PIOTR KARWASIŃSKI

Misja biblioteki wyzwanie - cel - zadanieProacuteba stworzenia misjiBiblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu1

Misja (od łac missio - posłanie wysłanie) to - za Słownikiem wyrazoacutew obcych - posłannictwo ważne odpowiedzialne zadanie do spełnieshynia Pierwsze odruchowe niełedwie skojarzenie odsyła nas do religii misja- w tym rozumieniu - to bdquozorganizowana działalność duchownych podejshymowana w celu rozprzestrzeniania jakiejś religii i pozyskania jej nowych wyznawcoacutewrdquo 2 Z czasem pojęcie to zaczęło przenikać także w dziedziny poshylitologii czy ekonomii Dzisiaj nikogo już nie dziwią terminy takie jak misja dyplomatyczna czy też misja przedsiębiorstw bo choć w całkowicie roacuteżny sposoacuteb dyplomaci i przedsiębiorcy realizują zadania zawarte w powyższej definicji - działając w zorganizowany i starannie przemyślany sposoacuteb stashyrają się pozyskać życzliwość i uznanie maksymalnie szerokich kręgoacutew sposhyłecznych

W pracy niniejszej sproacutebuję pokazać jak pojęcie misji bywa definiowane i rozumiane w odniesieniu do przedsiębiorstw i instytucji usługowych typu non profit by - korzystając z poczynionych już rozroacuteżnień i doświadczeń- pokusić się o proacutebę naszkicowania dokumentu strategicznego dla Biblioshyteki Uniwersyteckiej w Poznaniu czyli - odwołuję się do pojęć już wproshywadzonych - sformułowania podstawowych założeń misji naszej biblioteki w obecnych czasach

1 Świadomi wagi poruszanych tu kwestii a także ich niezwykłej komplikacji artykuł nashyszego młodszego kolegi traktujemy jako wprowadzenie do dyskusji Red

2 W Kopaliński Słownik wyrazoacutew obcych Warszawa 2000 s 331

Misja przedsiębiorstwa

To banał ale muszę go przypomnieć Najbardziej widoczną i najłatwiej uchwytną cechą wspoacutełczesnego rynku jest ostra konkurencja i bezwzględna walka o klienta Zwycięstwu w tej walce podporządkowane są wysiłki ekonoshymistoacutew psychologoacutew społecznych socjologoacutew menadżeroacutew wielkich przedshysiębiorstw Zawrotną karierę robi pojęcie marketingu Pozyskać i przywiązać do siebie klientoacutew staje się najważniejszym zadaniem przedsiębiorcoacutew i temu podporządkowane są wszystkie podejmowane decyzje strategiczne poszczegoacutelnych przedsiębiorstw Zazwyczaj decyzje takie poprzedzane są drobiazgowymi i wszechstronnymi badaniami marketingowymi ktoacuterych wyniki pozwalają z jednej strony w miarę precyzyjnie określić potrzeby odbiorcoacutew z drugiej podejmować trafne decyzje umożliwiające rozwoacutej danej firmy i utrwalić jej pozytywny wizerunek3

Misja - tak jak pojęcie to pragnę rozumieć w niniejszym szkicu - jest szerszym i uporządkowanym sprecyzowaniem wizji strategicznej Ta zaś bdquo[] oznacza ogoacutelną koncepcję pożądany inspirujący obraz przyszłości przedsiębiorstwa i jego miejsca w otoczeniu wyrażenie intencji i aspiracji bez szczegoacutełowego określenia sposoboacutew i środkoacutew osiągnięcia celoacutew Wizja jest z natury koncepcją intelektualną wykreowaną często przez lidera orshyganizacji czymś ulotnym trudnym do prezentacji W wielu przypadkach kształtuje się ona w wyniku pracy zespołowej - menedżeroacutewrdquo4 Po niej przyshychodzi czas na określenie czy też zadeklarowanie misji To ważny moment ogłoszenie deklaracji misji powinno być poprzedzone rzetelnymi studiami ktoacutere uwzględnią wszelkie procesy zachodzące w najbliższym otoczeniu firmy nie tylko odpowiadać na aktualne wyzwania ale niekiedy też je wyshyprzedzać Słowem przynosić racjonalne pomysły na niezbyt odległą przyshyszłość Dokument ktoacutery musi uwzględnić tak wiele tak roacuteżnych czynnikoacutew może powstać tylko jako efekt pracy zespołu specjalistoacutew o roacuteżnych komshypetencjach i roacuteżnych temperamentach

Mimo że opracowywany w formie pisemnej dokument misji nie jest i nie powinien być obszerny - to jednak musi udzielić odpowiedzi na podstawoshywe pytania o cel istnienia przedsiębiorstwa a także wyraziście i precyzyjshynie określać kierunki rozwoju firmy Nie jest to zatem deklaracja łatwa do zredagowania Bogdan Godziszewski moacutewiąc o misji wskazuje na dwie zashysadnicze funkcje takiego dokumentu wewnętrzną i zewnętrzną Pierwsza zaznajamia pracownikoacutew zaroacutewno z celem ktoacutery przyświeca firmie jak i zasadami jej działania Jest to jednocześnie odpowiedź na pytanie czy

3 Zob Strategie marketingowe pod red W Wrzoska Warszawa 2004 s 94 Decyzje marketingowe w przedsiębiorstwie pod red J Mazura Warszawa 2002 s 71

wszyscy pracownicy powinni być zaznajomieni z deklaracją Oczywiście tak - gdyż pracownik każdego szczebla w sposoacuteb sobie właściwy czasem nawet nieświadomy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonego wcześniej celu firmy Druga o celach zadaniach planach i perspektywach rozwojoshywych firmy informuje otoczenie Dlatego im bardziej przejrzysta i czytelna jest redakcja tego dokumentu - tym bardziej pozytywny wizerunek firmy a co za tym idzie większa możliwość osiągnięcia przez nią sukcesoacutew5

Krzysztof Obłoacutej wskazuje na trzy zasadnicze elementy ktoacutere dokument deklaracji misji powinien zawierać by miał strategiczne znaczenie Po pierwsze nakierowanie na przyszłość Po drugie powinien zawierać wizję czytelną i przejrzystą nie tylko dla zarządu firmy ale dla całego personelu dla ktoacuterego rozwoacutej przedsiębiorstwa jest żywotną sprawą Wreszcie po trzeshycie winien być racjonalny i wiarygodny dla tych ktoacuterzy wczytując się w jej treść - wybiorą właśnie tę konkretną firmę licząc na to że zapisane w misji postanowienia są lub będą wcielone w życie6

Misja biblioteki

Kiedy analizuje się rynek gospodarczy ostatnich kilkunastu lat - nie sposoacuteb nie zauważyć zdecydowanego wzrostu pojawiających się instytucji non profit a zjawisku temu towarzyszy rozszerzanie się zakresu ich działalnoshyści Stają się też one - dzięki reklamie i promocji - coraz bardziej widoczne i oferują swoim klientom coraz bogatszy i zroacuteżnicowany wachlarz usług7

bdquoWe wszystkich organizacjach - moacutewi Jacek Wojciechowski - także nieshykomercyjnych zatem roacutewnież w bibliotekach istnieje konieczność podejmoshywania działań marketingowych To znaczy trzeba aktywnie i kreatywnie oddziaływać na publiczność i na całe otoczenie aby możliwie najlepiej i najshyefektywniej realizować zadania A jeszcze dokładniej - marketing polega na nastawieniu całego funkcjonowania na pożytek społecznyrdquo8

Biblioteka to szczegoacutelna organizacja non profit miejsce w ktoacuterym z jednej strony przechowuje się i udostępnia dorobek kulturowy przeszłości z drushygiej wspoacutełtworzy kulturę wspoacutełczesną Te dwie funkcje wyznaczają jej miejshysce i rolę jaką spełnia w społeczeństwie Ale przynależąc do określonego społecznego porządku biblioteka podlega roacutewnież tym wszystkim procesom

5 Zob B Godziszewski Misja organizacji istota funkcje proces formułowania lthtt- pwww2ksiaznicatorunplodstratgodziszewskihtmlgt [dostęp 02062006]

6 Cyt za T Karkowski Marketing w opiece zdrowotnej lt httpwwwemedykplarty- kulphpidartykul_rodzaj=16ampidartykul=414gt [dostęp 02062006]

7 Por A Sargcant Marketing w organizacjach non profit Krakoacutew 2004 s 20s J Wojciechowski Organizacja i zarządzanie w bibliotekach Krakoacutew 1998 s 181

Misja przedsiębiorstwa

To banał ale muszę go przypomnieć Najbardziej widoczną i najłatwiej uchwytną cechą wspoacutełczesnego rynku jest ostra konkurencja i bezwzględna walka o klienta Zwycięstwu w tej walce podporządkowane są wysiłki ekonoshymistoacutew psychologoacutew społecznych socjologoacutew menadżeroacutew wielkich przedshysiębiorstw Zawrotną karierę robi pojęcie marketingu Pozyskać i przywiązać do siebie klientoacutew staje się najważniejszym zadaniem przedsiębiorcoacutew i temu podporządkowane są wszystkie podejmowane decyzje strategiczne poszczegoacutelnych przedsiębiorstw Zazwyczaj decyzje takie poprzedzane są drobiazgowymi i wszechstronnymi badaniami marketingowymi ktoacuterych wyniki pozwalają z jednej strony w miarę precyzyjnie określić potrzeby odbiorcoacutew z drugiej podejmować trafne decyzje umożliwiające rozwoacutej danej firmy i utrwalić jej pozytywny wizerunek3

Misja - tak jak pojęcie to pragnę rozumieć w niniejszym szkicu - jest szerszym i uporządkowanym sprecyzowaniem wizji strategicznej Ta zaś bdquo[] oznacza ogoacutelną koncepcję pożądany inspirujący obraz przyszłości przedsiębiorstwa i jego miejsca w otoczeniu wyrażenie intencji i aspiracji bez szczegoacutełowego określenia sposoboacutew i środkoacutew osiągnięcia celoacutew Wizja jest z natury koncepcją intelektualną wykreowaną często przez lidera orshyganizacji czymś ulotnym trudnym do prezentacji W wielu przypadkach kształtuje się ona w wyniku pracy zespołowej - menedżeroacutewrdquo4 Po niej przyshychodzi czas na określenie czy też zadeklarowanie misji To ważny moment ogłoszenie deklaracji misji powinno być poprzedzone rzetelnymi studiami ktoacutere uwzględnią wszelkie procesy zachodzące w najbliższym otoczeniu firmy nie tylko odpowiadać na aktualne wyzwania ale niekiedy też je wyshyprzedzać Słowem przynosić racjonalne pomysły na niezbyt odległą przyshyszłość Dokument ktoacutery musi uwzględnić tak wiele tak roacuteżnych czynnikoacutew może powstać tylko jako efekt pracy zespołu specjalistoacutew o roacuteżnych komshypetencjach i roacuteżnych temperamentach

Mimo że opracowywany w formie pisemnej dokument misji nie jest i nie powinien być obszerny - to jednak musi udzielić odpowiedzi na podstawoshywe pytania o cel istnienia przedsiębiorstwa a także wyraziście i precyzyjshynie określać kierunki rozwoju firmy Nie jest to zatem deklaracja łatwa do zredagowania Bogdan Godziszewski moacutewiąc o misji wskazuje na dwie zashysadnicze funkcje takiego dokumentu wewnętrzną i zewnętrzną Pierwsza zaznajamia pracownikoacutew zaroacutewno z celem ktoacutery przyświeca firmie jak i zasadami jej działania Jest to jednocześnie odpowiedź na pytanie czy

3 Zob Strategie marketingowe pod red W Wrzoska Warszawa 2004 s 94 Decyzje marketingowe w przedsiębiorstwie pod red J Mazura Warszawa 2002 s 71

wszyscy pracownicy powinni być zaznajomieni z deklaracją Oczywiście tak - gdyż pracownik każdego szczebla w sposoacuteb sobie właściwy czasem nawet nieświadomy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonego wcześniej celu firmy Druga o celach zadaniach planach i perspektywach rozwojoshywych firmy informuje otoczenie Dlatego im bardziej przejrzysta i czytelna jest redakcja tego dokumentu - tym bardziej pozytywny wizerunek firmy a co za tym idzie większa możliwość osiągnięcia przez nią sukcesoacutew5

Krzysztof Obłoacutej wskazuje na trzy zasadnicze elementy ktoacutere dokument deklaracji misji powinien zawierać by miał strategiczne znaczenie Po pierwsze nakierowanie na przyszłość Po drugie powinien zawierać wizję czytelną i przejrzystą nie tylko dla zarządu firmy ale dla całego personelu dla ktoacuterego rozwoacutej przedsiębiorstwa jest żywotną sprawą Wreszcie po trzeshycie winien być racjonalny i wiarygodny dla tych ktoacuterzy wczytując się w jej treść - wybiorą właśnie tę konkretną firmę licząc na to że zapisane w misji postanowienia są lub będą wcielone w życie6

