CUKRZYCA

,,One s wrd nasDziecko z cukrzyc w placwce owiatowejKIELCE, 14.05.2014r.Dzieci przewlekle chore realizuj obowizek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowizek szkolny i obowizek nauki na podstawie przepisw prawa owiatowego. Naley zaznaczy, e przedszkole lub szkoa, w ktrym dziecko realizuje ww. obowizek, winna zapewni dziecku, w zalenoci od potrzeb, dostosowanie treci, metod i organizacji nauczania do moliwoci psychofizycznych dziecka, a take moliwo korzystania z pomocy psychologiczno- pedagogicznej.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z pn. zm.) nauczyciel w swoich dziaaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuczych ma obowizek kierowania si dobrem uczniw, trosk o ich zdrowie, postaw moraln i obywatelsk z poszanowaniem godnoci osobistej ucznia.

Przepis ten wskazuje na obowizek nauczyciela udzielenia pomocy kademu dziecku, rwnie przewlekle choremu.Aspekt prawnyPodkrelenia wymaga fakt, i zapewnienie dzieciom, w tym przewlekle chorym, odpowiednich warunkw podczas pobytu w przedszkolu/szkole/placwce, zgodnie z regulacjami art. 39 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, naley do obowizkw dyrektora.

Dyrektor przedszkola/szkoy/placwki m.in. sprawuje opiek nad uczniami oraz stwarza warunki do ich harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne dziaania prozdrowotne.

Aspekt prawny c.d.Aspekt prawny c.d.Ustawa o systemie owiaty (art.39 ust.1 pkt 3) zobowizuje dyrektora szkoy m.in. do sprawowania opieki nad uczniami oraz stwarzania warunkw do ich rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne dziaania prozdrowotne.

Dyrektor szkoy lub placwki publicznej opracowuje na kady rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, uwzgldniajc w nim tematyk szkole i narad dla nauczycieli, ktra powinna odpowiada potrzebom danej szkoy/placwki.

W tym celu powinien zorganizowa szkolenie kadry pedagogicznej i pozostaych pracownikw przedszkola, szkoy i placwki w zakresie postpowania z chorym dzieckiem oraz opracowa procedury postpowania w stosunku do kadego chorego ucznia w porozumieniu z pielgniark szkoln lub lekarzem, wsplnie z pracownikami przedszkola, szkoy i placwki, zarwno w codziennej pracy, jaki w przypadku zaostrzenia objaww czy ataku choroby.

Procedury te mog uwzgldnia m.in. przypominanie lub pomoc w przyjmowaniu lekw, wykonywaniu pomiarw poziomu cukru, regularnym przyjmowaniu posikw, sposb reagowania itp. Powinny te okrela formy staej wsppracy z rodzicami (opiekunami) tego dziecka oraz zobowizanie wszystkich pracownikw przedszkola/szkoy/placwki do bezwzgldnego ich stosowania.

Przepisy art. 2091 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 21, poz. 94, z pn. zm.) zobowizuj dyrektora przedszkola/szkoy/placwki, jako pracodawc, do zapewnienia rodkw niezbdnych do udzielania pierwszej pomocy w nagych wypadkach. Dziaania te powinny by dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej dziaalnoci, liczby zatrudnionych pracownikw i innych osb przebywajcych na terenie zakadu pracy oraz rodzaju i poziomu wystpujcych zagroe. Liczba pracownikw, wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy, ich szkolenie oraz wyposaenie powinny uwzgldnia rodzaj i poziom wystpujcych zagroe.Aspekt prawnyPrzedszkole, szkoa i placwka, powinny by przygotowane do zapewnienia potrzeb dziecka przewlekle chorego we wszystkich ww. sytuacjach. Do obowizkw dyrektora naley zatem taka organizacja pracy, ktra uwzgldnia udzielanie pomocy dziecku przewlekle choremu w niezbdnym z punktu widzenia potrzeb dziecka zakresie zatrudnienie odpowiednio przygotowanego personelu, okrelenie zakresu czynnoci pracownikw szkoy oraz przeszkolenie pracownikw, pozyskanie, w kontakcie z waciwym oddziaem NFZ, pielgniarki rodowiska nauczania i wychowania.

Obowizki dyrektoraW istniejcym stanie prawnym jednostki systemu owiaty (m.in. przedszkola, szkoy) nie posiadaj stosownych uprawnie do realizacji zada z zakresu opieki zdrowotnej nad dziemi i modzie. Odpowiedzialno za prawidowe leczenie dziecka spoczywa przede wszystkim na rodzicach i zespole leczcym dziecko. Wyjtek stanowi wiadczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej realizowane przez pielgniark rodowiska nauczania i wychowania lub higienistk szkoln.

