4.0 PENGURUSAN PERMAINAN TRADISIONAL

4.1 PENGENALAN KEPADA PERMAINAN TRADISIONAL4.1.1 Konsep dan Definisi Permainan tradisionalsejenis permainan warisan nenek moyang. Ia adalah salah satu aktiviti bermain yang dicipta oleh nenek moyang kita yang dimainkan di seluruh rantau negeri Tanah Melayu suatu ketika dahulu.Nani Menon (2005)

4.1.2 Faktor permainan tradisional kian dilupakan: dilupakan:Ia tidak diperkenalkan sebagai satu aktiviti permainan di sekolah. y Sikap ibu bapa yang mementingkan akademik. y Peranan ibu bapa dalam memperkenalkan permainan tradisional kepada anak-anak. y Kemunculan pelbagai permainan moden.y

4.1.3 Kepentingan kepada perkembangan kanak-kanak: kanak-kanak: Meningkatkan kemahiran fizikal (motor kasar dan motor halus) Meningkatkan kemahiran sosial (bekerjasama) Belajar memahami dan mematuhi peraturan Meningkatkan kebolehan menyelesaikan masalah dan menghadapi cabaran Belajar memahami emosi diri dan orang lain Mencungkil bakat

4.2 JENIS-JENIS PERMAINAN JENISTRADISIONALy Jenis

permainan tradisional yang akan diperbincangkan ialah:Congkak Konda kondi Batu seremban Galah panjang Ketinting Dam aji Tating lawi ataupun capteh Lompat untai gelang ataupun getah

4.2.1 CongkakCongkak merupakan permainan yang bertujuan menguji kecekapan pemain mendapatkan seberapa banyak buah yang dimiliki oleh pihak lawan. y Pemain : dua orang. y Bahan-bahan yang diperlukan : kayu congkak dan guli, biji getah atau biji kelapa sawit sebanyak 98 biji.y

4.2.2 Konda kondiKonda kondi adalah sejenis permainan memukul kayu kecil dengan kayu panjang. y Tujuan permainan: menguji tahap kepintaran pemain memukul kayu dan mengelaknya daripada disambut oleh pemain lawan. y Kawasan lapang diperlukan dalam permainan ini satu lubang dikorek. y Bahan yang diperlukan: dua batang kayu kecil yang berlainan berukuran pendek dan panjang.y

4.2.3 Batu serembanBatu seremban merupakan salah satu daripada jenis permainan Laman. y Tujuan permainan: memungut mata timbangan terbanyak. y Bilangan pemain ialah beberapa pasukan atau satu (1) orang sebelah / sepasukan. Alatan yang digunakan di dalam permainan ini ialah Lima (5) uncang (3 cm persegi satu butir). y Gelanggangnya adalah permukaan rata.y

4.2.4 Galah panjangGalah panjang merupakan jenis permainan tradisional yang dimainkan di luar rumah. y Permainan ini dimainkan secara dua pasukan iaitu enam orang sepasukan yang terdiri daripada kumpulan penyerang dan kumpulan bertahan. y Kawasan lapang dan gelangang berbentuk segi empat tepat di atas tanah di perlukan bagi tempat bermain. y Tujuan permainan: menguji kecekapan pemain berlari melepasi halangan.y

4.2.5 KetintingKetinting yang juga dikenali sebagai jengkek dimainkan oleh sekumpulan kanak-kanak terdiri daripada dua hingga empat orang setiap gelanggang. y Tujuan permainan: menguji kecekapan pemain mengagak jarak dengan menggunakan sebelah kaki sambil mengimbang badan. y Permainan ini lebih diminati oleh kanakkanak perempuan. y Bahan yang diperlukan ialah batu leper serta kawasan lapang untuk membuat rumahy

4.2.6 Tating lawi ataupun captehTating lawi ataupun capteh merupakan jenis permainan laman. y Tujuan permainan: menating lawi. y Syarat-syarat permainan:y

dimainkan oleh beberapa pasukan iaitu tiga orang sepasukan. Peralatan: Bola lawi Dimainkan pada permukaan yang rata.

4.3 PERATURAN-PERATURAN PERATURANPERMAINAN TRADISIONAL4.3.1 Congkak 1. Buah diisi mengikut bilangan rumah. 2. Pemain terdiri daripada dua orang yang duduk secara bertentangan menghadap papan congkak. 3. Permainan dimulakan dengan semua buah dari mana-mana lubang secara serentak. 4. Mereka memasukkan satu buah ke dalam setiap lubang kecuali rumah pemain lawan 5. Pergerakan permainan mengikut pusingan jam.

4.3.1 Congkak6. Buah yang diambil akan diiskan ke dalam semua rumah yang dilalui termasuk ibu rumah sendiri. 7. Pemain tidak boleh meneruskan permainan apabila buah terakhir di dalam tangan jatuh di dalam rumah kosong. 8. Sekiranya pemain berhenti di rumah sendiri, pemain layak mengambil isi rumah yang setentang denganya dan dimasukkan ke dalam ibu rumah sendiri sebagai ganjaran iaitu proses menembak.

4.3.1 Congkak9. Pemain yang banyak bilangan buah dalam ibu rumah dikira sebagai pemenang. 10. Bagi pusingan kedua, buah yang terkumpul dalam ibu rumah diagihkan semula ke dalam rumah sendiri. Rumah yang tidak cukup buah dikira, ditanda dan tidak akan digunakan lagi dalam pusingan ini. 11. Pemain yang tidak mempunyai rumah terbakar akan memulakan permainan pusingan itu.

4.3.2 Konda kondi1. 2. 3.

4.

