P R I J E D L O G

Na osnovu člana 320. stav 1. Zakona o privrednim društvima („Službeni glasnik

Republike Srpske“, broj: 127/08, 58/09, 100/11 i 67/13 ), člana 7. stav 2. tačka 7, člana 9.

stav 1. tačka 2, člana 20. stav 10, člana 52a. stav 5. i člana 59. stav 9. i 11. Zakona o

društvima za osiguranje ("Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 17/05, 01/06, 64/06 i

74/10) i člana 18. stav 1. tačka 14. Statuta Agencije za osiguranje Republike Srpske

(„Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 2/15), Upravni odbor Agencije za osiguranje

Republike Srpske, na sjednici od ____________ . 2015. godine, donio je

P R A V I L N I K

O SISTEMU UPRAVLjANjA U DRUŠTVU ZA OSIGURANjE

GLAVA I

OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

(1) Ovim pravilnikom detaljnije se propisuju minimalni zahtjevi i pravila za:

1) uspostavljanje internih kontrola u poslovanju društva za osiguranje,

2) identifikovanje, mjerenje, praćenje i procjenu rizika kojima je u svom poslovanju

izloženo društvo za osiguranje,

3) organizaciju i rad aktuarske funkcije u društvu za osiguranje i

4) organizaciju i rad interne revizije u društvu za osiguranje.

(2) Odredbe ovog pravilnika se shodno primjenjuju i na društva za reosiguranje.

Član 2.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da, u skladu sa zakonskim propisima, ovim

pravilnikom i pravilima struke uspostavi, provodi i unapređuje na primjeren, ekonomičan,

efektivan i efikasan način sistem upravljanja, koji obuhvata sljedeće funkcije:

1) internu kontrolu,

2) upravljanje rizicima,

3) aktuarstvo i

4) internu reviziju.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da obezbijedi odgovarajuću organizacionu

strukturu, jasnu podjelu delokruga i nadležnosti funkcija iz stava 1. ovog člana i onemogući

sukob interesa u njihovom obavljanju.

(3) Organizaciona struktura, u smislu ovog pravilnika, je odgovarajuća ako:

1) omogućuje efikasnu komunikaciju i saradnju na svim nivoima organizacije,

uključujući i efikasan tok informacija,

2) ograničava i sprečava sukob interesa i

3) uspostavlja jasan i dokumentovan proces donošenja odluka.

2

(4) Funkcija unutar sistema upravljanja predstavlja unutrašnju sposobnost društva za

osiguranje da obavlja konkretne zadatke.

Član 3.

(1) Upravni odbor društva za osiguranje odgovoran je za uspostavljanje funkcija iz člana

2. stav 1. ovog pravilnika, na način kojim se obezbjeđuje upravljanje poslovima društva u

skladu sa načelima opreznog i savjesnog postupanja, kao i za nadzor nad tim funkcijama, što

odrazumijeva praćenje i procjenu njihove adekvatnosti i unapređenje tih funkcija.

(2) U skladu s poslovnim ciljevima društva za osiguranje i usvojenim strategijama za

njihovo ostvarivanje, upravni odbor društva za osiguranje obavezan je da uspostavi funkcije

iz člana 2. stav 1. ovog pravilnika koje odgovaraju veličini društva, složenosti poslovanja,

organizacionoj strukturi, obimu aktivnosti i vrstama osiguranja, načinu rukovođenja,

osposobljenosti zaposlenih i sistemu komunikacije i nadgledanja, rukovodeći se načelom

proporcionalnosti i materijalnosti.

GLAVA II

INTERNA KONTROLA

1. Pojam i definicija

Član 4.

(1) Pod internom kontrolom, u smislu ovog pravilnika, podrazumijevaju se odgovarajuće

pisane politike, procedure, uputstva, postupci i radnje koje je društvo za osiguranje

obavezno da donese, organizuje, usmjerava i provodi, na način koji odgovara prirodi,

složenosti i rizičnosti poslovanja, kao i promjenama uslova poslovanja koje se mogu

predvidjeti, a u cilju sprečavanja prekomjerne izloženosti društva rizicima, sprečavanja

nezakonitosti i nepravilnosti u poslovanju društva, kao i zaštite interesa osiguranika,

korisnika osiguranja, trećih oštećenih lica i drugih povjerilaca društva.

2. Ciljevi i zadaci interne kontrole

Član 5.

Osnovni ciljevi interne kontrole u društvu za osiguranje su:

1) obezbjeđenje usklađenosti poslovanja sa strategijama, politikama, planovima,

procedurama, pravilima, zakonima i drugom regulativom, a na osnovu pouzdanih, potpunih

i pravovremenih finansijskih i drugih informacija,

2) zaštita imovine (sredsta

va) društva od zloupotrebe, rasipanja, pogrešnog upravljanja, grešaka, prevara i drugih

nepravilnosti i nezakonitosti,

3) korišćenje resursa na ekonomičan, efikasan i efektivan način, kroz kontrole koje se

obavljaju na tim resursima i

4) obezbjeđenje ostvarivanja definisanih poslovnih ciljeva ili ciljeva utvrđenih

određenim pojedinačnim programima, funkcijama isl.

3

Član 6.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da provodi internu kontrolu kroz cijelu

organizacionu strukturu, na svim nivoima, kod svih funkcija i u svim područjima poslovanja.

(2) Interna kontrola podrazumijeva stalnu i sveobuhvatnu kontrolu svih segmenata i

aktivnosti iz poslovanja društva za osiguranje, a posebno:

1) provjeru usklađenosti poslovanja društva i donesenih odluka i drugih akata s

propisima,

2) provjeru poštovanja pravila organizacije i praćenje usklađenosti poslovanja

društva sa usvojenim strategijama,politikama, planovima, procedurama, aktima

poslovne politike i drugim aktima,

3) procjenu ostvarenih poslovnih rezultata u odnosu na planove društva i analizu

poslovnih rezultata po vrstama osiguranja,

4) utvrđivanje troškova nastalih zbog neodgovarajućih procedura ili nastalih propusta

i utvrđivanje metoda za smanjenje tih troškova,

5) provjeru novčanih tokova, svih poslovnih dokumenata i podataka o poslovnim

promjenama, obrazaca stroge evidencije i dr,

6) provjeru posredničke mreže, kao i drugih lica koja obavljaju određene poslove za

račun društva (utvrđivanje oportunitetnih troškova njihovog angažovanja, provjera

računovodstvenog iskazivanja poslovnih transakcija s tim licima, provjera

kvaliteta i zakonitosti rada i odnosa tih lica prema klijentima, provjera

reputacionog rizika koji društvo preuzima njihovim angažovanjem i dr.),

7) procjenu adekvatnosti opštih akata i akata poslovne politike društva za osiguranje,

a posebno akata kojima se uređuju uslovi osiguranja i tarife premija, uslovi i način

sapsiguranja i reosiguranja, deponovanja i ulaganja sredstava za pokriće tehničkih

rezervi i minimalnog garantnog fonda,

8) kontrolu upravljanja imovinom (sredstvima) i obavezama,

9) kontrolu postupaka rješavanja zahtjeva za isplatama odšteta iz osiguranja od

odgovornosti i drugih naknada iz ugovorenih osiguranja i odlučivanja po

prigovorima/pritužbama upućenim društvu,

10) otkrivanje i sprečavanje prevara u osiguranju,

11) praćenje naplate potraživanja, posebno potraživanja po osnovu premije i

hartija od vrijednosti, kao i praćenje boniteta pravnih lica u portfoliu društva,

12) praćenje sistema odlučivanja i prenošenja ovlašćenja za odlučivanje,

raspodjele dužnosti, odobravanja i potvrđivanja odluka i dokumenata,

sprovođenja odluka, nespojivosti poslova i funkcija, sprečavanja sukoba interesa i

sukoba djelokruga organizacionih jedinica društva,

13) provjeru pouzdanosti i ažurnosti finansijsko-računovodstvenog sistema i

njegovih izvještaja,

14) provjeru pouzdanosti informacionog sistema i zaštitu pristupa podacima koji

se nalaze u informacionom sistemu

15) provjeru primjena i unapređenja skupa pretpostavki, analitičkih instrumenata

i procedura kojima se kvantitativno i kvalitativno utvrđuju rizici u poslovanju,

mjeri nivo izloženosti rizicima i ostvaruje odgovarajuće upravljanje rizicima i

4

16) preduzimanje mjera za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma.

