteo đều lagrave của Nhagrave nước viết bagravei

theo sự chỉ đạo của ĐCS Việt Nam Nhưng đaacuteng buồn

hơn khi giới baacuteo chiacute hiện nay lại khocircng coacute động thaacutei

gigrave cograven tiếng noacutei trung thực bị bắt bớ bị caacutech chức

Hagraveo khiacute năm xưa nay ở đacircu

Sagravei Gograven ngagravey 2362009

THAacuteI DƢƠNG (tổng hợp sơ lược từ Wikipedia)

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 20

PT Chagraveo BH sinh ra tại Việt Nam đến Hagrave Lan vagraveo luacutec 11 tuổi (năm 2002)

hiện giờ vẫn cograven đang ở tuổi teen nhưng những bagravei viết phacircn tiacutech sự hiểu biết

về chiacutenh trị của bạn lagravem nhiều người khaacute ngạc nhiecircn khocircng tin lagrave sự suy nghĩ đoacute đến từ một người magrave tuổi

đời cograven quaacute trẻ bạn coacute thể cho biết lyacute do lagravem bạn quan tacircm đến caacutec vấn đề chiacutenh trị

BH Higrave higrave những bagravei viết được BH đăng tại blog của migravenh phần lớn taacutec giả khocircng phải lagrave BH BH rất iacutet khi

viết blog nhưng em lại rất ldquosiecircng năngrdquo đi hellip ldquolượn netrdquo vagrave thường để lại những comments theo quan điểm

caacute nhacircn

Về sự khaacutec biệt trong tư tưởng vagrave lối suy nghĩ giữa BH với caacutec bạn trẻ người Việt cugraveng trang lứa thigrave em nghĩ

lagrave do mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan magrave em được tiếp cận khaacutec với mocirci trường của caacutec bạn cugraveng lứa đang

sống ở trong nước BH coacute học hết tiểu học tại Việt Nam khi sang theo học tại Hagrave Lan em nhận thấy rằng

mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan tạo điều kiện vagrave khuyến khiacutech học sinh được tự do suy nghĩ tự do phaacutet triển

Business Hoa 18 tuổi chỉ quan tacircm đếnhellip

Caacutec blogger nagraveo đatilde từng đến với Business

Hoa qua 360yahoocombusinesshoa thigrave sẽ vocirc cugraveng bất ngờ khi biết rằng đằng sau

những phacircn tiacutech sắc beacuten lyacute luận thocircng minh lagrave một cocirc gaacutei trẻ rất trẻhellip Từ những vấn đề

xatilde hội cho đến caacutec vấn đề iacutet được tuổi teen như BH quan tacircm đến như ldquoChiacutenh Trịrdquo cộng taacutec viecircn Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng (tổ chức

nghiecircn cứu cung cấp caacutec thocircng tin liecircn quan đến chủ quyền Việt Nam tại biển Đocircng)

thagravenh viecircn Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (1)

Nhigraven số lượng người đến thăm trang của cocirc mới thagravenh lập caacutech nay khocircng lacircu 400000 lượt người xem với số lần comments coacute lần

lecircn đến 120 lagrave nơi bagraven thảo caacutec vấn đề liecircn quan từ kinh tế chiacutenh trị cho đến caacutec vấn

nạn xatilde hội tham nhũng quan liecircu boacutec lộthellip nhiều người tự hỏi Business Hoa ở ngoagravei đời lagrave ai tại sao lại coacute nhiều suy nghĩ trăn trở

về caacutec vấn đề đất nước ở độ tuổi magrave caacutec bạn cugraveng trang lứa chỉ thiacutech bagraven về ăn mặc thời

trang ăn uống xem phim bạn begravehellip

Phiacutea Trước vừa qua đatilde hacircn hạnh gặp Business Hoa nhacircn dịp bạn tổ chức cuộc gặp mặt offline vagraveo

cuối thaacuteng 6 vừa qua

Mời bạn theo dotildei cuộc phỏng vấn thuacute vị nagravey với Business Hoa

Tecircn Họ Hoa Phạm

Tuổi 18

Trigravenh độ học vấn Trung học phổ thocircng

Sở thiacutech Hockey bơi lội squash computering đọc blog xem hagravei kịch

Moacuten khoaacutei khẩu Phở buacuten baacutenh xegraveo pizza Burger King Mc Donaldrsquos KFC lasagne

Blog Site wwwbusinesshoatk

Số lượng người đến thăm 400000 viewsnăm

Từ caacute nhacircnhellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 20

PT Chagraveo BH sinh ra tại Việt Nam đến Hagrave Lan vagraveo luacutec 11 tuổi (năm 2002)

hiện giờ vẫn cograven đang ở tuổi teen nhưng những bagravei viết phacircn tiacutech sự hiểu biết

về chiacutenh trị của bạn lagravem nhiều người khaacute ngạc nhiecircn khocircng tin lagrave sự suy nghĩ đoacute đến từ một người magrave tuổi

đời cograven quaacute trẻ bạn coacute thể cho biết lyacute do lagravem bạn quan tacircm đến caacutec vấn đề chiacutenh trị

BH Higrave higrave những bagravei viết được BH đăng tại blog của migravenh phần lớn taacutec giả khocircng phải lagrave BH BH rất iacutet khi

viết blog nhưng em lại rất ldquosiecircng năngrdquo đi hellip ldquolượn netrdquo vagrave thường để lại những comments theo quan điểm

caacute nhacircn

Về sự khaacutec biệt trong tư tưởng vagrave lối suy nghĩ giữa BH với caacutec bạn trẻ người Việt cugraveng trang lứa thigrave em nghĩ

lagrave do mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan magrave em được tiếp cận khaacutec với mocirci trường của caacutec bạn cugraveng lứa đang

sống ở trong nước BH coacute học hết tiểu học tại Việt Nam khi sang theo học tại Hagrave Lan em nhận thấy rằng

mocirci trường giaacuteo dục tại Hagrave Lan tạo điều kiện vagrave khuyến khiacutech học sinh được tự do suy nghĩ tự do phaacutet triển

Business Hoa 18 tuổi chỉ quan tacircm đếnhellip

Caacutec blogger nagraveo đatilde từng đến với Business

Hoa qua 360yahoocombusinesshoa thigrave sẽ vocirc cugraveng bất ngờ khi biết rằng đằng sau

những phacircn tiacutech sắc beacuten lyacute luận thocircng minh lagrave một cocirc gaacutei trẻ rất trẻhellip Từ những vấn đề

xatilde hội cho đến caacutec vấn đề iacutet được tuổi teen như BH quan tacircm đến như ldquoChiacutenh Trịrdquo cộng taacutec viecircn Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng (tổ chức

nghiecircn cứu cung cấp caacutec thocircng tin liecircn quan đến chủ quyền Việt Nam tại biển Đocircng)

thagravenh viecircn Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (1)

Nhigraven số lượng người đến thăm trang của cocirc mới thagravenh lập caacutech nay khocircng lacircu 400000 lượt người xem với số lần comments coacute lần

lecircn đến 120 lagrave nơi bagraven thảo caacutec vấn đề liecircn quan từ kinh tế chiacutenh trị cho đến caacutec vấn

nạn xatilde hội tham nhũng quan liecircu boacutec lộthellip nhiều người tự hỏi Business Hoa ở ngoagravei đời lagrave ai tại sao lại coacute nhiều suy nghĩ trăn trở

về caacutec vấn đề đất nước ở độ tuổi magrave caacutec bạn cugraveng trang lứa chỉ thiacutech bagraven về ăn mặc thời

trang ăn uống xem phim bạn begravehellip

Phiacutea Trước vừa qua đatilde hacircn hạnh gặp Business Hoa nhacircn dịp bạn tổ chức cuộc gặp mặt offline vagraveo

cuối thaacuteng 6 vừa qua

Mời bạn theo dotildei cuộc phỏng vấn thuacute vị nagravey với Business Hoa

Tecircn Họ Hoa Phạm

Tuổi 18

Trigravenh độ học vấn Trung học phổ thocircng

Sở thiacutech Hockey bơi lội squash computering đọc blog xem hagravei kịch

Moacuten khoaacutei khẩu Phở buacuten baacutenh xegraveo pizza Burger King Mc Donaldrsquos KFC lasagne

Blog Site wwwbusinesshoatk

Số lượng người đến thăm 400000 viewsnăm

Từ caacute nhacircnhellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 21

tới mức tối đa theo khả năng của từng trẻ Trẻ khocircng bị eacutep buộc bất cứ thứ gigrave Em thấy rằng mocirci trường

học tập becircn nagravey coacute chất lượng cao hơn Việt Nam Necircn BH nghĩ nếu giaacuteo dục của nước Việt migravenh cacircn bằng

so với những nước tacircn tiến như phương Tacircy em tin rằng caacutec bạn cugraveng lứa cũng sẽ coacute suy nghĩ giống em

như bacircy giờ

BH quan tacircm tới chiacutenh trị vigrave thấy noacute ảnh hưởng trực tiếp cũng như giaacuten tiếp tới đời sống vagrave cocircng việc của

migravenh thigrave cũng necircn quan tacircm đến noacute một chuacutet Quan tacircm tới chiacutenh trị trong nước lagrave do caacute nhacircn thấy rằng

mocirc higravenh chiacutenh trị hiện tại của Việt Nam lagrave bức ragraveo ngăn cản sự phaacutet triển của người Việt Nam nếu con

người khocircng phaacutet triển được thigrave đất nước cũng sẽ khocircng phaacutet triển

PT Lagravem sao bạn coacute thể xử lyacute cập nhật một khối lượng thocircng tin khổng lồ mỗi ngagravey trả lời comments viết

bagravei đoacute lagrave chưa kể bạn cograven phải hoagraven thagravenh tốt chương trigravenh học cuối cấp

BH BH chỉ đọc vagravei blogs thocirci ngoagravei ra BH cograven tham gia caacutec nhoacutem khaacutec như Quỹ Nghiecircn Cứu Biển Đocircng

(wwwseasfoundationorg) Tập Hợp Thanh Niecircn Dacircn Chủ (wwwthtndcorg) thường được thagravenh viecircn cugraveng

nhoacutem chia sẻ tin tức Mỗi bản tin em chỉ đọc lướt qua Những blogs BH thường dugraveng để cập nhật mọi sự

kiện ldquonoacutengrdquo lagrave blog của Vũ Hoagraveng Linh Osin (nhagrave baacuteo Huy Đức) Mr Đỗ Minh Biện (wwwminhbienorg) vagrave

đặc biệt lagrave trang website của baacutec Trần Hữu Dũng tại wwwviet-studiesinfo

Cograven về học tập BH thường mang tacircm lyacute học kiểu gigrave magrave cứ đủ điểm lecircn lớp lagrave oke nhưng điểm đừng thấp

quaacute lagrave được higrave higrave Vả lại chương trigravenh học becircn nagravey BH thấy khocircng nặng nề lắm cho necircn em cũng coacute khaacute

nhiều thời gian rảnh để lagravem những chuyện khaacutec magrave migravenh thiacutech

PT Cha mẹ bạn phản ứng ra sao khi biết con migravenh quan tacircm nhiều đến chiacutenh trị noacutei chung lagrave đến vận

mệnh của đất nước nơi magrave bạn khocircng cograven sinh sống nữa

BH Hiện giờ em sống với mẹ BH may mắn lagrave khocircng bị mẹ phản đối khi bỏ thời gian ra để tham gia chiacutenh

trị vigrave mẹ của BH cũng khocircng thiacutech lắm chiacutenh quyền trong nước

Ngoagravei ra do điểm của BH trecircn trường cũng khocircng bị giảm suacutet necircn vẫn được mẹ cho ldquohoạt độngrdquo

PT Bạn coacute nhiều bạn begrave trong lớp ở ngoagravei đời hay bạn chỉ coacute thiacutech thuacute với thế giới ảo của bạn thocirci

BH Higravenh như em nhiều bạn ảo hơn lagrave bạn thật hehe Quan hệ bạn begrave becircn nagravey khaacutec với tại Việt Nam

khocircng được thacircn thiết cho lắm khocircng coacute nhiều bạn thacircn BH chỉ thacircn với vagravei cocirc bạn trong lớp Cũng tiếc lagrave

trecircn trường của BH khocircng coacute bạn begrave cugraveng lagrave người Việt

PT Yahoo 360 sẽ đoacuteng cửa trong nay mai đoacuteng lại một cuộc chơi kết bạn vocirc cugraveng hứng thuacute trong nhiều

năm qua cho giới bloggers đặc biệt lagrave tại Viecirct Nam Người thigrave chuyển qua Blogspot Facebook Multiply hay

chọn 360 Plus Yume dagravenh cho giới trẻ Việt Theo bạn nghĩ thigrave xu hướng nagraveo sẽ được bạn trẻ lựa chọn

BH BH coacute xem qua giao diện của tất cả dịch vụ noacutei trecircn cuối cugraveng BH vẫn rất tacircm đắc với hệ thống blog

của Multiply noacute giống như Yahoo 360 magrave chuacuteng ta đatilde quen sử dụng Becircn cạnh đoacute BH cũng xin khuyến

khiacutech mọi người sử dụng Facebook cũng rất tiện nghi với nhiều chức năng đa dạng

Trecircn Multiply bacircy giờ đatilde coacute sự xuất hiện của nhiều ldquohot bloggersrdquo như Thocircng tấn xatilde Vagraveng Anh Tắc Kegrave

Quaacutech Đại Ca vagrave nhiều nhagrave baacuteo khaacutec chỉ cograven thiếu OnlyU BH nghĩ rằng OnlyU cũng sẽ chuyển sang

Multiply trong nay mai vigrave ở đacircy nằm ngoagravei khả năng ldquochăn nuocircirdquo của Bộ Thocircng tin vagrave Truyền thocircng Nếu

tất cả những hot bloggers chọn cho migravenh một ngocirci nhagrave mới tại Multiply tự động caacutec bloggers trẻ khaacutec cũng

sẽ keacuteo sang Multiply

hellipđến cộng đồng

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 22

PT Theo bạn thigrave muốn tạo được sự thu huacutet nơi sacircn chơi blog của migravenh chủ nhacircn blog cần phải lagravem gigrave viết

bagravei giật gacircn cung cấp ảnh hot

BH Cograven tugravey vagraveo đối tượng bạn muốn nhắm tới lagrave ai Nếu bạn muốn blog migravenh thu huacutet được đaacutem đocircng thigrave

cần coacute những bagravei viết ldquokhocircng đụng hagravengrdquo blog của bạn cần phải mang tiacutenh giải triacute cao hoặc lagrave cung cấp cho

bạn đọc những quan điểm hay lagrave thocircng tin ldquohiếmrdquo khoacute tigravem trecircn caacutec trang baacuteo chiacutenh thống

PT Cảm ơn bạn đatilde cung cấp những thocircng tin thuacute vị bạn sẽ tiếp tục con đường xacircy dựng đất nước bằng

những goacutep yacute lấy từ thực tế học hỏi nơi xứ người năm nay lagrave năm cuối cugraveng của bậc phổ thocircng bạn sẽ chọn

nghagravenh nagraveo cho tương lai

BH Do lagrave đột nhiecircn sau khi tham gia chiacutenh trị một thời gian BH coacute hứng thuacute học kinh tế nhưng vẫn khocircng

bỏ được đam mecirc của migravenh đối với ngagravenh hoacutea học nghiecircn cứu thực phẩm Cho necircn năm sau BH vẫn chưa

vagraveo Đại Học được Nếu coacute đủ khả năng theo học hai ngagravenh một luacutec BH sẽ chọn theo hướng học ldquothực phẩm

vagrave sức khỏe cộng đồngrdquo cugraveng với ngagravenh học ldquoquản trị kinh doanhrdquo BH cũng muốn tigravem hiểu thecircm về ngagravenh

luật nhưng chắc lagrave phải đợi iacutet nhất 5 năm nữa Chỉ lagrave mong đợi

PT Caacutem ơn bạn đatilde dagravenh cho độc giả Phiacutea Trước một buổi phỏng vấn lyacute thuacute nagravey một cacircu hỏi cuối cugraveng

trước khi chia tay Theo bạn thigrave mẫu đagraven ocircng lyacute tưởng đối với bạn cần coacute đặc điểm gigrave

BH hehe cho BH xin pheacutep khocircng trả lời cacircu hỏi nagravey

PT Một lần nữa caacutem ơn bạn Business Hoa chuacutec bạn thagravenh cocircng trong việc học vagrave cuộc sống blogger của

bạn

BH BH cũng cảm ơn caacutec anh chị trong tạp chiacute Phiacutea Trước đatilde dagravenh cho BH cuộc noacutei chuyện ngagravey hocircm nay

BH xin mượn nơi đacircy để gửi lời cảm ơn tới những người bạn ldquoảordquo của migravenh tuy ldquoảordquo nhưng lại rất thacircn thiết

đatilde ủng hộ BH trong thời gian qua

Đằng sau caacutei daacuteng dấp iacutet nhiều ldquoHagraven Quốcrdquo bộ mặt cực kỳ teen lagrave một caacutei đầu khaacute đặc sắc thocircng thạo 4

tiếng Anh Phaacutep Hagrave Lan Việt Nam trong chương trigravenh học Business Hoa cograven lấy luocircn tiếng Latin vagrave Grec

trong buổi noacutei chuyện Business Hoa lagravem cho người đối diện phải ngạc nhiecircn về kiến thức lịch sử Việt Nam

caacutec vấn đề liecircn quan đến chủ quyền đất nước thời sựhellip mặc dugrave rời khỏi Việt Nam từ nhỏ

Từ khi Yahoo tuyecircn bố đoacuteng cửa 360 Buisiness

Hoa trăn trở với suy nghĩ ldquoLagravem sao tạo được một

sacircn chơi dacircn chủ cho thanh niecircn Việt Nam một

nơi thể hiện quyền tự do ngocircn luận của mỗi

người trecircn tinh thần tocircn trọng lẫn nhaurdquo Theo

cocirc thigrave Multiply lagrave nơi magrave blogger Việt necircn đến để

chia sẻ wwwbusinesshoatk

Dự định học về kinh tế hoacutea học nghiecircn cứu thực

phẩm vagrave cả nghagravenh luật về sau nagravey nếu coacute thể

tương lai Business Hoa lagrave một con đường rộng

mở để bạn coacute thể khẳng định về khả năng lagravem

việc của migravenh với dự định goacutep phần xacircy dựng

nước nhagrave qua những hagravenh động thiết thực nhất

cụ thể nhất

Theo tocirci cograven một chỗ saacuteng giaacute hơn dagravenh cho cocirc

một nơi magrave sinh viecircn nữ chiếm hơn một nửa lagrave

trường đagraveo tạo những chiacutenh trị gia luật sư latildenh

đạo nổi tiếng lagrave đối thủ trực tiếp của Havard

Yale University Tại sao khocircng

Cộng taacutec viecircn Tiacuten Nghĩa thực hiện

(1) tổ chức quy tựu thanh niecircn sinh viecircn học sinh triacute thức trẻ hoạt động nhằm phổ biến tuyecircn truyền caacutec

vấn đề dacircn chủhellip Xem chi tiết tại trang nhagrave của THTNDC httpwwwthtndcorg

