Phuong phap giao duc Hirarkv

8/7/2019 Phuong phap giao duc Hirarkv

1/42

0

KHOANINH.COMSUTMGIITHIU

2006

PHNG PHP GIO DC

THC TIN CA HIRAKVPHNG PHP DY CON THNH TIKHOANINH.COM

N H X U T B N T PH P


2/42

Phng php gio dc thc tin ca Hirakv Typing: http://www.khoaninh.com

Hy gh thm Blog khoaninh.com. Nhng cm nhn, suy nghv cuc sng, kinh doanhv hn th na ... Chng ta cng chia s 1

LI GII THIU

Ai lm cha lm m m khng mong mun gio dc con ci ca mnh thnhngi, gii giang v thnh t. lun lun l nguyn vng chnh ng ca ccbc ph huynh trong mi thi i. Th nhng, khng phi ai cng thc hin c

mong c . C nhiu nguyn nhn, trong nguyn nhn quan trng l: khngphi ai sinh ra cng l mt nh gio dc.

Mun nui dng v pht huy c ti nng ca con tr mt cch ng n,cha m cn phi dnh cng sc, tm huyt nui dy con ci v hn na, phi cphng php gio dc ng n.

Ngy nay, cng vi s pht trin ca x hi, cuc sng ca cc bc cha mngy cng trnn bn rn, v th, thi gian ca cha m dnh cho con ci ngymt ti, iu nh hng khng t n vic gio dc con tr trong cc gia nhhin i.

Vi mong mun gip cc bc cha m c thm nhng phng php gio dccon tr tin b, hiu qu, Nh xut bn T php trn trng gi n cc bc phhuynh cun sch nh: "Nhng phng php gio dc hiu qu trn thgii".Cun sch c chia thnh 5 tp gii thiu v 5 phng php gio dc ca ccnh gio dc c tn tui trn th gii, bao gm: phng php gio dc ton nng,phng php gio dc thin ti, phng php gio dc c th, phng php giodc thc tin...

Hy vng y s l mn qu c ngha vi cc bc cha m v nhng ngilm cng tc gio dc.

V cc em hc sinh, cc em cng nn c cun sch ny. Bi v tt hn l tmnh bit v lm nhng iu nn bit, nn lm m khng i cha m, thy c chbo.

H Ni, thng 9 nm 2006

Nh xut bn T php


3/42



MC LC

1. I NT V HIRAKV ................................................................................. 3

2. KHNG P DNG NHNG YU CU, TIU CH CA NGI LN ... 5

3. NG XVI TR NHI VI MT C NHN C LP ................ 74. BIN HC TP THNH VUI CHI............................................................ 8

5. DY TR PHNG PHP TDUY ........................................................ 12

6. TM TNH TR CHUYN CNG CON CI ........................................... 15

7. GIM NH GNH NNG TM L CHO CON ....................................... 17

8. TRNH TR CHU P LC V THNH TCH HC TP................ 19

9. HC TP TNHNG HOT NG I THNG ............................. 22

10. NGH THUT NG VIN CON CI ................................................... 25

11. NGH THUT PH BNH CON CI ...................................................... 28

12. LM G SAU KHI CON MC LI .......................................................... 30

13. CON TR NI LN CCH NGH CA BN THN ....................... 32

14. "BAO BC" KHNG C LI VI CON TR......................................... 34

15. CHO PHP CON THT BI .................................................................... 36

16. NG CON TR C TTNG CHNG I .............................. 38

17. TNG CNG SC BN B CA CON TR ........................................ 41


4/42



1. I NT VHIRAKV

Nhng nm 80 ca th k XX, kinh t Nht Bn t c nhng thnh tulm c th gii kinh ngc. Cng vi vic nghin cu pht trin kinh t v chnhtr, gio dc trthnh im nng khng th b qua.

Rt nhiu nh nghin cu nc ngoi tha nhn thnh cng ca kinh t Nht

Bn trc ht l kt qu ca trnh nng cao gio dc v con s cao v t lngi bit ch.

Sau Chin tranh th gii th hai, khp ni trn t nc Nht Bn, ngita ua nhau bn ti mt vn - l "u t gio dc". Ngi ta cho rngkhng nn ni "gio dc" l mt khon "tiu dng", ngha chnh ca gio dcphi l mt "su t". T tng ny nh hng su sc ti nhiu chnh schv quan nim ca cc bc ph huynh v gio dc trong mt thi gian kh di.Trong xu th ny, Nht Bn xut hin hng lot nhng nh ci cch gio dc,trong c Hirakv.

L mt nh gio dc kit xut ca Nht Bn, Gio s Hirakv c nhng cnghin v cng to ln v l lun tm l v pht trin tr no tr nh. Cc kin giica Hirakv bt u t quan st thc tin, cp n nhiu vn buc ngi taphi nghli.

Hirakv tng lm Hiu trng phn vin Tiu hc trc thuc mt trng ihc. V vy, ng c nhiu chi tip xc v quan st th gii ca hc sinh tiuhc. ng cng dy cng nghin cu vn mi trng gia nh, mi trng xhi, nhng nh hng t x hi hin i tc ng ti hc sinh tiu hc. Chnhtrong thi gian lm Hiu trng ny, ng lt li nhiu vn thit yu cagio dc, chng hn bn cht ca gio dc l g? Gia nh l mu cht thnh cng

ca tr hay ch c tc dng kch thch, b sung?...V vn phng php, Hirakv cho rng cch tt nht l b m phi tr

thnh "nhng nh thc tin". B m khng ch cn hiu v nm bt tng c imtnh cch ca con m cn phi lun tm kim t thc tin nhng cch dy d conci thch hp.

Dy d v bi dng con ci lun xut pht t s yu thng ca tm lngngi lm cha, lm m. Tuy nhin, vic gio dc t c thnh cng, b mcn phi ht sc ch ti vn thc tin trong gio dc, tc l nhng hnhng gio dc thc tin, vn ngh thut v k nng gio dc i vi con tr.

Trong mt thi gian, Gio s Hirakv tng lm khch mi hng tun chochuyn mc "Vn gio dc con ci" trn i truyn hnh. Trong chng trnh,ng c nhiu cuc trao i th v v b ch vi cc bc ph huynh cng nhcc em nh. Thng qua , ng c thm nhiu hiu bit i vi thc trng miquan h b m - con ci. ng c dp tip xc vi khng t trng hp tr em bc lp ngy trong mi trng gio dc gia nh hoc tnh trng cc ng b b mkm nhn thc "t bp nght ti nng" ca chnh con em mnh. Trong cc buixut hin trn chng trnh truyn hnh ny, Gio s Hirakv thng chun b


5/42



nhiu ti liu gio dc, cc ti liu ny v sau c tp hp trong nhng cunsch vit v gio dc tr em rt thnh cng ca ng.

Hirakv l mt tc gi ln ca Nht Bn. Cc sch ca ng lun biu hinmt th ngn ng trong sng, gin d, c nhiu c gi yu mn. Cc cunsch gio dc hc ca ng bao qut t giai on thai nhi cho n gio dc tiu

hc, t gio dc tm l n cc hnh ng gio dc c th, xng ng c coi l"bch khoa th v gio dc tr em".

Trong cc sch ca ng, ng ch nht v cng c bn thn Hirakvnhn mnh l vn gio dc thai nhi. ng khng nh thai nhi v cth ngim lun c s lin h mt thit. Thi quen sinh hot, n ung, tnh trng sckho, tm l ca ngi m c nh hng trc tip n s pht trin mi mt cathai nhi. Mi ng thi ca thai nhi u l nhng tn hiu thai nhi lin h vi mv cc b m trong thi k mang thai u khng th khng nhn bit iu ny.

Gio s Hirakv cho rng "di truyn" c nh hng rt ln nhng khngquyt nh tt c. Mi trng gio dc cng nhng nh hng ca gio dc ntr em cn c ngha ln hn. c tha hng nhng phm cht tuyt vi do ditruyn nhng vn rt cn n cc bin php gio dc kp thi v hiu qu, ch viiu kin ny, tr em mi t c s pht trin lnh mnh v ton din.

Ngi m chnh l "ngi thy gio dy vlng" v "ngi hng o" chocon tr. Ngi m khng ch cn hon thnh trch nhim "sinh thnh" m cngvic "dy d" cng thuc v ngi m trc tin.

im ni bt ca phng php gio dc Hirakv chnh l thc tin v qunchng. y cng l l do khin cho nhiu ng b b m v nhng ngi lmcng tc gio dc rt hng ng v ng h phng php gio dc ca Hirakv.

Thm ch, ngi ta cn c th thy phng php gio dc ca ng c sc lantoi vi c mt th h cha mNht Bn.


6/42



2. KHNG P DNG NHNG YU CU, TIU CH CA NGI LN

Nu n thm quan cc trng mu gio M hoc Chu u, chng tathng bt gp tr em tham gia mt loi hot ng v tranh. Tham gia hot ngny, cc em c mc nhng b qun o "bo h" tay cm bt v, chn ng trnnhng tm vi ln chi trn nn nh t lm giy v. iu c bit l cc em c

th vung vy mu v m khng squn o dnh bn (v khong trn ngi bqun o "bo h"!). Ban u, Hirakv khng hiu c ngha ca hot ng ny.V sau, ngi ta gii thch vi ng rng y l phng php "th gin" i vitr nh.

V hot ng v tranh, i vi hc sinh nm cui cp tiu hc, vc mtbc tranh khng phi l yu cu qu phc tp, nhng iu quan trng hn l lmcch no bn tr lun say m v thch th vi v tranh.

Khi ngm tranh ca tr em, chng ta thng dng nhng tiu ch ca ngiln nh gi, bnh phm. y l mt sai lm ln! Khi tr nh v tranh, tr dntm sc v hng th ca mnh kt hp nhun nhuyn tr no v bn tay iukhin bt v, bc tranh v ra tuy khng nhiu k xo nh ngi ln nhng litrn y sc sng, tinh lc ca con tr. Mt bc tranh nh th xng ng l mtbc tranh hon ho.

Mt hin tng khc nh sau: cc b m thng c gng c thc con cihc hnh, chng hn theo kiu: " nm cui cp tiu hc, mi ngy con phihc thm mt ting, nu khng th tin b sao c?" hoc c lc em mt atr khc hc gii hn so snh vi con ci mnh... Nguyn nhn ca nhng hintng ny l v b m thng t sn trong suy nghbn thn "m hnh l tngv mt a con ngoan", sau mang nhng suy nghch quan ny yu cu,

i hi con ci mnh thc hin bng c.Th nhung, mi a tr l mt "th gii y sng ng v c tnh", chng

khng th lun lun thc hin theo cc nguyn ca cha m. Hn na, cng ctrng hp tr im lng nghe theo nhng sp t ca cha m, nhng s thc hinthng ny liu c mang li hiu quch thc mi a tr hay khng? Mtkhi khng t c hiu qu thc cht th im ch ca gio dc s khng tc.

Tnh hnh cn nghim trng hn khi mt s a tr lng lng ng caphng ca mnh, thay v ngi hc bi, chng ln lt c nhng trang truyn tranhmnh yu thch.

Tt c nhng hin tng trn, mun thay i, chng ta phi c mt s liuphp iu chnh mang tnh cht tm l. Trc ht, b m hy vt b nhng ihi hay mc yu cu qu cao i vi con ci mnh. Hy nhn thc tin nng lc,c tnh ca con ci a ra cc mc tiu ph hp v kh thi. Nu nh yu cutr c mt ting ng h tp trung bi hc nhng thc s tr khng thc hinc, bn hy yu cu tr dnh 10 n 15 pht tp trung thay v mt ting ngh ngi bn bn hc nhng chng bi vno c gii quyt chu o. Vic ny


7/42



rt thc tin ngay c i vi ngi ln. Nhn mt cng vic i hi qu sc,chng ta thng d sa vo tnh trng nht ch, ngi lm, cho d min cng lmth cha chc t c kt qu. Nu nh mc tiu hp l, nng lc ph hp thchng ta chc chn s c gng hon thnh v s hon thnh xut sc cng vic.Tm l d chn nn ca a tr cng gn nh vy. Ban u, ngi ln yu cu trtp trung hc bi trong 10 hoc 15 pht. Khi tr thc hin tt, chng ta hy biudng tinh thn phn u ca tr. Rn luyn vi tinh thn nh vy, mc tiu thigian tp trung c dn dn ko di hn (n 30 pht, 60 pht), chc chn hiuqu gio dc s thnh cng m tr thnh tm t nguyn i vi cng vic m mctiu cn thc hin.