3. Organizacija interne kontrole

Član 7.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da interno reguliše i organizuje internu kontrolu, u

skladu sa načelima struke i dobrom praksom interne kontrole.

(2) Pod internom kontrolom, u smislu ovog pravilnika, ne podrazumijeva se poseban

organizacioni dio, već odgovarajući i dokumentovani procesi, poslovi i radnje.

(3) Za organizovanje, primjenu i razvoj interne kontrole odgovorni su direktor i izvršni

direktori (u daljem tekstu: uprava društva) i rukovodioci organizacionih jedinica društva za

osiguranje.

(4) U skladu s ciljevima društva za osiguranje i usvojenim strategijama za njihovo

ostvarivanje, uprava društva obavezna je da:

1) uspostavi odgovarajuću organizacionu strukturu koja treba da omogući efikasno i

ekonomično poslovanje, u skladu sa postavljenim ciljevima i primjenu internih

kontrola u svim segmentima poslovanja i na svim nivoima u društvu za

osiguranje,

2) uspostavi adekvatan sistem informisanja i komunikacije, koji omogućava da sve

relevantne informacije budu identifikovane, sačuvane i saopštene u onom obliku i

u rokovima koji omogućavaju zaposlenima da obavljaju svoje zadatke i dužnosti i

3) obezbijedi pouzdane povratne informacije o efikasnosti, efektivnosti i

ekonomičnosti uspostavljene interne kontrole, kao i o njenoj usklađenosti s

prirodom poslovanja i promjenama uslova poslovanja društva koje se mogu

predvidjeti.

Član 8.

(1) Interna kontrola društva za osiguranje obavezno obuhvata administrativnu (izvršnu) i

računovodstvenu kontrolu.

(2) Administrativna kontrola, pored ostalog, obuhvata:

1) uspostavljanje, praćenje, razvoj i kontrolu organizacione strukture društva za

osiguranje i

2) kontrolu procedura, dokumenata i evidencija vezanih za proces donošenja i

odobravanja odluka o poslovnim transakcijama društva za osiguranje.

(3) Administrativna kontrola predstavlja polaznu osnovu u uspostavljanju

računovodstvene kontrole.

(4) Računovodstvena kontrola obuhvata pravila, procedure, evidencije i radnje vezane za

zaštitu imovine (sredstava), te pouzdanost, potpunost, tačnost i ažurnost knjigovodstvenih

evidencija društva za osiguranje i mora da obezbijedi da se:

1) poslovne transakcije izvršavaju u skladu sa opštim ili posebnim odlukama,

odnosno odobrenjima nadležnog rukovodstva društva,

5

2) poslovne transakcije knjigovodstveno evidentiraju tačno bez odlaganja, na osnovu

formlno, računski i suštinski ispravne dokumentacije,

3) poslovne transakcije knjigovodstveno evidentiraju u skladu sa propisima o

računovodstvu, platnom prometu i ostalim pravilima i kriterijima koji se

primjenjuju za finansijsko i računovodstveno poslovanje i izvještavanje,

4) poslovne transakcije knjigovodstveno evidentiraju na način da je odgovornost za

imovinu (sredstva) društva definisana i jasna,

5) pristup imovini (sredstvima) dozvoljava samo u skladu sa odobrenjima nadležnih

lica i

6) knjigovodstvene evidencije provjeravaju i upoređuju sa stvarnim stanjem imovine

(sredstava), najmanje u određenim, propisanim, vremenskim intervalima i da se, u

slučaju bilo kakvih razlika, preduzimaju odgovarajuće mjere i aktivnosti.

4. Lica koja provode internu kontrolu

Član 9.

(1) Za provođenje interne kontrole odgovorni su svi zaposleni u društvu za osiguranje, a

posebno rukovodioci koji su obavezni da se, pri obavljanju svojih poslova i zadataka, stalno

pridržavaju utvrđenih politika, procedura, uputstava, postupaka i radnji, kao i uspostavljenih

etičkih i profesionalnih standarda.

(2) Svaki zaposleni u društvu za osiguranje je obavezan da sve nepravilnosti koje uoči u

organizaciji internih kontrola blagovremeno prijavi neposrednom rukovodiocu ili višim

organizacionim nivoima, radi njihovog otklanjanja, a uprava društva ima obavezu da

obezbijedi da svaki zaposleni ima mogućnost da te informacije i proslijedi, što društvo

propisuje internim aktima i procedurama.

(3) Uprava društva za osiguranje je obavezna da obezbijedi da putem pisanih akata i

dokumenata i na drugi odgovarajući način, svi zaposleni budu upoznati sa svojim

dužnostima, očekivanim rezultatima i odgovornostima u vezi izvještavanja.

Član 10.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da:

1) obezbijedi zapošljavanje lica čije stručne kvalifikacije i iskustvo odgovaraju

zahtjevima radnog mjesta,

2) provodi stalnu edukaciju zaposlenih i

3) provodi stalnu kontrolu i ocjenu kvaliteta rada svakog zaposlenog.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da jasno definiše podjelu ovlašćenja i

odgovornosti u okviru uspostavljene organizacione strukture, sa jasnim razdvajanjima

dužnosti i jasnim razgraničenjima između funkcija upravljanja, rukovođenja i nadzora, te da

uspostavi potrebne linije potvrđivanja, odnosno odobravanja transakcija, događaja ili

informacija, kao i odgovarajuće linije izvještavanja, odnosno informisanja.

Član 11.

(1) Uprava društva za osiguranje je obavezna da uspostavljenu internu kontrolu

preispituje i prilagođava promjenama u svom poslovanju, kao i da blagovremeno izmijeni

sve politike, procedure, uputstva i radnje za koje se ocijeni da nisu adekvatne i svrsishodne,

6

te da ih prilagodi promjenama u organizaciji društva i poslovnom okruženju, kao i da

navedene postupke dokumentuje, a posebno treba da se stara o:

1) provođenju akata poslovne politike društva i drugih internih akata,

2) ostvarenju planova i ciljeva,

3) periodičnoj provjeri provođenja pravila o upravljanju rizicima,

4) uspostavljanju visokih etičkih i profesionalnih standarda u obavljanju djelatnosti

društva,

5) preduzimanju blagovremenih i efikasnih mjera radi sprečavanja operativnih

propusta i nezakonitih aktivnosti i

6) razvoju i uspostavljanju sistema korporativnog upravljanja.