Vagrave hơn thế nữa

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 23

Hocircm ấy nhận được nguồn tin

thacircn cận cho biết Cựu biacute thư tỉnh

Bigravenh Dương sẽ coacute một cuộc họp

kiacuten tại Ủy ban nhacircn dacircn Phường

9 Quận 3 TP HCM chủ yếu để

bagraven về vụ việc Nhật Bản tố caacuteo

caacutec quan chức trong Ban quản lyacute

dự aacuten hagravenh lang Tacircy Bắc tham

nhũng chagraveng phoacuteng viecircn trẻ chạy

như bay về togravea soạn Gặp Tổng

biecircn tập (TBT) ngay tiền sảnh togravea

soạn Higravenh như TBT đang định đi

đacircuhellip

ldquoEm cần gặp anh ngay coacute vụ việc

noacuteng hổi muốn bagraven với anhrdquo TBT

ruacutet maacutey điện thoại di động ra

hoatilden cuộc gặp luacutec 3 giờ chiều xin

dời xuống một tiếng đồng hồ

Sau khi đoacuteng cửa phograveng vị TBT

hỏi ngay

- Coacute chuyện gigrave nagraveo baacuteo caacuteo đi

Chagraveng phoacuteng viecircn noacutei nhỏ giọng

biacute mật

- Nguồn tin của em cho biết tối

nay Cựu biacute thư tỉnh Bigravenh Dương

sẽ họp biacute mật tại Ủy ban nhacircn

dacircn phường 9 Quận 3 để tigravem

caacutech thaacuteo gỡ vụ PCI higravenh như

chạy tội cho tecircn Giaacutem đốc ban

quản lyacute dự aacuten hagravenh lang Tacircy Bắc

- Thế kế hoạch của em thế nagraveo

- Em coacute tai mắt trong Ủy ban rồi

đatilde cagravei sẵn maacutey ghi acircm vagrave camera

Nội trong đecircm nay bagravei vở vagrave higravenh

ảnh sẽ hoagraven thagravenh

- Vụ nagravey rất nhạy cảm vagrave nguy

hiểm vigrave những nhacircn vật từng

diacutenh daacuteng đến ODA đang raacuteo riết

vận động hagravenh lang người thigrave đi

Nhật kẻ thigrave tranh thủ gặp thủ

tướng Nhật ở Nam Mỹ rồi cả

Hoagraveng đế Nhật cũng qua đacircyhellip

diễn biến rất khoacute lường chắc

chắn mật vụ sẽ mai phục quanh

Ủy ban Em cẩn thận nheacute Đecircm

nay anh sẽ trực tiếp duyệt bagravei đoacute

Giờ anh phải đi gặp đại diện dacircn

oan để cograven lagravem rotilde mấy vụ caacuten bộ

chiếm đất ở Vũng Tagraveu

Chagraveng phoacuteng viecircn nai nịt cẩn thận

lecircn đường Tối đoacute khocircng daacutem

ngồi ở vỉa hegrave Kỳ Đồng vigrave anh

biết mật vụ sẽ được rải ba bốn

vograveng quanh trụ sở Phường 9 Lai

rai ở quaacuten lẩu caacute kegraveo Bagrave Huyện

Thanh Quan chagraveng trầm tư trong

suy nghĩ Caacutei đời phoacuteng viecircn khổ

thật toagraven phải hoạt động biacute mật

nhất lagrave caacutei mảng chiacutenh trị - xatilde

hội Aacutep lực nhiều nguy hiểm lắm

Nhưng nghĩ lại hơn mười năm

trước những vụ việc thế nagravey

những phoacuteng viecircn như chagraveng cograven

lacircu mới coacute nguồn tin vagrave được

nguồn tin becircn trong hỗ trợ nhiệt

tigravenh như thế Tất cả thocircng tin

đều phải dựa vagraveo một nguồn duy

nhất Cơ quan cảnh saacutet điều tra

thuộc Bộ Cocircng An

Hồi đoacute hầu như mọi tin tức liecircn

quan đến những vấn đề chiacutenh trị

xatilde hội nhạy cảm Bộ Cocircng An đều

coacute họp baacuteo rồi quaacuten triệt tinh

thần cho caacutec baacuteo phải đưa tin

theo yacute của Bộ magrave thực chất lagrave yacute

kiến của những caacute nhacircn coacute quyền

lực vagrave lợi iacutech lớn nhất trong hệ

thống chiacutenh trị Caacute biệt coacute những

vụ việc magrave điacutech thacircn Thường trực

Ban biacute thư Trung ương Đảng gọi

điện quaacuten triệt cho những tờ baacuteo

lớn Những phoacuteng viecircn đagraven anh

vẫn cograven kể lại những đecircm khocircng

ngủ khi vụ PMU-18 được locirci ra

aacutenh saacuteng Rồi giai đoạn khoacute khăn

khi hai nhagrave baacuteo bị bắthellip

Nhưng hocircm nay chagraveng phoacuteng

viecircn coacute thể ung dung từ chối caacutec

cuộc điện thoại của becircn Sở Mật vụ

magrave khocircng cograven lo lắng bị quy chụp

Chagraveng thoải maacutei ra vagraveo Văn

phograveng chiacutenh phủ hay Hội đồng

nhacircn dacircn caacutec tỉnh để lấy tin vagrave

chẳng một quan chức nagraveo daacutem từ

chối tiếp chagraveng khi chagraveng dơ caacutei

thẻ phoacuteng viecircn coacute chữ kyacute của Phoacute

chủ tịch Quốc hội trecircn đoacute Chagraveng

thoải maacutei ra vagraveo những nơi khaacutec

như bảo tagraveng thư việnhellip để tra

cứu tư liệu thậm chiacute những nơi

đoacute cograven ưu aacutei cho caacutec phoacuteng viecircn

khi khocircng bắt phải xếp hagraveng vagrave

mua veacute Chagraveng ung dung gặp gỡ

người dacircn vagrave được cung cấp thocircng

tin Người dacircn cũng khocircng cograven e

degrave sợ lagravem mất lograveng chiacutenh quyền

cấp dưới cũng khocircng cograven sợ mất

lograveng latildenh đạo vagrave trecircn hết chiacutenh

những latildenh đạo cũng hiểu baacuteo

chiacute bacircy giờ thực sự lagrave quyền lực

thứ 4 becircn cạnh ba chủ thể khaacutec

trong xatilde hội vốn đatilde lagrave ldquotam quyền

phacircn lậprdquohellip vagrave baacuteo chiacute thực sự lagrave

một thiết chế giaacutem saacutet hữu hiệu

Đang miecircn man suy nghĩ chợt

chuocircng điện thoại reo Nguồn tin

đatilde gọi điện hẹn gặp ở một quaacuten

cafeacute trecircn đại lộ Phan Thanh Giản

(trước đacircy lagrave đường Nam Kỳ Khởi

Nghĩa) Đến quaacuten cafeacute nguồn tin

đatilde ngồi đoacute

Thế nagraveo rồi ndash Chagraveng phoacuteng viecircn

vội vagraveng hỏi Nguồn tin chỉ cười

bảo Tốt anh cầm đi Nhận maacutey

ghi acircm vagrave chiếc camera siecircu nhỏ

chagraveng phoacuteng viecircn khocircng kịp kecircu

cafeacute vội vagraveng ra đi như luacutec vừa

đến lại chạy như bay về togravea

soạn

Trước hết chagraveng xem đoạn video

đatilde quay Hơi dagravei một tiacute nhưng

chất lượng rất tốt phần acircm thanh

cũng khocircng checirc vagraveo đacircu được

Suốt ba tiếng đồng hồ TBT vagrave

chagraveng duyệt đi duyệt lại những

chứng cứ chắt lọc những chi tiết

đắt rồi viết bagravei tường thuật Vị

TBT hocircm nay vẫn acircn cần như

những lần trước điacutech thacircn mang

cafeacute vagraveo cho chagraveng phoacuteng viecircn

Hậu trường phoacuteng viecircn quanh sự việc hư cấu ―Cựu biacute thƣ tỉnh Bigravenh Dƣơng bagraven chuyện chạy tội trong vụ PCI

Ai cũng bảo baacuteo chiacute Việt Nam khocircng được tự do caacutenh nhagrave baacuteo chiacutenh thống nhiều khi khocircng được

viết những gigrave họ nghĩ lagrave đuacuteng trong thiecircn chức của migravenh

Cacircu chuyện hậu trường phoacuteng viecircn hư cấu dưới đacircy coacute thể nhằm thể hiện ước muốn thay đổi sự

thực đoacutehellip Nhưng đằng sau đoacute cograven lagrave sự chua chaacutet cho sự thực hiện tại của chiacutenh người trong cuộchellip

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 24

Đuacuteng 1 giờ đecircm bagravei viết hoagraven

thagravenh TBT vội vatilde gọi cho phograveng

chế bản bảo nhận bagravei rồi in ngay

cho kịp giao baacuteo luacutec 3g Đecircm nay

hầu như phograveng chế bản đều thức

Bản bocircng của caacutec tin bagravei khaacutec đatilde

được duyệt xong trước 22g chỉ

cograven chờ bagravei tường thuật noacuteng hổi

nagravey Caacutec nhacircn viecircn phograveng Morase

đatilde về hết necircn tối nay TBT kiecircm

luocircn phần sửa lỗi morase

Saacuteng hocircm sau bagravei tường thuật

noacuteng hổi của chagraveng phoacuteng viecircn

với tựa đề Cựu biacute thƣ tỉnh Bigravenh

Dƣơng bagraven chuyện chạy tội

trong vụ PCI lagravem cho baacuteo baacuten

chạy như tocircm tươi Caacutec baacuteo điện

tử khaacutec gọi điện tới tấp xin đăng

nguyecircn văn Trong caacutec quaacuten cafeacute

người dacircn đọc bigravenh phẩmhellip Dư

luận hết sức bức xuacutec Ngay saacuteng

hocircm đoacute togravea soạn đatilde nhận được

trecircn 1000 yacute kiến phản hồi gay

gắt nhất lagrave yacute kiến đogravei truy tố Cựu

biacute thư tỉnh Bigravenh Dương

Maacutey điện thoại của chagraveng phoacuteng

viecircn cũng reo liecircn hồi Chủ yếu lagrave

bạn begrave quen biết gọi điện hỏi

thăm sự vụ Một vagravei giaacuteo sư tiến

sĩ cũng gọi điện chuacutec mừng vagrave

noacutei cố gắng lecircn nheacute

10 giờ TBT gọi điện cho chagraveng

phoacuteng viecircn noacutei rằng về togravea soạn

coacute việc gấp Chagraveng thoaacuteng phuacutet

acircu lo nhưng liền chạy vội về Đại

diện Bộ Cocircng An đatilde coacute mặt ngay

tại phograveng TBT Một cuộc trao đổi

lại diễn ra

- Yecircu cầu phoacuteng viecircn cho biết bagravei

nagravey phoacuteng viecircn thực hiện ra sao

coacute ai giuacutep sức khocircng

- Theo luật bảo vệ nguồn tin tocirci

coacute quyền khocircng trả lời cacircu hỏi

nagravey

- Chuacuteng tocirci chỉ muốn xaacutec minh

tiacutenh xaacutec thực của bagravei baacuteo

- Tocirci coacute thể cung cấp chứng cứ

đoacute lagrave đoạn video vagrave phần ghi acircm

tuyệt đối khocircng thể để lộ danh

tiacutenh nguồn tin

- Nhưng chuacuteng tocirci cần biết để tiện

việc điều tra

- Chứng cứ của tocirci lagrave trung thực

coacute giaacute trị Trecircn

đoạn video coacute cả

ngagravey giờ năm

thaacuteng caacutec anh coacute

thể giaacutem định Tocirci

gaacutenh traacutech nhiệm

vigrave tiacutenh trung thực

của chứng cứ Cograven

nguồn tin tocirci xin

lỗi khocircng thể

cung cấp

Vị TBT luacutec nagravey lecircn

tiếng

- Chuacuteng tocirci yecircu

cầu caacutec anh tuacircn

thủ phaacutep luật

Quốc hội đatilde thocircng

qua Luật baacuteo chiacute

cả hai năm nay

tại sao bacircy giờ

caacutec anh cograven đogravei

hagravenh xử với

phoacuteng viecircn như

những năm trước

Caacutec anh bỏ ngay

caacutech hagravenh xử thời

Cộng Sản đi

Đại diện Bộ Cocircng

An noacutei

- Chuacuteng tocirci lagravem

theo lệnh của cấp

trecircn

- Cấp trecircn cũng phải tuacircn thủ

phaacutep luật mong caacutec anh tocircn

trọng phoacuteng viecircn

Thấy khocircng thể lay chuyển được

chagraveng phoacuteng viecircn vagrave TBT đoagraven

đại diện Bộ Cocircng An chagraveo ra về

nhưng khocircng quecircn neacutem lại một

lời đe dọa caacutec anh cứ chờ xem

Chagraveng phoacuteng viecircn vagrave TBT nhigraven

nhau cười

Ngay tối hocircm đoacute Thủ tướng chiacutenh

phủ Nguyễn Tạ Dung lecircn truyền

higravenh xin lỗi nhacircn dacircn đồng thời

hứa sẽ lagravem rotilde vụ việc nagravey Bất cứ

caacute nhacircn nagraveo liecircn quan cũng phải

chịu traacutech nhiệm cụ thể trước

nhacircn dacircn với higravenh thức cao nhất

lagrave đề nghị Quốc hội batildei nhiệm

mở đường cho cơ quan điều tra

vagraveo cuộc Động thaacutei của Cựu Biacute

thư tỉnh Bigravenh Dương theo thủ

tướng lagrave một hagravenh động ldquokhocircng

thể chấp nhận đượcrdquo phương hại

đến uy tiacuten của Chiacutenh phủ của Đất

nước

Bỗng TV magrave chagraveng phoacuteng viecircn

đang xem nổ bụp magraven higravenh tối

đen chuocircng điện thoại lại reohellip

Chagraveng phoacuteng viecircn sực tỉnh cơn

mecirc trecircn traacuten lấm tấm mồ hocirci

hột Chagraveng phigrave cười Chắc tại tối

qua uống nhiều quaacute necircn mới mơ

như thế Nhớ lại trong luacutec nhậu

biacute thư của một Tổng cocircng ty trực

thuộc Bộ Giao thocircng vận Tải cograven

noacutei đugravea Caacutenh nhagrave baacuteo caacutec anh

tớ chỉ dugraveng một từ để gọi tecircn

LOA

Đồng Thuận

tecircn caacutec nhacircn vật cũng lagrave hư cấu

Biacute thư của một Tổng cocircng ty trực thuộc Bộ

Giao thocircng vận Tải noacutei đugravea Caacutenh nhagrave baacuteo

caacutec anh tớ chỉ dugraveng một từ để gọi tecircn

LOA (Photo Milan Rubio flickrcom)

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 25

An ninh mạng trong việc trao đổi thocircng tin trực tuyến

Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Nhƣ tất cả caacutec bạn đatilde biết LS Lecirc Cocircng Định bị bắt giữ từ những bằng chứng đƣợc cho lagrave chống

phaacute nhagrave nƣớc cung cấp bởi Trung Tacircm Truyến Số liệu khu vực 2 Lagravem thế nagraveo magrave họ coacute thể

biết đƣợc những thocircng tin riecircng tƣ về email xuất xứ bagravei viết lagrave của LS Định trong khi khocircng coacute

quyền truy cập vagraveo hộp thƣ của LS Lagravem thế nagraveo nhagrave cầm quyền coacute thể nghe leacuten vagrave xem xeacutet

nội dung cũng nhƣ thoacutei quen truy cập Internet

Hạn chế của giao thức HTTP giuacutep chiacutenh quyền

xem đƣợc nội dung email

Rất đơn giản đoacute lagrave do thocircng tin được truyền đi vagrave

tải xuống từ Internet sử dụng mặc định giao thức

HTTP khocircng coacute matilde hoacutea Thocircng tin được truyền

bằng HTTP dễ dagraveng bị can thiệp để xem xeacutet coacute khi

sửa đổi do đặc tiacutenh của hệ thống Internet lagrave caacutec

đầu nối thocircng tin tự tin tưởng vagrave xaacutec thực lẫn nhau

một caacutech sơ sagravei Hatildey thử tưởng tượng nhagrave cầm

quyền cho người theo dotildei tất cả những thocircng tin

đến vagrave đi từ thuecirc bao Internet của LS Định từ đoacute

họ xaacutec định được nội dung email thocircng tin caacutec

website gheacute thăm caacutec bagravei viết trecircn mạng magrave LS coacute

tham gia hoặc truy cập vagraveo Thuật ngữ cocircng nghệ

gọi kiểu nghe leacuten thocircng tin (wire tap) lagrave packet

sniffing

Từ hạn chế của HTTP về mặt matilde hoacutea vagrave đảm bảo

tiacutenh toagraven vẹn chiacutenh xaacutec của dữ liệu truyền đi giao

thức HTTPS ra đời với sự kết hợp giữa HTTP vagrave SSL

(Security Socket Layer) Khi một người truy cập

vagraveo một website thocircng qua giao thức HTTPS maacutey

chủ chứa website sẽ cung cấp cho trigravenh duyệt của

người dugraveng một Privte Key nhằm matilde hoacutea thocircng tin

chuyển lecircn maacutey chủ vagrave một Public Key nhằm giải

matilde thocircng tin lấy về từ maacutey chủ Luồng thocircng tin

hai chiều giữa maacutey chủ vagrave trigravenh duyệt được bảo

mật vagrave matilde hoacutea Người ngoagravei ngay cả khi dugraveng

packet sniffing cũng khocircng thể giải matilde được dữ liệu

nếu khocircng coacute được Private Key Đacircy lagrave lyacute do tại sao

caacutec dịch vụ trecircn Internet khi yecircu cầu người dugraveng

xaacutec thực danh tiacutenh bằng tecircn vagrave mật khẩu đều sử

dụng giao thức HTTPS Ngoagravei ra cograven coacute caacutec website

thương mại điện tử website chiacutenh phủ nhằm đảm

bảo thocircng tin riecircng tư của người dugraveng được truyền

tải đi một caacutech an toagraven

Theo như những thocircng tin trecircn mỗi người dugraveng cần

phải xem xeacutet lại thoacutei quen sử dụng email viết bagravei

trecircn Internet của chiacutenh migravenh nhằm đảm bảo an

toagraven cho bản thacircn cho caacutec tổ chức migravenh tham gia

vagrave ngăn ngừa nhagrave cầm quyền coacute những hagravenh động

đen tối traacutei phaacutep luật Nhớ lại USA chiacutenh quyền cựu

tổng thống Bush đatilde từng chịu nhiều chỉ triacutech vagrave

phải chấm dứt cocircng khai chương trigravenh nghe leacuten

thocircng tin vigrave đấy lagrave phạm phaacutep vagrave chưa được Quốc

hội thocircng qua cho dugrave coacute sự hợp taacutec từ caacutec nhagrave cung

cấp dịch vụ truyền thocircng Ở VN khocircng coacute cơ chế

tam quyền phacircn lập thigrave ai sẽ bảo vệ được bạn ngoại

trừ sự cẩn trọng của bản thacircn bạn

Truy cập email qua HTTPS của Gmail giải

phaacutep bảo mật duy nhất hiện nay

Nhacircn đacircy taacutec giả cũng xin giới thiệu đến bạn đọc

chức năng truy cập email qua HTTPS của Gmail

giải phaacutep bảo mật toagraven diện duy nhất hiện nay từ

tất cả caacutec nhagrave cung cấp dịch vụ webmail Để đảm

bảo nội dung email magrave bạn nhận được hoặc gửi đi

khocircng bị nghe leacuten vagrave giaacutem saacutet bởi becircn thứ ba hatildey

bắt đầu truy cập Gmail tại địa chỉ https

gmailcom hoặc httpsmailgooglecom Hiện nay

tất cả caacutec tagravei khoản Gmail đều được pheacutep truy cập

qua HTTPS Gmail HTTPS bảo mật toagraven bộ phiecircn

lagravem việc của người dugraveng từ luacutec đăng nhập tecircn vagrave

mật khẩu cho đến khi bắt đầu gửi nhận soạn thảo

vagrave thao taacutec trong hộp thư Gmail chứ khocircng chỉ coacute

thocircng tin đăng nhập như Yahoo MSN Hotmail

Microsoft Live

Đối với caacutec tổ chức hội nhoacutem coacute website trecircn

Internet vagrave cung cấp thocircng tin theo dạng tương taacutec

(như gửi nhận yacute kiến) necircn trang bị cho trang web

của migravenh một SSL certification để người dugraveng coacute

thể truy xuất website vagrave những trang cần cung cấp

thocircng tin về maacutey chủ bằng giao thức HTTPS Điều

nagravey giuacutep đảm bảo an toagraven cho tất cả caacutec thagravenh

viecircn đối tượng coacute quan tacircm đến hoạt động của caacutec

tổ chức hội nhoacutem

Redhunter

TIEcircU ĐIỂM Số 24- Thaacuteng 62009

Trang 24

Đuacuteng 1 giờ đecircm bagravei viết hoagraven

thagravenh TBT vội vatilde gọi cho phograveng

chế bản bảo nhận bagravei rồi in ngay

cho kịp giao baacuteo luacutec 3g Đecircm nay

hầu như phograveng chế bản đều thức

Bản bocircng của caacutec tin bagravei khaacutec đatilde

được duyệt xong trước 22g chỉ

cograven chờ bagravei tường thuật noacuteng hổi

nagravey Caacutec nhacircn viecircn phograveng Morase

đatilde về hết necircn tối nay TBT kiecircm

luocircn phần sửa lỗi morase

Saacuteng hocircm sau bagravei tường thuật

noacuteng hổi của chagraveng phoacuteng viecircn

với tựa đề Cựu biacute thƣ tỉnh Bigravenh

Dƣơng bagraven chuyện chạy tội

trong vụ PCI lagravem cho baacuteo baacuten

chạy như tocircm tươi Caacutec baacuteo điện

tử khaacutec gọi điện tới tấp xin đăng

nguyecircn văn Trong caacutec quaacuten cafeacute

người dacircn đọc bigravenh phẩmhellip Dư

luận hết sức bức xuacutec Ngay saacuteng

hocircm đoacute togravea soạn đatilde nhận được

trecircn 1000 yacute kiến phản hồi gay

gắt nhất lagrave yacute kiến đogravei truy tố Cựu

biacute thư tỉnh Bigravenh Dương

Maacutey điện thoại của chagraveng phoacuteng

viecircn cũng reo liecircn hồi Chủ yếu lagrave

bạn begrave quen biết gọi điện hỏi

thăm sự vụ Một vagravei giaacuteo sư tiến

sĩ cũng gọi điện chuacutec mừng vagrave

noacutei cố gắng lecircn nheacute

10 giờ TBT gọi điện cho chagraveng

phoacuteng viecircn noacutei rằng về togravea soạn

coacute việc gấp Chagraveng thoaacuteng phuacutet

acircu lo nhưng liền chạy vội về Đại

diện Bộ Cocircng An đatilde coacute mặt ngay

tại phograveng TBT Một cuộc trao đổi

lại diễn ra

- Yecircu cầu phoacuteng viecircn cho biết bagravei

nagravey phoacuteng viecircn thực hiện ra sao

coacute ai giuacutep sức khocircng

- Theo luật bảo vệ nguồn tin tocirci

coacute quyền khocircng trả lời cacircu hỏi

nagravey

- Chuacuteng tocirci chỉ muốn xaacutec minh

tiacutenh xaacutec thực của bagravei baacuteo

- Tocirci coacute thể cung cấp chứng cứ

đoacute lagrave đoạn video vagrave phần ghi acircm

tuyệt đối khocircng thể để lộ danh

tiacutenh nguồn tin

- Nhưng chuacuteng tocirci cần biết để tiện

việc điều tra

- Chứng cứ của tocirci lagrave trung thực

coacute giaacute trị Trecircn

đoạn video coacute cả

ngagravey giờ năm

thaacuteng caacutec anh coacute

thể giaacutem định Tocirci

gaacutenh traacutech nhiệm

vigrave tiacutenh trung thực

của chứng cứ Cograven

nguồn tin tocirci xin

lỗi khocircng thể

cung cấp

Vị TBT luacutec nagravey lecircn

tiếng

- Chuacuteng tocirci yecircu

cầu caacutec anh tuacircn

thủ phaacutep luật

Quốc hội đatilde thocircng

qua Luật baacuteo chiacute

cả hai năm nay

tại sao bacircy giờ

caacutec anh cograven đogravei

hagravenh xử với

phoacuteng viecircn như

những năm trước

Caacutec anh bỏ ngay

caacutech hagravenh xử thời

Cộng Sản đi

Đại diện Bộ Cocircng

An noacutei

- Chuacuteng tocirci lagravem

theo lệnh của cấp

trecircn

- Cấp trecircn cũng phải tuacircn thủ

phaacutep luật mong caacutec anh tocircn

trọng phoacuteng viecircn

Thấy khocircng thể lay chuyển được

chagraveng phoacuteng viecircn vagrave TBT đoagraven

đại diện Bộ Cocircng An chagraveo ra về

nhưng khocircng quecircn neacutem lại một

lời đe dọa caacutec anh cứ chờ xem

Chagraveng phoacuteng viecircn vagrave TBT nhigraven

nhau cười

Ngay tối hocircm đoacute Thủ tướng chiacutenh

phủ Nguyễn Tạ Dung lecircn truyền

higravenh xin lỗi nhacircn dacircn đồng thời

hứa sẽ lagravem rotilde vụ việc nagravey Bất cứ

caacute nhacircn nagraveo liecircn quan cũng phải

chịu traacutech nhiệm cụ thể trước

nhacircn dacircn với higravenh thức cao nhất

lagrave đề nghị Quốc hội batildei nhiệm

mở đường cho cơ quan điều tra

vagraveo cuộc Động thaacutei của Cựu Biacute

thư tỉnh Bigravenh Dương theo thủ

tướng lagrave một hagravenh động ldquokhocircng

thể chấp nhận đượcrdquo phương hại

đến uy tiacuten của Chiacutenh phủ của Đất

nước

Bỗng TV magrave chagraveng phoacuteng viecircn

đang xem nổ bụp magraven higravenh tối

đen chuocircng điện thoại lại reohellip

Chagraveng phoacuteng viecircn sực tỉnh cơn

mecirc trecircn traacuten lấm tấm mồ hocirci

hột Chagraveng phigrave cười Chắc tại tối

qua uống nhiều quaacute necircn mới mơ

như thế Nhớ lại trong luacutec nhậu

biacute thư của một Tổng cocircng ty trực

thuộc Bộ Giao thocircng vận Tải cograven

noacutei đugravea Caacutenh nhagrave baacuteo caacutec anh

tớ chỉ dugraveng một từ để gọi tecircn

LOA

Đồng Thuận

tecircn caacutec nhacircn vật cũng lagrave hư cấu

Biacute thư của một Tổng cocircng ty trực thuộc Bộ

Giao thocircng vận Tải noacutei đugravea Caacutenh nhagrave baacuteo

caacutec anh tớ chỉ dugraveng một từ để gọi tecircn

LOA (Photo Milan Rubio flickrcom)