8/42



3. NG XVI TR NHI VI MT C NHN C LP

Mt hc gi M trong tin trnh iu tra nghin cu v mi quan h m -con pht hin ra rng: s khc bit ln nht v quan h m - con gia cc bmM v Nht Bn l cc b m Nht Bn rt t tr chuyn vi con ci, trongkhi cc b m M thng xuyn thc hin vic ny.

Kt qu phn tch ca hc gi ny cng cho bit, cc b m Nht Bnthng coi con ci l mt phn ca bn thn mnh, thm ch ging nh l mtphn ca cth mnh, v l l do khin h cm thy khng cn dng nhiu lini din t tnh cm hoc tm tnh, tr chuyn vi con ci. Cc b m NhtBn c xu hng biu hin tnh cm vi con ci bng s v v, m p, bm.Tnh cm m cn c hnh thnh nh mt th "tm truyn" v cch gio dccon tr cng thc hin theo con ng ny.

Hon ton tri ngc vi Nht Bn, cc b mM lun c x vi con cinh nhng ngi trng thnh. H thng ni chuyn, thng lng, bn bcvi con ci, tt nhin cng c lc i n cc oan im con tr khng phi lunhiu c mi cu chuyn.

Mt bn, cc b m tha nhn con ci l mt phn mu tht c th ca bnthn; mt bn, cc b m nhn nhn con ci l nhng thnh vin c lp - tronghai cch ng x ny, pha no em li cho con ci tm l t tin, t ch trong cucsng? iu ny r rng. Tuy nhin, t mt gc no , thi quen ng xca cc b m Nht Bn khng phi hon ton v ngha.

nc M, khi pht hin mt hc sinh em cht ma tu theo ngi, ngita lp tc bo cho cnh st v buc hc sinh phi chu trch nhim nh mt cnhn c lp. Nu vic ny xy ra Nht Bn, thng thng nh trng s bo

vi gia nh hc sinh trc khi a s vic n n cnh st. Trong nhng trnghp nh vy, trch nhim s thuc c v gia nh ca hc sinh phm ti.

D sao, cch gio dc ca M v nhiu nc chu u rt ng k chng tahc tp - l hy nhn nhn bn tr nh nhng c thc lp. Nu nh bit rngtrong cc gia nh ngi Nga, iu u tin b m cn ghi nhl ni "khng" vicon ci, chng ta s nhn ra b m Nht Bn vn cn qu nung chiu con ci camnh. Cu u tin ca cc b m Nht Bn vi con ci vn thng l "m cacon dy...!".


9/42



4. BIN HC TP THNH VUI CHI

Ngi Nht Bn hnh nh rt khng thch chuyn "vui chi". Trong tingNht, t ch "ngi vui chi" cng c ngha l b ngi khc ght b, cn "vuichi" trthnh t tri ngha vi "lm vic" hoc "thnh tht". i vi Nht Bn,"vui chi" b coi l mt s khng my tt p.

Trn thc t, "vui chi" cng c mt phng din tiu cc, l ch nhngvic tiu ph thi gian v ch vo nhng chuyn khng u, nhn nh hng lc,xa hoa ph phim. Th nhng, Gio s Hirakv pht hin ra mt c im vcng l th v "vui chi" - l ch trong vui chi v ch con ngi mi c khnng tm c nim vui cng nh hng t t vui chi. Khi vui chi, con ngi takhng b cu thc bi cc l nghi hoc chu tc ng bi nhng thi quen tpqun, v th ngi ta t c tinh thn v cng t do. Vui chi tuy cha th gil mt hnh vi nhiu tnh sng to nhng li mang tnh th nghim ln. vicon tr, thm ch c th ni rng, chnh vui chi l mi trng em li nhiu shc hnh hn c. Ngi ln vn tin chc rng hon ton hp l khi phn bit r

rng gia "vui chi" v "hc hnh", th nhng, iu ny hon ton ngc li ivi con tr.

nc M, c mt chng trnh truyn hnh dy ch cho tr em. Phngphp ca chng trnh ny kh c bit, l li dng nguyn l ca "qungco". H pht hin thy rng, tr em rt thch qung co v chu nhiu tc ngbi qung co. Tr em c th d dng ghi nhnhng bi ht v t ng c trongqung co v rt nhanh chng s dng c nhng t ng ny. Vi phng chmc o, chng trnh truyn hnh ny rt thnh cng. Tr em khng ch vuichi vi tr chi m con nhanh chng tip thu vic hc hnh vi tinh thn thoimi v y hng th.

Mun pht huy tr lc ca tr, u tin phi lm cho tr cm thy hng thv yu thch, trn cs mi gip tr thc hin cng vic hoc tip thu trithc mt cch thoi mi v vui v. T khi quan im ny xut hin trong gio dchc, ngi ta bn bc v a ra nhiu kt lun khc nhau.

Mt nh tm l hc ngi M dy tr em hc ch ci v nhng tngin thng qua tr chi "nhy l c". ng vit ch ci trn mt t, dy cc emva nhy l c va c cc ch ci v cc tn gin trong ting Anh. Cch lmca ng thu c thnh cng. Vn dng phng php ny, Gio s Hirakvthc hin dy ting Anh cho tr nh thng qua tr chi "din kch". ng cho thi

k mt so c, dy cc em nh thay phin ng vai cc nhn vt, cc em nhc hng dn lm nhiu ng tc v t th khc nhau, tt c tn ca o c, tnca cc ng tc, t th cng nh li thoi ca nhn vt u c s dng bngting Anh. Thng qua tr chi ny, cc em nh tip thu ting Anh mt cch ddng v nhanh chng hn.

Tr hot ng trong vui chi, t mt gc khc na, iu ny cng chothy tr c biu hin v pht huy cao tnh chng ca mnh. Gio s


10/42



Hirakv cho rng khi vui chi, tr s chng hot ng, m i vi hc tp, "chng" l yu t v cng thit yu. Tr ch thc s hc c kin thc no khic thc chng ny.

Mt s nh tm l hc ch trng p dng hnh thc "thng pht" tronggio dc - khi thnh cng s c thng, khi lm hng s chu pht. H khng nh

"thng pht" l nhng ng cthc y tr hc tp. Tuy nhin, thng pht chmang tnh cht ca nhng ng cngoi lc. ng cni lc ch hnh thnh khitr tht s yu thch, ham mun c hc tp, chng hc tp - khi y, trtc s hc tp theo ng ngha chn chnh ca cng vic ny.

Theo Gio s Hirakv, phng thuc hiu nghim nht cha bnh "chn hc"ca bn tr l hy bin hc tp thnh nhng tr chi.

Nhiu b m thng than thrng con ci mnh by gich thch my tnh,chng lc no thy bn tr thch hc hnh. Tuy nhin, chng ta hy dng li y suy nghxem v sao bn tr ham thch my tnh in tn th? Cu tr liduy nht l "bi v my tnh in t rt hp dn v th v". Nh th, nu nhn lichuyn "chn hc" th bn tr chn hc cng ch v "hc hnh khng hp dn vth v".

Ngy trc, tng c mt hnh pht rt nng n, l bt ngi phm tiphi b mt hn t ch ny sang ch kia, sau li b hn trv ch c vc tip tc b qua, b li nh vy. Mc d y l mt cng vic n gin nhngs nng n ca hnh pht ch "cng vic rt nhm chn v n iu". Trn thct, khng t phm nhn chu ng hnh pht ny sau my nm th pht in v tst. Dn cu chuyn ny ra y chng ta nhn nhn xc ng hn mt thc t,con ngi nu b p buc lm nhng vic khng c hng th th tnh cnh tht ti

t. Nhng a tr "chn hc" thng cm thy vic hc nh mt cc hnh, mikhi ngi vo bn hc nh l mt ln chu pht. Vi tm l nh th liu php ttnht ch c th l gip con tr cm thy hc tp l vui chi, hc tp ging nhmt tr chi m tr yu thch nht.

Mun bin "hc hnh" thnh "vui chi" tc l phi vt b nhng thnh kintrc ca tri vi vic hc. iu trngi l trong bn cht ca hc tp cnnhvo n lc t mc tiu th vui chi hon ton ngc li, thm ch ch nhmt cng vic v ch. Th nhng, vi rn luyn tr no tr em, s kt hpgia vui chi v hc tp l cn thit. Chng ta hy gip tr "vt b nhng vt vnng nhc ca vic hc, thay bng nim vui v hng khi ca s vui chi".

Gio s Hirakv tng tip xc vi trng hp sau: mt em b cn rt nhnhng c th bit c hu ht cc loi xe hi khc nhau v tt nhin, nhng iuny khng phi do b m em b p hc. Nguyn nhn l em b thng c bm cho i chi xa. Mi ln i xa, ngi trong t, em b thng nhp nhmkhng yn v chng c vic g lm. Sau , m em b by cho em b cng chitr "on" cc nhn mc xe v mu sc ca cc loi xe i trn ung. Chnh trchi ny gip em b thuc lu cc nhn mc xe mt cch hon ton t nhin.


11/42



Trng hp ny mang li nhiu gi mcho Gio s Hirakv trong vn to hng th hc tp cho tr em. tr em hng th hc tp, chng ta hy ccem hc tp thng qua vui chi.

Chng hn, ngi ln t ra mt cu cho tr: "Con thon xem ngymai kim tra s lm g?". Tm l ca tr nh l c gng on cho bng c

li gii p ca nhng cu . on c " kim tra ca ngy mai", tr ttnhin phi lt li sch v, hc cho c phn ny, phn kia. V lun c tm lmun on cho kng cu , tr s c gng n tp mi kin thc cn thit (nunh b khng hc phn ny hoc phn khc, kh nng "on chch kim tra"s rt ln!). Tm l ny rt c hiu qui vi vic kch thch s chm ch vtinh thn trch nhim ca tr vi vic hc tp, thnh cng ng nhin c th ddng nhn ra.

Phn tch mt cch c th v t m hn ngha ca vic kt hp hc tp vivui chi i vi tr nh, Gio s Hirakv lp lun: cc loi my mc thng thngqua thi gian s dng s b bo mn v ngy cng lc hu. Ring tr no con

ngi l "mt loi my c bit". Nhng nghin cu sinh l hc v tm l hc khng nh b my tr no con ngi hu nh c kh nng s dng v tn.

Mt s nh nghin cu cn ch ra rng vi khong 14 - 15 t t bo thnkinh trong no, mi ngi chng ta gn nh mi ch s dng c trn 5% trongmt i ngi, 95% cn li nm trong tnh trng "m ng trin min". V th, nuchng ta lo rng khi tip thu qu nhiu lng tri thc, b no ca tr c thi tiqu ti v n tung th s shi, lo lng ny c l khng cn thit. Ngc li, iuchng ta nn lo ngi chnh l lm th no con tr pht huy tr no mt cchhiu qu nht, trnh tnh trng b no i vo hot ng ngy cng xung cp.

