Ozan Boran Sabatay Sevi

8/7/2019 Ozan Boran Sabatay Sevi

1/106

Sabetay Sevi - Gizem Dnyasnn Prensi

Saray

na ikayet ettiler. .... Evet Gizem Dnyas

n

n Prensi Sabetay Sevi ve Sabetayc

lar konusundabasnda kan bu konuda yazlanlar, yazlacaklar sizlere bu blmde sunmaya alacaz. Gerektenfarkl bir dnyaya gireceksiniz. Her yaz sizi dier bir yazya gtrecek...

1626 Ylnda zmir'de Yahudi bir ailenin ocuu olarakdnyaya gelen Sabetay Sevi 1665 ylnda kendisininTevrat'ta beyan edilen ve dnyaya gelip "vadedilentopraklar" da Yahudilii tekrar hakim klacak olanMesih (sa) olduunu iddia etti. Bir din adam olanSevi'yi baka Yahudi din adamlar da kabul edipdestekleyince byk birYahudi kitlesi onun arkasnatakld ve devletlerinin de olmamasnn acsyla buamaca giden yolda ve Siyonizmi ortaya karacaksrete onu desteklediler. Kuds'teki Yahudi ndegelenleri Sevi'yi desteklemedikleri gibi, onu dinlerinibozanbir dzenbaz olarak rdler ve Osmanl

Y A Z I L A RBelgeleri Kimler Yok Etti? *Mehmet evket EygiMilli Gazete17.04.1999

GERSHOM SCHOLEM, Sabatay Sevi ile ilgili kitab

nda (Frans

zca tercmesi, s. 403, 176 numaral

dipnotu) 'Sabatay Sevi ile ilgili hibir resm Trk belgesi bu gne kadar bulunamam tr ve gelecekte debirey bulmak midi pek kuvvetli deildir. Profesr Uriel Heydt, 1665 Ekiminden 1678 Nisanna kadarolan zaman iindeki hkmet kararlarn ihtiva eden ciltlerin (dosyalarn) stanbul Devlet Arivlerindemevcut olmadn ortaya kartmtr' diyor.

Profesr U. Heydt'in, Tarbits, XXXV (1956), s. 337-339'da yaynlanan branice aratrmasnn bal'Sabatay Sevi ile ilgili bir Trk belgesi' olduuna gre, arivlerimizde zmirli Mesih hakknda en az birbelge olmas gerekmektedir.

Yahudi Profesr ve aratrc Heyd'in iddias doru ise, devlet arivlerimizden Sabatay Sevi ve

Sabataistlerle ilgili belgeleri kimler yok etmitir?

Tarihini tam olarak hatrlamyorum, byk ihtimalle 1986'dayd, bir gn Beyazt'ta bir sergicidenBabakanlk Devlet Arivi'ne ait bir tomar vesika satn almtm. Bunlar daha sonra, Yeni Habergazetesi vastasyla Ariv'e verdirttim. Maalesef titizlikle korunmas gereken resm evrakmzn bir ksmkaybedilmi, hatta bir ara balyalar halinde okkas 2,5 kurutan Bulgaristan'a satlmtr.

Devlet Arivimizdeki Sabatay Sevi ve Dnmelerle ilgili resm belgeleri kimler, niin, nas l yoketmilerdir?Bunlar arivden alndktan sonra bir yerde saklanm mdr, yoksa imha m edilmilerdir?

Sabatay Sevi son buuk asrlk tarihimizin yetitirdii ok nemli birahsiyettir. Ben onu, bu devre

iinde zuhur etmi on mhim kii listesine koymuumdur. Sabatay Sevi, kralln iln etmi ve bulkede hakimiyetin Trklerden Yahudilere getiini korkmadan ve aka beyan etmitir. Bilhassa son

Ozan_Boran 1
http://www.milligazete.com.tr/17041999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/17041999/yz13.htm


2/106

bir asrlk tarihimizde meydana gelen akllara durgunluk verecek hadiseleri anlamak iin Sabatay Sevi'yive Sabataycl iyi bilmek gerekir. Yazk ki, Trk tarihileri iinde branice bilen kimse yoktur ki, gerekenaratrmalar yapsn, bu konuda daha nce yaynlanm olan ilm ve tarih tedkikat gzden geirebilsin.

Trkiye'yi, yakn tarihimizi ilgilendiren ok nemli bir konuda cahil olmak, aratrma yapmamak

afedilebilir mi? Ankara'daki Tarih Kurumu Sabatay Sevi ve Sabatayclar konusunda niin ilm, cidd,mufassal aratrmalar yaptrtmyor, yaynlamyor?

slm kesimde bir sr vakf, cemaat var. Her yl islm hizmet ve faaliyetler iin milyarlarca dolarharcanyor. Bu paralarn bir ksm ile niin ilm alma ve aratrma yaplmyor?

Evet soruyorum: Devlet arivlerimizdeki Sabatay Sevi ve Sabatayclarla ilgili nemli belgeler neolmutur?

Evrensel Deerler

KOSOVA meselesi yznden NATO'nun Srbistan'a sava ilan etmesi, 21'inci yzylda devletlerinhkimiyetlerinin zerinde evrensel deerlerin bulunacan, bunlar ihlal edildii takdirde hkimiyetleresayg gsterilmeyecei anlalmaktadr.

Dnya jandarmas ABD ezilen, yokedilmek istenen Kosova halk iin sava gze almtr. Lakin Filistinhalk iin ayn hassasiyeti gstermemektedir.

Kosova'daki mdahaleden sonra ilk frsatta Krt meselesini ele alacaklar ve Trkiye'nin devlethakimiyetine glge dreceklerdir. Devlet adamlarmzn, siyas iktidarlarn, dileri bakanl yksekbrokratlarnn, istihbaratlarn buna kar tedbirler dnmeleri, Trkiye'yi paralatmayacak bir satranoynamaya almalar gerekir.

Kosova'da durum olduka basittir. Kosova'da yaayan halkn byk ounluu Arnavut ve Mslmandr.Kosova'nn, Kosovallarn olmasn istemek kolaydr. Trkiye'de ise, Krt nfusunun byk ksm lkesathna dalm; stanbul, zmir, Bursa, Adana, Mersin gibi byk ehirler Krt kkenli vatandalarladolmutur. Trkiye'nin etnik bir paralanmaya msait durumu yoktur. Byle bir paralanma bykfacialar getirir, milyonlarca vatanda madur olur.

nsan haklarn bahane ederek lkemize federatif bir yap getirmek isteyeceklerdir. Kokumann sonhaddine vard, Akdeniz-Latin karakterinin hkim olduu sosyal ve kltrel bir iklimde federatif sistemyrr m? Yoksa korkun bir kaosa m yol aar?

Peki bugnk Balkan sava ksa bir zamanda sona erebilecek midir? Yoksa sava genileyecek;Arnavutluu, Makedonya'y, Yunanistan', Trkiye'yi, Bulgaristan' da iine alarak byk bir yangna mdnecektir?

Rusya Federasyonu'nun yaayabilmesi iin eenistan'n federasyon iinde kalmas gerekir. eenlerise buna asla raz olmayacaktr. eenistan tam bamszlk kazand takdirde byk RusyaFederasyonu'nun da atrdamaya balamas ve bunun sonunda dnyay altst edecek gelimelerolmas mmkndr.

Mill devletlerin hkimiyetlerinin 21'inci asrda mutlak olmayacana, onlarn zerinde evrensel deerler

bulunacana gre Trkiye'deki siyas sistemin istikbali nasldr? u anda lkemizde insan hak vehrriyetleri ihlal edilmekte, bilhassa din, inan ve inand gibi yaamak hrriyeti kstl bulunmaktadr.

Ozan_Boran 2


3/106

Bizde insan haklar ve evrensel deerler yerine resm ideolojinin ilkeleri ve laiklik ilkesi vardr. Gnnbirinde bu yzden de byk buhranlar zuhur etmesi dnlebilir.

Her hl krda yeni yzyln eskisine benzemeyecei, bambaka rzgrlarn esecei anlalmaktadr.

Yahudi Trkler Yahut Sabetaycla r , Mehmet evket Eygi (http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661

"BENZET; AMA ASL BENZEME!" *

Sabetay Sevi cemaati mensuplarndan ve 'Evet Ben Selanikliyim, Trkiye Sabetaycl' kitabnn yazarIlgaz Zorlu, geen sene, Gazeteciler ve Yazarlar Vakf'nn Diyalog Platformu'nda yapt konumada,Trkiye'de saylar 100 bini bulan Sabetayclar'n asl hviyetlerini gizlemelerinden yaknd. Zorlu, zmirlibir haham olan ve bazlar tarafndan mesih olarak kabul edilen Sabetay Sevi'nin adyla anlanSabetaycl yle tavsif etti: 'Sabetayclar bence Trkiye'nin gizli Yahudi cemaatidir. Kendilerine

sorarsan

z, Trk ve kabul edilebilir lde Mslman bir cemattir. sril'de Sabetayc

l

k, Yahudilik iindekabul edilmiyor.'

Sabetaycln 1924'ten beri Trkiye'nin temel talarndan olduunu ifade eden Zorlu, szlerine yledevam etti:'Sabetay Sevi'nin doktrini tamamen Yahudiliin iindedir. Sevi, zamannda hahamlar tarafndan okikyet edildi. Ama Osmanl bunu, Yahudiliin i meselesi olarak kabul etti ve karmad. Bunu frsatbilen Sevi, btn Anadolu'yu dolat. Sabetayclar o zaman saraydan reaksiyon almadklar iin ok ilerigitmilerdir. Hatta ok organize olan Sabetayclar, saraya bile girdiler. Sabetayclarla Yahudilikarasndaki ilk cidd problem, Sabetay Sevi'nin doktrinleri ile ortaya kt. Mesel Yahudilikte kadnlarduya kaldrlmaz, Sevi ise kadnlar duya ard. Bu byk skntya sebep oldu.'

Sabetay Sevi'nin kendi cemaatine, 'Benzet; ama asl benzeme!' doktrinini benimsettiini syleyen Zorlu,bunu yle aklad:'Kendini Mslmanlar'a benzet; ama asl onlar gibi olma prensibidir.'

Trkiye'de pek ok tannm ve nemli mevkilerdeki insann Sabetaist olduklarna iret eden Zorlu,'Mesel Dileri eski bakan Cokun Krca'nn babas bir hahamdr. Uluslararas arenade Sabetayclarkendilerini Yahudi olarak gsteriyor. Buraya gelince Mslmanm, diyorlar. imdiki Dileri Bakansmil Cem, ABD'nin Yahudi Dileri Bakan Albright ile ok samimi. Acaba bunu nasl baaryor? Karolduum, Sabetayc kkeni kullanarak, sonra bunu reddetmektir. Bunu yapanlar knyorum. Mesel,Bilgin ilesi Sabetaycdr; ama bunu sylemiyorlar. Mason localarn halka aan Sahir Talat Akev

Sabetaycdr.

'1954 yl genel seimlerinde, Sabetay cemaati temsilcisi Nazm Bezmen bizzat Adnan Menderes'inistei ile Meclis'e girdi. Sabetaistler bulunduklar lkenin kanun ve temllerine kesin olarak uyarlar.Mesel, biz her dn toplantmzda Cumhurbakan Demirel'e ismen du ederiz. ili Terakki Lisesi uan bir Sabetaist olan Canan Barlas'n kontrolnde. Bu okula Din Bilgin tlip. Hedefleri 5 yl iinde buokulun kapanmasn salayarak, 2 trilyon deerindeki mlk 300 milyara Din Bilgin'e satmaktr. u anbu plan uygulanyor. Maalesef Trkiye'de Sabetay cemaati bir yozlama srecindedir.'

*Fazilet Takvimi, 5 Kasm 2001

Ozan_Boran 3
http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661http://www.faziletnesriyat.com/arsiv/kas2001.htmhttp://www.faziletnesriyat.com/arsiv/kas2001.htmhttp://www.faziletnesriyat.com/arsiv/kas2001.htmhttp://www.faziletnesriyat.com/arsiv/kas2001.htmhttp://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?AID=107&id=42661


4/106

Be Bin Militan SabataycMehmet evket Eygi

OSMANLI mparatorluu'nun Adriyatik sahillerindeki kk lgn ehrinde, srgn edilmi yalnz biradam olarak 1676'da len ve bugn mezar bile bilinmeyen zmirli Sabatay Sevi, modern Trkiye'yedolayl olarak damgasn vurmu nemli bir tarihahsiyettir. nk onun doktrinine bal olan iki kimlikliYahudi Trkler, yahut Sabatayclar, yahut da Selnik Dnmeleri, 1908 kinci Merutiyet inklabndan buyana lkemizde gizli, esrarl, gl bir saltanat kurmular ve iradelerini nice nemli kuruma hkimklmlardr.

Trkiye'deki militan, fanatik, hrsl, zorlamac, direten, dediim dedik zihniyetli Sabatayclarn says kakiidir? Bence onlar be bin kii kadardr. Kelle says itibaryla az olan bu grup tahsil, kltr, nfuz, g,vasf, tesir bakmndan byk bir arla sahiptir. Bunlarn ou Amerikan ve Avrupa niversitelerindeokumu, birka yabanc dil bilen, ehir kltr ve grgsne sahip, zeki, kurnaz, (en geni mnsyla)politikac vatandalardr. "Byk satran" oyununda onlarla baetmek kolay deildir.

Bugnk dnyada medya birinci g haline gelmitir. Bizde Sabatayclar medyann hemen hemenyarsna, dorudan doruya veya dolayl olarak hakimdirler. Televizyondan nce de sinema ve filmsektrnde tekel kurmulard. niversitelerde, byk hukuk kurulularnda, dev finans ve iktisatteekkllerinde, topluma yn veren nemli mevkilerde, hariciyede ve daha nice nemli ve hayatkurumlarda kebalarn tutmulardr.

Birka bin Sabatayc lkenin yan, baln, kayman yemekte; ok lks, ok rahat, ok aaal birhayat srmektedir. Gazete ve televizyonlarnda siyas iktidarlara akl hocal yapan, slm'la ve dindarMslmanlarla savaan bir Sabataycnn, ngiliz bayra tayan ve milyonlarca dolar kymete sahipbulunan lks ve ahane bir yat vardr. Amerika'da, Boazii'nde, baka yerlerde her biri milyonlarca

dolar eden villalar, kneleri, mlkleri vardr.

Geim sknts eken, evltlarn okutmakta zorlanan bir tek militan Sabatayc gremezsiniz. Hepsinintuzlar kurudur.

