Upload
others
View
37
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
PCOSda Hirsutism tanı patofizyoloji ve
değerlendirmesi
DoccedilDrBerna Dilbaz
ldquoHer youmlnuumlyle PCOSrdquo Kurs ve Sempozyumu
24022013
PKOS ve hirsutism
bull Hirsutism kadında erkektekine benzer şekilde vuumlcut ve yuumlzde aşırı terminal kıl gelişimidir Hipertrikozis
Virilizasyon
Terminal kıl daha uzun (gt05 cm) koyu ve kalın bull Hirsutismus
bull Androjen bağımlı yerlerde
koyu renkli terminal kılların gelişmesidir
bull Androjen bağımlı tuumlyler Yuumlz orta hattaki tuumlyler (yuumlz goumlğuumls uyluk iccedili karın ve sırtın alt boumllgeleri vb) intermammarian alan
saccedillardır
Androjenler terminal kıl buumlyuumlmesini anojen fazı uzatarak gerccedilekleştirir
Androjenlerin
kaynağı Adrenal
Over
Periferik
doumlnuumlşuumlm
Kıl follikuumlllerinde
Dhdoumlnuumlştuumlren
5-άreduumlktaz +
Kıl tipleri
Kıl tipi Lokalizasyon Androjenlere
duyarlılık
Aseksuumlel kıl Kaş kirpik lateral ve
oksipital kafa derisindeki
kıllar
Androjen etkilerinden
bağımsız
Ambo-seksuumlel kıl Pubik ve aksillar kıl oumln kol ve bacaktaki terminal
kıllar
Duumlşuumlk androjen
duumlzeylerine duyarlı
Seksuumlel kıl Ccedilene yuumlz goumlğuumls karın sırt baldır uumlst kol gibi erkek tipi kıllanma olan alanlardaki terminal
kıllar
Yuumlksek duumlzey androjenlere duyarlı
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PKOS ve hirsutism
bull Hirsutism kadında erkektekine benzer şekilde vuumlcut ve yuumlzde aşırı terminal kıl gelişimidir Hipertrikozis
Virilizasyon
Terminal kıl daha uzun (gt05 cm) koyu ve kalın bull Hirsutismus
bull Androjen bağımlı yerlerde
koyu renkli terminal kılların gelişmesidir
bull Androjen bağımlı tuumlyler Yuumlz orta hattaki tuumlyler (yuumlz goumlğuumls uyluk iccedili karın ve sırtın alt boumllgeleri vb) intermammarian alan
saccedillardır
Androjenler terminal kıl buumlyuumlmesini anojen fazı uzatarak gerccedilekleştirir
Androjenlerin
kaynağı Adrenal
Over
Periferik
doumlnuumlşuumlm
Kıl follikuumlllerinde
Dhdoumlnuumlştuumlren
5-άreduumlktaz +
Kıl tipleri
Kıl tipi Lokalizasyon Androjenlere
duyarlılık
Aseksuumlel kıl Kaş kirpik lateral ve
oksipital kafa derisindeki
kıllar
Androjen etkilerinden
bağımsız
Ambo-seksuumlel kıl Pubik ve aksillar kıl oumln kol ve bacaktaki terminal
kıllar
Duumlşuumlk androjen
duumlzeylerine duyarlı
Seksuumlel kıl Ccedilene yuumlz goumlğuumls karın sırt baldır uumlst kol gibi erkek tipi kıllanma olan alanlardaki terminal
kıllar
Yuumlksek duumlzey androjenlere duyarlı
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Terminal kıl daha uzun (gt05 cm) koyu ve kalın bull Hirsutismus
bull Androjen bağımlı yerlerde
koyu renkli terminal kılların gelişmesidir
bull Androjen bağımlı tuumlyler Yuumlz orta hattaki tuumlyler (yuumlz goumlğuumls uyluk iccedili karın ve sırtın alt boumllgeleri vb) intermammarian alan
saccedillardır
Androjenler terminal kıl buumlyuumlmesini anojen fazı uzatarak gerccedilekleştirir
Androjenlerin
kaynağı Adrenal
Over
Periferik
doumlnuumlşuumlm
Kıl follikuumlllerinde
Dhdoumlnuumlştuumlren
5-άreduumlktaz +
Kıl tipleri
Kıl tipi Lokalizasyon Androjenlere
duyarlılık
Aseksuumlel kıl Kaş kirpik lateral ve
oksipital kafa derisindeki
kıllar
Androjen etkilerinden
bağımsız
Ambo-seksuumlel kıl Pubik ve aksillar kıl oumln kol ve bacaktaki terminal
kıllar
Duumlşuumlk androjen
duumlzeylerine duyarlı
Seksuumlel kıl Ccedilene yuumlz goumlğuumls karın sırt baldır uumlst kol gibi erkek tipi kıllanma olan alanlardaki terminal