Misja biblioteki

Kiedy analizuje się rynek gospodarczy ostatnich kilkunastu lat - nie sposoacuteb nie zauważyć zdecydowanego wzrostu pojawiających się instytucji non profit a zjawisku temu towarzyszy rozszerzanie się zakresu ich działalnoshyści Stają się też one - dzięki reklamie i promocji - coraz bardziej widoczne i oferują swoim klientom coraz bogatszy i zroacuteżnicowany wachlarz usług7

bdquoWe wszystkich organizacjach - moacutewi Jacek Wojciechowski - także nieshykomercyjnych zatem roacutewnież w bibliotekach istnieje konieczność podejmoshywania działań marketingowych To znaczy trzeba aktywnie i kreatywnie oddziaływać na publiczność i na całe otoczenie aby możliwie najlepiej i najshyefektywniej realizować zadania A jeszcze dokładniej - marketing polega na nastawieniu całego funkcjonowania na pożytek społecznyrdquo8

Biblioteka to szczegoacutelna organizacja non profit miejsce w ktoacuterym z jednej strony przechowuje się i udostępnia dorobek kulturowy przeszłości z drushygiej wspoacutełtworzy kulturę wspoacutełczesną Te dwie funkcje wyznaczają jej miejshysce i rolę jaką spełnia w społeczeństwie Ale przynależąc do określonego społecznego porządku biblioteka podlega roacutewnież tym wszystkim procesom

5 Zob B Godziszewski Misja organizacji istota funkcje proces formułowania lthtt- pwww2ksiaznicatorunplodstratgodziszewskihtmlgt [dostęp 02062006]

6 Cyt za T Karkowski Marketing w opiece zdrowotnej lt httpwwwemedykplarty- kulphpidartykul_rodzaj=16ampidartykul=414gt [dostęp 02062006]

7 Por A Sargcant Marketing w organizacjach non profit Krakoacutew 2004 s 20s J Wojciechowski Organizacja i zarządzanie w bibliotekach Krakoacutew 1998 s 181

wszyscy pracownicy powinni być zaznajomieni z deklaracją Oczywiście tak - gdyż pracownik każdego szczebla w sposoacuteb sobie właściwy czasem nawet nieświadomy przyczynia się do osiągnięcia zamierzonego wcześniej celu firmy Druga o celach zadaniach planach i perspektywach rozwojoshywych firmy informuje otoczenie Dlatego im bardziej przejrzysta i czytelna jest redakcja tego dokumentu - tym bardziej pozytywny wizerunek firmy a co za tym idzie większa możliwość osiągnięcia przez nią sukcesoacutew5

Krzysztof Obłoacutej wskazuje na trzy zasadnicze elementy ktoacutere dokument deklaracji misji powinien zawierać by miał strategiczne znaczenie Po pierwsze nakierowanie na przyszłość Po drugie powinien zawierać wizję czytelną i przejrzystą nie tylko dla zarządu firmy ale dla całego personelu dla ktoacuterego rozwoacutej przedsiębiorstwa jest żywotną sprawą Wreszcie po trzeshycie winien być racjonalny i wiarygodny dla tych ktoacuterzy wczytując się w jej treść - wybiorą właśnie tę konkretną firmę licząc na to że zapisane w misji postanowienia są lub będą wcielone w życie6

Misja biblioteki

Kiedy analizuje się rynek gospodarczy ostatnich kilkunastu lat - nie sposoacuteb nie zauważyć zdecydowanego wzrostu pojawiających się instytucji non profit a zjawisku temu towarzyszy rozszerzanie się zakresu ich działalnoshyści Stają się też one - dzięki reklamie i promocji - coraz bardziej widoczne i oferują swoim klientom coraz bogatszy i zroacuteżnicowany wachlarz usług7

bdquoWe wszystkich organizacjach - moacutewi Jacek Wojciechowski - także nieshykomercyjnych zatem roacutewnież w bibliotekach istnieje konieczność podejmoshywania działań marketingowych To znaczy trzeba aktywnie i kreatywnie oddziaływać na publiczność i na całe otoczenie aby możliwie najlepiej i najshyefektywniej realizować zadania A jeszcze dokładniej - marketing polega na nastawieniu całego funkcjonowania na pożytek społecznyrdquo8

Biblioteka to szczegoacutelna organizacja non profit miejsce w ktoacuterym z jednej strony przechowuje się i udostępnia dorobek kulturowy przeszłości z drushygiej wspoacutełtworzy kulturę wspoacutełczesną Te dwie funkcje wyznaczają jej miejshysce i rolę jaką spełnia w społeczeństwie Ale przynależąc do określonego społecznego porządku biblioteka podlega roacutewnież tym wszystkim procesom

5 Zob B Godziszewski Misja organizacji istota funkcje proces formułowania lthtt- pwww2ksiaznicatorunplodstratgodziszewskihtmlgt [dostęp 02062006]

6 Cyt za T Karkowski Marketing w opiece zdrowotnej lt httpwwwemedykplarty- kulphpidartykul_rodzaj=16ampidartykul=414gt [dostęp 02062006]

7 Por A Sargcant Marketing w organizacjach non profit Krakoacutew 2004 s 20s J Wojciechowski Organizacja i zarządzanie w bibliotekach Krakoacutew 1998 s 181

zmianom tendencjom prądom nawet modom ktoacutere oacutew porządek wspoacutełshytworzą W mniejszym łub większym stopniu wszystkie te zjawiska docierashyją roacutewnież i tutaj Skoro więc walka o pozyskanie odbiorcy spełnienie jego żądań czy oczekiwań jest najłatwiej uchwytną cechą wszelkich wspoacutełczeshysnych instytucji i organizacji to - w takiej czy innej formie - tendencje te muszą znaleźć swoje odzwierciedlenie roacutewnież na obszarze wspoacutełczesnych bibliotek

Rozumieją to doskonale znawcy przedmiotu i w swoich pracach pisząo marketingu nie jako o - jednej z wielu - możliwości ktoacuterą można przyshyjąć lub odrzucić ale jako o konieczności od ktoacuterej nie mogą uciekać wspoacutełshycześni zarządcy bibliotek Ponieważ marketing to głoacutewnie oddziaływanie na odbiorcę zadaniem biblioteki powinno być z jednej strony otwarcie na zgłaszane przez niego potrzeby i oczekiwania z drugiej - pozyskanie jego życzliwości i zaufania na tyle by zechciał skorzystać roacutewnież z innych usług oferowanych przez bibliotekę9 Moacutewiąc jeszcze inaczej dziś biblioteshyka nie czeka na czytelnika ale stara się go do siebie przyciągnąć bogacshytwem i wewnętrznym zroacuteżnicowaniem swej oferty uprzejmością i wysokim profesjonalizmem pracownikoacutew itp Zjawisko to jest na tyle powszechne że muszą je uwzględnić autorzy wszelkich projektoacutew strategicznych dotycząshycych misji wspoacutełczesnej biblioteki dziś i w najbliższej przyszłości

bdquoMisję biblioteki określa bibliotekarska etyka zawodowa ktoacutera stanowi zespoacuteł cech i dyrektyw wskazujących powinności moralne w charakteryshystycznych dla pracy bibliotecznej sytuacjach w stosunku do społeczeństwa do użytkownikoacutew do własnej biblioteki i innych bibliotek oraz przełożoshynych i wspoacutełpracownikoacutew w zawodzierdquo10 Ta definicja sformułowana przez Zbigniewa Żmigrodzkiego nie tylko wyznacza pewną elementarną przeshystrzeń w obrębie ktoacuterej porusza się autor (autorzy) dokumentu formułująshycego misję biblioteki ale roacutewnież przesądza o niezwykłej odpowiedzialności ich pracy

Dlatego też zanim zarządzający lub powołana przez niego grupa osoacuteb rozpocznie formułowanie takiego dokumentu należy bardzo mocno przeshyśledzić bdquomandat organizacjirdquo Pod pojęciem tym kryją się wszelkie zadania biblioteki (czy jakiejkolwiek innej instytucji) do ktoacuterych wykonania zostashyła powołana Przyjmuje się że działalność biblioteki może być szersza ale nigdy nie powinna być węższa niż to co zapisane jest w jej mandacie11

9 Zob Zybert E Kultura organizacyjna w bibliotekach Warszawa 2004 s 7710 Cyt za E Busse-Turczyńska R Birska Misja biblioteki nakowej a wspoacutełpraca sieci

bibliotek medycznych lt httpebibosswrocplmatkonfpwreferatyRBirska_EBusse-Tur- czynskapdfgt [dostęp 02062006]

11 Zob B Godziszewski op cyt passim

Zgodnie z tym - przywołuję tu opinię Lidii Derfert-Wolf - bdquo[] w przyshypadku biblioteki akademickiej należy zadać sobie pytanie czego potrzebują pracownicy uczelni i studenci do realizacji procesoacutew badań kształcenia i nauczania jak można ulepszyć te procesy w warunkach szybko zmieniashyjących się technologii informacyjnych jakich absolwentoacutew chcemy kreować Biblioteka powinna szukać odpowiedzi na te pytania na poziomie instytucji macierzystej Misja biblioteki musi więc wynikać z misji uczelnirdquo12

W odniesieniu do biblioteki owe kluczowe pytania mogą brzmieć tak1 Jaki jest sens istnienia biblioteki2 Jaki jest program działalności biblioteki w bliższej i dalszej perspekshy

tywie3 Jaka jest hierarchia wartości kierownictwa biblioteki co w działalnoshy

ści biblioteki uznaje się za obszary priorytetowe4 Jaka jest polityka biblioteki13Łatwo zauważyć że pytania te poruszają fundamentalne kwestie ogarshy

niające funkcjonowanie biblioteki nie tylko w przeszłości ale i dzisiaj a - ja k należy sądzić - ważne roacutewnież dla przyszłości Tak o tym pisze L Dertef- Wolf bdquo[] misja w bardzo ogoacutelny sposoacuteb wyjaśnia cel istnienia biblioteki kluczowe znaczenie usług bibliotecznych Odpowiada na pytania dlaczego biblioteka istnieje jakie jest jej zadanie kto jest jej użytkownikiem jakie są potrzeby użytkownikoacutew jak te potrzeby biblioteka zaspokajardquo14

Już sama odpowiedź na pytanie dlaczego istnieje biblioteka odwołuje się do kart jej historii i wręcz nakazuje przywołać okoliczności jej poshywstania W przypadku bibliotek uczelnianych ich historia zadania jakie wypełniają nierozdzielnie związane są z historią i zadaniami macierzystej uczelni Moacutewiąc nieco metaforycznie biblioteka uczelniana jest szczegoacutelneshygo rodzaju soczewką w ktoacuterej wyraźniej niż gdziekolwiek indziej można zobaczyć bogactwo i roacuteżnorodność uczelnianej oferty

Skoro zakres deklarowanej misji biblioteki jest praktycznie nieograniczoshyny można w jej treści ujmować zaroacutewno cele podstawowe - czyli ogoacutelne- wspoacutelne dla całej biblioteki jako ważnej instytucji naukowej i kulturoshytwoacuterczej jak i cele szczegoacutełowe zwane cząstkowymi

Dlatego nie musi dziwić fakt że w treści niektoacuterych misji obok pewshynych ogoacutelnych twierdzeń wyznaczających strategiczne zadania biblioteki odwołań do pewnych wartości pojawiają się informacje szczegoacutełowe go-

12 E Derfcrt-Wolf Strategia rozwoju biblioteki w EBIB Elektroniczny Biuletyn Inforshymacyjny Bibliotekarzy Materiały konferencyjne lt httpebibosswrocplmatkonfatrder- ferthtmlgt [dostąp 02062006]

13 Zob Z Gębołyś Misja biblioteki naukowej w teorii i praktyce w Zarządzanie strateshygiczne i marketingowe w bibliotekach Poznań 2004 s 23

14 E Derfert-Wolf op cit

dżiny otwarcia poszczegoacutelnych agend rodzaj i zakres usług biblioteczno-in- formacyjnych świadczonych przez bibliotekę dostęp do źroacutedeł informacji bazy danych itp Wymagana jest jednak dbałość o zachowanie proporcji to co cząstkowe nie powinno przesłaniać ani dominować nad tym co wspoacutelne dla całej biblioteki15

Jeszcze jedna kwestia już na zakończenie tej części uwag Dokument - deklaracja misji biblioteki jest zazwyczaj dziełem pewnego wyodrębnioneshygo przez kierownictwo biblioteki zespołu Ostateczna redakcja winna być jednak poprzedzona dyskusją z udziałem wszystkich zainteresowanych prashycownikoacutew Taka dyskusja maksymalnie swobodna i nieskrępowana powinshyna dać pracownikom możliwość zgłaszania swoich wnioskoacutew przemyśleń sugestii nawet najbardziej bdquoszalonychrdquo i nierealnych Deklaracja misji bishyblioteki jest na tyle ważnym dokumentem że każdy zainteresowany pracowshynik powinien mieć świadomość że w jakimś stopniu przyczynił się do jego powstania nawet woacutewczas jeśli jego konkretne postulaty i wnioski nie znashylazły swego odzwierciedlenia w jego ostatecznym kształcie Ten bowiem - co oczywiste - jest zawsze swoistym kompromisem między tym co wymashyrzone a tym co możliwe między indywidualnym aspiracjami poszczegoacutelshynych pracownikoacutew a powinnościami nakładanymi na daną instytucję przez społeczeństwo słowem między tym co idealne a tym co realne16

