SUMMARY

Pyeloureteritis Cystica

In this report, a case with pyeloureteritis cystica caused by uri-nary calculus disease is presented. The patient had right flankpain and microscopic haematuria was examined by abdominalultrasound and excretory urography. Multiple nodular radiolu-cent filling defects as air bubbles were seen in collecting sys-tems especially in renal pelvis and 1/3 proximal ureter. Afterexcretory urography, ureteroscopy and cold cup biopsy wereperformed and histological examination revealed cysticepithelial appearances and metaplastic changes in uretelium.

Pyeloureteritis cystica is a specific urinary system pathologywhich is rarely seen but easily diagnosed by excretory urogra-phy. Approximately 100 cases have been reported in the liter-ature since the disease was first reported by Morgagni in1761. The etiology of disease has been usually accepted torecurrent inflammation especially chronic pyeloureteritis bymost authors.

Key words: Pyeloureteritis cystica

Anahtar kelimeler: Piyeloureteritis sistika

OLGU

Sa¤ yan a¤r›s› flikayeti ile hastaneye baflvurmufl 62 yafl›ndakierkek olgunun yap›lan rutin kan tetkiklerinde anlaml› birpatolojik de¤ifliklik saptanmam›fl; ancak idrar tetkikinde, hersahada 20-25 eritrosit tespit edilmesi üzerine, bat›n ultrasono-grafi (US) tetkikine al›nm›flt›r. Alt bat›n incelemesi normalolarak de¤erlendirilen olgu; üst bat›n US incelemesinde sa¤böbre¤inde küçük bir tafl tespit edilmesi üzerine intravenözürografi (‹VÜ) tetkikine al›nm›flt›r. Tafl› ‹VÜ incelemededo¤rulanan olguda, özellikle sa¤ böbrek renal pelvisi veüreterinin 1/3 alt kesiminde multipl küçük dolum defektleribelirlenmifl (Resim 1), bu dolum defektlerinin seri çekimlerdehep ayn› yerleflimde sebat etti¤i, pozisyon ile yer de¤iflikli¤igöstermedi¤i ve üreter duvar›nda dalgal›-bo¤umlu bir kenaryaratt›¤› gözlenmifltir (Resim 2).

Tan› ürografik olarak konulmufl olmakla beraber, endoskopikgiriflimle üreter üst kesimindeki lezyonlardan “cold cup” bi-yopsi ile parça al›nm›fl ve histolojik incelemede üreter epite-

linde kistik-metaplazik de¤ifliklikler gösterilmifltir.

TARTIfiMA

Nadir üriner sistem reaksiyonu olan piyeloüreteritis sis-tika, ilk kez 1761 y›l›nda Morgagni taraf›ndan tarif edil-mifl, tan›mlanmas›ndan bu yana literatürde yaklafl›k 100kadar olgu takdim edilmifltir (1). Piyeloüreteritis sis-tikan›n ilk röntgenolojik tan›s› 1923 y›l›nda Jacoby veJoelson adl› araflt›r›c›lar taraf›ndan bildirilmifltir (1,2).

Piyeloüreteritis sistikan›n etyolojisi kesin olarak bilin-memektedir. Hastal›¤›n geliflimi ile ilgili konjenital,toksik, mekanik, infeksiyöz, parazitik, avitaminoz-Agibi teoriler ileri sürülmüflse de, bunlar içinde en fazlara¤bet göreni tekrarlayan üriner sistem infeksiyonunun(piyelonefrit) bir komplikasyonu olarak geliflen üro-epitelin metaplazisi oldu¤udur (1,3). Richmond ve Robb,1967’de üreteritis sistikaya sekonder geliflmifl nadir biradenokarsinom olgusunu rapor etmiflken, Jeensen veRiemann 1969’da piyeloüreteritis sistika ile medüllersünger böbrek birlikteli¤ini bildirmifltir. Antolak veMellinger ile Smith ve ark., antikoagulan tedavi s›ras›n-da ortaya ç›kan hematürinin de¤erlendirilmesi için çek-tikleri ‹VÜ’de tespit ettikleri piyeloüreteritis sistikaolgusu sunmufllard›r (2). Bu sunumlar çerçevesinde, ke-sin olmamakla beraber antikoagulan tedavinin de ürinersistemde benzer röntgenolojik de¤ifliklikler yaratabile-ce¤i, ancak lezyonlar›n antikoagulan tedaviye ara veril-dikten sonra da sebat etmesinin piyeloüreteritis sistika-n›n kronik bir hastal›k zemininde geliflti¤inin kan›t› flek-linde de¤erlendirilebilir. Olgumuzda etyolojik nedenintafl hastal›¤›na ba¤l› kronik inflamasyon oldu¤u düflü-nülmektedir.

