ORMAN NEDİR ?

Ormanın ne olduğu, orman deyince ne gibi bir varlık anlaşılması gerektiği konusunda

bakış açılarına göre çeşitli görüşler vardır. Bu bakış açılarını Prof.Dr. Hüseyin

AKSOY hocamız şöyle özletmektedir;

- Orman coğrafya açısından bakıldığında "vetajatasyon tipi" ve " arazi parçası".

- Tarih açısıında "zamanla değişen bir vejatasyon biçimi".

- Ekonomi açısından "doğa hazinesi" ve "üretim aracı".

- Maliye açısından "varlık" , "gelir kaynağı" ya da "gider kaynağı".

- Politik açısından "Devlet malı".

- Hukuk açısından "mülk".

- Ormancı açısından işyeri ve mesleki tatmin alanı.

- Biyoloji açısından "yaşam ortaklığı" ( biyosönoze ) olarak görülebilir.

Orman denilince ilk akla gelen böyle düşünceler olabilir. Ancak bu ifadeler ve

düşünceler kısmen doğru olsa bile eksik tanımlamadır. Çünkü orman sadece bir

bakış açısıyla tanımlanacak kadar kücük bir varlık değildir. Halbuki ormanda içinde

birbiriyle uyumlu büyük bir ekosistem mevcuttur, işte bu ekosistemin tümüne orman

denir. Değerli hocamız Necmettin ÇEPEL ormanı şöyle tanımlamaktadır; Orman onu

oluşturan ağaç toplumundan daha çok şey ifade eder, Ormanda yapılacak basit bir

gözlem bile bu tanımlamanın ne kadar doğru olduğunu gösterebilir. Gerçekten de

orman ; ağaçları, havası, suyu, toprağı, diğer otsu ve odunsu bitkileri,

mikroorganizma ve hayvanlarıyla kendine özgü kapalı bir dünya oluşturmaktadır.

Bütün bu canlı cansız varlıklar arasında beslenmeye, mekan edinmeye, hatta

solunum yapmaya kadar tüm yaşam koşulları için karşılıklı etkileşim ağı

bulunmaktadır. Orman öğeleri varlıklarını bu etkileşimde meydana gelen enerji akımı

ve madde döngüsüyle sürdürebilir. Bu nedenle orman bir ekolojik sistemdir ve şöyle

tanımlanabilir: � Orman ekosistemi ağaçlarla birlikte, diğer bitkiler, hayvanlar,

mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla toprak, hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel

çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları karşılıklı ilişkililer dokusunu simgeleyen bir

doğa parçasıdır. Ormanı oluşturan ve canlı ekosistemin bir parçası olan ağaçlar,

sistem içindeki durumlarına göre mevcut ormanının vasıf tanımlanmasında önemli bir

etkendir. Örneğin İğne ve Yayvan yapraklı ormanlar, Koru ve Baltalık Ormanlar, Saf

ve Karışık Ormanlar, Verimli ve Bozuk Ormanlar gibi çeşitlendirmek mümkündür.

ORMANLARIN BİLİNEN FAYDALARI

Ormanın faydalarını saymakla bitmez. İnsanoğlu çok eskiden beri bunu bilmekte ve

ormandan faydalanmaktadır. İlk önceleri daha çok barınma, avlanma ve odun

ihtiyacının karşılanması şeklindeydi bir faydalanma söz konusuydu ancak

günümüzde artık ormanın çok yönlü faydaları tespit edilmiş olduğunda ormanların

faydalanma şekli ve öncelliği çok değişmiştir. Ormanın kısaca bilinen faydaları

şunlardır;

1-Hammadde deposudur: Ormandan sağlanan ürünler asli ve tali olmak üzere ikiye

ayrılır. Asli orman ürünleri ise yapacak ve yakacak odun hammaddesini teşkil eder.