Nu ngi bnh lit ging chng mt thng th kh nng cng chn taychc chn b gim st rt nhiu. Hot ng ca no b cng theo nguyn l ny.Khi cc t bo no khng c kch hot vn ng th kh nng sa vo tr tr,lo ha l rt ln. ng nhin, khng th p dng phng php "nhi nht kinthc" i vi tr nhng chng ta cn to mi iu kin tr no trc hotng, rn luyn trong t th thoi mi, lnh mnh. "Vui chi" l mt hnh thchiu qu thc hin vic rn luyn hot ng no b ca tr. Ch cn cc emnh vui chi, b m hy tm cch "a ni dung gio dc" vo tr chi, binnhng chi n thun trthnh nhng cng c hc tp hu ch. Nh vy, trkhng nhng c vui chi m cng d dng, nhanh chng nm bt nhiu kin

thc cn thit.Mi ngi thng ni tr em cn "c hc tp tt v c vui chi". Quan

im ca Gio s Hirakv c t nhiu khc bit. ng cho rng i vi con tr, nnt "vui chi" ln trc "hc tp", tr em cn "c vui chi v c hc tptt"! Bi v ngay trong "vui chi" v thng qua "vui chi", tr em hc tp, tipthu c rt nhiu tri thc, kin thc. Vi ngi ln, "vui chi" l mt hnh ngtiu khin n thun. Nhng vi tr em "vui chi" v "hc tp" c th ni l haicng vic trn cng mt con ng.


12/42



Ngoi ra chng ta khng th khng lu tm n mt tc dng khc ca "vuichi" i vi s pht trin ca tr nh. "Vui chi", bn cnh kh nng kch thchs pht trin tr no cn rt c ch i vi s pht trin th lc. nc Anh, khikt thc bui hc k trc ngh cui tun hoc mt k ngh l tt, gio vin lunni vi cc hc sinh ca mnh rng: "Bui hc hm nay kt thc. T ngy mai,cc em c ngh v c thoi mi vui chi. Chc cc em mt k ngh vui v!".Cc tr em ca nc Anh thng khng phi lo lng vic hc thm hay n tpmt khi lng bi tp s trong cc ngy ngh - bi v, ngy ngh l ngy cangh ngi, ngy ca vui chi.

Khng yu cu tr hc thm hc n tp trong cc ngy ngh, c th nhiuph huynh e ngi tr s nhanh chng qun mt nhng kin thc hc. Tuynhin, trong nn gio dc ca cc nc u - M, ngi ta c quan im khchn. H cho rng ngy ngh l chi thay i mi trng hot ng ca u ccon tr, l chi tr "tip thu tri thc" theo mt phng thc khc. Hn na,nhng i tr cn c hc khng ch l nhng kin thc sch v trong nh

trng. K ngh l dp tt tr pht trin cc kin thc ca mnh. Tr tu ca trt c s pht trin ton din khi c s kt hp gia sch v, l thuyt v thctin. "Vui chi" l ni tr th nghim nhiu thc tin cuc sng!


13/42



5. DY TR PHNG PHP TDUY

tr thng minh, linh hot tr c, chng ta phi lun lun to iu kin chotrc t duy, c tip cn vi nhng vn "cn ng no". Tr no nukhng hot ng s kh cng nh "mt c my khng c du bi trn".

"Lm th no to c cc chi t duy cho con tr" l vn m Gio

s Hirakv rt ch tm nghin cu.Theo Gio s Hirakv, b no ca con ngi c kh nng rt tuyt vi, n

mang bn trong mnh "nhng t chc t duy dng nn". Chng hn, nu nhhm nay ta gp mt cng vic ging nh vic hm qua ta thc hin rt honho. Khi , khng cn ti s "ng no", chng ta s "theo mu" ca cch lmngy hm qua thc hin li cng vic m vn thu c kt qu thnh cng.M hnh hot ng ca no b nh vy c coi l "mt t chc t duy dngnn". Vi v vn hot ng ca cuc sng hng ngy, c th thy no b lugi rt nhiu "t chc t duy dng nn" v cng hu ch cho chng ta. Nu nhkhng c cc t chc t duy dng nn, vi bt k hot ng no (t vic nhrng, n cm hay cc hot ng phc tp hn), chng ta lun phi t duy timkhi u n im kt thc cng vic, tnh trng nh vy chc chn s qu ti ivi sc chu ng ca no b. Nhcc t chc t duy dng nn, chng ta khngmt qu nhiu tinh lc cho cc hot ng mang tnh cht "thi quen". Tr lcc tp trung x tr cc s vic mi, cc tnh hung l. Vi cchiu hanh vy, chng ta mi c th duy tr mi hot ng t duy.

Tuy nhin, cch hnh thnh cc t chc t duy dng nn cng tim tngmt nguy hi, l cn bnh "lm vic theo qun tnh". Kha cnh cc oan cakiu hot ng tr no theo thi quen - qun tnh chnh l y t duy n ch kh

cng, b cgii ha v nhiu kh nng a ti s lo ha ca no b.Theo kt qu nghin cu tnh hnh pht trin tr lc ca tr em t giai on

u n trng thnh ca mt nh tm l hc ngi M, chng ta c bit spht trin tr lc ca tr t 0 n 4 tui mang tnh cht quyt nh nht i vi cthi k pht trin tr lc n nm 18 tui. iu ny c ngha l cht lng phttrin tr lc tng mnh trong giai on t 0 n 4 tui, sau duy tr tc phttrin tng dn n nh im tui 18. Nu khng t c bc pht trin mnhtrong thi k t 0 n 4 tui th n nm 18 tui, tuy tr vn t c nh imca s pht trin mnh m ca tr lc trong giai on tr t 0 n 4 tui l ht sccn thit. Bin php cbn l to mi iu kin, bng mi phng cch em n

cho tr nhng chi t duy.Trc ht, b m cn gip tr nhn thc c ngha v tm quan trng ca

vic t duy, vic "tng no". Thay v p buc tr hc ch, b m hy t chotr nhng mc tiu c thm chng hn, khi bit ch, con c th tc truyn, txem cc tn chng trnh trn truyn hnh... Tr ch thc hin cng vic khi thc s nhn thc c mc tin ca vic cn lm.


14/42



i vi nhng cng vic n gin v quen thuc ngi ta s lm theo thiquen - khi phng php t duy mang tnh cht qun tnh.Nhng khi gp mtvn ch da vo thi quen, lc phng php t duy cng b ph v, chngta bt buc phi tm kim mt phng thc t duy mi ph hp v hiu qu hn.Thm vo , khi tin hnh thc hin cc cng vic n gin v theo thi quen,v lng tr lc b ra... khng ln nn chng ta s khng xc nh c tt cnng lc t duy tr lc ca bn thn.Ngc li, i mt vi mt cng vic phctp, x l chng ta buc phi vn ng ton b nng lc t duy, tr lc vn c.Khi , chng ta khng nhng c iu kin xc nh tng th "tnh hnh nng lctr lc bn thn" m cn d dng pht hin nhng nhc im c th kp thib tr.

hiu r l lun ny, chng ta theo di v d sau:

Mt lp tiu hc a cc em nh ti siu th "tp" mua hng. Yu cu tra l mi em chc mang theo 50 yn Nht. Cc em phi tn dng ti a khnng, dng s tin ny mua tht nhiu dng cn thit. Bnh thng, vi 50 yn

Nht, vic mua c mt thanh ko s - c la cng kh thc hin. Khi c giaonhim v cm theo 50 yn Nht mua hng trong siu th, nhiu em nh t rart lng tng. Th nhng trn thct, hu ht cc em nhu hon thnh nhimv ca mnh sau my ting ng h t xoay strong siu th.

V d trn cho thy nhng tnh hung kh khn c th to ra ng c thcy s nhanh nhn, linh hot ca t duy, suy ngh.V vy,Gio s Hirakv lun cli khuyn vi cc bc cha m, khi con ci gp kh khn, ng vi "gitay gp". i vi con tr, nhng hon cnh kh khn l chi rn luyn t duy tuytvi.

Li huyn ny khng c ngha t b m trthnh nhng "nhn vt bngquan" vi mi hot ng ca con ci. iu cc ng b b m cn ghi nhnht lch gip con tr khi thc s cn thit. Chng hn, tr b ng khi ang i, cc bmM hoc Chu u ch ln ting ng vin, khuyn khc trng dy, sau im lng nhn bn tr tng dy. Gio s Hirakv nhn xt, trong nhng trnghp nh th, b m s phm sai lm ny lp tc chy li v con mnh ngdy!

V phng php pht trin nng lc t duy tr em, Gio s Hirakv ng hnhng xut ca Tin sEdward - mt nh gio dc hc, mt trit gia th kXIX. Theo phng php ca Tin sEdeward, qu trnh dy tr nm bt tn gi

ca cc vt c th bao gm ba giai on.Chng hn, ban u a cho tr xem my loi bt nh bt my, bt bi v bt

ch, chng ta ch vo chic bt my v ni vi tr: "y l bt my". Bc tiptheo, chng ta t trc mt tr c ba loi bt v t cu hi: "u l bt my?"v tr t nht ra ng chic bt my. Bc cui cng l cm bt my ln vhi tr: "y l ci g?". Vi vic a ra cc dn dt theo th t "y l...", " ci


15/42



no l...", " Ci ny l g" nh trn c gi l phng php rn luyn nng lct duy "ba giai on" i vi tr em.

Mt s ngi c hi Gio s Hirakv v vn n la tui no th c thdy tr hc ch v lm ton. H thc mc vi ng nh sau: "Chng ti thy atr bn hng xm mi bn tui c th nhc mt ch ci, th m khng

hiu sao con ti cng bng tui y m khng c nh th? Liu c phi tr tuca con ti c nng lc thp hay khng?". Nghe nhng thc mc ny, Gio sHirakv cht nhn ra rng rt nhiu ng b b m cng khng tht hiu bit vcon ci mnh.

Tc pht trin tr tu ca mi em nh khng hon ton ging nhau. Cem b hn mt tui nhng ni nng kh tri chy, trong khi em nh khc nnm tui vn cha ni c rnh rt. S khcbit ny l do tc pht trin nnglc ni nhanh hay chm tng em nh. Nh vy, trong vic gio dc tr em, iung ch ban u l vn tc pht trin ca cc nng lc (khng phi vn tr tu ca mi a tr c phm cht thng minh hay khng) i vi con

nh, b m nn hiu rng khng c ci gi l "s thch hp v thi gian" bt udy cho con ci hc hnh mt kin thc no . iu quan trng l tr c hngth hay khng vi kin thc c hc. Khi tr yu thch v hng th, l lcbt u tt nht ca s hc tp!


16/42



6. TM TNH TR CHUYN CNG CON CI

Cc phng vin khi tin hnh nhng cuc iu tra, phng vn thng c mtb quyt l khng s dng cc cu hi c p n tr li "c" hoc "khng" chtvn i phng.Chng hn: "Bn c phi l sinh vin ca trng i hc Xkhng? " "C", "Bn c theo hc h chnh quy khng? " " C", "Bn c theo hc

chnh quy khng?" "C"...L do l v nu thchin cch hi nh vy, ngiphng vin ngoi "khng"hoc "c" s chng ly c thm nhiu thng tin khc.Tnh hnh s thay i nu chng ta s dng cch hi, chng hn: "Bn thytrng i hc X th no". ng trc cu hi ny,ngi tr li nht nh phithc hin mt qu trnh huy ng thng tin, kin thc a ra p n (thay vvic ch cn phn x bng "khng" hoc "c"). V nguyn do ny, phng vn ihi c mt ngh thut. NGi "kho ko" l ngi bit a ra nhng cu himang tnh cht dn dt, nhng cu hi m mi ngi khng th dng a ra mtp n chnh xc nh nhau.

Qua tm hiu, Gio s Hirakv pht hin ra mt thc t l cc ng b b m

trong lc tr chuyn vi con ci thng hn ch phm vi pht ngn ca chnh conci mnh. V d nh ni: "ng kia c hm th khng". Cch hi t duy ca tr.Chng ta nn a cho tr nhng cu hi mang nhiu tnh cht gi mhn, v dnh: " Con thy nn th no...?" " V sao...?" "Bao gith...?" ng trc nhngcu hi m, tr c iu kin luyn tp nng lc t duy cng nh kh nng dint ca mnh.

