Pengurusan & Perkhidmatan Perpustakaan

Oleh

Haji Mohammad Nazari bin Haji Abdul Hamid. AALIA

1. Jenis/Kategori Perpustakaan

2. Definisi, Konsep & Sejarah

3. Visi, Misi, Matlamat dan Objektif

4. Fungsi Perpustakaan

5. Jawatankuasa/Lembaga Pengurusan

6. Jawatankuasa Kerja

7. Carta Organisasi – Kakitangan

8. Tanggungjawab & Tugas

9. Kemudahan Fizikal

10. Koleksi

11. Perkhidmatan

12. Program/aktiviti

13. Piawaian

Isi Kandungan

Perpustakaan NegaraPerpustakaan AkademikPerpustakaan KhususPerpustakaan AwamPerpustakaan/Pusat Sumber SekolahPerpustakaan PersendirianKelab Buku

Jenis Perpustakaan

Koleksi buku dan bahan bacaan lain yang disimpan

untuk rujukan, bacaan dan kajian.

Pusat pengumpulan maklumat. Menyediakan

infrastruktur meningkatkan tabiat membaca

masyarakat setempat.

Satu tempat, bangunan, bilik atau bilik-bilik

berasingan untuk menyimpan dan menggunakan

koleksi buku dan lain-lain bahan bacaan.

Definisi

Konsep

Ada bangunan, koleksi, sistematik, kakitangan,

pusat maklumat setempat, perkhidmatan, ada

matlamat & objektif, pusat aktiviti.

Konsep Sains Perpustakaan

Sains Perpustakaan adalah satu bidang kajian

yang saintifik untuk mengolah, mengurus dan

mengatur semua bahan di perpustakaan

secara sistematik.

Satu sains pengumpulan, penyusunan,

pemuliharaan dan penggunaan ilmu

pengetahuan yang telah direkod.

SejarahPerpustakaan pertama di dunia bermula di

Greece dan Arsitotles merupakan seorang ahli falsafah Greek yang pertama mengunmpul buku.

Perpustakaan awam pertama di Athens, Greece ditubuhkan pada tahun 300 BC.

Pembangunan perpustakaan bermula sejak terjumpanya tanah liat di Sumer dan Nineveh dan papyrus di Mesir.

Pada abad ke-7 sebuah perpustakaan diRaja ditubuhkan di Damascus semasa pemerintahan Umayyid.

Ledakan maklumat melalui penciptaan mesin cetak oleh Johan Guttenberg di zaman Rennaisance pada tahun 1450 membawa kesan yang besar kepada pentingnya sebuah perpustakaan.

Perpustakaan Masa Kini

Sudut Bacaan.Perpustakaan.Khutub Khanah.Pusat Sumber.Kiosk Maklumat.Pusat Maklumat.

Visi, Misi, Matlamat dan Objektif1. Menanamkan kesedaran tentang pentingnya

ilmu2. Memupuk minat membaca3. Memperluaskan sumber ilmu pengetahuan4. Membantu meningkatkan kemahiran

maklumat5. Menyediakan sumber dan bahan6. Pusat sosial dan rekreasi7. Penyelidikan8. Warisan setempat

VisiA vision statement outlines what a company wants

to be. It focuses on tomorrow; it is inspirational; it provides clear decision-making criteria; and it is timeless.

Pernyataan yang mengariskan apa sebuah institusi hendak jadi. Ia melihat inspirasi masa depan, memberikan panduan yang jelas dalam membuat keputusan dan tidak terhad mengikut faktor masa. Sesuatu kehendak yang diimpikan.

Penglihatan & tanggapan melihat keupayaan terutamanya yang merangkumi perkembangan masa depan.

MisiA mission statement outlines what the company is

now. It focuses on today; it identifies the customer(s); it identifies the critical process(es); and it states the level of performance.