Podstaw realizacji wiadcze zdrowotnych stanowi przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z pn. zm.) oraz aktw wykonawczych do ustawy:

Stan prawnyrozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziemi i modzie (Dz. U. Nr 139, poz. 1133);rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia z dnia 24 wrzenia 2013 r. w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1248).

Stan prawny c.d.przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie deklaracji wyboru zoonej przez rodzicw/ prawych opiekunw;

pielgniark podstawowej opieki zdrowotnej w odniesieniu do dzieci do lat 6 na podstawie deklaracji wyboru zoonej przez rodzicw/ prawych opiekunw;

przez pielgniark rodowiska nauczania i wychowania lub higienistk szkoln w odniesieniu do dzieci uczszczajcych do szk.

wiadczenia opieki zdrowotnej realizowane s:Lekarz oraz pielgniarka podstawowej opieki zdrowotnej sprawuj profilaktyczn opiek zdrowotn w miejscu okrelonym w umowie z Narodowym Funduszem Zdrowia o udzielaniu wiadcze zdrowotnych (w zakadzie podstawowej opieki zdrowotnej lub innym miejscu praktyki zawodowej). Pielgniarka rodowiska nauczania i wychowania czy higienistka szkolna realizuje wiadczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej w znajdujcym si na terenie szkoy gabinecie profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Naley jednak mie na wzgldzie, e pielgniarka nie jest pracownikiem szkoy, a jedynie na terenie szkoy realizuje wiadczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej na podstawie kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. pomoc uczniom w oznaczaniu glikemii za pomoc glukometru i wstrzykniciach insuliny, obsudze pompy insulinowej, postpowanie w czasie hipoglikemii (cznie z podaniem glukagonu), udostpnianie uczniom gabinetu w celu dokonywania wstrzykni insuliny oraz edukacji w zakresie samoopieki.

W opiece nad dzieckiem z cukrzyc w szkole pielgniarka peni wiodc rol, jednak warunkiem powodzenia podejmowanych dziaa jest cisa wsppraca pielgniarki z rodzicami, lekarzem sprawujcym opiek zdrowotn nad dzieckiem, dyrektorem szkoy oraz nauczycielami.Zadania pielgniarki szkolnej w odniesieniu do uczniw chorych na cukrzyc obejmuj:Oprcz pielgniarki specjalistyczne zabiegi (bieca kontrola poziomu cukru we krwi za pomoc glukometru oraz podawanie insuliny w formie wstrzykni podskrnych lub wleww przy uyciu pompy insulinowej) moe wykonywa rwnie inna osoba - samo dziecko, rodzic, nauczyciel, pomoc nauczyciela - ktra odbya specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie

Posiadanie wyksztacenia medycznego nie jest wymogiem koniecznym.

Kto jeszcze ?...Nauczyciel i pracownicy niepedagogiczni (np. pomoc nauczyciela) wykonuj obowizki opiekucze podczas pobytu dziecka w przedszkolu/szkole/placwce, penic jedynie rol wspierajc proces leczenia. Ponadto, nauczyciel, tak jak kady obywatel, jest obowizany do udzielania pierwszej pomocy, co wynika z przepisu art. 162 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pn. zm.).

Osoby przyjmujce zadanie musz wyrazi zgod. Delegowanie przez rodzicw uprawnie do wykonywania czynnoci zwizanych z opiek nad dzieckiem oraz zgoda pracownika szkoy i zobowizanie do sprawowania opieki winny mie form umowy (ustnej lub pisemnej) pomidzy rodzicem dziecka przewlekle chorego, a pracownikiem szkoy.

Nauczyciel peni jedynie rol wspierajc i moe suy pomoc w nagych sytuacjach.Odpowiedzialno za prawidowe leczenie spoczywa gwnie na rodzicach i zespole leczcym dziecko.

W art. 20 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie owiaty oraz niektrych innych ustaw (Dz. U z 2014 r., poz. 7), wskazano, i w celu zapewnienia dziecku podczas pobytu w przedszkolu/szkole/placwce, odpowiedniej opieki, odywiania oraz metod opiekuczo-wychowawczych rodzic dziecka przekazuje dyrektorowi przedszkola, szkoy lub placwki uznane przez niego za istotne dane o stanie zdrowia, stosowanej diecie i rozwoju psychofizycznym dziecka.

Powysze informacje s niezbdne do zapewnienia dzieciom waciwej opieki podczas pobytu w przedszkolu/szkole/placwce.

Aspekt prawnyZlecenie lekarskie na podanie lekw.Samo podanie lekw zleconych przez lekarza naley traktowa jako czynno techniczn polegajc na realizacji zlecenia lekarskiego, ktra wie si ze sprawowaniem funkcji opiekuczej nad dzieckiem wymagajcym systematycznego podawania lekw.(...) Przyjcie odmiennej interpretacji, zgodnie z ktr wychowawcy w przedszkolu nie mogliby podawa lekw zleconych przez lekarza naraaoby dziecko na utrat zdrowia lub ycia, a opiekuna (wychowawc) na zarzut niewaciwie sprawowanej opieki. to cytaty z odpowiedzi z Ministerstwa Zdrowia na list rodzicw dzieci chorych na cukrzyc.