Khi tr chuyn cng con ci, ngi ln khng ch cn bit t cu hi mcn phi lng nghe v gii p mi thc mc ca con. Mt s ngi cho rng hohs mt "ci uy" ca ngi ln nu phi cun vo nhng cu chuyn ca bn tr.y l mt nhn nhn cn kp thi thay i. c bit khi con tra ra nhng cuhi "ngngn", ngi ln chng ta cng khng nn ln ting ci bn tr. Lmnh vy, tr s d hnh thnh cm gic e d, lun sb ngi khc ch nho.

Mt ln khi M,Gio s Hirakv gp cu chuyn sau y trn ng.Mt b trai chng bn, nm tui ang c ko mt ngi n ng ln tui, ru tclo xo li v hi:

" ng i, sao ng ci chn t vy ? ng khng bau chn ?"

Ngi n ng dng li nhn cu b con mt lc, sau t t ni vi thngb nh vi mt ngi ln:

"y l trit hc ca ta. Ta khng mun i giy v ta mun chm bn chntrn mt t".

Nghe li gii thch ny, cu b dng nh hiu ta nhiu phn lm, n ni:

", th ra l v trit hc!"

R rng l cui cng cu b ny rt hiu li gii thch v "trit hc" cangi n ng ln tui lia. iu m Gio s Hirakv mun nhn mnh khi k cuchuyn ny l nu chng ta nghim tc tr li bn tr, bn tr s rt t ho v


17/42



nhn thy gi tr ca nhng cu hi do chng t ra.Ngc li, nu ngi ln chtr li qua qut cho xong chuyn, iu ny lu dn s lm cho tr quen vi sbng bt, dn n tm l ngi thc mc, ngi hi.

Gio s Hirakv cng lu cc bc ph huynh v cch gii p nhng thcmc ca tr. B m khng nn vi chuyn bn thn bit th ging gii chi li, vi

chuyn bn thn khng bit th thoi thc nh kiu "chuyn , sau b s nicho conbit" hoc "i khi chuyn l vy vy thi..."

ng cho rng ngay c vi nhng vn b m rt am hiu, bm cngkhng nn ging gii tng tn n chi li tr. Cch lm nh vy l ly mt chitm hiu, khm ph v t duy c lp ca tr.

Ch cn ba tui, tr c tht c dy nhng cu hi "ti sao","v sao".iuny chng t tr bt u c biu hin ca tinh thn ham hiu bit,mun khmph.Khi con ci n tui ny, b m cn ht sc ch cch tr li nhng thcmc ca con ci, khng nhng khng th tr li cu th m phi ht sc thntrng v ph hp vi trnh nhn bit ca tr. Ngoi ra,b m cng cn trnhvic ngu bin, ni di khi gii thch cc thc mc con nu ra. Gii p mt cchkhoa hc, c logic, mc ch chnh l con nhn thc ng s vt. Tuy nhin,b m cng khng nn a ra nhng li gii p "chc chn nhinh ng ct" -iu ny l cha cn thit vi tr nh.

Trong khi gii p,b m hy c gng to ta nhng tnh hung mang tnhcht i thoi bng nhng li gi "nu nh", trnh tnh trng b m thao thaobt tuyt, con ci im lm nh ngi nghe bo co.

Chng hn, gii thch cho con cu hi "V sao ngi ta phi i ng vobui m", b m c th phng vn bng cch hi: "Nu nh con khng i ng

th s ra sao". Lc ny, tr s phi t t duy gii p c cu hi "v saongi ta cn phi i ng". Bng nhng cu hi mang tnh cht "bc cu" ca bm, tr c th nhn thc dn dn vn , chng hn, "Nu ngi ta khng i ngth s bun ng". "nu khng i ng th s rt mt", ""nu khng i ng th banngy s khng dy c...


18/42



7. GIM NH GNH NNG TM L CHO CON

Khi con tr cm thy ngt ngt v nng b v sc p ca hc tp v thi c,b m hy l nhng ngi san s v gim bt nhng gnh nng ny cho con ci.

Trong tnh hung ny, Gio s Hirakv hy vng cc bc ph huynh c ththam kho mt s kin sau y.

Thng thng, khi thy con ci chm ngp trong bi v v thi c, b mhoc ni: "Con c gng ln, ri cng s hc xong" hoc "Bt xem ti vi,bt ctruyn tranh i".. Theo Gio s Hirakv, b m hn th vic u tin hy bit tntrng nhng biu hin tm l ca con.

Mt s tr em khi i hc lun b p lc v"Thnh tch hc tp", c bit khing trc nhng k thi. V d nh tr phi gii quyt mt lng khong 300 bitp trong vng mt thng hoc ch cn 3 ngy na l bt u k thi. V sc pthi gian, tr cm thy nng n v chc l chng c bnh tnh c gng thchin s n tp.

Trong tnh hung ny, ngi ln hy c gng thay i tm l ca con tr.Trc mt bn tr, ngi ln thay v "h ht" chng ngi vo bn lm bi tp,hy c gng thay i cch ni, chng hn: "Mi ngy con ch lm 10 bi l sxong thi!"hoc "Con cn nhng 72 ting ng h hn na cho vic n tp c!"Nhng iu ny mc d vn l ni ti s thc ca khi lng cng vic bn trphi gii quyt nhng li c th thay i t nhiu cm gic ca bn tr, t vicnhn thy "nhiu bi tp,t thi gian" sang "t bi tp hn, nhiu thi gian hn ".Bin php nh vt c Gio s Hirakv gi l "hon i tm l".

Theo t thut ca mnh, cha ca Gio s Hirakv l mt ngi lun lun bnrn. V th, hai cha con ng thng t c thi gian gp nhau. Tuy nhin, ilc h cng c nhng cuc tr chuyn cng nhau. Mi ln nh vy, ngi chathng ni: "B bit con ang rt c gng, nhng con cng khng th v th mhu hoi chnh sc kho ca bn thn ch!." Nghe li nhc nh ca cha, ngHirakv cm thy thc t l mnh cha c gng lm vic ht sc n nh th.Li ni y tin tng ca ngi cha c sc nng i vi ng, l ng lc thithc ng phi lun c gng lm vic nhiu hn na.

Gio s Hirakv nhn thy nhiu b m li c thi dng nh ngc livi tnh hung trn. Cho d tr rt n lc nhng b m chng thng khngmy cng nhn nhng c gng ny. Khng t b m khng nhng c thi quen

qun l con ci mt cch gt gao m cn thng xuyn t ra nhng mnh lnhcho con tr. Nhn t gc nhng cuc tr chuyn tm tnh gia bn m vi conci, p t mnh lnh l mt hnh vi phin din ca b m v vi iu , s tntrng nhn cch, tnh t ch ca tr b phnh. Hon cnh ny l nguy cdn ti t tng chng i hay nghim trng hn l nhng hnh vi phn khng tpha con tr. Chnh v vy, theo Gio s Hirakv, cc bc ph huynh nn ch hn ti cch a ra yu cu vi bn tr, chng hn c th ni: "Con th xem vicny c c khng? Nh th no?". iu nhng ngi lm b lm m hy ghi


19/42



nhl thay v ra mnh lnh cho con ci, chng ta hy s dng mt bin php hiuqu hn - l a ra nhng ngh. Nhng ngh ca b m s tt hn vivic bi dng nng lc t duy, phm cht phn on ca tr trong cuc sng!

i vi vic bi dng t duy, tinh thn t ch ca tr, ngi ln chng tacng cn cn nhc ni dung ca vn cn t ra cho tr. Chng ta hy ghi nh-

ng nn t vn vi nhng cu ni c th tr thnh "tng nng" i vitm l con tr ngay t pht u ca cuc tr chuyn! Chng hn, khi bn thy conmnh ang mi chi, ng vi ni vi tr rng: "Con c th cho b (m) bit connh hc bi hay chi y?" Ti sao bn khng th mu vi li ni: "Hm nay,my gicon i hc bi?"

C nhn thng ni "dc tc bt t" - vic g ta cn nhanh chng th kh thnhcng. gip con c nim say m hng th vi vic hc tp, chng ta cng cn thigian v s kin tr. Khi con bn chn hc, ngi hc, bn ng ni vi tr rng: "Coni hc cho m nh!...". Nhng li ni nh th ch lm tr cng thm chn hc vcng thm nng ni vi s hc hnh m thi! Trong trng hp ny, cch thc

tt hn l chng ta hy ng s dng nhng bin php trc tip "p" con ci hctp. Gin tip nhc nh, cng vi thi gian v s kin nhn ca b m, mi lliu php ng n hn cho nhng a trang chn hc v ngi hc.


20/42



8. TRNH TR CHU P LC V THNH TCH HC TP

Nhng a tr c nhng suy nghv vic bn thn hc km cc bn khcthng i vo tm l ngy cng chn hc, ngi hc. i vo phn tch kiu tm lny, Gio s Hirakv nhn thy nguyn do rt ln nm nhng tc ng t phab m.

Mt s tr nht nhin c hin tng sa st trong hc tp. thi imny, nu gp phi s trch mng d t hay nhiu t pha thy c gio hoc b mth kt qui vi tr ch l s tn thng ngy cng nghim trng v tinh thntch cc i vi hc tp.

Khi tr vo hon cnh ny, khng ch cm thy mt t tin chnh bnthn m i vi cha m, thy c gio, tr hu nh cng mt mt nhng ch datinh thn. Lc ny, trch mc hay mc pht i vi tru ch c tc dng ngcli m thi! y l lc tr gp kh khn, ti sao b m khng tr thnh nhngngi gip con tr? Nhng ngi lm b m hy ng vin con ci vt quas bun ru v tnh hnh hc tp trc mt, phi gi gn v khuyn khch lng ttin ca bn thn con tr, hy ni vi con:

"Bm rt tin con, chcn con cgng, con sthnh cng hn!"

i vi con tr, cho d l hc sinh hc gii, lun t nhng thnh tch caoth iu ny cng khng c ngha l tr s khng bao githt bi. B m cn phihiu r iu ny xc nh mt thi hp l vi con ci, khng ch lc conthnh cng m ngay c khi con tht bi.

Chng ta cn nhn nhn mt s thc rng bim km vi bn thn trem l mt iu khng vui. Nu khi , tr phi gnh chu nhng li ch chitt pha b m hoc thy c gio th nhng sc p ny c nm trong kh nng chung tm l ca tr hay khng?

Nhng gnh gng tm l ny nu c cht chng v tch t sy con trntuyt vng vi tng lai, khng tin tng vo chnh mnh v tt c. trnh chocon ci nhng tm l nng n khng ng c ny, trch nhim ln thuc v bm.

V d, khi b m nhn dc thng bo v tnh trng hc tp sa st ca conci, theo Gio s Hirakv, cn ng x nh th no lun l vn kh khn viphn ng nhng ngi lm b lm m. Gio s Kirakv a ra mt s li khuynvi tnh hung ny:

Trc ht, b m cn xc nh thi nhn nhn thch hp vi thnh tchhc tp ca con ci. Thng thng, khi thnh tch hc tp ca con t xut scchng ta v cng vui v, ngc li, chng ta bun b v lo u nu con ci hc tpsa st. Gio s Hirakv cho rng vi thnh tch hc tp ca con ci, b m nnhiu rng con ci cng c lc thnh cng, cng c khi tht . V th, ngay c khithnh tch hc tp ca con khng tt, chng ta cng khng nn biu hin thi


21/42



bun b hay trch mc con tr. iu ny trnh cho con ci bn khng sa votm l mt t tin trong cuc sng cng nh tinh thn tch cc i vi hc tp.

Khi con ci bn bim km hoc thi trt, thay v trch mc, bn hy chocon tr mt chi. Ti sao bn khng th ni vi con rng: "Ai cng c ln phitht bi, v tht bi khng c ngha l chm ht tt c"?...

i vi nhng a tr chn hc, vn thnh tch hc tp li cng trthnhgnh nng hn. Bi v, khi tr chn hc th chng s khng hc, v tt nhinko theo l tnh hnh kt qu hc tp ngy cng sa st. Khng nhng vy, khithnh tch hc tp sa st, iu tr tip tc gnh chu l s tc gin ca b m, strch mng ca thy c gio. Nhng gnh nng ny lm tr lun lun bt n, cnglc cng khng t tin v khng c tm sc lm bt c cng vic no. Kt qucui cng li vn l tnh trng hc tp ch cng thm ti t. Theo Gio s Hirakv,y c thc gi l "mt vng tun hon c tnh" in hnh nhng tr emchn hc.