(2) Ostali rukovodioci obavezni su da uspostavljenu internu kontrolu prate i procjenjuju u

okviru svojih nadležnosti, i da o tome, u skladu sa internim aktima, redovno izvještavaju

upravu društva, kao i da, ako ocijene da je potrebno, predlože potrebne izmjene.

5. Izvještaji o internoj kontroli

Član 12.

(1) U skladu sa internim aktima društva za osiguranje, periodično, kao i po potrebi,

sačinjavaju se operativni izvještaji o izvršenim kontrolnim aktivnostima, koji se dostavljaju

neposrednom rukovodiocu i upravi društva u skladu sa njihovim statutarnim i drugim

ovlašćenjima i nadležnostima, kao i internom revizoru društva.

(2) Uprava društva za osiguranje je obavezna da stalno prati i ocjenjuje kvalitet

funkcionisanja interne kontrole i da najmanje jednom godišnje ispita adekvatnost postupaka i

efikasnost kontrolnih funkcija, te da svoje zaključke dokumentuje.

(3) Uprava društva za osiguranje najmanje jednom godišnje pismeno izvještava upravni

odbor i skupštinu akcionara o funkcionisanju interne kontrole, sa mjerenjem ostvarenih

rezultata, poređenjem ostvarenih rezultata i ciljeva, analizom uzroka odstupanja, te po

potrebi prijedlogom mjera za unapređenje.

GLAVA III

UPRAVLjANjE RIZICIMA

1. Pojam i definicija

Član 13.

(1) Rizik u smislu ovog pravilnika, predstavlja vjerovatnoća nastanka događaja koji

mogu imati negativne efekte, odnosno dovesti do negativnih odstupanja u odnosu na

poslovne ciljeve društva za osiguranje.

(2) Rizikom u smislu ovog pravilnika, smatra se nemogućnost ostvarenja poslovnih

ciljeva, odnosno opasnost da događaji, postupci, neiskorišteni resursi i potencijali, imaju

negativan uticaj na ostvarenje poslovnih ciljeva društva za osiguranje.

7

(3) Pod upravljanjem rizicima, u smislu ovog pravilnika, podrazumijevaju se strategije,

politike, procesi, te postupci izvještavanja, neophodni za identifikovanje, mjerenje, praćenje

(ovladavanje i kontrola) rizika, kao i kontinuirano izvještavanje na pojedinačnoj i grupnoj

osnovi o rizicima kojima je društvo za osiguranje izloženo ili bi moglo biti izloženo u svom

poslovanju, te o međuzavisnosti tih rizika.

(4) Proces upravljanja rizicima uključuje definisanje i dokumentovanje profila rizičnosti

društva za osiguranje, te usklađivanje profila rizičnosti sa sklonošću za preuzimanje rizika.

2. Cilj upravljanja rizicima i vrste rizika

Član 14.

(1) Cilj upravljanja rizicima jeste identifikovanje, mjerenje i kontrola izloženosti rizicima

društva za osiguranje radi efikasnog upravlja tim rizicima, kako bi se ostvarili strateški

ciljevi u skladu sa propisima i internim aktima društva za osiguranje.

(2) Društvo za osiguranje je u svom poslovanju izloženo ili može biti izloženo osnovnim

vrstama rizika, kao što su:

1) Rizik osiguranja odnosi se na rizik nemogućnosti društva da apsorbuje preuzete rizike

svojstvene djelatnosti osiguranja, a uključuje rizike: neadekvatno utvrđene premije i

neadekvatne tarifne politike, neadekvatnu procjene rizika koji se preuzima u osiguranje,

neadekvatnog određivanje nivoa samopridržaja ili preuzimanje rizika većih od iznosa

samopridržaja, odnosno nedekvatne politike saosiguranja i reosiguranja, neadekvatnog

formiranja tehničkih rezervi, kao i ostale rizike (profesionalne i tehničke) koji zavise od

prirode, obima i složenosti poslovanja društva;

2) Tržišni rizik odnosi se na rizik koji proističe iz nepovoljnih promjena na tržištu

osiguranja i finansijskom tržištu, a uključuje rizike: promjene kamatnih stopa, promjene

cijena hartija od vrijednosti, promjene valutnih kurseva, promjene cijena nepokretnosti,

prinosa, konkurencije, neadekvatnog prilagođavanja zahtjevima korisnika usluga osiguranja i

ostale tržišne rizike;

3)Kreditni rizik je rizik koji proizilazi iz promjene, odnosno pada kreditne sposobnosti

izdavaoca hartija od vrijednosti, zajmoprimaca, kao i drugih dužnika ili ugovornih strana

prema kojima društvo ima potraživanja. Kreditni rizik obuhvata rizike nemogućnosti

naplate: investiranih i deponovanih sredstava, prinosa od investiranih i deponovanih

sredstava, zakupa, potraživanja po osnovu osiguranja, saosiguranja, reosiguranja i

retrocesije, te ostale rizike neispunjenja obaveza druge ugovorne strane. Kreditni rizik

postoji posebno u slučaju koncentracije izloženosti drugoj ugovornoj strani, kada je

potencijalni gubitak toliko veliki da ugrožava solventnost ili finansijski položaj društva;

4) Operativni rizik proističe iz propusta (namjernih i nenamjernih) u radu zaposlenih i

organa društva, neodgovarajućih unutrašnjih procedura i procesa, neadekvatnog upravljanja

informacionim i drugim sistemima, kao i usljed nepredvidljivih spoljnih događaja. Ovaj rizik

naročito obuhvata:

1. rizik pogrešnog i neodgovarajućeg izbora direktora, članova uprave, upravnog odbora i

organa u društvu koji vrši nadzor, kao i lica kojima je povjereno rukovođenje pojedinim

funkcijama, organizacionim dijelovima ili poslovima društva,

8

2. rizik pogrešnog i neadekvatnog izbora, rasporeda i postavljanja zaposlenih (po

kvalifikacijama i brojno),

3. rizik neadekvatne organizacije poslovanja društva,

4. rizik pogrešnog i ekonomski štetnog ugovaranja poslova,

5. rizik od prevara, zloupotreba i drugih nezakonitih aktivnosti zaposlenih lica i članova

organa društva,

6. rizik ugovaranja, organizovanja i obavljanja poslova osiguranja suprotno propisima,

internim aktima i pravilima struke osiguranja,

7. rizik odsustva odgovarajućeg sistema internih kontrola, procedura i postupaka rada i

8. ostale operativne rizike koji zavise od prirode, obima i složenosti poslovanja društva;

5) Rizik likvidnosti je nemogućnost transformacije pojedinih oblika imovine u novac i/ili

nemogućnost izmirivanja dospjelih obaveza, a obuhvata naročito: rizik neadekvatnog

upravljanja imovinom i obavezama, rizik pogrešne procjene, evidentiranja, prezentovanja i

objelodanjivanja vrijednosti imovine i obaveza, kao i prihoda, rashoda i rezultata poslovanja

društva za osiguranje, rizok nemogućnosti prodaje imovine društva po iskazanoj vrijednosti

u poslovnim knjigama, kao i nemogućnost naplate te prodaje, rizik ročne neusklađenosti

imovine i obaveza i ostale rizike likvidnosti;

6) Rizik koncentracije je rizik koji proizilazi iz koncentracije izloženosti društva prema

pojedinim licima i grupama povezanih lica, te koncentraciji izloženosti koje povezuju

zajednički faktori rizika (npr. isti privredni sektor, odnosno geografsko područje, istovrsni

poslovi i sl), a koji ima značajan potencijal za nastanak štete ili gubitka;

7) Pravni rizik je mogućnost nastanka negativnih efekata na poslovanje društva za

osiguranje usljed propuštanja usklađivanja poslovanja i akata društva sa propisima, a

obuhvata: rizik naganja nadzornih i drugih mjera od starne Agencije ili drugog nadležnog

organa, rizik iz ugovora koji se ne mogu u cjelini ili djelimično da izvrše, rizik iz mogućih

gubitaka sporova, rizik iz neuspostavljenih efiksnih procedura vezanih za sprčavanje pranja

novca, ostale pravne rizike;

8) Strateški rizik ili rizik poslovnog okruženja je rizik koji rezultira iz strateških poslovnih

odluka, uključujući i rizik koji rezultira iz neprilagođenosti poslovnih odluka promjenama u

okruženju.