Sprecyzowanie misji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu

Te uwagi dalekie od wyczerpania i - przyznaję - odkrywczości wydały mi się jednak konieczne by poprzedzić proacutebę sformułowania dokumentu misji Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu Uświadamiają trudności i problemy jakie trzeba pokonać by dokument taki zredagować by - raz jeszcze powtoacuterzę- był on rzetelny i wiarygodny by - starając się przyciągnąć do siebie możshyliwie najszersze grupy odbiorcoacutew - unikał jednocześnie tych wszystkich pułashypek i powierzchownych banałoacutew jakie niesie z sobą reklama czy promocja

CHARAKTER BIBLIOTEKIProfesor Bolesław Swiderski ktoacutery zadaniom Biblioteki Uniwersyteckiej

w Poznaniu poświęcił odrębny artykuł tak je określa bdquo[] Biblioteka stała się częścią składową polskiego uniwersytetu Przynależność do niego wytyshyczyła jej zadania zgodne z charakterem i celem uczelni Głoacutewnym zadaniem

15 Zob Z Gębołyś op cit s 2416 Zob E Zybert op cit s 71

uniwersytetu jest prowadzenie prac naukowo-badawczych kształcenie kadr na wyższym poziomie i upowszechnianie wynikoacutew nauki Zasadnicze cele Biblioshyteki jako ogoacutelnouczelnianego usługowego zakładu naukowego dydaktycznego i popularyzującego osiągnięcia nauki idą w tym samym kierunkurdquo17

A zatem Biblioteka w służbie uczelni macierzystej powinna ułatwiać prowadzenie prac naukowych pomagać w kształceniu kadr naukowych a także co ważne prezentować wyniki osiągnięć swoich pracownikoacutew szershyszemu kręgowi odbiorcoacutew Związki łączące bibliotekę z uczelnią są godne szczegoacutelnego uwypuklenia Tak więc dyrektor biblioteki jako osoba za nią odpowiedzialna przedstawia władzom uczelni senat akademicki pracowshynicy - rekomendowani na wniosek dyrektora - muszą zostać mianowani przez rektora Obdarzony mandatem zaufania ze strony władz uczelni dyshyrektor podejmuje wszystkie najważniejsze decyzje Co roku składa sprawozshydanie ze swej działalności senatowi ktoacutery na tej podstawie określa politykę uczelni wobec biblioteki18

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu nie ogranicza się jednak do obshysługiwania wyłącznie swoich pracownikoacutew naukowych i studentoacutew Kiedy prześledzi się jej historię wyraźnie widać że od samego początku spełniała funkcję biblioteki ogoacutelnodostępnej co nakładało na jej władze konieczność takiego profilowania zbioroacutew by mogły być atrakcyjne i pożyteczne roacutewshynież dla tych ktoacuterzy okazjonalnie pojawiają się w bibliotece

Ta praktyka trwa - z pewnymi modyfikacjami - do dziś a ponieważ bishyblioteka nasza nie jest biblioteką publiczną nakłada na swych użytkowshynikoacutew niezbyt wygoacuterowane opłaty za otrzymanie karty bibliotecznej i jej kolejne prolongaty Podstawową grupę użytkownikoacutew zawsze będą stanowić pracownicy i studenci Uniwersytetu oraz innych państwowych uczelni Poshyznania ktoacuterych zakres uprawnień jest nieco szerszy To zroacuteżnicowanie nie jest jednak przejawem jakiejś dyskryminacji chodzi o to by studenci mashycierzystej uczelni byli w sposoacuteb naturalny uprzywilejowani w korzystaniu z biblioteki chodzi też o to by władze uczelni prywatnych same zaczęły orshyganizować biblioteki albo - w jakimś zakresie - wspoacutełuczestniczyły w koszshytach utrzymania Biblioteki Uniwersyteckiej

ZBIORYProfil zbioroacutew - co oczywiste - jest odzwierciedleniem charakteru uczelshy

ni jej historii a także historii samej biblioteki ktoacutera - tak jest w przyshypadku Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu - może być nieco dłuższa

17 B Swiderski Charakter i zadania op cit s 17018 Por S Kubiak Biblioteka Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu

1919-1966 Poznań 1967 s 47

i bardziej skomplikowana niż historia samej uczelni Ciągle jeszcze domishynują wydawnictwa drukowane na papierze ale ostatnio za sprawą żywioshyłowego rozwoju elektroniki wypierane są czy może łagodniej uzupełniane przez mikrofilmy płyty szybkie komputery zapewniające dostęp do wielu roacuteżnych źroacutedeł informacji

Zbiory te odzwierciedlają roacutewnież pewną prawidłowość charakterystyczshyną dla wszystkich bibliotek tego typu Najkroacutecej można ją określić od zbioroacutew uniwersalnych do coraz bardziej wyspecjalizowanych ściśle przyleshygających do profilu uczelni prowadzonych tu badań i kierunkoacutew studioacutew Oacutew proces specjalizacji przyśpieszony został woacutewczas gdy z poszczegoacutelshynych wydziałoacutew uniwersytetu zaczęto organizować odrębne i w pełni autoshynomiczne uczelnie ktoacutere - co zrozumiałe - przejmowały część zbioroacutew a te automatycznie stawały się podstawą ich własnych uczelnianych ściśle speshycjalistycznych bibliotek19

Aby odpowiedzieć na pytanie jakimi kryteriami kieruje się Biblioteka przy włączaniu pozycji do księgozbioru należałoby zapoznać się ze strukshyturą Uniwersytetu20 Dwanaście poznańskich wydziałoacutew wyznacza kierunek polityki gromadzenia bdquoZe względu na olbrzymi wzrost zadań Uniwersytetu i jego intensywny rozwoacutej organizacyjny zarysowała się niezbędna konieczshyność stworzenia stałego ogniwa organizacyjnego ktoacutere zapewniłoby stały kontakt z katedrami uniwersyteckimi Nadto prowadziłoby ono analizę planoacutew uczelni w celu zapewnienia stałego dopływu literatury stanowiąshycej podstawę do realizacji aktualnych i przyszłościowych zadań Uniwersyshyteturdquo21

Z analizy zbioroacutew pod kątem doboru dziedzinowego wynika że najlepiej reprezentowana jest humanistyka a dopiero potem nauki ścisłe Z humanishystyki - filologia i historia oraz prawo i nauki społeczne natomiast z nauk ścisłych dyscypliny matematyczno-przyrodnicze Przypomnieć należy że polityka gromadzenia spisana jest w postaci dokumentu wydanego jako zashyrządzenie wewnętrzne i co 3-4 lata stanowi przedmiot dyskusji bibliotekashyrzy oraz Rady Bibliotecznej ktoacutera - po uwzględnieniu wszelkich poprawek- ostatecznie je zatwierdza

Zastanawiając się nad elementami misji bibliotecznej w punkcie dotycząshycym posiadanych zbioroacutew warto przedstawić także te ktoacuterymi ta się szczyshyci co poprzez nagłośnienie w środkach masowego przekazu dostrzegają nie tylko studenci czy pracownicy ale osoby spoza tej grupy - mieszkańcy Poshy

19 Por B Swiderski Charakter i zadania Biblioteki Głoacutewnej Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu bdquoRoczniki Bibliotecznerdquo 3(1959) s 174-175

20 Por Uniwersytet im Adama Mickiewicza - Wydziały lt httpwwwamueduplin- dexphplinkid=17gt [dostęp 02062006)

21 S Kubiak op cyt s 121

uniwersytetu jest prowadzenie prac naukowo-badawczych kształcenie kadr na wyższym poziomie i upowszechnianie wynikoacutew nauki Zasadnicze cele Biblioshyteki jako ogoacutelnouczelnianego usługowego zakładu naukowego dydaktycznego i popularyzującego osiągnięcia nauki idą w tym samym kierunkurdquo17

A zatem Biblioteka w służbie uczelni macierzystej powinna ułatwiać prowadzenie prac naukowych pomagać w kształceniu kadr naukowych a także co ważne prezentować wyniki osiągnięć swoich pracownikoacutew szershyszemu kręgowi odbiorcoacutew Związki łączące bibliotekę z uczelnią są godne szczegoacutelnego uwypuklenia Tak więc dyrektor biblioteki jako osoba za nią odpowiedzialna przedstawia władzom uczelni senat akademicki pracowshynicy - rekomendowani na wniosek dyrektora - muszą zostać mianowani przez rektora Obdarzony mandatem zaufania ze strony władz uczelni dyshyrektor podejmuje wszystkie najważniejsze decyzje Co roku składa sprawozshydanie ze swej działalności senatowi ktoacutery na tej podstawie określa politykę uczelni wobec biblioteki18

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu nie ogranicza się jednak do obshysługiwania wyłącznie swoich pracownikoacutew naukowych i studentoacutew Kiedy prześledzi się jej historię wyraźnie widać że od samego początku spełniała funkcję biblioteki ogoacutelnodostępnej co nakładało na jej władze konieczność takiego profilowania zbioroacutew by mogły być atrakcyjne i pożyteczne roacutewshynież dla tych ktoacuterzy okazjonalnie pojawiają się w bibliotece

Ta praktyka trwa - z pewnymi modyfikacjami - do dziś a ponieważ bishyblioteka nasza nie jest biblioteką publiczną nakłada na swych użytkowshynikoacutew niezbyt wygoacuterowane opłaty za otrzymanie karty bibliotecznej i jej kolejne prolongaty Podstawową grupę użytkownikoacutew zawsze będą stanowić pracownicy i studenci Uniwersytetu oraz innych państwowych uczelni Poshyznania ktoacuterych zakres uprawnień jest nieco szerszy To zroacuteżnicowanie nie jest jednak przejawem jakiejś dyskryminacji chodzi o to by studenci mashycierzystej uczelni byli w sposoacuteb naturalny uprzywilejowani w korzystaniu z biblioteki chodzi też o to by władze uczelni prywatnych same zaczęły orshyganizować biblioteki albo - w jakimś zakresie - wspoacutełuczestniczyły w koszshytach utrzymania Biblioteki Uniwersyteckiej

ZBIORYProfil zbioroacutew - co oczywiste - jest odzwierciedleniem charakteru uczelshy

ni jej historii a także historii samej biblioteki ktoacutera - tak jest w przyshypadku Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu - może być nieco dłuższa

17 B Swiderski Charakter i zadania op cit s 17018 Por S Kubiak Biblioteka Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu

1919-1966 Poznań 1967 s 47

i bardziej skomplikowana niż historia samej uczelni Ciągle jeszcze domishynują wydawnictwa drukowane na papierze ale ostatnio za sprawą żywioshyłowego rozwoju elektroniki wypierane są czy może łagodniej uzupełniane przez mikrofilmy płyty szybkie komputery zapewniające dostęp do wielu roacuteżnych źroacutedeł informacji

Zbiory te odzwierciedlają roacutewnież pewną prawidłowość charakterystyczshyną dla wszystkich bibliotek tego typu Najkroacutecej można ją określić od zbioroacutew uniwersalnych do coraz bardziej wyspecjalizowanych ściśle przyleshygających do profilu uczelni prowadzonych tu badań i kierunkoacutew studioacutew Oacutew proces specjalizacji przyśpieszony został woacutewczas gdy z poszczegoacutelshynych wydziałoacutew uniwersytetu zaczęto organizować odrębne i w pełni autoshynomiczne uczelnie ktoacutere - co zrozumiałe - przejmowały część zbioroacutew a te automatycznie stawały się podstawą ich własnych uczelnianych ściśle speshycjalistycznych bibliotek19

Aby odpowiedzieć na pytanie jakimi kryteriami kieruje się Biblioteka przy włączaniu pozycji do księgozbioru należałoby zapoznać się ze strukshyturą Uniwersytetu20 Dwanaście poznańskich wydziałoacutew wyznacza kierunek polityki gromadzenia bdquoZe względu na olbrzymi wzrost zadań Uniwersytetu i jego intensywny rozwoacutej organizacyjny zarysowała się niezbędna konieczshyność stworzenia stałego ogniwa organizacyjnego ktoacutere zapewniłoby stały kontakt z katedrami uniwersyteckimi Nadto prowadziłoby ono analizę planoacutew uczelni w celu zapewnienia stałego dopływu literatury stanowiąshycej podstawę do realizacji aktualnych i przyszłościowych zadań Uniwersyshyteturdquo21