Militan Sabatayclar bu lkeyi, bu halk, bu devleti severler mi? Elbette kendilerine gre severler. Birmandracnn ineklerini ve mandrasn sevdii gibi severler.

nl bir Sabatayc bir bankay ele geirdi, onun dibini delerek bir katrilyona yakn paray hortumlad.Trkiye'yi; bu lkeyi, bu milleti, bu halk gerektii gibi ve hakkyla sevmi olsayd byle yapabilir miydi?

Militan Sabatayclar 70'li yllarda balayan islm hareketi kendileri iin byk bir tehlike olarak grdlerve tedbirlerini aldlar. Bin trl entrika ile slmclarn iine ajanlar ve casuslar sokarak, bir takmahlksz ve karaktersiz adamlar maniple ederek islm hareketi kirlettirdiler, rttler; Sabatayc gcealternatif olmaktan karttlar. slm hareketi bitirdikten sonra imdi Milliyeti ve Trk hareketirtmek iin sins planlar tatbik ediyorlar.Sabatayclarn en gl taraf bilinmemeleri, gizlilikleriydi.Birka aydan beri bu bilinmezlik, gizlilik, esrar perdesi aralanmaya balamtr. Bundan dolay ok amaok tedirgindirler. Sahte, ireti bir Trk kimlii ile slm, eriat, dindar kesime dmanlk yapmakolduka kolaydr ama gerek kimliklerinin Yahudilik olduu anlalnca ileri zorlaacak, byk birmuhalefetle karlaacaklardr.lkemizdeki birka bin militan Sabataycnn bu kadar gl olmasnnana sebeplerinden biri de, lkede ounluu tekil eden Mslmanlarn krsal kesim, gecekondu, varo,kyl, tara zihniyet ve kltrne sahip olmasdr. Sabatayclarn derin devlet zerindeki tesir venfuzlar ne kadardr? Bu hususta kesin bir sz syleyecek, hkm verecek durumdadeilim.Sabatayclar lkemizdeki statkonun devam etmesini istiyorlar m? Bundan en ufak birphe

Ozan_Boran 4


5/106

yoktur.lkemizde tam bir demokrasinin olmasn, hukukun stnl sisteminin uygulanmasn, temelinsan hak ve hrriyetlerine hrmet ve riayet edilmesini samim olarak istiyorlar m ? Onlar bunlar aslaistemezler.

Sabatayclar Mslmanlarn arasna szmlar, ajanlar sokmular mdr? Elbette szmlardr. Byk

Bekta dedelerinden biri Sabatayc idi. Melamilerin bozuk kolu Sabatayclar tarafndan idareedilmektedir. Mevlev tarikatna da girmilerdir. Hakik Mevlevileri tenzih ederim ama, u anda rak ien,kar ve kzlara erkeklerle birlikte sema yaptran adamlar vardr. Militan Sabatayclar evrensel ahlkprensiplerine uyarlar m? Maalesef uymazlar, son banka rezaleti bu konuda ibret verici bir rnektir.Kendi ilerinde, kendi vakf ve messeselerinde bile byk yolsuzluklar, hortumlamalar olmaktadr.ounun dini iman paradr.

Sabatayclk konusunu ilediim, bu iki kimlikli cemaati aa kartmak istediim iin birtakm yazarlarbeni engizisyonculukla, din mahkemesi kurmakla, ortaa kafal olmakla suluyorlar. Bunlar bo tellarve iftiralardr. Gizli olan bir cemaate k tutmak, iki kimlikli ve ok gl bir lobiden bahsetmek neahlken, ne de kanunen sutur. Onlar benim dinime, eriatma, mensubu bulunduum dindar kitleye

sava aacaklar, hakaretler ve tehditler yadracaklar; onlarn yznden on milyonlarca Mslmanvatanda bu memlekette korku ve gvensizlik iinde titreyecek, bir sr bask ve zulm yaplacak;onbe yandaki bartl bir kz ocuu krk gnden fazla zindanda tutulacak ve ben bu adamlaraa kartmak iin alrsam yaptm engizisyon olacak... Yama yok!

Sabatayclardan ne istiyoruz:1. ki kimlikli olmaktan vazgemelerini istiyoruz. Mslman olmadklar halde Mslman grnmeleribizim hukukumuza bir tecavzdr. Yahudiliklerini aka ilan etsinler.2. slm'a, Mslmanlara am olduklar gayr-i meru sava durdurmalarn istiyoruz.3. Trkiye'yi lke, halk ve devlet olarak samim birekilde sevmelerini ve korumalarn, ycelmesi iinalmalarn istiyoruz.4. ok kk bir aznlk olmalarna ramen lkeyi ve delveti tekellerine almak, kendi cemaat iradelerinimill iradenin zerinde grmek, tarih devamlla ters den bir tarih rzann srmesi iin almak,mill kimlii erozyona uratmak, lke zerinde gizli bir saltanat ve hkmranlk kurmak gibi emellerdenvazgemelerini istiyoruz.

Byk lde onlarn hrslar yznden bu lkede on milyonlarca Mslman ounluk hrriyetsizlik,gvensizlik, bask, korku, eziyet, zulm iinde yayor. Bu hal byle devam edemez. Her kemlin birzevli vardr. 1924 mbadelesine kadar lkemizde milyonlarca Rum yayordu. Yanl ata oynadklariin bu topraklarda varolma hakkn yitirdiler. yonya ve Pontus Rumlar Trkleri, Mslmanlar, OsmanlDevleti'ni desteklemi olsalard, igalci Yunan kuvvetlerine Trklerle ve Mslmanlarla birlikte kar

km

olsalard

; zmir metropoliti Hrisostomos igal kuvvetlerini takdis etmemi olsayd

onlar Trkiye'devar olacaklard.Tarihten ibret almak gerekir.

(TARH ve DNCE dergisi Kasm 2000 tarihli 13'nc saysnda Sabatayclarla ilgili nemlimakalelere, rportajlara, belgelere yer vermitir. Tebrik ve tavsiye ederim. Tel: (0.212) 511 75 00)

Bilgi anda Sabetayclar*Mehmet evket EygiMilli Gazete13.02.1999KANAL 7'de aramba gecesi yaplan Sabatayclkla ilgili program Trk televizyonculuunda bir ilkitekil etmitir. Akla hayale gelen her konuyu ileyen televizyonlarmz her nedense bu hususta daimasktu tercih etmilerdir. Halbuki Sabatayclk lkemizin ok nemli, ok hayat bir meselesidir. Saylar

Ozan_Boran 5
http://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htmhttp://www.milligazete.com.tr/13021999/yz13.htm


6/106

ne kadar olduu bilinmeyen bu gizli, iki kimlikli cemaat Trkiye'nin (bence) en gl, en nfuzlu, entesirli lobisini tekil ediyor. Tarih, kltrel, etnografik adan bilinmesinde son derece yarar vardr. kikimlikli olan, zhirde Trk ve Mslman grnen, gerekte ise Sabatay Sevi'nin yorumuyla Musevilieiman etmi olan, mensuplarndan bazlar ok nemli mevkilerde bulunan, Trkiye medyasnn en azyzde krkn kontrol altnda tutan, bir zel niversiteleri, ok gl ve kkl bir kolejleri olan; siyaset,

iktisat, fikir, kltr sahalarnda stnlkleri bulunan bu gizli cemaat hakknda halkmzn byk birksmnn fazla bir bilgisi yoktur. Hatt on milyonlarca Trkiyelinin hi bilgisi yoktur. Bu bilgisizliingiderilmesi gerekmektedir. Artk Sabatayclarn gizlilikten, iki kimliklilikten kmalar ve gerekhviyetlerini iln etmeleri gerekir. Yirmi birinci yzyla bir yl bile kalmad. Bilgi anda yayoruz.Sibirya'daki Eskimo kabilelerini, Avustralya'daki ilkel yerlileri inceleyen ilim lemi, Trkiye'nin candamarn tekil eden byle bir kabileyi niin incelemesin? Mslmanlarn bu konuda heyecanl hareketetmemeleri, antisemitizm olarak yorumlanacak arlklara kamamalar gerekir. Sabatayclar 500 yldanberi bu lkede yayorlar. Onlar da vatandatr. Onlarn da haklar vardr. Ancak, (hepsinisulamyorum), dn olduu gibi bugn de baz Sabatayclarn slm'a ve Mslmanlara dmancamuamele ettikleri grlyor. Onlar bu gibi haksz ve ar hareketlerden vaz gemeye aryorum.Mslman olarak bizden grnmesinler, bizimle barsnlar, bize dmanlk etmesinler ve bizimle uyum

iinde bu vatanda birlikte yaasnlar. srail'in ikinci cumhurbakan Ben Zvi, Sabatayc kkenli bir Yahudiidi. Nitekim, Sabatayclarn arivlerinin byk bir ksm Kuds'te Ben Zvi Enstits'nde muhafazaedilmektedir. u anda srail'in din ve politik makamlar, 'Hayr, Sabatayclar Yahudi deildir' eklinde birhava iine girmilerse de, bu iddialarnda samim olmadklar bellidir. Onlar Sabatayclarn Yahudiolduklarn gayet iyi bilmektedir. Bir kimsenin Yahudi olmas iin dindar, ortodoks, Musev eriatnainanm ve onu hayatna tatbik eden bir kii olmas gerekmez. Komnist, ateist, Karay, reformist, dintatbikatla alakas olmayan kiiler nasl Yahudi olarak kabul gryorsa, Sabatayclarn da kabul edilmesigerekir. Bu konu bizi ilgilendirmez diyorlar. lgilendirir. Bu konu sizi ilgilendirmez diyorlar. lgilendirir.nk 1666'dan beri Sabatayclar, gerekten olmadklar halde Mslman grnmektedir.Hahambaln ve Diyanet'in bu konuda ak ve cesur kararlar vermesi gerekir. sraf nlemek,ormanlar korumak, yerlere tkrmemek gibi konularda fetvalar veren, cuma hutbeleri tanzim edenDiyanet leri Bakanl Sabatayclk konusunda duvar gibi sessizdir. Bu tabi midir? 1924'te DnmeKarakazde Rdi bey Sabatayclk konusunda bir k yapmt. imdi de Ilgaz Zorlu bey, 'Evet BenSelanikliyim' adl kitab ile konuyu gndeme getirmitir. 'Trkiye Yahudileri ve Sabatayclar AratrmalarEnstits' kurulmal; cidd, ilm, kltrel yaynlar yapmaya balamaldr. Gereklere, belgeleredayanmayan hibirey neredilmemelidir. Bu konu demagoji, arlatanlk, antisemitizm, provokasyon ilehalledilecek birey deildir. Almanya'da bulunan ve profesrlk yapan bir zat Kanal 7'ye telefon ederekScholem'in Sabatay Sevi ile ilgili byk kitabn Trkeye tercme etmeye baladn bildirdi. Kendisinitebrik ve tevik ederiz. Trkiye halk bu konuda bilgilenmek, aydnlanmak, gerekleri renmek istiyor.Bu onun en tabi hakkdr. Kimse engelleyemezBR KTAP VE GZL BR CEMAAT

(SABETAYCILAR)Selanik Dnmeleri veya Sabetayclar zerine yazlm baka kitap ve yazlarn aksine bu defa yazarkendisi bir Sabetayc... Ilgaz Zorlu'dan bahsediyorum... "Evet Ben Selanikliyim, Trkiye Sabetayc l"kitab onun eitli zamanlarda yaynlad makalelerden oluuyor. lgin olan, Sabetaycla karnyargl olma ihtimali bulunmayan bir kimsenin; ilerinden birinin bilgi vermesi...

1626 Ylnda zmir'de Yahudi bir ailenin ocuu olarak dnyaya gelen Sabetay Sevi (Zorlu'nun yazylaZwi), 1665 ylnda kendisinin Tevrat'ta beyan edilen ve dnyaya gelip "vadedilen topraklar" da Yahudiliitekrar hakim klacak olan Mesih (sa) olduunu iddia etti. Bir din adam olan Sevi'yi baka Yahudi dinadamlar da kabul edip destekleyince byk bir Yahudi kitlesi onun arkasna takld ve devletlerinin deolmamasnn acsyla bu amaca giden yolda ve Siyonizmi ortaya karacak srete onu desteklediler.

Ozan_Boran 6


7/106

Kuds'teki Yahudi nde gelenleri Sevi'yi desteklemedikleri gibi, onu dinlerini bozan bir dzenbaz olarakgrdler ve Osmanl Sarayna ikayet ettiler. oulcu yaps sebebiyle, o zamana kadar bu iin zerindedurmayan Osmanl Devleti, tebas olan bir byk din mensuplarnn dinlerinin korunmas taleplerikarsnda kaytsz kalamad. Sevi'yi Saraya aran Sadrazam hayat ile iddialar arasnda bir seimyapmasn ister. Sevi hayat ynnde seim yapmakla kalmaz, Mslman olur ve Aziz Mehmet ad yla

maaa balanr.

Ancak bu, grnteki bir Mslmanlktr. Taraftarlarna gre "bu can bu bedenden kmadka"Mslman olan Sevi, kapdan dar kar kmaz, bedeninden bir kuun uup gitmesiyle verdii szdenazade olur. "Can bedenden kt" iin artk bu sze sadk kalmas gerekmez. Bylece Sevi ve onunpeinden giderek Selanik'e yerleen 200 kadar aile, d grnte Mslman, kendi aralarnda iseSabetayc Yahudi kalmaya devam ederler. Gizlilii devam ettirmek iin sadece kendi aralarnda evlenenbu cemaat, bir ok nemli tarihi olayn iinde bulunmular ve yazara gre (ve yazarn hi hounagitmese de); Cumhuriyet dneminde "asimile olmaya" karar vermilerdir.

Selanik'teki Mason Locasnda ve ttihat Terakki iinde etkili bir role sahip olan Sabetayclar, tamamen

Mslman ismi almakta ve kendilerini her bakmdan "phe edilmeyecek lde" Mslmangstermektedirler. ttihat Terakki'nin dayand grup olan Mason Locas, Tarikatlar ve Ordu iinde enetkili olanlardan Masonlar arasnda Sabetayclar ounluktayd. (ttihat Maliye Bakan Cavid Bey ndegelen bir Sabetaycyd.) Bugne atf yapan yazar "nitekim bugn bile Hr ve Kabul Edilmi MasonLocas'nn Grand Comandrleri de yine Kapanclar (bir Sabetayc kabile - A.R.Sakl) koluna mensup biraileden gelmesi de artc olmamaldr" demektedir.

