Orhan Kemal - Hanımın Çiftliği

8/14/2019 Orhan Kemal - Hanmn iftlii

1/162

Orhan Kemal _ Cilt2 Hanmn iftliiKitaplar, uygarla yol gsteren klardr.

UYARI:

www.kitapsevenler.com

Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar...Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak grdmz sitemizdekitm e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesineistinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacylaekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma ekranvebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc veOCR (optikkarakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin, hazrlanmaktadr. Tmyle cretsizolan sitemizdekie-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"dncesiyle, hibir ticari ama gzetilmeksizin, tamamen gnlllkesasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei sayesinde, grmeengelli kitap sevenlerin

istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya kanuna aykr olarakkullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek tmyasalsorumluluklar kullanana aittir. Sitemizin amac asla esersahiplerine zarar vermek deildir.www.kitapsevenler.comweb sitesinin amacgrme engellilerin kitap okuma hak ve zgrln yceltmekve kitap okuma alkanln pekitirmektir.Ben de bir grme engelli olarak kitap okumay seviyorum. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldkapekieceine inanyorum.Tm kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleriabalardan veyaptklar katklardan tr teekkr ediyorum.Bilgi paylamakla oalr.

Yaar MUTLU

LGL KANUN:5846 Sayl Kanun'un "altnc Blm-eitli Hkmler" blmnde yeralan "EK MADDE 11" : "derskitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi birnshas yoksahibir ticar amagdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarakya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibikurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda oaltlmas veyadn verilmesibu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibirekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz.

Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin

bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur."

bu e-kitap Grme engelliler iin dzenlenmitir.Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne mutlu ki, bir grmeengellinin, dzgn taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu sevinci paylaabilmektm zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz tarayp,[email protected]

Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay dnebilirsiniz.Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek ltfen bu aklamalarsilmeyiniz.

Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan ediniz...

Teekkrler.Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara.Tarayan Yaar Mutlu


2/162

www.kitapsevenler.comwww.yasarmutlu.comyasarmutlu@[email protected]@gmail.comOrhan Kemal _ Cilt2 Hanmn iftlii

HANIMIN FTL

Orhan Kemal _ Cilt1 Vukuat VarOrhan Kemal _ Cilt2 Hanmn iftliiORHAN KEMALISBN-97S-478-060-9Hanmn iftlii, Orhan Kemal / 8. Basm, 1990 / Kapak, Erkal Yavi /JKapak Basks, zylmaz Matbaas / iBask, Afa Matbaas / Cilt, Tekin Ticaret / Kitab Yaymlayan, Kemal Karatekin, Tekin Yaynevi, AnkaraCad. No: 43 - st. Tel.:527 69 69-512 59 84IHANIMIN FTL

ROMAN Sekizinci BasmIstanbul

TEKN YAYINEV

Tarayan Yaar Mutluwww.yasarmutlu.comwww.kitapsevenler.comkitapsevenler@gmail.comI.Glizar, iftlik avlusundaki harman makinesine dayanm, uzaklara, taa uzaklara bakyordu: ehiroradayd. Kz oradan gelecekti. akas kalmamt iin. Gelecek, Muzaffer Beyle bir at altndayaayacakt... Bir at altnda!.. , ,Muzaffer Bey Kzlba myd ki, yeeninin karsna kt gzle baksn?ini ekti. Koca by, aklar kanl iri gzleri, geni omuzlaryla azgn bir boaya benzeyen Muzaffer BeyinKzlbatan ne fark vard? Hele kz, anlatld gibi tevatr gzelse... sterse tevatr gzel olmasn, onunne midesiz, eline eteine ne pis olduunu biliyordu. Hamamn ar scanda, banyo kvetinin iinde...lle uzun yoldan geldii sralar. Gzleri bir tuhaf olur, kll kocaman elleriyle tuttuu yeri sanki koparrd.Etinden bir titreme geti.Koparsnd, koparsnd varsn. Onun urunda katlanmayaca ey yoktu. Tuttuu yerini koparsn, vurupbir yann krsn, isterse ldrsn. Kan helldi ona. Yeter ki kendinden bakasna...Bakmyor muydu acaba?Sk sk gittii Ankara, ya da stanbul'da, trnaklar boyal, tabebek gibi kadnlara bakmaz olur muydu?Bakar, yatard ihtimal ama, gz grmyordu ya... Gzmfiyjnce gnl katlanrd. Burada, beton evin ats altnda on^aTt--belisTna^bakmasnd da, darlarda

ne hali varsa grsnd.Gzlerini uzaklardan, ehrin bulunduu taa uzaklardan ayramyordu. Nasl ayrrd ki, ehirden gelecekkz, hem gzelmi, hem de boylu poslu! Beton evin ats al-uu uniKie aoaacaklard bundan sonra. Muzaffer Beyin gzleri nnde... Muzaffer Bey bakmadan,kalbini bozmadan edebilir miydi? Ya kendinden bkar da ona bc-karsa?..ini yeni bir sknt kaplad.Beyin ona bakmayaca, kalbini bozmayacan akl kesmiyordu. Bakard, salama bakard, kaabil yok.Hem bakar, hem kalbini bozar, hem de her bir eyi yapmak isterdi!Sol gz de.seyirmeye balamt. Denemiti ka sefer, iyi gelmezdi sol gznn seyirmesi. Aldrmyordu.ehirden yana bakyor,'gzlerini ayrmamacasna bakyordu.Kz oradan gelecekti!Belki de yolda, geliyordu u sra... Havaya bakt. Homurtuyla dolaan, yamur ykl, mosmor bulutlar...

Kzn gz yal olmalyd. Muzaffer Bey, adamn gznn yana bakmazd. ehir biimi ksa, darackfistanlarla nnde bllk bllk dolaacak da, Muzaffer Bey, yeeninin hatrn sayacak!An bir kararla Seyyare Bac'nn huuna taraf yrd.


3/162

nekleri saan, yourt alp yayk dven, apa vakti rgatlarn an hazrlayan Seyyare Bac, kerpihuunun kaps nne melmi, kar tarlay srmekte olan krmz John Deere'i seyrediyordu. Glizar'grnce, glmsedi. Kadnn gene ne iin geldiini kestirmiti. Nitekim:

Bu Ramazan eeinin kulan sen de bk, dedi. Sabahtan beri bu kancyd? Cevap vermedi. Glizardevam etti:

Beyin huyu malm. Eline, eteine ne kadar pis olduunu sen benden l bilirsin. Avradn brakp

uraya buraya gitmesin! Bana gre hava ho. Ben, Ramazan Efendiye acyorum, mesele bu.Geldii gibi ekildi gitti.Seyyare Bac arkasndan uzun uzun bakt. Beyi elin-den karmak istemeyiine fena tutuluyordu. Boy sanki nikhlsyd!Glizar, iftlik avlusunu bir batan bir baa gemi, byk kapnn nne kmt bile. Ellerini belinedayad, tekrar o tarafa, ehrin bulunduu, kzn belki de gelmekte olduu tarafa gzlerini dikti. Otaraflarda gk mosmordu, imek akyordu. Ama ne mosmor gn, ne akan imeklerin, ne dennde gz alabildiine uzanan ukurova dzndeki renk renk John Deere'lerle Cetrac ve tekilerinfarkndayd. Hatt seyiren sol gznden baka, nlayan sol kulan bile duymad. nk Bey, Kzlbadeildi ama, Kzlbatan da ktyd. Her yl apa, yahut pamuk toplama mevsiminde iftlii dolduransryle kadna; aptal, pis, piikli demeyip azgn boa gibi daland-n, eline geirdiini ahra, ktl

ambarna nasl srklediini biliyordu. Bilinen eydi. iftiba Yasin Aa kplere biner; Tvbeestafurullah, tvbe estafurullah... Sen taksiratn affet Yarabbi! Nedir bu adamn azgnl... derdi. Yasin Aann anlattna gre, Muzaffer Beyin bu huyu, babasna deil, iftliin asl sahibi dedesineekmi. O da tpk Muzaffer Beye benzermi. Boylu, poslu, ko bykl, eline eteine pis, rz, namustanmaz...ehirli kzn ekecei vard. Ho, ne ekecei olacak? Kendinin ektiini ihtimal o da ekecekti, hem deseve seve. Srtlarnda ta tamyorlard ya!Sknts artt.Ta tamyorlard srtlarnda elbette. Her kadnn arayp da bulamad, gl erkek. apa, yahut pamuktoplama rgatlarnn piikli, kara kuru karlar bile ambara srklenmekten ikyeti deillerdi. Oysa,kadnlktan uzak, ingene maas gibi eylerdi... Ama onlar geiciydi. ehirden gelecek kz gibi kalc deil.Bu, kalcyd. Kazk kakacak, yerini rahat bulunca da, kovsa gitmeyecekti.

Yerini rahat bulacana phe yoktu. Yemin, yiyecein sz olmayacak, aslan gibi adamn koynunagirince de, balayacakt iftliin iinde alma. Evet, kocas olacak-ti. olacakt ama... Brak u soytary! Adam onu koca yerine mi kor? Bir tokatlk can var. Yarn Bey onuuraya buraya savar, avratnan yalnz kalr. Gitmem diyemez ki Ramazan. Azna m dm? Bey onuayann altna bir ald m...Ramazan gk bile diyemeden gidecek. Muzaffer Bey de... Kz hele konukan, cilveli, erkei azdrancinsten-se, tamam. Belki de hamam Beye o hazrlard. Bey istedikten sonra...

Alayacak hale geldi. Seyyare Bac'nn yann tekrar boylad. Sinirli sinirli: ehir biimi, dar fistan giyilmez burda demeli o soykaya! Buras iftlik. Namahrem dolu. Hem gnah,hem de...Seyyare Bac gene cevap vermedi ama, O akl sen kendine ver, diye geirdi. ehir biimi ksack, darfistan giyip, namahrem nnde dolanan, fink atan sensin!Glizar devam etti:

El haya minel'iyman! Namahrem nnde hayszca dolamak gnah. Kanck it kuyruunu sallamamal.Sonra, Bey... Bey dediin zti almadan oynayan bir canavar. Darack, ksack giyip her yann kardn m,tamam. Yasin Aann da kulan bkmeli. Ben bktm, sen de bk. yice pekitirelim ki... Be vakitnamaz klmaynan, oru tutmaynan Mslmanlk olmaz. Bunun gnah vebali yalnz Beye deil, hepimize!Ne yapsa nafile. indeki huzursuzluk artyordu. i-pidik pabularyla avluyu gene boydan boyageerken, aklna kz iin hazrlanan oda geldi. Odann bir penceresi avluya bakyordu. Daha kts, odahamamlkla kar . karyayd. Bey banyoya girip karken grecekti. (iftlik kapsna gitmekten cayd. Beton evin merdivenini dnceli dnceli kt. Banyonun kapsnnde durdu. Kzn odasyla kar karyayd gerekten de. Adam banyoya girip karken... Bu odannhazrlanmasn hi istememiti ama, dinletememiti. Bey srar etmiti. Niin? Niin olacak, besbelli,domuzluundan!Banyonun kapsn hrsla at. Yksekteki darack

pencerenin buzlu camndan beyaz fayanslara bulank bir aydnlk vuruyordu.Elbette domuzluundan! Kz grmeden aklna takmt demek ki, srar etmiti.


4/162

eri girdi. Banyo duvarna srtyla dayand.Kz grmeden... t nefisli herif! Avrat olsun da ona, piikli, apakl, aptal, inmeli olsun isterse. Banyoyagirip karken, hit pist, hit pist... teki de ehir kz zaten, almadan oynayan cinsten. O ona, o onadenk... Derken i pier, ...bizim pabucumuz dama atlr. Banyoyu da o hazrlar. Beyin srtn mrtn da oovar...Gzleri dald. ehirden gelecek kz, Beyin magazinlerinde grd yar plak kadnlara benzetiyordu.

Darack, ksack fistan iinde her yan belli... Banyoyu yakyor. Bey bornozuyla geliyor. Kapy ierdensrglyor-lar. Beyin bornozunu srtndan alyor. Bey de onun darack fistann karyor. Ykl gs,incecik bel, kvr kvr salar... Tpk magazinlerde grd kadnlar gibi.Sonrasn dnmek istemiyordu. Alamak geliyordu iinden. Kendini zor tutuyor, iri memeleri heyecanlakalkp iniyordu.Dar kt, kapy arparak kapad.Gelmez olsun, Allah belsn versindi!Kz iin hazrlanan odaya geti. Pencere de tam avluya bakyordu. Bey, hususisiyle gelip gittike grecek,glecek, adam batan karmak iin...Patiska perdeleri hzla indirip sk sk bastrd.Neye yarard? Birazdan gelince ilk ii, belki de kaldrmak olacakt perdeleri. Kaldrma, hi bir zamankaldrma perdeleri, Beye grnme! diyemezdi ki. ehir kzyd o. Kim bilir ne lflar bilir, insan nasl

bozard? yi ama, madem ehir kzyd, burada, drt duvar arasnda yaayabilecek miydi bakalm? Hem,niye ehirden bir koca bulmamt kendine? Yoksa anlattklar gibi gzel deil miydi? Gzel olsa, peineehirliler der, batan karr, evlenir kalrd orada!Heyecanland.Deildi, mcerret gzel deildi ki ehri brakp geli-yordu. Belki de irkindi. Yahut kambur... irkin olmasa, kambur olmasa Ramazan gibi sska, frsenuacak bir soytarya peki der miydi? Gzleri sevinle parlad.Herhalde, ufak tefek, kara kuru, orab dk, akl-dakl biriydi!..**Motoru boyuna ksren taksinin kesine bzlmt Gll. Alamyordu artk. Yol boyunca uzanan, gzalabildiine dmdz tarlalar neeli vnltlarla srp duran renk renk traktrlere bakyordu. ofrnhemen sanda oturan Yasin Aann da sandaki Zalolu'nun arada yarm sol yaparak gz ucuylabaktnn da farkndayd. Ne bakyordu sanki? Kek mi vard? Beenilip bee-nilmediini anlamak mistiyordu? Beenmiyordu, beenmiyordu ite. Hi bir zaman da beenmeyecekti. Neydi ki o. Bir tokatlkcan vard. Ufrse uacak, soytar yapl ey. Koca diyecekti ona ha? Allah yazdysa bozsun. Byklarn dakazm. ahken ahbaz olmutu cenabet! Zalolu bir sigara yakt.Uuyordu. i iine smyor, taksinin daha, ok daha hzl gitmesini istiyordu. iftlie abucak varsaydlar!