Khi trng gia tm l mun hc hay khng mun hc, nhng "bnhlun" ca ngi ln i vi bng im ca tr tr thnh mt p lc ln. B mhy cho con ci mnh chi loi b nhng p lc ny. Gio s Hirakv chorng nu nh chng ta tr thot khi tnh trng tm l nng n mi khi phinp bng im cho b m xem, nu nh chng ta khng c xem bng c bngim ca tr khi tr khng chng a cho b m xem th chc chn tr s tnguyn chng ta xem bng im.

Theo s phn tch ca Gio s Hirakv, khi "khen" hoc "ch" mt s vicno , ngi ta chc chn phi c mt tiu chun i snh. Khi b m "ch"thnh tch hc tp ca con l "ti t" th cn cu nu khng phi vn thng

l i so snh vi thnh tch hc tp ca nhng a tr khc cng lp. Th nhngcng mt thnh tch hc tp ny, c th khi con bn ng lp ny l "km"nhng ng mt lp hc khc li cha hn b coi l "km". y l mt thc t.

Hn na, nu ln ny con bn t im ti a, nhng ln kim tra sau, rt cth tr s khng t c im ti a nh trc. Khi , nu so vi ln trc, cphi chng ta s nhn nhn rng tr hc km i chng?

V nhng iu ny, theo Gio s Hirakv, khi con ci bim km, b mkhng nn trch mng, ch chit con ci, cng khng nn so snh con vi nhnga tr khc. Hn na, b m cn tm cch ng vin, khch l con ci - "ng lim ln ny ca con khng c tt lm, nhng b (m) thy rng so vi trclc kim tra, kin thc ca con nng cao ln rt nhiu"... Trong nhng tnhhung ny, b m hy ni li c v con tip tc c gng, hy con hiu rng ncn rt nhiu chi khc na v iu cn lm nht l phi n lc hn. Bn nglm tr cng thm mt tinh thn vi vic hc tp khi chng bim km. Hygip tr c con mt nhn v pha trc thay v s dn vt bi mt im km,mt k thi trt.


22/42



Mt hin tng tm l khc thng c khng t tr em l suy ngh"cho dmnh c c gng th no i na, mnh cng khng th hc tt hn". Nguyn doch yu l v cc em thiu t tin vo chnh bn thn. Lc ny, chng ta cn cgng ni chuyn vi tr, gip tr nhn ra bn thn khng phi hon ton khng cnng lc. Hy tr tin tng vo nng lc bn thn, ng thi phi th hin chotr bit rng chng ta cng l nhng ngi lun lun tin tng nhng nng lc ca tr.


23/42



9. HC TP TNHNG HOT NG I THNG

Con tr cn c hc tp ngay t nhng hot ng i thng. V vy, trongvic ging dy nh trng, cc thy c gio cn ht sc lu tm ti vn gnkin thc sch vvi thc tin.

Mt gio vin tiu hc khi ging gii cho cc hc sinh v sn xut dy

chuyn trong nh my, cho php cc em c t do t cu hi. Thy gio nycho bit anh gp nhng cu hi ht sc bt ng, chng hn nh:

"Tha thy, khi ngi ta tin hnh sn xut dy chuyn, nu mt ngitrong mun i v sinh th sra sao ?"...

y l mt thy gio rt coi trng vn thc tin trong ging dy, v vy,anh khng tr li mt cch lp lim trc nhng cu hi ny. Anh bn ghichp li ton b nhng cu hi ca cc em hc sinh trong lp, vit th gi nnh my sn xut theo dy chuyn nhgii p. Nh my sau khi nhn c th rt vui v hi p vi nhng li gii p cn k, t m.

ging cho cc hc sinh v cng vic ca nhn vin bn xe, mt thygio khc t mnh i mn v mt s dng c, sau b tr lp hc ging nhmt bn xe. Tit hc ngy hm , cc hc sinh cm thy v cng hng th,nhiu em nh quyt nh sau bui hc s ra bn xe quan st, tm hiu k hnv cng vic ca nhng nhn vin y.

Nhphng php ging dy mang tnh thit thc cao, cc hc sinh nhnnhn c gi tr thc tin v ngha ca nhiu hot ng i sng m cc embnh thng, thm ch khong , quan tm n.

Gio dc trong gia nh cng cn lu tm n ngha thc tin. Hy con

tr hc tp ngay ti sng thng ngy! Ch cn b m ch kt hp gia thctin vi vic hc tp ca con th d trong nhng hot ng rt nh cng c th thuc hiu qu cao. a hc tp gn vi thc tin khng nhng c th to cho trnhiu chi hc tp hn m i vi nhng tr em chn hc, y cng l mt liuphp hu ch.

V d, chng ta c th tr t hoch nh k hoch i du lch cho c nh,vi s hng dn kho lo ca b m, chc chn tr s tip thu c khng tkin thc va l. Chun b ln ung, b m hy ngh trng vai lm"hng dn vin du lch" gii thiu cho c nh nghe v ni sp n ngh.Trong sut chuyn i, b m c th trao i tr nhim v "mt ngi trng

on". Vi tnh cch a hot ng ca con tr, tr nht nh s hng th v cgng lm cho ra "mt ngi trng on" thc th. iu c ngha l tr khngch vn dng nhng kin thc chun b t nh gii thiu im ny, im kiav noi ngh, m cn phi lun lun quan st, mi hot ng lin quan nhnh trnh, thm ch s cn rt nhlch trnh ca chuyn i!

Mt nh vn k rng nhiu nng lc ca ng by gi l kt quc bidng t ngy cn nh. Khi mi hc tiu hc, ng thng cng b ct nhng


24/42



mu bo hay gi li. y cng chnh l iu kin ng sm c thi quenquan tm n nhng vn x hi. Theo li k ca ng, ngi ct nhng mu bokng ch l mt tr chi th v m cn c rn luyn nhiu v kh nng c.Hn na, vic lm ny cho ng hiu rng ngi b ca mnh vn khngngnghc tp, khng ngng tch lu, tht s l tm gng sng c tc ngmnh mi vi ng ngay t nhng ngy b th.

Trng hp trn y ch ra cho chng ta mt phng php dy tr kh hiuqu - "b m hy lm gng cho con ci". i vi con tr, nhng li gio hund su sc n u cng khng c nh hng ln bng nhng tc ng trc quan.Khi nhn v cm nhn thy ngi cha, ngi m ca mnh vn khng ngng cgng hc tp, tch lu, mt cch t nhin theo kiu "cm nhim", tr s hnhthnh thc di vi hc tp cng nh tinh thn lun lun bn b, phn u tronghc tp. y cng l mt cch thc b m gio dc con thng qua thc tin. TheoGio s Hirakv, phng php ny rt thch hp vi nhng a tr cn ang chnhc, ngi hc.

Quan st vi Gio s Hirakv cng cho bit mt s ph huynh cng v mongmun cho con ci hiu bit hn ginh nhiu thi gian a con i thm quanbo tng. Th nhng, nhiu tr em vn khng t ra my hng th khi n botng. L do l v nhiu b m nghn gin rng ch cn cho con n bo tng lchng s hiu bit nhiu hn. con ci thc sc i tham quan bo tng, bm va phi l ngi hng dn va phi l ngi khch i cng xem vi con.Nu nh b ma con n bo tng ri bo bn tr ti xem th tr cng schng cn my hng th. V vy, hy tht s cng con i thm quan bo tng,chnh b m hy cho con tr thy rng bo tng ng l rt th v v c ngha.

Trong cuc sng thng ngy, chng ta vn thng gp tnh hung, nucng lm th mi ngi rt ho hng, ngc li, ch mt mnh th thm ch khngmun ng chn, ng tay. Cng nh vy, i vi con tr, nhiu kh nng chngc suy ngh rng ti sao c nh ch mi mnh n phi hc bi. y cng l mtkiu suy nghdn n tm l nn hc con tr, chng ta c th li dng phngphp "tp th cng lm". Chng hn, con bn chn hc, bn hy ngh c nhmi ngy cng nhau dnh 10 pht cho vic lm bi tp. Nu c nh cng lm, trs khng c l do no t chi, thm ch s cm thy rt vui v v c c b vm cng lm vi mnh.

Ngoi ra, cc ni dung con tr c th hc c ti sng hng ngy ng

nhin khng ch b hp trong nhng kin thc sch v. Bn hy tr lm mt scng vic trong nh nh qut nh, lau nh, gp qun o... Nhng hot ng nys rn luyn cho tr nhiu k nng v nhng c tnh cn thit trong cuc sng.y khng n thun ch l con ci gip cha m m cn l mt chi rnluyn rt tt i vi tr. Khi tham gia lm nhng cng vic gia nh, tr s dnbit cch thu xp k hoch, cn i gigic gia vic nh v vic hc. Ngoi ra,cng vic ny cng gip tr hnh thnh tinh thn trch nhim vi gia nh cng


25/42



nh tnh kin tr, nhn ni - bi v, y l cng vic c phn cng trong gianh v ng nhin khng th khng hon thnh.

mt s gia nh, b m thng khng con ci gip cng vic nhvi l do "N vng v lm, n khng lm uc u!". Hoc khi con ci t mun gip , b m li cho rng bn tr gip ch cng thm "qun chn

vng tay"... nhng cch nhn nhn nh th tht rt nguy hi. Bi v, khngcn l vn c tr lm vic nh hay khng m v tnh tn hi ti lng ttin, tinh thn t ch ca con tr.


26/42



10. NGH THUT NG VIN CON CI

ng vin, khch l ngi khc trong cng vic, ngi Nht Bn thngc thi quen s dng nhng khu hiu kiu nh:

"Cln!" hoc "Chng ta hy lm vic tt nh!"

Chng hn, Gim c thng ni vi nhn vin ca mnh:"Ti hy vng cc bn s cng nhau c gng lm tt cng vic! Cng c gngnh!"...

Theo Gio s Hirakv, nhng li ng vin, khch l nh vy khng c tcdng nhiu lm cho hiu qu, nng sut lm vic. Ti sao thay v ni nhng ling vin vin sung, ngi ta khng th tm cch cp thng n cng vic vmc ch c th cn thc hin? Khi r rng v mc ch cng nh cng vic,chc chn chng ta s phn u mt cch hiu qu, c nh hng hn.

ng vin, khuyn khch con ci, b m cn nm r tng hon cnh c

th. Khi con ng trc mt k thi quan trng, b m khng nn ch dng vicni my li i loi nh: "Hc i con, con phi c gng m hc i ch!" B mnn nhn nhn su sc hn v tm l, tinh thn ca con tr. Cn c vo hon cnhc th, b m hy gip con hiu r v mc tiu cn phn u trc mt. Bncnh li ni ng vin, iu quan trng l cp trc tip vi con mc tiu vcng vic c th. Nh vy, bn nh hng v t nn tng quan trng chonhng phn u, n lc ca con ci mnh.

Mt phng din khc ca vic ng vin, khuyn khch con ci l thi ca cha m khi con bim km, thi trt hoc gp mt tht bi no trongcuc sng. Trong trng hp ny, nguyn tc th nht l b mng bao gi

trch mc hoc c nhng hnh ng gy thm p lc cho con v ngc li, b mcng khng nn ch dng vic ni con hy c gng nhng ln sau.

Khi con ci gp tht bi, b m hy bnh tnh v kin nhn ng vin con.Bn c th dng nhng li khch li t dn tm trng ru rca con tr. Chnghn:

"Bnghai cng c mti ln tht bi".

"Con cng khng nn v mt ln tht bi m cho rng tt c ht".

"M nghl chc chn con slm tt hn".