1924 ahali mbadelesinde Trkiye'ye gelen cemaat iinde meydana gelen bir menfaat anlamazlndaKaraka Rt adl Sabetayc, TBMM ve Atatrk'e hitaben mektuplar yazarak cemaatin iyznaklamtr. Bundan sonra cemaat asimile olmaya karar vermitir. Ilgaz Zorlu'ya gre "CemaatinYahudilie yeniden geri dnme istekleri de iki kez reddedildii iin Trkiye toplumuna karma tek sonuolarak kalmtr." Bir dnem srail Cumhurbakan olan zak Ben Zwi'nin Sabetayc kkenli olmas onlarsrail vatanda olmaya zendirdiyse de kabul edilmemilerdir.Karaka Rt olayndan sonra siyasi bask altnda kalan Sabetayclar, 1942 ylnda uygulanan varlkVergisi uygulamasnda "D" grubu ad altnda vergiye tabi tutuldular. Bezmenler, Atabekler, Dilberler gibiaileler bu vergiyi demek zorunda braklmlardr. Yazara gre 6-7 Eyll olaylar da Sabetayclarolumsuz etkiledi.

Benim daha nce hi duymadm bir konu olan Sabetayclarn "21-22 Mart (Nevruz) gecesi mumsndyaptklar" iddias yazar tarafndan ele alnmakta ve "uras bir gerektir ki Sabetayc dua kitaplarnnzellikle bugn srail'de bulunan nshalarnda serbest seksin Tanah'a dayandrlan ayetlerle

desteklendii bilinmektedir" denilmektedir. Bununla birlikte "mumsnd" iddias

reddedilmektedir.Marksistler arasnda Sabetayclar nemli bir yer tutarlar. lk sosyalistlerden Dr. efik Hsn birSabetayc olduu gibi Sabiha ve Yldz Serteller de ayndr.

byk Sabetayc ekolden: Yakubiler arasndan Ahmet Emin Yalman, Dr. efik Hsn; Karakalararasndan Maliye Nazr Cavid Bey, Faik Nzhet Bey, Abdi peki ve smail Cem (peki - DileriBakan); Kapanclar arasndan da Bezmenler ve Atabekler gibi tannm aileler kmlardr. Atatrk'nilkokulu okuduu emsi Efendi Mektebi'nin kurucusu ve sahibi (emsi Efendi) de Sabetaycdr.

smini gizli tuttuu ve nde gelen Sabetayc ailelerden birine mensup bir iadam ile yapld sylenen

ve bir blm gizli braklarak yaynlanan mlakatta verilen bir cevap: "Modern Selanikli ailelerde(zayflk ve korkaklk) giderek ortadan kalkmaktadr, bunun en nemli nedeni de asimilasyondur ve bunu

Ozan_Boran 7


8/106

Atatrk salamtr. Laiklikle beraber karma ortaya kmtr, Selaniklilii kurtaran Atatrk'tr. Ohalaskrdr, nk gizlilikten kurtarmtr. Birka jenerasyon sonra asimilasyon tamamlanacaktr. Bizimen byk ansszlmz ifte dinli olmamzdan kaynaklanmaktayd, her eyin ayarn bozan buolmutur. Nesin? Yahudi misin? Hayr. Mslman msn? Hayr. Nesin o zaman? Fakat artk bu rituelleryaplmyor, ok kk bir aznlkta kald bu..."

Cumhuriyet sonras ortaya kan laik ortam elbette Sabetayclar asndan faydal olmu ve kendilerinerahat hareket edebilecekleri bir ahval oluturmutur. Bu ortamda nde gelen Sabetayc ailelerden Bilginailesi (Din Bilgin) Trkiye'nin iki byk basn grubundan birine sahiptir. (Yazar Zorlu'ya gre; TrkmenParlak tarafndan yazlan "Yeni Asrn Selanik Yllar" adl kitapta tarihi gerek arptlarak Bilgin ailesininAnadolu kkenli olduu yazlmtr.) Bitlis'li Kmran nan'n ei yabanc olduu iin Dileri Bakan olmaans yoktur, ama smail Cem olabilmitir.

Hatta daha ileri giderek sylersek, bugn Fethullah Glen Hocaefendi'nin taraftarlarnca alan okuldanmezun olan veya dershanesine giden genler harp okullarna alnmazlar. Babas hatta dedesi imamolan genler nemli mevkilere gelemezler. mam-Hatip mezunu olanlar yine subay olamazlar. Fakat

Sabetayclara her taraf ak...

Peki biz onlara kar myz? Hayr. Kendileri adna hak ve zgrlk talep eden herkese saygl olmaklazmdr. Bakalarnn haklarn kstlamaya kalkanlara ise elbette kar olmak gerekir. Yukardakiengelleri Sabetayclar getirmedii ve savunmad srece onlar bakmndan sorun yoktur. AmaSabetayc Cokun Krca gibi; mam-Hatiplere Arapa hazrlk snf konulmas talebi karsnda, "hayr,ilkokul drdnc snftan itibaren ngilizce konulacak, ama Arapa asla.." diye karlk verirseniz elbetteeletiri alacaksnz. nk grnte Mslman gerekte Sabetayc-Yahudi bir kkeniniz var ise,Mslmanlarn ocuklarna hangi dini eitimin verilecei konusunda fazla ahkam kesmemelisiniz. Kartarafn, hem de byk ounluun nne engel ve yasak koyma gayretine girimemelisiniz.

Btn bunlar ele almakla insanlar etnik kkenlerine gre ayrmak ve sulamak gayesi gtmediimiziifade etmek istiyorum. Ancak bizzat bu grubun bir mensubunu yazdklarndan toplumun haberdarolmasnda fayda olaca kanaati ile bu konuya deindim. Bu arada, Trkiye'de rejimin milliyetilikanlay etnik kkeni n plana ald iin, kendisini Trk etnik kimliinin dnda hisseden herkes birbaka etnik kimlik peine taklm ve zararl olmutur. Bu srete Ilgaz Zorlu'da kendi etnik kimliklerininYahudi olduunu ne srerek, bir taraftan Sabetayclara seslenirken dier taraftan kendilerini kabuletmeyen srail'e ve Yahudilere kzmaktadr.

Konu hakknda Prof. Abdurrahman Kk'n "Dnmeler ve Dnmelik Tarihi" adl bir kitabi vardr veburada Sabetayclarn olumsuz rollerini yle anlatmaktadr: "Trk milletinin inan, rf, adet ve ahlaki

deerlerini zay

flatma yolunda bir tav

r sergilemeleri, jn-Trkler hareketinde ttihat ve Terakki iinde, 31Mart vakasnda ve Sultan Abdulhamid'in Hal'inde nemli roller stlenmeleri bu kimselerin kimliklerininortaya karlmasn salayan amillerdendir. I.Dnya Harbi'nin ve gelimelerin Trkler'in aleyhineneticelenmesinden sonra baz insanlarn Trkler'e pamuk ipliiyle bal bulunduu gerei ortayakmtr. O gne kadar, Trkler kendilerinden uzaklatrmamak zere azami gayret gsterdikleridnmeleri yakinen tanma frsat bulmu ve bu vesileyle onlar imtihandan geirmitir."Sabetayci biriirde:

"Klipalar lecekDnya bize kalacakDavid'ler oynayacak

Konvenyamos Konvedrad hey

Ozan_Boran 8


9/106

Bam tac Sabetay"

Msralarn veren yazar ne hikmetse ldrlecek olan "klipalar"n kimler olduunu aklama gereiduymamtr.

12 Eyll sonrasnda "Trk-slam Sentezi komedisi iinde devlet kadrolar MHP-MSP militanlar iledoldurulmu, garip bir tiyatro oynanagelmitir" demek suretiyle kayglarn dile getiren yazar,"ldrlecek olan klipalar"n kimler olduunu aklayarak belki bizleri de kaygdan kurtarabilir. Kitaptaki"ite klipalarn ktlkler aleminden (dnyadan) kurtularak tekrar ana kaynaa dnmeleri iin birkurtarcnn gelmesi gerekmektedir, bu kurtarc Maiah'tr" ifadeleri de klipalarn kimler olduukonusunda ak bilgiye ihtiya duymamza sebep olmutur. Ancak yazar bu konularda ayrntyagirmediinden bilgi alnamamtr.Dikkatimizi eken bir baka nokta ise yazarn bilinen baz Sabetayclarn ve belki bir iki yenisinin isminivermesi, ama var olduunu syledii Sabah grubundaki baz Sabetayc ke yazarlarn bir trlaklamamasdr. Yazarn Sabetayclarn asimile olmalarna kar kan etnik kimliki tavrn dikkatealrsak, kendi dncelerine hizmet edenleri gizledii, ama kzdklarn deifre ettii ihtimalini gz ard

etmemeliyiz.

Ali Rza SAKLI

Kitabim hakknda yaptnz tartmalardan henz haberim oldu. Her arkadan dncesine saygduymakla beraber baz gereklerin de apak yazlmas gerektiini dnyorum.Bana direkt olarak yazmanz isterim. Dnceleriniz benim iin ok nemlidir.Sayglar,Ilgaz Zorlu

ETL YNLERYLE SABETAYCILARGani Gnll

Trkiye'de Sabetayclk giderek daha fazla tartlmaya devam ediyor. Bunun en nemli sebeplerindenbiri Sabetaycln gizli karakteri sebebiyle merak uyandrmas, dieri ise Sabetayclar arasndakimcadeleler ve bu mcadeleler esnasnda baz gizli bilgilerin aklanmasdr.

Son olarak, ili Terakki Lisesi erevesinde meydana gelen mcadeleler sebebiyle ortaya at lan bazisimler ve CHP ile Sabetayclar arasnda kurulan ilikiler kamuoyunda ilgi ekti. Konunun ayrntlarnagemeden Sabetaycln ne olduuna ksaca bakalm.

Sabetayc

l

k Nedir?spanya'daki Engizisyon zulmnden kaan Yahudiler 1492 ylnda Osmanl tarafndan kabul edildiler vebata Selanik ve zmir olmak zere eitli ehirlere yerletirildiler. te Sabetayclar bu Yahudileriinden kan bir guruba verilen isimdir.

Sabetaycla ismini veren Sabetay Sevi, 1626 Ylnda zmir'de Yahudi bir ailenin ocuu olarakdnyaya geldi. Haham olarak yetien ve Yahudi mistisizmi olan Kabbalizme ilgi duyan Sevi, 1665ylnda kendisinin Tevrat'ta beyan edilen ve dnyaya gelip "vadedilen topraklar" da Yahudilii tekrarhakim klacak olan Mesih olduunu iddia etti.

zmir'li hahamlar Sabetay Sevi'nin Dinlerini bozduu gerekesiyle ldrlmesine karar verdiler, ama bukarar uygulayamadlar ve onu Osmanl sarayna ikayet ettiler. Osmanl, artan ikayetler karsnda

Ozan_Boran 9


10/106

zmir'li hahamlar gibi onu ldrmedi, ama tutuklayarak anakkale'de bir kaleye hapsetti. Faaliyetleriburada da devam eden Sevi'yi yine Yahudi hahamlar Saray'a ikayet edince, Osmanl bu taleplerkarsnda kaytsz kalamad. Sevi'yi Saraya aran Sadrazam hayat ile iddialar arasnda bir seimyapmasn istedi. Sevi hayat ynnde seim yapmakla kalmad, Mslman oldu ve Aziz Mehmet adylamaaa baland.

Sabetay Sevi Mesihlik iddialarn terk etmedi. Adamlarna haberler gndererek, kendisinin sadecegrnte Mslman olduunu, gerekte ise kendi kurduu Mesihi inanc yaamaya devam ettiiniduyurdu. Yine faaliyetlerine devam ettii anlalnca, Arnavutluk taraflarna srgne gnderildi ve oradald. Ama kendisini takip eden 200 aile Selanik'e yerleerek d grnte Mslman, gerekte iseSabetayc-Yahudi olarak yaamaya devam etti.

Sabetayc yahut dnme olarak adlandrlan bu grup, Selanik'in Yunanistan'da kalmas ile, 1924 ylndayaplan nfus mbadelesi sonucu Trkiye'ye g etti ve bata stanbul'un ili ve Nianta semtleriolmak zere eitli blgelere yerleti.

Karakalar, Kapanclar ve Yakubiler adl kollara ayrlan Sabetayclar, u anda Feyziye Mektepleri, iliTerakki Lisesi, Ik Liseleri ve Ik niversitesi gibi eitim kurumlarna, Sabah Gazetesi gibi bir medyagrubuna, ok sayda retim eleman, yazar ve iadamna sahipler. Nfuslarna oranla etkileri ok fazlaolan bu kesim, Sabetayc kkenlerini gizleyerek hareket ediyor.

Basnda ok Gller

Dnme olduu bilinen ailelerin banda peki, Simavi, Atabek, Bezmen, Eczacba, Bilgin gibi ailelergelir. Bunlardan Simavi ailesi uzun yllar Trk basnnda en byk gazeteleri ellerinde bulundurdular.Sedat Simavi, Haldun Simavi ve Erol Simavi, Trk basnnda, Ahmet Emin Yalman'dan (eski VatanGazetesi sahibi) sonra Sabetayc medya grubu olarak Hrriyet Gazetesini uzun sre ellerindebulundurdular. Erol Simavi'nin bu gazeteyi Aydn Doan'a satarak yurt dna (sanrm Belika'ya)kmasyla basn sektrnden ekildiler.

Onlar sektrden ekilmeden nce bir baka Sabetayc medya grubu yerini sahnede almt bile. DinBilgin'in sahibi olduu Sabah Grubu idi bu... zel TV'lere izin verilmesiyle ATV'yi kuran ve bir dizi bakagazete ve dergi de karan bu grubun bnyesinde ok sayda Sabetayc yazar da bulunuyor.

Zaman zaman kendi arasnda da mcadelelere girien Sabetayc kkenli yazarlarn nemli bir blmhalen kendilerini gizlemeyi baaryorlar. eitli ekil ve zamanlarda Sabetayc olduklar iddia edilengazeteci ve yazarlarunlar: Ahmet Emin Yalman (l), Abdi peki(l), Cokun Krca, Gngr Mengi,

Ruhat Mengi, Zafer Mutlu, Canan Barlas, Glin Telci, Ali K

rca.Masonluk Rabette

Masonluun kuruluundan itibaren Yahudiliin etkisinde olduu ve masonluu Yahudilerin ynettii artksr olmaktan kmtr. Yahudilerin tanr tarafndan seilmi rk olduklar ve dier btn insanlarynetmekle grevlendirildikleri eklindeki inanlarn iyi bilmek gerekir. Bu inan sebebiyle Yahudilerkendilerinden olmayanlara kar her zaman eitli kurnazlklar yaparlar ve byle bir kltrgelitirmilerdir. te Masonluk, Yahudilerin dnyay ynetme ideallerine hizmet eden ve Yahudiliinkontrolnde olan gizli bir tekilattr.