Yasin Aa: er-i erif zere nikh kylmadan kzn yanna yanamak yok ha Ramazan! demiti. Demitiama, ne haberi olacakt onun?Solunda, uyuklamakta olan Yasin Aaya bakt: Kz istedikten sonra senin ne haberin olur, zrto? diyegeirdi. Kabak Hafz da: Avrat istemeye grsn, demiti, bir tabur asker vz gelir!

Yeni bir yarm sol. Kza tekrar bakt. stemese, peine taklr da gelir miydi? Gelmezdi. Geliyordu ite.Demek istiyordu. stiyordu da sz m, tabi istiyordu. Bir tabur asker vzgelirdi.Gldn gstermemek iin ban dar evirdi. Lkin u Kabak Hafz... Ne lflar vard ya! Bir ey deil,kzn gzelliini ballandra ballandra anlatrken veresiye dinlemi, inanmamt. Attn m sanmt? Her-'

10halde. Sansn. Yarn o da, kyl de grecekti. (Hani bir yarm sol) Bu kz, bu gzel kz ite, geliyordupeinden! Onu yle bir saracak, dudaklarn mudaklarn... Lkin Kabak Hafz gene de iyi arkadat.

Arada lf kmasa, onu daha ok sevecekti. Sevecekti ama, durur durur kt diye bir lf atar, cannskard. En biri, u byk meselesi. Byklarn kendi kazm, isteyerek kazm gibi, g-rverince kahkahaybasm: Ulan, demiti, ulan Ramazan! Nedir o ehren yle? Ot tutunmu mak'ad Islama dnmbe!ini ekti.

Ah byklar da olsayd imdi!Rugan izmeleri, ipek kua, klot pantolonu, belinde ba, tabancas, her eyi tamamd. Bir de byklarolsayd! Byklar olsa, kz temelli vurulurdu. Ama syleyecekti, Daym kramadm, kestim... diyecekti.Lkin days da... Kim bilir nasl bozacakt piyasasn kzn yannda!

Gljzar' hatrlad. Avradna mukayyet ol Ramazan! demiti. Niye? Ne demek istemiti yani? Avradnane iin mukayyet olacakt? u mesele mi? ...ge canm, daym Kzlba m? Bir day, yeeninin avradna


5/162

kt gzle bakar m? Yeen yahu, bacsnn olu, tesi var m? Bir yeen demek, evlt demek. nsanevldnn avradna...Evldnn karsna sataan birini hatrlamt. ini ekti. z evldnn karsna bile sataanlar vard demek?

Ama Kabak Hafz: Dayn pireyi sekitmez, doru ama, demiti, yeeninin avradna da sataacak kadaradi deildir!Ferahlad. Daysnn sa solu olmadn gayet iyi bilmekle beraber. Kabak Hafz'a hak vermeyi uygun

buluyordu. Sonra, nikh altna girecekti kz. Nikhta keramet olduunu syleyen ecdat yalanc myd?Yeni bir yarm sol daha. Gz gze geldiler kzla. Kzn yz kt kt asld birden. Gene de: Rahatn iyi mi? diye sordu. Sana ne?.aalad. Gilve mi yapyordu, sahiden mi? Gveydi11herhalde, yeni gelin cilvesi. Bu kadarn yapacakt elbette, Kabak Hafz, Gelinin cilvesi makbuldr.demiti. Avradn cilvelisi rastlamt demek kendine?

Allah'a kretti.Sigarasnn izmaritini bir fiskeyle dar frlatrken, aklna baka bir ey geldi: Kz, aasnn hapse girdiine. mi zlyordu yoksa? Tamam. Ona zlyordu fukara. Haklyd. Kz ksm yangcak olurdu ne de olsa.Kendi yznden, kendi namusu yznden hapislere girmiti olan...

Tekrar dnd: Onun rahat bende yok. Sen onu hi merak etme! Kz serte sordu: O kim? Aan, Hamza!

Allah belsn versin itin! Allah belsn m versin? Dn nne be, soytar!Dnd. Soytar m? Yan gzle ofre bakt, byk altndan glyordu, ...rezil oldum. Anam avradm olsunrezil oldum. Tuu... Soytar dedi be! Soytar. Ben soytar mym? Yarn ofr surda burda gevezelik eder,yaylr. Vay Allahszn kz.., Soytar dedi. Sahiden mi, akadan m? Belki de yeni gelin cilvesi. Lkin, tatszkat...Taksi bir hendei hzla geerek sarsld.

Yasin Aa uyand.ofr lf olsun diye:

u traktrlerin gzelliine bak emmi! dedi. Mbarekler topra peynir gibi doruyor!Yasin Aann dertleri depreti: Tbe de!ofr hayretle bakt:

Niye? Gvur icadna mbarek denir mi?ofr yeni bir ukuru yavalayarak getikten sonra, cevaplad:

Sz temsili. Lkin makine gibi var m? Tekmil topraklarmzn makinelerle srlp, makinelerleekilip,12

mahsuln makinelerle toplanacan dnyorum da... Mal seninmi gibi seviniyorsun, ha? Benim olmasn. Memleketimizin erefi ykselir yai Geen gn biri gazetede okuyordu, bilmem hangidvelin esasl kodamanlarndan bilmem kim, Trkiye demi, yaknda kk Amerika olacak!Bunu Zalolu da iitmiti.

Doru, dedi. Bir Amerikal demi!ofr memnun, Zalolu'na prl prl gzlerle bakt. Sonra direksiyon simidine deta sjarld- ^..y. \ -^

Kk Amerika!-Ne~e"fe V$'nsan ky deta sjarld ^..y. \ ^

Kk Amerika!-Ne~e"fe V$'nsann koltuklan kabaryor. BerTRenaTnefsime byleyim. stersemeteliim olmasn cebimde. Yeter ki memleketimiz ykselsin. Biz dnyada pehlivanlkta birinciyizmesel... Ne diye futbolcular gnderirler de... Sonra makine. Makine gibi var m? Bu yolu dedelerimiz

drt-be gnde zor alrlarm. imdi ya?Yasin Aa 1927'deki Fordson merakn hatrlad. Ama ona bunu izah edemezdi ki. Bu yatakilerin akllartepelerinden bir kar yukarda olurdu.


6/162

... kiiyle idare edilen harman makineleri gelecekmi! U kiiyle! Ne kolaylk ya. Eskiden Konkasorpatozlar neydi? Bir almet. Krk kii, krk be kii...Zalolu:

Hem kiiyle idare edilen harman makineleri, dedi, hem de iidi tarlaya eken, apasn yapan,ktl-y toplayan makineler! Daym diyor ki: Bu makineler bizi rgat tahakkmnden kurtaracak,diyor. Doru. Her yl rgatlara avu dolusu para veriliyor. Yazk, gnah deil mi? Yiyip itikleri de caba.

Cierleri, yediklerine demez erefsizim!Yasin Aa artk dayanamad: Cenballah'n zene bezene yaratt insanlar hor grme Ramazan! Onlar da senin benim gibiinsan. Onlar da Allah'n kulu!

Amaaan bre Yasin emmi sen de... Aman zaman yok. zulmn binas olmaz. Zulm ile bd olan, encam berbat olur. Ne oldum deme,ne13olacam del Senin bir deden vard, rahmetlik. Irgatlar karavanalara'hcum etmez mi, dedendeki keyfigrmeliydin. kr Rabbime, kr ki, fakir fukarasn doyurmak vazifesini bana vermi, derdi. Sizsergad burunluyor, gvurun makinesine rabet ediyorsunuz!

Yol stndeki tarlann kenarn srmekte olan lstik tekerlekli, yeil bir John Deere'in yanndan

geiyorlard. Grmemek iin ban nefretle evirdi.Gk, gittike yaklaarak grlyordu. Tam tepelerinde kuvvetle imek akt. Yamur iareti vren soukbir rzgr yalayp geti.Ky grnyordu artk. Zalolu bilek saatine bakt. ofr de anlamt yamurun ineceini. Gaza bast.

Araba evik bir yekinmekle hzland.Hava kararyor, simsiyah yamur bulutlar sarktka sarkyordu. Arada imek aknca ortalk bir ankuvvetle aydnlanyor, arkasndan patiska cayrtsyla gk grlyordu.

Yamur boanrken, ky yldrm gibi getiler. Kah-vedekiler, Muzaffer Bey iftliine doru uan taksininarkasndan hayretle bakyorlard. ukurova'nn zengin kylerinden biri, taksi grlmemi ey deildi ama,bu kadar hzla gemesi, kahvenin nnde durmamas tuhaflarna gitmiti.Taksi, sicim gibi yamurun altnda iftlikten ieri girdi. Yasin Aann yatp kalkt, zeri sa rtl kerpihuun nnde durdu. Glizar, beton evin yamur tutmayan merdiveninde heyecanla dikiliyordu: Kzgzel miydi acaba?Taksiden pein Zalolu atlad. nen iri taneli yamura aldr etmeden, rugan izmeleriyle taksinin brtarafna, Gll'nn bulunduu tarafa kotu. Kapy at. Bohay almak istedi. Kz vermedi. Koltuununaltnda, indi. Yamuru koarak geti, Glizar'n yannda durdu. Glizar nefes nefeseydi. Elinden tuttu:

Gel bacm. gel... Ho geldin! Ho bulduk.Bohay ald. Alacakaranlkta yzn pek farkedeme-14misti ama, ilk tesir, gzel olduu kanaatini vermiti.Merdiveni yanyana ktlar, sofay getiler.Gll, odasn hi de yadrgamad. Islak bartsn filn kartmay akletmeden, Glizar'n sk skbastrd perdeleri at, kvrd, iviye takt.Glizar bohay sedire brakm, merakla bakyordu. Boylu, poslu, enine boyuna, kanl canlyd. Eskiden

beri alkn gibi, yadrglk ettii de yoktu. Perdeleri aver-miti. Glizar, lmbay yak! Dnd: Ramazan. Tepesi att: Emredersin beyefendi!Alayacak kadar hrsl, gitti, masann zerindeki gaz lmbasn yakt. Baka bir emriniz var m? Odadan nefretle kt.Zalolu fena bozulmutu. Ne diyeceini arm, Gl-l'ye bakyordu. Gll farknda bile deildi. Islakbartsn sedirin zerine atmt. Srtn Zalolu'na dnerek, pencerenin nne yanlad. Hl sicim gibiyamurun indii iftlik avlusuna skntyla bakmaya balad. Alacakaranlkta byk aalar, harmanmakinesi, boy boy k-ten, pulluklar, bierder, bierbalarlar uslu uslu yatyor, arada akan imek,makinelerin demir ksmlarn aydnlatyordu.Zalolu yaklat. Bir eyler sylemeli, bir ho geldin demeliydi herhalde. Demeli miydi acaba? ekiniyordu,terslenmekten ekiniyordu.

Yutkundu.Peki ama, ne olacakt? Bu terslemelerin bir sonu gelmeyecek miydi? Terslese de, terslemese de kendinegelmiti. stese de, istemese de kars olacak, koynuna girecekti.


7/162

Koynuna girecekti ha?Her taraf yanmaya balad. Koynuna girecekti, elbette. Sk sk saracak, dudaklarn dudaklarnayaptracakt. Korkup ekinecek de bir ey yoktu. Bir balang, bir konuma kaps amalyd.15uann ane takarak sordu:

stnz ya m?

Gll yeni farkna varmt. Dnd: O! Yz nefretle burutu: Senden sorulmaz stmn yal kuruluu! Avluyu seyre devam etti.Zalolu'nun tepesinden kzgn sular dklmt sanki. Ne diye, ne diye lf atmt? Yeni gelin cilvesi deolsa, tad yoktu. Bir ey deil, bu byle giderse, karya grnemeyecek, kendini saydrmaya frsatbulamayacakt. Kzn tekrar azarlamasndan ekinerek, odadan usul-lack kt, mutfaa geldi. Kalbi ktkt arpyordu. Grnmeliydi, ne yapp yapp grnmeli, yular teslim etmemeliydi.Mutfak kapsnda durdu. Glizar karanlkta bir eyler yapyordu. Onu da kzdrmt. Hi bir ey olmam,Gli-zar' kzdrmam gibi davranmak iin, her zamanki teklifsizlikle:

Glizar be... dedi.Sinirli kadn onu hissetmiti ama, aldrmad, duyma-mazlktan geldi. Zalolu ieri girdi.

Glizar!

Kadn serte dnd: Ne var?x Bir ay kaynatsan da bizimkine gtrsek... Glizar tat:

Bana bak Ramazan! Avradnn yannda bana fiyaka yapp durma. Sonra karmam!Sersemledi:

Fiyaka m? Ne fiyakas? Eiek deilim ben, benim kumandana ihtiyacm yok. Sen sylemesen de yapacam bilirim ben!Srtn okamak istedi.

Sen aslansn! Aslan maslan deilim ben, ek elini! Aslan senin vradn. ek elini! Aramzdan kara kedi mi geti yoksa?16

Ha? Kara kedi mi geti, beyaz kedi mi bilmem. ek elini! ek elini diyorum, karmam ha!.. Cinlerimtepeme toplanm zti...

Peki, nlacak? Katan aa olmaz? Git hadi git, avradn yalnz. Yanna git! Ya!. Yourt!

Demek byle? Yasin Aann aran sesini duyunca frlad. Yasin Aa cretini verip taksiyi savmt. Merdivendebekliyordu. Zalolu'nu grnce:

Kavlimiz byle deildi. Ramazan! dedi. Anlamamazlktan geldi: Ne gibi emmi? er-i erif zre nikh kylmadan kza yaklamak yok, demedim miydi? Sen de peki emmi demedin

miydi? Kzn yannda deildim vallaha... eriat harici i istemem! Vallaha yannda deildim kzn emmi! Kzlbal sevmediimi bilirsin. Git benim odaya. Nikh kylmadan yukar kma bir daha, hadi!Merdiveni ks ks indi.

Yasin Aa yukar kt. Glizar'n yanna geldi. Gaz ocann mavi alevi alacakaranlkta titriyordu. Glizarpencerenin kenarna efkrl efkrl dayanm, darya bakyordu. Yasin Aann ieri girdiini sezdii halde,aldr etmedi.

ay m kaynatyorsun? Gevap vermedi. Bu serseriye mukayyet ol. Kzn yanna sokma! Sinirli sinirli dnd: Bana bak. Avradnn yannda bana cart curt balad, tenbih et. Kahpe dlym, bozarm fiyakasn!

Demek bir eyler gemiti? Merakla sordu: Ne var? Bir ey mi geti? Kza fiyaka skecek diye. bana cart curt ediyor.


8/162

17F. : 2

uiimuy, vunu uyun Komaz iKorrm banza. Ben bu candan vazgemiim zti. Allah'tan bakakimseden korkum yok benim!