Tali ürünler ise bitkisel ( tohum, çiçek, yaprak, kök, kabuk, meyve, reçine vb),

hayvansal ve mineral ( maden, maden suyu, kil vb) nitelikte olan ürünlerdir.Ayrıca

günlük hayatımızda sıkça kullandığımız kağıdın hammaddesi olan selüloz da yine

ormandan karşılanmaktadır.

2-Su deposudur: Ormanlar yağışlar ile birlikte gelen suyu yapraklardan başlamak

üzere gövdeden köklere ve oradan da toprağa sakin bir şekilde ulaştırır. Ayrıca

orman örtüsü ve toprağı yer altı sularının oluşmasına yardım eder ve yer altı su

kaynaklarının yıl boyunca sürekli ve düzenli olarak su sağlanmasına katkıda bulunur.

3-Toprağı korur: Ağaçlar, kökleri vasıtasıyla toprağı yerinde muhafaza eder, sularla

yıkanıp gitmesine ve rüzgarla taşınmasına müsaade etmez adeta toprak çivilenmiş

gibi yerinde tutar.

4-İklimi olumlu etkiler: Ormanlar iklim üzerinde olumlu etki yapar. Su buharını

yoğunlaştırarak yağmurun oluşmasına katkı sağlar. Ayrıca İklimle gelen tüm olumsuz

etkileri bertaraf eder. Örneğin aşırı rüzgarı bir perde gibi keserek engeller.

5-Rekreasyon alanıdır: Günümüzde insanlar çoğunlukla kentlerde yaşamakta ve boş

vakitlerinde ise doğayla iç içe olmak amacıyla ormanları tercih etmektedirler.

İnsanları ruh sağlığı üzerinde olumlu etki bırakan sihirli bir dünyadır ormanlar.

6-Oksijen kaynağıdır: Bitkilerin Fotosentez yeteneği sebebiyle ormanlarda adeta

oksijen fabrikalarıdır. Toz emmesi, gürültü kirliliğini azaltması, zararlı gazları yok

etmesi de yine önemli faydaları arasındadır.

7-İş sahasıdır: Asli ve tali ürünlerinin kaynağı olan orman aynı zamanda bu ürünlerle

iştigal eden insanlarında işyeridir. Bir çok insan geçimini ormandan sağlamaktadır.

8-Ulusal savunma alanıdır: Ormanlar ulusal savunmanın vazgeçilmez

unsurlarındandır. Gerek hammadde gerek gizlenme imkanlarından

faydalanılmaktadır.

9-Yaban hayatının doğal barınma mekanıdır: Ormanlarımızda yaşayan bir çok yaban

hayvanı mevcuttur. Bu hayvanların varlığı ve çeşitliliği ülke zenginliği olup biyolojik

çeşitlilik, av turizmi ve zooloji bilimi açışından önemlidir.

DÜNYA ORMAN VARLIĞI

Dünyada ormanlar iki kısımda yoğunlaşmıştır. Birincisi Alaska, Kanada , İskandinav

ülkeleri ve Kuzey Rusya dan Sibirya ya kadar uzanan hatta bulunan Kuzey Bölge

İğne Yapraklı ormanlar. İkincisi ise Ekvator bölgesinde bulunan ve Yağmur ormanları

diye tabir edilen Amazon, Orta Afrika ve İndomalezya adalarını kapsayan

ormanlardır. Bu iki alan arasında yer yer geçiş ormanları görmek mümkündür. Dünya

orman varlığı 4 milyar hektar civarındadır. Bu da kara alanlarının %30 una tekabül

etmektedir. Kıtalara göre orman varlığına bakılırsa 1,5 milyar hektar Amerika

kıtasında, 1 milyar hektar Avrupa kıtasında, 635 milyon hektar Afrika kıtasında, 571