9) Rizik ugleda je rizik koji proizlazi od mogućeg negativnog uticaja na ugled društva kao

posljedica negativne javne percepcije (npr. od strane klijenata, poslovnih partnera, akcionara

i sl.). Rizik ugleda u pravilu se pojavljuje s drugim rizicima, ali takođe može nastupiti i kao

samostalan rizik;

10) Ostali značajni rizici mogu da obuhvataju: rizike pos osnovu psolova koje je društvo

za osiguranje povjerilo trećim licima, rizici uvođenja novih proizvoda ili novih poslovnih

aktivnosti i procesa, kao i ostale rizike koji zavise od prirode, obima i složenosti poslovanja

društva za osiguranje.

(3) Rizični profil društva za osiguranje u smislu ovog pravilnika, je procjena svih rizika

kojima je ili kojima bi moglo biti izloženo društvo u svom poslovanju.

(4) Radi ostvarenja cilja iz stava 1. ovog člana uprava društva za osiguranje je obavezna

da svojim stalnim angažovanjem obezbijedi adekvatno pripremanje politika i procedura,

kvalitetan izbor ljudskih resursa, pouzdanost tehnologija, visok stepen integriteta podataka,

jačanje svijesti i kulture svih zaposlenih u pristupu rizicima.

9

3. Organizacija upravljanja rizicima

Član 15.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da internim aktima propiše, organizuje i uspostavi

sveobuhvatno, pouzdano, efektivno i efikasano upravljanja rizicima, sa ciljem da se

obezbijedi trajno održavanje stepena izloženosti rizicima na nivou koji neće ugroziti

ostvarenje poslovnih ciljeva i imovinu (sredstva) društva, odnosno koji će obezbijediti

zaštitu interesa osiguranika, korisnika osiguranja, trećih oštećenih lica i drugih povjerilaca.

(2) Upravni odbor, odnosno uprava društva za osiguranje, su obavezani da donesu

strategije, politike, procedure za upravljanje rizicima, te da obezbijedi njihovo sporovođenje,

odnosno da uspostavi i dokumentuje odgovarajuće procese za upravljanje rizicima.

(3) Interni akti iz stava 2. ovog člana moraju biti dostupni svim zaposlenim koji su

uključeni u proces preuzimanja i upravljanja rizicima u društvu za osiguranje.

(4) Društvo za osiguranje je obavezno da redovno procjenjuje adekvatnost i ažurira

interne akte iz stava 2. ovog člana, najmanje jednom godišnje, te da obezbijedi njihovu

primjenu na sveobuhvatno poslovanje društva.

(5) Odluke o identifikaciji, mjerenju i praćenju rizika donosi uprava društva za

osiguranje, što, pored ostalog podrazumijeva:

1) donošenje poslovne i strategije upravljanja rizicima,

2) uspostavljanje odgovarajuće organizacione strukture, donošenje internih politika i

procedura za upravljanje rizicima,

3) definisanje rizičnog profila društva za osiguranje, odnosno, tolerancije rizika i

sposobnosti nošenja rizika, u skladu sa strategijama i

4) stalno nadziranje profila rizičnosti, uz uspostavljanje sistema ranog upozorenja.

Član 16.

(1) Upravni odbor društva za osiguranje je obavezan da donese strategiju upravljanja

rizicima, kao dio poslovne strategije društva, koja sadrži najmanje sljedeće:

1) pregled i definicije (opis) svih rizika kojima je društvo za osiguranje izloženo ili

može da bude izloženo, a koji proizilaze iz osnovnih karakteristika društva za

osiguranje,

2) dugoročne ciljeve i načela poslovanja utvrđene poslovnom strategijom p i

strategijom društva za osiguranje, kao i sklonost ka rizicima, odnosno limite

navedenih rizika, određene u skladu s tim ciljevima,

3) sposobnost nošenja rizika,

4) opšte ciljeve i načela upravljanja rizicima,

5) unutrašnju organizaciju upravljanja rizicima sa opisom obaveza i odgovornosti

zaposlenih i drugih lica i

6) opis sistema izvještavanja o rizicima i njihovoj međuzavisnosti.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da strategiju za upravljanje rizicima redovno

ocjenjuje i da je, po potrebi, mijenja, a naročito u slučaju značajnijih izmjena poslovne

politike i strategije društva, odnosno promjena u makroekonomskom okruženju.

10

Član 17.

(1) Uprava društva je obavezna da donese politike za upravljanje rizicima, koje sadrže

najmanje sljedeće:

1) način organizovanja procesa upravljanja rizicima i jasno razgraničenje nadležnosti

organizacionih dijelova i odgovornosti zaposlenih u svim fazama tog procesa,

2) metode za identifikovanje i mjerenje rizika, odnosno procjenu pojedinačnih vrsta

tih rizika,

3) mjere za ublažavanje pojedinačnih rizika i pravila za primjenu tih mjera,

4) način praćenja i kontrole pojedinačnih vrsta rizika,

5) način i učestalost dodatnih provjera (procjena potencijalnih efekata specifičnih

događaja i/ili promjene više faktora rizika i rezultate poslovanja), kao i postupanje

u slučaju nepovoljnih rezultata dodatnih provjera,

6) potrebna stručna znanja i kvalifikacije lica odgovornih za rizike,

7) interno i eksterno izvještavanje o rizicima (sadržaj, način, rokovi i odgovorna lica),

8) uspostavljanje odgovarajućih internih kontrolnih postupaka u cilju prepoznavanja

potencijalnih rizika i

9) pravila za organizaciju, čuvanje i dostupnost računovodstvene i druge

dokumentacije u vezi sa rizicima.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da najmanje jednom godišnje preispituje i, po

potrebi, mijenja politike za upravljanje rizicima.

Član 18.

(1) Pod upravljanjem rizicima, u smislu ovog pravilnika, ne podrazumijeva se poseban

organizacioni dio, već odgovarajući poslovi, radnje i aktivnosti društva za osiguranje.

(2) Poslovi, radnje i aktivnosti vezani za upravljanje rizicima mogu da se obavljaju u

okviru jednog ili više organizacionih dijelova društva za osiguranje, uz obezbjeđenje

sprečavanja sukoba interesa i uz jasno razgraničenje nadležnosti i odgovornosti.