Yasin Aa iini ekti. Btn bunlarn byle olacan bilip duruyordu ama. baka trlsne de imkn var

myd? En iyisi, yarndan tezi yok, paalar svayp nikh iine girimeliydi. Hazr imam efendi de elininaltnda saylrd. Yoksa, drlt zrlt balayacak, aznn tad kaacakt. Bey geldikten sonra da ne hallerivarsa grrlerdi. Kz iftlie gelmiti ya, st yan ne de olsa kolayd...

Dzelir, dedi, her ey dzelir. Skma cann... Dzelsin dzelmesin. Ben ne Ramazan'n, ne de avradnn hizmetisi deilim. Benim de bir efendimvar. o da bey. st yan vz gelir trs gider!..

Yasin Aa gld: Ben? Ben ya kz? Hadi bir de sen diyelim... Geri kalan? Yasin Aa memnun, tatlya balamak istedi: Skma cann dedim ya. Her ey dzelir, haline suyuna girer. Allah gaffur ve rahimdir!kacakt. Glizar kolundan tuttu:

Sk sk tembih et bu kza. Aptes alp namaz kl-maynan, oru tutmaynan Mslmanlk olmaz. Buray

ehir yeri belleyip darack fistanlar giymesin. Yarn Bey gelirse, cakyon ya? Karmam sonra.Boynuzlar takarsn vallaha!Yasin Aann dertleri depreti. Biliyordu, her eyi biliyordu. Bir leceini bilmezdi. Elinde byyen azgnMu-zaffer'i bilmez olur muydu? Boylu, poslu, alml alml bir kzla ayn at altnda yaayacak da... Aksigibi, tam da istedii gibi, etli, canl, bngl bngl... Ama kim bilir, belki de yeeni, kendinin bir paras diyednr, hatr sayard. Sanmyordu, sanmyordu. Bir leceini bilmezdi o. t nefisli Muzaffer'i ovucunun iigibi bilirdi.ini ekti.Glizar cevap bekliyordu. Alamaynca, sordu:

Doru deil mi?18

Vallaha blha boynuzlar takarsn bu yatan sonra!..Takmyor muydu? Sanki takmam myd? Uzaa gitmeye ne hacet. Glizar! Glizar'n yzndentakmam myd boynuzlar? apa, pamuk toplama mevsiminde, yahut iftlie otomobillerle gelen all,morlu, yeilli, sarl avratlar taktrmamlar myd?Seyyare Bac yanlarna pheyle sokulunca, kestiler. Yasin Aa onlar brakp kt. Kadn, merakla sordu:

Hani kz?Glizar enesiyle iaret etti:

Odada. Gzel mi? Ne bileyim ben? Git bak!

Gzeldi, herhalde gzeldi ki Glizar yle byle dememiti.Gizlemeye alt bir memnunlukla, Glizar'n alacakaranlkta pek de belli olmayan yzne bakt. Demek

kz gzeldi? Demek Glizar fitili almt? Eh, Allah't bu. Kendine kalacak deildi ya,koskoca bey. El miyaman,mi yamaogy?

Ayaklarnn ularna basarak, kzn, odasna gitti, kapnn hafif aralndan ieri bakt: Ooo... Allah iin. Etli,canl bir eydi. Sedire yan gelmi darya bakyor, yz grnmyordu. Herhalde gzeldi. Gzel olmasafitili alr myd kar hi?Mutfaa dnd. Glizar heyecanla sordu:

Gzel mi?Aray amaya niyeti yoktu: Etli, butlu bir ey ama... Kimbilir? Yzn grmedin mi? Gremedim, pencereden dar bakyordu. Sen grdn m?

Grdm. Nasl? Gzel mi? Omuz silkti: Gzellii batsn. Ne bileyim ben? Sen onu bunu


9/162

19Ull Ul\ ut|, i uo nyvjy i }st?i rvtirdim. Sonra karmam, boynuzlar takarz vallaha! Sanki takmyorlar myd?..

O Ramazan olacak ite de bir kzdm ki... Niye? Avradnn yannda bana fiyaka satmak istedi. Ama. verdim aznn payn. Yasin Aaya da verdim

cayrty... Ben onlarn hizmetisi deilim dedim. Benim amirim Bey dedim!,Seyyare Bac, kzn yzn pek merak ediyordu Kza hem bir ho geldin deyip halini satrn sormak, hemde yzn yakndan grp meraktan kurtulmak iin, odasna gitti. eri girdi. Kz dnd, yle bir bakt.

Aldrmad. ok onurlu grnyordu. Sefa geldin, dedi. Bakmadan: Sefa bulduk, cevabn verdi. Yzn grmt. Gzeldi, adamakll gzeldi hem de. Glizar'n kskand kadar vard. Hlumursamadan, srtn dnmekte devam etmeyip de sedirden atlasa, buyur etse, yer gsterip adam gibikonusa, Seyyare Bac onu hem sevecek, Glizar'a kar yrek soutacakt. Lkin ylesi deildi. Kibirli bireydi, belli. Kibirli de. iftlik sahibine gelin gelmemiti ya! Yeenine, Ramazan serserisine, gelmiti.Kendini ne sanyordu? Ramazan'n bu iftlikte esamisi mi okunurdu?Mutfaa hrsla dnd:

Amma da zambrl azametli ha! dedi. Kendini iftlik sahibinin avrad m belliyor?Glizar can skntsnn iinden kverdi: Niye? Ne var? Ne olacak, terbiyesizin biri. nsan gibi yanna vardm, hal hatr sordum da, dnp yzme bilebakmad!Glizar'n etekleri zil almaya balamt.

Bak sen terbiyesize... Demek bakmad yzne Bakmad anam. Beni adam yerine koymad her-hal...20

Kurban olsun. Senin adamln sana yeter de, artar da... Sana bir ey deyim mi Glizar: Bu kz, azmzn tadri' karacak gibi geliyor bana. Neden dersen,ok onurlu, kibirli, zambrl bir ey!

Bana gre hava ho. Bir lf sylerse, cevabn be alr. Ben burada yalnz beyin hizmetisiyim. Vursunldrsn, kanm hell. Ondan baka hi kimseye mda-ram yok!

Benim de bacm. Kafam kzarsa, uramayverjrim buralara. im gcm ineklerle, yayklarla benim.Burayla hi bir iliiim yok...

Ben asl neden korkuyorum biliyor musun Seyyare Bac?Biliyordu. Asl neden Korktuunu gayet iyi biliyordu, sylemeye hacet yok!ki kadn anlayl anlayl baktlar. Seyyare Bac:

Etli butlu da soyka, dedi. Eti de batsn, butu da! Doru amma... Ammas mammas yok. Hele yle bir ey olsun... Ben onun uruna hamtra erimi teptim!Gzleri doldu.

...doru, nikhls deilim amma... Vicdan olan bir insan...

rkt. Muzaffer Beyle vicdann ilgisi var myd? Gzleri dalmt. Ramazan' tokatlay, rgatlar tekmeyleiftlikten kovuu, tarlalarna naslsa girmi fakir bir kadnn ineini beton evden ekip ifteyle vuruu,gzne kestirdii avrad, erinin yannda ekip srkleyii. Kabak Ha-fz' iftlikten kurun yemi domuzgibi kar...Seyyare Bac:

ok iinden pazarlkl gibi geldi bana, dedi.ki kadn o tarafa baktlar. Odasnn hafife aralk kapsndan grnyordu. Sedirde, pencereden daryabakyordu hl.

Kara kara dnyor!21

Dnyor. Ne dnyor acep?

Kemal'i dnyordu. O gece. nasl da ahin gibi yetiip gelmiti!Unutamyordu o geceyi... Babas, kardei, bir de berber Reit... Diree nasl da balamlar, kayla naslda acmadan dvmlerdi! Hele kardei. Onu hi bir zaman unutamayacakt. Nefret ediyordu ondan.


10/162

lm haberini alsa yrei souyacakt. Babasndan bile ileri gitmiti rezil! Gitmiti ama, sonra? Kemalkapy omuzlayp ieri dalnca, dleri kopmu, kire kesilmilerdi. kiiydiler gya, koca erkek. O?Tek banayd. Sarhotu da galiba. Gzleri yuvalarndan nasl frlam, yanaklar nasl al al olmutu! erkee, soan erkeine bireryumruk,..ini ekti, yaaran gzlerini elinin tersiyle sildi.

Kemal lmemeliydi, lmemeliydi ki... lmeseydi ne ii vard burada? Evde olurdu imdi. Annesininyannda.

Annesi!..Zavall annesi... Ne yapyordu imdi acaba? Alyor muydu? Zorla gnderilen kz iin alyor, kocasnabeddua m ediyordu?

Annesinin sarlk geirmi ince yzn hayalledi.imdi yannda olsa, ban annesinin dizine koyar, annesi de salarn okayarak onu teselli ederdi. ylearyordu ki onu. Hi bir zaman bu kadar aramam, bu kadar sevdiini sanmamt. Buraya onunyznden gelmiti bir para da. O olmasa, berber Resifin kkrtmasyla babas annesini dvmesegelmezdi. Etini lokma lokma etseler gene gelmezdi. Annesinin dvlmek, hrpalanmaktan kurtulmas iinpeki demiti. Peki de dememi, bohasn alp nlerine dmt. Annesi, zavall annesi... Kemal'leevlenmesine razyd. Kznn memnun, mesut olmas bahasna her eye raz olurdu.

Ya, Kemal lmese de evlenselerdi? ok deil, iki, sene sonra askerden dner, belki de ustaba olurdufabrikaya. O ustaba olurdu, kendisi de ustabann hanm!22Serap Hanm!Bayramlarda yalnz fabrika sahibiyle mdrne giderler, geriye kalan btn fabrika insanlar, iiler,kapclar, kontroller, kk ustalar filn, karlar ocuklaryla kendilerine gelirlerdi bayramlamaya.Gll'ye: Hanmefendi, derlerdi, Hanmefendi, beyinize ltfen syleseniz de...Hemen, Peki, demezdi. Dememesi lzmd, det byleydi herhalde. Byleydi, nk ustabann karsSerap Hanm da hemencecik peki demezdi ki!..Evinin radyosu, elektrii, karyolas, aynal dolab olacak, herkes ona imrenecekti. (Kalar atld)Imrenecek-ti, evet! Arkasndan atp tutsalar bile, yzne kar yaltaklanacaklar, Hamfendi, hamfendi...smini Serap'a evirtmeyi ok isterdi. yle seviyordu ki bu ismi! Sonra, tpk tpksna Serap Hanm gibigiyinirdi. Tl eldivenler, apka, tayyr, yksek keli iskarpinler... Salarn da onun gibi, bigudilerletoplard.

Yreinden kurun szs geti.Her ey bitmiti artk. Kemal kara topraklara girmi, ustaba, ustaba hanm olmak hayallerini de birliktegtrmt...Dnd: Kk bir tepsi iinde bir bardak ay konuluyordu nne.

Zahmet ettiniz, dedi.Glizar pek de dosta olmayan tarzda:

Ne zahmet olacak... cevabn verdi. Hava sou-du... Souk mu? Bilmem. Yazn ok scak olur buralar. Dayanabilecek misin bakalm? Ben mi? Hanm evld deilim ben. Sen beni fabrikada grmeliydin. Ama tabi ky yeri daha scaktr!Glizar glmsedi:

Ramazan Efendi seni burda komaz! Gll'nn kalar atld: Ramazan Efendi kim? Kim mi? Bilmiyor musun? Yoo...23

Adam nianlsn bilmez mi? Gll dudak bkt: Nianl. yle soytarlara nianl m derim ben? Glizar kulaklarna inanamyordu, hayretler iindeydi.Sedirin kenarna iliti:

Geinmeye gnln yok galiba? Yok tabi. Koca m der insan ona be? Onu birtokatta ykarm!Hi glecei yokken bir kahkaha att Glizar.

Sen olsan, atn yerine eei balar msn? dediGll. Balamam bacm!


11/162

Kz sevmeye balamt. Harbiciydi, dosdoru konuuyordu. Kendi de balamazd atn yerine eeidorucas.

Gen grneyim, gzel grneyim diye mi ne, byklarn da kazm... ahidi ahbaz olmu matah! Byklarn kendi isteyerek kazmad.

Ya?

Days kaztt. Niye? Days pek gck alr. Byklarn onunkiler gibi uzatp ona benzemek istemesine pek kzyor. yle korkarki daysndan. Allah'tan korkmaz ondan korktuunu!

Ne diye korkuyor? Day eline bakyor da ondan. Bu iftlik, tarlalar, her ey daysnn. Days yarn kap dar etse, acndanlr!

Aklndan, tekme yemi kpek zavalllyla Zalolu geti. Byle ciz, byle zavall, day eline bakan, soytaryapl birine gelin gelmiti ha! Demek herkes byle biliyordu?

Haline bakmadan ne diye evlenmeye kalkyor yleyse?Glizar birden falsosunu idrak ederek, dngeri etmek istedi. Kz ne diye soutacakt? Ramazan'kltmekle ne geecekti eline? Brakp gidecek deildi ya.

Canm, daysnn bir ey dedii yok. Hem de ko-24lundan tutup atmad ya. Sz temsili... Yoksa, akrabann kts m olur? Yeeni. Dayln yapacaktabi...

Days da kendi gibi mi? Glizar gene bo bulundu: Yok canm. Days gibi erkek mi var? Dalar gibi. Buna ne bakyorsun. Kapma mdr, nedir...Kurban olsun daysna! Kendi yok. Allah var, kaplardan smaz...Gll'nn gzleri dald. Onun Kemal'i de kaplardan smazd. Da gibiydi. ini ekti. Gll devam etti:

akal bu, lfe!O srada Zalolu, Yasin Aann odasnda, karyolaya yanlam, elinde ayna, byksz yzne bakyor,...ulan tam da akala dndk! diye dnyordu.Byklar olsa, daha heybetli grnrd. Days ne diye kestirmiti sanki? Onunkine benziyor diye mi? Ben-ziyorsa, Allah'n iiydi. Kendi yaratmamt ya kendini! Hem ne kard? Days deil miydi? Keke herbakmdan daysna benzese, onun gibi iriyar, onun gibi heybetli olsa!ini ekti.Onun gibi heybetli olsa... O zaman hi kimse karsnda duramaz. stedii kary eker alabilirdi. Seveseve gelirlerdi zaten.Niin days gibi deildi? Kz halaya, olan dayya eker derlerdi. Hani? Niye ekmemiti? Days gibiolsayd, ne Gll, ne Yasin Aa, ne Glizar azarlayamazlard. imdi her nne gelen tersleyiveriyordu.Sonra days. Days haydi neyse. Kz? Kz da neyse. Glizar'la Yasin Aaya ne oluyordu?