milyon hektar Asya kıtasında ve 200 milyon hektar ise Avusturalya kıtasında

bulunmaktadır. En fazla orman alanına sahip ülke 700 milyon hektar ile Rusya

Federasyonu, 671 hektar Brezilya, 450 hektar ile Kanada , 300 milyon hektar ABD,

166 milyon hektar Zaire, 162 milyon hektar Çin, 145 milyon hektar Endonezya ve 144

milyon hektar Avusturalya da bulunmaktadır. Nüfus artışı ekonomik gelişme, hızlı

sanayileşme ve yanlış arazi kullanımı ormanların azalmasına veya yapılarının

bozlulmasına neden olmaktadır. Bunun sonucunda çevre kirliliği ve erozyon tehlikesi

artmakta, tahrip olan ormanlar kendisinden beklenen foknsiyonları tam olarak yerine

getirememektedir. Dünyamızda yılda ortalama olarak 13 milyon hektar orman yok

olmaktadır. Ormanların daralmasıyla iklim değişikliği, küresel ısınma, çölleşme,

biyolojik çeşitliliğin yok olması gibi çevre sorunları ortaya çıkmaktadır.

TÜRKİYE ORMAN VARLIĞI

Türkiye'de 21.188.747,0 hektar orman alanı mevcuttur. Bu alanın yaklaşık yarısı

(10.621.221,0 hektar) verimli kalan yarısı ( 10.567.526,0 hektar) ise verimsiz

ormanlardır. Ormanların %24 Karadeniz, %20 Akdeniz, %18 Ege, %15 Marmara,

%11 İç Anadolu, %8 Doğu Anadolu ve %4 Güney Doğu Anadolu dadır. Ülke

ormanlarımızın tamamına yakın kısmı ( %99,9) Devlet ormanı niteliğinde olup kalan

kısmı ise özel ormandır.

Bilinmelidir ki; Ülkemiz ormana elverişli olacak arazi bakımından zayıftır. Arazinin

eğimli ve yüksek rakımlı olması da ayrı bir sorundur. Yıllık yağış miktarının ülke

geneline olan dağılımının eşit olmaması gibi durumlarda imkanları zorlaştırmaktadır.

Hal böyleyken ormanların ülkemizde dağılışı da hep aynı değildir. Bu sebeple

ormanlarımızı daha çok kıyı ve kıyılara yakın yerlerdedir.

Ormanların yayılışında, iklim ve toprak ilişkilerinin yanıbaşında memleketin

jeomorfolojik yapısı, aynı zamanda çeşitli formasyonlara sahip bitkilerin ve ağaç

türlerinin birbiriyle yaptıkları rekabetin etkileri rol oynamıştır. Bügünkü haliyle

ormanlarımızda bulunan ağaç türleri doğal olarak bulundukları yerlerin ağaçları

olmakla birlikte, yüzyıllar boyunca yapılan düzensiz faydalanmalar ve tahripler

sonucunda ormanlarımızın alanları daralmış böylece zaman zaman yerlerini maki,

bozkır ve step florası gibi değersiz formasyonlara terketmiş veya tamamen

kıraçlaşarak yok olmuşlardır.

Ayrıca ülkemizde orman içi veya kenarında 20.430 orman köyü bulunmakta ve bu

köylerde yaklaşık 7,5 milyon vatandaşımız yaşamaktadır.

ORMANLARIN MÜLKİYETİ

Osmanlılar döneminde ormanlar devletin malı sayılmakla birlikte gelir hakkının

kullanımı üç kısımda değerlendiriliyordu.

1. Mülk arazisi vasfındaki ormanlar: Özel bir uygulama olup savaşta yararlılık

göstermiş gazilere verilen temlik hakkı ile başkaca faydalı işler yapmış kişilere verilen

mülkiyet hakkıdır

2. Vakıf arazisi vasfındaki ormanlar: Vakıf gelirlerinin sürekli olması için zaman

zaman ormanlarda gelir amaçlı olarak vakıf malı sayılmıştır.

