Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Informacje o PolscePolska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo w EuropieŚrodkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północya Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającejczęści w dorzeczu Wisły i Odry. Od północy Polskagraniczy z Rosją (z jej obwodem kaliningradzkim) i Litwą,od wschodu z Białorusią i Ukrainą, od południa ze Słowacjąi Czechami, od zachodu z Niemcami. Większość północnejgranicy Polski wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego.Polska Wyłączna Strefą Ekonomiczną na Bałtyku graniczyze strefami Danii i Szwecji. Granice z Ukrainą, Białorusią iRosją stanowią równocześnie granicę zewnętrzną UniiEuropejskiej i strefy Schengen.
Polska w liczbach 38 milionów mieszkańców
powierzchnia: 312 685 km2
długość granicy: 3511 km
16 województw
ponad 100 tys. miejscowości
ponad 14 tys. szkół podstawowych
ponad 7 tys. jezior
pow. lasów: ponad 29% terytorium kraju
Godło
Godłem
Rzeczypospolitej Polskiej
jest wizerunek orła białego
ze złotą koroną na głowie
zwróconej w prawo, z
rozwiniętymi skrzydłami, z
dziobem i szponami złotymi,
umieszczony w czerwonympolu tarczy.
FlagaFlaga Polski – jeden z symbolipaństwowych RzeczypospolitejPolskiej. Według ustawy z dnia 31stycznia 1980 r. o godle, barwach ihymnie Rzeczypospolitej Polskiej orazo pieczęciach państwowych jest niąprostokątny płat tkaniny o barwachRzeczypospolitej Polskiej i proporcji5:8, umieszczony na maszcie.
Z kart historii
966r. - chrzest Polski
1025r.-koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski.
1795r. -Polska znika z mapy Europy w wyniku trzeciegorozbioru.
1797r. -powstanie Legionów Polskich we Włoszech(generał Jan Henryk Dąbrowski).
1918r.- odzyskanie niepodległości (Józef Piłsudski).
Trochę historii:Po 123 latach, pod koniec I wojny światowej, w 1918, Polska odzyskałaniepodległość (odrodzona wówczas państwowość nazywana jest IIRzecząpospolitą). 1 września 1939 atakiem Niemiec na Polskę rozpoczęła sięII wojna światowa, zaś 17 września 1939 nastąpiła agresja ZSRR; wobec tegow październiku 1939 całe terytorium kraju znalazło się pod okupacją niemieckąi sowiecką. W wyniku II wojny światowej życie straciło ponad sześć milionówobywateli Polski. Konferencja jałtańska w lutym 1945 umieściła Polskę wstrefie wpływów ZSRR. W lipcu 1945 postanowieniami konferencjipoczdamskiej granice Polski przesunięto na zachód (między linię Odry i NysyŁużyckiej a linię Curzona), przyłączając tzw. Ziemie Odzyskane w miejsceKresów Wschodnich. Polska Rzeczpospolita Ludowa (nazwa państwa przyjęta w1952) była państwem satelickim ZSRR w formule tzw. demokracji ludowej.Rządy w systemie monopartyjnym sprawowała komunistyczna Polska PartiaRobotnicza, a następnie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (przyformalnym istnieniu ugrupowań satelitarnych). W okresie zimnej wojny PRLnależała do Układu Warszawskiego, stanowiła zatem część tzw. blokuwschodniego.
Trochę historii:Po przemianach politycznych zapoczątkowanych wkonsekwencji Okrągłego Stołu i częściowodemokratycznych wyborów parlamentarnych w czerwcu1989 został powołany pierwszy rząd z premierem spozapartii komunistycznej. Po jesieni ludów Polskazmodyfikowała konstytucję, zmieniając 31 grudnia 1989nazwę państwa na Rzeczpospolita Polska i stając siękrajem demokratycznym.Mimo olbrzymich strat w ludziach oraz znacznegozniszczenia kraju w wyniku II wojny światowej w Polsceudało się zachować wiele bogactwa kulturowego.Znajduje się tu 16 miejsc wpisanych na listę światowegodziedzictwa UNESCO, 54 pomniki historii oraz dużaliczba zarejestrowanych zabytków.