Aynay karyolaya atp kalkt. Elleri arkasnda, keden keye gidip gelmeye balad.Kel tavua dndk, diye geirdi. nne gelen gagalyor. Bizi tbe piyasaya alan yok. Bu gidileavradn elinde oyuncak olacaz!25Bir sigara yakt, sinirli sinirli ekti.

...yarn daym da gelir. Onun hele hi aznn pervaz yok. Avradn nnde balar cart curta. Avrat neder?..Koca by, kaln kalar, iri gvdesiyle days iine adamakll kmt. Svp saymaktan baka,tokatlard da. Biliyordu ne yobaz olduunu. Validen, paadan, mebustan ekinmeyen adam, Gll'den miekinip utanacakt?Sigarasndan st ste duman ald, tavana fledi.Lkin ne olursa olsun, eninde de sonunda da koynuna alacakt kz. Glmsedi. Almadan nce teker tekersoyacak, platacakt.Gaz lmbasnn nnde durdu. Gzlerini aleve dikti.platacakt, evet. Odada, ksl lmbann sar sar aydnlatt odada, yapayalnz kalacaklard.Titredi.Onu yle bir toparlayp, kurt kapanna alacak, ha-bibini artacakt!..

Dald.


12/162

rlplak Gll'y bembeyaz araflarn zerinde, diri memeleri, dolgun kalalaryla iri bir balk gibi ha-yalledi. Gzlerini yumdu. Beyaz araflar, plak Gll daha canland. Tekrar tekrar titredi. Yataa usulusul yaklayor. Tam diz kerken, Kabak Hafz!..Gzlerini at.Gerdek gecesinin usul erkn var, demiti. Kzn stne canavar gibi atlnmaz! Zaman gelirse, sanafiil cimn yetmi iki eidinden en efdalini tarif ederim!

Kabak Haftz'n, hayallerine girip bozmasna can sklarak, Bo ver, diye elini sallad. O iin de tarifi miolur? Bilmeyecek deiliz ya!Gerdek gecesini Kabak Hafz'sz tasarlamaya altysa da, olmad. Arkadayd, evet, severdi ama, ne iivard yanlarnda? Tam ana avrat sverken, Yasin Aa kaba kaba ksrerek ieri girdi. Zalolu sustnde yakalanm gibi ard. Sonra kendini toplad:

Buyur, buyur emmi.Yasin Aa girdi. Elinde tespihi, karyolaya dnceli26dnceli geip oturdu. Ramazan'a bakmyor, sze neresinden balamann uygun olacan kestirmeyealyor hissini veriyordu. Hi lzumsuz, ksrd. Sonra:

Ramazan! dedi.Zaiolu bir eyler sezerek karyolaya iliti.

Buyur?Hl yzne bakmyordu. Szlerime kulak ver olum. Seni ne kadar sevdiimi bilirsin... Bilirim emmi, sa ol. Sen bana rahmetlik anandan yadigrsn. O orda yattka Allah sana mr versin. Yarn brgnevlenecek, dnya evine gireceksin. Hani szlerimden ters mna karma...Sustu. Zalolu pirelenmiti:

Ne gibi? Bu dnya fanidir. Bu fani dnyann binbir hali var. Irz ehlinin her eyleri dnmesi lzm. yle deilmi?Ban salladr

yle. Buras iftlik. Yarn apa zaman buralar mahere dner. Irgatlar, ustalar, ber bekr... Bin ayak birayak stne olur. Yadrg erkekler hayin hayin dolar...

Hani aklna bir ey gelmesin. Senin avradn, benim dnya ahret kzm. Diyeceim o deil, gentir,cahildir, eksik etektir... Sen gene onun kulan bk. Burda ehir biimi, darack fistanlarla dolamasn!Gzlerinin iine bakt.

En biri dayn!Zalolu irkildi. Daysnn iri gvdeli arln gene hissetti. Yasin Aa maksadn gizlemek iin, szdeitirdi:

Raz gelmez, huylanr demek istedim... Ferahlad. Hele yle de yahu... Sen ne bellediydin? Avradna dolanr diyecen belledim.27

Yok canm. nsan yeeninin avradna dolanr m? Yeen demek, evlt demek. Bir insan nefsi evldnnavradna...

Dolanmaz tabi. Tabi dolanmaz. Dolanmaz ya, sen gene de dar. ksa fistan giydirmeye, gznn nnde dolatrmayakulak asma. Kr eytan bu. dem aleyhisselma bir ivay verirken verirken... ,Zalolu kalkt. Elindeki sigarann dibini kapdan dar fiskeleyip geldi. Can sklmt. Yok canm...darsonraki gene deyi beenmemiti. Bir taraftan Glizar, bir taraftan Yasin Aa ayn tembihte bulunuyor,ksacas, karsn daysndan saknmasn sklyorlard. Demek days, kars iin gerekten de byk birtehlikeydi;

Yasin Aann tam karsnda durdu, elleri arkasnda: Emmi, dedi, bir yandan Glizar, bir yandan sen. Ne demek istiyorsunuz yani? Ak syleyin. Daymbu kadar m rz dman, namussuz?

Yok evldm, yok yavrum. Yanl anlama! Lgaybu illallah... Dayn ne rz dman, ne de namussuz.Yeeninin avradna dolanr m hi? Szm o ki, kz etli butlu, gze grken, ksa, dar fistanla dolarsa hemgnah, hem de... Sen gz zinasnn gnahn bilir misin?


13/162

Karmamt ama, gene de: Neyse, dedi. yle olsun. nsana kurun gibi lf dokunduruyorsunuz. Biz de insanz, biz de erkeiz.Bizim de aklmz, fikrimiz, kanmz var. Allah byle, eri br yarattysa, clz yarattysa benim negnahm var?Gzleri doldu. Kapya yrd. Yasin Aa piman olmutu.

Nereye? diye sordu.

' Kye, kahveye! dedi, dar kt.Sicim gibi yamurdan sonra bulutlar syrlmt. Tertemiz, berrak bir gk, l l, kuvvetli bir ay vard. Subirikintilerini gm gibi parlatyordu.Canndan bezdiriyorlard. nne gelen drtklyor, kel tavua eviriyorlard. Demek, lyk grmyorlardkz?iftlikten kt. Birka yz metre tede, ayn altnda28. v ^f[jjr\uiuiuiK. yuyorau.Krza lyk grmemekte de haksz deillerdi. Gl kuvvetli days dururken kendi gibi eri br birine kulkle olamazd ya. sterse kars, nikhl kars olsun. Kadnd. Kendisi nasl gzel bir kadn karsndahayranlk duyuyorsa, o da, gzel, kudretli bir erkek karsnda ayn hayranl duyacakt. Allah'n kanunubuydu, bu?..

Gkyzne bakt. Kal, gzl, azl, burunlu ay bulutsuz gkte yzyordu.Allah orada myd? Onu gryor muydu u sra? Herhalde. Karanlkta karncay gren... Aklndan geenleride duyuyor olmalyd. Sana ne ktlk ettim de beni byle yarattn? diye mrldand. Daym gibi, glkuvvetli, kanl canl yaratsaydn, avratlar peimde kosa olmaz myd? Adaletine yakr m?

Aya kayd, nndeki su birikintisine yzkoyun kapand. Allah' filn unutmutu pein. Sonra amuriinde kalkarken hatrlad. Tekrardan aya bakarken: Oldu mu? diye sylendi. Beendin mi? Hi biriinde adalet yok. Bvle Allahlk olur mul "~Bir baka su birikintisinde ellerinin amurunu ykad.

Yoluna devam ederken, Allah' gene unuttu. Days; di, namussuz, ne olursa olsundu. Bir gnn beyliibeylikti. Uygunsuz bir hareketlerini grr, yakalarsa ya eker vururdu kz, ya da brakrd. Brakr nedemek, kovard. imdi bunlar dnmenin zaman deildi. Birazdan iftlie dnnce. Yasin Aa uyumuolurdu herhalde. Usullack beton eve kar, kzn yanna... Glizar mani olmak isterse... Yalvarr, yakarr,raz ederdi. Gvur deildi ya!inde birden bir sevin, bir hafiflik...Kabak Hafz kahvede yoktu. Buyur ettiler. Patavatszn biri: Ne zaman drtayak olacan... sordu.Kahkahalar... Zalolu'nun tepesi att:

Ana avrat dmdz giderim ha! dedi.Kahveden kt.Kahvedekilerin ou, mtegallibe Muzaffer Beyin errinden yeni partiye gemi kk toprak sahibikyller,29tard. Partileri kazanrsa biliyorlard yapacaklarn.Bir zamanlar Muzaffer Beyin bir tarla yznden tokatlad Hdrolu Habip:

Cenballah adaletini gsterirse, dedi. Eh... O zaman biliyorum ben! Yanklar oktu:

Allah o gn bir gstersin de... Kyden srp atalm drzy! Ne srmesi? Ya? Att tokadn yz mislini atmazsam bana da Habip demesinler be! Benim kinimi biliyon mu sen? Doru karda... O kadar insann iinde... eker vururdum ben onu, ama oluk ocuumu dndm. Bekr olsam,ipimle kuam. Lkin evlilik?.. Evlilik gibi kt ey yok. Hem iyi, hem kt. Yerine gre. Ben onuniftliini yakmadan, azn burnunu datp krmadan srer miyim?El gzleri yeil yeil parlad. Esmer yz kpkrmz kesilmi, gerilmiti. Bir kenarda, konuulanlardinleyen bir kse, sze kart:

Doru ama, hi umudum yok!

Bata Hdrolu Habip, btn balar keye dnd: Niye umudun yok? Muzaffer Bey demiler ona. Partimiz kazansa biler gene de bir kolayn bulur...


14/162

Hdrolu'nun fkesi tat: Sen bizim partiyi lememisin daha, dedi. Bizimparti...**Kabak Hafz'n beyaz perdelerinde k vard. Zalo-lu kapya yaklat, ovucunun iiyle vurdu:

Heeeey, erenler... Biz geldik!

Banda beyaz takke, srtndaki beyaz gecelik entarisi, stnde srnm hrkasyla Kabak Hafz, rahlebanda, brahim Hakk Efendi Marifetnamesi'ndeki fiil ci-30Gzln karp, kalkt, kapy at.

Buyur bakalm... Rak getirdin mi? Zalolu duraklad: Ulan, insan buyur eder, hal hatr sorar, ondan sonra be! Buyur erenler, buyur gzm... Teklif var m? Rak ihmal edilmediyse, iltifat ve itibarn enisi bakaolurdu da...

hmal edildi. Badema ihmal edileceinin beyyinesi olamaz, deil mi? Yani, baka zaman beklememem in sebepdeil!Zalolu kahkahay bast:

Yaman adamsn olum Hafz... Yukar ktlar. Yataa yanyana oturdular. Eee, dedi Kabak Hafz, getirdin kz demek? Getirdim. Bize i decek desene... Ne gibi? ' . Yanl anlama erenler, nikh iinde demek istedim...Ferahlad:

Hele yle de. Ben de belledim ki... Yok canm. yle ey olur mu? Bize dse dse bir nikh der, vazifemizi eda eder, ziyafete konarz.Serv de... Haa, dur. Bak, tam da o bahis zerindeyim...Rahleyi nne ekti, gzln takt. Fiil cimn yetmi iki eidinden en efdali hangisidir bilir misin?

Bilmem. Dinle yleyse! Balad.Zalolu'nun akl baka yerdeydi. Gl kuvvetli days dururken, kendi gibi eri brye... Peki ama, nediye gelmiti? Madem gelmiti, nnde de sonunda da raz olacakt. Baka are var myd? Tekrardanbabasnn evine dnemezdi ya!Ne olursa olsun, bir gnn beylii beylikti. Birazdan.31

VII my o uuuots... .____ wUsullack beton eve kar... Glizar'a yalvarrd, eline ayana der, kullar gibi yalvarrd. Gvur deildiya. Sonra kzn yanna girer, ona da yalvarrd. O da gvur deildi. Terslemesi, hep yeni gelin olmasndan,cilvedendi. Yoksa nice irkin, cieri be para etmez herifler kitap gibi karlara konuyorlard.Kendi kars da kitap gibiydi! Bir sigara yakt.Kitap gibi... diye geirdi iinden. O kollar, o gs, o kalalar... u Kaban eline gemeli... Yer, anamavradm olsun iy iy yer kz! Bo ver, byle eyler dnmemeli. Hem ayp, hem de gnah. Gnah m?

Allah gnah m yazar? Bana m? Kendi yazmaz, sol omzum-daki melikeye yazdrr. Lkin bu Kabaagstermemeli avrad. Elimden gelse dayma da gstermem ama, gelmez ki. Day may, lkin ge. Herifapa rgatlarnn avratlarna bile... Amma ben yeeniyim. Olsun, dinlemez. Daym o kadar adi mi?Birden, sordu:

Daym adi, namussuz deil, deil mi Hafz?Hi bir ey anlamayan Kabak Hafz, gzlnn stnden bakt:

Neden icabetti bu? Hi. Yasin Aa diyor ki...Anlatt. Kabak Hafz da Yasin Aadan yanayd. Dncesini gizledi: Dayn adi, namussuz deil. Her zaman sylyorum sana, pireyi sektirmez amma, yeenininavradna...

Doru. Ben de o kanaatteyim! Hem canm, kz, raz gelir mi bakalm? Bandan nikh geecek...

yle deil mi?* *


15/162

Gll bir yandan macerasn anlatyor, bir yandan da gzlerinden boncuk boncuk gzya dkyordu.Kemal'in nasl ldrldn anlatrken, Glizar bile alad.

Vay bacm vay. dedi. Bu yata neler gemi ba-32

. ... . ...__ ,.,v uu>.au. a uou, u yc-rine eei balar msn?

Balamam bacm, tbe balamam! Atn yerine e-ek balanr m?Gece yarsn geiyordu. Glizar st ste esneyerek kalkt. Yataklar yklkten indirdi. Ayn odada, birlikteyatacaklard. Yasin Aa yle istemiti. Gll yardm edecek olduysa da, Glizar brakmad. Ne olsamisafirdi. Zaten duracaa da benzemiyordu. Atn yerine eei balamayacana gre, iftlikte ii neydi?

Helaya gidecen mi? Hayr, dedi Gll. Yataa girdi, yorgan tepesine ekti. Glizar lmbay ksp, helaya gitmek zere kt. Karanlk sofadabirden bir karalt. Korktu pein. Sonra tand. Karalt da yaklamt zaten.