kıllar
Yuumlksek duumlzey androjenlere duyarlı
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Androjenler terminal kıl buumlyuumlmesini anojen fazı uzatarak gerccedilekleştirir
Androjenlerin
kaynağı Adrenal
Over
Periferik
doumlnuumlşuumlm
Kıl follikuumlllerinde
Dhdoumlnuumlştuumlren
5-άreduumlktaz +
Kıl tipleri
Kıl tipi Lokalizasyon Androjenlere
duyarlılık
Aseksuumlel kıl Kaş kirpik lateral ve
oksipital kafa derisindeki
kıllar
Androjen etkilerinden
bağımsız
Ambo-seksuumlel kıl Pubik ve aksillar kıl oumln kol ve bacaktaki terminal
kıllar
Duumlşuumlk androjen
duumlzeylerine duyarlı
Seksuumlel kıl Ccedilene yuumlz goumlğuumls karın sırt baldır uumlst kol gibi erkek tipi kıllanma olan alanlardaki terminal
kıllar
Yuumlksek duumlzey androjenlere duyarlı
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Kıl tipleri
Kıl tipi Lokalizasyon Androjenlere
duyarlılık
Aseksuumlel kıl Kaş kirpik lateral ve
oksipital kafa derisindeki
kıllar
Androjen etkilerinden
bağımsız
Ambo-seksuumlel kıl Pubik ve aksillar kıl oumln kol ve bacaktaki terminal
kıllar
Duumlşuumlk androjen
duumlzeylerine duyarlı
Seksuumlel kıl Ccedilene yuumlz goumlğuumls karın sırt baldır uumlst kol gibi erkek tipi kıllanma olan alanlardaki terminal
kıllar
Yuumlksek duumlzey androjenlere duyarlı
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PCOS ve belirtileri
bull Polikistik over sendromu kadınların 5-0rsquounu etkileyen sık goumlruumllen bir hormonal bozukluktur
bull Hirsutism 60-90
bull Obezite 40-50
bull Oligoamenore 50-90
bull İnfertilite 55-75
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
bull Hiperandrojenizmin en sık nedeni PCOS (80-
85) (Azziz et al 2004 Ehrmann 2005)
bull Hirsutism şu anda geccedilerli olan 3 PCOS tanımının tuumlmuumlnde tanı kriteri olarak yer almaktadır (Zawadzki and Dunaif 1992 Fauser
2004 Azziz et al 2006)
PKOS ve hirsutism
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PKOS TANIMI OrganizasyonGrup Yıl Kriterler
National Institutes of
Health
1990 Hiperandrojenizm+
kroni k anovulasyon
Rotterdam European
Society for Human
ReproductionAmerican
Society of Reproductive
Medicine-sponsored
PCOS consensus
workshop group
2003 Uumlccedil kriterden ikisi 1-Hiperandrojenizm
(klinik veya hormonal
testler)
2-Kronik anovuumllasyon
3-Polikistik overler
Androgen Excess Society 2006 Hiperandrojenizm ve
ovaryan disfonksiyon
(seyrek veya duumlzensiz ovuumllasyon veya
anovuumllasyon veveya
polikistik over)
Ekarte edilmeli Prolaktinoma
tiroid boz virilizan adrenal veya
over tuumlmoumlrleri KAH Cushings sendromu ilaccedillar (minoksidil anabolizanlar vb)
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hiperandrojenizm
PCO
Oligoanovuumllasyon
PCOS lsquoda Rotterdam kriterlerine goumlre 4 fenotip ortaya ccedilıkar
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PCOS Fenotipi
Rotterdam Kriterleri Anovulasyon Hiperandrojenemi
Transvajinal USGrsquode
Polikistik over
goumlruumlnuumlmuuml
Ciddi PCOS + + +
Anovuumllasyon ve
hiperandrojenemi + + ndash
Ovulatuvar PCOS ndash + +
Hafif PCOS + ndash +
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Dilbaz B Ozkaya E Cinar M Cakir E Dilbaz S Cardiovascular disease risk
characteristics of the main polycystic ovary syndrome phenotypes
Endocrine 2011 39(3)272-7
Ferriman-Gallwey
bull PCO-AO 25
bull HA-AO 131
bull HA-PCO 133
bull HA-AO-PCO 135
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Modified FG scoring system
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