5.

Pemain dibahagikan kepada dua pasukan dan bilangan ahli sepasukan perlualah sama banyak. Undian dibuat bagi menentukan kumpulan mana yang main dahulu. Pemain yang memulakan permainan akan berdiri dekat lubang tempat bermain. Pasukan lawan berdiri di serata tempat. Permainan dimulakan dengan pemain menguis kayu pendek ke hadapan dengan menggunakan kayu panjang. Ukur jarak kayu pendek dari lubang dengan kayu panjang.

6. Jika pihak lawan dapat tangkap kayu pendek, maka pasukan bermain dikira mati. 7. Mata dikira daripada bilangan ukuran yang dibuat. 8. Permainan diteruskan apabila pemain berjaya melaksanakan lagkah 1. 9. Mata terkumpul oleh pemain-pemain dalam pasukan itu dicampur bagi mendapatkan jumlah keseluruhan. Jumlah bilangan mata terbanyak akan memenangi permainan itu.

4.3.3 Batu seremban1. 2.

3. 4.

pada masa mengambil cakak, pemain tidak boleh menyentuh mana-mana cakak lain. Pemain hendaklah menyambut cakak yang dilambung sebelum cakak tersebut jatuh ke lantai. Setiap tahap, semua cakak dikumpulkan dan diserakkan untuk peringkat lain. Pemain lain akan mengambil giliran apabila kesilapan berlaku oleh pemain terdahulu.

5. Dalam setiap nagam, setiap pemain akan menyambung permainannya di peringkat ia telah lakukan kesilapan. 6. Permainan dijalankan dalam tiga nagam. 7. Undian dijalankan untuk menentukan giliran jalan kepada pemain. 8. Terdapat beberapa peringkat atau cara sambutan buah yang berlainan iaitu bermua dari buah satu hingga buah sepuluh.

4.3.4 Galah Panjang1.

2.

3.

Kesemua pemain pasukan penyerang akan dikira mati jika salah seorang dari mereka dicuit oleh pemain pasukan bertahan. Pemain pasukan penyerang tidak boleh berundur ke belakang setelah melepasi garisan gelangang dikira mati yang akan menyebabkan pertukaran kedudukan pasukan. Pasukan penyerang dikira mati jika terdapat pemainnya terkeluar garisan gelanggang.

4.3.4Galah panjang4. Pasukan penyerang dikira menang jka salah seorang pemain dapat melepasi kesemua garisan hingga kembali ke garisan permulaan. 5. Satu mata diberi kepada pasukan ini dan permainan dijalakan semula. 6. Mana-mana pasukan yang dapat mengumpul mata tertinggi dikira sebagai pemenang.

4.3.5 Ketinting1. 2.

3. 4.

Ceper yang dicampak tidak boleh terkena garisan. Tangan dan kaki pemain tidak boleh memijak garisan semasa melompat ataupun mengambil batu. Pemain diberikan sebanyak tiga peluang untuk mendapatkan rumah. Pemain tidak boleh memijak petak rumah orang lain, sebaliknya melangaui petak tersebut.

4.3.6 Tating lawi atau captehy y y y y

y y

Permainan dimulakan dan ditamatkan apabila aba-aba diberikan oleh pengadil yang bertugas. Setiap pemain diberikan tiga peluang tating dalam masa tiga minit atatu mana-mana yang terdahulu. Selepas tamat tiga minit atau berlaku tiga kali jatuhan, tating hendaklah diberikan kepada rakan pemain yang berikutnya. Cara menating lawi atau capteh sama seperti menyepak bola raga atau bermain sepak raga ratus. Lawi disepak secara lambung ke arah kawan dan kawan pula menyepak secara lambungkepada rakan yang lainnya sehingga masa yang ditetapkan tamat. Tatingan lawi pertama hendaklah menggunakan kaki sendiri dan dibenarkan menggunakan anggota badan yang lain. Tatingan lawi yang melepasi paras pinggang sahaja dikira mata.

4.4 PENGURUSAN PERTANDINGAN TRADISIONALDilaksanakan dengan menggunakan jenis acara karnival. y Perkara yang perlu dipertimbangkan sebelum pertandingan tradisional:y

Sejarah Persetujuan

4.4.1 Perancangan pengurusan pertandingan tradisionaly

PerlantikanPerlantikan presiden dan jawatankuasa Pengelola dalam melaksanakan program pengurusan pertandingan

y

Penubuhan jawatankuasa kecilPembukaan dan penutup Sambutan Teknik Makanan Hadiah dan cenderamata Seranta Kebajikan urus setia Program

4.4.2 Carta Aliran Pengurusan Pertandingan TradisionalMendapatkan kelulusan

Menyediakan kertas kerja dan anggaran perbelanjaan

Mesyuarat Jawatankuasa Pengelola/ induk yang pertama

Penubuhan dan mesyuarat jawatankuasa kecil

Mesyuarat Jawatankuasa Pengelola/ induk yang kedua

RujukanNani Menon (2005). Permainan, lagu & puisi kanak-kanak. PTS Publishing Sdn. Bhd. Bentong, Pahang. y Syed Mahadzir (2009). Sri Khazanah Budaya: Permainan Tradisi Rakyat. Kuala Lumpur. E1 Publication Sdn Bhd y Syed Mahadzir (2009). Sri Khazanah Budaya: Permainan Warisan Rakyat. Kuala Lumpur. E1 Publication Sdn Bhd. y http://kebudayaan.kpkk.gov.my/about/perkhidmata n/?t=59&menu_id=48&c3=40&click=1 . Kementerian Penerangan, Komunikasi dan Kebudayaany