Ozan_Boran 10


11/106

Osmanl Devleti'nin son dnemine damgasn vuran ttihat ve Terakki ile Selanikteki mason localar veSabetayclarn ilikileri incelendiinde, Sabetayclarn dier ikisi zerinde nemli bir etkiye sahipolduklar grlecektir.

Kendisi de bir sabetayc olan Ilgaz Zorlu'dan nakledelim: "...Dikkatle incelendiinde de grlecektir ki

Selanik'te o dnemde mason localar ve tarikatlerde etkili olan Trk ve Mslman kimlikli aydnlarn pekou sabetaycdr, aslnda bunu da normal karlamak gerekiyor, nk sabetayclar 20.yy n balarnagelindiinde dini kurumlarn giderek ortadan kaldrmlard ve o dnemlerde de Yahudilik dinine geridnme arzularnn da kabul edilmemesi neticesinde neredeyse ateist bir hayat yaamaktaydlar. Hibirmanevi dayanaklar kalmayan bu insanlarn bu yllarda ve kken olarak ta onlarn soylarndan gelendier kuaklarn yelerinin de sabetayc kkenli olmalar bir rastlant deildir.

Nitekim bugn bile Hr ve Kabul Edilmi Mason Locas'nn Grand Comandr (ya da Trke karl ileHakim Byk Amir) leri'nin de yine Kapanclar koluna mensup bir aileden gelmesi de artcolmamaldr."

Sabetayclarn ekonomik gleri, yksek kltr seviyeleri ve masonluun gc de dikkate alndnda bugrubun ok nemli bir g haline geldii ortaya kar. Mason dayanmas ile, YK, TUBTAK,niversite Rektrlkleri gibi baz nemli makamlara Sabetayclarn kolayca atanabildikleri bir gerektir.

Prof Kemal Grz, Prof, Blent Berkarda, Prof. lter Turan Sabetayc olduu iddia edilen Rektr ve YKBakan iken, Sabetayc Hr ve Kabul Edilmi Mason Locas "byk stat"lar muhtemelen; eskiTopkap Saray Mzesi Mdr Hayrullah rs (1901-1977), Prof. Orhan Alsa ve halen Byk stadgrevini yrten Can Arpa olmaldr.

Siyasette Sol ve zellikle CHP Tercih Edilmi

Sabetayclarn siyasette ttihat Terakki ile etkili olmaya baladklarn sylemek sanrm yanl olmaz.Nitekim ttihat Terakki'nin ilk kabinesinde Maliye Nazr olan Cavid Bey Sabetayc bir siyasetiydi.Cumhuriyet dneminde de ilk kabinede yine Maliye Vekili olarak bulunan Cavid Bey, Atatrk'e kardzenlenen zmir suikastine katld gerekesiyle idam edilmi...

1924 ylnda Karaka Rt adl ahsn cemaatin iyzn Atatrk'e ve TBMM'ye mektup yazarakaklamas ile siyasi bask altnda kalan Sabetayclar, 1942 ylnda uygulanan Varlk Vergisiuygulamasnda "D" grubu ad altnda vergiye tabi tutuldular. Bezmenler, Atabekler, Dilberler gibi ailelerbu vergiyi demek zorunda braklmlardr. 6-7 Eyll olaylar da Sabetayclar olumsuz etkiledi.

Sabetayc

lar

olumsuz etkileyen bu olaylar

n ilk ikisi CHP dneminde meydana geldii haldeSabetayclar CHP'de siyaset yapmay tercih ettiler. Yine Sabetayc Cavid Bey Atatrk tarafndan idamettirildii halde ve Karaka Rt olaynda Atatrk dneminde bask grdkleri halde ar Atatrkgrnmeye zen gsterirler.

Sabetayclarn son dnemdeki en nemli siyasetisi hi phesiz nce CHP'de siyaset yapan sonra iseDSP'ye geen imdiki Dileri Bakansmail Cem'dir. Bilindii gibi smail Cem'in asl soyadpeki'dir,ama sabetayc olduunu hatrlatt iin kendisi tarafndan kullanlmamaktadr.

Ilgaz Zorlu tarafndan kaleme alnan "Glin Telci'nin Yazamadklar, ili Terakki Yolsuzluu" adlbrorde baz Sabetayclarla CHP arasndaki esrarengiz ilikileryle anlatlyor:

Ozan_Boran 11


12/106

"Sabetayc cemaatin "Kapanclar" koluna mensup olan Sayn Can Paker Trk Henkel isimli bir Almanfirmasnn ynetim kurulu bakandr. Sayn Paker uzun yllar politika ile ilgilenmi, bir dnem DenizBaykal'n danmanlk grevini slenmitir. 1970 li yllarda Ankara niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesiiinde Turan Gne ve Deniz Baykal'n bir arada oluturduklar bir grup vardr. Bu grubun iinde u anili Terakki'nin Ynetim Kurulu yesi olan Prof. Ahmet Ycekk'te grev alm tr (Sayn Ycekk'n ei

de sabetayc kkenli bir aileden gelmektedir). ( Ayn grupta yer alanlar arasnda ili Terakki'ninynetiminde uzun yllar yer alan Blent Tanla'da bulunmaktadr)

Bu kiilerin (u an elimizde belge olmad iin tam olarak bilinemeyen birekilde) bir siyasi partiye aitbaz tanmazlara sahip olduklarna dair bir iddia vardr. Sabetayc cemaat iinde yer alan bazsylentilere gre bu kiilerin arasnda varolan baz ilikilerden dolay menfaat teminleri olduu da iddiaedilmektedir. Ancak bunlaru an elde belgeler olmadndan ispat olunamamaktadr. Tabii bu, iddialarnaratrlmayaca anlamna gelmez!"

Zorlu'nun yansra, Akit Gazetesi yazar Abdurrahman Dilipak bda konu ile ilgili bir makale yazd ve ugrlere yer verdi:

"CHP ile bu parti arasndaki ilikinin aratrlmas gerek. ddialar son derece mide bulandrc. Bilginailesi gerekten Terakki Vakf'na ait mal varlnn denetimini ele geirerek, cemaati kendi siyasi veiktisadi karlar iin kullanmak m istiyor? Can Paker bu iin neresinde. Blent Tanla ve Haluk Ar'nnortak reklam irketi CHP'nin seim kampanyasn alarak, bu cemaatle parti arasnda iktisadimanplasyonlarda m kullanlyor? Tanla, Ar ve lhan Seluk ortak irketi Medya C malum sermaye ileCumhuriyet ve baz gazeteler arasnda haber politikalarna endeksli reklam datm m yaplyor? Busorular soruyorum, nk bu tr sylentiler artk kulak trmalamaya balad. Hatta CHP stanbul ilynetiminden baz isimler, laik CHP'nin bir tarikatn arka bahesi gibi kullanld iddialarnnyaygnlamasndan son derece rahatsz. CHP mi Sabataylar kullanyor, Sabataylar m CHP'yi, o dabelli deil."

Dilipak u anda aktif siyasette bulunan Sabetayclar da u ekilde aklyor:

"Sabataylarn bir dier ad "Dnme" ya da "Selanikli". smail Cem, Rahan Ecevit, Tansu ve zer iller,Cokun Krca, Altan ymen, Ercan Karaka bu ekipten olarak bilinir. Bunlar kendilerini zahirenMslman olarak takdim etseler de, gizli olarak Yahudi dini, ritelleri ve geleneklerine baldrlar. Yanitakiye yaparlar."

Dilipak'n syledikleri doruysa, CHP lideri Altan ymen, Ercan Karaka ve Blent Tanla'nn yannda,DYP lideri Tansu iller ve DSP'li Rahan Ecevit de sabetayc kkenden geliyorlar.

Okullar ve ili Terakki Yolsuzluu

Sabetayclarn eitim sahasnda ok byk yatrmlar olduu ve 1885'te kurulduu sylenen FeyziyeMekteplerinin 100 yldan fazla bir tarihe sahip olduklar bilinmektedir. Son zamanlarda Ik Lisekleri veIk niversitesini kuran Feyziye Mektepleri Vakf eitim faaliyetlerine devam ediyor.

Bilgi niversitesi mtevelli heyetinde de ok sayda Sabetayc olduu ve Rektr lter Turan'n da aynkkenden geldii bilinmektedir. Sabetayclar kimliklerini gizlediklerinden YK Bakan Kemal Grz gibibilinen birka mstesna Devlet niversitelerinde ne kadar retim yesi ve ynetici bulunduubilinemiyor.

Ozan_Boran 12


13/106

Lise seviyesindeki sabetayc okullarn en eskilerinden biri ise ili Terakki Lisesidir. Bu okulda sonzamanlarda eitli yolsuzluklar yapld yine bir sabetayc olan Ilgaz Zorlu tarafndan ortayaatlmaktadr. Zorlu, Sabetayclarn kkleri ile balarn glendirmeleri ve asllarna dnmelerinisavunuyor.

Cumhuriyet Gazetesi'nin de iddialarda ad gemekte ve ili Terakki Lisesi'nin ynetiminde eitliyolsuzluklar yapld ne srlmektedir. Zorlu bu vesile ile ilgili olarak baz isimler de vermektedir:

"Haluk Ar'n okulla ilgili olarak yardm grd kiilerunlardr:- Ahmet Ycekk ( Siyaset Bilimi Prof.u)- lter Turan ( Bilgi niversitesi Rektr)- Bora Gnen

- Fatih Dural- Can Paker ( Trk Henkel Yn.Kur. Ba. Tusiad yesi)"

Zorlu ile ili Terakki Lisesi yneticilerinin bu vesile ile mahkemelik olacaklar Zorlu'nun brornde

zikredilmektedir. Eer bu gerekleirse, gizli cemaatin daha pek ok kirli amar ortaya kabilir vebaz isimler daha verilebilir diye dnyoruz.

Sabetayc olarak eitli tartmalarda ortaya atlan isimler arasnda, Halide Edip, Dr. Nazm, halenhayatta olan Ynetmen Halit Refi, Prof. Blent Tanr, mflis iadam Halil Bezmen, modac Cemilpeki saylabilir.

dnyasndan da, Nejat Eczacba(l), Blent Eczacba, shak Alaton, zeyir Garih, Atabekler vs.saylabilir.

Sabetayc olduu sylenen eitim kurumlarnn Mtevelli Heyet yeleri aada verilmitir:

Feyziye Mektepleri Vakf Ynetim Kurulu

Bakan Osman ERBELGER,Bakan Yardmcs Prof. Dr. Cumhur FERMAN,Genel Sekreter Dr. Murat BINARK,ye Dr. zge SEZERMAN,ye Mimar. M. Kamil ZKARTAL,ye Prof. Dr. Ilhami ETIN,ye Mehmet MISIRLI,

ye Avukat Gn Han BASIK,ye Necmettin GKE,ye Prof. Dr. Sddk YARMAN,ye Altan GKEK,ye Tufan DURGUNOGLU,ye Sekin TRESAY

Ik niversitesi Mtevelli Heyeti

Bakan, Prof. Dr. Cumhur FERMAN,Bakan Yardmcs Prof. Dr. Blent BERKARDA,

Bakan Yardmcs Mimar Kamil ZKARTAL,Raportr Prof. Dr. Ahmet Niyazi KO,

Ozan_Boran 13


14/106

ye Erden MISIRLI,ye Prof. Dr. B. SIDDIK YARMAN,ye elik ARSELIk niversitesi Rektr Prof. Dr. SIDDIK YARMAN

stanbul Bilgi niversitesi Mtevelli Heyeti

Ouz zerden (Bakan),Serdar Mutlu (Bakan Yardmcs)Glten KazganToktam AteBlent AkarcalOrhan GemicioluS. Halit KaknYiit EkmekiCneyt Akgn

Latif Mutlu Bilgi Eitim ve Kltr Vakf BakanLale Duruiz Rektr YardmcsM. Orhun avdar Genel Sekreter

Rektrlk

Rektr Prof. Dr. lter TuranRektr Yardmcs Prof. Dr. Lale DuruizGenel Sekreter Orhun avdar MBAYnetim Kurulu

Prof. Dr. lter TuranProf. Dr. Lale DuruizProf. Dr. Mete TunayProf. Dr. Beyza FurmanProf. Dr. Uur Alacakaptan

Do. Dr. Aydn UurOrhun avdar

Sabetayc Nejat Eczacba tarafndan kurulan ve halen Sabetayc Can Paker tarafndanynetilenTESEV Ynetim Kurulu (1998 Yl)

Dr. Can PAKER (Bakan)shak ALATONDr. Ylmaz ARGDENDo. Dr. Ouz BABROLUTarhan ERDEMProf. Dr. stn ERGDERDo. Dr. Nihal NCOLUDr. Mehmet KABASAKALHasan KARACALZiya MEZZNOLU

Alp ORUNArl SEREN

Ozan_Boran 14


15/106

Prof. Dr. lter TURANFikret TOKSZNecla ZARAKOL

Sabanclara ait olduu halde, ilgin ekilde Mtevelli Heyetinde Sabetayc Can Paker, Blent

Eczacba ve Halis Komili, mer Saatiolu gibi isimlerin bulunduu

Sabanc niversitesi Mtevelli Heyeti

Sakp Sabanc Onur Bakan,Hac Sabanc Kurucu Onur Bakan,Gler Sabanc Bakan,Prof. Tosun Terziolu Rektr,Prof. Ahmet Ayka Theseus Institute France,Halis Komili Ynetim Kurulu Bakan - Komili irketler Grubu,Blent Eczacba Eczacba Holding A.. Ynetim Kurulu Bakan,

Prof. Ik nselba Wharton School ofUniversity of Pennsylvania,Can Paker Trk Henkel Genel Mdr,Erbay Fi VAKSA Genel Mdr,Prof. mer Saatiolu Ortadou Teknik niversitesi

Devlet Onlarnm!Mehmet evki Eygi

KTAPLARININ byk reklam yaplan, romanlar yabanc dillere evrilen ve ksa zamanda hayli hret-ikzibeye sahip olan bir yazarmzn Sabatayc olduunu ilk defa Yaln Kk Aydnlk'ta yazd. Kk

bu istihbarat nereden elden ediyor, dorusu merakm mucib oluyor.

Her neyse ite bu nl Sabatayc romanc New York'ta biriyle konuurken, Sabatay Sevi'nin dinineinanan Yahudilerin niin Mslman olduklarnyle anlatm: Bizim bir devlete ihtiyacmz vard. nceMslman olduk ve uzun maceralardan sonra Trkiye'yi elimize geirdik.

Yahudi Trk veya Sabatayc unu demek istiyor: Yahudiler yirminci asrda iki devlet kurmutur, biriTrkiye, teki srail...

Cr'etin bylesine pes...