(3) Upravljanje rizicima obuhvata najmanje slijedeća područja:

1) preuzimanje rizika u osiguranju i formiranje tehničkih rezervi,

2) upravljanje imovinom i obavezama (usklađenost imovine i obaveza),

3) deponovanja i investiciona ulaganja sredstava društva,

4) održavanje adekvatnosti kapitala, garantnog fonda i margina solventnosti,

5) održavanje likvidnosti i solventnosti, a posebno plaćanje šteta, ugovorenih suma

osiguranja i izvršavanje drugih obaveza iz osnova osiguranja,

6) upravljanje rizikom koncentracije,

7) upravljanje operativnim rizikom,

8) određivanje samopridržaja, saosiguranje, reosiguranje i druge tehnike smanjenja

rizika i

11

9) obavljanje drugih aktivnosti koje se odnose na upravljanje rizikom.

(4) Društvo za osiguranje je obavezno da uspostavi, dokumentuje i primjenjuje pisana

pravila koja se odnose na upravljanje rizicima, te da osigura da se ta pravila provode

najmanje za područja navedena u stavu 3. ovog člana.

Član 19.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da uspostavi i vodi registar rizika koji služi za

dokumentovanje rezultata upravljanja rizicima i praćenje predloženih i preduzetih mjera,

odnosno pruža ključne informacije o rizicima društva, koji sadrži najmanje sljedeće:

1) opis rizika (svi identifikovani rizici, sistematizovani po vrstama i kategorijama

rizika iz člana 14. ovog pravilnika),

2) naziv organizacione jedinice odnosno nosioca rizika odgovornog za preuzimanje

rizika/upravljanje identifikovanim rizikom,

3) pokretače, odnosno uzroke rizika,

4) rezultati procjene odnosno mjerenja rizika učestalost tj. vjerovatnoća nastanka,

uticaj rizika, materijalna značajnost, mogućnost otkrivanja i drugi kriterijumi koji

mogu da utiču na procjenu),

5) kvantitativne i kvalitativne ocjene identifikovanih rizika,

6) limiti ocijenjenih rizika,

7) referentne vrijednosti na koje rizici utiču,

8) sposobnost nošenja rizika,

9) međudjelovanje (međuzavisnost) sa drugim rizicima i

10) mjere kontrole i minimiziranja rizika.

(2) Registar rizika revidira se u slučaju promjene rizičnog profila društva za osiguranje,

a najmanje jednom godišnje.

(3) Registar rizika je baza podataka za sve informacije o rizicima i mora da pruža jasnu

sliku o aktuelnom rizičnom profilu društva za osiguranje, te o mogućim gubicima iz

pojedinačnih rizika, kako bi uprava društva mogla pravovremeno da preduzme odgovarajuće

mjere upravljanja rizicima.

(4) Društvo za osiguranje je obavezno da na odgovarajući način dokumentuje način

upravljanja (ovladavanja) pojedinačnim rizicima, uključujući i razloge prihvaćanja,

smanjenja, izbjegavanja ili prijenosa rizika.

Član 20.

Upravljanje rizicima obuhvata:

1) identifikaciju rizika,

2) mjerenje rizika,

3) praćenje rizika i

4) izvještavanje o rizicima.

Član 21.

(1) U svrhu identifikacije rizika društvo za osiguranje je obavezno da precizno definiše,

12

klasifikuje i kontinuirano prati rizike kroz sve poslovne procese, na svim funkcionalnim i

hijerarhijskim nivoima, imajući u vidu:

1) utvrđene ciljeve društva (strateški, godišnji i operativni),

2) zakonitost poslovanja,

3) ekonomičnost, efektivnost i efikasnost,

4) pouzdano i blagovremeno izvještavanje,

5) zaštita resursa u slučaju zloupotrebe,

6) nastanak rizika i njihov uticaj i

7) unutrašnje i vanjske informacije koje ukazuju na rizik.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da identifikaciju rizika provodi kroz dvije faze:

1) početna identifikacija rizika, u procesu strateškog planiranja i

2) kontinuirana identifikacija rizika, što podrazumijeva stalno identifikovanje novih

rizika.

Član 22.

(1) Radi mjerenja rizika društvo za osiguranje je obavezno da vrši kvantitativnu i

kvalitativnu procjenu potencijalnih i/ili stvarnih odstupanja od poslovnih ciljeva zbog

pojedinačnog, odnosno sveukupnog rizika.

(2) Kvantitativno mjerenje/procjena rizika, u smislu ovog pravilnika, podrazumijeva

procjenu rizika na osnovu mjerenja vjerovatnoće pojavljivanja i veličine potencijalnog

gubitka.

(3) Kvalitativno mjerenje/procjena rizika, u smislu ovog pravilnika, podrazumijeva

određivanje značajnosti rizika, dajući im određeni rang, odnosno prioritet.

Član 23.

(1) U svrhu praćenje identifikovanih rizika društvo za osiguranje je obavezno da

obezbijedi :

1) praćenje promjena u rizičnom profilu,

2) praćenja sposobnosti nošenja rizika,

3) praćenja efektivnosti i efikasnosti upravljanja rizicim i

4) predlaganja mjera u svrhu poboljšanja upravljanja rizicima u društvu.

(2) Praćenje rizika provodi se u skladu sa ukupnim rizičnim profilom društva za

osiguranje, kao i u skladu sa učestalošću i vrstom promjena u poslovnom okruženju.

4. Lica odgovorna za upravljanje rizicima

Član 24.

(1) Ovlašćenja i odgovornosti u društvu za osiguranje definišu se i određuju na način da

zaposlenima, koji su odgovorni za preuzimanje ili upravljanje rizicima na operativnom

nivou, ne mogu istovremeno da budu povjereni nadzor i kontrola istih.

(2) Društvo za osiguranje je obavezno da odredi, iz reda zaposlenih, lice zaduženo za

koordinaciju uspostavljanja i funkcionisanja procesa upravljanja rizikom na nivou društva.

13

(3) Lice iz stava 2. ovog člana mora da ima potrebna stručna znanja i odgovarajuća

ovlašćenja i pristup podacima neophodnim za obavljanje tih poslova, što se reguliše internim

aktima društva za osiguranje.

5. Izvještaji o upravljanju rizicima

Član 25.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da u okviru funkcije upravljanja rizicima

obezbijedi za sve nivoe upravljanja i rukovođenja dobijanje pravovremenih, potpunih i

tačnih i ažurnih informacija, potrebnih za donošenje poslovnih odluka, a koje se odnose na

aktuelni rizični profil, odnosno na moguće gubitke iz pojedinačnih rizika.

(2) Informacije iz stava 1. ovog člana sadrže odgovarajuće podatke o rizičnom profilu,

odnosno promjenama rizičnog profila, o mjerama i aktivnostima koje se namjeravaju

preduzeti ili su preduzete radi ovladavanja rizikom, informacije o prekoračenju limita, kao i

podatke o pozitivnim i negativnim promjenama u pokazateljima poslovanja koje upućuju ili

mogu upućivati na promjenu izloženosti riziku.

(3) Interna revizija u društvu za osiguranje obavezna je najmanje jednom godišnje da

ocijeni primjerenost odnosno efektivnost i efikasnost funkcije upravljanja rizicima u društvu.

Član 26.

(1) U skladu sa internim pravilima društva za osiguranje, kao i po potrebi, sačinjavaju se

operativni izvještaji o upravljanju rizicima, koji se dostavljaju upravi društva, kao i

internom revizoru društva.

(2) Uprava društva za osiguranje je obavezna da stalno prati i ocjenjuje upravljanje

rizicima, te da u okviru godišnjeg izvještaja o poslovanju društva, prezentuje izvještaj o

upravljanju rizicima i da u njemu navede ciljeve i politike društva u vezi sa upravljanjem

rizicima, izloženost društva rizicima navedenim u članu 14. stav 2. ovog pravilnika i opštu

ocjenu upravljanja rizicima.