Z analizy zbioroacutew pod kątem doboru dziedzinowego wynika że najlepiej reprezentowana jest humanistyka a dopiero potem nauki ścisłe Z humanishystyki - filologia i historia oraz prawo i nauki społeczne natomiast z nauk ścisłych dyscypliny matematyczno-przyrodnicze Przypomnieć należy że polityka gromadzenia spisana jest w postaci dokumentu wydanego jako zashyrządzenie wewnętrzne i co 3-4 lata stanowi przedmiot dyskusji bibliotekashyrzy oraz Rady Bibliotecznej ktoacutera - po uwzględnieniu wszelkich poprawek- ostatecznie je zatwierdza

Zastanawiając się nad elementami misji bibliotecznej w punkcie dotycząshycym posiadanych zbioroacutew warto przedstawić także te ktoacuterymi ta się szczyshyci co poprzez nagłośnienie w środkach masowego przekazu dostrzegają nie tylko studenci czy pracownicy ale osoby spoza tej grupy - mieszkańcy Poshy

19 Por B Swiderski Charakter i zadania Biblioteki Głoacutewnej Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu bdquoRoczniki Bibliotecznerdquo 3(1959) s 174-175

20 Por Uniwersytet im Adama Mickiewicza - Wydziały lt httpwwwamueduplin- dexphplinkid=17gt [dostęp 02062006)

21 S Kubiak op cyt s 121

i bardziej skomplikowana niż historia samej uczelni Ciągle jeszcze domishynują wydawnictwa drukowane na papierze ale ostatnio za sprawą żywioshyłowego rozwoju elektroniki wypierane są czy może łagodniej uzupełniane przez mikrofilmy płyty szybkie komputery zapewniające dostęp do wielu roacuteżnych źroacutedeł informacji

Zbiory te odzwierciedlają roacutewnież pewną prawidłowość charakterystyczshyną dla wszystkich bibliotek tego typu Najkroacutecej można ją określić od zbioroacutew uniwersalnych do coraz bardziej wyspecjalizowanych ściśle przyleshygających do profilu uczelni prowadzonych tu badań i kierunkoacutew studioacutew Oacutew proces specjalizacji przyśpieszony został woacutewczas gdy z poszczegoacutelshynych wydziałoacutew uniwersytetu zaczęto organizować odrębne i w pełni autoshynomiczne uczelnie ktoacutere - co zrozumiałe - przejmowały część zbioroacutew a te automatycznie stawały się podstawą ich własnych uczelnianych ściśle speshycjalistycznych bibliotek19

Aby odpowiedzieć na pytanie jakimi kryteriami kieruje się Biblioteka przy włączaniu pozycji do księgozbioru należałoby zapoznać się ze strukshyturą Uniwersytetu20 Dwanaście poznańskich wydziałoacutew wyznacza kierunek polityki gromadzenia bdquoZe względu na olbrzymi wzrost zadań Uniwersytetu i jego intensywny rozwoacutej organizacyjny zarysowała się niezbędna konieczshyność stworzenia stałego ogniwa organizacyjnego ktoacutere zapewniłoby stały kontakt z katedrami uniwersyteckimi Nadto prowadziłoby ono analizę planoacutew uczelni w celu zapewnienia stałego dopływu literatury stanowiąshycej podstawę do realizacji aktualnych i przyszłościowych zadań Uniwersyshyteturdquo21

Z analizy zbioroacutew pod kątem doboru dziedzinowego wynika że najlepiej reprezentowana jest humanistyka a dopiero potem nauki ścisłe Z humanishystyki - filologia i historia oraz prawo i nauki społeczne natomiast z nauk ścisłych dyscypliny matematyczno-przyrodnicze Przypomnieć należy że polityka gromadzenia spisana jest w postaci dokumentu wydanego jako zashyrządzenie wewnętrzne i co 3-4 lata stanowi przedmiot dyskusji bibliotekashyrzy oraz Rady Bibliotecznej ktoacutera - po uwzględnieniu wszelkich poprawek- ostatecznie je zatwierdza

Zastanawiając się nad elementami misji bibliotecznej w punkcie dotycząshycym posiadanych zbioroacutew warto przedstawić także te ktoacuterymi ta się szczyshyci co poprzez nagłośnienie w środkach masowego przekazu dostrzegają nie tylko studenci czy pracownicy ale osoby spoza tej grupy - mieszkańcy Poshy

19 Por B Swiderski Charakter i zadania Biblioteki Głoacutewnej Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu bdquoRoczniki Bibliotecznerdquo 3(1959) s 174-175

20 Por Uniwersytet im Adama Mickiewicza - Wydziały lt httpwwwamueduplin- dexphplinkid=17gt [dostęp 02062006)

21 S Kubiak op cyt s 121

znania Wielkopolski a także kraju i zagranicy Na pierwszy plan wysuwają się tu zbiory specjalne ktoacutere zostały znacznie rozbudowane po zakończeshyniu II wojny światowej gdy biblioteka przejęła roacuteżne księgozbiory porzushycone przez ich pierwotnych właścicieli Swiderski w przywoływanym już tekście pisał bdquo[] Nie wszystkie dziedziny zbioroacutew specjalnych są w Bishybliotece dobrze reprezentowane Najlepiej przedstawiają się zbiory dawnych map i atlasoacutew oraz starych drukoacutew słabiej muzykalioacutew i rękopisoacutew najsłashybiej grafikirdquo22

Proacutecz tak cennych eksponatoacutew jak Missale ecclesie Comiensis z XVI wieku czy Psałterza Dawidoacutew Kochanowskiego najcenniejszą część zbioru staroshydrukoacutew stanowią inkunabuły i polonika23 Rękopisy proacutecz tych przejętych z podworskich zbioroacutew niemieckich zostały wzbogacone przez materiały ze zbioroacutew znanych rodoacutew Czartoryskich Dąbrowskich i Kościelskich24

Biblioteka Uniwersytecka posiada jeden z największych w Europie zbioacuter literatury masońskiej bdquoZbioacuter ten pochodzi z dawnych bibliotek loacuteż wolno- mularskich ze Śląska i Pomorza Jest wydzieloną częścią zbioroacutew Biblioteki z własnym katalogiem i inwentarzem [] Bogaty zbioacuter drukoacutew masońskich Bishyblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu służy jako jedna z najważniejszych podshystaw źroacutedłowych dla badaczy problematyki związanej z wolnomularstwemrdquo25

Proacutecz wydzielonych pracowni zbioroacutew kartograficznych z Globusem Ziemi Matthausa Greutera z 1638 roku czy też muzycznych z rękopisami Hollanda Stefaniego i Kurpińskiego na większą uwagę zasługuje pracownia ikonograficzna bdquoZbioacuter widokoacutewek w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu uchodził przez lata za jeden z największych w Polsce była to jednak kolekshycja martwa bowiem wzbogacana niemal wyłącznie wpływami z egzemplashyrza obowiązkowego i sporadycznie - daroacutew i wymiany [] Ten największy zbioacuter stał się zaczątkiem kolekcji ktoacutera w ciągu kilku ostatnich lat urosła do rangi jednej z najbogatszych i najbardziej znaczących [] Nawiązanie kontaktoacutew ze środowiskiem kolekcjoneroacutew penetracja rynku antykwarskie- go udział w giełdach jarmarkach aukcjach [] zaowocowały w kroacutetkim czasie powstaniem zbioru starych widokoacutewek poznańskich i wielkopolskich liczącego ponad trzy tysiące sztukrdquo 26

22 B Swiderski Charakter i zadania op cit s 18223 Por J Aleksiński Zagrożone zbiory specjalne Biblioteki Uniwersyteckiej Katalog wyshy

stawy Poznań 1986 s 924 Tamże s 420 A Karpowicz Katalog drukoacutew wspoacutełczesnych w zbiorach masońskich Biblioteki Unishy

wersyteckiej w Poznaniu Prace Biblioteki Uniwersyteckiej nr 23 Poznań 2000 s 5 Na temat zbioroacutew masońskich zob A Karpowicz Geneza i zawartość kolekcji drukoacutew masońshyskich Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu s 27-51 w niniejszym numerze

26 J Skutecki Poznań na dawnych widokoacutewkach cz 1 Widokoacutewki z lat 1896-1905 Poznań 1995 s II

Powyższe zdanie stanowi dowoacuted na to że biblioteka jest żywym organishyzmem ktoacuterej źroacutedła wpływoacutew są bardzo roacuteżne od wpływoacutew systematyczshynych (zakupy egzemplarz obowiązkowy) aż do obiektoacutew nabywanych w inny sposoacuteb aukcje antykwaryczne oferty internetowe osoby prywatne itd

W miarę upływu czasu i rozwoju techniki zbiorami zaczęto określać także źroacutedła elektroniczne z ktoacuterych można skorzystać w bibliotece Poshynieważ są one związane z komputeryzacją biblioteki zostaną szczegoacutełowo omoacutewione w kolejnym fragmencie

KOMPUTERYZACJAKomputeryzacja biblioteki zmieniła całkowicie jej charakter Zaroacutewno

przed pracownikami jak i użytkownikami stanęły nowe wyzwania i oboshywiązki wynikające chociażby z zupełnej zmiany systemu pracy jak i koshynieczności zapoznania się z nowymi możliwościami wspoacutełpracy na linii bibliotekarz - czytelnik Proces ten zapoczątkowany został w roku 1991 kiedy to zwroacutecono się do rektora Uniwersytetu z prośbą o środki na zakup sprzętu i programu usprawniającego udostępnianie książek Niebawem odshystąpiono od tego pomysłu na rzecz zintegrowanego systemu bibliotecznego Horizon wprowadzonego dzięki powstaniu Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych (skupiających 12 bibliotek naukowych Poznania) oraz dzięki fundacji Mellona ktoacutera na cel komputeryzacji bibliotek miasta Poznania zakup serweroacutew oprogramowania i sprzętu przeznaczyła znaczne środki fishynansowe

Wprowadzenie systemu komputerowego do Biblioteki Uniwersyteckiej nie było rzeczą prostą Wymagało gruntownego przygotowania od zmian w strukturze organizacyjnej samej biblioteki poprzez szkolenia pracownishykoacutew aż do prac instalacyjnych zamontowanie serweroacutew łączy do sieci oraz jednostek komputerowych Nadzoacuter na tym spełniać miała Samodzielshyna Sekcja do Spraw Komputeryzacji powołana do tego celu w roku 1996 Dopiero dwa lata poacuteźniej rozpoczęto wdrażanie modułoacutew katalogowania i gromadzenia27 Katalogowanie w formacie USMARC i stopniowa retro- konwersja zbioroacutew pozwoliły włączyć naszą bibliotekę (mniej więcej w tym samym czasie co wszystkie większe biblioteki w Polsce) w nurt przemian charakterystycznych dla wspoacutełczesnego bibliotekarstwa

Za sprawą tych procesoacutew biblioteka nasza przekształciła się - zgodnie z terminem wprowadzonym przez Annę Michałkiewicz - w bibliotekę po- limedialną tzn zawierającą dokumenty zapisane na roacuteżnorodnych nośnishy

27 Por A Plucińska A Jazdon Wdrożenie systemu bibliotecznego Horizonrdquo w Biblioshytece Uniwersyteckiej oraz w bibliotekach systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu bdquoBibliotekardquo 4(13) 2000 s 87-90

kach papierowych audiowizualnych magnetycznych elektronicznych itp I choć ciągle jeszcze dominują w niej tradycyjne dokumenty to przecież sysshytematycznie obserwujemy tutaj proces narastania dokumentoacutew na nośnishykach elektronicznych a sama biblioteka zatraca swoacutej tradycyjny kształt28 Dobrą ilustracją tego procesu może być dokonana w 2004 roku zmiana modelu gromadzenia czasopism Podstawową wersją stały się czasopisma elektroniczne a wersje print zaczęły stanowić tylko ich uzupełnienie Dzięki temu za te same środki finansowe wydatkowane na zakup czasopism udało się użytkownikom zapewnić dostęp do podwojonej ich liczby

OCHRONA ZBIOROacuteWKiedy moacutewimy o zbiorach bibliotecznych nie sposoacuteb pominąć problemu

ich ochrony Jest to jeden z bardziej elementarnych obowiązkoacutew każdej biblioteki Dla materiałoacutew bibliotecznych niezwykle niebezpieczne są dwa rodzaje zagrożeń Pierwsze to kradzieże temu mają zapobiec roacuteżne wproshywadzone w ostatnim czasie innowacje inna lokalizacja szatni system blokady drzwi magazynowych kody paskowe zmieniony system pracy porshytieroacutew

Znacznie trudniej zapobiegać zniszczeniom spowodowanym procesem starzenia się zbioroacutew oraz roacuteżnymi rodzajami uszkodzeń fizycznych Obok metod tradycyjnych naprawianie i oprawianie książek w Pracowni Introshyligatorskiej w ostatnim czasie wprowadza się na szeroką skalę mikrofilshymowanie i skanowanie zbioroacutew Dzięki doskonale wyposażonej Pracowni Mikrofilmowania procesem tym obejmuje się coraz liczniejsze kategorie zbioroacutew starodruki książki z Zasobu Narodowego prasa codzienna Czyshytelnik zamiast oryginału coraz częściej otrzymuje mikrofilm (w odniesieniu do czasopism jest to już regułą)29