Hastal›¤›n görülme s›kl›¤› alt›nc› dekatta fazlad›r. Ka-d›nlarda daha yayg›nd›r. Piyeloüreteritis sistika için dia-

Piyeloureteritis Sistika

Orhan OYAR (*), Ahmet YEfi‹LDA⁄ (*), Elif ADANIR (*), Ufuk Kemal GÜLSOY (*)

Süleyman Demirel Üniv. T›p Fak. *Radyoloji Anabilim Dal›

OLGU SUNUMU Radyoloj i

Göztepe T›p Dergisi 16: 171-172, 2001

171

ISSN 1300-526X

bet predispozan bir faktör olarak ifade edilmektedir. Ol-gularda klinik genellikle asemptomatiktir. Ancak, semp-tomatoloji gösteren olgular›n ço¤unda yan a¤r›s›, mak-roskopik veya mikroskopik hematüri, piyüri ve idrar yo-lu infeksiyonu ya da tafl hastal›¤› semptomlar› bulun-maktad›r (2,4). Olgumuzda da klinik bulgular literatürverileri ile uyumluluk göstermifltir.

Hastal›kta ürografik bulgular genellikle tan› koydurucu-dur. Karakteristik olarak renal pelviste ve 1/3 üst üreterduvar›nda, tek ya da iki tarafl›, bezelye tanesi büyüklü-¤üne ulaflabilen, ancak genelde ufak kistik dolum de-fektleri görülür (3,5). Bu dolum defektleri, retrograd pi-yelografik çal›flmalar s›ras›nda ortaya ç›kabilecek havakabarc›klar› ile kar›flabilirse de, bu hava kabarc›klar›n›npozisyon ve seri çekimlerde yer de¤iflikli¤i gösterme-siyle ay›rt edilebilir (3). Di¤er dolum defekti oluflturannedenler aras›nda kan p›ht›lar›, radyoopak tafllar veepitelial tümörler kolayca ay›rt edilebilir (6). Hastal›¤as›kl›kla sistitis sistikan›n da efllik etti¤i söylenmekteysede (5,6), olgumuzda mesanenin görünümü normaldi.

Ürogramlarda görülen kistlerin, üreterial tabakan›n al-t›nda bulunabilen von Brunn’un yuva hücrelerinin de-jeneratif likefaksiyonu neticesinde, kendili¤inden gelifl-tikleri kabul görmektedir. Hücre yuvalar›n›n bu flekilde-ki formasyonunu stimüle eden özgün bir etyolojik ajantan›mlanmam›fl olmakla birlikte, izole edildi¤inde bura-da en s›k rastlanan organizma genellikle koliform ba-sildir (2).

Üreteroskopide üreter duvar› boyunca düzgün s›n›rl›,multipl lezyonlar gözlenir. Biyopsi ile elde edilen ma-teryalde kistik epiteliyal proliferasyonlar saptan›r (4).

Üriner sistemde tan›mlanan kistlerin antibiyotik tedavi-sine ra¤men y›llarca de¤iflmeden kalabilece¤i bildiril-mektedir. Hastal›¤›n ay›r›c› tan›da multifokal tüberkülo-zun yay›l›m›, vasküler üreteral çentikler say›labilir (7).

KAYNAKLAR

1. Askari A, Herrera HH: Pyeloureteritis cystica. Urology16(4):398-399, 1980.2. Buntley DW, McDuffie R: Pyeloureteral filling defects associatedwith systemic anticoagulation: a case report. The Journal of Urology115:335-337, 1976.3. Teplick JG, Haskin ME: Roentgenologic Diagnosis. Third edi-tion, Vol II, W. B. Saunders Company, Philadelphia, 826-827, 1976. 4. Hinchley G, Choa RG, Gardener S: Pyeloureteritis cystica: anunusual case of haematuria in a renal transplant patient. BJU69(2):210-211, 1992. 5. Lange S: Teaching Atlas of Urologic Radiology. Georg ThiemeVerlag, Stuttgard, 142, 1995.6. Emmett JL, Witten DM: Clinical Urography. W. B. SaundersCompany, Philadelphia 2th edition, 787, 1971.7. Dahnert W: Radiology Review Manual. Second Edition. Williams& Wilkins, Baltimore, 589, 1993.

Resim 1. ‹VÜ incelemede, sol böbrek toplay›c› sistemleri veproksimal üreteri normal olarak izlenmekle beraber, sa¤böbre¤in renal pelvisinde daralma ve küçük nodüler dolumdefektleri, üst pol majör kaliksi ve üreter proksimal kesimindeincelme, ondülan-bo¤umlu kontur görünümü dikkati çekmekte-dir.

Resim 2. Sa¤ böbre¤e yönelik magnifiye edilmifl görüntüde,Resim 1’de tan›mlanan görünümlerin ayn› lokalizasyonlarda veflekil de¤ifltirmeksizin sebat etti¤i görülmektedir.

Göztepe T›p Dergisi 16: 171-172, 2001

172