3.Miri arazi vasfındaki ormanlar : Bu ormanlar büyük ölçüde devlet hizmetlerinde

kullanılmıştır. Tersanei Amire, Tophanei Amire ve Istabl-ı Amire kurumları bu

ormanları kullanan başlıca devlet kurumlarıydı. Özellikle savaş gemilerinin yapılması

için gerekli olan odun hammaddesi bu ormanlardan sağlanıyordu. Ayrıca halkın genel

ihtiyacını karşılaması için Cibali Mübaha ( kullanılması mubah) uygulaması da bu

ormanlardan yapılıyordu.

Tanzimat fermanıyla mülkiyet hususunda değişik uygulamalar yapılmış olmakla

birlikte ormanların mülkiyet durumunda ciddi değişimler yaşanmamıştır veya

uygulamaya tam anlamıyla geçilememiştir.

Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında ciddi çalışmalar yapılmış ve 1869 yılında

çıkarılan Orman Nizamnamesindeki maddeler benzer kanunlar çıkarılmış ve mülkiyet

güvence altına alınmıştır. 1937 yılında ise 3116 kanunla �Devlet Ormanlarını devlet

işletir� hükmünce mülkiyetle Devlet kelimeleri yan yana getirilerek sahiplenme

olgusu pekiştirilmiştir. Daha sonra 1945 yılında 4785 sayılı yasa ise ülke ormanlarının

büyük çoğunluğu resen devletleştirilmiştir. Halen ülkemizde ormanlarının % 100

yakını devlet mülkiyetindedir. Özel ormanlar ve Hükmi şahsiyete haiz Amme

Müesselerine ait ormanlar ( Valilik, Belediye, Üniversite vs) dahil mülkiyet alanları

genel alanın %1 i dahi etmemektedir. Özel Ormanlar ve Hükmi şahsiyete haiz Amme

Müesselerine ait ormanlar mülkiyet bakımından bağımsız olmakla birlikte diğer

hususlarda Devlet denetimine ve Orman Kanununa tabiidir.

ORMANLARIN İDARESİ

Ormanlarımızın yönetimi Çevre ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü

tarafından yapılmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü 1937 yılında 3204 sayılı yasa ile

kurulmuştur. 1985 yılında çıkarılan 3234 sayılı Teşkilat Kanunu ile Orman Genel

Müdürlüğünün görev ve yetkileri belirtilmiştir. Teşkilat kanununa göre Orman Genel

Müdürlüğünün görevi;

1- Ormanların geliştirilmesini, usulsüz ve kanunsuz müdahalelere, tabi afetlere,

yangınlara, muhtelif zararlılara karşı korunmasını ve gerekli kontrolleri sağlamak.

2-Ormanları, devamlılığını sağlayacak şekilde teknik ve ekonomik icaplara göre idare

etmek ve işletme asli ve tali orman ürünlerinin; üretim, taşıma, depolama iş ve

işlemlerini yapmak ve yaptırmak bu ürünleri yurt içinde ve dışında pazarlamak,

ormancılık hizmetleri ile ilgili gerekli araç ve gereçleri temin ve tedarik etmek.

3-Ormanları imar ve ıslım etmek, silvikültürel bakımını ve gençleştirilmesini

sağlamak.

4-Orman sınırları içinde muhtelif sebeplerle meydana gelmiş ve gelecek olan

açıklıklardan veya verimsiz, bozuk vasıflı orman alanlarında orman tesisi için

ağaçlandırmalar yapmak, orman rejimine alınacak yetiştirme şartlarına elverişli ve

ekonomik icaplarını gerektirdiği yerlerde yeniden orman yetiştirmek, bunun için

lüzumlu tohum ve fidanı üretmek, temin ve tedarik etmek.

5- Milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanı ve mesire yerlerinin

ayrılması, korunması, işletilmesi, av ve yaban hayatı kaynaklarının korunması,

geliştirilmesi, işletilmesi, av sahalarının ayrılması ve orman içi suların ve ürünlerinin

korunması, geliştirilmesi ile idaresi ve işletilmesine dair iş ve işlemleri yürütmek .