Zadania rodzica Zgodnie z wyjanieniami nadesanymi w odpowiedzi na list z MZ, z MEN oraz informacjami zawartymi w broszurze dla nauczycieli One s wrd nas rodzic powinien przedoy szkole nastpujce informacje i dokumenty:

2. Zawiadczenie lekarskie.Musz by zawarte nastpujce informacje: rozpoznanie choroby przewlekej, opinia na temat moliwoci uczszczania dziecka do przedszkola czy szkoy oglnodostpnej, informacje dla wychowawcy dotyczce postpowania z dzieckiem i koniecznoci realizacji wskazanych staych zlece w czasie pobytu dziecka w placwce, informacje dotyczce rodzaju koniecznych dziaa w razie wystpienia nasilenia objaww choroby, ewentualne ograniczenia i zalecenia dotyczce udziau dziecka w zajciach. rdo pismo MZ.

3. Upowanienie (pisemne lub ustne) rodzicw/opiekunw dziecka dla dyrektora placwki do podejmowania wymienionych wyej dziaa.oraz:Udzielenie pisemnej informacji na temat rodzaju stosowanej insulinoterapii, uywanych preparatw insulinowych oraz stosowanych dodatkowych wglowodanw szybkowchanialnych w przypadku hipoglikemii (niedocukrzenia). Udzielenie pisemnej informacji dotyczcej posikw w szkole.

Dostarczenie informacji na temat postpowania w przypadku podjcia wysiku fizycznego.Dostarczenie pisemnej informacji na temat zalecanych wartoci glikemii przed posikiem, przed i w trakcie wysiku fizycznego.

Udzielenie informacji na temat ewentualnie wystpujcych wspistniejcych chorb. Zapewnienie szkole wyposaenia niezbdnego do prawidowej opieki (glukometr, pen, glukagon, odpowiednie napoje, jeli moliwe, to telefon komrkowy dla dziecka, odpowiednie rodki stosowane w przypadku niskich cukrw itp.). Dostarczenie numerw telefonw rodzicw, Poradni Diabetologicznej oraz numeru lekarza prowadzcego.Zrozumienie potrzeb dziecka wynikajcych z choroby oraz pomoc w ich zaspokajaniu.Udzia nauczycieli w szkoleniach na temat cukrzycy.Zapewnienie dziecku poczucia bezpieczestwa, akceptacji oraz tolerancji, przeciwdziaanie wszelkim formom dyskryminacji.Natychmiastowe udzielenie pomocy w przypadku cikiej hipoglikemii.Pozwolenie dziecku na spoycie cukrw prostych. Zapewnienie dziecku moliwoci natychmiastowego zbadania poziomu cukru w sytuacji, gdy zgasza ono ze samopoczucie.

Zadania szkoy i nauczyciela:

Zapewnienie (w miar moliwoci) odpowiednich i dyskretnych warunkw do badania poziomu cukru i podania insuliny penem.Zapewnienie dziecku odpowiedniego miejsca do przechowywania wszelkich rodkw i akcesoriw niezbdnych do prowadzenia cukrzycy.Umoliwienie dziecku korzystania z toalety w kadym czasie i w kadej sytuacji.Nawizanie cisej wsppracy z rodzicami/opiekunami dziecka. Konieczne jest informowanie rodzicw z wyprzedzeniem o wszelkich zmianach w planie pracy szkoy wpywajcych na zmian czasu spoywania posikw, planowanych wyjciach poza szko, wycieczkach oraz o zajciach wymagajcych zwikszonego wysiku fizycznego.Umoliwienie kontaktu z personelem medycznym na yczenie dziecka oraz natychmiastowego kontaktu z rodzicem, gdy zachodzi taka potrzeba. Umoliwienie dziecku nadrobienia zalegoci programowych spowodowanych wizyt w Poradni Diabetologicznej, zym samopoczuciem oraz przesunicie terminu pisania wszelkich sprawdzianw, gdy poziom cukru dziecka jest zbyt niski lub zbyt wysoki.Zapewnienie dziecku przynajmniej jednej kompetentnej osoby (zadanie dyrektora szkoy) wspierajcej dziecko w sytuacjach zwizanych ze spoyciem posiku, na wycieczkach, zajciach ruchowych, pozalekcyjnych oraz w sytuacjach, gdy poziom cukru odbiega od normy. Umoliwienie dziecku lub jego rodzicom/opiekunom przekazania informacji o chorobie, jej zarzdzaniu, koniecznoci dokonywania pomiaru cukru, objaww hipoglikemii i hiperglikemii, sposobach udzielania pomocy oraz innych istotnych informacji o cukrzycy w trakcie godziny do dyspozycji wychowawcy lub w czasie innych zaj edukacyjnych.