Allah cann almaya, diye fsldad. Sen miydin? Ne geziyon burda? Hi. Amma da oturdunuz ha! Sana ne? Bana m ne? Glverdi. Glizar:

Sen Yasin Aann odasnda yatacan, dedi. Biliyorum. Biliyorsan, git yat! Kadnn kolunu tuttu: Allahszl brak. Yanm, mafolmuum tekmil... Eee? Sen helaya gidiyorsun herhalde? Helaya gidiyorum. abuk kma emi? Glizar ii anlamt: Gece vakti rezil olmadan, git yerine yat! Niye? Niyesi var m? Kz btn gece hem alad, hem anlatt. Fkarann sevdii olan kahpeceldrtmsnz!33F.: 3vq ho!

Ho mo. Atn yerine, eei balamayacam diyor!Tepesi att:

Eek onun ebu ceddi. Sllei tahiresi. Eekmi. Madem yle, niye gelmi? Babasnn yznden. Benim yzmden anama zulm ediyordu babam diyor, geldim diyor. Koca bir binlik sayld babasna, boru deil. Sen dediimi dinle, ben onun gnln ederim... Beni dinlersen gitme. Birka gn gesin, belki unutur olan. Rezillik karma gece vakti.Namusunla git, yat!Helaya doruldu.Zalolu'nun cesareti krlmt. Trnan kemirerek, uzun uzun dikildi. Atn yerine eei balamam demitiha? Ksse miydi acaba? Ksse de, yzne bakmasa myd? Madem kendine gelmemi, atn yerine eei

bala-mazm, ne hali varsa grsnd. Yoksa nikhtan sonra m peki derdi?Glizar heladan karken, svt.II.Demedi, nikha da peki demedi.

Atn yerine eei balamayacam!Diye dayatt. Bata Yasin Aa, ne Glizar, ne de Seyyare Bacnn bin dereden bir su getirmeleri paraetmedi. Nuh diyor, peygamber demiyordu. Sonunda Yasin Aann tepesi att:

Seni buraya bel diye mi getirdik? Tnmad bile: Bel, er. Getirmeyeydin. Yalvardm m?Doru sylyordu. Yalvarmamt. Aksiliin skmeyeceini anlaynca, yelkenleri indirdi:

Kzm, dedi, yavrum, dedi, evldm, dedi. Bu ka-34

kpnedir. Bir halttr oldu, burnumuzdan getirme. Byle olacan ne bileydim? Ben tuttum, pazarlbabanla yaptm...Gll hayretle:


16/162

Ne pazarl? dedi.. Ne pazarl m? Senin stne pazarlk!

Ben hayvan mym?. H kzm, h yavrum... det, usul byle diye, biz de herkesin getii kprden geelim dedik. .Kaa pazarlk ettiniz?

Bin liraya yavrum, bin bankonota yallah deyince! Haberi olmadan, hayvan gibi satlmt demek? vey

baclar gibi?.. eriatn kestii parmak acmaz evldm... Kesti att: eriat meriat bilmem ben! Yrei yank bir insanm. Atn yerine eei balayamaaam!

;? Orda babama da, Reit drzsne de syledim. Beni gndermeyin, banza oyun komaz karr, sizirezil ederim, dedim. Dinlemediler. eksinler cezalarn. stme dmeyin benim! Ya eker vururumkendimi, ya da kaldrr atarm bir yerden, bel olurum banza!

Yasin Aa iki cami arasnda kalmt. Ne diye, ne diye karmt u ie sanki. Nasl klacakt iinden?.. Peki nlacak bunun sonu? Nlursa olsun. Batt balk yan gider. Bundan sonra benim ne babam var, ne de kardeim. Bey gelsindzeltsin ii.- Her eyi bir bir anlatacam. Beni zorla getirdiler beyim, dalavereyle getirdiler. Hayvansatar gibi sattlar beni diyeceim!

Bely stmze iteleyecen desene? Bey adaletini gstersin. Beni hayvan gibi alp satm, kendi kendinize gelin gvey olmusunuz. Benimne binlikten haberim var, ne de be yzlkten! Bey beni ya gzellikle savar, ya da bilirim benyapacam!..Glizar'n keyfine diyecek yoktu. Utanmasa boynuna35lir

sun. Dzenle getirirler mi? Yarn Bey gelince... Ah u sra geliverse. Geliverse de ayann tozuyla icabnicra etse. Eder miydi? Yoksa... Ederdi herhalde. Byle asi kzla uraacak deildi ya!

Yasin Aaya bakt. Avurdu avurduna gemi, tasadan kurumutu adam.i batan yanl tuttuunu anlyordu. Paray vermeden nce, kzla da konusayd... Hep o Reit alanakanmt. Kanmt da deil, kzn byle ayak direyeceini, Nuh deyip peygamber demiyeceini nebilecekti? Dnya tersine mi dnmt? detler, usuller deimi miydi? Bir baba, kzn istediine verir,yahut satard. Evlt ne karrd byle eylere?

Ah eski gnler... Terbiye, bye sayg, tertip o devirlerde kalmt. Nisa tayfasn kabak ekirdei gibiam, akllarna i drmlerdi. Nerde imdi eski devirlerin az var dili yok kzlar! Gene de yalvarmayabalad:

Kzm, yavrum, evldm... Akln bana al. Yarn hanmefendi olup keye kurulacan! Bu bir devletkuu. Aramaynan ele geer mi?Her ey botu.

Nefesini tketme bouna. Atn yerine eei balamayacam!Yasin Aa iini ekti, Glizar'a bakt. Glizar'n da yz askt, ban evirdi. Bana devlet kuu konmu,hanmefendi olup keye kurulacakm. Hizmetini kim grecek? Ben mi?Dar kt.

Yasin Aa tekrar bin dereden bir su getirip sonunda: Atn yerine eei balamayacam!Cevabn alnca, kan tepesine ktysa da, yaplacak hi bir ey yoktu. Mutfaa, Glizar'n yanna gitti. Gli-zar mutfak penceresine sinirli sinirli dayanm, darlara bakyordu.

ardm kaldm, dedi. Ellem evlenecek, avrat sa-36hibi olacak, tasas bana dt. Kz kz deil ki, yedi denizin dar att!Glizar hnla dnd:

Kzn azna ne diye sulu meme veriyorsun? Yasin Aa ard: Ne gibi? Ne gibisi var m? Sulu meme veriyorsun kzn azna! Ne dedim ki?

Yarn hanmefendi olup keye kurulacan diyor-* sun. Keye kurulunca kim grecek hizmetini? Benmi?


17/162

Canm Glizar, kandrp tava getirelim diye bir lf syledik. Essah bellemezler hemen. Deli syledi,akll inand m?

Sulu meme verme. Hem sana ne? stemiyor olan. Suratn grnce, cinlerim bama toplanyordiyor. Zorla gzellik olur mu?Olmazd, olmayacakt, anlamt. Arada Bey olmasa umurunda deildi. Atn yerine eei balamazsakatr balasn, vzgelirdi. Ama Bey vard arada, kaptrlm binlik vard.

Armaz bam arya soktum. Ellem evlenip keyif atacak, tasas bana dt. Deli kafa.Neyine gerek elin keisi, koyunu? Hoo, bilir miyim? Kz, basbaya kz belledim. Yedi denizin daratt. Bizim bildiimiz, ana, baba, bykler birisini mnasip grdler mi, bitti. Kza halt etmek der. Nebiim kz bu?Bir kap gcrts oldu. Dnd: Kz! Odasndan kyordu. Lkin kz da kzd hani... Boy, pos, endam... Ra-mazan' beenmemekte de haksz deildi.Gll, Yasin Aay mutfak kapsnda grm, umur-samamt. Dayatrm, dayatrm... Bey gelir, ona dadayatrm. Getirdikleri gibi geri yollarlar. Eve meve gitmem. Giderim Pakize'nin yanna. Tekrardan girerimfabrikaya, oooh! Bey de ben, paa da. ki el_bir_bg iindir. Ca-lij^Jjj^^g^jjj^^_^[yojxl. ---Banyoya gitti, "kapy at. Prl prl fqyanslan. Ne gzel mermer! diye dnd. eri girdi. Prl prldu-

37varlar elledi. Byle mermer grmemiti hayatnda. Fabrika ustabasmn evinde de var myd acepbylesi? Kemal lmese, ustaba olsayd, onlarn da byle hamamlar olurdu.ini ekti.Bey de hani tam biliyordu aznn tadn. Glizar, Beyin dalar gibi olduunu sylemiti. Kaplardansmaz-m, Demek heybetli adam? Benim Kemal de yleydi, kaplardan smazd...

Yaaran gzlerini elinin tersiyle sildi. Dar kt, kapy ekti.Glizar'Ia Yasin Aa mutfak kapsnda durmu, bakyorlard. Sinirlendi. Ne bakyorlard yani?Glizar sinirli sinirli sordu:

Nereye gidiyor bu? Yasin Aa: Dur bakalm, dedi. Dur bakalm var m? Beyin odasna gidiyor. Amma da syrk kz. Ooooh, at kapy. Girdi. Beyinmasasn kartrr imdi!Kotu.Gll ieri girmi, ktphaneyi, sedirleri, boy boy, renk renk, cins cins haltlarla, duvarda asl tfeklerihayranlkla gzden geiriyordu. Kar duvarda Beyin byk boy bir portresi aslyd. Gitti. Ko bykl, atkkal, geni eneli Bey, Glizar'n dedii gibi, sahiden de kaplardan smaz biriydi. Kemal'in de byle birfotoraf vard. Anasnn evinde, duvarda asl. Kemal ldkten sonra ne yaptlar acaba? Anas ne oldu?Olumun bana i ama! demiti. Kimbilir nasl alam, rpnm, beddua etmiti? Ya o kz? Fellhkz? Kemal'lerden kmayan kz?Bir kskanlk iini yalayp geti.Pis cenabet, diye geirdi iinden. Ne sana kald, ne bana!Bey bir para Kemal'i andryordu galiba. Byklar olmasa, kalar, gzleri, burnu... ok benziyordu. Sonra,Kemal genti, ok genti bundan. Ama bu da belli, g-38

l kuvvetliydi. nsan gelin gelince bylesine gelmeliydi. Neydi o soytar?Dnd. Kapda Glizar. Durmu, seyrediyordu. Niin? Bir ey arr diye mi? Herhalde. Sinirlendi ama, bellietmedi. Lf olsun diye:

Bey sahiden de ok yakkl adam! dedi. Glizar'n ii kskanlktan burkuldu, cevap vermedi.Kalar hemen atlmt. Beriki bunu anlad iin mahsustan steledi:

nsan bylesine gelin gelmeli... Ne diye evlenmemi sanki? Ne diye evlenecek? Elini sallasa ellisi, ban sal-lasa tellisi gelir. Hem de koa koa! Sahi mi? Sahi ya. Ona gre avrat m yok? Her avrad beenir mi o? Nasl avrad beenir?Glizar cevap vermedi. Gll fotorafa tekrar uzun uzun baktktan sonra:

Gzel adam! dedi. Glizar kahrglarak bakyordu.

Esasna bakarsan, avratlarla ba ho deil. Hele evinin iinde tbe avrat grmek istemez. Grd mcinleri bana toplanr! Deme?


18/162

Ksa, darack giyilmesine de pek kzar. Gll glverdi. Ne gldn? Yasak m? Deil amma... Eee? Bir sebep olmal.

ok anlaylsn maallah! Glizar kulaklarna kadar kzard. Demek, evin iinde avrattan haz etmez? Etmez. Etmez de sen ne geziyorsun? Ne bakyon bana?39fill

Sen avrat deil misin?Cevap beklemeden, odadaki eyalarla ilgilenmeye koyuldu. Pein sedirteri yoklad. Sonra oturdu.

Yayland. Gzleri hazla yumuluyor, Glizar'n inadna, ii mahsustan uzatyordu.Kalkt. Yerde serili ay postuna gitti, zerinde durdu. Eildi. Tabaklanm derinin salam tylerini okad.Glizar kapda alp alp veriyordu.Kitapla yanat. Bey bu kadar kitab okumu muydu acaba? Okumutu herhalde. stese Cumhurreisi

olabilir miydi?Sordu: Bey bu kitaplarn tmn de okudu mu acep? Glizar: Okudu tabi, dedi. Okumaz olur mu? Okurken sen de yannda miydin? Yanndaydm, ne belledin? Kavgaya lzum yok bacm. Yanndaysan yann-daydn! Arkasn dnd. Masa zerindeki renk renk kataloglara dald. Amerika'dan gelecek ziraat makinelerininkataloglar. Okamak ihtiyacn duymutu. Elini uzatt.

Elleme onlar! Dnd: Nlur? Bey kzar! Bismillhirrahmanirrahim! Elime bile almadm, dokundum bes. Olsun, gene kzar. Odasna girildiine bile kzar. Huyunu bilmezsin. Seni burda grse imdi... __ 9 Bana dediini komaz! Acaip! Her kadn, kahrn m ekebilir onun? . Gll uzatmamak iin: Allah yardmcn olsun! dedi. Odadan kt.Glizar kapy kilitleyip anahtar yanna ald. Gll40farkna varmt. erledi. Odasna gidecekken, hamama urad inadna. Kapy at. Glizar hemenyetiti:

Buras da banyo! dedi. Biliyorum.

u da du! , Biliyorum, biliyorum... Ne biliyorsun? Nefretle dnd: Dadan gelmedik ya! kt gitti.Glizar hamam da kilitlemi, anahtar yanna almt. Mutfaa girerken: Bey niye evlenmemimi...diye geirdi. Pis cenabet! Niye evlenmediyse evlenmedi. Seni beklemedi herhalde!.Mutfakta ii yoktu. kt. Oray da kilitleyip, anahtar yanna ald. U anahtarla Seyyare Bac'nn yanna git-, ti. Hava gnlk gnelikti. Tatl gnein altnda slak kahverengi topraklar prl prl uzanyor, kuyrukkaldranlar, tibililer, sereler cvldayorlard. Henz yumurtlam beyaz benekli siyah bir tavuk folluktanban karp gdaklamaya balaynca, kpkrmz, kocaman horoz, peinden btn tavuklar, ortalmthi bir git git gdak yaygarasna bodular.Glizar:

Dert, dedi, dert... Kendileri yumurtlam sanki! u horoza hele... Koca domuz. Sana nluyor?Bo gezenin bo kalfas!Seyyare Bac huun alacakaranlnda grnd:


19/162

Ne o kz, kimnen konuuyon? Hi, u cenabetler. Biri yumurtlar, tasas tekilere der!Seyyare Bac, kadndaki sinirlilie dikkat etmiti. Gene kimbilir neye huylanmt. Dar kt. Huungneli duvar nne yanyana meldiler.Glizar:

Ben bu kzdan korkmaya baladm! dedi. Seyyare Bac merakla sordu:

41 Niye? Bilmem. Bir ey mi geti aranzda? Ne geecek? Onu adam diye karma alr mym ki bir ey gesin? Arsz cenabet! Sorupdanmadan, kendi bildiine, Beyin odasna girdi. Sedire oturdu, yaylan ha yaylan. Ordan kalkt aypostuna, ay postundan masaya. Masada Beyin lzumlu kitaplar, ktlar var. Onlar elledi. Tepem att.Elleme, Bey huylanr, dedim, nlurmu, yedik mi? diyor. Kz deil, Allah'n bir arsz! Bura senin evindeil, yerin deil. Burda kalp kalmayacan ne malm? Beyin resminin karsna gemi, bakyor. nsanbyle adama gelin gelmeli ki, diyor...