Pernyataan yang menyatakan mengenai institusi itu masakini. Ia memberikan tumpuan semasa, mengenalpasti pelanggan, proses utama dan menyatakan tahap pencapaian. Sesuatu kehendak yang ingin dilaksanakan masakini.

Tugas khusus yang dipertanggungjawabkan kepada / yang akan dilakukan oleh seseorang / kumpulan.

Visi / MisiVision is something to be pursued, while mission is

something to be accomplished

Visi ialah sesuatu yang dicari manakala misi pula adalah sesuatu yang hendak dicapai

Visi perpustakaan ………… ialah melahirkan ………… yang berilmu dan berdaya saing

MatlamatSasaran. Sesuatu yang hendak dicapai. Tujuan.

Matlamat ……… ialah menjadikan Perpustakaan ………… sebagai pusat ilmu dan rujukan bagi

………

ObjektifAntara objektif perpustakaan ditubuhkan ialah:1. Menyediakan kemudahan bahan bacaan dan

rujukan;2. Menggalakkan tabiat serta mengujudkan

budaya membaca;3. Berkerjasama dalam menjalankan aktiviti

rekreasi atau riadah;4. Mendidik serta membudayakan masyarakat

selaras dengan perkembangan teknologi maklumat; dan

5. Mengekalkan warisan, budaya dan tamadun.

Fungsi Perpustakaan

menyediakan kemudahan/prasarana pembacaan yang selesa;

menyediakan koleksi perpustakaan;menyediakan perkhidmatan perpustakaan;menyediakan akses kepada sumber maklumat; danmenyediakan lain-lain perkhidmatan tambah nilai.

Antara fungsi perpustakaan ialah:

Fungsi Pusat Sumber Sekolah

Agen berpusat memperoleh, mengorganisasi dan mengedar bahan;

Pusat penggunaan bahan secara individu/berkumpulan;

Pusat perhubungan dan agen perkhidmatan maklumat;

Memberi panduan dan kemahiran mendapat dan menggunakan maklumat;

Memastikan sumber maklumat dalam keadaan baik;

Memastikan sumber maklumat relevan dengan keperluan sekolah; dan

Melaksanakan perancangan strategik selaras dengan keperluan semasa.

Antara fungsi pusat sumber sekolah ialah:

Jawatankuasa/Lembaga Pengurusan

Komposisi. Wakil semua kumpulan kakitangan.

Tugas dan peranan. Tentukan visi, misi, matlamat, objektif dasar perp, membuat anggaran belanjawan, meluluskan peruntukan kewangan, mendapatkan sumber kewangan, berusaha meningkatkan jumlah koleksi, mengkaji dan meluluskan aktiviti/program, menyediakan laporan kepada pihak yang berkenaan.

Aktiviti. Mesyuarat, J/K aktiviti, Perhubungan awam.

JK PerpustakaanPENGERUSI

(Timb. Ketua Jabatan)

SETIAUSAHA(Pustakawan )

PENASIHAT(Ketua Jabatan)

AHLI(Ketua Bahagian)

AHLI(Ketua Cawangan)

AHLI(Pengerusi Kelab

Kakitangan)

JK Induk Pusat Sumber SekolahPENGERUSI(Pengetua)

NAIB PENGERUSI(Penolong Kanan)

NAIB PENGERUSI 2(*Penyelia Petang)

SETIAUSAHA(Ketua Bidang PSS)

AHLI(Ketua-Ketua Bidang

Akademik)

AHLI(Penolong Kanan

Ko Kurikulum)

AHLI(Penolong Kanan Hal Ehwal Murid)

AHLI(Guru Penyelaras

Bestari)

SETIAUSAHAPIBG

Jawatankuasa KerjaKomposisi. Seorang atau beberapa orang kakitangan.

Tugas dan peranan. Menyediakan perkhidmatan sebagaimana yang ditentukan oleh J/K Pengurusan.