Za dostosowanie warunkw i form przeprowadzania sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego do potrzeb uczniw odpowiada przewodniczcy szkolnego zespou egzaminacyjnego (dyrektor szkoy).Uczniowie (suchacze) z przewlekymi chorobami(na podstawie zawiadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza)Korzystanie z zaleconego przez lekarza sprztu medycznego i lekw koniecznych ze wzgldu na chorob.Dostosowanie warunkw zdawania sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego do specyfiki choroby.Przeduenie czasu.Korzystanie z pomocy nauczyciela wspomagajcego w pisaniu i/lub czytaniu, jeeli choroba uniemoliwia pisanie i/lub czytanie.

Egzamin, sprawdzian jak dobrze zorganizowaZakres w jakim mona przeduy czas pisania sprawdzianu/egzaminuSprawdzian - nie wicej ni o 30 minut.Egzamin gimnazjalny:z historii i wiedzy o spoeczestwie, z przedmiotw przyrodniczych oraz z jzyka obcego nowoytnego na poziomie podstawowym - nie wicej ni o 20 minut kady,z jzyka polskiego, z matematyki - nie wicej ni o 45 minut kady,z jzyka obcego nowoytnego na poziomie rozszerzonym - nie wicej ni o 30 minut.

Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r (z pniejszymi zmianami) w sprawie warunkw i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniw i suchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianw i egzaminw w szkoach publicznychKomunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 30 sierpnia 2013 r. w sprawie sposobu dostosowania warunkw i form przeprowadzania w roku szkolnym 2013/2014 sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego do potrzeb uczniw (suchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepenosprawnych, niedostosowanych spoecznie oraz zagroonych niedostosowaniem spoecznym

Procedury organizowania i przeprowadzania egzaminu, sprawdzianu.

BibliografiaZapewnienie poczucia bezpieczestwa psychicznego i fizycznego oraz zaufania do grupy i nauczyciela.Pomoc w pokonywaniu trudnoci, uczenie samodzielnoci oraz nowych umiejtnoci.Budowanie dobrego klimatu i przyjaznych relacji w zespole klasowym, zapobieganie konfliktom.Przygotowanie dzieci zdrowych na spotkanie chorego kolegi, pomoc w akceptacji ewentualnych odmiennoci. Poinstruowanie uczniw, jak naley chroni chorego koleg i w jaki sposb mona mu pomaga. Zawarcie na ten temat umowy z klas.

Gwne sposoby pomocy przewlekle choremu dziecku moliwe do zrealizowania na terenie szkoy (cyt. One s wrd nas Dziecko przewlekle chore s.38)-refleksje na koniec

Traktowanie chorego dziecka jako penoprawnego czonka zespou klasowego, na rwni z innymi dziemi, z takimi samymi prawami i obowizkami.Uwraliwienie dzieci zdrowych na potrzeby i przeycia dziecka chorego.Uwraliwienie dziecka chorego na potrzeby i przeycia innych dzieci.Motywowanie do kontaktw i wspdziaania z innymi dziemi. Wzmacnianie poczucia wasnej wartoci.Przydzielanie dziecku choremu odpowiednich do jego moliwoci zada i rl spoecznych w zabawach i organizowanych zajciach.Rozwijanie zainteresowa, talentw i samodzielnoci dziecka.

Refleksje na koniecUczenie relaksu i odprenia.Zapewnienie dziecku wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w razie potrzeby pomocy socjalnej.Staa wsppraca z rodzicami, pielgniark, lekarzem, nauczycielami oraz innymi osobami opiekujcymi si dzieckiem.

Refleksje na koniec PRAWNE I ORGANIZACYJNE ASPEKTY OPIEKI NAD DZIECKIEM Z CUKRZYC W PRZEDSZKOLACH I SZKOACHNa zlecenie i ze rodkw Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Zdrowia opracowane zostay we wsppracy z Orodkiem Rozwoju Edukacji serie publikacji One s wrd nas powicone tematyce dzieci przewlekle chorych. S to:Dziecko przewlekle chore. Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziecka w szkole i przedszkolu - E. Gralczyk;Dziecko z hemofili w szkole i przedszkolu - A. Klukowska; Dziecko z astm w szkole i przedszkolu - M. Kulus; Dziecko z padaczk w szkole i przedszkolu - S. Jwiak; Dziecko z cukrzyc w szkole i przedszkolu - D. Witkowski, J. Pietrusiska, A. Szewczyk, R. Wjcik;

Wersja elektroniczna dostpna na stronach:Ministerstwa Edukacji Narodowej Kuratorium Owiaty w Kielcach

Dzikuj za uwag