6- Orman ve ağaç sevgisini yangınlaştırmak ve ağaçlandırmayı geliştirmek ve

genişletmek gayesiyle gerçek ve tüzel kişileri hazırlanacak yönetmelik hükümlerine

göre teşvik etmek ve destelemek.

7- Orman kadastrosu ve mülkiyeti ile ilgili işlere, ormanlardaki izin, intifa ve irtifak

işlemlerini özel mevzuatına göre yürütmek.

8- Ormancılık hizmetlerini gerektirdiği konularda döner sermaye işletmeleri kurmak.

9- Hizmetin gerektirdiği her türlü hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim yaptırmak, eğitim

ve sosyal tesisleri kurmak, işletmek ve ayrıca ara ve alt kademe meslek elemanı

yetiştirmek üzere okullar açmak.

10- Hizmetleri ili ilgili her türlü araştırma, envanter, basım, yayım ve tanıtma işleri ile

projeleri yapmak, yatırmak ve tasvip edilenleri uygulamak.

11- Ormana ilişkin hizmetlerin daha süratli ve verimli yürütülebilmesi için her türlü

malzeme, arsa, arazi, bina, tesis, tesisat satın almak veya kiralamak; Hizmeti ile ilgili

bina ve tesisleri ve bunların bakımlarını yapmak, yaptırmak.

12- Ormancılık hizmetlerinin gerektirdiği makineler ile hizmet vasıtalarını, bunların

ekipmanlarını ve yedek parçalarını sağlamak, bakım ve revizyonlarını yapmak,

yaptırmak.

13- Orman köyleri ile ilgili yıllık iş programlarını Teşkilatlanma ve Destekleme Genel

Müdürlüğü ile müştereken hazırlamak.

14- Üretim, ağaçlandırma yolları ve yangın şeritleri ile ilgili orman ve orman yolları

ağını tespit etmek ve etüt proje çalışmalarını yapmak.

ORMANLARIN KORUNMASI

Ormanlar, sadece ait oldukları ülkelerin ormanları olmayıp tüm insanlığın ortak malı

olduğu kabul edilmektedir. Bu sebeple korunmaları ve gelecek kuşaklara sağlıklı bir

şekilde aktarılmaları çok önemlidir. Ekonomik değer taşımaları, toprağın korunması,

su rejiminin düzenlenmesi, doğal filtre olması gibi nedenleri ayrıca önemi bir kat daha

artmaktadır.

Ormanların bugüne kadar gelmesinde en önemli etken korunmuş olmalarıdır. Gerek

Osmanlı döneminde gerekse Cumhuriyet döneminde ormanlar değişik yöntem ve

yasalarla korunmuştur. Ancak Kurumsal bir şekilde ormanların korunması

Cumhuriyet dönemiyle başlamıştır. İkinci Dünya savaşı yıllarında ormanların

korunmasını Orman Koruma Komutanlığına bağlı askerlerce yapılmıştır. Ancak kısa

bir süre sonra bu uygulamadan vazgeçilerek Orman Muhafaza Memurları tarafından

koruma hizmetleri yapılmıştır.

Günümüzde ormanların korunmasını, OGM bünyesindeki Orman Koruma ve

Yangınla Mücadele Daire Başkanlığınca yapılmaktadır. Taşrada ise Daire

başkanlığının prensipleri doğrultusunda koruma hizmetleri Teknik Personel ve Orman

Muhafaza Memurlarınca yapılmaktadır. Ayrıca yürürlükte bulunan yasa ve mevzuat

gereğince ihtiyaç duyulduğunda Jandarma, Polis ve Köy Muhtar ve Aza larıda Orman

teşkilatına yardım etmeye mecburdurlar.

Ormanların korunması 4 ana başlıkta yapılmaktadır.