FG Skoruna goumlre hirsutismin şiddeti
bull le 15 HAFİF
bull 16-25 ORTA
bull gt25 CİDDİ bull Hirsutismus infertilite ve HA+AO fenotipi
duumlşuumlk hayat kalite skoru (WHOQOL-BREF) ile
ilişkilidir (Dilbaz Ccedilınar Oumlzkaya ve ark J Turkish
German Gynecol Assoc 2012)
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Photographs depicting facial and body terminal hair growth scored according to the modified FG method
Yildiz B O et al Hum Reprod Update 20101651-64
copy The Author 2009 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology All rights reserved For Permissions please email
journalspermissionsoxfordjournalsorg
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hirsutizm ve PKOS
bull Androjeni yuumlksek olan kadınların 70ndash80inde FerrimanndashGallwey en az 8
bull Bazı etnik gruplarda daha az bazılarında fazla Androjenler kıl buumlyuumlme hızını arttırır ve vellus
kılları terminal kıla ccedilevirir bull Androjenlerde azalma yeni kıl buumlyuumlmesini
azaltır ve mevcut terminal kılların buumlyuumlmesini yavaşlatır
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hiperandrojenizm kliniği
Hirsutizm
Akne
Ciltte yağlanma
Alopezi
Acanthosis nigricans
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Artmış İnsulin Rezistansı
PCOSrsquolu kadınların 30-60rsquoında mevcut (Dunaif
1992)
IR post-reseptoumlr sinyallinde anormallik sonucu insuumlline duyarlı dokularda huumlcre iccedilerisine glikoz taşınması bozulur
İR sonucu hiperinsuumllinemi gelişir
Artmış insuumllin normalde insuumlline daha az duyarlı dokularda aşırı bir insuumllin etkisine neden olur
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
İnsuumllin yuumlksek konsantrasyonlarda IGF1 reseptoumlrlerine bağlanarak overlerdeLH bağımlı olarak teka huumlcrelerinden androjen uumlretimini artırır Ayrıca insuumllin kendi reseptoumlrleri uumlzerinden de ovaryan androjen uumlretimini artırmaktadır
Deri bazal huumlcrelerde aşırı buumlyuumlme (akantozis nigrikans)
Artmış vaskuumller ve endotelyal aktivite (artmış KVS riskleri)
Anormal KC ve periferik lipid metabolizması
Artmış İnsulin Rezistansı
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Insuumllin over ve adrenalden p450c17
aktivitesini arttır
KCrsquoden SHBG yapımını azaltır Testosteron albuumlmin ve SHBG ile taşınır SHBG azalınca serbest testosteron artar
İnsuumllin karaciğerde IGF bağlayıcı protein-
1 (IGFBP-1) uumlretimini azaltır
Artmış İR rarrHiperinsuumllinemi
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
OVERDEN
ANDROJEN YAPIMI
ARTAR
HİPERANDROJENİZM
İNSUumlLİN REZİSTANSI
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Yuumlksek
intraovaryan
androjen
duumlzeyleri follikuumller
matuumlrasyonu
inhibe
etmektedir
(anovulasyon)
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PCOSrsquoda
bull GnRH pulsatil salımın frekansı artmıştır LH duumlzeyi artarken FSH genellikle duumlşuumlk ya da normale yakındır LH ovaryan androjenik aktiviteden temel olarak sorumludur
bull Ayrıca SHBGrsquoin azalmasına bağlı serbest testosteron miktarının artması folikuumlllerde atrezi ve hirsutizme neden olmaktadır
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Over Teka huumlcrelerinde P450c17 enzimi 17α-
hidroskilaz 1720-laz (androjenler
DHEATestosteron) granuloza huumlcreleri P450aromataz (oumlstrojen)
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
LH yuumlksek FSH normal veya
duumlşuumlk
Overlerden aşırı androjen yapımı Seyrek ovulasyon