Konstytucja 3majaUchwalona 3 maja 1791 roku na SejmieCzteroletnim ustawa regulująca ustrój prawnyRzeczypospolitej Obojga Narodów byłapierwszą w Europie i drugą na świecienowoczesną konstytucją. Wprowadzała wRzeczypospolitej ustrój monarchiikonstytucyjnej – zachowywała stanowąstrukturę społeczeństwa, ale otwierałaperspektywy dalszych przekształceń systemupaństwowego. Na jej podstawie przyjętomonteskiuszowski podział władz naprawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, atakże zniesiono m.in. liberum veto,konfederacje i wolną elekcję . Choć Konstytucja3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy,była wielkim osiągnięciem narodu polskiegochcącego zachować niezależność państwowąoraz zapewnić możliwość rozwojugospodarczego i politycznego kraju.
Polska w niewoliMimo trwającej ponad sto lat niewoli, krwawo stłumionych powstańnarodowych, represji politycznych, zsyłek na Syberię, nasilającej siępolityki rusyfikacji i germanizacji na przełomie XIX i XX wieku, Polacynie porzucili marzeń o odzyskaniu niepodległości. Na różne sposobypolskie elity starały się zaszczepić wśród chłopów i robotników polskąświadomość narodową, rozwijając różnorodne formy samokształcenia istarając się bronić języka polskiego w szkolnictwie. Postulat odbudowypaństwa polskiego miały w swych programach wszystkie liczące siępolskie partie polityczne. Centrum polskiego życia narodowego stałasię ciesząca się od lat 60. XIX w. szeroką autonomią politycznąGalicja. Tam schronienie znajdowali ścigani w zaborze rosyjskimaktywiści, działały swobodnie polskie partie polityczne, a wszkolnictwie, administracji i sądownictwie używano języka polskiego.Hucznie obchodzono tu polskie święta narodowe takie jak rocznicewybuchu powstań narodowych czy ustanowienia konstytucji 3 Maja.
POLSKA POD ZABORAMI
W następstwie rozbiorów ziemie Rzeczypospolitej
zostały wcielone do państw zaborczych jako ich
prowincje: z terenów zaboru austriackich
utworzono Galicję, z kolejnych zaborów pruskich:
Prusy Zachodnie, Prusy Południowe i Prusy
Nowowschodnie, obszary zagarnięte przez Rosję
podzielono na gubernie. Wszędzie wprowadzono
własne ustawodawstwo i scentralizowaną
biurokrację. W kraju i na emigracji podejmowano
przygotowania do walki o niepodległość.
Emigracja, licząc na pomoc rewolucyjnej Francji
(następnie Napoleona I), utworzyła 1797 Legiony
polskie we Włoszech pod wodzą J.H.
Dąbrowskiego. Na mocy pokoju tylżyckiego
(1807) z części ziem polskich powstało Księstwo
Warszawskie, połączone unią personalną z
Saksonią.
Po jego upadku nastąpiła
masowa emigracja
uczestników powstania za
granicę (Wielka Emigracja) i
stopniowe ograniczanie
autonomii Królestwa (Statut
organiczny). Bardziej
przedsiębiorcze grupy
społeczeństwa podejmowały
legalne działania zmierzające
do rozwoju gospodarczego i
kulturalnego kraju (praca
organiczna). Emigracja
skupia swe życie polityczne i
kulturalne główniewe Francji
(Hotel Lambert, Towarzystwo
Demokratyczne Polskie),
Wielkiej Brytanii (Lud
Polski) i Szwajcarii,
oddziałując na kraj przez
emisariuszy.