"Khng sao c! Vic g ri cng squa!".Nhng li ng vin ca b m trong lc ny c tc ng rt ln. N l c

scng c lng tin, ch tin th ca con tr. N gip tr ly li cn bng tinhthn, dn r b gnh nng tmk l v tht bi va qua.

Tip sau nhng li ng vin an i, vic quan trng hn l b m phi nichuyn thng thn vi con, gip con phn tch mt cch c th nguyn nhn ca


27/42



tht bi. Chng hn, mt em b c thnh tch hc tp kh tt bng cht c 50im (tng ng vi im 5 nc ta) mt bi kim tra.

Ngi ln c th cng tr phn tch nguyn nhn, v d nh:

"D sao th ta cng bim 50 ri, by gi(b m) v con s cng nghxemti sao li nh vy nh! Trong bi kim tra ny, con lm sai ch no?... Ch

sai ny l do con khng hiu r cu hi? V khng nhra kin thc ? V tnhnhm? V lm bi vi vng qu?...

B m nn cng con ci tr chuyn, bn lun li nhng l do dn n thtbi, c gng con t ni ra, t nhn nhn nhng vp vp gp phi. Tt cnhng iu ny s gip tr bnh tnh hn vi tht bi, hiu r hn bn thn, tc phng hng r rng sa cha v phn u trong nhng "th thch" vsau.

Vi vn b m cn thit phi cng con ci tr chuyn, bn bc nhng ldo dn n tht bi, Gio s Hirakv khuyn cc b m cng nn c thi ng

x tng t khi con t c thnh cng. Khi con ci thnh cng, tt nhin, bm thng ng vin khen ngi. Theo Gio s Hirakv, s l sng sut hn nungi ln bit cng con ci ngi li, tho lun v nhng nguyn nhn a nthnh cng ca con. y mi tht s l "k nng" c v, khch l con ci tuytvi hn c!

C mt truyn c k rng: mt v tng xut thn t gia nh my i theonghip binh ao. i vi ng ta, chin chinh v thng li l ng nhin trongcuc i. C ngi ca tng ng l v tng ti ba, c th lu danh s sch. Ngheli tn dng ny, ng khng my lu tm v cng chng my phn vui v thchth. Ln khc, ngi ta khen ng c b ru tht p. ng t ra v cng sung

sng v iu ny.Trong cu chuyn trn, v tng vui sng khi c khen v b ru l bi

d khng chnh nhng bn thn ng t nhn thy mnh c mt b ru p.i vi vic khen ngi con tr, chng ta khng nn b qua ngha ny. Nu bm ngi khen v im 10 ti a con t c, tr s c cm gic iu ny l"ng nhin", "chng cn g phn nn". C nh vy, nhng ln sau khi li tim 10, tr rt c th b ri vo tnh trng "gim dn tinh thn mun phn u".Chng ta hy thay i "thi quen" ngi khen ny. Chng hn, ng chn khicon mnh t c im s cao nht hoc ng u mt k thi, bn mi c mtli khen ngi. Hy quan st v chn thi im li khen ca bn c hiu qunht vi con, thm ch c khi ch l:

"Hm nay ai cng mt mi c, thm con vn ngi hc chm ch c haiting ng h!"

B m hy "c sch" khen ngi con ci - l li khuyn ca Gio sHirakv. Th nhng, s thc l khng t b m d phi tha nhn:


28/42



"Khng hiu ti sao ti c thnghra nhiu thtrch mng con mnh khin phm li. Thm n lc n lm tt vic g, ti mun ni my li khen nginhng li chng bit ni thno...".

Li c nhng ng b b m cho rng "khen ngi con ci" chng phi l mtchuyn kh thc hin. Khi khen ngi kh nng v tranh ca con mnh, c nhng

b m thng ni: "Tranh con v tuyt vi, c nh l ho s chuyn nghip y".Gio s Hirakv cho rng di vi vic khen ngi con ci, khng nn s dngnhng hnh thc khoa trng nh vy. Khen ngi l c mt ngh thut. Mc chca vic khen ngi l cng c v nng cao lng t tin, tinh thn t thc gitr bn thn tr em. V nh khi khen ngi mt bc tranh ca con, bn hy cpmt cch c th v trc tip: "Bc tranh ny, con chn mu sc bu tri rt ntng" hoc "Con v b, ging nht l i mt y"... Thm vo , bn cngkhng nn ch nhn vo "kt qu" ca ban thn bc tranh m nh gi, bnh lun.Bn hy gi mv vic so snh nng lc hi ho th hin bc tranh ny so vinhng bc tranh trc ca con - "Bc tranh ny c tin by! Con nhn ci l

cy ny v ging hn trc, ng khng?"... Khi bn gi thi cn trng, tm xem xt a ra nhn xt, khen ngi v thnh qu lm vic ca con, con trs tin tng v tip thu uc nhiu hn ngha t nhng nhn xt, li khen nginy.


29/42



11. NGH THUT PH BNH CON CI

i vi vn cha m ph bnh con ci, quan im ca Gio s Hirakv chorng y l vic lm cn thit. Theo ng, nhng a tr khng tng b b m phbnh trong gia nh, n khi ra lm vic ngoi x hi thng d ri vo tnh trngnh: va gp phi s ph bnh ca cp trn lp tc cm thy tt c sp , t

tng mt phng hng, hnh ng i vo tiu cc bng cch np n xin thivic...

B m nn ph bnh con ci. Ph bnh c nhng tc dng gio dc ring.Thng qua s ph bnh ca b m, tr c th nhn thc ng sai, hiu c mttch cc hay tiu cc ca vn . Khi tr mc li, nu b mng nhin b mcth coi nh cha lm trn trch nhim ca ngi b, ngi m. iu kh khn ltrong ph bnh con ci, b m phi lun lun c thi cn trng v nghim tc,khng nhng khng th tu tin qut mng con ci v l m cn cn nhng cchthc ni nng sao cho tr nhn thc c vn thay v hnh thnh tm l chnght, ng ph, chng i b m. Khi ph bnh con ci, b m phi r rng v

lp trng, ng l ng, sai l sai, phi hp tnh, hp l v c sc thuyt phc.Hy con ci tht s tn trng v knh phc khi "c" lng nghe nhng li phbnh ca b m!

c th va gip con nhn thc ra v sa cha nhng sai lm, ng thikhng lm tn thng n lng t trng ca con, i vi tt c nhng ngi lmb, lm m, i hi c mt "ngh thut" trong ph bnh.

Trc ht, khi ph bnh con ci, bn hy gi thi nghim trang, nichuyn vi con bng l l m khng phi bng nhng li ch chit. Quan im,lp trng ca bn phi trc sau nh mt trong sut cu chuyn. Bn thn "ph

bnh" c gi tr gio dc nhng nu bn ph bnh con ci mt cch h th ktqu dn ti s rt khng hay. Thm vo , cng mt s vic, nu hm nay bnngn cm, ph bnh con, ngy mai bn li cho php, nh th khng nhng bn khng r rng v quan im m i vi tr, vic no ng, vic no sau cng trnn rt mh.

Nguyn tc thn trong ph bnh con ci l cch ph bnh, mc phbnh thong, hp l. Gio s Hirakv dn mt v d v mt em nh tui hctrung hc nh sau: v cho rng nhng ni quy ca nh trng l qu kht khe, cub ny r mt s bn khc ph hoi, gy mt trt tkhu k tc x. Sau khigy ra v vic, my cu b quyt nh s b hc. Bit cu chuyn, thy Hiu

trng ch thn gi my cu hc sinh gy ln xn trong trng ln phng camnh. Thy Hiu trng rng rng nc mt ni vi my cu b: "Thy thynhng vic cc em lm tht ng trch v cng. Nhng lc ny, thy khng munni iu g c. Thy nghchc cc em cng ang phi suy ngh li v hnh ngca mnh, ng khng? Thy hy vng rng cc em s suy nghli v nhng hnhng ".


30/42



Thi ph bnh nhng l vi tinh thn rng lng, ku gi s ngh li cathy Hiu trng i vi nhng hc sinh trung hc ny c tc ng v cngmnh m. Sau li ni ca thy Hiu trng, nhng cu hc sinh ny thi nh b hc, khng nhng nhn thc c nhng hnh vi sai phm m cn htsc c gng sa cha li lm, rn luyn bn thn.

Nh vy, vn khng phi "ph bnh con tr" m "lm th no phbnh c tc dng ti u nht". Ph bnh ngha l mun thay i suy ngh, thi cho n hnh ng ca i tng. Nu nh ngi nghe ph bnh ch cm thynh "vo tai ny, ra tai kia" th nhng li ph bnh coi nh mt gi tr. Vi contr, nhng iu ny cng quan trng. Khi chng ta tht lng ph bnh con tr,ngay n m sc ging ni cng nn nh nhng, thi , nt mt nn t tn,nghim trang. Khi thc hin vic "ph bnh", iu chng ta mun a n chobn tr khng phi l s ch chit m l thi ng n, c l l, c sc thuytphc. Gio s Hirakv cn rt chi tit vi li khuyn cc bc ph huynh nn "tthng" khi tin hnh ph bnh con tr. ng cho rng "ng" l t th nghim

trang, to sc nng "chnh ngha" cho hnh ng ph bnh!Ngoi ra, cc bc ph huynh cng nn lu n khng kh trc khi thc

hin "ph bnh". Khng nn gy cng thng cho cuc ni chuyn ngay t phtu bng nhng mnh lnh, nhng li qut tho "phu". Thay v th, b mhy c gt bt u bng nhng l l con tr d chp nhn, dng tnh. B mcng to c tm l "lng nghe, chu nghe" con tr bao nhiu th s ph bnhsau cng c kt qu by nhiu. Mi lc con tr gy ra mt sai ln no , svic chc chn cng c nhng nguyn do t nhiu. V th, trc khi thc hin phbnh, b m cng nn con ci t ni ln nhng l do v hnh ng sai phmca chnh bn thn chng. Nh th, b m khng ch trnh c tnh ch quan

trong ph bnh m cn c chi tm nhng im da tm l ca con tin hnhph bnh hiu qu hn.


31/42



12. LM G SAU KHI CON MC LI

Khng t ngi cho rng, nu con ci mc khuyt im nh, c th khngcn ph bnh, ch cn ph bnh con khi phm sai lm ln. Theo Gio s Hirakv,thi ng xng n v khoa hc li hon ton ngc li.

Nh li thi hc trung hc, bn thn ng Hirakv cng tng th nghim qua

nhng iu ny. Mt ln, khi thy gio tr bi kim tra, Hirakv nhn c mtim s rt thp. Hirakv v cng ngc nhin v Hirakv nhrng bi kim tra nymnh lm rt tt. Sau khi xem li ton b bi kim tra, Hirkv mi bit l do lv Hirakv lm sai mt con tnh. Nhn xt v kt qu bi kim tra ny, thy gioni vi c lp ca Hirakv: "Khi chm bi, thy thy cc em cn rt cu th. Cbi lm ng n qu na ri nhng li vit sai p s. Nhiu bi lm phmnhng li sai khng ng c. Thy yu cu tt c cc em phi sa cha ngaynhng s cu th ny. Bng khng, sau ny cc em s trthnh nhng ngi lunlun bt cn, lm vic g cng c th dn n sai lm v thi quen cu th ca bnthn".

iu thy gio ca Hirakv mun khuyn rn cc hc tr ca mnh l ngita hay xem thng nhng sai lm lt vt v nghrng n khng my tai hi. Thnhng, cng chnh v coi thng nhng ci sai nh m sau ngi ta mcnhiu li lm ln.