Idea ochrony najcenniejszych zbioroacutew bibliotek wielkopolskich legła u podshystaw pomysłu stworzenia Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej bdquo[] Naczelshynym założeniem W BC jest stworzenie dostępu poprzez Internet do czterech typoacutew zasoboacutew biblioteki dydaktycznego(skrypty podręczniki i monograshyfie naukowe) dziedzictwa kulturowego (wybrane zabytki piśmiennictwa znajdujące się w bibliotekach poznańskich) regionalnego (piśmiennictwo dotyczące Poznania i Wielkopolski) muzykalioacutew (nuty i piśmiennictwo związane z muzyką)rdquo30 Przyłączenie się do tego projektu i budowanie własnego zasobu przekazywanego do WBC obok oczywistych funkcji

28 A Michałkiewicz Rozwoacutej społeczeństwa informacyjnego lt httpwwwwbpolsz- tynplbwm3-4_02-ierozwojlitmgt [dostęp 02062006]

29 A Jazdon Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej za rok 1999 op cit30 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - informacje na temat projektu lt httpwwwwbcpo-

znanpldlibrahelpid=library-descgt [dostęp 02062006]

Powyższe zdanie stanowi dowoacuted na to że biblioteka jest żywym organishyzmem ktoacuterej źroacutedła wpływoacutew są bardzo roacuteżne od wpływoacutew systematyczshynych (zakupy egzemplarz obowiązkowy) aż do obiektoacutew nabywanych w inny sposoacuteb aukcje antykwaryczne oferty internetowe osoby prywatne itd

W miarę upływu czasu i rozwoju techniki zbiorami zaczęto określać także źroacutedła elektroniczne z ktoacuterych można skorzystać w bibliotece Poshynieważ są one związane z komputeryzacją biblioteki zostaną szczegoacutełowo omoacutewione w kolejnym fragmencie

KOMPUTERYZACJAKomputeryzacja biblioteki zmieniła całkowicie jej charakter Zaroacutewno

przed pracownikami jak i użytkownikami stanęły nowe wyzwania i oboshywiązki wynikające chociażby z zupełnej zmiany systemu pracy jak i koshynieczności zapoznania się z nowymi możliwościami wspoacutełpracy na linii bibliotekarz - czytelnik Proces ten zapoczątkowany został w roku 1991 kiedy to zwroacutecono się do rektora Uniwersytetu z prośbą o środki na zakup sprzętu i programu usprawniającego udostępnianie książek Niebawem odshystąpiono od tego pomysłu na rzecz zintegrowanego systemu bibliotecznego Horizon wprowadzonego dzięki powstaniu Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych (skupiających 12 bibliotek naukowych Poznania) oraz dzięki fundacji Mellona ktoacutera na cel komputeryzacji bibliotek miasta Poznania zakup serweroacutew oprogramowania i sprzętu przeznaczyła znaczne środki fishynansowe

Wprowadzenie systemu komputerowego do Biblioteki Uniwersyteckiej nie było rzeczą prostą Wymagało gruntownego przygotowania od zmian w strukturze organizacyjnej samej biblioteki poprzez szkolenia pracownishykoacutew aż do prac instalacyjnych zamontowanie serweroacutew łączy do sieci oraz jednostek komputerowych Nadzoacuter na tym spełniać miała Samodzielshyna Sekcja do Spraw Komputeryzacji powołana do tego celu w roku 1996 Dopiero dwa lata poacuteźniej rozpoczęto wdrażanie modułoacutew katalogowania i gromadzenia27 Katalogowanie w formacie USMARC i stopniowa retro- konwersja zbioroacutew pozwoliły włączyć naszą bibliotekę (mniej więcej w tym samym czasie co wszystkie większe biblioteki w Polsce) w nurt przemian charakterystycznych dla wspoacutełczesnego bibliotekarstwa

Za sprawą tych procesoacutew biblioteka nasza przekształciła się - zgodnie z terminem wprowadzonym przez Annę Michałkiewicz - w bibliotekę po- limedialną tzn zawierającą dokumenty zapisane na roacuteżnorodnych nośnishy

27 Por A Plucińska A Jazdon Wdrożenie systemu bibliotecznego Horizonrdquo w Biblioshytece Uniwersyteckiej oraz w bibliotekach systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu bdquoBibliotekardquo 4(13) 2000 s 87-90

kach papierowych audiowizualnych magnetycznych elektronicznych itp I choć ciągle jeszcze dominują w niej tradycyjne dokumenty to przecież sysshytematycznie obserwujemy tutaj proces narastania dokumentoacutew na nośnishykach elektronicznych a sama biblioteka zatraca swoacutej tradycyjny kształt28 Dobrą ilustracją tego procesu może być dokonana w 2004 roku zmiana modelu gromadzenia czasopism Podstawową wersją stały się czasopisma elektroniczne a wersje print zaczęły stanowić tylko ich uzupełnienie Dzięki temu za te same środki finansowe wydatkowane na zakup czasopism udało się użytkownikom zapewnić dostęp do podwojonej ich liczby

OCHRONA ZBIOROacuteWKiedy moacutewimy o zbiorach bibliotecznych nie sposoacuteb pominąć problemu

ich ochrony Jest to jeden z bardziej elementarnych obowiązkoacutew każdej biblioteki Dla materiałoacutew bibliotecznych niezwykle niebezpieczne są dwa rodzaje zagrożeń Pierwsze to kradzieże temu mają zapobiec roacuteżne wproshywadzone w ostatnim czasie innowacje inna lokalizacja szatni system blokady drzwi magazynowych kody paskowe zmieniony system pracy porshytieroacutew

Znacznie trudniej zapobiegać zniszczeniom spowodowanym procesem starzenia się zbioroacutew oraz roacuteżnymi rodzajami uszkodzeń fizycznych Obok metod tradycyjnych naprawianie i oprawianie książek w Pracowni Introshyligatorskiej w ostatnim czasie wprowadza się na szeroką skalę mikrofilshymowanie i skanowanie zbioroacutew Dzięki doskonale wyposażonej Pracowni Mikrofilmowania procesem tym obejmuje się coraz liczniejsze kategorie zbioroacutew starodruki książki z Zasobu Narodowego prasa codzienna Czyshytelnik zamiast oryginału coraz częściej otrzymuje mikrofilm (w odniesieniu do czasopism jest to już regułą)29

Idea ochrony najcenniejszych zbioroacutew bibliotek wielkopolskich legła u podshystaw pomysłu stworzenia Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej bdquo[] Naczelshynym założeniem W BC jest stworzenie dostępu poprzez Internet do czterech typoacutew zasoboacutew biblioteki dydaktycznego(skrypty podręczniki i monograshyfie naukowe) dziedzictwa kulturowego (wybrane zabytki piśmiennictwa znajdujące się w bibliotekach poznańskich) regionalnego (piśmiennictwo dotyczące Poznania i Wielkopolski) muzykalioacutew (nuty i piśmiennictwo związane z muzyką)rdquo30 Przyłączenie się do tego projektu i budowanie własnego zasobu przekazywanego do WBC obok oczywistych funkcji

28 A Michałkiewicz Rozwoacutej społeczeństwa informacyjnego lt httpwwwwbpolsz- tynplbwm3-4_02-ierozwojlitmgt [dostęp 02062006]

29 A Jazdon Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej za rok 1999 op cit30 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - informacje na temat projektu lt httpwwwwbcpo-

znanpldlibrahelpid=library-descgt [dostęp 02062006]

kach papierowych audiowizualnych magnetycznych elektronicznych itp I choć ciągle jeszcze dominują w niej tradycyjne dokumenty to przecież sysshytematycznie obserwujemy tutaj proces narastania dokumentoacutew na nośnishykach elektronicznych a sama biblioteka zatraca swoacutej tradycyjny kształt28 Dobrą ilustracją tego procesu może być dokonana w 2004 roku zmiana modelu gromadzenia czasopism Podstawową wersją stały się czasopisma elektroniczne a wersje print zaczęły stanowić tylko ich uzupełnienie Dzięki temu za te same środki finansowe wydatkowane na zakup czasopism udało się użytkownikom zapewnić dostęp do podwojonej ich liczby

OCHRONA ZBIOROacuteWKiedy moacutewimy o zbiorach bibliotecznych nie sposoacuteb pominąć problemu

ich ochrony Jest to jeden z bardziej elementarnych obowiązkoacutew każdej biblioteki Dla materiałoacutew bibliotecznych niezwykle niebezpieczne są dwa rodzaje zagrożeń Pierwsze to kradzieże temu mają zapobiec roacuteżne wproshywadzone w ostatnim czasie innowacje inna lokalizacja szatni system blokady drzwi magazynowych kody paskowe zmieniony system pracy porshytieroacutew

Znacznie trudniej zapobiegać zniszczeniom spowodowanym procesem starzenia się zbioroacutew oraz roacuteżnymi rodzajami uszkodzeń fizycznych Obok metod tradycyjnych naprawianie i oprawianie książek w Pracowni Introshyligatorskiej w ostatnim czasie wprowadza się na szeroką skalę mikrofilshymowanie i skanowanie zbioroacutew Dzięki doskonale wyposażonej Pracowni Mikrofilmowania procesem tym obejmuje się coraz liczniejsze kategorie zbioroacutew starodruki książki z Zasobu Narodowego prasa codzienna Czyshytelnik zamiast oryginału coraz częściej otrzymuje mikrofilm (w odniesieniu do czasopism jest to już regułą)29

Idea ochrony najcenniejszych zbioroacutew bibliotek wielkopolskich legła u podshystaw pomysłu stworzenia Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej bdquo[] Naczelshynym założeniem W BC jest stworzenie dostępu poprzez Internet do czterech typoacutew zasoboacutew biblioteki dydaktycznego(skrypty podręczniki i monograshyfie naukowe) dziedzictwa kulturowego (wybrane zabytki piśmiennictwa znajdujące się w bibliotekach poznańskich) regionalnego (piśmiennictwo dotyczące Poznania i Wielkopolski) muzykalioacutew (nuty i piśmiennictwo związane z muzyką)rdquo30 Przyłączenie się do tego projektu i budowanie własnego zasobu przekazywanego do WBC obok oczywistych funkcji

28 A Michałkiewicz Rozwoacutej społeczeństwa informacyjnego lt httpwwwwbpolsz- tynplbwm3-4_02-ierozwojlitmgt [dostęp 02062006]

29 A Jazdon Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej za rok 1999 op cit30 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - informacje na temat projektu lt httpwwwwbcpo-

znanpldlibrahelpid=library-descgt [dostęp 02062006]

ochronnych ma roacutewnież niepośledni walor promocyjny - zwraca uwagę na Bibliotekę Uniwersytecką jako miejsce przechowywania oryginałoacutew Jedshynocześnie jest to olbrzymia pomoc dla kadry wykładowcoacutew Uniwersytetu W łatwy sposoacuteb mogą umieszczać tutaj swoje publikacje i skrypty z pożytshykiem dla studentoacutew ktoacuterzy ze względoacutew materialnych nie mogą sobie poshyzwolić na kupienie książek

UDOSTĘPNIANIE I PRACOW NICY BIBLIOTEKIJuż w 1967 roku oacutewczesny dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej pisał że

bdquo[] dawno runął mit biblioteki naukowej jako placoacutewki dostępnej tylko dla wąskiej elity intelektualistoacutew Do przeszłości należy także pojęcie bishyblioteki jako instytucji ograniczającej działalność tylko do strzeżenia nieshyzwykle rzadkich i cennych zabytkoacutew kultury narodowejrdquo31 Dzisiejszy świat i pogoń za informacją zmieniły wewnętrzny obraz bibliotek a powoli zmieshyniają także jej obraz jaki rysuje się w oczach czytelnikoacutew To od przeproshywadzania reform w bibliotece obrania pewnego programu czy też strategii zależy czy czytelnicy postrzegać ją będą jako piękne muzeum z bdquoantykami i eksponatamirdquo ktoacuterych nie można dotykać czy też instytucję żywą obecną w życiu codziennym i pomocną w wielu sprawach

Już chociażby z dotychczasowych mych wywodoacutew wynika dość jednoshyznacznie że wszystkim tym niesionym przez wspoacutełczesność wyzwaniom Biblioteka Uniwersytecka stara się - na miarę środkoacutew jakimi dysponuje- sprostać

Sposoacuteb udostępniania zbioroacutew - proszę wybaczyć banał - to najważshyniejszy fragment pracy bibliotecznej Wypożyczalnia i czytelnie to jakby forpoczty każdej biblioteki stąd tak wielka rola pracujących tam biblioteshykarzy To ich takt życzliwość zawodowe kompetencje wreszcie prostota towarzyszących udostępnianiu procedur stanowią swego rodzaju wizytoacutewshykę biblioteki Od tego zależy czy czytelnik z usług biblioteki zechce skorzyshystać ponownie Mając to na uwadze wprowadzono w naszej bibliotece szereg zmian winda dla niepełnosprawnych wolny dostęp do książek w czytelshyniach i wypożyczalni dodatkowe stanowiska komputerowe zainstalowane w przebudowanym holu głoacutewnym biblioteki Aby lepiej poznać oczekiwashynia naszych czytelnikoacutew przeprowadzono wśroacuted studentoacutew i pracownikoacutew naukowych badania ankietowe32 Zebrane w trakcie tych badań opinie i sushygestie (niekiedy bardzo wobec biblioteki surowe) stawały się dla władz biblioteki swego rodzaju wytycznymi ktoacutere - w miarę możliwości - stashyrano się uwzględnić w planach i projektach na następne lata Z pełnym