Pod zaboramiRozwój gospodarczy ziem każdego zaboru przebiegał odmiennie. WKrólestwie Polskim, początkowo dzięki protekcjonistycznej politycerządu, nastąpił szybki rozwój gospodarki (głównie w ZagłębiuStaropolskim). Upadek powstania listopadowego i represjepopowstaniowe przejściowo zahamowały rozwój, wkrótce jednakponownie nastąpiło ożywienie w gospodarce, zwłaszcza w przemyślebawełnianym, kolejnictwie, górnictwie i hutnictwie (okręg łódzki,Zagłębie Dąbrowskie). W rolnictwie zasadniczą zmianę przyniosłozniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie chłopów 1861–64, a w jejnastępstwie przyspieszony rozwój stosunków kapitalistycznych na wsi.Dokonała się wyraźna zmiana struktury społecznej KrólestwaPolskiego: w miastach rosło znaczenie drobnomieszczaństwa orazzwiększała się liczba robotników; burżuazja (kapitaliści), w znacznejczęści żydowska i niemiecka, była stosunkowo nieliczna i miałaograniczone wpływy.
Pod zaboramiPo 1832 wyodrębniła się ostatecznie inteligencja (w znacznej częścispośród deklarującej się szlachty), której rola w życiu społecznym,politycznym i kulturalnym Królestwa szybko rosła. W Poznańskiemrozwój rolnictwa został przyspieszony uwłaszczeniem chłopów,realizowanym 1808–65. W wyniku wprowadzenia nowoczesnych metodgospodarowania rolnictwo wielkopolskie od schyłku XIX w.zdecydowanie przodowało w skali wszystkich ziem polskich. Na GórnymŚląsku po 1815 nastąpił szybki rozwój przemysłu (hutnictwo żelaza,cynku, górnictwo rud metali); na początku XX w. gwałtownie zwiększyłosię wydobycie węgla kamiennego; szybko powiększała się liczbarobotników oraz wyodrębniła burżuazja, złożona głównie z Niemców. WGalicji ogólny poziom gospodarki rolnej był najniższy spośród trzechzaborów. Nie rozwijał się przemysł, z wyjątkiem gorzelnictwa icukrownictwa oraz od lat 70. XIX w. górnictwa naftowego.
U progu I wojny światowejLatem 1914 r., u progu rozpoczynającej się wojny, Polacy stanęli przeddylematem, po której stronie konfliktu się opowiedzieć. Część, m.in.Józef Piłsudski, nadzieje na odbudowę Rzeczypospolitej wiązała zpaństwami centralnymi. U ich boku sformowano ochotnicze LegionyPolskie. Inni (a wśród nich Roman Dmowski) to w Rosji i jejsojusznikach na Zachodzie widzieli mocarstwa, które mogły najpierwzjednoczyć ziemie polskie a w dalszej perspektywie doprowadzić doodzyskania przez Polskę niepodległości. Dla setek tysięcy Polakówzmobilizowanych do armii państw zaborczych wojna miała charakterbratobójczy. Poza tym same działania wojenne przyczyniły się doogromnych zniszczeń materialnych, a setki tysięcy osób zmusiły doopuszczenia swych domostw w charakterze uchodźców wojennych.
W 1914 roku w Europie rozpoczęła się I wojną światową.Po jednej stronie znalazły się Niemcy i Austria, a po drugiej Francja, Rosja iWielka Brytania.Po raz pierwszy państwa, które dokonały rozbiorów Polski, znalazły się poróżnych stronach frontu.Fakt ten wzbudził w Polakach nadzieję na odzyskanie niepodległości przezPolskę
11 listopada 1918 roku był przełomowym dniem w dziejach całej Europy iPolski. W lasku Compiégne pod Paryżem Niemcy podpisali rozejm kończącyI wojnę światową. W tym samym dniu w Warszawie Rada Regencyjnaprzekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu. Po 123 latach niewoli Polskaodzyskała niepodległość.
Już przed wybuchem wojny Polacy zdawali sobie sprawę z tego, że światowy
konflikt, który dotknie zaborców, może stanowić niepowtarzalną okazję do
wyzwolenia kraju. Wykorzystali szansę, jaka powstała w związku z sytuacją
międzynarodową.