1- Öncellikle ormanların usulsüz müdahalelerinden korumak.

2- Ormanlarda tahribatta yol açan hastalık ve her çeşit orman zararlılarını önlemek ve

bunlarla mücadele etmek.

3- Ormanlarda ve orman içinde otlak, yaylak ve kışlaklardaki otlatmayı düzenlemek

4- Orman Yangınlarını önlemek ve mücadele amacıyla plan ve programlar

hazırlamak, araç gereç temin etmek, tesislerin kurulmasını sağlamak ve gerekli diğer

tedbirleri almak

ORMANLARIN İŞLETİLMESİ

Bilindiği gibi ormanlar, başta odun hammaddesi olmak üzere bir çok yan ürünlerin (

reçine, sığla yağı, yaprak, çiçek, av hayvanları madenler vb gibi ) ana kaynağıdır. Bu

kaynağın verimli, ekonomik ve sürekli işletilmesi modern ormancılığın temelini

oluşturmaktadır. Ülkemizdeki ormanlar yürürlükteki yasalar gereği Devlet eliyle

işletilmektedir. Ormanların İşletilmesinin merkezde OGM İşletme ve Pazarlama Daire

Başkanlığı taşrada ise Orman İşletme Müdürlükleri yapmaktadır.

Ormanların işletilmesi, Üretim ve Pazarlama kısımlarından meydana gelmektedir.

Üretim; Devlet ormanlarından yapılacak üretimler, orman idaresince belirlenen

esaslar çerçevesinde ve Amenajman planlarına göre yapılmaktadır. Asli Orman

ürünlerinin, üretiminde bir yıl önceden bütçe hazırlığı ve dikili damgalar

tamamlanmaktadır. Dikili damga; Amenajman planı doğrultusunda kesilecek ve

ormandan çıkarılacak ağaçların Orman Mühendislerince tespiti ve işaretlenmesidir.

İşaretlenen ağaçlar yöre orman köylüsüne kesme, sürütme ve taşıma işleri olarak

belirli bir fiyat karşılığında yaptırılır ve orman depolarına istif ettirilir. Tali ürünlerde

üretim aynı şekilde yapılmaktadır ancak bununla birlikte tali ürünler çalışma

programına alınmamış ise tarife bedeli karşılığında belirli alandan belirli gün tayin

edilip ürün toplanmasına izin verilmektedir.

Pazarlama; Asli orman ürünlerinin pazarlanması yürürlükte bulunan kanun ve

mevzuat çerçevesinde açık artırma usulü ile yapılmaktadır. Orman ürünlerinin bu

şekilde satılmasındaki gaye ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarda ve zamanında

karşılanması ve açıklı ve rekabetin sağlanmasıdır. Bir diğer şatış şeklide, Orman

Ürünleri işleyen sektör ve Madencilere de tahsisli satışlar yapılmaktadır. Tahsisli satış

fiyatları genelde ihale birim fiyatlarından yüksek olmasına rağmen, özel sektör zaman

zaman hammadde ihtiyacını riske etmemek için bu zorluğa katlanmaktadır.

ORMANLARIN FONKSİYONU

Ormanların tespit edilmiş çok yönü fonksiyonları vardır. Bu fonksiyonlar kendiliğinden

oluşan, toplumun şu anda farkında olduğu, gereksinim duyduğu ve yararlandığı mal

ve hizmetlerin tamamıdır.

Ormanlardan beklenilen, belirlenen ve sınıflandırılan fonksiyonlar bugün için

geçerlidir. Bu oluşum durağan olmayan dinamik bir süreçtir. Şu anda önemli olan

bazı fonksiyonlar bilimsel gelişmeler ve toplumsal taleplerdeki değişimler sonucunda

zaman içinde önemini yitirebilir, bazı yeni fonksiyonlar ortaya çıkabilir, bazıları da

önemini koruyarak varlığını sürdürebilir. Önemli olan dinamik olan bu sureci takip

edebilmek ve değişimler doğrultusunda fonksiyonları yeniden tanımlayabilmektir.