31 S Kubiak op cit s 13632 Por A Spaleniak Z Szerksznis Badania potrzeb użytkownikoacutew Biblioteki Uniwersyshy

teckiej w Poznaniu bdquoBibliotekardquo 7(16) 2003 s 79

zrozumieniem spotkała się np sugestia badaczek o konieczności zwiększeshynia tempa komputeryzacji [] użytkownikami biblioteki - przestrzegały w swym opracowaniu - stają się studenci dla ktoacuterych komputer jest banalshynym przedmiotem codziennego użytku [] Ich wymagania w tym wzglęshydzie będą stale rosły będą się domagali - jak czegoś oczywistego - szybkich komputeroacutew szybkich połączeń internetowych dostępu do baz danych33

W latach 2002-2006 liczba komputeroacutew z dostępem do katalogoacutew w znashyczący sposoacuteb wzrosła zwiększyła się też ilość komputeroacutew z dostępem do baz danych stanowisk internetowych Zmieniono też stronę www Biblioteki dzisiaj jest ona nie tylko rodzajem witryny informującej o strukturze organishyzacyjnej biblioteki charakterze zbioroacutew i obowiązujących w bibliotece regushylaminach ale roacutewnież rodzajem drzwi poprzez ktoacutere czytelnik może wejść do biblioteki i znaleźć sporo z poszukiwanych przez siebie informacji przejshyrzeć prenumerowane przez bibliotekę czasopisma nie wychodząc z domu

Biblioteka przestaje być miejscem zgłębiania wiedzy przy czytelnianym stole Zmieniają się pokolenia zmieniają się i przyzwyczajenia Dziś mało kto zwraca uwagę na ilość miejsc w czytelniach a bardziej na to czy będzie moacutegł skorzystać z kserografu i z powielonym materiałem iść do domu Dzishysiejszy student woli korzystać z jak największej ilości książek wystawionych prezencyjnie w czytelni niż wypisywać stosy zakładek i oczekiwać na obsłushygę bibliotekarza W sposoacuteb naturalny rodzi to pytanie jaka jest dziś rola bibliotekarza Jakie jest jego miejsce we wspoacutełczesnej tak szybko zmieniashyjącej się bibliotece Może - taką myśl należy roacutewnież rozważyć - przestał być potrzebny a jego rola ogranicza się tylko do roli strażnika ktoacutery pilnuje książek i przypomina o regulaminie Wszystkie te sugestie należy odrzucić Bibliotekarz jest ciągle bardzo potrzebny choć w istotny sposoacuteb zmieniła się jego rola W dzisiejszych realiach jest on przede wszystkim brokerem informacji ktoacutery szybko i kompetentnie potrafi czytelnikowi wskazać poshytrzebne mu źroacutedła a - jeśli zajdzie taka potrzeba - rzeczowo i przystępnie uświadomić o wszystkich możliwościach jakie dają wspoacutełczesnemu czyshytelnikowi nowoczesne bazy danych szybkie wyszukiwarki oraz Internet Wymaga to systematycznego szkolenia bdquoKonsekwentna akcja kształcenioshywa personelu Biblioteki znaczona etapami szkolenia praktycznego teoreshytycznego ogoacutelnego następnie specjalnego powinna doprowadzić z biegiem lat do osiągnięcia przez pracownikoacutew wysokich kwalifikacji samodzielności w sprawach zawodowych aktywnego a nawet twoacuterczego podejścia do zashygadnień bibliotekoznawczych i w ten sposoacuteb stać się najlepszą rękojmią rozshywoju instytucjirdquo 34

33 Tamże s 9334 B Swiderski Charakter i zadania op cit s 180

Dla autoroacutew dokumentu misji ten punkt powinien być najważniejszy W ostatecznej redakcji powinni go szczegoacutelnie wyeksponować gdyż włashyśnie procedury udostępniania ich prostota i przejrzystość bogactwo baz danych wreszcie możliwość szybkiego i w miarę taniego powielenia zdobyshytych materiałoacutew przesądzają o wyborze tej a nie innej biblioteki

Starałem się w nieuniknionym skroacutecie pokazać najważniejsze problemy i zjawiska ktoacutere w takiej czy innej formie winny znaleźć swoje odzwiercieshydlenie w deklaracji misji biblioteki Łatwo zauważyć że są tu sprawy godne szczegoacutelnego wyeksponowania polityka zarządzania zbiorami dobra lokalizashycja ciekawe zbiory specjalne aktualna strona W W W wykształcony personel automatyzacja komputeryzacja usprawniona obsługa a także wspoacutełpraca zaroacutewno z NUKATem Poznańską Fundacją Bibliotek Naukowych Wielkopolshyską Biblioteką Cyfrową Są też słabości niskie środki finansowe przeznaczoshyne na zakup nowych podręcznikoacutew i książek brak perspektyw na rozbudowę zapełnionych całkowicie magazynoacutew czy też mały zasoacuteb książek przeznaczoshynych do wypożyczenia na zewnątrz lub w wolnym dostępie do poacutełek

Pomimo trudności praca Biblioteki Uniwersyteckiej spełnia oczekiwania większości czytelnikoacutew35 Pozytywna rekomendacja czytelnikoacutew dzisiejszych- buduje dobry prognostyk na przyszłość co może znaleźć swoje odzwiershyciedlenie w poniższych proacutebach przykładowego formułowania misji Ponieshyważ w zasadzie misje podzielić można na dwie grupy - proste i bardziej złożone - należałoby sporządzić dwie przykładowe deklaracje tych misji z ktoacuterych potem wybierze jedną stanowiącą podstawę dla dalszego procesu tworzenia strategii biblioteki

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja kroacutetsza)

Biblioteka jest instytucją służebną wobec Uniwersytetu W swej działalnoshyści dąży do obsługi jak największej ilości docelowych użytkownikoacutew - czyli pracownikoacutew naukowych i studentoacutew przy minimalizacji kosztoacutew Zachoshywując charakter biblioteki publicznej chce zaspokajać potrzeby nie tylko poznańskiego środowiska naukowego ale także wszystkich pragnących koshyrzystać z jej zasoboacutew

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu jest instytucją aktywną wykorzyshystującą w swej działalności nowoczesne środki udostępniania zbioroacutew stopshyniowo rozwijającą się komputeryzację a także fachową obsługę czytelnika przez podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe bibliotekarzy

35 Por A Spaleniak Ż Szerksznis op cit s 86-87

Biblioteka Uniwersytecka w miarę swoich możliwości buduje obraz bishyblioteki przyjaznej i otwartej zaroacutewno na użytkownikoacutew jak i na rodzące się inicjatywy środowiska naukowego Uczestniczy w budowie społeczeńshystwa informacyjnego

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja dłuższa)

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu ktoacutera od stu lat jest obecna na Ziemi Wielkopolskiej i wiernie odzwierciedla zmienne i dramatyczne losy narodui państwa polskiego w ostatnim stuleciu jest dziś kulturalną wizytoacutewką Poznania i Wielkopolski W trakcie swych dziejoacutew pośroacuted zmiennych poshylitycznych koniunktur Biblioteka sumiennie spełniała zaroacutewno rolę rozumshynego strażnika narodowych tradycji i dziedziczonych z przeszłości wartości jak i wiarygodnego przewodnika po świecie nauki i kultury Tradycja i noshywoczesność to dwa filary na ktoacuterych zawsze wspierała się aktywność kilku pokoleń bibliotekarzy wspoacutełtworzących niekłamany dorobek i wysoką dzishysiejszą pozycję naszej Biblioteki pośroacuted bibliotek naukowych Polsce

CELE BIBLIOTEKIGłoacutewnym celem Biblioteki jest dostarczanie informacji oraz ułatwianie

dostępu do materiałoacutew bibliotecznych wszystkim zainteresowanymWspoacutełpracując ze środowiskami naukowymi i kulturalnymi Biblioteka

Uniwersytecka aktywnie promuje polski i światowy dorobek kulturalny i nashyukowy zaroacutewno w regionie jak i świecie

Z myślą o swych użytkownikach ktoacuterzy poszukują szybkiej i pełnej inshyformacji Biblioteka pragnie optymalnie wykorzystać wszystkie możliwości jakie stwarza dzisiaj elektronika komputerowy katalog elektroniczne bazy danych e-czasopisma szybkie łącza internetowe możliwość szybkiego i łashytwego powielenia uzyskanych informacji

SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELOacuteW- Dbanie o przestrzeganie polityki gromadzenia zbioroacutew ze szczegoacutelnym

uwzględnieniem tych ktoacutere są świadectwem bogatej historii naszego regionu oraz zbiory masońskie i unikatowe pocztoacutewki w pracowni ikonograficznej

- Stałe i konsekwentne rozbudowywanie księgozbioru dydaktycznego wypożyczalni oraz księgozbioroacutew podręcznych co wynika z faktu ciąshygłego wzrostu liczby studentoacutew wszystkich kierunkoacutew i rodzajoacutew stushydioacutew

- Wspoacutełpraca z Wielkopolską Biblioteką Cyfrową ktoacutera obejmie zaroacutewshyno publikację roacuteżnego rodzaju materiałoacutew dydaktycznych jak i najshycenniejszych zabytkoacutew polskiego piśmiennictwa przechowywanych w naszej bibliotece

- Wspoacutełpraca z innymi bibliotekami miasta regionu kraju z Poznańshyską Fundacją Bibliotek Naukowych Narodowym Uniwersalnym Kashytalogiem Centralnym (NUKAT) W jej wyniku czytelnicy naszej biblioteki zyskają łatwy dostęp do informacji o zasobach wszystkich większych bibliotek w Polsce

- Dalsza systematyczna retrokonwersja zbioroacutew dawnych- Wzbogacanie biblioteki o coraz większą ilość komputeroacutew umożlishy

wiających zaroacutewno korzystanie z katalogu dokonywanie zamoacutewień i rezerwacji jak roacutewnież wykorzystywanie światowych baz danych i czashysopism elektronicznych prenumerowanych przez Bibliotekę

- Dbanie kierownictwa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych personelu- Dostęp do coraz większej ilości czasopism elektronicznych i pełnotek-

stowych baz danych zaroacutewno z komputeroacutew bibliotecznych jak roacutewshynież poprzez sieć internetową

- Szkolenia użytkownikoacutew a zwłaszcza pracownikoacutew naukowych i stushydentoacutew Uniwersytetu w zakresie nowoczesnych metod pozyskiwania informacji (bazy danych czasopisma on-line e-czasopisma)

- Ochrona zbioroacutew bibliotecznych poprzez konserwację digitalizację mikrofilmowanie ale także wspoacutełpracę z Wielkopolską Biblioteką Cyshyfrową

To moja robocza wersja dokumentu deklaracji misji Biblioteki Unishywersyteckiej w Poznaniu Może ona stanowić podstawę do dalszej dyskushysji ktoacutera winna objąć możliwie najszersze gremium Radę Biblioteczną wszystkich pracownikoacutew wreszcie użytkownikoacutew Dopiero po uwzględnieshyniu wynikoacutew tej dyskusji dokumentowi takiemu można nadać ostateczny kształt i - już jako deklarację misji - jak najszerzej upowszechnić np umieszczając na stronie domowej www Biblioteki Uniwersyteckiej Pozwoli to wszystkim zainteresowanym zapoznać się z aktualnymi problemami biblioteki kierunkiem w jakim biblioteka zmierza hierarchią wartości przyjętą przez kierownictwo biblioteki oraz poacuteźniej stopniem realizacji poshyszczegoacutelnych zamierzeń

zrozumieniem spotkała się np sugestia badaczek o konieczności zwiększeshynia tempa komputeryzacji [] użytkownikami biblioteki - przestrzegały w swym opracowaniu - stają się studenci dla ktoacuterych komputer jest banalshynym przedmiotem codziennego użytku [] Ich wymagania w tym wzglęshydzie będą stale rosły będą się domagali - jak czegoś oczywistego - szybkich komputeroacutew szybkich połączeń internetowych dostępu do baz danych33

W latach 2002-2006 liczba komputeroacutew z dostępem do katalogoacutew w znashyczący sposoacuteb wzrosła zwiększyła się też ilość komputeroacutew z dostępem do baz danych stanowisk internetowych Zmieniono też stronę www Biblioteki dzisiaj jest ona nie tylko rodzajem witryny informującej o strukturze organishyzacyjnej biblioteki charakterze zbioroacutew i obowiązujących w bibliotece regushylaminach ale roacutewnież rodzajem drzwi poprzez ktoacutere czytelnik może wejść do biblioteki i znaleźć sporo z poszukiwanych przez siebie informacji przejshyrzeć prenumerowane przez bibliotekę czasopisma nie wychodząc z domu