Nee? Essahtan m? ok syrk bacm. Bey niye evlenmemi, gzel adamm... Pis cenabet. Sana ne Beyden? Syrk.

Terbiyesiz de... En biri, sana... Hal hatr sordun da cevap verdi mi? Vermez. Kendini adam belliyor. Birey deil, yarn Bey gelince odasna modasna girer de... Girer bacm. Madem syrk... Hele girsin! Ne yaparsn? Bey sever mi byle eyleri?Kendi de inanmamt. Beyin byle eylere baylacan bildii halde. Seyyare Bacnn: Sevmez. Byleeyler zdd! demesini bekledi. Ama demedi. Yangna krkle gitti:

Ona avrat olsun da... Etli. butlu da cenabet! Eti de batsn, butu da!. ylelerine tenezzl ederse, kendi bilir. Aptal mdr, nedir. Terbiyesiz be. Senmesel anas yerindesin, sana bile... Etnen butnan i bitmez ki. Biter mi?Biterdi, i etle, butla biterdi asl. Glizar, Seyyare Bacnn susuundan bu mnay kararak sinirlendi.

Alayacakt: Hele yle bir ey yapsn...42

Ne yaparsn? Ne mi yaparm?Ellerinde sarat denilen, buday elemeye mahsus kocaman eleklerle huun kesinden kan kylkadnlar grnce, kestiler. Ama Glizar fena dolmutu. Gzleri uzaklara, ta uzaklara dikilmiti. Bey ylebir ey yapar, kzn etine buduna aidanrsa, ne yapabileceini dnyordu. Kyl kadnlar, ellerindeeleklerle dikilip kalmlard. Yaklatlar. Teklifsizdiler. Erkeklerden, ocuk drmekten, kydekiapknlklardan konuur, yrenlik ederlerdi.lerinde en yals:

Ne var kz, ne dnyon? diye sordu. Glizar cevap vermedi. Kalkt. Sinirli sinirli uzaklat.

Arkasndan uzun uzun baktlar. Kaybolunca: Zoru neresinden gene? dedi yal kadn. Seyyare Bac gld: Neresinden olacak. Beyi kaptracak diye tasalanyor!Seyyare Bacnn etrafn aldlar.

Haaa... u mesele. Ne belliyordu ya? Bey kendine mi kalacakt? Zahar ki... Kimden kskanyor Beyi? Ramazan'a gelen kzdan! - Yaaa!?.. Kz da, hani lf aramzda, tam Beyin harc. Etli, butlu, kanl, canl... Ramazan? Ramazan nlacak? Adaaaam sen de. Kzn onu adam yerine koyduu mu var ki? Ne diyor, biliyor musun? Ne diyor?

Benden iitmi olmayn amma... Abo bacm, bilmen mi bizi? Yanmzda adam boazla, sr kar m bizden? Seyyare Bac fsldad:


20/162

Atn yerine eei balamam, diyor!.Btn olanlar, atn kim, eein kim olduunu uzun43;uzun anlatt. Kza hak veren kadnlar, kahkahalarla gldler. Durup durup glyor, yaaran gzlerini kirlietekleriyle sinyorlard. Amma da doru lft ha. Hani kzn hakk da vard. Ramazan gerekten de eee

benziyordu deve gibi, kzn yannda.Bu sz, Atn yerine eei balayamam! sz/, buday eleyici kadnlar yoluyla kye yayld. Zatenantenleri gerili kyl, ehirden getirilen kz dolaysyla , Muzaffer Bey iftliinden uacak havadisleribekliyor, uzaktan uzaa, etlilii, butluluu iitilen kzla Muzaffer Bey arasnda mnasebet kuruluyor,tahminler yrtlyordu.Parti ekimeleri bile ikinci plna itilmiti. Demek kz, atn yerine eei balamayacakm? Vay Ramazanvay!.. ap gibi yanmt fukara. Lkin kz da kzd hani. Ta tam gediine, koymutu. Yalan myd? Halinebakmadan Hasanda'na oduna gitmiti. Soytar!Btn bu dedikodulardan habersiz Zalolu'ysa, ara-da eskiden olduu gibi, kahveye iniyor, atn yerinebalanmak istenmeyen eekliinden habersiz, ay iiyor, kahve iOiyor, sigara iiyordu. iyordu ama, eskiZalolu deildi gene de. Nerde o att m mangalda kl brakmayan Zalolu! Burnunun yeli krlm,zavalllamt. Kahvenin tenha bir kesine ekiliyor, Ne var, ne yok? Cann m sjklyor ne? diyenlere:

Niye sklsn? Ne sebep var? cevabn veriyordu.O gittikten sonra balanyordu: Sklacak ne var kr? Hi canm. Slk gibi delikanl! Ya belindeki akar almaz! Ya sustal? Mill Mcadele gibi adam... Tbe de! Niye? Kurban olsun Mill Mcadeleye, it! Szn alm canm...Btn bunlar ou sefer Kabak Hafz da iitiyor, ks44rp konumay kesmese bile, seyrekletirirdi. htimal siyah havyar, rokfor peyniri, pastrma, sucuk, rak,hatt viskiden de mahrum kalabilirdi. Onun iin, nesine gerekti artk eksik lf. Hatt bir gece, zenginNaciye bu bahsi am: Atn yerine eei balamam lfn tahkik ediver. Kz sahiden sylemi mibakalm? deyince. Hafz sahte bir fkeyle kadn terslemiti:

Ben Allah adamym, hanm! Kimseye gybette bu-Junmam. Beni alkadar etmez herkesin gllu!Ama bir gn dayanamad: Erenler, dedi, bu ie bir are bul artk! Zalolu at: Hangi ie, erenler? Eek olmadn ispat et!Yarm kiloluu siyah havyarla devirmek zereydiler. Elinden atal dt: Sen de mi duydun? Benim duymam mhim deil. Mhim olan, kylnn duymas. Senin dnyadan haberin yok. Kyalkalanyor!

Hayli imi, ama kafay tutamamt. Bu sz, kylnn duymas sz, birdenbire fena halde sarho etti.Demek ky alkalanyordu? Demek rezil olmutu? Ky sokaklarnda dolarken, yahut kahveye giripkarken kylnn alayl alayl bakmas, lf akmas bundand? Parti ekimeleriyle kafas ien kahveninson gnlerdeki durgunluu bundan myd acaba?

Yorgun gzlerini Kabak Hafz'a kaldrd: Meseleden haberin var yleyse? Var. Nerden? Ky alkalanyor diyorum erenler. Haberi olmayan kald m?Gzlerini Hafz'n arkasna rastlayan duvardaki Te-vekkelt alllah levhasna dikti. Dnd, dnd,dnd... Ne yapsayd acaba? Ne trl hareket etseydi?

Benim yerimde sen olsan ne yapardn?

451 Eek olmadm ispat ederdim!


21/162

Nasl? Dolardm elime salarn, yer misin, yemez misin!.. Evet, kar yol buydu. Ama kyabilir miydi? Bukadarsevdii, her eyi gze ald kza kar bu trl hareket etmeye gnl raz olur muydu?

Ne dndn? Hi

Kyamyorsun deil mi? Seviyorsun onu. Sev. Ama koca kye seni rezil eden sevgiliye de haddinibildir! Mecbursun buna. Bak hl nikh kylmad. Niin? nk istemiyor, atn yerine eei balamakistemiyor. Eek olmadn ispata mecbursun, Ramazan! Tek tarafl sevgi olmaz. Olur belki, ama bunaenayilik derler. Enayilikten kurtulmaya bak. Aksi halde... Hem biliyor musun, byle tek tarafl sevgilerinsan klbk yapar Yarn kardan dayak da yersin sen!Zalolu birden parlad:

Kim? Ben mi dayak yerim? Szn gelii. Esasta yiit adamsn sen, phem yok!Tereddtle bakt: Sahi mi, yoksa dalga m geiyordu?

Sahi sylyorum, yiit adamsn. Bakma cssene. Cssen ufak ama, yrein byk. Ona yle bir sopaek ki...

Yrein byk dedin de... Anam avradm olsun, felee minnetim yok. Sen beni kafay ekip

kerhaneye giderken grmelisin! Naray bastm m, orospular altlarna ier be! Bilmem mi? Ona yle bir sopa ek ki, duyanlar da peh maallah desin, daya yiyen de! Kz m? Kz tabi. Der mi? ocuksun be! Baz kadnlarn dayaktan zevk aldklarn unutma!46

Deilse, bilmen lzm!Kafasnda bir eyler canland: Kafay ekmi ekmi, genelevlere gitmilerdi. ki arkadatlar. Arkada,dostuyla dargnd, di biliyor, ama ele geiremiyordu. O sra dar kvermesin mi? Kadn salarndantutup yere yatrm tekme, tokat, yumruk... yice benzetmiti.Zalolu balad:

Bir tarihte efendi, genelevlerde dostum vard. Aramz akt o sra. Lkin avrat da avrat ha! Benim iinlyor. Yz vermiyorum, yoluma altn dizse fos diyorum, bsbtn lgna dnyor. lgna dnmesininsebebi, cesurluum. Sendeki yrek Kemal Paa'da yok derdi... Neyse, oras lzm deil, bir baktm, avratdar kt. Beni grnce ayaklarma kapand. Tepem att. Grenler ne der? Yakk alr m? Allahseni inandrsn imam, salarn elime bir doladm...

Yer misin, yemez misin ha? Ne diyorsun yahu... Gzm dnm ki... Bakma benim fkem pek fenadr. Deli kafa bir kzd m?.. Sonra nlduydu? Nlacak, az burun kan iinde, hoafa dnd tekmil! Polis molis? Karakol marakol?Pek farknda deildi. Arkada kadn kan iinde brakp tymt ama, sonu ne olmutu?Kabak Hafz eelemeyi siyasetine uygun bulmad.

Neyse, dedi, buna da byle bir mariz ister. Dayak cennetten kmadr. Dayn gelmeden ii salama

bala! Daym m? Gelirse nlur? Ne mi olur? Atn yerine eei balamam dediini duyarsa... Yakk alr m? Koskoca Muzaffer Beyinyeenisin. Hi olmazsa o adamn erefini dn. Dayna bir avrat byle dese, ne yapar?Olanca heybetiyle days canland kafasnda. Ko by, atk kalar, iri gzleri. Sk m? Ona kar hangiavrat byle lf etmeye cesaret edebilirdi?47duunu ispat etmelisin!

Daym gibi yok, deil mi? Dayn gibi adam tekmil krre-i arzda zor bulunurbe!

Pireyi sekitmez amma, yeeninin avradna?

O kadar adi deildir. Ya?


22/162

Hi deil. Brak dayn imdi, beni dinle: Hemen imdi kzn yanna var. Meseleyi a. Gzellikle olduoldu, olmad m, gnah senden gider!Tatl tatl konumak, konuabilmek en iyisiydi. O zaman, eek olmadn ispata da hacet kalmazd. Kylne derse desin. Kyly adam yerine koyacak deildi ya.Son raksn iip kalkt.

Gidiyor musun?

Gidiyorum. Katan aa olmazm bakalm. Ben imdiye kadar hi karlamadm. Belki de bunun iinkzyor. Gzellikle olursa ne l, olmad m...

Olmad m, yaradana sn... Biliyorum ben yapacam. O benim ne mal olduumu bilmez daha!kt. Karanlk ayazda amurlara bata ka, iftliin yolunu tuttu.Demek ky alkalanyordu? Rezil olmutu ha? Days gelmeden nce halletmeliydi meseleyi. Aksi halde,bas bas barr: Madem kzn gnl yoktu, ne. diye sorup sual etmediniz? Binlii ne iin verdiniz? Yazkdeil mi paraya? Allahsz namussuzlar! diyebilir, kz dver, belki de k'ovard.Kafasnda Gll canland.Byle bir kz kovabilir miydi? Etli, butlu, bngl, bngl kz. Huyland. Ama Kabak Hafz: Dayn o kadar adideil! demiti. O kadar deil, biraz m demek istemiti? Diyemezdi. Demezdi. Kendini bilirdi Kabak...iftlikten ieri girdi. Kzn penceresinde k vard. Demek yatmamt. iftliin emektar bekileri, iki

kocaman kpek koarak geldiler. Zalolu'nun alkn kokusu-48lanmaya baladlar.

Avluyu geti. Beton evin merdivenlerini dnceli dnceli kt. Sofada durdu. erden mrlt filngelmiyordu. Yoksa yatmlar da lmbay ak m brakmlard?Usullack kapya sokuldu, anahtar deliinden bakt; Gll, sedirde tek bana oturuyor, sessiz sessizalyordu. i paraland. Niin alyordu acaba? Derdi neydi? Glizar'la aralarnda geenleri biliyordu.Beyin odasna girdi diye terslenii mi zoruna gitmiti?Kapy itip girdi.

Ne o? Niye geldin?Zalolu aalad. Bir kenardaki yatanda uyuyan G-lizar'a bakt.

Niye geldin diyorum sana!Yutkundu. Ne syleyeceini armt. Kendini top> layarak: Seninle konuacaklarm var, dedi. Ne konuacakmsm bennen? Fenalna gelmedim. stersen fenalna gel. Senden korkum mu var? Tepesi att: Benden korkmuyorsun demek? Sedirden atlayp yanna geldi: Senin neyinden korkacakmm lan, kpek! Sen de adam msn? k dar haydi!Omuzundan itti. Zalolu direnmek istedi, tekrar itti. Kapya arpld.

Kz, biimli dur ha!Tekrar, sonra tekrar itildi. Yere diz verip kalkyor, tekrar itilince sendeliyordu.

Nluyorsun be? k dar, cehennem ol. Soytar! Sensin!

