Open Access – dzisiaj trendy jutro obowiązek?Mariola SzydaBiblioteka Główna Politechniki Częstochowskiej

DEFINICJE I CELE

Open Access (otwarty dostęp), to wolny, powszechny, trwały i natychmiastowy dostęp dla każdego do cyfrowych form zapisu danych i treści naukowych oraz edukacyjnych.

CELE: upowszechnienie i zapewnienie dostępu do

rezultatów badań i innowacji, zagwarantowanie swobody twórczej, próba przeciwstawienia się wykluczającym

prawom własności tworząc alternatywny obszar wymiany.

DROGI PUBLIKOWANIA

Droga złota – artykuły publikowane są w recenzowanym czasopiśmie.

Droga zielona – tekst artykułu umieszczany jest w otwartym repozytorium.

Droga szara – dotyczy tekstów, które nie są rozpowszechniane tradycyjnymi kanałami (wydawcy, księgarnie). Może obejmować np. prace dyplomowe i magisterskie czy rozprawy doktorskie.

KOSZTY

Pobieranie opłat od autorów za publikowane teksty.

Finansowanie przez organizacje finansujące badania naukowe.

Dochody z reklam. Programy narodowe finansujące

publikowanie prac naukowych - jak np. Narodowy Program Publikacji Naukowych Springer Open Choice /Open Access w Polsce – w całości finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

KORZYŚCI

Promocji badań własnych, budowanie prestiżu uczonego.

Zwiększenie widoczności i poczytności prac może spowodować zwiększenie cytowalności publikacji.

Nawiązywanie nowych kontaktów naukowych i rozpoczynanie współpracy tam, gdzie zainteresowania są najbardziej zbieżne.

Wysoka jakość publikacji zapewniona przez recenzowanie.

Szybki przepływ informacji. Łatwiejsze wyszukiwanie informacji.

REGULACJE PRAWNE

Zalecenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie publikacji informacji w zakresie badań klinicznych.

Prace nad ustawą o dostępności materiałów naukowych w sieci.

OBAWY I NADZIEJE

Założenia nie wspominają nic o możliwości zapewnienia skutecznej ochrony praw własności intelektualnej.

Kiedy wyniki powinny być opublikowane? Niechęć polskich naukowców przed

publikacją poprzez open acces wynikająca z braku korzyści w ocenie pracownika naukowego.

Ograniczenie kontroli nad wiedzą know how opublikowaną poprzez open acces.

Dobrze stworzona ustawa może być motorem rozwoju polskiej myśli technicznej.

Dziękuję za uwagę