Ormanların yerine getirecekleri fonksiyonlara göre planlanması ve işletilmesi, hem

ormanlar hem de ondan yararlanan toplum açısından yararlı sonuçlar ortaya

çıkaracaktır.

Günümüz için belirlenen orman fonksiyonlar şunlardır;

A- EKONOMİK FONKSİYON

1-Orman Ürünlerini Üretimi

B- EKOLOJİK FONKSİYON

1-Doğa Korma

2-Erozyonu Önleme

3-İklim Koruma

4-Hidrolojik

C- SOSYAL FONKSİYON

1-Toplum Sağlığı

2-Estetik

3-Ekoturizm ve Rekreasyon

4-Ulusal Savunma

5-Bilimsel

ORMANCILIK POLİTİKASI

Ormanları gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde devretmek için bir her ülkenin bir

ormancılık politikasına ihtiyaç olduğu kesindir. Bu politika her şeyden önce Ulusal ve

yerel olup ülkeden ülkeye değişebilmektedir. Ülkemiz için gerekli ormancılık politikası

�sürdürülebilir yönetim anlayışı çerçevesinde, ormanların ve alanlarının;

bütünlüğünün, biyolojik çeşitliliğinin, sağlığının, gençleşme kapasitesinin ve

verimliliğinin korunmasını ve geliştirilmesini sağlayacak çok fonksiyonlu ormancılık

faaliyetlerinin, orman teşkilatı ile diğer ilgi gruplarının katılım ve işbirliği ile yönetimi,

havza bazında entegre olarak planlanması ve uygulanmasının gerçekleştirilmesi�

şeklinde tarif edebiliriz.

Uygulanacak politikaların bu amaçların gerçekleştirilmesine hizmet edecek vasıtalar

olarak ele alınmalıdır. Daha açık bir ifadeyle temel amaçlarımız şunlardır;

A. Ormanların Korunması

1. Ormanların alanlarının ve sınırlarının korunması,

2. Ormanların biyolojik çeşitliliğinin korunması,

3. Ormanların biyotik ve abiyotik zararlara karşı korunması.

B. Ormanların Geliştirilmesi

1. Mevcut ormanların geliştirilmesi,

2. Orman alanlarının genişletilmesi.

C. Orman Kaynaklarından Faydalanma

1. Orman ürünlerinden faydalanma.

2. Ormanların sosyal ve kültürel hizmetlerinden faydalanma

3. Ormanların koruyucu ve çevresel fonksiyonlarından faydalanma,

4. Yerel haklara saygı, orman köylülerinin yaşam şartlarının iyileştirilmesine ve

yoksulluğun azaltılmasına katkı sağlanması.

ORMANCILIK HUKUKU

Orman ve hukuk ayrı düşünülemeyecek iki olgudur. Çünkü; insanlık için çok değerli

bir kaynak olan ormanlar ancak hukukla korunması, geliştirilmesi ve devamının

sağlanması ile mümkündür.

Bu sebeple çok eskiden beri ormanla ilgili hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin

Fatih Sultan Mehmet in Kanunnamesinde Ormanlarımdan dal kesenin başını

keserim� ifadesinin var olduğu bilinmektedir. Ancak ciddi manada orman hukuku

anlayışına uygun ilk yasal düzenleme Tanzimat döneminde çıkarılan Orman

Nizamnamesindir. Bu nizamname ile ormanla ilgili birçok yeni yasal düzenlemeler

yapılmıştır. Ayrıca ormanların korunması ve yeni ormanların yetiştirilme için

nizamnameden sonra da birçok tebliğ, talimatname, tembihname çıkarılmıştır. Bu

hukuki çalışmaların ana amacı mülkiyeti düzenlemek, otlatmayı kontrol altında

tutmak, izinsiz orman ürünü toplamayı engellemek, ormana karşı işlenen suçların

cezalarını ilan etmek ve uygulamak olarak sıralayabiliriz. Ancak Osmanlı döneminde

bir çok nedene bağlı olarak bu hukuki düzenlemelerin sık sık değişmiş olması

ormancılıktaki istenen sonucu vermemiş ve devamlılık ilkesini zedelemiştir.