GLAVA IV

AKTUARSKA FUNKCIJA

1. Pojam i definicija

Član 27.

(1) Pod aktuarskom funkcijom, u smislu ovog pravilnika, podrazumijevaju se poslovi i

aktivnosti koje obavljaju imenovani ovlašćeni aktuar i interni aktuar/i zaposlen/i u društvu za

osiguranje.

(2) Imenovani ovlašćeni aktuar je lice koje je u skladu sa Zakonom o društvima za

osiguranje (u daljem tekstu: Zakon) i podzakonskim aktima Agencije imenovano za

obavljanje poslova ovlašćenog aktuara.

(1) Interni aktuar je lice koje je zaposleno u društvu za osiguranje, za stalno obavljanje

aktuarskih poslova.

14

2. Cilj i zadaci (djelokrug) aktuarske funkcije

Član 28.

(1) Cilj aktuarske funkcije je održavanje stepena izloženosti rizicima iz osiguranja na

nivou koji neće ugroziti kontinuitet poslovanja i interese osiguranika, korisnika osiguranja i

trećih oštećenih lica.

(2) Poslovi koje obavlja imenovani ovlašćeni aktuar društva za osiguranje su propisani

Zakonom i podzakonskim aktima Agencije.

(3) Poslovi koje obavlja/ju interni aktuar/i su:

1) koordinacija aktivnosti u razvoju proizvoda osiguranja,

2) predlaganje i praćenje adekvatnosti tarifa premija,

3) koordinacija obračuna tehničkih rezervi, obezbjeđenje adekvatnosti korišćenih

metodologija i pretpostavki uzetih u obzir prilikom obračuna tehničkih rezervi, te

procjena dovoljnosti i kvaliteta podataka koji se koriste u obračunu tehničkih

rezervi i poređenje najbolje procjene sa iskustvom;

4) utvrđivanje maksimalnog samopridržaja i obavljanje ostalih aktuarskih poslova pri

realizaciji politike reosiguranja i saosiguranja,

5) priprema statističkih i drugih podataka za izvještaje propisane podzakonskim

aktima Agencije,

6) priprema akata poslovne politike koji regulišu: tehničke i statističke osnove za

utvrđivanje tarifa premija osiguranja, politiku/program reosiguranja i

saosiguranja, samopridržaj i metodologija za obračun maksimalno moguće štete,

obračun tehničkih rezervi i primjena pravila ulaganja sredstava za pokriće

tehničkih rezervi,

7) praćenje primjene akata iz tačke 6. ovog stava i podzakonskih propisa Agencije,

8) kontinuirano praćenje i analiza unutrašnje i spoljne statistike osiguranja,

9) davanje preporuka i savjeta u vezi sa unapređenjem aktuarske funkcije u društvu

za osiguranje,

10) saradnja sa ovlašćenim aktuarom društva za osiguranje i

11) obavljanje drugih aktuarskih poslova i analiza.

(4) Internom aktuaru se mora, bez ograničenja, da obezbijedi pristup potrebnoj

dokumentaciji, te da se pruže sve usmene ili pisane informacije i podaci od strane uprave i

zaposlenih u društvu za osiguranje, a koje se odnose na obavljanje poslova iz stva 3. ovog

člana.

3. Lica koja obavljaju poslove iz djelokruga aktuarske funkcije

Član 29.

(1) Radi ostvarivanja ciljeva i zadataka aktuarske funkcije, društvo za osiguranje je

obavezno:

1) da imenuje ovlašćenog aktuara u skladu sa odredbama Zakona i podzakonskih akata

Agencije, kojima je propisano imenovanje ovlašćenog aktuara i

15

2) da zaposli najmanje jedno stručno lice za obavljanje poslova internog aktuara sa

punim radnim vremenom.

(2) Ovlašćeni aktuar koji je zaposlen u društvu za osiguranje, ne može da obavlja poslove

ovlašćenog aktuara za to društvo.

(3) Izuzetno, ovlašćeni aktuar iz stava 2. ovog člana može biti imenovan za obavljanje

poslova ovlašćenog aktuara za jedno ili više drugih društava za osiguranje pod uslovom:

1) da je, prije imenovanja, upoznao drugo društvo za osiguranje sa svojim radnim

statusom u određenom društvu za osiguranje i

2) da je nadležni organ u drugom društvu za osiguranje, i pored saznanja za okolnosti

iz tačke 1. ovog stava, donio odluku o imenovanju tog ovlašćenog aktuara i

3) da je nadležni organ u društvu za osiguranje, u kome je zaposlen kao interni

aktuar, upoznat sa angažovanjem u drugom društvu za osiguranje.

(4) Interni aktuar iz stava 1. tačka 2. ovog člana mora da ispunjava sljedeće uslove:

1) da ima znanja iz aktuarske i finansijske matematike,

2) da ima najmanje visoku stručnu spremu VII stepena ili 240 ECTS bodova (smjer

ekonomija i matematika) i

3) da ima najmanje 2 (dvije) godine radnog iskustva u oblasti osiguranja u traženom

stepenu obrazovanja.

(5) O imenovanju lica za obavljanje poslova ovlašćenog aktuara i/ili zapošljavanju lica za

obavljanje poslova internog aktuara, te o svakoj promjeni ovih lica, društvo za osiguranje

jeobavezno da obavijesti Agenciju, u roku od 10 dana od dana imenovanja, odnosno

zapošljavanja ili promjene ovih lica.

(6) Društvo za osiguranje je obavezno da internim aktom/ima kojima se reguliše

organizacija i sistematizacija poslova, propiše radno mjesto, uslove, ovlašćenja i djelokrug

rada internog aktuara.

(7) Društvo za osiguranje je obavezno da internim aktuarima obezbijedi redovno stručno

osposobljavanje i obrazovanje.

(8) Lica, imenovana za obavljanje poslova ovlašćenog aktuara u društvu za osiguranje,

obavezna su shodno da primjenjuju pravila povjerljivosti propisana u članu 18. Zakona.

4. Izvještavanja iz djelokruga aktuarske funkcije

Član 30.

(1) Imenovani ovlašćeni aktuar društva za osiguranje je obavezna da izvještava u skladu

sa odredbama Zakona i podzakonskih akata Agencije, kojima su regulisani sadržaj, način i

rokovi izvještavanja ovlašćenog aktuara.

(2) Interni aktuar ima obavezu da izvještava upravu i druge organe društva za osiguranje

u skladu sa internim aktima i pravilima društva.

(3) Pored obaveze iz stava 1. i 2. ovog člana, imenovani ovlašćeni aktuar ima obavezu da

obavijesti Agenciju, a interni aktuar upravu društva za osiguranje, o bilo kojoj okolnosti iz

16

djelokruga svog rada, u okviru aktuarske funkcije, koja može imati negativan uticaj na

sposobnost društva da ispunjava svoje obaveze prema osiguranicima, korisnicima osiguranja

i trećim oštećenim licima.

GLAVA V

INTERNA REVIZIJA

1. Pojam i definicija

Član 31.

Pod internom revizijom, u smislu ovog pravilnika, podrazumijeva se nezavisno,

objektivno uvjeravanje i savjetodavna aktivnost, kreirana sa ciljem da dodavanja vrijednosti

i unapređenja poslovanja društva za osiguranje, a koja pomaže društvu da ostvari postavljene

ciljeve, obezbjeđujući sistematičan, disciplinovan pristup ocjeni i poboljšanju efikasnosti

upravljanja rizicima, kontrolama i procesima upravljanja.