Biblioteka przestaje być miejscem zgłębiania wiedzy przy czytelnianym stole Zmieniają się pokolenia zmieniają się i przyzwyczajenia Dziś mało kto zwraca uwagę na ilość miejsc w czytelniach a bardziej na to czy będzie moacutegł skorzystać z kserografu i z powielonym materiałem iść do domu Dzishysiejszy student woli korzystać z jak największej ilości książek wystawionych prezencyjnie w czytelni niż wypisywać stosy zakładek i oczekiwać na obsłushygę bibliotekarza W sposoacuteb naturalny rodzi to pytanie jaka jest dziś rola bibliotekarza Jakie jest jego miejsce we wspoacutełczesnej tak szybko zmieniashyjącej się bibliotece Może - taką myśl należy roacutewnież rozważyć - przestał być potrzebny a jego rola ogranicza się tylko do roli strażnika ktoacutery pilnuje książek i przypomina o regulaminie Wszystkie te sugestie należy odrzucić Bibliotekarz jest ciągle bardzo potrzebny choć w istotny sposoacuteb zmieniła się jego rola W dzisiejszych realiach jest on przede wszystkim brokerem informacji ktoacutery szybko i kompetentnie potrafi czytelnikowi wskazać poshytrzebne mu źroacutedła a - jeśli zajdzie taka potrzeba - rzeczowo i przystępnie uświadomić o wszystkich możliwościach jakie dają wspoacutełczesnemu czyshytelnikowi nowoczesne bazy danych szybkie wyszukiwarki oraz Internet Wymaga to systematycznego szkolenia bdquoKonsekwentna akcja kształcenioshywa personelu Biblioteki znaczona etapami szkolenia praktycznego teoreshytycznego ogoacutelnego następnie specjalnego powinna doprowadzić z biegiem lat do osiągnięcia przez pracownikoacutew wysokich kwalifikacji samodzielności w sprawach zawodowych aktywnego a nawet twoacuterczego podejścia do zashygadnień bibliotekoznawczych i w ten sposoacuteb stać się najlepszą rękojmią rozshywoju instytucjirdquo 34

33 Tamże s 9334 B Swiderski Charakter i zadania op cit s 180

Dla autoroacutew dokumentu misji ten punkt powinien być najważniejszy W ostatecznej redakcji powinni go szczegoacutelnie wyeksponować gdyż włashyśnie procedury udostępniania ich prostota i przejrzystość bogactwo baz danych wreszcie możliwość szybkiego i w miarę taniego powielenia zdobyshytych materiałoacutew przesądzają o wyborze tej a nie innej biblioteki

Starałem się w nieuniknionym skroacutecie pokazać najważniejsze problemy i zjawiska ktoacutere w takiej czy innej formie winny znaleźć swoje odzwiercieshydlenie w deklaracji misji biblioteki Łatwo zauważyć że są tu sprawy godne szczegoacutelnego wyeksponowania polityka zarządzania zbiorami dobra lokalizashycja ciekawe zbiory specjalne aktualna strona W W W wykształcony personel automatyzacja komputeryzacja usprawniona obsługa a także wspoacutełpraca zaroacutewno z NUKATem Poznańską Fundacją Bibliotek Naukowych Wielkopolshyską Biblioteką Cyfrową Są też słabości niskie środki finansowe przeznaczoshyne na zakup nowych podręcznikoacutew i książek brak perspektyw na rozbudowę zapełnionych całkowicie magazynoacutew czy też mały zasoacuteb książek przeznaczoshynych do wypożyczenia na zewnątrz lub w wolnym dostępie do poacutełek

Pomimo trudności praca Biblioteki Uniwersyteckiej spełnia oczekiwania większości czytelnikoacutew35 Pozytywna rekomendacja czytelnikoacutew dzisiejszych- buduje dobry prognostyk na przyszłość co może znaleźć swoje odzwiershyciedlenie w poniższych proacutebach przykładowego formułowania misji Ponieshyważ w zasadzie misje podzielić można na dwie grupy - proste i bardziej złożone - należałoby sporządzić dwie przykładowe deklaracje tych misji z ktoacuterych potem wybierze jedną stanowiącą podstawę dla dalszego procesu tworzenia strategii biblioteki

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja kroacutetsza)

Biblioteka jest instytucją służebną wobec Uniwersytetu W swej działalnoshyści dąży do obsługi jak największej ilości docelowych użytkownikoacutew - czyli pracownikoacutew naukowych i studentoacutew przy minimalizacji kosztoacutew Zachoshywując charakter biblioteki publicznej chce zaspokajać potrzeby nie tylko poznańskiego środowiska naukowego ale także wszystkich pragnących koshyrzystać z jej zasoboacutew

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu jest instytucją aktywną wykorzyshystującą w swej działalności nowoczesne środki udostępniania zbioroacutew stopshyniowo rozwijającą się komputeryzację a także fachową obsługę czytelnika przez podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe bibliotekarzy

35 Por A Spaleniak Ż Szerksznis op cit s 86-87

Biblioteka Uniwersytecka w miarę swoich możliwości buduje obraz bishyblioteki przyjaznej i otwartej zaroacutewno na użytkownikoacutew jak i na rodzące się inicjatywy środowiska naukowego Uczestniczy w budowie społeczeńshystwa informacyjnego

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja dłuższa)

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu ktoacutera od stu lat jest obecna na Ziemi Wielkopolskiej i wiernie odzwierciedla zmienne i dramatyczne losy narodui państwa polskiego w ostatnim stuleciu jest dziś kulturalną wizytoacutewką Poznania i Wielkopolski W trakcie swych dziejoacutew pośroacuted zmiennych poshylitycznych koniunktur Biblioteka sumiennie spełniała zaroacutewno rolę rozumshynego strażnika narodowych tradycji i dziedziczonych z przeszłości wartości jak i wiarygodnego przewodnika po świecie nauki i kultury Tradycja i noshywoczesność to dwa filary na ktoacuterych zawsze wspierała się aktywność kilku pokoleń bibliotekarzy wspoacutełtworzących niekłamany dorobek i wysoką dzishysiejszą pozycję naszej Biblioteki pośroacuted bibliotek naukowych Polsce

CELE BIBLIOTEKIGłoacutewnym celem Biblioteki jest dostarczanie informacji oraz ułatwianie

dostępu do materiałoacutew bibliotecznych wszystkim zainteresowanymWspoacutełpracując ze środowiskami naukowymi i kulturalnymi Biblioteka

Uniwersytecka aktywnie promuje polski i światowy dorobek kulturalny i nashyukowy zaroacutewno w regionie jak i świecie

Z myślą o swych użytkownikach ktoacuterzy poszukują szybkiej i pełnej inshyformacji Biblioteka pragnie optymalnie wykorzystać wszystkie możliwości jakie stwarza dzisiaj elektronika komputerowy katalog elektroniczne bazy danych e-czasopisma szybkie łącza internetowe możliwość szybkiego i łashytwego powielenia uzyskanych informacji

SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELOacuteW- Dbanie o przestrzeganie polityki gromadzenia zbioroacutew ze szczegoacutelnym

uwzględnieniem tych ktoacutere są świadectwem bogatej historii naszego regionu oraz zbiory masońskie i unikatowe pocztoacutewki w pracowni ikonograficznej

- Stałe i konsekwentne rozbudowywanie księgozbioru dydaktycznego wypożyczalni oraz księgozbioroacutew podręcznych co wynika z faktu ciąshygłego wzrostu liczby studentoacutew wszystkich kierunkoacutew i rodzajoacutew stushydioacutew

- Wspoacutełpraca z Wielkopolską Biblioteką Cyfrową ktoacutera obejmie zaroacutewshyno publikację roacuteżnego rodzaju materiałoacutew dydaktycznych jak i najshycenniejszych zabytkoacutew polskiego piśmiennictwa przechowywanych w naszej bibliotece

- Wspoacutełpraca z innymi bibliotekami miasta regionu kraju z Poznańshyską Fundacją Bibliotek Naukowych Narodowym Uniwersalnym Kashytalogiem Centralnym (NUKAT) W jej wyniku czytelnicy naszej biblioteki zyskają łatwy dostęp do informacji o zasobach wszystkich większych bibliotek w Polsce

- Dalsza systematyczna retrokonwersja zbioroacutew dawnych- Wzbogacanie biblioteki o coraz większą ilość komputeroacutew umożlishy

wiających zaroacutewno korzystanie z katalogu dokonywanie zamoacutewień i rezerwacji jak roacutewnież wykorzystywanie światowych baz danych i czashysopism elektronicznych prenumerowanych przez Bibliotekę

- Dbanie kierownictwa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych personelu- Dostęp do coraz większej ilości czasopism elektronicznych i pełnotek-

stowych baz danych zaroacutewno z komputeroacutew bibliotecznych jak roacutewshynież poprzez sieć internetową

- Szkolenia użytkownikoacutew a zwłaszcza pracownikoacutew naukowych i stushydentoacutew Uniwersytetu w zakresie nowoczesnych metod pozyskiwania informacji (bazy danych czasopisma on-line e-czasopisma)

- Ochrona zbioroacutew bibliotecznych poprzez konserwację digitalizację mikrofilmowanie ale także wspoacutełpracę z Wielkopolską Biblioteką Cyshyfrową

To moja robocza wersja dokumentu deklaracji misji Biblioteki Unishywersyteckiej w Poznaniu Może ona stanowić podstawę do dalszej dyskushysji ktoacutera winna objąć możliwie najszersze gremium Radę Biblioteczną wszystkich pracownikoacutew wreszcie użytkownikoacutew Dopiero po uwzględnieshyniu wynikoacutew tej dyskusji dokumentowi takiemu można nadać ostateczny kształt i - już jako deklarację misji - jak najszerzej upowszechnić np umieszczając na stronie domowej www Biblioteki Uniwersyteckiej Pozwoli to wszystkim zainteresowanym zapoznać się z aktualnymi problemami biblioteki kierunkiem w jakim biblioteka zmierza hierarchią wartości przyjętą przez kierownictwo biblioteki oraz poacuteźniej stopniem realizacji poshyszczegoacutelnych zamierzeń

Dla autoroacutew dokumentu misji ten punkt powinien być najważniejszy W ostatecznej redakcji powinni go szczegoacutelnie wyeksponować gdyż włashyśnie procedury udostępniania ich prostota i przejrzystość bogactwo baz danych wreszcie możliwość szybkiego i w miarę taniego powielenia zdobyshytych materiałoacutew przesądzają o wyborze tej a nie innej biblioteki

Starałem się w nieuniknionym skroacutecie pokazać najważniejsze problemy i zjawiska ktoacutere w takiej czy innej formie winny znaleźć swoje odzwiercieshydlenie w deklaracji misji biblioteki Łatwo zauważyć że są tu sprawy godne szczegoacutelnego wyeksponowania polityka zarządzania zbiorami dobra lokalizashycja ciekawe zbiory specjalne aktualna strona W W W wykształcony personel automatyzacja komputeryzacja usprawniona obsługa a także wspoacutełpraca zaroacutewno z NUKATem Poznańską Fundacją Bibliotek Naukowych Wielkopolshyską Biblioteką Cyfrową Są też słabości niskie środki finansowe przeznaczoshyne na zakup nowych podręcznikoacutew i książek brak perspektyw na rozbudowę zapełnionych całkowicie magazynoacutew czy też mały zasoacuteb książek przeznaczoshynych do wypożyczenia na zewnątrz lub w wolnym dostępie do poacutełek

Pomimo trudności praca Biblioteki Uniwersyteckiej spełnia oczekiwania większości czytelnikoacutew35 Pozytywna rekomendacja czytelnikoacutew dzisiejszych- buduje dobry prognostyk na przyszłość co może znaleźć swoje odzwiershyciedlenie w poniższych proacutebach przykładowego formułowania misji Ponieshyważ w zasadzie misje podzielić można na dwie grupy - proste i bardziej złożone - należałoby sporządzić dwie przykładowe deklaracje tych misji z ktoacuterych potem wybierze jedną stanowiącą podstawę dla dalszego procesu tworzenia strategii biblioteki

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja kroacutetsza)

Biblioteka jest instytucją służebną wobec Uniwersytetu W swej działalnoshyści dąży do obsługi jak największej ilości docelowych użytkownikoacutew - czyli pracownikoacutew naukowych i studentoacutew przy minimalizacji kosztoacutew Zachoshywując charakter biblioteki publicznej chce zaspokajać potrzeby nie tylko poznańskiego środowiska naukowego ale także wszystkich pragnących koshyrzystać z jej zasoboacutew

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu jest instytucją aktywną wykorzyshystującą w swej działalności nowoczesne środki udostępniania zbioroacutew stopshyniowo rozwijającą się komputeryzację a także fachową obsługę czytelnika przez podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe bibliotekarzy