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 25

An ninh mạng trong việc trao đổi thocircng tin trực tuyến

Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Nhƣ tất cả caacutec bạn đatilde biết LS Lecirc Cocircng Định bị bắt giữ từ những bằng chứng đƣợc cho lagrave chống

phaacute nhagrave nƣớc cung cấp bởi Trung Tacircm Truyến Số liệu khu vực 2 Lagravem thế nagraveo magrave họ coacute thể

biết đƣợc những thocircng tin riecircng tƣ về email xuất xứ bagravei viết lagrave của LS Định trong khi khocircng coacute

quyền truy cập vagraveo hộp thƣ của LS Lagravem thế nagraveo nhagrave cầm quyền coacute thể nghe leacuten vagrave xem xeacutet

nội dung cũng nhƣ thoacutei quen truy cập Internet

Hạn chế của giao thức HTTP giuacutep chiacutenh quyền

xem đƣợc nội dung email

Rất đơn giản đoacute lagrave do thocircng tin được truyền đi vagrave

tải xuống từ Internet sử dụng mặc định giao thức

HTTP khocircng coacute matilde hoacutea Thocircng tin được truyền

bằng HTTP dễ dagraveng bị can thiệp để xem xeacutet coacute khi

sửa đổi do đặc tiacutenh của hệ thống Internet lagrave caacutec

đầu nối thocircng tin tự tin tưởng vagrave xaacutec thực lẫn nhau

một caacutech sơ sagravei Hatildey thử tưởng tượng nhagrave cầm

quyền cho người theo dotildei tất cả những thocircng tin

đến vagrave đi từ thuecirc bao Internet của LS Định từ đoacute

họ xaacutec định được nội dung email thocircng tin caacutec

website gheacute thăm caacutec bagravei viết trecircn mạng magrave LS coacute

tham gia hoặc truy cập vagraveo Thuật ngữ cocircng nghệ

gọi kiểu nghe leacuten thocircng tin (wire tap) lagrave packet

sniffing

Từ hạn chế của HTTP về mặt matilde hoacutea vagrave đảm bảo

tiacutenh toagraven vẹn chiacutenh xaacutec của dữ liệu truyền đi giao

thức HTTPS ra đời với sự kết hợp giữa HTTP vagrave SSL

(Security Socket Layer) Khi một người truy cập

vagraveo một website thocircng qua giao thức HTTPS maacutey

chủ chứa website sẽ cung cấp cho trigravenh duyệt của

người dugraveng một Privte Key nhằm matilde hoacutea thocircng tin

chuyển lecircn maacutey chủ vagrave một Public Key nhằm giải

matilde thocircng tin lấy về từ maacutey chủ Luồng thocircng tin

hai chiều giữa maacutey chủ vagrave trigravenh duyệt được bảo

mật vagrave matilde hoacutea Người ngoagravei ngay cả khi dugraveng

packet sniffing cũng khocircng thể giải matilde được dữ liệu

nếu khocircng coacute được Private Key Đacircy lagrave lyacute do tại sao

caacutec dịch vụ trecircn Internet khi yecircu cầu người dugraveng

xaacutec thực danh tiacutenh bằng tecircn vagrave mật khẩu đều sử

dụng giao thức HTTPS Ngoagravei ra cograven coacute caacutec website

thương mại điện tử website chiacutenh phủ nhằm đảm

bảo thocircng tin riecircng tư của người dugraveng được truyền

tải đi một caacutech an toagraven

Theo như những thocircng tin trecircn mỗi người dugraveng cần

phải xem xeacutet lại thoacutei quen sử dụng email viết bagravei

trecircn Internet của chiacutenh migravenh nhằm đảm bảo an

toagraven cho bản thacircn cho caacutec tổ chức migravenh tham gia

vagrave ngăn ngừa nhagrave cầm quyền coacute những hagravenh động

đen tối traacutei phaacutep luật Nhớ lại USA chiacutenh quyền cựu

tổng thống Bush đatilde từng chịu nhiều chỉ triacutech vagrave

phải chấm dứt cocircng khai chương trigravenh nghe leacuten

thocircng tin vigrave đấy lagrave phạm phaacutep vagrave chưa được Quốc

hội thocircng qua cho dugrave coacute sự hợp taacutec từ caacutec nhagrave cung

cấp dịch vụ truyền thocircng Ở VN khocircng coacute cơ chế

tam quyền phacircn lập thigrave ai sẽ bảo vệ được bạn ngoại

trừ sự cẩn trọng của bản thacircn bạn

Truy cập email qua HTTPS của Gmail giải

phaacutep bảo mật duy nhất hiện nay

Nhacircn đacircy taacutec giả cũng xin giới thiệu đến bạn đọc

chức năng truy cập email qua HTTPS của Gmail

giải phaacutep bảo mật toagraven diện duy nhất hiện nay từ

tất cả caacutec nhagrave cung cấp dịch vụ webmail Để đảm

bảo nội dung email magrave bạn nhận được hoặc gửi đi

khocircng bị nghe leacuten vagrave giaacutem saacutet bởi becircn thứ ba hatildey

bắt đầu truy cập Gmail tại địa chỉ https

gmailcom hoặc httpsmailgooglecom Hiện nay

tất cả caacutec tagravei khoản Gmail đều được pheacutep truy cập

qua HTTPS Gmail HTTPS bảo mật toagraven bộ phiecircn

lagravem việc của người dugraveng từ luacutec đăng nhập tecircn vagrave

mật khẩu cho đến khi bắt đầu gửi nhận soạn thảo

vagrave thao taacutec trong hộp thư Gmail chứ khocircng chỉ coacute

thocircng tin đăng nhập như Yahoo MSN Hotmail

Microsoft Live

Đối với caacutec tổ chức hội nhoacutem coacute website trecircn

Internet vagrave cung cấp thocircng tin theo dạng tương taacutec

(như gửi nhận yacute kiến) necircn trang bị cho trang web

của migravenh một SSL certification để người dugraveng coacute

thể truy xuất website vagrave những trang cần cung cấp

thocircng tin về maacutey chủ bằng giao thức HTTPS Điều

nagravey giuacutep đảm bảo an toagraven cho tất cả caacutec thagravenh

viecircn đối tượng coacute quan tacircm đến hoạt động của caacutec

tổ chức hội nhoacutem

Redhunter

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 25

An ninh mạng trong việc trao đổi thocircng tin trực tuyến

Kinh nghiệm qua vụ việc bắt giữ luật sư Lecirc Cocircng Định

Nhƣ tất cả caacutec bạn đatilde biết LS Lecirc Cocircng Định bị bắt giữ từ những bằng chứng đƣợc cho lagrave chống

phaacute nhagrave nƣớc cung cấp bởi Trung Tacircm Truyến Số liệu khu vực 2 Lagravem thế nagraveo magrave họ coacute thể

biết đƣợc những thocircng tin riecircng tƣ về email xuất xứ bagravei viết lagrave của LS Định trong khi khocircng coacute

quyền truy cập vagraveo hộp thƣ của LS Lagravem thế nagraveo nhagrave cầm quyền coacute thể nghe leacuten vagrave xem xeacutet

nội dung cũng nhƣ thoacutei quen truy cập Internet

Hạn chế của giao thức HTTP giuacutep chiacutenh quyền

xem đƣợc nội dung email

Rất đơn giản đoacute lagrave do thocircng tin được truyền đi vagrave

tải xuống từ Internet sử dụng mặc định giao thức

HTTP khocircng coacute matilde hoacutea Thocircng tin được truyền

bằng HTTP dễ dagraveng bị can thiệp để xem xeacutet coacute khi

sửa đổi do đặc tiacutenh của hệ thống Internet lagrave caacutec

đầu nối thocircng tin tự tin tưởng vagrave xaacutec thực lẫn nhau

một caacutech sơ sagravei Hatildey thử tưởng tượng nhagrave cầm

quyền cho người theo dotildei tất cả những thocircng tin

đến vagrave đi từ thuecirc bao Internet của LS Định từ đoacute

họ xaacutec định được nội dung email thocircng tin caacutec

website gheacute thăm caacutec bagravei viết trecircn mạng magrave LS coacute

tham gia hoặc truy cập vagraveo Thuật ngữ cocircng nghệ

gọi kiểu nghe leacuten thocircng tin (wire tap) lagrave packet

sniffing

Từ hạn chế của HTTP về mặt matilde hoacutea vagrave đảm bảo

tiacutenh toagraven vẹn chiacutenh xaacutec của dữ liệu truyền đi giao

thức HTTPS ra đời với sự kết hợp giữa HTTP vagrave SSL

(Security Socket Layer) Khi một người truy cập

vagraveo một website thocircng qua giao thức HTTPS maacutey

chủ chứa website sẽ cung cấp cho trigravenh duyệt của

người dugraveng một Privte Key nhằm matilde hoacutea thocircng tin

chuyển lecircn maacutey chủ vagrave một Public Key nhằm giải

matilde thocircng tin lấy về từ maacutey chủ Luồng thocircng tin

hai chiều giữa maacutey chủ vagrave trigravenh duyệt được bảo

mật vagrave matilde hoacutea Người ngoagravei ngay cả khi dugraveng

packet sniffing cũng khocircng thể giải matilde được dữ liệu

nếu khocircng coacute được Private Key Đacircy lagrave lyacute do tại sao

caacutec dịch vụ trecircn Internet khi yecircu cầu người dugraveng

xaacutec thực danh tiacutenh bằng tecircn vagrave mật khẩu đều sử

dụng giao thức HTTPS Ngoagravei ra cograven coacute caacutec website

thương mại điện tử website chiacutenh phủ nhằm đảm

bảo thocircng tin riecircng tư của người dugraveng được truyền

tải đi một caacutech an toagraven

Theo như những thocircng tin trecircn mỗi người dugraveng cần

phải xem xeacutet lại thoacutei quen sử dụng email viết bagravei

trecircn Internet của chiacutenh migravenh nhằm đảm bảo an

toagraven cho bản thacircn cho caacutec tổ chức migravenh tham gia

vagrave ngăn ngừa nhagrave cầm quyền coacute những hagravenh động

đen tối traacutei phaacutep luật Nhớ lại USA chiacutenh quyền cựu

tổng thống Bush đatilde từng chịu nhiều chỉ triacutech vagrave

phải chấm dứt cocircng khai chương trigravenh nghe leacuten

thocircng tin vigrave đấy lagrave phạm phaacutep vagrave chưa được Quốc

hội thocircng qua cho dugrave coacute sự hợp taacutec từ caacutec nhagrave cung

cấp dịch vụ truyền thocircng Ở VN khocircng coacute cơ chế

tam quyền phacircn lập thigrave ai sẽ bảo vệ được bạn ngoại

trừ sự cẩn trọng của bản thacircn bạn

Truy cập email qua HTTPS của Gmail giải

phaacutep bảo mật duy nhất hiện nay

Nhacircn đacircy taacutec giả cũng xin giới thiệu đến bạn đọc

chức năng truy cập email qua HTTPS của Gmail

giải phaacutep bảo mật toagraven diện duy nhất hiện nay từ

tất cả caacutec nhagrave cung cấp dịch vụ webmail Để đảm

bảo nội dung email magrave bạn nhận được hoặc gửi đi

khocircng bị nghe leacuten vagrave giaacutem saacutet bởi becircn thứ ba hatildey

bắt đầu truy cập Gmail tại địa chỉ https

gmailcom hoặc httpsmailgooglecom Hiện nay

tất cả caacutec tagravei khoản Gmail đều được pheacutep truy cập

qua HTTPS Gmail HTTPS bảo mật toagraven bộ phiecircn

lagravem việc của người dugraveng từ luacutec đăng nhập tecircn vagrave

mật khẩu cho đến khi bắt đầu gửi nhận soạn thảo

vagrave thao taacutec trong hộp thư Gmail chứ khocircng chỉ coacute

thocircng tin đăng nhập như Yahoo MSN Hotmail

Microsoft Live

Đối với caacutec tổ chức hội nhoacutem coacute website trecircn

Internet vagrave cung cấp thocircng tin theo dạng tương taacutec

(như gửi nhận yacute kiến) necircn trang bị cho trang web

của migravenh một SSL certification để người dugraveng coacute

thể truy xuất website vagrave những trang cần cung cấp

thocircng tin về maacutey chủ bằng giao thức HTTPS Điều

nagravey giuacutep đảm bảo an toagraven cho tất cả caacutec thagravenh

viecircn đối tượng coacute quan tacircm đến hoạt động của caacutec

tổ chức hội nhoacutem

Redhunter

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 26

Google Chrome Trigravenh duyệt Web của Google

Ra mắt phiecircn bản Becircta vagraveo thaacuteng 92008 Chrome đatilde chiếm ngay 1 thị

phần hứa hẹn lagrave địch thủ đaacuteng lo ngại của Microft cũng như Mozilla vagrave caacutec

trigravenh duyệt khaacutec

Caacutec mục tiecircu chiacutenh trong thiết kế của Google Chrome lagrave cải thiện về bảo

mật tốc độ vagrave tiacutenh ổn định so với caacutec trigravenh duyệt đatilde coacute Becircn cạnh cũng coacute

sự thay đổi lớn về giao diện người dugraveng Chrome được biecircn dịch lại từ 26

thư viện matilde nguồn khaacutec nhau lấy từ Google vagrave caacutec becircn thứ ba

như Netscape

Trung thagravenh với caacutech trigravenh bagravey ngắn gọn đơn giản dễ sử dụng chắc chắn

lagrave bạn sẽ thiacutech thuacute từ bỏ caacutec higravenh thức trigravenh duyệt khaacutec để đến với Chrome

Giao diện sử dụng chiacutenh gồm một caacutec nuacutet Back (quay lại trang

trước) Forward (chuyển tiếp) refresh(nạp lại) Bookmark (quản lyacute caacutec địa chỉ yecircu thiacutech) Go option (tugravey

chọn) vagrave nuacutet cancel option (hủy bỏ tugravey chọn) Nuacutet tugravey chọn tương tự như Safari trong khi vị triacute của nuacutet cấu

Do You laquo Guacute Gồn raquo Vocirc cugraveng choaacuteng trước đống đồ chơi của anh phoacuteng viecircn hatildeng thocircng tấn nọ (Xem Reporter High Tech PT số

23) hai anh em chuacuteng tocirci Cẩm Thugravey vagrave Kế Vũ coacute nhatilde yacute xin chị TBT cấp cho một moacuten để taacutec nghiệp đồ laquo xigrave

con hen raquo cũng được Cacircu trả lời của chị Tổng rất ưhellip phacircn trần Migravenh lagravem baacuteo phaacutet miễn phiacute kinh phiacute đacircu

magrave mua đồ taacutec nghiệp chừng nagraveo chuyển sang kinh doanh tụi em muốn moacuten gigrave chị cấp cho moacuten đoacute

Chưa hết nguocirci ngoai với cacircu trả lời laquo trớt quớt raquo của chị Tổng niềm hy vọng Phiacutea Trước được ra baacuteo tư nhacircn

trong nay mai bị tiecircu taacuten khi nhận được thocircng baacuteo từ Quốc Hội lagrave laquo Khocircng lecircn chương trigravenh xeacutet duyệt luật baacuteo

chiacute trong năm 2010 cho kỳ họp Quốc Hội khoacutea XII raquo coacute nghĩa lagrave xuất bản baacuteo chiacute tư nhacircn chưa thể lagrave hiện

thực trong vograveng iacutet nhất lagrave 2 năm nữa

Tuy khocircng coacute những moacuten đồ chơi Hight Tech đắt tiền kia nhưng dẫu sao Cẩm Thugravey vagrave Kế Vũ cũng tự an ủi với

những softs của migravenh vagrave tự hagraveo cho rằng chưa chắc gigrave mấy anh phoacuteng viecircn ngoại quốc biết sử dụng thagravenh

thạo

Cẩm Thugravey

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 27

higravenh thigrave tương tự trong Internet Explorer 7 vagrave 8 Nuacutet nhấn minimize maximize vagrave close được thiết kế theo

phong caacutech của Windows Vista

Thay vigrave phải đaacutenh vagraveo ocirc tigravem kiếm của Google bạn đaacutenh thẳng cacircu chữ cần tigravem kiếm ngay tại thanh địa

chỉ Chrome đatilde vượt qua test Acid3 được dugraveng để kiểm tra tốc độ lướt net của caacutec trigravenh duyệt (Xem kết quả

httpacid3acidtestsorg)

Tiacutenh năng khaacute hay của Google Chrome lagrave phần bảo mật Khi bạn lướt web đến một trong nagraveo coacute caacutec

chương trigravenh giaacuten điệp dạng phising vagrave một cho malware Chrome sẽ baacuteo ngay cho bạn bằng caacutech hiện lecircn

magraven higravenh cảnh baacuteo magraveu đỏ rất ấn tượng

Chrome thay thế trang chủ (homepage) của trigravenh duyệt thagravenh một tab mới được hiển thị với tecircn New Tab

Page Noacute hiển thị caacutec higravenh thu nhỏ của chiacuten trang web bạn hay gheacute thăm nhất cugraveng caacutec trang bạn hay tigravem

kiếm caacutec bookmark gần đacircy vagrave caacutec tab vừa đoacuteng Tiacutenh năng nagravey xuất hiện lần đầu tiecircn trong trigravenh duyệt

Opera

Cẩm Thugravey mới chuyển sang Chrome iacutet ngagravey gần đacircy thocirci trước đoacute lagrave Fire Fox magrave bacircy giờ khocircng rời bỏ

chagraveng nagravey được Cograven bạn thigrave sao Thử xem laquo Letrsquos Guacute gocircn Chrome now raquo

GMAILCOM

Bước vagraveo thế giới chuyecircn nghiệp nếu bạn khocircng xagravei Gmail

thigrave quả lagrave thiệt thogravei lớn

Thật vậy với Email của anh chagraveng khổng lồ Google bạn sẽ

hagravei lograveng với caacutech trigravenh bagravey rất tiện lợi khi sử dụng Khi bạn

viết cho nhiều người mời dự sinh nhật chẳng hạn khi nhận

trả lời tất cả caacutec thư đoacute đều gộp lại chung trong cugraveng chủ

đề nagravey Chỉ cần 1 caacutei click bạn coacute thể theo dotildei vagrave biết được

ai đatilde trả lời ai chưa Khocircng cần phải chạy con chuột đi hết

hộp thư từ trecircn xuống dưới để tigravem Tiện quaacute chứ

Mỗi tagravei khoản Gmail khocircng hoạt động trong 6 thaacuteng sẽ bị gắn nhatilden ngủ đocircng vagrave 3 thaacuteng sau (như vậy

tổng cộng 9 thaacuteng) sẽ bị Gmail đoacuteng tagravei khoản Tất cả caacutec thư sẽ bị xoacutea vagrave tagravei khoản sẽ được taacutei chế

nghĩa lagrave tecircn tagravei khoản coacute thể đăng kyacute lại sau đoacute Những dịch vụ webmail khaacutec như Yahoo Mail vagrave Windows

Live Hotmail coacute thời gian khaacutec nhau thường lagrave ngắn hơn để đaacutenh dấu một tagravei khoản lagrave khocircng hoạt động

Yahoo Mail đoacuteng tagravei khoản ngủ đocircng sau bốn thaacuteng vagrave Windows Live Hotmail đoacuteng tagravei khoản miễn phiacute sau

hai thaacuteng (trước đacircy lagrave một)