Bu devlet, Trkiye'de yaayan ve Trkiye'yi vatan olarak benimseyip seven herkesin devletidir.Sabatayclarn tekelcilii glntr.

Trkiye devleti yeni kurulmu bir devlet deildir, mzisi Anadolu'da bin yl tesine dayanmaktadr.1923'te kurulan, rejimdir, cumhuriyettir. Bu cumhuriyet de Sabatayclarn deil, hepimizindir.

Trkiye'de birtakm egemen aznlklar cumhuriyete sahip kmak perdesi altnda onu kendi tekellerinealmak, kendi emellerine hizmet ettirmek istiyorlar.

Sabatayclar (Tabi ki, militan olanlar) bu kafadadr. Farmasonlar da byle tekelci bir zihniyetsergiliyorlar.

Ozan_Boran 15


16/106

Peki bu lkenin ezici ounluunu tekil eden Mslman Trkiyeliler ne oluyor? Efendim, onlar ikincisnf vatanda, smrge yerlisi, gerici, mrteci, parya, zencidir.

Tekelci egemen aznlklarn gznde en byk tehlike, ounluun tam mnasyla siyas haklarakavumas ve onlarn mill iradesinin lke idaresinde son sz sylemesidir.

Sabatayclar devleti kendi dinleri, ideolojileri; siyas, sosyal, kltrel, iktisad ilkeleri ve emelleri ndaidare etmek hak ve hrriyetine sahiptirler ama Mslmanlarn byle bir hakk yoktur. Niin yoktur?nk onlara gre slm dini bir Ortaa kurumudur, karanlktr. Peki Sabatayclarn kabbalistikfelsefeleri, sahte Mesih zmirli Sabatay Sevi ile ilgili mitolojik inanlar, stanbul'daki gizli sinagoglardabran ve Ladino diliyle yaptklar yin ve ibadetler nedir? Bunlar tabu konulardr... "Biz bunlar sizdenreniyoruz..." gibi tiyatrolar ve daha ne numaralar.

Farmasonlar, Trk devletinin temel nizamlarn kendi inanlar, itikadlar, felsefeleri zerine oturtmak iinalrlarsa bu bir su tekil etmez, bir tehlike olmaz ama Mslmanlar alrsa en byk su olur.

Farmasonlara sorarsanz, kendileri en birinci ve l Atatrkdr. Atatrk Mason localarn kapattrmt.Kemalist devrimlerin biri de budur. Masonluu yasaklayan, yasad ilan eden bir inklapy naslsevebilir, benimseyebilir Masonlar? Mmkn mdr bu? Trkiye'de ne tiyatrolar oynanyor...

Baz militan, fanatik Sabatayclarn Trkiye'yi ne kadar sevdiklerini gryoruz. Adam bir bankann dibinideliyor ve katrilyonluk bir serveti zimmetine geiriyor. ABD'nin Boston ehrinde, Boaz'da, dta ve itemilyonlarca dolarlk kymetli mlkler, villlar, kaneler... Denizleri kprte kprte seyr eden hne biryat (ngiliz bandral imi)... Milyonlarca dolar... Bu adama sorarsanz en byk tehlike irticadr, dindarMslmanlardr. Hani u, Mason bir bakan protesto ettii iin krk ksur gn hapiste yatan onbeyandaki bartl kz yok mu, ite o zavall kzcaz lkenin en tehlikeli mahlukudur.

imdi btn militan Sabatayclar gece gndz kulis yaparak varlyla iftihar ettikleri o sevgilidindalarn ve rkdalarn kurtarmak iin rpnyorlar.

Mslman ounluk vergi desin, askerlik hizmetini yapsn, PKK kurunlaryla kimi evlatlarn ehidversin; tarlalarda tahl ve sebze yetitirsin, madenlerde alsn, bazen grizu patlamas sonunda lsn;militan Sabatayclar, Farmasonlar, egemen aznlklar da zevk sefa srsn, yesin isin...

Bir gazetede kurt bir Sabataycslm'a, Mslmanlara verip veritiriyor. Sakn ha, diyor, Mslmanlaratam bir hrriyet verilmez.

nk onlara ngiltere'de, svire'de olduu gibi hrriyet verilir, demokratik haklar salan

rsa lkeyehkim olurlar ve bizim egemen aznlk saltanatmz ykarlar... Vay canna! Ne felsefe, ne felsefe...

Adamlar dolayl olarak unu sylemek istiyor: Trkiye sizin deil, bizimdir. Egemenlik bizimdir, devletbizimdir, Cumhuriyet bizimdir. Size bu topraklarda ltf edip yaama hakk tanyoruz; alp karnnzdoyurmanza da bir ey dediimiz yok. Lakin fazla ileri gidip de lkeyi ounluun mill iradesiyleynetmeye kalkmaynz, size byle birey iin asla izin vermeyiz...

Yine yle diyorlar: Size din ve inan hrriyeti de tanyoruz. Ama onun da bir snr vardr. Dinhrriyetiniz vardr ama barts hususunda ileri gitmeyiniz. Din hrriyeti vardr ama yaz tatillerinde oniki yandan kk ocuklarnza din ve Kur'n dersleri verdiremezsiniz. Biz size ne kadar din ve inan

hrriyeti veriyorsak, o kadaryla yetinin ve fazla zrlamayn.

Ozan_Boran 16


17/106

Ve ilve ediyorlar: Derin devlet bizimdir ve en son sz o syler. Size kim dedi ki, ocuklarnz okutupmemur kadrolarna yerletiriniz. Fazla ileri gittiniz. Krk bin dindar memuru iten atacaz. Kars bartl olan valileri, kaymakamlar iten kartacaz. ki imeyen, kadnlarn ellerini skmayan, namazklan herkes bize kardr...

Adamlarn tuzlar kuru... lerinde bir tek fakir yok. Dnyann en nl ve gl niversitelerinde okumubinlerce Sabatayc ve Farmason var. ehir kltrne sahipler, kimisi be yabanc dil biliyor. evrelerivar, tekelleri var... Zavall ounluk... Terazinin bir kefesine bin militan Sabatayc ve Farmason konulsa,br kefesine ise bir milyon Mslman halk konulsa, birinci kefe ar basyor.

Biz bu devleti, bu rejimi, bu tekeli sokakta bulmadk, ne zahmetlerle kurduk diyorlar, yktrtmayz sizediyorlar.

Yahu devleti ykmak isteyen var m? Biz Mslmanlar kendi lkemizde tam bir hrriyet ve gven iindeyaamak istiyoruz. Din, inan, fikir ve inand gibi yaamak hakk ve hrriyeti istiyoruz. Kendi zyurdumuzda en az Sabatayclar ve Farmasonlar kadar hr olmak istiyoruz. Onlar kendi din ve

ideolojilerini devlete ne kadar hkim klabiliyorsa biz de kendi kimliimizi o derecede hkim klmakistiyoruz. Velhasl tam bir demokrasi, tam bir hukuk, temel hak ve hrriyetlere tam hrmet ve riayetistiyoruz.

Hayr!.. Byk yanlg iindesiniz. Bu lke, bu devlet, Trkiye sadece sizin deil, hepimizindir vencelikle Mslman halkndr. Tekelcilii brakn, bo hayalleri brakn. Bugnk imtiyazl ve egemendurumunuzu ilelebed srdremezsiniz

Dinsel, Ailevi ve Sosyal Yaam*

Sabetay ve Haleflerinde Tanrnanc: Dnyay yaratan bir tanr vardr ve O dierlerine gre stndr.Tanrdan sonra Sabetay Sevi gelir. Sabetay gibi, Osman Aa'da "baba" ad verilen mrtlerinden oluan63 kii tarafndan tanr ilan edildi. Osman'n haleflerine halife (khalifes) denir.

Dirili: llerin dirildii gn dier tm insanlk yer altnda kalrken dnmeler mezarlarndankacaklardr. Bu ekilde dirilecek olan dnmeler bayraklar tayan guruplar halinde birleecek vecennete gireceklerdir. Kohen ailesi yeil bir bayrak tarken dier aileler krmz-beyaz bir bayraktayacaklarr.

Snnet: Dnmeler ocuklarn iki ya da yalarnda snnet ettirirlerdi. Her snnet halifenin izni ileyaplr. Snnet edilecek ocuk onun elini pmek zorundadr. Snnet treni annda branice dualar

okunur.

Nian ve Nikahlar: Nian ve nikahlar genellikle ocuklar domadan nce yaplr. ki kadn gebe kalncafarkl cinsiyetten olan ocuklarn nianlarlar. Nianllar ya da drt yana gelince bu nian deerkazanr. Kzn kollarna ekenar drtgen eklinde kutsal bir bilezik takndnda evlilik takdis edilmisaylr.Evlilik yemei sresince hahamlar yeni evlilerin ortasna otururlar ve uzun dualar okurlar. Yemekbittiinde yeni evliler yalnz braklr. Bir sre sonra, yeni evli gen kz yatak odasna ekilir, daha sonrayeni evli erkek onunla orada buluur ve her ikisi yz yze duygu ile birka dakika sren bir dua okurlar.Ertesi gn tm phelerden arnmak iin Mslman bir imam arlr ve Mslman tren usulne greevlilik yapmak iin dostlar davet edilir.

Ozan_Boran 17


18/106

lmler ve Mezarlar: Bir dnmenin can ekimesi esnasnda, yatan etrafndakiler, herkes dualarokur. lnn bedenini ykayan kimse, len kadn olsa bile daima erkektir. Yedi gn boyunca yas tutulurve bu sre boyunca dzenli olarak dua edilir. 40. gnde de dua edilip, her sene yldnm anlr.Dnmelerin Selanik'te ve stanbul'da zel mezarlklar mevcuttur. Bu iki ehre yakn bir yerde lenincenazesi bunalardan en msait olan birisine getirilirdi. stanbul mezarl skdar'da, Boazn Anadolu

kysndadr.

yilikseverlik: Sabetay'n 13.emrine istinaden dnmeler iyilikseverlie ve tarikatn dayanmasna oknem verirler. Bunun iin;Salk Yardm, Gen Kadnlar ve Bayanlar Cemiyeti altnda tekilatlanmlardr.

* Bu yaz Prof.Abraham Galante tarafndan 1935 ylnda yazlan, Zvi-Geyik yaynlar tarafndan yaynlanan"Sabetay Sevi ve SabetayclarnGelenekleri" isimli kitabndan zetlenerek alnmtr. Kitab temin

etmek iin yandaki resmi tklaynz.

Sabetay Sevi ve

Sabetayclarn

GelenekleriProf.Abraham Galante

Eitim Alannda DnmelerOttoman

"Dnmeler" ad verilen grup normalde yahudiliklerini gizleyen ve kendilerini Mslman olarak lanse edencemaat olmalarna ramen gizli inanlarn koruyabilmek ve bu inanlarn yetien nesillerine de aynenaktarabilmek iin kendi eitim kurumlarn kurmaya byk zen gstermilerdir. Dnmeler'in eitimalanndaki statlarndan biri daha nce kendisinden sz ettiimiz Selanikli emsi Efendi'dir. emsiEfendi, kendi imkanlaryla Selanik'te ilkokul seviyesinde bir eitim kurumu kurmutu. Kendisi de bir

Dnme olan Ilgaz Zorlu'nun "Evet Ben Selanikliyim" adl kitabnda emsi Efendi ve okulu hakkndaverdii baz bilgileri aktarmakta yarar gryoruz: "Bu abalarn (yani Sabetayc neslin eitimi iin verilenabalarn) hi kukusuz ki en nemlisini o yllarn aslnda bilgin bir Kabbalisti (Kabbala yorumcusu) vedin adam olan emsi Efendi (imon Zwi) yapmaktayd. .

Cemaat genlerinin ne denli bir sorunla kar karya kaldn gren emsi Efendi, bir mddet sonrakendi dncelerini Sabetayc topluluk iinde duyurma abasna giriti. Bu aba bir anda o denli taraftartoplad ki insanlar adeta onun fikirlerine yaptlar. Ancak kendisi tamamen kendi imkanlar ile Selanik'teilkokul seviyesinde bir kurumu da kurdu... Alm olduu Batl eitimin etkisiyle bir sre sonra okuluSelanik'te nemli baarlar kazanmtr. Atatrk de sadece cemaat yesi kiilerin kabul edildii buokulda bir sre okumu ve orada verilmeye allan Batl anlaytan etkilenmitir; bunu daha sonraki

fikirlerinde de grmekteyiz."

Dnmeler Selanik'teki eitim kurumlarnn yan sra stanbul ve zmir'de de nemli eitim kurumlarkurmulardr. Bunlarn bata geleni ise stanbul'daki Feyziye Mektebi idi. Feyziye Mektebi'nin de temeliaslnda Selanik'te atlmtr. lk olarak 1885'te Selanik'te Feyzi Sbyan adyla bir okul kuruldu. BalkanHarbi srasnda ekonomik krize giren bu okulu, Sultan II. Abdlhamid'in tahttan indirilmesinden sonra ibana gelen hkmette Maliye Bakan grevini alan Cavit Bey'in yardmlar kurtarmtr. Bir Maliyebakannn bu okulu kurtaracak yardmlar ise devletin hazinesinden yapt phe gtrmeyecek birgerekti. (Bu Cavit Bey daha sonra Atatrk tarafndan idam ettirilmitir). stanbul'daki Feyziye Mektebibugn Ik Lisesi adyla faaliyetini srdrmektedir. Feyziye Mektebi'nin ve onun yerine geen IkLisesi'nin asl amac Dnmeler'in ocuklarnn Mslmanlarn ocuklarna karmalarn ve bylece gizli

olarak sakladklar Sabetayc (gizli yahudi) inanlarn korumalarn salamakt.

Ozan_Boran 18
http://www.sanalhukumet.com/http://www.sanalhukumet.com/


19/106

Bugn halen varln srdren Ulus Musevi Lisesi ise zellikle yahudilerin yani yahudiliklerini aavuran aznln ocuklarnn okuduu bir eitim kurumudur.