Yuumlksek androjen duumlzeyleri Duumlşuumlk veya normal oumlstradiol Duumlşuumlk progesteron
Risk artışı Hirsutism
İnfertilite
Anormal uterin kanama
Endometriyal hiperplazi- endometriyal
kanser
İnsuumllin duumlzeyinde artış
Artmış risk Tip 2 diyabet
Kolesterol problemleri
Kardiak problemler
Hipertansiyon
Adrenalden DHEA-S
sekresyonunda artış
Kumar 2005
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PCOSrsquoda hiperandrojenizm sonucu
bull Akne
bull Hirsutism
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
bull Akantozis nigrikans
bull Cilt katlantıları
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
bull Male-pattern alopecia
bull Central obesity
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Baptiste CG Battista MC Trottier A Baillargeon JP
Insulin and hyperandrogenism in women with polycystic ovary syndrome J Steroid
Biochem Mol Biol 2010 122(1-3)
bull PCOS tablosunu accedilıklayan teoriler bull 1) Ovaryan veya adrenal steroidogenezde primer enzimatik
defekt
bull 2) GnRH hormon salınımında bozukluk sonucu LH salgısının artması
bull 3) İnsuumllin aktivitesinde değişiklikle insuumllin rezistansı ve kompansasyon iccedilin hiperinsuumllinemi gelişimi
bull Son 20 yılda insuumllin etkisi ve insuumllin sinyal yolaklarındaki defektler primer etken olarak goumlzuumlkmekte
bull PCOSrsquolu ccediloğu kadın insuumlline direnccedilli etken bazılarında genetik yatkınlık bazılarında obeziteye sekonder
bull Bazı PCOSrsquolu kadınlarda insuumllin rezistansı yok genetik peridispozisyon
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Kalıtım
Duumlşuumlk doğum ağırlığı
İnflamasyon İnsuumllin Rezistansı Hiperinsuumllinemi Diabet
Kardiyovaskuumller
hastalık
Abdominal
obezite
Over ve
adrenal
disfonksiyonu
uarrTestosteron
Hiperinsuumllinemi ve Hiperandrojenizm fasit bir daire
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PCOSrsquoda hiperandrojenizmle ilgili ek
patolojiler
bull GH salgısı bozulmuş artmış serbest yağ asitleri ve yuumlksek insuumllin duumlzeyleri GH inhibe eder
bull Adiponektin PCOSrsquoda duumlşer IR ve testosteron artar
bull Ghrelin ve testosteron duumlzeyi ve IR arasında negatif korelasyon var
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
bull ANAMNEZ Menstrual duumlzensizlik disfonksiyonel uterin kanama hirsutismin başlangıcı aile oumlykuumlsuuml etnisite androjenik ilaccedil kullanımı
bull FİZİK MUAYENE Hirsutismus virilizasyon akantozis nigrikans Obezite BMI belkalccedila oranı Cushingoid oumlzellikler galaktore tiroid
bull Pelvik muayenede kliteromegali adneksiyal kitle
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Fizik Muayenede
Cushing Sendromu adrenokortikal hiperfonksiyon
Cushing Hastalığı Hipofizde ACTH salgılayan adenom
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hormonal testler
bull Testosteron bir prohormon
Dihidrotestosteron SHBG
Serum
alb
Testosteron
HEDEF HUumlCRE
Huumlcre nuumlkleusundaki androjen reseptoumlruumlne bağlanır
5ά-reduumlktaz
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Dolaşımdaki androjenlerin kaynağı ()
Adrenal Over Periferik Değişim
Testosteron 5-25 5-25 50-70
DHT 0 0 100DHEA
Androstenedion 30-45 5-60 10
DHEA 80 20 0
DHEAS gt95 gt5 0
Testosteron 01-1 ngml PCOSKAH Over tuumlmoumlruuml
DHEA 35-130 microgdl KAH Adrenal tuumlmoumlruuml
17-OHP 21-hidroksilaz enzim eksikliği
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hormonal Testler
bull Total Testosterone PCOSrsquoda sensitivitesi duumlşuumlk bull SHBG
bull Free Androjen İndeksi Total Testosteron x 100
SHBG