Chng ta u hiu rng nng lc phn on ca tr cha th chn chn nhngi ln. l v l do v sao bn tr hay mc li. Song, cho d l tr nh,chng vn c kh nng phn on ng, sai. Nu mc phi nhng sai lm nghimtrng, bn tr chc chn cng cm thy bun b, cn dt. Nhng v nng lc phnon ny cha hon ton trng thnh nn bn tr hu nh khng th t phn tch

n ngn ngun nhng l do dn n sai lm ca bn thn.Mt khc, tn ti mt hin tng tm l ph bin (c ngi ln cng nh

tr em) l du bit sai nhng nu b ngi khch "vch li" th t nhin ny sinhphn cm, thm ch c tm l y ci sai n ch cng sai hn. Ngay i vi ccem tui hc sinh trung hc, nu ngi ln c vi li nhc nhv chuyn hchnh, cc em cng c th c phn ng khng thoi mi lm vi ngh"chuyn th con bit ri, ti sao c nhc i, nhc li nhiu th?"... Sau nhng li nhcnh ca b m, tnh hnh cng khng my thay i, cc em nh mi chi vnhon mi chi!

Theo Gio s Hirakv, khi con tr phm sai lm, b m khng nn nhc i,nhc li li sai ca tr. Tr cn c mt khong thi gian nht nh t nhnnhn li lm. Khi con bnh tnh hn, b m hy yu cu con t ni li mtcch t m ton b s vic. Lng nghe tr trnh by, va tr t nhn thc ngsai, b m va tin hnh un nn.

Nu tr mc nhng sai lm khng nghim trng, b m phi tu tng tnhhung nhc nh, ph bnh. Khi con tr cha hon ton nhn thc ng n li


32/42



sai ca mnh, b m phi kp thi un nn, nu khng, khuyt im nh c th sailm ln.

iu ng ch l thi ca b m trong lc ph bnh, un nn con tr.Mt s b m v "xt con" nn thng kt thc ph bnh con ci bng nhng lixin li:

"Va ri l m khng tt" hay "Va xong bnng qu!"y l mt khuyt im rt cn c cc ng b b m rt kinh nghim.

Cch ng x ny ca ngi ln khng nhng khng t c mc ch gio dcca "ph bnh" m cn lm con tr cm thy mh gia ng v sai. B m mctrch con ci ri li xin li con ci, cui cng th ai ng ai sai?

Tt nhin, chng ta cng khng hon ton loi tr kh nng ngi ln ikhi cng khng km ni s tc gin trc nhng sai lm ca con. Trong trnghp , nu trch mng, ph bnh con ci, bn c th ni xin li con. Song,km theo li xin li, bn cn ni r l do xin li con khng phi v b m ph

bnh hay trch mng oan cho con m thc t vic con b ph bnh l hon tonng.

Ph bnh, trch mng con ci khng phi l "c quyn" ca b m m thcs l mt "trch nhim". V trch nhim ny ch hon thnh khi b m bit r conci thc s sa i sai lm sau nhng ph bnh, trch mng ca mnh.


33/42



13. CON TR NI LN CCH NGH CA BN THN

Kh nhiu ph huynh hc sinh tng ni vi Gio s Hirakv:

"Chng ti thy rt kh khn v nhiu lc chng bit bn tr mun ni cig".

Sau nhiu quan st v phn tch, Gio s Hirakv pht hin ra rng vn khng phi bn tr m bn thn ngi ln. Trong nhng cuc tr chuyn,khng t b m thng khng kin nhn lng nghe nhng li con tr, hthng gt ln bng nhng cu ni:

"Nhanh ln! Con mun ni g h? Con lm b(m) chng hiu g c".

B m lun yu cu con phi ni r rng cu chuyn, nhng y li l mtk nng khng th t nhin hnh thnh. l cha ni n nhng a tr vnnht nht, t tip xc vi bn ngoi, trnh by r rng mt vn , hon tonkhng phi mt vic d dng. Hn na, b m thng khng kin nhn lng nghev thm vo nhng li hi thc "kh nghe". Trong tnh cnh , con tr s cng

thm kh khn ni ra c vn ca mnh.Mun cont r ni ln c nhng suy nghca bn thn, ngi ln hy

tr cm thy "thch" c tm s v phi thoi mi v tm l. B m nn lngnghe con vi thi chm ch v biu thng tnh, c th ch l nhng ci gtu, nhng li ni m: "Th ", ", con ni tip i"... Nhng c ch rt nh nygip con cm thy t tin hn v tin tng b mang rt lng nghe v quan tmn vn ca mnh.

i khi, chng ta thng gp cc b m lun than thrng:

"Chu nh ti hc lp bn, lp nm ri m n khng nn i, ni chng nn

li. Tht khng bit lm sao c!".Gio s Hirakv cho rng hin tng tr cm thy kh khn trong din t

ch yu v thiu t tin. Hn na, chng ta cng cn lu tm n c im v tml la tui. Tr em cng tui, thng thng kh nng din t b gi tthn b trai.

ci thin tnh hnh ny, im mu cht l b m phi gip con to dngs t tin. Khi con mun ni, hy khuyn khch con v kin tr lng nghe. Bnng ct ngang li con tr, ng v st rut vi sp ng, di dng trong din tca con m vi ni thay, ni t i. B m nn cho con c trnh by ht suy

ngh, sau bng cch nhc li mt cch t nh, hy un nn nhng ch din tsai ca con. Chng hn: "Vic con mun ni, b (m) hiu ri. ca con l...Con nh ni l...". Vi cch thc ny, con tr dn dn tip thu v ghi nhcnhng cch din t ng, trong trng hp ny phi dng t ny, trong trnghp kia nn ni th kia... Gio s Hirakv cn nhn mnh, ngay c trng hp conbn trnh by mt quan im lch lc, mt kin sai th ngoi un nn v ttng, bn cng khng nn b qua vic sa cha nhng li din t ca con.


34/42



Lin quan n kh nng din t, vic phn bc kin ca ngi khc trongtranh lun cng l yu cu kh phc tp. i vi con tr, iu ny cng kh khnv c quan h ti kh nng sng to.

Nh bc hc vi trn th gii - Einstein, tc gi ca Hc thuy tng ini ting trn th gii tng khng nh nguyn tc sng ca ng l:

"Phi lun lun c nhng kin gii ring ca bn thn, nhng kin gii co v khng ging ai bao gi".

C th ni, mi s sng to u bt u t kh nng suy nghc lp v"chu kh" phn bc kin ca ngi khc. V vy, nu tr mun trnh by nhng kin ring ca bn thn, bt lun th no, bn hy tn trng v khuyn khch.

Thi quen v nng lc c lp suy ngh th hin tnh t ch cao trong tduy. Th nhng, nhiu ngi li quan nim rng qu t tin vo kin ca bnthn l ch quan ch ngha. V th, khi tr khng thch chi nhng chi b mmua cho th b coi l "lm chuyn", khi khng nht nht lm theo iu b m dn

thng b bo l "cng u, cng c"...Gio s Hirakv cho rng b m khng tha nhn con ci cn c kin ring

ngha l xm phm s pht trin t nhin ca con tr. Hu qu ca iu ny lbn c th bin con mnh thnh kiu "gi thi chiu no xoay chiu ". Chng tac th hiu r iu ny khi quan st cch ng x trong nhng gia nh ngiPhp.

Php, ngi c thi quen tn ng kin ca ngi khc s b coi l hngngc ngch. Trong cc gia nh Php, kin ca con tr rt c tn trng, chod c th kin cn khkho hoc u tr. B m khng a ra nhng kinp t m lun luon trn cs lng nghe kin ca con cng con tho lunmi vn .

Thi ng x gio dc ny rt ng chng ta hc tp. Cho d kin cabn tr cn sai lch th b m vn nn ng vin tr pht biu, ng vin tr tch suy ngh. B m ch lm nhim viu chnh, sa cha nhng suy nghsaica con, nht quyt ng "suy nghh" bn tr. Hy con trc lp suy nghv t do pht biu kin ca bn thn - l con ng ng n bi dngnng lc t duy v kh nng sng to ca tr.


35/42



14. "BAO BC" KHNG C LI VI CON TR

Tr khng tng c rn luyn qua nhng nguy him nh s khng th vtqua nhng sng gi, nguy him ln ca cuc i - l li cnh bo ca Gio sHirakv vi nhng ng b b m qu bao bc v nung chiu con ci.

Ngy nay, hu nh trong mi gia nh c con nh "dng dao" cng trthnh

iu cm k vi con tr. Tr khng dng dao gt bt ch v c dng c gtbt ch. Nhiu chi ca tr ch yu lm bng cht liu nha. C th thy mitrng sng ca tr nh c bo v an ton v bit lp vi mi nguy himnh th no.

Th nhng, nu ng gc bn kia nhn nhn vn , chng ta thyrng mt khi tr hon ton khng c khi nim "ng u vi him nguy" thnng lc ny ca tr cng tiu bin. iu ny khng nh nh vy c v quphng i nhng bn hy th theo di phn tch sau y ca Gio s Hirakv:

V nh con tr thng rt thch tro cy. Theo cch nhn nhn ca b m, con

tr tro cy l mt hnh ng v cng nguy him. Song, y l mt nguy himtht s "c gi tr" vi bn tr. Khi tr nhn thy ci cy mun tro ln, tt nhintrong u c phi hnh thnh phn on "cy ny mnh c th tro ln ckhng?". Tip n, tr bt u t duy xem nn tro ln bt u t cnh cy no vn cnh cy no vn gic trng lng c th mnh. Ch sau khi hnhthnh nhng tnh ton nh th, tr mi thc hin hnh ng tro cy c th. Ttnhin, hon ton c kh nng tr b ng khi tro cy. l v nhng tnh ton banu ca bn thn tr khng n khp vi thc t. Nu b ng, tr coi nh "thtbi". Tr hc c kinh nghim t mt tiu cc ca vn (s vic tht bi).

C th thy, trong khi qu lo lng n "s an ton", b m v tnh ln t

nng lc t lp, nng lc t xoay strong cuc sng ca con. Quan st nhng emb trong tui tp i, ban u khng trnh khi b ng, sau dn dn hc ccch gi thng bng c th v c nhng bc i vi vng. Nu nhng lc b bng, b m vi chy ra dy, tr khng ch mt nhiu thi gian tp i hn mcn hnh thnh thi quen chi ngi dy mi ln vp ng. Tuy nhin, miiu va trnh by khng c ngha l b m mc con ci "mo him". Tuhon cnh, b m nn t cn nhc mc nguy him con tr cn th nghim,trong c nhng trng hp phi bng mi cch "bit lp" tr vi nguy him.

Theo tham kho ca Gio s Hirakv, phng php " con tr ra ngoi mtmnh" ca ng Kohikan rt ng chng ta hc tp. ng Kokihan tngnghrng mt a tr ba tui th khng th mt mnh i ra. Nhng sau , ng quyt nh kim nghim li quan im ny. ng thc hin "theo di" mt em bba tui s xoay snh th no khi i ra ngoi mt mnh. Kt qu chng minh emb hon ton c kh nng nhng i v gi an ton cho bn thn. T, nghnh thnh tng xy dng phng php gio dc tr nh vi ni dung " contr ti ra ngoi". Ln khc, ng nhmt em nh hc lp mt i ra bu inTokyo gi in th ra nc ngoi. Trc khi em b i, ng dn:


36/42


37/42



15. CHO PHP CON THT BI

L nh sn xut xe hi, xe my, ngi ta lp Cng ty Honda ni ting tonth gii nhng ng Honda Soichiro c mt thi i hc kh tri ngc. Khi l hcsinh tiu hc, Honda thng ng cui lp v hc lc. Vi mi cng vic khc,Honda thng cng khng thc hin c, gn nh chm vo vic no th vic

tht bi. Mc d vy, sau ny chnh ng tha nhn nhng nm thng "huu" l l do ng c c u c nng ng v sng to nh ngy nay. ngni:

"Vi mi cng vic, nu bn tbt tay vo lm, bn shiu c gi trcng nh tc dng ca n khc nhiu ln so vi vic chng trng ngi talm...".

Rt tm c vi quan nim ny, Gio s Hirakv khuyn cc bc ph huynhhc sinh ng chng nhn tht bi ca con ci, tt hn l hy suy nghmt lihi ca nhng tht bi y.