Evet ben Selanikliyim!Ayen GRHrriyet Gazetesi - 19 Eyll 1998, Cumartesi

Selanikli deyince ne gelir aklnza? 1) Selanikli Yunanllar. 2) Nazilerin katlettii Selanikli yahudiler. 3)1924'te mbadeleyle Trkiye'ye g eden Selanikli mslmanlar. 4) Ayn mbadeleyle gelen''dnmeler.'' te ''Selanikli'' denildiinde, zellikle son kategoride olanlar kastedilir. 17. yzyldamesihliini ilan edip, sonra mslmanl kabul etmek zorunda kalan zmirli yahudi Sabetay Sevi'ninyanda birka ailenin soyundan gelen ''Selanikliler'', daha dorusu ''sabetayclar'', 350 yl cemaatlerihakknda ser verip, sr vermediler. Ama 1990'larda ilerinden biri yazmaya, anlatmaya balad. IlgazZorlu, 29 yanda. Annesi sabetayc, babas dindar mslman bir aileden. Cemaatinde ok iyi tannyor.Kimi ona deli diyor, kimi hain. Prof. Dr. lber Ortayl, ondan yle sz ediyor: ''Bugn Sabetayclar

kendilerini henz a

klamaz. Tek istisnan

n, ama hakikaten tek istisnan

n Ilgaz Zorlu olduunu takdirlebelirtmek gerekir.'' Belge Yaynlar, Ilgaz Zorlu'nun makalelerini ''Evet, Ben Selanikliyim/TrkiyeSabetaycl'' balkl bir kitap halinde yaynland. Onunla hayatn, sabetaycl ve sabetayc cemaatikonutuk.

Sabetaycl ne zaman kefettiniz?

-Annemle babam alyorlard, bana anneannem bakt. Anneannem Selanik'te domu ve 24 yandambadeleyle buraya gelmi. Atatrk'n ilkokul retmeni emsi Efendi de dedemin dedesi. emsiEfendi yaad dnemde, byk bir Kabbala bilgini ve sabetayclar iindeki cemaatleri (Kapanclar,Karakalar, Yakubiler) birletirmeye alyor. Dnn, yzyl boyunca mslman gzkyorsunuz,

ierde yahudilii uyguluyorsunuz, daha dorusu yahudiliin kabbalistik, mistik bir blmn. Cemaattamamen iine kapal. Ben 19 kuak boyunca Sabetay Sevi'nin kardeinin soyundan bir ailedengeliyorum. Bykannemin ok salam bir sabetayc kltr var, ama korkuyor. nk Varlk Vergisiolayn, ondan nce Karaka Rt olayn yaam. Cemaat asimile olma karar alm.

KARAKA RT OLAYI

Karaka Rt olay nedir?

-Sabetayclarn Karaka grubundan olan bu adam 1924'te bir anlamazlk sonucu cemaatin srlarn

gazetelere ifa ediyor ve Atatrk'e mektup yazyor. Biz asimile olamyoruz, bizi ne olur mslman yapndiyor. Anneannem korkarak anlatrd. Bu olay olduu zaman evleri basacaklar ayias ortaya km.Birok aile ellerindeki belgeleri yakm.

Size de ayn gzle bakanlar var m cemaat iinde? kinci Karakazade Rt olduunuzusyleyenler?

-Evet, evet tabii. Benim iin nce bu adam kendini Sabetay Sevi sanyor dediler. Deli olmakla,Karakazade Rt olmakla, Mesih olmakla sulandm. ''Allah kahretsin, bamza dert aacaksn''dediler.

Bykannenizden neler rendiniz?

Ozan_Boran 19


20/106

-Ben bykannemi tandm zaman yalanmt. Srekli Sabetay Sevi, Sabetay Sevi diye anlatyordu.rendiklerimi anneme sylediim zaman bir temiz sopa yedim. Annem att beni evden. Hakikaten att,sekiz yldr da grmyor. Annemin evresinde insanlarn ok orijinal bir tarih teorisi vard: Orta Asya'danspanya'ya gittik, spanya'dan Selanik'e geldik! Biz yahudi deiliz! Halbuki bir akarsu dnn, iki ayrmecraya gidiyor, ama kaynak ayn. Yani yahudilikle sabetayclk ayn. ocukluumda bykannemin

arkada grubuyla beraberim. Bykannemin grubunda dini riteller uygulanyor. Hanmlar bir arayagelirdi. Fatma Hala dediimiz bir akrabamz vard. Birden bir kitap karr ''Sabetay Sevi'' diye bir duaokumaya balard. ''Aman Fato kimsecikler duymasn'' denir, perdeler kapanr, ben yataagtrlrdm. Bu insanlar hala Sabetay Sevi'ye inanyorlard, ama gizliyorlard. Bykannem ldktensonra onun arkadalaryla birebir konumalar yaptm, kasetlere aldm. Bu i ok houma gitti. Gizliolmas ilginliini daha da arttryor. Unutmuyorum, bykannem arkadalaryla sokakta yrrken birhanma selam verdi, sonra, ''aman selam verdiimi grmesinler'' dedi. ''Neden'' diye sordum. ''Okomulardan'' dedi. Komular, sabetayclar iinde bir grubun dier grup iin syledii bir sz. Btnbunlar kafama taktm.

SABETAYCILAR YAHUDDR

Cemaatin yallaryla konutunuz...

-Szl tarihi balattm cemaat iinde. Bykannemin kuandaki 65-70 kiiyle tek tek konutum.Karma ilk u kt: Biz Selanikli deiliz! Ben o yzden kitabm adn ''Evet, Ben Selanikliyim'' koydum.Selanikli olmak utan verici bir ey gibi kabul ediliyordu. nsanlar, sizin fikirlerinizi eletirmekleuramyor, gemiinizle urayor. Pis yahudi, pis dnme diyor. Ben buna kar ktm. Dedim ki evetben dnmeyim, Selanikliyim. 1991'de srail'e gittim.

Aratrmanz srdrmek iin mi yoksa sabetaycln kkeninin yahudilikte olduunu grp yahudiolmam gerekir dncesiyle mi gittiniz?

-Evet, bunu dndm ve hibir zaman gizlemedim. Sabetayclk yahudiliin bir parasdr.

Eski kuaktan olan sabetayclar da kendilerini yahudiliin bir paras olarak m niteliyorlard?

-Sabetayclar kendilerinin gerek yahudiler olduuna inanyorlar. srail'de inanlmaz bir ey buldum.kinci Cumhurbakanzak Ben Zwi, bir sabetayc. Ailesi Polonyal ama Osmanl dneminde Trkiye'deeitim grm. Sonra da Filistin'e gitmi. Sabetay soyundan geldiini belgelemek iin Ben Zwi(Sabetay'n soyad) soyadn alm. Mirasn Ben Zwi Enstits'ne balyor. Sabetayclarnkaynaklarnn srail'e getirilmesi iin talimat veriyor. Ama Sabetayclk srail'de yoktur. Oradaki gr

udur: Bunlar 350 y

l nce yahudilikten ayr

lm

, mslman olmulard

r. Ama burada hep bir a

k kap

brakmak zorundalar. nk yahudilikten insanlar atlamaz. Kkene baldr. 350 sene boyunca buadamlar yahudilik inancn srdrd. Bugn herkes bunu devam ettiriyor demiyorum tabii.

Sizin slamc kesimle de diyaloglarnz oldu. Kitabnzda Mehmet evket Eygi'ye de teekkrediyorsunuz.

-Evet, Mehmet evket Eygi'yle tantm. Akit Gazetesi'nde de kitapla ilgili yazlar kt, kt yazlardeildi bunlar. Mehmet evket Eygi'den ok yardm da grdm. O da Trkiye'deki btn etnik gruplarntarihinin aratrlmas konusunda hemfikir benimle. Neticede bu bir kltr.

Niin yahudi olmak istediniz?

Ozan_Boran 20


21/106

-Bu sembolik bir olayd. rnein sabetayc bir gen kz bir yahudi erkekle evlendii zaman ocuklaryahudi kabul edilmiyor. Ben bunun dzeltilmesini istiyorum. Bavurdum. Resmi bavurularm yoksayyorlar. Trkiye-srail ilikilerine bakyorlar.

Cemaatin iinde gerekten mslman olup da giden var m?

-Ben bunu hi grmedim. Ateist olanlar veya yeni bir akm olarak budizm gibi dinlere ilgi gsterenler var.

Sabetayclar, kendilerinin genel yahudilik emsiyesinin bir paras olduu yolundaki dncenizipaylayor mu?

-Bir sabetayc ailede kz bir yahudiyle evleniyor. Sabetayc kzn annesi diyor ki ''kzm aslna dnd.''

Efsanevi zmirli

Sabetay Sevi (1622-1676) zmirli bir yahudiydi. Kabbala mistisizmine byk ilgi duydu. Mesih olduunu

bildirdi. 1660'larda bu aklama zerine Avrupa'nn her yerinden yahudiler heyecanla gzlerini zmir'ediktiler. Yahudi dnyasnn bu mjdeyle altst oluunu, Claude Gutman ''zmir'in lgn Dedikodular''(ev: Meral Gaspral, Cep Yay., 1994) adl romannda anlatyor. Ancak Osmanl ynetimi ie el koydu;Sabetay Sevi'yi mslman olmaya zorlad. Sevi mslmanl kabul etti, yahudiler ondan yz evirdiler,ancak baz aileler ona inanmay srdrd ve onunla birlikte srgne gitti. O gnden sonra ''dnme''denilen bu cemaat Selanik'te yzyllarca yaad. Kapanclar, Yakubiler, Karakalar adyla ayr grubablnd. evlenmelerle btnln korudu. 19. yzylda batllamann etkisinde kald, modernokullar (Fevziye, Terakki) at, yeleri arasnda okca mason ve Jntrk vard. 1924'te mbadeleyleTrkiye'ye geldi. II. Dnya Sava srasndaki ''Varlk Vergisi'' uygulamasnda, gayrimslimler gibi okyksek vergi demek zorunda kald. Ilgaz Zorlu, sabetayclarn mslman gibi gzkmekle birlikte,yzyllar boyu evlerde gizlice yahudi geleneklerini ve Sabetay'dan kalma zel ayinlerini srdrdklerinibelirtiyor.lk defa yaynlanan nemli bir belgeResul TOSUN

Bu belgeyi gn yzne ZV Geyik Yaynlar kard. Deerli aabeyimiz M. Erturul Dzda'n yaynahazrlad bu belge, aslnda Mslmanl asla kabul etmedikleri halde Mslman grnen, asl dinleriYahudilik tarafndan da dlanm olan dnmelerle ilgili. Kitabn ad Dnmeler Adeti.

Bu belge, Ahmet Sfi Bey'in 3350 sayfadan oluan 18 ciltlik Sefinet's Sfi isimli eserinin 5. cildinin 446-466 sayfalar arasndaki 20 sayfalk blmnden oluuyor. (M. Erturul Dzda aabey, kitabn giriinde

Sefinet's Safi'in asl

n

n 1972 y

l

na kadar Cerrahpaa T

p Fakltesi T

p Tarihi EnstitsKtphanesi'nde tek nsha halinde iken ayn yl Sleymaniye Ktphanesi iin bir mikrofilm alndndaha sonra bu filmden baslan iki takmn halen "Aziz Mahmud Hdayi Vakf" ile "slami AratrmalarMerkezi" ktphanelerinde bulunduunu kaydetmektedir.)

Yaynlanan blm kitapta bir kez sadeletirilmi, bir kez de kar sayfasnda Latin harfleriyle okunuubulunan Osmanlca tpk basm olmak zere 2 kez baslm ve kitapk bylece tarihi bir belgeyednm. Kitabn tamam 104 sayfa.

Dnmeler hakknda zet olduu kadar derli toplu ve bir o kadar enteresan olan bir kitap k. Ahmed Safibu blm, Selanik'te bulunduu sralarda bizzat yapt mahedeler ve aratrmalar sonunda yazm.

Ozan_Boran 21
http://www.yenisafak.com/arsiv/2002/nisan/24/rtosun.htmlhttp://www.yenisafak.com/arsiv/2002/nisan/24/rtosun.html


22/106

Mesela dnmelerin ortaya klaryla ilgili tespit bu kitapkta ok farkl biimde anlatlm. Mellifdnmelerin Hz Peygamber zamannda Mslman olduklarn ilan eden ama asl dinleri olanYahudilik'ten dnmeyen, gizli gizli kendi ayinlerini yapan mnafklara dayandn yazyor. Mslmanolmadklar ve gizli gizli Yahudi ayini yaptklarnn Hz. mer zamannda ortaya kmas zerine, HalifeHz. mer tarafndan srldklerini, onlarn da gelip Selanik'e yerletiklerini, burada mal mlk sahibi olup

zenginletiklerini yazyor.

Sabatay Sevi'ye de temas eden kitabn ilk sayfalarnda dnmelerin ne Yahudi ne de Mslmanolmadklarn zikrediyor. Baz inanlar sebebiyle Yahudiler tarafndan da kabul edilmedikleri anlalyor.

Kitap, dnmelerin bir yardmlama sandna sahip olduklarn, birbirlerine sahip ktklarn, kendilerinemensup hi kimsenin maduriyetine gz yummadklarn anlatyor. Mslmanlar'a ho grnmek iinilerinden hafzlar yetitirdiklerini ama asla Mslmanla yaklamadklarn, kendi aralarnda periyodikolarak gizli toplantlar ve ayinler yaptklarn anlatyor. Servet sahibi olduklar iin de devlet katnda dagl olduklarna Selanik Valisi Hsn Paa'nn azlini rnek veriyor. Hsn Paa ayinlerini basm vesandklarnn almasn istemi ama aamam, birka gn iinde tayinini karttrmlar! Selanik'te ve

stanbul'da zel mezarlklarnn bulunduu baka yerlerde kalan llerinin kemikleri dahi kalsa zelmezarlklarna nakledildii de anlatlan adetleri arasnda.

nanlarna gre kendilerinden Hac Aziz Efendi adnda biri dinlerini aratrmak zere gitmi, geri dnphangi dinin doru olduunu bildirecekmi, bu adam gideli bin sene olmu hl dnememi. Dnmelertarafndan maala tutulmu baz adamlar her sabah erkenden gider sahilde bir saat onu beklermi!

Kitapta dnmelerin askerlik yapmadklar, bakalarna kz vermedikleri ve benzeri inan ve adetleri dezetlenmi.

Tabii ki bu kitapta dnmelerin 100 sene nceki durumlar yazl. Bugn dnmelerin nemli mevkileriigal ettikleri ve Mslmanlar' rahatsz eden baz uygulamalarda parmaklar olduu iddias hep vardr.

in garibi kitab yaynlayan ZV Yaynevi (tel: 0212.511 55 26-27) de dnmelere aittir!

Daha nce M. evket Eygi'nin konuyla ilgili olarak hazrlad bir kitab da basmalar ilgi ekiyor.Yaynevi sahiplerinden Ilgaz Zorlu da geen senelerde medyann bir hayli ilgisini ekmiti.