Listopadowe wydarzenia poprzedził sukces, jakim było uwzględnienie 8
stycznia 1918 roku w 14-punktowym programie pokojowym prezydenta USA
Woodrowa Wilsona punktu trzynastego, zakładającego konieczność
przywrócenia Polsce niepodległości. Podpisanie rozejmu w Compiégne
oznaczało, żew nowym, powojennym świecie znajdzie sięmiejsce dla Polski.
POLSKA ODZYSKUJE NIEPODLEGŁOŚĆ
POLSKA ODZYSKUJE NIEPODLEGŁOŚĆ
W październiku 1918 roku stało się już jasne, że wojna dobiega końca, azaborcy są mocno osłabieni. W Polsce rozpoczęła się walka o władzę pomiędzyśrodowiskami skupionymi wokół Komitetu Narodowego Polskiego i RomanaDmowskiego oraz Radą Regencyjną, którą popierał Józef Piłsudski.Polacy zaczęli przejmować władzę na okupowanych ziemiach. Już od 19października 1918 roku w Cieszynie działała Rada Narodowa KsięstwaCieszyńskiego pod przewodnictwem księdza Józefa Londzina. 28 października1918 r. w Krakowie polscy posłowie do parlamentu austriackiego powołali PolskąKomisję Likwidacyjną, która dwa dni później przejęła władzę w Galicji. Na jejczele stanął Wincenty Witos, przywódca PSL "Piast". W nocy z 6 na 7listopada w Lublinie Ignacy Daszyński stanął na czele Tymczasowego RząduLudowego Republiki Polskiej.10 listopada ok. godz. 7 rano, specjalnym pociągiem z Berlina, wrócił doWarszawy zwolniony z więzienia w Magdeburgu Józef Piłsudski. Komendant IBrygady Legionów został powitany na Dworcu Głównym przez księcia ZdzisławaLubomirskiego, który reprezentował Radę Regencyjną, pełniącą funkcjętymczasowej polskiej władzy państwowej.
Ojcowie niepodległości
16 listopada Piłsudski wysłał telegram dopaństw zachodnich, w którym zawiadamiało powstaniu niepodległej Polski,obejmującej wszystkie wyzwolone ziemie.18 listopada powołał pierwszy rządRzeczypospolitej Polskiej z premieremJędrzejem Moraczewskim na czele, którytak pisał o pierwszych dniachniepodległości: "Niepodobna oddać tegoupojenia, tego szału radości, jaki ludnośćpolską w tym momencie ogarnął. Po 120latach prysły kordony. Nie ma 'ich'.Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie!Własne państwo! Na zawsze! Chaos? Tonic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bojesteśmy wolni od pijawek, złodziei,rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemysami sobą rządzili (...) Kto tych krótkichdni nie przeżył, kto nie szalał z radości wtym czasie wraz z całym narodem, ten niedozna w swym życiu najwyższej radości".(J. Moraczewski "Przewrót w Polsce")
W kraju i za granicą zaczęto organizować polskie oddziały wojskowe. Największą sławę zyskały Legiony, których twórcą był Józef Piłsudski.
Droga do wolności Gdy wybuchła I wojna światowa, Polski nie było na mapach świata, ale odsamego początku ziemie polskie stały się jednym z głównych terenówdziałań zbrojnych. W armiach państw zaborczych służyło ok. 3,4 mlnPolaków, którzy musieli walczyć przeciwko sobie. W Zachodniej Galicji iKrólestwie Polskim toczyły się długotrwałe walki pozycyjne. Już latem1914 r. Rosjanie uderzyli na Prusy Wschodnie, w sierpniu zostali pobicipod Tannenbergiem, a we wrześniu w bitwie nad Jeziorami Mazurskimi.Po zajęciu Rzeszowa omal nie doszli do Krakowa. W grudniu zostalizatrzymani w bitwie pod Limanową (2-12 grudnia 1914). Niemcy pozwycięstwach w Prusach Wschodnich zajęli Warszawę. W dniach 11listopada do 6 grudnia 1914 toczyła się bitwa pod Łodzią - jedna znajwiększych na froncie wschodnim, wygrana przed Niemców. Zimowebitwy w rejonie Karpat nie przynosiły rozstrzygnięcia. Majowakontrofensywa niemiecko-austriacko-węgierska doprowadziła doprzerwania frontu pod Gorlicami. Przełomowa bitwa rozegrała się tutaj 2-12 maja 1915, zapoczątkowała odwrót rozbitych wojsk rosyjskich.