Ngoagravei ra tiacutenh năng chat của Gmail cũng lagravem người dugraveng thiacutech thuacute với cửa sổ nhỏ nằm gọn kiacuten đaacuteo phiacutea goacutec

phải bạn coacute thể vừa lagravem việc vừa chit chat với cocirc nhacircn viecircn mới vagraveo lagravem magrave khocircng bị xếp để yacute laquo Hey Đi

ăn cơm chưa raquo

Ứng dụng mới nhất của Gmail được nhiều người thiacutech thuacute đoacute lagrave tiacutenh năng laquo Sigrave Top raquo một bức thư magrave bạn

vừa gởi đi Tưởng tượng một tigravenh huống sau

laquo Chagraveo em mới vagraveo lagravem hả Trưa nay mời em đi ăn cơm chung với nhoacutem anh biết coacute một quaacuten

cơm văn phograveng ngon rẻ hợp vệ sinh

Menu Canh chua caacute bocircng lau caacute kho tộ tagraveu hủ dồn thịthellip

Hẹn chuacutet nữa nhen raquo

laquo Enter raquo Khi đatilde laquo sent it raquo đi rồi bạn mới taacute hỏa tam tinh khi thấy lagrave địa chỉ người nhận khocircng phải lagrave cocirc

nhacircn viecircn xinh đẹp kia magrave lại đề tecircn bagrave chị Trưởng Phograveng nhacircn sự sắp đến tuổi về hưu ở lầu trecircn Cả cocircng

ty sẽ bograve ra magrave cười cho về caacutei chuyện lạc địa chỉ nagravey

May mắn thay Gmail đatilde cho bạn chức năng chặn lại bức thư sau khi đatilde nhấn nuacutet ENTER Trong vograveng 5

giacircy sau khi gởi đi bạn coacute thể nhấn nuacutet Delete để chặn bức thư lộn địa chỉ kia Đối với ai 5 giacircy chẳng lagrave

bao nhưng lagrave người trong cuộc bạn mới thấy được noacute quyacute giaacute biết chừng nagraveo

BẠN COacute BIẾT Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 28

Picasa

Để coacute những higravenh ảnh đẹp minh họa bagravei baacuteo ngoagravei việc coacute một caacutei maacutey Pro Nikon D300

chẳng hạn (Xem Reporter High Tech PT số 23) cộng với kỹ thuật bấm maacutey đuacuteng thời

điểm chọn chủ đề phugrave hợp với bagraveihellip cần phải coacute phần mềm để laquo rigrave tuacutet sờ raquo chuacutet đỉnh

Giới chuyecircn nghiệp thigrave xagravei Photoshop người xagravei free ware thigrave lấy Gimp Tuy nhiecircn những

đồ chơi nagravey phải học caacutech sử dụng tương đối phức tạp nếu khocircng được chỉ dẫn

Với Picase việc xử lyacute higravenh ảnh dễ hơn nhiều với những chức năng tăng saacuteng giảm tối cắt

xeacuten thecircm chữ lagravem higravenh mờ nghệ thuật higravenh trắng đenhellip người dugraveng Picase sẽ coacute cơ hội vận dụng khả

năng saacuteng taacutec nghệ thuật của migravenh đến tối đa Phần lớn caacutec ảnh của Phiacutea Trước đều được laquo rigrave tuacutet sờ raquo bằng

dụng cụ nagravey

Chưa kể bạn sẽ lagravem mọi người thaacuten phục khi tạo clip video bằng caacutec higravenh ảnh gheacutep lại vagravei caacutei click cộng

thecircm bản nhạc thời thượng Picase sẽ tiacutenh toaacuten hết thời gian chạy ảnh bằng với bagravei nhạc lồng theo

Dịch thuật

Viết bagravei thu nhập tin tức nghiecircn cứu tra khảo tagravei liệuhellip thế nagraveo cũng phải sử dụng từ điển cograven gigrave tiện iacutech

bằng Google Translate

Với 42 tiếng đại diện cho những ngocircn ngữ được trao đổi nhiều nhất trecircn thới giới với số cặp ngocircn ngữ dịch

qua lại lecircn đến 861(42412) Google Dịch Thuật xứng đaacuteng lagrave người bạn đường cần thiết của người lagravem

văn phograveng trường học caacute nhacircn

Google Dịch thuật sử dụng phần mềm của riecircng họ Chương trigravenh nagravey khocircng đi quaacute sacircu vagraveo caacutec quy luật

phức tạp về ngữ phaacutep magrave sử dụng phương phaacutep được họ gọi lagrave thống kecirc kiến thức coacute nghĩa lagrave chương trigravenh

sẽ được nạp vagraveo hagraveng tỉ văn bản đatilde được dịch sẵn của con người sau đoacute thực hiện caacutec thao taacutec phacircn tiacutech

nhằm tigravem ra sự tương đồng với caacutec yecircu cầu của người dugraveng rồi trả về kết quả Chất lượng dịch được tăng

lecircn theo thời gian khi magrave caacutec văn bản ngagravey cagraveng được nạp vagraveo nhiều hơn với cấu truacutec vagrave ngữ cảnh ngagravey

cagraveng đa dạng

Google Earth

Kỳ diệu nhất thiacutech thuacute nhất đoacute lagrave nhận xeacutet của hầu hết tất cả mọi người

khi đến với Google Earth

Lagrave một phần mềm được mua lại từ cocircng ty Keyhole inc năm 2004 Google

Earth đưa người sử dụng lecircn đến chiacuten từng macircy đi thăm khắp mọi nơi cả

thế giới dưới dạng 3 chiều như thu nhỏ dưới bagraven tay điều khiển của bạn

Đang ngồi tại Internet Coffe Hagrave Nội chỉ tốn vagravei nghigraven thocirci Google Earth

sẽ chở bạn đi thăm tượng Nữ Thần Tự Do tại NewYork thaacutep Eiffel becircn

Paris Cograven gigrave bằng giữa một khocircng khiacute oi bức của thaacuteng hegrave dạo chơi

ngắm những tảng băng Iceberg trocirci lềnh bềnh trecircn vugraveng Bắc Cực

Từ Version 4 bạn coacute thể thực hiện tham quan bằng maacutey bay với ba nuacutet Ctl+Alt+A bạn sẽ coacute cảm giaacutec lượn

trecircn caacutec thagravenh phố Version mới nhất 5 coacute chức năng thacircu lại cuộc dạo chơi của bạn vagrave chuyển cho bạn begrave

gia đigravenh Tưởng tượng đi muốn giới thiệu trường đại học thagravenh phố migravenh đang ở cho Bố Mẹ migravenh cograven gigrave

bằng thacircu một đoạn bằng chiacutenh giọng giới thiệu của migravenh vagrave gởi cho ocircng bagrave xem họ chắc chắn được an ủi

nhiều về đứa con đi học xa nhagrave

Tuy nhiecircn đối với một số nước việc chụp higravenh của Google Earth trecircn toagraven latildenh thổ của migravenh liecircn quan đến

xacircm phạm biacute mật quacircn sự đời sống riecircng tư (thỉnh thoảng cộng đồng mạng chia sẻ những tấm higravenh thuacute vị

chụp từ vệ tinh sử dụng cho Google Earth) một số băng đảng tội phạm đatilde dugraveng cocircng cụ nagravey để tấn cocircng

caacutec gia đigravenh khaacute giả tại Moscouhellip

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 29

Phần tin trong nước với những điểm noacuteng sau đacircy

Bắt ―khẩn cấp luật sƣ Lecirc Cocircng

Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức

theo điều 88 BLHS

Ngagravey 136 Luật Sư Lecirc Cocircng Định đatilde bị Cơ Quan Điều Tra của CAVN bắt khẩn cấp tại văn phograveng riecircng tại văn phograveng luật sư của anh ta ở 11A đường Phan Kế Biacutenh phường Đa Kao quận 1 TP Hồ Chiacute Minh Trong

cuộc họp baacuteo cugraveng ngagravey CQĐT caacuteo buộc luật sư vi phạm điều 88 BLHS ldquocoacute hagravenh vi cấu kết với caacutec thế lực

thugrave địchrdquo vagrave ldquomưu đồ lật đổ chiacutenh quyềnrdquo Trước đoacute Tổng giaacutem đốc OCI ocircng Trần Huỳnh Duy Thức bị

bắt vagraveo ngagravey 24 thaacuteng Năm với tội danh ban đầu theo giải thiacutech của Sở thocircng tin truyền thocircng tpHCM lagrave trộm cắp cước điện thoại nhưng sau đoacute bị caacuteo buộc cugraveng một tội như luật sư Lecirc Cocircng Định

Sự kiện trở thagravenh tacircm điểm của baacuteo

chiacute cả trong nước hải ngoại vagrave đatilde trở thagravenh tin chiacutenh của hệ thống

truyền thocircng quốc tế khi đề cập đến Việt Nam như BBC VOA AFP FRA

Ngay khi tin được truyền đi một bản kiacute tecircn yecircu cầu chiacutenh quyền trả tự do ngay lập tức vagrave vocirc điều kiện cho luật sư được tạo ra trecircn http

wwwthepetitionsitecompetition294288684

Ngagravey 156 Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ phaacutet hagravenh một thocircng caacuteo trong đoacute ldquoyecircu cacircu Chiacutenh phủ Việt Nam thả ocircng Định ngay lập tưc vagrave vocirc điều kiện cung như trả tự do cho tất cả

caacutec tu nhacircn đang bị giam cacircm vigrave bagravey to chiacutenh kiến của migravenh một caacutech hogravea bigravenhrdquo Ngay saacuteng hocircm sau Togravea đại sứ Hoa Kỳ tại Hagrave Nội cocircng bố một

văn bản kecircu gọi Hagrave Nội trả tự do cho LS Lecirc Cocircng Định

Cugraveng ngagravey 156 Janice Beanland đại diện Amnesty international tại vugraveng Đocircng Nam Aacute cho hay tổ chức nagravey ldquohết sức lo ngại chordquo luật sư Định ldquo khocircng nghĩ rằng những người phản đối một caacutech hogravea bigravenh lại coacute thể bị buộc tội lật đổ chiacutenh phủrdquo

Tổ chức Phoacuteng viecircn khocircng biecircn giới (RSF) vagrave Tổ chức theo dotildei nhacircn

quyền Human Rights Watch cũng ra tuyecircn bố yecircu cầu thả ngay LS Lecirc

Cocircng Định vagrave cho rằng việc bắt giữ ocircng sẽ gacircy thiệt hại cho hệ thống phaacutep lyacute Việt

Nam

Hội luật gia Chacircu Aacute-Thaacutei Bigravenh Dương magrave luật sư Định lagrave thagravenh viecircn cũng như Tổ chức Hagrave Lan Luật sư vigrave Luật sư cũng lecircn tiếng yecircu cầu

chiacutenh quyền bảo đảm ldquoan ninh caacute nhacircn của luật sư nhacircn quyền Lecirc Cocircng Định người đang bị đe dọa vagrave giam giữ một caacutech tugravey tiện trong thời gian gần đacircyrdquo

Chiều ngagravey 1806 khi dư

luận chưa hết sốc với nhiều nghi vấn xung quanh lệnh bắt khẩn cấp cugraveng caacuteo buộc kegravem theo thigrave cocircng an Việt

Nam tổ chức họp baacuteo nhằm cocircng bố việc ocircng Lecirc Cocircng Định thừa nhận hagravenh vi phạm tội vagrave ldquoxin khoan hồngrdquo Theo đoacute truyền thocircng trong

nước nhanh choacuteng loan tin với cả higravenh ảnh caacutec trang viết tay được cho lagrave của ocircng Định tự khai baacuteo cugraveng

một số đoạn băng higravenh quay cảnh ocircng Định đọc nội dung bản tường trigravenh

Cugraveng ngagravey 186 đại diện Tổng cục An ninh (TCAN) ndash BCA VN đatilde gặp Phoacute đại sứ Mỹ Virginia Palmer để

trao đổi một số nội dung liecircn quan đến việc phiacutea VN bắt giữ ocircng Lecirc

Cocircng Định theo điều 88 BLHS vagrave khẳng định rằng việc cocircng an VN bắt xử lyacute ocircng Lecirc Cocircng Định lagrave do những hoạt động vi phạm phaacutep luật chứ khocircng phải do đatilde tham gia bagraveo

chữa cho một số bị caacuteo như thocircng tin từ phiacutea Mỹ vagrave một số tổ chức khaacutec ở nước ngoagravei

ĐIỂM TIN VIỆT NAM

Luật sƣ Lecirc Cong Định

Trần Huỳnh Duy Thức

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 29

Phần tin trong nước với những điểm noacuteng sau đacircy

Bắt ―khẩn cấp luật sƣ Lecirc Cocircng

Định vagrave Trần Huỳnh Duy Thức

theo điều 88 BLHS

Ngagravey 136 Luật Sư Lecirc Cocircng Định đatilde bị Cơ Quan Điều Tra của CAVN bắt khẩn cấp tại văn phograveng riecircng tại văn phograveng luật sư của anh ta ở 11A đường Phan Kế Biacutenh phường Đa Kao quận 1 TP Hồ Chiacute Minh Trong

cuộc họp baacuteo cugraveng ngagravey CQĐT caacuteo buộc luật sư vi phạm điều 88 BLHS ldquocoacute hagravenh vi cấu kết với caacutec thế lực

thugrave địchrdquo vagrave ldquomưu đồ lật đổ chiacutenh quyềnrdquo Trước đoacute Tổng giaacutem đốc OCI ocircng Trần Huỳnh Duy Thức bị

bắt vagraveo ngagravey 24 thaacuteng Năm với tội danh ban đầu theo giải thiacutech của Sở thocircng tin truyền thocircng tpHCM lagrave trộm cắp cước điện thoại nhưng sau đoacute bị caacuteo buộc cugraveng một tội như luật sư Lecirc Cocircng Định

Sự kiện trở thagravenh tacircm điểm của baacuteo

chiacute cả trong nước hải ngoại vagrave đatilde trở thagravenh tin chiacutenh của hệ thống

truyền thocircng quốc tế khi đề cập đến Việt Nam như BBC VOA AFP FRA

Ngay khi tin được truyền đi một bản kiacute tecircn yecircu cầu chiacutenh quyền trả tự do ngay lập tức vagrave vocirc điều kiện cho luật sư được tạo ra trecircn http

wwwthepetitionsitecompetition294288684

Ngagravey 156 Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ phaacutet hagravenh một thocircng caacuteo trong đoacute ldquoyecircu cacircu Chiacutenh phủ Việt Nam thả ocircng Định ngay lập tưc vagrave vocirc điều kiện cung như trả tự do cho tất cả

caacutec tu nhacircn đang bị giam cacircm vigrave bagravey to chiacutenh kiến của migravenh một caacutech hogravea bigravenhrdquo Ngay saacuteng hocircm sau Togravea đại sứ Hoa Kỳ tại Hagrave Nội cocircng bố một

văn bản kecircu gọi Hagrave Nội trả tự do cho LS Lecirc Cocircng Định

Cugraveng ngagravey 156 Janice Beanland đại diện Amnesty international tại vugraveng Đocircng Nam Aacute cho hay tổ chức nagravey ldquohết sức lo ngại chordquo luật sư Định ldquo khocircng nghĩ rằng những người phản đối một caacutech hogravea bigravenh lại coacute thể bị buộc tội lật đổ chiacutenh phủrdquo

Tổ chức Phoacuteng viecircn khocircng biecircn giới (RSF) vagrave Tổ chức theo dotildei nhacircn

quyền Human Rights Watch cũng ra tuyecircn bố yecircu cầu thả ngay LS Lecirc

Cocircng Định vagrave cho rằng việc bắt giữ ocircng sẽ gacircy thiệt hại cho hệ thống phaacutep lyacute Việt

Nam

Hội luật gia Chacircu Aacute-Thaacutei Bigravenh Dương magrave luật sư Định lagrave thagravenh viecircn cũng như Tổ chức Hagrave Lan Luật sư vigrave Luật sư cũng lecircn tiếng yecircu cầu

chiacutenh quyền bảo đảm ldquoan ninh caacute nhacircn của luật sư nhacircn quyền Lecirc Cocircng Định người đang bị đe dọa vagrave giam giữ một caacutech tugravey tiện trong thời gian gần đacircyrdquo

Chiều ngagravey 1806 khi dư

luận chưa hết sốc với nhiều nghi vấn xung quanh lệnh bắt khẩn cấp cugraveng caacuteo buộc kegravem theo thigrave cocircng an Việt

Nam tổ chức họp baacuteo nhằm cocircng bố việc ocircng Lecirc Cocircng Định thừa nhận hagravenh vi phạm tội vagrave ldquoxin khoan hồngrdquo Theo đoacute truyền thocircng trong

nước nhanh choacuteng loan tin với cả higravenh ảnh caacutec trang viết tay được cho lagrave của ocircng Định tự khai baacuteo cugraveng

một số đoạn băng higravenh quay cảnh ocircng Định đọc nội dung bản tường trigravenh

Cugraveng ngagravey 186 đại diện Tổng cục An ninh (TCAN) ndash BCA VN đatilde gặp Phoacute đại sứ Mỹ Virginia Palmer để

trao đổi một số nội dung liecircn quan đến việc phiacutea VN bắt giữ ocircng Lecirc

Cocircng Định theo điều 88 BLHS vagrave khẳng định rằng việc cocircng an VN bắt xử lyacute ocircng Lecirc Cocircng Định lagrave do những hoạt động vi phạm phaacutep luật chứ khocircng phải do đatilde tham gia bagraveo

chữa cho một số bị caacuteo như thocircng tin từ phiacutea Mỹ vagrave một số tổ chức khaacutec ở nước ngoagravei

ĐIỂM TIN VIỆT NAM

Luật sƣ Lecirc Cong Định

Trần Huỳnh Duy Thức

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 30

Caacutec tổ chức quốc tế bagravey tỏ quan ngại

về sự xaacutec thực của bản tường trigravenh vagrave điều kiện magrave trong đoacute luật sư Định khai baacuteo

Ngagravey 256 một sự kiện lần đầu tiecircn diễn ra ở Việt Nam bộ Ngoại giao Việt Nam chuyển đến caacutec phoacuteng viecircn ngoại quốc lagravem việc tại Việt Nam một thocircng caacuteo trigravenh bầy vụ việc bắt luật sư Lecirc Cocircng Định vagrave ldquomong muốnrdquo lagrave giới truyền thocircng quốc tế

ldquohiểu biết vagrave ủng hộrdquo việc bắt giữ

nagravey

Trước đoacute ngagravey 226 Đoagraven LS tp Hồ Chiacute Minh khai trừ luật sư Lecirc Cocircng Định trong danh saacutech luật sư thagravenh phố với lyacute do vi phạm điều 88 BLHS

Liecircn quan đến luật sư Định vagrave ocircng Duy Thức Bộ Cocircng an Việt Nam cũng loan baacuteo đatilde bắt thecircm ba người khaacutec theo Điều 88 BLHS magrave nhagrave chức traacutech caacuteo buộc lagrave coacute liecircn quan

Lecirc Thăng Long Trần Thị Thu vagrave Lecirc Thị Thu Thu Điều đặc biệt lagrave ocircng

Nguyễn Văn Hải (tức blogger Điếu Cagravey)- thacircn chủ của luật sư Lecirc Cocircng Định- đatilde bị kết tội trốn thuế năm 2008 nhưng ngay khi luật sư Lecirc Cocircng Định bị bắt thigrave baacuteo chiacute nhagrave nước lại noacutei trắng ra lagrave vigrave những hoạt động đấu tranh của ocircng Nguyễn Văn

Hải

Một luật sƣ kiện Thủ Tƣớng

Luật sư Cugrave Huy Hagrave Vũ (Hagrave Nội) ngagravey 116 vừa qua đatilde đệ đơn khởi kiện ocircng Nguyễn Tấn Dũng vigrave theo ocircng thủ tướng Việt Nam đatilde ra một quyết định traacutei phaacutep luật khi vẫn cho thực hiện caacutec dự aacuten khai thaacutec baux-

ite ở Tacircy Nguyecircn bất chấp những lời

phản đối của dư luận

Ngagravey 156 Togravea aacuten nhacircn dacircn thagravenh phố Hagrave Nội ra Thocircng baacuteo số 19TB-TA trả

lại đơn khởi kiện của ocircng Cugrave Huy Hagrave Vũ vigrave đơn khởi kiện khocircng coacute căn cứ phaacutep lyacute

Ngagravey 176 ocircng Cugrave Huy Hagrave Vũ coacute đơn khiếu nại gửi Chaacutenh aacuten Togravea aacuten nhacircn dacircn

thagravenh phố Hagrave Nội về Thocircng baacuteo trả lại đơn khởi kiện noacutei trecircn

Ngagravey 196 TAND TP Hagrave Nội coacute quyết định khocircng xem xeacutet giải quyết đơn khởi kiện của

ocircng Cugrave Huy Hagrave Vũ đối với Quyết định phecirc duyệt Quy hoạch phacircn vugraveng thăm dograve khai thaacutec chế biến sử dụng quặng bocirc xiacutet của Thủ tướng Chiacutenh phủ

Ngƣ dacircn Việt Nam bị tagraveu tuần tra Trung Quốc bắt

Ngagravey 216 lực lượng tuần tra Trung Quốc đatilde bắt ba tagraveu caacute gồm 37 ngư dacircn tỉnh Quảng Ngatildei Việt Nam khi họ đang hagravenh nghề đaacutenh caacute bigravenh thường tại khu vực vugraveng biển thuộc quần đảo Hoagraveng Sa của Việt Nam

Hiện tại hai tagraveu caacute cugraveng 12 lao động

của ngư dacircn huyện đảo Lyacute Sơn

(Quảng Ngatildei) đang bị phiacutea Trung Quốc tạm giữ tại đảo Phuacute Lacircm (thuộc quần đảo Hoagraveng Sa) bắt nộp tiền phạt lecircn tới 210000 nhacircn dacircn tệ tương đương 540 triệu đồng Việt