Hatrladm kadaryla Zorlu diyordu ki; dnmeler asrlardr Mslmanlar'la birlikte yayorlar.Mslmanlar onlara herhangi bir ktlk yapm ve zarar vermi deildir. Bununla birlikte,Mslmanlar'n urad zararlarn altndan srekli dnmeler kmakta, slam kart faaliyetlerin

arkas

nda dnmelerin bulunduu anla

lmaktad

r. Bu durum byle devam etmemelidir. Dnmeleryaadklar topluma zarar vermemelidirler. Aksi halde bundan en fazla dnmeler zarar grecektir.Dnmelerin her ne kadar nfuzlar kuvvetli ise de nfuslar ok azdr. Byk ounluk olan Mslmanlarbir gn "neler oluyor?" derlerse, bundan dnmelerin byk zarar grecekleri a ktr. Onun iin diyorZorlu, gizlilii brakp kendimizi tantalm ve muhtemel zararlardan kurtulalm.

Aklamas ikna edici gibi grnse de dnmeler hakknda onca eyi dinledikten sonra insann gvenesigelmiyor. Gelmiyor ama kimsenin kalbini de bilmediimiz iin szlerine itibar etmemiz gerekiyor!

Her neyse biz uzun zamandr basn camiasndan uzak durmakla birlikte geceli gndzl younfaaliyetlerini srdrp srekli yeni eserler reten M. Erturul Dzda aabeye itina ile hazrlad bu

belge/kitap iin bir teekkr borluyuz. Bir nefeste okuduum bu kitapktan bahsetmeden gemedim

Ozan_Boran 22


23/106

Mjdemi isterimTaha Kvan14 Eyll 1999 SalYeni afak

Ne kadar sevindiimi anlatamam; bir tarafndan benim de ilitiim bir konuda, srail hkmeti, nihayetyumuama almetleri vermeye balad. 'Dnmeler' arasnda iinden geldikleri rkla balantlarnyenilemek isteyen bir gruba g etme hakk verme yolunda bir adm attsrail... Bakalm kaplar sonunakadar aacak m?Hatrlayacaksnz: Epey nce, bizdeki dnmelerin bir benzerini ran'da kefettiimi yazmtm Kulis'te.srail'de kan Jerusalem Post gazetesinde okuduuma gre, bundan 100 yl kadar nce, Tebriz'demeydana gelen banazlklar yznden, Museviler din deitirme ihtiyacn hissetmiler; aktaMslman grndkleri halde dinlerini gizlice srdrmler. lerinden Mekke ve Medine'yi ziyaret ediphac olanlar, be vakit namaz camide klanlar bile grlm; ama gazete, eski dinlerine ballilerinde tadklarn yazyordu.

Dnmelik, gizli din tamak, gerekten zor zanaat. srail Avrupa zerinden 'anavatana' gelen ranldnmelere hi itiraz etmeden vatandalk hakk vermi; vaktiyle Mslman grnrken srail'e gidipvatandalk elde eden dnmeler arasnda lkede nemli grevlere gelenler bile varm... Ben de, ranldnmelere kapy ak tutup bizimkilere smsk kapayan srail'i ayplam ve "Ayp ediyorsun" diyeyazmtm.

Bizdeki dnmelere farkl muamele ediyor srail. srail devleti kurulduktan hemen sonra srail'e g edipvatandalk almak isteyen baz dnmeler km, ama srail onlar kabulde istekli davranmamt. "Evet,Ben Selanikliyim" kitabnn yazar Ilgaz Zorlu ve baz arkadalar birka yldr "Vatana g hakk" talepediyorlar, ama fazla bir anlay grmyorlar... Ilgaz Zorlu, kitabnda, bir sre gidip kaldsrail'de banao kk takkelerden takp dolatn, ilgi de grdn, ama meramna eremediini yazyor.

imdi ona bir mjdem var. Musevi Cemaati'nin 'alom' gazetesi, "Baz Mslmanlar srail'e g etmehaklarn istiyorlar" balkl bir haber yaymlad. Haberde, daha nce reddedilen 'g hakk'nn bu defatannaca anlamna gelecek olumlu bir hava var. 28 kiinin bu yolda yaplm bavurularn, srail iileribakanl, uzun yazmalardan sonra reddetmiti; o insanlar, bunun zerine, Yksek AdaletMahkemesi'ne bavurmular... ler sratlenmi...

alom, bavuru sahiplerinin kimlii ve konunun hukuk yn hakknda u bilgiyi veriyor: "Geri dnyasasna gre, dinini kendi arzusuyla deitirenler hari bir Yahudi'nin ocuklar, torunlar veya elerig vizesi alabilirler. Dileke sahipleri, kendilerinin aslnda zorla dinleri deitirilmi insanlarn ocuklar

olduklar

n

, bu yzden din deitirenlerle ilgili maddenin kendilerine uygulanamayaca

n

sylyorlar.Eer srail'e g edebilirlerse Yahudilie geri dnmeye istekli olduklarn ve Yahudi dininin zorladeitirmi insanlarla ilgili durumlara ya da Anusim'e frsat verdiini belirtiyorlar." (alom, 1 Eyll 1999)

Bavuranlarn nereli olduklarn aklamamalom; srail Yksek Adalet Mahkemesi, bavuru sahiplerizor duruma dmesinler diye, adresleri zerine ambargo koymu nk. yi de yapm. Sevinmeminsebebi, Ilgaz Zorlu ve arkadalarnn bu ynde ilk ciddi baary kaydetmeleri. Daha nce bu trbavurularn dikkate alnmadsrail'de, mahkemenin konuyu grme takvimine almas bile bir baar.

Osmanl Tarihi'nin Museviler arasnda ciddi srtmeler yaanan ilgin dnemlerinden birinde, fitneyinleme amal bir mdahale sonucu ortaya kmt dnmelik. Kendisinin 'beklenen mesih' olduuna

inanlan Sabatay Zvi adl din bilgini, basklar zerine din deitirmek zorunda kalm, ancak Zvi veballar eski inanlarn korumulard. 350 yl boyunca, Mslman grnp Musevi inanlarn srdren

Ozan_Boran 23


24/106

bir grup oldu dnmeler. Cumhuriyet kurulup younluk tekil ettikleri Selnik'ten Trkiye'ye gtklerindezelliklerini burada da srdrdler.

Galiba bir vesileyle yazmtm: mparatorlukta ilk eli yz dzgn, modern eitim kurumlarn dnmelerkurdu. Atatrk'n de okuduu ilkokulun kurucusu emsi Efendi bir dnmeydi (Ilgaz Zorlu "Dedemdir"

diyor ve esas adnn imon Zwi olduunu yazyor). Dnmeler stanbul'da da eitim kurumlar atlar.emsi Efendi'nin izinden gidenlerin atili Terakki Lisesi ve Ik niversitesi onlarn eseridir. HaniFaik Bulut adndaki szde 'aratrmac'nn, adndaki 'k' szcne bakp 'k evleri' ile arasnda irtibatkurarak "rtica eitim kurumlar" arasnda sayd, sonra da zr diledii Ik niversitesi...

Dnmelerin bir blm, hi deilse yzeyde, Mslman gibi yaamaktan mutlu grnyorlar. Kltr,eitim, medya, sanayi, ticaret ve siyaset hayatnda n planda olan ok sayda dnme var. Trkiye bukonuda o kadar geni ki, nmzdeki mays aynda yaplacak cumhurbakanl seiminde dnme biraday bile kabilir.

Ancak, bazlar da, btn dnyada etkisini hissettiren, Hristiyanlar 'yeniden domu Hristiyan',

Mslmanlar 'daha dindar' yapan rzgrlardan etkilenerek 'kklerine dnme' arzusundalar. Yllardanberi, "Biz aslnda Yahudi'yiz, tarihin garip bir cilvesiyle dnm gibi grnmz, anavatana gelmekistiyoruz" diye aba gsteriyor bunlar...

Mjdeyi onlara veriyorum, istediklerine kavuurlarsa sonucu size de duyururum.

Onsekiz Emir

Dnya tarihi zerinde etkisi olan on byk ahsiyet arasnda yerini

alan Gizem Dnyas

n

n Prensi Sabetay Sevi taraf

ndan kendineinananlara yol gsterme amacyla belirledii 18 emir, asl metninFranszca evrisininin Trkeletirilmi olarak yaynlandProf.Abraham Galante tarafndan yazlan, Zvi-Geyik yaynlartarafndan yaynlanan"Sabetay Sevi ve Sabetayclarn Gelenekleri"isimli kitapdan alnmtr. Kitab temin etmek iin yandaki resmitklaynz.

Sabetay Sevi ve

Sabetayclarn

GelenekleriProf.AbrahamGalante

"te senyrmz, kralmz, Mesih'imiz S.S.'nin ann artran 18 emri"

Tek ve esiz olan ve onun d

nda hibir benzeri mevcut olmayan Yarat

c

ya olan iman

korumaya itina gster. Gerek Mesih olan Mesih'ine inan; ann artran David'in soyundan gelen senyrmz, kralmz

S.S. haricinde hibir kurtarc yoktur. Ne tanrnn ne de Mesih'in adna sahte yemin etme, zira senyrn ad ondan alnmtr ve bu

kutsal varla saygszlk edilmez. Tanrnn ve Mesih'in ad getii zaman sayg duyulur. Hemcinsine gre stn olan doas

nedeniyle her kim olursa olsun ona sayg gstermelidir. Mesih'in srrn anlatmak ve incelemek iin toplantdan toplantya kouturulmaldr. Onlardan ne kadar nefret ederse etsinler baka uluslarn mensuplarn ldrmek iin bile olsa

kendi aralarnda katil olamaz.

16 Kislev gn herkes bir araya gelir ve herkes Mesih'le ilgili bakalarndan duyduunu veMesih'e olan inancn gizemi hakknda ne anladysa yanndakilerine anlatr.

Ozan_Boran 24


25/106

Zina onlar arasnda hkm sremez. Beriya kural mevcut olsa bile, buna ramen hrszlaryznden tedbir almak gerekir.

Yalan ahitlik yaplmaz, mmin olmasalar bile hem cinsine yalan sylenmez ve birbirini elevermek olmaz.

Trban inanc tayan birini, inand bir yer bile olsa, zorla bir yere sokulmaya izin verilmez,

zira stat mcadeleciler gurubuna ait bir kimse eksiksiz bir kalp haliyle ve istenli bir ruhla hibirekilde zorlamadan kendiliinden oraya girer. Aralarnda kskanlk yoktur ve kendilerine ait olmayan eyleri agzllk ve hrsla istemezler. Kislev aynn 16'sndaki bayram byk sevinle kutlanr. Kiiler birbirine kar iyiliksever ve merhametli olmaldr ve hemcinsinin istenci iin kendi istenci

gibi aba sarf etmelidir. Her gn gizlice Mezamir okunmaldr. Her ayn douu izlenmelidir ve ayn ehresini gnele kar karya gelmek zere evirmesi ve

ay ile gnein yz yze bakmalar iin dua edilmelidir. Trklerin gzlerini rterek gizleme adetlerine, Ramazan orucu tutmak iin, ve keza kurban

kesmek iin skmadklarna dikkat edilmelidir. Gzn grd herey kusursuz olarak yerine

getirilmelidir. Onlarla evlilik szlemesi yaplmamaldr. Oullarnsnnetine itina gsterilmelidir ve bunu aziz halkn utancn kaldrmak iin yapmaldr.

rf ve Adetler *

rf ve adetler genel olarak uygulayan kimseler tarafndan muhafaza edilmitir. Sadece anlarnsrdrlmesi gayesiyle, geen zamann gerisinde kalan rf ve adetleri koruma eiliminde olan aydnlargrlmektedir. Ayrca, ilerleyen zaman iinde pheye den aydnlar, rf ve adetlerin tesinde kalan,batlclarn skca sarld dncelere saplanmtr. Bu saplantlar her yerde ayndr.

Aada renebildiimiz rf ve adetlerden bazlarn veriyoruz:

Topuklu ayakkab giymek yasakt. zel bir model olmalar gerekiyordu. Modelde hibir sapma kabuledilmeyecekti. Kar gelenlerin hepsi, bir mbair ve bir klavuzcu kadn (patan) araclyla gurupbakannn huzuruna arlacakt. zel adlar olan memurlar bakan huzuruna kan erkek veyakadnlarn ayakkablarn inceliyordu. Ayakkablarn topuklar nerilen modele gre imal edilmemise, iribir bak darbesiyle kesiliyordu.

Bakan bu gib sapma gelimelerine hkmettii srece beyaz bir trban giyiyordu ve sululara bunabenzer gnahlardan kanmalarn tlyordu. Ayn suu tekrarlayanlar ayplanarak cezalandrlyordu.

Islah olmayanlara afaroz cezas veriliyor ve gerekirse selam dahi verilmeyerek halkla olan ilikileridlanma yntemiyle kstlanyordu. hra edilmeyi gerektiren ok kt durumlarda bakan gurubunyallarnn fikrini soruyordu.

Roa ana'da (Yahudi ylnn ilk gn) Izak'n yerine kurban edilen kuzunun ansna kuzu yeniyordu(hala yeniyor).

Mesih'i beklemek zere deniz kysna, ya da bir rmak kysna gidilirdi (hala gidiliyor) ve ylesylenirdi: Sabetay Sevi, esperamos a ti, yani Sabetay seni bekliyoruz (gnmzde de sylenir).

Yakubiler kafalarn tra etmek zorundaydlar (gnmzde de geerli). Karlar ve kzlar traolamadklar iin salarn ok ince (gnmzde de geerli) rerler.

Ozan_Boran 25


26/106

Kadnlar sokaa karken yzlerini rtmek zorundaydlarve eer birlikte olduklar kimse babalar,kocalar ve erkek kardeleri deilse asla rtnmeden karlarna kmazlard (henz ayn).

Kadnlarn ferace (st giysi) giysisini Trk kadnlarn sokaa karken sarnd araf iledeitirmeleri yasakt.

Her dnmenin bir Yahudi ad vard.

spanyol Yahudicesi dilinde baz iyi niyet szckleri ve baz kt niyet szckleri kullanlyordu(gnmzde de kullanlyor).

Sakall olmak mitzva (bu tavsiyeyi kullanmak iin dnmelerin kulland szck) saylrd (gnmzdede saylyor).

Bu gnahn knanaca bir tarihte, sene iinde lme korkusuyla zel bir tren olmakszn kuzu etiyenmezdi.

Dnme olmayan kadnlarla ilikiye girenler cehenneme gitmeye adayd.

Bir dnmeden nce dnme olmayan birini selamlamak gnaht.

Oruken sigara imeye izin vard. Ramazan orucu tutarken sigara imeye izin yoktu.

Kutsall kendilerini yangna kar koruyan deerli taklar ve eyay tarikat bakannn evindedepolamak alkanl mevcuttu.

* Bu yaz Prof.Abraham Galante tarafndan 1935 ylnda yazlan,Zvi-Geyik yaynlar tarafndan yaynlanan"Sabetay Sevi veSabetayclarn Gelenekleri" isimli kitapdan alnmtr. Kitab teminetmek iin yandaki resmi tklaynz.