2. Ciljevi i zadaci interne revizije

Član 32.

(1) Interna revizija sprovodi stalnu i sveobuhvatnu reviziju svih aktivnosti iz poslovanja

društva za osiguranje, a naročito:

1) kontinuirano praćenje, proveru i unapređenje sistema rada u društvu,

2) ocjenu upravljanja rizicima kojima je društvo izloženo ili se može očekivati da

bude izloženo u svome poslovanju,

3) ocjenu adekvatnosti, pouzdanosti i efektivnosti uspostavljene interne kontrole, u

smislu preventivnog i instruktivnog djelovanja, u cilju sprečavanja nastanka

materijalno značajnih grešaka i davanje preporuka za otklanjanje nastalih grešaka,

4) ispitivanje pouzdanosti funkcionisanja informacionog i računovodstvenog sistema,

5) funkcionisanje organizacije i procesa donošenja poslovnih odluka i

6) provođenje odluka sudova, inspekcijskih i drugih nadzornih organa.

(2) Interna revizija u društvu za osiguranje po potrebi pruža pomoć upravnom odboru,

odnosno upravi društva u kreiranju poslovne politike i planova društva, daje usmena ili

pismena mišljenja po pojedinim zahtjevima upravnog odbora i uprave društva u cilju

poboljšanja efikasnosti poslovanja i smanjenja poslovnih rizika, i kod razmatranja godišnjeg

popisa, finansijskih, izvještaja o rizicima i o poslovanju.

(3) Interna revizija u društvu za osiguranje je obavezna da sarađuje sa eksternim revizorom.

Član 33.

Interna revizija društva za osiguranje ispituje i procjenjuje:

1) obavljanje poslova osiguranja u skladu sa Zakonom o društvima za osiguranje,

drugim propisima i aktima društva,

2) adekvatnost i primjenu propisanih politika, procedura i procesa upravljanja

rizicima,

17

3) računovodstvene postupke i organizaciju obavljanja računovodstvenih poslova,

uključujući i organizaciju i upravljanje informacionim sistemom,

4) pouzdanost, potpunost, tačnost i ažurnost finansijskih i upravljačkih podataka,

informacija i izvještaja,

5) adekvatnost sistema informisanja, kao i

6) efikasnost poslovnih operacija i ostalih aktivnosti društva za osiguranje u cilju

kvalitetnijeg poslovanja.

3. Organizacija interne revizije

Član 34.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da organizuje internu reviziju koja je samostalna i

nezavisna u obavljanju svojih poslova.

(2) Interna revizija za svoj rad neposredno odgovara odboru za reviziju društva za

osiguranje.

(3) Internog revizora i članove odbora za reviziju imenuje skupština akcionara društva

za osiguranje iz reda nezavisnih lica u smislu zakona koji reguliše osnivanje i funkcionisanje

privrednih društava.

(4) Organi društva za osiguranje i zaposleni u društvu ne smiju, na bilo koji način da

sprečavvaju, ograničavaju ili otežavaju funkcionisanje i rad interne revizije.

(5) Internom revizoru se mora, bez ograničenja, da obezbijedi pristup potrebnoj

dokumentaciji, te da se pruže sve usmene ili pisane informacije i podaci od strane uprave i

zaposlenih u društvu za osiguranje.

Član 35.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da donese interni akt kojim se reguliše obavljanje

funkcije interne revizije u skladu sa načelima struke i praksom interne revizije, međunarodno

priznatim standardima interne revizije i etičkim principima interne revizije, kao i ovim

pravilnikom.

(2) Aktom iz stava 1. ovog člana obavezno se reguliše:

1) ciljevi, zadaci, obim odnosno djelokrug interne revizije u društvu za osiguranje,

2) položaj interne revizije organizacionoj strukturi društva za osiguranje i

3) ovlašćenja, odgovornosti i odnosi interne revizije sa drugim organizacionim

dijelovima u društvu za osiguranje.

(3) Prije usvajanja, mišljenje aktu iz stava 2. ovog člana daje odbor za reviziju društva

za osiguranje.

4. Lica koja obavljaju internu reviziju

Član 36.

(1) Za obavljanje poslova interne revizije društvo za osiguranje je obavezno da zaposli

najmanje jedno lice, koje ispunjava sljedeće uslove:

18

1) da ima ima najmanje visoku stručnu spremu VII stepena ili 240 ECTS bodova i

licencu ovlaštenog revizora ili internog revizora,

2) da je ugledna i moralna ličnost,

3) da ima odgovarajuću stručnost i znanja za obavljanje navedenih poslova,

4) da ima najmanje 3 (tri) godine radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja na

poslovima finansija, računovodstva ili revizije i

5) da nije pravosnažno osuđeno za krivična djela utaje i pronevjere u službi,

zloupotrebe položaja, falsifikovanje i upotrebu falsifikovanih dokumenata, krađu

javne ili privatne imovine, davanje lažnih izjava, davanje ili uzimanje mita, ili bilo

koje drugo krivično djelo propisano zakonom u vezi sa obavljanjem njihove

profesionalne djelatnosti.

(2) Ako poslove interne revizije obavlja više lica, jedno od njih rukovodi poslovima

interne revizije, odgovara za njen rad i mora da ispunjava uslove iz stava 1. ovog člana.

(3) Društvo je obavezno da najmanje 15 (petnaest) dana prije sklapanja ugovora o radu,

sa licem zaduženim za rukovođenje poslovima interne revizije, o tome obavijesti Agenciju

za osiguranje Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija).

(4) U slučaju razrješenja internog revizora društvo za osiguranje je obavezno da bez

odlaganja obavijesti Agenciju, uz navođenje razloga.

(5) Društvo za osiguranje je obavezno da internim aktima utvrdi uslove za imenovanje i

razrješenje internog revizora, kao i raspored ostalih zaposlenih u organizacionom dijelu

interne revizije, ako se taj organizacioni dio uspostavlja.

(6) Lice koje obavlja poslove interne revizije ne može da obavlja druge poslove u

društvu za osiguranje ili pravnom licu povezanom sa društvom, ne može da ima ovlašćenja i

odgovornost za pripremu akata i druge dokumentacije, koja može biti predmet interne

revizije, niti može biti član organa društva.

(7) Obavljanje interne revizije specifičnih područja može da se povjeri vanjskim

stručnjacima, o čemu se prethodno obavještava Agencija, najkanije 10 dana prije početka

revizije.

(8) Društvo za osiguranje je obavezno da internim revizorima obezbijedi redovno stručno

osposobljavanje i obrazovanje.

5. Planovi interne revizije

Član 37.

(1) Društvo za osiguranje internu reviziju obavlja u skladu sa:

1) godišnjim planom rada i

2) operativnim planom pojedinačne revizije.

(2) Godišnji plan rada interne revizije donosi se na osnovu dokumentovane procjene

rizika, a sadrži najmanje sljedeće:

1) jasno i detaljno definisane rizike i oblasti poslovanja u kojima ti rizici mogu

nastati,

2) ciljeve i zadatke interne revizije, kao i prioritete u vršenju funkcije interne revizije,

3) područja poslovanja koja su prioritet za obavljanje interne revizije, imajući u vidu

procjenu rizika,

19

4) način sprovođenja plana interne revizije i odgovornost internog revizora za

realizaciju tog plana,

5) popis planiranih revizija, sa rokovima izvršenja i

6) stepen obuhvatnosti i detaljnosti interne revizije po određenim područjima

poslovanja.