Nam

Ngagravey 226 Bộ Ngoại giao Việt Nam đatilde gửi cocircng hagravem cho Đại sứ quaacuten Trung Quốc tại Hagrave Nội yecircu cầu phiacutea Trung Quốc thả ngay caacutec ngư dacircn vagrave caacutec tagraveu caacute noacutei trecircn

Ngagravey 256 hai tagraveu caacute gồm 25 ngư

dacircn đatilde về đến Việt Nam an toagraven Hiện caacutec cơ quan chức năng của Việt Nam đang tiếp tục yecircu cầu phiacutea Trung Quốc thả ngay caacutec ngư dacircn vagrave tagraveu caacute cograven lại khocircng coacute hagravenh động cản trở cocircng việc lagravem ăn bigravenh thường của ngư dacircn Việt Nam trecircn

vugraveng biển thuộc chủ quyền của Việt Namrdquo

Vụ việc bắt nguồn từ khi TQ aacutep đặt lệnh cấm đaacutenh bắt caacute trong vugraveng biển Nam Trung Hoa (biển Đocircng) magrave trong đoacute coacute hầu hết sự lấn chồng lecircn

latildenh hải Việt Nam

Người phaacutet ngocircn Bộ Ngoại giao Lecirc Dũng cho hay ngagravey 0406 Thứ

trưởng Ngoại giao Hồ Xuacircn Sơn đatilde lưu yacute Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Tocircn Quốc Tường về việc phiacutea Trung Quốc thực hiện lệnh cấm đaacutenh caacute tại một số vugraveng biển trong đoacute coacute những khu vực thuộc chủ quyền của

Việt Nam trecircn biển Đocircng vagrave tăng

cường tagraveu tuần tra bắt phạt tagraveu caacute tại những vugraveng biển nagravey Ocircng Sơn được triacutech lời cho rằng điều đoacute đatilde vagrave đang ảnh hưởng đến hoạt động bigravenh thường của ngư dacircn Việt Nam tại ngư trường truyền thống của Việt

Nam gacircy bức xuacutec trong dư luận khocircng coacute lợi cho quan hệ hai nước

Ở một diễn biến khaacutec tại thượng nguồn socircng MeKong Trung Quốc liecircn tiếp xacircy caacutec đập thủy điện lớn đatilde

lagravem dấy lecircn lo ngại TQ đang bức tử

socircng MeKong

Giới chuyecircn gia noacutei rằng Việt Nam vagrave caacutec nước ở hạ lưu cần chuacute tacircm vận động quốc tế magrave trước tiecircn lagrave coacute thể đưa Trung Quốc ra trước diễn đagraven LHQ về thaacutei độ độc quyền khai thaacutec socircng Mekong magrave bất kể tới hậu quả

nơi caacutec quốc gia hạ nguồn

Thagravenh lập Đoagraven Thanh Niecircn Dacircn

Chủ Việt Nam Một bản thocircng caacuteo đề ngagravey 196 vagrave được kiacute dưới danh nghĩa của Đoagraven Thanh Niecircn Dacircn Chủ Việt Nam xuất

hiện trecircn mạng thời gian cuối thaacuteng 6 Theo bản thocircng caacuteo thigrave vagraveo ngagravey 196 tổ chức nagravey- laquo tập hợp của sinh viecircn học sinh du học sinh vagrave thanh niecircn Việt Nam trong vagrave ngoagravei nước raquo (triacutech từ bản thocircng caacuteo)-

thagravenh lập vagrave hoạt động ở Việt Nam

với chủ trương đấu tranh ocircn hogravea cho Tự do Dacircn chủ Cocircng bằng vagrave Toagraven Vẹn Latildenh Thổ cho Việt Nam Địa chỉ liecircn lạc dtndcvngmailcom

Cuacutem H1N1

Bộ Y tế vừa xaacutec nhận thừa Thiecircn Huế lagrave địa phương mới nhất coacute bệnh nhacircn

Luật sƣ Cugrave Huy Hagrave Vũ

(Photo RFA)

Photo China Daily

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 31

cuacutem AH1N1 Chiều

266 Hagrave Nội đatilde coacute thecircm một ca nhiễm cuacutem mới Hiện nay

cuacutem AH1N1 đatilde xuất hiện ở 13 tỉnh thagravenh của Việt Nam

Lao Động

Về vấn đề lao động nước ngoagravei Theo thống kecirc mới nhất

của Bộ LĐ-TBampXH coacute hơn 75000 lao động nước ngoagravei đang lagravem việc tại Việt Nam trong đoacute số được cấp pheacutep lao động tại thời

điểm kiểm tra khảo saacutet chỉ chiếm 379

Tại Đồng Nai 182 cocircng nhacircn Trung Quốc bị buộc rời khỏi

Việt Nam vagrave đoacuteng tiền phạt 5 triệu

đồngngười vigrave khocircng coacute giấy pheacutep

Bản tin của baacuteo Tuổi Trẻ dẫn lời chiacutenh quyền tỉnh Lacircm Đồng noacutei saacuteu nhagrave thầu Trung Quốc lagrave đối taacutec của nhagrave thầu chiacutenh Cha-lieco tại cocircng trường Tacircn Rai đatilde bị

phạt tổng cộng 45 triệu đồng

Thị trƣờng chứng khoaacuten tăng

điểm

Tuần lễ cuối cugraveng của thaacuteng 6 trocirci qua bằng 1 phiecircn tăng điểm của thị trường chứng khoaacuten ngagravey 266 Dugrave

lượng cổ phiếu được giao dịch coacute sự sụt giảm nhưng cũng lagrave cơ hội đẩy ra của những nhagrave đầu tư mua vagraveo luacutec HOSE đạt 500 điểm Tổng khối lượng chuyển nhượng trecircn cả HOSE vagrave HNX đạt 574 triệu đơn vị giảm 26 so với 255 Trong đoacute khớp

lệnh tại HOSE giảm gần 30 Tổng lượng tiền đổ vagraveo thị trường đạt 2027 tỷ đồng giảm 30

Thaacuteng 6 cũng lagrave thaacuteng yacute nghĩa với thị trường chứng khoaacuten ngagravey 246 Sở GDCK Hagrave Nội (HNX) đatilde chiacutenh thức ra mắt HNX được được thagravenh lập trecircn

cơ sở chuyển đổi tổ chức lại TTGDCK Hagrave Nội (HaSTC) hoạt động theo mocirc higravenh Cty TNHH nhagrave nước một thagravenh viecircn với mức vốn điều lệ 1000 tỉ

đồng Cũng trong saacuteng 246 HNX đatilde chiacutenh thức vận hagravenh thị trường giao

dịch CP của Cty đại chuacuteng chưa niecircm yết (UpCOM) với 10 matilde đầu tiecircn

Latildei suất VND tăng

Latildei suất VND đatilde chiacutenh thức vượt

10 năm Mức latildei suất cao nhất tại

HDBank từ thời điểm 166 lagrave 101năm ở kỳ hạn 36 thaacuteng cũng lagrave mức cao nhất trong hệ thống caacutec ngacircn hagraveng thương mại tương ứng với mức aacutep dụng phổ biến trong thời điểm thaacuteng 42008

Trước HDBank ABBank cũng đatilde đưa ra chương trigravenh huy động mới với latildei suất VND lecircn tới 999năm với điều kiện khaacutech hagraveng tham gia một trong hai sản phẩm ldquoTiết kiệm Tỷ phuacuterdquo với số tiền gửi tối thiểu lagrave 999 triệu đồng kỳ hạn 369 ngagravey hoặc

ldquoTiết kiệm Phuacute quyacuterdquo với số tiền gửi tối thiểu lagrave 99 triệu đồng trong 900 ngagravey

Ngoagravei HDBank vagrave ABBank VietBank cũng vừa tăng latildei suất huy động VND tăng từ 015 - 04năm ở caacutec kỳ hạn từ 9 đến 36 thaacuteng vagrave

tăng từ 01 - 015năm cho caacutec kỳ hạn ngắn từ 1 đến 6 thaacuteng bắt đầu aacutep dụng từ ngagravey 156

Thƣơng mại

Bộ Kế hoạch vagrave Đầu tư Việt Nam dự đoaacuten khả năng thu huacutet vốn đầu tư

trực tiếp của nước ngoagravei gọi tắt lagrave

FDI trong saacuteu thaacuteng đầu năm nay chỉ khoảng gần 9 tỉ đocirc la So với cugraveng kỳ năm ngoaacutei FDI đatilde giảm 774

Ước kim ngạch xuất khẩu hagraveng hoaacute thaacuteng 5 năm đạt 44 tỷ USD tăng

284 so với thaacuteng 4 nhưng giảm

249 so với thaacuteng 52008 Trong

đoacute xuất khẩu của caacutec doanh nghiệp coacute vốn đầu tư nước ngoagravei đạt 236 tỷ USD giảm 243 doanh nghiệp trong nước đạt 204 tỷ USD giảm 257 so với cugraveng kỳ

Tiacutenh chung 5 thaacuteng kim ngạch xuất

khẩu ước đạt 2285 tỷ USD giảm 68 so với cugraveng kỳ (tương đương với giảm 166 tỷ USD) vagrave chỉ đạt 32 kế hoạch Nếu loại trừ yếu tố xuất khẩu vagraveng đột biến (khoảng 25 tỷ) thigrave xuất khẩu 5 thaacuteng chỉ đạt 2035 tỷ USD bằng 83 so với cugraveng

kỳ

Ước kim ngạch nhập khẩu hagraveng hoaacute thaacuteng 5 năm đạt 59 tỷ USD tăng

81 so với thaacuteng 4 nhưng giảm 25 so với thaacuteng 52008

Tiacutenh chung 5 thaacuteng nhập khẩu ước đạt 2398 tỷ USD bằng 63 so với

cugraveng kỳ Trong đoacute kim ngạch nhập khẩu của caacutec doanh nghiệp coacute vốn đầu tư nước ngoagravei đạt 847 tỷ USD giảm 31 so với cugraveng kỳ chiếm tỷ trọng 35 caacutec doanh nghiệp 100 vốn trong nước đạt 155 tỷ USD

giảm 40 so với cugraveng kỳ chiếm tỷ

trọng 69

Kim ngạch nhập khẩu của hầu hết caacutec mặt hagraveng chủ yếu lagrave nguyecircn liệu phục vụ sản xuất xuất khẩu đều giảm khoảng từ 10 - 20 nhập khẩu từ caacutec nước đối taacutec lớn ở Chacircu

Aacute giảm khoảng từ 30 - 40 Chacircu

Photo vnexpress

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 32

Acircu giảm khoảng 40 điều nagravey

chứng tỏ sản xuất trong nước gặp khoacute khăn dẫn tới nhập khẩu giảm Một nguyecircn nhacircn nữa ảnh hưởng tới

nhập khẩu lagrave do nguồn cung ngoại tệ cho doanh nghiệp nhập khẩu cũng gặp khoacute khăn

Như vậy xuất khẩu vagrave nhập khẩu 5 thaacuteng đều giảm so với cugraveng kỳ Trong những thaacuteng tới tigravenh higravenh kinh tế thế giới vẫn tiếp tục diễn biến khoacute

lường nhu cầu nhập khẩu của caacutec

nước vagrave giaacute caacutec mặt hagraveng chưa coacute dấu hiệu tăng trở lại necircn coacute thể xuất khẩu cograven tiếp tục gặp khoacute khăn Trong bối cảnh suy giảm kinh tế một số ngagravenh hagraveng xuất khẩu cugraveng chủng

loại với caacutec nước như dệt may giầy deacutep hagraveng điện tử thủy sản cần phải tăng cường hơn nữa caacutec biện phaacutep đảm bảo chất lượng hagraveng hoacutea cũng như tiecircu chuẩn kỹ thuật nhằm tăng khả năng cạnh tranh của hagraveng hoacutea Việt Nam Nhập khẩu hagraveng hoaacute

lagrave nguyecircn liệu đầu vagraveo cho sản xuất tăng nhẹ trong khi nhập khẩu hagraveng tiecircu dugraveng coacute dấu hiệu tăng mạnh Đacircy lagrave vấn đề đaacuteng lưu tacircm trong cocircng taacutec điều hagravenh xuất nhập khẩu

Giaacuteo Dục

Saacuteng ngagravey 196 Quốc hội đatilde thocircng

qua Nghị quyết về chủ trương định hướng đổi mới một số cơ chế tagravei

chiacutenh trong giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo từ

năm 2010 đến 2015 Theo đoacute học phiacute đối với giaacuteo dục mầm non vagrave phổ thocircng cocircng lập phugrave

hợp với điều kiện kinh tế của từng địa bagraven dacircn cư khả năng đoacuteng goacutep thực tế của người dacircn hướng tới miễn học phiacute vagraveo thời điểm thiacutech hợp Tiếp tục thực hiện khocircng thu học phiacute đối với học sinh tiểu học Tiến tới miễn học phiacute cho trẻ mầm

non Về mức học phiacute vagrave lộ trigravenh thực hiện

nghị quyết quy định đối với caacutec chương trigravenh đại tragrave tại cơ sở giaacuteo dục mầm non vagrave phổ thocircng cocircng lập trong điều kiện hiện nay mức học

phiacute được xaacutec định theo từng vugraveng vagrave ở mỗi tỉnh thagravenh phố phugrave hợp với thu nhập bigravenh quacircn vagrave khả năng đoacuteng goacutep thực tế của hộ gia đigravenh thực hiện tăng dần theo lộ trigravenh hợp lyacute mức trần chỉ aacutep dụng vagraveo năm 2014-2015

Chiều 256 Thứ trưởng Bộ Giaacuteo dục

Nguyễn Vinh Hiển cho biết năm 2010 vẫn tổ chức hai kỳ thi tốt nghiệp THPT vagrave tuyển sinh đại học Đề aacuten bỏ thi đại học cần thời gian chuẩn bị chu đaacuteo vagrave đồng thuận cao trong xatilde hội

Cugraveng ngagravey 256 Bộ Giaacuteo dục cocircng bố 150000 học sinh THPT vagrave 80000 em hệ bổ tuacutec đatilde trượt tốt nghiệp Nam Định dẫn đầu cả nước

về tỷ lệ đỗ với hơn 98 thấp nhất lagrave

Sơn La (39) Phần lớn caacutec tỉnh thagravenh phố đều coacute tỷ lệ tốt nghiệp tăng trong đoacute tăng nhiều lagrave Nghệ An

(25) Cao Bằng (23) Hogravea Bigravenh (23) Lai Chacircu (22) Trong số 13 địa phương coacute tỷ lệ đỗ giảm Hagrave Tĩnh giảm nhiều nhất với 16

Cograven ở hệ bổ tuacutec THPT tỷ lệ đỗ toagraven quốc lagrave gần 40 thấp hơn năm 2008 gần 3 Caacutec địa phương coacute kết

quả thấp lagrave Soacutec Trăng (39) Kon

Tum (hơn 4) Hậu Giang (465) Gia Lai (59) Sơn La (658) Kiecircn Giang (71) Năm nay cả nước coacute hơn 1 triệu thiacute sinh THPT vagrave bổ tuacutec THPT dự thi

Elbi (tổng hợp)