Calculated Free testosteron (El Kindi MK
2012)
Free testosteron PCOSrsquoda 68 uarr (Chang 2005)
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull Rutinde 17-OHP ve DHEA-S oumllccediluumlmuuml
gerekmez
bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr bull Androstenedion (en fazla overden)
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH
stimuumllasyon testi
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hum Reprod 2012
Insulin resistance and endocrine characteristics of the different phenotypes of
polycystic ovary syndrome a prospective study
Panidis D Tziomalos K Misichronis G Papadakis E Betsas G Katsikis I Macut D
bull 1212 PCOSrsquolu hasta kontrol grubu
bull 584 HA+OA + PCO (482) uarrIR uarrAndrojen
bull 372 HA + AO (307) uarrIR uarrAndrojen
bull 118 HA + PCO (97) IR kontrolle aynı duumlşuumlk KVR uarrAndrojen
bull 138 AO + PCO (114) Obez ise uarrIR Sadece androstenedion FAI 17-OHP uarr
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Testler
bull Anovuumllasyonun saptanması Duumlzenli menstuumlrasyonu olan hirsuumltik kadınların 30rsquou anovulatuvar
bull Ovuumllasyon BBT () veya luteal faz progesteron
değerlerinin oumllccediluumllmesi ile bull Bazal TSH PRL oumllccediluumlmuuml
bull LHFSH (31)
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Testler
bull Accedillık insulini (insuumllin PCOSrsquoda hirsutism
şiddetine direkt olarak etkili Langday 2009)
bull Accedillık glikozu 2 saatlik GTT
bull Accedillık kan lipidleri
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Ayırıcı tanıda serum androjenleri
bull Testosteron gt 200 ngdl Androjen
salgılayan tuumlmoumlr bull DHEA-S gt 7000 ngml Adrenal tuumlmoumlr
bull 17-OHP gt 2ngml (200 ngdl) ACTH stimuumllasyon testi
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
ACTH STİMUumlLASYON TESTİ
Bazal
serum
17-OHP
İv 250 microg sentetik
ACTH
(Cortrosyn)
17-OHP gt 1000
ngdl
21-Hidroksilaz
eksikliği LOAH-
Non-klasik adrenal
hiperplazi
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Hirsutismus Ayırıcı Tanısı
1-Fonksiyonel Hiperandrojenizm
Polikistik over sendromu
İdiyopatik hiperandrojenizm
İdiyopatik hirsutism
Konjenital adrenal hiperplazi
60
25
10
3-5
2-Androjen salgılayan tuumlmoumlrler Over veya adrenal kaynaklı 3-İlaca bağlı danazol phenytoin minoxidil
diazoxide DHEA androstenodione
4-Gestasyonel hiperandrojenizm
Annals of the New York Academy of Sciences 2010
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Cushing Sendromu ayırıcı tanısı
bull ACTH stimuumllasyon testi
bull 2300 1 mg oral deksametazon
bull Ertesi sabah 0800 kortizol duumlzeyi oumllccediluumlmuuml bull Normal değer 5 microgdL
bull Veya
bull 24 saatlik idrarda kortizol lt 100microg 24 saat
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Diğer tanı youmlntemleri
bull Ultrasonografi (PCOS Hipertekozis androjen
salgılayan tuumlmoumlr) bull CT veya MRI (adenom androjen salgılayan
tuumlmoumlr)
PCO goumlruumlntuumlsuuml Over hacmigt 10 mL
Her bir overde 2-9 mmlik ge12 follikuumll artmış stroma
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
Intra-uterine Genetic Nutritional
Disordered ovulation Hirsutism acne
Fat Insulin
Skin sensitivity
Hormonal
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta
PKOS heterojen multifaktoryel değişik semptom kombinasyonlarını iccedileren etiyopatogenezi tam olarak
aydınlanmamış bir hastalık
PCOSrsquoa bağlı hirsutismus tanısı ccediloğu zaman ayrıntılı bir anamnez ve fizik muayene ve bazal testlerle konulmakta