(3) Operativni plan pojedinačne revizije sadrži najmanje sljedeće:

1) opšte podatke (naziv oznaka iz godišnjeg plana, opis jedinice revidiranja, razloge

za reviziju itd.)

2) procjenu rizika i ciljeve revizije,

3) područje revizije i revizijski pristup i

4) potrebne resurse i vremenski period revizije.

(4) Planove iz stava 1. ovog člana priprema interna revizija, a usvaja ih odbor za

reviziju društva za osiguranje.

(5) Pored obavljanja interne revizije utvrđene planom iz stava 1. ovog člana, pojedinačna

interna revizija se može obaviti i na zahtjev odbora za reviziju, uprave društva, skupštine

akcionara i Agencije.

(6) Po potrebi interna revozija se može obaviti i nenajavljeno, uz preuzimanje kontrole

nad evidencijama i dokumentacijom koja je odabrana za reviziju.

6. Provođenje interne revizije

Član 38.

(1) Za svaku obavljenu internu reviziju interni revizor sastavlja pismeni izveštaj.

(2) Izvještaj o izvršenoj internoj reviziji obavezno se temelji na obavljenim pregledima i

odgovarajućoj dokumentaciji.

(3) Izvještaj interne revizije iz stava 1. ovog člana dostavlja se odboru za reviziju,

upravnom odboru i odgovornim licima organizacionog dijela društva u čijoj su nadležnosti

područja poslovanja koja su bila predmet interne revizije.

(4) Izvještaj o izvršenoj internoj reviziji obavezno sadrži:

1) kome je izvještaj upućen,

2) svrha revizije,

3) popis revidiranih područja,

4) nalazi revizije, opis nezakonitosti, nepravilnosti, nedostataka, slabosti, propusta i

sl. utvrđenih tokom obavljanja revizije, uz navođenje uzroka utvrđenog stanja,

5) ocjenu adekvatnosti i efikasnosti internih kontrola u revidiranom području,

6) opštu ocjenu adekvatnosti i efikasnosti upravanja rizicima u revidiranom

području,

7) jasnu prezentaciju i rezime primijenjenih pojedinačnih revizorskih procedura,

8) zaključke, prijedloge, preporuke i rokove za otklanjanje utvrđenih nezakonitosti,

nepravilnosti, nedostataka, slabosti, propusta i sl.

9) odgovor objekta revizije i

10) identifikaciju internog revizora.

20

(5) Interni revizor obavlja poslove interne revizije na način propisan zakonom,

Međunarodnim okvirom profesionalne prakse interne revizije i ovim pravilnikom.

7. Izvještaji interne revizije

Član 39.

(1) Interna revizija društva za osiguranje sastavlja izvještaje o radu interne revizije u

skladu sa rokovima utvrđenim planovima interne revizije, a najmanje polugodišnje i

godišnje.

(2) Polugodišnji izveštaj o radu interne revizije minimalno sadrži:

1) popis svih obavljenih revizija,

2) nezakonitosti i druge nepravilnosti koje je utvrdila interna revizija u postupku

revizije, sa objašnjenjima uzroka i posljedica uočenih nezakonitosti i

nepravilnosti i navođenjem odgovornih lica,

3) ocjenu primjerenosti i efikasnosti internih kontrola i preporuke za njihovo

unapređenje,

4) ocjenu načina obrade dokumentacije i postupaka zaključivanja ugovora o

osiguranju i izdavanja polisa, te rješavanja i isplate odšteta iz osiguranja od

odgovornosti i drugih naknada iz ugovorenih osiguranja,

5) prijedlog mjera, odnosno preporuke za otklanjanje utvrđenih nezakonitosti i

nepravilnosti i rokove za njihovo izvršenje i

6) druge konstatacije, ocjene i prijedloge vezane za otklanjanje ranije datih

preporuka i prijedloge za otklanjanje nepravilnosti koje je utvrdila interna

revizija društva.

(3) Godišnji izvještaj o radu interne revizije, pored elemenata iz stava 2. ovog člana,

obavezno sadrži i:

1) izveštaj o realizaciji godišnjeg plana rada interne revizije,

2) rezime značajnih činjenica utvrđenih tokom revizije, ka i druge konstatacije o

obavljenoj reviziji i

3) ocjenu preduzetih mjera za otklanjanje uočenih nezakonitosti, nepravilnosti,

nedostataka i slabosti utvrđenih tokom obavljanja revizije, kao i pregled

preporučenih, a nepreduzetih mjera.

(4) Izveštaje iz stava 1. ovog člana interna revizija podnosi odboru za reviziju i

upravnom odboru društva za osiguranje.

(5) Godišnji izvještaj o radu interne revizije, sa mišljenjem odbora za reviziju, skupština

akcionara društva razmatra istovremeno sa finansijskim izvještajem društva i izvještajem

upravnog odbora o mjerama koje su preduzete za otklanjanje uočenih nezakonitosti i

nepravilnosti.

Član 40.

(1) Društvo za osiguranje je obavezno da Agenciji, u elektronskom obliku, dostavi

godišnji program rada interne revizije, najkasnije do 28. februara tekuće godine.

21

(2) Društvo je obavezno da izvještaje iz člana 39. stav 1. ovog pravilnika dostavlja

Agenciji u slijedećim rokovima:

1) polugodišnji, do 31. jula tekuće godine,

2) godišnji, do 30. aprila naredne godine zajedno sa revidiranim finansijskim

izvještajima, mišljenjem odbora za reviziju i izvještajem upravnog odbora za

skupštinu akcionara društva o mjerama koje su preduzete za otklanjanje uočenih

nezakonitosti i nepravilnosti.

(3) Izvještaj o pojedinačno obavljenoj internoj reviziji društvo dostavlja po zahtjevu

Agencije, a Agencija može da traži i dostavljanje i revizorskih radnih papira.

Član 41.

(1) Nezavisno od izvještaja interne revizije propisanih ovim pravilnikom, ako interna

revizija, tokom obavljanja revizije uoči da se u društvu za osiguranje ne postupa u skladu sa

propisima, pravilima o upravljanju rizicima i drugim aktima društva, zbog kojih je društvu

ugrožena ili bi mogla biti ugrožena likvidnost, solventnost, sigurnost i kontinuitet u

poslovanju, odnosno interesi osiguranika, korisnika osiguranja i trećih oštećenih lica,

obavezna je da o tome odmah, a najkasnije u roku od 24 časa od trenutka saznanja, obavijesti

upravu društva i odbor za reviziju društva.

(2) Ako interna revizija utvrdi da uprava društva za osiguranje ili lica sa posebnim

ovlašćenjima ne postupaju u skladu sa pravilima o upravljanju rizikom, obavezna je da o

tome odmah, a najkasnije u roku od 24 časa od trenutka saznanja, obavijesti odbor za

reviziju društva i Agenciju.

GLAVA VI

PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 42.

Društvo za osiguranje je obavezno da svoje poslovanje i akte poslovne politike uskladi sa

odredbama ovog pravilnika u roku od od 6 (šest) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog

pravilnika.

Član 43.

Društvo za osiguranje može da uspostavi više standarde u odnosu na standarde propisane

ovim pravilnikom.

Član 44.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku

Republike Srpske“

Broj: UO- ____/15 Predsjednik

____avgusta 2015. godine Upravnog odbora,

Banja Luka Branka Bodroža