Cumhuriyet döneminde ise 1923-1937 yılları inceleme, araştırma karar verme gibi

tam bir geçiş dönemi olmuştur. Bu yıllar arasında yeni birkaç kanun çıkarılmış

olmakla birlikte eski mevzuata sadık kalınmıştır. Ancak bu yıllarda mülkiyet ve işletme

konularında değişik sıkıntıların yaşanmış olması yeni bir kanuni düzenlemeye

ihtiyacın olduğu anlaşılmıştır

Bu sebeple 1937 yılında 3116 sayılı Orman Kanunu çıkarılmıştır. Bu kanunda

öncelikle �Devlet ormanlarını, devlet işletir� prensibi getirilmiş bunun için

teşkilatlanmaya gidilmiştir. Ayrıca orman tahdit çalışmalarına başlanmıştır. 1945

yılında çıkarılan kanunla da mülkiyet konusu halledilmiş ve tüm ormanlar

devletleştirilmiştir.

Halen yürürlükte bulunan 6831 sayılı Orman Kanun 1956 yılında çıkarılmış ve eski

kanunlarda bulunan ve uygulamada sorun teşkil eden hususlar yeniden

düzenlenmiştir.

Ormanla ilgili yasal düzenlemeler 1961 ve 1982 Anayasalarımıza da girmiştir. 1982

Anayasının IV. Bölüm 169 ve 170. maddelerinde şu şekilde zikredilmiştir.

IV. Ormanlar ve orman köylüsü

A. Ormanların korunması ve geliştirilmesi

MADDE 169. Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli

kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu

yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların gözetimi

Devlete aittir. Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna

göre, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve

kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz.

Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların

tahrip edilmesine yol açan siyasî propaganda yapılamaz; münhasıran orman suçları

için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya

daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz. Orman

olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen, aksine tarım

alanlarına dönüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler ile 31.12.1981

tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş olan

tarla, bağ, meyvelik, zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta

kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler, şehir, kasaba ve köy yapılarının

toplu olarak bulunduğu yerler dışında, orman sınırlarında daraltma yapılamaz.

B. Orman köylüsünün korunması

MADDE 170. Ormanlar içinde veya bitişiğindeki köyler halkının kalkındırılması,

ormanların ve bütünlüğünün korunması bakımlarından, ormanın gözetilmesi ve

işletilmesinde Devletle bu halkın işbirliğini sağlayıcı tedbirlerle, 31.12.1981 tarihinden

önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tamamen kaybetmiş yerlerin

değerlendirilmesi; bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında yarar

görülmeyen yerlerin tespiti ve orman sınırları dışına çıkartılması; orman içindeki

köyler halkının kısmen veya tamamen bu yerlere yerleştirilmesi için Devlet eliyle

anılan yerlerin ihya edilerek bu halkın yararlanmasına tahsisi kanunla düzenlenir.

Devlet, bu halkın işletme araç ve gereçleriyle diğer girdilerinin sağlanmasını

kolaylaştırıcı tedbirleri alır. Orman içinden nakledilen köyler halkına ait araziler,

Devlet ormanı olarak derhal ağaçlandırılır.

]

Yazan musti Gün 23.04.2008 Saat 03:36:

Cevap: Orman Nedir ?

ORMANCILIKTA KULLANILAN ÇEŞİTLİ HARİTALAR

Türkiye Ormanları Haritası

İdari Sınırlar Haritası

Ağaçların Yayılışı Haritası

Yangın Risk Haritası

İklim Haritası

Toprak Haritası