Mi con ngi trong qu trnh ln ln, trng thnh u khng th trnhkhi i ln tht bi. Tt nhin cng c nhng a tr gp nhiu tht bi hn cons mt, hai ln. B m nhn con ci tht bi thng lo lng khng yn, e srngtng lai ca con ri cng ch dt dy tht bi. S lo ngi ny y nhiu b mn t tng tm mi cch con khng phi i mt vi tht bi na. Khngmun tha nhn tht bi ca con, b m v tnh gy nn p lc cho con tr:"Khng c lm sai na y!", "Con lm hng vic ny bao nhiu ln rih?", "con m cn lm sai na th"...

Khi con ci gp tht bi, b m hy l nhng ngi gim bt gnh nng tml ca con. Khng ch b m phi c thi chp nhn, tha nhn s tht bi cu

con m cn phi l ngi gip con c nhng nhn nhn tch cc vi tht bi. Saumi ln con gp tht bi, iu bn cn lm l gip con c sc mnh sa chanhng sai lm v t tin vng vng vn ln.

Thc t chng minh rng, liu php hu ch cho tm l con tr l cmgic "c php tht bi" hn l "b cm on tht bi". ng Honda Soichirocng tng khng nh:

"Khng ths tht bi. L do duy nht buc bn khng c s tht bi lv mt khi stht bi th bn lm g cng khng thnh cng!".

Nu nh lun trong tm l "stht bi", "ssai" th vi mi cng vic, tr

lun khng dm ni, khng dm lm. Gio s Hirakv dn ra mt v d sau chng minh iu ny: Mt em nh lun shi khi phi n trng. B m hi ldo, em nht nh khng chu ni. Qu lo lng, b ma em ti bc s. Sau nhiukin nhn, bc stm ra nguyn nhn. iu ng ngc nhin l chnh em nh ny t ni ra nguyn nhn "cn bnh" ca bn thn mnh:


38/42



"Chu khng b lm sao c. Chu khng mun n trng v trng, mikhi lm vic g, nu chu lm sai u b cc bn y li ra lm tr ci. Chu rtsn trng, rt sb cc bn y ci...".

T kha cnh trn ca vn , Gio s Hirakv thm ch cn ngh ngiln i khi hy con tr gp tht bi. Chng hn, khi tr mun "th nghim"

mt tng no , cho d vi tm suy nghca ngi ln, chng ta hiu rngvic si n tht bi th mc cho php, chng ta hy trc theoch kin ring, trc "dm lm dm chu", c tht bi, c tri nghim. Hnna, khng nn loi tr kh nng nhng tng ca con tr c th vt ngoi dtnh ca chng ta, con tr c th thnh cng khi m ch quan chng ta khng philc no cng hon ton ng.


39/42



16. NG CON TR C TTNG CHNG I

Phn khng l mt tiu ch quan trng chng t con bn trng thnh.n mt tui nht nh, con tr s t lp, c ch kin ring trong nhiu vn .Khi nghe kin ca b m cng nh ca mi ngi xung quanh, thay v s phctng , tr s c s tip nhn mang tnh l chn, khng tn thnh. V c im

ny, ngi ln cn hiu rng tui "bit phn khng", tr s lun c xu hngkhng tip thu v iu kin nhng quan im ca b m. Chng hn, nu ngiln trch mng, con tr c th phn ng bng nhng li tng t nh: "Th stisao hm trc m cng lm nh th?", "Ti sao ch con khng c lm th, tisao con lm th th b mng?"... D kin nhn n u nhng nu phi nghenhng phn ng ny t con tr, chc hn t b m no c th tip tc kin nhn vkm nn tc gin!

Nhn nhn vn ny, Gio s Hirakv c mt cch l gii khc. Theo ng,cho d tc gin nhng chng ta nn tha nhn rng khi con tr bit pht hin lisai ca b m, khi con tr dm ni ra li sai ca b m, iu chng t con

trng thnh v nng lc phn on, nhn nhn ca bn thn. Theo gc ny,"phn khng" nn c coi l mt tiu ch ca s trng thnh.

Khng phc tng cha m, thm ch lun tm cch chng i nhng kinca cha m, nhng biu hin ny lun i cng s trng thnh nng lc c lp,chng t duy ca con tr. n mt tui ln hn, khi trthnh nhng ngiln thc s, con ci bn s bit ng lp trng ca ngi khc suy ngh,bit nhn nhn kin ca ngi khc, khi , nhng phn ng trc s bt ngquan im s bnh tnh v c tnh kim sot hn. V th, bn nn hiu r iu nyng x mt cch thong hn khi con c t tng "phn khng".

Trong nhng cun sch ca mnh, Gio s Hirakv ghi li cu chuyn nhsau: mt khu nh tp th ca Tokyo, c mt ngi ph n ni ting ti trongvic thuyt phc ngi khc. Rt nhiu b m trong khu nh thng ti nhbn khuyn gii gip bn tr. Khi hi v b quyt, b ni:

"iu ny chng c g gi l b quyt c. Chcan mnh ni sao d tipthu th ngi nghe shiu ra vn thi!".

Thc ra, y ch l mt cch ni khim tn. c c k nng "ni saocho i phng d tip thu" i hi ngi ni phi hi t nhiu yu t, trong quan trng l phi bit to ra "nhng iu kin d tip thu". Nhng iu kinny c th k ra my im sau:

Th nht, phi tm cch thay i nhng phn cm t pha con tr, ph bthnh kin tr cho rng cha m lun khng ng tnh vi kin ca chng. trnh nhng "xung t" trc tip, b m c th thng qua ngi th ba hoc bngcch vit th, vit nht k... iu ct yu bc u tin l phi con tr cmthy b m v chng khng ng hai pha i lp. Bng cch ny hay cchkhc, b m hy c gng biu hin cho tr thy b m tht s rt hiu vn catr v hon ton c kh nng cng chia s.


40/42



Th hai, khng khi ngoi gia b m v con ci phi th hin tinh thntn trng, v b m sn sng lng nghe v chia s nhng quan im ca con nncon cng hy lng nghe v chia s nhng quan im ca b m. B m nht thitkhng nn s dng nhng li ch trch, nhng cu ra lnh, p t vi tr, nh thl trnh nhng li "ci tr", nhng phn ng bng bt t pha con tr trongcuc i thoi.

Th ba, cuc i thoi ch tht s bt u khi tm l con bnh tnh v nnh. Trc ht, b m hy tho gcho con nhng gnh nng tm l. y cng lmt yu t to nn xu th "d tip thu" con tr. Trong cuc tr chuyn, munph bnh hay khuyn nh con ci, b m hy ng qun by t s tin tng camnh ni con tr: "B tin rng con s lm c", "M bit con hiu nhng ium ni"...

Mi ln ph bnh hay khuyn gii con ci, b m phi ht sc ch n khnng ng ph, tm l bt mn c th ny sinh con. Nu x l cc tnh hunggio dc khng thong, hu qu khng ch l b m tht bi trong ph bnh,

khuyn gii con m cn li trong u c bn tr nhng t tng bt bnh, btmn, nhng th rt nguy hi cho s pht trin lnh mnh ca tm l - tinh thn.

nhng t tng bt bnh, bt mn khng lu gi trong u c con tr.Gio s Hirakv a ra hai nguyn tc. Khi con tr bt mn, biu hin bn ngois l s phn n, phn khng, thi ng ph quyt lit. Lc , nguyn tc thnht l nu nhng bt ng, phn n th tc l "nng lng bt mn" "triutiu" cng "nng lng phn khng". Cn nguyn tc th hai l hy cho nhngbt mn cng nh nhng phn n ny cng khng xy ra, ngha l ngay tu,b m phi kim sot tnh hnh khng xy ra "xung t trc din".

Gio s Hirakv phn tch, nu theo nguyn tc th nht, khi con tr cm thybt bnh tc l s ny sinh mt quan im ring. Lc , b m cho con cngtham gia bn bc i ti mt s cch gii quyt, sau tr la chn mttrong nhng cch gii quyt ny. Nh vy, trong khi con tham gia cng tmhng gii quyt, b m va c th kho lo iu chnh suy nghca con, va con c cm gic rng y u l nhng cch gii quyt c a ra bi chnh bnthn con (m khng phi t s bt p ca b m). Vic ny cng ging nh bomt ngi rt hai cc nc cho bng nhau. Sau ngi th hai la chn lymt cc. V ngi th hai c chn trc nn s cm thy hi nht vi cc ncmnh chn v chnh l hi lng vi bn thn mnh. Vi ngi rt nc, bn thn

anh ta rt hai cc nc bng nhau theo ng kin ca mnh, v th s chorng d chn cc nc no th cng nh nhau. Khi , anh ta d l ngi chnsau nhng vn hi lng vi kt qu ca mnh. Trong tnh hung ny, c hai ngiu t c s tho mn.

Theo nguyn tc th hai, u tin b m phi con ci ni ht nhng btbnh, bt mn ca bn thn. Sau khi lng nghe, b m hy tng bc "chuyn imc tiu" ca s bt bnh con tr. Chng hn, c th ni vi con:


41/42



"Bbit vic ny con khng ng nhng cng khng thgii quyt ngayc...".

Mc ch ch yu l chuyn ha s bt bnh con tr sang mt tm th dgii to hn, ngn cn nhng bt bnh pht sinh thnh s phn n, tc gin khngc kh nng kim sot.


42/42


17. TNG CNG SC BN B CA CON TR

Nhiu ngi than thrng bn tr by git tp trung v sc bn b rt km.Theo quan st ca Gio s Hirakv, mt trong nhng nguyn nhn nm "qungco" trn truyn hnh. Chng ta bit rng yu cu u tin ca qung co l to sch tp trung ca mi ngi ch trong 30 giy n mt pht, mc tiu l gy

nn nhng n tng v thng hiu sn phm trong u c ngi xem.Nhng a tr ngy nay hu ht u xem qung co t rt nh. Tr sm

quen vi nhng ng thi nhanh, sc tp trung ch trong nhng khong thi gianngn.

Tuy nhin, b m khng nn v th m qu lo lng. Qung co ch l mttrong nhng tc nhn kch thch. V mt no , tr con vn cha c kh nngchu ng lu, chng hn, chng ch c th ngi yn nm ba pht l cm thychn nn, kh chu.

Phn tch kh nng chu ng ca tr, chng ta s thy hai trng hp chnh:

Mt l, nhng em nh lm vic g cng chng nn, v d: ch c th ngihc tp trung cha y nm pht.

Hai l, nhng em nh lun lun thay i s thch, hm nay thch mn chi ny, mai thch mn chi khc, ni cch khc, l nhng em nh khngkin tr vi mt hot ng nht nh.

Vy b m cn lm g tng cng kh nng chu ng cng nh tnh kintr, bn b ca cc em nh? Nhng bin php u tin l b m hy cho tr lachn v lm mt s cng vic vi yu cu hng ngy u nht nh hon thnh.Khng ph thuc l cng vic ln hay nh, nhiu hay t, mc tiu quan trng l

tr phi hon thnh mi ngy, chng hn, gip b m sp bt a chun b bacm, bui sng mhm th ly bo cho b m, vit nht k trc khi i ng... tvic rn luyn cc thi quen cuc sng hng ngy, b m tip tc vi vic gipcon tp trung trong hc tp. B m khng nn nn nng, hy gia tng thi lngmt cch chm ri. Bt u, c th ch yu cu con tp trung hc bi trong nmpht mi ngy, sau tng ln by pht, tm pht... Khi con t ra c gng vthc hin c yu cu ra, b m hy c v, ng vin, cho d nhng tin bca con cn rt chm.

Ch cn kin tr hng dn, ng vin con tr, bn s thy con tr c thnhanh chng thay i nh th no. Mt khi tr hnh thnh thi quen tp trung,

chuyn tm th d c bung lng, tr cng vn hon thnh nhng cng viccn lm. iu ny cng ging nh mt ngi c thi quen vit nht k. Khi ,d mi ngy bn bu n u, mt mi th no, ngi y cng phi c gng ms vit c mt i dng ri mi cm thy yn tm!

Documents

Phuong phap giao duc Hirarkv