35 Por A Spaleniak Ż Szerksznis op cit s 86-87

Biblioteka Uniwersytecka w miarę swoich możliwości buduje obraz bishyblioteki przyjaznej i otwartej zaroacutewno na użytkownikoacutew jak i na rodzące się inicjatywy środowiska naukowego Uczestniczy w budowie społeczeńshystwa informacyjnego

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja dłuższa)

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu ktoacutera od stu lat jest obecna na Ziemi Wielkopolskiej i wiernie odzwierciedla zmienne i dramatyczne losy narodui państwa polskiego w ostatnim stuleciu jest dziś kulturalną wizytoacutewką Poznania i Wielkopolski W trakcie swych dziejoacutew pośroacuted zmiennych poshylitycznych koniunktur Biblioteka sumiennie spełniała zaroacutewno rolę rozumshynego strażnika narodowych tradycji i dziedziczonych z przeszłości wartości jak i wiarygodnego przewodnika po świecie nauki i kultury Tradycja i noshywoczesność to dwa filary na ktoacuterych zawsze wspierała się aktywność kilku pokoleń bibliotekarzy wspoacutełtworzących niekłamany dorobek i wysoką dzishysiejszą pozycję naszej Biblioteki pośroacuted bibliotek naukowych Polsce

CELE BIBLIOTEKIGłoacutewnym celem Biblioteki jest dostarczanie informacji oraz ułatwianie

dostępu do materiałoacutew bibliotecznych wszystkim zainteresowanymWspoacutełpracując ze środowiskami naukowymi i kulturalnymi Biblioteka

Uniwersytecka aktywnie promuje polski i światowy dorobek kulturalny i nashyukowy zaroacutewno w regionie jak i świecie

Z myślą o swych użytkownikach ktoacuterzy poszukują szybkiej i pełnej inshyformacji Biblioteka pragnie optymalnie wykorzystać wszystkie możliwości jakie stwarza dzisiaj elektronika komputerowy katalog elektroniczne bazy danych e-czasopisma szybkie łącza internetowe możliwość szybkiego i łashytwego powielenia uzyskanych informacji

SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELOacuteW- Dbanie o przestrzeganie polityki gromadzenia zbioroacutew ze szczegoacutelnym

uwzględnieniem tych ktoacutere są świadectwem bogatej historii naszego regionu oraz zbiory masońskie i unikatowe pocztoacutewki w pracowni ikonograficznej

- Stałe i konsekwentne rozbudowywanie księgozbioru dydaktycznego wypożyczalni oraz księgozbioroacutew podręcznych co wynika z faktu ciąshygłego wzrostu liczby studentoacutew wszystkich kierunkoacutew i rodzajoacutew stushydioacutew

- Wspoacutełpraca z Wielkopolską Biblioteką Cyfrową ktoacutera obejmie zaroacutewshyno publikację roacuteżnego rodzaju materiałoacutew dydaktycznych jak i najshycenniejszych zabytkoacutew polskiego piśmiennictwa przechowywanych w naszej bibliotece

- Wspoacutełpraca z innymi bibliotekami miasta regionu kraju z Poznańshyską Fundacją Bibliotek Naukowych Narodowym Uniwersalnym Kashytalogiem Centralnym (NUKAT) W jej wyniku czytelnicy naszej biblioteki zyskają łatwy dostęp do informacji o zasobach wszystkich większych bibliotek w Polsce

- Dalsza systematyczna retrokonwersja zbioroacutew dawnych- Wzbogacanie biblioteki o coraz większą ilość komputeroacutew umożlishy

wiających zaroacutewno korzystanie z katalogu dokonywanie zamoacutewień i rezerwacji jak roacutewnież wykorzystywanie światowych baz danych i czashysopism elektronicznych prenumerowanych przez Bibliotekę

- Dbanie kierownictwa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych personelu- Dostęp do coraz większej ilości czasopism elektronicznych i pełnotek-

stowych baz danych zaroacutewno z komputeroacutew bibliotecznych jak roacutewshynież poprzez sieć internetową

- Szkolenia użytkownikoacutew a zwłaszcza pracownikoacutew naukowych i stushydentoacutew Uniwersytetu w zakresie nowoczesnych metod pozyskiwania informacji (bazy danych czasopisma on-line e-czasopisma)

- Ochrona zbioroacutew bibliotecznych poprzez konserwację digitalizację mikrofilmowanie ale także wspoacutełpracę z Wielkopolską Biblioteką Cyshyfrową

To moja robocza wersja dokumentu deklaracji misji Biblioteki Unishywersyteckiej w Poznaniu Może ona stanowić podstawę do dalszej dyskushysji ktoacutera winna objąć możliwie najszersze gremium Radę Biblioteczną wszystkich pracownikoacutew wreszcie użytkownikoacutew Dopiero po uwzględnieshyniu wynikoacutew tej dyskusji dokumentowi takiemu można nadać ostateczny kształt i - już jako deklarację misji - jak najszerzej upowszechnić np umieszczając na stronie domowej www Biblioteki Uniwersyteckiej Pozwoli to wszystkim zainteresowanym zapoznać się z aktualnymi problemami biblioteki kierunkiem w jakim biblioteka zmierza hierarchią wartości przyjętą przez kierownictwo biblioteki oraz poacuteźniej stopniem realizacji poshyszczegoacutelnych zamierzeń

Biblioteka Uniwersytecka w miarę swoich możliwości buduje obraz bishyblioteki przyjaznej i otwartej zaroacutewno na użytkownikoacutew jak i na rodzące się inicjatywy środowiska naukowego Uczestniczy w budowie społeczeńshystwa informacyjnego

Misja Biblioteki Uniwersyteckiej (Wersja dłuższa)

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu ktoacutera od stu lat jest obecna na Ziemi Wielkopolskiej i wiernie odzwierciedla zmienne i dramatyczne losy narodui państwa polskiego w ostatnim stuleciu jest dziś kulturalną wizytoacutewką Poznania i Wielkopolski W trakcie swych dziejoacutew pośroacuted zmiennych poshylitycznych koniunktur Biblioteka sumiennie spełniała zaroacutewno rolę rozumshynego strażnika narodowych tradycji i dziedziczonych z przeszłości wartości jak i wiarygodnego przewodnika po świecie nauki i kultury Tradycja i noshywoczesność to dwa filary na ktoacuterych zawsze wspierała się aktywność kilku pokoleń bibliotekarzy wspoacutełtworzących niekłamany dorobek i wysoką dzishysiejszą pozycję naszej Biblioteki pośroacuted bibliotek naukowych Polsce

CELE BIBLIOTEKIGłoacutewnym celem Biblioteki jest dostarczanie informacji oraz ułatwianie

dostępu do materiałoacutew bibliotecznych wszystkim zainteresowanymWspoacutełpracując ze środowiskami naukowymi i kulturalnymi Biblioteka

Uniwersytecka aktywnie promuje polski i światowy dorobek kulturalny i nashyukowy zaroacutewno w regionie jak i świecie

Z myślą o swych użytkownikach ktoacuterzy poszukują szybkiej i pełnej inshyformacji Biblioteka pragnie optymalnie wykorzystać wszystkie możliwości jakie stwarza dzisiaj elektronika komputerowy katalog elektroniczne bazy danych e-czasopisma szybkie łącza internetowe możliwość szybkiego i łashytwego powielenia uzyskanych informacji

SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELOacuteW- Dbanie o przestrzeganie polityki gromadzenia zbioroacutew ze szczegoacutelnym

uwzględnieniem tych ktoacutere są świadectwem bogatej historii naszego regionu oraz zbiory masońskie i unikatowe pocztoacutewki w pracowni ikonograficznej

- Stałe i konsekwentne rozbudowywanie księgozbioru dydaktycznego wypożyczalni oraz księgozbioroacutew podręcznych co wynika z faktu ciąshygłego wzrostu liczby studentoacutew wszystkich kierunkoacutew i rodzajoacutew stushydioacutew

- Wspoacutełpraca z Wielkopolską Biblioteką Cyfrową ktoacutera obejmie zaroacutewshyno publikację roacuteżnego rodzaju materiałoacutew dydaktycznych jak i najshycenniejszych zabytkoacutew polskiego piśmiennictwa przechowywanych w naszej bibliotece

- Wspoacutełpraca z innymi bibliotekami miasta regionu kraju z Poznańshyską Fundacją Bibliotek Naukowych Narodowym Uniwersalnym Kashytalogiem Centralnym (NUKAT) W jej wyniku czytelnicy naszej biblioteki zyskają łatwy dostęp do informacji o zasobach wszystkich większych bibliotek w Polsce

- Dalsza systematyczna retrokonwersja zbioroacutew dawnych- Wzbogacanie biblioteki o coraz większą ilość komputeroacutew umożlishy

wiających zaroacutewno korzystanie z katalogu dokonywanie zamoacutewień i rezerwacji jak roacutewnież wykorzystywanie światowych baz danych i czashysopism elektronicznych prenumerowanych przez Bibliotekę

- Dbanie kierownictwa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych personelu- Dostęp do coraz większej ilości czasopism elektronicznych i pełnotek-

stowych baz danych zaroacutewno z komputeroacutew bibliotecznych jak roacutewshynież poprzez sieć internetową

- Szkolenia użytkownikoacutew a zwłaszcza pracownikoacutew naukowych i stushydentoacutew Uniwersytetu w zakresie nowoczesnych metod pozyskiwania informacji (bazy danych czasopisma on-line e-czasopisma)

- Ochrona zbioroacutew bibliotecznych poprzez konserwację digitalizację mikrofilmowanie ale także wspoacutełpracę z Wielkopolską Biblioteką Cyshyfrową

To moja robocza wersja dokumentu deklaracji misji Biblioteki Unishywersyteckiej w Poznaniu Może ona stanowić podstawę do dalszej dyskushysji ktoacutera winna objąć możliwie najszersze gremium Radę Biblioteczną wszystkich pracownikoacutew wreszcie użytkownikoacutew Dopiero po uwzględnieshyniu wynikoacutew tej dyskusji dokumentowi takiemu można nadać ostateczny kształt i - już jako deklarację misji - jak najszerzej upowszechnić np umieszczając na stronie domowej www Biblioteki Uniwersyteckiej Pozwoli to wszystkim zainteresowanym zapoznać się z aktualnymi problemami biblioteki kierunkiem w jakim biblioteka zmierza hierarchią wartości przyjętą przez kierownictwo biblioteki oraz poacuteźniej stopniem realizacji poshyszczegoacutelnych zamierzeń

- Wspoacutełpraca z Wielkopolską Biblioteką Cyfrową ktoacutera obejmie zaroacutewshyno publikację roacuteżnego rodzaju materiałoacutew dydaktycznych jak i najshycenniejszych zabytkoacutew polskiego piśmiennictwa przechowywanych w naszej bibliotece

- Wspoacutełpraca z innymi bibliotekami miasta regionu kraju z Poznańshyską Fundacją Bibliotek Naukowych Narodowym Uniwersalnym Kashytalogiem Centralnym (NUKAT) W jej wyniku czytelnicy naszej biblioteki zyskają łatwy dostęp do informacji o zasobach wszystkich większych bibliotek w Polsce

- Dalsza systematyczna retrokonwersja zbioroacutew dawnych- Wzbogacanie biblioteki o coraz większą ilość komputeroacutew umożlishy

wiających zaroacutewno korzystanie z katalogu dokonywanie zamoacutewień i rezerwacji jak roacutewnież wykorzystywanie światowych baz danych i czashysopism elektronicznych prenumerowanych przez Bibliotekę

- Dbanie kierownictwa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych personelu- Dostęp do coraz większej ilości czasopism elektronicznych i pełnotek-

stowych baz danych zaroacutewno z komputeroacutew bibliotecznych jak roacutewshynież poprzez sieć internetową

- Szkolenia użytkownikoacutew a zwłaszcza pracownikoacutew naukowych i stushydentoacutew Uniwersytetu w zakresie nowoczesnych metod pozyskiwania informacji (bazy danych czasopisma on-line e-czasopisma)

- Ochrona zbioroacutew bibliotecznych poprzez konserwację digitalizację mikrofilmowanie ale także wspoacutełpracę z Wielkopolską Biblioteką Cyshyfrową

To moja robocza wersja dokumentu deklaracji misji Biblioteki Unishywersyteckiej w Poznaniu Może ona stanowić podstawę do dalszej dyskushysji ktoacutera winna objąć możliwie najszersze gremium Radę Biblioteczną wszystkich pracownikoacutew wreszcie użytkownikoacutew Dopiero po uwzględnieshyniu wynikoacutew tej dyskusji dokumentowi takiemu można nadać ostateczny kształt i - już jako deklarację misji - jak najszerzej upowszechnić np umieszczając na stronie domowej www Biblioteki Uniwersyteckiej Pozwoli to wszystkim zainteresowanym zapoznać się z aktualnymi problemami biblioteki kierunkiem w jakim biblioteka zmierza hierarchią wartości przyjętą przez kierownictwo biblioteki oraz poacuteźniej stopniem realizacji poshyszczegoacutelnych zamierzeń