Droga do wolności 3 czerwca 1915 Niemcy i Austriacy odbili Przemyśl, 22 czerwcawkroczyli do Lwowa. Wojna w Galicji zakończyła się, a główne działaniaprzeniosły się do Królestwa Polskiego. W sierpniu 1915 r. Niemcywkroczyli do Warszawy i padła twierdza Modlin. Podczas wojny poległoponad pół miliona Polaków. Ludność cywilna, która była zmuszona doświadczeń na rzecz armii okupujących kraj, poniosła dotkliwe ofiary.Walczące wojska niszczyły i grabiły kraj, stosowały taktykę spalonejziemi. Rosjanie, wycofując się na wschód podpalili szyby naftowe wGalicji i deportowali setki tysięcy ludzi. Natomiast Niemcy wywozili doRzeszy całe fabryki, przede wszystkim z terenu Łodzi. W latach 1914-1920 zniszczeniu uległo około 30 proc. majątku narodowego na ziemiachpolskich, a poziom produkcji przemysłowej w roku 1919 spadł do 30 proc.stanu z roku 1913 w tych samych granicach. Straty materialne szacowanona 73 mld franków francuskich. Na ziemiach polskich wycięto jednątrzecią lasów, zniszczono 4 mln hektarów pól, 40 proc. mostów, 60 proc.dworów kolejowych. W wyniku wojny możliwe było jednak odtworzenieniepodległego państwa polskiego.
Jedną z największych postaci wtysiącletnich dziejach Polski byłmarszałek Józef Piłsudski. Jego zasługidla odzyskania niepodległości sąniepodważalne. Organizator polskiegoczynu zbrojnego - legendarnykomendant I Brygady Legionów, którąpoprowadził ku Niepodległej, zwycięskiwódz w wojnie 1920 r., główny architektodbudowy państwa polskiego i jego siłyzbrojnej, wielkiej klasy polityk i mążstanu. Czyny i myśli PierwszegoMarszałka Polski wciąż dla wielu Jegopotomnych stanowią wartość żywą,źródło siły, mądrości, patriotycznychpostaw, wierności temu, co Polskęstanowi.
Józef Piłsudski (1867-1935); dowódcawojskowy, polityk,naczelnik państwapolskiego w latach 1918-1922 i naczelny wódzArmii Polskiej od 11listopada 1918, pierwszymarszałek Polski od1920; dwukrotnypremier Polski (1926-1928 i 1930).
Katechizm polskiego dziecka— Kto ty jesteś?
— Polak mały.— Jaki znak twój?
— Orzeł biały.— Gdzie ty mieszkasz?
— Między swemi.— W jakim kraju?— W polskiej ziemi.
— Czym ta ziemia?— Mą Ojczyzną.
— Czym zdobyta?— Krwią i blizną.
— Czy ją kochasz?— Kocham szczerze.
— A w co wierzysz?— W Polskę wierzę.— Coś ty dla niej?
— Wdzięczne dziecię.— Coś jej winien?
— Oddać życie. Władysław Bełza
Narodowe Święto Niepodległości – święto państwowe w Polsce obchodzonecorocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania niepodległości przezPolskę w 1918, po 123 latach zaborów
Pieśni patriotycznehttps://www.youtube.com/watch?v=o_VL6ZYv2bE
Rota
https://www.youtube.com/watch?v=_yYEEfg59FE
My, Pierwsza Brygada