Aktiviti/tugas. Mengurus dan mentadbir Perpustakaan, melaksanakan program yang dirancang, mengawal dan membelanjakan peruntukan kewangan, menyediakan laporan untuk J/K atau Lembaga Pengurusan, PRO, aktiviti dan promosi, mengumpul dan menyimpan statistik yang berkaitan

Latihan & kemahiran. Merancang program latihan kakitangan.

JK Kerja PerpustakaanPENGERUSI

(Ketua Pustakawan)

SETIAUSAHA(Pustakawan )

AHLI(Ketua Bahagian/Unit)

AHLI(Ketua Cawangan)

AHLI(Pengerusi Kelab

Kakitangan)

JK Kerja Pusat Sumber SekolahPENGERUSI

(Penolong Kanan)

SETIAUSAHA(Ketua BidangPSS/

Penyelaras PSS)

AJK P&P(Ketua Bidang

Akademik)

PENASIHAT(Pengetua)

AHLI(Guru Perpustakaan)

AHLI(Guru Media)

AHLI(Guru Penyelaras

Bestari)

AHLI(Pemb. Penyelaras )

AHLI(Pengawas PSS)

Carta Organisasi

1. Jawatankuasa/Lembaga Pengurusan2. Jawatankuasa Kerja – JK Perolehan, JK

Pelupusan 3. Jawatankuasa Program/aktiviti4. Secara langsung/secara tidak langsung

Kakitangan

Pustakawan,

Pegawai Perpustakaan,

Penolong Pegawai Perpustakaan,

Pembantu Perpustakaan,

Pembantu Tadbir,

Pembantu Tadbir Rendah,

Pembantu Am Pejabat.

What librarians do?

Retail/ Sales Executive; Marketing Executive; Event

Manager; Trainer ; Talkshow host; Administrative

Executive; Inventory/ Store Manager; Security

Officer; Customer Relations Executive; Project

Manager; Researcher; Writer; Coach; Customer

Generally what librarians do

The Librarian is a "hat rack" kind of person, wearing

whichever hat is required at the moment to ensure that

the Library continues to exist. Some Libraries have one

Librarian who must wear all the hats. Other libraries

are fortunate enough to have many Librarians, each

wearing only one hat.

Tanggungjawab dan Tugas Eksekutif Jualan/Jurujual (membantu/menasihati pengunjung perpustakaan mengenai

barangan/koleksi) Eksekutif Pemasaran (memasarkan perkhidmatan dan produk perpustakaan) Pengurus Acara (menganjurkan program dan aktiviti) Jurulatih (anda menganjurkan latihan untuk orang awam dan rakan sekerja) Hos Talkshow (pengacara program dan acara yang berkaitan penggunaan buku dsb.) Eksekutif Pentadbiran (banyak laporan untuk ditulis, statistik, belanjawan) Pengurus Setor/Inventori (Pembangunan dan pengurusan koleksi, peralatan pejabat

dsb) Pegawai Keselamatan (keselamatan, pengguna, koleksi, peralatan, prasarana dan

bangunan) Eksekutif Perhubungan Pelanggan (berurusan dengan pelanggan – yang baik dan

tidak baik) Pengurus projek (menganjurkan dan memimpin projek, bekerja dalam pasukan) Penyelidik (menjawab soalan rujukan dan membantu pengguna mendapatkan

maklumat) Penulis (menulis ulasan buku, laporan) Jurulatih (memimpin kakitangan) Guru (user education) Pelanggan (membaca) Pengurus (SKT, MPK FM, ISO dll)

Kemudahan Fizikal

1. Bangunan, ruang dalam/luar,

2. Kelengkapan, telefon, internet wireless/not,

café, bookshop, garden, air cond/not, 13AMP

socket

3. Perabot, kerusi, meja, rak, filing cabinet dll

4. Prasarana, parking, OKU access, lif, tanda

arah, pencahayaan, tandas, surau, cafetaria,

5. Accessability, access road, public transport,

6. Aplikasi ICT dan rangkaian,

7. Keselamatan, lokasi, CCTV,

Bahagian/unit Dalam Perpustakaan

1. Pentadbiran & Kewangan,

2. Khidmat Pelanggan, 3. Perhubungan Awam, 4. Latihan, 5. Penyelidikan, 6. Rujukan, 7. Perolehan,8. Pengkatalogan,9. Pemperosesan,10. ICT.,11. Keselamatan.