Sabetay Sevi ve

Sabetayc larn

GelenekleriProf

Sabataist KadrolamaProf. Dr. Yaln Kk ile Bir Sylei

Anadolu Genlik Dergisi, Say 19

"lkemi Boan likiler Ann indeki hereye Karym""smail Cem'in Cumhurbakanl nledim''

Tekelistan kitabnn birinci ve hemen arkasndan geniletilmi ikinci basksyla Trkiye'de nemli birgndem oluturan yazar Yaln Kk ile, almalar ve lkenin temel sorunlar zerinegrtk.Tekelistan gibi hacimli bir kitap al-masnn arkasndan, yeni kitaplar hazrlamakla megulolan Kk, baz kitaplar-nn da baskya hazr olduu mjdesini verdi. Kafasn megul eden konulardadaha iyi bilgilenebilmek iin ne lazmsa yapyor; szgelimi Sabataizm zerine alt iin, branicerenmeye baladn aktarmay nemli buluyoruz. lkemizin iinde bulunduu "sorunlu" dnemde,insanlarn ve kurumlarn inanlmaz bir bezginlik ve dolaysyla tembellik iinde bulunduu gzlenirken,

Yaln Kk'n herkesten daha gen bir zihin ve azimle al malarna devam etmesini tekrarvurgulamak gerekli.Genel olarak basnla aras iyi olmayan, kolay kolay iliki kurmayan Yaln Kk

Ozan_Boran 26
http://www.anadolugenclik.com.tr/http://www.anadolugenclik.com.tr/http://www.anadolugenclik.com.tr/http://www.anadolugenclik.com.tr/


27/106

hoca, Anadolu Genlik dergisinin sylei talebini, genlik dergisi olmas ve byle bir dergiyi genlerinkarmas nedeni ile kabul etti.Genel olarak Tekelistan kitab ve zel olarak da Sabataizm zerineyaplan bu syleinin sonunda Yaln Kk'n zm nerisini de aktarma ansn bulduk. neri,beenilir beenilmez... buras hi nemli deil.Sizi, artc olmay daima beceren nk aratrmayadevam eden, kendisi de bulduklaryla aran aratrmac, yazar ve dnr Yaln Kk'le yaptmz

syleiyle babaa brakyoruz.

- Sayn Kk, isimbilim nasl kt ortaya? Bir tesadf myd bu pencereyi aan?..

- imdi, aslnda ben bu ilere girmek istemiyor(d)um. Ama size btn aklyla syleyeyim. Bir kezbilim, isimbilim... bunlar beni ilgilendiriyor, ama bu konuyla ilgilenmemin nedeni, doru veya yanludeerlendirmeyi yapmamdan kaynakland; "Sleyman Bey'den sonra Amerika Birleik Devletleri'ninCumhurbakan aday smail Cem'dir. Onun Cumhurbakan olmas lkemiz iin hayrsz olacaktr."Budeerlendirmeyi yaptm zaman ise, ok da aresiz bir durumdaydm, cezaevindeydim. Bu durumu,ancak, smail Cem'in Sabataist olduunu ortaya kararak nleyebilirdim. Ve bana gre, baka nedenleride vardr. Ama sonuta Cumhurbakan olmas nlenmitir. nlenmesi de iyi olmutur. Amerika Birleik

Devletleri'nin adaynn bu olduunu bugn biliyoruz, ama o srada benim iin bu durum sezgiseldi. Amabir kez Amerika Birleik Devletleri Dileri Bakan Madeline Albright, "smail, gelecek seferCumhurbakan olursun. Seni Cumhurbakan grmek istiyoruz" demitir, ok samimi olarak. Ayrca,gstermelik de olsa, Blent Ecevit, Cem'i tatmin etmek iin Cumhurbakan adaylar arasna soktu.Demek ki benim sezgisel olarak yapm olduum tespit zamanla da doruland. Ve ben bunu nlemeyealtm, nlendi. Bundan sonra da zaten ok eitli nedenlerle bu isimbilim aratrmalarm gelitirmeyealtm, altka da bir a ortaya kt.

- Byk yanks oldu ama... stelik sadece soldan deil, belki oradan fazla sada...- simbilim'le ne yaptm nemli olarak? ok garip aslnda, nk ben tarihi deilim. Tarihilik ok

onurlu bir yerdir, benimkisi boluk doldurma. Ancak, tarihiliin nemli aralarndan bir tanesi buisimbilim.Hi kimse kullanmam bana kadar. Trkiye'de onomastik isimbiliminden bahseden tek bilimadam, bir tarihi yok. Oraya doru geleceiz. Osmanl tarihinde de isimbilime bakacam. NedenAnadolu Seluklu'daki btn prens isimleri Keykubat, Keyhsrev'dir de ok az incelenen beyliklerdekilerYakup, shak, brahim'dir... Hi kimse merak etmemi. Eer bilim yapacaksak buna bakmamz lzm.Germiyan Beylii, Mentee Beylii prenslerinin ounun ad byle, bunlara da bakacam, buradabitmiyor... Burada da gryo-rsunuz ki, bilime gveniniz artyor. Neden artyor? nanlmaz birey;evvel, gvenden nce, sadece isimbilimden gitmiyorum. Bunlarn davran kalplarn okuya okuyadavran kalplarn kardm. Nasl kartrsnz; bilimsel olarak? simbilim asndan "er-man"kullanrlar.

Bu bir davran

kal

b

d

r. Bundan sonra, bunlar Mslmanlarla evlenmezler. Bilimde bu yle olur; al

rbir yasa karrsnz, sonra uygularsnz. rnein Kemal Dervi... Annesi Alman... Demek ki babasMslmanla evlenmemi. Kendisinin birinci karsnn Sabataist olduu her halinden belli. kincisi ise birRus ya da Polonyal... Slav... Polonyal ise Yahudi olma ihtimali ok kuvvetli. nk Sabetay Sevi'ninkurallarna gre en kts bir Mslmanla evlenmek. O, dinsizlik anlamna geliyor, kirleniyorlar.Sonra,lyk olmadklar yerlere gelmeleri. imdi bu adamcazla ilgili yazdm, nk bu benim hemPlanlama'da, hem niversitede mesleim. Princeton'da, urada burada doktora yapanlar biz okbiliyoruz. Bu adamn onca senede bir tek almas yok. imdi hakknda neler yazlyor. Bizim nmzeok geldi bunlar, bu tr insanlar... Ha, Dnya Bankas'nda da ykselir, ama Dnya Bankas BakanYardmcs deil...

- Israrla Bakan Yardmcs olduu yazlyor...

Ozan_Boran 27


28/106

- yle yapyorlar... imdi, bilimde bir kural getirirsiniz, ondan sonra getirdiiniz kural, yasa eer bilimse,sizin kendi gznz aar. Nasl aar? te bakn gazetelere. Bende imdi u olutu; u grdmzmedya, bir adamn lsn veya dirisini ok tutuyorsa, bir hipotez olarak, "acaba Sabataist mi?"diyorum... Laboratuardaki bir bilim adam gibi bakyorum. Ne bulacam?Ve buluyorsun. Annesinin adSuzan. Kardeinin ad Serdar... Bu da byle zaten... Diplere de girmek istemiyorum. Ve bu tip

davranlar nmz ok at.

Mustafa Denizli'nin Sabataistliine bakmyorum

- Bu almalarnzla ilgili olarak eletiriler, antisemitik sulamalar oldu mu?

- imdi benim yaptm u; ben Tekelistan kitabmn arkasnda yazl olan, Taha Kvan'n da sylediigibi antisemitik adan almyorum. Ancak, benim yazdklarmn iyiniyetle ya da kt niyetle antisemitikolarak sulanmas da politiktir, nk benim yle bir sorunum yok. Ortaya kan bir durum ve henzdaha ok kk bir ksmn ortaya karttm bir ilikiler a var ki, bu ok rktcdr. Ben hi kimseninSabataist ya da Yahudi olduuna bakmyorum. Ancak lkemi boan bir ilikiler andaysa bakyorum.

Mesel Mustafa Denizli'nin Sabataist olup olmad beni hi ilgilendirmiyor. Futbola bir yaknlmolmamakla birlikte, Fatih Terim'e gre Mustafa Denizli'ye byk sempati duyuyorum. Ancak Fener-bahe Kulb bir srail propaganda alan haline geldii zaman ben bu ie bakyorum. Sabataizminiancak o zaman kartyorum, durum bu... ster sada ister solda olsun; rantiye mi, deil mi; midesi,kafas ve kalbiyle bu topluma bal m, deil mi? Buna bakyorum.

- Sabataistler'le Yahudiler'i ayrmak gerekiyor mu?

- Tabi, Yahud dnmelerle, daha dorusu Yahudiliini saklayanlarla Mslman grnp de Yahudiolanlarla Sabataistleri birbirinden ayrmamz lzm.

nk onlar derhal Yahudilie kabul ediliyorlar, ama Sabataistlerin durumu daha tartmaldr. Fakatson zamanlarda, belki burada tartmamamz gereken, srail'de bir baka gelimeler var. Bunlardan birtanesi, bugn srail'de 1 milyona yakn Rusyal var ve bunlarn ou da Yahudi deil ve Yahudi deolmak istemiyor. srail'in ok fazla toprak elde etmi olmas, oradaki nfus sorununu getiriyor.Dolaysyla Yahudi anadan domayanlarn da Yahudi toplumuna kazanldrlmasn, dolays ileYahudilemelerine daha sempatiyle baklmasn kolaylatryor. nk bu Rus olgusu hereyi alt stediyor.Sabataistlerle Museviler arasnda bir atma olduundan sz edemeyiz. imdi burada, IlgazZorlu'nun verdii bir rnek var. Btn Sabataistler Yahudi olmak istemiyorlar, hatta Yahudileri desevmiyorlar.

Ancak, smail CemBlent Tanla, iller rnekleri, benim ortaya karttm basndaki, brokrasideki,dileri bakanlndaki rnekler unu gsteriyor ki, Sabataist kimliini n plana kartmak, artkTrkiye'de ykselmenin yollarndan bir tanesi. Dolaysyla Sabataistlerin srail'le yaknlamalarngryoruz. Ancak, din asndan ve bunlarda en nemli olarak Kuzu Bayram ve benzeri ayinlerdolaysyla, srail, yani Yahud din otoriteleri, bunlar hem Yahud saymyor, hem de Yahudilie kabuletmiyorlar.

-Trkiye'de Sabataistlerin durumunu genel olarak nasl aklayabiliriz? Kkenleri ok eski,ancak iaret ettiiniz ilikiler a o kadar eski mi?

- Trk siyasi tarihine; hem yakn tarihe, hem de gemi tarihe bu gzle de bakyorum imdi. Obakmdan ok yararl oldu. Baz hipotezler var, henz ok ham, onlar konumak istemiyorum imdilik.

Ozan_Boran 28


29/106

Trkiyeli Sabataist ve Trkiyeli Yahud, hatta dnyann pek ok yerindeki Yahud, 1967 ylna kadarbulunduklar topraklara byk sadakat gsterdiler. Anahtar bir tarih 1967 yl, Nasr'n yenilmesi.1973'teki srail'in galibiyetiyle biten savatan sonra ise, Amerika'daki, o zamana kadar Araplargzetmeye alan Yahudilerin tavr bile deiti.Trkiye'deki Sabataistler de hzl birekilde sadakatireddetmeye baladlar. Solun iinde de oktu. Ben imdi solcu baz arkadalara sylyorum, partinize

bakn diye... Solu boaltmaya baladlar.

Sabataist kadrolama

En fazla Sabataist kadrolamay Ecevit, 1974'te yapt. Onun tesinde, Cumhuriyet tarihinin, smetPaa'nn, Menderes-Bayar dneminin bu adan incelenmesini bir kenara brakacak olursak, Trkidaresine en fazla Sabataist'in yerletirilmesinin ve n plana kartlmasnn 1974 Ecevit Hkmeti'ylebaladn tespit ediyoruz. ok tipiktir, o zaman CHP'ye ok uzak bir fkra yazar olan smail Cem'inTRT gibi stratejik bir yere getirilmesi... Ki, Tekelistan kitabnn yeni basksnda ok ilgin blmler varkonuyla ilgili. TRT gibi yere de, devletin gizli servisleriyle ok yakn ilikide olmayanlar getirilemiyor. Beno zamana kadar smail Cem'in devletin gizli servisleriyle bir ilgisi olduunu hi dnmyorum,

dnmem de. Hl da dnmyorum... Ama Blent Ecevit'in onu oraya getirmesi iin ne fedakrlklaryaptn dnyorum...

imdi grebildiim, ne aklk veriyor bana? Devlet idaresinin stratejik yerlerine Sabataist montaj nda,Ecevit'in o zaman yannda olan Deniz Baykal ve Turan Gne ok stratejik bir rol oynadlar. 1974'egeldiimizde byk bir toplama yapabiliyoruz; smail Cem'in TRT gibi son derece stratejik bir yeregetirilmesi, Haber Dairesi'ne Mehmet Barlas'n getirilmesi gibi... Barlas'n Sabataist olup olmadnbilmiyoruz, ama einin durumu ok ak. yle grnyor ki, u anda Trk politikasnda ok ciddi birsrailarl var. Ben u anda Trk politikaclarnn durumunu TKP simetrii olarak ifade ediyorum. TKPsimetriinden kastm u; TKP'nin son ktib-i umumisi Haydar Kutlu (Nabi Yac) ok ak olarak sylediTKP'yi kapattktan sonra; "Biz aratrma yapmazdk. Sovyetler Birlii'nin byk enstitleri vard. Onlarndaha iyi aratrma yaptn dnrdk. imdi, Trk iverenlerinde ve Trk siyasi partilerinde, tersindenbu TKP'nin durumunu gryoruz. TKP nasl, "Btn dorular, gzellikleri Sovyetler Birlii bilir. Bizimdorular, gzellikleri aratrmamza ne gerek var?" diyorsa, imdi Trkiye i evrelerinin, TSAD'n veTrk politik evrelerinin de ayn TKP'nin durumuna dtn gryorum: Hidnmyorlar...Washington'da ve ounda Yahudilerin banda olduu kurulularn dncelerini,formllerini olduu gibi sylyorlar. yle bir noktaya geldik ki, art k Trk politikasnda en nemlisylenmeyen strateji buna dayanyor: "Yahudi arln, Yahudi kelerini tuttun mu, tutmadn m?..."

MHP Cumhurbakanl Seimlerinde Yahudilerin Nabzn Tuttu

- Trk siyaseti zerind

Documents

Ozan Boran Sabatay Sevi