Photo HQN flickrcom

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 33

Sau đacircy lagrave những tin tổng quaacutet

vừa xảy ra trecircn toagraven cầu trong

những tuần vừa qua

Ngƣời Dacircn Iran Tiếp Tục Biểu

Tigravenh

Cuộc biểu tigravenh phản đối kết quả

bầu cử Tổng thống Iran đatilde keacuteo dagravei

bước sang ngagravey thứ 11 ETHacircy lagrave lần

đầu tiecircn cho thấy sự chia rẽ trong

hagraveng ngũ latildenh đạo tocircn giaacuteo ở Iran

kể từ năm 1979 vagrave bắt đầu ảnh

hưởng tới latildenh vực ngoại giao Ứng

cử viecircn Mirhossein Mousavi lagrave đối

thủ chiacutenh của ocircng Ahmadinejad

trong cuộc bầu cử cũng đatilde liecircn tiếp

đưa ra lời tố caacuteo gian lận nhưng

chiacutenh quyền đatilde lagravem ngơ

Ngagravey 24 thaacuteng 6 nhagrave latildenh đạo tối

cao Iran lagrave giaacuteo sĩ Ayatollah Ali

Khameini đatilde cứng rắn tuyecircn bố

rằng toagraven dacircn Iran phải tocircn trọng

phaacutep luật ocircng nhấn mạnh lagrave sẽ thi

hagravenh vagrave bảo vệ phaacutep luật của quốc

gia nagravey Theo ocircng thigrave caacutec định chế

vagrave toagraven thể quốc gia Iran sẽ khocircng

nhượng bộ đối với bất cứ aacutep lực

nagraveo sẵn sagraveng trả mọi giaacute để bảo

vệ đất nước Hiện giờ cảnh saacutet

chống bạo động vagrave dacircn quacircn Basij

đatilde kiểm soaacutet đường phố thủ đocirc

Tehran Chiacutenh quyền Iran rotilde rệt

đang sẵn sagraveng đương đầu với

những lời chỉ triacutech trong vagrave ngoagravei

nước

Đagravei truyền higravenh nhagrave nước Iran cho

biết đatilde coacute 10 người chết vagrave nhiều

người bị thương Cảnh saacutet cho biết

đatilde bắt giữ 457 người trong những

ngagravey qua Chiacutenh quyền Iran tuyecircn

bố sẽ dạy thagravenh phần bạo động

một bagravei học để lagravem gương vagrave lecircn

aacuten caacutec nước Tacircy phương đatilde xuacutei dục

bạo động Người dacircn tại Iran vẫn

cograven đang phẫn nộ vagrave chưa coacute dấu

hiệu nagraveo cho thấy caacutec cuộc biểu

tigravenh sẽ chấm dứt

WHO Chiacutenh Thức Loan Baacuteo Đại

Dịch Toagraven Cầu Cuacutem H1N1

Tổ chức Y tế thế giới WHO tại Ge-

neva lần đầu tiecircn sau 41 năm đatilde

phải chiacutenh thức cocircng bố cuacutem H1N1

đatilde trở thagravenh đại dịch toagraven cầu

Tuyecircn bố quan trọng nagravey được đưa

ra trong luacutec dịch cuacutem H1N1 đatilde lan

ra khắp caacutec nước keacuteo dagravei từ chacircu

Mỹ chacircu Acircu chacircu Phi chacircu Aacute

sang tới chacircu ETHại Dương Nạn

nhacircn dịch cuacutem tiếp tục gia tăng

theo từng ngagravey lan rộng từng địa

điểm trecircn khắp thế giới đặc biệt

caacutec nước vugraveng Nam Baacuten Cầu hiện

đang ở vagraveo mugravea đocircng Trong thocircng

caacuteo phaacutet đi vagraveo ngagravey 11 thaacuteng 6

WHO cho biết đatilde quyết định nacircng

mức cảnh baacuteo dịch từ cấp 5 lecircn

cấp 6 lagrave cấp cảnh baacuteo cao nhất

sau khi họp bagraven khẩn cấp về việc

nagravey với caacutec chuyecircn gia trong

ngagravenh

Theo WHO những phụ nữ tuổi từ

30 đến 35 đang coacute thai hay những

người bị bệnh suyễn tiểu đường

mập phigrave lagrave những người dễ bị nguy

hiểm đến tiacutenh mạng nếu nhiễm

cuacutem H1N1 Vi khuẩn nagravey đatilde lagravem

cho hơn 240 người thiệt mạng vagrave

hơn 55860 người nhiễm bệnh

Hiện tại bệnh cuacutem H1N1 cograven nhẹ

hơn bệnh cuacutem mugravea nhưng WHO

cảnh caacuteo vi khuẩn H1N1 coacute thể

biến đổi trở thagravenh một loại vi

khuẩn nguy hiểm khoacute lường vigrave noacute

lagrave một tập hợp gene cuacutem người

cuacutem heo vagrave cuacutem gia cầm Tuy

nhiecircn WHO cũng trấn an vagrave đề

nghị chiacutenh phủ caacutec nước khocircng vigrave

lo lắng quaacute mức magrave coacute những phản

ứng gacircy hoảng loạn trong dacircn

chuacuteng

Air France 447 Biến Mất Ở

Đại Tacircy Dương

Cả thế giới đatilde sửng sốt khi biết tin

chiếc Airbus A330 của hatildeng Air

France biến mất ở Đại tacircy dương

ngagravey 1 thaacuteng 6 vừa qua Tai nạn

của chuyến phi cơ đi từ thagravenh phố

Rio de Janeiro đến Paris lagrave tai nạn

lớn nhất của hatildeng Air France trong

75 năm qua vagrave lagrave tai nạn hagraveng

khocircng lớn nhất trecircn thế giới kể từ

năm 2001 Hatildeng Air France cho

biết sẽ cho mỗi gia đigravenh nạn nhacircn

một số tiền khoảng 17500 euros

nhằm tỏ sự thương tiếc đối với gia

đigravenh nạn nhacircn chứ khocircng phải lagrave

sự thừa nhận traacutech nhiệm vagrave bồi

thường Hagravenh khaacutech trecircn phi cơ coacute

32 quốc tịch khaacutec nhau Trong đoacute

coacute 61 người Phaacutep vagrave 58 người Bra-

zil

Hiện đang coacute 20 chiếc phi cơ Bra-

zil trong đoacute coacute một chiếc trang bị

radar coacute thể phaacutet hiện những vật

thể dưới mặt nước 2 chiếc phi cơ

Phaacutep một tagraveu Phaacutep 5 chiếc tagraveu

hải quacircn Barzil đang hoạt động vagrave

đatilde tigravem được 50 thi thể của caacutec nạn

nhacircn Chiếc tagraveu ngầm nguyecircn tử

Phaacutep cũng đatilde coacute mặt trong khu

vực từ nhiều ngagravey qua để tigravem chiếc

hộp đen Caacutec nhagrave điều tra noacutei đatilde

coacute tigravenh trạng macircu thuẫn tốc độ

trước khi chiếc phi cơ bị rơi Phacircn

tiacutech mới nhất cho biết caacutec mảnh

vụn của phi cơ đatilde bị vỡ trecircn khocircng

trung nhưng phải tigravem được chiếc

hộp đen mới coacute thể giải thiacutech rotilde

ragraveng nguyecircn nhacircn đưa tới tai nạn

Tổng Thống Obama Cocircng Du

Photo wsutodaywsuedu

ĐIỂM TIN

QUỐC TẾ

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 34

Chacircu Acircu vagrave Cộng Đồng Hồi Giaacuteo

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama

đatilde đến thủ đocirc Cairo Ai Cập trong

đầu tuần thaacuteng 6 vagrave đọc bagravei diễn

văn kecircu gọi chấm dứt những tranh

chấp giữa Do Thaacutei vagrave Palestine Bagravei

diễn văn được cho lagrave một cố gắng

để taacutei tạo lại higravenh ảnh của Hoa Kỳ

đối với hơn 1 tỷ người Hồi giaacuteo trecircn

thế giới Việc ocircng Obama chọn

Cairo để đọc bagravei diễn văn nagravey cũng

nhấn mạnh đến sự chuacute yacute của chiacutenh

phủ Mỹ về vấn đề Trung ETHocircng để

taacutei lập lại cuộc thương thuyết giữa

Do Thaacutei vagrave Palestine nhằm ngăn

chặn acircm mưu votilde trang vũ khiacute

nguyecircn tử của Iran

ETHức lagrave chặng dừng chacircn thứ 3

trong chuyến cocircng du của Tổng

thống Mỹ sau khi đatilde gheacute Saudi

Arabia vagrave Ai Cập Ocircng cũng đatilde

tham dự lễ tưởng niệm caacutec chiến

binh tử nạn trong ETHệ Nhị Thế chiến

cũng như những nạn nhacircn holo-

caust nơi quacircn đội ETHức Quốc Xatilde

tagraven saacutet những người Do Thaacutei Hai

nhagrave latildenh đạo cũng đatilde thảo luận về

vấn đề nguyecircn tử Iran cuộc khủng

hoảng tagravei chaacutenh toagraven cầu cũng

như tigravenh trạng tugrave nhacircn ở trại tugrave

Guantanamo Bay

Tổng thống Obama cugraveng với Tổng

thống Phaacutep Nicolas Sarkozy đatilde lagravem

lễ tưởng niệm ngagravey đổ bộ D-Day

khởi đầu chiến dịch phản cocircng

đaacutenh bại quacircn đội ETHức Quốc Xatilde của

quacircn đội đồng minh để giải phoacuteng

toagraven cotildei Acircu chacircu 65 năm về trước

Tổng thống Obama vagrave đệ nhất phu

nhacircn Michelle đatilde lagravem lễ tưởng niệm

dagravenh riecircng cho caacutec cựu quacircn nhacircn

Hoa Kỳ tại nghĩa trang Colleville-

sur-Mer Ocircng đatilde dugraveng bagravei diễn văn

đọc tại nghĩa trang quacircn đội Hoa

Kỳ để vận động caacutec nước đồng

minh cộng taacutec đối phoacute với caacutec vấn

đề kinh tế vấn đề chống khủng bố

vagrave chiến tranh ở Afghanistan

Bigravenh Nhƣỡng Dọa Sẽ Đaacutenh Hoa

Kỳ

Saacuteng ngagravey 16 thaacuteng 6 đagravei truyền

higravenh KRT của Bắc Hagraven noacutei hơn 100

ngagraven người đatilde tham gia cuộc biểu

tigravenh tại thủ đocirc Bigravenh Nhưỡng để

phản đối bản nghị quyết mới của

Liecircn Hiệp Quốc aacutep đặt lệnh cấm

vận lecircn đất nước Cộng sản nagravey

Thứ trưởng Lực lượng vũ trang Bắc

Hagraven Pak Jae Gyong hocircm qua cảnh

baacuteo sẽ tấn cocircng phủ

đầu Mỹ trước khoảng

10000 người lecircn aacuten

nghị quyết trừng phạt

nước nagravey mới được

Liecircn Hiệp Quốc thocircng

qua Ocircng Kim Ki Nam

lagrave biacute thư Uỷ ban trung

ương đảng Lao động

Bắc Hagraven cũng phaacutet

biểu trước những

người biểu tigravenh rằng

nghị quyết của Liecircn

Hiệp Quốc lagrave một sự

khiecircu khiacutech nghiecircm

trọng vagrave muốn boacutep

nghẹt kinh tế vagrave lagravem

suy yếu quốc gia nagravey

Theo tin tại Haacuten Thagravenh quacircn đội

Hoa Kỳ tại Nhật Bản đatilde được đặt

trong tigravenh trạng baacuteo động cao sau

khi Bắc Hagraven tuyecircn bố những lời

hăm dọa mới nhất Nghị quyết của

Liecircn Hiệp Quốc cấm tất cả mọi

hoạt động xuất nhập cảng vũ khiacute

từ Bắc Hagraven vagrave cho pheacutep caacutec nước

thagravenh viecircn kiểm tra caacutec chuyến

hagraveng chở bằng đường biển đường

khocircng vagrave đường bộ của Bắc Hagraven

coacute thể thu giữ vagrave tiecircu hủy những

moacuten hagraveng vi phạm lệnh trừng phạt

King of Pop Đột Ngột Qua Đời

Theo tin Los Angeles King of Pop

Michael Jackson đatilde từ trần vagraveo

ngagravey 25 thaacuteng 6 sau cơn trụy tim

hưởng dương 50 tuổi Jackson đatilde

được xe cứu thương mang đến

bệnh viện vagrave caacutec baacutec sĩ đatilde lagravem

việc trong hơn 1 tiếng đồng hồ để

hồi sinh nhưng khocircng thagravenh cocircng

ETHược mệnh danh lagrave vua nhạc pop

nhờ những bản nhạc nổi tiếng như

Thriller Bad vagrave Billie Jean người

nghệ sĩ xuất hiện trecircn sacircn khấu với

một chiếc găng tay vagrave phong caacutech

nhảy moon-walk đặc biệt đatilde được

vocirc số người say mecirc vagrave hacircm mộ

Tổng số đĩa haacutet anh thacircu được đatilde

lecircn đến 750 triệu ấn bản Anh đatilde

đoạt 13 giải acircm nhạc Grammy vagrave

trở thagravenh một trong những nghệ sĩ

thagravenh cocircng nhất từ trước đến nay

nhờ những băng nhạc video được

mọi người trecircn toagraven thế giới

ngưỡng mộ

Thế nhưng sau khi được tuyecircn bố

vocirc tội tại một togravea aacuten vagraveo năm 2005

vigrave bị tigravenh nghi xacircm phạm tiết hạnh

trẻ vị thagravenh niecircn Jackson đatilde sống

một cuộc đời ẩn dật Anh dự trugrave sẽ

trở lại sacircn khấu qua một chuyến

lưu diễn Luacircn ETHocircn từ ngagravey 13

thaacuteng 7 đến thaacuteng 3 năm 2010 vagrave

anh đatilde tập dợt tại Los Angeles cho

chuyến lưu diễn nagravey trong suốt 2

thaacuteng qua Tiếng haacutet vagrave caacutech trigravenh

diễn của Jackson đatilde mở đầu cho

những thế hệ nhạc pop kế tiếp sau

nagravey lagrave soul RampB vagrave hip-hop

Votilde Thụy Nhu (tổng họp)

Tham khảo

1httpwwwwhointcsr

don2009_06_24enindexhtml

2httpwwwwhoint

mediacentrenews

statements2009

h1n1_pandemic_phase6_20090611

enindexhtml

3httpwwwrfifractuen

articles114article_4037asp

4httpwwwrfaorgvietnamese

programsIssueOfTheWeekObama

-and-the-muslim-world-with-sbs-

0 6 0 5 2 0 0 9 0 8 0 9 1 3 h t m l

searchterm=None

5httpnewsyahoocoms

ap20090624ap_on_re_mi_ea

ml_iran_election

6h t tp newsyahoo coms

ap 20090624 ap_on_ re_a s

a s _ k o r e a s _ n u c l e a r _ 9 1

7 h t tp wwwvoanewscom

english2009-06-26-voa7cfm

seraphicpresscom

24 năm trocirci qua We Are The World cugraveng với Heal

The World vagrave Earth Song vẫn được bigravenh chọn

lagrave 3 ca khuacutec hay nhất thế giới We Are The World được

saacuteng taacutec bởi Michael Jackson vagrave Lionel Richie vagraveo năm

1985 sau sự vận động của Bob Geldof về caacutec sự kiện

trẻ em chết đoacutei tại Chacircu Phi Bagravei nhạc đatilde được thu acircm

vagraveo ngagravey 28 thaacuteng 1 năm 1985 với 45 ngocirci sao nổi

tiếng mệnh danh lagrave USA for Africa trong đoacute coacute Bob

Dylan Michael Jackson Tina Turner Stevie Wonder

Ray Charles Diana Ross Lionel Richie vv

Đĩa đơn We Are The World sau khi phaacutet hagravenh đatilde dagravenh vị

triacute số1 trong 4 tuần liecircn tiếp trecircn Billboard 100 ở Hoa

Kỳ Anh Quốc Uacutec vagrave nhiều nước khaacutec trecircn thế giới Bagravei

nhạc đatilde đoạt 4 giải Grammys năm 1985 trong đoacute coacute

Song of the Year Record of the Year vagrave Best Pop

Performance by Duo Riecircng tại Hoa Kỳ đĩa đơn đatilde baacuten

hơn 8 triệu bản vagrave số tiền gacircy quỷ lecircn đến 63 triệu USD

để cứu trợ trẻ em nghegraveo đoacutei ở Chacircu Phi

Heal The World được ra đời trong album Dangerous năm

1991 vagrave cũng gacircy tiếng vang khocircng keacutem We Are The

World Bagravei nagravey đatilde đứng hạng thứ 2 năm 1992 tại UK

Single Charts Cugraveng với mục điacutech mang lại niềm vui cho

caacutec trẻ em bất hạnh Michael Jackson đagrave thagravenh lập Heal

the World Foundation tổ chức phi lợi nhuận nhằm giuacutep

cải thiện đời sống của caacutec em trẻ trecircn toagraven thế giới

Với tấm lograveng nhacircn aacutei vagrave bao dung Michael Jackson đatilde

thagravenh lập cocircng viecircn giải triacute Neverland Ranch dagravenh cho

trẻ em tại Santa Barbara năm 1988 dựa theo cốt truyện

Peter Pan Dugrave cuộc sống riecircng tư của người nghệ sĩ tại

danh nagravey coacute luacutec đatilde gacircy nhiecircu tai tiếng nhưng những

cống hiến của anh trong nhiều năm qua luocircn được thế

giới ghi nhận Theo tin từ gia đigravenh Jacksons đacircy cũng

sẽ lagrave nơi an nghĩ cuối cugraveng của anh để cho caacutec fans khắp

thế nơi trecircn giới đến viếng thăm vagrave tưởng niệm

Votilde Thụy Nhu

1 httpenwikipediaorgwikiWe_are_the_world

2 httpenwikipediaorgwikiNeverland_Ranch

1958 - 2009

Tin - VIỆT NAM Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 32

Acircu giảm khoảng 40 điều nagravey

chứng tỏ sản xuất trong nước gặp khoacute khăn dẫn tới nhập khẩu giảm Một nguyecircn nhacircn nữa ảnh hưởng tới

nhập khẩu lagrave do nguồn cung ngoại tệ cho doanh nghiệp nhập khẩu cũng gặp khoacute khăn

Như vậy xuất khẩu vagrave nhập khẩu 5 thaacuteng đều giảm so với cugraveng kỳ Trong những thaacuteng tới tigravenh higravenh kinh tế thế giới vẫn tiếp tục diễn biến khoacute

lường nhu cầu nhập khẩu của caacutec

nước vagrave giaacute caacutec mặt hagraveng chưa coacute dấu hiệu tăng trở lại necircn coacute thể xuất khẩu cograven tiếp tục gặp khoacute khăn Trong bối cảnh suy giảm kinh tế một số ngagravenh hagraveng xuất khẩu cugraveng chủng

loại với caacutec nước như dệt may giầy deacutep hagraveng điện tử thủy sản cần phải tăng cường hơn nữa caacutec biện phaacutep đảm bảo chất lượng hagraveng hoacutea cũng như tiecircu chuẩn kỹ thuật nhằm tăng khả năng cạnh tranh của hagraveng hoacutea Việt Nam Nhập khẩu hagraveng hoaacute

lagrave nguyecircn liệu đầu vagraveo cho sản xuất tăng nhẹ trong khi nhập khẩu hagraveng tiecircu dugraveng coacute dấu hiệu tăng mạnh Đacircy lagrave vấn đề đaacuteng lưu tacircm trong cocircng taacutec điều hagravenh xuất nhập khẩu

Giaacuteo Dục

Saacuteng ngagravey 196 Quốc hội đatilde thocircng

qua Nghị quyết về chủ trương định hướng đổi mới một số cơ chế tagravei

chiacutenh trong giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo từ

năm 2010 đến 2015 Theo đoacute học phiacute đối với giaacuteo dục mầm non vagrave phổ thocircng cocircng lập phugrave

hợp với điều kiện kinh tế của từng địa bagraven dacircn cư khả năng đoacuteng goacutep thực tế của người dacircn hướng tới miễn học phiacute vagraveo thời điểm thiacutech hợp Tiếp tục thực hiện khocircng thu học phiacute đối với học sinh tiểu học Tiến tới miễn học phiacute cho trẻ mầm

non Về mức học phiacute vagrave lộ trigravenh thực hiện

nghị quyết quy định đối với caacutec chương trigravenh đại tragrave tại cơ sở giaacuteo dục mầm non vagrave phổ thocircng cocircng lập trong điều kiện hiện nay mức học

phiacute được xaacutec định theo từng vugraveng vagrave ở mỗi tỉnh thagravenh phố phugrave hợp với thu nhập bigravenh quacircn vagrave khả năng đoacuteng goacutep thực tế của hộ gia đigravenh thực hiện tăng dần theo lộ trigravenh hợp lyacute mức trần chỉ aacutep dụng vagraveo năm 2014-2015

Chiều 256 Thứ trưởng Bộ Giaacuteo dục

Nguyễn Vinh Hiển cho biết năm 2010 vẫn tổ chức hai kỳ thi tốt nghiệp THPT vagrave tuyển sinh đại học Đề aacuten bỏ thi đại học cần thời gian chuẩn bị chu đaacuteo vagrave đồng thuận cao trong xatilde hội

Cugraveng ngagravey 256 Bộ Giaacuteo dục cocircng bố 150000 học sinh THPT vagrave 80000 em hệ bổ tuacutec đatilde trượt tốt nghiệp Nam Định dẫn đầu cả nước

về tỷ lệ đỗ với hơn 98 thấp nhất lagrave

Sơn La (39) Phần lớn caacutec tỉnh thagravenh phố đều coacute tỷ lệ tốt nghiệp tăng trong đoacute tăng nhiều lagrave Nghệ An

(25) Cao Bằng (23) Hogravea Bigravenh (23) Lai Chacircu (22) Trong số 13 địa phương coacute tỷ lệ đỗ giảm Hagrave Tĩnh giảm nhiều nhất với 16

Cograven ở hệ bổ tuacutec THPT tỷ lệ đỗ toagraven quốc lagrave gần 40 thấp hơn năm 2008 gần 3 Caacutec địa phương coacute kết

quả thấp lagrave Soacutec Trăng (39) Kon

Tum (hơn 4) Hậu Giang (465) Gia Lai (59) Sơn La (658) Kiecircn Giang (71) Năm nay cả nước coacute hơn 1 triệu thiacute sinh THPT vagrave bổ tuacutec THPT dự thi

Elbi (tổng hợp)