Koleksi

1. Jenis koleksi 2. Bentuk, (media, fizikal)3. Harga/ Kos4. Kuantiti, (jumlah naskah/set)5. Penerbit, penulis(kewibawaan)6. Bahan/perkakasan iringan, (CD, pita,

kit & poster)7. Perabot, (rak & meja) 8. Sistem aplikasi9. Perolehan, langganan, sumbangan

Kriteria pertimbangan

Perkhidmatan1. Waktu Perpustakaan2. Pendaftaran & Keahlian3. Rujukan & Konsultansi4. Sirkulasi5. Penerbitan6. Penjilidan & Pemuliharaan7. Pempakejan Semula Maklumat, Selective

Dissemination of Information(SDI) Content Page Service(CPS), Community Information Service(CIS)

8. Inter Library Loan(ILL)9. Aplikasi ICT, rangkaian dan Internet10. Perkhidmatan Nilai Tambah – fotokopi, cetak,

letrik, dll. 11. Aktiviti Galakan Membaca & Perpustakaan

Program/Aktiviti

1. Tahunan, bulanan, mingguan dsb.

2. Pameran

3. Taklimat, ceramah, demonstrasi dan bengkel

4. Sesi bercerita, syarahan, bahas dsb.

5. Aktiviti permainan dalaman/luar

6. Persembahan boneka, sketsa dsb.

7. Penerbitan

Piawaian1. Kertas Dasar/Blueprint perpustakaan oleh agensi

berkenaan

2. Akta, Pekeliling dan Surat Arahan

3. Piawaian Kebangsaan. MARC, Z39.50, ISO,

4. Library Tools. Anglo American Cataoging Rules (AACR2), Library of Congress Subject Headings (LCSH), Sear’s List Of Subject Headings (SLSH), Library of Congress Classification Scheme (LCCS), Dewey Decimal Classification (DDC) edisi terkini

5. Dasar Pembangunan, Perolehan & Pengurusan Koleksi

6. Fail Kuasa

7. Peraturan Perpustakaan

S.R. Ranganathan (1892-1972)

Five Laws of Library Science

Books are for use;

Every reader his/her book;

Every book, its reader;

Save the time of the reader;

A library is a growing organism.

Sistem Pinjaman Model AS(Amanah dan Sukarela)

MEMINJAM BAHAN PERPUSTAKAAN

Sila lengkapkan butiran pada buku log pinjaman bahan di meja/kaunter sebelum keluar.

Setiap bahan boleh dipinjam selama 3-4 minggu. 

MEMULANGKAN BAHAN PINJAMAN PERPUSTAKAAN

Sila nyatakan tarikh bahan pinjaman dipulangkan pada buku log pinjaman bahan di meja/kaunter.

Maklumkan kepada kakitangan jika terdapat sebarang kerosakan.

Letakkan bahan pinjaman di atas troli yang disediakan. 

'If librarians are not excited about reading, therefore it can be said that they are not excited to get others to read' -  Nazari  

Four surgeons were taking a coffee break and were discussing their work.

The first one said, "I think accountants are the easiest to operate on. Everything inside is numbered."

" I think librarians are the easiest," said the second surgeon. "When you open them up all their organs are alphabetically ordered."

The third surgeon said, "I prefer to operate on electricians. All their organs are color coded."

The fourth one said, "I like to operate on lawyers. They're heartless, spineless, gutless, and their head and ass are interchangeable."