Ben mi? Al, al!..Tokat akrtlarna uyanan Glizar. yataktan frlad.49F.: 4IIgU KlZin eilllUtjn WIIU t\uiuuu\, uifu vmuiui.Hl odaya saldran Zalolu:

Brak! diye bard. Brak beni Glizar! Glizar smsk kucaklam, brakmyordu: irneme, irneme Ramazan... Vallaha azn burnunu datr. n git gece vakti! Kim datr, o mu? Onun feritahi' datamaz. O kim oluyor ki... Kim mi oluyor?Gll atmaca gibi yetiti. Zalolu'nu Glizar'n elinden ekip ald. Erkek gibi dvyor, tokad attka

olan yerden yere seriyordu. Ne Glizar, ne bakas. Gzleri dnmt. Erkek gibi kfrediyordu.Zalolu'nu altna ald, yumruklamaya balad. nliyordu beriki. Glizar armt'. Merdivene kotu.Gcnn yettii kadar barmaya balad:


23/162

Yasin Aaaa, Yasin Aaaa!Uykusu ok hafifti Yasin Aann. Yataktan don paa frlayp kotu.

Ne var kz? Ko Yasin Aa, ko!Gll'nn sinirli sesi, Zalolu'nun bouk feryatlar sakin gecede yanklar yapyordu. Kotu. Merdiveni birsolukta kt. Sofann alacakaranlnda bouanlar kuvvetli elleriyle tutup ayrd.

Durun yle! Nedir bu gece vakti? Kudurdunuzmu?Zalolu'nun yz gz kan iindeydi. Hl hamle eden kzn fkeden tiril tiril titreyen kuvvetli vcudunukollar arasna ald. Zor zaptediyordu.

Brak beni, brak beni Allahakna da gstereyimuna!Zalolu'nu Glizar tutmutu. Hl:

Yasin emmi, brak da gstersin erkekliini! diye meydan okuyordu.Seyyare Bacyla erkek yanamalar da koup gelmiti.Glizar, Zalolu'nu Beyin odasna gtrd. Lmba-50yi yakt. Her eye ramen memnundu. Yeenine kar bu trl davranan bir kz Bey, iftlikte tutacak

deildi ya!Dolaptan pamuk, ispirto, tentrdiyot getirip balad. Beriki: Ah, diyordu, ah Glizar... Brakmadnz ki, ne fayda! Braksak ldrecekti seni be! Kimi? Beni?.. Onun gibi otuz denesine bo vermiim ben be! u yznn haline bak. Kz deil, canavar! Ejderha olsun isterse. Onu bunu npacan. Bey gelince anlat. Bana byle byle yapt de. O sana avrat olmaz. Onun yzcam kryla syrlm. Tbe avrat olmaz sana o! Yol yaknken defet gitsin!

Yasin Aa fkeyle geldi: Nedir bu ettiin Ramazan? Ayp deil mi? Utanmyor musun? Ben sana nikhtan evvel varma yannademedim mi?Glizar:

Yol yaknken defedin! dedi. Ne yol yaknkeni? Bin bankonot saydk. Beye ne cevap vereceiz? Yol yaknkenmi. Avanta m var?Onun canna minnet. Rezil olduk tutmalara. Yarn dinle kyde kan ayiay. Kz, Ramazan' felemiderlerse utanmaz msn?Zalolu ayaa frlad:

Kim felemi beni, o mu? Onun gibi otuz denesi... Yasin Aa kolundan tutup ocuk gibi oturttu: Kes kes. Yiitliini de brakman! Zalolu sedire kapand, balad hkrmaya. Glizar: Olann ne kabahati var? dedi. O da erkek, onun da izzetinefsi var. Atn yerine eei balamam,diyor. Yazk deil mi? Tekmil kylnn aznda. Bir kza yakr m bu szler?51

Yasn Myu g v


24/162

Yasin Aa, imama hak vermekle beraber, elinden bir ey gelmedii iin, dnyor, kara karadnyordu. Gn gemiyordu ki, kavga, grlt eksik olsun.O gn de oturmu, dnrken, gene kyametler kopmaya balad. Gll ile Glizar'n fkeli sesleriortalnlatyordu.Kotu. iftliin kadn, erkek tutmalar beton evin nne birikmi, iki kadnn yz kzartc kfrlerini

dinliyor, glyorlard. iftlikte olup bitenleri kye ulatran bunlard phesiz. Eve girmeleri yasakolduundan, merdivenin yannda toplanmlard. Ak sak kfrler erkek* leri tahrik ediyor, szde uzatpkulak memelerine kadar kzaran kadnlarsa, savuup gitmiyorlard.

Yasin Aa bard, ard. Maymun mu oynuyordu? leri yok muydu da dikilip duruyorlard?52

Haydi bakalm, haydi iinizin bana! stemeye istemeye daldlar.Yukar kt. Neredeyse sa saa, ba baa geleceklerdi. Araya girdi.\ Dertlerinin ne olduunu sordu. Gllcevap vermeye tenezzl bile etmedi. Odasna ekilip, kapy yzlerine arpt.

Yasin Aa sapsar, bakt bakt... Ne desindi? Ne demeye hakk vard? Bel diye satn almt bana!Glizar'n anlattklarn duymuyor, gnn birinde Muzaffer Beyi avucunun iine alrsa, hepsine nasl kankusturacan dnyordu. Muzaffer Bey yz verirse, yanmlard sahiden de. Bu fke, bu kin, bu almlahepsinin bana birer orap rer. iftlii avucunun iine al-verirdi, grlmemi ey deildi. Dedesi,

Muzaffer'in babasnn babas, drt hanm hanmcn stne bunun gibi arsz bir oyuncu kznnikahlamam myd? Kz aptald da stelik! Muzaffer de o dedenin, almadan oynayan, zirzop birtorunuydu. Onun kann tayordu...Glizar'la Zalolu'nu bir kenara ekti:

Ben bu kzdan korkmaya baladm! dedi. Merakla sordular: Ne gibi yani? Endielerini bir bir anlatt. Zalolu: Bo ver, dedi. Daym zampara mamparadr heye amma, yeeninin avradna el atacak kadar da adideildir!Ne Glizar bu kandayd, ne de Yasin Aa. Zalolu da deildi ama, kendini buna inandrmaya alyordu.

Yasin Aa: Inaallah, dedi.Zalolu, niin kavga ettiklerini sordu. Glizar anlatt:

Beyin odasnn anahtarn istedi benden... Ne yapacakm? Bilir miyim? eri girip sedirlere oturacak, masasn kartracak zahar. Geen gn girdi, sedire oturdu,balad yaylanmaya. Yapma bacm, dedim. Bey pek k-53zu, UUU9IHU ylnBeyin vekili misin?.. Pek arsz. En biri, beyin fotoraf! Geti karsna: Gzel adamm, niye evlenmemi,insan byle birine gelin gelmeli ki... psiz sapsz lflar. Kz ksmna yakr m? Utanmyor da...

Anahtar vermedin, deil mi? Vermedim diye tututu bennen. Ne karyormu-um, beyin nikhls mymm, bana neymi. Bircelallendi, bir parlad, aboo...

Yasin Aa ban dertli dertli sallad: Aklma gelenler bama gelmez inaallah. Kim ne derse desin, ben hi beenmiyorum bu kzn

gidiatn!Zalolu gene huyland:

Ne var gidiatnda? Bilmem? Ne olduunu grmyor musun? Grmyorum, nedir? Neyse... Aklma gelen bama gelmez inaallahdediime bak sen... __ .......777

Yol yaknken gidip babas olacak drzy grmeli de spasna sz anlatsn. Bsbyk bamla, kapynasl arpt suratma!Ertesi gn, biderlik (tohumluk), iit (pamuk tohumu) getirmek zere ehre yollanan bir kamyona atlaypgitti. Kurukpr'de berber Reit'i buldu. Reit, dkknn badana ettirmekteydi. Kzn iftlie satndanhissesine denle, yeni usturalar, yeni pekirler, byk bir ayna satn almt. Yasin Aay her zamanki

ar iltifatlarla karlad. skemle ikram etti, kahve syledi.


25/162

Bu arada. Yasin Aann durgunluu da dikkatinden kamam, dilinin altnda bir eyler olduunu sezmiti.Bozuntuya vermedi. Bir iskemle alp, karsna geti. Dereden tepeden, ho beten sonra sz, Gll'yegeldi.

Yasin Aa tekmil fkesine ramen, gene de soukkanlln yitirmedi. Her eyi ar ar, usulyleanlatmaya balad.Burun kklerine akm ufack gzleriyle berber Re-

54u, uyu, urgaa: baK sen!, Vay kah be vay! dedii halde, iten ie seviniyordu. Pek beenmitikzn siyasetini... ster misin, suyu gznden kessin diye geirdi. Olmayacak ne vard? Beyin eline,eteine ne kadar pis, nasl pireyi sekitmez bir zampara olduunu Cemir'-den zaman zaman dinlemiti.

Ama, yeeninin avradna el atar myd acaba? Keke atsayd. Keke kz batan karsa da... Nekaybederlerdi sanki? Kendine, hele kendine gre ne vard?Ortada henz fol yok yumurta yokken, Muzaffer Bey, kza el atm da aralarnda bir eyler gemi gibiseviniyordu. Gzleri parlyor, iinin sevinci dna vuruyordu. Karsn hatrlad. Bir gece ay ierken:Reit, demiti, yeeni derken, ister misin Bey vurulsun kza?zerinde durmamt. O zaman onun iin nemli olan, kzn ne pahasna olursa olsun iftlie yollanmas,geriye kalan be yzn alnmasyd. Alnmt.imdi? ler deimiti imdi. Kzn, Beyi arpmas ok yi olur, tadndan yenmezdi. Yasin Aann

anlattklarna gre, kzn niyeti buydu galiba. Aferindi, aferindi u kza! Babasna ekmemiti. Akgz, cingibi kmt.Yasin Aay dinler grnerek, szde fkeleniyordu da: Bak edepsize, diyordu. Bak terbiyesize! Kz benim olsa, ibreti lem iin, bacana bastm gibi...Yasin Aa btn endielerini sayp dkt. Sonunda Cemir'i sordu. Evinde, dedi Reit, yatyor, hasta... Nesi var? Allah'tan bir hastalk, bilmem ki... Ellerinde, ayaklarnda kant oldu, iti her yan. tulum tulum... Uyuz olmasn? Deil demi doktor. Ya? Bilmem ki. Derdi mi biter Allah'n? Evinde yatyor!Karacier yetersizliinden ileri gelen allerjik bir hal-55i >lden dolay evinde, snnet ocuu gibi gnlerden beri yatyordu. Gll'nn, sarlktan yeni kalkmanasndan baka anal da evlerini, barklarn, oluk ocuklarn brakp sevgili Cemir'lerinin yannakomulard. Yalnz karlar m? Cemir'e hayran gen, ihtiyar, btn tandk kadnlar, komular... Yataetrafna evrilmi, gak ded! mi et, guk dedi mi su yetitiriyorlar, ona yararl olabilmek iin bahanearyorlard.Kocakar illar fayda vermeyince, doktor getirmek zorunda kalmlard. Hastal tehis eden doktor,fazla ikiden ileri geldiini, bbrek ve karacierin vcuda giren toksinleri dar atamayp, kan yoluylayaydn, mutlak perhize girmesini tavsiye etmi, bir de reete yazmt.Babalarnn en kk ilgisini grmemi yalnayakl, clz ocuklar, ellerinde reete, frlamlard. rrfabrikalarnda gnde on ikier saat alyorlard. Babalarnn illarn haftalklarndan ayrdklar paralarla

satn almlard: Kalsiyum ineleri, C vitamini, Hormantoxon vb.Cemir, tembel tembel yanlam, bir camz arlyla yatyordu. Etrafndaki kadnlardan krpecik birinigzne kestirdii oluyordu arada. Kadnn ufack elini kocaman avular iine alp okuyor, gzleri hazdanyumuluyordu. Karlan, kskanmak yle dursun, bakmyorlard bile. Erkekti o. Erkeklerin ah hem de.Byle birine av-ratlk etmek, ondan ifte ifte dourmu olmann gururu yetiyordu.Ufack gzleri, kupkuru yzyle berber Reit oda kapsnda belirip, iftiba Yasin Aann geldiini tellahaber verdii sra, Cemir avucundaki ufack eli okuyordu. Gzleri hazla yumuluyordu. Arkada,arkadalktan da ileri sayd yakn Resifin sesini duyunca, gzleri ald. Avucundaki eli itip, doruldu.

Buyur! Yasin Aa geliyor! Buyursun...Kadnlar bir an odann iinde tella kaynatlar. Sonra, rtler dzeltilerek birbirlerinin pei sra kld.

56 Yasin Aann gelmesi bir hadiseydi. Niye gelmiti acaba? Gll'den haber mi getirmiti? Nikh kylmmyd? Yoksa dne davet etmek iin mi gelmiti?


26/162

Kapya toplanm, birbirlerine dayanarak ieriyi gzetliyor, bir haber, bir habercik duyabilmek iinnefeslerini kesmi, bekliyorlard.Cemir srtst yatmaktayd. Yatmaktayd ama, kadnlarn arasndaki gibi rahat deil. Koca MuzafferBeyin iftibas, kznn dnr Yasin Aann yanndayd!

Yasin Aann altna dek ekilmi, arkasna yastk konmutu. Sigara ikram edildi, kahveyi nasl itiisoruldu. Reit, cva gibi, merdiveni iniyor, kyor, kadnlara kumanda ediyordu. Ne yapsa, akl fikri

kzdayd. Beyi cin arpar gibi arpsayd ah! Ah bir arpsayd. Byle bir ey olur da kz, iftliin hanmdurumuna geerse, kendine gn doacak gibi geliyordu.Kahveleri getirip nlerine koydu. Sonra karlarna diz kp oturdu. Berikiler havadan, sudankonuuyorlard. Sevincini iittiklerini sayd dkt. Yasin Aaya hak veriyor, kzn terbiyesizliine ierliyorduszde. Berber Resifin ierlediini gren Cemir de ona uyuyor, kza, birlikte verip veritiriyorlard.

Yasin Aa memnun: Bey gelmeden imam nikhn kydralm, dedi. Hkmet nikhna kulak asma. Olmasa da olur. hocanikhnda. Kz raz gelse, kolay. yi bir imam var bizim orda, kyn imam...

Biliyoruz, dedi Reit. Ryay gren imam, deil mi? O. Lkin kza sz dinletmek mesele. Atn yerine eei balatmam, diyor, bir daha demiyor.Reit kmldand:

Terbiyesiz... Sen onun kusuruna bakma aa. Ortada aslan gibi babas var kr, ben varm. Ben de

bir babas saylrm. ondan deil, bizden biter! Benim aslan gibi sevgilimi vurdular, diyor. Halt etmi. Ardna dyormu kzn... Kardei gen, cahil ocuk, kanna dokunmu tabi... Birgn u-57runa kt. uem: en Denm Dacmn aranaa aoiamyor-musun, doru mu? nkrdan gelmi: Tbe,demi, tbe vallaha. Bizimki: Bir daha duymayaym! demi. in esas bu. Gece. Oturuyorduk. Bir baktkgeldi olan, fitil gibi sarho. Ana, avrat dmdz gidiyor. Ossat aktm ii. Dedim; buna bir arka veren var!