Photo HQN flickrcom

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 33

Sau đacircy lagrave những tin tổng quaacutet

vừa xảy ra trecircn toagraven cầu trong

những tuần vừa qua

Ngƣời Dacircn Iran Tiếp Tục Biểu

Tigravenh

Cuộc biểu tigravenh phản đối kết quả

bầu cử Tổng thống Iran đatilde keacuteo dagravei

bước sang ngagravey thứ 11 ETHacircy lagrave lần

đầu tiecircn cho thấy sự chia rẽ trong

hagraveng ngũ latildenh đạo tocircn giaacuteo ở Iran

kể từ năm 1979 vagrave bắt đầu ảnh

hưởng tới latildenh vực ngoại giao Ứng

cử viecircn Mirhossein Mousavi lagrave đối

thủ chiacutenh của ocircng Ahmadinejad

trong cuộc bầu cử cũng đatilde liecircn tiếp

đưa ra lời tố caacuteo gian lận nhưng

chiacutenh quyền đatilde lagravem ngơ

Ngagravey 24 thaacuteng 6 nhagrave latildenh đạo tối

cao Iran lagrave giaacuteo sĩ Ayatollah Ali

Khameini đatilde cứng rắn tuyecircn bố

rằng toagraven dacircn Iran phải tocircn trọng

phaacutep luật ocircng nhấn mạnh lagrave sẽ thi

hagravenh vagrave bảo vệ phaacutep luật của quốc

gia nagravey Theo ocircng thigrave caacutec định chế

vagrave toagraven thể quốc gia Iran sẽ khocircng

nhượng bộ đối với bất cứ aacutep lực

nagraveo sẵn sagraveng trả mọi giaacute để bảo

vệ đất nước Hiện giờ cảnh saacutet

chống bạo động vagrave dacircn quacircn Basij

đatilde kiểm soaacutet đường phố thủ đocirc

Tehran Chiacutenh quyền Iran rotilde rệt

đang sẵn sagraveng đương đầu với

những lời chỉ triacutech trong vagrave ngoagravei

nước

Đagravei truyền higravenh nhagrave nước Iran cho

biết đatilde coacute 10 người chết vagrave nhiều

người bị thương Cảnh saacutet cho biết

đatilde bắt giữ 457 người trong những

ngagravey qua Chiacutenh quyền Iran tuyecircn

bố sẽ dạy thagravenh phần bạo động

một bagravei học để lagravem gương vagrave lecircn

aacuten caacutec nước Tacircy phương đatilde xuacutei dục

bạo động Người dacircn tại Iran vẫn

cograven đang phẫn nộ vagrave chưa coacute dấu

hiệu nagraveo cho thấy caacutec cuộc biểu

tigravenh sẽ chấm dứt

WHO Chiacutenh Thức Loan Baacuteo Đại

Dịch Toagraven Cầu Cuacutem H1N1

Tổ chức Y tế thế giới WHO tại Ge-

neva lần đầu tiecircn sau 41 năm đatilde

phải chiacutenh thức cocircng bố cuacutem H1N1

đatilde trở thagravenh đại dịch toagraven cầu

Tuyecircn bố quan trọng nagravey được đưa

ra trong luacutec dịch cuacutem H1N1 đatilde lan

ra khắp caacutec nước keacuteo dagravei từ chacircu

Mỹ chacircu Acircu chacircu Phi chacircu Aacute

sang tới chacircu ETHại Dương Nạn

nhacircn dịch cuacutem tiếp tục gia tăng

theo từng ngagravey lan rộng từng địa

điểm trecircn khắp thế giới đặc biệt

caacutec nước vugraveng Nam Baacuten Cầu hiện

đang ở vagraveo mugravea đocircng Trong thocircng

caacuteo phaacutet đi vagraveo ngagravey 11 thaacuteng 6

WHO cho biết đatilde quyết định nacircng

mức cảnh baacuteo dịch từ cấp 5 lecircn

cấp 6 lagrave cấp cảnh baacuteo cao nhất

sau khi họp bagraven khẩn cấp về việc

nagravey với caacutec chuyecircn gia trong

ngagravenh

Theo WHO những phụ nữ tuổi từ

30 đến 35 đang coacute thai hay những

người bị bệnh suyễn tiểu đường

mập phigrave lagrave những người dễ bị nguy

hiểm đến tiacutenh mạng nếu nhiễm

cuacutem H1N1 Vi khuẩn nagravey đatilde lagravem

cho hơn 240 người thiệt mạng vagrave

hơn 55860 người nhiễm bệnh

Hiện tại bệnh cuacutem H1N1 cograven nhẹ

hơn bệnh cuacutem mugravea nhưng WHO

cảnh caacuteo vi khuẩn H1N1 coacute thể

biến đổi trở thagravenh một loại vi

khuẩn nguy hiểm khoacute lường vigrave noacute

lagrave một tập hợp gene cuacutem người

cuacutem heo vagrave cuacutem gia cầm Tuy

nhiecircn WHO cũng trấn an vagrave đề

nghị chiacutenh phủ caacutec nước khocircng vigrave

lo lắng quaacute mức magrave coacute những phản

ứng gacircy hoảng loạn trong dacircn

chuacuteng

Air France 447 Biến Mất Ở

Đại Tacircy Dương

Cả thế giới đatilde sửng sốt khi biết tin

chiếc Airbus A330 của hatildeng Air

France biến mất ở Đại tacircy dương

ngagravey 1 thaacuteng 6 vừa qua Tai nạn

của chuyến phi cơ đi từ thagravenh phố

Rio de Janeiro đến Paris lagrave tai nạn

lớn nhất của hatildeng Air France trong

75 năm qua vagrave lagrave tai nạn hagraveng

khocircng lớn nhất trecircn thế giới kể từ

năm 2001 Hatildeng Air France cho

biết sẽ cho mỗi gia đigravenh nạn nhacircn

một số tiền khoảng 17500 euros

nhằm tỏ sự thương tiếc đối với gia

đigravenh nạn nhacircn chứ khocircng phải lagrave

sự thừa nhận traacutech nhiệm vagrave bồi

thường Hagravenh khaacutech trecircn phi cơ coacute

32 quốc tịch khaacutec nhau Trong đoacute

coacute 61 người Phaacutep vagrave 58 người Bra-

zil

Hiện đang coacute 20 chiếc phi cơ Bra-

zil trong đoacute coacute một chiếc trang bị

radar coacute thể phaacutet hiện những vật

thể dưới mặt nước 2 chiếc phi cơ

Phaacutep một tagraveu Phaacutep 5 chiếc tagraveu

hải quacircn Barzil đang hoạt động vagrave

đatilde tigravem được 50 thi thể của caacutec nạn

nhacircn Chiếc tagraveu ngầm nguyecircn tử

Phaacutep cũng đatilde coacute mặt trong khu

vực từ nhiều ngagravey qua để tigravem chiếc

hộp đen Caacutec nhagrave điều tra noacutei đatilde

coacute tigravenh trạng macircu thuẫn tốc độ

trước khi chiếc phi cơ bị rơi Phacircn

tiacutech mới nhất cho biết caacutec mảnh

vụn của phi cơ đatilde bị vỡ trecircn khocircng

trung nhưng phải tigravem được chiếc

hộp đen mới coacute thể giải thiacutech rotilde

ragraveng nguyecircn nhacircn đưa tới tai nạn

Tổng Thống Obama Cocircng Du

Photo wsutodaywsuedu

ĐIỂM TIN

QUỐC TẾ

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 34

Chacircu Acircu vagrave Cộng Đồng Hồi Giaacuteo

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama

đatilde đến thủ đocirc Cairo Ai Cập trong

đầu tuần thaacuteng 6 vagrave đọc bagravei diễn

văn kecircu gọi chấm dứt những tranh

chấp giữa Do Thaacutei vagrave Palestine Bagravei

diễn văn được cho lagrave một cố gắng

để taacutei tạo lại higravenh ảnh của Hoa Kỳ

đối với hơn 1 tỷ người Hồi giaacuteo trecircn

thế giới Việc ocircng Obama chọn

Cairo để đọc bagravei diễn văn nagravey cũng

nhấn mạnh đến sự chuacute yacute của chiacutenh

phủ Mỹ về vấn đề Trung ETHocircng để

taacutei lập lại cuộc thương thuyết giữa

Do Thaacutei vagrave Palestine nhằm ngăn

chặn acircm mưu votilde trang vũ khiacute

nguyecircn tử của Iran

ETHức lagrave chặng dừng chacircn thứ 3

trong chuyến cocircng du của Tổng

thống Mỹ sau khi đatilde gheacute Saudi

Arabia vagrave Ai Cập Ocircng cũng đatilde

tham dự lễ tưởng niệm caacutec chiến

binh tử nạn trong ETHệ Nhị Thế chiến

cũng như những nạn nhacircn holo-

caust nơi quacircn đội ETHức Quốc Xatilde

tagraven saacutet những người Do Thaacutei Hai

nhagrave latildenh đạo cũng đatilde thảo luận về

vấn đề nguyecircn tử Iran cuộc khủng

hoảng tagravei chaacutenh toagraven cầu cũng

như tigravenh trạng tugrave nhacircn ở trại tugrave

Guantanamo Bay

Tổng thống Obama cugraveng với Tổng

thống Phaacutep Nicolas Sarkozy đatilde lagravem

lễ tưởng niệm ngagravey đổ bộ D-Day

khởi đầu chiến dịch phản cocircng

đaacutenh bại quacircn đội ETHức Quốc Xatilde của

quacircn đội đồng minh để giải phoacuteng

toagraven cotildei Acircu chacircu 65 năm về trước

Tổng thống Obama vagrave đệ nhất phu

nhacircn Michelle đatilde lagravem lễ tưởng niệm

dagravenh riecircng cho caacutec cựu quacircn nhacircn

Hoa Kỳ tại nghĩa trang Colleville-

sur-Mer Ocircng đatilde dugraveng bagravei diễn văn

đọc tại nghĩa trang quacircn đội Hoa

Kỳ để vận động caacutec nước đồng

minh cộng taacutec đối phoacute với caacutec vấn

đề kinh tế vấn đề chống khủng bố

vagrave chiến tranh ở Afghanistan

Bigravenh Nhƣỡng Dọa Sẽ Đaacutenh Hoa

Kỳ

Saacuteng ngagravey 16 thaacuteng 6 đagravei truyền

higravenh KRT của Bắc Hagraven noacutei hơn 100

ngagraven người đatilde tham gia cuộc biểu

tigravenh tại thủ đocirc Bigravenh Nhưỡng để

phản đối bản nghị quyết mới của

Liecircn Hiệp Quốc aacutep đặt lệnh cấm

vận lecircn đất nước Cộng sản nagravey

Thứ trưởng Lực lượng vũ trang Bắc

Hagraven Pak Jae Gyong hocircm qua cảnh

baacuteo sẽ tấn cocircng phủ

đầu Mỹ trước khoảng

10000 người lecircn aacuten

nghị quyết trừng phạt

nước nagravey mới được

Liecircn Hiệp Quốc thocircng

qua Ocircng Kim Ki Nam

lagrave biacute thư Uỷ ban trung

ương đảng Lao động

Bắc Hagraven cũng phaacutet

biểu trước những

người biểu tigravenh rằng

nghị quyết của Liecircn

Hiệp Quốc lagrave một sự

khiecircu khiacutech nghiecircm

trọng vagrave muốn boacutep

nghẹt kinh tế vagrave lagravem

suy yếu quốc gia nagravey

Theo tin tại Haacuten Thagravenh quacircn đội

Hoa Kỳ tại Nhật Bản đatilde được đặt

trong tigravenh trạng baacuteo động cao sau

khi Bắc Hagraven tuyecircn bố những lời

hăm dọa mới nhất Nghị quyết của

Liecircn Hiệp Quốc cấm tất cả mọi

hoạt động xuất nhập cảng vũ khiacute

từ Bắc Hagraven vagrave cho pheacutep caacutec nước

thagravenh viecircn kiểm tra caacutec chuyến

hagraveng chở bằng đường biển đường

khocircng vagrave đường bộ của Bắc Hagraven

coacute thể thu giữ vagrave tiecircu hủy những

moacuten hagraveng vi phạm lệnh trừng phạt

King of Pop Đột Ngột Qua Đời

Theo tin Los Angeles King of Pop

Michael Jackson đatilde từ trần vagraveo

ngagravey 25 thaacuteng 6 sau cơn trụy tim

hưởng dương 50 tuổi Jackson đatilde

được xe cứu thương mang đến

bệnh viện vagrave caacutec baacutec sĩ đatilde lagravem

việc trong hơn 1 tiếng đồng hồ để

hồi sinh nhưng khocircng thagravenh cocircng

ETHược mệnh danh lagrave vua nhạc pop

nhờ những bản nhạc nổi tiếng như

Thriller Bad vagrave Billie Jean người

nghệ sĩ xuất hiện trecircn sacircn khấu với

một chiếc găng tay vagrave phong caacutech

nhảy moon-walk đặc biệt đatilde được

vocirc số người say mecirc vagrave hacircm mộ

Tổng số đĩa haacutet anh thacircu được đatilde

lecircn đến 750 triệu ấn bản Anh đatilde

đoạt 13 giải acircm nhạc Grammy vagrave

trở thagravenh một trong những nghệ sĩ

thagravenh cocircng nhất từ trước đến nay

nhờ những băng nhạc video được

mọi người trecircn toagraven thế giới

ngưỡng mộ

Thế nhưng sau khi được tuyecircn bố

vocirc tội tại một togravea aacuten vagraveo năm 2005

vigrave bị tigravenh nghi xacircm phạm tiết hạnh

trẻ vị thagravenh niecircn Jackson đatilde sống

một cuộc đời ẩn dật Anh dự trugrave sẽ

trở lại sacircn khấu qua một chuyến

lưu diễn Luacircn ETHocircn từ ngagravey 13

thaacuteng 7 đến thaacuteng 3 năm 2010 vagrave

anh đatilde tập dợt tại Los Angeles cho

chuyến lưu diễn nagravey trong suốt 2

thaacuteng qua Tiếng haacutet vagrave caacutech trigravenh

diễn của Jackson đatilde mở đầu cho

những thế hệ nhạc pop kế tiếp sau

nagravey lagrave soul RampB vagrave hip-hop

Votilde Thụy Nhu (tổng họp)