Araya girmeme kalmad, Hamza, kan ispirto gibi delikanl, tabancay ekti yekindi...Yasin Aa evvelce uzun uzun dinlemiti bunlar. Neyse, dedi, olan olmu, geen gemi, brakalm bunlar da, iimize bakalm...Gene Reit cevaplad:

Olur aa, brakalm. Sen hi merak etme. Babas hasta, gelemez. Ben gelirim istersen... Derdim zorum. Bey gelmeden nikh iinin bitmesi! Nikhsz kzn nmahremlerin iinde durmasMslmanla smaz!

Yarn gidecen kye deil mi? Allah izin verirse... Beraber gideriz, yuvasn yaparm ben onun... Demek gelecen essahtan? Ne yapaym aa? Babas hasta. Ben geleyim ki, iler bir an evvel haline yoluna girsin, sen de bu belyberzahtan kurtul!kinci kahveler, st ste sigaralar iilmiti. Yarn sabah birlikte gidilmek iin handa buluulmak kararnavarldktan sonra, Yasin Aa hayrl ifalar dileyip kalkt. Reit de kalkt. Adam caddeye kadar gtrp, birfaytona bindirerek dnd.i iine smyor, acelesinden bacaklar birbirine dolayordu.

...eferim kz, eferim ulan kz. Benim akl edemediimi sen ettin. Eferim sana. Yarn varrm, eermaksad oysa, tadnda/ yenmez. Deilse bile, kulan iyice bkerim. Eekliin lzumu yok. Herifiarpmaya bak, derim. Devlet kuu bu, anam avradm olsun devlet kuu! Aramaynan bulunmaz,meer ki rasgele. Herif madem pireyi sekitmez, zampara, tamam. Kz da etli butludur58. .. w>um uunu, uum vjuu... butun i sende. Gzn atn m, yaadk, hepimiz yaadk. lle Reitemmin. Sen iftlie hanm, ben de Yasin'in yerine iftiba-v. Cemir mi? Cemir zti tembelin biri.

Yanlasn, uyusun sr gibi!Admlarn ayor, Cemir'e bir an nce kavumak' iin acele ediyordu.Kadnlar, Cemir'in etrafn merakla alvermilerdi. Neler konuulcfuunu renmek iin geberiyorlar,adamn azndan tane tane, zorlukla kan szleri can kulayla dinliyorlard.Demek byleydi ha? Gll'nn byk anal:

Terbiyesiz, dedi. Koskoca bir beyin yeenine, utanmyor da. Size bir ey deyim mi? Bu kzn bana birkacak var. Gzm hi su imiyor benim!Oteki analklar da hemen tasdik ettiler:


27/162

Benim de. Benim de vallaha... Byle kz m olur? lm gitmi, hl Fellh olu da Fellh olu!Oradaki kadnlarn hi birinin gz su imiyordu, Gll'nn z anasndan baka. Cemir'in de gz suimemekle beraber, asl korktuu, Muzaffer Beyin huylanp, apa mevsiminde ondan rgat istememesiydi.O zaman ne yapacakt?ini ekti. Birden gz en kk karsna, Gll'nn anasna iliti. Yz asld. Kz onun yznden aksilik

ediyormu gibi, ban nefretle evirdi.Kadn su stnde yakalanmasna rahatszlk duyarak:

Edepsiz, diye sylendi. Bu asilii kimden alm bilmem ki?Boynunu bkt.teki kadnlarn gzleri sevgili Cemir'lerindeydi. zlyordu fukara. Ellerine gese, Gll'y lokma lokmadorarlard. Pis cenabet. Ondan iyisine mi varacakt?Tam bu srada berber Reit, iindeki sevinci da59vuran prl prl gzleriyle ieri girdi, merdiveni kt. Cem-ir'in yata yanna diz kt. Cemir memnun,sordu:

Gitti mi? Hana gitti. Yarn beraber gideceiz!

Azna yzne iyi bir s kahbe dlnn! Ben ayakta olmalydm ki imdi!..Gll'nn anas: Kalkamazsn inaallah! diye geirdi.Reit alev alev gzlerini krptrarak:

Sen hi merak etme, dedi. i bana brak. Yol yo-luynan, orman baltaynan. Sen hi keder etme. Beniimi bilirim. Bana derler berber Reit. Ne syle, ne iit. nnde ben varken... Bu kadar yllk arkadaz,arkadatan da ileri. Bir gnden bir gne ban belya soktum mu?

Sokmadn. Sen keyfine bak. Ben iimi bilirim. Yadan kl eker gibi evelallahn izniynen... Nikha raz olmazsa, sonunu dnsn! Merak etme dedim ya! Yerinde duramyor, oturamyordu. Yol yoluynan, orman baltaynan... Yannda oturan gencecik bir kadnn tombul, pembe yanandan parmaklaryla makas ald. Kadnbeklemiyordu.

Dert! dedi. Resifin eline vurdu. Karnna. Artan da koynuna, soyka! Babam yanda herif,utanmyor da...Glyordu, fkr fkr glyordu. Bir bakas, yal birkadn:

Allah cann almaya, diye arkasna vurdu. lpgittin, gzn plkte!

Niye lecek misim? Ben daha gvey girecem... Snnet olacak, snnet! Olacam. heye... Satr al gel! Allah cann ala, lf da aznda...

Allah senin cann ala, deli soyka!60

yle mi Reit, benim aslan gibi erimi iirdin iir-din de yataklara drdn, deil mi? in soudumu imdi?Kabul etmedi:

Ben mi iirdim? Kim iirdi ya? Kilimci. Erkek ada, tabi iecek! Bir kocakar ban sallad: u hastalk gelip seni bulmaz da...Cemir keyifli keyifli glyordu. Reit kn kayarak Kalkt.

Nazarnz deecek, fallikler! (srtkler) Hadi, gidiyorum ben... Nereye gidiyon?

Dkkna. Badana ediliyordu... Badanaya ihtiyac olan haber versin!Kahkahalar ykseldi. Cemir bile katlyordu. Utanmaz arlanmaz...


28/162

Bir kocakar terlik att, demedi. Merdiveni inip gitmiti bile. Arkasndan uzun uzun gltler. Bu herif h-tiyarlamazd. tbe ihtiyarlamazd bu gamszlk olduka. Dnyann kna parmak atmt.Cemir:

Arkadamn gyabnda atmayn, dedi. Ona lf yok. O olmasa ben olmam. Melmekette bi dene o!Ne dkkn, ne de dkknn badanas. inde alkanp duran sevinci paylaacak, az sk birini aryordu.

Aklna kars geldi. Evinin yolunu tuttu.

Kadn avlu kapsnn eiine oturmu, komu kadnlarla ene alyordu. Kocasnn vakitsiz, ama arneeyle geliinden mnlar kararak, kalkt, peinden yrd. Harap merdiveni ktlar. Odaya girince,Reit heyecanla sordu:

Kim geldi bil bakalm!Kadn kk elmack kemikleri, evreleri morarm kk gzleriyle kocasna bakyor, kestirmeyealyordu.61Dnd, dnd, dnd. Bulamad.

Kim geldi? Yasin Aa! Essahtan m? Ne zaman? Ne dedi? Gll nasl-m?Reit her eyi bir rpda anlatt. Kendi dncesini aklamad. Bakalm kars ne dnecekti.

Kadn: Ben sana demedim miydi, dedi. Gll akll kzdr, aklllk eder de, yeeni derken...Reit karsn fevkalde zeki bularak, alnndan pt. Zayf mayf, irkin mirkin, tam kendine lyk karyd.Nasl da stne basmt!Sevin iindeydiler.

Yarn iftlie gidiyorum, dedi. iftlie mi? Ne var da? Ne mi var? Gn bugn, saat bu saat deil mi, kz? Madem atn yerine eei balamyor, at balasn!Gz krpt.

Doru deil mi? Doru, hem de bak gibi! Demek yarn gidip... Babas azarla diyor. Deli miyim? Yryn atn bana vurulur mu? Cemir miyim ben? Kankurrasym? Lkin eferim, kurnaz kzm... Ben gidiyorum, hadi...

Nereye? Dkkna. Kimseye bir ey syleme. Karda yr-yp izimi belli etmeyecem. Cemir'e bile bir eydemedim...

Sen imdi doru dkkna m gidiyon? Heye. Dkknn mkknn kuyruuna arpim bundan sonra. yle deil mi?Reit memnun.:

Bak hele bak!Kadn arkasndan uzun uzun bakt. iftlik, beyaz beyaz koyunlar, kuzular... Ykar, kurular, boyunlarnakurdele balard. Ah, u i oluverseydi de u fakir mahalleden, dedikoducu kadnlardan kurtulsayd!62vurpun Kaoye sevinli, dar kt. Komu kadnlar ordaydlar. Avlu kapsnn yannda. Meseleyi

amamalyd. Kocas, Cemir'e bile amamt. O da saklama-lyd herkesten. Hem ne? Kime syleyecekti?u kadnlara m? Deer miydi? Pasakl, geveze cenabetler!..Gene de merdiveni inip yanlarna gitti.Etrafn merakla aldlar:

yle mi kz? Reit emmi niye gelmi yelli yelli? Gld: Byle vakitsiz gelmezdi de... Bir ey lzm olmu.nanmadlar. Kadnn bak, hafife gl... Bir ey olmalyd. Kendilerinden saklad bir ey.

Kimbilir, dedi birisi, Reit emmi bu. Krk tarakta bezi var.Alnd. Ne demek? Benim kocam madrabaz m? Onu demek istemedim bacm, tbe vallaha...

Reit emmi gibi var m? Ne huylanyon kz? Becerikli adamn krk tarakta da. seksen tarakta da bezi olur. Doru. bitirenin, kiline kuanann!


29/162


30/162

niye byle bir yakn yoktu? Niin imdiye kadar byle bir kz kp da, ille Naima ablam isterim, o olmazsasurdan uraya gitmem dememiti?

Kz bu ocuun hali ne? Dnd: Eskicinin kars. Altna sm tekmil... Oynayp duruyor. Yazk deil mi?Ancak o zaman her eyin farkna varan portakalc-nnki, elinde tuttuu aynay yerine ast, balad: Allah Yarabbi, Allah sen bilirsin Yarabbi... Her

65F.: 5UGiuy uuu m Nedir bu benim ektiim?

Hadi hadi... El kadar ocukla uramay brak daal gel!

ocuu da batsn, mlei de! Allah tez gnde, tez saatte cann alr da ben de kurtulurum, o da!.. Sus hadi sus, deli cenabet!Eskicininki yerden ocuu ald, birlikte ktlar. Avlunun bir kenarndaki pasl tulumbann yanna geldiler.ocuun boklu kn tulumbann altna tutan eskicininki:

Bas. dedi.ocuun anas basmaya balad.

Eskicininki hi irenmeden ykyordu. Avaz kt, kadar baran ocuk, souk suyun altnda mosmorkesilmiti. Ykanp temizlendikten sonra, sarlp sarmaland. te, oldu... dedi eskicininki. Allah bana vermeli ki... Versin aman versin! Ben doydum. ocuun olsabyle sylemezsin!

Herifleri deiek! Dert, dedi portakalcnnki. Deiekmi... Eskicininki kahkahayla gld: Seninki ocuk deposu anam. Benimkinde i yok... Hadi hadi. deli. yleyse sus, ikyet etme bir daha...ocua temiz amar giydirdiler. Temiz, ama yama yama stneydi. Portakalcnnki:

ocuu uyutup gidecem, dedi. Nereye? Gll'nn anasnn yanna. Asn gzn. Kz dourup, bu boya getiren Resifin kuru avrad deil.Yazk, gnah deil mi?Eskicininki ban sallad:

Doru bacm, doru...66v.Muzaffer Bey Ankara dn, Zeki Beyi kulpte, vermut ierken buldu. Yllardr grmemiler gibi,sarma dola oldular. Sonra masaya geip, karlkl oturdular.Muzaffer Bey bugn her zamandan daha kt. Koyu gri bir kostm. Yakasnda zarif bir karanfil.Dostunu uzun uzun gzden geiren Zeki Bey:

Yeni bir hatunfa m tantn? diye sordu. Muzaffer Bey gld: Nerden anladn?

ok ksn da... Her zaman yle deil miyim? Bugn bir bakalk var.Muzaffer Bey pantolonunun arkd cebinden maroken kapl, kck, irin bir defter kard:

Eee, tabi, diye yapraklar evirdi. Kleider machen leute!Zeki Bey anlamad:

Ne demek o? nsan insan yapan, elbisedir! Neee? Almanca. Brak u ifls etmi, demode dili. Bunun ngiliz-cesini renmeliydin!Defteri tekrardan arka cebine sokan Muzaffer Bey, gld:

Doru. Ama. beni alkadar eden, ifls etmi, demode dil deil, bir resim galerisinde tantrdklarharikulade bir kadn! Alman m?


31/162

Trk. Trk m? Trk. Fakat cidden nefis bir para. Yllarca Almanya'da kalm. Trkeyi bile Alman aksanylakonuuyor.

Zppe!67

dar etti. (Gzleri dald) Harika bir ey canm. Daha nce gelebilirdim. svire'ye gitti, kocasnn yanna.Gitmese, sizi daha uzun zaman ihmal edebilirdim. Zeki Bey gzlnn stnden bakt:

Ahlksz! Evet amq, yalancy Allah sevmez! Eee, anlat bakalm. Ankara'da ne var ne yok?Muzaffer Bey daha nce bir eyler imek niyetindeydi. Gzlerini etrafta gezdirirken, kulp lokantasnnzeki ef garsonu, siyahlar iinde geldi:

Ho geldiniz beyefendi. Ho bulduk ama. sen beni ihmal ediyorsun bugn? Briyantinli salaryla ef garson zarife eilerek: Rica ederim, dedi. Ne haddime? Emredin! Souk mezelerden neler var? Dil, tavuk s, souk av eti, mayonezli battk, midye dolmas, mayonezli stakoz, hindi kzartmas...

Getir, bir eyler getir ite... ki? Hastaya kar sorulur mu? Votka getiriyorum. ekildi.Zeki Bey yaklaan seimler dolaysyla Merkez hkmette deveran eden sylentiler hakknda bireyler renmek istiyor, bilhassa Muzaffer Beyde yeni partiye kar herhangi bir sempatinin beliripbelirmediini merakediyordu.Muzaffer Bey:

Sana hak vermeye baladm, dedi. Zeki Bey bu balangc hayrl sayd. Ne gibi? Tahminlerine inanlr kaynaklar, kar partinin gittike artan ansndan

Documents

Orhan Kemal - Hanımın Çiftliği