Tham khảo

1httpwwwwhointcsr

don2009_06_24enindexhtml

2httpwwwwhoint

mediacentrenews

statements2009

h1n1_pandemic_phase6_20090611

enindexhtml

3httpwwwrfifractuen

articles114article_4037asp

4httpwwwrfaorgvietnamese

programsIssueOfTheWeekObama

-and-the-muslim-world-with-sbs-

0 6 0 5 2 0 0 9 0 8 0 9 1 3 h t m l

searchterm=None

5httpnewsyahoocoms

ap20090624ap_on_re_mi_ea

ml_iran_election

6h t tp newsyahoo coms

ap 20090624 ap_on_ re_a s

a s _ k o r e a s _ n u c l e a r _ 9 1

7 h t tp wwwvoanewscom

english2009-06-26-voa7cfm

seraphicpresscom

24 năm trocirci qua We Are The World cugraveng với Heal

The World vagrave Earth Song vẫn được bigravenh chọn

lagrave 3 ca khuacutec hay nhất thế giới We Are The World được

saacuteng taacutec bởi Michael Jackson vagrave Lionel Richie vagraveo năm

1985 sau sự vận động của Bob Geldof về caacutec sự kiện

trẻ em chết đoacutei tại Chacircu Phi Bagravei nhạc đatilde được thu acircm

vagraveo ngagravey 28 thaacuteng 1 năm 1985 với 45 ngocirci sao nổi

tiếng mệnh danh lagrave USA for Africa trong đoacute coacute Bob

Dylan Michael Jackson Tina Turner Stevie Wonder

Ray Charles Diana Ross Lionel Richie vv

Đĩa đơn We Are The World sau khi phaacutet hagravenh đatilde dagravenh vị

triacute số1 trong 4 tuần liecircn tiếp trecircn Billboard 100 ở Hoa

Kỳ Anh Quốc Uacutec vagrave nhiều nước khaacutec trecircn thế giới Bagravei

nhạc đatilde đoạt 4 giải Grammys năm 1985 trong đoacute coacute

Song of the Year Record of the Year vagrave Best Pop

Performance by Duo Riecircng tại Hoa Kỳ đĩa đơn đatilde baacuten

hơn 8 triệu bản vagrave số tiền gacircy quỷ lecircn đến 63 triệu USD

để cứu trợ trẻ em nghegraveo đoacutei ở Chacircu Phi

Heal The World được ra đời trong album Dangerous năm

1991 vagrave cũng gacircy tiếng vang khocircng keacutem We Are The

World Bagravei nagravey đatilde đứng hạng thứ 2 năm 1992 tại UK

Single Charts Cugraveng với mục điacutech mang lại niềm vui cho

caacutec trẻ em bất hạnh Michael Jackson đagrave thagravenh lập Heal

the World Foundation tổ chức phi lợi nhuận nhằm giuacutep

cải thiện đời sống của caacutec em trẻ trecircn toagraven thế giới

Với tấm lograveng nhacircn aacutei vagrave bao dung Michael Jackson đatilde

thagravenh lập cocircng viecircn giải triacute Neverland Ranch dagravenh cho

trẻ em tại Santa Barbara năm 1988 dựa theo cốt truyện

Peter Pan Dugrave cuộc sống riecircng tư của người nghệ sĩ tại

danh nagravey coacute luacutec đatilde gacircy nhiecircu tai tiếng nhưng những

cống hiến của anh trong nhiều năm qua luocircn được thế

giới ghi nhận Theo tin từ gia đigravenh Jacksons đacircy cũng

sẽ lagrave nơi an nghĩ cuối cugraveng của anh để cho caacutec fans khắp

thế nơi trecircn giới đến viếng thăm vagrave tưởng niệm

Votilde Thụy Nhu

1 httpenwikipediaorgwikiWe_are_the_world

2 httpenwikipediaorgwikiNeverland_Ranch

1958 - 2009

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 33

Sau đacircy lagrave những tin tổng quaacutet

vừa xảy ra trecircn toagraven cầu trong

những tuần vừa qua

Ngƣời Dacircn Iran Tiếp Tục Biểu

Tigravenh

Cuộc biểu tigravenh phản đối kết quả

bầu cử Tổng thống Iran đatilde keacuteo dagravei

bước sang ngagravey thứ 11 ETHacircy lagrave lần

đầu tiecircn cho thấy sự chia rẽ trong

hagraveng ngũ latildenh đạo tocircn giaacuteo ở Iran

kể từ năm 1979 vagrave bắt đầu ảnh

hưởng tới latildenh vực ngoại giao Ứng

cử viecircn Mirhossein Mousavi lagrave đối

thủ chiacutenh của ocircng Ahmadinejad

trong cuộc bầu cử cũng đatilde liecircn tiếp

đưa ra lời tố caacuteo gian lận nhưng

chiacutenh quyền đatilde lagravem ngơ

Ngagravey 24 thaacuteng 6 nhagrave latildenh đạo tối

cao Iran lagrave giaacuteo sĩ Ayatollah Ali

Khameini đatilde cứng rắn tuyecircn bố

rằng toagraven dacircn Iran phải tocircn trọng

phaacutep luật ocircng nhấn mạnh lagrave sẽ thi

hagravenh vagrave bảo vệ phaacutep luật của quốc

gia nagravey Theo ocircng thigrave caacutec định chế

vagrave toagraven thể quốc gia Iran sẽ khocircng

nhượng bộ đối với bất cứ aacutep lực

nagraveo sẵn sagraveng trả mọi giaacute để bảo

vệ đất nước Hiện giờ cảnh saacutet

chống bạo động vagrave dacircn quacircn Basij

đatilde kiểm soaacutet đường phố thủ đocirc

Tehran Chiacutenh quyền Iran rotilde rệt

đang sẵn sagraveng đương đầu với

những lời chỉ triacutech trong vagrave ngoagravei

nước

Đagravei truyền higravenh nhagrave nước Iran cho

biết đatilde coacute 10 người chết vagrave nhiều

người bị thương Cảnh saacutet cho biết

đatilde bắt giữ 457 người trong những

ngagravey qua Chiacutenh quyền Iran tuyecircn

bố sẽ dạy thagravenh phần bạo động

một bagravei học để lagravem gương vagrave lecircn

aacuten caacutec nước Tacircy phương đatilde xuacutei dục

bạo động Người dacircn tại Iran vẫn

cograven đang phẫn nộ vagrave chưa coacute dấu

hiệu nagraveo cho thấy caacutec cuộc biểu

tigravenh sẽ chấm dứt

WHO Chiacutenh Thức Loan Baacuteo Đại

Dịch Toagraven Cầu Cuacutem H1N1

Tổ chức Y tế thế giới WHO tại Ge-

neva lần đầu tiecircn sau 41 năm đatilde

phải chiacutenh thức cocircng bố cuacutem H1N1

đatilde trở thagravenh đại dịch toagraven cầu

Tuyecircn bố quan trọng nagravey được đưa

ra trong luacutec dịch cuacutem H1N1 đatilde lan

ra khắp caacutec nước keacuteo dagravei từ chacircu

Mỹ chacircu Acircu chacircu Phi chacircu Aacute

sang tới chacircu ETHại Dương Nạn

nhacircn dịch cuacutem tiếp tục gia tăng

theo từng ngagravey lan rộng từng địa

điểm trecircn khắp thế giới đặc biệt

caacutec nước vugraveng Nam Baacuten Cầu hiện

đang ở vagraveo mugravea đocircng Trong thocircng

caacuteo phaacutet đi vagraveo ngagravey 11 thaacuteng 6

WHO cho biết đatilde quyết định nacircng

mức cảnh baacuteo dịch từ cấp 5 lecircn

cấp 6 lagrave cấp cảnh baacuteo cao nhất

sau khi họp bagraven khẩn cấp về việc

nagravey với caacutec chuyecircn gia trong

ngagravenh

Theo WHO những phụ nữ tuổi từ

30 đến 35 đang coacute thai hay những

người bị bệnh suyễn tiểu đường

mập phigrave lagrave những người dễ bị nguy

hiểm đến tiacutenh mạng nếu nhiễm

cuacutem H1N1 Vi khuẩn nagravey đatilde lagravem

cho hơn 240 người thiệt mạng vagrave

hơn 55860 người nhiễm bệnh

Hiện tại bệnh cuacutem H1N1 cograven nhẹ

hơn bệnh cuacutem mugravea nhưng WHO

cảnh caacuteo vi khuẩn H1N1 coacute thể

biến đổi trở thagravenh một loại vi

khuẩn nguy hiểm khoacute lường vigrave noacute

lagrave một tập hợp gene cuacutem người

cuacutem heo vagrave cuacutem gia cầm Tuy

nhiecircn WHO cũng trấn an vagrave đề

nghị chiacutenh phủ caacutec nước khocircng vigrave

lo lắng quaacute mức magrave coacute những phản

ứng gacircy hoảng loạn trong dacircn

chuacuteng

Air France 447 Biến Mất Ở

Đại Tacircy Dương

Cả thế giới đatilde sửng sốt khi biết tin

chiếc Airbus A330 của hatildeng Air

France biến mất ở Đại tacircy dương

ngagravey 1 thaacuteng 6 vừa qua Tai nạn

của chuyến phi cơ đi từ thagravenh phố

Rio de Janeiro đến Paris lagrave tai nạn

lớn nhất của hatildeng Air France trong

75 năm qua vagrave lagrave tai nạn hagraveng

khocircng lớn nhất trecircn thế giới kể từ

năm 2001 Hatildeng Air France cho

biết sẽ cho mỗi gia đigravenh nạn nhacircn

một số tiền khoảng 17500 euros

nhằm tỏ sự thương tiếc đối với gia

đigravenh nạn nhacircn chứ khocircng phải lagrave

sự thừa nhận traacutech nhiệm vagrave bồi

thường Hagravenh khaacutech trecircn phi cơ coacute

32 quốc tịch khaacutec nhau Trong đoacute

coacute 61 người Phaacutep vagrave 58 người Bra-

zil

Hiện đang coacute 20 chiếc phi cơ Bra-

zil trong đoacute coacute một chiếc trang bị

radar coacute thể phaacutet hiện những vật

thể dưới mặt nước 2 chiếc phi cơ

Phaacutep một tagraveu Phaacutep 5 chiếc tagraveu

hải quacircn Barzil đang hoạt động vagrave

đatilde tigravem được 50 thi thể của caacutec nạn

nhacircn Chiếc tagraveu ngầm nguyecircn tử

Phaacutep cũng đatilde coacute mặt trong khu

vực từ nhiều ngagravey qua để tigravem chiếc

hộp đen Caacutec nhagrave điều tra noacutei đatilde

coacute tigravenh trạng macircu thuẫn tốc độ

trước khi chiếc phi cơ bị rơi Phacircn

tiacutech mới nhất cho biết caacutec mảnh

vụn của phi cơ đatilde bị vỡ trecircn khocircng

trung nhưng phải tigravem được chiếc

hộp đen mới coacute thể giải thiacutech rotilde

ragraveng nguyecircn nhacircn đưa tới tai nạn

Tổng Thống Obama Cocircng Du

Photo wsutodaywsuedu

ĐIỂM TIN

QUỐC TẾ

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 34

Chacircu Acircu vagrave Cộng Đồng Hồi Giaacuteo

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama

đatilde đến thủ đocirc Cairo Ai Cập trong

đầu tuần thaacuteng 6 vagrave đọc bagravei diễn

văn kecircu gọi chấm dứt những tranh

chấp giữa Do Thaacutei vagrave Palestine Bagravei

diễn văn được cho lagrave một cố gắng

để taacutei tạo lại higravenh ảnh của Hoa Kỳ

đối với hơn 1 tỷ người Hồi giaacuteo trecircn

thế giới Việc ocircng Obama chọn

Cairo để đọc bagravei diễn văn nagravey cũng

nhấn mạnh đến sự chuacute yacute của chiacutenh

phủ Mỹ về vấn đề Trung ETHocircng để

taacutei lập lại cuộc thương thuyết giữa

Do Thaacutei vagrave Palestine nhằm ngăn

chặn acircm mưu votilde trang vũ khiacute

nguyecircn tử của Iran

ETHức lagrave chặng dừng chacircn thứ 3

trong chuyến cocircng du của Tổng

thống Mỹ sau khi đatilde gheacute Saudi

Arabia vagrave Ai Cập Ocircng cũng đatilde

tham dự lễ tưởng niệm caacutec chiến

binh tử nạn trong ETHệ Nhị Thế chiến

cũng như những nạn nhacircn holo-

caust nơi quacircn đội ETHức Quốc Xatilde

tagraven saacutet những người Do Thaacutei Hai

nhagrave latildenh đạo cũng đatilde thảo luận về

vấn đề nguyecircn tử Iran cuộc khủng

hoảng tagravei chaacutenh toagraven cầu cũng

như tigravenh trạng tugrave nhacircn ở trại tugrave

Guantanamo Bay

Tổng thống Obama cugraveng với Tổng

thống Phaacutep Nicolas Sarkozy đatilde lagravem

lễ tưởng niệm ngagravey đổ bộ D-Day

khởi đầu chiến dịch phản cocircng

đaacutenh bại quacircn đội ETHức Quốc Xatilde của

quacircn đội đồng minh để giải phoacuteng

toagraven cotildei Acircu chacircu 65 năm về trước

Tổng thống Obama vagrave đệ nhất phu

nhacircn Michelle đatilde lagravem lễ tưởng niệm

dagravenh riecircng cho caacutec cựu quacircn nhacircn

Hoa Kỳ tại nghĩa trang Colleville-

sur-Mer Ocircng đatilde dugraveng bagravei diễn văn

đọc tại nghĩa trang quacircn đội Hoa

Kỳ để vận động caacutec nước đồng

minh cộng taacutec đối phoacute với caacutec vấn

đề kinh tế vấn đề chống khủng bố

vagrave chiến tranh ở Afghanistan

Bigravenh Nhƣỡng Dọa Sẽ Đaacutenh Hoa

Kỳ

Saacuteng ngagravey 16 thaacuteng 6 đagravei truyền

higravenh KRT của Bắc Hagraven noacutei hơn 100

ngagraven người đatilde tham gia cuộc biểu

tigravenh tại thủ đocirc Bigravenh Nhưỡng để

phản đối bản nghị quyết mới của

Liecircn Hiệp Quốc aacutep đặt lệnh cấm

vận lecircn đất nước Cộng sản nagravey

Thứ trưởng Lực lượng vũ trang Bắc

Hagraven Pak Jae Gyong hocircm qua cảnh

baacuteo sẽ tấn cocircng phủ

đầu Mỹ trước khoảng

10000 người lecircn aacuten

nghị quyết trừng phạt

nước nagravey mới được

Liecircn Hiệp Quốc thocircng

qua Ocircng Kim Ki Nam

lagrave biacute thư Uỷ ban trung

ương đảng Lao động

Bắc Hagraven cũng phaacutet

biểu trước những

người biểu tigravenh rằng

nghị quyết của Liecircn

Hiệp Quốc lagrave một sự

khiecircu khiacutech nghiecircm

trọng vagrave muốn boacutep

nghẹt kinh tế vagrave lagravem

suy yếu quốc gia nagravey

Theo tin tại Haacuten Thagravenh quacircn đội

Hoa Kỳ tại Nhật Bản đatilde được đặt

trong tigravenh trạng baacuteo động cao sau

khi Bắc Hagraven tuyecircn bố những lời

hăm dọa mới nhất Nghị quyết của

Liecircn Hiệp Quốc cấm tất cả mọi

hoạt động xuất nhập cảng vũ khiacute

từ Bắc Hagraven vagrave cho pheacutep caacutec nước

thagravenh viecircn kiểm tra caacutec chuyến

hagraveng chở bằng đường biển đường

khocircng vagrave đường bộ của Bắc Hagraven

coacute thể thu giữ vagrave tiecircu hủy những

moacuten hagraveng vi phạm lệnh trừng phạt

King of Pop Đột Ngột Qua Đời

Theo tin Los Angeles King of Pop

Michael Jackson đatilde từ trần vagraveo

ngagravey 25 thaacuteng 6 sau cơn trụy tim

hưởng dương 50 tuổi Jackson đatilde

được xe cứu thương mang đến

bệnh viện vagrave caacutec baacutec sĩ đatilde lagravem

việc trong hơn 1 tiếng đồng hồ để

hồi sinh nhưng khocircng thagravenh cocircng

ETHược mệnh danh lagrave vua nhạc pop

nhờ những bản nhạc nổi tiếng như

Thriller Bad vagrave Billie Jean người

nghệ sĩ xuất hiện trecircn sacircn khấu với

một chiếc găng tay vagrave phong caacutech

nhảy moon-walk đặc biệt đatilde được

vocirc số người say mecirc vagrave hacircm mộ

Tổng số đĩa haacutet anh thacircu được đatilde

lecircn đến 750 triệu ấn bản Anh đatilde

đoạt 13 giải acircm nhạc Grammy vagrave

trở thagravenh một trong những nghệ sĩ

thagravenh cocircng nhất từ trước đến nay

nhờ những băng nhạc video được

mọi người trecircn toagraven thế giới

ngưỡng mộ

Thế nhưng sau khi được tuyecircn bố

vocirc tội tại một togravea aacuten vagraveo năm 2005

vigrave bị tigravenh nghi xacircm phạm tiết hạnh

trẻ vị thagravenh niecircn Jackson đatilde sống

một cuộc đời ẩn dật Anh dự trugrave sẽ

trở lại sacircn khấu qua một chuyến

lưu diễn Luacircn ETHocircn từ ngagravey 13

thaacuteng 7 đến thaacuteng 3 năm 2010 vagrave

anh đatilde tập dợt tại Los Angeles cho

chuyến lưu diễn nagravey trong suốt 2

thaacuteng qua Tiếng haacutet vagrave caacutech trigravenh

diễn của Jackson đatilde mở đầu cho

những thế hệ nhạc pop kế tiếp sau

nagravey lagrave soul RampB vagrave hip-hop

Votilde Thụy Nhu (tổng họp)

Tham khảo

1httpwwwwhointcsr

don2009_06_24enindexhtml

2httpwwwwhoint

mediacentrenews

statements2009

h1n1_pandemic_phase6_20090611

enindexhtml

3httpwwwrfifractuen

articles114article_4037asp

4httpwwwrfaorgvietnamese

programsIssueOfTheWeekObama

-and-the-muslim-world-with-sbs-

0 6 0 5 2 0 0 9 0 8 0 9 1 3 h t m l

searchterm=None

5httpnewsyahoocoms

ap20090624ap_on_re_mi_ea

ml_iran_election

6h t tp newsyahoo coms

ap 20090624 ap_on_ re_a s

a s _ k o r e a s _ n u c l e a r _ 9 1

7 h t tp wwwvoanewscom

english2009-06-26-voa7cfm

seraphicpresscom

24 năm trocirci qua We Are The World cugraveng với Heal

The World vagrave Earth Song vẫn được bigravenh chọn

lagrave 3 ca khuacutec hay nhất thế giới We Are The World được

saacuteng taacutec bởi Michael Jackson vagrave Lionel Richie vagraveo năm

1985 sau sự vận động của Bob Geldof về caacutec sự kiện

trẻ em chết đoacutei tại Chacircu Phi Bagravei nhạc đatilde được thu acircm

vagraveo ngagravey 28 thaacuteng 1 năm 1985 với 45 ngocirci sao nổi

tiếng mệnh danh lagrave USA for Africa trong đoacute coacute Bob

Dylan Michael Jackson Tina Turner Stevie Wonder

Ray Charles Diana Ross Lionel Richie vv

Đĩa đơn We Are The World sau khi phaacutet hagravenh đatilde dagravenh vị

triacute số1 trong 4 tuần liecircn tiếp trecircn Billboard 100 ở Hoa

Kỳ Anh Quốc Uacutec vagrave nhiều nước khaacutec trecircn thế giới Bagravei

nhạc đatilde đoạt 4 giải Grammys năm 1985 trong đoacute coacute

Song of the Year Record of the Year vagrave Best Pop

Performance by Duo Riecircng tại Hoa Kỳ đĩa đơn đatilde baacuten

hơn 8 triệu bản vagrave số tiền gacircy quỷ lecircn đến 63 triệu USD

để cứu trợ trẻ em nghegraveo đoacutei ở Chacircu Phi

Heal The World được ra đời trong album Dangerous năm

1991 vagrave cũng gacircy tiếng vang khocircng keacutem We Are The

World Bagravei nagravey đatilde đứng hạng thứ 2 năm 1992 tại UK

Single Charts Cugraveng với mục điacutech mang lại niềm vui cho

caacutec trẻ em bất hạnh Michael Jackson đagrave thagravenh lập Heal

the World Foundation tổ chức phi lợi nhuận nhằm giuacutep

cải thiện đời sống của caacutec em trẻ trecircn toagraven thế giới

Với tấm lograveng nhacircn aacutei vagrave bao dung Michael Jackson đatilde

thagravenh lập cocircng viecircn giải triacute Neverland Ranch dagravenh cho

trẻ em tại Santa Barbara năm 1988 dựa theo cốt truyện

Peter Pan Dugrave cuộc sống riecircng tư của người nghệ sĩ tại

danh nagravey coacute luacutec đatilde gacircy nhiecircu tai tiếng nhưng những

cống hiến của anh trong nhiều năm qua luocircn được thế

giới ghi nhận Theo tin từ gia đigravenh Jacksons đacircy cũng

sẽ lagrave nơi an nghĩ cuối cugraveng của anh để cho caacutec fans khắp

thế nơi trecircn giới đến viếng thăm vagrave tưởng niệm

Votilde Thụy Nhu

1 httpenwikipediaorgwikiWe_are_the_world

2 httpenwikipediaorgwikiNeverland_Ranch

1958 - 2009

TIN QUỐC TẾ Số 24 - Thaacuteng 62009

Trang 34

Chacircu Acircu vagrave Cộng Đồng Hồi Giaacuteo

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama

đatilde đến thủ đocirc Cairo Ai Cập trong

đầu tuần thaacuteng 6 vagrave đọc bagravei diễn

văn kecircu gọi chấm dứt những tranh

chấp giữa Do Thaacutei vagrave Palestine Bagravei

diễn văn được cho lagrave một cố gắng

để taacutei tạo lại higravenh ảnh của Hoa Kỳ

đối với hơn 1 tỷ người Hồi giaacuteo trecircn

thế giới Việc ocircng Obama chọn

Cairo để đọc bagravei diễn văn nagravey cũng

nhấn mạnh đến sự chuacute yacute của chiacutenh

phủ Mỹ về vấn đề Trung ETHocircng để

taacutei lập lại cuộc thương thuyết giữa

Do Thaacutei vagrave Palestine nhằm ngăn

chặn acircm mưu votilde trang vũ khiacute

nguyecircn tử của Iran

ETHức lagrave chặng dừng chacircn thứ 3

trong chuyến cocircng du của Tổng

thống Mỹ sau khi đatilde gheacute Saudi

Arabia vagrave Ai Cập Ocircng cũng đatilde

tham dự lễ tưởng niệm caacutec chiến

binh tử nạn trong ETHệ Nhị Thế chiến

cũng như những nạn nhacircn holo-

caust nơi quacircn đội ETHức Quốc Xatilde

tagraven saacutet những người Do Thaacutei Hai

nhagrave latildenh đạo cũng đatilde thảo luận về

vấn đề nguyecircn tử Iran cuộc khủng

hoảng tagravei chaacutenh toagraven cầu cũng

như tigravenh trạng tugrave nhacircn ở trại tugrave

Guantanamo Bay

Tổng thống Obama cugraveng với Tổng

thống Phaacutep Nicolas Sarkozy đatilde lagravem

lễ tưởng niệm ngagravey đổ bộ D-Day

khởi đầu chiến dịch phản cocircng

đaacutenh bại quacircn đội ETHức Quốc Xatilde của

quacircn đội đồng minh để giải phoacuteng

toagraven cotildei Acircu chacircu 65 năm về trước

Tổng thống Obama vagrave đệ nhất phu

nhacircn Michelle đatilde lagravem lễ tưởng niệm

dagravenh riecircng cho caacutec cựu quacircn nhacircn

Hoa Kỳ tại nghĩa trang Colleville-

sur-Mer Ocircng đatilde dugraveng bagravei diễn văn

đọc tại nghĩa trang quacircn đội Hoa

Kỳ để vận động caacutec nước đồng

minh cộng taacutec đối phoacute với caacutec vấn

đề kinh tế vấn đề chống khủng bố

vagrave chiến tranh ở Afghanistan

Bigravenh Nhƣỡng Dọa Sẽ Đaacutenh Hoa

Kỳ

Saacuteng ngagravey 16 thaacuteng 6 đagravei truyền

higravenh KRT của Bắc Hagraven noacutei hơn 100

ngagraven người đatilde tham gia cuộc biểu

tigravenh tại thủ đocirc Bigravenh Nhưỡng để

phản đối bản nghị quyết mới của

Liecircn Hiệp Quốc aacutep đặt lệnh cấm

vận lecircn đất nước Cộng sản nagravey

Thứ trưởng Lực lượng vũ trang Bắc

Hagraven Pak Jae Gyong hocircm qua cảnh

baacuteo sẽ tấn cocircng phủ

đầu Mỹ trước khoảng

10000 người lecircn aacuten

nghị quyết trừng phạt

nước nagravey mới được

Liecircn Hiệp Quốc thocircng

qua Ocircng Kim Ki Nam

lagrave biacute thư Uỷ ban trung

ương đảng Lao động

Bắc Hagraven cũng phaacutet

biểu trước những

người biểu tigravenh rằng

nghị quyết của Liecircn

Hiệp Quốc lagrave một sự

khiecircu khiacutech nghiecircm

trọng vagrave muốn boacutep

nghẹt kinh tế vagrave lagravem

suy yếu quốc gia nagravey

Theo tin tại Haacuten Thagravenh quacircn đội

Hoa Kỳ tại Nhật Bản đatilde được đặt

trong tigravenh trạng baacuteo động cao sau

khi Bắc Hagraven tuyecircn bố những lời

hăm dọa mới nhất Nghị quyết của

Liecircn Hiệp Quốc cấm tất cả mọi

hoạt động xuất nhập cảng vũ khiacute

từ Bắc Hagraven vagrave cho pheacutep caacutec nước

thagravenh viecircn kiểm tra caacutec chuyến

hagraveng chở bằng đường biển đường

khocircng vagrave đường bộ của Bắc Hagraven

coacute thể thu giữ vagrave tiecircu hủy những

moacuten hagraveng vi phạm lệnh trừng phạt

King of Pop Đột Ngột Qua Đời

Theo tin Los Angeles King of Pop

Michael Jackson đatilde từ trần vagraveo

ngagravey 25 thaacuteng 6 sau cơn trụy tim

hưởng dương 50 tuổi Jackson đatilde

được xe cứu thương mang đến

bệnh viện vagrave caacutec baacutec sĩ đatilde lagravem

việc trong hơn 1 tiếng đồng hồ để

hồi sinh nhưng khocircng thagravenh cocircng

ETHược mệnh danh lagrave vua nhạc pop

nhờ những bản nhạc nổi tiếng như

Thriller Bad vagrave Billie Jean người

nghệ sĩ xuất hiện trecircn sacircn khấu với

một chiếc găng tay vagrave phong caacutech

nhảy moon-walk đặc biệt đatilde được

vocirc số người say mecirc vagrave hacircm mộ

Tổng số đĩa haacutet anh thacircu được đatilde

lecircn đến 750 triệu ấn bản Anh đatilde

đoạt 13 giải acircm nhạc Grammy vagrave

trở thagravenh một trong những nghệ sĩ

thagravenh cocircng nhất từ trước đến nay

nhờ những băng nhạc video được

mọi người trecircn toagraven thế giới

ngưỡng mộ

Thế nhưng sau khi được tuyecircn bố

vocirc tội tại một togravea aacuten vagraveo năm 2005

vigrave bị tigravenh nghi xacircm phạm tiết hạnh

trẻ vị thagravenh niecircn Jackson đatilde sống

một cuộc đời ẩn dật Anh dự trugrave sẽ

trở lại sacircn khấu qua một chuyến

lưu diễn Luacircn ETHocircn từ ngagravey 13

thaacuteng 7 đến thaacuteng 3 năm 2010 vagrave

anh đatilde tập dợt tại Los Angeles cho

chuyến lưu diễn nagravey trong suốt 2

thaacuteng qua Tiếng haacutet vagrave caacutech trigravenh

diễn của Jackson đatilde mở đầu cho

những thế hệ nhạc pop kế tiếp sau

nagravey lagrave soul RampB vagrave hip-hop

Votilde Thụy Nhu (tổng họp)

Tham khảo

1httpwwwwhointcsr

don2009_06_24enindexhtml

2httpwwwwhoint

mediacentrenews

statements2009

h1n1_pandemic_phase6_20090611

enindexhtml

3httpwwwrfifractuen

articles114article_4037asp

4httpwwwrfaorgvietnamese

programsIssueOfTheWeekObama

-and-the-muslim-world-with-sbs-

0 6 0 5 2 0 0 9 0 8 0 9 1 3 h t m l

searchterm=None

5httpnewsyahoocoms

ap20090624ap_on_re_mi_ea

ml_iran_election

6h t tp newsyahoo coms

ap 20090624 ap_on_ re_a s

a s _ k o r e a s _ n u c l e a r _ 9 1

7 h t tp wwwvoanewscom

english2009-06-26-voa7cfm

seraphicpresscom

24 năm trocirci qua We Are The World cugraveng với Heal

The World vagrave Earth Song vẫn được bigravenh chọn

lagrave 3 ca khuacutec hay nhất thế giới We Are The World được

saacuteng taacutec bởi Michael Jackson vagrave Lionel Richie vagraveo năm

1985 sau sự vận động của Bob Geldof về caacutec sự kiện

trẻ em chết đoacutei tại Chacircu Phi Bagravei nhạc đatilde được thu acircm

vagraveo ngagravey 28 thaacuteng 1 năm 1985 với 45 ngocirci sao nổi

tiếng mệnh danh lagrave USA for Africa trong đoacute coacute Bob

Dylan Michael Jackson Tina Turner Stevie Wonder

Ray Charles Diana Ross Lionel Richie vv

Đĩa đơn We Are The World sau khi phaacutet hagravenh đatilde dagravenh vị

triacute số1 trong 4 tuần liecircn tiếp trecircn Billboard 100 ở Hoa

Kỳ Anh Quốc Uacutec vagrave nhiều nước khaacutec trecircn thế giới Bagravei

nhạc đatilde đoạt 4 giải Grammys năm 1985 trong đoacute coacute

Song of the Year Record of the Year vagrave Best Pop

Performance by Duo Riecircng tại Hoa Kỳ đĩa đơn đatilde baacuten

hơn 8 triệu bản vagrave số tiền gacircy quỷ lecircn đến 63 triệu USD

để cứu trợ trẻ em nghegraveo đoacutei ở Chacircu Phi

Heal The World được ra đời trong album Dangerous năm

1991 vagrave cũng gacircy tiếng vang khocircng keacutem We Are The

World Bagravei nagravey đatilde đứng hạng thứ 2 năm 1992 tại UK

Single Charts Cugraveng với mục điacutech mang lại niềm vui cho

caacutec trẻ em bất hạnh Michael Jackson đagrave thagravenh lập Heal

the World Foundation tổ chức phi lợi nhuận nhằm giuacutep

cải thiện đời sống của caacutec em trẻ trecircn toagraven thế giới

Với tấm lograveng nhacircn aacutei vagrave bao dung Michael Jackson đatilde

thagravenh lập cocircng viecircn giải triacute Neverland Ranch dagravenh cho

trẻ em tại Santa Barbara năm 1988 dựa theo cốt truyện

Peter Pan Dugrave cuộc sống riecircng tư của người nghệ sĩ tại

danh nagravey coacute luacutec đatilde gacircy nhiecircu tai tiếng nhưng những

cống hiến của anh trong nhiều năm qua luocircn được thế

giới ghi nhận Theo tin từ gia đigravenh Jacksons đacircy cũng

sẽ lagrave nơi an nghĩ cuối cugraveng của anh để cho caacutec fans khắp

thế nơi trecircn giới đến viếng thăm vagrave tưởng niệm

Votilde Thụy Nhu

1 httpenwikipediaorgwikiWe_are_the_world

2 httpenwikipediaorgwikiNeverland_Ranch

1958 - 2009

24 năm trocirci qua We Are The World cugraveng với Heal

The World vagrave Earth Song vẫn được bigravenh chọn

lagrave 3 ca khuacutec hay nhất thế giới We Are The World được

saacuteng taacutec bởi Michael Jackson vagrave Lionel Richie vagraveo năm

1985 sau sự vận động của Bob Geldof về caacutec sự kiện

trẻ em chết đoacutei tại Chacircu Phi Bagravei nhạc đatilde được thu acircm

vagraveo ngagravey 28 thaacuteng 1 năm 1985 với 45 ngocirci sao nổi

tiếng mệnh danh lagrave USA for Africa trong đoacute coacute Bob

Dylan Michael Jackson Tina Turner Stevie Wonder

Ray Charles Diana Ross Lionel Richie vv

Đĩa đơn We Are The World sau khi phaacutet hagravenh đatilde dagravenh vị

triacute số1 trong 4 tuần liecircn tiếp trecircn Billboard 100 ở Hoa

Kỳ Anh Quốc Uacutec vagrave nhiều nước khaacutec trecircn thế giới Bagravei

nhạc đatilde đoạt 4 giải Grammys năm 1985 trong đoacute coacute

Song of the Year Record of the Year vagrave Best Pop

Performance by Duo Riecircng tại Hoa Kỳ đĩa đơn đatilde baacuten

hơn 8 triệu bản vagrave số tiền gacircy quỷ lecircn đến 63 triệu USD

để cứu trợ trẻ em nghegraveo đoacutei ở Chacircu Phi

Heal The World được ra đời trong album Dangerous năm

1991 vagrave cũng gacircy tiếng vang khocircng keacutem We Are The

World Bagravei nagravey đatilde đứng hạng thứ 2 năm 1992 tại UK

Single Charts Cugraveng với mục điacutech mang lại niềm vui cho

caacutec trẻ em bất hạnh Michael Jackson đagrave thagravenh lập Heal

the World Foundation tổ chức phi lợi nhuận nhằm giuacutep

cải thiện đời sống của caacutec em trẻ trecircn toagraven thế giới

Với tấm lograveng nhacircn aacutei vagrave bao dung Michael Jackson đatilde

thagravenh lập cocircng viecircn giải triacute Neverland Ranch dagravenh cho

trẻ em tại Santa Barbara năm 1988 dựa theo cốt truyện

Peter Pan Dugrave cuộc sống riecircng tư của người nghệ sĩ tại

danh nagravey coacute luacutec đatilde gacircy nhiecircu tai tiếng nhưng những

cống hiến của anh trong nhiều năm qua luocircn được thế

giới ghi nhận Theo tin từ gia đigravenh Jacksons đacircy cũng

sẽ lagrave nơi an nghĩ cuối cugraveng của anh để cho caacutec fans khắp

thế nơi trecircn giới đến viếng thăm vagrave tưởng niệm

Votilde Thụy Nhu

1 httpenwikipediaorgwikiWe_are_the_world

2 httpenwikipediaorgwikiNeverland_Ranch

1958 - 2009